Co to jest kredyt konsumencki

www.federacja-konsumentow.org.pl
Za umowę o kredyt konsumencki
uważa się w szczególności:
l
umowę pożyczki;
l
umowę kredytu w rozumieniu przepisów prawa
bankowego, także kredytu zabezpieczonego hipoteką;
l
Nowa ustawa
o kredycie konsumenckim
Dnia 18 grudnia 2011 roku wchodzi w życie Ustawa
z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim
(DzU z 2011 r. nr 126, poz. 715, z późn. zm.) – dalej
„ustawa o kk”, która zastępuje aktualnie obowiązującą
Ustawę z dnia 20 lipca 2001 roku o kredycie konsumenckim. Od tego dnia umowy o kredyt konsumencki
zawierane będą na nowych zasadach. Ustawa określa
obowiązki kredytodawców i pośredników kredytowych
oraz uprawnienia konsumentów związane z zawarciem
umowy o kredyt konsumencki. Nową ustawę o kk stosuje się także do umów o kredyt konsumencki oferowanych
przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe
(SKOK).
Nowa ustawa o kk jest bardzo obszerna i szczegółowa. Zachęcamy do zapoznania się z materiałem informacyjnym
„Nowa ustawa o kredycie konsumenckim”, umieszczonym
na stornie internetowej www.federacja-konsumentow.org.pl,
który opisuje w sposób szczegółowy problematykę objętą
ustawą.
umowę o odroczeniu konsumentowi terminu spełnienia świadczenia pieniężnego, jeżeli konsument jest
zobowiązany do poniesienia jakichkolwiek kosztów
związanych z odroczeniem spełnienia świadczenia (np.
wszelkie umowy o limit lub debet w rachunku oszczędnościowo-kredytowym, umowa o kartę kredytową);
l
umowę o kredyt, w której kredytodawca zaciąga
zobowiązanie wobec osoby trzeciej, a konsument zobowiązuje się do zwrotu kredytodawcy spełnionego
świadczenia (np. umowy wiązane zawierane przy zakupie towaru lub usługi);
l
umowę o kredyt odnawialny.
Ustawy nie stosuje się do umów:
l
tzw. „kredytu 0%”, według których konsument nie
jest zobowiązany do zapłaty oprocentowania oraz innych kosztów związanych z udzieleniem lub spłatą
kredytu konsumenckiego;
l
leasingu, jeżeli umowa nie przewiduje obowiązku
przeniesienia własności przedmiotu umowy na konsumenta;
l
zawieranych z podmiotami takimi jak domy maklerskie polskie i zagraniczne;
Co to jest kredyt konsumencki
w rozumieniu nowej ustawy
l
Przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę
o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo
równowartość tej kwoty w innej walucie, którego kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje
przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Przyrzeczenie
udzielenia kredytu należy rozumieć szeroko jako wszelkie
oferty, reklamy kredytów, promesy.
1
o kredyt, będący wynikiem ugody sądowej, ugody
zawartej przed sądem polubownym lub ugody, która
jest wynikiem postępowania mediacyjnego;
l
o kredyt udzielany pracownikom przez pracodawcę
ze stopą oprocentowania niższą niż powszechnie stosowane na rynku (np. pożyczka z funduszu socjalnego);
l
o kredyt udzielany na mocy przepisów szczególnych
z zastosowaniem niższych stóp oprocentowania niż
2
powszechnie stosowane na rynku (np. kredyt studencki) lub udzielany na korzystniejszych warunkach niż
powszechnie stosowane na rynku (np. kredyt mieszkaniowy z dopłatą rządową);
l
których przedmiotem jest stałe lub sukcesywne
świadczenie konsumentowi usług lub dostaw towarów
tego samego rodzaju (np. umowy o dostawę energii
elektrycznej, gazu).
Do niektórych typów umów nie stosuje się całej ustawy
o kk, lecz tylko poszczególne jej przepisy.
Obowiązki kredytodawcy
i pośrednika kredytowego
przed zawarciem umowy
o kredyt konsumencki
Reklama – ustawa szczegółowo określa, jakie informacje musi przekazać konsumentowi kredytodawca
lub pośrednik kredytowy w reklamach kredytu konsumenckiego, które zawierają dane dotyczące kosztów
tego kredytu. W szczególności muszą zostać podane
informacje o całkowitej kwocie kredytu, stopie oprocentowania kredytu wraz z opłatami uwzględnianymi
w całkowitym koszcie kredytu oraz rzeczywistej rocznej stopie oprocentowania. Jeżeli do zawarcia umowy
o kredyt konsumencki niezbędne jest zawarcie umowy
dodatkowej (np. umowy ubezpieczenia), a kosztu takiej
umowy nie można z góry określić, kredytodawca lub
pośrednik kredytowy musi podać informację o obowiązku zawarcia takiej umowy wraz z rzeczywistą roczną
stopą oprocentowania. Informacje przekazywane konsumentowi w reklamie powinny być podane na podstawie reprezentatywnego przykładu. Pośrednik kredytowy
w reklamach kredytu konsumenckiego musi wskazać
kredytodawców, z którymi współpracuje, oraz zakres
czynności, do których dokonywania jest upoważniony. Informacje muszą być podane w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny.
Ocena ryzyka kredytowego – nowym rozwiązaniem
wprowadzonym przez ustawę o kk jest obowiązkowa
ocena ryzyka kredytowego przez kredytodawcę przed
3
zawarciem umowy o kredyt z konsumentem. Oceny
tej dokonuje na podstawie informacji uzyskanych od
konsumenta lub informacji zawartych w bazach danych
(np.: Biuro Informacji Kredytowej, Biuro Informacji
Gospodarczej, zbiór danych kredytodawcy). Konsument
ma obowiązek przedstawić kredytodawcy dokumenty
i informacje niezbędne do dokonania oceny ryzyka kredytowego. W większości będą to dokumenty i informacje
dotyczące sytuacji finansowej i osobistej konsumenta.
Odmowa udzielenia kredytu – kolejną nowością w ustawie o kk jest nałożenie na kredytodawcę, obowiązku
niezwłocznego przekazania konsumentowi bezpłatnej
informacji o przyczynie odmowy udzielenia kredytu, jeżeli odmowa nastąpiła ze względu na informacje zawarte
w bazie danych lub zbiorze danych kredytodawcy, ze
wskazaniem bazy danych, z której te informacje pochodzą.
Obowiązek przekazania informacji dotyczących umowy kredytu konsumenckiego przed jej zawarciem
– ustawa wyraźnie określa, jakie informacje i w jakiej
formie mają zostać przekazane konsumentowi przed
zawarciem umowy o kredyt. Nowym rozwiązaniem jest
wprowadzenie (we wszystkich krajach UE) jednolitego
formularza informacyjnego, który kredytodawca lub
pośrednik kredytowy jest zobowiązany, w określonych
przypadkach, przekazać konsumentowi. Takie rozwiązanie ma umożliwić konsumentowi porównywanie ofert
różnych kredytodawców.
Projekt umowy – konsument ma prawo do otrzymania,
na wniosek, bezpłatnego projektu umowy o kredyt konsumencki, jeżeli w ocenie kredytodawcy lub pośrednika kredytowego spełnia on warunki do udzielenia mu
kredytu konsumenckiego. Projekt umowy powinien zawierać dane konsumenta (imię, nazwisko i adres) oraz
wszystkie warunki, na których kredyt mógłby zostać
udzielony. Udzielenie wyjaśnień konsumentowi – zarówno pośrednicy, jak i kredytodawcy są zobligowani do objaśnienia
konsumentowi przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki przekazanych mu informacji oraz postanowień
umowy, w sposób umożliwiający konsumentowi podjęcie
decyzji, czy zawrzeć tę umowę.
4
Umowa o kredyt
Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta
w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Powinna być sformułowana
w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Kredytodawca
lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany niezwłocznie
doręczyć umowę konsumentowi. Ustawa szczegółowo
określa, jakie informacje i dane muszą być zawarte
w umowie w zależności od jej typu. Dotyczy to przede
wszystkim wszelkich kosztów związanych z zawieraną
umową o kredyt konsumencki, obowiązków kredytodawcy i konsumenta, ale także uprawnień przyznanych
konsumentowi.
Nowe rozwiązania
dotyczące realizacji
umowy o kredyt konsumencki
Informacja o zmianie oprocentowania w trakcie trwania umowy kredytu konsumenckiego – w przypadku
zmiany wysokości stopy oprocentowania w czasie obowiązywania umowy o kredyt konsumencki, konsument
przed jej dokonaniem otrzymuje od kredytodawcy, na
trwałym nośniku, informację o tej zmianie. Informacja
ta zawiera szczegółowe określenie stopy oprocentowania, wysokości raty kredytu po dokonaniu zmiany stopy
oprocentowania oraz informację o liczbie i częstotliwości
płatności rat, o ile ulegają one zmianie.
Bezpłatny harmonogram spłat – w przypadku umowy
o kredyt konsumencki zawartej na czas określony, konsument ma prawo do otrzymania na wniosek, w każdym
czasie, bezpłatnie harmonogramu spłaty. Harmonogram
Kampania informacyjna Federacji Konsumentów
wspólnie z Konferencją Przedsiębiorstw Finansowych
5