Raport o Domach Studenckich
Transkrypt
Raport o Domach Studenckich
Raport o domach studenckich 2005 SPIS TREŚCI Wstęp 2 Rozdział 1. Ocena pracy administracji i funkcjonowania infrastruktury w akademikach 3 1.1. Ocena infrastruktury 3 1.2. Ocena administracji 12 1.3. Co bym zmienił, gdybym mógł 14 1.4. Podsumowanie 20 Rozdział 2. Życie społeczne domu studenckiego 20 2.1. Atmosfera w akademikach w oczach ich mieszkańców 20 2.2. Bezpieczeństwo w akademikach 25 2.3. Jakie czynniki wpływają na poczucie bezpieczeństwa? 29 Rozdział 3. Infrastruktura administracyjno-polityczna w domach studenckich 34 3.1. Regulamin bezpieczeństwa 35 3.2. Forma i ocena kontroli wstępu na tereny domów studenckich 36 3.3. Rada mieszkańców – ocena, satysfakcja z jej działalności 39 3.4. Poczucie bezpieczeństwa 42 3.5. Podsumowanie 43 Rozdział 4. Sytuacja rodzinna studentów w akademikach 44 Rozdział 5. Finanse związane z mieszkaniem w domu studenckim 45 5.1. Budżet i opłaty 46 5.2. Stosunek do wysokości opłat 48 5.3. Podsumowanie 51 Wstęp Czas studiów dla dużej liczby studentów oznacza także czas długiej rozłąki z domem rodzinnym. Wielu z nich po przyjeździe na studia do Warszawy kolejne miesiące spędza setki kilometrów od miejscowości swojego pochodzenia. Niejednokrotnie ich drugim domem stają domy studenckie – popularnie zwane akademikami. Nie ma jak w domu – chciałoby się powiedzieć. Czy rzeczywiście? Odpowiedzi na powyżej postawione pytanie zostały zebrane w trakcie badania ankietowego „Akademiki 2005” przeprowadzonego przez Koło Naukowe Studentów Socjologii „Karowa 18” na przełomie kwietnia i maja 2005 roku. Zleceniodawcą badania był Michał Stempień, przedstawiciel Zarządu Samorządu Studentów Uniwersytetu Warszawskiego. W założeniu celem miało być zapoznanie się z opiniami mieszkańców akademików na temat szeroko pojętych warunków mieszkalnych, w jakich przyszło im spędzić długie miesiące nauki i życia studenckiego. Jednak już projektując badanie, KN zdecydowało nie ograniczać się do zagadnień związanych z infrastrukturą techniczną. Chcieliśmy dostarczyć zleceniodawcy wyniki, które mówiłyby, jakie naprawdę są obecnie akademiki uniwersyteckie. Czy domy studenckie są domami przyjaznymi studentom? Zadbaliśmy więc, by skonstruowane przez nas narzędzie badawcze uwzględniało również takie zagadnienia, jak: atmosfera życia studenckiego, bezpieczeństwo, kwestie finansowe związane z mieszkaniem w akademiku. Równocześnie zdajemy sobie sprawę, że informacje i wnioski płynące z zebranego materiału mają w przyszłości posłużyć możliwie jak najlepszemu dostosowaniu warunków panujących w akademikach do oczekiwań ich mieszkańców. Dlatego prezentując efekty pracy badawczej właściwe każdemu zagadnieniu, poza próbą naukowego ich wyjaśnienia, zdecydowaliśmy się na opatrzenie ich wskazówkami i sugestiami na temat działań, które mogłyby przyczynić się do poprawy wizerunku domów studenckich. Obok raportu oddajemy do rąk czytelnika załącznik w formie aneksu tabelarycznego. Prezentowane dane przyjmują formę rozkładu odpowiedzi na poszczególne pytania, zależnie od wartości zmiennych charakteryzujących respondentów. Mamy nadzieję, że takie uzupełnienie informacji będących treścią samego raportu dostarczy zleceniodawcy oraz innym czytelnikom kompleksowych informacji o wizerunku uniwersyteckich akademików w oczach ich mieszkańców, i że stanie się równocześnie bodźcem do działań zmierzających ku jak najlepszemu kształtowaniu tego wizerunku. 2 1. OCENA PRACY ADMINISTRACJI I FUNKCJONOWANIA INFRASTRUKTURY W AKADEMIKACH Ta część raportu poświęcona będzie ocenie zaplecza infrastrukturalnego w akademikach. Przedstawione zostaną opinie mieszkańców akademików na temat ich zadowolenia ze stanu i liczby poszczególnych pomieszczeń, pracy personelu zatrudnionego w domach studenckich. Na koniec zaprezentowane będą opinie na temat atmosfery panującej w akademikach. 1.1. Ocena infrastruktury Nie jest zaskoczeniem, że ponad połowa respondentów oceniła stan swoich pokoi jako niezadowalający. Osób z niego zadowolonych (bardzo i raczej) jest zaledwie 21%. Wykres 1. Zadowolenie ze stanu i wyposażenia pokoju bardzo zadowolony 3% raczej zadowolony 18% trudno powiedzieć 23% raczej niezadowolony 31% niezadowolony 25% Jeśli chodzi o zależność pomiędzy płcią a zadowoleniem z wyposażenia i stanu pokoju, to nie widać szczególnych rozbieżności. Jedyną widoczną różnicą, choć nieznaczną procentowo, jest większy udział mężczyzn niż kobiet wśród osób bardzo zadowolonych. Wyraźną zależność da się natomiast zaobserwować między byciem lub nie studentem UW a owym zadowoleniem. Odsetek studentów niezadowolonych lub raczej niezadowolonych wśród studentów UW wyniósł aż 57%, podczas gdy wśród studentów innych uczelni – 48%, czyli dużo mniej niż w całej próbie. Studenci UW zaprezentowali więc pod tym względem postawę bardziej roszczeniową, co jest ciekawym wynikiem, jako że to dla ich kolegów z innych uczelni akademik UW był kwestią własnego wyboru, a nie przydzielenia przez uczelnię. Jeszcze bardziej zaskakujące są wyniki odpowiedzi na to pytanie, gdy weźmie się pod uwagę rok studiów. Najbardziej zadowoloną ze swoich pokoi grupą okazali się studenci piątego roku. Najmniej zadowoleni natomiast – drugiego. Studenci będący w związkach małżeńskich okazali się również bardziej niezadowoleni niż pozostali, jednakże różnice w tym przypadku nie były zbyt duże. Jeśli wziąć pod uwagę posiadanie dzieci, okazuje się, że największy odsetek zadowolonych jest wśród osób, które dzieci posiadają i wychowują je wspólnie z partnerem (30%), a najwięcej niezadowolonych i raczej niezadowolonych wśród osób, które dzieci 3 wychowują samotnie (66%). Więcej osób niezadowolonych i raczej niezadowolonych ze stanu i wyposażenia akademików jest wśród studentów narodowości innej niż polska (56% w stosunku do 51%). Wyraźne różnice opinii w tej kwestii są dostrzegalne pomiędzy mieszkańcami różnych domów studenckich. Z jednej strony mamy takie akademiki jak te na ul. Radomskiej i Smyczkowej, gdzie zadowolona jest łącznie niemal połowa studentów, a niezadowolonych i raczej niezadowolonych jest mniej niż 1/3, z drugiej zaś akademik na ul. Zamenhofa, gdzie niezadowolonych i raczej niezadowolonych było aż 76% respondentów, a zadowolonych zaledwie 7%. Pewien wpływ na opinię o pokoju, w którym się mieszka, miała wysokość piętra. Najbardziej zadowoleni okazali się mieszkańcy piętra pierwszego, najmniej zaś pięter najwyższych, gdzie udział niezadowolonych i raczej niezadowolonych kształtował się na poziomie ponad 60%. Nie bez znaczenia okazała się długość pobytu w akademiku. Studenci mieszkający najdłużej (ponad 4 lata) byli najbardziej zadowoleni, natomiast ankietowani, którzy zadeklarowali 2- i 3-letni pobyt – najmniej. Jak można się było spodziewać, mieszkanie w segmencie również wpływa na lepszą ocenę stanu pokoju, jednak różnica procentowa nie była aż tak bardzo znacząca (25% bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych wśród mieszkańców segmentów w odniesieniu do 20% pozostałych). Biorąc pod uwagę liczbę współlokatorów, wynika, że najwięcej osób zadowolonych jest, co ciekawe, wśród mieszkańców najliczniejszych, bo 4-osobowych pokoi. Respondenci określający się jako palący okazali się w tym przypadku bardziej wymagający, gdyż w tej grupie więcej było odpowiedzi wskazujących na niezadowolenie. Możliwe, że oceniając swoje pokoje, wzięli oni pod uwagę to, że wyposażone są one w większości w czujniki dymu, które uniemożliwiają tam palenie. Zaskakujące były natomiast wyniki odpowiedzi na to pytanie przy skrzyżowaniu ze zmienną „niepełnosprawność”. Odsetek osób bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych wśród niepełnosprawnych respondentów był wyższy niż wśród pozostałych (25% w porównaniu z 21%). Wyniki odpowiedzi na pytanie o satysfakcję z ogrzewania w pokojach były znacznie bardziej optymistyczne. Ponad połowa ankietowanych wyraziła w tym przypadku swoje zadowolenie, a jedynie 12% niezadowolenie. Wykres 2. Zadowolenie z ogrzewania w pokoju bardzo zadowolony 30% raczej zadowolony 46% trudno powiedzieć 10% raczej niezadowolony 7% niezadowolony 5% 4 Studentki okazały się bardziej usatysfakcjonowane niż studenci, studiujący na innych uczelniach znacznie bardziej niż studenci UW. Zmienna „rok studiów” również miała pewien wpływ. Studenci starszych lat (czwartego i piątego roku) częściej wyrażali niezadowolenie w tym przypadku. Wśród osób pozostających w związku małżeńskim było więcej osób niezadowolonych (22%) w porównaniu z osobami stanu wolnego (12%). Znacznie mniej zadowoleni z ogrzewania w akademiku byli również ankietowani, którzy wychowują dzieci razem z partnerem. Wśród nich aż połowa była niezadowolona i raczej niezadowolona. Narodowość polska miała w tym przypadku pozytywny wpływ na poziom zadowolenia. Po raz kolejny okazało się, że akademik na ul. Radomskiej przoduje. Tu osób zadowolonych jest aż 85% (w tym aż 63% bardzo zadowolonych). Natomiast najmniejsze zadowolenie wyrazili mieszkańcy akademika na ul. Zamenhofa (72% bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych). Negatywny wpływ na ocenę uzależniony był także od długości pobytu w domu studenckim. Najwięcej opinii wskazujących na zadowolenie było wśród mieszkających najkrócej (78%), najmniej wśród długoletnich mieszkańców (71%). Osoby palące oraz mieszkańcy segmentów częściej wyrażali w tym przypadku swój brak satysfakcji. Dużo gorszy niż ogrzewanie w pokojach jest w opinii ankietowanych stan szeroko rozumianego zaplecza sanitarnego (łazienek, ubikacji i pryszniców). W tym przypadku niezadowolenie wyraziło aż 3/4 respondentów. Wykres 3. Zadowolenie ze stanu zaplecza sanitarnego bardzo zadowolony 2% 11% raczej zadowolony 12% trudno powiedzieć 23% raczej niezadowolony 52% niezadowolony Kobiety okazały się oczywiście bardziej wrażliwe. I tak wśród studentek odsetek niezadowolonych i raczej niezadowolonych wyniósł 79%, gdy tymczasem w przypadku studentów o 10 punktów procentowych mniej. Tym razem studenci innych uczelni również byli bardziej wymagający. Aż 87% z nich wybrało odpowiedzi „niezadowolony” i „raczej niezadowolony”, podczas gdy studenci UW w 75% przypadków. Biorąc pod uwagę rok studiów ponownie największy poziom niezadowolenia wyrazili studenci drugiego i trzeciego roku, natomiast najbardziej zadowoleni byli tym razem studenci świeżo upieczeni. Osoby pozostające w związkach małżeńskich odniosły się bardziej pozytywne niż osoby stanu wolnego. Prawdopodobnie wynika to z tego, że większość z nich mieszka w segmentach. Najbardziej niezadowoleni okazali się po raz kolejny ci respondenci, którzy sami wychowują dzieci (nie było wśród nich osób bardzo zadowolonych ani raczej zadowolonych), najmniej zaś ci, którzy wychowują je wspólnie z partnerem (30% bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych). 5 Duże różnice opinii w odniesieniu do zaplecza sanitarnego dało się zaobserwować pomiędzy mieszkańcami różnych akademików. Akademik na ul. Radomskiej po raz kolejny uzyskał opinie najlepsze (aż 67% bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych), natomiast najgorsze – tym razem akademik na ul. Żwirki i Wigury nr 2 (zaledwie 2% zadowolonych). Decydujące znaczenie miał w tym przypadku numer piętra. Pomijając niewielkie odchylenia – im wyższe piętro, tym mniejszy udział osób zadowolonych z zaplecza sanitarnego. I ponownie najmniej zadowoleni okazali się akademikowi „weterani” (73% niezadowolonych i raczej niezadowolonych wśród mieszkających dłużej niż pięć lat), najbardziej zaś mieszkający od roku do dwóch lat (analogicznie 80%). Bardziej zadowoleni byli respondenci z segmentów, a więc ci, którzy o stan łazienek dbają samodzielnie i którzy nie muszą ich dzielić z obcymi osobami. Niepalący byli mniej zadowoleni niż palący. Zaskakujące jest natomiast to, iż więcej zadowolonych było wśród osób niepełnosprawnych (7% zadowolonych) niż wśród pozostałych (2%). Niespodziewany rezultat przyniosły odpowiedzi na pytanie o zadowolenie ze sprzętu audio-wideo, z którego mogą korzystać wszyscy mieszkańcy akademika (przykład sali telewizyjnej). Aż 66% respondentów wybrało bowiem odpowiedzi „zadowolony” i „raczej zadowolony”. Wykres 4. Zadowolenie z dostępu do sprzętu audio-wideo brak w akademiku 6% bardzo zadowolony 29% raczej zadowolony 37% 13% trudno powiedzieć raczej niezadowolony 12% niezadowolony 3% Mężczyźni w tym wypadku przejawili większy stopień zadowolenia (40% bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych) niż kobiety (31%), studenci innych uczelni większy niż studenci UW. Biorąc pod uwagę sytuację rodzinną, okazało się, że najwięcej niezadowolonych było wśród osób pozostających w związkach małżeńskich, jak również wśród wychowujących dzieci razem z partnerem, najmniej zaś wśród studentów stanu wolnego i nieposiadających dzieci. Cudzoziemcy wyrazili znacznie mniej przychylną opinię na temat tego elementu wyposażenia domów studenckich. Bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych było wśród nich tylko 15%, gdy tymczasem w przypadku Polaków odsetek ten wyniósł 36%. W opinii studentów najlepiej wyposażone w tego typu sprzęt są akademiki na ul. Żwirki i Wigury oraz akademik na ul. Radomskiej. Jeśli zaś chodzi o zdanie mieszkańców segmentów – w tym przypadku oni także okazali się bardziej wymagający. Odsetek niezadowolonych i raczej niezadowolonych wyniósł w ich przypadku 30% przy 23% wśród mieszkańców tradycyjnych pokoi. 6 Jak pokazały nasze badania, akademiki Uniwersytetu Warszawskiego nie należą do zbyt skomputeryzowanych. Aż w 53% z nich nie ma sali komputerowej, a jeśli już nawet jest, to w opinii mieszkańców stan i jakość komputerów pozostawiają wiele do życzenia. Wykres 5. Zadowolenie z wyposażenia sali komputerowej bardzo zadowolony raczej zadowolony 1% 5% trudno powiedzieć 12% raczej niezadowolony 12% niezadowolony 17% brak w akademiku 53% Mężczyźni w swoich ocenach sprzętu komputerowego będącego do dyspozycji mieszkańców akademików okazali się bardziej krytyczni. Aż 21% z nich, w porównaniu z 14% spośród kobiet, wybrało odpowiedź „niezadowolony”. Najmniej niezadowolonych było wśród studentów pierwszego roku. Biorąc pod uwagę zmienną „posiadanie dzieci”, okazuje się, że najbardziej niezadowoleni z sal komputerowych są samotni rodzice, najbardziej zaś zadowoleni rodzice wychowujące je wspólnie. Studenci narodowości niepolskiej są w tym przypadku mniej niezadowoleni (12% niezadowolonych) niż studenci polscy (17%), co może wynikać z tego, że dla nich już sam fakt istnienia sali komputerowej jest dużym udogodnieniem, ponieważ w ich przypadku przywiezienie komputera z daleka często może być problematyczne. Jak wynika z badania – w większości akademików sale komputerowe nie istnieją. Na pewno są one w akademikach na ul. Żwirki i Wigury (opinię na ich temat wyraziło niemal 100% ankietowanych). Jednak sam fakt ich istnienia nie wpłynął na bardziej pozytywne odpowiedzi. Większość mieszkańców tych akademików (57% – Żwirki i Wigury nr 1, 68% – Żwirki i Wigury nr 2) udzieliła odpowiedzi wskazujących na niezadowolenie. W przypadku dostępu do Internetu w pokojach sytuacja nie jest aż tak tragiczna. O braku dostępu wspomniała bowiem „tylko” 1/3 badanych. Jednak stopień zadowolenia nie jest z tego powodu wyższy, wręcz przeciwnie – odsetek zadowolonych jest znikomy, a niezadowolona i raczej niezadowolona jest ponad połowa mieszkańców akademików. 7 Wykres 6. Zadowolenie z dostępu do Internetu w pokojach bardzo zadowolony 1% raczej zadowolony 5% trudno powiedzieć 8% raczej niezadowolony 14% niezadowolony 40% brak w akademiku 31% Studenci UW odnieśli się do tej kwestii znacznie bardziej negatywnie. Ponad połowa z nich wybrała odpowiedzi „niezadowolony’ i „raczej niezadowolony” w porównaniu z 31% w przypadku studentów innych uczelni. Najmniej niezadowoleni okazali się studenci studiujący najdłużej (szósty rok). Najbardziej zaś – studenci nieposiadający dzieci. Być może wynika to z faktu, że osoby posiadające dzieci mają mniej czasu na korzystanie z Internetu, dlatego też mniej odczuwają jego brak lub ograniczony dostęp. Na utrudniony dostęp do Internetu najbardziej narzekają studenci mieszkający w akademikach na ul. Zamenhofa i Smyczkowej (ponad 3/4 niezadowolonych i raczej niezadowolonych), a najmniej – w akademikach na ul. Żwirki i Wigury (około 1/3). Osoby niepełnosprawne nieco rzadziej wyrażały swoje niezadowolenie – 51% stanowiły odpowiedzi „niezadowolony” i „raczej niezadowolony” w porównaniu z 55% w przypadku pozostałych osób. Prawdopodobnie wiąże się to z tym, że dla nich posiadanie dostępu do Internetu w miejscu zamieszkania jest dużym udogodnieniem, ponieważ nie zmusza ich do każdorazowego wychodzenia, by z niego skorzystać. Większym optymizmem napawają wyniki odpowiedzi na pytanie o zadowolenie z pokoi „cichej nauki”. Na szczęście w większości domów studenckich takie pomieszczenia istnieją. Ponadto odsetek osób niezadowolonych i raczej niezadowolonych jest dość mały (26%). Większość stanowią jednak nie opinie wskazujące na zadowolenie, ale opinie nieokreślone (44% odpowiedzi „trudno powiedzieć”). Wykres 7. Zadowolenie z wyposażenia pokoju „cichej nauki” bardzo zadowolony 4% raczej zadowolony 25% trudno powiedzieć 44% raczej niezadowolony 13% niezadowolony 13% brak w akademiku 1% 8 Studenci UW bardziej negatywnie ocenili wyposażenie pomieszczeń przeznaczonych do zbiorowej nauki niż studenci innych uczelni. Większe zadowolenie przejawili studenci pozostający w związkach małżeńskich niż studenci stanu wolnego, a także studenci nieposiadający dzieci w porównaniu ze studentami, którzy je posiadają. Cudzoziemcy są dość usatysfakcjonowani (bardziej niż Polacy), co można tłumaczyć tym, że dla nich dostęp do takiego pomieszczenia jest dużym udogodnieniem, jako że spędzają w akademiku większą część roku akademickiego, gdy tymczasem polscy studenci okazjonalnie mogą się uczyć w domach rodzinnych. Akademiki, w przekonaniu studentów, pod względem wyposażenia pokoi do nauki bardzo się między sobą różnią. Z jednej strony mamy akademik na ul. Żwirki i Wigury nr 1, gdzie zadowolonych (łącznie z bardzo zadowolonymi) jest 50% studentów, z drugiej zaś na ul. Zamenhofa, gdzie odsetek ten wynosi zaledwie 7%. Zmienna „rok studiów”, jak można było się spodziewać, odegrała dużą rolę. Najbardziej zadowoleni z pokoi do zbiorowej nauki są studenci pierwszego i szóstego roku, najmniej natomiast – trzeciego. Mieszkańcy segmentów również byli bardziej usatysfakcjonowani, prawdopodobnie dlatego, że rzadziej z tego typu pomieszczeń korzystają. Brak natomiast wyraźnej i jednoznacznej zależności pomiędzy liczbą współlokatorów a zadowoleniem z pokoi do „cichej nauki”. Jednak taka zależność prawdopodobnie by wystąpiła, gdyby badać nie satysfakcję z wyposażenia, ale opinie dotyczące tego, czy takie pomieszczenia są potrzebne. Na temat przechowalni wakacyjnej większość studentów nie ma wyrobionej opinii, mimo że w większości akademików przechowalnie są (jak wynika z odpowiedzi na to pytanie). W tym przypadku odsetek niezadowolonych jest niewiele większy niż zadowolonych. Wykres 8. Zadowolenie z wielkości przechowalni bardzo zadowolony 2% raczej zadowolony 14% 53% trudno powiedzieć raczej niezadowolony 10% niezadowolony 11% brak w akademiku 10% Studentki, jak wynika z rezultatów badania, są mniej zadowolone z wielkości przechowalni niż ich koledzy, osoby będące w związkach małżeńskich bardziej niż osoby stanu wolnego. Wśród cudzoziemców jest większy odsetek wybierających odpowiedź „niezadowolony” niż wśród Polaków. Nic w tym dziwnego – studenci, którzy przyjeżdżają z daleka i zostawiają w przechowalniach większość nagromadzonych w czasie studiów rzeczy, są bardziej wymagający, jeśli chodzi o przestrzeń tych pomieszczeń. Najbardziej zadowoleni ze swojej przechowalni okazali się mieszkańcy akademika na ul. Radomskiej, najbardziej niezadowoleni zaś – mieszkańcy akademika na ul. Zamenhofa. Także w przypadku studentów niepełnosprawnych odsetek bardzo zadowolonych był znacznie wyższy (14%) niż w przypadku pozostałych studentów (2%). 9 Opinie na temat pralni i suszarni w akademikach okazały się pozytywnie umiarkowane. Większość ankietowanych wybrała odpowiedź „raczej zadowolony” i „trudno powiedzieć” (łącznie 65%). Wykres 9. Zadowolenie z pralni i suszarni bardzo zadowolony 8% raczej zadowolony 35% trudno powiedzieć 30% raczej niezadowolony 16% niezadowolony brak w akademiku 12% 1% Studenci UW bardziej krytycznie ocenili tę część infrastruktury akademików niż studenci innych uczelni. Podobnie respondenci pozostający w związkach małżeńskich wyrazili mniej pozytywne opinie niż respondenci stanu wolnego. Szczególnie mało usatysfakcjonowane są osoby wychowujące dzieci wspólnie z partnerem (50% niezadowolonych), podczas gdy wychowujący je samotnie nie odróżniali się właściwie pod tym względem od osób nieposiadających dzieci. Tak więc to nie dzieci były w tym przypadku czynnikiem zwiększającym wymagania, ale wspólne zamieszkiwanie z partnerem. Studenci obcokrajowcy udzielili bardziej negatywnych odpowiedzi niż studenci Polacy. Jak się okazuje najbardziej zadowoleni są mieszkańcy akademików na ul. Radomskiej i Żwirki i Wigury nr 1, najmniej – akademika na ul. Zamenhofa. Mieszkańcy segmentów byli bardziej krytyczni niż pozostali ankietowani, osoby niepełnosprawne zaś – bardziej przychylne. Było wśród nich 17% bardzo zadowolonych, gdy wśród pozostałych tylko 7%. Sale do zabaw i spotkań towarzyskich nie są aż tak dobrze oceniane. W dużej części akademików ich brakuje, a w tych, w których są, studenci rzadko oceniają je pozytywnie (tylko 15% odpowiedzi świadczących o zadowoleniu, a ponad 30% o niezadowoleniu). Wykres 10. Zadowolenie z sal do zabaw i spotkań towarzyskich bardzo zadowolony 2% raczej zadowolony 13% trudno powiedzieć raczej niezadowolony niezadowolony brak w akademiku 28% 16% 18% 23% 10 Kobiety są nieco mniej zadowolone z tego typu pomieszczeń niż mężczyźni, a studenci innych uczelni mniej niż studenci UW. Rok studiów nie odgrywa w tym przypadku roli, wyróżniają się tylko studenci szóstego roku, którzy są znacznie bardziej zadowoleni niż pozostali. Zaskakujący okazał się wpływ zmiennej „stan cywilny”. Ankietowani stanu wolnego są mniej zadowoleni z „bankietówek” (15%) niż pozostający w związkach małżeńskich (21%). Natomiast fakt posiadania dzieci nie miał w tym przypadku większego wpływu na udzielane odpowiedzi. Cudzoziemcy ocenili te pomieszczenia w sposób nieco bardziej przychylny niż studenci polscy. Najbardziej lubiane przez studentów okazują się sale do zabaw w akademiku na ul. Radomskiej (bardzo zadowolonych i raczej zadowolonych jest aż 50%), co nie dziwi ze względu na to, że akademik ten zamieszkiwany jest w dużej mierze przez studentów przyjeżdżających na stypendia w ramach programu Sokrates-Erasmus, dla których organizowane są tam różnego rodzaju imprezy integracyjne. Najmniej lubiane okazują się natomiast sale w akademiku na ul. Zamenhofa (5% zadowolonych). Osoby palące są nieznacznie bardziej zadowolone z tych pomieszczeń niż osoby niepalące. Nie widać jednak silnego związku między piciem alkoholu a zadowoleniem z „bankietówek”. Wyróżniają się jedynie osoby pijące codziennie, które są zadowolone znacznie bardziej niż pozostali. Korytarze okazały się kolejnym elementem, który nie jest zbyt korzystnie oceniany. Aż 41% badanych jest z nich niezadowolonych lub raczej niezadowolonych, a tylko 4% w pełni zadowolonych. Wykres 11. Zadowolenie ze stanu korytarzy bardzo zadowolony 4% raczej zadowolony 26% trudno powiedzieć 28% raczej niezadowolony niezadowolony 25% 16% Studenci UW ponownie byli bardziej krytyczni niż pozostali, natomiast ankietowani stanu wolnego – mniej wymagający niż ankietowani w związkach małżeńskich (31% bardzo i raczej niezadowolonych wobec 22%). Najbardziej zadowolone okazały się osoby samotnie wychowujące dzieci, najmniej zaś – wychowujące je wspólnie z partnerem. Po raz kolejny na dwóch krańcach znalazły się akademiki na ul. Radomskiej i Zamenhofa. W tym pierwszym osób bardzo zadowolonych ze stanu korytarzy było 21%, natomiast w drugim tylko 1%. Osoby palące, czyli spędzające więcej czasu na korytarzach z racji zakazu palenia w pokojach, oceniły ich stan nieco bardziej pozytywnie niż osoby niepalące. Wyraźny związek widoczny ujawnił się natomiast między częstotliwością picia alkoholu a zadowoleniem ze stanu korytarzy. Linia podziału biegnie pomiędzy osobami pijącymi codziennie, kilka razy w tygodniu i raz na tydzień z jednej strony a pijącymi kilka razy w miesiącu, kilka razy w roku i w ogóle niepijącymi z drugiej. W tej pierwszej grupie zadowolenie jest większe, co jednak 11 zupełnie nie dziwi, ponieważ powszechnie wiadomo, że za stan korytarzy w dużej mierze oni sami są odpowiedzialni. 1.2. Ocena administracji Bardzo istotnym elementem wpływającym na standard życia w domu studenckim są jego pracownicy. Różnice opinii w stosunku do różnych pracowników są, jak się okazuje, bardzo niewielkie. Wyróżniają się na tle innych jedynie sprzątaczki, które zyskały największy odsetek odpowiedzi „bardzo zadowolony”. Wykres 12. Zadowolenie z obsługi akademika bardzo zadowolony 10% 9% raczej zadowolony 12% 40% trudno powiedzieć raczej niezadowolony 20% 24% 15% 39% 28% 13% 12% 37% 20% 33% 31% 13% niezadowolony 10% 12% 10% 10% Pracownicy recepcji Pracownicy administracji Sprzątaczki Konserwatorzy Pracownicy recepcji (zwani portierami lub recepcjonistami) to osoby, z którymi mieszkaniec akademika ma kontakt najwcześniej i najczęściej. Mężczyźni nieznacznie bardziej niż kobiety są zadowoleni z ich pracy. Studenci UW są mniej przychylnie do nich nastawieni niż studenci innych uczelni. Najmniej pozytywnie odnieśli się do pracy recepcji studenci piątego roku. Studenci narodowości niepolskiej w tym przypadku czują się mniej usatysfakcjonowani niż studenci polscy (32% niezadowolonych i raczej niezadowolonych w porównaniu z 25%). Opinie mieszkańców różnych akademików były w tym przypadku dość odmienne. Najbardziej zadowoleni są studenci z akademika na ul. Żwirki i Wigury nr 2 (78% bardzo i raczej zadowolonych), najmniej – akademika na ul. Zamenhofa (29%). Osoby palące okazały się nieznacznie bardziej zadowolone z pracy recepcjonistów niż niepalące. Inaczej natomiast wpłynęła w tym wypadku zmienna „częstość picia alkoholu”. Z jednej strony możemy wyróżnić respondentów pijących najczęściej (codziennie i kilka razy w tygodniu), wśród których z pracy portierni jest zadowolona (bardzo i raczej) mniej niż połowa, a z drugiej pijących rzadziej i wcale niepijących, wśród których odsetek ten przekracza 50%. Ma to prawdopodobnie związek z faktem, że dwie pierwsze grupy mieszkańców mają z pracownikami recepcji kontakt najczęstszy, z racji uczestniczenia w korytarzowych imprezach. Kolejną grupę ocenianych stanowili pracownicy administracji. Tu ponownie mężczyźni byli mniej krytyczni niż kobiety. Biorąc pod uwagę rok studiów, najbardziej zadowoleni byli studenci roku pierwszego. Także osoby będące w związkach małżeńskich były częściej zadowolone z tej grupy pracowników niż osoby 12 stanu wolnego. Najczęściej zadowoleni byli respondenci wychowujący dzieci wspólnie z partnerem (70% raczej i bardzo zadowolonych), najmniej natomiast wychowujący je samotnie (43%). Jeśli chodzi o opinie mieszkańców poszczególnych akademików, najbardziej zadowoleni z pracy swojej administracji tym razem okazali się mieszkańcy akademika na ul. Kickiego (59% wskazań „bardzo zadowolony” i „raczej zadowolony”), najmniej natomiast – akademika na ul. Radomskiej i na ul. Żwirki i Wigury nr 1. Fakt palenia papierosów miał w tym przypadku niewielkie znaczenie na poziom zadowolenia z pracy administracji. Również picie alkoholu nie miało jednoznacznego przełożenia na satysfakcję z pracy administracji. W badaniu proszono też o wyrażenie opinii na temat personelu sprzątającego. Po raz kolejny to mężczyźni mniej krytycznie ocenili pracę sprzątaczek, a osoby w związkach małżeńskich mniej krytyczne niż osoby stanu wolnego. Najbardziej zadowoleni z ich pracy są mieszkańcy akademików na ul. Żwirki i Wigury nr 1 oraz na ul. Smyczkowej, najmniej zaś mieszkańcy akademików na ul. Zamenhofa oraz Żwirki i Wigury nr 2. Studenci zajmujący segmenty, jak można się było spodziewać, okazali się bardziej zadowoleni. Praca sprzątaczek dotyczy ich w mniejszym stopniu, jako że korzystają oni jedynie z ograniczonej liczby pomieszczeń należących do przestrzeni publicznej. Kwestia palenia nieznacznie wpłynęła na niezadowolenie. Inaczej natomiast rzecz wygląda z alkoholem. Tu wyraźna jest zależność między częstotliwością picia alkoholu a negatywną oceną pracy sprzątaczek. Szczególnie wyróżnia się na tym tle grupa pijących najczęściej, wśród których niezadowolonych i raczej niezadowolonymi jest o 10 punktów procentowych więcej niż w pozostałych grupach. Jednak nic w tym dziwnego – na tych osobach skupia się największa uwaga i największe niezadowolenie sprzątaczek jako na najbardziej utrudniających im pracę. Ostatnią wreszcie grupą są konserwatorzy, odpowiedzialni za stan wszelkich urządzeń w akademikach – elektrycy, hydraulicy itp. Studenci UW znacznie rzadziej wyrażają pozytywne opinie na temat ich pracy (45% raczej i bardzo zadowolonych) niż studenci innych uczelni (66%), lecz ankietowani polskiej narodowości odnieśli się do ich pracy bardziej przychylnie (46% raczej i bardzo zadowolonych) niż studenci obcokrajowcy (31%). Na tle innych akademików wyróżniają się w tym wypadku akademik na ul. Żwirki i Wigury nr 1, gdzie zadowolenie osiągnęło poziom 68%, i akademik na ul. Zamenhofa, gdzie wyniosło ono zaledwie 17%. Mieszkańcy segmentów, którzy z pewnością częściej mają bezpośrednio do czynienia z pracą konserwatorów, są z niej rzadziej zadowoleni. Podobnie niepełnosprawni ankietowani byli bardziej krytyczni niż pozostali. Aż 41% z nich jest niezadowolonych lub raczej niezadowolonych. 13 1.3. Co bym zmienił, gdybym mógł Pytanie, jakie udogodnienia ewentualnie wprowadzone w akademiku (za niewielką opłatą), w jakim stopniu są ważne, uwidoczniło wyraźną preferencję mieszkańców domów studenckich. Wykres 13. Zapotrzebowanie na zmiany w akademiku 72 5 4 20 3 19 2 19 1 20 0% 10% bardzo ważne 21 34 25 32 30% raczej ważne 40% raczej nieważne 60% 9 15 22 50% 7 14 30 33 20% 14 26 30 3 31 12 70% zupełnie nieważne 80% 6 13 90% 100% trudno powiedzieć Wartości w kolumnach: 1 – stworzenie przechowalni wakacyjnej; 2 – więcej sprzętu audiowizualnego; 3 – sala sportowa i imprezy sportowe; stołówka dla mieszkańców akademika; 5 – lepszy dostęp do Internetu. Widoczne jest ogromne zapotrzebowanie na ulepszenie infrastruktury informatycznej. Tymczasem, jak się wcześniej okazało, 85% badanych nie ma w ogóle dostępu do Internetu w pokoju lub jest niezadowolonych z jakości tego dostępu. Za bardzo ważne ulepszenie uważa to 72% badanych studentów, kolejne 21% uznaje, że jest to ważne, a zatem łącznie widzi taką potrzebę 93% mieszkańców akademików. Za ważne lub bardzo ważne uważa wprowadzenie pozostałych udogodnień uwzględnionych w ankiecie podobny odsetek respondentów (około 20% odpowiedzi „bardzo ważne”, 30%–34% odpowiedzi „ważne”). Relatywnie najważniejsze jest zorganizowanie stołówki dla mieszkańców oraz przechowalni wakacyjnej. Lecz tylko gdy chodzi o dostęp do Internetu, wyraźnie widać przewagę zdecydowanych deklaracji („bardzo ważne”) nad mniej zdecydowanymi („ważne”). W pozostałych przypadkach tendencja jest odwrotna. Okazuje się, że odpowiedzi na pytanie o wagę ewentualnych zmian i udogodnień w akademiku są w dużym stopniu zgodne bez względu na profil respondenta i warunki zamieszkania (dom studencki, piętro itp.). Zapotrzebowanie na lepszy dostęp do Internetu jest bardzo silne, niezależnie od domu studenckiego, piętra i tego, czy respondent mieszka w segmencie czy w zwykłym pokoju. Nieznacznie słabsze jest tylko w akademiku na ul. Zamenhofa, gdzie ulepszenie dostępu do sieci informatycznej jest ważne bądź bardzo ważne dla niespełna 90% badanych (dla wszystkich akademików łącznie odsetek ten wynosi ponad 93%). Płeć zupełnie nie gra tu roli, podobnie jak rok studiów czy długość mieszkania w akademiku. Zapotrzebowanie na stołówkę najczęściej zgłaszano w Domu Studenckim nr 3 na ul. Kickiego – dla 57% jego mieszkańców udogodnienie takie jest ważne lub bardzo ważne. Odsetek ten jest najmniejszy w DS nr 6 (ul. Radomska) i DS nr 4 (ul. Zamenhofa) – odpowiednio 38% i 48%. Numer piętra i typ kwatery pod tym 14 względem nie różnicują badanych. Podobnie płeć. Jednak zauważalne jest, że studenci drugiego roku przywiązują relatywnie najmniejszą wagę1 do utworzenia stołówki. Tylko 48% studentów drugiego roku uznało to za ważne lub bardzo ważne. Odsetek takich odpowiedzi jest wyższy wśród studentów odpowiednio piątego (60,1%), czwartego (56,8%), trzeciego (56,6%) i pierwszego (54,8%) roku. Analogiczne wyniki otrzymujemy przy podziale respondentów według kryterium lat spędzonych w akademiku. Za ważne bądź bardzo ważne utworzenie stołówki uznało 46,7% tych, którzy mieszkają w domu studenckim od 12 do 24 miesięcy i aż 60,4% tych, którzy mieszkają tam 3–4 lata. Stworzenie więc możliwości zjedzenia ciepłego posiłku blisko akademika jest najbardziej pożądane przez młodych mieszkańców, którzy dopiero zaczęli samodzielne życie z dala od domu, oraz starszych, być może do pewnego stopnia zmęczonych spartańskimi warunkami życia w domach studenckich. Widoczne jest także, że stołówka zdawała się być ważniejsza dla studentów zamożniejszych. Dla 66% osób o budżecie miesięcznym powyżej 1100 złotych była ona ważna lub bardzo ważna, a tylko dla 53% osób o budżecie poniżej 1100 złotych. Kolejną zgłąszaną potrzebą była hala sportowa i związane z nią imprezy sportowe. Największe na nie zapotrzebowanie wyrażali mieszkańcy akademików nr 2 („Żwirek”) i 5 (ul. Smyczkowa), gdzie 57% przebadanych stwierdziło, że są to udogodnienia ważne lub bardzo ważne. Najmniejsze odsetki osób wyrażających takie zapotrzebowanie odnotowane zostały w domach studenckich nr 6 (ul. Radomska) i 1 („Muchomorek”) – odpowiednio 40% i 44%. W profilu studenta płeć okazała się w pewnym stopniu różnicować stosunek do wprowadzenia ewentualnych udogodnień związanych ze sportem. Mężczyźni częściej niż kobiety deklarowali, że są one bardzo potrzebne. Odsetki takich odpowiedzi wynosiły odpowiednio 16% i 23%. Okazało się także, że sale i imprezy sportowe częściej za ważne (lub bardzo ważne) były uznawane przez starszych mieszkańców. W przypadku pierwszego i drugiego roku było to około 48% badanych, w przypadku czwartego – już 57%. Potrzebę zwiększenia ilości sprzętu audiowizualnego najczęściej wyrażali mieszkańcy Domu Studenckiego nr 6 (ul. Smyczkowa), gdzie ponad 60% respondentów stwierdziło, że jest to ważne lub bardzo ważne. Rzadziej uznawane za ważne było to w domach studenckich przy ul. Żwirki i Wigury (razem około 43%), najrzadziej na ul. Radomskiej (14%). Co ciekawe, im mniej osób w pokoju, tym jego mieszkańcy mieli większą skłonność do zgłaszania zapotrzebowania na sprzęt audiowizualny. Aż 56% zamieszkujących samodzielny pokój twierdziło, iż jest on potrzebny. Dla dwuosobowych pokoi odsetek ten wynosił 48% a trzyosobowych 47%. Ma to zapewne związek z różną strukturą form spędzania wolnego czasu w zależności od „zaludnienia” pokoju. Tym bardziej, że nie ma tu ukrytej zależności z zamożnością respondenta. Ubożsi studenci zazwyczaj mieszkają w wieloosobowych pokojach, jednak ogólnie to oni częściej zgłaszali potrzebę sprzętu audiowizualnego. Zapewne rzadziej mogą sobie pozwolić na własny, w przeciwieństwie do studentów zamożnych. Odwrotnie niż w przypadku sal i imprez sportowych, sprzęt audiowizualny wyraźnie ważniejszy jest dla żeńskiej części mieszkańców akademików. Wśród kobiet ogólnie ważny był on dla 54%, wśród mężczyzn – już tylko dla 41%. Przy okazji sprzętu audiowizualnego i udogodnień związanych ze sportem warta odnotowania jest tendencja do częstszego zgłaszania takich potrzeb przez osoby w miarę regularnie spożywające alkohol. Zwiększenie ilości sprzętu RTV w akademiku zostało uznane na ważne przez 53% badanych, którzy przyznali 1 Nie uwzględniając nielicznej (25 respondentów) grupy studentów szóstego roku. 15 się do picia alkoholu codziennie lub kilka razy w tygodniu, a już o 5% mniej przez niepijących lub pijących kilka razy roku. Podobnie z salą i imprezami sportowymi. Spośród pijących codziennie lub kilka razy w tygodniu 55% uznało ich zorganizowanie za ważne lub bardzo ważne. Odsetek ten wśród pijących kilka razy w roku lub niepijących wyniósł niecałe 48%. Oznaczałoby to, że doposażenie akademików w sprzęt urozmaicający formy spędzania wolnego czasu jest bardziej istotne dla osób, które prawdopodobnie mają tego czasu więcej, dlatego też częściej sięgają po alkohol. Nieco ponad połowa wszystkich respondentów uznała za ważne stworzenie przechowalni wakacyjnej. Najczęściej deklarowali taką potrzebę mieszkańcy domów studenckich na ul. Smyczkowej oraz Żwirki i Wigury nr 1 (ponad 58% badanych w każdym z nich). Najrzadziej mieszkańcy domów studenckich na ul. Radomskiej (37%) oraz Żwirki i Wigury nr 2 (44%). Co ciekawe, niezależnie od akademika, zawsze kobiety częściej deklarowały, że utworzenie przechowalni jest ważne lub bardzo ważne. Łącznie uważało tak 60% kobiet, podczas gdy już tylko 43% mężczyzn. Przechowalnia wakacyjna jest potrzebnym udogodnieniem przede wszystkim dla uboższych mieszkańców. Za ważne utworzenie jej uznało ponad 56% osób o budżecie miesięcznym poniżej 500 złotych i już tylko 46% o budżecie powyżej 1100 złotych. Oczywiście transport własnego wyposażenia pokoju bywa kosztowny (przede wszystkim dla niezmotoryzowanych). Ankieta dawała także sposobność samodzielnego zgłoszenia przez respondenta możliwego ulepszenia akademika. Skorzystało z tego ponad 31% badanych. Oczywiście respondenci prawie zawsze uważali wprowadzenie zaproponowanego przez siebie udogodnienia za „bardzo ważne”. Najczęściej zgłaszano zapotrzebowanie na następujące zmiany: Tabela 1. Najczęściej zgłaszane ważne do przeprowadzenia zmiany % % zgłoszonych zgłoszonych remont łazienek 15,3 remont generalny w akademiku 4,9 wymiana mebli w pokojach 8,2 infrastruktura sportowo-rekreacyjna 4,3 sala bankietowa – stworzenie/doposażenie 6,8 sala komputerowa 4,3 lodówki w pokojach 6,6 większy metraż pokoi 4,3 podwyższenie standardu/doposażenie kuchni 6,0 puby, bary i sklepy monopolowe 4,1 inna infrastruktura – pomieszczenia 5,3 walka z insektami 4,1 remont pokoi 5,1 umywalki w pokojach 3,7 Widać wyraźnie, że najważniejszą kwestią jest dla mieszkańców akademików remont łazienek. Taką opinię wyraziło ponad 15% wszystkich, którzy skorzystali z możliwości zgłoszenia ulepszenia nieuwzględnionego w pytaniu zamkniętym. Jeśli liczyć wszystkie zgłoszenia dotyczące remontów (także pokoi lub całego budynku), odsetek ten wyniósł ponad 25%. W Domu Studenckim nr 1 (ul. Żwirki i Wigury) za ważne najczęściej uznawano remont łazienek (20% wszystkich zaproponowanych tam ulepszeń) oraz stworzenie lub doposażenie istniejącej sali bankietowej (17%). W Domu Studenckim nr 2 najczęstszą propozycją był remont pokoi, łazienek lub całego akademiku (łącznie 16 48% tamtejszych zgłoszeń, z czego większość dotyczyła łazienek). Mieszkańcy akademika przy ul. Kickiego zaproponowali niewiele potrzebnych udoskonaleń. Najczęściej jednak znów pojawiała się kwestia remontów (25% wszystkich zgłoszeń). Wielu deklarowało wymianę mebli jako sprawę także bardzo ważną (12%). Mieszkańcy Domu Studenckiego nr 4 przy ul. Zamenhofa najczęściej za ważne uznawali wyposażenie pokoi w lodówki (15% propozycji). W akademiku na ul. Smyczkowej, tak samo jak w przypadku domów studenckich na ul. Kickiego czy Żwirki i Wigury, najczęściej poruszaną kwestią były remonty (łącznie 24% wszystkich ulepszeń zgłoszonych przez tamtejszych respondentów). Ankietowani byli także proszeni o ocenę liczby poszczególnych pomieszczeń w ich akademikach. Poniższy wykres pokazuje, co mieszkańcy sądzą na ten temat, bez rozróżnienia na akademiki, w których mieszkają. Wykres 14. Ocena liczby poszczególnych pomieszczeń w akademikach 2 SALE KOMPUTEROWE 0 3 44 54 16 84 49 UBIKACJE 1 1 48 62 52 KUCHNIE 0 0% ZBYT WIELE 37 47 70 30 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% WYSTARCZAJĄCO DUŻO ZBYT MAŁO Wyniki potwierdzają, że studenci są bardzo niezadowoleni z zaplecza komputerowego w swoich akademikach. 84% spośród respondentów uważa, że w ich akademiku jest za mało sal komputerowych , a co za tym idzie – mają utrudniony dostęp do komputerów i Internetu. Ponad połowa respondentów twierdzi, że za mało jest sal telewizyjnych. Gdy połączy się to ze słabym dostępem do Internetu, można wysnuć wniosek, że studenci zamieszkujący w akademikach mają ograniczony dostęp do informacji ze świata lub są „skazani” na korzystanie z gazet, radia. Oczywiście wiadomo, że nie wszystkim zależy na takim dostępie, niemniej jest to duży mankament uniwersyteckich akademików. Badanie było przeprowadzane w trakcie sesji, a ponad połowa studentów uznała, że jest wystarczająco dużo pokoi „cichej nauki”. Wynika więc z tego, że albo liczba tego typu pomieszczeń jest wystarczająca, albo też na naukę studenci wybierają inne miejsca, albo wreszcie – nie uczą się w ogóle. Jeżeli chodzi o pomieszczenia gastronomiczne, to liczba kuchni wydaje się wystarczająca. Trzeba by jeszcze tylko zadbać o ich jakość, czystość i wyposażenie, (przynajmniej w opinii studentów), by byli oni w pełni usatysfakcjonowani. Oceny liczby tych pomieszczeń w poszczególnych akademikach są zróżnicowane. Pokażą to poniższe tabele. 17 Tabela 2. Ocena liczby kuchni w poszczególnych akademikach. O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa zbyt wiele 0 0 1 0 1 wystarczająco dużo 87 78 67 58 45 zbyt mało 13 21 32 42 54 ogółem 100 100 100 100 100 Radomska 0 90 10 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Tylko studenci zamieszkujący akademik przy ul. Smyczkowej są niezadowoleni z liczby kuchni. Nie najlepiej oceniają też swoją sytuację mieszkańcy domu studenckiego na ul. Zamenhofa. W pozostałych akademikach ponad 66% mieszkańców jest usatysfakcjonowanych liczbą tego typu pomieszczeń. Tabela 3. Ocena liczby łazienek w poszczególnych akademikach. O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa zbyt wiele 0 0 1 1 1 wystarczająco dużo 41 35 75 45 35 zbyt mało 59 65 24 53 65 ogółem 100 100 100 100 100 Radomska 0 90 10 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Jeśli chodzi o liczbę łazienek, to już tylko w dwóch akademikach ponad 66% respondentów uważało, iż jest ich wystarczająco dużo (ul. Radomska i ul. Kickiego). W pozostałych akademikach odsetek respondentów zadowolonych nie sięgał 50%. Tabela 4. Ocena liczby ubikacji w poszczególnych akademikach. O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa zbyt wiele 1 0 1 1 wystarczająco dużo 64 52 74 45 zbyt mało 36 48 25 54 ogółem 100 100 100 100 Smyczkowa 1 51 48 100 Radomska 0 93 7 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Wielu mieszkańców akademików przy ul. Radomskiej i Kickiego jest zadowolonych z liczby ubikacji dostępnych w ich domach studenckich. Dużo lepiej oceniają ich liczbę, w porównaniu z liczbą łazienek, także studenci zamieszkujący akademik na ul. Żwirki i Wigury nr 1. Zatem ogólnie: studenci są dużo bardziej zadowoleni z liczby ubikacji niż z liczby łazienek. Tabela 5. Ocena liczby pokoi „cichej nauki” w poszczególnych akademikach O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa zbyt wiele 4 2 2 3 4 wystarczająco dużo 45 38 52 54 59 zbyt mało 51 60 46 43 37 ogółem 100 100 100 100 100 Radomska 17 66 17 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Tylko mieszkańcy akademików na ul. Żwirki i Wigury uważają (ponad 50%), że jest u nich za mało pokoi „cichej nauki”. Ale też tylko na ul. Radomskiej ponad 66% mieszkańców uważa liczbę tych pomieszczeń 18 za wystarczającą. W podobnym stopniu zadowolenia są studenci zamieszkujący akademik przy ul. Smyczkowej. Tabela 6. Ocena liczby sal komputerowych w poszczególnych akademikach. O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa zbyt wiele 1 0 0 0 1 wystarczająco dużo 35 32 3 2 4 zbyt mało 64 68 96 98 95 ogółem 100 100 100 100 100 Radomska 0 4 96 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Oceny liczby sal komputerowych w poszczególnych akademikach nie mogły być inne. Tylko studenci z akademików na ul. Żwirki i Wigury się wyróżniają. Ponad 30% z nich jest zadowolonych. W porównaniu z innymi akademikami, gdzie te odsetki nie przekraczają 5%, ich sytuacja wydaje się bardzo dobra. Tabela 7. Ocena liczby sal telewizyjnych w poszczególnych akademikach. O \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa zbyt wiele 3 1 1 1 1 wystarczająco dużo 57 59 32 41 32 zbyt mało 40 41 66 58 67 ogółem 100 100 100 100 100 Radomska 0 52 48 100 O – kategorie oceny; NR DS – numer domu studenckiego; dane w %. Ostatnią kategorią pomieszczeń, o których ocenę liczby proszono, były sale telewizyjne. Tu także w żadnym z akademików ponad 66% mieszkańców nie czuło się zadowolonymi. Sytuacja nie wygląda jednak tak dramatycznie jak w przypadku sal komputerowych. Odsetki osób, które oceniły, że takich pomieszczeń jest wystarczająco dużo i zbyt dużo, kształtują się w granicach 33% (ul. Kickiego i Smyczkowa), 60% (oba akademiki na ul. Żwirki i Wigury). Ostatnią kwestią tego rozdziału jest odpowiedź na pytanie o ocenę atmosfery panującej w akademikach. Niestety, oprócz stworzenia ogólnego wykresu, zebrany materiał nie pozwolił na ciekawsze porównania. Nie ma tu nawet rozróżnienia ocen atmosfery w poszczególnych akademikach. Wykres 15. Czy jesteś zadowolony z atmosfery w akademiku? 55 60 50 40 30 20 16 14 6 10 10 0 zdecydowanie tak raczej tak raczej nie 19 zdecydowanie trudno nie powiedzieć Przeważają oceny pozytywne – w ten sposób wypowiedziało się 69% respondentów, a tylko 22% ma złe zdanie na temat atmosfery panującej w ich miejscu zamieszkania. Widać więc, że nie tworzą jej wyżej opisywane rzeczy, takie jak stan, wyposażenie, zadowolenie z działalności personelu. W porównaniu z tym, co studenci mówią na temat atmosfery, ocena infrastruktury jest zdecydowanie niższa. Jednak gdyby udało się poprawić te elementy, które najbardziej mieszkańcom przeszkadzają, oceny atmosfery byłyby prawdopodobnie jeszcze wyższe. 1.4. Podsumowanie 1. Ponad połowa respondentów oceniła stan swoich pokoi jako niezadowalający. Osób zadowolonych (bardzo i raczej) jest zaledwie 21%. 2. 12% respondentów jest niezadowolonych z ogrzewania w pokojach. 3. 75% jest niezadowolonych ze stanu i wyposażenia łazienek i ubikacji. 4. 66% respondentów jest zadowolonych z dostępności sprzętu audio-wideo w akademikach. 5. 53% mieszkańców wskazuje na brak sal komputerowych w akademikach, równie źle jest z dostępem do Internetu. 6. Wyposażenie pokoi „cichej nauki” nie ma dla studentów większego znaczenia, gdyż zdecydowana większość nie ma na ten temat zdania, to samo tyczy się przechowalni. 7. Największe zapotrzebowanie jest na ulepszenie infrastruktury informatycznej, co łączy się z bardzo niską oceną dostępu do komputerów i Internetu w akademikach. 8. Atmosferę panującą w akademikach większość mieszkańców określa pozytywnie. 2. ŻYCIE SPOŁECZNE DOMU STUDENCKIEGO 2.1. Atmosfera w akademikach w oczach ich mieszkańców Warto się zastanowić nad stopniem zadowolenia mieszkańców z atmosfery panującej w domach studenckich i nad tym, od czego on zależy. Przy okazji można zadać pytanie, co można uczynić, by studenci czuli się w akademikach jak najlepiej. A zatem: w jaki sposób oceniają atmosferę życia społecznego ankietowani mieszkańcy domów studenckich Uniwersytetu Warszawskiego? Od czego ona zależy i jak układają się stosunki sąsiedzkie? Studenci mieszkający w akademikach UW zostali poproszeni o określenie, czy są zadowoleni z atmosfery panującej w ich domu studenckim. Rozkład odpowiedzi zawiera Tabela 8. 20 Tabela 8. Zadowolenie mieszkańców z atmosfery w akademikach Ocena zadowolenia z atmosfery Zadowoleni Niezadowoleni Trudno powiedzieć Ogółem % wskazań 69% 22% 9% 100% Większość respondentów jest zadowolona z atmosfery wśród współmieszkańców. Odpowiedziało tak blisko 70% osób. Niezadowolonych jest mniej, ale stanowią oni jednak znaczny odsetek – 22%. A jak układają się stosunki sąsiedzkie? Wykres 16. Stosunki sąsiedzkie 120% 100% 2% 1% 2% 2% 13% 80% 47% 47% 68% trudno powiedzieć nie przeszkadza mi 60% przeszkadza mi 40% 20% 51% 86% 30% 51% im pr Za śm ie ca ni e po m an ie rg an iz ow O Pa le ni e w ie sz cz eń w ez ez pr z ac h ar z ko ry t na an ie H ał as ow sp ól ny ch po ko ja ch są si ad ów 0% Jak widać na wykresie, studentom najbardziej przeszkadza zaśmiecanie pomieszczeń wspólnych (86%). Mniejszy procent studentów uznał za uciążliwe hałasowanie na korytarzach i palenie. Spośród czterech „niedogodności sąsiedzkich” organizowanie imprez w pokojach przeszkadza studentom najmniej. W jaki sposób układają się stosunki Polaków z sąsiadami obcokrajowcami? Tabela 9 przedstawia odpowiedzi studentów na pytanie, czy ich zdaniem zauważalne są w domach studenckich konflikty Polaków z cudzoziemcami, i okazuje się, że konflikty między mieszkańcami polskimi i zagranicznymi są zdaniem respondentów raczej niezauważalne. Tak uważa około 70% osób. Jednak 11% zauważyło takie konflikty. Niecałe 20% respondentów wahało się przy podaniu odpowiedzi. Być może wynikało to z wątpliwości ankietowanych co do przyczyn tych konfliktów (czy mają one podłoże kulturowe czy też charakterologiczne) 21 albo z problemu ocenienia widoczności występowania tych konfliktów. Ponadto obcokrajowcy nie zamieszkują wszystkich akademików w sposób równomierny. Tabela 9. Polacy a obcokrajowcy Konflikty polsko-zagraniczne w akademiku Są zauważalne Nie są zauważalne Trudno powiedzieć Ogółem % wskazań 11% 70% 19% 100% A zatem: atmosfera w akademiku zależy od stopnia poczucia bezpieczeństwa, od tego, w którym z sześciu akademików się mieszka, kogo ma się za sąsiada, czy ten sąsiad hałasuje na korytarzu, czy organizuje głośne imprezy za ścianą i czy pali. Wykres 17. Zadowolenie z atmosfery w akademiku w zależności od domu studenckiego 120% 100% 80% 0% 12% 10% 9% 8% 7% 16% 18% 22% 35% 20% 13% 9% 22% trudno powiedzieć 60% niezadowoleni zadowoleni 40% 20% 73% 71% 69% 58% 73% 87% 69% of a Sm yc zk ow a R ad om sk a en h m Za Ki ck ie g o 0% Jak można zauważyć na powyższym wykresie (Wykres 17) większość osób zamieszkujących akademiki jest zadowolona z panującej tam atmosfery. Jednak wśród tych zadowolonych najrzadziej występują studenci z akademików przy ul. Kickiego i Zamenhofa. Zadowoleni z atmosfery w akademiku mają zwykle średnie lub wysokie poczucie bezpieczeństwa w zamieszkiwanym domu studenckim (Wykres 18). Wśród niezadowolonych niskie poczucie bezpieczeństwa ma blisko 40% osób. Okazuje się więc, że to poczucie bezpieczeństwa, wpływając na komfort życia, w dużej mierze decyduje o zadowoleniu z atmosfery w domu studenckim. 22 Wykres 18. Zadowolenie z atmosfery w akademiku w zależności od poziomu poczucia bezpieczeństwa 120% 100% 10% 11% 80% 6% 10% 9% 22% 21% 38% trudno powiedzieć 60% niezadowoleni zadowoleni 40% 20% 69% 52% 84% 69% 0% Ogółem N=1249 Niski Średni Wysoki Zadowoleni z atmosfery w akademiku mniej narzekają na hałas na korytarzach, organizowanie imprez w pokojach i palących sąsiadów niż niezadowoleni. (Wykresy 19, 20 i 21). Wykres 19. Zadowolenie z atmosfery w akademiku a hałasowanie przez sąsiadów na korytarzach 120% 100% 12% 6% 14% 80% 9% 27% 22% trudno powiedzieć 29% 60% niezadowoleni 27% zadowoleni 40% 20% 59% 80% 45% 69% przeszkadza nie przeszkadza trudno powiedzieć Ogółem N=1251 0% 23 Wykres 20. Zadowolenie z atmosfery w akademiku a organizowanie przez sąsiadów imprez w pokojach 120% 100% 6% 16% 12% 17% 80% 9% 22% 32% trudno powiedzieć 40% niezadowoleni 60% zadowoleni 40% 20% 52% 77% 48% 69% przeszkadza nie przeszkadza trudno powiedzieć O gółem N =1252 0% Wykres 21. Zadowolenie z atmosfery w akademiku a palący sąsiedzi 120% 100% 11% 80% 23% 7% 20% 21% 9% 22% trudno powiedzieć 37% 60% niezadowoleni zadowoleni 40% 20% 66% 73% 42% 69% przeszkadza nie przeszkadza trudno powiedzieć Ogółem N=1256 0% Podsumowując: atmosfera w akademiku zależy przede wszystkim od jego mieszkańców – ich zachowań i przyzwyczajeń, takich jak organizowane w pokojach imprez czy palenie, a zwłaszcza utrzymywanie przez nich porządku i zachowywanie czystości. Znaczący wpływ na atmosferę między mieszkańcami w domu studenckim ma także, jak się wydaje, sposób zarządzania i stan infrastruktury danego akademika, które to czynniki decydują o poczuciu bezpieczeństwa studentów, czystości pomieszczeń, stopniu zachowywanej ciszy. Warto zwrócić uwagę na fakt zróżnicowania zadowolenia z atmosfery ze względu na to, w którym domu studenckim się mieszka. Można także przypuszczać, że wyższy stopień zadowolenia pozwala łatwiej znosić niedogodności akademikowego życia. 24 2.2. Bezpieczeństwo w akademikach Zagadnienia związane z bezpieczeństwem mają dosyć istotny wpływ na komfort życia. Niechętnie wprowadzamy się do dzielnic cieszących się złą sławą, natomiast na mieszkania w bezpiecznych, dobrych dzielnicach istnieje większy popyt. W akademikach sytuacja wygląda podobnie. O których warszawskich akademikach mówi się źle, a które uchodzą za bezpieczne? Jak studenci oceniają obecne działania zarządzających akademikami? Jakie przestępstwa są najczęstsze? Kto ich dokonuje? Jakie czynniki wpływają na poczucie bezpieczeństwa? Na czym skoncentrować działania mające podnieść bezpieczeństwo? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tej części raportu, poświęconej zagadnieniom związanym z bezpieczeństwem. Większość (54%) studentów mieszkających w akademikach Uniwersytetu Warszawskiego ocenia poziom bezpieczeństwa w swoim akademiku jako średni (Wykres 22). Studenci oceniają go więc niezbyt wysoko, dlatego właściwe byłoby podjęcie działań mających na celu poprawę takiego stany rzeczy. Jakie byłyby to działania? Wykres 22. Ocena poziomu bezpieczeństwa w akademikach 60% 54% 50% 40% 30% 22% 16% 20% 10% 6% 2% 0% bardzo wysoki wysoki średni niski bardzo niski Zanim jednak odpowiemy na to pytanie, prześledźmy, jakie działania zostały już podjęte i jakie były ich rezultaty. Kilka miesięcy temu weszła w życie umowa rektora podpisana z komendantem policji dotycząca zwiększenia bezpieczeństwa na terenach domów studenckich. Czy studenci odczuli tę poprawę? Większość z nich w ogóle nie słyszała o umowie (Wykres 23), więc prawdopodobnie także jej skutki nie zostały przez studentów dostrzeżone. 25 Wykres 23. Wpływ umowy rektora z policją na poczucie bezpieczeństwa 80% 72% 70% 60% 50% 40% 30% 23% 20% 5% 10% 0% słyszałem i czuję się bezpieczniej słyszałem i nie czuję się bezpieczniej nie słyszałem Sprawdźmy zatem, z jakimi przestępstwami mieszkańcy akademików stykają się najczęściej (Wykres 24). Z wykresu wynika, że są nimi: wandalizm, kradzieże oraz pobicia. Większość ankietowanych nie spotkała się na terenie akademika z gwałtem, szantażem, włamaniem. Warto też zwrócić uwagę, czy z danymi sytuacjami studenci spotkali się raz czy więcej razy. Jeżeli tylko raz, można przyjąć, że do takich zdarzeń na terenach akademików dochodzi rzadko (włamanie, gwałt i szantaż). Wykres 24. Przestępstwa, z jakimi studenci spotkali się na terenie akademika 3% 100% 11% 90% 80% 46% 17% 2% 5% 4% 32% 70% 60% 60% 50% 40% 20% więcej niż raz raz 19% nie spotkałem/am się 12% 30% 20% 35% 10% 72% 49% 93% 94% 28% włamanie pobicie szantaż gwałt wandalizm 0% kradzież Sprawdźmy również, jakie wykroczenia i ich kombinacje są najczęstsze wśród wszystkich, z jakimi zetknęli się mieszkańcy domów studenckich (Tabela 10). Zaledwie 13% badanych nie spotkało się z żadnymi przestępstwami. Najczęstsze zaś to wandalizm, kradzież i pobicie, które wskazało 49% studentów spośród 87% tych, którzy zetknęli się z wykroczeniami. Skoncentrowanie wysiłków, żeby zmniejszyć liczbę powyższych najczęstszych przestępstw, mogłoby znacznie wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa w akademikach. 26 Tabela 10. Rodzaje przestępstw popełniane w akademikach na podstawie wiedzy badanych % wskazań Rodzaje przestępstw 13% brak przestępstw 87% są przestępstwa, w tym: 15% wandalizm, kradzież, pobicie 13% wandalizm, kradzież, pobicie, włamanie 12% wandalizm 11% wandalizm, kradzież 6% wandalizm, pobicie 5% kradzież 26% inne rodzaje przestępstw i ich kombinacje Aby dowiedzieć się, jak skutecznie przeciwdziałać przestępstwom w akademikach, sprawdźmy, kto najczęściej dokonuje powyższych czynów (Wykres 25). Większość ankietowanych uznała osoby obce za sprawców przestępstw w swoich akademikach, z wyjątkiem wandalizmu, gdy to sprawcami (w oczach studentów) są sami mieszkańcy. Znaczący był też udział wskazań na mieszkańców akademików jako sprawców kradzieży i szantaży. W związku z tym ograniczenie przestępczości w domach studenckich mogłoby zostać osiągnięte głównie dzięki lepszej kontroli obcych osób wchodzących na teren akademika. Wykres 25. Sprawcy przestępstw w akademikach 100% 19% 90% 80% 46% 47% 70% 55% 60% 23% 66% 76% osoby obce 50% 40% goście mieszkańców 18% 32% 9% mieszkańcy akademików 30% 19% 20% 10% 11% 35% 13% 22% 36% 58% 15% w an po da bi c ie liz m 0% 27 Jak zatem studenci oceniają obecną kontrolę wstępu na teren akademika (Wykres 26)? Należy wziąć pod uwagę, że 27% nie miało sprecyzowanej opinii na ten temat, dlatego porównując tylko studentów o sprecyzowanych opiniach, uzyskano krytyczną ocenę skuteczności form kontroli wstępu na teren akademika: 44% uznało ją za nieskuteczną, 29% za skuteczną. Wykres 26. Ocena skuteczności form kontroli wstępu na teren akademika 50% 45% 44% 40% 35% 29% 30% 27% 25% 20% 15% 10% 5% 0% nie tak trudno powiedzieć A jak studenci oceniają obowiązkowość osób kontrolujących ten wstęp (Wykres 27)? Co prawda 59% ankietowanych uznało, że osoby kontrolujące wywiązują się ze swoich obowiązków, ale równocześnie 41% było przeciwnego zdania. Wykres 27. Ocena obowiązkowości kontrolujących wstęp na teren akademika 70% 59% 60% 50% 41% 40% 30% 20% 10% 0% nie tak Czy w związku z niezbyt wysoką oceną kontrolujących zaangażowanie innych instytucji w ochronę mieszkańców poprawia ich poczucie bezpieczeństwa (wykres 28)? Większość ankietowanych nie słyszała o innej instytucji czuwającej nad ich bezpieczeństwem albo twierdziła, że takiej instytucji w ich domu studenckim nie ma. Zaledwie 10% potwierdziło, że instytucja ta istnieje, ale aż 7% uznało ją za nieskuteczną, a zaledwie 3% za skuteczną. 28 Wykres 28. Ocena skuteczności dodatkowej instytucji czuwającej nad bezpieczeństwem 50% 47% 43% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 7% 10% 3% 5% 0% tak, są skuteczni nie, nie są skuteczni nie słyszałem o takiej nie ma takiej instytucji instytucji Jak studenci oceniają łatwość zakupu narkotyków na terenie akademików (Wykres 29)? Większość ankietowanych studentów (57%) nie miała sprecyzowanej opinii na ten temat. Wśród osób, które ją jednak miały, większość uznała zakup narkotyków za łatwy. Wykres 29. Ocena trudności zakupu narkotyków w akademiku 57% 60% 50% 40% 30% 23% 20% 5% 7% bardzo trudny trudny 10% 8% 0% łatwy bardzo łatwy trudno powiedzieć 2.3. Jakie czynniki wpływają na poczucie bezpieczeństwa? Skuteczność kontroli Za czynnik bardzo ważny dla poczucia bezpieczeństwa mieszkańców uznano kontrolę wstępu na teren domu studenckiego. Jak widać na Wykresie 30, badani niezadowoleni z obecnych form kontroli wstępu do ich domu oceniali poziom bezpieczeństwa dużo gorzej niż zadowoleni z ich skuteczności. 29 Wykres 30. Poziom bezpieczeństwa w zależności od oceny skuteczności form kontroli wstępu 100% 11% 90% 25% 34% 80% 70% 47% 60% niski 50% 50% 40% średni 53% wysoki 30% 20% 10% 13% 43% 25% nieskuteczne skuteczne Ogółem N=1098 0% Dodatkowa ochrona Jednym z dodatkowych sposobów kontroli i zwiększania bezpieczeństwa w akademiku jest zatrudnienie firmy ochroniarskiej. Jak dotąd na takie posunięcie zdecydowały się dwa domy studenckie (nr 3 na ul. Kickiego i nr 5 na ul. Smyczkowej). Ochrona wzywana jest przez pracowników w razie groźnej sytuacji, nie jest jednak obecna na terenie akademika przez cały czas. Tylko niewielka część badanych o tym wie (Wykres 31), a ci z nich, którzy uważają taki rodzaj działań za skuteczne, postrzegają poziom bezpieczeństwa jako dużo wyższy. Natomiast badani, którzy twierdzą, że taka dodatkowa instytucja jest nieskuteczna bądź że jej na pewno nie ma, mają poczucie bezpieczeństwa niższe niż ogół badanych. Wykres 31. Poczucie bezpieczeństwa a obecność dodatkowej instytucji odpowiedzialnej za ochronę 100% 6% 90% 25% 19% 26% 22% 80% 70% 55% 60% 50% 52% niski 56% 53% 55% wysoki 40% 30% 20% 10% średni 38% 22% 25% 21% 24% nie ma takiej instytucji Ogółem N=1499 0% jest skuteczna jest nieskuteczna nie słyszałem o takiej instytucji 30 Mieszkanie w konkretnym akademiku Najlepiej skuteczność kontroli oraz poziom bezpieczeństwa w swoim akademiku ocenili studenci mieszkający w akademikach na ul. Radomskiej, Smyczkowej oraz w akademiku nr 1 na ul. Żwirki i Wigury (Wykresy 32, 33). Najgorzej zaś – studenci mieszkający na ul. Zamenhofa i Kickiego oraz w akademiku nr 2 na ul. Żwirki i Wigury. Znacząco różnią się od pozostałych opinie mieszkańców domu studenckiego na ul. Radomskiej, którzy znacznie lepiej niż pozostali ocenili bezpieczeństwo i skuteczność form kontroli w ich akademiku.. Wykres 32. Ocena skuteczności kontroli w zależności od domu studenckiego 0,29 0,317 0,351 0,491 0,393 0,541 skuteczna 0,941 0,71 nieskuteczna 0,683 0,649 0,509 0,607 0,459 Ogółem N=1107 DS6 Radomska DS5 Smyczkowa DS4 Zamenhoffa DS3 Kickiego DS2 Żwirki i Wigury 0,059 DS1 Żwirki i Wigury 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 33. Ocena poziomu bezpieczeństwa w zależności od domu studenckiego 100% 90% 16% 80% 28% 4% 17% 19% 22% 34% 32% 70% 60% 53% 60% 40% niski 53% 54% 50% 54% 30% 20% ad om sk a R a 31 64% D S6 zk ow yc Sm Za m D S4 30% 13% en ho fa go 27% D S5 12% ck ie 30% Ki 0% D S3 10% średni wysoki 54% 24% Metody kontroli Czy ocena skuteczności kontroli i poziomu bezpieczeństwa może mieć związek ze stosowanymi metodami kontroli? Znając te ostatnie w poszczególnych akademikach i wiedząc, jak ich mieszkańcy oceniają skuteczność kontroli i poziom bezpieczeństwa, możemy wywnioskować, jakie są najskuteczniejsze. Pogrupowaliśmy więc domy studenckie według stosowanych w nich metod kontroli. Oto rezultaty: DS 1, DS 2, DS 4 – nie ma dodatkowej ochrony, karty magnetyczne do drzwi; DS 3, DS 5 – jest dodatkowa ochrona, karty magnetyczne do drzwi; DS 6 – potraktujmy jako szczególny przypadek, gdyż oceny poziomu bezpieczeństwa i skuteczności kontroli znacząco różnią się w tym akademiku od innych akademików, w których dodatkowej ochrony nie ma. W związku z tym zaliczenie Domu Studenckiego nr 6 do grupy bez ochrony będzie miało znaczący wpływ na rozkład zmiennych w tej grupie. Wszystkich wchodzących tam po pewnej godzinie kontroluje portier. Sprawdźmy, jak oceniana jest skuteczność kontroli w poszczególnych grupach. Otóż okazuje się, że więcej studentów bardziej negatywnie ocenia skuteczność form kontroli w akademikach, w których jest dodatkowa ochrona (67%) niż w akademikach, które jej nie mają (58%). Być może zła ocena skuteczności dodatkowej ochrony wynika z tego, że ochroniarze nie pracują na miejscu na stałe, a jedynie przyjeżdżają na wezwanie. Pomiędzy akademikami, w których ochrona jest, i tymi, w których jej nie ma, nie występują znaczące różnice w ocenie poziomu bezpieczeństwa. Na tle pozostałych wyróżnia się jedynie akademik na ul. Radomskiej, którego mieszkańcy czują się najbezpieczniej i najlepiej oceniają skuteczność kontroli. Wykres 34. Ocena skuteczności kontroli w zależności od form kontroli w danym domu studenckim 100% 90% 80% 42% 33% 38% 70% 60% skuteczna 94% 50% nieskuteczna 40% 30% 58% 67% 63% 20% 10% 6% 0% brak ochrony ochrona DS 6 Radomska 32 Ogółem N=985 Wykres 35. Ocena poziomu bezpieczeństwa w zależności od form kontroli w domu studenckim 100% 4% 90% 22% 23% 22% 32% 80% 70% 60% niski 50% 54% 55% 56% średni wysoki 40% 64% 30% 20% 23% 21% brak ochrony ochrona 10% 23% 0% DS 6 Radomska Ogółem N=1351 Podstawową formą kontroli wstępu do akademików jest portiernia. Jej pracownicy wydają klucze mieszkańcom i sprawdzają wchodzących gości. To od sumienności portierów zależy, czy osoby obce i niepożądane, które według badanych są głównymi sprawcami przestępstw w domach studenckich, wejdą na teren akademika. Zdania na temat pracy osób kontrolujących są podzielone (Tabela 11). Największa część badanych uważa formy kontroli za nieskuteczne, a osoby kontrolujące za zaniedbujące swoje obowiązki. Druga w kolejności jest grupa uznająca formy kontroli za skuteczne i portierów za wywiązujących się z obowiązków. Aż 16% badanych uważa, że mimo iż osoby kontrolujące dobrze wypełniają swoje obowiązki, to istniejące formy kontroli wstępu są nieskuteczne. Wynika z tego potrzeba wprowadzenia nowych sposobów sprawdzania osób wchodzących. Tabela 11. Ocena skuteczności form kontroli wstępu i wypełniania obowiązków przez osoby kontrolujące Wypełnianie obowiązków przez osoby kontrolujące Skuteczność obecnych form kontroli nie tak Ogółem N=1101 45% 16% 61% skuteczne 3% 37% 39% Ogółem 48% 52% 100% nieskuteczne Wiedza na temat przestępstw Ocena poziomu bezpieczeństwa powiązana jest z wiedzą na temat zdarzających się w domach studenckich przestępstw. Osoby, które nie słyszały o żadnym z wcześniej wymienionych (około 9% badanych), oceniały poziom bezpieczeństwa w swoim akademiku wyżej niż ci lokatorzy, którzy o nich słyszeli (Wykres 36). 33 Wykres 36. Ocena poziomu bezpieczeństwa w zależności od wiedzy o przestępstwach 100% 90% 11% 23% 22% 54% 54% 80% 70% 60% 57% 50% niski średni wysoki 40% 30% 20% 10% 32% 23% 24% brak przestępstw są przestępstwa Ogółem N=1518 0% Większość studentów oceniła poziom bezpieczeństwa w akademikach jako średni, niski i bardzo niski. Za najmniej bezpieczne akademiki Uniwersytetu Warszawskiego uchodzą domy studenckie na ul. Zamenhofa i Kickiego oraz akademik nr 2 na ul. Żwirki i Wigury. Nieco lepiej jest oceniany akademik na ulicy Smyczkowej i akademik nr 1 na ulicy Żwirki i Wigury, ale i tak zdecydowanym liderem pozostaje akademik na ul. Radomskiej. Wandalizm, kradzieże i pobicia to przestępstwa, z którymi mieszkający w akademikach spotykają się najczęściej. Ograniczenie liczby akurat tych przestępstw znacząco zmniejszyłoby ogólna liczbę przestępstw w akademikach i poprawiło poczucie bezpieczeństwa lokatorów. Za sprawców wykroczeń uważane są zazwyczaj osoby obce (jedynie wandalizm pozostaje głównie domeną mieszkańców akademików), dlatego bardzo ważna dla poprawy bezpieczeństwa jest skuteczna kontrola wstępu osób z zewnątrz. Tymczasem studenci uważają obecną kontrolę za nieskuteczną. Okazuje się, że nawet zatrudnienie dodatkowej ochrony nie odnosi rezultatu, bo zarówno w akademikach z dodatkową ochroną, jak i w tych bez niej, studenci bardzo podobnie oceniają skuteczność kontroli wstępu i poziom bezpieczeństwa. A zatem dodatkowa ochrona nie wydaje się tu wystarczająca i należy szukać innych sposobów na rozwiązanie tego problemu. Ciekawy pozostaje przypadek akademika na ul. Radomskiej, którego mieszkańcy znacznie lepiej niż pozostali oceniają poziom bezpieczeństwa i skuteczność kontroli. Bliższe przyjrzenie się temu zjawisku być może dostarczyłoby pomysłów, jak poprawić bezpieczeństwo w pozostałych warszawskich domach studenckich. 3. INFRASTRUKTURA ADMINISTARCYJNO-POLITYCZNA W DOMACH STUDENCKICH W tej części raportu skupimy się na kilku wątkach, jakie niosą ze sobą pytania dotyczące po pierwsze profilaktyki bezpieczeństwa na terenie akademików, po drugie zaś działalności rad mieszkańców. Zaczniemy od ukazania skali znajomości regulaminu bezpieczeństwa domu studenckiego. W kolejnej części skupimy się na zaprezentowaniu rozkładu opinii respondentów na temat skuteczności form kontroli wstępu na teren akademika, obowiązkowości kontrolujących. W tym punkcie zwrócimy także uwagę na kwestię 34 zatrudniania na potrzeby domów studenckich, wyspecjalizowanych agencji ochroniarskich. W analogiczny sposób odniesiemy się do wiedzy mieszkańców na temat działalności rad mieszkańców oraz oceny ich skuteczności. Na koniec poruszymy kwestię poczucia bezpieczeństwa, rozpatrywanego z perspektywy swego rodzaju zaplecza instytucjonalno-prawnego. Będą to oceny trzech najbardziej istotnych (w świetle zebranych danych) czynników: umowy rektora Uniwersytetu Warszawskiego i komendanta policji w kwestii wstępu policji na teren uczelni; skuteczności form kontroli wstępu na teren akademika; obowiązkowości osób sprawujących ową kontrolę. Za każdym razem zastanowimy się, w jaki sposób poszczególne odpowiedzi uzależnione są od charakterystyki respondentów2. Szczególną uwagę zwrócimy na wpływ konkretnego akademika oraz długość zamieszkania w tym akademiku na ogólne postawy i wiedzę respondentów3. Wreszcie ustalimy, jakie wnioski płyną z takiego rozkładu wiedzy oraz poszczególnych poglądów, zarówno w sensie socjologicznym – poznawczym, jak i w sensie praktycznym. Będzie to więc próba z jednej strony wyjaśnienia konkretnych postaw wśród respondentów, z drugiej zaś – pokazania praktycznych implikacji, jakie postawy te ze sobą niosą. Całość uzupełni podsumowanie, wskazujące na główne wątki tego rozdziału, będące jednocześnie syntezą trzech wcześniejszych części. 3.1. Regulamin bezpieczeństwa Wydaje się, że omawianie instytucjonalnych kwestii odnoszących się do bezpieczeństwa domów studenckich warto rozpocząć od przyjrzenia się znajomości regulaminu bezpieczeństwa wśród zamieszkujących je studentów. Tabela 12. Znajomość regulaminu bezpieczeństwa w akademiku Czy znasz regulamin bezpieczeństwa w akademiku? Procent Nie 54 Tak 46 Ogółem 100 Jak się okazuje, mieszkańcy domów studenckich w większości przypadków nie znają tego regulaminu. Sytuacja taka dotyczy 54% respondentów. Różnica w stosunku do osób mogących wykazać się odpowiednią wiedzą w tej materii sięga 8%. 2 Dokładnie zmiennymi tymi będą: płeć, uczelnia (z rozróżnieniem na studentów UW i studentów innych uczelni), narodowość (z rozróżnieniem na narodowość polską i inną), numer domu studenckiego, w którym mieszka respondent, długość okresu zamieszkiwania w akademiku, palenie papierosów, picie alkoholu (częstotliwość). 3 W rozdziale zamieszczono jedynie te informacje o wpływie zmiennych metryczkowych, które okazały się istotne w sensie statystycznym (brano pod uwagę test chi-kwadrat oraz istotność) a także wskazywały na pewne tendencje. Szczegółowe informacje na temat wpływu wszystkich charakterystyk (z pominięciem testów statystycznych) zawiera aneks tabelaryczny załączony do raportu. 35 Tabela 13. Znajomość regulaminu bezpieczeństwa w poszczególnych akademikach ZR \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa Radomska 46 Nie 69 38 62 47 35 Tak 31 62 38 53 65 Ogółem 100 100 100 100 100 ZR – znajomość regulaminu; NR DS – numer domu studenckiego, dane w % 54 100 Z badań wynika, że zdecydowanie najlepszy stan wiedzy pod tym względem prezentują lokatorzy w domu studenckim przy ul. Smyczkowej oraz Żwirki i Wigury nr 2. Nieco gorzej jest w akademikach przy ul. Radomskiej oraz Zamenhofa. Tam niewiele ponad połowa studentów zna treść tego regulaminu. Zwraca też uwagę znacząca rozbieżność między akademikami zlokalizowanymi przy ul. Żwirki i Wigury. Właściwie trudno jest jednoznacznie wytłumaczyć tak niski poziom wiedzy studentów w tym zakresie. Być może powodem jest sposób postrzegania tych dokumentów – jako zbędnych formalności, niemających realnego wpływu na faktyczne zachowanie bezpieczeństwa w poszczególnych domach studenckich. Z pewnością nie jest to specyfika polskich studentów. Respondenci deklarujący inną narodowość również bardzo często (48% inna narodowość, 53% tylko polska) przyznawali, że nie znają tego regulaminu. Warto więc zastanowić się, czym się kierują, myśląc o bezpieczeństwie. Warto też przyjrzeć się treści takiego regulaminu i zastanowić nad jej aktualnością, a także sposobem prezentacji. 3.2. Forma i ocena kontroli wstępu na tereny domów studenckich Jeżeli chodzi o instytucjonalny wymiar bezpieczeństwa domów studenckich, kolejna ważna kwestia dotyczy osób, które powinny to bezpieczeństwo zapewnić, oraz sposobu, w jaki mają tego dokonać. Tabela 14. Opinie o skuteczności form kontroli wstępu na teren domów studenckich Czy uważasz, że formy kontroli wstępu na teren akademika są skuteczne? Procent Nie 44 Tak 29 Trudno powiedzieć 27 Ogółem 100 Z pewnością skuteczne ograniczenie możliwości wstępu na teren akademika osób, które tam nie mieszkają, stanowi kluczowy czynnik warunkujący poczucie bezpieczeństwa jego mieszkańców. W końcu to te osoby niejednokrotnie są źródłem zagrożeń, a brak informacji na ich temat skutecznie utrudnia ewentualne egzekwowanie ponoszenia konsekwencji za popełnione czyny. Ponadto poza sprawą bezpieczeństwem – kontrolowanie tego, kto spoza mieszkańców odwiedza akademik, rzutuje na komfort życia studentów. Tym bardziej alarmujące wydają się więc dane mówiące, że 44% mieszkańców uniwersyteckich domów studenckich nie wierzy w skuteczność zabiegów, które mają być taką chroniącą ich barierą. Jednocześnie jedynie 29% ufa, że obowiązujące w tej materii regulacje, spełniają swoją rolę. Natomiast niezbyt optymistyczna jest informacja, że 27% nie ma w tej kwestii zdania. Może to świadczyć o braku świadomości realnych konsekwencji 36 kontrolowania wstępu na teren akademików w sposób, w jaki dotychczas miało to miejsce. Warto więc zwrócić uwagę, jak i kto kontroluje. Być może właściwe byłoby stworzenie na Uniwersytecie Warszawskim systemu bezpieczeństwa, w którym kontrola stanowiłaby kompatybilny i funkcjonalny element. Tabela 15. Opinie o skuteczności form kontroli wstępu w poszczególnych akademikach SFK/NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa Radomska Nie 36 53 47 52 34 4 Tak 34 22 25 24 40 70 Trudno powiedzieć 30 26 28 23 26 26 Ogółem 100 100 100 100 100 100 SFK – skuteczność form kontroli (dane w wierszach); NR DS – nazwa domu studenckiego; dane w %. Zdecydowanie najbardziej krytyczni wobec sposobu kontrolowania wstępu pozostają studenci akademików przy ul. Zamenhofa, Kickiego oraz Żwirki i Wigury nr 2. Wręcz rewelacyjnie na tym tle wypadają opinie studentów z akademika przy ul. Radomskiej – aż 70% z nich uważa ten sposób za skuteczny. Opinie mieszkańców pozostałych akademików są mniej entuzjastyczne. Tabela 16. Skuteczność form kontroli zależnie od długości zamieszkiwania w akademiku SFK \ CZ Krócej niż rok Od roku do dwóch lat Od dwóch do trzech Od trzech do czterech Od czterech do pięciu Powyżej pięciu Nie 40 43 41 59 56 46 Tak 33 29 27 22 22 18 Trudno powiedzieć 27 28 32 19 21 36 Ogółem 100 100 100 100 100 100 SFK – skuteczność form kontroli (dane w wierszach); CZ – długość zamieszkiwania w akademiku; dane w %. Im dłuższy akademikowy staż, tym mniejsza wiara w skuteczność kontroli wstępu osób postronnych na teren domu studenckiego. Spośród zamieszkujących akademiki dłużej niż pięć lat tylko 18% w taką skuteczność wierzy. Dla porównania: 33% spośród studentów dopiero zaczynających swoja przygodę z akademikiem jest gotowych wyrazić taką opinię. Dość prostym wyjaśnieniem obserwowanej zależności jest swoisty trening nienormatywnej zaradności, jaki przechodzą studenci w ciągu kolejnych lat pozostawania w akademiku. Osobną, lecz nieodzownie związaną z tym kwestią, wydaje się obowiązkowość osób mających ów nadzór sprawować. Opinie niestety wyglądają podobnie. 37 Tabela 17. Opinie o sumienności kontrolujących wstęp osób z zewnątrz na teren akademików Czy osoby odpowiedzialne za kontrolę wstępu na teren akademika wykonują swoje obowiązki sumiennie? Procent Nie 41 Tak 59 Ogółem 100 Tylko 3% mniej osób (41%) przekonanych jest o braku sumienności tych pracowników. Być może stąd nieskuteczność samych form kontroli. Wskazuje na to wysoka korelacja odpowiedzi na oba pytania, czyli 0,3274. Tabela 18. Opinie o skuteczności form kontroli wstępu zależnie od opinii o obowiązkowości kontrolujących OK \ SFK Nie Tak Trudno powiedzieć Nie 74 7 24 Tak 26 93 76 Ogółem 100 100 100 OK – obowiązkowość kontrolujących (dane w wierszach); SFK – skuteczność form kontroli (dane w kolumnach); dane w % Aż 74% badanych, wskazujących na nieskuteczność sposobu kontrolowania wstępu na teren akademika, zarzuca osobom odpowiedzialnym za kontrolę brak obowiązkowości. Jednak niemal wszyscy, którzy uznają obowiązujące standardy owej kontroli za odpowiednie, twierdzą, że pracownicy za to odpowiedzialni wykonują swoją pracę rzetelnie. Nie należy jednak lekceważyć 26% respondentów, którzy widzą nieskuteczność form kontroli, mimo obowiązkowości tych, którzy kontrolują. Tabela 19. Czy jesteś zadowolony z obowiązkowości kontrolujących w poszczególnych akademikach? OK \ NR DS. Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa Radomska Nie 32 49 46 46 34 0 Tak 68 51 54 54 66 100 Ogółem 100 100 100 100 100 100 Zgodnie z ogólną tendencją, studenci poszczególnych domów studenckich obserwują raczej sumienność pracowników odpowiedzialnych za kontrolowanie wstępu. Sytuacja w akademiku przy ul. Radomskiej jest w oczach studentów bez zastrzeżeń. Najmniej pozytywnych ocen zebrali pracownicy z akademika na ul. Żwirki i Wigury nr 2, choć i tak ponad 50% studentów dobrze ocenia ich pracę. Wydaję się więc, że przyczyny niskich ocen skuteczności form kontroli wstępu należy szukać gdzie indziej niż u osób ową kontrolę sprawujących. Jest nią prawdopodobnie obciążenie pracowników portierni kontrolowaniem wstępu do domu studenckiego jako dodatkowym obowiązkiem. Niestety, wciąż wyjątkiem, a nie standardem, pozostaje zatrudnianie agencji ochroniarskich. Wyspecjalizowani w tej dziedzinie pracownicy z pewnością lepiej poradziliby sobie z kontrolą wejść na teren akademika osób z zewnątrz i w ogóle wpłynęliby na znaczną poprawę nie tylko subiektywnych odczuć w kwestii bezpieczeństwa, lecz także na realny jego poziom. 4 R Persona, istotność 0,000 38 Tabela 20. Opinie i wiedza o instytucji zajmującej się ochroną akademika Czy w akademiku działa inna instytucja czuwająca nad bezpieczeństwem? Procent Tak, są skuteczni 3 Nie, nie są skuteczni 7 Nie słyszałem o takiej instytucji 47 Nie ma takiej instytucji 43 Ogółem 100 Tymczasem jedynie 10% respondentów mówi o istnieniu takiej instytucji w ich akademiku, przy czym 7% i tak neguje skuteczność jej działania. Opinie na ten temat wszędzie są zbliżone i nie zależą od akademika, długości zamieszkiwania w nim itp. Gdyby obecność podobnych firm na terenie domów studenckich stała się normą, zapewne szybko wypracowano by sposoby oceniania ich działań. Zaowocowałoby to poprawą funkcjonowania agencji już pracujących na rzecz akademików. Powodem byłyby zapewne z jednej strony jasne kryteria ocen, a z drugiej – konkurencja (zorientowanie na wyszukiwanie agencji jak najlepiej wypełniającej swoje obowiązki). 3.3. Rada mieszkańców – ocena, satysfakcja z jej działalności Polityczna samorządność studentów mieszkających w akademikach realizuje się w głównej mierze poprzez funkcjonowanie rad mieszkańców. Czy są one skuteczne? Na ile mieszkańcom podoba się ich działalność? Tabela 10. Znajomość kompetencji rady mieszkańców swojego domu studenckiego Czy znasz kompetencje rady mieszkańców w twoim akademiku? Procent Nie 64 Tak 36 Ogółem 100 Należy podkreślić, że większość badanych (64%) nie zna kompetencji rady mieszkańców. A więc po pierwsze, wystawia to złą opinię przede wszystkim samym radom, najwyraźniej pomijającym swego rodzaju marketing. Utrudnia to również rozliczanie ich z podejmowanych działań, które – może się tak zdarzyć – znacznie odbiegają od ich możliwości. Po drugie, świadczy to o braku zaangażowania i zainteresowania ze strony studentów, którzy prawdopodobnie czują, że nikt nie jest w stanie bronić ich interesów. Można to określić 39 jako swoisty stan politycznej alienacji studentów, niewidzących szans poprawy ich warunków mieszkaniowych, a zatem ich odpowiedzi mają następujący wydźwięk: „Nie wiem, od czego oni są, skoro jest jak jest”. Tabela 11. Świadomość kompetencji rady mieszkańców zależnie od długości zamieszkiwania w akademiku ZKRM \ CZ Krócej niż rok Od roku do dwóch lat Od dwóch do trzech Od trzech do czterech Od czterech do pięciu Powyżej pięciu Nie 72 64 57 59 55 49 Tak 28 36 43 41 45 51 Ogółem 100 100 100 100 100 100 ZKRM – znajomość kompetencji rady mieszkańców; CZ – czas zamieszkiwania w akademiku; dane w % Warto jednak zaznaczyć, że im dłużej studenci mieszkają w akademiku, tym ich świadomość roli rady mieszkańców rośnie. Spośród zamieszkujących dom studencki krócej niż rok tylko 28% zna jej zadania. Za to już ponad 50% mieszkańców, którzy w akademikach spędzili ponad pięć lat, może się poszczycić wiedzą na ten temat. Największy wzrost owej wiedzy zauważalny jest po dwóch latach mieszkania w akademiku. W kontekście powyższych wniosków ciekawe są dane pokazujące odsetek studentów, którzy znają przynajmniej jedną osobę zasiadająca w radzie mieszkańców. Tabela 12. Osobista znajomość z członkami rady mieszkańców Czy znasz osobiście kogoś z rady mieszkańców? Procent Nie 36 Tak 64 Ogółem 100 Aż 64% ankietowanych (tyle samo, ile nie zna kompetencji rady mieszkańców) zna osobiście przynajmniej jedna taką osobę. Wydaje się więc, że studenci w prywatnych rozmowach nie poruszają problemów swojego akademika i nie pytają o możliwości ich rozwiązania przez radę. Prawdopodobnie takich możliwości nie widzą, mimo siły autorytetu znajomych. Może też sami członkowie rady nie czynią ze swej działalności tematu rozmów, co prowadziłoby do wniosku, że nie jest ona dla nich zbyt istotna. A może kompetencje i wpływ rady na losy akademika są na tyle niewielkie, że nie angażują nikogo z jej działaczy. 40 Tabela 13. Osobista znajomość z członkami Rad Mieszkańców w poszczególnych akademikach ZWRM \ NR DS. Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa Radomska Nie 34 36 42 33 23 50 Tak 66 64 58 67 77 50 Ogółem 100 100 100 100 100 100 ZWRM – osobista znajomość z kimś z Rady Mieszkańców; NR DS. – nazwa domu studenckiego; dane w % Najwięcej studentów deklarujących znajomość z członkami rady zamieszkuje w akademiku przy ul. Smyczkowej (Rada Mieszkańców Domu Studenckiego nr 5). Najmniej – w domu studenckim przy ul. Radomskiej (Rada Mieszkańców Domu Studenckiego nr 6). W tym ostatnim przypadku powodem jest najprawdopodobniej znaczny odsetek obcokrajowców (różnego rodzaju stypendystów) wśród mieszkańców. Za taki stan rzeczy odpowiadałaby więc bariera językowo-kulturowa. Trudno to jednak stwierdzić z całą pewnością, gdy nie dysponuje się informacjami na temat składu etnicznego tej konkretnej Rady. Dość skomplikowanie wyglądają odsetki studentów zaznajomionych z kimś z rady mieszkańców w zależności od roku studiów. Tabela 14. Osobista znajomość z członkami rady mieszkańców na poszczególnych latach ZWM \ R I II III IV V VI Nie 43 33 29 34 40 42 Tak 57 67 71 66 60 58 100 100 100 100 100 100 Ogółem ZWRM – osobista znajomość z kimś z rady mieszkańców; R – rok studiów; dane w % Zdecydowanie najmniejsze odsetki takich studentów są na piątym, szóstym i pierwszym roku. Przyczyny wydają się jednak odmienne. Najmłodsi dopiero wchodzą w akademickie środowisko. Nieco inaczej sprawa przedstawia się wśród tych z ostatnich lat. Można przypuszczać, że na tym etapie życia nieco mniej absorbują sprawy akademika i uczelni, a coraz większą rolę zaczynają odgrywać inne sprawy (na przykład praca). Nie wypada też przemilczeć faktu, że osoby deklarujące umiłowanie picia alkoholu znacznie częściej przyznawały także, że znają kogoś z rady mieszkańców. Wobec tego wszystkiego ciekawe wydaje się pytanie, jak wygląda stopień zadowolenia z działań takiej rady. Tabela 15. Ocena satysfakcji z działalności rad mieszkańców Ocena satysfakcji z działań rad mieszkańców Procent Zdecydowanie satysfakcjonujące 5 Raczej satysfakcjonujące 24 Raczej niesatysfakcjonujące 18 Zdecydowanie niesatysfakcjonujące 14 Trudno powiedzieć 39 Ogółem 100 41 Tym, co w pierwszej kolejności zwraca uwagę, jest znaczny odsetek osób, którym trudno jest wypowiedzieć się na temat satysfakcji z jej działań, a jest to prawie 40% respondentów. Po części może to wynikać z poczucia, że możliwości tego organu są na tyle niewielkie, że trudno od rady czegokolwiek oczekiwać. Warto w tym miejscu nadmienić, że respondenci posiadający w tej kwestii jakieś zdanie, raczej negatywnie wypowiadali się o działaniach rady, choć ich przewaga wynosi jedynie 3%. Sytuacje w poszczególnych akademikach pokazują drobne odstępstwa od rozkładu w całej badanej grupie. Tabela 16. Satysfakcja z działań Rad Mieszkańców w poszczególnych akademikach SDRM \ NR DS Żwirki 1 Żwirki 2 Kickiego Zamenhofa Smyczkowa Radomska Zdecydowanie satysfakcjonujące 6 6 5 2 7 4 Raczej satysfakcjonujące 28 27 26 15 13 29 Raczej niesatysfakcjonujące 14 11 18 28 23 8 Zdecydowanie niesatysfakcjonujące 10 8 11 24 31 8 Trudno powiedzieć 41 48 40 31 27 50 100 100 100 100 100 100 Ogółem SDRM – satysfakcja z działań Rady Mieszkańców; NR DS. – nazwa domu studenckiego; dane w % Mimo największego odsetka osób deklarujących znajomość z kimś z Rady Mieszkańców wśród studentów z akademika przy ul. Smyczkowej, tylko 20% mieszkańców zadowalają jej działania, aż 54% jest zaś nimi rozczarowana. Gorzej pod tym względem wypada tylko akademik przy ul. Zamenhofa (17% zadowolonych, 52% niezadowolonych). Pozostałe domy studenckie nie różnią się pod tym względem. Około 33% spośród mieszkańców jest zadowolonych z działalności rady w swoim akademiku. 3.4. Poczucie bezpieczeństwa Ostatnią poruszaną w tym rozdziale kwestią będzie poczucie bezpieczeństwa uzależnione od zaplecza instytucjonalno-prawnego. Weźmiemy tu pod uwagę ocenę trzech najbardziej istotnych czynników: umowę rektora UW i komendanta policji dotyczącą wstępu policji na teren uczelni; skuteczność form kontroli wstępu na teren akademika; obowiązkowość osób sprawujących ową kontrolę. Tabela 17. Poczucie bezpieczeństwa a wiedza o porozumieniu rektora UW z komendantem policji Wpływ wiedzy o porozumieniu rektora UW i policji na poczucie bezpieczeństwa Procent Słyszałem i czuję się bezpieczniej 5 Słyszałem, ale nie czuję się bezpieczniej 23 Nie słyszałem 72 Ogółem 100 42 Gdy mowa o tym, co wpływa na poziom poczucia bezpieczeństwa w uniwersyteckich domach studenckich, z pewnością nikt nie myśli o specjalnym porozumieniu władz Uniwersytetu Warszawskiego ze stołeczną policją, zezwalającym jej na interweniowanie na terenach uczelni bez zgody jej władz. Dzieje się tak z dwóch powodów. Po pierwsze, znakomita większość studentów mieszkających w akademikach nie słyszała o tej umowie i prawdopodobnie nigdy nie miała okazji naocznie przekonać się o jej funkcjonowaniu. Po drugie zaś, prawie 1/4 badanych przekonana jest o nieskuteczności tej umowy, czyli nic poza ich wiedzą nie zaświadcza o jej istnieniu. Niestety, skuteczne i rzeczywiste realizowanie umowy, przy jednoczesnym poszanowaniu autonomii Uniwersytetu Warszawskiego, wymaga skomplikowanych zabiegów na dość wysokim szczeblu i może być długotrwałym procesem. A co z pozostałymi zmiennymi? Tabela 18. Poczucie bezpieczeństwa w zależności od opinii o skuteczności form kontroli PB \ SFK Nie Tak Trudno powiedzieć Bardzo wysoki 0 5 2 Wysoki 13 37 20 Średni 53 47 65 Niski 24 8 11 Bardzo niski 10 2 2 Ogółem 100 100 100 PB – poczucie bezpieczeństwa; SFK – skuteczność form kontroli; dane w % Zwraca uwagę, że spośród osób uznających obowiązujące standardy kontroli za skuteczne, aż 42% deklaruje co najmniej wysokie poczucie bezpieczeństwa, a tylko 10% niskie lub bardzo niskie. Przeciwna tendencja występuje wśród respondentów uznających obecne formy kontroli za nieskuteczne. 13% z nich mówi o wysokim poczuciu bezpieczeństwa wobec aż 34% tych, którzy zdradzają w tej kwestii istotne obawy. Podobną sytuację można zaobserwować, analizując dane na temat zależności poczucia bezpieczeństwa i obowiązkowości osób kontrolujących wstęp do akademików. 3.5. Podsumowanie 1. 54% mieszkańców akademików nie zna regulaminu bezpieczeństwa, jaki obowiązuje w miejscu ich tymczasowego zamieszkania. 2. Poziom wiedzy o regulaminie jest zróżnicowany ze względu na zamieszkiwany akademik. Najlepiej wypadają studenci z tego przy ul. Smyczkowej, najsłabiej – zamieszkujący dom studencki na ul. Żwirki i Wigury nr 1. 3. Studenci nie są zadowoleni z form kontroli wstępu na tereny akademików. 4. Formy kontroli obowiązujące w ich akademikach słabo oceniają mieszkańcy z ul. Zamenhofa, Kickiego oraz Żwirki i Wigury nr 2. Wysoki procent zadowolonych jest w akademiku przy ul. Radomskiej. 43 5. Im student ma dłuższy akademikowy staż, tym mniej ufa formom kontroli wstępu osób postronnych na teren jego domu studenckiego. 6. 74% z badanych wskazujących na nieskuteczność sposobu kontrolowania wstępu na teren akademika, zarzuca osobom odpowiedzialnym za kontrolę brak obowiązkowości. 7. Akademiki nie korzystają z usług firm ochroniarskich i kontrolą wstępu na teren akademików obarczają niewyspecjalizowanych pracowników. 8. 64% mieszkańców akademików nie zna kompetencji rady mieszkańców. 9. Im dłużej student zamieszkuje w akademiku, tym lepiej orientuje się w roli, jaką pełni rada mieszkańców. 10. 29% studentów jest usatysfakcjonowanych funkcjonowaniem rady mieszkańców, 32% nie jest, a 39% nie ma zdania w tej kwestii. 11. 72% mieszkańców akademików nie słyszało o porozumieniu między rektorem a komendantem policji. 12. Im wyżej oceniana jest przez studenta skuteczność form kontroli i obowiązkowość kontrolujących, tym bezpieczniej czuje się on w akademiku. 4. SYTUACJA RODZINNA STUDENTÓW W AKADEMIKACH Typowy student to osoba stanu wolnego i bezdzietna. Wiąże się to z młodym wiekiem oraz z częstą niesamodzielnością finansową (zwłaszcza wśród studentów dziennych). Tak też jest w przypadku studentów mieszkających w akademikach. Na podstawie badania widać, że wolni i bezdzietni to aż 98% badanych. Osoby o innej sytuacji rodzinnej to odsetek znikomy. Tylko nieco ponad 1% respondentów stanowią osoby mające dziecko lub dzieci. W związku małżeńskim jest 1,5% ankietowanych. Oczywiście można zadać pytanie, jakie to cechy wyróżniają studentów w związkach małżeńskich i/lub mających dzieci od mieszkańców akademików o „standardowej” sytuacji rodzinnej. Jednak ponieważ interesująca nas w tym przypadku zbiorowość przebadanych zamężnych/żonatych i/lub wychowujących dzieci liczy łącznie zaledwie 29 osób, obraz ich oceny warunków panujących w akademikach nie byłby miarodajny z przyczyn metodologicznych. Zwłaszcza gdyby rozpatrywać go z uwzględnieniem poszczególnych domów studenckich. Tematem, który można w tym miejscu poruszyć, jest uciążliwość różnego rodzaju dość powszechnych w akademikach zachowań. Przeprowadzona ankieta mierzyła poziom odczuwania tej uciążliwości. Uwzględnione były następujące czynniki: hałasowanie na korytarzach, organizowanie imprez w pokojach, zaśmiecanie pomieszczeń wspólnych oraz palenie. Można by się spodziewać, że osoby z jakkolwiek ukonstytuowanym życiem rodzinnym (przez małżeństwo, posiadanie dziecka lub obie te rzeczy) będą bardziej wrażliwe na te niedogodności, potocznie uważane za „element życia w akademiku”. Badania pokazały, że tego typu przypuszczenia są uzasadnione. 44 Wykres 37. Odsetek respondentów, którym zdecydowanie lub raczej zdecydowanie przeszkadzają następujące zachowania mieszkańców mający dzieci zamężni/żonaci wolni - bezdzietni 100% 100% 80% 91% 86% 77% 70% 60% 50% 40% 53% 59% 57% 57% 50% 29% 20% 0% hałasowanie na korytarzach organizowanie imprez w pokojach zaśmiecanie pomieszczeń wspólnych palenie Zachowania mieszkańców Jak widać, osobom, które są w związkach małżeńskich i/lub mają dzieci, wyraźnie bardziej przeszkadzają wszystkie typy niepożądanych zachowań współmieszkańców niż osobom wolnym i bezdzietnym. Największe różnice są w przypadku hałasowania na korytarzach oraz organizowania imprez w pokojach, czyli ogólnie – zakłócania spokoju. Implikuje to tezę, że akademik to złe miejsce zamieszkania dla kogoś, kto na co dzień musi borykać się z większą ilością problemów, związanych głównie z posiadaniem dziecka, męża/żony. Studenci, którzy mimo tego, że mają własną rodziny i wychowują dziecko, zdecydowali się zamieszkać w akademiku, stanowią bardzo nieliczną grupę. Trudno jest cokolwiek o nich powiedzieć na podstawie ogólnego badania ankietowego. Jednak bardziej szczegółowe potraktowanie tego tematu z pewnością przyniosłoby interesujące wyniki. 5. FINANSE ZWIĄZANE Z MIESZKANIEM W DOMU STUDENCKIM Studenci szukają miejsca, w którym mogliby mieszkać w czasie studiów, stają zazwyczaj przed wyborem: akademik czy wynajmowane mieszkanie. Jednym z istotniejszych czynników branych przez nich pod uwagę przy podejmowaniu decyzji jest cena. Jej wpływ na wybór miejsca zamieszkania jest szczególnie istotny, gdy budżet osoby jest ograniczony. Ponadto na tę decyzję mają wpływ różnego rodzaju kwestie instytucjonalne, takie jak na przykład dopłaty. 45 5.1. Budżet i opłaty Akademiki, w powszechnej opinii, nie należą do miejsc drogich. Jednak informacje o kosztach zamieszkania w nich należy rozpatrywać po kątem dochodów ich mieszkańców. Połowa badanych studentów dysponuje miesięcznie budżetem od 501 do 800 złotych. 18% dysponuje kwotą mniejszą niż 500 złotych. Natomiast prawie jedna trzecia (31%) miesięcznie może wydać powyżej 800 złotych (Wykres 38). Nie są to duże pieniądze. Dla porównania – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w Polsce w 2004 roku wynosiło 2 290 złotych5. Wykres 38. Wysokość miesięcznego budżetu mieszkańców 60% 50% 50% 40% 30% 20% 22% 18% 6% 10% 3% 0% do 500 zł 501-800 zł 801-1100 zł 1101-1500 zł powyżej 1500 zł Biorąc pod uwagę środki, jakim dysponuje większość studentów, opłaty w akademiku nie wydają się niskie. Średnio za miejsce w domu studenckim student płaci 280 złotych, co dla ponad połowy oznacza więcej niż 1/3 budżetu. W przypadku 18% respondentów opłata za akademik nie przekracza 250 złotych. Ponad połowa (53%) studentów płaci od 250 do 299 złotych. Dla 26% opłata ta wynosi od 300 do 349 złotych, a dla 3% powyżej 350 złotych (Wykres 39). Wykres 39. Opłata za akademik powyżej 350 zł 3% od 300 do 349 zł 26% od 250 do 299 zł 53% poniżej 249 zł 18% 0% 5 10% 20% Dane GUS, www.gus.pl 46 30% 40% 50% 60% Opłaty te są dość zróżnicowane w zależności od domu studenckiego. Najdroższy spośród badanych jest akademik na ul. Radomskiej (Tabela 19), gdzie średnia miesięczna opłata wynosi 379 złotych, ponad 100 złotych więcej niż w najtańszych domach studenckich, czyli tych na ul. Żwirki i Wigury (średnie opłaty wynoszą tam niecałe 260 złotych). Tabela 19. Średnia wysokość miesięcznej opłaty za miejsce w domu studenckim Akademik Średnia wysokość miesięcznej opłaty Radomska 379 Zamenhofa 298 Smyczkowa 294 Kickiego 286 Żwirki 1 259 Żwirki 2 258 Prawie 1/4 (23%) badanych dostaje dopłatę do akademika. Wysokość tej dopłaty waha się od 50 do 300 złotych (Wykres 40). Średnia wynosi 105 złotych. Wykres 40. Wysokość dopłaty do akademika, N=351 40% 34% 35% 30% 25% 20% 20% 15% 17% 14% 12% 10% 5% 0% do 50 od 50 do 75 zł od 75 do 100 zł 47 od 100 do 125 zł powyżej 150 zł 5.2. Stosunek do wysokości opłat Jak widać, opłaty za akademik nie są bardzo wygórowane, jednak stanowią bardzo istotną pozycję w skromnym budżecie jego mieszkańców. Pojawia się tu pytanie, czy aby na pewno warto tak znaczną sumę wydawać na mieszkanie w akademiku, czy nie lepiej poszukać innego lokum (na przykład wynająć pokój lub mieszkanie). Od pewnego czasu istnieje możliwość otrzymania dopłaty do zakwaterowania niezależnie od tego, czy jest to akademik czy wynajmowane mieszkanie. Respondentom zadano też pytanie, czy w istniejącej sytuacji nie biorą pod uwagę szukania właśnie mieszkania (Wykres 41). Wykres 11. Poszukiwanie przez respondentów innego mieszkania (na przykład stancji, mieszkania studenckie) ze względu na cenę tak (36%) ze względu na warunki nie stać mnie nie (64%) 0% 20% niezależnie od ceny chcę mieszkać w akademiku 40% 60% 80% 100% Okazuje się, ze większość respondentów (64%) nie planuje porzucenia akademika. Jednak decydujące znaczenie mają tu pobudki, jakimi ankietowani się kierują (Wykres 41). 57% osób, które na powyższe pytanie odpowiedziało negatywnie, chce pozostać w akademiku z powodu braku środków na wynajęcie mieszkania, jedynie 43% badanych życie w domu studenckim po prostu odpowiada, niezależnie od ceny. Wśród osób szukających innego lokum (stanowią oni 36% badanych) zdecydowana większość (aż 75%) jako powód podaje warunki panujące w akademiku, natomiast pozostałe 25% – cenę. Tak więc można wnioskować, że mimo wszystko najistotniejszym czynnikiem skłaniającym studentów do pozostania w akademiku jest umiarkowana cena. 48 Wykres 42. Gotowość do uiszczania wyższej opłaty za akademik, jeśli podniesiony zostanie standard tak 42% nie 58% Większość (58%) respondentów nie jest skłonna płacić więcej za akademik, nawet gdyby standard został podniesiony (Wykres 42). Jednocześnie kwoty deklarowane przez osoby gotowe dopłacać są raczej niskie. Średnia podwyższona kwota wynosi 323 złote, czyli respondenci dopłacaliby po 51 złotych. Oznacza to gotowość do uiszczania opłat wyższych o około 15%. Kwota ta jest różna w poszczególnych domach studenckich (Tabela 20). Tabela 20. Średnia kwota, jaką respondenci byliby gotowi zapłacić za wyższy standard w poszczególnych domach studenckich (w złotówkach) Średnia opłata Średnia dopłata Żwirki 1 308 50 Żwirki 2 309 52 Kickiego 326 54 Zamenhofa 349 52 Smyczkowa 333 43 Radomska 407 40 Średnio 323 51 Najmniej przychylni dopłatom są mieszkańcy akademików na ul. Radomskiej i Smyczkowej. Jest to niewątpliwie związane z tym, że te akademiki są i tak najdroższe.. Gotowość najwyższych dopłat deklarują mieszkańcy akademika na ul. Kickiego, następnie akademików na ul. Żwirki i Wigury nr 1, Zamenhofa, Żwirki i Wigury nr 2. Kolejność ta w znacznym stopniu pokrywa się ze stopniem zadowolenia z warunków życia w poszczególnych domach. 49 Zupełnie inaczej wygląda rozkład odpowiedzi respondentów na pytanie o to, czy przy obecnym standardzie opłaty powinny być obniżone, a jeśli tak, to o ile. Aż 70% mieszkańców akademików uważa, że opłaty należy obniżyć (Wykres 43). Wykres 43. Jakie powinny być opłaty, jeśli standard się nie zmieni (%) takie same opłaty 30% mniejsze opłaty 70% Tabela 21. Do jakiej kwoty i o ile powinny być obniżone opłaty za poszczególne akademiki w przypadku, gdyby ich standard się nie poprawił (w złotówkach) Średnia obniżona opłata Średnia obniżka Żwirki 1 205 54 Żwirki 2 200 57 Kickiego 230 64 Zamenhofa 227 71 Smyczkowa 234 61 Radomska 300 82 Średnio 221 62 Respondenci chcą obniżenia opłat średnio o 62 złote, co dałoby średnią opłatę za akademik wynosząca 221 złotych. Jednak kwoty te znowu są różne w poszczególnych domach (Tabela 21). Im dom studencki jest droższy, tym większa jest średnia różnica między opłatą obowiązującą a proponowaną przez respondentów. Różnice te mogą na pierwszy rzut oka wydawać się niezbyt duże, ale biorąc pod uwagę średni koszt mieszkania w akademiku, respondenci sugerują obniżenie opłat o ponad 20%. 50 5.3. Podsumowanie Mieszkańcy domów studenckich dysponują bardzo niewielkimi budżetami. Z tej kwoty muszą opłacić akademik, co stanowi zwykle największy z comiesięcznych wydatków. Część z nich otrzymuje dopłaty do zakwaterowania, jednak nie są to kwoty zbyt duże. Mimo wszystko jest to powód, dla którego nie szukają innego lokum. Dla większości studentów normalne mieszkania są nieosiągalne ze względu na cenę. Ci, których jednak na to stać, robią to przede wszystkim ze względu na lepsze warunki, gdyż te panujące w domach studenckich, wyraźnie im nie odpowiadają. Większość uważa, że są nieadekwatne do ceny, która ich zdaniem powinna zostać obniżona. Jednocześnie, nawet gdyby warunki te się poprawiły, większość nie wyraża gotowości, by płacić więcej. 51