Rynek powierzchni handlowych w 2011 r.
Transkrypt
Rynek powierzchni handlowych w 2011 r.
Rynek Handlowy w Polsce w 2011 Sytuacja ekonomiczna Polska gospodarka utrzymała pozytywną dynamikę wzrostu podczas globalnego spowolnienia i według prognoz PKB w 2011 r. wzrósł o 4,1%1. Przewidywania na rok 2012 r. zakładają, że tempo to nieznacznie spadnie do 2,4%. Sprzedaż detaliczna w okresie od stycznia do listopada 2011 wzrosła o 11,2%. Dodatkowym czynnikiem napędzającym handel jest najwyższa od 1990 r2. liczba pracujących Polaków, co ma związek z rocznikami wyżu demograficznego, które w ostatnich latach weszły na rynek pracy. Jednak kryzys zadłużenia w strefie Euro może negatywnie wpłynąć na poziom bezrobocia i nastroje konsumentów a w konsekwencji spowodować wyhamowanie sprzedaży detalicznej. Podaż W 2011 r. ilość nowej powierzchni w centrach handlowych była wyższa niż rok wcześniej - do użytku oddano 487 tys. m2, czyli o 17% więcej niż w 2010. To efekt dobrej kondycji rynkowej i przyspieszenia po okresie spowolnienia. Całkowita podaż wzrosła dzięki temu do ponad 7,58 mln m2. Końcowy wynik był jednak niższy od wcześniejszych prognoz, co jest skutkiem opóźnień na budowie kilku projektów. Nowa powierzchnia powstała w 17 nowych centrach (80,5% powierzchni) oraz 10 rozbudowach istniejących obiektów (19,5% powierzchni). W przeciwieństwie do lat poprzednich, udział 8 największych miast w podziale nowej powierzchni wyniósł zaledwie 25%, podczas gdy najwięcej nowych obiektów powstało w miastach małych (poniżej 100 tys. mieszkańców), na które przypadło 31% nowego wolumenu handlowego. W niektórych miastach obraz rynku uległ znacznym przeobrażeniom spowodowanym pojawieniem się w mieście pierwszego centrum handlowego bądź obiektu, który wyróżnia się poziomem jakości i szczególnym zestawem najemców. Zmiany takie miały miejsce w miastach takich jak Leszno (Galeria Leszno), Sieradz (Dekada), Kalisz (Galeria Tęcza), Ostrów Wlkp. (Ostrovia), Zamość (Twierdza i 1 2 Consensus Forecast, grudzień 2011 r. GUS, III kw. 2011 r. Revia Park), Rzeszów (Millenium Hall), Toruń (Toruń Plaza), Radom (Galeria Słoneczna) oraz Szczecin (Galeria Kaskada). Wśród obiektów, które zostały rozbudowane wyróżnić można Silesia City Center w Katowicach, Galerię Echo w Kielcach, M1 w Krakowie, Wzorcownię we Włocławku oraz Jantar w Słupsku. Wykres 1: Rozwój rynku powierzchni handlowych tysiące m 2 Rynek handlowy powraca na właściwe tory 800 600 400 200 0 . 2008 2009 2010 2011 Now e centra handlow e Now e parki handlow e Rozbudow y centrów handlow y ch Rozbudow y parków handlow y ch Źródło: Jones Lang LaSalle Nie jest zaskoczeniem, że deweloperzy wciąż preferują działki usytuowane w centralnych rejonach miast. Nowa powierzchnia w takich lokalizacjach stanowiła 53% całej puli dostarczonej w 2011r. Kolejne 36% przypadło na obiekty usytuowane na obrzeżach miast, a 11% dostarczono w projektach podmiejskich. Galeria Echo w Kielcach Zaobserwowano znaczne odbicie w sektorze parków i wielkopowierzchniowych magazynów handlowych, których łączna powierzchnia ukończona w 2011 wyniosła 293 tys m2. Prawie połowa tej powierzchni przypadła na sklepy z branży “dom i ogród”. Do najbardziej znaczących obiektów tego formatu oddanych w zeszłym roku należą Park Handlowy Turawa w Opolu, Futura Park w Krakowie czy Galeria Pod Wiatrakami w Słupsku. Pulse • 2011 Retail Market Commentary • Date 2 W 2011r. firma Neinver umocniła swoja pozycję w segmencie centrów wyprzedażowych otwierając Factory w Krakowie będące częścią większego kompleksu Futura Park. Popyt W 2011 r. najemcy kontynuowali ostrożne nastawienie w stosunku do nowych projektów. Wprawdzie tempo rozwoju największych najemców (tzw. anchors) pozostało bez zmian, to zwracano większą uwagę na unikanie wzajemnej kanibalizacji pomiędzy sklepami danej sieci. Pomniejsi najemcy szukają możliwości rozwoju przez franczyzę, aby zdywersyfikować ryzyko rozwoju w mniejszych miastach. Podczas gdy popyt na powierzchnie w największych ośrodkach pozostał stabilny, mniejsze miasta oraz te o wysokim nasyceniu są wnikliwie badane przez potencjalnych najemców, co wiąże się z presją na obniżkę czynszów obserwowaną na niektórych rynkach. W najlepszych obiektach utrzymują się zarówno wysoki popyt, jak i długie listy oczekujących. Spadki czynszów nie są więc spodziewane, jednak nie powinno się także oczekiwać ich wzrostu. Wykres 2: Czynsze za najlepsze powierzchnie handlowe* Miasta 75-100 tys. Miasta 100-300 tys. Miasta > 300 tys. Warszawa 0 20 40 60 80 100 €/ m2/ miesiąc * czynsze za lokal ok. 100 m2, z branży moda i dodatki zlokalizowany w wiodącym centrum handlowym Źródło: Jones Lang LaSalle Prawie 40 międzynarodowych marek rozpoczęło działalność w Polsce w 2011 r. Reprezentują one różne branże takie jak “dom i ogród”, moda, obuwie czy gastronomia. Większość z nowych najemców wybrała Warszawę, jako przyczółek przyszłej ekspansji w kraju. Amerykańska sieć sklepów z zabawkami Toys”R”Us otworzyła swój pierwszy sklep w centrum Blue City, Dorothy Perkins w Złotych Tarasach, a GAP i Foot Locker w Arkadii. Szwedzka sieć dla majsterkowiczów – Jula rozpoczęła rozwój w Polsce od parków handlowych Inter IKEA w Warszawie i we Wrocławiu. Z kolei strategia hiszpańskiej marki Desigual zakładała otwarcie trzech sklepów w centrach wyprzedażowych Factory w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Natomiast rozwój szwedzkiej sieci Lindex jest warunkowany geograficznie – wszystkie cztery dotychczasowe sklepy znajdują się na południu Polski. Dodatkowo sklep internetowy Answear.com otworzył swoje dwa pierwsze tradycyjne lokale w Galerii Echo w Kielcach i w poznańskim Starym Browarze. Nowe, luksusowe marki (m.in. Gucci, Yves Saint Laurent, Lanvin, Bottega Veneta) pojawiły się natomiast w nowym warszawskim Domu Towarowym vitkAc. Operując poprzez franczyzobiorców, wydają się badać możliwości polskiego rynku. Zanotowano też zamknięcie węgierskich sklepów Jeans Club, która to firma zakończyła swoją działalność w całej Europie. Bottega Veneta w Domu Towarowym vitkAc Perspektywa roku 2012 Obecnie w budowie jest ponad 707 tys. m2 powierzchni w centrach handlowych, z czego 496 tys. m2 zostanie oddane w 2012 r. Najwięcej nowej powierzchni - 45% - przypadnie na najmniejsze miasta (poniżej 100 tys. mieszkańców) a w dalszej kolejności znajdą się główne aglomeracje (29%). Deweloperzy koncentrują się obecnie na projektach małych i średnich – obiekty o wielkości poniżej 40 tys. m2 będą stanowić 72% nowych otwarć w 2012 r. Ich pula to zarówno centra typu osiedlowego jak i małe galerie śródmiejskie. Wśród najbardziej znaczących obiektów planowanych do ukończenia w br. są m.in.: Europa Centralna w Gliwicach, Nova Park w Gorzowie Wlkp., Auchan w Łomiankach k. Warszawy i Galeria Korona w Kielcach. Ukończenie w tym roku rzeszowskiego City Center oraz nowosądeckiej galerii Trzy Korony pozostaje pod znakiem zapytania, w związku z ostatnimi zmianami w projektach tych obiektów. W 2012 możemy być też świadkami rozpoczęcia kilku nowych istotnych projektów. Trzeba jednak pamiętać o obecnej niepewności gospodarczej w Europie. Mając to na uwadze, trudno prognozować jak może kształtować się nastawienie banków i deweloperów w nowym roku. Ostatnie lata pokazały jednak, że polska gospodarka pozostała odporna i coraz częściej jest postrzegana odrębnie od pozostałych krajów regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Anna Bartoszewicz-Wnuk Head of Research & Consultancy and PR, Poland, Warsaw +48 (0) 22 318 07 [email protected] Anna Wysocka Head of Retail Agency, Poland, Warsaw +48 (0) 22 318 00 16 [email protected] Jan Jakub Zombirt Research Analyst, Poland, Warsaw +48 (0) 22 318 00 05 [email protected] COPYRIGHT © JONES LANG LASALLE IP, INC. 2009. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means without prior written consent of Jones Lang LaSalle. It is based on material that we believe to be reliable. Whilst every effort has been made to ensure its accuracy, we cannot offer any warranty that it contains no factual errors. We would like to be told of any such errors in order to correct them. Printing information: paper, inks, printing process, recycle directive.