Pobierz
Transkrypt
Pobierz
Autor: Marta Trojanowska-Gołka Program nauczania języka angielskiego w kształceniu zawodowym Kurs IV.0 Kurs IV.1 Dla zasadniczej szkoły zawodowej zgodny z nową podstawą programową obowiązującą od 2012 roku Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. IV etap edukacyjny Styczeń 2015 1 Spis treści 1. Opis programu .............................................................................................. 3 1.1. Adresaci programu ............................................................................ 3 1.2. Realizacja programu. Kwalifikacje nauczyciela .................................. 3 2. Cele nauczania .............................................................................................. 3 2.1. Ogólne cele edukacyjne w nauczaniu języka obcego ......................... 3 2.2. Ogólne cele Programu ........................................................................ 4 2.3. Cele szczegółowe ................................................................................ 5 3. Treśli nauczania ............................................................................................. 6 3.1. Informacje ogólne ............................................................................... 6 3.2. Funkcje językowe ................................................................................ 6 3.3. Struktury gramatyczne ........................................................................ 7 4. Procedury osiągania celów ............................................................................ 7 4.1. Ogólne zalecenia ................................................................................. 7 4.2. Ćwiczenia komunikacyjne ................................................................... 8 4.3. Nauczanie słownictwa ......................................................................... 8 4.4. Nauczanie gramatyki ........................................................................... 9 4.5. Formy pracy na lekcji .......................................................................... 9 4.6. Indywidualizacja nauczania ................................................................. 9 4.7. Materiały dydaktyczne ..................................................................... 10 5. Osiągnięcia uczniów i techniki ich oceniania .............................................. 15 5.1. Oczekiwane osiągnięcia uczniów ...................................................... 15 5.2. Ocena założonych osiągnięć ............................................................. 17 5.3. Samoocena ucznia ............................................................................ 18 Załącznik nr 1 Fryzjerstwo i kosmetyka .................................................. 19 Załącznik nr 2 Obszar budowlany ........................................................... 20 Załącznik nr 3 Obszar elektryczno-elektroniczny ................................... 21 Załącznik nr 4 Obszar mechaniczny ....................................................... 22 Załącznik nr 5 Obszar turystyczno-gastronomiczny ............................... 23 6. Bibliografia.................................................................................................... 25 2 1. Opis programu 1.1. Adresaci programu Program przeznaczony jest do nauczania języka angielskiego ukierunkowanego zawodowo w szkołach ponadgimnazjalnych. Program zakłada rozwój umiejętności dla uczniów, którzy zaczynają naukę angielskiego (etap IV.0) oraz dla uczniów, którzy kontynuują naukę po gimnazjum (etap IV.1) na poziomie podstawowym, a więc osiągneli poziom A2. Program skierowany jest do nauczycieli szkół zawodowych. Jego celem jest pokazanie celów, metod i efektów nauczania języka angielskiego, który ma wspomóc zawodowe przygotowanie ucznia. Program pomaga nauczycielowi zaplanować kurs języka angielskiego, dobrać materiały stosownie do umiejętności uczniów oraz zakładanych celów, a także przeprowadzić kontrolę osiągnięć. 1.2 Realizacja programu W celu realizacji programu należy przeznaczyć 1-2 godzin lekcyjnych w tygodniu w ciągu trzech lat nauki. Podział uczniów na grupy powinien nastąpić na podstawie ich rzeczywistych kompetencji językowych, aby zapewnić jak najlepsze osiągnięcia efektów kształcenia. Istotnym elementem realizacji programu jest dobór podręcznika lub materiałów dydaktycznych i metod nauczania, które pozwolą realizować cele programu, biorąc pod uwagę możliwości i potrzeby każdego ucznia. Kwalifikacje nauczyciela Program może być realizowany przez nauczyciela posiadającego pełne kwalifikacje do nauczania języka angielskiego. Nie wymaga on znajomości dziedzin zawodowych, w których kształcą się uczniowie. Zakłada jednak, że taka wiedza, lub przynajmniej ścisła współpraca z nauczycielem przedmiotu zawodowego, będzie dużą pomocą w przygotowaniu lekcji. Ważne będzie wprowadzenie treści zawodowych do nauczania języka angielskiego, aby język obcy stał się dla ucznia narzędziem komunikacji w obszarze zawodowym. 2.1. 2. Cele nauczania Ogólne cele edukacyjne w nauczaniu języka obcego Cele kształcenia w zakresie języka obcego ukierunkowanego zawodowo: Uczeń: 1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; 2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; 3 3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; 4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; 5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Biorąc pod uwagę wytyczne podstawy programowej kształcenia w zawodach, celem nauczania języka obcego zawodowego jest rozwój umiejętności komunikowania się w tym języku w środowisku pracy. Wiąże się to z opanowaniem określonego zasobu słownictwa, gramatyki i funkcji językowych, aby uczeń umiał analizować, interpretować oraz tworzyć wypowiedzi zapewniające realizację zadań zawodowych. 2.2. Ogólne cele Programu Niniejszy program, utworzony w oparciu o podstawę programową, stawia adresatom cel, jakim jest rozwijanie kompetencji komunikacyjnej, aby uczeń był w stanie w swej pracy zawodowej porozumieć się zarówno ze współpracownikami, jak i z klientem. Ważne będzie więc opanowanie przez ucznia oprócz podstaw gramatyki i leksyki, również środków językowych: zasad doboru środków językowych w zależności od rozmówcy, zwrotów grzecznościowych, itp. Ważnym zadaniem nauczyciela będzie integracja zajęć z języka angielskiego z przedmiotami zawodowymi. Pozwoli to uczniom na posługiwanie się językiwm angielskim jako narzędziem autentycznej komunikacji w odniesieniu do wiedzy praktycznej, jaką zdobywają na przedmiotach zawodowych. To przyczyni się do wzrostu motywacji uczniów, aby jak najlepiej opanować język obcy. Nieustannie należy wkazywać uczniom na korzyści płynące z nauki języka angielskiego. Uświadomienie sobie, że jest on dziś powszechnym narzędziem komunikacji, ułatwia znalezienie lepszej pracy a także poznawanie świata i rozwój własnej osobowości. Nauczając języka angielskiego zawodowego warto też wskazać uczniom techniki, które pomagają w uczeniu się różnych sprawności językowych (czytanie, pisanie, mówienie, słuchanie) i zachęcić uczniów do samodzielnego z nich korzystania. Poszukiwany dziś pracownik, to taki, który gotowy jest do nieustannego rozwoju i dokształcania. Poznając pewne techniki uczenia się, uczeń po skończeniu szkoły będzie sam w stanie wzbogacać swój zasób słownictwa i doskonalić sprawności językowe. 2.3. Cele szczegółowe Głównym celem nauki języka angielskiego w kształceniu zawodowym jest nabycie umiejętności komunikowania się w środowisku pracy. Wymienione poniżej cele nauczania w odniesieniu do czterech sprawności językowch dotyczą kursu IV.0 oraz IV.1. 4 Etap IV.0 cel poziom A2 Słuchanie Rozumienie poleceń nauczyciela Rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi Rozumienie krótkich, prostych wypowiedzi, np. Poleceń lub pytań Etap IV.1 cel poziom B1 Słuchanie Rozumienie ogólnego sensu tekstu Wyszukiwanie w tekście określonych informacji Rozumienie intencji mówiącego Rozumienie ze słuchu prostych, typowych wypowiedzi związanych z wykonywaną pracą Etap IV.0 cel poziom A2 Czytanie Rozumienie ogólnego sensu prostych tekstów, ogłoszeń, instrukcji Rozpoznawanie stylu formalnego i nieformalnego Etap IV.0 cel poziom A2 Mówienie Stosowanie zwrotów grzecznościowych w kontakcie z klientem Udzielanie prostych wyjaśnień Porozumiewanie się z pracownikami w zakresie typowych sytuacji zawodowych W prosty sposób przedstawienie siebie i swoich kwalifikacji Wyrażenie prośby o powtórzenie lub wyjaśnienie Etap IV.0 cel poziom A2 PIsanie Tworzenie prostych wypowiedzi pisemnych (np. E-mail z zamówieniem, prosty list formalny) Udzielanie informacji o usługach i ofertach Stosowanie odpowiedniego stylu 5 Etap IV.1 cel poziom B1 Czytanie Rozumienie prostych tekstów, wyszukiwanie w nich informacji szczegółowych Rozpoznawanie związków między poszczególnymi częściami tekstu. Zrozumienie intencji autora Rozróżnianie stylów wypowiedzi Etap IV.1 cel poziom B1 Mówienie Opisywanie czynności zawodowych i procesów w pracy Przedstawianie ofert usługowych Relacjonowanie faktów z przeszłości i teraźniejszości Udzielanie informacji na temat usług i produktów, wyrażanie swojej opinii Przedstawienie siebie i swoich oczekiwań na rozmowie kwalifikacyjnej Wyrażanie próśb, podziękowań, przeprosin, udzielenie porady Etap IV.1 cel poziom B1 Pisanie Tworzenie krótkich zrozumiałych wypowiedzi pisemnych na tematy zawodowe (życiorys, podanie o pracę, e-mail) Wypełnianie formularzy przyjęcia usługi Proste negocjowanie Inne umiejętności: 1) Umiejętność korzystania ze słownika specjalistycznego oraz źródeł dostępnych w internecie w języku angielskim 2) Stosowanie strategii komunikacyjnych w ćwiczeniach ustnych 3) Umiejętność samooceny i strategie pracy nad błędami 4) Umiejętność pracy w grupie, współpracy przy wykonaniu projektów 3. Treści nauczania 3.1. Informacje ogólne Program obejmuje szeroki zakres tematyki zawodowej, dlatego treści zauczania zostały podzielone na obszary kształcenia wyszczególnione w Podstawie programowej i te najbardziej powszechne umieszczono w załącznikach na końcu. Nauczyciel pracujący z klasą o danym profilu zawodowym może zapoznać się z przewidzianym materiałem w załączniku lub sięgnąć bezpośrednio do Podstawy programowej. Program określa tylko ramy tematyczne. Nauczyciel prowadzący zajęcia angielskiego zawodowego powinien dostosować kurs do możliwości swoich uczniów, a więc wprowadzić zakres słownictwa odpowiedni do poziomu językowego oraz percepcji danej grupy. Zaleca się też, aby słownictwo to wprowadzane było i ćwiczone w kontekście funkcji językowych i struktur gramatycznych, jakie uczeń poznaje na zajęciach angielskiego ogólnego. W załącznikach znajdują się podzielone zagadnienia leksykalne, gdyż dotyczą one różnych profili zawodowych i wymagają indywidualnego podejścia nauczyciela. Natomiast funkcje komunikacyne, które są wspólne dla wszystkich obszarów zawodowych oraz potrzebne zwroty i struktury gramatyczne zostały zebrane i omówione w niniejszym rozdziale. 3.2. Funkcje językowe Wymienione poniżej funkcje językowe są wspólne dla obu poziomów. Różnice polegać będą głównie na doborze słownictwa i rozbudowaniu wypowiedzi Zwroty grzecznościowe - powitanie, pożegnanie, pozdrowienia - przedstawienie siebie i swoich kwalifikacji - podziękowania - prośby - prośba o powtórzenie lub sparafrazowanie Zwroty pozwalające na interakcję z rozmówcą: - proponowanie, zapraszanie - udzielanie instrukcji 6 - zakazy i nakazy - wyrażanie skargi - wyrażanie i przyjmowanie przeprosin - negocjowanie - doradzanie - informowanie - relacjonowanie wydarzeń i procesów 3.3. Struktury gramatyczne - the verbs to be and to have - imperatives - there is / there are - Present Simple - the verb can - suggestions: what about / how about / let’s - Present Progressive - Past Simple - Future be going to - the verb should - used to - Present Perfect Simple - Prepositions of place and movement - Future will - Modal verbs: can/need/may/would - Wishes - Reported speech 4. Procedury osiągania celów 4.1. Ogólne zalecenia Zaleca się, aby prowadząc kurs języka angielskiego zawodowego nauczyciel przeprowadził analizę potrzeb uczniów i dostosował techniki nauczania oraz zakres materiału do wyników tej analizy. Należy również prowadząc kurs, obserwować postępy uczniów i dostosowywać metody pracy do określonej grupy. Warto też konsultować się na bieżąco z nauczycielami przedmiotów zawodowych i we współpracy z nimi określać cele szczególowe kursu stosownie do możliwości i rozwoju umiejętności uczniów. Warto też prowadzić systematyczny trening strategii, aby umożliwić uczniom samodzielny rozwój umiejętności językowych nawet po skończeniu szkoły. 7 Zarówno analiza potrzeb i dostosowanie do niej treści i metod nauczania oraz wyposażenie uczniów w znajomość strategii uczenia się są podstawą indywidualizacji nauczania, które postuluje podstawa programowa. 4.2. Ćwiczenia komunikacyjne Ćwiczenia ustne powinny być dobierane zgodnie z analizą potrzeb i kompetencji językowej uczniów: należy więc wybierać słownictwo, rodzaje ćwiczeń i stopień ich trudności tak, aby odpowiadały możliwościom uczniów i były użyteczne z punktu widzenia komunikacji w miejscu pracy. Planując ćwiczenia komunikacyjne warto zaprezentować uczniom przykłady autentycznej komunikacji (np. Nagranie audio lub video), następnie przećwiczyć kluczowe słówka lub zwroty w ćwiczeniach typu powtarzanie według wzoru (drills), poczym przejść do ćwiczeń typu luki informacyjnej (information gap), które wymagają interakcji z drugą osobą i przypominają interakcję w codziennym użytkowaniu języka. Należy również dążyć do integracji umiejętności językowych, a więc podobnie jak w normalnym życiu, naturalnego łączenia komunikacji werbalnej z czytaniem, słuchaniem i mówieniem, np. Szef kuchni czyta ofertę dostawcy produktów spożywczych, następnie dzwoni, aby dopytać o szczegóły, a w końcu pisze maila z zamówieniem. 4.3. Nauczanie słownictwa W nauczaniu języka angielskiego zawodowego ważne jest oprócz rozwijania i wprowadzania ogólnych, uniwersalnych zwrotów i słownictwa, stopniowe zapoznawanie ucznia ze słownictwem typowym dla jego środowiska pracy. Zakres słownictwa powinien być dobrany zgodnie z analizą potrzeb i w zakresie odpowiadającym poziomowi językowemu uczniów. Dobrą metodą wprowadzania słownictwa będą pomoce wizualne: autentyczne narzędzia używane w danym zadodzie, obrazki i zdjęcia. Warto pamiętać, aby najpierw zapoznać uczniów z prawidłową wymową, a dopiero potem zapisać te wyrazy. Wprowadzając nowe slownictwo można stosować metodę map myślowych, czyli graficznie przedstawiać słowa zebrane w grupy tematyczne. Można też je dzielić na kategorie gramatyczne: rzeczowniki, przymiotniki i czasowniki oraz wprowadzać całe zwroty, n.p. How can I help you? 4.4. Nauczanie gramatyki Gramatyka na zajęciach z angielskiego zawodowego nie jest zasadniczym elementem nauczania. Biorąc jednak pod uwagę, że uczeń w szkole zawodowej ma tylko 2h angielskiego w tygodniu oraz że poprawność gramatyczna jest często niezbędna do wyrażenia lub zrozumienia intencji mówiącego, warto ćwiczyć 8 zagadnienia gramatyczne równięż podczas zajęć z angielskiego zawodowego. Polecana jest tu współpraca z nauczycielem angielskiego ogólnego, aby to, czego uczeń nauczy się podczas zajęć ogólnych, mogło być przećwiczone i utrwalone w powiązaniu z nauką słownictwa zawodowego. Warto uświadamiać uczniom, że choć skuteczność komunikacji w środowisku pracy jest ważniejsza niż absolutna poprawność, to jednak wyżej ceni się osobę, która potrafi przekazać komunikat w sposób poprawny, stosując przyjęte normy językowe i formy grzecznościowe. 4.5. Formy pracy na lekcji Aby umożliwić uczniom osiągnięcie celów, jakie stawia niniejszy program nauczania, należy korzystać z różnorodnych form pracy na lekcji: - praca z całą klasą (powtarzanie wymowy nowych wyrazów, wypracowanie poprawnego wzorca) - praca w grupach (projekty, odgrywanie ról) - praca w parach (luka informacyjna, ćwiczenie dioalogów) - praca indywidualna (czytanie, pisanie, przygotowanie do zadań komunikacyjnych) 4.6. Indywidualizacja nauczania Każda klasa jest zbiorem uczniów zróżnicowanych pod względem stylów uczenia się( wrokowcy, słuchowcy, kinestetycy), motywacji, tempa pracy. W każdej klasie zdarzają się też uczniowie z trudnościami w uczeniu się, takimi jak dysleksja czy dysortografia. Bardzo ważne dla osiągnięcia celów nauczania jest więc wzięcie pod uwagę tych różnic i dokonanie idywidualizacji nauczania przez stosowanie różnorodnych technik oraz dająć uczniom wybór rodzaju zadania. Na przykład biorąc pod uwagę różne style uczenia, można dać uczniom wybór czy chcą słuchać tekstu czy też równocześnie go czytać. Przy zapisywaniu i utrwalaniu słownictwa można dać uczniom wybór w jaki sposób chcą je zapisać: jako mapy myślowe, z użyciem kolorów, a może w postaci krótkich dialogów. Uczniom z dysortografią i dysleksją można pozwolić na korzystanie ze wzorca przy samodzielnym pisaniu tekstów. Im większa różnorodność rodzajów zadań i tematów, tym bardziej nauczanie staje się zindywidualizowane. Trzeba jednak zachęcać uczniów, aby próbowali zmierzyć się z zadaniami, które są dla nich trudniejsze, aby uniknąć sytuacji, gdy uczeń zawsze będzie wybierał zadanie łatwiejsze pozbawiając się możliwości rozbudowania swoich kompetencji, n.p. jeśli zawsze będzie śledził tekst, który inni mają rozumieć tylko ze słuchu. 4.7. Materiały dydaktyczne W realizacji Programu nauczania pomocne będą następujące środki: 9 - sala lekcyjna wyposażona w tablicę, sprzęt audiowizualny oraz komputer z dostępem do internetu - pomoce wizualne: plansze, plakaty, rekwizyty, zdjęcia - słowniki ogólne i specjalistyczne - anglojęzyczne materiały: instrukcje obługi, broszury, filmy Program może być realizowany przy użyciu dowolnego podręcznika przeznaczonego dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Przykładem serii podręczników, które pozwalają na osiągnięcie założonych w Programie celów jest seria The English Hub, która prowadzi ucznia od poziomu A1 do B1. Jej głównym atutem jest dostosowanie ilości i stopnia trudności materiału do specyfiki szkoły zawodowej: Każdy poziom podzielony jest na dwie mniejsze części, co sprawia, że przy małej ilości godzin nauczyciel może zrealizować jedną część w ciągu roku szkolnego. Każda taka część składa się z podręcznika ucznia, ćwiczeń oraz książki dla nauczyciela i płyt CD. Podręcznik oparty jest na komunikacyjnym podejściu do języka: słownictwo i gramatyka wprowadzane są w kontekście dialogów, stanowiących doskonały punkt wyjścia do ćwiczeń komunikacyjnych. Uczeń może równocześnie słuchać i czytać tekst. Gramatyka prezentowana jest w sposób zwięzły i klarowny, ćwiczona w zadaniach utrwalających. Następnie uczeń doskonali umiejętność rozumienia ze słuchu, mówienia oraz pisania. Taki schemat lekcji pozwala skupić się na komunikacyjnym aspekcie języka ( przewaga słuchania i mówienia) ale także powtórzyć i utrwalić to, z czym uczeń zapoznał się na lekcji angielskiego ogólnego. Seria nie jest dedykowana konkretnemu zawodowi, ale ze względu na bardzo praktyczne podejście do języka pozwala w łatwy sposób uzupełniać każdą lekcję o słownictwo charakterystyczne dla danego zawodu, zgodnie z tym, co nauczyciel uzna za odpowiednie do potrzeb danej grupy. Przykłady wprowadzenia poszczególnych lekcji: Lekcja Część 1A Poziom Beginner Część 1A lekcja 2.2 Część 1A Lekcja 2.3 Część 1A Lekcja 2.4 słownictwa zawodowego w nawiązaniu do Tematyka i struktury The English Hub Proponowane słownictwo zawodowe i przydatne funkcje językowe Meble, przyimki miejsca Pomieszczenia w domu There is + przyimki Udzielanie wskazówek, przyimki Podstawowe wyposażenie miejsca pracy Nazwy pomieszczeń w miejscu pracy Udzielanie prostych wskazówek (Give me, fetch me.., open, close) 10 Część 1A Lekcja 3.1 Część 1A Lekcja 3.4 i 3.5 Część 1A Lekcja 4.1 Część 1A Lekcja 4.3 Część 1A Lekcja 4.4. Część 1B Poziom A1 Część 1B Lekcja 5.4 Część 1B Lekcja 6.1, 6.2 Część 1B Lekcja 6.4 Część 1B Lekcja 7.2 Część 1B Lekcja 7.3 Część 1B Lekcja 7.5 Część 1B Lekcja 8.1 Dni tygodnia, godziny Umawianie spotkania z klientem na określony dzień i godzinę (Are you free at 7 o’clock?) Czynności dnia Kilka podstawowych czynności codziennego związanych w wykonywanym zawodem, np. Dla fryzjera: wash hair, cut hair, dye hair Likes/dislikes Pytanie klienta o opinię Przymiotniki What do you think of...? wyrażające naszą Do you want…? opinię Praca i zabawa Zaprezentowanie siebie i swojego zawodu w uproszczony sposób Job interview Przeprowadzenie rozmowy o pracę Czasownik can w oparciu o dialog. Słownictwo związane z podstawowymi umiejętnościami w danym zawodzie, n.p elektryk: fix, wire, connect, measure How much/how many Substancje używane w danym zawodzie, jednostki miary n.p mechanik: how much oil /how many kilometers Present Progressive Typowe czynności wykonywane w danym zawodzie wyrażone w czasie Present Progressive Present Progressive Mówienie o zaplanowanych Wyrażanie przyszłości czynnościach zawodowych (w oparciu o poznane wcześniej czasowniki) Past Simple Referowanie typowych czynności zawodowych w czasie przeszłym ( w oparciu o wcześniej wprowadzone czasowniki) Past Simple - pytania Typowe pytania w kontakcie z klientem: when did you last time..? When did it happen? When did you notice it? Referowanie przeszłych Podstawowe słownictwo z zakresu zdarzeń bezpieczeństwa I higieny pracy. Opisywanie niebezpiecznego zdarzenia z miejsca pracy Mównienie o Mówienie o zamierzonych zamiarach, konstrukcja czynnościach zawodowych w going to oparciu o wcześniej poznane 11 Część 1B Lekcja 8.4 Część 2A Poziom A1+ Część 2A Lekcja 1.1- 1.2 czasowniki. modalny Wprowadzenie podstawowego słownictwa związanego z udzielaniem rad klientowi, n.p. kosmetyczka: you should put on this cream once a day. Czasownik should Present Simple Lekcja 1.3 My things Lekcja 1.4 Present Progressive Lekcja 1.5 Sugestie, propozycje Lekcja 2.2 Giving directions Lekcja 2.3 Pieniądze, liczebniki Lekcja 2.4 Zakupy Lekcja 2.6 Emails, messages Lekcja 3.1-3.2 Schooldays Past Simple Lekcja 3.4 Praca, przebieg kariery Lekcja 4.1 Czas Present Perfect 12 Rozbudowanie listy czasowników związanych z codziennymi czynnościami zawodowymi Rozbudowanie słownictwa związanego ze sprzętem i akcesoriami używanymi w danym zawodzie Utrwalenie nowych czasowników w kontekście czynności wykonywanych w chwili mówienia (patrz lekcja 1.1.) Słownictwo związane z zakresem usług w danym zawodzie. Użycie go w wyrażaniach oferty i propozycji, n.p. fryzjer: What about changing your hair style? Postępowanie według wskazówek – przykłady instrukcji użycia sprzętu lub materiałów w danym zawodzie Podawanie ceny towaru lub usługi, rozmowa z klientem na temat usługi i jej ceny Kupowanie materiałów i akcesoriów potrzebnych do pracy (powtórzenie i utrwalenie słownictwa) Przekazywanie informacji, komunikacja ze współpracownikami w miejscu pracy Opowiadanie o sobie, referowanie swojej edukacji, odbytych szkoleń, itp. Opowiadanie o swojej pracy i planach na przyszłość Rozmowa z klientem; pytanie czy kiedykolwiek korzystał z danego Lekcja 4.6 Część 2B Poziom A2 Lekcja 5.1 Lekcja 5.3 Lekcja 5.6 Lekcja 6.1 Czas Present Perfect typu usług (Have you ever...) Referowanie czynności zawodowych świeżo zakończonych ( I have just connected the wires) Plany i zamiary; Słownictwo związane z konstrukcja be going to problemami i awariami możliwymi w miejscu pracy. Reagowanie na taką sytuację za pomocą konstrukcji be going to Praca, Wyrażanie prośby o pomoc do czas Future Simple współpracowników Planowanie i pisanie CV Czas przeszły Rozszerzenie słownictwa Referowanie wydarzeń związanego z czynnościami zawodowymi. Referowanie przebiegu tych czynności. Prośby, przeprosiny, Wyrażanie prośby i przeprosin do rozmowa telefoniczna spółpracowników w typowych sytuacjach w środowisku pracy Lekcja 6.2 Przymiotniki Wprowadzenie przymiotników opisujących procesy oraz stan narzędzi w środowisku pracy, n.p. mechanik: sth is noisy, quiet, dirty, empty, oily,burnt Udzielanie bardziej złożonych poleceń w środowisku pracy. Lekcja 6.3 Imperatives Lekcja 6.6 Comparative adjectives Lekcja 7.1 Obligation Have to Lekcja 7.2 Zakazy i nakazy Lekcja 7.5 Zasady i reguły Lekcja 7.6 Get a job 13 Porównywanie cen usług, porównywanie produktów i usług w rozmowie z klientem Opisywanie swoich obowiązków zawodowych za pomocą konstrukcji have to Zakazy i nakazy występujące w instrukcjach obsługi sprzętu potrzebnego w danym zawodzie. Wyrażanie reguł obowiązujących w danym środowisku pracy, np: Please keep your area neat. Opisywanie swojej pracy z użyciem dość rozbudowanego słownictw (utrwalenie czasowników, przymiotników i rzeczowników poznanych do tej pory) Lekcja 8.1 I had an accident Reporting commands Lekcja 8.4 Wyrażanie celu Lekcja 8.6 What should I do? Część 3A Poziom A2+ Lekcja 1.4 Style, Fashion Some/any/no Lekcja 1.5 Cultural differences Lekcja 2.1 Lekcja 2.2 Save our planet First conditional Lekcja 2.5 Following a recipe Lekcja 3.1 Expressing agreement So/neither Lekcja 3.2 Working holiday Lekcja 3.2 Career heights Lekcja 3.6 Job hunting Writing a CV Lekcja 4.4 Watch out Conditionals 14 Opis wypadku w miejscu pracy, np (she has cut her finger) Referowanie poleceń przełożonych i współpracowników (The boss asked you to finish it on Monday) Wyrażanie celu w kontekście środowiska pracy, n.p. fryzjer: I’m applying this balm to make your hair softer. Udzielanie porady klientowi w typowych sytuacjach zawodowych, n.p. mechanik: You should change the oil once a year. Rozbudowanie słownictwa związanego z akceroriami i narzędziami używanymi w środowisku pracy Normy obowiązujące w środowisku pracy w kulturze anglosaskiej Ekologia w środowisku pracy Pierwszy tryb warunkowy- użycie w rozmowie z klientem, np kosmetyczka: If you keep this mask too long, your skin will get dry. Czytanie ze zrozumieniem instrukcji i opisów urządzeń / materialów używanych w zawodzie Wyrażanie potwierdzenia. Użycie lub rozszeżenie bazy czasowników związanych z czynnościami zawodowymi. Opowiadanie o swoim doświadczeniu zawodowym i planach na przyszłość Opowiadanie o dwoim zawodzie z użyciem rozbudowanego słownictwa: adjectives, adverbs, phrasal verbs Rozmowa o pracę. Podawanie informacji o swoich kwalifikacjach i doświadczeniu. Pisanie CV Wypadki w miejscu pracy. Część 3B Poziom B1 Lekcja 5.1 Lekcja 5.4 Lekcja 6.2 Lekcja 6.4 Lekcja 6.6 Lekcja 7.1 Lekcja 7.2 Lekcja 7.4 Lekcja 7.6 Leave a message Ćwiczenie rozmowy telefinicznej. Writing emails, notes Uprzejme prośby, zostawianie and text messages wiadomości – zamawianie usługi, umawianie terminu Pisanie maila lub notatki z informacją dla klienta/współpracownika Gestures Kod zachowań niewerbalnych w miejscu pracy Marvellous machines Słownictwo opisujące maszyny i urządzenia wykorzystywane w środowisku pracy – ich funkcje Have it updated Komputery w środowisku pracy podstawowe słownictwo komputerowe The future is now Pisanie raportu dla przełożonego Writing a report In need Wzywanie służb ratunkowych w przypadku zagrożenia Mind yourself Udzielanie pierwszej pomocy Wishful thinking Udzielanie porady Definiowanie problemów w odniesieniu do czynności wykonywanych w miejscu pracy A helping hand. Język formalny – odpowiedź na Asking for information ogłoszenie o pracę about a vacant position 5. Osiągnięcia uczniów i techniki ich oceniania 5.1. Oczekiwane osiągnięcia uczniów w zakresie czterech umiejętności językowych Przedstawione poniżej efekty kształcenia oczekiwane na koniec kursu języka angielskiego zawodowego zostały podzielone na dwa poziomy w zależności od etapu, na którym uczeń rozpoczynał kurs angielskiego w szkole zawodowej. Etap IV.0 cel poziom A2 1) Słuchanie Uczeń potrafi: Zrozumieć polecenia nauczyciela Rozróżniać formalny i nieformalny styl wypowiedzi 15 Zrozumieć krótkie, proste wypowiedzi, np. polecenia lub pytania Zrozumieć ogólny sens słuchanego tekstu 2) Czytanie Uczeń potrafi: Zrozumienić ogólny sens prostych tekstów, ogłoszeń, instrukcji Rozpoznawać styl formalny i nieformalny Znaleźć określone informacje w tekście i z pomocą słownika zrozumieć główny sens tekstu 3) Mównienie Uczeń potrafi: Stosować zwroty grzecznościowe w kontakcie z klientem Udzielać prostych wyjaśnień i porad Porozumiewać się z pracownikami w zakresie typowych sytuacji zawodowych W prosty sposób przedstawiać siebie i swoje kwalifikacje Wyrażać prośby o powtórzenie lub wyjaśnienie Opisywać w prosty sposób czynności zawodowe w czasach terażniejszych, przeszłym i przyszłym 4) Pisanie Uczeń potrafi: Stosować zasady ortografii i interpunkcji Tworzyć krótkie wypowiedzi pisemne (notatka, mail) Napisać uproszczone CV oraz podanie o pracę Używać zwrotów grzecznościowych Etap IV 1. Cel poziom B1 1) Słuchanie Uczeń potrafi: Rozumieć ogólny sens tekstu Wyszukiwać w tekście określonych informacji Rozumieć intencje mówiącego Rozumieć ze słuchu proste, typowe wypowiedzi związane z wykonywaną pracą 2) Czytanie Uczeń potrafi Rozumieć proste teksty, wyszukiwać w nich informacje szczegółowe Rozpoznawać związki między poszczególnymi częściami tekstu. Zrozumieć intencje autora Rozróżniać style wypowiedzi 16 3) Mówienie Uczeń potrafi: Opisywać czynności zawodowe i procesy w pracy Przedstawiać oferyt usługowe Relacjonowanie fakty z przeszłości i teraźniejszości Udzielać informacji na temat usług i produktów, wyrażać swoąj opinię Przedstawić siebie i swoje oczekiwania na rozmowie kwalifikacyjnej Wyrażać próśby, podziękowania, przeprosiny, udzielać porady 4) Pisanie Uczeń potrafi: Stosować zasady ortografii i interpunkcji Tworzyć krótkie zrozumiałe wypowiedzi pisemne na tematy zawodowe (życiorys, podanie o pracę, e-mail) Wypełnić formularzy przyjęcia usługi Uzyskiwać i przekazywać informacje, prośby i wyjaśnienia 5.2. Ocena założonych osiągnięć Ocenianie postępów uczniów jest ważnym czynnikiem monitorowania rozwoju umiejętności językowych i dostarcza zarówno uczniowi jak i nauczycielowi informacji o mocnych oraz słabszych stronach. Bardzo ważne jest jasne określenie kryteriów oceniania, aby uczniowie mieli pełną świadomość kiedy i za co są oceniani. Kontrola bieżąca postępów pozwala nauczycielowi zorientować się jak dobrze uczniowie opanowali świeżo przerobiony materiał. Kontrola bieżąca może odbywać się w formie ustnego przepytywania, zadań domowych oraz kartkówek. Na podstawie tej kontroli nauczyciel podejmuje decyzję czy przerabiany materiał wymaga jeszcze utwalenia i powtórzenia, czy został dobrze opanowany przez uczniów. Natomiast kontrola okresowa pozwala na zweryfikowanie osiągnięć uczniów w dłuższej perspektywie czasowej: po całym rozdziale, na koniec semestru lub roku szkolnego. Najczęściej wykorzystywanym do takiej kontroli narzędziem są testy okresowe. Podręczniki The English Hub zawierają taki test do każdego rodziału oraz na koniec każdej części. Ponieważ głównym celem wyznaczonym przez niniejszy Program nauczania jest komunikatywność w mowie, warto również sprawdzać systematycznie rozwój tej sprawności, n.p. przez odgrywanie z uczniami dialogów sterowanych (uczeń – nauczyciel) lub odgrywanie przez uczniów ról w konkretnej sytuacji komunikacyjnej (klient – usługodawca). Najważniejszym kryterium oceny powinna być efektywność komunikacji. Można przyjąć przykładowe kryteria oceny wypowiedzi ucznia: Ocena bdb za wypowiedź komunikatywną z niewielkimi błędami wymowy lub gramatycznymi Ocena db za wypowiedż komunikatywną lecz z błędami nieznacznie wpływającymi na klarowność wypowiedzi 17 Ocena dst za wypowiedź zrozumiałą, ale zawierającą sporą liczbę błędów wpływających na jej zrozumiałość Ocena dopuszczająca za wypowiedż bardzo malo komunikatywną zawierającą poważne błędy fonetyczne i gramatyczne. Ocena niedostateczna za wypowiedz niezrozumiałą lub brak jakiejkolwiek wypowiedzi Ostatecznie każdy nauczyciel powinien wypracować swój system oceniania postępu uczniów. Ważne jest, aby wymagania stawiane uczniom były realistyczne a kryteria oceny jasno sprecyzowane. Wpływa to korzystnie na motywację ucznia i zachęca do dalszej nauki. 5.3. Samoocena ucznia Wspierając proces oceniania postępów należy zaangażować uczniów do samodzielnej oceny swoich umiejętności. Taka samoocena pozwala nie tylko krytycznie spojrzeć na to, co udało się już osiągnąć, a co jeszcze wymaga pracy i utrwalenia, ale także przyczynia się do rozwoju samodzielności ucznia i jego autonomii. Każdy rozdział w podręczniku The English Hub na koniec sekcji powtórkowej proponuje samococenę w postaci tabelki Now I can.... Nauczyciel może też poprosić uczniów o dokonanie takiej oceny przy podsumowaniu danej partii materiału leksykalnego. Regularna somoocena pozwala uczniowi jasno określić swoje słabe i mocne strony. 18 Załącznik nr 1 Fryzjerstwo i kosmetyka Tematy, sytuacje, leksyka 1) pracownicy salonu kosmetycznego i fryzjerskiego, ich funkcje i obowiązki; 2) usługi oferowane przez salon kosmetyczny i fryzjerski; godziny pracy; ceny i promocje; 3) obsługa klienta; rozmowa z klientem; 4) bezpieczeństwo i higiena pracy; 5) akcesoria fryzjerskie; 6) rodzaje fryzur i stylizacji; 7) mycie włosów, ondulacja, prostowanie, koloryzacja; 8) rodzaje włosów; problemy z włosami, pielęgnacja włosów; 9) fryzjer męski i usługi dla panów; 10) manicure, pedicure, koloryzacja i ozdabianie paznokci; problemy z paznokciami i pielęgnacja paznokci; 11) makijaż i niezbędne akcesoria i kosmetyki; makijaż permanentny; 12) typy skóry, problemy skórne, pielęgnacja skóry; 13) usuwanie zbędnego owłosienia; 14) zmiana wizerunku; 15) masaż ciała; 16) zabiegi kosmetyczne na twarz. 19 Załącznik nr 2 Obszar budowlany Tematy, sytuacje, leksyka 1) pracownicy sektora budowlanego; 2) narzędzia ręczne; narzędzia elektryczne; śruby i gwoździe; 3) dźwigi i wyciągi; 4) odzież i sprzęt ochronny; bezpieczeństwo i higiena pracy; 5) obliczenia matematyczne; wymiary; 6) materiały budowlane; materiały wykończeniowe; 7) czynności konstrukcyjne; murarka; 8) części budynku mieszkalnego; części budynku użyteczności publicznej; 9) badanie gruntu pod budowę; plan budowy; 10) projekt budynku; projekt instalacji; 11) wykopy; fundamenty; stelaże i ściany; posadzki i podłogi; dachy; 12) budowa konstrukcji betonowych, drewnianych, stalowych; 13) okna i drzwi; schody; 14) izolacje i docieplenia; 15) wykańczanie wnętrz; 16) instalacja wodno-kanalizacyjna; rury i przewody hydrauliczne; zawory; armatura; 17) instalacja elektryczna: przewody, gniazda, bezpieczniki, puszki elektryczne, odbiorniki, włączniki; 18) instalacja gazowa: rury, zawory, dysze, liczniki, grzejniki; 19) montaż urządzeń: toaleta, wanna, umywalka, zlew, rozdrabniacz odpadków, zmywarka, pralka, piec centralnego ogrzewania, ogrzewacz wody, pompa wodna; 20) odpływ i kanalizacja; 21) ochrona przeciwpożarowa i odgromowa budynku; 22) konserwacja instalacji i urządzeń. 20 Załącznik nr 3 Obszar elektryczno-elektroniczny 1. Inżynieria i instalatorstwo elektryczne Tematy, sytuacje, leksyka 1) historia inżynierii; 2) obszary inżynierii: inżynieria lądowa, inżynieria lotnicza, inżynieria chemiczna, budowa maszyn, elektrotechnika, inżynieria sprzedaży, agrotechnika, inżynieria przemysłowa, technika programowania i inżynieria informatyczna, inżynieria genetyczna, inżynieria środowiskowa, inżynieria nuklearna, inżynieria biomedyczna; 3) cechy i kwalifikacje inżyniera; cechy i kwalifikacje elektryka i energetyka; 4) kształty; materiały konstrukcyjne, narzędzia; 5) maszyny i urządzenia; 6) obliczenia; pomiary; system SI; rysunki i schematy; statystyka; prezentacja danych i innych informacji; 7) bezpieczeństwo i higiena pracy; 8) energia: rodzaje, źródła, pomiary; 9) prawa fizyczne: np. Newtona, Ohma; 10) statyka i dynamika; 11) montaż przyłączy, złączy i instalacji elektrycznych; 12) remonty sieci i instalacji elektrycznych: naprawy i modernizacje; 13) konserwacje sieci i instalacji elektrycznych: przeglądy, pomiary. 21 Załącznik nr 4 Obszar mechaniczny 1. Mechanika pojazdowa Tematy, sytuacje, leksyka 1) narzędzia ręczne, mechaniczne, elektryczne; śruby i gwoździe; 2) podstawowe czynności mechanika; obliczenia i pomiary; 3) części samochodu; mierniki i wskaźniki; opony; 4) rodzaje silników: diesel, benzyna, silnik dwusuwowy, silnik czterosuwowy; 5) zespół układów w pojeździe mechanicznym: układ elektryczny, układ zapłonowy, układ paliwowy, układ smarowania, układ wydechowy, układ chłodzenia, układ hamulcowy, układ kierowniczy, układ zawieszenia, układ przekazujący; 6) mechanizm różnicowy i przeguby; 7) rodzaje samochodów; samochody z napędem hybrydowym, elektrycznym; 8) motocykle, maszyny rolnicze, maszyny budowlane; 9) w warsztacie samochodowym; problemy i awarie; blacharstwo i lakiernictwo; 10) Ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja 22 Załącznik nr 5 Obszar turystyczno-gastronomiczny 1. Podróże i hotele Tematy, sytuacje, leksyka 1) pracownicy sektora turystycznego; zatrudnienie w turystce; 2) personel w hotelu; 3) typy gości; powitanie i pożegnanie gościa; trudny klient; 4) rezerwacja podróży, lotu, pokoju w hotelu, stolika w restauracji; 5) finansowanie podróży; regulowanie płatności za wycieczki; negocjowanie ceny; programy lojalnościowe; wymiana waluty; 6) podróż samolotem, pociągiem, autokarem, samochodem, statkiem wycieczkowym; 7) wypożyczalnia samochodów; 8) problemy w podróży: przestępstwa, choroby, bezpieczeństwo na lotnisku, opóźnienia w podróży, zagubiony bagaż, zaniedbane pokoje hotelowe; 9) uzyskiwanie pomocy lekarskiej itp. w czasie podróży, 10) ubezpieczenie; 11) rodzaje zakwaterowania; 12) zaplecze hotelowe; udogodnienia dla rodzin; pokój hotelowy; 13) zameldowanie się w hotelu/ wymeldowanie się; 14) zgłaszanie usterek, reklamacji; 15) personel sprzątający w hotelu; 16) konsjerż; 17) room service; 18) podróże zagraniczne; różnice kulturowe; 19) wycieczka objazdowa; zwiedzanie; 20) podróże służbowe; 21) pogoda. 2. Gastronomia Tematy, sytuacje, leksyka 1) pracownicy gastronomii; zatrudnienie w gastronomii; 2) pracownicy restauracji, kawiarni, baru szybkiej obsługi i kuchni i ich funkcje; 3) naczynia i akcesoria kuchenne; urządzenia w kuchni; 4) przygotowywanie jedzenia; sposoby gotowania; przechowywanie żywności; 5) bezpieczeństwo i higiena pracy; 6) zamawianie produktów spożywczych; 7) menu; typowe dania śniadaniowe, obiadowe i kolacyjne; 8) rezerwacja stolika w restauracji; 23 9) przyjmowanie zamówienia; regulowanie rachunku w restauracji; 10) problemy w sali restauracyjnej; 11) bankiety i uroczystości; 12) bar: rodzaje drinków i ich przygotowanie. 24 Bibliografia 1. Canale, M. Swain, M. Theoretical Bases of Communicative Approaches to Second Language Teaching and Testing. Applied Linguistics, 1 (1980) p.1 2. Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, Waszawa 2001 3. Komorowska H., Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języków obcych, Fraszka edukacyjna, Warszawa 2003 4. Wenden, A.L. Learner strategies for learner autonomy, New York: Prentice Hall 1991 5. Wilczyńska W., Uczyć czy być nauczanym? O autonomii w przyswajaniu języka obcego, Warszawa-Poznań 1999 6. West Richard, Needs analysis in language teaching, Language Teaching / Volume 27/ Issue 01 / January 1994, pp 1-19 25