Rynek startupów w Kanadzie
Transkrypt
Rynek startupów w Kanadzie
Rynek startupów w Kanadzie 2016-04-04 03:22:07 2 Startup to pojęcie, pod którym kryje się model działania firmy lub organizacji posiadającej pewne know-how, stworzonej w celu znalezienia modelu biznesowego, który w przyszłości mogłyby zagwarantować jej ewolucję. Zazwyczaj używa się tego pojęcia w odniesieniu do przedsięwzięć, które znajdują się w fazie pomysłu i szukają nie tylko funduszy, ale i klientów, pracowników. Przedsiębiorstwa te mają zwykle krótką historię i nie zdążyły silniej zaistnieć na rynku. Do ich cech charakterystycznych zalicza się: ■ ■ ■ Niskie koszty początkowej działalności; Wyższe niż w przypadku „standardowych” przedsięwzięć ryzyko; Potencjalnie wyższy w stosunku do „standardowych” przedsięwzięć zwrot z inwestycji. Tego typu firmy lub organizacje kojarzone są przede wszystkim z nowoczesnymi technologiami. Dotyczy to głównie serwisów internetowych i aplikacji mobilnych. Warto jednak pamiętać o tym, że taki model biznesu można wykorzystać praktycznie w każdej branży. Obszar działania nie jest ważny – znaczenie ma sam sposób działania, dlatego startupy nie muszą być bezpośrednio związane z nowoczesną technologią. Momentem, w którym przedsiębiorstwo przestaje być uważane za startup może być osiągnięcie zysku, fuzja lub przejęcie. Rynek kanadyjskich startupów tworzy unikalne środowisko do powstawania i akceleracji nowych przedsiębiorstw, które z łatwością korzystają zarówno z najnowszych rozwiązań technologicznych, modeli zarządzania, jak i też wielu serwisów społecznościowych. Kultura biznesowa wśród „młodych” firm typu startup opiera się przede wszystkim na koncepcji dzielenia się wiedzą i doświadczeniem, co wpływa na tworzenie wyjątkowej przestrzeni sprzyjającej powstawaniu innowacyjnych projektów. Szacuje się, że w Kanadzie aktualnie działa ok. 7 tysięcy startupów. Skoncentrowane są one głownie w branżach IT/ICT, zielonych technologii, biotechnologii, robotyki, usług finansowych, komunikacji i mediów interaktywnych. 3 Kanada to państwo przyjazne startupom. Pokazuje to prestiżowy raport projektu Startup Genome: The 2015 Global Startup Ecosystem Ranking – na liście 20 czołowych ekosystemów rozwoju startupów znalazły się trzy kanadyjskie miasta: Toronto, Vancouver i Montreal. Podobnie jak USA, Kanada również ma własną dolinę krzemową, a dokładnie Silicon Valley North. Tak potocznie nazywana jest stolica Kanady – Ottawa, która podobnie jak San Francisco skupia największe firmy związane z najnowszymi technologiami. Silicon Valley North stanowi swojego rodzaju biznesowy ekosystem zbudowany wokół Carleton University, który polega na rozwijaniu społeczności zachęcającej do otwartej współpracy, przedsiębiorczości i możliwe szybkiej globalizacji swojego startupu. Zakłada odrzucenie tradycyjnego schematu pojedynczej, samotnej firmy dążącej do zysku na rzecz wykorzystania potencjału zbiorowości. W Ottawie swoje siedziby maja takie firmy jak: 3M, Adobe Systems, Bell Canada, Nortel, Corel, Mitel, czy Cognos. Ponadto znajdujące się w prowincji Ontario Toronto Waterloo Corridor jest integralną częścią drugiego co do wielkości w Ameryce Północnej klastra ICT/IT (obok Kalifornii). Jest domem dla 30% studentów w Kanadzie i 21% ludności całego kraju. Toronto Waterloo Corridor mieści ponad 1000 firm, w których zatrudnienie znajduje ok. 280 tys. osób i jest miejscem gdzie rodzą się najpopularniejsze kanadyjskie startupy. Duży potencjał wzrostu mają również startupy naukowe. W II edycji zawodów łazików marsjańskich European Rover Challenge 2015 zorganizowanych w Polsce w Regionalnym Centrum Naukowo-Technologicznym w Podzamczu k. Chęcin (woj. świętokrzyskie), zwycięstwo odniosła zarówno kanadyjska jak i polska ekipa. W klasyfikacji głównej I miejsce w zawodach zajął zespół z kanadyjskiego University of Saskatchewan. Na drugim miejscu uplasował się #next Team- drużyna z Politechniki Białostockiej. Trzecie miejsce również należało dla Kanadyjczyków z McGill Robotics, montrealskiego McGill University. Sposoby finansowania startupów Głównymi metodami finansowania działalności biznesowej typu startup na wczesnym etapie rozwoju są: Akceleratory - organizacje wspierające młode firmy, które powstały poza ich strukturami. Programy akceleracyjne trwają kilka miesięcy, a wybrane zespoły otrzymują w ich ramach między innymi miejsce do pracy, wsparcie mentorów i pomoc w pozyskiwaniu kapitału w zamian za niewielkie udziały. Inkubatory - instytucje wspierające przedsiębiorczość, które z reguły wspierają na podobnych zasadach jak akceleratory, ale oferują zazwyczaj znaczny wkład finansowy w zmian za większe udziały. Czym się różnią? W inkubatorze biznesu startupy mogą pracować nad pomysłem od zera i uzyskać od organizatorów wsparcie finansowe i merytoryczne na długi czas. Inkubator udostępnia przestrzeń i kapitał osobom, które dopiero co zaczęły swoją przygodę z biznesem oraz daje możliwość korzystania z pomocy specjalistów. Programy oferowane przez inkubatory zwykle nie mają z góry określonej długości trwania, dzięki temu ich uczestnicy często koncentrują się na uzupełnianiu swojej biznesowej wiedzy i analizowaniu sensowności swojego pomysłu z każdej możliwej perspektywy. W programach akceleracyjnych można uzyskać podobne wsparcie jak w inkubatorach, ale trwają one stosunkowo krótko (zwykle kilka miesięcy), są intensywne, a ich celem jest przygotowanie firmy do szybkiego rozwoju i dalszej ekspansji. Oferują stojącym za projektem zespołom przestrzeń do pracy, kapitał, kontakty i trening w zamian za skromne udziały. 4 W Kanadzie wiodącymi programami oferującymi wsparcie oraz szansę pozyskania kapitału zalążkowego, potrzebnego do wyprowadzenia świeżo powołanego przedsiębiorstwa na właściwe tory są: ■ ■ ■ Startup Canada – http://www.startupcan.ca Canadian Acceleration and Business Incubation (CABI) – http://cabi.ca Canada’s Startup Visa Program – http://www.cic.gc.ca/english/immigrate/business/startup/ Startup Canada Najważniejszą organizacją zrzeszającą kanadyjskie startupy, założoną w maju 2012 roku, jest Startup Canada http://www.startupcan.ca. Jej misją jest identyfikacja i likwidacja barier ograniczających rozwój małych, innowacyjnych firm w Kanadzie oraz wspieranie działań legislacyjnych na rzecz budowania przyjaznego środowiska startupowego. Organizacja zrzesza ponad 85 tys. członków i 400 podmiotów wsparcia biznesowego. Wparła ponad 20 tys. przedsiębiorców i współpracowała bezpośrednio z ponad 5 tys. startupów. Pomaga również w pozyskiwaniu przestrzeni do prowadzenia działalności gospodarczej. W ciągu zaledwie 3 lat działalności zapoczątkowała ponad 20 społeczności startupów (community hubs) na terenie całej Kanady. Flagowym programem Startup Canada jest Startup Canada Communities http://www.startupcommunities.ca wspierający rozwój przedsiębiorczości, począwszy od usług konsultingowych, szkoleń, wsparcia mentorów po łączenie w grupy pomysłodawców startupów oraz środowisko inwestorów. Od 2013 roku powstało łącznie 20 społeczności zróżnicowanych pod względem poziomu dojrzałości startupów, wielkości sieci społecznej czy sektora przemysłu. Canadian Acceleration and Business Incubation (CABI) Wspiera współpracę i wymianę informacji pomiędzy akceleratorami, inkubatorami oraz Rządem Kanady oferując swoim członkom usługi biznesowe w zakresie: ■ ■ ■ ■ ■ Akredytacji – CABI określa i ustala międzynarodowe standardy jakości świadczonych usług, w tym procedury dotyczące ochrony własności intelektualnej czy zasad zachowania poufności i bezpieczeństwa pomysłodawcy Certyfikacji – pomoc w spełnianiu standardów związanych z programem wizowym Startup Visa Partnerstwa – CABI wspiera współpracę inkubatorów i akceleratorów lokalnych jak i międzynarodowych, zarówno w sektorze publicznym, jak i państwowym Szkoleń – zapewnia cykle szkoleń, konferencji, seminariów i warsztatów mających na celu rozwój inkubatorów przedsiębiorczości oraz akceleratorów Doradztwa – konsultacje ekonomiczne, porady prawne i patentowe Partnerami Canadian Acceleration and Business Incubation (CABI) są między innymi firmy: Gowlings http://www.gowlings.com, Price Waterhouse Cooper http://www.pwc.com, Hub International Sinclair Cockburn http://www.scfg.ca, Decision.io https://decision.io, Grand and Toy https://www.grandandtoy.com, Provincial Lab Systems http://provinciallabsystems.com, The Evidence Network http://www.theevidencenetwork.com, oraz Rząd Federalny Kanady https://concierge.innovation.gc.ca. Największe kanadyjskie programy w ramach inkubatorów i akceleratorów specjalizujących się m.in. w tworzeniu dedykowanych produktów informatycznych, w tym aplikacji mobilnych i oprogramowaniach na bazie rozwiązań internetowych to: TORONTO Creative Destruction Lab (CDL) – http://www.creativedestructionlab.com 5 Trwający 9 miesięcy program poświęcony projektowaniu skalowalnej architektury aplikacji. CDL nie pobiera kapitału od firmy w zamian za udział w projekcie. The Founder Institute – http://fi.co Największy na świecie akcelerator biznesu (obecny w ponad 100 krajach) prowadzi programy edukacyjne dla przyszłych przedsiębiorstw, które pod okiem mentorów z całego świata, poznają tajniki tworzenia firm technologicznych. The Next 36 – http://www.thenext36.ca Program dla studentów oferujący wsparcie finansowe w wysokości 50 000 CAD kapitału inwestycyjnego Ryerson Digital Media Zone – http://dmz.ryerson.ca Program dla studentów Uniwersytetu Ryerson oraz firm zewnętrznych gwarantujący pozostanie własności intelektualnej jej pomysłodawcom. The Business Accelerator Program (BAP) – https://www.marsdd.com/bap/ Oferuje szereg programów i usług mających na celu przyspieszenie tempa rozwoju nowych startupów w prowincji Ontario. MaRS – https://www.marsdd.com/ Oferuje szeroki zakres usług w dziedzinie doradztwa branżowych ekspertów, między innymi w zakresie rozwoju biznesu i technologii, finansowania i struktury kapitałowej, strategii rozwoju przedsiębiorstwa oraz pitchingu (prezentacji własnego projektu), a także dostęp do fundatorów, klientów, kluczowych partnerów oraz bieżących badań rynku. Usługi MaRS świadczone są przez specjalistów i analityków z doświadczeniem w branży IT/ICT, oprogramowania, telekomunikacji, biotechnologii, zielonych technologii, produktów farmaceutycznych oraz opieki zdrowotnej. Organizacja udostępnia startupom biura, przestrzeń konferencyjną oraz laboratoryjną. Ponadto MaRS oferuje programy finansowania startupów https://www.marsdd.com/funding/ takie jak: ■ ■ ■ Embark Funding – pomoc w znalezieniu miejsca na rozwój i finansowanie startupu na terenie prowincji Ontario dla osób w wieku 22-29 lat w kwocie do 20 000 CAD. Wymagany wkład własny to 2500 CAD lub 12,5% wnioskowanej kwoty na okres 6 miesięcy. Embedded Executive Funding – program wsparcia finansowego w kwocie do 50 000 CAD dla startupów w ostatniej fazie rozwoju z prowincji Ontario. Przedstawiciel musi posiadać wkład własny do 15 000 CAD lub 30% wnioskowanej kwoty na okres 6 miesięcy. The Investment Accelerator Fund (IAF) - fundusz pomaga budować i wzmacniać firmy oparte na czystych technologiach, ICT, firmy z dziedziny opieki medycznej i nauk przyrodniczych. IAF inwestuje do 500 000 CAD w startupy na wczesnym etapie ich rozwoju, które mają potencjał, aby być światowymi liderami w swojej dziedzinie i zapewnią trwałe korzyści ekonomiczne prowincji Ontario. MaRs oferuje także dostęp do aktualizowanego 24 godz. na dobę portalu Funding Portal https://www.marsdd.com/funding/search/ za pomocą, którego można uzyskać dostęp do ponad 4500 federalnych i prowincjonalnych programów rządowych, funduszy dla przedsiębiorstw, organizacji non-profit, organizacji charytatywnych i instytucji badawczych. MISSISSAUGA Research Innovation Commercialization (RIC) Centre – http://riccentre.ca 6 Centrum innowacji powstałe w 2014 r. we współpracy z Xerox Research Centre of Canada, które za sfinansowanie części inwestycji nie oczekuje procentowego udziału w zyskach firmy. OTTAWA Invest Ottawa: The Ottawa Centre for Regional Innovation (OCRI) – http://investottawa.ca Akcelerator, założony w 2011 roku, który wspiera startupy w Ottawie. WATERLOO Accelerator Centre – http://investottawa.ca Centrum zapewnia osobie prowadzącej działalność gospodarczą całą infrastrukturę potrzebną do prowadzenia własnej firmy, a także dostęp do biura. Communitech Hub – https://www.communitech.ca Wspomaga proces rozwoju startupów z branży oprogramowania i technologii mediów cyfrowych, w szczególności w zakresie ich komercjalizacji. Communitech: Rev – http://www.communitech.ca/rev/ 6-miesięczny program oferuje możliwość wygrania wysokiej nagrody finansowej dla najlepszych startupów. UW Velocity – http://velocity.uwaterloo.ca Program wspierania startupów skierowany dla studentów Uniwersytetu w Waterloo. ST. CATHARINES Generator at One – http://www.thegeneratoratone.com Oferuje współpracę w zakresie poszukiwania innowacyjnych projektów, opiekę mentorów, dostęp do najnowszych technologii, wykładów i seminariów dla firm z branży interaktywnych usług multimedialnych. MONTREAL FounderFuel – http://founderfuel.com 12-tygodniowy program dla startupów z branży aplikacji mobilnych i internetowych. W ramach programu zespół otrzymuje finansowanie w wysokości 10 000 CAD plus dodatkowe 5 000 CAD dla współzałożyciela w zamian za 6% udział kapitału w spółki. EDMONTON 7 Flightpath – http://www.startupedmonton.com Zapoczątkowany w 2012 r. program skupia się na startupach z branży oprogramowań i technologii mediów cyfrowych. VANCOUVER GrowLab – http://www.highline.vc 4-miesięczny program, w którym startupy otrzymują wsparcie finansowe w wysokości 20 000 i 25 000 CAD w zamian za 5 do 10 % udziału w kapitale spółki. W ramach CABI funkcjonuje także Food Business Incubators International (FBII) – http://cabi.ca/about/food-incubation/. Wspiera on rozwój nowych technologii żywności oraz optymalizację procesów jej przetwarzania i utrwalania. Stowarzyszenie jest otwarte na wszystkie inkubatory związane z branżą spożywczą niezależnie od ich wielkości, funkcji lub lokalizacji. Startupy często uzyskują wsparcie od parków technologicznych, których głównym celem jest wspieranie rozwoju przedsiębiorstw działających w szczególności w branżach innowacyjnych oraz oferujących zaawansowane technologicznie produkty bądź usługi. Parki technologiczne, działając pomiędzy biznesem a ośrodkami naukowymi, są efektywnym narzędziem transferu i wykorzystania nowoczesnych technologii, mogą zapewnić rodzącym się firmom przestrzeń do prowadzenia działalności gospodarczej (powierzchnia biurowa, magazyny, hale produkcyjne), udostępniają szereg usług wspierających ich działalność (księgowość, marketing), pośredniczą w kontaktach między środowiskiem akademickim a ludźmi biznesu, dostarczają usługi doradcze związane z transferem i komercjalizacją wiedzy. Zwykle park technologiczny na swoim terenie mieści inkubator technologiczny. Lista parków technologicznych działających na terenie Kanady dostępna jest na stronie Backbone Magazine's pod adresem: http://www.backbonemag.com/Tech-Resources-for-Companies-in-Canada/accelerators-and-incubators.aspx Istnieją również międzynarodowe programy wsparcia dla Kanadyjskich startupów: ■ ■ ■ ■ 500 Startups – http://500.co TechStars – http://www.techstars.com Y Combinator – http://www.ycombinator.com Startup Chile – http://startupchile.org Canada’s Startup Visa Program Canada’s Startup Visa Program to pierwszy tego typu projekt na świecie. Program nazywany jest „potężną inicjatywą, która ma przyciągnąć jednostki z wielkim potencjałem”. Daje on zagranicznym przedsiębiorcom możliwość otrzymania stałego pobytu w Kanadzie oraz dostęp do grona partnerów, którzy ułatwią im poruszanie się po prawnych aspektach prowadzenia działalności w tym kraju. Aby otrzymać możliwość stałego pobytu, zagraniczni przedsiębiorcy muszą przedstawić swój projekt jednej z grup inwestorskich desygnowanych przez Rząd Kanadyjski. Może to być inkubator przedsiębiorczości, program akceleracyjny lub zabezpieczenie finansowe od tzw. „Anioła Biznesu”, czyli od osoby prywatnej posiadającej 8 znaczne środki finansowe lub od funduszu Venture Capital. Organizacje biorące udział w programie: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ Canada Accelerator Co (HIGHLINE)– http://www.highline.vc Communitech-Hyperdrive – https://www.communitech.ca Empowered Startups Ltd.– http://www.empoweredstartups.com Extreme Innovations – http://extremeinnovations.com Founder Fuel – http://founderfuel.com INcubes Inc. – http://incubes.ca Innovacorp – http://innovacorp.ca Innovate Calgary – http://www.innovatecalgary.com Innovate Niagara Media Cluster – http://innovateniagara.com LaunchPad PEI Inc. – http://launchpadpei.com Planet Hatch – http://planethatch.com Ryerson Futures Inc.– http://www.ryersonfutures.ca Toronto Business Development Centre – http://www.tbdc.com Waterloo Accelerator Centre – http://acceleratorcentre.com Listę inwestorów znaleźć można na stronie – http://www.immigration.ca/en/start-up-visa-program.html. Wnioskodawcy muszą być gotowi do udzielenia szczegółowych informacji dotyczących potencjału ich przedsięwzięcia. Wniosek powinien zawierać szczegółowy biznes plan, dokumenty finansowe, biografię założyciela(i) oraz inne istotne informacje wymagane w procesie aplikacji. Z programu Canada’s Startup Visa korzystać mogą indywidualni przedsiębiorcy lub zespół do pięciu osób. Dla zainteresowanych CABI na swojej stronie udostępnia formularz zgłoszeniowy – https://suvcabi.decision.io/forms/suv-cabi-expression-of-Interest Canada’s Startup Visa Program zakłada: ■ ■ ■ ■ 2750 wiz rocznie dla twórców startupu i ich rodzin 75 000 CAD kapitału inwestycyjnego w przypadku „anioła biznesu” lub 200 000 CAD z funduszu Venture Capital brak zagrożenia deportacją w przypadku porażki biznesowej wymóg posiadania środków na utrzymanie (aż do czasu, kiedy biznes zacznie przynosić zyski) Program jest zdaniem jego projektodawców nowatorski, ponieważ jako pierwszy na świecie oferuje przedsiębiorcom z kapitałem status stałego rezydenta, w przeciwieństwie do innych krajów, gdzie przedsiębiorcy dostają jedynie wizy tymczasowe. Venture Capital Venture Capital (VC) to średnio- i długoterminowe inwestycje w innowacyjne przedsiębiorstwa niepubliczne znajdujące się we wczesnych fazach rozwoju (obarczone wysokim ryzykiem niepowodzenia inwestycji) połączone ze wsparciem menedżerskim (w zakresie optymalizacji procesów biznesowych czy podniesienia jakości zarządzania), prowadzone przez wyspecjalizowane podmioty, Celem inwestycji VC jest osiągnięcie zysku wynikającego z przyrostu wartości przedsiębiorstwa przez odsprzedaż jego akcji lub udziałów po upływie określonego okresu. Inwestorów tego typu aktywnych w Kanadzie zrzesza Canadian Venture Capital and Private Equity 9 Association (CVCA) – http://www.cvca.ca. CVCA zrzesza ponad 200 członków korporacyjnych i 1000 indywidualnych w tym 30% inwestorów Venture Capital, 23% private equity oraz 27% usługodawców. Stowarzyszenie jest otwarte dla osób, firm (w tym również międzynarodowych) i instytucji zainteresowanych w rozwój sektora private equity / venture capital na terenie Kanady. Seed Capital Seed Capital (kapitał zalążkowy) to kolejny rodzaj inwestycji w podmioty znajdujące się w bardzo wczesnym stadium rozwoju lub w startupy nieposiadające udokumentowanej listy osiągnięć. Kapitał zalążkowy oznacza finansowanie przekazywane na prowadzenie badań, ocen i stworzenie koncepcji początkowej, poprzedzającej fazę rozruchu. Fundusze zalążkowe stanowią podgrupę większej grupy funduszy, jakimi są na przykład fundusze Venture Capital. W Kanadzie tego typu formy finansowania często organizowane są poprzez mniejsze programy dostępne regionalnie w poszczególnych prowincjach: na przykład w Kanadzie Atlantyckiej (Nowy Brunszwik, Nowa Szkocja, Nowa Fundlandia, Labrador, Wyspa Księcia Edwarda) program Seed Capital Initiative – http://www.ic.gc.ca/eic/site/054.nsf/eng/00007.html lub w samej Nowej Szkocji program Seed Capital Program – http://ceed.ca/get-started/start-a-business/ Business Angels Anioł Biznesu to zamożna osoba, która przeznacza kapitał na finansowanie przedsięwzięć będących w bardzo wczesnych fazach rozwoju w zamian za udziały w tych przedsięwzięciach. W przeciwieństwie do funduszy Venture Capital, które zarządzają pulą środków innego grona kapitałodawców, anioł biznesu inwestuje kapitał własny. Często aniołami biznesu są przedsiębiorcy czy nawet artyści inwestujący część swojego kapitału w biznes, który uznali za ciekawy. W Kanadzie podmioty tego typu zrzesza Angel One Investor Network http://angelonenetwork.ca, który ułatwia startupom szukającym kapitału zalążkowego kontakt z potencjalnymi inwestorami. Obszerną listę kanadyjskich aniołów biznesu możemy znaleźć pod adresem: https://angel.co oraz na stronie kanadyjskiego magazynu Backbone Magazine's: http://www.backbonemag.com/Tech-Resources-for-Companies-in-Canada/angels-and-investors.aspx. Crowdfunding Crowdfunding to forma finansowania startupów przez społeczność, która jest lub zostanie wokół tych projektów zorganizowana. Przedsięwzięcie jest w takim przypadku finansowane poprzez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat dokonywanych przez osoby zainteresowane projektem. Upowszechnienie internetu pozwala na łatwe informowanie o projektach i tworzenie wokół nich społeczności, co przyczyniło się do rozwoju zjawiska crowdfundingu. Określenie to jest zwykle używane w odniesieniu do zbiórek prowadzonych na stworzonych w tym celu platformach internetowych, rzadziej przy pomocy serwisów społecznościowych lub blogów. Tego typu formę finansowania startupów wspiera The National Crowdfunding Association of Canada (NCFA Canada) http://ncfacanada.org, która zrzesza ponad 1300 członków i ściśle współpracuje z przedsiębiorcami, Rządem Kanadyjskim oraz środowiskiem akademickim w celu wzmocnienia pozycji crowdfundingu w Kanadzie. W całej Kanadzie każdego tygodnia odbywa się kilkadziesiąt spotkań, wydarzeń networkingowych, które są doskonałą okazją do poznania osób odnoszących sukcesy w różnych branżach, umożliwiają wymianę 10 doświadczeń z ludźmi biznesu. Informacje na temat tych wydarzeń można znaleźć na portalach: Meetup – http://www.meetup.com i Eventbrite – https://www.eventbrite.ca Rządowe wsparcie dla startupów W celu poprawy dostępu finansowania dla małych przedsiębiorstw Rząd Kanadyjski opracował program Canada Small Business Financing Program – https://www.ic.gc.ca/eic/site/csbfp-pfpec.nsf/eng/h_la02855.html. Oferuje on firmom oraz startupom o rocznych dochodach brutto poniżej 10 mln CAD kredyty inwestycyjne w wysokości do 1 mln CAD. Podstawowym kryterium programu jest limit 350 tys. CAD na zakup lub inwestycje w środki trwałe lub leasing nieruchomości oraz zakup nowego lub używanego wyposażenia. Aby pomóc małym i średnim przedsiębiorstwom Rząd Kanady poszerzył również usługi oferowane przez agencje rządowe. Business Development Bank of Canada (BDC) oferuje małym przedsiębiorstwom pożyczkę BDC Small Business Loan https://www.bdc.ca/EN/financing/business-loans/Pages/small-business-loan.aspx na rozwój przedsięwzięcia w wysokości do 50 000 CAD. W prowincjach Kanady Atlantyckiej (Nowy Brunszwik, Nowa Szkocja, Nowa Fundlandia i Labrador oraz Wyspa Księcia Edwarda) istnieje rządowy program Seed Capital Initiative zapewniający wsparcie kanadyjskim startupom z różnych sektorów, nie tylko nowych technologii. Wymogiem otrzymania wsparcia jest wiek poniżej 35 lat (powyżej tego wieku finansowane jest jedynie samo rozpoczęcie nowej działalności gospodarczej). Wsparcie obejmuje kwotę 20 tys. CAD w formie pożyczki zwrotnej i 2 tys. CAD pożyczki bezzwrotnej przeznaczonej na specjalistyczne szkolenie i doradztwo biznesowe. Więcej informacji pod adresem: http://www.acoa-apeca.gc.ca/eng/ImLookingFor/ProgramInformation/Pages/ProgramDetails.aspx?ProgramID=3 Pozostałe programy oraz dotacje rządowe oferują poniższe instytucje: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ BioTalent Canada – http://www.biotalent.ca Canadian Innovation Commercialization Program (CICP) – http://actionplan.gc.ca/en/initiative/canadian-innovation-commercialization-program CEFRIO – http://www.cefrio.qc.ca Centre for Enterprise and Innovation – http://www.cised.ca The Funding Portal – https://fundingportal.com Global Commerce Support Program (GCSP) – http://tradecommissioner.gc.ca/funding-financement/index.aspx?lang=eng Industrial Research Assistance Program (IRAP) – http://www.nrc-cnrc.gc.ca/eng/irap/index.html MaRS – https://www.marsdd.com Mitacs – https://www.mitacs.ca Scientific Research and Experimental Development (SR&ED) Tax Incentive Program – http://www.cra-arc.gc.ca/txcrdt/sred-rsde/menu-eng.html Informacje na temat wszystkich dotacji, pożyczek oraz finansowania sektora prywatnego i publicznego dostępne są na rządowej stronie Canada Business Network: https://www.canada.ca/en/services/business/grants.html Pozarządowe programy wspierające startupy Organizacja pozarządowa Futurpreneur Canada oferuje tzw.: Futurpreneur Canada Startup Program polegający na finasowaniu oraz doradztwie dla osób, w przedziale wiekowym od 18 do 39 lat, chcących rozpocząć działalność gospodarczą na terenie Kanady http://entreprisescanada.ca/eng/program/2565/ 11 Dla osób w przedziale wiekowym 18-34 lat: ■ ■ ■ ■ Kredyt w wysokości do 15 000 CAD na okres pięciu lat Odsetki naliczane według podstawowej stopy procentowej CIBC + 3 % Naliczanie odsetek tylko w pierwszym roku działalności Brak naliczania kar w przypadku wcześniejszej spłaty Dla osób w przedziale wiekowym od 35 do 39 lat: ■ ■ ■ ■ ■ Kredyt do 45 000 CAD Spłata odsetek tylko w pierwszym roku działalności Odsetki naliczane według zmiennej stopy procentowej BDC + 5% Raz na rok program umożliwia nadpłacenie 15 % kwoty należnej bez ponoszenia dodatkowych kosztów Wnioskodawca musi posiadać minimalny wkład w wysokości 10% Więcej informacji na temat programu znajduje się na stronie Canada Business Network pod adresem: http://entreprisescanada.ca/eng/program/2565/ Organizacja Futurpreneur Canada wsparła już 8 000 młodych przedsiębiorców, przyczyniła się do powstania 6 400 nowych biznesowych inicjatyw i stworzyła ponad 31 000 nowych miejsc pracy. Prawne aspekty rozpoczynania działalności gospodarczej w Kanadzie Przepisy prawa kanadyjskiego organizowane są inaczej niż w Polsce, a największe różnice sprowadzają się do decentralizacji władzy ustawodawczej w Kanadzie w przeciwieństwie do centralizacji w Polsce. W odniesieniu m.in. do startupów formalno-prawne ramy działalności jednostek w Kanadzie na poziomie federalnym regulowane są na podstawie aktu: Canada Business Corporations Act (R.S., 1985, c. C-44). Zgodnie z obowiązującymi przepisami działalność gospodarcza w Kanadzie może być prowadzona przez indywidualnych przedsiębiorców oraz firmy w jednej z form organizacyjnych takich jak: przedsiębiorca (Sole Proprietorship), spółka (Partnership), korporacja (Corporation). Dodatkowe regulacje prawne na temat działalności gospodarczej w Kanadzie podlegają ustawodawstwie każdej z prowincji. Poszczególne prowincje, a tym samym znajdujące się w nich miasta, instytucje ustalają swoje prawa, zasady i regulaminy. Informacje na temat prowadzenia działalności gospodarczej w Kanadzie znajdują się na stronach: ■ ■ ■ WPHI w zakładce ABC Biznesu – Kalejdoskop Firmowy: https://canada.trade.gov.pl/pl/rodzaje-spolek-i-ch-rejestracja/kalejdoskop-firmowy Innovation, Science and Economic Development Canada: http://www.ic.gc.ca/eic/site/icgc.nsf/eng/h_07097.html?Open&src=mm2#ic-sub-menu Canada Business http://www.canadabusiness.ca/eng/page/2749/ Chcąc rozpocząć działalność gospodarczą w Kanadzie warto skorzystać z usług ekspertów, prawników specjalizujących się m.in. w prawie nowoczesnych technologii, znających w praktyce kanadyjski ekosystem startupowy. Warto zasięgnąć opinii adwokata w celu uzyskania porady na temat struktury podatkowej, prawa własności intelektualnej czy rodzaju zawieranych umów opartych na miejscowym prawie. Uruchomiony przez firmę Dentons Canada LLP program Dentons Canada Startup http://www.dentons.com/en/whats-different-about-dentons/connecting-you-to-talented-lawyers-around-the-globe /news/2013/november/dentons-canada-gives-startups-a-helping-hand jest adresowany do młodych przedsiębiorców, działających na rynku nowoczesnych technologii. Unikalność programu przejawia się w sposobie działania, polegającym na zapewnieniu uczestnikom indywidualnego, dostosowanego do ich potrzeb i możliwości wsparcia, przy równoczesnym dostępie do zasobów jednej z największych, globalnych firm 12 prawniczych. Program oferuje: ■ ■ Kompleksowe wsparcie, umożliwiające zabezpieczenie interesów uczestników Dentons Canada Startup Program w następujących obszarach: zakładania działalności gospodarczej, własności intelektualnej oraz prawa do wypracowanych pomysłów i wynalazków, negocjacji i zawierania umów z partnerami biznesowymi oraz inwestorami. Możliwość kontaktów z inwestorami, funduszami Venture Capital oraz menedżerami aktywnymi w sektorze nowych technologii, zarówno w Kanadzie, jak i wiodących ośrodkach technologicznych, w których zlokalizowane są biura Dentons – od Doliny Krzemowej, San Francisco przez Nowy Jork, Londyn, Berlin, Moskwę, Pekin oraz Warszawę. Ochrona własności przemysłowej Za politykę ochrony własności przemysłowej w Kanadzie odpowiada Federalne Ministerstwo Przemysłu – Industry Canada poprzez swoje biuro Canadian Intellectual Property Office (CIPO): http://www.ic.gc.ca/eic/site/cipointernet-internetopic.nsf/eng/Home. Znaleźć tam można szczegółowe informacje dotyczące właściwych aktów prawnych oraz zasad i procedur rejestracji (wraz z drukami i podanymi opłatami): ■ ■ ■ ■ Patentów Znaków handlowych (Trademark) Prawa powielania (Copyright) Wzornictwa przemysłowego (Industrial designs) Poprzez stronę internetową CIPO istnieje możliwość bezpłatnego dostępu on-line do baz danych zarejestrowanych w Kanadzie patentów oraz znaków handlowych. W związku z faktem, iż procedura uzyskiwania patentu w Kanadzie jest kompleksowa, CIPO rekomenduje zatrudnienie agentów patentowych posiadających licencję kanadyjskiego organu patentowego. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się na stornie internetowej CIPO. Ważne kontakty Start-up Canada Phone: +1 613 627-0787 Web: http://www.start-upcan.ca/ Email: [email protected] Start-up Canada Communities Web: http://www.start-upcommunities.ca/ Email: [email protected] 13 Start-up Ottawa Web: http://www.start-upottawa.ca/ Start-up Montreal Web: http://www.start-upmontreal.net/ Email: [email protected] Start-up Toronto Web: http://start-uptoronto.org/ Canada's Start-up Visa Program Web: http://www.cic.gc.ca/english/immigrate/business/start-up/ Canadian Acceleration and Business Incubation (CABI) Phone: +1 647-345-5566 Email: [email protected] Web: www.cabi.ca Futurpreneur Canada Phone: +1 866 646 2922 Email: [email protected] Web: http://www.futurpreneur.ca/ Dentons Canada LLP Phone: +1 416 863 4511 Email: [email protected] Web: http://www.dentons.com/en/global-presence/canada.aspx Canadian Intellectual Property Office Phone: +1 819-934-0544 14 Web: http://www.ic.gc.ca/eic/site/cipointernet-internetopic.nsf/eng/home Dodatkowe źródła: Government of Canada, Canada Business Network, Statistics Canada, CanadaOne, The Canadian Business Journal Publikacja przygotowana przez Magdalenę Czerwińską (WPHI Konsulatu RP w Montrealu) 15