Ćwiczenie 4 - Cukrownictwo

Transkrypt

TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
___________________________________________________________________________
1) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI SACHAROZY W CUKRZE HANDLOWYM
Wstęp
Węglowodany należą do związków chiralnych. Wynika to z obecności, co najmniej jednego
asymetrycznego atomu węgla w cząsteczkach tych związków (jest ich z reguły, co najmniej
kilka). Asymetryczny atom węgla to taki atom, który jest połączony z czterema różnymi
podstawnikami. Związki chiralne wykazują właściwość skręcania płaszczyzny światła
spolaryzowanego. Zgodnie z tak zwanym prawem Biota istnieje liniowa zależność pomiędzy
kątem skręcania płaszczyzny światła spolaryzowanego a stężeniem substancji optycznie
czynnej.
Do pomiaru kąta skręcenia płaszczyzny światła spolaryzowanego przez substancję optycznie
czynną służy polarymetr półcieniowy Lippicha (Rysunek 1.).
Rysunek 1. Schemat układu optycznego polarymetru półcieniowego.
Układ optyczny polarymetru półcieniowego Lippicha składa się z następujących części:
źródło światła − lampa sodowa (1), polaryzator (2), pryzmaty półcieniowe Lippicha (3),
przesłona (4), rurka polarymetryczna (5), analizator (6), okular − luneta (7), obraz w okularze
(8). W celu zwiększenia dokładności oznaczeń kąta skręcenia stosuje się trójpolowe
polarymetry Lippicha. Trójdzielność pola widzenia uzyskuje się przez umieszczenie za
polaryzatorem dwóch półpryzmatów. Obraz w okularze trójpolowego polarymetru Lippicha
przedstawia Rysunek 2.
Rysunek 2. Obraz w okularze trójpolowego polarymetru Lippicha.
Pomiar kąta skręcenia płaszczyzny polaryzacji światła przez substancję optycznie czynną,
umieszczoną w rurce polarymetrycznej pomiędzy polaryzatorem a analizatorem, polega na
odczycie wartości kąta na noniuszu i skali sprzężonej z analizatorem, przy ustawieniu
jednakowej jasności trzech sąsiadujących ze sobą pól, na które jest podzielone pole widzenia
w okularze polarymetru. Pomiary polarymetryczne wykonuje się, używając jako źródła
światła monochromatycznego lampy sodowej
Polarymetryczną analizę zawartości sacharozy przeprowadzić dla białego cukru buraczanego
oraz rafinowanego cukru trzcinowego. Każdą analizę wykonać, w co najmniej dwóch
powtórzeniach. Jako wynik analizy podać wartości cząstkowe, średnią oraz odchylenie
standardowe.
1
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
___________________________________________________________________________
Wykonanie analizy
Cukier biały
Na wadze analitycznej odważyć 5± 2 mg cukru, przenieść do kolby miarowej o pojemności
100 ml i rozpuścić w ok. 50 ml wody destylowanej. Kolbę dopełnić wodą do kreski, roztwór
starannie wymieszać i przesączyć przez sączek z bibuły, odrzucając pierwsze 10 ml.
Otrzymanym przesączem napełnić rurkę polarymetryczną i dokonać pomiaru.
Cukier trzcinowy
Na wadze analitycznej odważyć 5± 2 mg cukru, przenieść do kolby miarowej o pojemności
100 ml i rozpuścić w ok. 50 ml wody destylowanej. Dodać po 5ml roztworów Carreza I i II.
Kolbę dopełnić wodą do kreski, roztwór starannie wymieszać i przesączyć przez sączek z
bibuły, odrzucając pierwsze 10 ml. Otrzymanym przesączem napełnić rurkę polarymetryczną
i dokonać pomiaru.
Korzystając ze wzoru Biota (1.1), określającego zależność kąta skręcania płaszczyzny światła
spolaryzowanego od stężenia, obliczyć stężenie sacharozy w sporządzonym roztworze (c)
oraz, znając naważkę cukru, procentową zawartość sacharozy w cukrze handlowym.
= ∙ ∙ (. )
c
l
α
[α ]D20
- stężenie sacharozy w gramach na 1 ml roztworu,
- długość rurki polarymetrycznej w dm,
- skręcenie płaszczyzny polaryzacji w stopniach kątowych,
- skręcalność właściwa.
Pomiar skręcalności właściwej sacharozy
W kolbach miarowych na 100 ml sporządzić 2 roztwory sacharozy o znanym stężeniu (50
mg/ml i 100 mg/ml). Dla każdego z roztworów określić kąt skręcania płaszczyzny światła
spolaryzowanego. Na podstawie wzoru 1.1. określić dla każdego roztworu skręcalność
właściwą. Wyniki uśrednić, a otrzymaną wartość (skręcalność właściwą) użyć do określenia
zawartości sacharozy w cukrze handlowym.
2) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI SUBSTANCJI REDUKUJĄCYCH W CUKRZE HANDLOWYM
Wstęp
Cukier spożywczy pochodzący z buraka cukrowego lub trzciny cukrowej to w sensie
chemicznym praktycznie czysta sacharoza. Związek ten należy do dwucukrów
(disacharydów) i zbudowany jest z reszty glukozowej i fruktozowej połączonych wiązaniem
glikozydowym. Położenie tego wiązania (pozycja α,β-1,2) powoduje że zablokowane są
grupy odpowiadające za właściwości redukujące obu reszt monosacharydów. Sacharoza jest
więc związkiem nieredukującym. Z drugiej strony wiadomo, że produkty jej hydrolizy
(inwersji) należą do grupy cukrów redukujących. W ten sposób można określić zarówno
czystość cukru jak i poprawność procesu technologicznego, który z definicji powinien
2
___________________________________________________________________________
przebiegać tak, aby na każdym etapie nie dopuszczać do kwasowej hydrolizy sacharozy.
Cukry redukujące to węglowodany posiadające wolne grupy aldehydowe zdolne do utlenienia
się do grup karboksylowych (Rysunek 3). Niektóre sacharydy takie jak fruktoza również
wykazują właściwości redukujące. Wynika to z możliwości izomeryzacji w warunkach
podwyższonego pH do układów posiadających wolne grupy –CHO (w przypadku fruktozy do
glukozy i mannozy) – Rysunek 4.
Określenie zawartości cukrów redukujących opiera się na reakcji z miedzią na +II stopniu
utlenienia. W trakcie reakcji miedź ta zostaje zredukowana do +1 stopnia utlenienia, a grupy –
CHO utleniają się do grup –COOH. Zredukowane związki miedzi(I) reagują z dodanym
roztworem jodu (5.1). Nadmiar nieprzereagowanego I2 odmiareczkowuje się mianowanym
roztworem tiosiarczanu sodu - Na2S2O3 – Rys 5.2.
utlenianie
O
C H
+1
2 Cu 2+
+
+
O
C OH +
+3
4 OH-
2 Cu +
+
H 2O
redukcja
Rysunek 3. Utlenianie grup redukujących sacharydów
D-glukoza
H
H
OH
O
CH2OH
O
OH
OH
HO
HO
OH
HO
OH
OH
OH
OH
OH
OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH
D-fruktoza
endiol
H
O
HO
HO
OH
OH
CH2OH
D-mannoza
Rysunek 4. Izomeryzacja fruktozy
3
___________________________________________________________________________
+ → + + → + (5.1.)
(5.2.)
Rysunek 5. Dodatkowe reakcje redoks przebiegające
podczas analizy cukrów redukujących
W ramach ćwiczenia analizę zawartości substancji redukujących przeprowadzić dla białego
cukru buraczanego oraz rafinowanego i nierafinowanego cukru trzcinowego. Każdą analizę
wykonać w co najmniej dwóch powtórzeniach. Jako wynik analizy podać wartości cząstkowe,
średnią oraz odchylenie standardowe.
Wykonanie analizy
Odważyć 20±0.01 g cukru buraczanego (i odpowiednio 10±0.01 g trzcinowego cukru
rafinowanego) i przenieść ilościowo do kolby miarowej na 100 ml, rozpuścić w wodzie i
uzupełnić do kreski. Do kolby stożkowej na 300 ml pobrać pipetą jednomiarową dokładnie 50
ml roztworu cukru, dodać 50 ml wody. Do kolby odmierzyć pipetą jednomiarową dokładnie
10 ml odczynnika Müllera (zasadowy roztwór CuSO4 stabilizowany winianem sodowopotasowym) i ogrzewać pod przykryciem (szkiełko zegarkowe) we wrzącej łaźni wodnej
przez 10 min ±5 s. Następnie kolbę ochłodzić w strumieniu zimnej wody, unikając
potrząsania. Roztwór w kolbie z badaną próbką powinien mieć barwę niebieskozieloną W
przypadku barwy żółtej lub zielonej próbę powtórzyć z mniejszą ilością roztworu cukru
(kolory te świadczą o powstaniu skomplikowanej mieszaniny związków i kompleksów miedzi
zawierającej między innymi wodorotlenek miedzi oraz zasadowy węglan miedzi (I)). Do
kolby dodać 5 ml 5 mol/l CH3COOH i 20 ml (przy pomocy pipety jednomiarowej) 0.0333
mol/l roztworu I2 w jodku potasu. Mieszać aż do rozpuszczenia osadów i dodać 2 ml 1%
roztworu skrobi. Miareczkować 0.0333 mol/l Na2S2O3 do zaniku barwy niebieskiej.
Zawartość cukrów redukujących (R.S.) obliczyć na podstawie masy próbki analitu.
Masę cukrów redukujących (mR.S.) obliczyć można, znając liczbę moli grup -CHO otrzymaną
na podstawie równania z Rysunku 3.
.!.
= "#$ ∙ %&'( = "#$ ∙
%&$)
Potrzebną do tego wartość nCu+ określa się na podstawie równania 5.1.:
%&$) = %-()
a liczbę moli zużytego w reakcji jodu (%-() ) obliczyć można, znając jego początkową ilość
(%-(.) = &- ∙ /- ) oraz ilość jodu zużytą w reakcji z tiosiarczanem sodu (Reakcja 5.2) –
%-(0) = &12 ! ( ∙ /12 ! ( :
%-() = %-(.) − %-(0) = &- ∙ /- − &12!( ∙ /12! (
4
___________________________________________________________________________
3) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POPIOŁU WĘGLANOWEGO - ZAWARTOŚCI SKŁADNIKÓW
MINERALNYCH
Wstęp
Związki mineralne zawarte w cukrze handlowym pochodzą głównie z surowca, czyli buraka
cukrowego lub trzciny cukrowej. W dobrze oczyszczonym lub rafinowanym cukrze, zgodnie
z polskimi i europejskimi normami ich ilość powinna być jak najmniejsza. Stąd też
oznaczenie sumy substancji mineralnych jest jednym ze wskaźników czystości cukru.
Ponieważ substancje mineralne tworzą najczęściej rozpuszczalne sole nieorganiczne będące
mocnymi elektrolitami, zawartość substancji mineralnych koreluje się z przewodnictwem
wodnych roztworów cukru.
Analizę zawartości substancji mineralnych w postaci popiołu węglanowego przeprowadzić
dla białego cukru buraczanego, rafinowanego cukru trzcinowego oraz nieczyszczonego cukru
trzcinowego. Każdą analizę wykonać w co najmniej dwóch powtórzeniach. Jako wynik
analizy podać wartości cząstkowe, średnią oraz odchylenie standardowe.
Wykonanie analizy
Naważkę 10 g ± 1 mg każdego produktu (cukier biały, cukier trzcinowy) rozpuścić w 50 ml
wody destylowanej i przenieść do kolby miarowej o pojemności 200 ml. Po uzupełnieniu do
kreski zawartość dokładnie wymieszać. Zmierzyć przewodnictwo otrzymanego roztworu w
temperaturze 20oC przy użyciu konduktometru. Równolegle zmierzyć przewodnictwo wody
destylowanej, z której sporządzony był roztwór analitu.
Od zmierzonej wartości odjąć przewodnictwo wody destylowanej i na podstawie równania
prostej (3.1.) obliczonego na podstawie wykresu (Rysunek 6) określić zawartość składników
mineralnych (popiołu).
4 = . 5 ∙ &6%7 + . 5
(3.1.)
gdzie:
P
– zawartość związków mineralnych w %,
Cond – różnica przewodnictwa analitu i przewodnictwa wody destylowanej.
5
___________________________________________________________________________
Rysunek 6. Zależność zawartości składników mineralnych
w funkcji odczytanego przewodnictwa
4) OBLICZENIE RENDEMENTU
Rendement jest miarą czystości cukru. Teoretycznie może on przyjmować wartości od 0 do
100%. W praktyce zawsze przekracza 90%. Im większa wartość rendementu, tym cukier
uznaje się za lepiej oczyszczony.
Obliczenia przeprowadzić dla cukru buraczanego oraz rafinowanego cukru trzcinowego. W
próbce cukru oznaczyć w procentach zawartość sacharozy - Ck (metodą polarymetryczną),
popiołu (badanie przewodnictwa) - P i cukrów redukujących – R.S.
Rendement (Rd) obliczyć ze wzoru:
7 = &< − ∙ 4 − ∙ . !.
Porównać wartości otrzymane dla cukru buraczanego i trzcinowego.
5) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI SACHAROZY W KORZENIU BURAKA
METODĄ
REFRAKTOMETRYCZNĄ
Wstęp
Korzeń buraka cukrowego zawiera około 17-18% sacharozy. Nie jest ona jednak rozłożona w
korzeniu w sposób jednolity. Dotyczy to zarówno przekroju poprzecznego jak i podłużnego.
Najmniejsze ilości sacharozy znajdują się blisko ogonka oraz główki korzenia. Stąd między
innymi te właśnie części usuwane są przed przystąpieniem do przerobu buraków.
Wykonanie analizy
Przekroić buraka cukrowego wzdłuż osi podłużnej i pobrać za pomocą zgłębnika próbki
miąższu z różnych części korzenia. Następnie miąższ ten umieścić w specjalnych kleszczach i
6
___________________________________________________________________________
wycisnąć na pryzmat refraktometru kilka kropel soku komórkowego. Pryzmat zamknąć, a
refraktometr skierować pod światło i na skali przyrządu odczytać zawartość sacharozy w
próbce. Pomiar powtórzyć kilkakrotnie, pobierając próbki z różnych części korzenia.
Otrzymane wyniki porównać z tablicą rozmieszczenia cukru w korzeniu buraka.
6) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI SACHAROZY W KRAJANCE METODĄ ŁUGOWANIA NA
ZIMNO
Wstęp
Procesy technologiczne produkcji cukru, i to bez względu na rodzaj użytego surowca (burak
cukrowy, trzcina cukrowa), oparte są o ługowanie sacharozy z surowca cieczą ekstrakcyjną.
W warunkach przemysłowych ekstrakcja prowadzona jest w sposób ciągły przy pomocy
gorącej wody. W laboratoriach natomiast, proces ten prowadzi się na mniejszą skalę w celu
określenia zawartości sacharozy. W tym przypadku wystarczy stosować procesy ekstrakcji na
zimno.
Wykonanie analizy
Utrzeć na tarce ćwiartkę buraka przekrojoną wzdłuż osi pionowej. Miazgę dokładnie
wymieszać, a następnie szybko odważyć 26g ± 1mg w wytarowanej zlewce na 150 cm3.
Przenieść ilościowo miazgę do zbiornika miksera, odmierzając z biurety automatycznej 178,2
cm3 wody octanowej1 i miksować przez 3 min. Zawartość miksera sączyć przez bibułę
szybkoschnącą do suchej kolby stożkowej na 250 cm3. Pierwsze 10 cm3 przesączu odrzucić.
Wykonać pomiar polarymetryczny przesączu w rurce o długości 2 dm, po uprzednim
kilkukrotnym przepłukaniu jej badanym roztworem. Rurkę polarymetryczną napełnić
dokładnie przesączem badanego roztworu, tak aby pod szkiełkiem nie znajdował się
najmniejszy nawet pęcherzyk powietrza. Po dokładnym zakręceniu rurkę wytrzeć z zewnątrz
do sucha i wprowadzić do polarymetru. Pomiaru można dokonywać, jeśli lampa sodowa jest
dobrze nagrzana (powinna być włączona przynajmniej na 5 minut przed oznaczaniem) oraz
jeśli skala przyrządu ustawiona jest na zero (zero skali pokrywa się z zerem skali noniusza).
Na podstawie wzoru Biota określić procentowa zawartość sacharozy w krajance.
7) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTU "SZKODLIWEGO" (LICZBY NIEBIESKIEJ)
Wstęp
Wszystkie składniki korzenia buraka cukrowego (z wyjątkiem sacharozy) określane są jako
niecukry. Możemy je podzielić na niecukry szkodliwe i nieszkodliwe. Te pierwsze
przeszkadzają w procesie produkcyjnym, przechodząc przez cały cykl produkcyjny aż do
melasu. Wpływając najczęściej na zdolność sacharozy do krystalizacji, obniżają wydajność
procesu. Każdy surowiec kierowany do produkcji powinien zawierać jak najmniejsze stężenie
niecukrów szkodliwych. Jednymi z substancji zaliczanych do grupy niecukrów szkodliwych
są α-aminokwasy. Ich obecność, nawet na niskim poziomie jest stosunkowo łatwo wykryć. W
obecności jonów miedzi na +II stopniu utlenienia tworzą one bowiem kompleksy o
intensywnej, fioletowej barwie (Rysunek 7).
1
Roztwór zasadowego octanu ołowiu (II) ma w powyższej metodzie podwójną rolę: rozpuszcza sacharozę i wytrąca inne
substancje optycznie czynne (głównie białka). Objętość dodawanego roztworu octanu jest tak dobrana, by po zmieszaniu
całkowita objętość próbki wynosiła 200 cm3 (26 g soku komórkowego zajmuje przeciętnie 21,8 cm3)
7
___________________________________________________________________________
niebieski
solwatowane jony miedzi (II)
O
O
C OH
R CH
NH2
+
C
2+
Cu
R
OH
Cu2+
CH NH
2
fioletowy
skompleksowane jony miedzi (II)
Rysunek 7. Reakcja powstawania kompleksów miedź (II)/α-aminokwas
Wykonanie analizy
Przygotowanie roztworów wzorcowych:
Z przygotowanego 1% roztworu kwasu glutaminowego sporządzić roztwory wzorcowe. W
tym celu rozlać przygotowany roztwór do kolb miarowych na 100 cm3 według schematu z
Tabeli 1. Do każdej kolbki dodać 10 cm3 roztworu odczynnika miedziowego i dopełnić wodą
destylowaną do kreski. Sporządzić krzywą wzorcową, przeprowadzając pomiary
kolorymetryczne na spektrofotometrze w kuwecie 1 cm, przy długości fali 620 nm, używając,
jako próby odniesienia wzorca „zerowego”.
Tabela 1. Roztwory wzorcowe kwasu glutaminowego
kolba nr
cm3 roztworu
masa kwasu
glutaminowego w 100
cm3roztworu (mg)
0
0
0
1
1
0,01
2
2
0,02
3
5
0,05
4
10
0,1
5
13
0,13
6
15
0,15
Wykonanie oznaczenia
75 cm3 przesączu przygotowanego do oznaczenia zawartości cukru metodą polarymetryczną
przenieść do kolby miarowej na 100 cm3, dodać 10 cm3 odczynnika miedziowego i uzupełnić
woda destylowaną do kreski. Po dokładnym wymieszaniu nalać roztwór do kuwety i dokonać
pomiaru ekstynkcji badanego roztworu, używając jako próby odniesienia wzorca "0". Pomiar
przeprowadzić przy użyciu spektrofotometru, przy długości fali świetlnej 620 nm.
Opracowanie wyników: Zawartość kwasu glutaminowego określić na podstawie krzywej
wzorcowej i wynik wyrazić w miligramach kwasu glutaminowego na sto gramów buraka.
Ostateczny wynik podać w miligramach azotu na sto gramów buraka, wiedząc że 1 mg kwasu
glutaminowego odpowiada 0.095 mg azotu.
8
___________________________________________________________________________
WYCIĄG Z KART CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH UŻYWANYCH W
TRAKCIE ĆWICZEŃ
Siarczan (VI) miedzi (II)
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
Xn - Produkt szkodliwy
N - Produkt niebezpieczny dla środowiska
Klasyfikacja:
R22 - Działa szkodliwie po połknięciu.
R36/38 - Działa drażniąco na oczy i skórę.
R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne
zmiany w środowisku wodnym.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy i skórę. Działa bardzo toksycznie na organizmy
wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z lekarzem.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Winian sodowo-potasowy
Produkt nie wymaga oznakowania zgodnie z dyrektywami UE lub odpowiadającymi im przepisami krajowymi.
Ta substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG.
PIERWSZA POMOC
W przypadku wdychania
Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeśli poszkodowany nie oddycha,
zastosować sztuczne oddychanie
Zmyć mydłem i dużą ilością wody.
Zapobiegawczo przemyć oczy wodą.
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
Kwas octowy
Znaki ostrzegawcze:
C Produkt żrący
Klasyfikacja:
R10 Produkt łatwopalny.
R35 Powoduje poważne oparzenia.
S23 Nie wdychać gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy.
S26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady
lekarza.
S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady
lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
Powoduje poważne oparzenia.
9
___________________________________________________________________________
PIERWSZA POMOC
zastosować sztuczne oddychanie Zasięgnąć porady medycznej.
Natychmiast zdjąć skażone obuwie i ubranie. Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
NIE prowokować wymiotów. Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
Zasięgnąć porady medycznej.
Roztwór jodu w KI
Substancja lub mieszanina nie stwarza zagrożenia zgodnie z dyrektywami 67/548/EWG lub 1999/45/WE
PIERWSZA POMOC
zastosować sztuczne oddychanie
Zmyć mydłem i dużą ilością wody.
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
Roztwór tiosiarczanu sodu
Substancja lub mieszanina nie stwarza zagrożenia zgodnie z dyrektywami 67/548/EWG lub 1999/45/WE
PIERWSZA POMOC
W razie narażenia droga oddechowa zapewnić dostęp świeżego powietrza. W razie trudności w oddychaniu
wezwać lekarza.
W przypadku zanieczyszczenia natychmiast umyć skórę mydłem i dużymi ilościami wody.
W przypadku zanieczyszczenia oczu
Płukać dużymi ilościami wody przez co najmniej 15 minut. Zapewnić właściwe przepłukanie rozwierając
powieki palcami. Wezwać lekarza.
W razie połknięcia wyplukać usta wodą, o ile poszkodowany jest przytomny. Wezwać lekarza.
Octan ołowiu (II)
Znaki ostrzegawcze:
T Produkt toksyczny
N Produkt niebezpieczny dla środowiska
Klasyfikacja:
R61 Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.
R33 Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie.
R48/22 Działa również szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w
następstwie długotrwałego narażenia.
R62 Możliwe ryzyko upośledzenia płodności.
R50/53 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące
się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
10
___________________________________________________________________________
S53 Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją.
S45 W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady
lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.
S60 Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny.
S61 Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki.
Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie. Działa
również szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego
narażenia. Możliwe ryzyko upośledzenia płodności. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może
powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
PIERWSZA POMOC
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zabrać poszkodowanego niezwłocznie do szpitala. Zasięgnąć porady
medycznej.
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Kwas glutaminowy
Znaki ostrzegawcze:
Nie dotyczy
Klasyfikacja:
Nie dotyczy
Stosować odpowiednią wentylację wywiewną i miejscową. Zaleca się wyposażenie miejsca pracy w wodny
natrysk do płukania oczu oraz prysznic. Nie dopuszczać do przedostania się do wód powierzchniowych i
gruntowych.
PIERWSZA POMOC
Przepłukać wodą
Przepłukać wodą
Zasięgnąć porady medycznej jeśli poszkodowany czuje się niezdrowo.
11

Ćwiczenie 4 - Cukrownictwo

Transkrypt

Podobne dokumenty

Pobierz artykuł w formacie PDF

100 lat dla nas Polaków