Show publication content! - Krośnieńska Biblioteka Cyfrowa

Show publication content! - Krośnieńska Biblioteka Cyfrowa

Krośnieńska Biblioteka Publiczna
w Krośnie
Krośnieńskie Zeszyty
Biblioteczne
Nr 6
Krosno, 1999
Przekazujemy Państwu 6. numer Krośnieńskich Zeszytów
Bibliotecznych. Na jego zawartość składają się podsumowanie rocznej działalności Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej jako biblioteki
samorządowej, informacje o konferencjach i naradach oraz materiały, które być może zainspirują Państwa i przyczynią się do wzbogacenia oferty bibliotek w zakresie działalności kulturalno-animacyjnej.
Żałujemy, że udział Państwa w tworzeniu naszego pisma
jest w dalszym ciągu znikomy. Ze swej strony nie widzimy żadnych
przeszkód, by na jego łamach pojawiały się informacje o pracy Państwa bibliotek. Jest to w obecnej sytuacji jedna z nielicznych okazji
do podtrzymania więzi i wymiany doświadczeń między naszymi bibliotekami. Po raz kolejny apelujemy do Państwa o pełne wykorzystanie tej możliwości.
Koniec roku jest okresem podsumowań i planowania
działalności naszych placówek. Mimo różnic, wynikających z konieczności uwzględniania w planach uwarunkowań środowiskowych,
cel bibliotek pozostaje niezmienny - zaspokajanie potrzeb aktualnych
i pozyskanych użytkowników naszych zbiorów i usług. Mamy nadzieję, że nasze pismo jest w tym choćby skromną pomocą.
Korzystając z okazji pragniemy również złożyć Państwu
serdeczne życzenia zdrowych, spokojnych Świąt Bożego Narodzenia
oraz pełnego satysfakcji zawodowych Nowego, 2000 Roku.
Redakcja
-3-
Pierwszy rok Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej
w nowych warunkach formalno-prawnych
W wyniku zmian związanych z reformą administracyjną
państwa od 1 stycznia 1999 r. dotychczasowa Wojewódzka Biblioteka Publiczna przeszła pod wyłączny zarząd Rady Miasta Krosna na
prawach powiatu grodzkiego. Bibliotece został nadany statut w dniu
11 marca b.r. i odtąd jej oficjalna nazwa brzmi Krośnieńska Biblioteka Publiczna w Krośnie. Bezpośredni nadzór organizacyjny sprawuje Zarząd Miasta, a merytoryczny - Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego.
Budżet uchwalony dla Biblioteki w dniu 24 marca b.r.
stanowił 77% w stosunku do budżetu ubiegłorocznego. Bez udziału
przedstawicieli Biblioteki założono redukcję etatów z 59 w grudniu
1998 r. do 38 w 1999 r. Wielokrotne negocjacje prowadzone z Samorządem miasta doprowadziły do:
- wypracowania ostatecznego na rok bieżący zatrudnienia na poziomie 46 etatów,
- zwiększenia dotacji finansowej dla Biblioteki ze środków Ministerstwa Kultury i Sztuki (decyzja zapadła 30 września b.r.).
Dlatego też przez trzy kwartały b.r. posiadane przez instytucję środki finansowe pozwalały jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb w zakresie funkcjonowania, tj. wynagrodzenia
wraz z pochodnymi oraz opłaty związane z utrzymaniem lokali.
Zwiększenie dotacji we wrześniu pozwoliło Krośnieńskiej Bibliotece Publicznej na minimalny rozwój placówek bibliotecznych, m.in. wzbogacenie księgozbioru nowościami, utrzymanie
liczby tytułów prasy i niezbędne zakupy sprzętu wraz z oprogramowaniem potrzebnym do uruchomienia w przyszłym roku obsługi
czytelników w systemie komputerowym w Wypożyczalni Głównej.
-4-
Nie udało się wynegocjować umowy pomiędzy starostwem powiatu ziemskiego a Zarządem Miasta Krosna na pełnienie
przez Krośnieńską Bibliotekę Publiczną funkcji powiatowej. Główny
powód to brak środków finansowych po stronie starostwa ziemskiego.
Mam nadzieję, że pierwszy bardzo trudny rok w nowych
warunkach samorządowych zamkniemy stwierdzeniem, że udało się
zachować stan filii, względnie uzupełnić księgozbiory, utrzymać
stabilną liczbę tytułów prasowych oraz zrealizować kolejny etap
komputeryzacji.
Dla nas - bibliotekarzy - najistotniejszy jest wymiar pożytku społecznego, jaki pełnią biblioteki publiczne wyrażający się
w liczbie osób korzystających ze zbiorów i usług bibliotecznych oraz
ich satysfakcji.
Teresa Leśniak
-5-
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich na Podkarpaciu
w latach 1957-1989
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich istnieje na Podkarpaciu od lat 50-tych, w Krośnie od 9 marca 1957 r. Świadczą
o tym zachowane dokumenty i zapis w Kronice Oddziału Krośnieńskiego SBP. Brak dokumentacji w Sanoku, Jasie, Brzozowie i Lesku
nie pozwala na dokładne ustalenie dat założenia oddziałów.
Do 1975 r. działały przy bibliotekach powiatowych oddziały w następujących miastach: Jaśle, Krośnie, Lesku i Sanoku.
Każdy oddział miał swojego stałego przedstawiciela w Zarządzie
Okręgu, który wówczas mieścił się w Rzeszowie.
Działalność oddziałów wyglądała podobnie, a mianowicie polegała na realizacji zadań podjętych przez Zarząd Główny
SBP. Wspierano je często lokalnymi inicjatywami w celu uzyskania
lepszych warunków pracy, wzajemnej wymiany doświadczeń zawodowych, podniesienia na wyższy poziom czytelnictwa. Nie wszystkie
oddziały przejawiały aktywność, bywały okresy lepsze i gorsze. Nie
wszędzie zachowała się dokumentacja pracy oddziałów. Czytając
sprawozdania krośnieńskiego oddziału SBP zauważyć można wiele
ciekawych inicjatyw, z którymi Zarząd wychodził nie tylko do swoich członków, ale również poza środowisko zawodowe bibliotekarzy.
Zajmował się m.in. czytelnictwem na wsi, czytelnictwem
dzieci i młodzieży, popularyzacją literatury społeczno-politycznej
oraz fachowych pism rolniczych zwłaszcza na wsi. Ważne miejsce
w działalności oddziału zajmowało samokształcenie bibliotekarzy,
propagowanie kursów bibliotekarskich dla pracowników bibliotek
publicznych i fachowych. Wynikało to z niedostatecznej ilości dobrze przygotowanych kadr bibliotekarskich. Kształceniu i samokształceniu służyły również wspólne seminaria, np. z Biblioteką Zakładową Krośnieńskich Hut Szkła (1969 r.) oraz wymiana doświadczeń z innymi bibliotekami w powiecie.
-6-
Krośnieński oddział SBP inicjował współpracę z terenowymi radami narodowymi, komisjami oświaty i kultury, Związkiem
Nauczycielstwa Polskiego, Związkiem Młodzieży Wiejskiej, Związkiem Młodzieży Socjalistycznej, szkołami. Pełnił także funkcje
związku zawodowego interweniując w sprawach awansów, socjalnobytowych, warunków pracy. Udzielał również porad prawnych, inicjował działalność oświatową. Aktywni członkowie, m.in. Józef Panek, przewodniczący w latach 1957-75, wygłaszał prelekcje w Państwowym Studium Kulturalno-Oświatowym i Bibliotekarskim oraz
Liceum Medycznym na temat działalności bibliotek publicznych
w powiecie krośnieńskim, roli książki w leczeniu chorego człowieka,
szkodliwości palenia tytoniu i picia alkoholu, roli i zadań SBP. Odbywały się zebrania, w których uczestniczyli przedstawiciele Wydziału Oświaty i Wychowania, Wydziału Kultury PRN.
Znaczącym wydarzeniem było zebranie nadzwyczajne
w dniu 24 listopada 1966 r. poświęcone omówieniu współpracy bibliotek powiatu krośnieńskiego z radami narodowymi i komisjami
oświaty, kultury i spraw socjalnych, na którym obecny był Józef Kucza - delegat na Kongres Kultury Polskiej.
Istniała wtedy silniejsza więź pomiędzy bibliotekami publicznymi a bibliotekami związkowymi i szkolnymi, co wyrażało się
zarówno obecnością tych bibliotekarzy na wspólnych spotkaniach,
jak również pracą w Zarządzie. Organizowano liczne wycieczki po
regionie, które miały na celu poznanie zabytków, muzeów, ale również zbliżały ludzi.
Po reformie administracyjnej kraju w 1975 r. Oddziały
przekształcono w koła, a siedzibę Zarządu Okręgu utworzono w Krośnie.
W latach 1976-85 przewodniczącą ZO była Stanisława
Winch-Wajs. Do września 1976 r. utworzono koła SBP w Krośnie,
Sanoku, Lesku i Jaśle. Mimo powołania kół aktywna działalność
koncentrowała się w Zarządzie Okręgu. Z jego inicjatywy zorganizowano w 1978 r. w Krośnie wspólnie z Wojewódzką Biblioteką
Publiczną sesję popularnonaukową z okazji 10 rocznicy ogłoszenia
-7-
Ustawy o Bibliotekach, a w latach 1979-84 - liczne wycieczki, m.in.
do Centralnej Biblioteki Wojskowej w Warszawie, Wojewódzkiej
Biblioteki Publicznej w Nowym Sączu i Biblioteki Publicznej w Nowym Targu (1983 r.).
Zastój w działalności Zarządu Okręgu odnotowano w latach 1980-82. Spadła wtedy liczba członków, a niektóre koła w ogóle
przestały pracować.
Od 1984 r. SBP w Krośnieńskiem znów zaczyna pracować aktywniej. Ważniejsze inicjatywy zrealizowane po 1984 r. to
utworzenie Koła SBP w Brzozowie (istniało do 1988 r.), opracowanie materiału pt. „Kształtowanie się sieci bibliotek publicznych w regionie krośnieńskim w latach 1944-1954” i zaprezentowanie go na
konferencji naukowej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie (kwiecień 1986 r.), zorganizowanie uroczystego spotkania bibliotekarzy z okazji 40. rocznicy ukazania się Dekretu o bibliotekach
i opiece nad zbiorami bibliotecznymi (Lesko, maj 1986 r.). Zarząd
Okręgu włączył się w takie akcje jak konkurs na najlepszą i najbardziej poczytną książkę roku (1987 r.), konkurs o tytuł „Najlepszej
biblioteki w gminie” (1985 r.) oraz zorganizował seminarium w Sękowcu w Bieszczadach (25-27 września 1987 r.) nt. „Stan i perspektywy bibliotekarstwa polskiego do roku 2000”.
W latach 1985-88 przewodniczącą Zarządu Okręgu SBP
była Wanda Pietrzkiewicz, a w latach 1988-92 - Agata Kozub. Koniec lat 80. i początek 90. były niekorzystne dla krośnieńskiego
Okręgu SBP. Reforma samorządowa osłabiła więź bibliotek miejskich z Wojewódzką Biblioteką Publiczną w Krośnie. Nie odbywały
się wspólne seminaria, w Zarządzie Okręgu nie prowadzono żadnej
działalności, dokumentacja pracy jest znikoma. Niekorzystną sytuację pogorszył konflikt wokół osoby przewodniczącego Zarządu
Okręgu, Wacława Kozdrója, wybranego na kadencję 1993-97, którego konsekwencją było praktyczne zawieszenie działalności Zarządu
Okręgu aż do zwołania zjazdu okręgowego w normalnym trybie, tj.
do 20 marca 1997 r.
-8-
W obecnej kadencji przewodniczącą Zarządu Okręgu jest
Wanda Belcik. Zarząd stopniowo odbudowuje zaufanie członków
SBP. Wspiera działalność kół w Jaśle i Lesku, od 1997 r. systematycznie organizuje obchody Dnia Bibliotekarza, współuczestniczy
w konferencjach i sesjach popularnonaukowych organizowanych
przez Krośnieńską Bibliotekę Publiczną, od 1997 r. wspólnie z nią
wydaje „Krośnieńskie Zeszyty Biblioteczne”.
Reforma administracji, wprowadzona od 1 stycznia 1999
roku po raz kolejny osłabiła więź między bibliotekami gminnymi
i miejskimi a Zarządem Okręgu. Mimo niekorzystnych tendencji
i ograniczeń, lepszych i gorszych okresów działalności w minionych
latach, Okręg SBP widzi swoją inspirującą rolę, opartą na aktywności części członków, mogącą w przyszłości wspomagać sieć bibliotek
powiatowych.
Z życia Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w województwie
krośnieńskim
Kalendarium rocznic i wydarzeń
9 marca 1957
24 marca 1966
24 listopada 1966
Zebranie ogólne członków Oddziału w Krośnie.
Wybór pierwszego Zarządu z przewodniczącym Józefem Pankiem i 3 delegatów na zjazd SBP w Rzeszowie
Nadzwyczajne zebranie krośnieńskiego Oddziału
SBP z okazji 50-lecia SBP i 10-lecia działalności bibliotek publicznych w powiecie krośnieńskim z udziałem Zbigniewy Schultis - przew. Zarządu Okręgu w Rzeszowie i bibliotekarzy wszystkich sieci
w powiecie
Zebranie ogólne członków krośnieńskiego Oddziału
SBP, poświęcone współpracy z radami narodowymi
i komisjami oświaty, kultury i spraw socjalnych
z udziałem Józefa Kuczy - delegata na Kongres Kultury Polskiej
-9-
29 grudnia 1969
20 grudnia 1975
1 marca 1976
10 kwietnia 1978
14 maja 1986
29 maja 1987
4-6 września 1996
Wydział Spraw Wewnętrznych PRN w Krośnie zarejestrował Oddział SBP
Przyjęcie uchwały o likwidacji oddziału i utworzeniu
koła SBP w Krośnie
Pierwsze zebranie sprawozdawczo-wyborcze okręgu
krośnieńskiego w nowych granicach administracyjnych
Zorganizowanie wspólnie z Wojewódzką Biblioteką
Publiczną w Krośnie sesji popularnonaukowej z okazji 10-tej rocznicy ogłoszenia Ustawy o bibliotekach
Bibliotekarskie spotkanie pokoleń w Miejskiej
i Gminnej Bibliotece Publicznej w Lesku z okazji
50-tej rocznicy ogłoszenia Dekretu o bibliotekach
z udziałem wszystkich pracowników bibliotek publicznych woj. krośnieńskiego
Otwarcie nowej siedziby Wojewódzkiej Biblioteki
Publicznej w Krośnie przy ul. Wojska Polskiego 41.
Uroczyste spotkanie pracowników WBP i filii miejskich, zorganizowane przez Zarząd Okręgu
Współorganizacja z Wojewódzką Biblioteką Publiczną w Krośnie międzynarodowej konferencji dla
bibliotek Euroregionu Karpackiego nt. „Biblioteki
publiczne Euroregionu Karpackiego w okresie
przemian ustrojowych” oraz współudział w wydaniu
materiałów konferencyjnych
Wanda Belcik
- 10 -
Refleksje uczestnika
Międzynarodowa konferencja „Biblioteki publiczne jako centra
kultury i informacji”
Przez trzy jesienne dni uczestniczyłam w międzynarodowej konferencji nt. „Biblioteki publiczne jako centra kultury i informacji”. Spotkanie odbywało się w Starych Jabłonkach k/Olsztyna,
a gośćmi i uczestnikami byli przedstawiciele Unii Europejskiej,
władz samorządowych Szwecji, Belgii, Łotwy, Ukrainy i Rosji oraz
bibliotekarze z w/w krajów. Grupę polską stanowili delegaci władz
państwowych (obecny był Minister Kultury i Sztuki p. Jacek Weiss)
i samorządowych województwa warmińsko-mazurskiego, bibliotekarze bibliotek publicznych olsztyńskiego oraz przedstawiciele bibliotek publicznych z całego kraju.
Konferencja była podsumowaniem programu PLACCAI,
który był finansowany przez Unię Europejską i Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Ten ostatni był inicjatorem całego
przedsięwzięcia. Głównym celem programu było wskazanie na bibliotekę publiczną jako główną instytucję w środowisku w zakresie
zaspokajania potrzeb kulturalnych i szeroko rozumianych potrzeb
informacyjnych mieszkańców.
Obowiązkiem gmin, które przystąpiły do realizacji programu było wyposażenie bibliotek publicznych w niezbędny sprzęt
komputerowy, natomiast fundusze z Unii Europejskiej przeznaczone
zostały na programy, szkolenie kadry i współpracę międzynarodową
bibliotekarzy w tym zakresie. Program PLACCAI główny nacisk
położył na stronę techniczną bibliotek i korzyści możliwe do osiągnięcia w nowej sytuacji technologicznej.
-11-
W wypowiedziach przedstawicieli innych krajów było
dużo uznania pod adresem polskich bibliotekarzy, którzy stale udowadniali, że dzięki profesjonalizmowi i kreatywności możliwym
staje się rozwój bibliotek i ich dostosowanie do stale zmieniającego
się otoczenia.
Więcej informacji o sytuacji bibliotekarstwa publicznego
w Polsce w porównaniu z zaprezentowanym na spotkaniu obrazem
bibliotekarstwa w różnych krajach przekażę w następnym numerze
Krośnieńskich Zeszytów Bibliotecznych.
Na zakończenie konferencji uczestnicy jednomyślnie
przyjęli tekst Apelu (druk poniżej), który został skierowany do różnych gremiów decyzyjnych i środowisk bibliotekarskich.
Teresa Leśniak
APEL
Już trzecie stulecie biblioteki publiczne służą
swoim narodom zgromadzonymi w nich bogactwami
wieków i pokoleń.
Biblioteki
publiczne należą do najbardziej
demokratycznych instytucji, może z nich bezpłatnie
korzystać każdy człowiek.
We
wszystkich krajach demokratycznych biblioteki publiczne są powszechnie dostępnym źródłem informacji potrzebnej do uczestnictwa w życiu
społecznym, warsztatem dla ludzi zdobywających
wiedzę, zwłaszcza tych, którzy zmieniają kwalifikacje
i obszary działania.
- 12 -
We
współczesnej cywilizacji rozwijającej nowe sposoby przekazywania wiedzy biblioteki publiczne, łącząc nowe technologie z utrwaloną pozycją
społeczną, są najlepszym miejscem do zdobywania,
utrwalania, aktualizowania i wzbogacania wiedzy.
Stan bibliotek publicznych w niektórych kra-
jach nie pozwala im w pełni odpowiadać na oczekiwania użytkowników i zaspokajać ich zapotrzebowania. Przeszkodę stanowią przestarzałe zbiory,
brak nowoczesnego wyposażenia, niski status materialny bibliotekarzy, skromne budżety na działalność.
Przekonani
o doniosłej roli bibliotek jako
ważnego ogniwa funkcjonowania demokratycznych
państw, świadomi licznych zagrożeń w rozwoju bibliotekarstwa uczestnicy Międzynarodowej Konferencji „Biblioteki publiczne jako centra kultury i informacji” apelują do władz wszystkich szczebli o:
1. Zapewnienie bibliotekom publicznym odpowiedniego statusu oraz warunków materialnych do
gromadzenia i udostępniania dziedzictwa kulturalnego, a także wspomagania procesu kształcenia ustawicznego.
2. Stworzenie możliwości wprowadzania nowoczesnych technik i technologii, dostępu do Internetu
i sieci informatycznych.
3. Wsparcie organizacyjne i kadrowe w tworzeniu
sieci bibliotek publicznych, dostępnej dla wszystkich obywateli, niezależnie od ich wykształcenia
lub statusu społecznego.
- 13 -
4. Umożliwienie bibliotekom organizowania informacji
lokalnej oraz kontaktów z innymi krajami i ich kulturą.
5. Pomoc w upowszechnianiu informacji o Unii Europejskiej.
Spotkanie kadry kierowniczej bibliotek publicznych
woj. podkarpackiego
21 października 1999 r. Wojewódzka Biblioteka Publiczna
w Rzeszowie zorganizowała spotkanie kadry kierowniczej bibliotek
publicznych województwa podkarpackiego, na którym przedstawione
zostały problemy związane z nowym - w sensie administracyjnym funkcjonowaniem bibliotek publicznych.
Na 24 powiaty jak do tej pory utworzone zostały trzy biblioteki powiatowe (Kolbuszowa, Leżajsk, Przeworsk). Z wypowiedzi
uczestników dyskusji istnieją duże różnice w poziomie działalności bibliotek, które mogą pełnić funkcje bibliotek powiatowych. Główną
przeszkodą w ich powstaniu jest brak środków finansowych po stronie
samorządów powiatowych pomimo jednoznacznych sformułowań w ustawodawstwie bibliotecznym.
Pewną nutę optymizmu wniósł referat wygłoszony przez p.
prof. Jadwigę Kołodziejską, który wskazywał na istotną rolę bibliotek
publicznych w procesie demokratycznych przemian społecznych.
Pracownicy Działu Instrukcyjno-Metodycznego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie nakreślili główne kierunki działania na rzecz bibliotek publicznych naszego województwa.
Teresa Leśniak
- 14 -
Funkcjonowanie bibliotek i perspektywy rozwoju upowszechniania czytelnictwa i dostępu do informacji w Krośnie
„Biblioteka jest instytucją, która samym swoim istnieniem świadczy o rozwoju kultury. Jest ona bowiem skarbnicą piśmiennictwa, przez które człowiek wyraża swój zamysł twórczy, inteligencją, znajomość świata i ludzi, a także umiejętność panowania
nad sobą osobistego poświęcenia, solidarności i pracy dla rozwoju
dobra wspólnego”.
(Słowa Ojca Świętego Jana Pawła II podczas poświęcenia Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego
11 czerwca 1999 r.)
„Uczestnictwo w kulturze to być albo nie być naszej narodowej tożsamości. Kultura to nasza polska racja stanu”.
(Minister Kultury i Sztuki Andrzej Zakrzewski)
Krosno dysponuje stosunkowo bogatą siecią bibliotek,
wśród których najliczniejszą grupę stanowią biblioteki różnego typu
szkół (dwie szkoły średnie - Liceum Katolickie i Liceum Społeczne
nie dysponują własnymi bibliotekami). W nowopowstałych gimnazjach młodzież ma możliwość korzystania z bibliotek szkolnych
w dawnych szkołach podstawowych. Biblioteki szkolne związane są
bezpośrednio z realizacją procesu wychowawczo-dydaktycznego
szkoły i dostępne są dla społeczności szkolnej.
Ważną rolę w mieście spełnia Biblioteka Pedagogiczna,
która zaspokaja potrzeby informacyjno-czytelnicze środowiska pedagogiczno-oświatowego i studiującej młodzieży. Odrębną grupę
bibliotek stanowią biblioteki muzealne, zakładowe, szpitalna, klasztorne i kościelne.
- 15 -
Wszystkie w/w biblioteki są jednak niedostępne dla
szerokich kręgów użytkowników, gdyż:
-
księgozbiory mają ograniczony zakres w danej specjalizacji podyktowany głównie celami macierzystych instytucji,
- użytkownikami mogą być tylko specjalne grupy mieszkańców
(np.: biblioteki szkolne są dostępne tylko dla uczniów i nauczycieli, Biblioteka Pedagogiczna dla nauczycieli, pracowników
oświaty, młodzieży studiującej i ostatnich klas szkół średnich, biblioteki muzealne dla pracowników muzeów, osób studiujących
i pracujących w dziedzinach naukowo-badawczych),
- ograniczone godziny udostępniania zbiorów dostosowane są
głównie do pracy macierzystych instytucji,
- brak oferty dla powszechnego użytkownika ze względu na realizację zadań statutowych danej instytucji oraz niskie nakłady finansowe przyznane bibliotekom (np.: minimalny zakup nowości
wydawniczych w bibliotekach szkolnych).
W świetle powyższych uwag tylko Krośnieńska Biblioteka Publiczna z Oddziałem dla Dzieci i 7 filiami zlokalizowanymi
w poszczególnych osiedlach miasta daje jedyną, nieskrępowaną
żadnymi ograniczeniami gwarancję dostępu mieszkańcom do
korzystania ze zbiorów i usług m.in. poprzez:
- zapewnienie powszechnej dostępności (dobra lokalizacja),
- posiadanie stale uzupełnianego księgozbioru obejmującego
wszystkie dziedziny wiedzy,
- optymalne godziny otwarcia (Biblioteka Główna czynna od 9:00
do 19:00),
- różnorodną ofertę usług biblioteczno-czytelniczych (bogate programy kulturalno-animacyjne dla różnych grup użytkowników).
- 16 -
Krośnieńska Biblioteka Publiczna ma ściśle określone cele i priorytety wyznaczone przez ogólną politykę kulturalną państwa,
jak i poprzez konkretne potrzeby i oczekiwania społeczności lokalnej. Jej rola jako podstawowego ogniwa systemu oświatowego i kulturalnego systematycznie wzrasta, o czym świadczą stale wzrastające
wskaźniki czytelnictwa i wykorzystania zbiorów i usług bibliotecznych.
Biblioteka publiczna w Krośnie powstała w 1947 r. i od
tamtej pory spełnia potrzeby społeczności w zakresie upowszechniania czytelnictwa.
-
-
-
-
W chwili obecnej KBP posiada:
zbiory o charakterze uniwersalnym (193.500 wol. wydawnictw
zwartych, 1.666 wol. oprawnych czasopism, setki roczników czasopism prasy regionalnej, 28.695 kaset tzw. „książki mówionej”,
bogaty zbiór regionalny, w skład którego wchodzą 693 zespoły
grupowe tzw. druków ulotnych, 102 tytuły bieżącej prasy, zbiór
„wideoteka edukacyjna”),
sprawny warsztat informacyjny w postaci tradycyjnych kartkowych katalogów i kartotek zagadnieniowych oraz uzupełnianą na
bieżąco komputerową bazę danych, obejmującą 80% zbiorów
Biblioteki Głównej (kompletne opracowanie bazy danych Biblioteki Głównej przewiduje się na przyszły rok, a wszystkich filii do
2003 r.),
stale wzrastający wskaźnik czytelnictwa (ponad 35 % mieszkańców miasta systematycznie korzysta z usług i zbiorów bibliotek,
a średnio dziennie z bibliotek korzystają 664 osoby, które wykorzystują ponad 1.700 tytułów wydawnictw zwartych i ciągłych),
bogatą ofertę kulturalno-oświatową adresowaną do różnych grup
wiekowych, a szczególnie dla dzieci i młodzieży (systematyczne
cykle imprez oświatowo-animacyjnych, wystawy, spotkania autorskie, cieszące się dużą popularnością lekcje biblioteczne),
- 17 -
-
bogatą formę promocji Biblioteki i usług w środowisku (Biblioteka wydaje materiały informacyjne o swojej działalności, przesyła oferty programów dla szkół, promuje literaturę regionalną na
Targach Euroregionalnych, prowadzi w Wypożyczalni Głównej
sprzedaż i promocję wydawnictw regionalnych i twórców z regionu, informuje lokalne mass-media i centralną prasę zawodową
o odbywających się w Bibliotece ważniejszych wydarzeniach,
wydaje katalog nowości oraz Krośnieńskie Zeszyty Biblioteczne).
Wychodząc z założenia, że rola i znaczenie informacji
naukowej oraz aktualnego piśmiennictwa popularnonaukowego
będzie wzrastać w zakresie szerokich potrzeb edukacji kulturalnej społeczeństwa, istotnego znaczenia nabiera zapewnienie dostępu, poprzez biblioteki publiczne, do informacji w postaci uniwersalnych zbiorów tradycyjnych, jak i nowoczesnych (dostęp
do INTERNETU, multimedia).
Kluczowe zagadnienia dla upowszechniania czytelnictwa
i rozwoju usług informacyjnych w rozwoju bibliotekarstwa publicznego będą polegać na:
- systematycznym wzbogacaniu księgozbiorów nowościami wydawniczymi (średnio - rocznie ~ 9 tys. wol.) oraz rozszerzeniu
oferty tytułów prasowych pod kątem występujących potrzeb
użytkowników,
- wyposażeniu lokali w niezbędny sprzęt audiowizualny konieczny
do realizacji zróżnicowanych funkcji bibliotek,
- systematycznej realizacji planu komputeryzacji Biblioteki, który
zakłada automatyzację podstawowych procesów bibliotecznotechnicznych w celu zapewnienia użytkownikom większych
możliwości dostępu do źródeł informacyjnych zgromadzonych
w całej sieci bibliotek publicznych Krosna oraz dostęp do informacji poprzez INTERNET,
- utworzeniu ośrodka informacji lokalnej na bazie regionalnego
księgozbioru i dokumentów życia społecznego,
- 18 -
-
-
rozszerzeniu oferty edukacyjno-informacyjnej głównie dla dzieci
i młodzieży poprzez dostęp do wartościowych programów komputerowych (kluby multimedialne, ewentualne wypożyczanie
CD-ROM-ów),
podniesieniu estetyki lokali bibliotecznych poprzez bieżące remonty,
pozyskaniu większych powierzchni lokalowych dla Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej, głównie na potrzeby Czytelni Głównej przy ul. Wojska Polskiego, która pełni rolę centralnej czytelni
dla użytkowników wszystkich bibliotek publicznych w mieście.
Krośnieńska Biblioteka Publiczna jest i będzie jedną
z najważniejszych placówek, popularyzującą trwałe wartości kulturowe w Krośnie, miejscem inicjacji literackiej dzieci i młodzieży
oraz placówką zaspokajającą w szerokim zakresie indywidualne potrzeby edukacyjne, informacyjne, szkoleniowe i rozrywkowe indywidualnych użytkowników.
O dalszym rozwoju bibliotek publicznych zadecydują
jednak możliwości finansowe, które doprowadzą do skorelowania na
wysokim poziomie zbiorów, usług, wyposażenia, przestrzeni i fachowej obsługi.
Szczegółowe potrzeby w zakresie priorytetów bibliotekarstwa publicznego w Krośnie określa dokument pt. Stan i kierunki rozwoju Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej w Krośnie, przekazany do Urzędu Miejskiego w Krośnie w lipcu 1999 r.
Teresa Leśniak
- 19 -
„Na wszystko jest przysłowie”
Konkurs
Konkurs „Na wszystko jest przysłowie” został przygotowany dla dzieci z klas starszych (V-VIII) w oparciu o książki, które
posiada biblioteka.
Celem konkursu było zapoznanie dzieci z różnorodnością popularnych przysłów, które funkcjonują na co dzień w mowie
potocznej i poszerzenie wiadomości na ten temat, zdobytych w szkole.
Pytania konkursowe zostały tak przygotowane, aby mogły być wykorzystane do rozgrywek indywidualnych bądź drużynowych (jest to uzależnione od liczby i wieku uczestników). Za każdą
prawidłową odpowiedź uczestnik otrzymuje 1 punkt.
Przebieg konkursu
I.
Podaj własną definicję przysłowia
Uczestnicy pisemnie formułują własną definicję. Po odczytaniu odpowiedzi przez wszystkich uczestników konkursu, prowadzący podaje encyklopedyczną definicję przysłowia.
II.
Odgadnij narysowane przysłowie
Każdy z uczestników losuje planszę z narysowanym wcześniej przysłowiem. Zadaniem każdego z nich jest podanie prawidłowo brzmiącego przysłowia bądź powiedzenia.
Przykłady:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
Trafiła kosa na kamień.
Siedzi jak zając pod miedzą.
Po nitce do kłębka.
Głodnemu chleb na myśli.
Przemówił dziad do obrazu.
Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta.
- 20 -
8) Nosić głowę w chmurach.
9) Zamienił stryjek siekierkę na kijek.
10) Głową muru nie przebijesz.
III.
Powiedz, o kim mowa: „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił
murowaną”?
[Kazimierz Wielki]
Jest to pytanie na refleks. Kto pierwszy się zgłosi i prawidłowo odpowie - otrzymuje punkt.]
IV.
Jak brzmi dokończenie przysłowia?
Przykłady:
1) Kto pyta ........ [nie błądzi]
2) Pieczone gołąbki ......... [nie przyjdą same do gąbki]
3) Nie wszystko złoto ......... [co się świeci]
4) Polegać jak ......... [na Zawiszy]
5) Żeby kózka nie skakała ......... [to by nóżki nie złamała]
6) Kazał pan ......... [musiał sam]
7) Prawdziwych przyjaciół ........ [poznaje się w biedzie]
8) Polak głodny ......... [to zły]
9) Mowa jest srebrem ......... [a milczenie złotem]
10) Czego oko nie widzi ......... [tego sercu nie żal]
V.
Podaj przysłowie związane z nazwą dowolnego miesiąca
Przykłady:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Idzie luty, szykuj buty.
W marcu jak w garncu.
Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata.
Czerwiec mokry, zimny maj - gospodarzom pewny raj.
Miesiąc styczeń - czas do życzeń.
Na Nowy Rok przybyło dnia na barani skok.
- 21 -
7) Grzmot w maju sprzyja urodzaju.
8) Prima Aprilis! Uważaj, bo się pomylisz.
9) Styczeń pogodny wróży rok płodny.
10) W listopadzie goło w sadzie.
VI.
Z rozsypanki wyrazowej ułóż prawidłowo przysłowie.
Napisane przysłowia zostały pocięte na pojedyncze wyrazy i włożone do kopert. Zadaniem każdego z uczestników jest wylosowanie
jednej koperty z rozsypanką i prawidłowe ułożenie przysłowia, a następnie odczytanie go na głos.
Przykłady:
1) Szewc w dziurawych butach chodzi.
2) Jam nie z soli ani z roli, ale z tego co mnie boli.
3) Wyszedł jak Zabłocki na mydle.
4) Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa.
5) Wyrwał się jak Filip z konopi.
6) Słowo się rzekło, kobyłka u płotu.
7) Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej.
8) Apetyt rośnie w miarę jedzenia.
9) Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz.
10) Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść.
VII.
Podaj przysłowie związane z nauką
Uczestnicy podają po jednym przysłowiu tematycznie związanym
z nauką, szkołą, książką.
Przykłady:
1)
2)
3)
4)
5)
Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
Na naukę nigdy nie jest za późno.
Nawet mistrzowi nie zaszkodzi nauka.
Czego się nauczymy, tego nam nikt nie zabierze.
Nauka to potęgi klucz.
- 22 -
6) I nauka czasem głupim człowieka czyni.
7) Nauka nie poszła na marne.
8) Czego się za młodu nauczysz, na starość jak byś znalazł.
9) Każdy w swej nauce biegły.
10) Łatwiej książkę napisać, niż niektórym ją przeczytać.
VIII. Na odpowiednie hasło spróbuj podać przysłowie
Prowadzący podaje jedno wyrazowe hasło pochodzące z dowolnego
przysłowia, a uczestnicy - kojarzące się z tym wyrazem przysłowie
Przykłady:
1) jajko / Jajko mądrzejsze od kury.
2) chmura / Z małej chmury duży deszcz.
3) jaskółka / Jedna jaskółka nie czyni wiosny.
4) chleb / Z niejednego pieca chleb jeść.
5) koza / Przyszła koza do woza.
6) diabeł / Co nagle, to po diable.
7) wół / Pasuje jak wół do karety.
8) nieszczęścia / Nieszczęścia chodzą parami.
9) reguła / Nie ma reguły bez wyjątku.
10) Kuba / Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
IX.
Dokończ dobre rady dawane w przysłowiach i powiedzeniach
Przykłady:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
8)
Dla chcącego ......... [nic trudnego]
Nie czyń drugiemu ......... [co tobie niemiło]
Lepszy wróbel w garści ........ [niż gołąb na dachu]
Ziarnko do ziarnka ......... [aż zbierze się miarka]
Co kraj ........ [to obyczaj]
Kto późno przychodzi ......... [sam sobie szkodzi]
Zgoda buduje ......... [niezgoda rujnuje]
Bez pracy ......... [nie ma kołaczy]
- 23 -
9) Komu w drogę .......... [temu czas]
10) Co dwie głowy ............. [to niejedna]
X.
Zilustruj dowolne znane ci przysłowie
Każdy z uczestników rysuje na kartce treść dowolnego przysłowia.
Trafność tej ilustracji odgaduje publiczność, która głośno podaje
prawidłowo brzmiące przysłowie. Jeżeli jest zgodne z podanym na
odwrocie rysunku - uczestnik otrzymuje punkt
XI.
Podaj powiedzenia, wywodzące się z mitologii
Przykłady:
1) pięta Achillesa
2) Syzyfowa praca
3) puszka Pandory
4) koń trojański
5) nić Ariadny
6) stajnia Augiasza
7) miecz Damoklesa
8) suknia Dejaniry
9) róg Amaltei
10) męki Tantala
- 24 -
XII.
Błyskawiczna krzyżówka
Krzyżówka konkursowa
Uzupełnij przysłowia
1) Mądry ............... po szkodzie
2) Jajko mądrzejsze od .............
3) Przyszła ......... do woza.
4) Strach ma wielkie ...........
5) Trafiła ......... na kamień.
6) Robić z igły ...........
7) Kruk ......... oka nie wykole.
8) I ......... syty i owca cała.
9) Każdy ............ ma dwa końce.
10) .................. z wozu koniom lżej.
- 25 -
Rozwiązaniem krzyżówki jest hasło: ...............
Konkurs został przeprowadzony w kwietniu tego roku
w Filii Nr 4 Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej w Krośnie z udziałem 10 uczestników. Trwał 1,5 godziny.
Przygotowując się do udziału w konkursie, uczestnicy
mogli zaznajomić się z podanymi pozycjami książkowymi, znajdującymi się w naszym księgozbiorze.
Konkurs należał do udanych. Rywalizując między sobą,
dzieci chętnie odpowiadały na pytania. Wykazały się znajomością
przysłów, poznając jednocześnie wiele nowych. Publiczność była
pełna uznania zarówno dla młodszych, jak i dla starszych dzieci
uczestniczących w konkursie, a przy tym wszyscy świetnie się bawili.
Bibliografia:
1. Jurasz T.: Banialuka, czyli kopa starych przysłów polskich. Rzeszów, 1989
2. Mądrej głowie dość [...]. -Łomża, 1992
3. Zbiór przysłów i zagadek dla dzieci. - Warszawa, 1995
Konkurs opracowała i przeprowadziła:
Grażyna Bukowska
Filia Nr 4
- 26 -
„Od kamienia do gwiazd”
Piąty cykl programu edukacyjnego ,,Dzieci poznają
świat” realizowany wspólnie przez Krośnieńską Bibliotekę Publiczną
w Krośnie i przedszkola naszego miasta nosi tytuł „Od kamienia do
gwiazd”.
Przedszkole Miejskie Nr 5 w swoim planie nauczania na
rok szkolny 1999/2000 ma za zadanie wprowadzić dzieci w trudny
świat techniki, podporządkowany potrzebom współczesnego człowieka. Biblioteka Krośnieńska zgodnie z założeniami współpracy
podjęła trud organizacji niemal całorocznych zajęć, w których urządzenia techniczne zaspokajające nasze codzienne potrzeby staną się
dla dzieci bliższe, a korzystanie z nich celowe i bezpieczne.
W czasie naszych spotkań będziemy starali się uzmysłowić dzieciom, że rozwój techniki nie jest zbiorem przypadkowych
odkryć i wynalazków, ale logicznym ciągiem ludzkich dążeń do lepszego, wartościowszego i mądrzejszego życia. Dążeń z głębokim
humanistycznym posłaniem: „Nawet jeśli ja z tego nie skorzystam,
niech skorzystają inni”. Będziemy starali się przybliżyć dzieciom
wiedzę dotyczącą osiągnięć człowieka w dziedzinie nauki i techniki
od zarania wieków, a przede wszystkim podkreślić konsekwentną
ciągłość rozwoju, gdzie wysiłki wielu pokoleń składają się na późniejsze sukcesy. Dlatego też, gdy będziemy uczyć słowami dziecięcego wierszyka:
„W szklanej bańce - cienki drucik,
gdy prąd włączysz - światło rzuci!
Prawda, jakie to jest proste?
Lecz nie zaraz nastał postęp”,
musimy podkreślić fakt, że rozwój techniki to przede wszystkim
rozwój twórczej myśli ludzkiej i dostrzeganie humanistycznych wartości techniki w życiu człowieka i jej użyteczności.
Cywilizacja, która zaczęła się od homo habilis - „człowieka zręcznego”, otrzymała od antropologów, nazwę epoki kamiennej (w nawiązaniu do materiału, którym człowiek ten się posługiwał). Dlatego też nasz program nosi tytuł „Od kamienia do
gwiazd” - od początków rozwoju technicznej myśli twórczej aż po
zdobycie kosmosu.
- 27 -
Będziemy posługiwać się różnymi formami pracy filmem, ilustracją, starą i nową fotografią. Przede wszystkim jednakże, będziemy rozmawiać, opowiadać i demonstrować urządzenia techniczne, które dostępne są na terenie Biblioteki - maszyna
do pisania, telefon, kopiarka, fax, komputer.
Danuta Grzybek
11 czerwca
W Oddziale dla Dzieci podsumowano konkurs plastyczny „Krosno wczoraj i dzisiaj”, na który wpłynęło 37 prac, głównie ze Szkół Podstawowych Nr 6 i 9
w Krośnie. Wystawę nagrodzonych prac prezentowano w okresie wakacyjnym w czytelni Oddziału
przy ul. Ordynackiej
22 czerwca
Uroczyste zakończenie cyklu edukacyjnego dla
przedszkolaków ph. „A to Polska właśnie” odbyło
się w Klubie „Hesperos” przy ul. Wojska Polskiego
41. Organizatorką całorocznych zajęć i podsumowania była kol. Danuta Grzybek. W spotkaniu uczestniczyli rodzice, nauczyciele, senator Jerzy Borcz i sekretarz RM p. Janusz Bundz
29 czerwca
W kameralnym gronie odbyło się przyjęcie pożegnalne kol. kol. Janiny Szmyd - kierowniczki Działu
Udostępniania Zbiorów i Wandy Kubit - księgowej,
które z dniem 30 czerwca przeszły na emeryturę
- 28 -
1-30 września
W Filii Nr 4 prezentowano obrazy malarzy związanych z Krośnieńskim Domem Kultury: E. Kalinieckiej, E. Włodzik-Burdzy, M. Wyżykowskiej, E. Wesołkin, R. Rabati, M. Bukowskiego i W. Jahna. Tematem wystawy były kwiaty
20-22 września
Dyr. Bogusława Bęben i kol. Stanisław Wójtowicz
uczestniczyli w konferencji nt. zmian formatu opisu
bibliograficznego w kolejnych wersjach programu
Sokrates-SOWA, zorganizowanej przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Opolu
30 września
W Oddziale dla Dzieci ogłoszono wyniki i wręczono
nagrody 14 laureatom konkursu plastycznego pt.
„Pocztówki z bliska i z daleka”. W konkursie wzięło
udział 68 uczniów młodszych klas szkół podstawowych Krosna
7 października
W Oddziale dla Dzieci przeprowadzono zajęcia
z dziećmi ze świetlicy Szkoły Podstawowej Nr 1,
których tematem były wakacyjne wspomnienia
20 października
W Filii Nr 4 odbyło się spotkanie z Martą Fox, autorką książek dla młodzieży
21 października
W Wypożyczalni Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej odbyło się szkolenie pracowników w zakresie
komputerowej rejestracji i obsługi czytelników.
Szkolenie prowadzili twórcy programu SokratesSOWA, Barbara i Leszek Masadyńscy z Poznania
21 października
W Dziale Informacyjno-Regionalnym zainstalowano
testową wersję programu SOWA 2 i przystąpiono do
tworzenia kartotek w systemie komputerowym
25 października
Przeprowadzono konkurs recytatorski pt. „Z Tuwimem weselej”, w którym uczestniczyło 27 uczniów
klas II-IV. Nagrodzono 12 laureatów
- 29 -
18 listopada
W Filii Nr 4 odbyło się spotkanie z krośnieńskim
poetą, Wacławem Turkiem. Spotkaniu towarzyszyła
ekspozycja prac malarskich Henryka Wichniewicza
30 listopada
utworzenie dwóch stanowisk komputerowych dla
czytelników w Wypożyczalni Głównej
13 grudnia
pożegnanie p. St. Borek - wieloletniej pracownicy
Oddziału dla Dzieci, która przeszła na rentę
28 grudnia
spotkanie
Biblioteki
świąteczno-noworoczne
pracowników
-30-
Nowiny. - 1999, nr 91, s. 24
Nowiny. - 1999, nr 119, s. 24
Nowiny. - 1999, nr 223, s. 24
Spis treści
T. Leśniak: Pierwszy rok Krośnieńskiej Biblioteki
Publicznej w nowych warunkach formalno-prawnych .................. 3
W. Belcik: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
na Podkarpaciu w latach 1957-1998 .............................................. 5
T. Leśniak: Międzynarodowa konferencja „Biblioteki
publiczne jako centra kultury i informacji” ................................. 10
T. Leśniak: Spotkanie kadry kierowniczej bibliotek
publicznych woj. podkarpackiego ............................................... 13
T. Leśniak: Funkcjonowanie bibliotek i perspektywy
rozwoju upowszechniania czytelnictwa i dostępu
do informacji w Krośnie .............................................................. 14
Konkurs „Na wszystko jest przysłowie”.
Oprac. G. Bukowska .................................................................... 19
D. Grzybek: „Od kamienia do gwiazd” ....................................... 26
Kronika. Zest. i oprac. W. Belcik ................................................. 27
Pisali o nas (wybór) ..................................................................... 30
Wydawca:
Krośnieńska Biblioteka Publiczn
ul. Wojska Polskiego 41
38-400 Krosno
tel. /fax 432-13-70
Redaguje Zespół:
Wanda Belcik, Danuta Grzybek, Bożena Kruczkowska,
Teresa Leśniak, Stanisław Wójtowicz