3. Tabele

Tabele
3.
13
Tabele
Wszystkie dane są przez program Microsoft Access przechowywane w tabelach.
Przykładowa tabela “WypoŜyczający”, znajdująca się w bazie danych “Biblioteka”,
zawiera podstawowe informacje o wypoŜyczającym: unikalny numer, nazwisko, adres,
kategorię (student, wykładowca).
3.1
Projektowanie tabel
W celu zdefiniowania nowej tabeli, naleŜy w oknie bazy danych kliknąć przycisk
Tabele, a następnie przycisk Nowy. Access wyświetla wtedy pole dialogowe z listą
opcji: Widok Arkusz, Widok Projekt, Kreator tabel, Importuj tabelę oraz Połącz
tabelę. Pierwsze dwie umoŜliwiają projektowanie tabeli od podstaw, Kreator tabel
uruchamia jednego z wielu “pomocników” - podprogramów, których zadaniem jest
automatyczne tworzenie obiektów bazy danych według Ŝyczeń uŜytkownika. Importuj
tabelę importuje dane z pliku zewnętrznego do bieŜącej bazy. Ostatnia opcja tworzy
tabelę w bieŜącej bazie, która jest połączona z plikiem zewnętrznym. W ćwiczeniu tym
zostanie podana metoda projektowania tabel przy pomocy opcji Widok projektu.
Rys. 3.1 Okno Nowa tabela
Informacje o pozostałych opcjach moŜna znaleźć w pliku pomocy oraz w literaturze
uzupełniającej [1], [5].
Access wyświetla okno tabeli w trybie projektowania
(Widok projektu), równocześnie włącza pasek narzędzi
Projekt tabeli. Widok tabeli moŜna zmienić posługując się
pierwszym przyciskiem tego paska narzędzi. MoŜna
przełączyć tabelę w tryb: Widok Projekt lub Widok
arkusza danych. Drugi z nich jest domyślnie wybrany na
14
Wprowadzenie do projektowania baz danych
pasku narzędzi Projekt tabeli, umoŜliwia wprowadzanie danych do zaprojektowanej
juŜ tabeli.
Zapisz
Widok
Podgląd
wydruku
Drukuj
Kopiuj
Wytnij
Malarz
Klucz
formatów podstawowy
Wklej
Cofnij
Wstaw
wiersze
Indeksy
Właściwości
Okno bazy danych
Usuń
wiersze
Buduj
Nowy obiekt
Pomoc
Rys. 3.2 Pasek narzędzi Projekt tabeli
PoniŜszy rysunek przedstawia okno zaprojektowanej juŜ tabeli “WypoŜyczający”.
klucz
podstawowy
selektor
wiersza
Rys. 3.3 Okno tabeli WypoŜyczający w trybie projektowania
Zaprojektowanie tabeli polega na podaniu listy pól, z jakich składać się będą
wiersze tej tabeli. Pola deklaruje się w rubrykach górnej części okna (rys. 3.3), podając
dla kaŜdego pola: Nazwę pola, Typ danych oraz Opis. Nazwa pola identyfikuje dane
przechowywane w polu, typ określa rodzaj przechowywanych danych (np. tekst, liczba,
data, rysunek), opis stanowi ułatwienie dla przyszłych uŜytkowników bazy (jest
wyświetlany w pasku stanu podczas wprowadzania danych do pola). W rozpatrywanym
przykładzie pierwszym polem w tabeli jest numer wypoŜyczającego, który powinien
być liczbą. NaleŜy w kolumnie Typ danych ustawić odpowiedni typ.
Microsoft Access posiada następujące typy:
- Typu Tekst uŜywa się do przechowywania nazw, kombinacji nazw oraz liczb (np.
adres z kodem pocztowym) lub liczb, które nie są uŜywane we wzorach
matematycznych (np. numer telefonu). Pozwala on na umieszczanie w polach tekstów o
długościach max 255 znaków.
Tabele
15
- Typu Nota uŜywa się do zapisu
rozbudowanej informacji tekstowej.
W polu tego typu moŜna zamieścić 65
535 znaków.
- Typ Liczba uŜywany jest do
przechowywania liczb, na których
będą
przeprowadzane
działania
matematyczne (np. ilości, które będą
sumowane).
- Typ Data/Godzina jest wykorzystywany do przechowywania dat i
godzin.
- Typu Walutowego uŜywa się do
przechowywania liczb wyraŜających
Rys. 3.4 Typy danych
kwoty w walucie.
- Typ Autonumerowanie jest wykorzystywany do automatycznej numeracji kolejnych
rekordów liczbami naturalnymi, co pozwala na jednoznaczną ich identyfikację.
- Typ Tak/Nie słuŜy do przechowywania wartości logicznych Tak i Nie.
- Typu Obiekt OLE uŜywa się do wstawiania obiektów pochodzących z innych
aplikacji: grafiki, arkuszy kalkulacyjnych itp., do tabeli bazy danych.
- Typ Hiperłącze jest uŜywany do przechowywania w tabeli tzw. hiperłączy.
Hiperłącze to kolorowy i podkreślony tekst lub grafika, który moŜna kliknąć, aby
skoczyć do pliku, określonego miejsca w pliku, strony HTML w sieci WWW lub strony
HTML w intranecie. Hiperłącza mogą równieŜ prowadzić do miejsc Gopher, Telnet,
grup dyskusyjnych i FTP.
- Typ Kreator odnośników tworzy pole, które pozwala wybrać wartość z innej tabeli
lub z listy wartości przy uŜyciu pola listy lub pola kombi. Kliknięcie tej opcji powoduje
rozpoczęcie działania Kreatora odnośników, który tworzy pole odnośnika. Po
skończeniu pracy z kreatorem Microsoft Access ustawia typ danych w oparciu o
wartości wybrane w kreatorze.
KaŜde pole w tabeli posiada swoje cechy. Nadając cechy, określa się sposób, w jaki
program Microsoft Access wyświetla i przetwarza dane przechowywane w polu. Cechy
nadaje się polom w dolnej części okna (rys. 3.3) zatytułowanej Właściwości pola.
Składa się ona z dwóch zakładek: Ogólne i Odnośnik. Zakładka Odnośnik dotyczy
pól, dla których zostało utworzone powiązanie z inną tabelą, w celu bardziej
przejrzystego określenia moŜliwych wartości (patrz punkt 3.3).
Właściwości zakładki Ogólne:
-Rozmiar pola, określa maksymalną wielkość danej, jaka moŜe być przechowywana w
polu. Dotyczy jedynie danych typu tekstowego i liczbowego. W przypadku danych
tekstowych rozmiar określa maksymalną ilość przechowywanych znaków, a ciągi
znaków o długości przekraczającej zadeklarowaną są obcinane. Rozmiary pola dla
danych liczbowych przedstawia tabela 3.1.
16
Wprowadzenie do projektowania baz danych
- Format, określa sposób, w
Tab. 3.1 Rozmiar pola dla typu Liczba
jaki wyświetlana jest na
Rozmiar Opis
ekranie zawartość pola. Dla Nazwa
[bajty]
danych niektórych typów
1
Liczby naturalne
Access posiada standardowe Bajt
0÷255
formaty wyświetlania.
Liczba
całkowita
2
Liczby
całkowite
Niektóre z nich zaleŜą od
-32
768÷32
767
ustawień międzynarodowych
Liczba
całkowita
4
Liczby
całkowite
w Panelu sterowania
od -2 147 483 648
Windows, np. symbol waluty długa
do 2 147 483 647
i sposób zapisu kwoty.
Pojedyncza
4
Liczby rzeczywiste
Oprócz formatów prede-3.40E38÷3. 40E38
finiowanych moŜna takŜe precyzja
Podwójna
8
Liczby rzeczywiste
określić własny format.
-1.80E308÷1.80E308
- Miejsca dziesiętne stanowi precyzja
12
Liczby -1028-1÷1028-1
uzupełnienie do określenia Dziesiętne
16
typ ten jest uŜywany w
formatu dla liczb i kwot. ID Replikacji
przypadku pracy z
UmoŜliwia określenie ilości
zestawem replik bazy,
cyfr
wyświetlanych
po
jest istotny na etapie
przecinku dla danych tych
synchronizacji
typów.
- Maska wprowadzania, umoŜliwia określenie szablonu złoŜonego z dodatkowych
znaków, ułatwiających wprowadzanie danych w pola tabeli. Szczególnie przydatne dla
danych w rodzaju daty, czasu, numeru telefonu itp.
- Tytuł pozwala podać alternatywną nazwę kolumny tabeli. Gdy nie zostanie ona
podana uŜyta zostanie nazwa pola.
- Wartość domyślna, umoŜliwia podanie wartości, jaką dane w polu przybierają
najczęściej. Przy wprowadzaniu danych do tabeli Access automatycznie będzie
wypełniał pole tą wartością.
- Reguła poprawności określa warunek, jaki muszą spełniać wszystkie dane z tego
pola. Kryterium to jest sprawdzane przez Access przy wprowadzaniu danych. Pomaga
to ustrzec się błędów.
- Komunikat o błędzie określa tekst wyświetlany w przypadku wprowadzenia danej,
nie spełniającej ograniczeń zadanych w polu Reguła poprawności.
- Wymagane, ustawienie rozstrzygające o tym, czy w dane pole musi być wpisana
jakaś wartość, czy teŜ moŜe ono pozostać puste.
- Zerowa długość dozwolona Dotyczy jedynie danych tekstowych. Po włączeniu
zamienia puste pola tekstowe na pola zawierające tzw. ciąg znaków o zerowej długości.
Pole zawierające taki ciąg nie jest juŜ dla Accessa polem pustym i moŜe mieć włączony
atrybut Wymagane.
- Indeksowane, decyduje o tym, czy dla wartości danego pola stworzony będzie indeks.
Do wyboru są trzy warianty: Nie, Tak(Bez powtórzeń) i Tak(Powtórzenia OK).
Indeksy naleŜy tworzyć dla pól, z których dane będą najczęściej podstawą
Tabele
17
przeszukiwania. Operacja wyszukiwania w przypadku duŜych baz danych jest bardzo
czasochłonna, indeksowanie znacznie ją przyspiesza.
- Kompresja Unicode tylko dla pól typu Tekst, Nota i Hiperłącze, określa schemat
kodowania znaków tekstu, jeŜeli kompresja jest włączona do zapamiętania
pojedynczego znaku wykorzystywany jest jeden bajt, jeŜeli jest wyłączona – dwa bajty.
Domyślnie podczas tworzenia pól tekstowych Kompresja Unicode jest włączana.
- Nowe wartości tylko dla pól typu Autonumerowanie, Przyrostkowy określa, Ŝe
wartości pola są zwiększane o 1 dla nowych rekordów, Losowy dla nowych rekordów
uŜywane są losowe liczby typu Liczba całkowita długa.
Rys. 3.5 Właściwości pola “IDK”
Na rys. 3.5 podano przykładowe cechy pola “IDK”. Jako rozmiar pola przyjęto liczbę
całkowitą długą. Format wyświetlania został przyjęty jako stałoprzecinkowy, a liczbę
miejsc po przecinku ustawiono na 0. Numery kategorii będą wyświetlane w postaci
np. 5. Maska wprowadzania postaci 99 - pozwala na wprowadzenie do dwóch cyfr, nie
moŜna wprowadzać innych znaków. Przyjęto regułę poprawności >=1 And <=10 - co
oznacza, Ŝe w przypadku podania liczby mniejszej od 1 lub większej od 10 wyświetli
się komunikat o błędzie: Kategoria powinna być z zakresu 1..10. W związku z tym, Ŝe
rzadko będzie się odbywało wyszukiwanie wypoŜyczającego na postawie jego
kategorii, nie ustawiono indeksowania dla tego pola.
Po podaniu nazw oraz typów pól, naleŜy jeszcze zadeklarować klucz podstawowy
tabeli (minimalną liczbę pól, które jednoznacznie identyfikują wiersze). Próba
zachowania tabeli (przycisk Zapisz paska narzędzi - rys. 3.2) bez wskazania klucza
powoduje wyświetlenie okna dialogowego przypominającego o tym. Tabela nie musi
mieć zdefiniowanego klucza podstawowego, jest on jednak konieczny przy
definiowaniu powiązań pomiędzy tabelami (punkt 3.4). Access proponuje dodanie
dodatkowego pola w tabeli typu Autonumerowanie będącego kluczem podstawowym
tabeli. Wybór przycisku Tak jest równoznaczny z akceptacją tej propozycji i powoduje
uzupełnienie projektu tabeli o dodatkowe pole o nazwie “Identyfikator”.
18
Wprowadzenie do projektowania baz danych
Jako klucz w tabeli “WypoŜyczający” zostało przyjęte pole “IdWyp” - kluczyk na
znaczniku wiersza pola “IdWyp” (rys.3.3). W celu wskazania pola lub pól, które są
kluczem podstawowym tabeli naleŜy je zaznaczyć, a następnie wcisnąć przycisk paska
narzędzi oznaczony kluczykiem (rys. 3.2). Aby zaznaczyć jedno pole naleŜy kliknąć
selektor wiersza poŜądanego pola, aby zaznaczyć kilka pól, naleŜy przytrzymać
wciśnięty klawisz CTRL.
Mając zaprojektowaną tabelę naleŜy wypełnić ją danymi. W tym celu naleŜy
skorzystać z drugiego trybu pracy z tabelą - arkusza danych. Ten tryb moŜna uzyskać na
dwa sposoby. MoŜna:
- wcisnąć przycisk Widok i wybrać opcję Widok arkusza danych (rys. 3.2). JeŜeli
tabela nie została wcześniej zachowana, a w trybie projektowania dokonano zmian,
pojawi się okno dialogowe pytające o nazwę tabeli.
- zamknąć okno projektu tabeli. Po podaniu nazwy okno z rys.3.3 zostanie zamknięte, a
oknem bieŜącym stanie się okno bazy danych. W oknie tym naleŜy wybrać
odpowiednią tabelę i wcisnąć przycisk Otwórz.
3.2
Wypełnianie tabel
wiersz
bieŜący
nowy
wiersz
Rys. 3.6 Okno tabeli “WypoŜyczający” w trybie wprowadzania danych
Nowa tabela ma tylko jeden wiersz podzielony na pola, których nazwy są wpisane
powyŜej, w nagłówku kaŜdej kolumny. Pola, dla których została zadeklarowana jakaś
wartość domyślna, są juŜ wypełnione.
Po wpisaniu danej, do następnego pola przechodzi się, naciskając klawisz TAB.
Naciśnięcie klawisza TAB w ostatnim polu powoduje przejście do następnego wiersza.
W lewej części wiersza znajduje się prostokątne pole znacznika wiersza z trójkątem
oznaczającym wiersz bieŜący. Podczas wpisywania danych w polu znacznika pojawia
się symbol ołówka oznaczający, Ŝe w wierszu dokonano zmian, a nie zostały one
jeszcze zachowane. Ponadto z chwilą rozpoczęcia wpisywania pojawia się nowy wiersz,
jest on oznaczony gwiazdką. W czasie pracy w środowisku sieciowym, w polu
znacznika moŜe znaleźć się jeszcze jeden symbol - przekreślone kółko. W ten sposób
zaznaczane są wiersze, edytowane w danym momencie przez innego uŜytkownika.
Zawartość kaŜdego wiersza jest zapamiętywana w momencie przejścia do wiersza
następnego lub z chwilą zamknięcia tabeli.
Tabele
3.3
19
Odnośniki
Utworzone reguły poprawności dla pola “IDK” nie chronią całkowicie tabeli przed
wprowadzeniem błędnych danych. MoŜna np. podać jako identyfikator kategorii
wypoŜyczającego liczbę 5, mimo Ŝe tabela “Kategoria” zawiera tylko 2 pozycje
(1: student, 2: wykładowca). Poza tym wprowadzanie kategorii poprzez wpisanie liczby
nie jest zbyt atrakcyjne. Rozwiązaniem tego problemu jest utworzenie odnośnika dla
pola “IDK” do tabeli “Kategoria”. Pozwoli to na określanie kategorii wypoŜyczającego
przy uŜyciu pola listy lub pola kombi.
Odnośnik moŜna utworzyć w Widoku Projekt tabeli, wybierając dla określonego
pola, w górnej części okna projektu w kolumnie Typ danych: Kreator odnośników.
Kliknięcie tej opcji powoduje rozpoczęcie działania asystenta. Po zakończeniu z nim
pracy Microsoft Access ustawia typ danych w oparciu o wartości wybrane w kreatorze.
Pole to ma taki sam rozmiar jak pole klucza podstawowego uŜywanego do utworzenia
odnośnika.
Kolejność czynności jakie trzeba wykonać, by stworzyć odnośnik jest następująca:
• określenie źródła danych odnośnika,
Rys. 3.7 Wartości odnośnika
20
Wprowadzenie do projektowania baz danych
• wybór pola tabeli, którego wartości będą wyświetlane w liście odnośnika i
określenie szerokości tej listy,
• wpisanie tekstu etykiety przypisanej do kolumny odnośnika.
Rys. 3.8 Wybór pola wyświetlającego wartości odnośnika
Tabela “WypoŜyczający” po utworzeniu odnośnika dla pola “IDK” w Widoku
arkusza danych została przedstawiona na poniŜszym rysunku.
Rys. 3.9 Tabela “WypoŜyczający” z odnośnikiem
Tabele
21
Po zaprojektowaniu odnośnika dla pola “IDK”, wypełniona została zakładka
Odnośnik tego pola. Bardziej zaawansowany uŜytkownik nie musi uŜywać Kreatora
odnośników, moŜe sam wypełnić odpowiednie właściwości tej zakładki. Odnośniki nie
mogą być tworzone dla pól typu: Autonumerowanie, Nota, Data/Godzina,
Walutowy, Obiekt OLE oraz Hiperłącze. W pozostałych przypadkach pola posiadają
właściwość Typ formantu ustawioną na pole tekstowe. Zaprojektowanie odnośnika
wiąŜe się z wyborem jednej z dwóch pozostałych moŜliwości: pole kombi lub pole
listy. Po zmodyfikowaniu wartości właściwości typ formantu, pojawiają się inne
atrybuty, których poprawne wypełnienie prowadzi do utworzenia odnośnika.
Dokładniejsze informacje moŜna znaleźć w plikach pomocy.
Rys. 3.10 Właściwości pola “IDK” - zakładka Odnośnik
3.4
Związki
Następnym krokiem po zaprojektowaniu tabel jest określenie, jakie są między nimi
związki. Związki określają wzajemne powiązania pomiędzy dwoma tabelami. Access
pozwala definiować związki równieŜ z pomiędzy tabelą a kwerendą oraz pomiędzy
dwoma kwerendami. Kwerendom poświęcony jest następny rozdział. Wszystko co
moŜna powiedzieć o związku tabel moŜna równieŜ powiedzieć o związku kwerend. W
dalszej części tego punktu związki będą opisywane na przykładzie tabel.
Aby wyznaczyć liczebność związku, naleŜy rozpatrzyć kaŜdą tabelę po kolei i dla
kaŜdego rekordu (wiersza) rozwaŜanej tabeli sprawdzić ile ma przyporządkowanych
rekordów (wierszy) po drugiej stronie związku. W ten sposób moŜna dokonać
klasyfikacji związków na następujące trzy kategorie: jednojednoznaczne (jeden do
22
Wprowadzenie do projektowania baz danych
jeden), jednoznaczne (jeden do wielu lub wiele do jeden) i wieloznaczne (wiele do
wielu).
• związki jeden do jeden charakteryzują się tym, Ŝe dla kaŜdego wiersza jednej z
dwóch tabel istnieje dokładnie jeden wiersz drugiej tabeli. Związki jeden do jeden
rzadko występują w bazach danych, poniewaŜ istnieje tendencja, aby łączyć takie pary
tabel w jedną.
• związki jeden do wielu są najczęściej spotykanymi związkami w typowych bazach
danych. W bazie “Biblioteka” przykładem takiego związku jest związek między
wypoŜyczającym a kategorią do której naleŜy. KaŜdy wypoŜyczający ma przypisaną
dokładnie jedną kategorię, z kolei jest wielu wypoŜyczających o kategorii np.
“Student”.
• związki wiele do wielu są bardzo powszechne w bazach danych. W opisywanej
bazie przykładem takiego związku jest związek pomiędzy tabelami: “WypoŜyczający” i
“KsiąŜki”. Jeden wypoŜyczający moŜe wypoŜyczyć wiele ksiąŜek, kaŜda ksiąŜka była
wypoŜyczana wielu wypoŜyczającym. W praktyce związki wiele do wielu sprawiają
kłopot w relacyjnych bazach danych. Wieloznaczny związek moŜe być łatwo usunięty
przez utworzenie dodatkowej tabeli i zastąpienie związku wiele do wielu dwoma jeden
do wielu. Ta nowa tabela spełnia funkcję pośrednika dla obu tabel pozostających w
związku wieloznacznym. W bazie “Biblioteka” takim pośrednikiem jest tabela
“WypoŜyczenie”. KaŜdy wypoŜyczający ma przypisaną listę ksiąŜek, a kaŜda ksiąŜka
wypoŜyczona danego dnia przez konkretnego wypoŜyczającego jest związana tylko z
tym wypoŜyczającym. Z kolei dla kaŜdej ksiąŜki istnieje wielu wypoŜyczających,
którzy ją wypoŜyczali, ale dany wypoŜyczający ma przypisaną podaną ksiąŜkę
określonego dnia tylko raz.
W celu określenia związków naleŜy wybrać polecenie Narzędzia|Relacje. Pierwsze
wywołanie tego polecenia otwiera puste okno zatytułowane Relacje (w przypadku
utworzenia odnośników podczas projektowania tabel, odpowiednie związki dodawane
są automatycznie), jednocześnie Access pokazuje pasek narzędzi Relacja.
Nowa baza danych Zapisz
Otwórz bazę danych
PokaŜ relacje bezpośrednie
Wyczyść układ
PokaŜ tabelę PokaŜ wszystkie relacje
Nowy obiekt
Okno Bazy danych
Rys. 3.11 Pasek narzędzi Relacja
Po kliknięciu na przycisku PokaŜ tabelę pokazuje się okno dialogowe
Pokazywanie tabeli przy pomocy którego moŜna wybrać tabele, pomiędzy którymi
będą określane związki. Wystarczy wskazać nazwę tabeli i kliknąć przycisk Dodaj.
Tabele
23
Rys. 3.12 Pokazywanie tabeli
W oknie Relacje kaŜda tabela przedstawiana jest jako lista pól, przy czym nazwy
pól klucza wypisane są czcionką pogrubioną. Określenie związku pomiędzy tabelami
sprowadza się do przeciągania myszą pola łączącego tabeli pierwszej i upuszczenia go
na odpowiadające mu pole w tabeli drugiej. Rezultatem jest linia łącząca odpowiadające
sobie pola. Jednocześnie wyświetlane jest pole dialogowe o nazwie Edytowanie
relacji, słuŜące określeniu właściwości definiowanego związku. Decydujące znaczenie
dla związku między tabelami ma stan opcji Wymuszaj więzy integralności.
Więzy integralności to zbiór reguł, który zapewnia poprawność związków między
rekordami związanych tabel. Więzy te uniemoŜliwiają przypadkowe usunięcie czy
zmianę powiązanych danych. Przy włączonych więzach integralności dla związku tabel
WypoŜyczający i Kategoria niemoŜliwe byłoby na przykład usunięcie kategorii
wypoŜyczających (z tabeli Kategoria) jeŜeli istniałby co najmniej jeden wypoŜyczający
(w tabeli WypoŜyczający) któremu zostałaby przypisana wcześniej taka kategoria.
Próba usunięcia takiej kategorii zakończyłaby się wyświetleniem komunikatu o
istniejących w tabeli WypoŜyczający rekordach powiązanych z tą kategorią. Podobnie
zachowałby się program przy próbie zmiany wartości klucza w tabeli Kategoria jeŜeli w
tabeli WypoŜyczający istniałyby rekordy powiązane z modyfikowaną kategorią
(modyfikacja wartości pól typu Autonumerowanie jest niemoŜliwa, więc aby
zaobserwować taką reakcję programu naleŜałoby wcześniej zmienić typ pola IDK w
tabeli Kategoria – np. na Liczbę całkowita długą).
W polu Relacje po włączeniu opcji Wymuszaj więzy integralności stają się
dostępne dwie opcje: Kaskadowo aktualizuj pola pokrewne oraz Kaskadowo usuń
rekordy pokrewne, które pozwalają na wykonywanie operacji aktualizowania i
usuwania, które byłyby w normalnym przypadku zabronione przez reguły więzów
integralności. Przy usuwaniu lub zmianie wartości klucza w tabeli podstawowej
wykonywane są automatycznie niezbędne zmiany w tabelach powiązanych w celu
zachowania więzów integralności. Próba usunięcia kategorii (z tabeli Kategoria) do
24
Wprowadzenie do projektowania baz danych
której byłby przypisany co najmniej jeden wypoŜyczający (w tabeli WypoŜyczający)
spowodowałaby wyświetlenie okna dialogowego które pozwoliłoby na podjęcie decyzji
o jednoczesnym usunięciu wszystkich powiązanych z usuwaną kategorią rekordów – a
więc wszystkich wypoŜyczających przypisanych do tej kategorii.
Rys. 3.13 Związki w bazie “Biblioteka”
Przy ponownym wejściu do okna Relacje najlepiej upewnić się czy wszystkie
związki są widoczne wybierając przycisk paska narzędzi PokaŜ wszystkie relacje.
3.5
Wypełnianie tabel ze zdefiniowanymi wcześniej związkami
W przypadku edycji tabeli połączonej z inną tabelą związkiem jeden do wielu okno
Arkusza danych słuŜące do wypełniania tabeli danymi zostaje uzupełnione dodatkową
kolumną w której umieszczony jest tzw. wskaźnik rozwinięcia.
Rys. 3.14 Arkusz danych z powiązanym podarkuszem
Tabele
25
Kliknięcie tego wskaźnika pozwala na rozwinięcie lub zwinięcie podrzędnego
arkusza danych. Podrzędny arkusz danych zawiera dane z tabeli związanej i pozwala na
edycję jej danych.
Rysunek 3.14 przedstawia okno Widoku arkusza danych tabeli Kategoria. Tabela ta
jest powiązana związkiem jeden do wielu z tabelą WypoŜyczający (jednej kategorii z
tabeli Kategoria odpowiada wiele rekordów w tabeli WypoŜyczający, ale kaŜdy
wypoŜyczający jest przypisany tylko do jednej kategorii). Podczas edycji pojedynczej
kategorii moŜna edytować, po kliknięciu wskaźnika rozwinięcia, dane wypoŜyczających
przypisanych do tej kategorii. Dodanie danych nowego wypoŜyczającego w podarkuszu
spowoduje automatyczne przypisanie go do rozwiniętej kategorii.
Podrzędny arkusz danych moŜe zawierać równieŜ swój podrzędny arkusz danych
(wyłącznie jeden), w przypadku gdy istnieje odpowiedni związek pomiędzy tabelami.
Dopuszczalnych jest osiem poziomów takich powiązań. Na poniŜszym rysunku
pokazane zostały zagnieŜdŜone arkusze danych tabel Kategoria, WypoŜyczający i
WypoŜyczenia.
Rys. 3.15 ZagnieŜdŜone arkusze danych
3.6
Ćwiczenia do samodzielnego wykonania
Ćwiczenie 3.1 Zaprojektuj tabelę “WypoŜyczający” zgodnie z przyjętymi załoŜeniami.
Próbuj uzupełniać właściwości poszczególnych pól. Sprawdź działanie
reguły poprawności wprowadzając błędne dane tam, gdzie została ona
określona. Utwórz odnośnik dla pola “IDK”.
Ćwiczenie 3.2 Wypełnij danymi tabelę “WypoŜyczający”.
Ćwiczenie 3.3 Zgodnie z opisem zawartym w tym rozdziale stwórz pozostałe tabele
projektu “Biblioteka”.