Mass media referat

ZAGROśENIA MEDIALNE
Mass media są nieodłączną częścią świata. Obejmują prawie całą ziemię, a siła
oddziaływania na Ŝycie jednostki jest bardzo duŜa. Człowiek ze środkami masowej
komunikacji jest w częstym i długotrwałym kontakcie, a całkowite wyeliminowanie jest
raczej niemoŜliwe. W niektórych rodzinach korzystanie z mediów przeradza się
w naduŜywanie, a nawet uzaleŜnienie. Wiele osób ogląda programy telewizyjne, korzysta
z Internetu, gier komputerowych, uŜywa telefonu komórkowego, ale niektóre z nich uŜywają
środków masowego przekazu w sposób szkodliwy. Szczególnym czynnikiem ryzyka dla
młodzieŜy jest grupa rówieśnicza. Koledzy wzmagają swoje wzajemne zainteresowania
związane z mediami. Tworzy się moda na bycie np. internautą, wymieniają się informacjami
na temat nowych moŜliwości wykorzystania Internetu, ciekawych stron WWW. Stając się
członkiem takiej grupy przyjmują ich zachowania, styl bycia, zainteresowanie grami.
Pogawędka na czacie, czy sprawdzanie poczty elektronicznej staje się waŜniejsze niŜ rodzina,
szkoła. MoŜna powiedzieć, Ŝe przybiera to patologiczną formę. Zdarza się, Ŝe media stanowią
ucieczkę od szarej, smutnej rzeczywistości. MłodzieŜ, która nie znajduje we własnej rodzinie
oparcia, a zapracowani rodzice nie poświęcają czasu swoim pociechom, czują się przez nich
odrzucane lub niezauwaŜane, wówczas zaspakajają potrzeby w inny sposób. Poszukują
akceptacji i ciepła w przyjaciołach z czatu, a odpowiedzi na Ŝyciowe pytania znajdują w
telewizji, Internecie lub czasopismach. Innym czynnikiem ryzyka jest zaniŜone poczucie
własnej wartości i brak samoakceptacji. W sieci kaŜdy moŜe się przedstawić tak jak chce być
postrzegany. Nuda i pustka moŜe przyczyniać się do szkodliwego korzystania ze środków
masowego przekazu. Kiedy brak zainteresowania ze strony rodziców i wychowawców
w wolnym czasie młodzieŜ poszukuje nowych form zapełnienia doświadczanej pustki.
Zaczyna poszukiwać pobudzenia w mediach. Telewizor i komputer zastępują kontakty z
prawdziwymi ludźmi, traktowany jak znajomy, przyjaciel i z nim, a nie z prawdziwymi
kolegami i przyjaciółmi odbiorcy spędzają wolny czas. Z tego powodu moŜe wytworzyć się
sytuacja zagroŜenia szczególnie dla dzieci, gdyŜ one nie potrafią racjonalizować faktów i
często za prawdziwe uwaŜają zdarzenia filmowe a nie realny rzeczywisty świat. PoniewaŜ ich
zdolność selekcji informacji jest ograniczona.
Współczesna młodzieŜ Ŝyje w świecie, który zmienia się coraz szybciej. Młodzi ludzie
stają się świadkami przemian, przeŜywają róŜne wydarzenia dziejące się na świecie.
śyją w społeczeństwie globalnym. Globalizacja obejmuje wszystkie dziedziny ludzkiego
Ŝycia, jednym z najistotniejszych czynników jest zmiana społeczna i kulturowa wynikająca
z gwałtownego rozwoju technologii, w szczególności informacyjnej, rozwoju nowych
elektronicznych mediów i multimediów. Charakter i nowy wymiar środowiska, w którym Ŝyje
dziś młodzieŜ polska wyznaczają dziś media. Kontakt dzieci i młodzieŜy z telewizją,
komputerem, Internetem ma charakter codzienny i często wielogodzinny. Media
elektroniczne wypełniają im czas wolny i często teŜ czas zajęć obowiązkowych. Przekazy
medialne, które młodzieŜ odbiera charakteryzują się zróŜnicowaną tematyką ze względu na
treści oraz formy przekazu. Nowa jakość Ŝycia młodzieŜy związana jest z moŜliwością
korzystania przez nią z komputera, Internetu, telefonu komórkowego, rzeczywistości
wirtualnej, telewizji. Cechą charakterystyczną relacji człowiek - komputer jest to, Ŝe nie tylko
człowiek odpowiada na sygnały komputera, ale równieŜ komputer reaguje na sygnały:
pytania, problemy młodego człowieka. Zmiany, jakie zachodzą w obszarze funkcjonowania
mediów stwarzają nowe problemy i zagroŜenia. Nieracjonalne, nie właściwe korzystanie z
mediów prowadzi do nieprawidłowych relacji pomiędzy mediami a odbiorcą. Treści o bardzo
zróŜnicowanej wymowie moralnej, społecznej, tworząc mieszankę faktów, sloganów
reklamowych, skrótów myślowych, powodują, Ŝe świat fikcji staje się dla dziecka bardziej
realny niŜ rzeczywistość. Telewizja i inne media elektroniczne poprzez oddziaływanie na
uczucia młodzieŜy wywołują silne przeŜycia. Wyjątkowo niebezpieczne jest uczenie się z
ekranu zachowań agresywnych przez obserwację i naśladowanie. Szczególnym zagroŜeniem
są gry komputerowe, e-mailowe korespondencje, rzeczywistość wirtualna, zjawisko
uzaleŜnienia od komputera, Internetu. Wielogodzinne spędzanie czasu przed komputerem,
telewizorem prowadzi do uzaleŜnienia od nich. Tradycyjne komunikowanie oparte na słowie
zostaje zastąpione komunikacją obrazkową. W rezultacie odbiorca nie jest w stanie rozróŜnić
dobro od zła, prawdy od fałszu, staje się biernym narzędziem w rękach nadawcy mogącego
sterować jego działaniem. Perswazja, a nawet manipulacja, atakująca podświadomość,
wielogodzinne sugestie płynące z ekranu skutecznie eliminują obiektywizm i ciekawość
poznawczą, kreują nowe wzorce osobowe. Mass media widzą w odbiorcach przyszłych
konsumentów nie myślących samodzielnie i krytycznie. Świat obrazu jest na pewno
pociągający i atrakcyjny, kolorowy i łatwy w odbiorze, trochę naiwny i dający się kreować za
pomocą pilota. Skutecznie „zabija” wyobraźnię, przekształca widza w konsumenta nie
dokonującego samodzielnych wyborów. Nowe pokolenia mają coraz słabszą wyobraźnię, są
nadpobudliwi, bardziej skłonni do zachowań agresywnych, rozchwiani emocjonalnie.
Tematem dnia są doniesienia o morderstwach i rozbojach dokonywanych przez coraz
młodszych przestępców. MłodzieŜ Ŝyjąc w wyimaginowanym wirtualnym świecie, tracą
poczucie rzeczywistości. Rosnący wpływ mediów na rozwój cywilizacyjny, a zwłaszcza na
mentalność i postawy człowieka budzi zarówno nadzieję jak i niepokój. Media elektroniczne
oddziaływają na postawy młodego człowieka znacznie silniej niŜ wzory i modele
przekazywane przez rodziców, czy wychowawców i nauczycieli w szkołach. Telewizja,
video, gry komputerowe, a nawet reklamy mają ujemny wpływ na zdrowie, rozwój
psychiczny i fizyczny dziecka. Zakłócają organizację dnia, wykorzystanie czasu wolnego i
czasu przeznaczonego na naukę, róŜne zajęcia domowe czy rozwój zainteresowań. Mass
media
dezintegrują
rodzinę,
a
ponadto
wyręczają
rodziców
w
wychowaniu.
MłodzieŜ przesiadująca przed telewizorem budzi niepokój wielu lekarzy takich jak:
okulistów, neurologów, psychologów czy ortopedów. MłodzieŜ oglądając telewizję czy video
lub obsługując komputer naraŜone jest na promieniowania elektromagnetyczne. Najczęściej
nie siedzi ono w naleŜytej odległości od ekranu telewizyjnego lub zbyt długo obsługuje
komputer. Jego sylwetka jest pochylona, zgarbiona. Te sytuacje sprzyjają rozwojowi wielu
chorób, między innymi: pogarszający się stan wzroku, wady postawy, nerwice, ból głowy. To
wszystko sprzyja apatii i zniechęceniu. Czas stracony na oglądanie telewizji, video, obsługę
komputera nie sprzyja zabawom na świeŜym powietrzu. Częsty kontakt z ekranem
telewizyjnym
poprzez
oglądanie
programów
prowadzić
moŜe
do
postrzegania
fotograficznego, dwuwymiarowej rzeczywistości oglądanej na ekranie. W tym przypadku
dziecko moŜe mieć trudności w spostrzeganiu rzeczywistości realnej. MłodzieŜ lubi spędzać
czas w otoczeniu komputera, radia czy telewizora. Czerpią radość z uŜywania ich, wchodzą w
świat wyobraźni, w którym nie ma rzeczy niemoŜliwych. Media zaspakajają potrzeby
poznawcze i emocjonalne, ale teŜ sprawiają, Ŝe czujemy się bardziej samotni, niezrozumiani i
nieakceptowani. Technika utrudnia procesy integracyjne z nowo poznanymi ludźmi.
Komunikowanie się za pomocą sieci komputerowej daje moŜliwość nawiązywania wielu
kontaktów, są to kontakty pośrednie, które nie uczą bycia w grupie społecznej, eliminują
bezpośrednią obecność drugiego człowieka. W środowisku uczą się podporządkowywać
swoje indywidualne potrzeby interesom grupowym w odróŜnieniu od środków masowej
komunikacji, które stymulują indywidualne reakcje i prywatne doświadczenia.
LITERATURA
1. Gajewska B., Mass media, a młody odbiorca, ,,Wychowawca”, 2002, nr 7-8,
2. Izdebska J., MłodzieŜ – media elektroniczne. Nowa przestrzeń edukacyjna, „Edukacja
Medialna” 2003, nr 1
3. Nowak A. Wybrane zjawiska powodujące zagroŜenia społeczne, Kraków 2000
4. Stypułkowska J. Problemy rozwoju i wychowania , Warszawa 2004,
OPRACOWAŁA K. TARKOWSKA