szkolny program profilaktyki
Transkrypt
szkolny program profilaktyki
Szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum w Zespole Szkół im. Integracji Europejskiej w Nowym Mieście Nowe Miasto, rok szkolny 2016/17 1 SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna.........................................................................................3 II. Założenia programu...................................................................................5 III. Cele szkolnej profilaktyki.........................................................................6 IV. Metody pracy.............................................................................................8 V. Realizacja działań szkolnej profilaktyki....................................................9 A. Plan realizacji...............................................................................................10 B. Zasady interwencji wobec uczniów szczególnie zagrożonych...................14 C. Obowiązki osób odpowiedzialnych za realizację Programu Profilaktyki..14 VI. Ewaluacja programu profilaktyki..........................................................15 I. Podstawa prawna 2 Program profilaktyki opracowany został na podstawie: 1. Rozporządzenia MEN z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z dnia 27 lutego 2007 r. Nr 35, poz.222), 2. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego ( Dz. U. dnia 30 sierpnia 2012 r. Nr 165 , poz.977), 3. Konwencji o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. ratyfikowana przez Polskę 7 lipca 1991 r. 4. Deklaracji Praw Człowieka, 5. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, 6. Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. z późniejszymi zmianami z 22 lipca 2002 r. ( Dz. U. Nr 147, poz. 1231), 28 marca 2007 r. ( Dz. U. Nr 70, poz. 473), 4 września 2009 r. (Dz. U. Nr 18, poz.97), 4 stycznia 2013 r.( Dz. U. z 2013r. poz. 1563), 7. Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r., 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r., 9. Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r., 10. Statutu Publicznego Gimnazjum w Nowym Mieście, 11. Programu Wychowawczego Publicznego Gimnazjum w Nowym Mieście, 12. Doświadczeń, obserwacji i spostrzeżeń nauczycieli i wychowawców. Wprowadzenie Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych podejmowanych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. 3 Głównym celem profilaktyki jest ochrona przed zagrożeniami, zatem działania profilaktyczne powinny być nakierowane na osłabienie czynników ryzyka, sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych oraz na wzmocnieniu czynników chroniących, zwiększających odporność człowieka na działanie czynników ryzyka. Szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum zakłada działania, które mają doprowadzić przede wszystkim do wzmocnienia czynników chroniących, przy jednoczesnym osłabieniu czynników ryzyka. Przyjmujemy model profilaktyki integralnej, realizowanej w każdym obszarze pracy pedagogicznej. II. Diagnoza zagrożeń Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki wymaga określenia obszarów problemowych i dostosowania do nich konkretnych, zaplanowanych działań. Diagnoza problemów wychowawczych w gimnazjum została przeprowadzona poprzez: 1. Relacje wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w danej klasie. 2. Ewaluację na temat respektowania norm społecznych w szkole oraz niepożądanych zjawisk występujących na terenie szkoły. 3. Przeprowadzenie ankiet wśród uczniów, rodziców i pracowników szkoły. 4. Rozmowy z rodzicami, zarówno indywidualne jak i zbiorowe. 5. Analizę dokumentacji szkolnej / frekwencja na zajęciach, udział w zajęciach dodatkowych, zapisy w dzienniczkach uczniowskich i zeszytach wychowawczych klasy. 6. Analizę dokumentacji pedagoga szkolnego. 7. Wnioski z współpracy z policją, GOPS-em, Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, Gminną Komisja rozwiązywania Problemów alkoholowych i innymi. 8. Obserwacje zachowań uczniów w sytuacjach szkolnych. 9. Analizę sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów. 10. Wnioski z prac Rady Pedagogicznej gimnazjum. Podstawowym celem badań było zebranie wiarygodnych informacji dotyczących występowania i rozmiarów takich zjawisk jak: używanie substancji psychoaktywnych (tytoń, alkohol, narkotyki, dopalacze), agresja wśród młodzieży, napaść fizyczna bądź psychiczna na nauczyciela, napastowanie seksualne, kradzieże, niszczenie sprzętu szkolnego, wagary, trudności szkolne, brak troski o własne zdrowie. Jednocześnie zwrócono uwagę na rozpoznanie czynników chroniących tj. więzi rodzinne, zainteresowania uczniów, aktywne spędzanie wolnego czasu, pozytywny wpływ grupy rówieśniczej. Istotnym elementem diagnozy było rozpoznanie oczekiwań rodziców wobec konstruowanego programu profilaktyki oraz ich nastawienia i chęci zaangażowania się w realizowanie tego programu. Z diagnozy sytuacji w szkole wynika, że najczęstszymi zachowaniami ryzykownymi podejmowanymi przez uczniów są: 1. Palenie papierosów. 2. Agresja słowna 3. Bójki i pobicia 4. Wagary. 5. Brak zainteresowania nauką. 6. Cyberprzemoc 4 Przestawiona powyżej ocena stanu wyjściowego w zakresie zagrożeń i problemów wychowawczych pozwoliła na sformułowanie głównych celów Szkolnego Programu Profilaktyki, a następnie wyznaczenie zadań i sposobów ich realizacji, służących osiągnięciu założonych celów. III. Założenia programu Założenia programu są zgodne z: Programem Wychowawczym Szkoły, Statutem Szkoły, Szkolnym Zestawem Programów Nauczania, Kierunkami Realizacji Polityki Oświatowej i Państwa. Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowania niepożądanych procesów i zjawisk określanych jako przejawy patologii życia społecznego, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów jest realizowana podczas działań edukacyjnych szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych zajęć profilaktyczno-wychowawczych. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone opisaną powyżej diagnozą potrzeb uczniów, nauczycieli i rodziców. Profilaktyka w naszej szkole będzie koncentrować się na: a) rozwijaniu zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałaniu niepowodzeniom szkolnym, b) wyrabianiu umiejętności (zdolności) samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi, c) wspomaganiu rozwoju moralnego uczniów (poszanowania norm, wartości, autorytetów), d) stworzeniu uczniom możliwości przynależności do pozytywnych grup rówieśniczych, organizacji szkolnych, zespołów sportowych, uczestniczenia w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, zajęciach rozwijających uzdolnienia, itp., e) wspomaganiu rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych, f) wyrabianiu umiejętności (zdolności) korzystania z multimediów, g) wyrabianiu u uczniów punktualności i odpowiedzialności z realizację obowiązków szkolnych i nie tylko. h) rozwijanie umiejętności ( zdolności ) wykorzystania czasu wolnego w sposób aktywny jak również rozwijając kompetencje czytelnicze. Istotą profilaktyki uzależnień nie jest głoszenie wszem i wobec wiedzy na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, kradzieży, bójek, ani tym bardziej straszenie skutkami stosowania używek i niewłaściwego zachowania, lecz kształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia, powiedzenia „nie”, aby dorastający młody człowiek umiał w przyszłości dokonywać właściwych wyborów. Instytucje wspomagające szkołę w działaniach profilaktycznych. Działania szkoły w zakresie profilaktyki powinny być wspierane przez współpracę z określonymi instytucjami. Podczas realizowania zadań wynikających ze Szkolnego 5 Programu Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Nowym Mieście przewiduje się współpracę z następującymi instytucjami: 1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Mieście. 3. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. 4. Powiatowa Komenda Policji i Komisariat Policji w Nowym Mieście. 5. Urząd Gminy Nowe Miasto. 6. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Płońsku. 7. Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Mieście. 8. Wiejski Ośrodek Kultury w Nowym Mieście. 9. Centrum Pomocy Kryzysowej w Płońsku. 10. Poradnia Uzależnień. 11. Poradnia Położniczo – Ginekologiczna. 12. Parafia św. Anny w Nowym Mieście. 13. Kurator sądowy. 14. Straż Gminna. 15. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 16. Poradnia Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży. 17. Gminne Koło Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Nowym Mieście. 18. Nadleśnictwo Płońsk. 19. Bank Żywności w Ciechanowie. 20. Polski Związek Wędkarski Koło w Nowym Mieście. 21. Gminna Biblioteka Publiczna w Nowym Miescie. IV. Cele szkolnej profilaktyki. Cel nadrzędny: OSŁABIENIE CZYNNIKÓW RYZYKA, SPRZYJAJĄCYCH PODEJMOWANIU ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH. Celem programu jest taki wpływ na dziecko, aby lepiej radziło sobie w życiu, z rozwiązywaniem problemów, aby rozumiało siebie, umiało współżyć z innymi i potrafiło również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach. 1.Cel ogólny: Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowania. Cele szczegółowe: wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w szkole, poza szkołą oraz w drodze do i ze szkoły, wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas pomocy w gospodarstwie rolnym, zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy, pokazanie, czym jest agresja i jakie zagrożenia niesie agresja oraz jak ją rozpoznawać, obalenie mitu „wielkiego macho” czy też „silny może więcej”, 6 pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień, pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów, obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza „nieszkodliwości piwa”, przeciwdziałanie zjawisku Cyberprzemocy oraz rozwijanie kompetencji informatycznych, dostarczenie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania, przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia, podniesienie poziomu świadomości uczniów w zakresie kulturalnego kibicowania oraz zasad fair play, pokazanie, jakie skutki niesie za sobą opuszczanie zajęć szkolnych oraz przeciwdziałanie absencji uczniów. 2. Cel ogólny Kształtowanie postaw prozdrowotnych i proekologicznych. Cele szczegółowe: podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych, propagowanie zasad zdrowego stylu życia wśród uczniów, utrwalanie zdrowych nawyków żywieniowych, rozpoznawanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu, zapobieganie paleniu tytoniu i stosowaniu dopalaczy wśród uczniów, poszerzenie wiedzy uczniów na temat grypy i sposobów zapobiegania zakażeniom, poszerzenie wiedzy o chorobach odkleszczowych, poznanie sposobów zapobiegania chorobom odkleszczowym, uświadomienie wagi problemu ugryzień przez kleszcze, kształtowanie prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, wdrażanie do przestrzegania podstawowych zasad higieny osobistej, poszerzenie wiedzy uczniów na temat HIV i AIDS, podejmowanie działań dla ochrony środowiska naturalnego, rozwijanie poczucia odpowiedzialności i szybkiej reakcji na problemy ekologiczne. 3. Cel ogólny: Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach. Cele szczegółowe: doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, uczuć, uczenie rozumienia i akceptowania własnych i cudzych uczuć, kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny, kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia, rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o swoje zdrowie, wzmocnienie integracji i poczucia bezpieczeństwa w grupie, nabywanie umiejętności prawidłowej komunikacji interpersonalnej, uczenie się aktywnego słuchania, nabywanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów, 7 kształtowanie umiejętności wyrażania własnych opinii oraz szacunku i tolerancji wobec opinii innych, 4. Cel ogólny: Wprowadzenie w świat wartości i norm, na których wychowanek może się oprzeć w swoich wyborach Cele szczegółowe: kształtowanie postaw prorodzinnych, ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać: zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc, życzliwość, wdrażanie do otwartego dzielenia się swoimi myślami i odczuciami, zachęcanie do rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia, wpajanie zasad moralnych, etycznych, zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole, wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie, kształcenie umiejętności właściwego doboru audycji telewizyjnych, i radiowych, korzystania z komputera i Internetu, rozwijanie umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, poczucia dystansu do świata reklam i fikcji, ukazywanie zagrożeń wynikających z długotrwałego oglądania telewizji, pracy i zabawy z komputerem, 5. Cel ogólny: Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Cele szczegółowe: stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień, pobudzanie potrzeby aktywnego, zdrowego stylu życia, kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego, udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami, wdrażanie do przeznaczenia części czasu wolnego na udział w różnego rodzaju akcjach, zapoznanie z ideą wolontariatu. Stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania kompetencji czytelniczych. V. Metody pracy W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody, przede wszystkim aktywizujące, by umożliwić uczniom doświadczanie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wprowadzać można różne techniki, dostosowując je do wieku uczniów, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu ich aktywności. Poniżej wymieniono najważniejsze metody i techniki, spośród których prowadzący może wybrać takie, które najlepiej odpowiadają danemu tematowi: 1. krąg uczuć (klasowe powitanie i pożegnanie), 2. rysunek – forma swobodnej ekspresji, umożliwiająca uczniom uzewnętrznianie swoich przeżyć, doświadczeń, emocji, wiedzy o otaczającym świecie, 3. psychodrama – odgrywanie scenek na wybrane tematy tak, by dać możliwość 8 przeżycia sytuacji mogących się wydarzyć w życiu, 4. dyskusja klasowa, rozmowa – wymiana poglądów, dzielenie się doświadczeniami, wspólna praca nad problemem, 5. „burza mózgów”, której celem jest stworzenie listy pomysłów na rozwiązanie określonego problemu, 6. krótkie opowiadania – stosowanie tej metody jest szczególnie przydatne przy tematach trudnych, budzących zawstydzenie, polega ona na opowiadaniu o sytuacjach życiowych prawdziwych lub wymyślonych, aby na przykładzie przeżyć bohaterów omówić daną sytuację, 7. gry i zabawy jako urozmaicenie prowadzonych zajęć, 8. praca w małych grupach (3-5 osobowych) – efektywna zwłaszcza wtedy gdy temat dotyczy ważnych problemów emocjonalnych i wyjątkowych sytuacji, gdyż uczniom łatwiej wypowiedzieć się wobec mniejszej liczby rozmówców, 9. uzupełnianie zdań („rundki”) – ułatwiają samodzielną wypowiedź, gdyż uczeń ma za zadanie dokończyć zdanie zaczęte przez nauczyciela uzewnętrzniając swoją reakcję, uczucia, 10. pogadanka, 11. gazetka szkolna. VI. Realizacja działań szkolnej profilaktyki Aby osiągnąć jak najlepsze efekty w realizacji celów w roku szkolnym 2009/2010. została przeprowadzona ewaluacja pod hasłem „bezpieczna szkoła” na temat respektowania norm społecznych w szkole i najczęstszych zagrożeń występujących na terenie szkoły Ewaluacji dokonano na podstawie następujących metod zdobywania informacji: analizy dokumentacji szkolnej, analizy osiągnięć uczniów; ankiety przeprowadzonej wśród rodziców, uczniów, nauczycieli; obserwacji. Wnioski z ewaluacji W wyniku ewaluacji stwierdzono, że w programie profilaktyki na najbliższe lata szczególną uwagę należy zwrócić na: niwelowanie zachowań ryzykownych, jakimi są częste bójki oraz inne zachowania agresywne w szczególności agresja słowna; wskazywanie uczniom skutecznych metod rozwiązywania konfliktów oraz asertywnych zachowań; świadome i krytyczne korzystanie ze współczesnych środków masowego przekazu /telewizja, radio, Internet / zwiększenie zakresu i form współpracy szkoły z rodzicami poprzez włączenie ich w działania profilaktyczne oraz pedagogizację ; zjawisko cyberprzemocy; wspomaganie ucznia w rozwijaniu własnej kreatywności oraz wspomaganie w efektywnym wykorzystaniu potencjału umysłowego poszanowanie zdrowia i życia własnego oraz innych ludzi jako wartości najwyższej. Wykorzystując wnioski z przeprowadzonej ewaluacji ustalono zadania, które powinny być realizowane w ramach profilaktyki w szkole: 9 Informowanie o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków, dopalaczy i palenia papierosów. Reagowanie na pojawiające się we współczesnym świecie zagrożenia i choroby. Uczenie konstruktywnego odmawiania. Opieranie się presji grupy. Radzenie sobie ze stresem. Uczenie krytycznego odbioru wiadomości płynących ze współczesnych środków przekazu /telewizja, Internet/ Promowanie zdrowego trybu życia i umiejętności wykorzystania czasu wolnego wśród rówieśników i w gronie rodziny. Opracowanie strategii postępowania wobec uczniów opuszczających zajęcia. A. PLAN REALIZACJI ZADANIA / ZAMIERZONE DZIAŁANIA Diagnozowanie środowiska szkolnego FORMY REALIZACJI Niwelowanie przejawów przemocy i agresji, utrwalenie zachowań asertywnych, uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów. Przeprowadzanie ankiet i analiza ich wyników. Obserwacja uczniów. Analiza dokumentacji. Analiza środowiskowa Karty monitoringu osiągnięć ucznia. Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe. Spotkania z przedstawicielami Policji. Konkurs plastyczny oraz warsztaty, zajęcia o charakterze terapeutycznym w ramach planu działań wspierających, zajęcia i rozgrywki sportowe w ramach programu “Jestem Kibicem przez duże „K” Zapobieganie podejmowania przez młodzież Konkursy plastyczne Apele profilaktyczne Filmy edukacyjne OCZEKIWANE EFEKTY REALIZATORZY Rozpoznanie sytuacji problemowej. Wychowawcy klas. Pedagog szkolny. Doradca zawodowy. Uczeń: - nie ulega presji rówieśników, skutecznie radzi sobie z sytuacjami nacisku - konflikty rozwiązuje rzeczowo, nieinwazyjnie - potrafi opanować negatywne emocje, nie jest agresywny, - posiada umiejętności prawidłowego porozumiewania się, jest życzliwy, okazuje innym szacunek, - słucha bez uprzedzeń i osądzania, - odnosi sukcesy na miarę swoich możliwości - potrafi pokonywać trudności, łagodzi stres ćwiczeniami relaksującymi - wykorzystuje dostarczoną wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. - potrafi współdziałać w grupie, ma poczucie własnej wartości zna zasady fair play i potrafi je stosować podczas rozgrywek Uczeń: - potrafi być kreatywny - zna zgubny wpływ nikotyny na Wychowawcy Pedagog szkolny GOPS Nauczyciele przedmiotów Wychowawca świetlicy Wychowawcy klas Pedagog szkolny 10 zachowań ryzykownych typu: palenie tytoniu, używanie alkoholu i środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze) Uczenie konstruktywnego odmawiania Niwelowanie stresu Uczenie świadomego i umiejętnego korzystania ze współczesnych środków audiowizualnych Spotkanie ze specjalistą Gazetki tematyczne Ankieta diagnozująca Realizacja tematyki antyalkoholowej i szkodliwości środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze na godzinach wychowawczych oraz WdŻwR Realizacja programu antynikotynowego „Znajdź właściwe rozwiązanie" "Smak życia czyli debata o dopalaczach" Zajęcia z asertywności Współpraca z Poradnią Uzależnień Redagowanie broszur i ulotek informacyjnych Zapoznanie rodziców z możliwościami leczenia młodzieży -Postępowanie według procedury Zajęcia wychowawcze „Czy warto nauczyć się asertywności?” gazetki ścienne na korytarzu szkolnym apele profilaktyczne spotkania ze specjalistami Zajęcia edukacyjne poświęcone zagadnieniom związanym ze stresem. Tablice informacyjne poświęcone stresowi. Tworzenie grup wsparcia Organizowanie dodatkowych zajęć sportowych w gronie rówieśników i rodziny w ramach programów „Postaw na rodzinę” zajęcia informatyczne lekcje wychowawcze, zajęcia biblioteczne, zajęcia świetlicowe zajęcia warsztatowe gazetki w salach komputerowych inscenizacje szkolne pedagogizacja rodziców na organizm człowieka (palacza czynnego i biernego), - jest świadomy zagrożeń związanych ze spożywaniem alkoholu i zażywania środków psychoaktywnych, -w sytuacjach zagrożenia wie ze może liczyć na pomoc rodziny i pedagogów Nauczyciel biologii Koordynator programu „Ja nie palę” Samorząd Uczniowski Rodzice. Zaproszeni specjaliści Uczeń: - zna swoją wartość - potrafi być asertywny - nie ulega presji rówieśników, - skutecznie radzi sobie z sytuacjami nacisku -świadomie dokonuje właściwych wyborów. Uczeń: - wie co to jest stres, zna jego objawy i uwarunkowania - zna sposoby redukowania napięcia emocjonalnego - uczeń potrafi zorganizować sobie, rodzinie i kolegom aktywny wypoczynek Wychowawcy klas Pedagog szkolny Nauczyciele Uczeń: -świadomie dobiera audycje telewizyjne i radiowe, - umie używać TI aby korzystać z komputera i Internetu, - posiada umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, - ma poczucie dystansu do świata reklam i fikcji, - zna zagrożenia wynikające z Wychowawcy Nauczyciele Informatyki Wychowawcy klas Pedagog szkolny. Nauczyciel biologii Nauczyciele w-f, Rodzice 11 długotrwałego oglądania telewizji, pracy i zabawy z komputerem oraz zawierania znajomości przez Internet. - wie jakie zagrożenie niesie ujawnianie własnych danych i telefonów w sieci - jest świadomy konsekwencji wynikających z zamieszczania w Internecie informacji czy zdjęć dotyczących kolegów, nauczycieli, ,innych osób / zjawisko cyberprzemocy/ Uczeń: Ukazanie uczniom Filmy edukacyjne -zna rodzaje zagrożeń, rodzajów Gazetki, broszury, - potrafi bezpiecznie poruszać się po zagrożeń, materiały edukacyjne drodze, uświadomienie Pogadanki na godzinach - przewiduje skutki swoich działań, przyczyn wychowawczych weryfikuje własne postępowanie i skutków Spotkania z policją - wie, jak zachować się, gdy jest wynikających w ramach programu zaczepiany przez nieznajomych z nierozważnego ,,Bezpieczna drogi do - umie zachować rozwagę w zachowania. szkoły” nawiązywaniu znajomości, udział w realizacji - umie bawić się bezpiecznie, programu B&N B- jak - wie jak zachować się, kiedy jest sam BEZPIECZNY N -jak w domu, NIECHRONIONY Warsztaty z pracownikami - zna zasady umiejętnego reagowania w sytuacjach Banku Żywności w Ciechanowie w ramach akcji zagrożenia i udzielenia pierwszej pomocy, MARNOWANE JEDZENIE - pamięta ważne telefony (policja, ŚMIERDZI straż pożarna, pogotowie), - wie do kogo zwrócić się o pomoc w różnych sytuacjach -zna problem marnowania i utylizacji nie sprzedanej bądź kupowanej w nadmiarze żywności oraz podejmuje działania przeciwdziałające temu zjawisku Uczeń: Promowanie zajęcia sportowe; udział zdrowego stylu w zawodach sportowych chętnie uczestniczą w szkolnych zajęciach sportowych, życia i właściwego udział w różnorodnych biorą udział w zawodach. wykorzystania konkursach. - aktywnie uczestniczy w konkursach, czasu wolnego różnego rodzaju przedsięwzięcia mające na rozwijając swoje zainteresowania. celu rozwijanie kompetencji czytelniczych - wykorzystuje swój czas wolny, korzystając z zajęć np. apele szkolne, przeprowadzanych w ramach kółek wykonywanie gazetek, zainteresowań. udział w akcjach - bierze udział w akcjach ekologicznych poznaje ideę wolontariatu ogólnopolskich, aktywnie uczestniczy w przygotowywaniu biorąc udział w akcjach uroczystości szkolnych. Koła Wolontariusza. Dyskoteki i zabawy szkole - zna i stosuje zasady zdrowego stylu życia zebraniach rodzicielskich odnośnie zagrożeń w sieci akcje informacyjne np. „Dzień bezpiecznego Internetu” Wychowawcy Nauczyciele biologii, techniki, edukacji dla bezpieczeństwa, policja, pracownicy Banku Żywności w Ciechanowie Wszyscy Nauczyciele Samorząd Uczniowski Pielęgniarka Koło Wolontariusza Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Nadleśnictwo Płońsk Biblioteka szkolna Gminna Biblioteka Publiczna w Nowym Mieście 12 - uczestniczy w różnych formach spędzania wolnego czasu organizowanych na terenie szkoły Kształtowanie postaw prozdrowotnych i proekologicznych Udział uczniów w programach profilaktycznych: „Znajdź właściwe rozwiązanie”, Kleszcz mały czy duży nic dobrego nie wróży. Działania edukacyjne w zakresie zapobiegania zakażeniom HIV i chorobie AIDS Gazetki i broszury dla uczniów i rodziców związane z tematami proekologicznymi. Uczeń: - pogłębia wiedzę na temat profilaktyki - przygotowuje się do roli lidera edukacji zdrowotnej w środowisku lokalnym. - poznaje alternatywne form spędzania czasu wolnego w gronie rówieśników i rodziny - potrafi zorganizować sobie, rodzinie i kolegom aktywny wypoczynek i potrafi kulturalnie kibicować - potrafi dostrzec y w otaczającym go środowisku zmian powstałe pod wpływem negatywnych oddziaływań człowieka Nauczyciel biologii Pielęgniarka Wychowawcy Nauczyciele w-f i edukacji dla bezpieczeństwa Pedagog szkolny. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Policja Koło Wolontariusza Zebrania ogólnoszkolne, podejmujące problematykę profilaktyczną Pedagogizacja rodziców na zebraniach klasowych, poświeconych określonym zagadnieniom. Indywidualne spotkania rodziców z pedagogiem i wychowawcą klasy Szkolenia Rady Pedagogicznej. Rodzice: - znają problemy wychowawcze pojawiające się w okresie dorastania ich dzieci - znają sposoby radzenia sobie w trudnych sytuacjach wychowawczych. - rozszerzają swoją wiedzę na temat wychowania dzieci. - wiedzą gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach wychowawczych Dyrekcja szkoły. Pedagog szkolny. Wychowawcy klas. Zaproszeni goście Nauczyciele: - podnoszą poziom swojej wiedzy. - podnoszą efektywność podejmowanych działań profilaktycznych. Dyrekcja szkoły Nauczyciele Zaproszeni specjaliści Rozmowy dyscyplinujące z uczniami w obecności wychowawcy i rodzica Ścisła współpraca szkoły z rodzicami Konsekwentne rozliczanie opuszczonych godzin lekcyjnych i spóźnień Ciekawe lekcje z wykorzystaniem metod aktywizujących oraz nowoczesnych pomocy Uczeń: Wychowawcy - systematycznie uczęszcza na lekcje, Nauczyciele nie spóźnia się Pedagog szkolny. - przestrzega zasad właściwego zachowania się i aktywnie uczestniczy w lekcji - dba o porządek w klasie - przestrzega regulaminu, stosuje się do poleceń nauczyciela Pedagogizacja rodziców Podnoszenie wiedzy i umiejętności nauczycieli dotyczących uzależnień Poprawa frekwencji i dyscypliny na lekcji, niwelowanie wagarów „Postaw na rodzinę”wycieczki i zawody sportowe w gronie rodziny 13 Kształtowanie postaw prorodzinnych multimedialnych. Program poprawy frekwencji Wspieranie w uczniach szacunku dla wartości rodzinnych, poprzez program profilaktyczny „Postaw na rodzinę” realizowany we współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Nowym Mieście, Doskonalenie umiejętności prospołecznych uczniów uczestniczących w różnych formach zajęć i wypoczynku, mających wpływ na obniżenie poziomu niepożądanych zachowań społecznych i wzmocnienie więzi rodzinnych. - uczeń potrafi w sposób aktywny i satysfakcjonujący spędzać czas w gronie rówieśników i rodziny Dyrekcja szkoły Nauczyciele Wychowawcy Pedagog szkolny. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Policja Szczegółowy sposób realizacji danego zadania i tematyka zajęć czy ćwiczeń zależy od osób prowadzących. Uwzględniana jest w rocznych planach pracy wychowawczej. B. ZASADY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONYCH Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych obejmuje odwołanie się do specjalistycznej pomocy, przy czym główną rolę odgrywa tu wychowawca dziecka i pedagog szkolny. Jeżeli na podstawie obserwacji i zebranych informacji o uczniu okaże się, że jest on szczególnie zagrożony, ma za sobą już pierwsze doświadczenia w zakresie zachowań ryzykownych, trzeba podjąć oddziaływania specyficzne dla danego rodzaju zaburzenia. Nie może się to odbyć bez udziału rodziców dziecka. Do wychowawcy należy nawiązanie kontaktu z rodzicami i pedagogiem szkolnym, wskazywanie odpowiedniego specjalisty, a czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu z nim, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii. Podjęcie samych działań to już sprawa pedagoga szkolnego oraz pomocy specjalistycznej na zewnątrz szkoły (poradnie psychologiczno - pedagogiczne, organizacje pozarządowe działające na rzecz dzieci i młodzieży). C. OBOWIAZKI OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI Obowiązki dyrektora: 1. Zakłada, że w jego szkole funkcja profilaktyki musi być spójna z funkcją wychowania. 2. Posiada podstawową wiedzę w zakresie profilaktyki problemowej. 3. Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole. 4. Premiuje doskonalących się nauczycieli. 5. Zachęca uczniów do udziału w działaniach profilaktycznych. 6. Włącza rodziców do współpracy w tworzeniu i realizacji szkolnych programów: Wychowawczego i Profilaktycznego. 14 7. Wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w swoim środowisku. 8. Współpracuje z instytucjami wspierającymi działalność profilaktyczną. Obowiązki pedagoga szkolnego: 1. Diagnozowanie problemów wychowawczych szkoły. 2. Koordynowanie i monitorowanie przebiegu realizacji planu profilaktyczno – wychowawczego szkoły. 3. Wspieranie wychowawcy i pozostałych pracowników w realizacji zadań profilaktyczno – wychowawczych wynikających z planu wychowawczego szkoły. 4. Organizuje na terenie szkoły spotkania i warsztaty dla uczniów ze specjalistami. 5. Udział w wewnątrzszkolnym doskonaleniu (rady pedagogiczne). 6. Praca indywidualna i grupowa z uczniami i rodzicami. 7. Propagowanie treści i programów profilaktycznych. 8. Systematycznie doskonali się w zakresie wychowania i profilaktyki. Obowiązki nauczycieli (nauczycieli wychowawców): 1. Promuje zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania wolnego czasu. 2. Utrzymuje osobowe relacje z uczniami (poprzez konsultacje, indywidualne rozmowy). 3. Konstruktywnie współpracuje z gronem pedagogicznym oraz pozostałymi pracownikami szkoły. 4. Doskonali się w zakresie profilaktyki. 5. Dostrzega indywidualność dziecka, indywidualizuje oddziaływania. 6. Ma pozytywne relacje z rodzicami, potrafi pozyskać rodziców do współpracy. 7. Doskonali się zawodowo. Obowiązki rodziców: 1. Mają dobry kontakt ze szkołą i szeroko rozumianym środowiskiem dziecka. 2. Aktywnie współpracują ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno – wychowawcze i opiekuńcze. 3. Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów przeciwdziałania im. 4. Stanowią wzór osobowy – model dla dziecka. 5. Dbają o dobry kontakt z dzieckiem. VI. Ewaluacja programu profilaktyki Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu profilaktycznego. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów, obserwacja postępów w nauce i zachowaniu, udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki, frekwencja na zajęciach szkolnych, udział w zajęciach pozalekcyjnych, 15 ocena samopoczucia ucznia w szkole, ocena pracy profilaktycznej, Narzędzia ewaluacji: ankieta, obserwacja, analiza dokumentacji szkolnej, rozmowa, wywiad, Spodziewane efekty podjętych działań profilaktycznych 1. Szkoła w opinii uczniów i rodziców uważana jest za bezpieczną. 2. Biblioteki wspomagają kompetencje czytelnicze jak również wyposażone są w publikacje dotyczące profilaktyki i najnowsze wiadomości z zakresu nauczania i wychowania - materiały dostępne również dla rodziców. 3. Opracowanie jednolitych, jasnych procedur postępowania owocuje lepszymi relacjami uczeń - nauczyciel - rodzic co pozwala na szybszą i skuteczniejszą interwencję oraz na łatwiejsze wychwycenie i zrozumienie problemu. 4. Uczniowie chętnie biorą udział w różnorodnych konkursach i zawodach, a wyniki w nauce są zadowalające. 5. Uczniowie są współgospodarzami szkoły, samorząd uczniowski jest aktywny, podejmuje ciekawe akcje. 6. Uczniowie i ich rodzice mają możliwość korzystania ze wsparcia pedagoga oraz profesjonalnych instytucji. 7. Uczniowie wypracowują zasady współżycia i tolerancji. 8. Liczba wagarów jest nieduża. 9. Akty przemocy występują sporadycznie. 10. Uczniowie osiągają coraz lepsze sukcesy w sporcie. 11. Wszyscy uczniowie w trudnej sytuacji mogą liczyć na pomoc i wsparcie, a rodzice przełamali wstyd i w razie potrzeby śmiało zgłaszają swoje trudności. 12. Uczniowie wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki. Przewiduje się ewaluację programu profilaktycznego po dwóch latach jego realizacji. Przewodniczący: Rady Pedagogicznej............................................................. Rady Rodziców..................................................................... Samorządu Uczniowskiego................................................... 16