uchwała Nr 89 - BIP Urząd Gminy Gniewino

Transkrypt

UCHWAŁA NR XII/89/2015
RADY GMINY GNIEWINO
z dnia 31 sierpnia 2015
w sprawie przyjęcia „Program Ochrony Środowiska na terenie Gminy Gniewino na lata
2015-2018”
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1 i ust. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. 2013, poz. 5941 ze zm.) oraz w związku z art. 17
ust. 1 i 2 oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz.
U. z 2013 r. poz.1232 ze zm. 2), uchwala się, co następuje
Rada Gminy Gniewino
uchwala, co następuje:
§ 1.
Przyjmuje się Program Ochrony Środowiska na terenie Gminy Gniewino na lata 2015-2018,
stanowiący załącznik do niniejszej uchwały
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Gniewino.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia
Przewodnicząca Rady Gminy Gniewino
(-) Judyta Smulewicz
1
Dz.U. z 2013r. poz. Nr 645 i poz. Nr 1318, Dz.U. z 2014r. poz. Nr 379 i poz. Nr 1072
2
Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, 1238, z 2014 r. poz. 40, 47, 457, 822, 1101, 1146, 1322.
WA
1
PROGRAM
OCHRONY ŚRODOWISKA
NA TERENIE
GMINY GNIEWINO
NA LATA 2015-2018
Gniewino, 2015-02-27
WA
2
Spis treści
1. Wstęp.
1
1.1. Podstawa prawna opracowania.
1
1.2. Ogólna charakterystyka obszaru.
2
2. Ocena aktualnego stanu środowiska.
4
2.1. Warunki klimatyczne.
4
2.2. Warunki fizycznogeograficzne i geomorfologiczne.
5
2. 3. Utwory powierzchniowe
6
2.4. Surowce naturalne.
6
2.5. Gleby i użytkowanie gruntów
7
2.6. Powietrze atmosferyczne
8
2.7. Hałas
12
3. Zasoby przyrody
12
3.1. Zbiorowiska roślinne
12
3.2. Obszary i obiekty prawnie chronione.
14
3. 2. 1. Rezerwaty przyrody.
14
3. 2. 2. Obszary chronionego krajobrazu.
14
3. 2. 3. Obszary NATURA 2000.
15
3. 2. 4. Pomniki przyrody.
16
3.3. Zasoby wodne i gospodarka wodno-ściekowa.
17
3. 3. 1. Rzeki.
17
3. 3. 2. Jeziora.
18
3. 3. 3. Mniejsze zbiorniki wodne.
19
3. 3. 4. Wody podziemne.
19
4. Jakość wód powierzchniowych. Wody płynące.
21
5. Zaopatrzenie w wodę.
23
6. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków.
24
7. Gospodarka odpadami w gminie Gniewino.
25
7.1 Składowiska odpadów .
26
8. Zaopatrzenie gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
26
8. 1. Zaopatrzenie w ciepło.
27
8. 2. Zaopatrzenie w energię.
27
WA
3
8. 2. 1. Energia elektryczna.
27
8. 2. 2. PGE EWŻ.
28
8. 2. 3. Energetyka wiatrowa.
28
8. 2. 4. Zaopatrzenie w gaz –parametry linii i zasięg.
28
9. Analiza SWOT w zakresie ochrony środowiska
29
10. Analiza zagrożeń dla środowiska przyrodniczego Gminy Gniewino.
30
11 . Walory środowiska przyrodniczego i ich wykorzystanie.
31
12. Polityka ekologiczna
31
13. Cele (w tym cele długoterminowe) oraz formy ich realizacji
33
14. Narzędzia zarządzania środowiskiem - instrumenty prawne, finansowe i społeczne.
35
15. Literatura i źródła wykorzystane
37
WA
4
1. Wstęp.
1.1. Podstawa prawna opracowania.
Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska
(Dz.U.2013.1232 z późn. zm.) Organ wykonawczy gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej
państwa, sporządza gminny program ochrony środowiska, uwzględniając wymagania, o których mowa
w art. 14. Projekt gminnego programu ochrony środowiska podlega zaopiniowaniu przez organ
wykonawczy powiatu.
W postępowaniu, którego przedmiotem jest sporządzenie programu ochrony środowiska zapewnia
się możliwość udziału społeczeństwa na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t. j. Dz. U. 2013. 1235 z późn.
zm.).
Z wykonania programów organ wykonawczy gminy sporządza co 2 lata raport, który
przedstawia radzie gminy.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.1997.78.483 z późn. zm.) w art. 74 stanowi, że
w zakresie bezpieczeństwa ekologicznego i ochrony środowiska władze publiczne prowadzą politykę
zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom, a ochrona
środowiska jest ich obowiązkiem. Ponadto każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie
środowiska, a władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu
środowiska. Art. 86 Konstytucji wskazuje, że każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska
i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej
odpowiedzialności określają odrębne przepisy.
Ustawa prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 z późn. zm.) ujmuje ochronę środowiska jako
podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi
przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na racjonalnym kształtowaniu środowiska
i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałaniu
zanieczyszczeniom i przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego. Ochrona
środowiska obejmuje wszystkie ożywione i nieożywione składniki środowiska i chroni jego zasoby
przed negatywnymi oddziaływaniami efektów jego działalności w kontekście stworzenia optymalnego
środowiska dla zdrowia i życia człowieka. W stosunku do ochrony przyrody realizowana jest z punktu
widzenia zabezpieczenia potrzeb człowieka i opiera się na zasadach: praworządności; przezorności,
likwidacji zanieczyszczeń u źródła, ekonomizacji działań ochronnych, uspołecznienia, ponoszenia
odpowiedzialności indywidualnej ("zanieczyszczający płaci"), regionalizacji i konstytucyjnej zasady
rozwoju zrównoważonego. Polega ona na racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu
zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, poprzez: przeciwdziałanie
zanieczyszczeniom, przywracanie elementów przyrodniczych do stanu właściwego, gospodarowanie
zasobami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju i racjonalnego przekształcania środowiska.
W sporządzonym opracowaniu uwzględniono wymagania obowiązujących przepisów
prawnych dotyczących zagadnień ochrony środowiska. Główny cel programu to: zapobieganie emisji
WA
5
zanieczyszczeń, racjonalna gospodarki odpadami, racjonalna gospodarka zasobami przyrody, wzrost
wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, ochrona ekosystemów, kształtowanie proekologicznych
wzorców i edukacja ekologiczna, zwiększanie stopnia skanalizowania i zwodociągowania,
propagowanie zwiększania ilości korytarzy ekologicznych.
1.2. Ogólna charakterystyka obszaru.
Gmina Gniewino jest gminą wiejską, położoną w północnej części powiatu wejherowskiego.
Stanowi część Pobrzeża Kaszubskiego. (rys. 1)
Rys. 1. Położenie gminy Gniewino na terenie województwa pomorskiego i Polski.
Gmina Gniewino graniczy z gminami wiejskimi Wejherowo, Luzino, Łęczyce i Choczewo
oraz z gminą Krokowa w powiecie puckim (rys. 2).
Rys. 2. Położenie gminy Gniewino w powiecie
wejherowskim.
WA
Rys. 3 Obręby geodezyjne gminy
6
Powierzchnia Gminy Gniewino liczy 176 km2 (14 % powierzchni powiatu). Gminę
zamieszkuje ok. 7 300 mieszkańców. Gmina liczy 12 sołectw i 26 miejscowości (tab. 1) z których
największą jest wieś Gniewino i dzieli się na 17 obrębów geodezyjnych (rys. 3).
Tab. 1. Sołectwa i miejscowości tworzące Gminę Gniewino.
Lp
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
WA
Sołectwo:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
Bychowo
Chynowie
Czymanowo
Gniewino
Kostkowo
Lisewo
Mierzynko
Mierzyno
Nadole
Perlino
Rybno
24
25
26
Miejscowość:
Bychowo
Toliszczek
Chynowie
Czymanowo
Opalino
Gniewino
Strzebielinek
Strzebielinko
Kostkowo
Dąbrówka
Łęczyn Dolny
Słuszewo
Lisewo
Jęczewo
Mierzynko
Salino
Salinko
Dębina
Mierzyno
Gniewinko
Nadole
Perlino
Rybno
Rybienko
Tadzino
Tadzino
Płaczewo
Przysiółek
Leśniczówki , Powierzchnia
osady leśne
[ha ]
Bychówko- część
684,8050
1235,6081
952,7234
Cegielnia
Wybudowanie przysiółek
Kowalka przysiółek
2738,0213
Brodnicaleśniczówka
4177,6927
748,0000
Dębina - osada
2158,4721
Rukowo- osada
813,9997
Perlinko - część
1850,9865
609,0704
Alpy – przysiółek
Rybska Karczmaosada
925,4646
548,1035
7
Gmina Gniewino ma rolniczy charakter. Ponad 40% jej powierzchni stanowią użytki rolne
i niemalże tyle samo (ok. 40%) lasy. Znaczny udział w powierzchni gminy - ok. 11% stanowią wody.
Warunki geograficzne oraz przyrodnicze sprzyjają rozwojowi turystyki i rekreacji. Rozwinięte jest
również przetwórstwo rybne. W gminie znajduje się największa w województwie pomorskim
elektrownia szczytowo-pompowa .
Główny ośrodek gminy - miejscowość Gniewino, dzieli od ośrodka powiatowego - Wejherowa odległość ok. 20 km. Przez gminę przebiega droga relacji Wejherowo - Choczewo.
Najbliższa droga krajowa relacji Gdynia - Szczecin przebiega w odległości ok. 5 - 7 km
od południowej granicy gminy.
Gmina graniczy w części południowej i wschodniej z kompleksami leśnymi, rzadziej granica biegnie
wzdłuż ich krawędzi. Granica gminy zbieżna jest fragmentarycznie z systemem hydrograficznym,
w tym przebiegu dolin Redy i Piaśnicy oraz Jeziora Żarnowieckiego, którego brzeg wyznacza
jednocześnie granicę powiatu wejherowskiego. Na zachodzie granica gminy styka się natomiast
z Jeziorem Choczewskim.
Przez teren gminy przepływają dwie rzeki - Piaśnica, oraz Bychowska Struga. W granicach gminy
znajdują się cztery jeziora: Żarnowieckie - największe w regionie Kaszub Północnych, Salińskie,
Dąbrze i Czarne.
Teren Gminy Gniewino charakteryzuje się bardzo urozmaiconym ukształtowaniem powierzchni.
W obrębie gminy znajdują się dwa płaty wysoczyznowe - Kępa Gniewinowska i Kępa Salińska,
rozcięte Rynną Słuszewską, a w północno-wschodniej części gminy położona jest Rynna Jeziora
Żarnowieckiego. Duże różnice względne wysokości przekraczające 100 m stały się decydującym
czynnikiem lokalizacji elektrowni szczytowo - pompowej.
Klimat w północnej części gminy ma charakter morski, przejawiający się najmniejszymi
na całym polskim pobrzeżu amplitudami rocznymi temperatur.
Na terenie gminy Gniewino przeważają gleby brunatne wyługowane oraz brunatne właściwe,
występujące w północnej i centralnej części gminy. W dnach podmokłych obniżeń i dolin występują
gleby mułowo-torfowe, które znaleźć można w północno - wschodniej jej części - na obszarze Jeziora
Żarnowieckiego, przy zachodniej granicy gminy - na terenach Bychowskiej Strugi i jezior: Salińskiego
oraz Czarnego. Gleby mułowo-torfowe można również odnaleźć na południowo - wschodnim obszarze
gminy - w rejonie Pradoliny Redy - Łeby. Południowo - zachodnie tereny gminy zajmują gleby
bielicowe.
Ponad 40% całego terenu gminy zajmują lasy. Dominują w nich kwaśne buczyny, łęgi olszowe,
zarośla wierzbowe, buczyny i brzeziny. Dają one schronienie zwierzętom takim jak: jelenie, sarny,
daniele, dziki, lisy, kuny, borsuki, zające, różnym gatunkom ptaków, min.: orliki krzykliwe, puchacze,
zimorodki, a nawet orły bieliki.
Na terenie Gminy znajdują się chronione formy przyrody. Są to obszary NATURA 2000,
Obszary Chronionego Krajobrazu, liczne pomniki przyrody oraz florystyczny rezerwat Długosza
królewskiego w Łęczynie- cennej odmiany paproci z rodziny długoszowatych, położony na bagnach
i torfowiskach w okolicach Łęczyna, utworzony w 1977 r. Można zaobserwować ok. 200 okazów
tej rośliny.
2. Ocena aktualnego stanu środowiska.
2.1. Warunki klimatyczne.
WA
8
Położenie niedaleko Morza Bałtyckiego warunkuje klimat lokalny Gminy Gniewino,
charakteryzując specyficzne warunki bioklimatyczne: częste występowania silnych wiatrów
oraz zjawiska bryzy morskiej wpływające na temperaturę powietrza; stosunkowo intensywne
promieniowanie słoneczne, zwłaszcza na przełomie wiosny i lata oraz występowanie w powietrzu
aerozolu morskiego. Cechy morskie przejawiają się najmniejszymi na całym polskim pobrzeżu
amplitudami rocznymi temperatur powietrza (16,5 0C), mniejszą liczbą mroźnych i gorących dni
oraz najwyższą średnią prędkością wiatru (6,1 m/s). Według obserwacji na Rozewiu przeciętnie
przez 73 dni w ciągu roku prędkość wiatru jest większa od 10 m/s, przy czym aż 38.7% częstotliwości
przypada na sektor SW - W. Konsekwencją przewagi wiatrów z tego sektora wiejących wzdłuż
dłuższej osi Jeziora Żarnowieckiego są częste i o dużym nasileniu piętrzenia wiatrowe wody
w zbiorniku. Roczna wilgotność powietrza jak i wysokość opadów jest wysoka i wynosi ponad
700 mm. Występuje duża liczba dni z mgłą. Częste są występowania opadów gradu.
2.2. Warunki fizycznogeograficzne i geomorfologiczne.
Pod względem fizycznogeograficznym Gmina Gniewino położona jest w obrębie regionu
Pobrzeża Kaszubskiego, stanowiącego część Pobrzeży Południowobałtyckich. Występują
tu charakterystyczne dla pobrzeży kępy wysoczyznowe oddzielone rynnami polodowcowymi, tworząc
mikroregiony, występujące w granicach gminy w większych lub mniejszych fragmentach, którymi są
min.: Pradolina Redy, Rynna Jeziora Żarnowieckiego, Dolina Bychowskiej Strugi, Kępa
Gniewinowska.
Pod względem geomorfologicznym teren gminy ukształtowany przez zlodowacenia
i postglacjalną erozję podzielony jest na następujące formy ukształtowania terenu: kępy wysoczyzny
moreny dennej; płaty moreny czołowej; pradoliny; doliny rzeczne i rynny polodowcowe, które według
regionalizacji fizycznogeograficznej pokrywają się z następującymi mikroregionami (tab. 2, rys. 4):
Tab. 2. Mikroregiony na terenie Gminy Gniewino
Jednostki geomorfologiczne
Kępy wysoczyznowe
Obniżenie i rynny
Mikroregiony
A1
A2
A3
A4
B1
B2
B3
B4
Kępa Żarnowiecka
Kępa Gniewinowska
Kępa Salińska
Kępa Choczewska
Rynna Żarnowiecka
Dolina Bychowskiej Strugi
Rynna Słuszewska
Rynna Choczewska
Formy pradolinne
C
Pradolina Redy
W obrębie kęp dominuje morena denna oraz liczne małe zagłębienia wytopiskowe urozmaicające
jej powierzchnię. Zbocza kęp w kierunku rynien są strome i porozcinane dolinami, ukształtowanymi
przez wodę. U wylotu dolin utworzyły się stożki napływowe na skutek akumulacji osadów niesionych
przez wody w wyniku zmniejszenia spadku koryta i prędkości spływu wody. Moreny tworzą piaski
gliniaste i gliny, rzadziej piaski luźne i słabogliniaste, a także torfy powstałe w wyniku torfienia
polegającego na gromadzeniu i humifikacji szczątków roślinnych w warunkach nadmiernego
uwilgotnienia.
WA
9
W obrębie płatów wysoczyzny morenowej wyróżniamy obszary bezodpływowe powierzchniowo –
ewapotranspiracyjne oraz chłonne. W tych pierwszych tworzą się małe zbiorniki wodne – tzw. oczka.
Największą rynnę subglacjalną otoczoną tarasami o szerokości od 100 do 200 m i wysokości
od 5 do 20 m zajmuje w części centralnej i północnej Jezioro Żarnowieckie. Rynna wcina się
w wysoczyznę polodowcową dzieląc ją na: Wysoczyznę Lęborską i Pucką. Różnica poziomów między
wysoczyznami i rynną przekracza 100 m. Od południa rynnę zamykają Wzniesienia Warszkowskie,
a od północy rynna przechodzi w płaską równinę Błot Przymorskich. Od zachodu przylega do Kępy
Gniewinowskiej, a od wschodu do Kępy Żarnowieckiej.
Rynna Bychowskiej Strugi i Rynna Słuszewska charakteryzują się podobną genezą i aktualnym stanem
odwadniania powierzchniowego – drobnymi ciekami.
Pradolina Redy (Dolina Redy) obejmuje południowo- wschodnią część gminy. Jest odwadniana
obecnie przez górny odcinek rzeki Redy. Szerokość dna pradoliny wynosi ponad 2-3 km, a głębokość
wcięcia w wysoczyzny morenowe sięga do 30- 40 m. Dno pradoliny różnicuje się na trzy formy teras:
zalewowych, nadzalewowych oraz strefy deluwiów i wysokich teras pradolinnych. W podłożu dolin
erozyjnych występuje przewaga utworów piaszczystych i piaszczysto- żwirowych, rzadziej utworów
organogenicznych.
Rys. 4. Mikroregiony na terenie Gminy Gniewino
2. 3. Utwory powierzchniowe
Utwory powierzchniowe sięgające nawet do 250 m występujące w granicach gminy Gniewino
nawiązują do ukształtowania powierzchni i procesów glacjalnych oraz akumulacyjnych. Reprezentują
je gliny zwałowe, eratryki, żwiry i piaski budujące moreny czołowe, a także gliny wysoczyzny moreny
dennej o różnym stopniu spłaszczenia i różnej miąższości.
Równinne powierzchnie sandrowe w południowo-wschodniej części gminy zajmują piaski
wodnolodowcowe. Rynny, pradoliny, tereny bezodpływowe, dna dolin rzecznych wypełniają osady
10
WA
rzeczne, rzeczno-jeziorne i jeziorno- bagienne, reprezentowane przez piaski, żwiry, mułki, margle
i torfy.
2.4. Surowce naturalne.
Występowanie złoża kruszywa naturalnego pod postacią piasków i żwirów oraz utworów
organogenicznych jest
wynikiem obecności na powierzchni utworów plejstoceńskich, które
wykształciły się w postaci glin zwałowych moreny dennej falistej oraz osadów piaszczystych
wodnolodowcowych i lodowcowych. Ich zestawienie prezentuje tabela poniżej.
Tab. 3. Kopaliny na terenie Gminy Gniewino
PIASKI I ŻWIRY
LP
NAZWA ZŁOŻA
ZASOBY GEOLOGICZNE
1
2
3
NADOLE
TADZINO
MIERZYNO
4
OPALINO
474 TYŚ TON
5081 TYŚ TON
92 TYS. TON
BLOK A- BILANS PIASEK ZE ŻWIREM 317849 TON, PIASEK 555012
TON;
BLOK B - SZACUNEK - PIASEK ZE ŻWIREM 38680 TON, PIASEK
86029 TON;
BLOK C - PIASEK ZE ŻWIREM 81262 TON.
ZASOBY
PRZEMYSŁOWE
WYDOBYCIE
5081
191
TORFY
1
PERLINO
6 TYŚ M3
Jedyne miejsce eksploatacji znajduje się w Tadzinie. Zestawienie obszarów perspektywicznych
występowania kopalin na obszarze gminy Gniewino przedstawia tabela 4.:
Tab. 4. Obszary perspektywiczne występowania kopalin na terenie Gminy Gniewino.
PRZYPUSZCZALNE
ZASOBY W
TYS. M3/TYS. TON
1500
RODZAJ I WIEK KOPALINY
KREDA JEZIORNA – HOLOCEN
FORMA
WYSTĘPOWANIA
GNIAZDOWA
KRUSZYWO NATURALNE DROBNE PIASKI PLEJSTOCEŃSKIE
250
GNIAZDOWA
800
GNIAZDOWA
KRUSZYWO GRUBE, PIASZCZYSTO- ŻWIROWE - PLEJSTOCEŃSKIE
60
GNIAZDOWA
3800
GNIAZDOWA
3800
GNIAZDOWA
KRUSZYWO GRUBE, PIASZCZYSTO- ŻWIROWE - PLEJSTOCEŃSKIE
60
GNIAZDOWA
KRUSZYWO NATURALNE DROBNE PIASKI Z PRZEWARSTWIENIAMI
ŻWIRU PLEJSTOCEŃSKIE
300
GNIAZDOWA
2.5. Gleby i użytkowanie gruntów
Struktura użytkowania terenu jest zrównoważona dla form użytkowania. Użytki rolne oraz lasy
i grunty leśne zajmują po około 40 % powierzchni terenu. Grunty leśne i tereny zalesione przeważają
na południu i zachodzie gminy, oraz na obrzeżach jezior. Użytki rolne występują głównie w części
północnej i środkowej. Dominują wśród nich grunty orne stanowiące ponad 80 % powierzchni
użytków, pozostałą część zajmują łąki - 11 %, pastwiska – 7 % i sady poniżej 1 % (tab. 5)
Tab.5 .Charakterystyka użytkowania terenów Gminy Gniewino (http://stat.gov.pl/bdl 1996)
RODZAJE GRUNTÓW
UŻYTKI ROLNE
WA
POWIERZCHNIA (HA)
7125,00
STRUKTURA %
40,35
11
W TYM
GRUNTY ORNE
SADY
ŁĄKI TRWAŁE
PASTWISKA TRWAŁE
UŻYTKI LEŚNE ORAZ GRUNTY ZADRZEWIONE
GRUNTY ZABUDOWANE I ZURBANIZOWANE
DROGI
GRUNTY KOLEJOWE
NIEUŻYTKI
GRUNTY POD WODAMI
TERENY RÓŻNE
RAZEM:
5510,28
20,50
877,40
716,82
7583,5
378,77
339,56
44,51
215,02
1785,64
184
17656,0
31,21
0,12
4,97
4,06
42,95
2,15
1,92
0,25
1,22
10,11
1,04
100,0
Gleby występujące na terenie Gminy Gniewino pomimo zakwaszenia skał macierzystych
i niskiej zasobności w przyswajalne składniki pokarmowe wyróżniają się bardzo korzystnymi
właściwościami fizycznymi. Przeważają gleby brunatne wyługowane i właściwe wykształcone
z piasków gliniastych i glin zwałowych. W podmokłych dolinach rzecznych i obszarach zatorfionych
występują gleby mułowo-torfowe.
Kompleksy rolniczej przydatności obejmują tereny o podobnych właściwościach
fizykochemicznych gleb z uwzględnieniem warunków klimatycznych, geomorfologicznych, stosunków
wodnych oraz stopnia kultury, najbardziej odpowiednie dla rozwoju i plonowania różnych gatunków
roślin uprawnych.
Przydatność rolnicza gleb w gminie Gniewino jest wysoka. Ponad 40% wszystkich gleb ocenione
zostało jako gleby 2. i 3. kompleksu rolniczej przydatności gleb. Na obszarze gminy dominują
kompleksy pszenny dobry i pszenno-żytni. W strukturze użytkowania dominują użytki rolne. Panują
korzystne warunki do uprawy zbóż, ziemniaków i roślin oleistych. W użytkach rolnych dominującą
klasą gleby jest klasa IV – 55%, następnie klasa III – 22% i klasa V – 17%. Grunty klas II i III łącznie
stanowią 25% powierzchni użytków rolnych w gminie. Najniższy odsetek stanowią grunty klasy VI –
6%. Użytki zielone, łąki i pastwiska, stanowią ponad 32% ogólnego areału uprawowego. Dominującym
odczynem gleb jest odczyn kwaśny – ogółem 90% gleb. Pozostałe 10 % to gleby
o odczynie obojętnym i zasadowym.
2.6. Powietrze atmosferyczne
W gminie Gniewino źródłami emisji zanieczyszczeń do atmosfery są: ruch komunikacyjny,
gospodarstwa domowe, małe przedsiębiorstwa.
Źródłem emisji komunikacyjnej jest ruch drogowy na drogach powiatowych i gminnych.
Emisja komunikacyjna występuje w umiarkowanym stopniu na całym obszarze gminy. Obszar gminy
omijają międzyregionalne trasy komunikacyjne, zarówno drogowe, jak i kolejowe. Najbliższa droga
krajowa nr. S6 relacji Gdynia - Szczecin przebiega od południowej strony granicy gminy. Od północnej
strony granicy gminy przebiega droga wojewódzka nr 213 relacji Słupsk – Wicko – Żelazno – Sulicice
– Celbowo, a od strony zachodniej przebiega droga nr 218 relacji Gdańsk Chwaszczyno – Wejherowo
– Krokowa.
Główny ośrodek gminy – miejscowość Gniewino, dzieli od ośrodka powiatowego – Wejherowa –
odległość ok. 20 km. Natomiast odległość od centrum Gdyni wynosi ok. 44 km, a od Gdańska – miasta
wojewódzkiego – ok. 70 km.
W Gminie Gniewino brak jest centralnego systemu ciepłowniczego z rozbudowaną siecią
przesyłową. Występują jedynie kotłownie gazowe zasilające po kilka obiektów bądź indywidualne
WA
12
źródła opalane różnymi paliwami, które są źródłem emisji niskiej i występują w budownictwie
mieszkaniowym, a w tym: budynkach jednorodzinnych i mieszkaniach osób prywatnych, budynkach
wielorodzinnych, budynkach użyteczności publicznej, budynkach usługowych i przemysłowych.
Ich udział w zanieczyszczeniu powietrza wzrasta w okresie zimowym. Większość budynków
wielorodzinnych posiada centralne zaopatrzenie w ciepło. Głównym źródłem ciepła są lokalne
kotłownie gazowe (Gniewino) bądź ciepło odzyskowe z transformatorów ESP Żarnowiec
(Czymanowo). Budynki użyteczności publicznej :placówki oświatowe (przedszkola, zespoły szkół),
budynek ośrodka zdrowia, ochotniczych straży pożarnych, ośrodka pomocy społecznej, jednostek
organizacyjnych Gminy Gniewino oraz innych instytucji publicznych zasilane są w większości
w ciepło z lokalnych kotłowni zasilanych biomasą (zrębki drzewne w kompleksie sportowo-szkolnym
w Gniewinie) oraz gazem ziemnym. W pozostałych mniejszych obiektach są kotłownie indywidualne
i piece opalane drewnem, olejem opałowym czy energią elektryczną . Zakłady przemysłowe Rieber
-Food, Agro Fish i Śnieżka są głównymi odbiorcami gazu w gminie. W pozostałych zakładach
przemysłowych i firmach usługowych paliwami dominującymi są biomasa (tartak) oraz gaz ziemny
(hotele, ośrodki turystyczne).
Tab. 6. Powierzchnia i stan ludności w gminie Gniewino.
WYSZCZEGÓLNIENIE
LICZBA LUDNOŚCI OGÓŁEM
POWIERZCHNIA MIESZKALNA (BUDYNKI JEDNO I WIELORODZINNE)
POWIERZCHNIA POMIESZCZEŃ PRZEZNACZONYCH NA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ
OD OSÓB FIZYCZNYCH I PRAWNYCH ORAZ BUDYNKÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
m2
WARTOŚCI
7 300 (na dzień: 31. 12. 2014 r.)
132 088
m2
84 941
Zestawienie źródeł ciepła, bilansu ciepła oraz odbiorców ciepła w gminie zestawiono w poniższych
tabelach (tab 7- 9).
Tab. 7 Źródła ciepła w układzie rodzajowym
POTRZEBY
C.O.
C.W.U.
ŹRÓDŁA CIEPŁA
PIECE WĘGLOWE I TRZONY KUCHENNE
KOTŁOWNIE OPALANE DREWNEM
KOTŁOWNIE WĘGLOWE
KOTŁOWNIE OLEJOWE
KOTŁOWNIE GAZOWE
OGRZEWANIE ELEKTRYCZNE
PROMIENNIKI CIEPŁA NA GAZ PŁYNNY
CIEPŁO ODZYSKOWE
KOTŁOWNIA NA ZRĘBKI
ELEKTRYCZNE PODGRZEWACZE POJEMNOŚCIOWE
ELEKTRYCZNE PODGRZEWACZE PRZEPŁYWOWE
KOTŁOWNIE OPALANE DREWNEM
KOTŁOWNIE WĘGLOWE
KOTŁOWNIE OLEJOWE
KOTŁOWNIE GAZOWE
KOLEKTORY SŁONECZNE
Tab. 8. Bilans ciepła na potrzeby bytowe wg rodzaju zabudowy
ZAPOTRZEBOWANIE NA NOŚNIK
CIEPŁA
JEDN.
WIELKOŚĆ
BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
CIEPŁO ODPADOWE
GJ
WĘGIEL
T
1 768
RODZAJ NOŚNIKA
WA
ILOŚĆ CIEPŁA
UDZIAŁ
GJ/ROK
%
1 052
34 478
1,2%
38,3%
13
DREWNO
M3
OLEJ
T
GAZ ZIEMNY
M3
ENERGIA ELEKTRYCZNA
MWH
GAZ LPG
KG
ENERGIA SŁONECZNA
KG
SŁOMA
T
RAZEM
BUDOWNICTWO UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
CIEPŁO ODPADOWE
GJ
WĘGIEL
T
DREWNO
M3
OLEJ
T
GAZ ZIEMNY
M3
ENERGIA ELEKTRYCZNA
MWH
GAZ LPG
KG
SŁOMA
T
RAZEM
BUDOWNICTWO USŁUGOWE I PRZEMYSŁOWE
CIEPŁO ODPADOWE
GJ
WĘGIEL
T
DREWNO
M3
OLEJ
T
GAZ ZIEMNY
M3
ENERGIA ELEKTRYCZNA
MWH
GAZ LPG
KG
SŁOMA
T
RAZEM
100 681
4 918
136
270 470
2 646
70
91
22
1 509
42
54 624
255
27 541
5 633
8 715
9 431
2 881
82
288
90 099
30,6%
6,3%
9,7%
10,5%
3,2%
0,1%
0,3%
100,0%
0
0
8 451
1 752
1 760
910
0
0,0%
0,0%
64,6%
13,4%
13,5%
7,0%
0,0%
1,5%
0,0%
200
0
13 073
806
769
296
1 953 880
302
119
0
15 712
4 307
12 245
62 954
1 077
4386
0
0
0,0%
15,6%
4,3%
12,2%
62,5%
1,1%
4,4%
0,0%
0,0%
100,00%
tab. 9. zestawienie odbiorców ciepła
L.p.
Lokalizacja kotłowni
Moc cieplna
zainstalowana na
potrzeby c.o.
Moc cieplna
zainstalowana na
potrzeby c.w.u.
Łączna
moc
cieplna
kW
kW
kW
Rodzaj paliwa
1
Urząd Gminy Gniewino
26
0
26
gaz ziemny
2
Samorządowy Zespół Szkól w Gniewinie
1388
112
1200
Biomasa
zrębki
3
Samorządowy Zespół Szkół w Kostkowie
180
90
270
olej
opałowy/gaz
4
Gminny Ośrodek Zdrowia Gniewino
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„BIK - MED" w Pucku,
Przychodnia Lekarska w Gniewinie
74
21
95
olej
opałowy/gaz
5
Dom Pomocy Społecznej w Strzebielinku
( prowadzony przez powiat wejherowski )
520
130
650
gaz
6
Riela Zakład Produkcji Maszyn
Rolniczych
400
30
430
gaz
1657
0
1657
gaz
355
20
375
gaz
energia
7
8
9
WA
Agro Fisch zakład przetwórstwa mączki
rybnej
Mleczarnia "Śnieżka"
Zaplecze stadionu sportowego
14
elektryczna
10
Warsztat samochodowy Czymanowo
30
0
30
węgiel
11
Lakiernia samochodowa Czymanowo
20
0
20
węgiel
12
Hotel Bychowo
105
45
150
olej opałowy
13
Kompleks turystyczno rekreacyjny
Kaszybskie Oko
energia
elektryczna
15
Centrum Obsługi Technicznej w
Kostkowie
Gminny Ośrodek Turystyki i Sportu
energia
elektryczna
sieć co
16
Hotel Mistral Sport
700
80
780
gaz
17
Zakład Rieber Foods - Gniewino
4170
0
4170
olej
opałowy/ga
18
Tartak Czymanowo
20
0
20
trociny
19
Rybno 53
539
0
53,9
gaz
20
Kotłownia Osiedle XXX - lecia PRL blok
nr 5
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
21
nr 6
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
22
nr 7
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
23
nr 8
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
24
Kotłownia Osiedle XXX - lecia blok PRL
nr 9
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
25
nr 10
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
26
nr 11
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
27
nr 12
61,2
19
80,2
olej
opałowy/gaz
28
nr 14
74
16
105,8
olej
opałowy/gaz
29
nr 15
41,6
28
69,6
olej
opałowy/gaz
30
nr 16
71
24
95
olej
opałowy/gaz
31
nr 17
87
19
106
olej opałowy
32
nr 18
123
27
150
olej opałowy
33
nr 19
126
28
154
olej opałowy
47,5
gaz
69,6
gaz
14
34
35
Kotłownia Osiedle XXX-Lecia blok PRL
nr 13
Kotłownia Osiedle XXX-lecia blok PRL
nr 22
36
budynek osp w Nadolu
180,00
37
budynek osp w Gniewinie
290,00
WA
energia
elektryczna
energia
elektryczna
15
38
budynek świetlicy w Kostkowie
190.00
39
pływalnia kryta w Gniewnie
1220,00
40
budynek świetlicy Bychowo
137,00
e. elektryczna
biomasa
(zrebki)
e. elektryczna
41
budynek świetlicy Chynowie
140,00
elektryczne
42
obiekt Trzy Korony
624,00
e. elektryczna
43
obiekt zaplecza sportowego w Gniewinie
386,60
e. elektryczna
44
hala widowiskowo sportowa w Gniewinie
1869,50
45
obiekt GOTIS
1720,00
46
budynek świetlicy w Perlinie
290,50
gaz ziemny
biomasa
(zrębki)
e. elektryczna
47
budynek świetlicy w Mierzynie
199,10
pompa ciepła
48
budynek świetlicy w Rybnie
294,50
gaz ziemny
49
budynek świetlicy w Lisewie
143,00
e. elektryczna
50
obiekt ośrodka zdrowia w Gniewinie
1866,10
gaz ziemny
2.7. Hałas
Hałas to dźwięki o nadmiernym natężeniu w danym miejscu i czasie. Jego źródła punktowe i liniowe,
to środki komunikacji, transportu, produkcji w obiektach i na zewnątrz oraz drogi, lotniska, dworce,
zajezdnie, stacje rozrządowe, obiekty przemysłowe, rozrywkowe, sportowe itp. Duży wpływ
na środowisko akustyczne ma lokalizacja emitora. Dominujący wpływ na klimat akustyczny
środowiska przyrodniczego mają hałasy komunikacyjne. Poziomy dźwięku, których źródłem są środki
komunikacji drogowej i kolejowej, wynoszą od 75 do 95 dB, w podziale na poszczególne rodzaje
pojazdów przedstawia się to następująco : pojazdy jednośladowe 79-87 dB, samochody ciężarowe
83-93 dB, autobusy i ciągniki 85-92 dB, samochody osobowe 75-84 dB, maszyny drogowe
i budowlane 75-85 dB, wozy oczyszczania miasta 77-95 dB
Powyższe wartości przekraczają o kilka decybeli wymagania określone dla krajowych producentów
przez polską normę. Natomiast dopuszczalne poziomy hałasu, określone dla środowiska innymi
przepisami do maksimum 45-60 dB, są przekraczane aż o 12 do 37 dB. Istotną rolę w kształtowaniu
klimatu akustycznego środowiska odgrywa układ dróg.
Na terenie gminy Gniewino brak jest uciążliwych i stałych źródeł hałasu. Uciążliwości związane
z emisją hałasu dotyczą dróg gminnych i powiatowych oraz pobliży zakładów przemysłowych.
Punktowe i niestałe źródła hałasu stanowią działania związane z obsługą sektora turystycznego
oraz z pracami budowlanymi, transportem i pracą zakładów przemysłowych.
3. Zasoby przyrody
3.1. Zbiorowiska roślinne
Obszar gminy Gniewino charakteryzuje się bardzo zróżnicowanymi walorami środowiska
biotycznego. W granicach gminy Gniewino wyróżnić można następujące podstawowe typy zbiorowisk
roślinnych:
16
WA







kwaśne buczyny - jeden z dominujących zbiorowisk leśnych na obszarze gminy, tworzący
buczynowe kompleksy leśne, jedynie w zbiorowiskach przekształconych wzrasta rola świerka
i sosny, stan zachowania jest dobry; Dominującym gatunkiem drzewa jest buk zwyczajny,
z domieszkami (klon, dąb, grab, świerk). Tworzy siedliska ubogie. Występuje na glebach
kwaśnych. Runo zwykle dość luźne (niewielkie pokrycie), trawiasto-mszyste;
łęgi olszowe rozpowszechnione na terenie gminy zbiorowiska leśne, liczne w obrębie dolin,
występujące nad rzekami i potokami, na terenach zalewowych, gdzie nanoszony i osadzany jest
żyzny muł. Typowe gleby to mady rzeczne. Siedliska azonalne związane są głównie
z wodami płynącymi. W drzewostanie występują m.in.: olcha, topola, wierzba, wiąz, jesion, dąb.
Gatunki charakterystyczne: podagrycznik pospolity, kostrzewa olbrzymia, pokrzywa zwyczajna,
wiązówka błotna i bluszczyk kurdybanek. Lasy zagrożone wyniszczeniem w związku z pracami
związanymi z regulacją koryt rzecznych oraz melioracjami;
olsy i zarośla wierzbowe – zbiorowiska wykształcone głównie w obrębie szerokich den
polodowcowych porastające żyzne, bagienne siedliska, o wysokim poziomie wody stojącej,
o
charakterystycznej kępowej strukturze runa - na kępach rosną gatunki borowe,
w dolinkach przynajmniej okresowo wypełnianych wodą - rośliny bagienne. Zbiorowisko
wytwarzane na glebach wytworzonych z torfowisk niskich, lecz często spotyka się je na glebach
murszowych wytworzonych na piaskach i madach rzecznych, najczęściej są to gleby murszowomineralne, murszowe, mullowo - murszowe, torfowo- murszowe, murszowo-glejowe z mullem
murszowatym. Gatunkiem drzewa dominującym w lesie tego typu jest olsza czarna, z ewentualną
domieszką brzozy omszonej, jesiona wyniosłego lub sosny zwyczajnej. Na podszyt składają się:
czeremcha zwyczajna, kalina koralowa, kruszyna pospolita, a także niektóre gatunki wierzb. Kępy
porasta roślinność leśna, w tym: bluszczyk kurdybanek, kosaciec żółty, kuklik zwisły i czyściec
leśny;
bory i brzeziny bagienne obejmują zbiorowiska rozwijające się na podłożu organogenicznym
usytuowane na podłożu torfowym, z wysoko położonym lustrem wody, nie zajmujące dużych
powierzchni, ich drzewostan buduje przede wszystkim sosna przy znacznym udziale brzozy
brodawkowatej i omszonej, większość wystąpień obejmuje płaty boru lub brzeziny znacznie
przekształcone, zbiorowiska są wykształcone kadłubowo, bądź fragmentarycznie; zbiorowiska
o atlantyckim typie zasięgu, spotykane na północnym zachodzie kraju. Z krzewów zwykle spotyka
się tu kruszynę pospolitą. Warstwa runa zazwyczaj jest bardzo zwarta z masowo występującą
borówką czarną, widłakiem jałowcowatym, rzadziej z bagnem zwyczajnym, borówką bagienną
i bardzo silnie rozwiniętą warstwą mszystą. Brzeziny bagienne należą do typów siedlisk o dużej
wrażliwości na czynniki zewnętrzne, w szczególności na zmiany stosunków wodnych.
nasadzenia drzew na gruntach porolnych - grupa ta stanowi znaczną część gruntów leśnych
występujących w granicach gminy – przeważnie są to monokultury sosnowe, z towarzyszeniem
brzozy i modrzewia, stanowią antropogeniczne zbiorowiska zastępcze często na siedliskach
grądowych i buczynowych;
zbiorowiska szuwarów właściwych i turzycowych – licznie występujące, zajmujące przeważnie
pasy wzdłuż brzegów zbiorników wodnych, niekiedy całkowicie zarastające płytkie oczka,
podmokłe zagłębienia terenu, zwykle w obrębie większych kompleksów łąkowych lub łąkowozaroślowych;
torfowiska - jeden z typów mokradeł, siedlisk wysoce uwodnionych, ze specyficzną roślinnością
i zachodzącymi procesami akumulacji osadów organicznych. Jest to teren stale podmokły,
o podłożu trudno przepuszczalnym, pokryty zbiorowiskami roślin bagiennych
WA
17
i bagienno- łąkowych. Obszary cenne pod względem przyrodniczym i gospodarczym. Jedna
z najbardziej wrażliwych na przekształcenia środowiska grupę zbiorowisk, związanych głównie
z eksploatacja torfu i pracami melioracyjnymi oraz użyźnieniem siedlisk nawozami sztucznymi,
Uwagę zwracają rzadkie elementy flory – malina maroszka, wełnianeczka darniowa, bagno
zwyczajne, wrzosiec bagienny, żurawina błotna;
 zbiorowiska synantropijne (segetalne i ruderalne)– ruderalne stanowią lub towarzyszą uprawom
rolnym i przydomowym, wykształcają się na przydrożach, w pobliżu zabudowań gospodarczych;
występują pospolicie na terenie całej gminy; zwykle zajmują małe powierzchnie; segetalne –
zbiorowiska roślinne związane z uprawami, rosnące przede wszystkim na polach, wśród roślin
uprawnych, niekiedy mogące przyczynić się do obniżenia plonu, ich kompozycje są związane
z określonymi warunkami siedliska oraz z gatunkiem rośliny uprawnej.
Najcenniejsze zbiorowiska na terenie gminy Gniewino zachowały się w obrębie terenów
nieprzydatnych lub trudno dostępnych dla upraw rolniczych (pagóry czołowo-morenowe, zbocza dolin
rzecznych i rynien polodowcowych, izolowane zagłębienia terenu i rozległe tereny podmokłe.
Natomiast antropogeniczne struktury biotyczne na terenie gminy Gniewino jakimi są zespoły
i założenia parkowe oraz cenne drzewostany cmentarne pozwoliły na zachowanie okazów, które
ze względu na wartość przyrodniczą oraz wiek uznano za pomniki przyrody.
Obszary leśne. Rolę w kształtowaniu rozwoju szaty roślinnej odgrywa budowa geologiczna
pokrywy czwartorzędowej i związane z nią zróżnicowanie środowiska glebowego, środowiska
wodnego ukształtowanie terenu oraz użytkowanie gruntów dla potrzeb gospodarczych.
Wskaźnik lesistości gminy wynoszący około 40 % bardzo zbliżony jest do wskaźnika
dla całego powiatu. Większą lesistością wyróżnia się południowo zachodnia cześć Gminy, gdzie
pomiędzy dolinami Łeby i Redy znajduje się kompleks Lasy Lęborskie obejmujący okolice Kostkowa,
Łęczyna Dolnego i jezior Salino, Czarne i Dąbrze. Mniej zalesiona jest północna i środkowa część
gminy i okolice takich miejscowości jak Bychowo, Perlino, Gniewino, Rybno. Wyróżnia się
tu natomiast gęsto porośnięty lasem fragment wysoczyzny na skraju rynny Jeziora Żarnowieckiego.
Dominują lasy bukowe oraz bukowo - dębowe. Mniej powszechne jest występowanie grądów, olsów
i lasów łęgowych związanych głównie z lokalnymi zagłębieniami erozyjnymi, obniżeniami terenu,
dolinami rzek i brzegami jezior.
Środowisko roślinności nieleśnej reprezentują głównie zbiorowiska polne świeżych pastwisk i muraw.
Na terenie Gminy występuje typowy pradolinny krajobraz na który składają się torfowiska,
tereny zabagnione oraz wilgotne łąki i pastwiska potencjalnie będące siedliskiem roślinności leśnej
bagiennej – głównie łęgów i olsów oraz szuwarowej - szuwarów trzcinowych i wysokich turzyc.
3.2. Obszary i obiekty prawnie chronione.
Formy ochrony przyrody na terenie Gminy Gniewino obejmują rezerwaty, obszary chronionego
krajobrazu, obszary Natura 2000 oraz liczne pomniki przyrody.
3. 2. 1. Rezerwaty przyrody.
Rezerwat Długosz Królewski w Łęczynie. Jest to rezerwat florystyczny na obszarze
torfowiskowym Puszczy Wierzchucińskiej, ochroną objęte są zatorfione zagłębienia terenu z dość
WA
18
licznie występującą populacją długosza królewskiego. Powierzchnia rezerwatu wynosi 1,17ha.
Najbliższe miejscowości to Łęczyn Dolny, Wysokie. Rezerwat ten został utworzony w 1977 r.
Podstawa prawna utworzenia rezerwatu: Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego
z dnia 21 lipca 1977 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M. P. z 1977 r. Nr 19 poz. 107).
3. 2. 2. Obszary chronionego krajobrazu.
Obszary chronionego krajobrazu zajmują południowo-zachodnią część Gminy Gniewino.
W części zachodniej znajduje się Choczewsko- Saliński OChK, natomiast w części południowej OChK
Pradolina Łeby-Redy.
Choczewsko- Saliński OChK (8684,0 ha) charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu
obejmującą wysoczyznę morenową, morenę denną płaską i falistą, obniżenia pradolinne i rynnowe.
Obszar porastają lasy o wysokiej wartości biocenotycznej: lasy mieszane, wilgotne z przewagą buka.
W jego obrębie znajdują się zgrupowania największych na terenie województwa jezior lobeliowych:
Jeziora Choczewskie, Dąbrze, Czarne, Salinskie. Największe jest jezioro Choczewskie – 186,88ha,
najgłębsze jezioro Czarne – 23,1m.
OChK Pradolina Łeby-Redy (19156,0 ha) obejmuje swym zasięgiem niewielki, południowy
fragment gminy. Charakteryzuje się on zróżnicowaną rzeźbą terenu, porośniętą przez roślinność
łąkową oraz zespoły leśne, głównie buczyny i bory mieszane, obejmuje część Wysoczyzny
Żarnowieckiej i Pradoliny Redy.
3. 2. 3. Obszary NATURA 2000.
Obszary NATURA 2000 na terenie Gminy Gniewino to trzy obszary chronione: Jeziora
Choczewskie, Lasy Lęborskie i Opalińskie Buczyny.
Obszar Jeziora Choczewskie o powierzchni 11,20 km 2 (z czego na terenie Gminy Gniewino
ok. 2,19 km2 obejmuje ochroną dwa wysunięte najdalej na północ w Polsce jeziora lobeliowe: Jezioro
Choczewskie i Jezioro Czarne, wraz z częścią ich zlewni. Są one położone w krajobrazie leśnym
(Jez. Czarne) lub leśno-rolniczym (Jez. Choczewskie), w zlewniach dominują siedliska kwaśnej
dąbrowy i olsów. Jeziora te mają znaczne, jak na jeziora lobeliowe, powierzchnie, Jezioro Czarne jest
przy tym dość głębokie (głęb. maks. 21 m).
Jezioro Choczewskie jest płytkim, mezotroficznym i stosunkowo bogatym w wapń zbiornikiem. Cechą
charakterystyczną roślinności tego jeziora jest współwystępowanie zbiorowisk roślinnych z klasy
Littorelletea słodkowodne makrofity) oraz ze związku Potamion (zbiorowiska roślin przeważnie
zanurzonych i zakorzenionych na dnie) , z podawaną w literaturze populacją Luronium natans / Elsima
wodna. Jezioro zasługuje na ochronę także ze względu na swoją specyfikę - nietypową mozaikę
podwodnych zbiorowisk roślinnych, w tym dobrze wykształcone zbiorowiska roślinne z klasy Charetea
(ramienice) .
Jezioro Czarne natomiast jest oligotroficznym zbiornikiem o wodzie kwaśnej i ubogiej w wapń
i węglany, o niskim przewodnictwie elektrolitycznym. Jezioro to jest silnie przekształcone w wyniku
włączenia go w sieć melioracyjną i stały dopływ wód melioracyjnych. W związku z tym woda jeziora
jest bogata w substancje humusowe i silnie zabarwiona (240 mg Pt/dm3). Roślinność podwodna jest
uboga, słabo wykształcona, a jej występowanie ograniczone jest do głębokości 0,5 m. Ponadto w ostoi
jest jedna z ośmiu w Polsce populacji Isoëtes echinospora/ Poryblin kolczasty.
WA
19
Lasy Lęborskie (85,65 km2 z czego ok. 47 km2 na terenie Gminy Gniewino) to obszar leżący
w zlewni Bałtyku pomiędzy rzeką Piaśnicą, a Łebą. Teren jest łagodnie falisty, sporadycznie
poprzecinany zagłębieniami terenu i wzniesieniami o stromych zboczach. Występuje kilka jezior
od 70-170 ha powierzchni. Nieliczne cieki mają charakter strumieni, z których największym jest Kanał
Chełst. Występują obficie bagna oraz leśne siedliska wilgotne. W lasach ponad 60% powierzchni leśnej
stanowią nasadzenia sosnowe, na drugim miejscu jest świerk. W ostoi Lasy Lęborskie stwierdzono
występowanie co najmniej 8 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej.
Ponadto 2 spośród wymienionych tu gatunków zostały zamieszczone na liście zagrożonych ptaków
w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Bardzo ważna ostoja włochatki(miejsce gniazdowania powyżej
1% populacji krajowej).
Opalińskie buczyny (355,7 ha) - ostoja stanowiąca niewielki fragment strefy krawędziowej
Wysoczyzny Żarnowieckiej na południowo - zachodnim brzegu Jez. Żarnowieckiego. Obszar
urozmaicony geomorfologicznie z rozcięciami erozyjnymi, niszami źródliskowymi i głazowiskami,
znacznymi spadkami terenu oraz różnicami wysokości względnych przekraczających 100 m.
W południowej części znajdują się doliny z dwoma strumieniami uchodzącymi do Piaśnicy. Zasila
je kilka czynnych źródlisk oraz obszarów wysiękowych częściowo na trawertynach (martwicach
wapiennych). Dominują tu układy ekologiczne lasów bukowych - kwaśna buczyna niżowa i żyzna
buczyna pomorska obejmująca obszary wokół źródlisk. Obecne są wododziały. Niewielkie fragmenty
lasów grądowych i łęgowych zlokalizowane są w dolinach strumieni oraz na dość znacznym obszarze
wysiękowym we wschodniej części. Ostoja obejmuje unikatowe w skali kraju i niżu europejskiego
zbiorowiska źródliskowe. Bardzo cenne są też łęgi olszowo-jesionowe i jesionowo-wiązowe
na trawertynach. Omawiany obszar jest jednocześnie stanowiskiem szeregu rzadkich, ginących
i objętych ochroną prawną gatunków roślin i zwierząt, w tym taksonów o podgórsko-górskim
charakterze zasięgu.
tab. 10. obszary natura 2000 w Gminie Gniewino
NAZWA
KOD
GMINA
OBSZAR (HA)
JEZIORA
CHOCZEWSKIE
PLH220096
CHOCZEWO, GNIEWINO, ŁĘCZYCE
1 120.0
LASY LĘBORSKIE
PLB220006
CHOCZEWO, GNIEWINO, LUZINO,
ŁĘCZYCE
8 565.3
OPALIŃSKIE
BUCZYNY
PLH220099
GNIEWINO
UWAGI
DŁUGOSZ KRÓLEWSKI W
ŁĘCZYNIE
355.7
3. 2. 4. Pomniki przyrody.
Pomniki przyrody w gminie Gniewino to w zdecydowanej większości pomniki przyrody
ożywionej: drzewa, grupy drzew, pnącza. Gatunkiem dominującym jest dąb szypułkowy i lipa
drobnolistna ale występuje również klon, grab, jesion, daglezja. Rodzaj pomnika oraz jego położenie
w gminie przedstawia Tabela 11 .
tab. 11. pomniki przyrody
NAZWA
POMNIKA
PRZYRODY
LP. (JAK W AKCIE
PRAWNYM O
USTANOWIENIU
)
WA
OBOWIĄZUJĄCA PODSTAWA
PRAWNA WRAZ Z OZNACZENIEM
MIEJSCA OGŁOSZENIA AKTU
PRAWNEGO
OPIS POMNIKA
PRZYRODY
OBWÓD
NA
WYSOKO
ŚCI 1,3 M
[CM]
WYS
[M]
MIEJSCOWOŚĆ
NR
DZ.
20
1
GRUPA DRZEW
ORZECZENIE PREZYDENTA WRN W
GDAŃSKU NR 96 Z DNIA 17.08.1954,
OGŁOSZENIE W DZIENNIKU
WOJEW. Z DNIA 24.01.1955 R NR 1
2
GŁAZ
NARZUTOWY
ORZECZENIE PREZYDENTA WRN W
GDAŃSKU NR 97 Z DNIA 17.08.1954
OGŁOSZENIE W DZIENNIKU
WOJEW. Z DNIA 24.01.1955 R. NR 1
GRUPA DRZEW
ORZECZENIE NR 161 Z DNIA
28.10.1966, OGŁOSZENIE W
DZIENNIKU WOJEW. NR 21 Z 1966
3
4
5
DRZEWO
ORZECZENIE 370 Z 31.10.1978
GRUPA DRZEW
ORZECZENIE PREZ. WRN W
GDAŃSKU NR 480 Z DNIA 15
CZERWCA 1983 R. OGŁOSZENIE W
DZIENNIKU WOJE. NR 21 Z 1966 R.
6
GRUPA DRZEW
ZARZĄDZENIE NR 11/89 WOJEWODY
GDAŃSKIEGO Z DNIA 29.03.1989
7
GRUPA DRZEW
TRZY DĘBY - DĄB
O WYMIARACH
PIERŚCIENIA 1,12
M, WIEK OK. 200
LAT
GŁAZ
NARZUTOWY O
WYMIARACH:
OBWÓD 9,5 M,
DŁUGOŚĆ 3 M,
SZEROKOŚĆ 1,5 M,
WYSOKOŚĆ 2 M,
LIPA O
WYMIARACH
PIERŚCIENIA 1,30 M
LIPA O
WYMIARACH
PIERŚCIENIA 1,00 M
BUK ZWYCZAJNY
DĄB
SZYPUŁKOWYWIEK OK.. 350 LAT
DĄB
SZYPUŁKOWYWIEK OK.. 300 LAT
7 LIP
DROBNOLISTNYCH
I 2 KLONY
ZWYCZAJNE- WIEK
OK. 250 LAT
LIPA
DROBNOLISTNA WIEK 150 LAT
KLON ZWYCZAJNY
- WIEK 150 LAT
LIPA
DROBNOLISTNA
OBROŚNIĘTA
BLUSZCZEM WIEK 100 LAT
400,
490,
494
423
330
2225
RYBNO
CENTRUM
MIEJSCOWOŚCI
125/2
LEŚNICTWO
KOLKOWO
B.D
NADOLE
63/1
NR
30
25
515
24
705
19
NADLEŚNICTWO
CHOCZEWO
LEŚNICTWO
DĄBRÓWKA,
ODDZ. 107
KOSTKOWO
41
368
450
19
408-506
1824 M
GNIEWINO TEREN
CMENTARZA
520
17
SALINO
B.D
320
15
SALINO
262
20
SALINO, BYŁY
CMENTARZ
EWANGELICKI
8
DRZEWO
9
DRZEWO
GRABPOSPOLITYWIEK OK. 130 LAT
305
11
10
DRZEWO
ROZPORZ. WOJEWODY GDAŃSK NR
5/95 Z 15.12.1995
SOSNA POSPOLITA
320
27
11
DRZEWO
6/96 Z 18.12.1996
JESION WYNIOSŁY
252
30
12
DRZEWO
6/96 Z 18.12.1996
DAGLEZJA
ZIELONA
336
45
13
PNĄCZE
BLUSZCZ
POSPOLITY
25
17
RYBNO
B.D
14
DRZEWO
DĄB SZYPUŁKOWY
550
22
BYCHOWO
131/1
15
DRZEWO
DĄB SZYPUŁKOWY
429
19
BYCHOWO
131/1
16
DRZEWO
JESION WYNIOSŁY
605
18
BYCHOWO
131/1
17
DRZEWO
6/96 Z 18.12.1996
ROZPORZ. WOJEWODY
POMORSKIEGO NR 19/2001 Z DNIA
12.12.2001
ROZPORZ. WOJEWODY
12.12.2001
ROZPORZ. WOJEWODY
12.12.2001
ROZPORZ. WOJEWODY
12.12.2001
DĄB SZYPUŁKOWY
443
19
BYCHOWO
131/1
WA
SALINO, BYŁY
CMENTARZ
EWANGELICKI
OBR. KOLKOWO,
LEŚNICTWO
GNIEWINO, ODDZ.
180B
OBR. KOLKOWO,
LEŚNICTWO
GNIEWINO, ODDZ.
180A
OBR. KOLKOWO,
LEŚNICTWO
GNIEWINO, ODDZ.
214D
13
13
B.D
B.D
B.D
21
3.3. Zasoby wodne i gospodarka wodno-ściekowa.
3. 3. 1. Rzeki.
Sieć hydrograficzna na terenie gminy Gniewino uwarunkowana jest ukształtowaniem terenu
i morfogenezą typowymi dla przymorskich obszarów młodoglacjalnych,
w obrębie zlewni
bezpośredniej Morza Bałtyckiego. Zachodnia część gminy odwadniana jest przez Bychowską Strugę
i jej dopływ Salinkę. Wschodnia część położona jest w zlewni bezpośredniej Jeziora Żarnowieckiego
odwadnianej przez przepływającą przez nią Piaśnicę. Środkowa i południowa część położona jest
w obrębie zlewni rzeki Redy. Rzeki charakteryzują odmienne reżimy hydrologiczne, źródła zasilania,
budowa i typ biegu. Na terenie Gminy Gniewino wyróżniamy 3 zlewnie rzek.
Tab. 12. Charakterystyka rzek.
Zlewnia
Rzeka
Piaśnica
Piaśnicy
Redy
Łeby
Bychowska
Struga
Salinka
Reda
Słuszewska
SSStruga
-
Przekrój
wpływ do jez. Żarnowieckiego
wodowskaz Warszkowski Młyn
wypływ z jez. bez nazwy
Perlino Młyn
ujście rz. Salinki – pon. dopływu
ujście rz. Salinki – pow. dopływu
wypływ z jez. Choczewskiego
ujście do rz. Bychowska Struga
ujście Słuszewskiej Strugi – pon.
ujścia Strugi – pow.
ujście Słuszewskiej
ujścia
-
km
biegu
rzeki
13,0
20,6
28,6
14,4
17,45
17,45
18,85
0,0
34,35
34,35
-
Średni
przepływ
[m3/s]
0,29
0,14
0,11
0,57
0,41
0,19
0,07
0,22
1,41
0,98
-
Powierzchnia
zlewni
[km2]
87,9
43,0
brak danych
73,5
52,1
24,0
9,1
28,1
107,1
74,3
-
Całkowita Część gminy
pow. zlewni
w obrębie
[km2]
zlewni [%]
310,4
61
122,5
28,1
485,2
32,8
ok. 1800
33
6
Największe rzeki w granicach gminy charakteryzują się następującymi parametrami:
 Piaśnica – długość górnego biegu wynosi 16,7 km, średni spadek 3,30/00, w dnie rynny
subglacjalnej 1,30/00.
 Bychowska Struga – długość 20,1 km, średni spadek 2,2 0/00.
Uwarunkowania hydrograficzne dzielą obszar gminy na trzy zasadnicze części – zlewnię Łeby,
zlewnię Redy oraz zlewnię Piaśnicy, z czego najmniejsza część gminy - zachodnia i południowozachodnia przypada na zlewnię Łeby. Jest to część, położona na zachód od Salina i na południe
od osady Łęczyn Dolny, gdzie swe źródła ma kilka małych cieków powierzchniowych, tworzących
system dorzecza Łeby. Zlewnia obejmuje około 6 % powierzchni gminy. Część środkową, południową
i południowo-zachodnią obejmuje zlewnia Redy, w granicach której położone są wsie Kostkowo,
Rybno, Słuszewo, Chynowie. Dorzecze jej tworzy system krótkich cieków powierzchniowych
o niewielkich przepływach, z których największym jest Słuszewska Struga długości ok. 7 km. Ważnym
elementem hydrografii tej części gminy jest gęsta sieć kanałów odwadniających na obszarze pradoliny.
Reda wyznacza około cztero kilometrowy odcinek południowo-wschodniej granicy gminy.
Zlewnia Rzeki Piaśnicy zajmuje ok. 60 % powierzchni gminy i obejmuje obszar od okolic Łęczyna
Dolnego w części południowo-zachodniej po rynnę Jeziora Żarnowieckiego, w tym całą północną
i wschodnią część gminy. Piaśnica jest największą w powiecie wejherowskim z rzek uchodzącą wprost
do Bałtyku. Długość rzeki to 28,6 km, powierzchnia dorzecza – ponad 310 km2. Na długości około
4 km powyżej Jeziora Żarnowieckiego Piaśnica płynie wzdłuż granicy gminy Gniewino. Największym
dopływem Piaśnicy jest wypływająca z Jeziora Choczewskiego Bychowska Struga długości 18,8 km.
Rzeka przepływa przez Perlino i Bychowo. Głównym ciekiem w systemie dorzecza Bychowskiej
WA
22
Strugi jest rzeka Salinka przepływająca przez jeziora Czarne i Salino, a kończąca swój bieg około 2 km
poniżej Jeziora Choczewskiego.
3. 3. 2. Jeziora.
Szczególnym elementem hydrograficznym w granicach gminy Gniewino są jeziora. Gniewino
jest gminą o największej jeziorności w powiecie wejherowskim – 10 % powierzchni. Znajdują się tu
cztery z sześciu największych naturalnych zbiorników wodnych leżących w całości na terenie powiatu
– Jezioro Żarnowieckie, Salino, Czarne i Dąbrze.
Największym akwenem jest Jez. Żarnowieckie. Stanowi ono zarazem dolny zbiornik wodny
Elektrowni Wodnej Żarnowiec. Ponadto istnieje ciąg jezior położonych w rynnach subglacjalnych:
Jezioro Choczewskie, Jezioro Salinko oraz Czarne, a także wytopiskowe jezioro Dąbrze. Ponadto
na terenie Gminy Gniewino utworzony został również sztuczny zbiornik wodny, będący górnym
zbiornikiem wodnym elektrowni. Zbiornik sztucznego jeziora ma powierzchnię 144 ha
i wybudowany został w miejscu dawnej wsi Kolkowo. Charakterystykę jezior przedstawia tab. 15,
ich stan czystości tab. 16.
Tab. 13.
Lp.
Nazwa jeziora
Żarnowieckie
Zbiornik EWŻ Żarnowiec
Salino
Czarne
Dąbrze
1
2
3
4
5
Gmina
Gniewino
Gniewino
Gniewino
Gniewino
Gniewino
Charakterystyka jezior
Powierzchnia [ha] Objętość [tys. m3]
1431,6
120 841,0
144,0
165500,0
70,7
2250,0
61,0
3829,2
57,6
1680,7
Tab. 14. Stan
Nazwa jeziora
Gmina
Żarnowieckie
Czarne
Dąbrze
Gniewino
Gniewino, Łęczyce
Gniewino
Gniewino
Salińskie
Powierzchnia
w [ha]
1431,6
61,0
57,6
70,7
Głębokość średnia [m]
8,4
10,2
3,1
6,3
2,9
Głębokość maks. [m]
19,4
8,6
23,1
5,6
czystości jezior
Klasa
czystości
II
II
II
III
Stan
sanitarny
I
I
II
Kategoria
podatności
II
III
III
III
Rok badań
1993
2000
2000
2000
3. 3. 3. Mniejsze zbiorniki wodne.
W obrębie kęp wysoczyznowych, w obniżeniach pradolinnych, dolinnych i bezodpływowych
występuje niewielka liczba drobnych powierzchniowych oczek wodnych o charakterze stałym
lub okresowo wysychających, a także terenów podmokłych. Oczka wodne, zwane również
zagłębieniami wytopiskowymi lub bezodpływowymi zagłębieniami terenu, najbardziej
charakterystyczne są dla obszarów wysoczyzn morenowych i obszarów moreny dennej. Odgrywają one
w środowisku naturalnym i w agrocenozach ważną rolę ekotonu. Pomimo małych rozmiarów
i głębokości pełnią one istotną funkcję retencyjną. Ich ilość, wielkość oraz zasięg zależny jest od cyklu
roku hydrologicznego, związany jest z opadami atmosferycznymi lub topnieniem zalegających warstw
śniegu, natomiast ich trwałość zależna jest w dużym stopniu od budowy podłoża.
3. 3. 4. Wody podziemne.
WA
23
Na tle województwa, gmina Gniewino podobnie jak cały obszar powiatu wejherowskiego
charakteryzuje się znacznymi zasobami wód podziemnych. Obecności Głównych Zbiorników Wód
Podziemnych, sprzyjała złożona budowa geologiczna, geomorfologiczna i procesy glacjalne
szczególnie plejstoceńskie.
Wyróżniamy trzy warstwy wodonośne. Pierwszy poziom stanowią tzw. wierzchówki - wody
zaskórne, tworzące się na niewielkich głębokościach (do 2 m) w zagłębieniach terenu, w dolinach
rzecznych i na brzegach jezior wskutek obfitych opadów. Podlegają czynnikom atmosferycznym.
Często zanikają w okresach suszy. Występują lokalnie w miejscach o gorszej infiltracji. Wody
gruntowe położone poniżej strefy aeracji, tworzą wody opadowe przesączające się przez porowatą
glebę i gromadzące się w pokładach piasku, żwiru lub skał, stanowiących warstwy wodonośne.
Zwierciadło podlega czynnikom atmosferycznym i zależne jest od rzeźby terenu. Wody te
współuczestniczą w budowaniu zlewni rzek i jezior. W głębszych warstwach wody gruntowe są dobrze
przefiltrowane i wykorzystywane w miejscowych ujęciach wody ( wody feratyczne – studzienne).
Drugi poziom wód to wody wgłębne położone poniżej warstw nieprzepuszczalnych, zasilane wodami
przesiąkającymi przez szczeliny uskoków tektonicznych, przez opady tylko na wychodniach warstw
wodonośnych (tzn. tam, gdzie te warstwy odsłaniają się na powierzchni ziemi), ich odmianą są
wody artezyjskie.
Wody głębinowe są trzecim poziomem wód podziemnych. Są to wody uwięzione w warstwach
skalnych, całkowicie odizolowane od czynników zewnętrznych. Zazwyczaj są silnie zmineralizowanie,
niekiedy ogrzane ciepłem Ziemi. W obrębie utworów czwartorzędowych wody podziemne występują
w utworach morenowych i śródmorenowych ostatnich dwóch zlodowaceń.
Znaczenie gospodarcze mają z reguły warstwy ciągłe, przede wszystkim wody plejstoceńskie II
i III poziomu występujące na głębokości 20-50 m poniżej poziomu terenu, a niekiedy głębiej.
Na obszarze gminy - około 20 % powierzchni, występują fragmentarycznie trzy Główne
Zbiorniki Wód Podziemnych, dość charakterystycznie otaczające ją od strony zachodniej, wschodniej
i południowo-wschodniej:
1. GZWP Nr 108 Salino – to jeden z czternastu zbiorników międzymorenowych pasma nadmorskiego.
Charakteryzuje się niezbyt dużą powierzchnią, dość regularnym rozprzestrzenieniem i zmienną
miąższością. Obejmuje obszar około 80 km2, jednak tylko około 20 km2 przypada na gminę
Gniewino. Zalega on przy jej zachodniej granicy, na zachód od miejscowości Mierzyno, Dąbrówka
Mała, Perlino. W jego obrębie położona jest wieś Salino oraz jezioro o tej samej nazwie, którą
przypisano również samemu zbiornikowi. Pozostała, większa część GZWP znajduje się na terenie
gmin Choczewo i Łęczyce. Zasoby dyspozycyjne szacuje się na 16,9 tys. M3/d, moduł zasobowy
wynosi 2,4 l/s/km2. Średnia głębokość ujęć: 10 – 40 m.
2. GZWP Nr 109 Dolina Kopalna Żarnowiec – to jeden z mniejszych zbiorników w Paśmie
Nadmorskim. Znajduje się on przy wschodniej granicy gminy, jego zasięg pokrywa się
z południową częścią rynny Jeziora Żarnowieckiego. Tworzą go dwie warstwy wodonośne,
w których dominują wody klasy Ic i Id. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne zbiornika to 13,6 tys.
M3/d, moduł zasobów – 8,3 l/s/km2. Zbiornik zajmuje powierzchnię ponad 19 km2, równomiernie
rozłożoną pomiędzy gminy Gniewino i Krokowa w powiecie puckim. Bezpośrednio na zbiorniku
położone są takie jednostki osadnicze jak Czymanowo i Opalino. Północna część GZWP pokrywa
się z zasięgiem Jeziora Żarnowieckiego.
3. GZWP Nr 110 Pradolina Kaszuby – jest największym z trzech wymienionych zbiorników, choć
przypada na niego najmniejsza część powierzchni gminy – około 6 km2. Całkowita jego
WA
24
powierzchnia to około 150 km2. Jest to najbardziej zasobny zbiornik pasma nadmorskiego.
Szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynoszą blisko 294 tys. M3/d, a moduł zasobowy przekracza
20 l/s/km2. Na terenie gminy GZWP Nr 110 pokrywa się z fragmentem Pradoliny Redy. Średnia
głębokość ujęć: 5 – 10 m.
Są to obszary o zaostrzonych rygorach ochronnych, gdzie występują ograniczenia inwestycyjne
i ograniczenia gospodarowania, jak również ograniczenia składowania materiałów i substancji, które
mogą stanowić zagrożenie dla stanu czystości wód podziemnych.
Obecności Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, sprzyjały procesy glacjalne szczególnie
w epoce plejstocenu, które wykształciły osady czwartorzędowe głównie w postaci piasków i żwirów,
a także korzystne warunki krążenia wód opadowych i roztopowych.
4. Jakość wód powierzchniowych.
4. 1. Wody płynące.
Antropopresja objawiająca się poprzez eksploatację zasobów wodnych, działalność
gospodarczą w tym rolniczą, odprowadzanie ścieków do wód i niewłaściwą gospodarkę odpadami
oraz wodami opadowymi i roztopowymi, wpływa istotnie na jakość wód.
Układ sieci hydrograficznej uwarunkowany jest ukształtowaniem terenu i morfogenezą.
Obszar gminy leży w obrębie zlewni rzeki Piaśnicy. Zachodnia część gminy odwadniana jest
przez Bychowską Strugę i jej dopływ Salinkę. Wschodnia część gminy położona jest w zlewni
bezpośredniej Jeziora Żarnowieckiego odwadnianej przez przepływającą przez nią Piaśnicę. Środkowa
i południowa część gminy położona jest w obrębie zlewni rzeki Redy. Znaczącym elementami
hydrograficznymi w granicach gminy Gniewino są jeziora: Żarnowieckie, ciąg jezior subglacjalnych:
Jezioro Choczewskie, jezioro Salinko, Czarne oraz jezioro wytopiskowe Dąbrze, a także małe jeziora
powierzchniowe, tzw. oczka oraz tereny stale oraz okresowo podmokłe. Wody podziemne w przekroju
pionowym występują zwykle w jednym do trzech poziomów z jedną lub kilkoma warstwami
wodonośnymi.
W 2001 roku na terenie gminy Gniewino WIOŚ wykonał badania wód powierzchniowych
płynących w punktach kontrolnych: na Redzie poniżej dopływu spod Chynowa – 37,4 km rzeki
oraz na Słuszewskiej Strudze 1 km przed ujściem do Redy. Wody Redy odznaczały się dobrą jakością.
Stan sanitarny spełniał wymogi I i II klasy, skład organizmów świadczy o dobrej jakości wody
i w 2001 roku był typowy dla wód czystych lub miernie zanieczyszczonych. Wody Słuszewskiej Strugi
w punkcie pomiarowym powyżej ujścia do Redy charakteryzowały się dobrym natlenieniem, niską
zawartością substancji rozpuszczonych, związków azotu i metali, co kwalifikowało wody rzeki
WA
25
do I klasy czystości. O II klasie wód decydował podwyższony poziom związków fosforu. Zawartość
trudniej rozkładalnych substancji organicznych w okresie letnim kwalifikowała wody do III klasy
czystości. Stan sanitarny rzeki odpowiadał III klasie.
W 2000 roku w ramach monitoringu regionalnego badano wody rzeki Piaśnicy, powyżej
i poniżej J. Żarnowieckiego. Wysoka zawartość bakterii coli typu fekalnego kwalifikowała rzekę
do III klasy czystości. Szczególnie w górnym odcinku rzeki, obciążenie substancjami organicznymi
rozkładanymi chemicznie, zawiesiną ogólną, potasem, azotynami, związkami fosforu i chlorofilem
przesądziło o zaliczeniu wód do III klasy lub o ich pozaklasowej czystości. Stan sanitarny spełniał
wymogi III klasy, udział wyników decydujących o jakości w punkcie powyżej Jeziora Żarnowieckiego
wynosił 30%. Stan sanitarny wody poniżej jeziora Żarnowieckiego odpowiadał II klasie, o czym
decydowało 20% wyników (głównie w okresie jesienno-zimowym).
Pod względem chemicznym przez większą część roku wody powyżej J. Żarnowieckiego były dobrej
jakości i odpowiadały II klasie. Jedynie w okresie zimowym notowano wzrost zawartości zawiesiny
i fenoli lotnych do ilości odpowiadających III klasie. Poniżej jeziora Żarnowieckiego wody spełniały
normy II klasy w ciągu całego okresu badań.
W odniesieniu do badań w r. 2010 dokonano klasyfikacji na podstawie Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 15listopada 2011 w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu wód
Dz.U.258, poz 1550 oraz Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych Dz.U.258, poz.1045.
tab. 15. Rzeki *
Punkt kontr./
Rzeka
Reda
pow.Strzebielina /
45,7
ponStrzebielina /
44,3
Mrzezino/2.6
Mrzezino/2.6
pon.mOrle/2,5
Orle/23,4
Wejherowo
-reper / 20,9
Wejherowo
-reper / 20,9
Wejherowo
-reper / 20,9
ponm.Reda/9,5
Gniewino
uj.do Redy/1,0
Łęczyce
Łęczyce
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Wejherowo
Słuszewska
Struga
Gniewino
/Krokowa
Gniewino
/Krokowa
Piaśnica
Wyniki badań
Gniewino
/Krokowa
Czymanowo uj.
do Jez.
Zarnowieckiego
Czymanowo uj.
do Jez.
Zarnowieckiego
Czymanowo uj.
do Jez.
Zarnowieckiego
Czymanowo uj.
do Jez.
Zarnowieckiego
*Klasyf.
og.
badań
BZT5
(mgO2/dm3)
*ChZT/OWO
(mgC/ dm3)
Nog
(mgN/
dm3)
Pog
(mgP/dm3).
*St.
sanit.
St.
ekol
StanJCW
2004
2,6
22,3
1,41
0,11
III
III
2004
2,2
18,5
1,57
0,13
IV
III
2006
2009
2004
2012
2,4
3,5
3,7
2,5
17,1
8,8
22,1
5,2/6,2
1,53
2,7
1,32
1,70
0,13
0,25
0,12
0,119
III
D
III
umiar.
III
D
III
2004
3,2
22,6
1,67
0,15
IV
III
2005
2,9
19,4
1,53
0,15
IV
III
2006
2,8
19,4
1,54
0,16
III
III
2004
2,6
24,7
1,71
0,15
III
III
2004
1,6
20,7
0,97
0,13
III
III
2007
1,6
29,6
1,58
0,15
IV
IV
2008
1,5
bd
1,42
0,097
bd
-
2009
2,1
9,3
1,7
0,19
BD
D
2010
3,6
-
-
0,260
-
zły
Gmina
km rzeki
Reda
ost. rok
dobry
i pow.
*Od r. 2009 OWO zamiast ChZT5, zamiast stanu sanitarnego-stan/potencjał ekologiczny, zamiast klasyfikacji ogólnej-stan JCW (jednolitej części
wód).
Czymanowo/13,0
WA
2012
-
-
-
-
26
Stan czystości wód stojących na terenie gminy Gniewino określony został na podstawie badań
przeprowadzonych przez WIOŚ w 2000 roku. Badania w roku 2000 obejmowały jeziora: Czarne,
Dąbrze i Salińskie. Wody jeziora Czarnego zaliczano do II klasy czystości. Stan sanitarny wód
odpowiadał I klasie. Charakteryzowała je wysoka zawartość substancji organicznych rozkładanych
chemicznie, fosforu ogólnego i azotu mineralnego w powierzchniowej warstwie.
W okresie letnim wysoka zawartość fosforu w warstwie powierzchniowej wskazywała na pozaklasową
jakość wód. Występujące organizmy były charakterystyczne dla jezior czystych lub miernie
zanieczyszczonych. Wody jeziora są mało odporne na spływ zanieczyszczeń z obszaru zlewni,
co wynika z niewielkiej możliwości ich rozcieńczania.
Jezioro Salińskie jest płytkim zbiornikiem, którego wody są mało odporne na spływy zanieczyszczeń
i silnie podatne na degradację – III kategoria. Stan sanitarny wód jeziora odpowiadał II klasie czystości.
Jego dopływy charakteryzowały się szczególnie w okresie letnim wysoką zawartością substancji
organicznych rozkładanych chemicznie i fosforu ogólnego.
Wody Jeziora Dąbrze charakteryzują się wysoką podatnością na degradację, którą obniża jednak
przewaga lasów w zagospodarowaniu zlewni. Zasilające jezioro trzy cieki charakteryzowały się
wysoką zawartością substancji organicznych rozkładanych chemicznie oraz podwyższoną ilością
fosforu ogólnego w okresie letnim (II klasa). Stan sanitarny cieków odpowiadał I klasie. Wody Jeziora
Dąbrze zakwalifikowano do II klasy czystości, pod względem sanitarnym do I klasy.
5. Zaopatrzenie w wodę.
Zaopatrzenie w wodę na terenie Gminy Gniewino realizowane jest ze zbiorczych sieci
wodociągowych oraz w nieznacznej ilości z indywidualnych ujęć wody. Poziom zwodociągowania
wynosi 97%.
Woda ujmowana jest ze studni głębinowych i po jej uzdatnieniu wprowadzana do sieci
wodociągowych (ponad 70 km).
Na terenie gminy Gniewino zorganizowaną dostawą wody zajmuje się Gniewińskie
Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Kostkowie. Jej podstawową działalnością jest zaopatrzenie
w wodę i odbiór ścieków od odbiorców na terenie Gminy Gniewino, w której ramach eksploatuje ona
ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, sieci wodociągowe, oczyszczalnie ścieków, sieci kanalizacji
sanitarnej i deszczowej oraz zajmuje się budową sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Spółka
eksploatuje obecnie 6 ujęć wody i 5 stacji uzdatniania wody.
Dostarczana odbiorcom woda podlega monitoringowi wewnętrznemu oraz monitoringowi
prowadzonemu przez Powiatową Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Wejherowie.
W obrębie aglomeracji Gniewino zlokalizowanych jest 6 ujęć wody pitnej z wyznaczonymi strefami
ochronnymi. Wszystkie ujęcia wody posiadają strefy ochrony bezpośredniej. Strefy zostały
wyznaczone w dokumentacjach hydrogeologicznych ujęć wody. Strefy ochrony bezpośredniej ujęć
wody znajdują się w miejscowościach: Gniewino, Strzebielinko, Czymanowo, Kostkowo, Chynowie,
Mierzynko.
tab. 16. Ujęcia wody
lp
nazwa ujęcia
WA
nazwa
wodociągu
obsługiwane
miejscowości
wydajność
ujęcia
zużycie
(m3/rok)
zużycie na
gospodarstwo
długość
sieci (km)
27
domowe
(m3/ rok)
(m3/h / m3/d)
1
Czymanowo
Czymanowo
Czymanowo,
Nadole, Opalino
50/350
37544
32265
14,85
2
Chynowie
Chynowie
Chynowie
25/127
11909
11776
3,08
Gniewino
Gniewino,
Rybno,
Słuszewo,
Strzebielinek,
Lisewo,
Jęczewo,
Strzebielinko,
Bychowo,
Toliszczek,
Perlino
321982
132440
49,23
Gniewino I
3
Gniewino II
50/270
169/1500
4
Kostkowo
Kostkowo
Kostkowo,
Płaczewo
44/143
20390
17718
9,52
5
Mierzynko
Mierzynko
Mierzynko,
Salinko, Salino,
Mierzyno
30/140
26634
13317
14,69
6. Kanalizacja i oczyszczanie ścieków.
Oczyszczalnia ścieków w Gniewinie wybudowana została w 1997 r., następnie została
rozbudowana i zmodernizowana, w ramach projektu „Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Gniewnie
wraz z rozbudową sieci kanalizacyjnej i wodociągowej” dofinansowanego ze środków Funduszu
Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska. Oddana do użytkowania
została w 2011 roku.
W wyniku inwestycji wydajność oczyszczalni ścieków osiągnęła 16.000 RLM i 1200 m 3/d.
Rozbudowana została też część osadowa oczyszczalni – wybudowano poletka hydrobotaniczne
do odwadniania osadów.
Oczyszczalnia ścieków w Gniewinie, ul. Mostowa 1, zlokalizowana na zachód od wsi Gniewino, przy
szosie Gniewino – Perlino, na działkach stanowiących własność gminy Gniewino, jest oczyszczalnią
mechaniczno-biologiczną
sterowaną
automatycznie,
opartą
na
osadzie
czynnym,
z chemicznie wspomaganym usuwaniem fosforu.
Maksymalny dopływ ścieków do oczyszczalni dla okresu pogody bezopadowej to 1200
3
m /d i dla okresu pogody opadowej 1500 m 3/d. Projektowa wydajność oczyszczalni ścieków 16000
RLM, średnia wydajność oczyszczalni ścieków w roku sprawozdawczym 11500 RLM. Ilość
oczyszczanych ścieków komunalnych ogółem w ciągu roku 300 tys. m3. Forma przeróbki osadu
na oczyszczalni poprzedzająca zagospodarowanie – odwadnianie. ilość suchej masy osadów
powstających na oczyszczalni 130 [Mg/rok]
Ścieki oczyszczone odprowadzane są rowem cyrkulacyjnym do Bychowskiej Strugi. Przepustowość
oczyszczalni według aktualnego pozwolenia wodnoprawnego wynosi 800 m 3/d.
WA
28
Gniewińskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Kostkowie odbiera ścieki
za pośrednictwem sieci kanalizacyjnych z miejscowości Gniewino, Strzebielinek, Lisewo, Nadole,
Czymanowo, Perlino, Bychowo, Toliszczek, Chynowie.
Dla Klientów z pozostałych miejscowości usługi wywozu ścieków świadczone są
z wykorzystaniem posiadanych wozów asenizacyjnych. Odbierane ścieki trafiają do oczyszczalni
ścieków w Gniewinie.
Liczba mieszkańców korzystających z systemu kanalizacyjnego wynosi 4040. Długość
sieci kanalizacji sanitarnej to 40,8 km, w tym sieci grawitacyjnej 19,5 km. Liczba przepompowni
ścieków 24. Ilość ścieków komunalnych odprowadzanych zbiorczym systemem kanalizacyjnym
do oczyszczalni - 237 tyś. m3/r. Natomiast ilość ścieków dostarczanych do oczyszczalni taborem
asenizacyjnym to 49 tyś. m3/r.
tab. 17. Średnie roczne wartości wskaźników w ściekach dopływających i odpływających z oczyszczalni ścieków
w Gniewinie
średnie roczne wartości wskaźników w
ściekach dopływających do oczyszczalni
ścieków
BZT5
ChZT
[mgO2/l] [mgO2/l]
741
1 643
zawiesina
ogólna
[mg/l]
482
azot
[mg/l]
140
średnie roczne wartości wskaźników w
ściekach odpływających z oczyszczalni
ścieków
fosfor
BZT5
ChZT
[mg/l] [mgO2/l] [mgO2/l]
22
4
35
zawiesina
ogólna
[mg/l]
redukcja
azot fosfor
[mg/l] [mg/l]
8
7
2
azotu
[%]
fosforu
[%]
95
93
7. Gospodarka odpadami w gminie Gniewino.
W dniu 1 stycznia 2012 r. weszła w życie znowelizowana ustawa z dnia 13 września 1996 r.
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1399), zobowiązująca gminy
do zorganizowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi, zgodnie z zapisami ustawy
oraz prawa miejscowego w przedmiotowym zakresie oraz z uwarunkowaniami miejscowymi obligatoryjnie dla nieruchomości zamieszkałych.
Nowy system gospodarowania odpadami polega na przejęciu przez gminę obowiązków właścicieli
nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w zamian za pobieraną opłatę
uwzględniającą m.in. koszty zbierania, koszty odzysku, a także koszty unieszkodliwiania odpadów.
Przytoczona ustawa zobowiązała gminę do wyłonienia w przetargu firmy, która będzie odbierać
odpady od wszystkich właścicieli nieruchomości zamieszkałych. Obowiązek podpisania umowy
z firmą wywozową stał się obowiązkiem gminy.
Ustawa zobowiązała do selektywnego zbierania odpadów komunalnych obejmujących frakcje: papier,
metal, tworzywa sztuczne, szkło i opakowania wielomateriałowe oraz odpady komunalne ulegające
biodegradacji.
Zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21), plany
gospodarki odpadami są opracowywane na poziomie krajowym i wojewódzkim. Ten zapis oznacza,
że został zniesiony obowiązek tworzenia powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami
a został pozostawiony plan krajowy i plany szczebla wojewódzkiego. Rada Sejmiku Województwa
Pomorskiego uchwaliła Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018
załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 3/107/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 3 stycznia 2012
WA
29
roku oraz Uchwały Nr 840/38/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 31 marca 2014 r. (Dz.
Urz. Woj. Pomorskiego z dnia 5 maja 2014 r. poz. 1778)
Zgodnie z wojewódzkim planem gospodarki odpadami, utworzone zostały regiony gospodarki
odpadami komunalnymi, wraz z gminami wchodzącymi w skład regionów, regionalne instalacje
do przetwarzania odpadów komunalnych, instalacje do zastępczej obsługi regionów. Gmina Gniewino
przynależy do Regionu Północnego.
Podmiot prowadzący działalność polegającą na odbieraniu odpadów komunalnych
od właścicieli nieruchomości ma obowiązek przekazywać odpady zmieszane, zielone oraz pozostałości
z sortowania przeznaczone do składowania do instalacji przetwarzania odpadów komunalnych,
wskazanej w uchwale w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami,
jako instalacja regionalna RIPOK lub do instalacji zastępczych w wypadku awarii regionalnej
instalacji, pozostałe rodzaje odpadów muszą być zagospodarowane w sposób zapewniający uzyskanie
odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu odpadów, a także w sposób zgodny z obowiązującymi
przepisami.
System odbioru odpadów komunalnych oraz wszystkie aspekty z nim związane opisane są
szczegółowo w szeregu uchwał, na czele z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie
gminy, jakie rada gminy na mocy ustawy została zobligowana podjąć.
7.1 Składowiska odpadów .
Podstawowym założeniem funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest
system rozwiązań regionalnych. Zgodnie z ustawą o odpadach region gospodarki odpadami
komunalnymi stanowi obszar sąsiadujących ze sobą gmin liczących łącznie co najmniej 150 tys.
mieszkańców. Regiony gospodarki odpadami obsługiwane są przez regionalne instalacje
do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK), o mocy przerobowej wystarczającej
do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys.
mieszkańców.
W Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018 wyznaczono siedem regionów
gospodarki odpadami:1. Region Szadółki, 2. Region Eko Dolina, 3. Region Północny, 4. Region
Północno - Zachodni, 5. Region Południowo - Zachodni, 6. Region Południowy, 7. Region Wschodni.
Gmina Gniewino przynależy do Regionu Północnego.
Na terenie gminy zlokalizowane jest komunalne składowisko odpadów stałych (w sąsiedztwie
oczyszczalni ścieków w Gniewinie), którego administratorem jest Gniewińskie Przedsiębiorstwo
Komunalne Sp. z o. o. . Kostkowo, ul. Wejherowska 24, 84-250 Gniewino.
Przy granicy gminy, w pobliżu osady Rybska Karczma znajduje się drugie składowisko
odpadów będące własnością miasta Wejherowo.
Składowiska leżące na terenie Gminy Gniewino funkcjonowały zgodnie z Uchwałą nr 416/XX/12
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie wykonania „Planu
Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018”, zmienionej uchwałą nr 470/XXII/12
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 września 2012 r., zmienionej uchwałą nr 557/XXVII/13
WA
30
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 lutego 2013 r., zmienionej uchwałą nr 764/XXXVI/13
Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 20 grudnia 2013 r.
Zgodnie z Uchwałą Nr 840/38/14 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 31 marca 2014 r.
(Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z dnia 5 maja 2014 r. poz. 1778) zmieniającą uchwałę w sprawie
wykonania „Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018” oba składowiska
przestały funkcjonować jako instalacje zastępcze dla Instalacji Regionalnych RIPOK w Rejonie
Północnym, ze względu na osiągnięcie przez RIPOKi pełnych mocy przerobowych wystarczających
do przetworzenia odpadów komunalnych powstających w całym regionie. W związku z powyższym
konieczność wyznaczania instalacji do zastępczej obsługi regionów do czasu uzyskania wystarczającej
mocy przerobowej przez regionalną instalację do przetwarzania odpadów komunalnych przestała
obowiązywać.
8. Zaopatrzenie gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Zapotrzebowanie na moc cieplną w gminie Gniewino wynosi 36 MW, roczne zużycie energii
cieplnej - 272 TJ. Największym zapotrzebowaniem na moc cieplną charakteryzuje się zabudowa
mieszkaniowa ok. 72% łącznych potrzeb cieplnych (26MW), odpowiada to 158TJ/rok w tym
budownictwo jednorodzinne - ponad 14MW. Zapotrzebowanie na moc cieplną dla zabudowy wiejskiej
(zagrodowej) oraz wielorodzinnej wynosi odpowiednio 6,8 MW i 4,5MW (co stanowi 19% i 13%).
Sektor przemysłowy potrzebuje ok. 12% tj. 4,4MW co odpowiada około 71 TJ/rok (blisko 27%) w tym
ciepło technologiczne (blisko 40% potrzeb), a sektor usługowo – handlowy - 7% t. j. ok. 2,3MW.
Potrzeby cieplne odbiorców finansowanych przez gminę (placówki oświatowe, służby zdrowia,
użyteczności publicznej) charakteryzują się zapotrzebowaniem na poziomie ok. 1,7MW (niewiele
ponad 5%), natomiast zabudowa letniskowa - ok. 2% potrzeb.
Zaspokojenie potrzeb cieplnych odbiorców na terenie gminy odbywa się głównie w oparciu
o indywidualne źródła cieplne: kotłownie lokalne, komunalne, przemysłowe. Nośnikami energii są
spalane: drewno, węgiel, olej opałowy, gaz ziemny oraz sporadycznie energia elektryczna, ciepło
odpadowe czy słoma.
Dominującym paliwem w gminie Gniewino jest olej opałowy (ok. 33% ), wykorzystywany
przeważnie przez duże kotłownie, zasilające większych odbiorców ciepła (budynki wielorodzinne,
zakłady przemysłowe, usługi). W budownictwie mieszkaniowym używane są paliwa stałe: drewno,
węgiel kamienny. W sektorze handlowo – usługowym czy mniejszych przedsiębiorstwach wzrasta
udział energii elektrycznej i gaz ziemny.
8. 1. Zaopatrzenie w ciepło.
Na obszarze gminy nie występują duże zbiorcze lub przemysłowe kotłownie opalane węglem.
Zdecydowana większość kotłowni jest ekologicznych – paliwo stanowią biomasa, gaz lub olej
opałowy.
Większość dużych kotłowni w gminie znajduje się w dobrym stanie technicznym. Są to
najczęściej kilkuletnie kotły gazowe lub olejowe charakteryzujące się wysoką sprawnością i niską
emisyjnością do atmosfery.
Źródła indywidualne wykorzystywane na potrzeby ogrzewania dla największej liczby odbiorców
indywidualnych, gdzie spalane są przede wszystkim: drewno, węgiel oraz zdecydowanie rzadziej gaz
WA
31
płynny LPG i olej opałowy czy słoma, to najczęściej małe systemy grzewcze o mocy do 25kW
i sprawności 52¸58% oraz trzony kuchenne lub piece kaflowe o sprawności 40¸50%. Potrzeby tej grupy
szacuje się na poziomie ok. 32MW. Jest to największe źródło niskiej emisji w gminie.
Dziesięć budynków mieszkalnych i obiekt usługowy w Czymanowie korzysta z ciepła
odpadowego wytwarzanego w elektrowni wodnej żarnowiec. Elektrownia nie posiada możliwości
wykorzystania tego ciepła na własne potrzeby, ciepło odpadowe wykorzystywane jest do ogrzewania
budynków oraz na potrzeby c. w. u. Szczytowa moc cieplna instalacji wynosi 650kW. W przypadku
dłuższego postoju jednego z transformatorów blokowych w elektrowni instalacja wykorzystania ciepła
odpadowego jest rezerwowana przez kocioł elektryczny o mocy 270kW.
8. 2. Zaopatrzenie w energię.
8. 2. 1. Energia elektryczna.
Gmina Gniewino jest zasilana w energię elektryczną z krajowego systemu
elektroenergetycznego. Dostawcą energii elektrycznej dla terenu gminy jest ENERGA Operator SA.
Gmina Gniewino jest zasilana w energię elektryczną z Głównego Punktu Zasilania (GPZ) Opalino
przyłączonego do linii 110kV. GPZ administrowany jest przez Zakład Wejherowo. Linia zasilająca
gminę przebiega przez gminę od GPZ Opalino, w rejonie zbiornika elektrowni wodnej. koło Gniewina,
Bychowa i dalej w kierunku Słupska. Ponadto przez południową część gminy przebiega linia 110 kV
nie przyłączona do lokalnego systemu dystrybucji. Na terenie Gminy w pobliżu elektrowni szczytowopompowej znajduje się stacja 400/110kV Żarnowiec, oraz przebiega linia przesyłowa 400 kV. Linia ta
nie jest przyłączona do lokalnego systemu dystrybucji energii elektrycznej. Większość infrastruktury
przesyłowej o napięciu 15kV jest zrealizowana w technologii napowietrznej. Transformatory
zlokalizowane na liniach 15kV zasilają bezpośrednio sieć rozdzielczą 0,4kV.
8. 2. 2. PGE EWŻ.
Na terenie gminy Gniewino, nad Jeziorem Żarnowieckim, zlokalizowana jest Elektrownia
Wodna Żarnowiec. Jest to największa w Polsce szczytowo - pompowa elektrownia wodna
wykorzystująca Jezioro Żarnowieckie jako zbiornik dolny, bez dopływu naturalnego do sztucznego
zbiornika górnego, wybudowanego na pobliskim płaskowyżu. Uruchomiona została w 1983 roku.
Wyposażona jest w cztery jednakowe hydrozespoły odwracalne typ Francis 4x179/200 MW (generacja/
pompowanie).Elektrownia posiada pozwolenie wodnoprawne na podniesienie stanu wód w Jeziorze
żarnowieckim do rzędnej 2,50 m. Poziom lustra wody, w naturalnym stanie, utrzymuje się na
wysokości 1,0 m n.p.m. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie
wykazu przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu gospodarczo – obronnym (Dz. U. Nr 13 z dnia 18
lutego 2002 r. poz. 122), elektrownia zalicza się do przedsiębiorstw o szczególnym znaczeniu
gospodarczo – obronnym.
8. 2. 3. Energetyka wiatrowa.
Na terenie Gminy Gniewino występują korzystne warunki klimatyczne dla lokalizowania farm
wiatrowych. Notowana jest tutaj duża ilość dni z silnymi wiatrami, szczególnie z kierunku zachodniego
WA
32
i północno-zachodniego. Prowadzone pomiary wietrzności w północnej części Polski wykazują,
że na wysokości powyżej 50 m n. p. m. prędkość wiatru wynosi 5,5¸7,0 m/s.
Na terenie Gminy Gniewino pomiędzy miejscowościami Tadzino i Lisewo znajduje się farma
wiatrowa obejmująca:
- 17 wiatraków o mocy 600 kW – właściciel WINDVEST POLAND (koło miejscowości Lisewo)
- 3 wiatraki o mocy 2000 kW – właściciel – PROKON NEW ENERGY POLAND (koło miejscowości
Tadzino)
- 1 wiatrak o mocy 150 kW – wybudowany przez EWŻ w 1991 roku.
8. 2. 4. Zaopatrzenie w gaz –parametry linii i zasięg.
W 2007 r. firma PETRICO przekształcona następnie w G.EN Gaz Energia zbudowała
na terenie Gniewina sieć przesyłową średniego ciśnienia, co umożliwiło wykorzystanie gazu dla
potrzeb zarówno podmiotów gospodarczych (np. duży Zakład Przetwórstwa Ryb – Rieber Foods) , jak
też budynków mieszkalnych. Od tego roku również gmina Gniewino zaczęła prace związane
z wykorzystaniem gazu jako alternatywnego nośnika energii - budowę kotłowni gazowej w budynku
siedziby Urzędu Gminy Gniewino (inwestycja zrealizowana w 2008r.), poprzez zastąpienie kotła
węglowego kotłem gazowym.
W latach 2011-2012 rozbudowano istniejącą na terenie gminy Gniewino sieć gazociągu,
doprowadzając gaz do Kostkowa, a także do Perlina i Bychowa. Dzięki temu, zarówno mieszkańcy,
jak też gmina Gniewino mogli zastosować jako źródło energii gaz ziemny.
9. Analiza SWOT w zakresie ochrony środowiska













MOCNE STRONY
bardzo dobry stan jakości i duże zróżnicowanie środowiska przyrodniczego
duża jeziorność, z największym w regionie jeziorem
położenie w strefie nadmorskiej
obszary i obiekty objęte formami ochrony przyrody
duża lesistość gminy i dobry stan lasów
dobra jakość gleb
spory zasób wód podziemnych
obecność złóż ropy naftowej i gazu ziemnego
dobrze rozwinięta infrastruktura
oddalenie od zewnętrznych źródeł zanieczyszczeń (miast szlaków komunikacyjnych)
słabo rozwinięty przemysł
dobrze rozwinięte alternatywne źródła energii
dobrze rozwinięta infrastruktura związana z obsługa sektora turystyki, sportu i rekreacji (min. rozbudowana sieć
ścieżek rowerowych)
SZANSE
zachowanie wysokiego standardu środowiska przyrodniczego
ograniczenie uciążliwości środowiskowych obiektów przemysłowych (produkcyjnych) i infrastruktury technicznej
rozwój systemów infrastruktury ochrony środowiska
zrównoważony rozwój funkcji osiedleńczych, turystycznych i rekreacyjnych przy racjonalnym wykorzystaniu
istniejących zasobów krajobrazu i środowiska przyrodniczego
 dalszy rozwój infrastruktury związanej z pozyskiwaniem odnawialnych źródeł energii
 rozbudowa i modernizacja sieci gazociągowych, wodociągowych i kanalizacyjnych
 rozwój infrastruktury środowiska




WA
33
SŁABE STRONY
 przekształcone walory krajobrazowe i przyrodnicze w strefach przyjeziornych w wyniku niekontrolowanego
rozwoju przestrzennego zabudowy rekreacyjnej
 braki zabudowy w infrastrukturę ochrony środowiska lub jej zła jakość (zbiorniki bezodpływowe) w tym
niecałkowite skanalizowanie i zwodociągowanie gminy
 słabo rozwinięty transport zbiorowy
 niska emisja
ZAGROŻENIA
 rozwój terenów zurbanizowanych bez wyposażenia w systemy infrastruktury ochrony środowiska (infr.
technicznej)
 dalszy, nadmierny rozwój funkcji rekreacyjnych, szczególnie w rejonach przyjeziornych
 rozwój funkcji przemysłowych i składowych stwarzających potencjalne zagrożenie dla środowiska w tym pobliże
specjalnej strefy ekonomicznej
 rozwój terenów zabudowanych na terenach o glebach posiadających wysokie wartości przyrodnicze
 spore zasoby kopalin - piasków i żwirów, mogące powodować ich nadmierną eksploatację oraz zwiększanie
obszaru wydobycia
 zagrożenie inwestycjami i działalnością szkodliwymi dla gleb, wód w tym intensywne rolnictwo)
 pogarszanie stosunków wodnych w wyniku zaniedbań melioracyjnych, osuszania rozlewisk, zabagnień, terenów
podmokłych, a w ten sposób zmniejszanie właściwości retencyjnych
 przekształcanie litosfery w wyniku niezrównoważonej eksploatacji kopalin.
 intensywna penetracja lasów głównie w okresie letnim i jesiennym wiążące się z zaśmiecaniem lasów, niszczeniem
ściółki, zwiększaniem zagrożenia pożarowego,
 podatność nasadzeń porolnych na gradacje owadów i choroby
 zanieczyszczenie gleb wynikające z rozwoju rolnictwa,
 pogarszanie stosunków wodnych w wyniku zaniedbań melioracyjnych,
 przekształcanie litosfery w wyniku niezrównoważonej eksploatacji kopalin.
obecność dzikich „obiektów” eksploatacji surowców.
10. Analiza zagrożeń dla środowiska przyrodniczego Gminy Gniewino.
Istotnym czynnikiem wpływającym na stan środowiska naturalnego gminy Gniewino jest
jego rozwój społeczny i gospodarczy. Stale rozwija się na terenie gminy produkcja zbóż kosztem
zmniejszania areału przeznaczonego pod rośliny okopowe i mieszanki zbożowe. W konsekwencji
zmienia się również kierunek hodowli zwierzęcej, odchodzenie od hodowli bydła na rzecz produkcji
trzody chlewnej, ze względu na zmiany sposobu żywienia (z roślin pastewnych na zboże). Zmniejszona
zostaje w ten sposób pośrednio różnorodność biologiczna na terenie gminy.
Gmina Gniewino, a szczególnie rejon J. Żarnowieckiego, predysponowany jest
do kompleksowego zagospodarowania dla potrzeb rozwoju turystyki, w tym sportów wodnych.
Rosnące obciążenie turystyczne powoduje konieczność rewitalizacji infrastruktury technicznej
jak również zabudowy letniskowej. Jej rozwój powinien uwzględniać walory środowiska kulturowego
wsi (Nadole, Salino, Salinko, Perlino) zgodnie ze zrównoważonym rozwojem.
Ze względu na działalność Elektrowni Wodnej Żarnowiec oraz rozwój Specjalnej Strefy
Ekonomicznej Żarnowiec, zaplecze rolnicze i istniejące zakłady przemysłu przetwórstwa rolnospożywczego, a także samo położenie Gminy Gniewino, rozwijać się będzie przemysł, w tym
energetyczny, a szczególnie z dziedziny energetyki odnawialnej. Wzrost liczby małych i średnich firm
może być szansą na stworzenie w gminie lokalnego ośrodka przemysłowego o skali ponadregionalnej.
W kontekście tak prognozowanego rozwoju gminy istotne dla zachowania odpowiedniej jakości
środowiska przyrodniczego, będzie przede wszystkim:
- promowanie i stosowanie odnawialnych źródeł energii
- racjonalne gospodarowanie wszystkimi zasobami przyrodniczymi oraz ich ochrona
- zwiększanie różnorodności biologicznej
WA
34
- dalsze skanalizowanie i zwodociągowanie obszaru gminy oraz dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej,
- dbałość o architekturę nowo powstających obiektów, a szczególnie porządkowanie zabudowy
turystycznej
- poprawa standardów technicznych sieci drogowej
- modernizacja i odbudowa systemów melioracyjnych
- kontrola przestrzegania pozwoleń wodno-prawnych
- budowa przepławek tam gdzie migrację ryb utrudniają jazy, zastawki, przegrody
- zachowanie obecnej struktury krajobrazu rolniczego (zadrzewienia, oczka wodne, tereny podmokłe,
bagna, trwałe użytki zielone)
- rozwój rolnictwa ekologicznego i zachowanie tradycyjnych metod gospodarowania
- selektywny dostęp do terenów cennych przyrodniczo, w tym ochrona cennych terenów
przed przeinwestowaniem
- usprawnienie wewnętrznego układu komunikacyjnego, w tym rozwój ścieżek rowerowych, szlaków
wodnych, pieszych i konnych
- zapobieganie szkodom w środowisku przyrodniczym
- podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców
- kształtowanie ładu przestrzennego i infrastrukturalnego,
- wspieranie rozwoju gospodarczego gminy
- poprawa stanu jakości powietrza i utrzymanie norm emisyjnych,
- ograniczenie hałasu,
- poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
- ochrona powierzchni ziemi i gleby przed degradacją,
- likwidacja niskiej emisji, poprzez dalszą modernizację systemów ogrzewania w obiektach
komunalnych termomodernizacja obiektów komunalnych,
- właściwa gospodarka terenami zielonymi,
- wspieranie zalesiania terenów prywatnych wspieranie i promowanie działań jednostek
organizacyjnych Gminy, osób prawnych oraz prywatnych właścicieli gruntów w kierunku
zagospodarowania nieużytków dla celów sportu, rekreacji, turystyki oraz jako terenów zieleni
urządzonej,
- propagowanie wśród mieszkańców Gminy postaw proekologicznych, stosując różnorodne formy
ich upowszechniania
- prowadzenie systematycznych akcji edukacyjnych przeciwko paleniu śmieci, odpadów organicznych
itp.,
- wprowadzanie i propagowanie programów edukacyjnych promujących segregację odpadów,
- egzekwowanie przestrzegania przepisów prawa w zakresie ochrony środowiska.
- rozbudowa infrastruktury rekreacyjnej i sportowej uwzględniająca rewitalizację terenów zielonych
11 . Walory środowiska przyrodniczego i ich wykorzystanie.
Walory środowiska przyrodniczego są jedną z ważniejszych determinant rozwoju turystyki
w gminie. Atrakcję turystyczną stanowią opisane powyżej walory przyrodnicze oraz krajobrazowe
krajobraz rolniczy, charakteryzujący się jednak dużym zróżnicowaniem przyrodniczym
oraz wysokim zachowaniem naturalnych siedlisk florystycznych przy uatrakcyjnianiu i zwiększaniu
WA
35
infrastruktury dla rozwoju turystyki. Położenie geograficzne charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem
naturalnego jej krajobrazu, a w szczególności rzeźby terenu. Dużym walorem Gminy jest też spora
jeziorność i lesistość oraz łagodny klimat. Gmina charakteryzuje się dużymi walorami przyrodniczymi,
czego wyrazem jest dobry stan środowiska przyrodniczego, ale także znajdujące się na jej obszarze
liczne formy ochrony przyrody.
Atrakcję przyrodniczą stanowią również parki wiejskie, dawne parki przydworskie i przypałacowe
(np. wpisany do rejestru zabytków zespół parkowy w Bychowie).
12. Polityka ekologiczna gminy
Dynamiczny rozwój Gminy Gniewino na różnych płaszczyznach, przyczynił się do wzrostu
świadomości ekologicznej mieszkańców i ich dbałości o środowisko. Polityka ekologiczna, zgodnie
z wymogami rozwoju zrównoważonego jest podstawowym aspektem rozwoju gminy i określa strategię
rozwoju, działania i priorytety realizacji celów. Celem nadrzędnym w zakresie polityki ekologicznej
jest harmonijny rozwój gminy uwzględniający potrzeby wynikające z ochrony przyrody i zapewnienia
wysokiej jakości środowiska życia mieszkańców. Polityka ekologiczna odbywa się jednocześnie
dla różnych płaszczyzn: ładu przestrzennego, środowiska przyrodniczego, środowiska życia człowieka,
gospodarki odpadami zgodnie z ideą rozwoju zrównoważonego przy uwzględnieniu zasad ochrony
różnorodności biologicznej, ochrony krajobrazu, poprawy jakości i komfortu życia człowieka.
Przede wszystkim skupia się jednak na aspektach takich jak:
 ochrona wód, ograniczenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, zapewnienie
dostaw wody użytkowej wysokiej jakości, rozbudowa systemu kanalizacji i oczyszczania ścieków,
 ochrona powietrza atmosferycznego poprzez działania promujące energię odnawialną i eliminujące
tzw. niską emisję,
 prawidłowa gospodarka odpadami
 ochrona walorów przyrodniczych (zarówno dla przyrody ożywionej jak nieożywionej)
i krajobrazowych
 rozwój proekologicznych technologii w przemyśle, nacisk na rozwój gospodarczy w obrębie
turystyki, rekreacji i agroturyzmu oraz rolnictwa ekologicznego
 kształtowanie świadomości ekologicznej mieszkańców gminy i ich tożsamości z obraną polityką
ekologiczną i środowiskową,
 promocja i kształtowanie ekologicznego wizerunku gminy
 przyciągania inwestycji i działań podnoszących walory gminy w zakresie ochrony przyrody,
środowiska i ekologii, w duchu rozwoju zrównoważonego, uwzględniających złożoność
środowiska i przestrzeni gospodarczo – społecznej
 zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego przez gminny system postępowania w przypadku
wystąpienia poważnej awarii, klęski żywiołowej, postępowania z odpadami niebezpiecznymi,
 edukacja ekologiczna i wspieranie działań organizacji pozarządowych i inicjatyw lokalnych
w zakresie ochrony środowiska oraz ocena i doradztwo w przypadku inicjatyw mogących
powodować skutki środowiskowe.
 tworzenie warunków wspomagających rozwój inwestycji proekologicznych, szczególnie
związanych z pozyskiwaniem energii z odnawialnych źródeł
WA
36
Polityka ekologiczna zależna jest od zmieniających się warunków środowiskowych, gospodarczych,
społecznych, prawnych i musi być na bieżąco weryfikowana.
W myśl ustawy o samorządzie terytorialnym (t. j. z 2012 r. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z zm.)
gminę należy rozumieć jako wspólnotę samorządową wykonującą zadania publiczne w imieniu
własnym i na własną odpowiedzialność, posiadającą osobowość prawną, działająca w zakresie
wszystkich spraw publicznych o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżonych ustawami na rzecz innych
podmiotów, a więc: sprawy związane ściśle z ochroną środowiska: ład przestrzenny, gospodarka
terenami i ochrona środowiska, a także wodociągi i zaopatrzenie w wodę, kanalizacja, usuwanie
i oczyszczanie ścieków komunalnych, gospodarka odpadami komunalnymi - wysypiska i utylizacja
odpadów komunalnych, edukacja społeczna, w tym ekologiczna, na kompetencje we wskazanym
obszarze wskazuje także ustawa kompetencyjna z 13 października 1998 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 872
z zm.) podkreślając uprawnienia gminy w zakresie ochrony środowiska, nawiązując do: miejscowego
planowania przestrzennego, lokalizacji inwestycji o znaczeniu lokalnym, określeniu miejsca lokalizacji
(ocenę oddziaływania na środowisko danej inwestycji- będącą podstawowym narzędziem
instrumentów ochrony środowiska), utrzymania porządku i czystości w gminie, ochrony drzew
i krzewów. Dokładniej na te zagadnienia wskazują szczegółowe przepisy odrębne.
Celem tej polityki jest stworzenie systemu prewencyjnego, mającego na celu zapobieganie szkodom
w środowisku i sygnalizującego możliwość wystąpienia takiej szkody. Koszty naprawy muszą ponosić
sprawcy. Dokument pn. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012, z perspektywą do roku
2016, został przyjęty do realizacji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2009 roku (MP z 2009 r.
Nr 34, poz. 501). Zawiera on priorytety ekologiczne oraz kierunki działań systemowych z zakresu
ochrony środowiska, które obowiązują i mają zrealizowane w kraju do roku 2016 – cele
średniookresowe oraz kierunki działań w latach 2009-2012 – działania krótkookresowe.
Wszystkie działania skoordynowane zostaną na rzecz zapewnienia realizacji zasady zrównoważonego
rozwoju przy udziale społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska, gdzie głównym celem
jest podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa prowadzącej do proekologicznych
zachowań, prośrodowiskowych nawyków i pobudzenia odpowiedzialności za stan środowiska,
organizowania akcji lokalnych służących ochronie środowiska, uczestniczenia w procedurach
prawnych i kontrolnych dotyczących ochrony środowiska.
13. Cele (w tym cele długoterminowe) oraz formy ich realizacji
Podstawowym i nadrzędnym celem jaki niesie ze sobą niniejszy program jest stworzenie warunków
dla wszechstronnego rozwoju społecznego i wysokiej jakości życia – co decyduje o atrakcyjności
i spójności terenu Gminy Gniewino jako bezpiecznego i przyjaznego miejsca zamieszkania
oraz pobytu, a w konsekwencji o jego konkurencyjności jako wszechstronnego środowiska życia.
Wykształcenie u mieszkańców gminy Gniewino nawyków kultury ekologicznej oraz poczucia
odpowiedzialności za stan i ochronę środowiska.
Wynikiem podjętych działań powinny być:
- poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych,
- poprawa jakości powietrza,
- wzrost wskaźnika zadrzewień, zalesień i ogólny wzrost zieleni
WA
37
- wzrost udziału energii odnawialnej w produkcji energii,
- wzrost ruchu turystycznego w regionie (międzynarodowy i krajowy),
- zachowanie w dobrym stanie środowiska przyrodniczego.
L
P
Cel
FORMA REALIZACJI CELU


Gospodarka i
ochrona wód
1










Gospodarka
odpadami
komunalnymi
2


Utrzymanie
I kształtowanie
terenów zieleni
3



Edukacja
ekologiczna
mieszkańców
4






Planowanie
przestrzenne
5

6
Ochrona gleb i
ochrona
powierzchni ziemi


WA
utrzymanie istniejącej sieci kanalizacyjnej w dobrym stanie technicznym oraz rozbudowa
sieci kanalizacyjnej w tym budowa kanalizacji deszczowej
modernizacja i bieżące naprawy sieci wodociągowej i urządzeń oraz rozbudowa sieci
wodociągowej
realizacja podłączeń sieci wod. – kan. do nowych obiektów
oszczędności wody poprzez minimalizację strat sieciowych,
kształtowanie świadomości odbiorców w kontekście oszczędność zużycia wody,
nadzór nad utrzymaniem melioracyjnym cieków wodnych i rowów.
eliminacja punktowych źródeł zanieczyszczeń wód podziemnych, przez nadzór, kontrolę
eksploatacji zbiorników bezodpływowych oraz ich stopniową likwidację
racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych poprzez
ograniczenie zużycia wody z ujęć podziemnych, likwidację nieczynnych ujęć wody
stosowanie zamkniętych obiegów i zmniejszenie zużycia wody do celów przemysłowych,
ograniczenie spływu zanieczyszczeń azotowych ze źródeł rolniczych, poprzez edukację
rolników w tym zakresie
zwiększenie retencji wodnej poprzez ochronę terenów podmokłych, bagien i rozlewisk,
oczek wodnych oraz zadrzewianie i zalesianie
realizacja zadań związanych z gospodarką odpadami w ramach ustawy o utrzymaniu w
czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2013, poz. 1399.), oraz regulacji regulaminu
utrzymania czystości i porządku na terenie gminy
w ramach gospodarki odpadami, innymi niż komunalne w dalszym ciągu realizowany
będzie program usuwania wyrobów zawierających azbest.
w ramach posiadanych kompetencji i obowiązków realizacja zadania z zakresu
utrzymania, kształtowania i pielęgnacji zieleni oraz zwiększania jej udziału w strukturze
terenów przede wszystkim zurbanizowanych, na podstawie wyników inwentaryzacji
przyrodniczej oraz założeń polityki ekologicznej gminy określane będą cele i zadania w
zakresie budowy układu roślinności
podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców oraz uświadamianie zagrożeń
środowiska oraz współodpowiedzialności za jego stan
dostarczenie mieszkańcom aktualnej, rzetelnej i łatwej w odbiorze informacji o walorach i
zagrożeniach środowiska
informowanie o wymaganiach formalno prawnych i ograniczeniach działalności
gospodarczej ze względu na ochronę środowiska,
promocja zrównoważonych (przyjaznych środowisku) modeli konsumpcji dóbr i usług,
promocja wzorców kulturowych i etycznych zapewniających zrównoważony rozwój.
inicjowanie, wspieranie akcji ekologicznych prowadzone przez szkoły, organizacje
pozarządowe, oraz inicjatywy lokalne, jako istotny czynnik ograniczający narastanie
zagrożeń środowiskowych w przyszłości
promocja najlepszych wzorców gospodarowania przyjaznego środowisku i realizującego
zasady ekorozwoju, oraz indywidualnych zachowań o tym charakterze
prowadzenie szkoleń dla rolników z zakresu Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych i
agroturystyki.
minimalizacja negatywnego wpływu użytkowania środowiska i jego zasobów, rozwoju
gospodarczego i przemysłowego oraz urbanistycznego poprzez planowanie i kształtowanie
terenu gminy zawarte w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
uwzględniające zasady ekorozwoju
ograniczenie rozproszenia zabudowy i związanej z nim rozbudowy dróg oraz pozostałej
infrastruktury ( uchwalanie mpzp),
ochrona warstwy próchnicznej, a więc zabezpieczenie tej warstwy i powtórne jej
zagospodarowanie przy realizacji każdej inwestycji, zwłaszcza przy takich inwestycjach
jak budowa obiektów przemysłowych i handlowych, osiedli mieszkaniowych, budynków i
budowli, ciągów komunikacyjnych, sieci wodno-kanalizacyjnych
racjonalne wykorzystanie zasobów gleb, zwłaszcza w ujęciu długookresowym przez
zagospodarowanie gleb w sposób odpowiadający ich przyrodniczym walorom i klasie
38


bonitacyjnej, dostosowaniu do naturalnego, biologicznego potencjału gleb, formy ich
zagospodarowania oraz kierunków i intensywności produkcji,
rekultywacja obszarów zdegradowanych
rozpowszechnianie dobrych praktyk rolnych i leśnych, zgodnych z zasadami
zrównoważonego rozwoju, przeciwdziałanie degradacji terenów rolnych, łąkowych i
wodno-błotnych przez czynniki antropopresyjne, zwiększenie skali rekultywacji gleb
zdegradowanych i zdewastowanych poprzez przywrócenie funkcji przyrodniczej,
rekreacyjnej lub rolnej.
Zabezpieczanie terenów osuwiskowych na terenie gminy
Przeciwdziałanie zanieczyszczeniu powierzchni ziemi, w szczególności likwidacja dzikich
wysypisk
ochrona zasobów gleb przed ich przeznaczeniem na inne cele za pomocą MPZP,
promocja i wspieranie rolnictwa ekologicznego,
ograniczenie erozji na terenach użytkowanych rolniczo, zarówno związanej z działalnością
gospodarczą na danym terenie, jak i ogólnymi przekształceniami środowiska, ograniczenia
degradacji gleb, ograniczenia rozproszenia zabudowy i związanej z nim rozbudowy dróg
oraz pozostałej infrastruktury.
ograniczenie źródeł niskiej emisji przez ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł
komunikacyjnych oraz komunalnych w tym: użytkowania pieców węglowych i przejście na
paliwa alternatywne
ograniczenie bezproduktywnego i szkodliwego dla jakości powietrza atmosferycznego
spalania odpadów w gospodarstwach – w piecach domowych, na powierzchni ziemi
zapobieganie wypalaniu traw
informacja i promocja rozwiązań technologicznych wykluczających niską emisję obejmuje
ich modelowe wykorzystanie w obiektach użyteczności publicznej, reklamę w lokalnych
serwisach informacyjnych
dalsze dofinansowywanie prac związanych z termoizolacją budynków oraz montażem i
użytkowaniem kolektorów słonecznych
gmina będzie intensywnie wspierać i inicjować działania administracyjne i prewencyjne
zmierzające do nie pogorszenia stanu zagrożenia hałasem
gmina uwzględnia w strategii rozwoju i w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego wymagania ochrony środowiska wynikające z zapisów istniejących planów
ochrony parków krajobrazowych, rezerwatów przyrody i obszarów Natura 2000 oraz z
zasady ekorozwoju
na podstawie wyników inwentaryzacji przyrodniczej oraz założeń polityki ekologicznej
gminy określane będą cele i zadania w zakresie rewitalizacji układów osadniczych i
rozwoju zabudowy
konieczne jest utrzymanie oraz tworzenie nowych korytarzy ekologicznych wzdłuż cieków
wodnych, terenów rolnych i zadrzewień
ochrona i kształtowanie obszaru w tym zakresie poprzez właściwe kształtowanie polityki
przestrzennego zagospodarowania wyrażane w opracowywanych miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego oraz poprzez wspieranie działań na rzecz ochrony
przyrody
dbałość o zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarskich, dobrej praktyki rolniczej
likwidacji dzikich wysypisk,

promocja instalacji pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych,








Ochrona
powietrza
atmosferycznego
7




Ochrona przed
hałasem
8



9
Ochrona przyrody


10
11
12
13
WA
Wykorzystanie
energii
odnawialnej
Kształtowanie
stosunków
wodnych i
ochrona przed
powodzią
Inne działania na
rzecz ochrony
środowiska
Wspieranie
inwestycji
proekologicznych

właściwe zagospodarowanie terenów dolin rzecznych i terenów zalewowych (zapisy w
MPZP),
 kształtowanie pokrycia terenu sprzyjające retencji wód,
 budowa obiektów małej retencji,
 ochrona prawidłowych stosunków wód na gruntach
 usuwania skutków zanieczyszczenia środowiska, w tym wystąpienia poważnej awarii oraz
utrzymaniu systemu zagrożenia powodziowego
 współpraca i inicjowanie przy odpowiednich działań, zgodnie z kompetencjami
administracji i instytucji koordynujących zadania nadzwyczajne również objęte planem
zarządzania kryzysowego

finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej na zasadach dotacji celowej,
w zakresie określonym w art. 400a POŚ, w wysokości nie mniejszej niż kwota wpływów
z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4–6, stanowiących dochody budżetu gminy,
pomniejszona o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do Wojewódzkiego
39
Funduszu Ochrony Środowiska
14. Narzędzia zarządzania środowiskiem - instrumenty prawne,
finansowe i społeczne.
Naruszenie przepisów Prawa Ochrony Środowiska sankcjonowane jest w trzech trybach
postępowania: cywilnym, karnym i administracyjnym. W postępowaniu cywilnym wspomaganym
regulacjami szczególnymi ustawy Prawo ochrony Środowiska (art. 322 – 328 POŚ, Dz.U.2013.1232)
dochodzić swoich praw w postępowaniu o świadczenie, czyli o przywrócenie stanu zgodnego
z prawem i podjęcie środków zapobiegawczych, jak również odszkodowanie lub zadośćuczynienie
może nie tylko osoba poszkodowana, ale również Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego,
czy organizacja ekologiczna, gdy naruszenie dotyczyło dobra wspólnego. Prawo karne w rozdziale
XXII Kodeksu Karnego (Dz. U. 2013. 1247) klasyfikuje przestępstwa przeciwko środowisku
sankcjonując kary za nie od grzywny do pozbawienia wolności. Poza kodeksem sankcje wskazane są
również w ustawie POŚ (art. 329 – 361) oraz ustawie o ochronie przyrody (rozdział VIII).
W kontekście działań administracji publicznej w zakresie objętym swoją właściwością organ
administracji lokalnej sprawuje kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów z zakresu ochrony
środowiska (min. zgodnie z art. 363, 376 ustawy POŚ). Organy samorządu terytorialnego nie są
obowiązane do samodzielnego prowadzenia kontroli, mogą natomiast, na mocy art. 379 ust. 2 ustawy
POŚ., upoważniać do wykonywania funkcji kontrolnych podległych im pracowników urzędów
gminnych, miejskich, powiatowych, marszałkowskich lub funkcjonariuszy straży gminnych.
Uprawnienia kontrolującego w czasie i w związku z wykonywaną kontrolą zostały wyliczone w art.
379 ust. 3 ustawy POŚ. Zgodnie z tym przepisem kontrolujący, wykonując kontrolę, jest uprawniony
do wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości,
obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 na pozostały teren; przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności
kontrolnych; żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób
w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego; żądania okazania dokumentów i udostępnienia
wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.
Prócz wskazanych aktów prawnych wyróżniamy szereg innych przepisów prawnych szczegółowo
omawiających zagadnienia ochrony poszczególnych elementów środowiska, regulujących
ich wykorzystanie przez człowieka.
Ochrona środowiska to działania legislacyjne i prawotwórcze, planistyczne, programowe, inwestycyjne
i modernizacyjne a także kontrolne. Wszystkie razem mają na celu zachowanie i poprawę stanu
środowiska naturalnego i ochronę środowiska życia człowieka.
Gmina Gniewino zamierza kontynuować program „Zielone Czeki Ekologiczne” polegający
na przyznawaniu dotacji celowych dla inwestycji proekologicznych na zasadach przyjętych w uchwale
Rady Gminy Gniewino na podstawie art. 403 ust. 2, 4 - 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo
ochrony środowiska (t. j. Dz. U. 2013.1232 z późn. zm. ). Finansowanie ochrony środowiska
i gospodarki wodnej w zakresie określonym w art. 400a, w wysokości nie mniejszej niż kwota
wpływów z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4–6, stanowiących dochody budżetów
WA
40
gmin, pomniejszona o nadwyżkę z tytułu tych dochodów przekazywaną do wojewódzkich funduszy,
polega na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych z budżetu gminy na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:
podmiotów nie zaliczonych do sektora finansów publicznych, jednostek sektora finansów publicznych
będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. Zasady udzielania dotacji celowej,
obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb
postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy
w drodze uchwały. Udzielenie dotacji celowej, następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę
z ww. podmiotami.
15. Literatura i źródła wykorzystane
1. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r., Państwowy instytut
Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy Warszawa 2013, Państwowa Służba
Geologiczna, Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r. Praca
zbiorowa pod redakcją Marcina Szuflickiego, Agnieszki Malon, Marcina Tymińskiego
2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gniewino
Zespół autorski: Grupa Projektowa Zoom S.C. M. Dąbrowski, J. Małuj-Buca,
P.Szafranowicz Sopot 2002
3. Program ochrony środowiska dla gminy Gniewino na lata 2004 - 2011
Wykonawca: ARCADIS Ekokonrem Sp. z o.o., Wrocław, Gniewino, 2004
4. Załącznik do Uchwały Nr 233/XLI/2005 Rady Gminy Gniewino z dnia 30 marca 2005 r.
Strategia Rozwoju Gminy Gniewino do 2015 roku
5. Główny Urząd Statystyczny - www.stat.gov.pl
6. Program Ochrony Środowiska Dla Powiatu Wejherowskiego Na Lata 2004 – 2011
Wejherowo, listopad 2003 - Załącznik nr 1 do Uchwały Nr II/XVI/168/04 Rady Powiatu
Wejherowskiego z dnia 26 marca 2004 r.
7. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Pomorskiego Gdańsk, październik
2009 Załącznik do uchwały nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia
26 października 2009 r.
8. http://pl.wikipedia.org
9. http://www.pgi.gov.pl
10. Warunki korzystania z wód zlewni rzeki Redy (SCWP: DW1802, DW1803) –Etap 1 –
Dynamiczny bilans ilościowy zasobów wodnych” Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
Gdańsku, 2012
11. Raport o stanie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego
WA
41
12. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy
Gniewino
13. Plan działania na rzecz zrównoważonej polityki energetycznej
14. Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i kartograficznej w Wejherowie
15. Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy
Gniewino pod kierunkiem: Katarzyny Greckiej zespół Bałtyckiej Agencji Poszanowania Energii
S.A. Wojciecha Anioł Andrzej Szajner Ryszard Zasławski na podstawie umowy nr
272.34.2012.MM z dnia 11 kwietnia 2012r. Załącznik do Uchwały Nr 233/XLI/2005 Rady
Gminy Gniewino z dnia 30 marca 2005 r.
16. Strategia Rozwoju Gminy Gniewino do 2015 roku
17. http://www.infoeko.pomorskie.pl/Powiaty/wejherowski
18. http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/)
19. http://isap.sejm.gov.pl/
20. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (zatwierdzonego
Uchwałą Nr XXV/260/2000 z dnia 12 grudnia 2000 r.)
21. Materiały własne Urzędu Gminy Gniewino.
WA
42

uchwała Nr 89 - BIP Urząd Gminy Gniewino

Transkrypt

Podobne dokumenty

kliknij tutaj

Regulamin Konkurs Satyryczny 2016 - Gniewino

plik w formacie pdf

plik w formacie pdf

plik w formacie pdf

plik w formacie pdf

EUROPEAN RURAL VISIONS 2020 WIELKIEJ NOCY