liny, węzły, knagi i polery

LINY, WĘZŁY, KNAGI I POLERY
6
LINY, WĘZŁY, KNAGI I POLERY
LINY, WĘZŁY, KNAGI I POLERY
LINY
Wszystkie liny się rozciągają, ale w różnym stopniu. Czasami rozciągliwość jest zaletą, ale częściej
jest to cecha niepożądana. W olinowaniu ruchomym (np. fały, szoty, topenanty) im mniejsza jest
rozciągliwość liny, tym lepiej, natomiast na liny cumownicze i kotwiczne wybiera się liny elastyczne,
aby absorbowały szarpnięcia przemieszczającego się jachtu. Konstrukcja lin wpływa na ich
wytrzymałość na rozciąganie, ale podstawowym czynnikiem jest materiał, z którego są zrobione.
Zobaczmy, jakie są tu możliwości.
Poliester: materiał względnie wytrzymały i mało rozciągliwy z dobrą odpornością na zużycie. Takie
liny wybiera się przeważnie do olinowania ruchomego. Dostępne są różne sploty, ale najbardziej
popularny to pleciony rdzeń i pleciona osłona.
HMPE (polietylen): zaawansowany technologicznie materiał sprzedawany powszechnie pod
nazwami handlowymi Spectra i Dyneema. Liny HMPE są mocniejsze i mniej rozciągliwe niż
poliestrowe, dlatego stają się coraz bardziej popularne, w szczególności robi się z nich fały. Rdzeń
wewnętrzny jest luźno zapleciony, stąd liny te są wytrzymałe. Osłony są zazwyczaj poliestrowe i ich
zadaniem jest ochrona liny przed zużyciem.
Nylon: mocna i rozciągliwa lina wykorzystywana niemal wyłącznie jako lina kotwiczna
i cumownicza. Przeważnie występuje jako tradycyjna lina trzypokrętkowa, ale splot z ośmiu
pokrętek również jest popularny. Nylon sztywnieje z czasem, ale nie traci przy tym swojej
wytrzymałości.
Polipropylen: lekka, pływająca lina o wytrzymałości podobnej do poliestru. Ze względu na pływalność
używa się jej przy kołach i tratwach ratunkowych oraz do wyrobu rzutek. Lina niszczeje na słońcu.
Fot. 6.1. Splot ośmiożyłowy.
Fot. 6.2. Lina pleciona.
KNAGI I POLERY
Knagi to proste, ale bardzo zmyślne
urządzenia umożliwiające szybkie
obłożenie liny. Trzeba jednak korzystać
z nich prawidłowo – linę powinno dać się
oddać nawet wtedy, gdy jest obciążona.
Linę obkłada się na knadze robiąc na
niej serię ósemek i umieszczając koniec
liny na wierzchu. Jeżeli pracująca lina
dociśnie ósemki pod nią, liny nie da się
z knagi zdjąć (fot. 6.4). Pracująca część liny
powinna wchodzić na knagę pod kątem
tak, aby druga ósemka nie zakleszczała
pierwszej utrudniając zdjęcie liny (fot. 6.5).
Trzy lub cztery ósemki powinny skutecznie
zamocować linę na knadze, ale jeśli lina
jest wyjątkowo śliska, możesz przy ostatniej
ósemce zrobić półsztyk na ramieniu knagi.
Na podwójnym polerze również można
obkładać liny ósemkami, ale polery są przede
wszystkim zaprojektowane do cumowania
pętlą lub na biegowo. Jeżeli na jednej
knadze lub polerze znajduje się kilka lin
założonych na ósemkę, wówczas żeby zdjąć
jedną konieczne jest zdjęcie wszystkich.
Pojedyncze polery nadają się jedynie do
cumowania pętlą bądź na biegowo.
Polery i knagi na pomostach pływających
często są używane przez kilka jachtów, co
nie stanowi problemu, o ile wszystkie liny
zakończone są pętlą. Aby było możliwe
oddanie liny bez konieczności zdjęcia
pozostałych, trzeba ją przeprowadzić przez
pozostałe pętle w sposób pokazany na
fotografii 6.6 i następnie zdjąć z knagi.
Fot. 6.4.
Fot. 6.5.
Fot. 6.3. Lina trzypokrętkowa.
Przy wyborze lin cumowniczych materiał jest ważniejszy niż typ splotu.
Fot. 6.6.
54
Manewry portowe
Manewry portowe
55