5. Pszenica jara

Transkrypt

5. Pszenica jara

5. Pszenica jara
W doświadczeniach PDOiR prowadzonych na terenie województwa łódzkiego w roku
2012 testowano 13 odmian pszenicy jarej (27 odmian w Krajowym Rejestrze). Wśród badanych
odmian znajdowało się 11 odmian jakościowych (a) (w tym dwie odmiany pochodzące ze
Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych (CCA), 1 chlebowa (b), 1 pastewna (c) i jedyna
Polska odmiana pszenicy jarej, twardej (durum). Doświadczenia założono w Sulejowie,
Lućmierzu i Strzelcach, na dwóch poziomach agrotechnicznych – ekstensywnym (a1)
i intensywnym (a2). Szczegółowe warunki polowe doświadczeń przedstawiono w tabeli 2.
Siewy zbóż przeprowadzono w ostatniej dekadzie marca i na początku kwietnia. Nawożenie
azotowe stosowano przedsiewnie oraz pogłównie. Na podstawowym poziomie agrotechniki
łącznie wysiano od 83 do 114 kg N/ha, zaś na poziomie intensywnym zużyto odpowiednio
o 40 kg/ha więcej. Nawożenie potasowe zastosowano w ilości od 60 do 90 kg/ha. Dawka
nawozu fosforowego wynosiła odpowiednio; w Sulejowie – 30 kg/ha, w Lućmierzu – 40 kg/ha
i w Strzelcach – 52 kg/ha. Zgodnie z metodyką COBORU na intensywnym poziomie
agrotechnicznym dokarmiano rośliny dolistnymi preparatami wieloskładnikowymi oraz
przeprowadzono dwa zabiegi fungicydowe (ochrona podstawy źdźbła i ochrona kłosa).
W Lućmierzu i Strzelcach na poziomie a2 dodatkowo zastosowano regulator wzrostu.
W doświadczeniach porejestrowych realizowanych w województwie łódzkim w roku 2012,
zdecydowanie najwyższe plony uzyskano w Strzelcach, gdzie pszenica na podstawowym
poziomie agrotechniki plonowała na poziomie 8,2 tony w przeliczeniu na hektar (tab.4).
W pozostałych miejscowościach średni plon był niższy (panowała susza) i wyniósł około
5,0 tony z hektara w Sulejowie i około 6,5 tony z hektara w Lućmierzu. Średni plon pszenicy
jarej uprawianej na poziomie podstawowym, uzyskany w roku 2012, wyniósł 6,7 t/ha (tab.5)
i był zbliżony do średniej z wielolecia. W roku 2012 największą ilość ziarna wydała nowa
odmiana KWS Torridon oraz odmiana Tybalt, która była również najbardziej plenną odmianą
w latach 2010-2012. Zwiększenie poziomu agrotechniki (a2) pozwoliło na zwiększenie plonu
o 0,9 t/ha. W 2012 roku wysoka plenność, dzięki zastosowaniu zwiększonej dawki nawozów
azotowych oraz zabiegów grzybobójczych, wystąpiła u odmian Tybalt i Trappe oraz u nowo
badanej odmiany KWS Torridon. Na przestrzeni wielolecia odmiany te mogą uchodzić za
najlepsze do uprawy intensywnej. Porażenie roślin chorobami grzybowymi w roku 2012 było
zróżnicowane (tab.6). Wysoką odporność na choroby grzybowe liści wykazują od lat odmiany
Tybalt i Kandela. Najbardziej podatne na mączniaka okazały się odmiany: Ostka Smolicka,
Radocha i Werbena, zaś rdzą brunatną porażane były w znacznym stopniu odmiany Parabola
i Werbena. Odmiany Hewilla i Radocha wykazały dużą podatność na septoriozę plew, zaś
najbardziej odporne na tę chorobę okazały się odmiany badane pierwszy rok tj.: Izera i KWS
Toridon oraz Ostka Smolicka, która również przejawiała tę tendencję w minionych latach.
W 2012 roku oraz w wieloleciu najniższymi odmianami były SMH 87, Werbena, i Nawra (tab.7).
Najwyższa od lat pozostaje odmiana Hewilla, w roku 2012 najwyższą okazała się nowo badana
odmiana – Izera. Najbardziej dorodnym ziarnem, w 2012 roku a także w wieloleciu, odznaczały
się odmiany Parabola i Radocha. Najdrobniejsze ziarno wytworzyły odmiany: Trappe, Werbena
i Kandela.
Łódzki Wojewódzki Zespół PDOiR po zapoznaniu się z wynikami uzyskanymi z doświadczeń
porejestrowych, podjął decyzję o utworzeniu dla pszenicy jarej Listy Odmian Zalecanych do uprawy:
1. Nawra
3. Tybalt
5. Ostka Smolicka
7. Arabella
2. Parabola
4. Trappe
6. Kandela
8. KWS Torridon*
* odmiana wstępnie rekomendowana
Stwierdzona w czasie badań duża wartość gospodarcza tych odmian daje większą
gwarancję uzyskania pożądanych efektów ekonomicznych.
Tabela 1. Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru: 2012
Rok
Rok
Kod
Adres jednostki zachowującej odmianę,
wpisania włączenia
kraju
Odmiana
a w przypadku odmiany zagranicznej –
do KR
do LOZ pochodz
Lp.
- pełnomocnika w Polsce
w Polsce
enia
1
2
3
4
5
odmiany jakościowe (grupa A)
1
Nawra
1999
2006
PL
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR, ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
2
Tybalt
2005
2009
PL
Irena Szyld, ul. Cieszyńska 11, 62-800 Kalisz
3
Hewilla
2006
—
PL
Hodowla Roślin Nasiona Kobierzyc sp. z o.o., ul. Sportowa 21, 55-040 Kobierzyce
4
Parabola
2006
2008
PL
Hodowla Roślin Nasiona Kobierzyc sp. z o.o., ul. Sportowa 21, 55-040 Kobierzyce
5
Kandela
2010
2012
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń, 64-000 Kościan
Ostka Smolicka
6
2010
2012
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146, 63-740 Kobylin
1
(oś)
7
Arabella
2011
2012
PL
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń, 64-000 Kościan
8
Izera
2012
—
PL
Małopolska Hodowla Roślin – HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków
9
KWS Torridon
2012
—
PL
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
odmiany chlebowe (grupa B)
10 Trappe
2008
2010
PL
KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice, ul. Słowiańska 5, 57-150 Prusy
odmiany pozostałe (grupa C)
11
Radocha
2011
—
PL
odmiany pszenicy twardej
12 SMH 87 (oś)
2011
—
PL
Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146, 63-740 Kobylin
13 Rospuda
CCA
—
PL
14 Werbena
CCA
—
PL
1
– odmiana o wcześniejszej nazwie Arabeska (zmiana nazwy nastąpiła dn. 04.04.2012), (oś) – odmiana o kłosie ościstym
kol. 2 CCA – odmiany jakościowe ze Wspólnotowego Katalogu Roślin Rolniczych, włączone do doświadczeń PDOiR, nie wpisane do Krajowego Rejestru.
Tabela 2. Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Miejscowość
Sulejów
Powiat
Piotrkowski
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
Data siewu
(dzień, m-c, rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
N na poziomie a1
N na poziomie a2
P2O5
K2O
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikowymi na poziomie a2
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Insektycyd
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
(kg/ha)
żytni bardzo dobry
III b
5,9
Ziemniaki
28.03.2012
500
02.08.2012
Nawożenie mineralne
114
154
30
90
(l/ha)
Lućmierz
Zgierski
Strzelce
Kutnowski
żytni dobry
IV b
5,6
ziemniaki
02.04.2012
550
06.08.2012
pszenny bardzo dobry
III a
6,3
jęczmień jary
26.03.2012
450
20.08.2012
94
134
40
60
83
123
52
90
Florovit – 2 x 1,5 l
Basfoliar Extra – 10 l
Środki ochrony roślin
(nazwa) Vitavax 200 FS
Vitavax 200 FS
Scenic 080 FS
Chwastox Extra 300 SL – 2,0 l
Chwastox Turbo 340 SL–2,0 l
Mustang Forte 195 SE – 0,8 l
(nazwa, dawka/ha)
Attribut 70 SG – 60g
Mustang Forte 195 SE–1,0 l
Starane Super 101 SE – 1,25 l
Karate Zeon 050 CS – 0,1 l
(nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS – 2x 0,1 l
Fastac 100 EC – 0,1 l
Pirimor 500 WG – 0,5 kg
(tylko na poziomie a2)
Fungicyd- pierwszy zabieg
(nazwa, dawka/ha) Soligor 425 EC – 0,6 l
Falcon 460 EC – 0,6 l
Stratego 250 EC – 1,0 l
Fungicyd – drugi zabieg
Regulator wzrostu
(nazwa, dawka/ha) Falcon 460 EC – 0,6 l
(nazwa, dawka/ha)
—
Artea 330 EC – 0,5 l
Cerone 480 SL – 0,75 l
Dobromir 250 SC – 0,2 l
Modus 250 EC – 0,4 l
Tabela 3. Pszenica jara. Warunki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2012
Sulejów
Lp.
Cecha
a1
a2
1
Termin kłoszenia
(dzień, m-c)
06.06
06.06
2
Termin dojrzałości woskowej
3
Wysokość roślin
Wyleganie roślin w fazie
dojrzałości mlecznej
Wyleganie roślin przed
zbiorem
Porażenie przez mączniaka
Porażenie przez rdzę
brunatną
Porażenie przez septoriozę
liści
Porażenie przez septoriozę
plew
Porażenie przez fuzariozę
kłosów
Porażenie przez brunatną
plamistość liści
Masa 1000 ziaren
Wilgotność ziarna podczas
zbioru
Plon ziarna
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
(dzień, m-c)
Lućmierz
Strzelce
a1
08.06
a2
11.06
a1
07.06
a2
11.06
14.07
15.07
12.07
13.07
27.07
29.07
(cm)
68
71
93
89
93
93
(skala 9o)
9,0
9,0
9,0
9,0
8,0
8,4
(skala 9o)
6,9
6,7
7,8
7,4
8,0
8,4
(skala 9o)
8,0
9,0
7,4
7,4
7,8
8,3
(skala 9o)
8,9
9,0
9,0
9,0
8,5
9,0
(skala 9o)
5,8
8,1
7,4
7,4
6,7
7,6
(skala 9o)
6,6
8,0
7,9
7,9
9,0
9,0
(skala 9o)
8,7
8,9
9,0
9,0
7,4
7,7
(skala 9o)
6,8
8,6
9,0
9,0
9,0
9,0
(g)
43,7
44,6
36,2
35,8
42,1
41,7
(%)
11,3
12,5
13,1
14,3
16,6
17,2
(dt z ha)
52,2
61,8
67,3
78,6
82,0
88,3
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian
a1 – przeciętny poziom agrotechniki; a2 – wysoki poziom agrotechniki
Skala 9o: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4. Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2012
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Sulejów
Lućmierz
Strzelce
Wzorzec, dt z ha
1
52,2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nawra
Tybalt
Hewilla
Parabola
Kandela
Ostka Smolicka (oś)
Arabella1
Izera
KWS Torridon
88
122
99
86
107
111
89
97
118
10
Trappe
119
11
Radocha
100
12
SMH 87 (oś)
62
13
14
Rospuda
Werbena
99
104
67,3
82,0
103
101
107
104
102
97
108
108
102
92
90
113
111
106
106
106
123
108
90
104
93
106
64
47
104
96
108
100
Sulejów
Poziom a2
Lućmierz
Strzelce
61,8
78,6
88,3
92
117
94
93
106
112
92
93
119
108
112
88
102
97
86
97
101
126
99
104
95
106
97
110
103
107
113
112
111
105
102
99
105
64
64
47
100
102
117
93
108
102
Wzorzec – wszystkie badane odmiany
Tabela 5. Pszenica jara. Plon ziarna odmian (%wzorca). Lata zbioru: 2012, 2011, 2010
Plon ziarna w % wzorca
Poziom a1
Lp.
Odmiana
Średnia
2012
2011
2010
2012
2010-2012
Wzorzec, dt z ha
65,7
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nawra
Tybalt
Hewilla
Parabola
Kandela
Arabella1
Izera
KWS Torridon
99
110
99
102
99
105
103
104
115
101
108
102
100
107
106
102
—
—
10
Trappe
103
109
11
Radocha
100
87
56
105
100
3
72
104
102
3
12
13
14
1
67,2
SMH 87 (oś)
Rospuda
Werbena
Liczba doświadczeń
65,4
66,1
97
99
102
107
99
100
102
101
102
103
100
103
—
103*
—
—
—
—
98
104
—
94*
—
64*
—
104*
—
101*
3
9
Poziom a2
2011
2010
Średnia
2010-2012
76,2
77,4
77,0
76,9
100
110
92
101
99
102
98
101
119
104
107
103
101
105
105
94
—
—
97
102
102
102
96
101
—
—
—
101
106
99
102
100
103
96*
—
—
109
109
100
106
102
92
—
97*
58
109
99
3
73
103
104
3
—
—
—
3
66*
106*
102*
9
Wzorzec: w roku 2012 – wszystkie badane odmiany, w roku 2011 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka, Arabeska, Trappe, Radocha,
SMH 87, Rospuda i Werbena, w roku 2010 – Nawra, Tybalt, Hewilla, Parabola, Kandela, Ostka Smolicka i Trappe.
* - średnia z lat: 2011-2012
Liczba doświadczeń dla okresu 2010-2012 odnosi się do odmian badanych trzy lata.
Tabela 6. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki – a1 (odchylenia od wzorca). Lata
zbioru: 2012, 2010–2012.
Liczba
Mączniak
Rdza brunatna
Septorioza liści
Septorioza plew
Lp.
Odmiana
lat
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
badań
Wzorzec (skala 9o)
8,0
8,8
8,1
0,3
0,0
-0,1
1,0
0,2
0,8
-0,3
0,2
-0,2
0,1
-0,5
-0,7
0,5
0,0
0,4
-0,7
-0,1
-0,1
0,8*
0,0
-0,3*
—
0,2
—
—
0,2
—
-0,1
0,0
0,4
-1,7*
-0,1
0,0*
0,6*
0,2
0,7*
6,6
6,7
7,8
7,9
-0,8
0,0
-0,5
-1,1
0,5
0,0
-0,1
0,9
0,7
-0,6
0,3
-0,2
-0,3
0,5
0,0
-0,4*
—
—
0,0
-0,2
-0,5
0,0
-0,2
0,3
-0,3
0,7
0,3
-0,1
-0,1
-0,2
0,0
-0,1
0,3
0,0*
—
—
0,2
0,4
-0,3
0,0
0,2
0,3*
-0,5
-0,6*
0,0
-0,5*
0,2
0,2*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nawra
Tybalt
Hewilla
Parabola
Kandela
Arabella1
Izera
KWS Torridon
3
3
3
3
3
3
2
1
1
0,4
1,1
-0,4
0,1
0,8
-0,9
0,9
-0,6
0,9
10
Trappe
3
-0,6
11
Radocha
2
-1,4
12
SMH 87 (oś)
2
0,9
13
14
Rospuda
Werbena
2
2
-0,2
-1,2
-0,1*
-1,0*
0,0
-0,6
-0,5*
-0,9*
0,2
-0,5
0,0*
-0,4*
0,2
0,2
0,1*
0,0*
3
9
2
8
3
9
2
5
1
7,7
* - średnia z lat: 2011-2012. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.
Tabela 7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo – użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2012, 2010–2012.
Wyleganie (skala 9o)
Wysokość roślin
Masa 1000 ziaren
w fazie
Liczba lat
(cm)
(g)
przed zbiorem
Lp.
Odmiana
badań
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
Wzorzec
8,7
Poziom agrotechniki a1
8,8
7,5
7,9
84,6
0,0
0,1
0,1
-4,6
0,2
0,3
0,3
-3,8
0,0
-0,2
-0,5
6,0
0,2
1,1
0,1
1,0
-0,3
-2,0
-0,9
2,5
0,1
0,3
-0,2
3,7
0,3*
1,0
0,8*
2,4
—
-0,9
—
8,9
—
0,5
—
-1,0
0,2
1,1
0,8
0,2
0,3*
1,0
0,7*
-2,1
-1,1*
-2,5
-1,1*
-8,3
86,9
40,7
44,2
-5,1
-4,3
7,6
1,9
2,1
4,4
1,5*
—
—
3,5
2,0
2,4
6,4
-3,5
0,7
-0,9
-0,6
-2,5
2,5
0,4
1,6
6,1
-1,3
0,6
-2,7*
—
—
-0,6
-7,8
-6,5
-1,1*
4,8
4,4*
-6,8*
1,0
1,6*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nawra
Tybalt
Hewilla
Parabola
Kandela
Arabella1
Izera
KWS Torridon
3
3
3
3
3
3
2
1
1
0,3
0,3
0,3
0,3
-0,8
0,0
0,3
-0,3
0,3
10
Trappe
3
0,3
11
Radocha
2
0,3
12
SMH 87 (oś)
2
-2,0
13
14
Rospuda
Werbena
2
2
0,0
0,3
-0,1*
0,1*
-0,0
0,5
0,1*
0,2*
0,4
-5,3
-1,3*
-5,0*
2,8
-8,2
1,2*
-8,1*
1
3
3
7
3
9
3
9
Cd tabeli 7
Lp.
Odmiana
Liczba lat
badań
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nawra
Tybalt
Hewilla
Parabola
Kandela
Arabella1
Izera
KWS Torridon
3
3
3
3
3
3
2
1
1
10
Trappe
3
11
Radocha
2
12
SMH 87 (oś)
2
13
14
Rospuda
Werbena
2
2
1
Wyleganie (skala 9o)
Wysokość roślin
w fazie
(cm)
przed zbiorem
2012
2010-2012
2012
2010-2012
2012
2010-2012
Poziom agrotechniki a2
8,8
8,9
7,5
7,9
84,3
84,3
0,2
0,1
-0,3
-0,3
-2,8
-2,6
0,2
0,1
-0,3
-0,3
-3,3
-4,8
0,2
0,1
0,3
0,0
3,7
6,9
0,2
0,1
1,2
0,4
0,1
-0,1
-0,5
-0,3
-2,2
-1,2
3,6
2,6
0,2
0,1
0,7
0,3
3,7
4,0
0,2
0,1*
1,2
1,1*
3,6
1,2*
-0,1
—
-0,5
—
6,9
—
0,2
—
0,3
—
-2,6
—
0,2
0,1
0,7
0,7
0,2
0,7
0,2
0,1*
0,3
0,2*
-0,9
-0,5*
-1,5
-0,9*
-1,7
-0,9*
-7,8
-6,1*
Masa 1000 ziaren
(g)
2012
2010-2012
40,7
45,0
3,7
0,7
-0,1
7,6
-1,6
0,7
1,1
-0,7
-3,5
2,7
0,5
1,5
6,0
-0,9
0,7
-1,4*
—
—
-8,4
-6,7
4,5
3,3*
0,1
0,7*
0,2
0,2
0,1*
0,0*
-0,3
0,7
-0,4*
0,6*
-1,1
-3,4
-2,0*
-5,0*
3,1
-7,3
1,2*
-7,3*
1
3
3
6
3
9
3
9
* - średnia z lat: 2011-2012. Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą.

5. Pszenica jara

Transkrypt

Podobne dokumenty

49 5. Pszenica jara

Pszenica jara W syntezie wykorzystano wyniki 9

22-23 Plantpol wiosenne inspiracje

Pszenica HR Strzelce