docEdukacja międzykulturowa i wielokulturowa.
download 
Reklamacja Transkrypt
Edukacja międzykulturowa i wielokulturowa.
Edukacja międzykulturowa i wielokult ulturo urowa Konferencja „BliŜej wychowania” 15. marca 2010 r. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Mahoń i kość słoniowa śyją ze sobą w idealnej harmonii Jedno obok drugiego na moim pianinie, O Panie, dlaczego my tak nie moŜemy? Paul McCartney i Stevie Wonder z piosenki „Ebony and Ivory” Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Ustawa o Systemie Oświaty Kształcenie i wychowanie słuŜy rozwijaniu u młodzieŜy poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Ustawa o Systemie Oświaty Art. 13. Szkoła i placówka publiczna umoŜliwia uczniom podtrzymywanie poczucia toŜsamości narodowej, etnicznej, językowej, i religijnej, a w szczególności naukę języka oraz własnej historii i kultury. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Podstawa programowa W rozwoju społecznym bardzo waŜne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a takŜe postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Język polski – gimnazjum Treści nauczania – wymagania szczegółowe 4. Wartości i wartościowanie. Uczeń: 1) ze zrozumieniem posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości pozytywnych i ich przeciwieństw oraz określa postawy z nimi związane, np. patriotyzm-nacjonalizm, tolerancja nietolerancja, piękno-brzydota, a takŜe rozpoznaje ich obecność w Ŝyciu oraz w literaturze i innych sztukach; Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Wiedza o społeczeństwie – gimnazjum Treści nauczania – wymagania szczegółowe 8. Naród i mniejszości narodowe. Uczeń: 3) wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów (w tym uchodźców) Ŝyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Edukacja międzykulturowa jest pedagogiczną koncepcją kształtowania przez edukację rozumienia odmienności kulturowych, jej celem nie jest budowanie zunifikowanej kultury globalnej, lecz poszerzanie własnej toŜsamości jednostkowej i społecznej przez kontakt z innymi kulturami oraz propagowanie postaw tolerancji i dialogu, akcentuje się w niej „doświadczanie” róŜnic kulturowych w szkolnej klasie i w społeczeństwie, w przeciwieństwie do uczenia się o róŜnicach. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Edukacja wielokulturowa promuje szacunek dla róŜnorodności w środowisku lokalnym, narodowym i międzynarodowym, podkreśla kulturowe, etniczne, rasowe i językowe róŜnice, dotyczy procesu budowania świadomości własnego dziedzictwa kulturowego i zrozumienia, Ŝe Ŝadna kultura nie jest, w samej sobie, nadrzędna lub podrzędna do innych, kształci umiejętności komunikacyjne, które pomagają efektywnie funkcjonować w środowisku wielokulturowym. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa „Edukacja wielokulturowa to ustrukturowany proces zaprojektowany w celu promowania zrozumienia, akceptacji i konstruktywnych stosunków pomiędzy ludźmi z wielu róŜnych kultur. Edukacja wielokulturowa zachęca ludzi do postrzegania odmiennych kultur jako źródła osobistej nauki.” /Margaret D. Pusch/ Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Koncepcja kultury jako góry lodowej Literatura Muzyka Tańce ludowe Styl ubierana się Sztuki piękne Koncepcje skromności Pojęcie piękna Tempo pracy Sposoby wychowywania dzieci Definicja grzechu Mowa ciała Postawy wobec osób starszych Rola a status według wieku, płci, pokrewieństwa Wzorce komunikowania się Porządkowanie czasu Pojecie czystości Wzorce grupowego podejmowania decyzji Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Wymiary kultury /G. Hofstede/ Hofstede/ - przyczyny różnic kulturowych Dystans władzy /hierarchia/ Unikanie niepewności /chęć podejmowania ryzyka/ Indywidualizm/kolektywizm Męskość/kobiecość /role społeczne zdeterminowane płciowo/ Orientacja czasowa /oparcie w tradycji i przeszłości/ Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Stereotyp – schemat poznawczy Nadmierne uproszczenie Nadogólność, czyli ukryte przekonanie o bezwyjątkowym podobieństwie wszystkich reprezentantów danej grupy Niewielka podatność na zmiany Prostota, nieskomplikowanie Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Geneza stereotypów Niewiedza Etnocentryzm, egocentryzm /nie dostrzegam, Ŝe coś jest dla kogoś waŜne, bo to jest niewaŜne dla mnie/ ZauwaŜalne róŜnice międzygrupowe Współzawodnictwo w sytuacji niedostatku zasobów Nabyte wzorce postępowania Utrwalona kategoryzacja społeczna Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Funkcje stereotypów Ułatwiają identyfikację obiektów i grup Pozwalają redukować zbędną róŜnorodność UmoŜliwiają przewidywanie zachowań Pozwalają na identyfikację społeczną Redukują niepokój, dają poczucie bezpieczeństwa Usprawiedliwiają bezczynność lub dyskryminujące działania Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Uprzedzenia System zabarwionych negatywnie emocjonalnie przekonań Powzięta z góry niechęć do innych Uprzedzenia awersywne /na bazie lęku, wstrętu, nienawiści/ Uprzedzenia dominatywne /na bazie Ŝywionej do innych pogardy, przekonań o własnej wyŜszości/ Konflikt emocji - podziw i niechęć Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Uprzedzenia Dotyczą całych kategorii /grup ludzi Oparte na uproszczonej percepcji i na niepełnych informacjach Skłaniają do unikania kontaktu, trudne zatem do zmiany na podstawie osobistego doświadczenia Wcześnie uformowane, przejęte bezrefleksyjnie od osób znaczących Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Główne przyczyny uprzedzeń Osobowość autorytarna Niezaspokojenie waŜnych potrzeb Dehumanizacja stosunków miedzy ludźmi /etykietowanie, wykluczanie/ Poczucie zagroŜenia Konformizm - uleganie obowiązującym w danej społeczności przekonaniom Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przejawy uprzedzeń - przykłady Mowa nienawiści /hate speech/ róŜne typy wypowiedzi szerzących, promujących i usprawiedliwiających nienawiść wyrastającą z uprzedzeń Zachowania dyskryminujące /znajdowanie „kozła ofiarnego”/ Przestępstwa z nienawiści /hate crime/ Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Piramida nienawiści Stereotypizowanie Uprzedzenie Dyskryminacja Wyznaczanie kozła ofiarnego Przemoc Przestępstwa z nienawiści Ludobójstwo • Stereotypizowanie • Uprzedzenie • Dyskryminacja • Wyznaczanie kozła ofiarnego • Przemoc • Przestępstwa z nienawiści • Ludobójstwo Marzena Rafalska ODN ŁomŜa „Co postanowisz niech się ziści. Niechaj się wola Twoja stanie, Ale zbaw mnie od nienawiści Ocal mnie od pogardy Panie.” z piosenki Jacka Kaczmarskiego „Modlitwa o wschodzie słońca” Natan Tenenbaum Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Sposoby walki z uprzedzeniami Interwencje prawne Kampanie społeczne Interwencje edukacyjne Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Zasady wychowania D. Heath 1. 2. 3. 4. 5. Kształtowanie zintegrowanej wewnętrznie osobowości Rozwój autonomii jednostki Kształtowanie postaw prospołecznych Rozwój zdolności do refleksji nad własnym Ŝyciem Kształtowanie względnie stabilnego poczucia toŜsamości Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Interwencje edukacyjne dostarczanie informacji niezgodnych z utrwalonymi stereotypami, poszerzanie zasobu wiedzy, uwypuklanie róŜnorodności grup społecznych, zmiana sposobu postrzegania doprowadzenie do poczucia wspólnej toŜsamości grupowej /podkreślanie podobieństw interpersonalnych, uwypuklanie przynaleŜności do grupy nadrzędnej/ Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Interwencje edukacyjne argumentacja odwołująca się do społecznie podzielanych wartości /”miłuj bliźniego swego”, solidarność /, organizowanie kontaktów i współpracy miedzy członkami grup /dobrowolny kontakt, odwołujący się do nadrzędnego celu lub zadania/, zmiana etykiet językowych. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Zasady postępowania wychowawcy Rzeczowe argumentowanie w celu przekonania, gotowość wysłuchania Konsekwencja w oddziaływaniach wychowawczych Dawanie przykładu spójności słów i czynów Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Nauczyciel prowadzący zajęcia EW/EM powinien: Przyjąć załoŜenie, ze wszystkie kultury są w równym stopniu wartościowe, nie oceniać ich i nie osądzać. Uświadomić sobie, ze kultura jest złoŜoną i róŜnorodną całością. Uczyć szacunku dla odmienności. Pamiętać, Ŝe wszystkim ludziom przysługują równe prawa. Prezentować róŜne zjawiska i poglądy. Stwarzać moŜliwości wyraŜenia własnego punktu widzenia. Stwarzać okazje do osobistych kontaktów z przedstawicielami innych kultur. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przydatne publikacje Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przydatne publikacje Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przydatne publikacje Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przydatne publikacje Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Przydatne publikacje Marzena Rafalska ODN ŁomŜa WIELE ZŁA BIERZE SIĘ Z RUTYNY I BEZMYŚLNOŚCI Sokrates Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Edukacja wielokulturowa Edukacja międzykulturowa wyzwanie naszych czasów, konieczność reakcji nauczycieli wychowawców na nową, dynamiczną sytuację, konieczność podjęcia planowych działań przez szkoły. Marzena Rafalska ODN ŁomŜa Dziękuję za uwagę Marzena Rafalska ODN ŁomŜa
