Sprawozdanie_2011

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Państwowy Instytut Badawczy
Sprawozdanie
z działalności
w roku 2011
Warszawa, kwiecień 2012
Przedmowa
Szanowni Państwo,
Już po raz kolejny mam przyjemność przekazać Państwu sprawozdanie
z działalności Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego, tym razem za rok 2011. Był to rok zmian, obfitujący w wiele
ciekawych wydarzeń, które dotyczyły naszego Instytutu.
Niezwykle ważny dla IMGW-PIB był XVI Światowy Kongres Meteorologiczny, obradujący w Genewie od 16 maja do 3 czerwca 2011 r. O zwiększającej
się roli Instytutu w strukturach Światowej Organizacji Meteorologicznej i naszym
zaangażowaniu w jej działalność świadczy to, że zostałem jednogłośnie wybrany
przez członków WMO na stanowisko Drugiego Wiceprezydenta WMO.
W czerwcu 2011 r. obchodziliśmy uroczyście 100-lecie stacji IMGW-PIB
w Zakopanem. Ze względu na atrakcyjność lokalizacji tej stacji, planujemy jej
modernizację, która pozwoli na prowadzenie tam szkoleń i spotkań z zakresu
działalności PSHM. Kontynuowaliśmy także działania rozpoczęte w poprzednich
latach. Należy tutaj wymienić konsolidację systemu IT, obejmującą przebudowę
i modernizację istniejącego systemu tak, aby był on jak najnowocześniejszy
i w pełni odpowiadał potrzebom Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej. Wprowadzamy także szereg zmian w funkcjonowaniu PSHM,
stopniowo modernizujemy stacje i wypracowujemy wspólne zasady działania dla
całej służby.
Kontynuujemy współpracę (dotyczącą wód granicznych) z krajami sąsiadującymi, np. z Republiką Federalną Niemiec, Republiką Czeską. Rozwija się też
współpraca naukowa i techniczna ze służbami hydrologicznymi i meteorologicznymi Niemiec, Finlandii, Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi, Litwy i Rosji.
Instytut prowadzi również szeroko zakrojoną działalność na rzecz społeczności lokalnych. Jest partnerem Fundacji Hospicjum Onkologiczne (na zasadach
wzajemnej współpracy), a od października wspiera działalność Stowarzyszenia
Walki z Rakiem Płuc. Od grudnia IMGW-PIB wspomaga Zespół Szkół Specjalnych przy Instytucie Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka. Przekazany przez Pań-
stwową Służbę Hydrologiczno-Meteorologiczną sprzęt i urządzenia przyczynią się
do powstania ogródka edukacyjnego na terenie szkoły przy Instytucie
Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka.
W dalszym ciągu jest rozszerzana działalność mająca na celu poprawę wizerunku Instytutu. Wspaniałym pomysłem na rozpowszechnienie produktów Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej było stworzenie przez IMGW-PIB strony
m.pogodynka.pl. Ma ona służyć ostrzeganiu społeczeństwa przed groźnymi zjawiskami pogodowymi oraz ułatwieniu dostępu do informacji dla użytkownika, który
w danej chwili nie może skorzystać z komputera. Całość jest przygotowana tak,
żeby łatwo można było sprawdzić pogodę z poziomu telefonu komórkowego bądź
urządzenia podłączonego do internetu, o małym transferze danych.
Wychodząc naprzeciw rosnącym potrzebom użytkowników polskiej przestrzeni powietrznej oraz w celu ułatwienia dostępu do informacji meteorologicznych za pośrednictwem mobilnych urządzeń telekomunikacyjnych, na stronie
m.latanie.pogodynka.pl uruchomiono możliwość testowego pobierania danych
radarowych za pomocą telefonów komórkowych.
Stworzenie wersji mobilnych obu serwisów umożliwiło użytkownikom
szybki dostęp do informacji, które w sposób zdecydowany wpływają na
bezpieczeństwo ich życia i mienia w przypadku wystąpienia groźnych zjawisk
meteorologicznych lub hydrologicznych.
Pragnę Państwa poinformować, że ten rok, tak jak i poprzedni, zakończył się
dodatnim wynikiem ekonomicznym. Między innymi dzięki dobrej pozycji finansowej dobiegła końca jedna z rozpoczętych inwestycji, którą był remont holu
w budynku głównym. W efekcie olbrzymiego nakładu pracy i kosztów powstały
nowoczesne i funkcjonalne wnętrza, które będą nam służyć przez wiele lat.
Przedstawiono tu tylko niektóre wydarzenia i osiągnięcia. Zainteresowanych
szczegółami odsyłam do dalszej części sprawozdania.
Na koniec z przyjemnością chciałbym Państwu przekazać, że 11 listopada
2011 r., z rąk Wiceprezesa Rady Ministrów – Waldemara Pawlaka oraz Prezesa
Krajowej Izby Gospodarczej – Andrzeja Arendarskiego, otrzymałem Dyplom oraz
Statuetkę Finalisty V edycji konkursu Znakomity Przywódca. W związku z tym
chciałbym podziękować wszystkim pracownikom Instytutu za wspólny wkład
i ciężką pracę, dzięki której doszło do przyznania tej nagrody, gdyż jest to wyróżnienie dotyczące nas wszystkich. Konsekwentna realizacja podstawowego celu działania Instytutu, jakim jest zaspokajanie potrzeb społeczeństwa, gospodarki narodowej i obronności państwa w zakresie jego obowiązków statutowych została kolejny już raz dostrzeżona. Jeszcze raz dziękuję wszystkim za osiągnięcie tego celu.
Spis treści
1 Państwowa Służba Hydrologiczno-Meteorologiczna i Oceanograficzna / 1
1.1 Organizacja i zadania / 1
1.2 System pomiarowo-obserwacyjny / 1
1.3 System przesyłania danych / 9
1.4 System prognoz i osłony meteorologicznej / 15
1.5 Obszar hydrologicznej osłony kraju / 22
1.6 Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej / 28
1.7 System gromadzenia i rozpowszechniania historycznych danych meteorologicznych
i hydrologicznych / 30
1.8 Działalność oceanograficzna w ramach Państwowej Służby HydrologicznoMeteorologicznej / 35
1.9 Zadania realizowane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska / 36
1.10 Wdrażanie Systemu Zarządzania Jakością w hydrologiczno-meteorologicznej
osłonie kraju / 39
2 Techniczna Kontrola Zapór / 42
2.1 Oceny stanu technicznego budowli piętrzących / 42
2.2 Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących / 47
2.3 Bazy danych / 48
2.4 Udział w projektach międzynarodowych / 49
2.5 Inne prace / 50
3 Monitoring jakości wód / 51
3.1 Monitoring wód na obszarach dorzeczy / 51
3.2 Monitoring Bałtyku / 53
3.3 Współpraca międzynarodowa / 55
3.4 Opracowania i upowszechnianie wyników monitoringu / 56
3.5 Inne prace / 56
4 Działalność naukowo-badawcza, wydawnicza i ogólnotechniczna / 62
4.1 Prace badawczo-wdrożeniowe / 62
4.2 Ważniejsze osiągnięcia badawcze / 63
4.3 Ważniejsze efekty wdrożeniowe / 67
4.4 Projekty w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka / 70
4.5 Projekty w ramach innych Programów Operacyjnych / 80
4.6 Projekty indywidualne i specjalne finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego /80
4.7 Udział w międzynarodowych programach badawczych Unii Europejskiej / 81
4.8 Centrum Edukacji Hydrologiczno-Meteorologicznej / 83
4.9 Udział pracowników w konferencjach międzynarodowych i krajowych / 84
4.10 Działalność wydawnicza oraz ogólnotechniczna / 85
4.11 Publikacje / 87
4.12 Stopnie naukowe nadane pracownikom IMGW-PIB /87
5 Działalność w zakresie komunikacji społecznej, marketingu i współpracy z zagranicą / 88
5.1 Komunikacja społeczna i marketing / 88
5.2 Współpraca z zagranicą / 94
6 Kadra / 103
7 Publikacje pracowników IMGW (wykaz) / 106
8 Skróty / 125
Państwowa Służba HydrologicznoMeteorologiczna i Oceanograficzna
1.1 Organizacja i zadania
Prowadzona w Instytucie Meteorologii
i Gospodarki Wodnej państwowa służba
hydrologiczno-meteorologiczna (PSHM)
w sposób ciągły zapewnia organom państwa, społeczeństwu i gospodarce narodowej bieżące informacje o stanie atmosfery i hydrosfery, prognozy i ostrzeżenia,
zarówno w sytuacjach normalnych, jak
i w czasie zagrożeń.
System
osłony
hydrologicznometeorologicznej, ukształtowany w Instytucie, w różnych skrajnych sytuacjach
spełnia zadania w zadowalającym stopniu. Właściwie ulokowana w czasie
i przestrzeni prognoza meteorologiczna
i hydrologiczna oraz ostrzeżenia o możliwości wystąpienia zjawisk ekstremalnych
pozwalają na właściwe przygotowanie
akcji zapobiegającej lub ograniczającej
ich skutki. Działania te są prowadzone we
współpracy ze służbami hydrologicznymi
i meteorologicznymi w ramach Światowej
Organizacji Meteorologicznej (WMO).
W skład PSHM wchodzą 3 systemy.
System pomiarowo-obserwacyjny składa się z: naziemnej hydrologiczno-meteorologicznej sieci pomiarowo-obserwacyjnej, łącznie 2198 punktów pomiarowych
na terenie całego kraju; 8 radarów meteorologicznych; 3 stacji aerologicznych; 9
stacji lokalizacji wyładowań atmosfe-
rycznych; 1 stacji odbioru danych satelitarnych.
System przesyłania danych stosowany
w IMGW służy przede wszystkim do zbierania danych ze stacji systemu pomiarowoobserwacyjnego oraz do ostrzegania jednostek administracji państwowej o niebezpiecznych zjawiskach. Jest także wykorzystywany do wymiany informacji meteorologicznych w ramach międzynarodowej
sieci łączności GTS (Global Telecommunication System) oraz informacji i produktów między jednostkami IMGW. Na system przesyłania danych składają się: łącza
dzierżawione międzynarodowe i krajowe,
łącza satelitarne, telefonia komórkowa
i radiolinie.
System przetwarzania danych, prognozowania i ostrzegania składa się z: centralnego i 7 regionalnych ośrodków prognoz oraz osłony meteorologicznej i hydrologicznej; systemu operacyjnych i historycznych baz danych; systemu numerycznych, statystycznych i konceptualnych
modeli prognostycznych, meteorologicznych i hydrologicznych; systemu rozpowszechniania danych, prognoz i ostrzeżeń
do centralnego i wojewódzkich organów
decyzyjnych oraz innych użytkowników.
1.2 System pomiarowo-obserwacyjny
Sieć pomiarowo-obserwacyjna IMGW
składa się ze stacji hydrologiczno-meteo-
rologicznych I i II rzędu, samodzielnych
lotniskowych stacji meteorologicznych,
1
meteorologicznych stacji pomiarowych
III–V rzędu, hydrologicznych stacji pomiarowych I–VI rzędu, stacji pomiarów aerologicznych, systemu wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych oraz
systemu radarów meteorologicznych.
W roku 2011 rutynowo wykorzystywano informacje pozyskiwane w czasie rzeczywistym z 57 automatycznych stacji
MAWS 301 oraz 2 stacji MILOS 500
(Vaisala) zainstalowanych na stacjach
I i II rzędu i 56 stacjach automatycznych
zainstalowanych na stacjach III rzędu,
z których dane zbierane są raz na miesiąc.
Hydrologiczna część służby pomiarowo-obserwacyjnej rutynowo wykorzystywała do pracy operacyjnej dopplerowskie
akustyczne przepływomierze profilujące
(ADCP),
mierniki
hydroakustyczne
(FlowTracker), sprzęt pływający (łodzie,
pontony), a także wyciągi mostowe i mobilne zestawy hydrometryczne. Posiadanie możliwie szerokiej gamy urządzeń do
pomiarów przepływu jest zgodne z dyrektywami i zaleceniami Komisji Hydrologii
WMO, gdyż wykonywanie pomiarów
różnorodnymi urządzeniami umożliwia
określenie i wyeliminowanie błędów
systematycznych stosowanych metod
pomiaru.
Operacyjnie wykorzystywano również
997 stacji pomiarowych z funkcją telemetryczną, przekazujących automatycznie
dane o stanie atmosfery i hydrosfery
z krokiem czasowym 10 min.
Efektywnie wykorzystywano posiadaną flotę samochodową, o czym świadczy
15 630 osobodni w delegacjach. Flota
ulega ciągłemu zużyciu – przeważająca
część samochodów ma już 9 i więcej lat,
a przebiegi przekraczają często 230 000
km. W 2011 r., w ramach odtworzenia
majątku PSHM, zmodernizowano część
floty poprzez zakup nowych 12 samochodów terenowych.
2
W 2011 r. dane z systemów teledetekcyjnych, takich jak system wykrywania
i lokalizacji wyładowań atmosferycznych
i system radarów meteorologicznych, były
wizualizowane i udostępniane w witrynie
internetowej IMGW oraz w miesięcznym
biuletynie PSHM.
Służba hydrologiczno-meteorologiczna
wykonywała również pomiary i badania
w strefie brzegowej Bałtyku i na morzu,
wykorzystując eksploatowany wspólnie
z Morskim Instytutem Rybackim statek
badawczy r/v Baltica oraz specjalną jednostkę pływającą o nazwie „Littorina”.
Sieć etatowa
Stan etatowej sieci hydrologiczno-meteorologicznej IMGW w ciągu ostatnich
lat uzyskał stabilność organizacyjną
i w grudniu 2011 r. był następujący.
Stan etatowej sieci hydrologiczno-meteorologicznej w grudniu 2011
Nazwa jednostki
Stacje meteorologiczne I rzędu – wysokogórskie obserwatoria meteorologiczne
Stacje meteorologiczne I rzędu – stacje
hydrologiczno-meteorologiczne (synoptyczne)
Stacje meteorologiczne II rzędu – stacje
hydrologiczno-meteorologiczne (synoptyczne z ograniczonym programem
pomiarowym)
Stacje meteorologiczne II rzędu – automatyczne stacje synoptyczne
Stacje meteorologiczne III rzędu – stacje
klimatologiczne
Stacje pomiarów aerologicznych
Stacje hydrologiczne
Radary meteorologiczne
Liczba
2
54
1
7
7
3
4
8
W 2011 r. wykonywano pomiary i obserwacje na 62 stacjach hydrologicznometeorologicznych. W sumie przeprowadzono 543 120 kompleksowych pomiarów meteorologicznych, m.in. ciśnienia,
temperatury i wilgotności powietrza, tem-
peratury gruntu, prędkości i kierunku prowadzono szereg pomiarów przy wysowiatru, opadu, widzialności, wysokości kich stanach wód, co pozwoliło na dopodstawy chmur, czasu trwania usłonecz- kładniejsze określenie krzywych natężenienia, a także wykonano obserwacje nia przepływu w ich górnych zakresach.
zjawisk atmosferycznych. Na wszystkich
Wykonano liczne (ok. 7200) prace
stacjach prowadzono pomiary temperatu- remontowe, serwisowe i konserwacyjne
ry i wilgotności powietrza, ciśnienia, sieci pomiarowo-obserwacyjnej.
parametrów wiatru, usłonecznienia, opadu
Regionalne stacje hydrologiczno-meoraz widzialności, wykorzystując automa- teorologiczne utrzymywały robocze kontyczne systemy pomiarowe. Dane są takty z władzami lokalnymi poprzez
przekazywane liniami telemetrycznymi uczestniczenie w osłonie hydrologicznodo zainstalowanego na stacji komputera, meteorologicznej i współpracę z ośrodktóry umożliwia wizualizację bieżących kami zarządzania kryzysowego w wojewarunków meteorologicznych na 1 ekra- wództwach. Zgodnie z zarządzeniem
nie oraz za pomocą zainstalowanego na Dyrektora nr 32/2011 z dnia 24 czerwca
nim oprogramowania wspomaga obser- 2011 r. zlikwidowano status regionalnych
watora przy redakcji depeszy SYNOP. stacji hydrologiczno-meteorologicznych.
Obserwator ma w każdej chwili wgląd do
zebranych danych w postaci wykresów Sieć ryczałtowa (nieetatowa)
Stan ryczałtowych sieci pomiarowych
i zestawień oraz danych archiwalnych.
Stacje w Ostrołęce, Zamościu, Szczecin- IMGW przedstawiono w tabelach. Wyniku, Przemyślu, Kołobrzegu (nabrzeże), ki wszystkich pomiarów i obserwacji
Resku i Lęborku oraz stacja zlokalizowa- zweryfikowano i przygotowano do dalna na platformie wydobywczej Petrobaltic szego przetwarzania.
Beta na Morzu Bałtyckim (w odległości
ok. 70 km od lądu) pracowały w trybie Stan ryczałtowej sieci stacji meteorologicznych
całkowicie automatycznym – bez obsługi (grudzień 2011)
Liczba
Rodzaj stacji
ludzkiej, rejestrując wszystkie pomierzoStacje klimatologiczne III rzędu
56
ne parametry.
W 2011 r. zakończono budowę nowe- Stacje klimatologiczne IV rzędu
152
go budynku SHM w Łebie oraz I etap Stacje opadowe V rzędu
989
budowy budynku SHM w ElbląguMilejewie. Wykonywano też gruntowne Stan ryczałtowej sieci stacji hydrologicznych
remonty wielu obiektów, takich jak: (grudzień 2011)
Rodzaj stacji
Liczba
Ośrodek Główny IMGW w Warszawie,
896
siedziby DSPO w: Krakowie, Poznaniu Stacje wodowskazowe: I–IV rzędu
41
i Słupsku, SHM Płock, SHM Jelenia Gó- Stacje wód podziemnych V rzędu – codzienne
ra. Kontynuowano remonty budynków Stacje wód podziemnych VI rzędu – tygodniowe 2
stacji hydrologiczno-meteorologicznych, Stacje limnologiczne
87
w tym modernizacje lub wymiany instala- Stacje ewaporometryczne:
16
cji CO i gazowej oraz całościowe remonty
instalacji elektrycznych i odgromowych.
Na stacjach meteorologicznych III
Wykonano 7321 pomiarów przepływu rzędu eksploatowano stacje automatyczne
oraz określono związek stan – przepływ. MAWS 301K wyposażone w czujniki
Opracowano również wyniki pomiarów pomiarów temperatury powietrza, wilgotz ok. 100 limnigrafów. W 2011 r. prze- ności, kierunku i prędkości wiatru oraz
3
opadu. Na stacjach z funkcją telemetryczną eksploatowano urządzenia SUTRON
z czujnikami pomiarów: stanu i temperatury wody, temperatury powietrza, wilgotności, kierunku i prędkości wiatru oraz
opadu. Wszystkie czujniki są wzajemnie
kompatybilne i podlegają okresowemu
wzorcowaniu w Centralnym Laboratorium Aparatury Pomiarowej IMGW.
Stacje aerologiczne
W 2011 r. realizacja programu pomiarów aerologicznych (PTUiW) była następująca:
Legionowo Łeba Wrocław
Program pomiarowy PT
00 i 12 UTC
Liczba sondaży
730
730
729
% wykonania
100
100
99,8
Osiągnięte wysokości sondaży (km)
Średnia roczna
31,4
31,2
31,0
Osiąganie poziomu
10 hPa (% w stosunku
92
94
91
do liczby dni)
Sprzęt i aparatura pomiarowa w sieci stacji
hydrologicznych i meteorologicznych
Zakupione w 2011 r. przyrządy i urządzenia (także w ramach dotacji MŚ) wymieniono w tabeli.
Zakupy dokonane w 2011 r. i w latach
ubiegłych oraz wyposażenie, które służba
otrzymała w ramach programu modernizacji, powodują, że PSHM dysponuje nowoczesnymi urządzeniami dobrej jakości.
Ułatwiają
one
pracę
służby
i zwiększają jej wydajność, lecz wymagają szczególnej dbałości, a także wyższych
kwalifikacji obsługującego personelu.
W 2011 r. przeprowadzono I etap modernizacji sieci obserwacyjnej służby
limnologicznej. Zbudowano infrastrukturę
techniczną dla stacji wodowskazowych
z funkcją telemetryczną, wyposażono
stacje wodowskazowe w aparaturę pomiarową z funkcją telemetryczną, wykonano
4
montaż automatycznego systemu monitoringu wód gruntowych w zlewni jezior:
Ostrowite i Sławskie oraz dokonano modernizacji bazy danych limnologicznych.
W 2011 r. kontynuowano wyposażanie
personelu PSHM w sprzęt z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (kombinezony wypornościowe, kurtki służbowe, wodery itp.). Nowa aparatura i sprzęt pomiarowy wymagały przeszkolenia pracowników IMGW dotyczącego obsługi nowych
przyrządów i urządzeń pomocniczych.
Rodzaj urządzenia
Liczba
Trójkadłubowy pływak do ADCP – forma
1
odlewnicza
Trójkadłubowy pływak do ADCP – akceso5
ria Bluetooth i GPS (kpl.)
Kurtka służbowa 2-częściowa (kurtka
200
wierzchnia + polar) z logo IMGW–PIB i
Pogodynka
Klatka meteorologiczna
40
Dach do klatki meteorologicznej
33
Podziały wodowskazowe (kpl.)
820
Łaty wodowskazowe (kpl.)
70
Termometr meteorologiczny zwykły
170
Termometr meteorologiczny maksymalny
210
Termometr meteorologiczny minimalny
235
Termometr hydrologiczny (wodny)
140
Śniegowskaz przenośny 1,0 m
190
Deska do pomiaru śniegu świeżo spadłego
100
Skalibrowany czujnik PT100 do modułu GC
3
systemu radiosondażowego
Trzymadło termometru minimalnego przy
64
gruncie
Trzymadło do termometrów w klatce mete36
orologicznej
Trzymadło do czujnika temperatury i wilgot13
ności w klatce meteorologicznej
Kabel zasilająco-transmisyjny do ADCP (5
2
m)
Odbiornik GPS NovAtel do ADCP
3
Odbiornik GPS ręczny
33
Podstawa metalowa ze schodami do klatki
11
meteorologicznej
Deszczomierz Hellmanna
75
Rurki hydrometryczne (kpl.)
10
7
Licznik obrotów młynka hydrometrycznego
Odśnieżarka spalinowa
4
Kosiarka spalinowa
Wykaszarka spalinowa
Kabel transmisyjny do czujnika stanu wody
Wytwornica mgły
Niwelator cyfrowy
Szafa do przechowywania termometrów
szklanych
Szafa rakowa dla stanowiska wzorcowania
czujników temperatury powietrza
Szafa na wyposażenie pomiarowe CLAP
Sonda termiczno-tlenowa
Dalmierz laserowy
Stacje robocze PC dla OBD
Automatyczny duplikator DVD/CD
Czujnik mocy promieniowania elektromagnetycznego
Czujnik do pomiaru długości impulsu i
czasu powtarzania impulsu
Części zamienne przeznaczone do bieżącego serwisowania i naprawy systemu
telemetrii
Czujniki stanów wody
Części zamienne do wszystkich 8 radarów
meteorologicznych
Barometry elektroniczne
Części zamienne do stacji automatycznych
MAWS
Przepływomierz profilujący ADCP zintegrowany z systemem GPS RTK
Przepływomierz ADCP do płytkich wód
3
3
35
1
1
Rejestrator danych
Sonda hydrostatyczna
Termometr pływakowy
Czujnik stanów wody i temperatury wody
Echosonda jednowiązkowa
Łódź pomiarowa z wyposażeniem
Zestaw rejestratorów stanów wód gruntowych
Rejestrator cyfrowy promieniowania słonecznego
Czujniki i urządzenia aktynometryczne
Urządzenie do pomiaru wysokości podstawy chmur
7
7
7
28
1
1
1
1
1
3
6
9
1
1
2
35
45
2
7
2
30
44
6
Aparatura i przyrządy pomiarowe oraz
sprzęt pomocniczy, w które jest wyposażona sieć pomiarowo-obserwacyjna, podlegają naturalnemu procesowi zużycia
i uszkodzeniom. Muszą więc być nie tylko
naprawiane i kontrolowane, lecz także
okresowo wymieniane. Za sprawność
przyrządów i aparatury pomiarowej
w oddziałach terenowych odpowiadają
pracownicy działów służby pomiarowoobserwacyjnej, a za zgodność wskazań
aparatury ze wzorcami metrologicznymi –
CLAP.
Naziemny system teledetekcyjny – sieć
POLRAD I PERUN
W roku 2011 sieć radarów meteorologicznych POLRAD składała się z 8 dopplerowskich radarów meteorologicznych.
Były to radary 3 typów, wszystkie produkcji niemieckiej firmy Gematronik
(obecnie Selex Systems Integration). Radary, zainstalowane w Ramży i Pastewniku w latach 2009–2010, posiadają funkcję
podwójnej polaryzacji. Pozwala ona na
rozróżnienie typu opadu jedynie na podstawie danych radarowych.
Dane zbierane przez radary są przesyłane łączem IP VPN do Ośrodka Teledetekcji Naziemnej, gdzie jest tworzona lista
ok. 40 różnych produktów radarowych
przeznaczonych dla konkretnych odbiorców (meteorolodzy, hydrolodzy, porty
lotnicze, zarządcy dróg, centra kryzysowe
itp.). Radarowa mapa zbiorcza jest dostępna dla wszystkich zainteresowanych
na stronie <www.pogodynka.pl>.
Od października 2011 r. nadzór serwisowy nad siecią radarów meteorologicznych POLRAD przejął, stworzony w tym
celu, zespół Ośrodka Teledetekcji Naziemnej. Do obowiązków serwisu należą
regularne prace serwisowe i kalibracyjne
urządzeń radarowych oraz interwencje
naprawcze na uszkodzonych stacjach.
W ramach przygotowań do przejęcia obowiązków zespół prowadził naprawy radarów od początku 2011 r.
W tym roku pojawiły się nowe linie
zakłóceń na obrazie radarowym ze stacji
w Poznaniu, Gdańsku i Rzeszowie. Trwa5
ją prace mające na celu wykrycie i eliminację źródeł zakłóceń.
Rainbow (produkty dla każdego radaru osobno)
Suma opadu
Odbiciowość maksymalna w rzucie z góry i z boków
Wodność scałkowana w pionie
Wysokość wierzchołka echa
Natężenie opadu
Przekrój na stałej wysokości (rozszerzony)
Odbiciowość średnia w danej warstwie
Prędkość wiatru radialnego w funkcji azymutu
Profil pionowy wiatru
Pole wiatru na tle odbiciowości
Wskaźnik groźnych zjawisk
Mezocyklony
Poziomy gradient wiatru
Pionowy gradient wiatru
Turbulencje
Natężenie opadu
Przekrój pionowy odbiciowości
Technika wiatru jednorodnego
Produkty tworzone testowo w oparciu na danych
dwupolaryzacyjnych:
Klasyfikacja hydrometeorów
Natężenie opadu poprawione o dane z podwójnej
polaryzacji
PHiDP i KDP
Korekcja tłumienia oparta na technikach podwójnej
polaryzacji
Nimrod (mapa z domeny Europy Środkowej)
Analiza rozpoznawania zjawisk
Prognoza 6-godzinna rozpoznawania zjawisk
Analiza prawdopodobieństwa wystąpienia śniegu
Prognoza prawdopodobieństwa wystąpienia śniegu
Problem z nimi staje się większy
i groźniejszy ze względu na coraz powszechniejsze użytkowanie urządzeń do
bezprzewodowej transmisji danych (Internet) wykorzystujących częstotliwości
radarowe. Te urządzenia często nie posiadają wymaganych prawem zabezpieczeń
chroniących innych użytkowników pasma
przed zakłóceniami.
Problem niezwykle poważnych zakłóceń obrazu radarowego pojawił się w
związku z rozbudową terminala Portu
Lotniczego w Gdańsku. Jego bliskość i
wysokość większa od wieży radarowej
6
spowodują utratę możliwości pracy operacyjnej tego obiektu.
W 2011 r. były dostępne produkty z 8
stacji radarowych oraz mapa zbiorcza.
Była dostępna dla każdego użytkownika
internetu, natomiast pozostałe, bardziej
szczegółowe produkty udostępniano
wszystkim statutowym użytkownikom
danych radarowych, po wypełnieniu stosownej deklaracji. Poniżej przedstawiono
wykaz dostępnych danych tworzonych
przez system radarowy.
W roku 2011 system wykrywania i lokalizacji wyładowań atmosferycznych
PERUN składał się z 9 sensorów działających w 2 zakresach częstotliwości. Dane
były z nich wysyłane za pomocą sieci
WAN IMGW do Ośrodka Teledetekcji
Naziemnej w IMGW w Warszawie.
Po sezonie burzowym wykonano raport przedstawiający jakość danych
o wyładowaniach oraz stan sieci detekcji
za okres: styczeń – wrzesień 2011. Raport
został przygotowany przez specjalistów
firmy Vaisala, odpowiedzialnych za konstrukcję systemu PERUN.
Raport wykazał, że mimo braku serwisowania, dzięki zapasowi części zamiennych udało się utrzymać system w dobrym stanie.
Na podstawie raportu wykonano symulację uzupełnienia systemu o nowe
maszty, które zapewnią najlepszą jakość
i bezpieczeństwo danych (poprzez redundancję sensorów).
Pracownicy OTN uczestniczyli w spotkaniu roboczym grupy LET (Lightning
Export Team – grupa działająca przy
EUMETNECIE).
Pod koniec roku zainstalowano nową
jednostkę centralną, która w roku 2012
przejmie od poprzedniej (SCM) pracę
operacyjną. Dane ze starej i nowej jednostki centralnej będą zbierane równolegle, tak aby było możliwe porównanie
między starym a nowym zestawem.
W 2011 r. system PERUN udostępniał
dane o zarejestrowanych wyładowaniach
atmosferycznych, prezentując je w formie
danych graficznych oraz tekstowych.
Mapy graficzne zawierały informacje
o zarejestrowanych wyładowaniach doziemnych w 6-stopniowej palecie barwnej
i rozdzielczości czasowej 30 min. Typowa
częstotliwość tworzenia nowej mapy to
10 min, a dostęp do produktu był możliwy
za pośrednictwem strony internetowej dla
wszystkich użytkowników oraz systemu
SOK dla użytkowników w IMGW.
Dane tekstowe, zawierające szczegółowe informacje o wszystkich wyładowaniach zarejestrowanych przez system
PERUN, były udostępniane za pośrednictwem systemu SOK użytkownikom,
którzy wypełnili stosowną deklarację.
W 2011 r. system PERUN zarejestrował 2 617 433 wyładowań wszystkich
typów, z czego 1 564 860 stanowiły wyładowania chmurowe, 52 493 wyładowania doziemne dodatnie, a 1 000 080 wyładowania doziemne ujemne.
Awarie w roku 2011 były usuwane
wyłącznie przez grupę serwisową systemu
PERUN, przy wykorzystaniu posiadanych
części zamiennych.
Zakończono realizację wewnętrznego
projektu badawczego, w ramach którego
wykonano klasyfikację zakłóceń zaobserwowanych w systemie PERUN.
Projekt europejski: INCA-CE Integrated
Nowcasting through Comprehensive Analysis Central Europe
Projekt, koordynowany przez austriacką służbę meteorologiczną ZAMG,
ma na celu stworzenie środkowoeuropejskiego systemu INCA, przeznaczonego
do nowcastingu danych meteorologicznych, w tym opadów. W OTN, w ramach
grantu MNiSzW, w latach 2009-2011
opracowano algorytmy nowcastingu
uwzględniającego opady konwekcyjne,
w tym ich ewolucję. Na potrzeby projektu
algorytmy są aktualizowane i przygotowywane do integracji z modelem INCA.
Grant badawczy rozwojowy MNiSzW:
Opracowanie prognostycznego modelu
przebiegu zjawisk burzowych na podstawie
modelu życia komórki burzowej
Prace nad projektem zakończono.
Opracowano algorytmy przeznaczone do:
1. wyznaczania obszarów konwekcji na
podstawie danych radarowych, systemu
detekcji wyładowań burzowych, modelu
COSMO i danych satelitarnych; 2. dzielenia obszaru konwekcji na poszczególne
komórki burzowe (klastering); 3. opracowania konceptualnego modelu życia komórki burzowej. Model jest przeznaczony
do współpracy z modelem nowcastingu
pól meteorologicznych INCA.
Grant badawczy własny MNiSzW: Rozwój
metod przetwarzania trójwymiarowych
danych radarowych dla zastosowań
w numerycznych prognozach pogody
Wykonano oprogramowanie do przygotowania danych do asymilacji: skorygowanych wolumów danych radarowych
odbiciowości wraz z informacją o jakości
w każdym punkcie. We współpracy
z ICM UW pracowano nad asymilacją
tych danych do modelu COAMPS.
W ramach działalności statutowej
IMGW-PIB wykonano system RADVOLQC służący do korekt 3-D danych (wolumów) radarowych oraz oceny ich jakości.
Model wdrożono do pracy operacyjnej.
System wyznaczania i wizualizacji zagrożeń meteorologicznych dla służb ruchu
lotniczego MeteoFlight:
W roku 2011 wykonano następujące
prace związane z systemem MeteoFlight:
• opracowanie nowej koncepcji wyliczania wskaźnika zagrożenia, obejmującej tworzenie map w podziale na
7
•
•
•
•
•
warstwy oraz wyliczanie prognoz na
podstawie danych z pojedynczych radarów w oparciu na poprawionym algorytmie TREC,
prace nad nowymi wersjami oprogramowania służącymi do tworzenia i wizualizacji map wskaźnika zagrożenia,
utworzenie serwera, który umożliwia
zarządzanie i administrację systemem
poprzez stronę internetową,
włączenie korekt wolumów danych
radarowych odbiciowości, wykorzystywanych do wyliczania produktu
wskaźnika zagrożenia,
opracowanie i wdrożenie instrukcji
stanowiskowych dla operatorów OTN
oraz pracujących przy serwisie systemu MeteoFlight,
korekty usługi do generowania danych
w formacie ASTERIX i ich transmisji
do systemu PEGASUS 21.
BALTRAD Zaawansowana sieć radarów
meteorologicznych dla regionu Morza Bałtyckiego
Międzynarodowy projekt BALTRAD
(An Advanced Weather Radar Network
for the Baltic Sea Region) jest poświęcony opracowaniu i wdrożeniu nowych
rozwiązań technologicznych, umożliwiających operacyjną wymianę i przetwarzanie danych z sieci radarowych regionu
Morza Bałtyckiego. Projekt jest finansowany ze środków europejskich w ramach
programu Baltic Sea Region, a jego realizacja potrwa do końca 2011 r.
Budowany jest system informatyczny,
składający się z kilku komponentów
opracowywanych przez zespoły wykonujące poszczególne pakiety robocze. Zespół projektowy pracujący w IMGW jest
odpowiedzialny za pakiet nr 3 (opracowanie oprogramowania umożliwiającego
stworzenie sieci do wymiany danych
radarowych) oraz pakiet nr 7 (testowe
8
wdrożenie systemu w ramach programu
pilotażowego).
W 2011 r. wykonywane przede
wszystkim prace związane z regularnymi
publikacjami kolejnych wersji systemu.
Rozszerzano zakres zaimplementowanej
funkcjonalności i usuwano błędy wykryte
w czasie testów oraz zgłaszane przez
użytkowników i członków zespołu wytwórczego. Zgodnie z planem, pod koniec
2011 r. opublikowano 1. oficjalną wersję,
przeznaczoną dla użytkowników końcowych. Wersja „beta” oprogramowania
osiągnęła pełną funkcjonalność założoną
w planie. Charakteryzowała się też dostateczną stabilnością i efektywnością.
Prace koncentrowały się również na
integracji komponentu przeznaczonego do
wymiany danych z innymi modułami
oprogramowania. Rozwijano moduł odpowiedzialny za dostarczanie danych
z lokalnego systemu produkcyjnego (Rainbow) do systemu Baltrad. Na wydzielonej maszynie wirtualnej uruchomiono
serwer, na którym regularnie były instalowane i testowane kolejne wersje oprogramowania. Równolegle na kolejnej
maszynie wirtualnej instalowano przetestowaną, stabilną wersję, która umożliwiała prowadzenie operacyjnej wymiany
danych z innymi partnerami projektu.
W 2011 r. OTN był także organizatorem spotkania przeznaczonego dla deweloperów pracujących w projekcie. Ponadto uczestniczył w szkoleniu, zorganizowanym w Rydze, w którym wzięli udział
obecni i potencjalni użytkownicy systemu. W czasie kilku sesji szkoleniowych
przeprowadzono kurs z zakresu zagadnień
technicznych związanych z instalacją,
konfiguracją i operacyjnym użytkowaniem węzła sieci Baltrad.
W 2011 r. przedstawiciele programu
Baltic Sea Region podjęli decyzję o przedłużeniu projektu o kolejne 2 lata i przyznaniu dodatkowego dofinansowania.
Ośrodek Teledetekcji Satelitarnej
W 2011 r. Ośrodek Teledetekcji Satelitarnej w Krakowie prowadził odbiór
i przetwarzanie danych z satelitów geostacjonarnych: METEOSAT–7, 8 i 9 oraz
pośrednio z: GOES-E, GOES-W,
MTSAT2 oraz z satelitów polarnych:
NOAA-16,17,18,19, METOP-A, FengYun-1D. Produkty satelitarne zasilały systemy wizualizacji i animacji LEADS
i VMET zlokalizowane w biurach prognoz meteorologicznych i lotniskowych
biurach meteorologicznych. Ponadto były
wykorzystywane przez systemy: SOK,
NIMROD, stronę <www.pogodynka.pl>,
<baltyk.pogodynka.pl>, wewnętrzną stronę intranetową, kioski multimedialne
IMGW. Operacyjnie było generowane
ponad 8000 produktów na dobę, w ciągu
całego roku do systemów IMGW dostarczono 2,7 TB produktów satelitarnych.
Poza produktami operacyjnymi testowo
przekazywano nowe produkty satelitarne
dla hydrologii w celu analizy ich przydatności w modelowaniu hydrologicznym.
Dzięki środkom na odtworzenie majątku PSHM zainstalowano i uruchomiono nowy system odbioru danych z satelitów polarnych, pozwalający na korzystanie z danych nowego satelity amerykańskiego NPP umieszczonego na orbicie w
październiku 2011 r., danych z satelitów
Terra i Aqua oraz w przyszłości z całej
serii satelitów JPSS. W tym roku wdrożono do operacyjnego działania nowe produkty satelitarne do monitorowania Morza Bałtyckiego: pole wiatru, temperatura,
obrazy podwyższonej rozdzielczości
(HRV) dla tego rejonu. Ponadto wdrożono szereg produktów specjalistycznych
wspomagających monitorowanie konwekcji i burz oraz detekcje mgły w dzień
i w nocy.
OTS archiwizował zarówno surowe
dane satelitarne, jak i główne produkty.
Były one wykorzystywane do analizy
sytuacji historycznych oraz do testowania
nowych produktów.
Przeprowadzone szkolenia
1. Szkolenie dla synoptyków IMGW
dotyczące wykorzystania informacji
satelitarnej w monitorowaniu i prognozowaniu konwekcji i burz.
2. Szkolenie dla pilotów pogotowia lotniczego dotyczące wykorzystania informacji satelitarnej.
3. Szkolenie metodą online dla synoptyków IMGW dotyczące produktów satelitarnych do monitorowania procesów burzowych.
4. Szkoła Meteorologii Lotniczej.
5. Kurs zorganizowany we współpracy
z Organizacją EUMETSAT: Training
Course on Satellite Data Application
in Hydrology Kraków.
Współpraca z zagranicą
Współpraca
z
Organizacja
EUMETSAT – udział delegatów Polski
(z OTS) w pracach komisji: STG – Komisja Naukowo Techniczna, STG-SWG –
Komisja Naukowa, STG-OPSWG – Komisja ds. Operacyjnych, DPG – Komisja
ds. Polityki Udostępniania Danych.
Współpraca ze Światową Organizacją
Meteorologiczną – udział w pracach
CAgM Task Team (Komiska Agrometeorologii).
1.3 System przesyłania danych
Systemy teleinformatyczne stosowane
w IMGW służą przede wszystkim do
zbierania danych z sieci: obserwacyjno-
pomiarowej, posterunków telemetrycznych, wyładowań atmosferycznych, radarów meteorologicznych. Oprócz tego są
9
wykorzystywane do ostrzegania jednostek
administracji państwowej o niebezpiecznych zjawiskach.
Służą także wymianie informacji meteorologicznych w ramach międzynarodowej sieci łączności GTS (Global Telecommunication System) oraz wymianie
danych i produktów między jednostkami
terenowymi IMGW.
Są one zgromadzone i przetworzone w
systemach łączności IMGW, wykorzystywanych do osłony gospodarki narodowej przed niebezpiecznymi zjawiskami
i klęskami żywiołowymi.
Na systemy teleinformatyczne składają się:
1. Łącza teletransmisyjne międzynarodowe służące wymianie danych hydrometeorologicznych, prognoz, ostrzeżeń
oraz
innych
informacji
w Globalnym Systemie Telekomunikacyjnym między regionalnymi i narodowymi centrami meteorologicznymi.
GTS wchodzi w skład Światowej
Służby Pogody (World Weather Watch, WWW) i stanowi zbiór środków
łączności i aplikacji do wymiany i dostarczania podstawowych danych obserwacyjno-pomiarowych z Globalnego Systemu Obserwacji (GOS). GTS
obejmuje obwody i centra. Sieć obwodów składa się z Głównego Obwodu
Światowego (MTC) i jego odgałęzień
oraz z regionalnych i narodowych sieci telekomunikacji meteorologicznej.
Częścią GTS są też urządzenia do
zbierania i przekazywania danych
z międzynarodowych statków meteorologicznych, urządzenia przekazujące dane drogą radiową i obwody satelitarne. Główny Obwód Światowy, jego odgałęzienia oraz regionalne sieci
pracują segmentami na zasadzie „odbiór i przekazanie dalej" wg ustalonych reguł, określających m.in. zakres
przekazywanej informacji.
10
2. Łącza teletransmisyjne krajowe, podstawowe i zapasowe, łączące sieci lokalne (LAN) w ośrodku centralnym,
ośrodkach regionalnych, lotniskowych
stacjach meteorologicznych i stacjach
hydrologiczno-meteorologicznych
w rozległą sieć komputerową (WAN).
Służą m.in. do:
• zbierania danych z sieci obserwacyjno-pomiarowej IMGW,
• przekazywania danych z sieci posterunków telemetrycznych,
• zbierania danych z systemu wyładowań atmosferycznych,
• przesyłania informacji, ostrzeżeń
o niebezpiecznych zjawiskach
między jednostkami terenowymi,
• zbierania danych i informacji z sieci 8 radarów meteorologicznych
(Rzeszów, Pastewnik, Brzuchania,
Świdwin, Poznań, Gdańsk, Ramża,
Legionowo).
Sieć WAN IMGW, zbudowana
w technologii IPVPN (IP Virtual
Private Network) / MPLS (ang. Multi
Protocol Label Switching), połączyła
w sieć WAN 84 lokalizacje. Dla
głównych lokalizacji łącza zrealizowano w technologii VPLS (Virtual
Private LAN Service), umożliwiającej
wykorzystanie dużej przepustowości
transmisji z małymi opóźnieniami dostarczania danych. Instytut wdrożył
wydajną sieć łączącą wszystkie główne lokalizacje.
3. Łącza dostępowe do internetu służące
do przekazywania informacji i ostrzeżeń hydrometeorologicznych odbiorcom zewnętrznym oraz umożliwiające
dostęp do tych danych, zamieszczonych na portalach publicznych
IMGW-PIB. Łącze satelitarne służące
do odbioru danych z satelity meteorologicznego EUMETSAT.
4. Telefonia komórkowa umożliwiająca:
• zbieranie danych z sieci posterunków telemetrycznych IMGW –
GPRS,
• wymianę informacji między jednostkami terenowymi,
• konsultacje jednostek terenowych
z jednostką centralną,
• mobilny zdalny dostęp do infrastruktury
teleinformatycznej
IMGW
• zbieranie danych z posterunków
obserwacyjno-pomiarowych niewchodzących w system łączności
krajowej,
• przekazywanie informacji, ostrzeżeń o niebezpiecznych zjawiskach
do centrów kryzysowych i jednostek administracji państwowej.
5. Radiolinie służące do:
• zbierania danych z sieci posterunków telemetrycznych IMGW nieobjętych zasięgiem telefonii komórkowej,
• otrzymywania wyników obliczeń
prognostycznego modelu meteorologicznego Aladin,
6. Telefonia stacjonarna służąca do:
• wymiany informacji między jednostkami terenowymi, w tym realizacji cyklicznych audiokonferencji
służb meteorologicznych,
• konsultacji jednostek terenowych
z jednostką centralną,
• zbierania danych z posterunków
obserwacyjno-pomiarowych niewchodzących w system łączności
krajowej,
• przekazywania informacji, ostrzeżeń o niebezpiecznych zjawiskach
do centrów kryzysowych i jednostek administracji państwowej.
7. System Transmisji Danych (DTS)
IMGW, który zapewnia:
• jednolitość korporacyjnej sieci rozległej, na którą składają się jednostki terenowe IMGW;
• łącza z zabezpieczeniem rezerwowej drogi transmisji na wypadek
awarii systemu;
• dużą przepustowość łączy między
głównymi lokalizacjami;
• ujednoliconą operacyjną bazę danych i produktów na użytek
wszystkich jednostek organizacyjnych
służby
hydrologicznometeorologicznej;
• jednolitą numerację systemu telefonicznego;
• dopasowanie do pracy w Globalnym Systemie Telekomunikacyjnym WMO przez zastosowanie
w nim tych samych protokołów
i standardów transmisji,
• wymianę danych między DTS
IMGW a organami administracji
państwowej i innymi użytkownikami;
• integrację systemów:
– transmisji danych automatycznego systemu monitoringu hydrologiczno-meteorologicznego,
– obserwacji radarowych, detekcji
burz i obserwacji naziemnych.
8. System Obsługi Klienta (SOK) – uniwersalna platforma sprzętowa, systemowa i aplikacyjna zawierająca produkty meteorologiczne i hydrologiczne. Zapewnia standaryzowany dostęp
do tych produktów, niezależny od stosowanej przez użytkownika platformy
sprzętowo-programowej. Jest hurtownią plików działającą w systemie całodobowym w ciągu całego roku. Dostęp do bazy produktów i danych
w SOK jest możliwy przez komuto11
wane łącza telefoniczne, dzierżawione
łącza telekomunikacyjne oraz przez
internet. SOK ma za zadanie:
• pobieranie danych,
• czyszczenie bazy z produktów
przeterminowanych,
• prezentację danych,
• wysyłanie danych do odbiorców,
• raportowanie operacji w bazie.
Najważniejsze funkcje:
• pobieranie produktów (HTTP, FTP
i LFS) do bazy danych wg harmonogramu,
• edycja produktów,
• wysyłanie produktów wg harmonogramu (FTP, EMAIL, FAX, LP,
CIFS),
• prezentacja produktów przez autoryzowany dostęp do strony internetowej lub w ograniczonym zakresie
dla użytkowników logujących się
jako gość,
• zarządzanie produktami, dostawcami i odbiorcami,
• zapisywanie zdarzeń w plikach.
W roku 2011 zgromadzono w bazach
SOK i udostępniono poprzez interfejs
www ok. 15 mln produktów. Około
14 mln rozesłano do odbiorców. Średni rozmiar pobranych produktów
zgromadzonych w bazie to 64 KB.
9. MHS (Message Handlig System) WeatherMan – aplikacja obsługująca
użytkowników
międzynarodowych,
krajowych instytutowych i zewnętrznych, której głównymi zadaniami jest:
• zbieranie i dystrybucja danych
z krajowej sieci obserwacyjnopomiarowej,
• zbieranie i dystrybucja danych z
Globalnej Sieci Telekomunikacyjnej WMO,
12
• redakcja
biuletynów SYNOP,
TEMP, PILOT, METAR i TAF,
• kontrola merytoryczna i formalna
ww. depesz,
• tworzenie operacyjnej bazy danych
meteorologicznych i lotniczych,
• kodowanie lub dekodowanie danych do lub z formatu BUFR.
10. Klaster obliczeniowy służy obliczaniu
wyników prognostycznych modeli meteorologicznych: niemieckiego LM
COSMO (operacyjnie) oraz francuskiego ALADIN (nieoperacyjnie).
Operacyjne obliczenie wyników modelu Aladin jest wykonywane w Cyfronecie, a wyniki przekazywane są do
IMGW drogą radiową. Model LM
COSMO jest przetwarzany w siatce 14
km na 78 h oraz 7 km na 30 h. Równoległe wykorzystanie wyników modeli
przyczynia się do znacznej poprawy
jakości prognoz.
Centrum Informatyki IMGW jest jednym z węzłów łączności Globalnego Systemu
Telekomunikacyjnego
(GTS)
WMO. Wszystkie służby uczestniczące w
wymianie danych w ramach GTS stosują
się do rekomendacji WMO dotyczących
protokołów transmisji danych i odpowiedniego wyposażenia. W ramach
współpracy w GTS w międzynarodowej
wymianie danych zgodnie z Programem
Służby Pogody otrzymano ok. 10 mln
depesz (synoptyczne, aerologiczne, prognozy, ostrzeżenia, dane hydrologiczne,
depesze typu metar, taf, storm, avio, sigmet, ship) głównie z północnej półkuli,
natomiast ok. 990 tys. depesz i biuletynów polskich rozesłano w ramach wymiany międzynarodowej.
Na zakupionym pod koniec 2009 r.
klastrze obliczeniowym uruchomiono
operacyjnie model COSMO w siatce 7 km
i semioperacyjnie w siatce 2,8 km. Klaster
obliczeniowy w pełni zastąpił dotychczas
eksploatowany superkomputer SGI Origin
3800, na którym był liczony model COSMO w siatce 14 km. Klaster wraz z systemem kolejkowania i monitorowania
pracy będzie służył do przeprowadzania
obliczeń modeli meteorologicznych COSMO DWD oraz ALADIN dla wybranych gęstości siatek domen oraz maksymalnego wymaganego czasu obliczeń.
Na potrzeby projektów badawczych
(m.in. KLIMAT) zwiększono użytkową
pojemność macierzy klastra z 2,0 TB do
5,6 TB.
Rozpoczęto wdrażanie nowej scentralizowanej wersji systemu LEADS służącego do przetwarzania i prezentacji danych meteorologicznych w biurach prognoz meteorologicznych i lotniskowych
stacjach meteorologicznych.
W ramach projektów telekomunikacyjnych (rozwój sieci transmisji danych)
przeprowadzono test usługi VPLS (Virtual Private LAN Service) oraz sprawdzono
możliwość wykorzystania usługi na potrzeby zdalnej pracy użytkowników Systemu Hydrologii na bazie centralnej. Testy przeprowadzono z wykorzystaniem
technologii Metro Ethernet. Przygotowano i zrealizowano projekt modernizacji
sieci WAN w oparciu na usłudze VPLS.
Opracowano i wdrożono projekt modernizacji przyłącza APN, mający zminimalizować liczbę awarii przyłącza.
W celu zwiększenia bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych, pracujących
dla PSHM i MOLC, uruchomiono projekt
radiowych łączy zapasowych w technologii 3G / CDMA dla ZDT, stacji radarowych oraz LSM.
Zmodernizowano system central telefonicznych obsługujących główne lokalizacje IMGW: Warszawę, Kraków, Poznań, Gdynię, Wrocław, WrocławWyspę, Katowice, Białystok, Legionowo.
Dzięki temu powstała wewnętrzna (korporacyjna) sieć połączeń telefonicznych
między abonentami wszystkich central
telefonicznych w technologii VOIP.
IMGW uzyska w ten sposób nowoczesny system oferujący: bezpłatne połączenia wewnętrzne, dodatkowych abonentów
telefonów IP, bezpośrednie łącze do operatora komórkowego oraz możliwość
integracji z systemami poczty i transmisji
danych.
Zmodyfikowany system telefoniczny
jest platformą do powstania zunifikowanego systemu komunikacji opartego
w większości na już istniejących zasobach
IMGW (centralki Pabx, telefony komórkowe, serwer Microsoft Exchange, pakiety MS Office) – pozwoli to na zarządzanie całą komunikacją Instytutu w czasie
rzeczywistym – poprzez obsługiwanie
wiadomości błyskawicznych, połączenia
głosowe, konferencje audio-wideo oraz
wspólną edycję dokumentów.
W ramach konsolidacji zasobów bazodanowych:
• zakupiono serwer bazodanowy Exadata przeznaczony do konsolidacji baz
PSHM. Przeprowadzono testy wymiarowania serwera oraz sieci WAN, testy rozwiązań technologicznych związanych z możliwością zastosowania
serwerów terminalowych oraz usług
VPLS, oraz testy obciążeniowe serwera bazodanowego przez symulację obciążenia centralnego serwera ruchem
z całej Polski. Przeprowadzono testy
Systemu Hydrologii oraz wypracowano konfigurację odpowiednią dla SH;
przeprowadzono migrację SH z architektury rozproszonej (centralna baza
replikacyjna i bazy oddziałowe) do
CBSH (Centralna Baza Systemu Hydrologii); wdrożono operacyjną pracę
SH w architekturze scentralizowanej
na serwerze Exadata. Zmigrowano
rozproszone serwery zadań automatycznych Systemu Hydrologii oraz
13
rozproszone serwery replikacyjne Systemu Telemetrii na serwery centralne
pracujące w środowisku wirtualnym
VMware. W ramach migracji opracowano nowe oprogramowanie do replikacji danych telemetrycznych.
• przeprowadzono testy systemu optymalizacji transmisji danych przez zastosowanie akceleratorów sieciowych
(Riverbed),
W ramach konsolidacji infrastruktury
serwerowej:
• rozbudowano skalowalne środowisko
sprzętowe oparte na technologii HP
Blade System zarządzane przez system wirtualizacji VMware vSphare
w wersji 4.1,
• rozbudowano macierz
dyskową
NetApp 3140 w Ośrodku Głównym –
podstawowy zasób dyskowy dla środowiska wirtualnego oraz dla współdzielonych zasobów plikowych,
• zakupiono macierze dyskowe NetApp
2040 na potrzeby konsolidacji zasobów dyskowych i plikowych w ramach infrastruktury oddziałów: Kraków, Wrocław, Poznań, Gdynia,
• wdrożono system kopii zapasowych –
Symantec NetBackup i stworzono jednolite mechanizmy backupu dla
wszystkich systemów i aplikacji zarządzanych przez Centrum Informatyki Ośrodku Głównym.
W ramach konsolidacji infrastruktury
systemowej (wirtualizacji systemów)
przeniesiono z poprzedniej infrastruktury
fizycznej na skonsolidowane środowisko
wirtualne następujące systemy i aplikacje:
• Portale pogodynka.pl i sklep.imgw.pl,
• AFD – system automatycznej dystrybucji plików,
• Systemy informacji pogodowej SMS
i SWP,
14
• NetFlow – system monitorowania
sieci,
• AuditPro – system inwentaryzacji
i infrastruktury IT,
• System Meteo Flight,
• System Sky&Globus – asymilacja
danych pomiarowych do modelu COSMO
• HydroMonitor IMGW – portal dla
centrów zarządzania kryzysowego
w zakresie zagrożeń powodziowych,
• MHS – wdrożono nową wersję systemu transmisji danych w sieci GTS.
Nowe oprogramowanie umożliwia
transmisję danych meteorologicznych
w formacie BUFR,
• BaltradDEX – system wymiany danych radarowych,
• SeaDataNet – system wymiany danych w ramach projektu SeaDataNet,
• Środowisko terminalowe dla systemu
finansowo-księgowego,
• WSUS – serwer dystrybucyjny aktualizacji systemów operacyjnych,
• Serwery zadań automatycznych Systemu Hydrologii,
• Serwery replikacyjne Systemu Telemetrii.
W ramach konsolidacji zarządzania infrastrukturą wdrożono:
• system monitorowania węzłów sieci
lokalnych i sieci rozległej – Network
Node Manager,
• system monitorowania środowiska
serwerowego i aplikacji – HP Operations,
• moduł
zarządzania
incydentem
w systemie Service Desk.
Udoskonalono system ostrzeżeń meteorologicznych oraz uruchomiono nowy
system komunikatów ostrzegawczych.
Zwiększono niezawodność sieci lokalnej Ośrodka Głównego przez zmianę
koncepcji
przełączania
awaryjnego
i zwiększenie przepustowości głównego
węzła sieci (wymiana 2 głównych przełączników sieci komputerowej).
Prowadzono prace nad przygotowaniem środowiska i wdrożeniem nowego
portalu pogodynka.pl.
Zgodnie ze strategią informatyczną Instytutu oraz w celu unifikacji systemu
operacyjnego, stosowanego na komputerach Instytutu, podpisano umowę z Microsoft, która umożliwia podniesienie do
nowszej wersji oprogramowania systemowego na stacjach roboczych IMGW.
W skali całego Instytutu wymieniono ok.
200 komputerów klasy PC.
Kontynuowano prace nad projektem
Komponent C2 – Poprawa osłony przeciwpowodziowej realizowanym pod nadzorem Banku Światowego i mającym na
celu integrację systemów przesyłania,
przetwarzania i udostępniania danych (w
tym Systemu Obsługi Klienta, Systemu
Kontroli Jakości Danych Pomiarowych,
Centralnej Bazy Danych Historycznych).
Budowa uniwersalnego rozwiązania,
integrującego systemy Instytutu, wpłynie
na jakość usług wykonywanych dla społeczeństwa oraz odbiorców statutowych.
W ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka prowadzono
prace nad projektem ISOK – budowa
elektronicznej administracji, a także prace
nad studium wykonalności projektu Platforma informatyczna wspomagająca rozwój systemu prognoz numerycznych.
Przygotowano i złożono wniosek o dofinansowanie projektu METEO-RISK,
obejmującego implementację modeli
prognozowania numerycznego pogody
o wysokiej rozdzielczości przestrzennej.
W grudniu 2011 r. podpisano umowę
na realizację komponentu C2.6 z funduszy Banku Światowego, obejmującego
modernizację Systemu Obsługi Klienta
i wdrożenie Centralnych Baz Danych –
Operacyjnej i Historycznej, Portalu Wewnętrznego oraz integrację Systemu Analizy Jakości,
Prowadzono także prace nad projektem obejmującym stworzenie koncepcji,
projektu technicznego, budowę i wdrożenie Systemu Ewidencji i Kontroli Obiektów Piętrzących SEKOP na potrzeby
Służby Technicznej Kontroli Zapór.
1.4 System prognoz i osłony meteorologicznej
Organizacja systemu
Służba prognoz meteorologicznych
realizowała w 2011 r. zadania związane
z działalnością statutową i komercyjną.
Były one wykonywane przez kadrę wykwalifikowanych synoptyków prognoz
meteorologicznych ogólnych i morskich,
we współpracujących ze sobą biurach
prognoz meteorologicznych wyposażonych w nowoczesne systemy wspomagające pracę i dostarczające bieżące dane
o stanie atmosfery.
Osłona meteorologiczna była prowadzona przez biura prognoz meteorolo-
gicznych w oparciu na danych z sieci
pomiarowo-obserwacyjnej, telemetrycznej, z systemów teledetekcji naziemnej
i satelitarnej przy wykorzystaniu wyników numerycznych modeli prognoz pogody liczonych w IMGW-PIB. W pracy
operacyjnej wykorzystywano dane z Globalnego Systemu Obserwacyjnego i Globalnego Systemu Przetwarzania Danych
WMO. Na podstawie tych danych sporządzano dolne mapy synoptyczne, mapy
topografii barycznej dla głównych powierzchni
izobarycznych
troposfery
i dolnej stratosfery oraz diagramy aerolo15
giczne, prezentujące stan atmosfery w
punktach pomiarowych. Analizę, diagnozę i ocenę warunków pogodowych wykonywano także w oparciu na danych satelitarnych, danych radarowych z systemu
POLRAD, a także danych pochodzące
z systemu PERUN.
Prognozy krótko- i średnioterminowe,
ostrzeżenia meteorologiczne oraz prognozy wystąpienia niebezpiecznych zjawisk
meteorologicznych były opracowywane
przy wykorzystaniu wyników numerycznych modeli prognostycznych DWD–
GME oraz liczonych w IMGW-PIB COSMO–LM i ALADIN. Pomocne w opracowaniu prognoz średnioterminowych
były numeryczne modele prognoz pogody
ECMWF i GFS, których wyniki prezentowane były przez system LEADS. Wykorzystywano również produkty analityczne i prognostyczne regionalnych
i światowych centrów meteorologicznych
WMO, wyniki modeli globalnych i regionalnych dostępnych w systemie Światowej Służby Pogody.
Struktura organizacyjna i systemy informatyczne
W obszarze Meteorologicznej Osłony
Kraju działały komórki organizacyjne w
pionie Zastępcy Dyrektora ds. Służby
Hydrologicznej
i
Meteorologicznej,
Głównego Synoptyka, podległe Operacyjnemu Szefowi Meteorologicznej Osłony Kraju, które realizowały zadania zgodnie z następującym zakresem odpowiedzialności:
1. Biuro Meteorologicznych Prognoz
Morskich w Gdyni – województwo
pomorskie i powiat Elbląg, z Zespołem w Szczecinie – województwo zachodniopomorskie;
2. Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych w Krakowie – województwo
śląskie, małopolskie, świętokrzyskie,
podkarpackie, lubelskie, z Zespołem
16
w Białymstoku – województwo podlaskie, warmińsko-mazurskie bez powiatu Elbląg;
3. Biuro Prognoz Meteorologicznych
w Poznaniu – województwo lubuskie,
wielkopolskie, kujawsko-pomorskie,
łódzkie;
4. Biuro Prognoz Meteorologicznych
i Komercyjnych w Warszawie – województwo mazowieckie;
5. Biuro Prognoz Meteorologicznych we
Wrocławiu – województwo dolnośląskie, opolskie.
Kontynuowano zasadę ścisłej współpracy synoptyków dyżurujących w poszczególnych biurach i dbałości o spójność wydawanych prognoz pogody
i ostrzeżeń. 2 razy w ciągu doby, o godz.
11:00 i 22:05, odbywały się ogólnopolskie telekonferencje synoptyczne, podczas
których omawiano sytuację prognostyczną, uzgadniano ogólnopolską prognozę
oraz możliwość wydania ostrzeżeń meteorologicznych.
W ramach dalszego rozwoju systemu
ostrzeżeń meteorologicznych wprowadzono do pracy operacyjnej nowy produkt
oparty na monitoringu warunków pogodowych po wydaniu ostrzeżenia. Jest to
Komunikat meteorologiczny, wydawany
w czasie stwierdzenia zjawisk meteorologicznych prognozowanych w ostrzeżeniu
z 2. i 3. stopniem zagrożenia. Na potrzeby
wydawania Komunikatów, a także w celu
dokładniejszej lokalizacji prognozowanych zjawisk, podjęto prace nad wprowadzeniem kolejnych subregionów wydzielonych w obszarach województw,
z uwzględnieniem podziału zachowującego granice powiatów.
Kolejnym działaniem, związanym
z systemem ostrzeżeń meteorologicznych,
było uporządkowanie na poziomie
IMGW-PIB dystrybucji produktów standardowych (prognoz krótkoterminowych,
prognoz średnioterminowych i ostrzeżeń
meteorologicznych). Przyjęto zasadę, że
za dystrybucje jest odpowiedzialny SOK,
który rozpowszechnia produkty drogą
mailową i telefaksem, zależnie od ich
rodzaju i ustaleń z odbiorcami statutowymi. Z IMGW-PIB produkt jest wysyłany tylko przez SOK.
W celu jednoznacznej identyfikacji informacji opracowywanych i wysyłanych z
IMGW-PIB wprowadzono, w porozumieniu z odbiorcami, zmianę formatu dystrybucyjnego prognoz, ostrzeżeń i komunikatów meteorologicznych z ASCII na
PDF, zachowując dla odbiorców, którzy
zgłosili takie zapotrzebowanie, także
format ACSII.
Systemy informatyczne, wykorzystywane w pracy operacyjnej, opierają się na
systemie wspomagania synoptyka LEADS. We wrześniu w Ośrodku Głównym
IMGW-PIB w Warszawie odbyło się
spotkanie z
przedstawicielami firmy
amerykańskiej – twórcami programu
LEADS, podczas którego zaprezentowano
nowy interfejs systemu, LEADS 5. Rozpoczęto prace związane z wdrożeniem tej
wersji oprogramowania do pracy operacyjnej.
Nadal prowadzono prace rozwijające
i doskonalące system dekodowania i bazy
danych WDC-GEN2.
W celu poprawy sposobu wizualizacji
i poszerzenia możliwości analizy danych
radarowych i satelitarnych zainstalowano
w biurach prognoz meteorologicznych 2
oprogramowania – Rainbow Dart i VMet.
Synoptycy zapoznali się z możliwościami
oprogramowań i zostali przeszkoleni z ich
obsługi.
Cały czas udoskonalane było oprogramowanie do opracowywania prognoz
i ostrzeżeń meteorologicznych, do którego dodano kolejne moduły do prezentacji
ilościowych prognoz opadów deszczu
i przyrostu pokrywy śnieżnej; moduł do
konsultacji ostrzeżeń meteorologicznych
przed ich wydaniem. Trwają prace
nad przebudową modułu ostrzeżeń meteorologicznych w celu konsolidacji wydawanych informacji związanych z niebezpiecznymi zjawiskami meteorologicznymi.
Do obsługi klientów indywidualnych,
zgłaszających się po informację pogodową, w dalszym ciągu wykorzystywano
infolinię Synoptyk, która została uruchomiona w 2009 r. Przed okresem letnim
uruchomiono również usługę SMS dla
żeglarzy, którą realizował CBPM Zespół
synoptyków w Białymstoku. Zaniechano
używania infolinii pogodowej ze względu
na małe zainteresowanie prognozami
czytanymi przez modulator głosu.
Rok 2011 był czasem wytężonej pracy
nad przygotowaniem kolejnych działań,
mających na celu dostarczenie specjalizowanych prognoz i informacji służących
jak najlepszemu wykonaniu zadań wynikających ze statutowych obowiązków
IMGW.
W BPMiK w Warszawie utworzono
nowe stanowisko do monitorowania
i prognozowania zjawisk konwekcyjnych,
które działało od czerwca do września.
Utworzono Zespół synoptyków, który
uczestniczył w dodatkowych szkoleniach
i na swoich dyżurach koncentrował się
głównie na prognozowaniu i monitorowaniu zjawisk związanych z rozwojem
konwekcji – burz i opadów deszczu, gradu, porywów wiatru. Wyniki pracy Zespołu były prezentowane na portalu
IMGW-PIB pogodynka.pl. Przedsięwzięcie zostało dobrze ocenione zarówno
przez synoptyków, jak i osoby korzystające z informacji zamieszczanych w internecie.
W 2011 r. opracowano i wdrożono
procedurę alertową, która będzie wprowadzana w IMGW-PIB w warunkach
prognozowania i występowania wybra17
nych niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych, hydrologicznych lub w innych sytuacjach szczególnych. Przeprowadzono również trening alertowy,
sprawdzający skuteczność procedury.
W 2011 r. nadal trwały prace związane z przygotowaniami do wprowadzenia w obszarze HydrologicznoMeteorologicznej Osłony Kraju Systemu
Zarządzania Jakością ISO. Zespół synoptyków kontynuował rozpoczęte w 2009 r.
działania związane z opracowaniem procedur zawierających opis realizowanych
zadań. Przeprowadzono wewnętrzne audity, sprawdzające spełnienie wymagań
normy PN-EN ISO 9001 : 2009 w zakresie hydrologiczno-meteorologicznej osłony kraju prowadzonej przez poszczególne
biura.
Meteorologiczna Osłona Lotnictwa Cywilnego
W 2011 r. IMGW-PIB pomyślnie
przeszedł proces recertyfikacji i otrzymał
przedłużenie Certyfikatu Instytucji Zapewniającej Służby Żeglugi Powietrznej
i wyznaczenia Instytutu przez Ministra
Infrastruktury jako instytucji zapewniającej służby meteorologiczne dla dostarczania danych meteorologicznych w całym
rejonie informacji powietrznej FIR Warszawa. MOLC również pozytywnie przeszedł audit jakości, przeprowadzony przez
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji SA.
MOLC realizowały następujące komórki:
Meteorologiczne Biura Prognoz:
• Centralne Biuro Prognoz Lotniczych
(Meteorologiczne Biuro Nadzoru)
w Warszawie
• Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych w Krakowie
• Biuro Prognoz Meteorologicznych we
Wrocławiu
Lotniskowe Stacje Meteorologiczne na
lotniskach:
18
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Warszawa
Kraków-Balice
Gdańsk
Szczecin-Goleniów
Bydgoszcz-Szwederowo
Wrocław-Strachowice
Szczecin-Goleniów
Poznań-Ławica
Rzeszów-Jasionka
Zielona Góra-Babimost
Łódź-Lublinek
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom
i rosnącym potrzebom użytkowników
polskiej przestrzeni powietrznej oraz w
celu ułatwienia dostępu do informacji
meteorologicznych za pośrednictwem
mobilnych urządzeń telekomunikacyjnych, uruchomiono możliwość testowego
pobierania danych radarowych za pomocą
telefonów komórkowych. Nowo opracowany produkt został zobrazowany wg
podziału sektorowego Polski, aby był
zsynchronizowany z innymi dostępnymi
produktami.
W 2011 r. IMGW-PIB wygrał przetarg
na świadczenie meteorologicznej osłony
lotnictwa cywilnego dla Mazowieckiego
Portu Lotniczego Warszawa-Modlin.
Z dniem 1 stycznia 2012 r., informatorzy
lotniczo-meteorologiczni rozpoczną dyżury na nowo powstałej stacji meteorologicznej Warszawa-Modlin, realizującej
zakres pomiarowy lotniskowej stacji meteorologicznej. Sukcesem zakończyły się
również negocjacje związane z opracowywaniem ostrzeżeń lotniczych dla SP
ZOZ Lotniczego Pogotowia Ratunkowego i z dniem 16 września 2011 r. ww.
ostrzeżenia wprowadzono do pracy operacyjnej. Ostrzeżenia są przeznaczone
wyłącznie dla SP ZOZ LPR i wydawane
dla poszczególnych obszarów odpowiedzialności danej bazy, w której stacjonują
śmigłowce sanitarne. Kryteria oraz szablon ostrzeżeń są wynikiem konsultacji
pomiędzy przedstawicielami IMGW-PIB
i SP ZOZ LPR. Dzięki tej współpracy SP
ZOZ LPR stał się jednym z kluczowych
klientów IMGW-PIB.
Liczba prognoz opracowywanych w biurach prognoz meteorologicznych
(w nawiasach podano wartości z 2010 r.)
Prognozy
Prognozy
tekstowe na
TAF FC
GAMET
trasę
680
5041
9443
Warszawa
(5915)
(429)
(3991)
1594
25
5996
Wrocław
(6)
(6151)
(1522)
1679
5
3196
Kraków
(24)
(3181)
(1552)
710
8314
18635
Razem
(459)
(7035) (15247)
Biuro
prognoz
TAF FT SIGMET
3493
(2097)
1626
(1663)
3472
(3424)
8591
(7184)
417
(421)
0
(0)
3
(9)
420
(430)
SIGMET
Ostrzeżenia
AIRMET TREND
WV
lotniskowe
0
(77)
0
(0)
0
(0)
0
(77)
522
(867)
0
(0)
0
(8)
522
(875)
17520
(17520)
–
(–)
44
(–)
17564
(17520)
3731
(1437)
816
(1048)
1379
(874)
5926
(3359)
Liczba obserwacji i komunikatów na poszczególnych Lotniskowych Stacjach Meteorologicznych
(w nawiasach podano wartości z 2010 r.)
Lotnisko
METAR
Warszawa
17520 (17520)
Gdańsk
17520 (17520)
Szczecin17520 (17517)
Goleniów
Poznań-Ławica
17520 (17520)
Wrocław17520 (17520)
Strachowice
Katowice17520 (17520)
Pyrzowice
Kraków-Balice
17525 (17525)
Rzeszów17520 (17520)
Jasionka
Łódź-Lublinek
17568 (17516)
Bydgoszcz18957 (17510)
Szwederowo
Zielona Góra12410 (12410)
Babimost
Razem
189100 (187598)
ATIS
5433 (5642)
344 (620)
9 (10)
Komunikaty lotniczometeorologiczne
przekazywane załogom
0 (1796)
13131 (13755)
4482 (4864)
– (–)
2210 (2228)
103 (165)
16 (6)
8629 (9118)
11312 (13544)
3 (16)
9397 (9536)
9306 (10303)
3 (1)
13909 (12995)
ATIS
16 (22)
18045 (20100)
6570 (6205)
– (–)
4925 (4745)
18000 (48000)
150 (180)
2031 (1380)
– (–)
49 (–)
1930 (1796)
826 (1021)
4 (4)
408 (623)
56032 (89744)
594 (859)
74615 (76276)
Komunikaty dla startów
Obserwacje RVR
i lądowań
W ramach usług świadczonych dla
klientów komercyjnych, pracownicy Instytutu w ciągu całego roku zapewniali
osłonę meteorologiczną podczas licznych
zawodów balonowych i szybowcowych
na terenie kraju.
Zwiększenie liczby ostrzeżeń lotniskowych wynika z nawiązania ścisłej
19
współpracy z SP ZOZ Lotnicze Pogotowie Ratunkowe i opracowywania dodatkowych ostrzeżeń.
Liczba
komunikatów
lotniczometeorologicznych,
przekazywanych
załogom lotniczym w 2011 r., była mniejsza o 2% w stosunku do 2010 r. Mniej
było obserwacji RVR – o 31% oraz komunikatów dla startów i lądowań – o 37%
w porównaniu do roku poprzedniego.
Liczba komunikatów do transmisji ATIS i VOLMET
w 2011 r. (w nawiasach podano wartości z 2010 r.)
Lotnisko
Kraków-Balice
Warszawa
Razem
ATIS
32000 (34000)
43800 (52560)
75800 (70080)
VOLMET
– (–)
17520 (17520)
17520 (17520)
Prognozy krótko- i średnioterminowe
W 2011 r. we wszystkich biurach
prognoz meteorologicznych w Polsce
opracowano dla wszystkich województw
i dla całej Polski codzienne prognozy
krótko- i średnioterminowe, komunikaty
o możliwości wystąpienia niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych, których
nazwę od września 2011 r. zmieniono na
Prognoza niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych. W zależności od warunków pogodowych opracowywano ostrzeżenia meteorologiczne i komunikaty meteorologiczne. Produkty te były tworzone
w wersji tekstowej i prezentowane
w formie graficznej na stronach internetowych IMGW. Jednym z członów depesz
była wiadomość SMS, zawierająca skróconą treść ostrzeżenia, wykorzystywana
przez służby zarządzania kryzysowego
w dalszej dystrybucji do podległych
struktur informacji o prognozowanym
wystąpieniu niebezpiecznych zjawisk
meteorologicznych.
Prognozy i ostrzeżenia meteorologiczne przekazywano strukturom centralnym
i wojewódzkim, w tym wojewódzkim
20
centrom zarządzania kryzysowego, urzędom marszałkowskim, regionalnym zarządom gospodarki wodnej, wojewódzkim urzędom melioracji i urządzeń wodnych, urzędom żeglugi śródlądowej oraz
wielu innym instytucjom. Rozpowszechniano je za pośrednictwem Systemu Obsługi Klienta (SOK) i stron internetowych
IMGW-PIB.
Biuro prognoz meteorologicznych
BMPM
Gdynia
BPM Poznań
BPM Wrocław
CBPM Kraków
BPMiK
Warszawa
Razem
Prognozy
ogólne
Ostrzeżenia
6 458
(9 038)
8 540
(10 736)
10 475
(14 784)
25 094
(30 080)
8 835
(14 231)
134
(261)
214
(413)
88
(183)
511
(893)
67
(107)
59 402
(78 869)
1 014
(1 857)
Wydano 1014 ostrzeżeń o niebezpiecznych zjawiskach pogodowych, takich jak: silny wiatr, intensywne opadu
deszczu, śniegu lub opady powodujące
gołoledź, zawieje i zamiecie śnieżne,
gęste mgły, silne burze, mrozy lub upały
oraz gwałtowne zmiany temperatury.
Liczba prognoz i ostrzeżeń meteorologicznych opracowanych w biurach prognoz meteorologicznych w 2011 r.
(w nawiasach podano dane za 2010 r.)
Wszystkie jednostki, z wyjątkiem
CNO PSHM i CBPM, prowadziły działalność komercyjną.
W 2011 r., podobnie jak w latach
ubiegłych, media publiczne oraz prywatne
korzystały z prognoz i ostrzeżeń opracowywanych w biurach prognoz meteorologicznych IMGW. Ukazało się wiele wywiadów i reportaży dotyczących aktualnej
i prognostycznej sytuacji pogodowej na
obszarze naszego kraju.
Prognozy biometeorologiczne
W 2011 r. kontynuowano opracowywanie prognoz biometeorologicznych dla
odbiorców komercyjnych oraz prezentowanych na stronie internetowej IMGWPIB. W prognozach wykorzystywano
własną metodykę opracowaną i rozwijaną
w Sekcji Biometeorologii w Dziale Organizacji Meteorologicznej Osłony Kraju.
Trwały również działania zmierzające do
usprawnienia i zautomatyzowania wstępnych prac związanych z rutynowym opracowywaniem prognoz. Rozpoczęto szkolenie młodej kadry, która będzie kontynuować rozwój biometeorologii w IMGWPIB.
Rutynowe publikacje służby prognoz
Opracowywano i wydawano Codzienny Biuletyn Meteorologiczny; przygotowywano informację synoptyczną na
potrzeby miesięcznego Biuletynu Państwowej
Służby
HydrologicznoMeteorologicznej.
Do prezentacji na stronie witryny pogodowej IMGW-PIB przekazywano prognozy pogody krótko- i średnioterminowe
oraz ostrzeżenia meteorologiczne w formie tekstowej i graficznej. W 2011 r.
kontynuowano dostarczanie do publikacji,
w trybie operacyjnym, ostrzeżeń meteorologicznych w języku angielskim na stronę
METEOALARM – europejskiego systemu ostrzeżeń meteorologicznych, stworzonego w ramach projektu EMMA. Kontynuowano dostarczanie danych prognostycznych do publikacji na stronie WMO
– WORLDWEATHER, na której są prezentowane obserwacje i prognozy opracowane przez narodowe służby meteorologiczne.
Szkolenia
W biurach prognoz meteorologicznych
odbywały się szkolenia stażystów na synoptyków, a także szkolenia młodszych
synoptyków w celu podwyższania uprawnień zawodowych, administratorów lokalnych programu ProMet i LEADS,
szkolenie w ramach programu kształcenia
ustawicznego dla pracowników PSHM.
W celu zmniejszenia kosztów, część szkoleń prowadzono w trybie on-line.
Odbyły się także narady i szkolenia
kierowników biur prognoz, podczas których omówiono bieżący stan realizacji
i funkcjonowania systemu, planowane
zmiany, scenariusze przejmowania zadań
w przypadku awarii, a także wdrażania
nowych procedur i produktów. Dzięki
zaangażowaniu całego zespołu kierowników biur prognoz meteorologicznych,
było możliwe sprawne i satysfakcjonujące
wprowadzenie zmian, opracowanie różnych produktów i wielu dokumentów,
które porządkują zasady działania służby.
Pracownicy biur prognoz meteorologicznych uczestniczyli także w szkoleniach, spotkaniach i konferencjach.: Weather radar applications In nowcasting w
Niemczech, konferencja ESSC, spotkania
uczestników projektu EMMA.
Synoptycy biur prognoz meteorologicznych byli szkoleni z oprogramowania
Rainbow Dart oraz Vmet. oraz w zakresie wykorzystania i stosowania nowych
technologii (system LEADS, POLRAD,
PERUN, telemetria).
W IMGW-PIB zorganizowano szkolenie dla przedstawicieli CZK z wykorzystania programu Monitor IMGW, najnowszego systemu prezentacji danych pomiarowych i obserwacyjnych oraz produktów
opracowywanych w IMGW-PIB. Tematem szkoleń były również zjawiska konwekcyjne i sposoby, możliwości i ograniczenia ich prognozowania.
21
Inne
Wszystkie biura prognoz brały udział
w ogólnopolskich ćwiczeniach organizowanych przez Krajowe Centrum Wykrywania Skażeń i Ratownictwa. Opracowywano prognozy meteorologiczne do prognozowania rozprzestrzeniania się skażeń.
Przedstawiciele IMGW-PIB uczestniczyli
w spotkaniach Zespołu Koordynacyjnego.
Kontynuowano prace nad przygotowaniem serwisu meteorologicznego na
Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej EURO 2012.
Synoptycy z Biura Prognoz Meteorologicznych w Warszawie przygotowywali, a także prezentowali prognozy pogody
dla mediów, biorąc udział w organizowa-
nych w Ośrodku Głównym IMGW, konferencjach prasowych.
Kontynuowano współpracę z jednostkami odpowiedzialnymi za zarządzanie
kryzysowe, uczestniczono w spotkaniach,
przygotowywano i prowadzono szkolenia
mające na celu lepsze zrozumienie przez
odbiorców informacji meteorologicznych
oraz poznanie potrzeb i systemu działania
tych służb.
Kontynuowana była wymiana ostrzeżeń meteorologicznych ze służbami meteorologicznymi Niemiec i Czech, która
w ramach pogłębiania współpracy z DWD
została rozszerzona o wymianę między
kolejnymi biurami odpowiedzialnymi za
osłonę
obszarów
przygranicznych.
1.5 Obszar hydrologicznej osłony kraju
Biuro Prognoz Hydrologicznych w Gdyni
W roku 2011 wydano:
1. Produkty hydrologiczne:
• Polish temperatures and water
level of surface water – wymiana
międzynarodowa GTS – 365,
• komunikaty o aktualnej i przewidywanej sytuacji hydrologicznometeorologicznej – 1460,
• komunikaty przekazane do wojewódzkich struktur zarządzania kryzysowego – 126,
• Tygodniowy Biuletyn Hydrologiczny – 52.
2. Prognozy hydrologiczne:
• 3-dniowe prognozy stanu wody
– 1095,
• 1-dniowe prognozy stanu wody
– 2920,
• prognozy graficzne poziomów wody na Zalewie Szczecińskim – 365,
• prognoza graficzna poziomów wody na Wybrzeżu – 365.
22
3. Ostrzeżenia hydrologiczne:
• ostrzeżenia morskie – 40,
• ostrzeżenia przeciwpowodziowe
– 32, w tym informacja o niebezpiecznych zjawiskach – 58, ostrzeżenia hydrologiczne – 14.
4. Osłona lodowa Bałtyku:
• codzienne raporty zlodzenia – Polish Ice Report – 76,
• mapy zlodzenia Bałtyku – 39,
• Biuletyny Lodowe – 40,
Wprowadzono do pracy operacyjnej
model Mike21 dla polskiej strefy brzegowej oraz kalibrowano go dla ujścia Wisły. Wyniki będą wykorzystywane
w modelu dla ujściowego odcinka Wisły
w operacyjnej służbie prognoz (w osłonie
hydrologicznej – BPH Gdynia). Dzięki
temu uzyskano prognozy poziomów wody
dla tego rejonu (do tej pory nieobjętych
osłoną) oraz udoskonalono ostrzeżenia
hydrologiczne w czasie przejścia fali
powodziowej. Oferta IMGW-PIB została
wzbogacona, aby zaspokoić rosnące wy-
magania użytkowników (centra kryzysowe, administracja lokalna, RZGW , planowanie przestrzenne itd.). Wpłynęło to
na lepszą ocenę zagrożeń powodziowych
na wysoko zurbanizowanych i zindustrializowanych
obszarach
nadmorskich
w rejonie ujścia Wisły. Badania modelu
MIKE 21 dla Zalewu Szczecińskiego
wykazały przydatność modelu do pracy
operacyjnej oraz możliwości poprawy
stosowalności wskaźników.
BPH w Gdyni brało również udział
w projektach finansowanych ze środków
Unii Europejskiej, takich jak: SEAMAN,
który miał na celu wzmocnienie zdolności
administracyjnych w zarządzaniu ochroną
środowiska polskiej strefy przybrzeżnej;
KLIMAT – ma za zadanie zbadać wpływ
zmian klimatu na środowisko, gospodarkę
i społeczeństwo; ISOK, THESEUS (Innowacyjne technologie ochrony wybrzeży
europejskich wobec zmian klimatycznych
– 7 Program Ramowy UE) oraz WISŁA
ŚMIAŁA – program mający na celu stworzenie map terenów zalewowych lub zagrożonych powodzią z wykorzystaniem
niezbędnego sprzętu i oprogramowania
oraz numerycznej mapy terenu.
Wciąż rozbudowywano stronę internetową <baltyk.pogodynka.pl> (w ramach
projektów SEAMAN i Wisła Śmiała).
W ramach projektu SEAMAN, BPH
Gdynia wybudowało i oddało do użytku 2
kioski multimedialne w Helu i Ustce.
Przekazują one bieżące informacje hydrologiczno-meteorologiczne oraz prognozy
dla właściwego terenu.
Pracownicy BPH Gdynia uczestniczyli
w konferencjach międzynarodowych oraz
krajowych, warsztatach i seminariach.
Efektem były publikacje w wydawnictwach zagranicznych i polskich
oraz na stronach internetowych.
W ramach seminariów i szkoleń krajowych pracownicy BPH w Gdyni
uczestniczyli w następujących seminariach oraz szkoleniach:
● Kurs praktycznego zastosowania GIS
(Geograficzne Systemy Informacyjne),
● Narzędzia zarządzania jakością – podstawy,
● Prawo wodne po zmianach,
● Nowe funkcjonalności Systemu Hydrologii,
● Ocena roczna jako narzędzie menadżerskie.
● Pracownicy odbyli także praktyki
i staże związane z przygotowaniem
kandydatów do egzaminu na stopień
synoptyka.
Ponadto BPH Gdynia aktywnie brało
udział w przygotowaniu obchodów 90lecia Oddziału Morskiego IMGW-PIB.
Biuro Prognoz Hydrologicznych
w Poznaniu
W roku 2011 wydano:
• 769 codziennych prognoz hydrologicznych synoptycznych na podstawowe profile osłony hydrologicznej,
• 3963 prognoz hydrologicznych synoptycznych na dodatkowe profile osłony
hydrologicznej,
• 3120 prognoz hydrologicznych z modelu hydrodynamicznego,
• 263 prognozy dopływu do zbiorników,
• ponad 5676 komunikatów hydrologicznych,
• 15 ostrzeżeń hydrologicznych,
• opracowano dane dla średnich miesięcznych przepływów dla wybranych
wodowskazów dla obszaru zlewni
Warty i Odry granicznej do miesięcznych biuletynów hydrologicznych oraz
przekazano do biura wiodącego dla
dorzecza Odry, tj. do BPH Wrocław,
łącznie 48 biuletynów tygodniowych
dla zlewni Warty i Odry granicznej.
23
W 2011 r. pracownicy BPH w Poznaniu, oprócz rutynowych działań związanych z prowadzeniem osłony hydrologicznej, rozwijali metody prognozowania
hydrologicznego. Na potrzeby modelowania opad – odpływ opracowano, przy
użyciu narzędzi GIS, rozkłady przestrzenne dobowych sum opadów atmosferycznych dla wielolecia 2000–2010
w całym II rejonie osłony hydrologicznej.
Zespół pod kierownictwem Andrzeja
Kadłubowskiego (Centrum Modelowania
Powodzi Kraków), przy współudziale
pracowników BPH Poznań, przygotował
do pracy operacyjnej model hydrodynamiczny dla rzeki Warty oraz dla granicznego odcinka Odry. Prace przygotowawcze w BPH Poznań polegały na przygotowaniu przekrojów poprzecznych dla modelowanych rzek oraz niektórych ich dopływów. Dodatkowo BPH brało czynny
udział w wyborze zlewni podobnych, będących analogami dla zlewni niekontrolowanych, uwzględnionych w modelu HD.
Drugim modelem wdrożonym do pracy operacyjnej w BPH Poznań w roku
2011 jest model utworzony przy pomocy
narzędzia HEC-HMS. Obejmuje on odcinek rzeki Warty od zbiornika Jeziorsko do
ujścia do Odry. Do codziennej pracy
z modelem zaimplementowano procedurę
updatingu na poszczególnych odcinkach
obliczeniowych.
W roku 2011 w BPH Poznań wdrożono do pracy operacyjnej narzędzie służące
do badania sprawdzalności prognoz hydrologicznych. Dla prognoz hydrologicznych określane są w cyklu miesięcznym
m.in. średnie błędy kwadratowe oraz
współczynnik efektywności prognozy. Na
podstawie analizy są podejmowane decyzje związane z działaniami dążącymi do
poprawy prognozowania i uzyskiwanych
wyników.
Kontynuowano prace w projekcie
KLIMAT, w którym brał udział pracow24
nik BPH Poznań. Na potrzeby projektu
dokonano aplikacji modelu bilansu ilości
zasobów wodnych MODSIM dla zlewni
rzeki Wełny, praktycznie przetestowano
i określono na tej podstawie przydatność
do opracowywania bilansów wodnogospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem zlewni zagrożonych deficytami
wody.
Od marca pracownicy BPH Poznań
biorą udział w projekcie ISOK w zadaniu
Przygotowanie danych hydrologicznych
w zakresie niezbędnym do modelowania
hydraulicznego.
Prace
prowadzone
w BPH Poznań obejmują obszar zlewni
Warty od Działoszyna do ujścia (wraz
z dopływami), zlewnię Odry granicznej
od Słubic od Gryfina, zlewnie rzek
Przymorza, Wisłę od Torunia do Tczewa.
W 2011 r. BPH Poznań kontynuowało
codzienną wymianę informacji hydrologicznych na podstawie zasad współpracy
polsko-niemieckiej Grupy Roboczej do
spraw Hydrologii i Hydrogeologii Wód
Granicznych (W1). W roku 2011 w ramach współpracy na wodach granicznych
uzgodniono ze stroną niemiecką przepływy o zadanym prawdopodobieństwie
przewyższenia (wielolecie 1951–2010)
dla wodowskazów na granicznym odcinku Odry.
W 2011 r. pracownicy BPH Poznań
brali udział w szkoleniach związanych
z obsługą i nowymi funkcjonalnościami w
Systemie Hydrologii oraz w Monitorze
IMGW. Pracownicy BPH Poznań przystąpili także do udziału w projekcie Rozwój kompetencji pracowników IMGW na
rzecz wspólnego rozwoju, realizowanym
w ramach programu Kapitał Ludzki Narodowa Strategia Spójności. Pracownicy
BPH Poznań przystąpili do szkoleń z j.
angielskiego. Kadra kierownicza BPH
Poznań brała natomiast udział w szkoleniach z zaawansowanych technik radzenia
sobie ze stresem na stanowisku pracy.
W ramach działalności komercyjnej
wykonano ekspertyzy i opracowania dotyczące przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia i odpowiadających im stanów i rzędnych poziomu wody.
Biuro Prognoz Hydrologicznych
w Krakowie
W ramach prowadzenia osłony, sekcja
wydawała komunikaty, biuletyny, ostrzeżenia, informacje
o niebezpiecznych
zjawiskach i prognozy.
Duże zagrożenie hydrologiczne w roku
2011 wystąpiło w okresie styczeń – luty
i było związane z tworzeniem się groźnych
zatorów na Wiśle – na odcinku od ujścia
Narwi do zbiornika we Włocławku, na
Bugu – na odcinku od zbiornika Dębe do
Wyszkowa oraz na rzekach Guber, Łyna,
dolna Narew, a także z topnieniem pokrywy śnieżnej i opadami deszczu na terenie
zlewni Węgorapy, Gołdapy, Narwi, Biebrzy, Omulwi i Orzycy.
Prognozy hydrologiczne były wykonywane na podstawie zintegrowanego
systemu modelowania hydrologicznego
IHMS, w skład którego wchodzi model
opad odpływ HBV skalibrowany dla
zlewni dopływów Wisły, Bugu i Narwi
oraz model hydrodynamiczny HD skalibrowany dla Wisły i Bugu. Dodatkowo
w prognozowaniu hydrologicznym wykorzystywano tradycyjne metody prognostyczne (związki wodowskazowe).
W ramach prowadzenia osłony sekcja
współpracuje z różnymi odbiorcami dla
których dostarcza prognozy stanu wody
podstawowych profili wodowskazowych
oraz prognozy dopływu do zbiornika
Włocławek. W ramach prowadzenia osłony BPH Kraków przekazywało te produkty do:
• regionalnych zarządów gospodarki
wodnej,
• wojewódzkich centrów zarządzania
kryzysowego,
• powiatowych centrów zarządzania
kryzysowego przy starostwach powiatowych,
• wojewódzkich, powiatowych i miejskich komend Państwowej Straży Pożarnej,
• wojewódzkich zarządów melioracji
i urządzeń wodnych,
• urzędów żeglugi śródlądowej w Giżycku i Warszawie.
W grudniu 2011 r. odbyło się spotkanie na zbiorniku Siemianówka, którego
celem było uściślenie współpracy w ramach osłony hydrologicznej zbiornika.
Opracowano dane hydrologiczne do
rocznika hydrologicznego 2011 dla 158
stacji hydrologicznych. Zweryfikowano
i poddano analizie stany, przepływy
i temperatury wody oraz opracowano
krzywe natężenia przepływu. Dla kolejnych 81 stacji wykonano kontrolę danych.
Pracownicy BPH Kraków uczestniczyli w szkoleniach:
• dla kandydatów na synoptyka hydrologa (4 osoby),
• dla auditorów wewnętrznych SZJ (3
osoby)
• z obsługi systemu ArcGis 10 (3 osoby)
• z MIKE 11 NAM (3 osoby)
• z pakietu Office w ramach projektu
Rozwój kompetencji pracowników
IMGW na rzecz wspólnego rozwoju (3
osoby)
• z zarządzania wiekiem w ramach projektu Rozwój kompetencji pracowników IMGW na rzecz wspólnego rozwoju (2 osoba)
• staż kandydata na synoptyka hydrologa (2 osoby)
25
• szkolenie Nowe funkcjonalności w SH
• szkolenie dla administratorów SH
W roku 2011 trzy osoby uzyskały stopień zawodowy synoptyka hydrologa.
W ramach współpracy międzynarodowej BPH Kraków współdziałało z komórkami służb białoruskiej i ukraińskiej w
zakresie wymiany danych hydrologicznometeorologicznych dla zlewni Bugu oraz
z SHMU w Bratysławie (Słowacja) oraz
CHMU w Ostrawie (Czechy) w zakresie
wymiany
danych
hydrologicznometeorologicznych oraz pomiarów hydrometrycznych w zlewni Popradu i Dunajca
(Słowacja), Odry, Olzy i Opawy (Czechy).
W ramach działalności naukowej pracownicy BPH Kraków brali udział
w warsztatach, konferencjach, kursach,
spotkaniach, projektach, z których najważniejsze to: Optymalne plany dyspozytorskie na zbiornikach wielozadaniowych,
Lodowe problemy rzek, INCA-CE, HSAF, ISOK, zadanie badawcze DS-H.2.3
– Model topnienia pokrywy śnieżnej oparty na równaniach energetycznych procesów zmian zachodzących w pokrywie
śnieżnej
oraz
metodyka
analizy
i modelowania zjawisk lodowych w korytach rzek, GLOWASIS oraz Monografia
powodzi maj-czerwiec 2010 roku.
Biuro Prognoz Hydrologicznych
we Wrocławiu
W 2011 r. wydano:
• 40 ostrzeżeń hydrologicznych,
• 2118 prognoz hydrologicznych (w tym
38 prognoz kulminacji fal wezbraniowych),
• 2 prognozy dopływu do zbiorników
retencyjnych, które przekazano do
właściwego RZGW,
• 9224 komunikaty o aktualnej sytuacji
hydrologiczno-meteorologicznej
i przewidywanym rozwoju sytuacji,
• 52 tygodniowe biuletyny hydrologiczne.
26
BPH Wrocław pomyślnie przeszło audit wewnętrzny w rok po uzyskaniu przez
PSHM certyfikatu Systemu Zarządzania
Jakością wg. normy ISO 9000 dla programu Hydrologiczno-Meteorologicznej
Osłony Kraju i w dalszym ciągu realizuje
zadania związane z utrzymaniem SZJ
w systemie osłony hydrologicznej.
Pracownicy BPH w sposób ciągły byli
zaangażowani w doskonalenie metod
prognozowania hydrologicznego w ramach prac wewnętrznych i współpracy
międzynarodowej, dotyczącej wymiany
danych i doświadczeń między Polską
a Niemcami i Czechami.
W Biurze realizowano, we współpracy
z innymi działami lub podmiotami, projekt KLIMAT, ISOK oraz Wpływ zmian
klimatu na maksymalne i minimalne odpływy dobowe ze zlewni rzeki Kaczawy,
którego efektem był m.in. referat wygłoszony na II Ogólnopolskiej Konferencji
Naukowej Modelowanie procesów hydrologicznych we Wrocławiu, w dniach 19–
20.10.2011 r.
Wśród innych publikacji, których pracownicy BPH byli współautorami należy
wymienić Dorzecze Odry – monografia
powodzi 2010 pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego,
Tamary Tokarczyk oraz Wezbranie
w zlewni Nysy Łużyckiej 7–10 sierpnia
2010 r. –polsko-niemiecko-czeski raport
jako element wstępnej oceny ryzyka powodziowego zgodnie z art. 4 Dyrektywy
powodziowej (2007/60/EG).
W minionym roku rozwijano współpracę ze strukturami zarządzania kryzysowego województw znajdujących się
w rejonie osłony hydrologicznej. Opiniowano i korygowano m.in. Wojewódzki
Plan Zarządzania Kryzysowego przygotowany przez OUW oraz wnoszono uwagi
do założeń WPZK województwa dolnośląskiego. Zorganizowano szkolenie we
Wrocławiu dla WCZK WBiZK WUW
z Poznania. Tradycyjnie przygotowywano
materiały oraz uczestniczono w posiedzeniach wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego we Wrocławiu.
Pracownicy w roku 2011 uczestniczyli
w szkoleniach wewnętrznych doskonalących kwalifikacje zawodowe.
Ośrodek Systemu Hydrologii
W roku 2011 Ośrodek Systemu Hydrologii przeanalizował zgłoszenia błędów, modyfikacji i pomysłów rozwojowych: 198 dla Systemu Hydrologii, 21 dla
koncepcji Systemu Hydrologii w wersji 2
oraz 110 w stosunku do Monitora IMGW.
Na podstawie tych zgłoszeń wprowadzono 23 pakiety aktualizacyjno-rozwojowe
eliminujące lub modyfikujące łącznie
ponad 180 zgłoszonych problemów.
W 2011 r. wdrażano i utrzymywano serwis internetowy Monitor IMGW będący
platformą wymiany informacji między
IMGW a służbami zaangażowanymi
w powodziowe sytuacje kryzysowe.
Ośrodek Systemu Hydrologii prowadził prace aktualizacyjne procedur i instrukcji w zgodzie z metodyką systemu
jakości ISO 9002. Wydawano zalecenia
dotyczące zasobów i wykorzystania danych w Systemie Hydrologii. Prowadzono
serwis zarządzania projektem dla utrzymania SH, tworzenia Monitora IMGW
i projektu SH2 w oparciu na oprogramowaniu Trac.
Ośrodek przeprowadził łącznie 150
osobodni szkoleń dla pracowników
IMGW. Przeprowadzano również szkolenia dla pracowników służb kryzysowych.
Ośrodek na bieżąco aktualizuje strony
informacyjne Systemu Hydrologii w intranecie IMGW. Jest prowadzony serwis,
będący miejscem przechowywania wiedzy
i wymiany informacji. Witryna SH jest
aktualizowana średnio raz w miesiącu.
Pracownicy Ośrodka przygotowali i wygłosili 8 prezentacji multimedialnych informu-
jących o systemach informatycznych, za
które jest odpowiedzialny Ośrodek.
OSH brał czynny udział w pracach przy
projekcie konsolidacji infrastruktury bazodanowej IMGW. W ramach tego wykonano szereg testów wydajnościowych. Ośrodek przygotował projekt konsolidacji baz
danych i zasobów SH. W listopadzie przeprowadzono udaną konsolidację Systemu
Hydrologii. W miesiącach wrzesień –
grudzień Ośrodek nadzorował prace nad
implementacją Systemu Hydrologii 2
w obszarach hydrologii operacyjnej
i wspomagania modelowania.
W roku 2011 Ośrodek przeprowadził
prezentacje i wykłady dotyczące funkcjonalności i wykorzystania Monitora
IMGW i Systemu Hydrologii dla uczestników konferencji naukowo-technicznej
towarzyszącej targom TIWS 2011 Eksploatacja urządzeń infrastruktury komunalnej w okresach intensywnych opadów
i sytuacjach powodziowych, uczestników
II Forum Powodziowego, przedstawicieli
niemieckich landów nadodrzańskich
w ramach Odra Workshop, Krajowego
Zarządu Gospodarki Wodnej oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Ośrodek Hydrologii
W ramach osłony hydrologicznej kraju
Ośrodek Hydrologii realizował zadania
związane z przygotowaniem biuletynów
tygodniowych oraz miesięcznych biuletynów PSHM. W roku 2011 pracownicy
Ośrodka przygotowali 52 biuletyny tygodniowe i 12 biuletynów miesięcznych
PSHM oraz 1 biuletyn roczny.
Ośrodek Hydrologii przygotowywał
opis ogólnej oceny sytuacji hydrologiczno-meteorologicznej, kontrolował opisy
warunków meteorologicznych w zakresie
prawidłowości danych: charakterystyk
meteorologicznych, termicznych i opadowych w dekadach dla poszczególnych
27
miesięcy, średnich dobowych i ekstremalnych temperatur powietrza oraz dobowych sum opadów atmosferycznych;
przygotowywał opis warunków hydrologicznych oraz opracowanie stanów wody
niższych od dotychczas obserwowanych
wartości, mapy stref stanu wody w rzekach, mapy stanów wody w rzekach w
odniesieniu do SNW, hydrogramów stanu
wody i zjawisk na Wiśle, Narwi i Bugu
oraz na Odrze, Nysie Kłodzkiej i Warcie;
przygotowywał opis odpływu rzecznego
oraz opracowanie odpływu w odniesieniu
do
wartości
charakterystycznych
z wielolecia 1951–2005 w wybranych
profilach wodowskazowych, mapy przepływu w rzekach w stosunku do SNQ,
krzywych sumowych odpływu Wisły w
Tczewie i Odry w Gozdowicach, hydrogramów przepływu w latach 2008–2010
na Wiśle w Warszawie i hydrogramów
przepływu w latach 2008–2010 na Odrze
w Nowej Soli. Ponadto pracownicy
Ośrodka przygotowali opisy wód podziemnych swobodnych, wykonali opracowanie mapy odchyleń od wartości
średnich wieloletnich, opisy zbiorników
wodnych w zakresie napełnienia ważniejszych zbiorników retencyjnych w dorzeczu Wisły i Odry. Przygotowywano również mapy stanu wody w rzekach i sum
opadu tygodniowego oraz finalne wersje
opisu sytuacji hydrologicznej w dorzeczu
Wisły, Odry oraz wód terytorialnych
Bałtyku i ujściowych odcinków rzek
uchodzących do morza. W okresie zimowym Ośrodek Hydrologii opracowywał
mapy zagrożenia powodzią roztopową
oraz mapy zawartości wody w śniegu.
W okresie sprawozdawczym OH kontrolował i weryfikował rozbieżności między sumą opadu dobowego podawanego
przez obserwatora i rejestrowanego przez
system telemetrii. Opracowano pilotażowy projekt w zakresie kształcenia ustawicznego pracowników PSHM, dotyczący zadania Tworzenie i weryfikacja krzywych natężenia przepływu oraz bloku
tematycznego hydrologia – ogólna i hydrologia – prognozy hydrologiczne. OH
uczestniczył w realizacji tematu Opracowanie i wdrożenie metod kontroli obszarowej stanów wody i przepływów w układzie zlewniowym, dla potrzeb rocznika
hydrologicznego, w ramach którego opracowano:
mapy
sieci
pomiarowoobserwacyjnej PSHM (meteorologicznej
i hydrologicznej) w skali 1:500000, warstwę GIS z granicami działania DSPO
PSHM, propozycję nowego wzoru Tygodniowego Biuletynu Hydrologicznego.
Ośrodek Hydrologii we współpracy
z Ośrodkiem Baz Danych uczestniczył
w pracach związanych z weryfikacją i
aktualizacją Metody regionów opadowych
(prace GIS i bazodanowe), w ramach
których zweryfikowano warstwę granic
regionów opadowych, zweryfikowano
i uzupełniono mapę sieci zagranicznych
stacji meteo, zweryfikowano numer regionu opadowego dla krajowych stacji
meteorologicznych rzędu I–V, przeliczono na podstawie zweryfikowanych danych opady dla lat 2008–2010.
1.6 Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby
Hydrologiczno-Meteorologicznej
Organizacja służby
Centrum Nadzoru Operacyjnego Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteoro28
logicznej (CNO PSHM) pracuje w systemie ciągłym, tj. 24h na dobę. Dyżur
sprawują jednocześnie 3 osoby: synoptyk,
meteorolog, specjalista hydrolog oraz
operator monitoringu przesyłania danych.
Zespół dyżurnych CNO PSHM monitoruje pracę operacyjnych systemów Państwowej
Służby
HydrologicznoMeteorologicznej, biur prognoz meteorologicznych (BPM) i hydrologicznych
(BPH), a także kontroluje poprawność
oraz jakość danych pomiarowych i obserwacyjnych produktów opracowywanych w BPM i BPH, takich jak prognozy,
ostrzeżenia i komunikaty.
W skład nadzorowanych systemów
wchodzą:
− system pomiarowo-obserwacyjny,
− system przesyłania danych,
− system przetwarzania danych,
− system dystrybucji danych i produktów, czyli System Obsługi Klienta.
Pracownicy CNO PSHM prowadzą
monitoring nie tylko dla operacyjnej działalności IMGW-PIB, ale także w ramach
Światowej Służby Pogody (WWW) oraz
Światowej Organizacji Meteorologicznej
(WMO).
W Centrum Nadzoru Operacyjnego
PSHM są nadzorowane systemy operacyjne. Dużo uwagi poświęca się prawidłowemu przepływowi danych, ich dostępności w sieci internetowej i intranetowej. Ważnym elementem pracy Centrum jest nadzór nad jakością danych
pozyskiwanych z poszczególnych systemów oraz produktów opracowywanych
przez biura prognoz meteorologicznych
i hydrologicznych.
Podstawą działania CNO PSHM są
dane hydrologiczne i meteorologiczne
z sieci pomiarowo-obserwacyjnej IMGWPIB, prognozy Centralnego Biura Prognoz Meteorologicznych i regionalnych
biur prognoz meteorologicznych (BPM)
i hydrologicznych (BPH), a także wyniki
modeli
mezoskalowych
(ALADIN,
DWD-COSMO),
produkty
systemu
POLRAD (mapy radarowe) oraz sieci
wykrywania
PERUN.
i
lokalizacji
wyładowań
Publikacje i specjalne opracowania
W CNO PSHM powstają następujące
produkty:
- Codzienny komentarz pogodowy (na
stronę internetową),
- Codzienny Biuletyn Meteorologiczny,
- Informacja o groźnych zjawiskach
meteorologicznych i hydrologicznych,
- Ogólnopolska informacja o sytuacji
hydrologicznej w okresie zagrożenia,
- Mapa stanu wód wraz z opisem,
- Ocena
sytuacji
meteorologicznej
i hydrologicznej w okresach występowania groźnych zjawisk w atmosferze
i hydrosferze,
- Specjalne raporty i opracowania na
życzenie służb centralnych, zawierające aktualną i prognozowaną sytuację
meteorologiczną i hydrologiczną.
W CNO PSHM jest realizowana i ciągle rozwijana bezpośrednia współpraca
z jednostkami centralnymi w zakresie
osłony hydrologiczno-meteorologicznej
poprzez dostarczanie, z odpowiednim
wyprzedzeniem, informacji o aktualnej
i prognozowanej sytuacji hydrologicznometeorologicznej oraz o zagrożeniach,
które mogą powstać w danej sytuacji.
Specjalne raporty i opracowania o sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej
zarówno codzienne, jak i o zwiększonej
częstotliwości w okresie zagrożenia są
przesyłane do Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej (KZGW), Rządowego
Centrum Bezpieczeństwa (RCB), Krajowego Centrum Koordynacji, Ratownictwa
i Ochrony Ludności (KCKRiOL), Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego woj. mazowieckiego (WCZK),
a także niekiedy dla Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji (MSWiA,
od listopada 2011 Ministerstwo Spraw
Wewnętrznych i Ministerstwo Admini29
stracji i Cyfryzacji) oraz Ministerstwa
Środowiska (MŚ).
6 lipca 2011 r. Zarządzeniem Dyrektora Instytutu wprowadzono procedurę
alertową. We wrześniu 2011 r. pracownicy CNO PSHM pełnili nadzór i jednocześnie uczestniczyli w przebiegu treningu,
polegającego na symulacji zagrożenia
meteorologicznego i hydrologicznego.
Wśród
szczególnych
wydarzeń
w CNO PSHM, w roku 2011 należy także
wymienić wdrożenie (w grudniu) wideokonferencji biur prognoz meteorologicznych, która zastąpiła wcześniejszą formę
telekonferencji.
Szkolenia oraz udział pracowników w seminariach i konferencjach
W 2011 r. pracownicy CNO PSHM
uczestniczyli w następujących szkoleniach, warsztatach i seminariach:
- wewnętrzne szkolenia dotyczące działań operacyjnych w ramach kształcenia ustawicznego,
- szkolenia stacjonarne oraz szkolenia
on-line dla synoptyków meteorologów
m.in. z zakresu zjawisk konwekcyjnych, interpretacji zdjęć radarowych
i satelitarnych, narzędzi zarządzania
jakością,
- szkolenia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Rozwój kompetencji pracowników IMGW-PIB na
rzecz wspólnego rozwoju,
-
szkolenie przygotowujące do egzaminu na synoptyka hydrologa,
- szkolenia z zakresu użytkowania Systemu Hydrologii (SH),
- szkolenia wewnętrzne z użytkowania
systemu ArcGIS,
- szkolenia zewnętrzne z oprogramowania ArcGIS w firmie ESRI,
- II Warsztaty Lodowe Problemy Rzek
w Dobiegniewie,
- seminaria zespołu redakcyjnego ds.
Programu Kształcenia Ustawicznego
Pracowników PSHM i spotkania Zespołu Koordynacyjnego ds. SZJ
w HMOK.
Ponadto pracownicy CNO PSHM
szkolili kandydatów na stanowisko synoptyka hydrologa oraz młodszego i średniego synoptyka meteorologa. Dwie osoby
spośród pracowników CNO PSHM zasiadały w komisji egzaminacyjnej na ww.
stopnie. Dwóch pracowników CNO uzyskało tytuł synoptyka hydrologa.
Certyfikacja Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej
W roku 2011 w CNO_PSHM kontynuowano wdrażanie Systemu Zarządzania
Jakością wg norm ISO serii 9000 w obszarze działania Państwowej Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej. Analizowano aktualność poszczególnych procedur i zmieniano je w razie konieczności.
1.7 System gromadzenia i rozpowszechniania historycznych danych meteorologicznych i hydrologicznych
W roku 2011, w wyniku pomiarów na
stacjach sieci pomiarowo-obserwacyjnej
IMGW, uzyskano następujące materiały
źródłowe z danymi meteorologicznymi
i hydrologicznymi:
● dzienniki meteorologiczne,
30
● dane na nośnikach magnetycznych ze
stacji hydrologicznych i meteorologicznych
● dzienniki klimatologiczne,
● miesięczne wykazy spostrzeżeń meteorologicznych,
● miesięczne i roczne wykazy opadowe,
● dzienniki i miesięczne wyniki pomiarów temperatury gruntu,
● dzienniki pomiarów aktynometrycznych,
● wyniki pomiarów pluwiograficznych,
● dzienniki wodowskazowe i pomiarów
wód podziemnych,
● dokumenty z innych pomiarów i obserwacji (niwelacja, pomiary spadku
zwierciadła wody, sondowania rzek
i zbiorników wodnych, temperatury wód,
pomiary z sieci specjalnych itp.).
Te materiały podlegały rutynowym procesom przetwarzania obejmującym:
● nadzorowanie terminów i ewidencję
spływu materiałów,
● kompletację źródłowych materiałów
obserwacyjno-pomiarowych (dzienniki, wykazy, paski),
● kontrolę wstępną i komputerową materiałów, analizę wyników,
● wprowadzanie poprawek oraz opracowywanie raportów pokontrolnych.
Uzyskane w ten sposób dane meteorologiczne i hydrologiczne posłużyły do
comiesięcznych aktualizacji zbiorów Centralnej Bazy Danych Historycznych
(CBDH) oraz zbiorów archiwalnych na
nośniku papierowym. Komputerowe zbiory
CBDH uzupełniano także danymi historycznymi poprzez wprowadzanie ich
z dokumentów papierowych.
Pracownicy Ośrodka Baz Danych
przygotowywali miesięczne zestawienia
danych
pomiarowo
obserwacyjnych
w ramach realizacji trójstronnej umowy
między
Ministerstwem
Środowiska,
Narodowym
Funduszem
Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz
IMGW-PIB.
Opracowywano roczniki hydrologiczne i meteorologiczne z lat zaległych
i bieżących w nowej makiecie na CD.
Dostępne są roczniki meteorologiczne
z okresu 2001–2010 oraz roczniki hydrologiczne z lat 1984–2010.
Prowadzono następujące prace analityczne i wdrożeniowe dotyczące konserwacji i rozwoju systemu CBDH oraz oprogramowania wykorzystywanego w sieci
pomiarowo-obserwacyjnej.
1. Modyfikacja importów danych hydrologicznych (ImportHydro) w związku
z koniecznością dostosowania oprogramowania do operacji na obecnej
ilości danych (przede wszystkim dane
10-minutowe z czujników automatycznych).
● Dostosowanie importu z plików
źródłowych do zbiorów pośrednich;
● Modyfikacja importu ze zbiorów pośrednich do zbiorów CBDH, z trybu
interaktywnego na wsadowy.
2. Zmiany w module METEO.
● Dodanie automatycznego potwierdzenia importu danych – przy pytaniu o ponowne wczytanie danych, jeśli przez pewien czas (np.
15 s) program nie dostanie odmowy importu, to domyślnie importuje dane. Dotyczy to wszystkich importowanych plików;
● Dodanie opcji przerwij import, np.
przy plikach csv. Po rozpoczęciu
importu powinna być możliwość
przerwania go ręcznie, obecnie jej
nie ma. Będzie to możliwe tylko po
zakończeniu importowania 1 pliku,
a przed rozpoczęciem importu następnego;
● Rozszerzenie możliwości kopiowania danych do zbiorów historycznych dla większej liczby stacji
(obecnie powyżej 200 stacji program się zawiesza);
● Dodanie możliwości dopisywania
danych do zbiorów historycznych
dla więcej niż 1 roku jednorazowo,
31
z możliwością wyboru przedziału
lat, z których dane mają być dopisane;
● Zmiana nieprawidłowego przenoszenia polskich liter w pliku Notesu.
3. Zmiany w module HYDRO.
● Zmiana nieprawidłowego wyświetlania w CBDH ewidencji importu
danych z pliku EWID (Menu: Import -> Ewidencja Importu -> kolumna PMRY), a konkretnie liczby
rekordów w pliku z pomiarami hydrometrycznymi PMRY. Obecnie,
po imporcie z plików źródłowych
do zbiorów pośrednich, jest wyświetlana liczba 0, mimo że takie
dane były importowane.
● W zbiorze ekstremów półrocznych
PLEXPP -> stany wody, brak możliwości dopisania informacji w polu Zator/WW (opcja 1, 2 lub 3) do
istniejącego rekordu. Pojawia się
ekran z komunikatem Taki rekord
już istnieje.
● Sortowanie
zbioru
MCEXPP
i BMCEXPP – zmiana z sortowania w obrębie roku hydrologicznego do sortowania rosnąco lub malejąco wg lat hydrologicznych.
4. Zmiany w dostępie do transferów
w module dostępu SDDH.
● Dodanie zbioru ZJAWP oraz zbiorów zawierających miesięczne
charakterystyki wyliczone z wartości dobowych i terminowych ze
stacji klimatologicznych (zbiór
A1LIMP1, member A1LIMP oraz
zbiór A2LIMP, member A2LIMP
– dane typu M) do listy zbiorów,
które mogą być udostępnione użytkownikom do wyboru danych
z CBDH.
Wykonano następujące prace własne:
32
● Tabele rocznikowe z godziny 6
UTC z 2010 r. dla stacji, z których
dane są publikowane w Roczniku
hydrologicznym:
- stany wody z 6 UTC dla 80 stacji
wodowskazowych,
- przepływy z 6 UTC dla 80 stacji
wodowskazowych,
- wykonanie niezbędnych obliczeń
i przygotowanie wyników w odpowiednim formacie do edycji na
CD.
● Temat badawczy: Analiza danych
rocznikowych dla roku 2011
- uaktualnienie słownika hydrologicznego CBDH – SH,
- analiza zjawisk lodowych dla roku 2011 w profilu hydrologicznym
dla wszystkich stacji wodowskazowych rocznikowych w CBDH,
- analiza
przekroczeń
stanów
ostrzegawczych, alarmowych, absolutnego minimum i maksimum
dla rok 2011 w profilu hydrologicznym dla Wisły, Odry i rzek
przymorza.
● Działania
HydrologicznoMeteorologicznej Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej w zakresie obserwacji, pomiarów i informacji
o zjawiskach
meteorologicznych
i hydrologicznych [w:] Dorzecze
Wisły. Monografia powodzi maj –
czerwiec 2010.
● Tabele dopuszczalnych przyrostów
dla metody przyrostów, z wykorzystaniem danych 10-minutowych.
Inne prace
W 2011 r. realizowano projekt ze
środków Banku Światowego. Zadanie
C2.6 dotyczy między innymi Centralnej
Bazy Danych Historycznych. Prowadzono
współpracę w ramach specyfikacji warunków technicznych zamówienia oraz
w ramach komisji przetargowej, prowa-
dzącej postępowanie przetargowe. W spotkaniach brali udział dwaj pracownicy
Ośrodka Baz Danych.
We współpracy z innymi jednostkami
IMGW-PIB, w 2 zespołach opracowano
i wdrożono modyfikacje do zatwierdzonej
w kwietniu 2010 r. metodyki, zawartej
w Opracowaniu wymagań dotyczących
modernizacji
Systemu
Hydrologii
w zakresie opracowań rocznikowych.
Zmiany objęły również modyfikacje Systemu Hydrologii. Było to konieczne ze
względu m.in. na powodzie w 2010 r.,
występujące ekstrema absolutne, funkcjonowanie sieci stacji wodowskazowych
oraz inne przyczyny. W razie potrzeby, do
Systemu Hydrologii będą wprowadzane
kolejne aktualizacje.
Prowadzono prace innowacyjne w temacie: Opracowanie metodyki i instrukcji
opracowywania oraz kontroli danych ze
stacji wodowskazowych dla stworzenia
rocznika na poziomie stacji, działu, oddziału i Ośrodka Głównego obejmujące:
• Przygotowanie i aktualizację procedur
zapewniających właściwe warunki do
wykonywania pomiarów oraz procedur informujących o wszelkich odstępstwach przy pomiarach.
• Określenie metod opracowywania
rocznika hydrologicznego, z wykorzystaniem danych z różnych źródeł.
• Modernizację Systemu Hydrologii.
Rozpoczęto również prace w temacie
Opracowanie i wdrożenie metod kontroli
obszarowej stanów wody i przepływów w
układzie zlewniowym, dla potrzeb rocznika hydrologicznego. System Hydrologii
gromadzi dane hydrologiczne i pozwala
na ich opracowanie wg metodyki właściwej dla hydrologii historycznej. Dane
historyczne w cyklu rocznym są przesyłane do Ośrodka Baz Danych, gdzie są
wpisane do CBDH oraz kontrolowane.
Wprowadzenie w OBD nowych metod
kontroli stanów wody i przepływów pozwoli sprawdzać jakość danych nie tylko
z pojedynczych stacji jak dotychczas, ale
i z większych obszarów.
W ramach realizacji tematu:
- przeanalizowano i wybrano dodatkowe metody kontroli danych rocznikowych w Ośrodku Baz Danych,
- podjęto działania nad opracowaniem,
wykonaniem,
przetestowaniem
i wstępnym wdrożeniem narzędzi informatycznych (wykorzystujących bazy danych CBDH i SH).
- prezentacja wyników będzie się odbywać z wykorzystaniem narzędzi
GIS.
W 2011 r. pracownicy Ośrodka Baz
Danych brali udział w pracach związanych z wdrażaniem Systemu Zarządzania
Jakością
(SZJ)
w HydrologicznoMeteorologicznej
Osłonie
Kraju
(HMOK). Wykonywano następujące
zadania:
• aktualizacja procedur Ośrodka Baz
Danych – cały rok;
• opracowanie programu szkolenia
ustawicznego z zakresu związanego
z działalnością Ośrodka Baz Danych –
marzec, październik, listopad;
• udział w auditach wewnętrznych SZJ
w HMOK na stacjach synoptycznych
I rzędu
w Oddziale
Krakowskim
IMGW – maj;
• prace związane z opracowaniem raportu z auditów wewnętrznych – lipiec, sierpień;
Ponadto od stycznia do października
pracownicy OBD uczestniczyli w spotkaniach roboczych zespołu wdrażającego
SZJ oraz zespołu odpowiedzialnego za
przygotowanie programu kształcenia
ustawicznego.
33
Współpraca międzynarodowa
Przygotowywano zestawy miesięcznych danych do rutynowej wymiany
międzynarodowej. Były to:
● Średnie miesięczne ciśnienia, temperatura, prężności pary wodnej, sumy
opadów i usłonecznienia (z 6 stacji,
sprawdzone, w formacie ClimatData)
do World National Weather Records
Center.
● Wyżej wymienione dane z 10 stacji
bez sprawdzania wysyłano (do RTH
Offenbach i RTH Praga) na wymianę
międzynarodową w sieci GTS.
Szkolenia pracowników PSHM
We wrześniu jeden pracownik OBD
wziął udział w szkoleniu z zastosowania
oprogramowania GIS, które odbyło się w
Oddziale Krakowskim IMGW PIB.
W listopadzie dwoje pracowników
Ośrodka Baz Danych wzięło udział
w szkoleniu użytkowników Systemu Hydrologii w zakresie hydrologii historycznej, które odbyło się w Ośrodku Głównym w Warszawie.
28 listopada jeden pracownik OBD
wziął udział w szkoleniu Organizacja
archiwum zakładowego i składnicy akt
w świetle nowych przepisów – porządkowanie, przejmowanie, ewidencjonowanie, przechowywanie i ochrona dokumentacji, które odbyło się w Warszawie.
Udział w seminariach, konferencjach, zebraniach, spotkaniach
W styczniu jeden pracownik brał
udział w spotkaniu dotyczącym opracowania rocznika hydrologicznego. Spotkanie odbyło się w oddziale IMGW
w Krakowie.
16 marca w Ośrodku Głównym
IMGW w Warszawie odbyło się spotkanie dotyczące opracowywania hydrologicznych danych rocznikowych. Wzięło
34
w nim udział osiem osób, w tym troje
pracowników OBD.
W czasie spotkania ustalono następujące
kwestie:
1. Stwierdzono konieczność wprowadzenia odpowiednich modyfikacji. Przełoży się to na konieczność kolejnych
modyfikacji w Systemie Hydrologii.
2. W związku z tym zaproponowano:
• powołanie dwóch zespołów (realizacyjnego oraz opiniującego), których zadaniem miałoby być przygotowanie tymczasowych wytycznych do opracowywania danych
rocznikowych;
• opracowanie terminarza zatwierdzania i wprowadzenia do Systemu
Hydrologii niezbędnych modyfikacji, równolegle z przygotowaniem
wytycznych przez zespół – jest to
element krytyczny dla terminowego zakończenia prac;
• kontynuację modyfikacji metodyki
i wynikających z niej zmian w Systemie Hydrologii przez zespół, który tę metodykę opracował;
Dnia 13 kwietnia w Ośrodku Głównym IMGW PIB w Warszawie odbyło się
spotkanie dotyczące opracowania makiety
dla programu pomiarowego PSHM. Ma
ona umożliwić ewidencjonowanie i kontrolę materiałów pomiarowych z sieci
stacji hydrologicznych i meteorologicznych PSHM. Na spotkaniu omówiono
sposoby pomiaru wszystkich parametrów
hydrologicznych i meteorologicznych
mierzonych na stacjach, z uwzględnieniem różnych typów urządzeń pomiarowych. W celu precyzyjniejszego przygotowania założeń programu, przeanalizowano częstość zapisu wyników pomiarów, obserwacji do wewnętrznej bazy
programu oraz przesyłania ich w depeszach do baz poszczególnych stacji oraz
Centralnej Bazy Danych. W spotkaniu
wzięło udział dziewięć osób, w tym
trzech pracowników OBD.
W dniach 2 oraz 29–30 czerwca
w Ośrodku Głównym IMGW-PIB w
Warszawie odbyły się dwa spotkania
robocze w temacie: Opracowanie i wdrożenie metod kontroli obszarowej stanów
wody i przepływów w układzie zlewniowym, dla potrzeb rocznika hydrologicznego. W każdym z nich wzięło udział czworo pracowników Ośrodka Baz Danych.
Ponadto 28 czerwca troje pracowników OBD wzięło udział w seminarium
Metody weryfikacji danych meteorologicznych i hydrologicznych, które odbyło
się w Warszawie.
7 lipca jeden pracownik OBD wziął
udział w seminarium dotyczącym oprogramowania ArcGIS, organizowanym
przez firmę ESRI w Ośrodku Głównym
w Warszawie.
1.8 Działalność oceanograficzna w ramach Państwowej
Służby Hydrologiczno-Meteorologicznej
Do podstawowych zadań wykonywanych w ramach działalności oceanograficznej należy systematyczna rejestracja
parametrów stanu środowiska morskiego
oraz dostarczanie bieżących i prognozowanych danych o stanie środowiska południowego Bałtyku. Głównym wykonawcą
programu pomiarowo-badawczego był
Ośrodek Oceanografii i Monitoringu Bałtyku, we współpracy z Działem Służby
Pomiarowo-Obserwacyjnej
Oddziału
Morskiego IMGW PIB w Gdyni w zakresie poboru prób wody do oznaczania zasolenia oraz pomiarów temperatury
w strefie brzegowej. Zasolenie oznaczano
w laboratorium lądowym, a wyniki weryfikowano przed wprowadzeniem do bazy
danych.
Podczas rejsów badawczych na statku
r/v Baltica w obrębie polskiej strefy południowego Bałtyku wykonywano pomiary
i obserwacje meteorologiczne oraz profilowe pomiary prądów w czasie ruchu
statku, przy użyciu dopplerowskiego systemu ADCP. Dane meteorologiczne przekazywano podczas rejsów ze statku na ląd
w formie depeszy SHIP na potrzeby prognoz meteorologicznych, natomiast wyniki pomiarów prądów archiwizowano po
każdym rejsie.
W czerwcu 2011 r. ekipa pomiarowa
Oddziału Morskiego IMGW– PIB wzięła
udział w rejsie na okręcie hydrograficznym Heweliusz Marynarki Wojennej RP
w ramach współpracy z Biurem Hydrograficznym MW RP. Celem rejsu było
wykonanie specjalistycznych pomiarów
warunków hydro-fizycznych wód polskiej
strefy ekonomicznej. Dzięki pomiarom
rozkładu temperatury wody i zasolenia
uzyskano unikalny przestrzenny obraz
układu mas wodnych związanego z powstawaniem zjawiska upwellingu w rejonie polskiego brzegu.
Wszystkie dane pomiarowe były weryfikowane i gromadzone w oceanograficznej bazie danych w celu ich dalszego wykorzystania w działalności IMGW. Należą
do nich w szczególności pomiary przestrzennego rozkładu temperatury i zasolenia wody morskiej oraz prądów podpowierzchniowych, które są wykorzystywane
przede wszystkim do weryfikacji operacyjnych modeli hydrodynamicznych oraz
przygotowywania specjalistycznych ekspertyz i opracowań.
Codziennie odbierano i udostępniano
na
stronie
internetowej
Ośrodka
<http://baltyk.imgw.gdynia.pl> prognozy
hydrodynamiczne z modelu HIROMB w
35
węzłach siatki 1 Mm obejmujące: temperaturę i zasolenie wody, kierunek i prędkość prądów morskich, poziom morza,
koncentrację lodu, grubość lodu i lodu
płaskiego, kierunek i prędkość dryfu lodu
oraz grubość, wysokość i gęstość wałów
lodowych. Prognozy są dostępne dla całego Bałtyku lub wybranych akwenów, np.:
południowy Bałtyk i Zatoka Gdańska.
1.9 Zadania realizowane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska
Monitoring skażeń promieniotwórczych
W roku 2011 prowadzono monitoring
zagrożeń radiacyjnych na 10 stacjach:
Warszawa, Gdynia, Mikołajki, Gorzów
Wlkp., Poznań, Świnoujście, Legnica,
Włodawa, Zakopane, Lesko. Monitoring
obejmował: pomiary mocy dawki promieniowania gamma, promieniowania
beta próbek dobowych i miesięcznych
opadu całkowitego, aktywności aerozoli
powietrza alfa i beta promieniotwórczych
sztucznych i naturalnych izotopów.
Na stacjach Warszawa i Gdynia prowadzono również pomiary spektrometryczne i radiochemiczne zbiorczych próbek opadu całkowitego.
Wyniki były przekazywane etapami
do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz na bieżąco do Państwowej
Agencji Atomistyki oraz Marynarki Wojennej.
Bank Danych Radioaktywności był na
bieżąco uzupełniany wynikami pomiarów
z całej sieci. Prowadzono również systematyczny serwis i naprawę aparatury.
Monitoring prowadzono na podstawie
umowy z GIOŚ nr 2/2011/F finansowanej
ze środków NFOŚiGW na podstawie
umowy nr 588/2010/WN-7/MN-BD/D
(zawartej 28.10.2010 r.) o dofinansowanie
państwowej jednostki budżetowej w formie przekazania środków na cele nieinwestycyjne.
W roku 2011 rozpoczęto realizację
umowy nr 703/2010/Wn-50/MN-PO/D
z dnia 27 grudnia 2010 r. o dofinansowa36
nie przedsięwzięcia pt. Modernizacja
wyposażenia technicznego sieci 9 stacji
wczesnego wykrywania skażeń radioaktywnych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery
W 2011 r. prowadzono badania tła
zanieczyszczenia atmosfery w regionie
nadmorskim (Łeba), środkowowschodnim
(Jarczew) oraz wysokogórskim (Śnieżka).
Oznaczano stężenie gazów (SO2, NO2,
O3), skład chemiczny aerozoli atmosferycznych (SO42–, NO3–, Cl–, NH4+) oraz
(HNO3 + NO3–) i (NH3 + NH4+). W opadach atmosferycznych oznaczano stężenia
jonów SO42–, NO3–, Cl–, NH4+, K+, Na+,
Ca2+, Mg2+, wartość pH i przewodność
elektrolityczną. Na stacji w Łebie dodatkowo oznaczano stężenia jonów Pb, Zn,
Cd, Cu, Ni , Cr., SO42– i wartość pH
w dwutygodniowych próbkach opadu
mokrego pobieranego metodą wet only.
Ponadto na stacji Warszawa-Bielany mierzono stężenie ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery i oznaczano skład chemiczny opadów atmosferycznych.
Oznaczenia wykonywano w laboratoriach: w Warszawie (Centrum Monitoringu Klimatu Polski – Pracownia Badań
i Monitoringu Zanieczyszczeń Atmosfery), w Wysokogórskim Obserwatorium
Meteorologicznym na Śnieżce oraz we
Wrocławiu (Zakład Ekologii), a także w
Gdyni (Ośrodek Oceanografii i Monitoringu Bałtyku).
Jakość pracy w laboratoriach sprawdzano raz do roku w ramach międzynarodowego porównania międzylaboratoryjnego przygotowanego przez CCC/NILU
(Norwegia) w ramach programu EMEP i
dwukrotnie w roku w międzynarodowych
porównaniach
międzylaboratoryjnych
przygotowanych przez WMO Quality
Asurance and Science Activity Centre
(USA) w ramach programu GAW/WMO.
Laboratoria w Warszawie, na Śnieżce
i we Wrocławiu otrzymały w 2011 r.
próbki syntetyczne opadu atmosferycznego przygotowane przez WMO QA/SAC.
Laboratorium warszawskie otrzymało
próbki symulujące próbki środowiskowe
na oznaczenie SO2 i HNO3 oraz NH3 w
powietrzu i próbki syntetyczne opadu
atmosferycznego przygotowane przez
CCC/NILU. Laboratorium w Gdyni
otrzymało syntetyczne próbki na oznaczenie metali ciężkich w opadzie atmosferycznym przygotowane przez CCC/NILU.
Wyniki nie przekraczały wyznaczonych
odchyleń od wartości oczekiwanych.
Kontynuowano przekazywanie online danych o 1-godzinych stężeniach
ozonu przyziemnego na stacji miejskiej
Warszawa-Bielany na serwer WIOŚ
w Warszawie, a za jego pośrednictwem
do systemu Ozonweb EAŚ.
Badania tła zanieczyszczenia atmosfery w IMGW-PIB prowadzono w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska
i zobowiązań Polski, wynikających
z realizacji następujących porozumień:
• Konwencji w sprawie transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń na
duże odległości (tzw. Konwencji Genewskiej, Convention on Long-Range
Transboundary Air Pollution) oraz
protokołu do tej konwencji ( w sprawie finansowania EMEP),
• Konwencji Helsińskiej o ochronie
Bałtyku,
• Współpracy ze Światową Organizacją
Meteorologiczną (WMO).
Wyniki pomiarów na bieżąco przekazywano do baz danych następujących
systemów obserwacyjnych:
ogólnoświatowego WMO/GAW z centrami danych:
• gazów cieplarnianych – World Data
Centre for Greenhouse Gases –
WDCGG ( Tokio, Japonia),
• składu chemicznego opadów atmosferycznych – World Data Centre for
Precipitation Chemistry – WDCPC
( Albany, USA),
• składu chemicznego aerozolu atmosferycznego – World Data Centre for
Aerosols – WDCA (Ispra, Włochy),
• ozonu w przyziemnej warstwie atmosfery – World Data Centre for Surface
Ozone – WDCSO (centrum prowadzone od 2002 roku przez Japan Meteorogical Agency, Tokio, Japonia).
europejskich:
• EMEP
• BMP (Program Monitoringu Bałtyku/
HELCOM);
krajowego:
• Państwowy Monitoring Środowiska –
PMŚ – dane przekazywane za pośrednictwem wojewódzkich inspektoratów
ochrony środowiska do GIOŚ.
W 2011 r. w pełni zrealizowano zadania i prace – w ramach współpracy
z EMEP, GAW/WMO, HELCOM
oraz Państwowym Monitoringiem
Środowiska – objęte umową z GIOŚ.
Sporządzono Raport roczny 2010, zawierający i omawiający wyniki badań
tła zanieczyszczenia atmosfery na stacjach Łeba, Jarczew, Śnieżka oraz na
stacji
miejskiej
Warszawa-Bielany
w 2010 r.
37
Wykonano opracowanie Monitoring
tła zanieczyszczenia atmosfery w Polsce
dla potrzeb EMEP, GAW/WMO i Komisji
Europejskiej – raport syntetyczny 2010
we współpracy z Instytutem Ochrony
Środowiska. Zawiera ono zestawienie
danych za 2010 r. uwzględniające zmiany stanu zanieczyszczenia atmosfery na
tle wielolecia, obejmujące wyniki ze stacji
EMEP, administrowanych w Łebie,
w Jarczewie i na Snieżce, oraz wyniki ze
stacji EMEP w Diablej Górze (Puszcza
Borecka), administrowanej przez IOŚ.
Do Głównego Urzędu Statystycznego
przekazano dane o zanieczyszczeniu powietrza i opadów atmosferycznych w
2010 r. do rocznika Ochrona Środowiska
2010.
Monitoring ozonu atmosferycznego i promieniowania UV-B
Sondaże ozonowe
W Ośrodku Aerologii IMGW-PIB
w Legionowie od 1979 r. są prowadzone
systematyczne, cotygodniowe pomiary
profilu pionowego ozonu sondami elektrochemicznymi, do maksymalnej wysokości
ok. 35 km. W 2011 r. w Legionowie wykonano 57 sondaży ozonowych sondą
ECC6A w systemie DigiCORA_III, osiągając średnią wysokość 32,7 km. Wyniki
przekazywano do bazy danych ozonowych
w Norweskim Instytucie Ochrony Powietrza w Oslo (NILU). Opracowany graficznie profil ozonu był przekazywany do
Departamentu Monitoringu i Informacji
o Środowisku GIOŚ. Dane sondaży, po ich
zweryfikowaniu z całkowitym pomiarem
ozonu wykonanym spektrofotometrem
Dobsona w Belsku, były przekazywane do
baz danych Światowego Centrum Ozonowego w Kanadzie, w Toronto.
Wyniki obliczeń średniego miesięcznego ciśnienia cząstkowego na głównych
powierzchniach izobarycznych w stosunku
do średnich wieloletnich z serii (06.1993–
38
12.2010) pozwoliły zauważyć spadek ozonu w stratosferze na przełomie zimy
i wiosny (marzec, kwiecień), a także
w pozostałych miesiącach roku, z wyjątkiem maja. Obserwowane różnice destrukcji ozonu z roku na rok, są wynikiem
zmieniających się warunków meteorologicznych w stratosferze na półkuli północnej. Nad Polską, pod koniec zimy lub na
początku wiosny są obserwowane znaczne
ubytki ozonu stratosferycznego podczas
epizodów przemieszczania się nad Europę
chłodnego wiru polarnego, w którym dokonał się proces fotochemicznego niszczenia ozonu. Podczas zimy 2010/2011
w arktycznej stratosferze temperatury poniżej progu formowania polarnych chmur
stratosferycznych utrzymywały się wyjątkowo długo, od stycznia do końca marca.
Przyspieszenie procesu fotochemicznego
niszczenia ozonu na przełomie zimy i wiosny doprowadziło do rekordowego ubytku
ozonu w Arktyce. W kwietniu, w fazie
rozpadu chłodnego wiru polarnego, zubożone w ozon masy powietrza przemieszczały się w umiarkowanych szerokościach
geograficznych. 16 kwietnia, podczas epizodu adwekcji wiru polarnego, w sondażu
ozonowym zaobserwowano rekordowy
ubytek. W okresie letnim rejestrowano
niskie stężenia ozonu w warstwie maksimum koncentracji, przy adwekcji mas
powietrza z wyższych szerokości geograficznych. Do spadków ozonu nad Polską
w czerwcu i w listopadzie przyczynił się
silniejszy niż zwykle transport powietrza
z południa, z naturalnie niską koncentracją
ozonu w dolnej stratosferze.
Całkowity ozon z danych satelitarnych
W Ośrodku Teledetekcji Satelitarnej
w Krakowie opracowywano satelitarne
mapy całkowitego ozonu, które w okresie
letnim były wykorzystywane do prognozy
indeksu UV.
Pomiar promieniowania UV
W Łebie, Legionowie i Zakopanem
kontynuowano pomiary promieniowania
UV szerokopasmowym przyrządem UVBiometr SL501, wyskalowanym w jednostkach czułości erytemalnej MED.
W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów.
W okresie wiosennym (marzec – kwiecień) na wszystkich stacjach zaobserwowano przypadki wzrostu wartości Indeksu UV
przekraczających
średnią
wieloletnią
z lat 1994–2010 o 20%. Ubytki ozonu zaobserwowane w sondażu z 16 kwietnia prze-
łożyły się na rekordowy dla tej pory roku
wzrost promieniowania UV-B w Legionowie. Mimo dużego zachmurzenia nad Polską, latem 2011 r. zaobserwowano wiele
przypadków znacznego wzrostu promieniowania UV-B. Było to związane z utrzymującą się podczas lata niską zawartością
ozonu nad Polską. Przykładowo ok. 20
sierpnia na stacjach Łeba i Zakopane zmierzono wartości promieniowania zbliżone do
wartości maksymalnych w seriach.
Operacyjny, automatyczny system prognozy Indeksu UV, opracowany w 2000 r.,
Dzienne średnie, maksymalne i minimalne dawki UV-B i miesięczne dawki promieniowania UV-B (MED) w 2011 r.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Łeba
Śr.
Max.
Min. Dawka
dob.
dob.
dob. mies.
0,4
1,0
0,1
11,3
brak danych z ponad 5 dni**
brak danych z ponad 5 dni**
7,4
13,0
1,4
222,8
11,7
16,5
5,7
363,8
brak danych z ponad 5 dni**
10,4
18,1
3,9
322,6
9,1
16,0
3,4
281,6
6,1
10,2
1,8
183,1
2,3
5,4
0,8
71,7
0,8
1,6
0,1
24,2
0,3
0,5
0,1
8,8
Śr.
dob.
0,4
1,4
3,9
8,2
11,1
13,9
9,8
11,4
6,9
3,0
1,0
0,4
Legionowo
Max.
Min.
dob.
dob.
0,7
0,2
3,3
0,2
8,3
0,8
13,1
3,5
17,1
3,0
19,6
2,9
18,2
3,0
16,2
5,5
11,2
3,6
5,9
1,0
2,0
0,2
0,9
0,1
Dawka
mies.
13,2
39,6
119,7
246,3
344,0
416,4
303,7
353,1
206,3
93,9
29,8
13,8*
Śr.
dob.
0,8
2,0
4,5
7,6
10,7
9,8
8,8
10,8
7,4
3,5
1,8
0,8
Zakopane
Max.
Min.
dob.
dob.
1,8
0,2
3,5
0,4
9,2
0,6
13,6
2,5
19,4
1,7
19,1
1,6
18,3
2,6
15,5
3,1
11,5
1,9
7,2
0,6
3,0
0,6
1,3
0,2
Dawka
mies.
25,2
55,7
139,5
226,6
331,6*
295,4
273,6
334,5
220,5
107,5
54,6
23,4
*przy braku danych w poszczególnych dniach, uzupełniono je średnią z pozostałych dni
**przy braku danych z ponad 5 dni, statystyka nie jest wyznaczana
działał w 2011 r. bezawaryjnie od końca
kwietnia do końca września. Jednodniowe
prognozy oraz podstawowe wiadomości
o sposobie wykorzystania Indeksu UV do
ochrony przed nadmiernym napromieniowaniem są publikowane na stronie internetowej Pogodynki. Wdrożony w 2006 r.
system monitoringu promieniowania UV,
obejmujący obecnie 5 stacji pomiarowych
(Łeba, Mikołajki, Legionowo, Katowice,
Zakopane), w 2011 r. przekazywał na
bieżąco dane o zmierzonym Indeksie UV
na stronę Pogodynki.
1.10 Wdrażanie Systemu Zarządzania Jakością w hydrologiczno-meteorologicznej osłonie kraju
Od początku 2011 r. wszystkie zakresy aktywności operacyjnej IMGW reali-
zowane w ramach PSHM posiadają wdrożony system zarządzania jakością wg
39
wymagań norm serii ISO 9000, a w przypadku laboratoriów system wg normy
akredytacyjnej PN EN ISO 17025.
Obecne prace utrzymaniowe obu wymienionych systemów koncentrują się na
działaniach związanych z udoskonalaniem wdrożonych wymagań ww. norm,
a także realizacją przyjętej polityki certyfikacyjnej odnoszącej się do obszaru Hydrologiczno-Meteorologicznej
Osłony
Kraju.
Strategią przyjętej polityki certyfikacyjnej w programie HMOK jest zapewnienie jednostek administracji państwowej (nadzorujących i dotujących), że
w PSHM istnieją sformalizowane procesy
związane z efektywnym wykorzystaniem
infrastruktury i zasobów ludzkich, które
skutkują:
– usystematyzowaniem działań, uprawnień i odpowiedzialności,
− spełnianiem wymagań przepisów prawa,
− wzrostem zaangażowania, samokontroli i motywacji pracowników,
− ciągłym doskonaleniem umiejętności
pracowników i pogłębianiem ich wiedzy zawodowej z wykorzystaniem
nowych technik edukacji.
W tym celu obszar HMOK poddano
w 2011 r. procesom monitorującym.
Zaliczają się do nich: coroczny audit
wewnętrzny i zewnętrzny, które przekazują rzetelną informację o rzeczywistym
stanie funkcjonowania HMOK/PSHM.
Oba audity mają za zadanie:
− ocenę stosowania systemu zarządzania
jakością w obszarze HMOK,
− ocenę prac podejmowanych na rzecz
jakości oraz doskonalących system zarządzania jakością,
− ocenę prac naprawczych oraz korekcyjnych niezgodności i spostrzeżeń
obszaru HMOK.
40
W 2011 r. przeglądowi podlegały
wszystkie
jednostki
organizacyjne
HMOK/PSHM z etatowym personelem.
Cały obszar podzielono na 40 części, na
które składało się 110 punktów auditowych z personelem etatowym i 100 punktów stacji IV–V rzędu. Wyznaczono 36
auditorów podzielonych na tematyczne
zespoły,
przeważnie
dwuosobowe.
W kilku przypadkach z powodu specyfiki
obszaru i dyspozycyjności były to zespoły
trzyosobowe i w jednym przypadku czteroosobowy. W każdym wyznaczono auditora wiodącego, spełniającego odpowiednie wymagania. Ponosił odpowiedzialność za prawidłowe przeprowadzenie
przeglądu w powierzonym obszarze.
Dodatkowym obowiązkiem auditorów
wiodących obszaru DSPO i podległych
stacji pomiarowych (osiem obszarów,
około sześciuset pracowników PSHM)
było wykonanie prac doskonalących system zarządzania jakością. W trakcie auditu przeprowadzili oni szkolenie z zakresu
sytemu zarządzania jakością. Ponadto do
ich obowiązków należało przeprowadzanie testów, ćwiczeń oraz sprawdzenie
znajomości dokumentacji SZJ z zakresu
opanowania pracy w trybie ograniczonym
awaryjnym.
Do Samodzielnej Sekcji ds. SZJ
w PSHM, zgodnie z przewidzianymi
terminami, wpłynęło 40 raportów. Otrzymane dokumenty poauditowe tworzyły
zbiór – bazę informacji przetwarzanych
przez wyznaczony do tego zadania zespół,
odpowiedzialny za opracowanie raportu
końcowego obszaru HMOK/PSHM.
Uzyskane informacje służą kierownictwu IMGW do podejmowania skutecznych i efektywnych prac doskonalących
operacyjne funkcjonowanie PSHM.
Prace utrzymaniowe SZJ obejmują
również działania na rzecz rozwoju i podnoszenia kwalifikacji pracowników objętych procesem certyfikacji.
Zaniechanie przez wyższe uczelnie
kształcenia na specjalistycznych kierunkach, którymi jest zainteresowany PSHM,
a także kształcenia meteorologów i hydrologów, wymusiło potrzebę uruchomienia,
w ramach wdrożonego sytemu zarządzania jakością, programu ustawicznego
kształcenia pracowników PSHM.
Program otrzymał aprobatę i wsparcie
Dyrektora Naczelnego IMGW jako niezbędny element rozwoju zawodowego
pracowników.
W celu opracowania programu oraz
stałej weryfikacji, aktualizacji tematów
szkoleniowych do zmieniającej się organizacji, infrastruktury służby oraz metodologii pracy operacyjnej została powołana 16-osobowa rada programowa, której
przewodniczy Pełnomocnik Dyrektora ds.
SZJ i Miernictwa w IMGW. Efektem
pracy rady programowej było sporządzenie planu szkoleń na drugą połowę 2011 r.
w sześciu zakresach operacyjnych służby.
W szkoleniach i warsztatach programu
uczestniczyło 150 pracowników PSHM.
Mieli okazję pogłębić i ugruntować swoja
wiedzę operacyjną, a takżepoznać nowe
metody pracy oraz uzupełnić wiedzę potrzebną do uzyskania uprawnień na obserwatora meteorologa lub stopień synoptyka hydrologicznego.
W ramach sytemu zarządzania jakością HMOK w 2011 r. zostały opracowane założenia do rozpoczęcia części praktycznej programu badawczego dotyczącego stabilności charakterystyk urządzeń
termo-higrometrycznych.
Część badawcza będzie realizowana
przez wytypowane stacje hydrologicznometeorologiczne, Centralne Laboratorium
Aparatury Pomiarowej oraz Centrum
Nadzoru Technicznego Systemów Pomiarowych.
Wymagania certyfikacyjne powodują
również prowadzenia stałej aktualizacji
zbioru dokumentacji sytemu zarządzania
jakością. W wyniku zmian organizacyjnych oraz zmian w infrastrukturze PSHM
w 2011 r., prowadzono prace nad aktualizacją dokumentacji SZJ, obejmującej
około 20% dokumentów ze zbioru zawierającego 300 pozycji.
Od 7 do 10 listopada 2011 r. odbył się
4-dniowy audit utrzymania certyfikacji
obszaru HMOK. Wykonała go 3-osobowa
grupa pod kierownictwem auditora wiodącego Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji. Przedstawicielami kierownictwa
IMGW-PIB byli Z-ca Dyrektora ds. Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej,
Dyrektor Oddziału IMGW Gdynia oraz
Pełnomocnik Dyrektora ds. SZJ i Miernictwa w IMGW. W ramach programu
Hydrologiczno-Meteorologicznej Osłony
Kraju auditem zewnętrznym objęte zostały stacje Oddziału Kraków: SHM Sulejów
i SHM Częstochowa oraz jednostki organizacyjne Oddziału Gdynia: SHM Port
Północny, SHM Hel, SHM Łeba, biura
prognoz hydrologicznych i meteorologicznych, Dział Służby PomiarowoObserwacyjnej, Ośrodek Oceanografii
i Samodzielna Sekcja Informatyki. Za
płynny przebieg przeglądu byli odpowiedzialni byli wyznaczeni auditorzy wewnętrzni HMOK – pracownicy PSHM.
Na spotkaniu zamykającym auditor
wiodący PCBC przekazał zebranym informację o pozytywnym wyniku przeglądu, podkreślając wysoki i skuteczny poziom funkcjonowania systemów. Zaznaczył również duże zaangażowanie
wszystkich pracowników objętych działaniem Systemu Zarządzania Jakością w
auditowanych jednostkach organizacyjnych PSHM.
Na zakończenie spotkania auditor
wiodący poinformował, że na najbliższym
komitecie technicznym PCBC wystąpi
z wnioskiem o przedłużenie ważności
certyfikatu na kolejny rok w programie
HMOK.
41
Techniczna Kontrola Zapór
2.1 Oceny stanu technicznego budowli piętrzących
W 2011 r. Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór (w ramach służby ds. bezpieczeństwa budowli piętrzących) przeprowadził kontrole, pomiary, badania oraz
opracował okresowe oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa dla
obiektów będących własnością skarbu
państwa, administrowanych przez RZGW
w: Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i we Wrocławiu. Oceniano także obiekty na zlecenie innych
użytkowników.
Obiekty administrowane przez RZGW
Klasa I
Biała Góra, Bukówka, Gdańska Głowa, Gawrony (śluza + jaz), Jeziorsko
(zapora czołowa, elektrownia wodna,
zapora boczna Pęczniew, zapora boczna
Teleszyna, obwałowanie w Siedlątkowie),
Dobromierz, Kozielno, Mietków, Nysa,
Otmuchów, Słup, Turawa, Pątnów (śluza
+ przepompownia), Poraj, Porąbka,
Zbiornik Wisła, Czarne, Sulejów (zapora
czołowa, zapory boczne Podklasztorze,
Sulejów lewy, Sulejów prawy, przepompownie), Tresna, Świnna Poręba (w budowie), wały przeciwpowodziowe w Częstochowie.
Klasa II
Besko, Brody Iłżeckie (zapora czołowa, zapora boczna Styków z przepompownią), Borek Szlachecki, Chańcza,
Czaniec, Dąbie, Dobczyce, Jeziorsko
(pompownia Glinno, pompownia Pro42
boszczowie), Kalisz – Jaz Franciszkański,
Kalisz – Jaz Rypinkowski, Kalisz – Jaz
Bernardyński, śluza Okole, śluza Czyżykówko, Kamienna Grodza, Klimkówka,
Kościuszko, Łączany, Mylof (zapora,
przelew główny, jaz, elektrownia), Morzysław (śluza, przepompownia), śluza
Brdy Ujście, stopień wodny Bydgoszcz
(śluza, jaz farny, jaz ulgowy), Czersko
Polskie (śluza, jaz, elektrownia), Pakość
(zapora, hydrowęzeł), Przegalina Południowa, Przegalina Północna, Przewóz,
Szonowo (śluza, jaz, zapora, MEW), śluza Dzierżono, śluza Kłodnica, Wrota
Żuławskie, Przeczyce (zapora czołowa
i zapora boczna Boguchwałowice), Łąka
(z przepompownią melioracyjną Brzeźce),
hydrowęzeł Koźle (stary jaz na Nowej
Odrze, nowy jaz na Starej Odrze, śluza
zabytkowa), zbiornik Dzierżno Duże,
zbiornik Dzierżno Małe, Polder Buków,
Włocławek (zapora czołowa, jaz, śluza),
Włocławek (zapora boczna RadziwieTokary, przepompownie Duninów, Modzerowo), Wióry, Topola, Międzygórze,
Stronie Śląskie, stopień wodny Brzeg
Dolny, Sosnówka, jaz sektorowy Krępa,
jaz sektorowy Kąty , jaz sektorowy Krapkowice, jaz Różanka, jaz Opatowice, jaz
Janowice, jaz Ratowice.
Klasa III
Dębe (zapora czołowa, jaz, zapory
boczne Prut-Pułtusk, Łacha-Prut, pompownie Borsuki I, Borsuki II), stopień
wodny Dwory, Jeziorsko (zapora cofkowa
Glinno, zapora cofkowa Proboszczowie),
Michałowo (śluza, jaz, zapora, MEW w
budowie), Rakowiec (śluza, jaz), Rzeszów, śluza Koszewo, śluza Nowa Wieś,
śluza Sławięcice, śluza Rudziniec, śluza
Łabędy, stopień wodny Smolice, zbiornik
Kuźnica Warężyńska,
Poraj (zapory
boczne 1,2,3, przepompownie), śluza
Żerań, Kanał Żerański, jaz Nieporęt, jaz
sektorowy Januszkowice, jaz klapowy
Rogów, jaz sektorowy Groszowice, jaz
sektorowy Wróblin, jaz sektorowy Dobrzeń, jaz sektorowy Zawada, jaz sektorowy i śluza Zwanowice, jaz klapowy
Lipki.
w OTKZ w 2008 r., określającymi m.in.
niezbędną zawartość operatów z geodezyjnych pomiarów kontrolnych oraz zawartość samych ocen. Zgodnie ze wskazaniami znajdują się w nich szczegółowe informacje dotyczące kontrolowanego obiektu,
wykaz materiałów będących podstawą
oceny, wyniki pomiarów i obserwacji wraz
z tabelami i wykresami, analiza inżynierska stanu technicznego poszczególnych
budowli wchodzących w skład obiektu
oraz ocena stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa. W oparciu na przyjętej
w OTKZ metodyce, poddaje się ocenie
następujące elementy budowli:
• podłoże,
• korpus,
S.A. • urządzenia przeciwfiltracyjne i drena-
Obiekty oceniane na zlecenie innych użytkowników:
• PGE
Energia Odnawialna
w Warszawie – zapora Solina, zapora
Myczkowce, Hydrowęzeł Dychów,
elektrownie wodne Gorzupia I, Gorzupia II, Żagań, Żarki Wielkie, Bukówka, elektrownia Żarnowiec;
• Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A –zapora Goczałkowice,
Kozłowa Góra;
• Energa Hydro sp. z o.o. w Straszynie –
elektrownie wodne Borowo, Rosnowo,
• Zespól Elektrowni Wodnych Niedzica
S.A. – MEW Łączany, MEW Smolice;
• Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Chrzanowie zapora Chechło;
• Wojewódzki
Zarząd
Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Warszawie,
Oddział w Radomiu – zbiornik wodny
Domaniów;
• Wojewódzki
Zarząd
Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Białymstoku,
– zbiornik wodny Siemianówka.
Oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa były wykonywane zgodnie
z Wytycznymi kontroli bezpieczeństwa
budowli piętrzących wodę, opracowanymi
żowe,
• urządzenia do przepuszczania wody,
• aparaturę kontrolno-pomiarową.
Na podstawie ww. cząstkowych ocen
poszczególnych elementów budowli
sformułowano wnioski o stanie bezpieczeństwa budowli oraz zalecenia eksploatacyjne. Zagrożone elementy w większości były dokumentowane fotograficznie.
W przypadku ocen 5-letnich (zgodnie
z art. 62 ust. 1, pkt 2 Prawa budowlanego) podsumowanie zawiera ocenę przydatności do użytkowania.
Prace wykonane w ramach ocen stanu
technicznego obejmowały:
• pomiary przemieszczeń bezwzględnych, pionowych (niwelacja precyzyjna) i poziomych (pomiar liniowokątowy), wykonane w ramach prac
własnych OTKZ;
• weryfikację pomiarów przemieszczeń
wykonanych przez geodezyjne jednostki specjalistyczne (pomiary przemieszczeń bezwzględnych) i służby
eksploatacyjne obiektów (pomiary
przemieszczeń względnych);
43
• uczestnictwo w komisyjnych przeglą- W ramach umowy trójstronnej przepro•
•
•
•
•
dach stanu technicznego budowli piętrzących;
wykonanie rozpoznawczych badań
specjalistycznych zjawisk: filtracji,
stanu zagęszczenia nasypów, jakości
betonów,
parametrów
fizykomechanicznych gruntów budujących
korpus i podłoże zapór;
testowanie i weryfikację aparatury
kontrolno-pomiarowej, w tym automatycznych systemów technicznej kontroli zapór;
opracowanie i analizę wyników pomiarów i badań;
opracowanie ocen stanu technicznego
i stanu bezpieczeństwa budowli piętrzących;
zarchiwizowanie w bazie danych
o budowlach piętrzących i pomiarach
kontrolnych.
Jako odrębne zadania, związane z bieżącą oceną stanu technicznego i stanu
bezpieczeństwa obiektów, wykonano
pomiary geodezyjne, badania specjalne, głównie geotechniczne, a także badania zjawisk filtracyjnych, betonów
i inne o charakterze długoterminowym
(batymetria, badania chemiczne osadów dennych zbiorników, badania
agresywności wody na konstrukcję betonową, badania podwodne). W przypadku wielu obiektów prace geotechniczne były powiązane z instalacją
nowych
urządzeń
kontrolnopomiarowych.
Pomiary geodezyjne
Precyzyjne pomiary geodezyjne prowadzone na budowlach piętrzących mają
na celu wyznaczenie przemieszczeń sieci
punktów kontrolnych rozmieszczonych na
obiekcie. Pomiary i wyznaczanie przemieszczeń wykonywano zgodnie z Wytycznymi
kontroli
bezpieczeństwa…
44
wadzono prace związane z wyznaczeniem
przemieszczeń:
• 21 obiektów klasy I
• 37 obiektów klasy II
• 13 obiektów klasy III
W ramach umów realizowanych dla
innych użytkowników budowli piętrzących wykonano pomiary geodezyjne dla:
• Zespołu Elektrowni Wodnych Rożnów
– wyznaczenie przemieszczeń zapór
Rożnów i Czchów oraz EW Przewóz;
• PGE Energia Odnawialna S.A. – wyznaczenie przemieszczeń zapór Solina
i Myczkowce z analizą funkcjonowania systemów ASTKZ na tych obiektach;
• Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. – wyznaczenie przemieszczeń pionowych zapór Goczałkowice i Kozłowa Góra.
Badania geotechniczne
• Wykonanie 2 otworów badawczych
•
•
•
•
dla śluzy Czersko Polskie do badań
stateczności;
Badania geotechniczne w rejonie upustu zbiornika Dzierżno Małe;
Badanie zagęszczenia gruntu dla
obiektu Polder Buków w rejonie reperów 44 i 45;
Badanie geotechniczne dla śluzy Żerań;
Badania geotechniczne – określenie
stopnia zagęszczenia i parametrów
gruntu zapory Mylof.
Badania betonów
W 2011 r. wykonano pełne badania
jakości betonów dla budowli upustowej
zbiornika Dzierżono Duże, tj. dla Przewału Kłodnickiego.
Badania filtracji
W 2011 r., po uzupełnieniu sieci piezometrów, przeprowadzono badanie filtracji metodą znacznikową na zaporze
Wióry. Celem było rozpoznanie przepływów filtracyjnych w obrębie korpusu
zapory oraz identyfikacji ewentualnych
dróg ucieczek wody. Dodatkowa seria
uszczegółowiająca wyniki będzie wykonana po okresie naturalnej eliminacji
znacznika i przy odpowiednich warunkach atmosferycznych.
Badania filtracji, obejmujące pomiar
stanów wody, temperatury i oporności
oraz pozwalające na szczegółową analizę
procesów filtracji, przeprowadzono na
zaporze Dobromierz, na zaporze bocznej
zbiornika Bukówka i na zaporze stopnia
wodnego Borek Szlachecki.
Badania batymetryczne
W 2011 roku wykonano pełne pomiary batymetryczne dla zbiorników: Chańcza i Klimkówka oraz kolejną serię pomiarów dla zbiorników Jeziorsko i Sulejów. Wynikiem badań są krzywe pojemności zbiorników i powierzchni zalewu
oraz mapy batymetryczne. Dla stopni
wodnych Dębe i Włocławek wykonano
przekroje kontrolne dolnych stanowisk,
pozwalające na analizę procesów erozji
dna. Dodatkowo dla zbiornika Dębe przeprowadzono badania batymetryczne koryta rzeki na odcinku od km 37+000 Narwi
do km 12+000 Bugu, a dla zbiornika
Włocławek lokalizację płycizn na odcinku
13 km od km 661 do km 648.
Wyniki pomiarów w postaci numerycznej to pliki zawierające współrzędne
punktu i głębokość zapisywane w pamięci
echosondy.
Badania abrazji
W 2011 r. przeprowadzono badania
i obserwacje terenowe mające na celu
ocenę abrazji brzegów zbiornika Klim-
kówka. Na mapie dokumentacyjnej
w skali 1:10 000 przedstawiono syntetycznie stan brzegu dla poszczególnych
odcinków. Zaznaczono również obszary
deformacji strefy brzegowej wykraczające
poza granice zbiornika oraz tereny potencjalnie zagrożone. Wykonano dokumentację fotograficzną. Opracowano również
prognozę dalszego postępu abrazji.
Badania podwodne
W ramach prac kontrolnych wykonano
badania podwodne stanu technicznego
następujących budowli lub ich elementów: dolnego stanowiska budowli upustowej zapory Jeziorsko, śluzy i jazu
Gawrony oraz śluzy i jazu Pątnów. Badania były realizowane przez profesjonalne
zespoły nurków zgodnie z opracowanymi
w OTKZ Zasadami wykonywania badań
podwodnych dla oceny stanu technicznego budowli piętrzących i weryfikowane
przez OTKZ w oparciu na certyfikacie
EMAS na wykonywanie prac podwodnych do ocen stanu bezpieczeństwa elementów konstrukcyjnych urządzeń wodnych.
Badania chemiczne
W 2011 r. wykonano ocenę agresywności chemicznej wód cieków i zbiorników na beton budowli hydrotechnicznych. Badaniami objęto jaz Franciszkański i jaz Bernardyński na rzece Prośnie
oraz zbiornik Klimkówka na rzece Ropie.
W ramach badań pobrano 2 serie próbek
(w marcu i w czerwcu), dla których wykonano pełne analizy, zgodnie z przyjętą
metodyką.
Badania stateczności
Obliczenia stateczności w 2011 r. wykonano dla zapory bocznej Pęczniew
(zbiornik Jeziorsko) oraz dla skarpy dolnego stanowiska śluzy Czersko Polskie.
Oceniono warunki stateczności skarpy
zapory Pęczniew oraz przeanalizowano
45
przyczyny osunięcia się skarpy w sąsiedztwie śluzy Czersko Polskie.
Ocena Automatycznych Systemów
Technicznej Kontroli Zapór – ASTKZ
Ocena ASTKZ była związana z kontrolą poprawności odczytów czujników,
które są wykorzystywane przy ocenie
stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa obiektów. W 2011 r. kontrolowano
automatyczne systemy zainstalowane na
stopniach wodnych Dębe, Wióry Włocławek.
Ocena pozwoliła na znalezienie wadliwych wskazań czujników, określenie
koniecznych zakresów ich regulacji bądź
całkowitą wymianę niektórych z nich.
Dodatkowo, w celu poprawy jakości
pomiarów geodezyjnych, opracowano
projekty i wykonano (siłami firm podwykonawczych) stabilizacje reperów odniesienia i reperów kontrolowanych. W ramach realizacji umowy trójstronnej zainstalowano:
• 4 wiercone repery odniesienia poniżej
•
•
•
•
46
zapory w Brodach Iłżeckich.
2 wiercone repery odniesienia na śluzie Gdańska Głowa.
2 wiercone repery odniesienia na stopniu wodnym Rakowiec. Dodatkowo
zainstalowano repery kontrolowane:
27 na konstrukcjach betonowych oraz
6 ziemnych na zaporze.
3 repery odniesienia na oczepach
ścianki szczelnej oraz repery kontrolowane: 29 na konstrukcjach betonowych stopnia wodnego Szonowo oraz
5 ziemnych na zaporze.
3 repery odniesienia na oczepach
ścianki szczelnej oraz repery kontrolowane: 24 na konstrukcjach betonowych stopnia wodnego Michałowo
oraz 4 ziemne na zaporze.
Rekonstrukcja oraz modernizacja sieci
piezometrycznej
Analiza pomiarów piezometrycznych,
umożliwiająca ocenę zjawisk filtracyjnych zachodzących w korpusie, podłożu
oraz w otoczeniu budowli piętrzących,
przeprowadzona w ubiegłych latach, wykazała konieczność modernizacji oraz
rekonstrukcji istniejących sieci piezometrycznych na części kontrolowanych
obiektów. W OTKZ wykonywano projekty modernizacji sieci piezometrycznej,
których wykonawcą były firmy zewnętrzne. Prace wykonane w 2011 r. obejmowały:
• Odtworzenie 1 piezometru na śluzie
Czyżkówko;
• Uzupełnienie sieci piezometrów dla
•
•
•
•
•
zbiornika Poraj (zapora boczna B2 – 8
szt., zapora boczna B3 – 7 szt.);
Wykonanie dodatkowych 3 piezometrów na zaporze Wióry w celu przeprowadzenia znacznikowych badań
filtracji.
Wykonanie 3 piezometrów w rejonie
prawostronnej pryzmy drenażowej zapory Chańcza wraz z określeniem parametrów gruntu.
Wykonanie 8 piezometrów na śluzie
Gdańska Głowa.
Wykonanie 3 piezometrów na śluzie
miejskiej w Bydgoszczy.
Wykonanie 4 piezometrów na stopniu
wodnym Rakowiec.
Nadzór nad stanem technicznym i stanem
bezpieczeństwa budowli okresowo piętrzących wodę
Na podstawie pomiarów terenowych,
badań laboratoryjnych, obliczeń stateczności dla przekrojów reprezentatywnych
i czasów przesiąku, opracowano ocenę
stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa wałów przeciwpowodziowych klasy
I lub II, stanowiących własność skarbu
państwa i będących w zarządzaniu:
• Wojewódzkiego Zarządu Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Warszawie,
• Kujawsko-Pomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku,
• Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach,
• Świętokrzyskiego Zarządu Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Kielcach,
• Małopolskiego Zarządu Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Krakowie,
• Lubuskiego
Zarządu
Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze,
• Wojewódzkiego Zarządu Melioracji
i Urządzeń Wodnych w Łodzi.
Łącznie wykonano oceny dla 378,410
km obwałowań.
2.2 Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących
W 2011 r. Raport o stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących wodę w
Polsce został wykonany w czerwcu
i obejmował wszystkie oceny stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa sporządzone w roku 2010. W Raporcie…
uwzględniono dodatkowo 49 ocen wykonanych na zlecenie RZGW przez innych
niż OTKZ wykonawców.
Raport, zawierający informacje o
wszystkich kontrolowanych obiektach
należących do skarbu państwa, został
sporządzony dla KZGW. Wykonano także raporty o stanie technicznym i stanie
bezpieczeństwa budowli piętrzących dla
RZGW Gdańsk, Gliwice, Kraków, Poznań, Warszawa, Wrocław.
Raport składa się z części szczegółowej, zawierającej karty ocen stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa budowli,
oraz ogólnej, w której zamieszczono podsumowanie i omówienie informacji zawartych w kartach.
Wyszczególniono te elementy budowli, które uzyskały ocenę negatywną oraz
podano zalecenia dotyczące podjęcia
działań zaradczych, a także informacje
o remontach. W części ogólnej zawarto
zbiorczą ocenę stanu technicznego i stanu
bezpieczeństwa kontrolowanych obiektów, przyczyny uszkodzeń i zagrożeń
budowli wodnych oraz wnioski dotyczące
poprawy bezpieczeństwa ich eksploatacji.
Raport zawiera następujące informacje:
• wykaz obiektów i budowli ocenianych
przez OTKZ z podziałem na RZGW,
• zasady klasyfikacji budowli według
ich stanu technicznego i stanu bezpieczeństwa,
• wykaz budowli piętrzących wraz
z klasyfikacją ich stanu technicznego
i stanu bezpieczeństwa,
• analizę stanu technicznego i stanu
bezpieczeństwa obiektów i budowli,
• zestawienie zmian klasy budowli,
• podstawowe przyczyny złego stanu
obiektów i budowli,
• najważniejsze wnioski.
Rok 2010, którego dotyczył Raport…,
był dla administratorów budowli piętrzących niezwykle trudny ze względu na
kilkakrotne wystąpienie wezbrań i powodzie. Po przejściu fali powodziowej niektóre obiekty wymagały przeprowadzenia
w trybie pilnym dodatkowych działań
kontrolnych, niezbędnych do dalszej bezpiecznej eksploatacji. W Raporcie… zamieszczono zestawienia tabelaryczne
przedstawiające uszkodzenia budowli
piętrzących dla dorzecza Odry i dorzecza
47
Wisły oraz zdjęcia dokumentujące zniszczenia spowodowane powodzią.
W tabelach zamieszczono informacje
o uszkodzeniach wszystkich budowli
piętrzących, niezależnie od ich właściciela. Wiedzę na ten temat uzyskano we
współpracy z Głównym Urzędem Nadzo-
ru Budowlanego, Wojewódzkimi Zarządami Melioracji i Urządzeń Wodnych
podczas opracowywania rozdziałów do
monografii: Dorzecze Wisły – monografia
powodzi maj-czerwiec 2010, Dorzecze
Odry – monografia powodzi 2010.
2.3 Bazy danych
Jednym z głównych zadań realizowanych przez państwową służbę do spraw
bezpieczeństwa budowli piętrzących,
którą w IMGW pełni OTKZ, jest prowadzenie bazy danych dotyczących budowli
piętrzących, zawierającej informacje
techniczne oraz na temat lokalizacji, stanu
prawnego, stanu technicznego i stanu
bezpieczeństwa tych budowli.
Zapisy zawarte w obowiązujących aktach prawnych, dotyczące obowiązku posiadania i utrzymywania bazy danych historycznych i bieżących z zakresu stanu
technicznego oraz stanu bezpieczeństwa
budowli piętrzących wymagają nowoczesnego systemu informacji przestrzennej dla
budowli piętrzących. Od grudnia 2010 r.
w IMGW jest realizowany projekt – Systemu ewidencji i kontroli obiektów piętrzących SEKOP. Wykonawcą jest firma Partner Consulting Sp. z o.o., a podwykonawcą
Intergraph Polska Sp. z o.o. Głównym
założeniem systemu SEKOP jest szybkie
pozyskiwanie zarówno szczegółowej, jak
i syntetycznej informacji dotyczącej budowli piętrzących.
Założenia merytoryczne projektu zostały przygotowane przez OTKZ w ramach realizacji pracy badawczej DSW –
4. Oddziaływanie budowli hydrotechnicznych na środowisko. W projekcie udział
bierze także dział IT IMGW odpowiadający za część informatyczną projektu.
System oddano do wstępnej eksploatacji pod koniec 2011 r. Jest testowany
przez pracowników OTKZ. Pierwszym
48
zadaniem realizowanym przy wykorzystaniu systemu SEKOP był coroczny
raport o stanie technicznym i stanie bezpieczeństwa budowli piętrzących przekazywany do KZGW. W następnej kolejności zweryfikowane będą informacje migrowane z jednostanowiskowych baz
danych OTKZ. Po zakończeniu próbnego
okresu eksploatacji (koniec 2012 r.) dostęp do systemu uzyskają uprawnieni
użytkownicy.
Informacje zgromadzone w systemie
SEKOP będą udostępniane wszystkim
instytucjom odpowiedzialnym za stan
bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych w kraju – Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, Prezesowi
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej,
Centrom Zarządzania Kryzysowego, organom administracji rządowej i samorządowej różnego szczebla. Wszystkie
uprawnione instytucje uzyskają możliwość otrzymania aktualnej informacji
o stanie zagrożenia poszczególnych
obiektów.
W koncepcji utrzymania i rozwoju
projektu jest przewidziana synchronizacja
systemu SEKOP i ISOK – (Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami). Założenia tego
drugiego są obecnie opracowywane
w IMGW. Zakłada się, że ISOK będzie
zarówno dostawcą, jak i biorcą danych
systemu SEKOP.
OTKZ posiada także bazę danych pomiarowych, dokumentującą wielkości
przemieszczeń poziomych i pionowych
obiektów hydrotechnicznych. Przez cały
2011 r. konsekwentnie kontynuowano
gromadzenie i aktualizację informacji.
2.4 Udział w projektach międzynarodowych
KLIMAT – Wpływ zmian klimatu na środowisko, gospodarkę i społeczeństwo
(zmiany, skutki i sposoby ich ograniczenia, wnioski dla nauki, praktyki inżynierskiej i planowania gospodarczego).
OTKZ realizuje zadanie 8. Przeciwdziałanie degradacji polskich zbiorników
retencyjnych, którego celem jest określenie dynamiki zmian objętości tych zbiorników wraz z oceną możliwości rekultywacji ich czasz oraz poprawy jakości
wody przy różnych scenariuszach zmian
klimatu. W 2011 r. realizowano etap VI –
Określenie sposobów eksploatacji osadów
dennych oraz ich gospodarczego wykorzystania, wraz z analizą możliwości
technicznych i spodziewanych efektów
ekonomicznych oraz etap VII – Analiza
i podsumowanie osiągniętych wyników.
Projekt nr PL0456 Zagrożenia powodziowe
powstałe w wyniku katastrof budowli piętrzących realizowany przez RZGW w
Krakowie wraz z OTKZ IMGW-PIB.
Projekt był realizowany w okresie
17.07.2009 – 30.04.2011 w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Projekt wpisuje się w działania mające
na celu stworzenie podstaw metodycznych
do
wdrażania
Dyrektywy
2007/60/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (zwanej Dyrektywą powodziową).
Zamierzeniem projektu było wyznaczenie stref zalewowych w dolinach rzek:
Czarnej Staszowskiej i Wisłoki, powstałych na skutek hipotetycznych katastrof
zapory ziemnej Chańcza oraz zapory
betonowej Besko. Inne cele to:
• opracowanie scenariuszy katastrof
zapór,
• określenie propagacji fali powodziowej,
• określenie czasu dochodzenia fali do
poszczególnych miejsc w dolinach rzek,
• określenie głębokości wody w zalanej
strefie,
• zidentyfikowanie zagrożonych obiektów i infrastruktury.
Dodatkowo opracowano metody analizy zagrożeń powodziowych wywołanych katastrofą zapory.
Dnia 15 kwietnia 2011 r. na Politechnice Krakowskiej odbyło się seminarium
prezentujące efekty projektu przedstawicielom
administracji
samorządowej
(urzędy marszałkowskie, starostwa powiatowe, urzędy miast i gmin) z obszaru
objętego projektem oraz przedstawicielom administracji rządowej (urzędy wojewódzkie, KZGW, RZGW z Warszawy,
Poznania, Wrocławia, Gliwic i Krakowa).
EULAKES Wpływ stresorów środowiskowych na jeziora europejskie (European
Lakes Under Environmental Stressors)
Projekt jest realizowany przy współudziale 4 państw członkowskich Unii
Europejskiej:
• Włochy (jezioro Garda) – kierownik
projektu,
• Węgry (jezioro Balaton) – partner
projektu,
• Austria (jezioro Nezyderskie) – partner projektu,
• Polska (jezioro Charzykowskie) –
partner projektu.
49
Z ramienia Polski w projekcie uczestniczy IMGW – Ośrodek Hydrologii, Oddział w Poznaniu, OTKZ – Zakład Chemii. W Zakładzie Chemii wykonuje się
badania jakości osadów dennych i wody
powierzchniowej pobranych z jeziora
Charzykowskiego w zakresie:
• Azot ogólny,
• Fosfor ogólny,
•
•
•
•
Metale ciężkie,
Pestycydy chloroorganiczne,
Węglany,
Materia organiczna.
Projekt jest finansowany z UE z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, z Programu Europejskiej Współpracy Terytorialnej.
2.5 Inne prace
XIV Międzynarodowa Konferencja
Technicznej Kontroli Zapór
W dniach 13–16 czerwca 2011 r. odbyła się XIV Międzynarodowa Konferencja Technicznej Kontroli Zapór Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania (XIV
Dam Monitoring International Conference. Safety of dams – New challenges);
Zamek Książ – Wałbrzych. Przy jej organizacji aktywnie uczestniczyli pracownicy
OTKZ.
W konferencji wzięło udział 166 osób
z Polski, Słowacji, Czech, Niemiec, Słowenii, Francji. Zagadnienia zgłoszone
w referatach omawiano podczas 4 sesji :
1. Eksploatacja, utrzymanie, remonty,
i awarie budowli piętrzących.
2. Kontrola stanu technicznego i stanu
bezpieczeństwa budowli piętrzących.
3. Rola zbiorników wodnych w ochronie
przeciwpowodziowej.
4. Zapory a środowisko.
Udział i wygłoszenie referatów na
konferencjach
• XIV Międzynarodowa Konferencja
Technicznej Kontroli Zapór Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania;
• Seminarium podsumowujące realizację projektu PL0456 Zagrożenia powodziowe powstałe w wyniku katastrof
budowli piętrzących;
50
• Konferencja
informacyjno-promocyjna projektu KLIMAT Wpływ zmian
klimatu na środowisko, gospodarkę i
społeczeństwo;
• Symposium on Dams and Reservoirs
under Changing Challenges – 79 Annual Meeting of ICOLD, Lucerne,
Switzerland, June 1, 2011;
• II Forum Naukowo-Techniczne Po
powodzi 2010. Analizy i wnioski;
• Ogólnopolskie Sympozjum Hydrotechnika XIII’2011. Ustroń 17–
19.05.2011 r. NOT Katowice;
• International Symposium on Modern
Technologies and Long-term Behavior
of Dams, Zhengzhou, China, September 27–29, 2011.
Publikacje wyników badań
W 2011 r. ukazało się 51 publikacji
pracowników OTKZ, które były zamieszczane w wydawnictwach o zasięgu
międzynarodowym, krajowym, w materiałach pokonferencyjnych oraz monografiach.
Opracowano także materiały promocyjno-reklamowe (Plakaty) zamieszczone
na stronie internetowej IMGW-PIB
w zakładce Klimat dotyczące zadania 8.
projektu KLIMAT. Na stronach internetowych projektu KLIMAT zamieszczone
są także sprawozdania merytoryczne
z realizowanego przez OTKZ zadania.
Monitoring jakości wód
3.1 Monitoring wód na obszarach dorzeczy
W 2011 r. monitoring jakości wód powierzchniowych był realizowany przez Ośrodek Monitoringu Jakości Wód IMGW-PIB na
podstawie umowy i w ścisłej współpracy
z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska. Program obejmuje badania jakości wód w
rzekach.
W ramach monitoringu jakości wód
powierzchniowych na obszarach dorzeczy
wykonywano prace z uwzględnieniem
wdrażanych przez GIOŚ rozwiązań
w celu dostosowania charakteru i zakresu
oraz organizacji monitoringu do wymagań
Ramowej Dyrektywy Wodnej.
Rozwijano współpracę międzynarodową oraz upowszechniano wyniki monitoringu jakości wód na potrzeby krajowe
i międzynarodowe.
W ramach prac związanych z monitoringiem jakości wód rzek wykonano zadania obejmujące m.in.:
● weryfikację i aktualizację liczby punktów pomiaru jakości wód monitoringu
diagnostycznego, operacyjnego i celowego, ustalonych przez WIOŚ
w 2010 r.,
● weryfikację i wprowadzenie do bazy
wyników pomiarów wskaźników jakości wód rzek, wykonanych przez specjalistów z WIOŚ w 2010 r. ,
● opracowanie ocen jakości wód według
aktualnych
przepisów
prawnych
w zakresie monitoringu oraz sposobów
oceny stanu jakości wód powierzchniowych,
● opracowanie ocen stanu jakości wód
na potrzeby statystyki krajowej oraz
Europejskiej Agencji Środowiska,
● opracowanie bilansu wielkości ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych
w 2010 r. rzekami z Polski do Bałtyku.
Monitoring rzek – ocena stanu wód
w dorzeczach na podstawie badań
monitoringowych jednolitych części wód
powierzchniowych w latach
2008–2010
W 2011 r. zrealizowano VI etap (końcowy) umowy na podstawie danych pomiarowych i ocen dla punktów pomiarowo-kontrolnych monitoringu operacyjnego, wykonanych przez WIOŚ w 2010 r.
Rok 2010 był pierwszym rokiem nowego cyklu wodnego i pierwszym,
w którym realizowano jedynie monitoring
operacyjny. Jest on prowadzony w punktach pomiarowo-kontrolnych, które są
ujęte w wykazach wód zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu do 2015 r.
Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej.
W 2010 r. wojewódzkie inspektoraty
ochrony środowiska przebadały łącznie
1008 punktów pomiarowo-kontrolnych.
Realizowano w nich program monitoringu
operacyjnego i operacyjnego celowego.
51
W
45
punktach
pomiarowokontrolnych prowadzono monitoring badawczy.
Wybór punktów pomiarowokontrolnych oraz badania jakości wód
zostały wykonane przez wojewódzkie
inspektoraty ochrony środowiska zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form
i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych
i podziemnych.
Zestawienie punktów pomiarowokontrolnych oraz zweryfikowane wyniki
pomiarów jakości wód są gromadzone w
bazie danych Ośrodka Monitoringu Jakości Wód IMGW-PIB. Baza danych z 2010
r. obejmuje ok. 230 tys. wyników.
W ramach zadań VI etapu umowy wykonano oceny stanu i jakości wód powierzchniowych na podstawie wyników
pomiarów wskaźników jakości wód wykonanych w 2010 r. w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska.
Ocenę stanu oraz potencjału ekologicznego i chemicznego jednolitych części powierzchniowych wód płynących,
zagrożonych nieosiągnięciem celów środowiskowych, wykonano w układzie
dorzeczy, zgodnie z rozporządzeniem MŚ
z 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód
powierzchniowych (Dz. U. nr 162, poz.
1008).
Ocenę wykonano w oparciu na wynikach badań WIOŚ przekazanych do Instytutu. Na ich podstawie do wykonania
oceny wykorzystano dane z 734 (na 1008)
punktów pomiarowo-kontrolnych, „zamykających” zlewnie jednolitych części
wód rzek.
Zgodnie z poleceniem Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska porównano również oceny stanu jednolitych
części wód z wynikami takiej oceny wy52
konanej przez wojewódzkie inspektoraty
ochrony środowiska.
Oceny stanu jakości wód w rzekach
wykonano na podstawie rozporządzeń
wynikających z ustawy Prawo wodne
w punktach pomiarowo-kontrolnych wyznaczonych i monitorowanych przez
specjalistów z wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska. Ocenie poddano:
● wody powierzchniowe przeznaczone
do zaopatrzenia ludności w wodę do
spożycia. Podstawą jest rozporządzenie MŚ z dnia 27.11.2002 r. w sprawie
wymagań, jakie powinny spełniać wody powierzchniowe wykorzystywane
do tego celu (Dz.U. nr 204, poz.
1728). Ocenę wykonano na podstawie
danych o wskaźnikach jakości wód
zmierzonych w 115 punktach pomiarowo-kontrolnych;
● wody powierzchniowe przeznaczone
do bytowania ryb karpiowatych
i łososiowatych. Podstawą wykonania
oceny jest rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 04.10.2002 r.
w sprawie wymagań, jakie powinny
spełniać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych (Dz. U. nr 176, poz.
1455). Ocenę wykonano na podstawie danych o wskaźnikach jakości
wód zmierzonych w 373 punktach
pomiarowo-kontrolnych;
● wody wrażliwe na zanieczyszczenia
związkami
azotu
pochodzącymi
z rolnictwa. Podstawą wykonania oceny jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23.12.2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na te zanieczyszczenia (Dz. U.
nr 241, poz. 2093). Ocenę wykonano
na podstawie danych o wskaźnikach
jakości wód zmierzonych w 71 punktach pomiarowo-kontrolnych.
Stałe wieloletnie punkty
pomiarowe (dawna sieć reper o w a ) kraju tworzy 20 punktów
pomiarowo-kontrolnych, z których 12 jest
zlokalizowanych powyżej ujść głównych
rzek do Bałtyku, a 8 w przekrojach zamykających obszary o szczególnym znaczeniu społeczno-gospodarczym w dorzeczu
Wisły i Odry.
W 2010 r. programem monitoringu
objęto 18 z 20 ww. punktów.
Dane pomiarowe w stałych wieloletnich punktach pomiarowych są wprowadzane do bazy danych monitoringu jakości wód w rzekach, a następnie przetwarzane według potrzeb, przy użyciu programu komputerowego opracowanego w
Ośrodku Monitoringu Jakości Wód. Stałe
wieloletnie punkty pomiarowo-kontrolne
obejmują główne rzeki kraju i służą do
pozyskania informacji niezbędnych do
ocen jakości wód płynących. System ten
jest również podstawowym źródłem informacji o stanie zanieczyszczenia głównych rzek Polski oraz dostarcza danych
do bilansów ładunków zanieczyszczeń
wprowadzanych do Bałtyku z obszaru
kraju. Pomiary przepływów chwilowych
na potrzeby obliczenia wielkości ładunków
Zanie-czyszczeń odprowadzanych do Bałtyku opracowały odpowiednie służby
IMGW-PIB.
Na podstawie wyników pomiarów
wskaźników jakości wód (w 2010 r.
w stałych wieloletnich punktach pomiarowo-kontrolnych) wykonano roczne
charakterystyki jakości wód na potrzeby
Biuletynu Państwowej Służby Hydrologiczno Meteorologicznych IMGW-PIB.
3.2 Monitoring Bałtyku
W 2011 r., do końca kwietnia, Ośrodek Oceanografii i Monitoringu Bałtyku
wykonywał analizy laboratoryjne w
ramach III etapu umowy Monitoring
Bałtyku w latach 2010–2011 w strefie
głębokomorskiej, zawartej z Głównym
Inspektoratem Ochrony Środowiska,
finansowanej przez Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Warszawie. Od stycznia odbywały się rejsy monitoringowe w ramach IV etapu.
Badania monitoringowe, będące wypełnieniem zobowiązań Polski wynikających z HELCOM-u, były prowadzone
zgodne z Programem Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010–2012,
zatwierdzonym przez Ministerstwo Środowiska.
Celem prac monitoringowych w IV
etapie było wykonanie pomiarów parametrów fizycznych in situ, pobranie
próbek w zakresie zawartości substancji
biogennych, warunków tlenowych, pobranie próbek biologicznych, a także
próbek do oznaczeń zawartości substancji szkodliwych, z zastosowaniem metodyki przedstawionej w Podręczniku do
Zintegrowanego Programu Monitoringu
Morza Bałtyckiego (HELCOM COMBINE).
Wstępne wyniki pomiarów publikowano na stronie internetowej Ośrodka
Oceanografii i Monitoringu Bałtyku
w postaci raportów w języku polskim:
Raport z rejsu monitoringowego r/v Baltica (1–6) i angielskim: Cruise report of r/v
Baltica (1–6) <http://baltyk.imgw.gdynia.
pl/raporty/imdex.html>;<http://baltyk.
imgw. gdynia.pl/en/reports/index.html>.
Pomiary i pobieranie próbek w 2011 r.
wykonywano w strefie głębokowodnej
i płytkowodnej z pokładu statku r/v Baltica oraz m/y Littorina, m/y Baltic Lady,
m/y Mery Lane. Badania prowadzono na
53
specjalnej sieci 21 podstawowych stacji
pomiarowych, w tym 7 głębokowodnych,
14 płytkowodnych obejmujących 1 stację
wysokiej częstotliwości oraz 2 referencyjne. Pomiary oraz pobieranie próbek
w obszarze objętym badaniami wysokiej
częstotliwości wykonano podczas 12
rejsów badawczych na stacji ZP6 z pokładu m/y Littorina. Podczas rejsów na
statku r/v Baltica wykonywano pomiary
hydrofizyczne in situ temperatury i zasolenia wody, kierunku i prędkości prądów
morskich. Bezpośrednio na statku wykonywano część analiz chemicznych –
oznaczenia stężenia fosforanów, krzemianów, azotanów, azotynów i amoniaku,
stężenia tlenu, pomiar pH.
Pomiary temperatury i zasolenia wody
wykonywano sondą CTD w profilu pionowym, a próby wody do oznaczeń chemicznych podczas rejsów na statku r/v
Baltica pobierano z poziomów standardowych za pomocą systemu rozetowego.
W sezonie wegetacyjnym, to jest od marca do listopada, do oznaczeń w laboratorium lądowym pobierano próbki fitoplanktonu i zooplanktonu.
P o d c z a s r e j s ó w n a mn i e j s z y c h
jednostkach wykonywano pomiary
hydrofizyczne in situ oraz pobierano
próbki i zabezpieczano je w celu wykonania oznaczeń w laboratorium lądowym.
W czerwcu 2011 r., podczas rejsu na
statku r/v Baltica, pobrano próby organizmów dennych do oznaczenia składu
gatunkowego, liczebności, masy mokrej
formalinowej i suchej makrozoobentosu.
Zakonserwowane próby przewieziono do
laboratorium lądowego w celu wykonania
oznaczeń w V etapie. Pobrano także próby wody morskiej do oznaczenia stężenia
radionuklidów długożyciowych 137 Cs
i 90Sr. Zgodnie z systemem zapewnienia
jakości, na 2 stacjach pobrano po 3 próby
kontrolne, które będą analizowane równo54
legle z resztą. Dalsze analizy zostaną
przeprowadzone w laboratorium lądowym. Procedury poboru i analizy są
zgodne z Guidelines for Monitoring of
Radioactive Substances.
W 2011 r. dwukrotnie pobrano próbki makrofitobentosu na 4 transektach:
w Zatoce Puckiej Zewnętrznej (profil
KO), w Zalewie Puckim (profil Jama
Kuźnicka), na Ławicy Słupskiej (rejon
stacji P14, obszar referencyjny) oraz
w Rowach-Jarosławcu. Podczas rejsów
pobrano materiał do oznaczeń laboratoryjnych składu gatunkowego oraz wykonano dokumentację fotograficzną i filmową.
W celu oznaczenia stężenia 5 metali
ciężkich i 15 związków z grupy trwałych
zanieczyszczeń organicznych (TZO)
w organizmach, pobrano próby omułka
jadalnego podczas rejsu we wrześniu
2011 r. w okolicy Sopotu. Również we
wrześniu pozyskano ryby z łowisk: Władysławowskiego i Kołobrzesko-Darłowskiego do oznaczenia zawartości substancji szkodliwych.
W IV etapie opracowano dane monitoringowe pozyskane przez wojewódzkie
inspektoraty ochrony środowiska w 2010
r. na obszarze wód przybrzeżnych i przejściowych. Dane wprowadzono do aktualnych formularzy i przesłano do EEA.
Na podstawie danych zebranych
podczas rejsów na statku r/v Baltica,
przygotowywano raporty rejsowe
w języku polskim i angielskim, które
opublikowano na stronie internetowej
Ośrodka<http://baltyk.imgw.gdynia.pl>.
Dane pomiarowe parametrów fizycznych, stężenia soli odżywczych
oraz stężenia chlorofilu-a wprowadzono
do oceanograficznej bazy danych.
Zasiliły one również internetowy serwis
monitoringowy dostępny na stronie
Ośrodka w wersji polskiej <http://baltyk.
imgw.gdynia.pl/oroma/index.html> oraz
angielskiej: <http://baltyk.imgw.gdynia.
pl /oroma/index_en.html>. Dane monitoringowe wykorzystano do graficznej
prezentacji wybranych parametrów
stanu środowiska morskiego. Wykonano
mapy rozkładu tlenu, związków azotu,
fosforu i krzemu w polskiej strefie południowego Bałtyku na podstawie danych
pomiarowych z roku 2011. Zmiany
stężeń azotanów, fosforanów, krzemianów oraz tlenu przedstawiono w strefie
przybrzeżnej od ujścia Wisły do ujścia
Świny. Produkty te są udostępnione
na stronie internetowej Ośrodka:
<http://baltyk.imgw.gdynia.pl> w zakładce Monitoring.
Ośrodek wykonywał także prace badawczo-wdrożeniowe w ramach odrębnych umów zawieranych z GIOŚ lub
KZGW.
Drugi etap umowy 51/F/2010 z GIOŚ
był poświęcony uzupełniającym badaniom oraz zgromadzeniu dostępnych
danych do wstępnej oceny stanu środowiska zgodnie z art. 8 Ramowej dyrektywy
ws. strategii morskiej (RDSM).
Na podstawie uzgodnień z GIOŚ,
w czerwcu 2011 r. wykonano badania
uzupełniające makrozoobentosu na 4 sta-
cjach pomiarowych podczas rejsu monitoringowego w rejonie Rynny Słupskiej.
Wykonano analizę i testowanie wskaźników podstawowych na zbiorze danych
pozyskanych w wyniku zarówno Państwowego Monitoringu Środowiska
(WIOŚ, IMGW-PIB, PIWET, Centrum
Monitorowania Rybołówstwa), jak również badań uzupełniających wykonanych w
ramach umowy. Dane wykorzystano do
analizy kryteriów dla wybranych wskaźników opisowych zgodnie z RDSM. Wybrano wskaźniki, które w III etapie umowy
będą wykorzystane w opracowywanym
systemie klasyfikacji do przeprowadzenia
wstępnej oceny stanu środowiska polskiej
strefy ekonomicznej Morza Bałtyckiego
zgodnie z zapisami Ramowej dyrektywy
ws. strategii morskiej.
W ramach umowy z KZGW opracowano metodykę weryfikacji silnie zmienionych i sztucznych części wód przejściowych i przybrzeżnych.
Z kolei wynikiem realizacji umowy
nr WM/2011 z GIOŚ było opracowanie
opinii polskich ekspertów na temat
rewizji celów środowiskowych przeprowadzanej przez projekt HELCOM
TARGREV.
3.3 Współpraca międzynarodowa
W 2011 r. kontynuowano prace na potrzeby Europejskiej Agencji Środowiska
(European Envronmental Agency – EEA),
mające
na
celu
opracowywanie
i przekazywanie danych statystycznych o
jakości wód rzek z obszaru Polski do
europejskiego systemu EIONET Waters.
Baza danych o punktach pomiarowokontrolnych ujętych w programie EUROWATERNET, prowadzona od wielu
lat w Ośrodku Monitoringu Jakości Wód,
jest systematycznie dostosowywana do
wymogów EIONET Waters.
Dane te opracowano zgodnie
z wytycznymi Data Dictionary: WISE –
SOE Reporting: Rivers (wersja z lipca
2010 r.) i zestawiono w pliku bazowym
Rivers opracowanym w programie
EXCEL.
Przetworzono dane w zakresie wyników pomiarów biogenów, substancji
fizykochemicznych oraz pozostałych
55
substancji niebezpiecznych występujących w rzekach.
Wyniki opracowano na podstawie pomiarów jakości wód wykonanych w 38
punktach pomiarowo-kontrolnych rzek
należących do sieci WISE SOE.
3.4 Opracowania i upowszechnianie wyników monitoringu
Zgodnie z ustaleniami Ministerstwa
Środowiska oraz działaniami Głównego
Inspektoratu Ochrony Środowiska, jest
realizowany program maksymalnego upowszechniania wyników monitoringu poprzez systematyczne zamieszczanie danych
i ocen jakości środowiska w publikacjach.
W ramach tego w 2011 r. wykonano
opracowania na potrzeby rocznych publikacji GUS:
● Mały Rocznik Statystyczny;
● Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej
Polskiej 2010;
● Ochrona Środowiska 2011.
Informacje zestawiono w oparciu na
danych pomiarowych i ocenach monitoringu operacyjnego dla punktów pomiarowo-kontrolnych,
przeprowadzonych
przez WIOŚ w 2010 r. Prace te wykonano
zgodnie ze wskazaniami Departamentu
Monitoringu i Informacji o Środowisku
Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Ważniejsze z nich to:
− Ocena stanu, potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i stanu jednolitych
części wód rzek w 2010 r.
− Bilans ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami z Polski do Bałtyku w 2010 r.
− Ocena jakości wód w rzekach przeznaczonych do bytowania ryb łososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych.
− Ocena stopnia eutrofizacji wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł
rolniczych.
− Ocena jakości wód przeznaczonych do
spożycia w punktach wyznaczonych przez
WIOŚ.
Dane opracowane w zakresie klasyfikacji i oceny jakości wód w rzekach, wodach
przejściowych i przybrzeżnych oraz wielkości ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami do Bałtyku w 2010 r. ujęto
w zestawieniach tabelarycznych, na wykresach oraz na mapach tematycznych zgodnie
z wymogami. GUS. Wyniki badań są wykorzystywane w praktyce gospodarczej
instytucji zajmujących się gospodarką wodną i och-roną środowiska w ujęciu krajowym oraz regionalnym i lokalnym.
3.5 Inne prace
W 2011 r. w Ośrodku Monitoringu Jakości Wód wykonano ponadto inne prace,
z których najważniejsze to:
Opracowanie metody oceny potencjału
ekologicznego wód powierzchniowych
płynących (II etap – końcowy – pracy)
56
Celem pracy było merytoryczne
wsparcie GIOŚ w wykonywaniu zadań
związanych z oceną potencjału ekologicznego wód powierzchniowych płynących, poprzez opracowanie metodyk monitoringu i oceny potencjału ekologicznego silnie zmienionych i sztucznych jedno-
litych części wód płynących, stworzenie
podstaw do uzupełnienia przepisów
prawnych dotyczących klasyfikacji i oceny potencjału ekologicznego jednolitych
części wód, zapewnienie informacji dla
ośrodków decyzyjnych oraz na potrzeby
raportowania do Komisji Europejskiej,
w tym poprzez EEA.
Pracą nie były objęte zbiorniki zaporowe zlokalizowane na rzekach. Podczas
realizacji zadań wykonawca był zobowiązany do uwzględnienia w pracach zaleceń
CIS Komisji Europejskiej.
Prace wykonane w II etapie umowy
obejmowały następujące zadania:
1. Ustalenie, z uzasadnieniem, typologii
wód powierzchniowych płynących silnie zmienionych i sztucznych w Polsce
w oparciu na najbardziej podobnych
typach wód naturalnych (z wyłączeniem
zbiorników zaporowych zlokalizowanych
na rzekach).
Prace realizowano zgodnie z wymaganiami systemu „A” Ramowej Dyrektywy Wodnej. Objęto analizą 116 jednolitych sztucznych i silnie zmienionych
części wód o dotychczas nieokreślonych
typach.
W przypadku ww. części wód do wykonania pracy było niezbędne opracowanie danych i informacji w zakresie typologii wysokościowej i wielkościowej,
opartej na powierzchni zlewni oraz typologii geologicznej.
Dla wszystkich analizowanych 116
jednolitych części wód wskazano typy
abiotyczne, wyrażone w postaci obowiązującego kodu liczbowego w przedziale
1–26.
2. Opracowanie oceny potencjału ekologicznego wód powierzchniowych płynących silnie zmienionych i sztucznych
w Polsce w podziale na dorzecza, w sieci
monitoringu diagnostycznego i operacyjnego.
Ocenę opracowano na podstawie wyników badań wykonanych w 2010 r.
przez wojewódzkie inspektoraty ochrony
środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska w zakresie jakości
wód rzek.
Podstawą wykonania oceny było rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu
klasyfikacji stanu jednolitych części wód.
Ocenę
potencjału
ekologicznego
zgodnie z wymienionym rozporządzeniem wykonano w punktach pomiarowokontrolnych zlokalizowanych na silnie
zmienionych i sztucznych częściach wód.
Spośród 1008 punktów pomiarowokontrolnych badanych w 2010 r., 503
były zlokalizowane na silnie zmienionych
i sztucznych częściach wód.
W 268 punktach wykonano pomiary
wskaźników biologicznych, determinujących możliwość oceny potencjału ekologicznego.
Spośród tych punktów wybrano 234
punkty „zamykające” zlewnie silnie
zmienionych i sztucznych części wód.
Wyniki oceny zobrazowano na mapach
oraz w postaci elektronicznej warstwy
shape.
3. Opracowanie wytycznych do monitoringu i oceny potencjału ekologicznego
silnie zmienionych i sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych płynących na podstawie badań elementów biologicznych oraz wspierających wskaźników fizykochemicznych.
W wytycznych przedstawiono najważniejsze zagadnienia dotyczące monitoringu jednolitych części wód rzek
zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną.
Skoncentrowano się przede wszystkim na
kwestiach związanych z projektowaniem
oraz funkcją monitoringu diagnostycznego i operacyjnego.
57
Skupiono uwagę na kryteriach wyboru
silnie zmienionych i sztucznych części
wód rzek oraz lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych do monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, badawczego oraz monitoringu obszarów chronionych. Zwrócono uwagę na możliwość
praktycznego wykorzystania dostępnych
baz danych, a także cyfrowych warstw
informacyjnych, przydatnych przy projektowaniu monitoringu jednolitych części
wód rzek.
Uznano też za istotne scharakteryzowanie elementów jakości wymaganych do
oceny potencjału ekologicznego silnie
zmienionych i sztucznych części wód
rzek.
W podsumowaniu dokonano syntezy
rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych
części wód powierzchniowych.
Przedstawiono m.in. schemat postępowania na potrzeby oceny potencjału
ekologicznego, wymagania dotyczące
niezbędnego zakresu pomiarów wskaźników jakości wód oraz sposób prezentacji
wyników oceny.
4. Opracowanie, z uzasadnieniem, propozycji granic klas potencjału ekologicznego
silnie zmienionych i sztucznych jednolitych części wód powierzchniowych płynących oraz zmian i uzupełnień w załącznikach do rozporządzenia MŚ z dnia 20
sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych.
Propozycje granic klas potencjału ekologicznego opracowano na podstawie
wyników pomiarów elementów biologicznych.
Kierowano się przede wszystkim zapisami RDW, a zwłaszcza tym, że dobry
potencjał ekologiczny jest celem mniej
rygorystycznym, ponieważ uwzględnia
58
skutki ekologiczne przekształceń fizycznych jednolitych części wód wynikających ze sposobu ich użytkowania lub też,
które są konieczne do uniknięcia negatywnego wpływu na środowisko w szerszym rozumieniu.
Analizy dokonano na podstawie wyników indeksu okrzemkowego i makrofitowego indeksu rzecznego w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska
w latach 2007–2010.
W celu dokładnego scharakteryzowania wyników, zbiór pomiarów indeksu
okrzemkowego i makrofitowego indeksu
rzecznego poddano analizie statystycznej.
Wyniki posłużyły do sformułowania
wniosków w zakresie propozycji granic
klas potencjału ekologicznego w oparciu
na wskaźnikach biologicznych.
Pilotażowy monitoring elementów hydromorfologicznych jednolitych części wód
wszystkich kategorii na potrzeby oceny
stanu jednolitych części wód powierzchniowych w latach 2010–2012 (I etap pracy)
Wykonana praca miała na celu weryfikację metod oceny elementów hydromorfologicznych rzek. Procedury zostały
opracowane na zlecenie GIOŚ w 2009 r.
przez poznańską firmę „GEPOL”.
Weryfikacja była poprzedzona szczegółową analizą przepisów prawa krajowego oraz przepisów Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE i przewodników
napisanych w ramach wspólnej strategii
wdrażania pod kątem miejsca elementów
hydromorfologicznych w systemie gospodarowania wodami. Analiza pozwoliła
w obiektywny sposób zweryfikować poznańską metodę klasyfikacji elementów
hydromorfologicznych.
Dalsza weryfikacja dowiodła niewielkiej przydatności metodyki opracowanej
przez firmę „GEPOL”.
Stwierdzono m.in. niezgodność procedur z obowiązującym stanem prawnym,
brak podstaw prawnych do formułowania
rozwiązań dla „monitoringu hydromorfologicznego” oraz nieuwzględnienie wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej w
zakresie elementów hydrologicznych
i morfologicznych, wspierających elementy biologiczne do oceny stanu, potencjału ekologicznego wód. W opracowaniu
nadinterpretuje się pojęcie „monitoring
elementów hydromorfologicznych”, podczas gdy nie występuje ono w żadnym
z obowiązujących aktów prawnych.
W metodyce poznańskiej wątpliwości
budziły również zapisy stwierdzające, że
stan biologiczny często można łatwiej
określić na podstawie stanu hydromorfologicznego. Tym samym autorzy zdają się
pomijać fakt, że w myśl RDW elementy
biologiczne są podstawą klasyfikacji stanu ekologicznego.
Argumentem przemawiającym za odrzuceniem metodyki poznańskiej były
także wysokie koszty jej stosowania.
W związku z powyższym przedstawiono inną propozycję metod badań
elementów hydromorfologicznych na
potrzeby klasyfikacji stanu, potencjału
ekologicznego jednolitych części wód
płynących, a także dokonano oceny
stanu elementów hydromorfologicznych
rzek.
Zaproponowana metodyka jest zgodna
z przepisami prawa polskiego i prawa
unijnego oraz wytycznymi RDW. Przede
wszystkim położono nacisk na rzetelny
opis istniejącego stanu warunków hydrologicznych i morfologicznych analizowanych jednolitych części wód.
Bilans ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Bałtyku – PLC-6 (I etap pracy)
W I etapie prac zorganizowano i przeprowadzono warsztaty na temat metod
bilansowania, w układzie zlewni i dorze-
czy, ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych ze źródeł punktowych i rozproszonych do wód powierzchniowych. Celem warsztatów było zapewnienie spójności analiz (prowadzonych w ramach
programu PLC-6) oddziaływania różnych
kategorii źródeł na stan wód w dorzeczach, a w konsekwencji na ładunki zanieczyszczeń wprowadzanych do Bałtyku,
oraz prac związanych z gospodarką wodną, w szczególności z wdrażaniem wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej, dyrektywy azotanowej, dyrektywy ściekowej,
a także Ramowej dyrektywy ws. strategii
morskiej. Warsztaty odbyły się 16 listopada w IMGW-PIB w Warszawie z udziałem przedstawicieli Instytutu, GIOŚ,
WIOŚ, KZGW, RZGW, Ministerstwa
Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa
Środowiska, Instytutu Uprawy Nawożenia
i Gleboznawstwa w Puławach.
Opracowano procedurę realizacji zadań PLC-6 oraz zaktualizowano obszary
zlewni bilansowych i obliczeniowych.
Weryfikacja była spowodowana zmianą liczby jednolitych części wód rzek na
4586 (od sierpnia 2010 r.)
Zgodnie z wymaganiami HELCOM-u
obliczono i zestawiono w arkuszach
raportowych wielkości ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych do Morza
Bałtyckiego z obszaru kraju w roku 2010.
Kolejne zadanie w ramach I etapu dotyczyło weryfikacji i uzupełnienia danych
przekazanych do HELCOM-u z lat 1994–
2009 w zakresie: ładunków azotu i fosforu odprowadzanych do Bałtyku.
Ocena realizacji programów działań wynikających z planów gospodarowania wodami oraz programu wodno-środowiskowego
kraju wraz z opracowaniem sprawozdania zgodnie z art. 15 ust. 3 RDW (I etap
pracy)
Zgodnie z art. 15 RDW, obowiązkiem
państw członkowskich jest przekazywanie
59
do Komisji Europejskiej planów gospodarowania wodami w obszarach dorzeczy.
RDW obliguje również państwa
członkowskie do składania raportów
z oceny efektywności i skuteczności
wdrażanych planów.
Celem pracy jest ocena realizacji programów działań, które przyjęto w trakcie
opracowywania planów gospodarowania
wodami i ujęto w programie wodnośrodowiskowym kraju.
W Ośrodku Monitoringu Jakości Wód
dokonano analizy danych w zakresie działań dotyczących zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli zakładów IPPC (Integrated Pollution Prevention and Control)
oraz zapobiegania zanieczyszczeniom
powodowanym przez niektóre substancje
niebezpieczne. Analiza dotyczyła możliwości praktycznego wykorzystania danych i informacji do sprawozdawczości
wymaganej przez RDW.
W tym celu opracowano metodykę
uwzględniającą identyfikację i możliwość
ustalenia wymaganych danych oraz sposób oceny ich jakości oparty na procentowym wskaźniku spełniania określonych
wymagań.
Istotną rolę odgrywa identyfikacja
wskaźników wymaganych do oceny.
Prace w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli zakładów objętych dyrektywą IPPC oraz zapobiegania
zanieczyszczeniom powodowanym przez
niektóre substancje niebezpieczne zrealizowano na podstawie posiadanych przez
IMGW-PIB informacji. Wykorzystano
także dane ze źródeł publikowanych przez
GIOŚ i WIOŚ.
Katalog metodyk referencyjnych do badań
środowiska – część I – Rzeki – założenia
wstępne do dyskusji
Część I katalogu wykonano jako
wstępne założenia do dyskusji m.in.
60
z wojewódzkimi inspektoratami ochrony
środowiska. Opracowanie zawiera, zestawione w postaci tabelarycznej, podstawowe wytyczne w publikowanych
metodykach, opracowaniach i przepisach
prawa polskiego i unijnego, dotyczące
sposobu oceny stanu ekologicznego rzek.
Dla
poszczególnych
wskaźników
uwzględniono zalecane metody analityczne, normy krajowe określające te
metody, przepisy prawne. Założenia
wstępne składają się z tabel zawierających elementy biologiczne, elementy
hydromorfologiczne oraz elementy fizykochemiczne.
Zestawienia elementów biologicznych
zawierają m.in. dane na temat częstotliwości monitoringu diagnostycznego,
operacyjnego i celowego wskaźników
jakości wody; zalecane metody analityczne wskaźników jakości wody wymienionych w rozporządzeniach Ministra Środowiska; sposoby, wytyczne oraz normy
określające metody analityczne wskaźników jakości wody.
Tabele dotyczące elementów hydromorfologicznych zawierają dane na temat
częstotliwości monitoringu diagnostycznego, operacyjnego, parametrów wskaźników oraz metody analityczne do określenia parametrów wskaźnikowych.
Zestawienia elementów fizycznochemicznych i chemicznych zawierają
m.in. dane na temat częstotliwości monitoringu diagnostycznego, operacyjnego
i celowego wskaźników jakości wody;
zalecane metody analityczne wskaźników
wymienionych w rozporządzeniach Ministra Środowiska, sposoby, wytyczne oraz
normy określające metody analityczne
wskaźników jakości wody.
Celem a zarazem efektem pracy jest
stworzenie źródła danych do badań
i określenia stanu ekologicznego jcw
powierzchniowych poprzez opracowanie
ujednoliconych wymagań wskaźnikowych, metodycznych, analitycznych
w oparciu na klasyfikacji elementów fizykochemicznych i chemicznych, biologicznych i hydromorfologicznych na potrzeby wdrażania RDW. Katalog będzie
przydatnym narzędziem pracy w laboratoriach badania wody i ścieków oraz
w oczyszczalniach ścieków i zakładach
przemysłowych, zobowiązanych do prowadzenia okresowych i ciągłych pomiarów emitowanych zanieczyszczeń oraz
ich ewidencjonowania i archiwizowania
(art. 147 i 147a POŚ), a także będzie źródłem danych dla uczelni i instytucji.
61
Działalność naukowo-badawcza,
wydawnicza i ogólnotechniczna
4.1 Prace badawczo-wdrożeniowe
Zadania realizowane w 2011 r. zostały
wykonane w pełni zadowalająco, a zakończone prace w formie raportów przekazane do biblioteki IMGW.
W roku 2011 w ramach działalności
statutowej realizowano 7 dużych bloków
tematycznych zawierających od kilku do
kilkunastu zadań badawczych. W planie
ujęto niezbędne prace badawczo-wdrożeniowe, warunkujące merytoryczny i techniczny rozwój prowadzonych w Instytucie
służb (hydrologicznej, meteorologicznej,
oceanograficznej, technicznej kontroli zapór) oraz zadania badawcze z zakresu
statutowych obowiązków Instytutu. Zakres tematów badawczych zaakceptowanych przez Radę Naukową dostosowano
do posiadanych środków finansowych.
Realizowano następujące bloki:
DS-H
Prace badawcze z zakresu hydrologii
w tym:
Przepływy charakterystyczne i ekstremalne w zlewniach kontrolowanych
i niekontrolowanych.
Modelowanie procesów hydrologicznych.
Reżim hydrologiczny jezior.
Hydrologia
wód
przybrzeżnych
i przejściowych.
Analiza przepływów miarodajnych
i kontrolnych zapór wybranych zbiorników retencyjnych wskazanych przez
RZGW.
62
DS-M
Prace badawcze z zakresu meteorologii
w tym:
Wybrane zagadnienia meteorologii
stosowanej – fakty, wydarzenia, monitoring, wskaźniki, zmienność.
Cyrkulacyjne uwarunkowania pogody
i środowiska w Polsce.
Optymalizacja pól meteorologicznych
uzyskiwanych z operacyjnie działających w IMGW modeli numerycznych
prognoz pogody na potrzeby prognozowania jakości powietrza w obszarach wysokich stężeń zanieczyszczeń.
Opracowywanie i wdrażanie nowych
produktów na podstawie danych pozyskiwanych z systemów satelitarnych
na potrzeby Służby HydrologicznoMeteorologicznej IMGW.
Opracowanie metod teledetekcji naziemnej.
Oddziaływanie warunków biometeorologicznych na zdrowie człowieka.
DS-K
Prace badawcze z zakresu klimatologii
w tym:
Klimat Polski w okresie pomiarów
instrumentalnych.
Związek klimatu Polski z klimatycznymi procesami skali regionalnej.
Określenie charakteru zmienności klimatu Polski w oparciu na maksymalnie długich, sięgających połowy
XIX w., jednorodnych seriach pomiarów instrumentalnych.
Określenie spodziewanej ewolucji wybranych elementów klimatu Polski w
skali XXI w.
DS-A
Prace badawcze z zakresu monitoringu
atmosfery
w tym:
Wykorzystanie parametrów niestabilności atmosfery do prognoz burz
w Polsce.
Analiza przebiegu zjawisk meteorologicznych związanych z inwersją temperatury z wykorzystaniem radiometru
i innych pomiarów na Stacji Pomiarów
Aerologicznych Wrocław-Strachowice
Identyfikacja chmur za pomocą pomiarów promieniowania słonecznego
docierającego do powierzchni ziemi.
Weryfikacja prognozy indeksu UV
Promieniowanie o skuteczności prewitaminy D3 z pomiarów wielokanałowym czujnikiem NILU UV.
Internetowy atlas biologicznie czynnego promieniowania ultrafioletowego
dla obszaru Polski
DS-W
Prace badawcze z zakresu inżynierii
i gospodarki wodnej
w tym:
Podstawy techniczne i metodyczne
planowania w gospodarowaniu woda-
mi, zarządzaniu ryzykiem powodziowym i ochronie wód morskich.
Technologie w ocenie i prezentacji
stanu ilościowego i jakościowego
wód oraz w gospodarce wodnościekowej.
Budowle hydrotechniczne w gospodarce wodnej i ich oddziaływanie na
środowisko.
DS-D
Prace badawcze z zakresu weryfikacji danych hydrologicznych i meteorologicznych
w tym:
Metody weryfikacji danych meteorologicznych, hydrologicznych i oceanograficznych.
DS-O
Prace badawcze z zakresu oceanografii
w tym:
Integracja rozproszonych źródeł informacji oceanograficznej na potrzeby
modelowania środowiska morskiego.
Analiza przestrzennej zmienności
wybranych elementów biotycznych
środowiska morskiego południowego
Bałtyku.
Wykorzystanie analiz Pb-210 i Cs-137
jako narzędzia do wyznaczania wieku
osadów dennych oraz szybkości sedymentacji w wybranych obszarach
południowego Bałtyku.
4.2 Ważniejsze osiągnięcia badawcze
Hydrologia
Przygotowano nową metodykę dwuwymiarowego prognozowania poziomu wód przybrzeżnych.
Przeprowadzono kompleksową analizę
czynników naturalnych i antropoge-
nicznych wpływających na stan zasobów wodnych jezior.
Objęto badaniami kilkanaście jezior
o zróżnicowanym ustroju hydrologicznym w celu uchwycenia zróżnicowanej reakcji na zmienne czynniki
63
hydrologiczno-meteorologiczne decydujące o obiegu wody w zlewniach jezior oraz procesu ich zasilania.
Stworzono hydrologiczne podstawy do
ochrony zasobów wodnych i stref ekotonalnych jezior w okresach suszy hydrologicznej.
Przedstawiono założenia oceny i bilansowania zasobów wodnych jezior
przybrzeżnych.
Przeprowadzono obszerną kwerendę
literatury dotyczącej modelowania
pokrywy śnieżnej,
Wybrano modele, które spełniają
narzucone założenia (modele powinny
pozwolić
prognozować
odpływ
roztopowy na podstawie wprowadzonych na wejściu do modelu
prognozowanych wartości zmiennych
meteorologicznych, powinny umożliwić symulację rozwoju pokrywy
śnieżnej – transformację opadu w warstwę wody przygotowaną do odpływu
– w ciągu całego sezonu zimowego,
powinny być oparte na bilansie
energetycznym pokrywy śnieżnej),
Przygotowano schematy obliczeń dla
wybranych modeli rozwoju pokrywy
śnieżnej i przeprowadzono wstępną
symulację,
Przygotowano dane wejściowe do
modeli rozwoju pokrywy śnieżnej.
Meteorologia
Wykrycie zależności między warunkami meteorologicznymi a określonymi fenofazami roślin.
Określenie czynników lokalnych w
kształtowaniu pola wiatru dolnego na
poszczególnych stacjach meteorologicznych.
Ocena zmienności i okresowości typów cyrkulacji w okresie 1951–2010
w świetle klasyfikacji Lityńskiego
oraz wykazanie związków między ni64
mi a niektórymi pogodowymi zjawiskami ekstremalnymi.
Ilościowe określenie roli typu cyrkulacji atmosferycznej w tworzeniu modelu długoterminowej prognozy pogody.
Określenie znaczenia cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu temperatury powietrza w różnych strefach
i regionach półkuli północnej.
Określenie zależności między sytuacją
synoptyczną a zawartością pary wodnej w atmosferze w ujęciu sezonowym.
Określenie zależności między sytuacją
synoptyczną a stężeniem ozonu
w przyziemnej warstwie powietrza
w ujęciu sezonowym.
Określenie dokładności produktów
satelitarnych określających opad oraz
pokrywę śnieżną (współpraca w ramach konsorcjum H-SAF).
Określenie wpływu warunków pogodowych na zachorowania na krwotok
podpajęczynówkowy.
Klimatologia
Opracowano miesięczne, sezonowy
(zima, wiosna, lato jesień) oraz roczny
Biuletyn Monitoringu Klimatu Polski.
Opracowano suplement dotyczący
opadów atmosferycznych w 2010 r.
Opracowane mapy temperatury, opadów i usłonecznienia poprzez strony
DWD są także udostępnianie w Regional Climate Center.
Opracowano modele w projekcji
zmian elementów klimatu Polski w
skali XXI w. w ujęciu probabilistycznym – wykorzystano parametry funkcji gęstości prawdopodobieństwa.
Obliczono i rekonstruowano parametry rozkładu Weibulla na potrzeby
energetyki wiatrowej (m. in. w mode-
lach przepływu stosowanych typu
WAsP, WindPro, OpenWind, itp.)
Opracowano
model
CHIMERE;
w połączeniu z regionalnym modelem
klimatu będzie stanowił narzędzie badawcze do określania wpływu zmian
klimatu na stan chemiczny atmosfery.
Monitoring atmosfery
Obliczono charakterystyki statystyczne dla zestawu 12 parametrów charakteryzujących stan atmosfery przedkonwekcyjnej w terminach 00UTC i
12UTC. Podjęto próbę wykorzystania
parametrów niestabilności atmosfery
do prognozy burz w Polsce metodą
sztucznych sieci neuronowych
Aparatura pomiarowa zlokalizowana
na Stacji Pomiarów Aerologicznych
współpracuje prawidłowo z urządzeniami na Lotniskowej Stacji Meteorologicznej. Wspomniana konfiguracja
urządzeń pomiarowych SPA-LSM
może posłużyć do bardziej szczegółowych analiz dynamiki przebiegu zjawisk inwersyjnych (z pewnymi ograniczeniami w przypadku inwersji
swobodnych) oraz powiązanych z nimi innych zjawisk meteorologicznych.
Opracowano metodę identyfikacji
chmur z danych promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi. Znaleziony algorytm
satysfakcjonująco wskazuje dane przy
bezchmurnym niebie oraz rozróżnia
chmury kłębiaste i warstwowe. Dodatkowo udało się znaleźć prosty model
teoretyczny opisujący oddziaływanie
chmur typu kłębiastego z promieniowaniem słonecznym, który okazał się
spójny z obserwacjami.
Przeprowadzone analizy wykazały
poprawne działanie algorytmu prognozy ozonu oraz całej prognozy UVI.
Analiza danych wejściowych ozonu
TOVS ujawniła jednak, że dane z tego
źródła są mało wiarygodne. W związku z tym rozważana jest możliwość
wykorzystania w prognozie UVI innych danych satelitarnych ozonu.
Dobór charakterystyk klimatologicznych UV prezentowany na mapach
umożliwia
identyfikację obszarów
i okresów potencjalnego zagrożenia
oddziaływaniem promieniowania UV
w Polsce, a także wskazuje na skale
tego oddziaływania.
Gospodarka wodna
Opracowano warunki referencyjne
w zakresie fizykochemicznych i chemicznych elementów wspierających
elementy biologiczne opracowane w
ramach niniejszej pracy dla 14 typów
rzek występujących na obszarze zlewni Odry
Opracowano źródło danych oraz
ujednoliconych wymagań wskaźnikowych, metodycznych, pomiarowych,
analitycznych i innych dla wykonania
badań i określenia stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych.
Dokonano analizy zakresu prac niezbędnych do opracowania profilu dla
kąpieliska wg. dyrektywy 2006/7/WE
PE i Rady Europy z dnia 15 lutego
2006 r. dotyczącej zarządzania jakością wody w kąpieliskach i uchylającej
dyrektywę 76/160/EW
Opracowano procedurę wyboru zlewni
analogowych przy wykorzystaniu analiz skupień wraz z zastosowaniem analiz przestrzennych umożliwiającą uzyskanie informacji hydrologicznej dla
zlewni niekontrolowanych pod względem hydrologicznym bądź dla których
nie dysponuje się wystarczającą informacją hydrologiczną.
65
Dokonano identyfikacji działań związanych z ochroną przeciwpowodziową
i potencjalnie konfliktowych z dyrektywą 2000/60/WE (RDW), identyfikacji działań związanych z RDW i potencjalnie konfliktowych z dyrektywą
2007/60/WE (DP) i opracowano założeń kwantyfikacji ryzyka konfliktu
między RDW a DP.
Przeprowadzono analizę oraz specyfikację przyczyn i kryteriów, według
których jednolite części wód rzecznych zostały wyznaczone do ubiegania
się o derogacje (czasowe i rzeczowe)
od uzyskania dobrego stanu ekologicznego.
Przeprowadzono wstępną analizę
aktualnego stanu rzek i potoków
w Polsce.
Oceniono istniejące oraz rozpoczęto
opracowanie nowych programów działań służących poprawie ekologicznego
stanu rzek i potoków.
Rozpoczęto prace nad opracowaniem
wskaźników służących ocenie szans
osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego rzek i potoków w Polsce.
Uzyskano kompleksową analizę możliwości osiągnięcia celów środowiskowych Ramowej Dyrektywy Wodnej na terenach miejskich.
Opracowano metodykę badania i oceny jakości osadów dennych przydatną
w prowadzeniu monitoringu zanieczyszczenia zbiorników zaporowych
substancjami szkodliwymi. Dodatkowo wskazówki dotyczące badania
osadów pod kątem oceny możliwości
ich zagospodarowania mogą być wykorzystane w pracach związanych
z wydobywaniem nagromadzonych
osadów i pogłębianiem zbiorników
wodnych.
Opracowano badania w postaci analizy zmian składu gatunkowego, liczeb66
ności gatunków, struktury wiekowej
oraz gatunków wrażliwych ichtiofauny
w zbiorniku Klimkówka, które mogą
stanowić istotny wkład w opracowaniu
wskaźnika oceny biologicznej zbiorników zaporowych. Mogą ponadto być
pomocne dla jednostek naukowych
prowadzących badania nad poprawą
jakości wody w zbiornikach zaporowych z wykorzystaniem ichtiofauny
jako biologicznego elementu jakości
wody zalecanym przez RDW.
Opracowano metodę mineralizacji
mikrofalowej wraz z wnioskami do
wykorzystania w laboratorium chemicznym podczas badania osadów
dennych pobieranych z różnych zbiorników wodnych, takich jak: rzeki,
stawy, jeziora, zbiorniki retencyjne.
Opracowano podstawy modelu przekształcania danych o urządzeniach
pomiarowych oraz danych hydrologicznych z baz IMGW-PIB do postaci
zgodnej z wymaganiami dyrektywy
INSPIRE. Umożliwi on też zdobycie
wiedzy, umiejętności i doświadczeń
niezbędnych do upowszechniania
przestrzennych danych numerycznych
za pomocą nowoczesnych technologii
internetowych.
Weryfikacja danych h-m
Określono, w jakim stopniu meteorologiczne urządzenia telemetryczne są
podatne na wpływ czasu i czynników
fizycznych, zmieniających ich właściwości metrologiczne i charakterystyki.
Określono rodzaje i tempo procesów
będące przyczyną zmian systematycznych oraz źródła dodatkowych błędów
pomiarowych występujących w meteorologicznym miernictwie telemetrycznym PSHM.
Opracowano podstawy teoretyczne dla
postępowań analitycznych i analityczno-korekcyjnych, które mogłyby być
wykorzystane w systemie automatycznym monitoringu stanu technicznego
oraz kontroli jakości danych meteorologicznych w trybie operacyjnym.
Określono
niepożądane zjawiska
i procesy występujące we współczesnych automatycznych, meteorologicznych urządzeniach pomiarowych
Oceanografia
Zgromadzenie unikalnych wyników
zawartości 210Pb i 137Cs w osadach
dennych polskiej strefy Bałtyku.
Pomyślne zastosowanie metody wykorzystującej pomiar stężenia 210Pb do
wyznaczania wieku osadów dennych
oraz szybkości sedymentacji w wybranych obszarach południowego Bałtyku, co pozwala na odtworzenie historii zmian zanieczyszczenia osadów
spowodowanych czynnikami antropogenicznymi.
Przygotowanie rozprawy habilitacyjnej dr E. Łysiak-Pastuszak pt.: Narzędzia oceny stopnia eutrofizacji środowiska morskiego.
4.3 Ważniejsze efekty wdrożeniowe
Hydrologia
Wyniki i doświadczenia uzyskane
w roku 2011 będą wykorzystane w dalszych etapach realizacji tematów, zgodnie
z postawionymi celami:
Przygotowano nową metodykę przewidywania stanów wody na ujściowym odcinku Wisły od ujścia rzeki do
wodowskazu Gdańska Głowa przy
wykorzystaniu modelu numerycznego.
Określono parametry pracy modelu.
Wykonano kalibrację i weryfikację
modelu (przejście z modelowania jednowymiarowego na dwuwymiarowe).
Obliczono sprawdzalność modelu dla
Zalewu Szczecińskiego.
Trwają prace nad prezentacją wyników
na
stronie
internetowej
<www.baltyk.pogodynka.pl>
Opracowano metodykę obliczania
maksymalnych
poziomów
wody
o określonym prawdopodobieństwie
przewyższenia dla Wybrzeża oraz ujściowych odcinków rzek będących
pod wpływem oddziaływania morza.
Opracowano modyfikacje zasad lokalizacji stacji wodowskazowych na
największych jeziorach uwzględniające wpływ wiatru na zmiany poziomu
wody i na zjawisko sejszy (PSHM),
Ustalono współczynniki redukcyjne do
szacowania parowania rzeczywistego
z jezior Polski (PSHM),
Wykorzystano
wyniki parowania
z ewaporometrów glebowych na stacjach do obliczeń parowania w zlewniach jeziornych,
Opracowano i zastosowano metodykę
bilansowania zbiorników powstających w zalewanych odkrywkach pokopalnianych,
Wykorzystano doświadczenia w badaniach systemów rzeczno-jeziornych
w realizacji międzynarodowego projektu EULAKES.
Meteorologia
Wykonanie charakterystyki klimatologicznej 2011 r. na tle różnych wieloleci wraz z opracowaniem diagramów
67
i wykresów klimatycznych dla poszczególnych miesięcy i sezonów.
Prowadzenie monitoringu warunków
pogodowo-klimatycznych wraz z monitoringiem fenologicznym, który służy m. in. prognozie stężeń ziaren pyłku w powietrzu.
Uzupełnienie bazy danych fenologicznych służącej prognozom stężeń pyłków roślin oraz pracom badawczym w
projektach krajowych i międzynarodowych.
Opracowanie koncepcji meteorologicznej bazy danych gridowych o dużej rozdzielczości przestrzennej i czasowej, zgodnej z wytycznymi organizacji EUMETNET.
Wykorzystanie typów cyrkulacji jako
jednego z predyktorów w systemie
prognostycznym PROMISE.
Stworzenie podstaw oceny udziału
pary wodnej w bilansie zasobów wodnych kraju.
Przygotowanie
zespołu
modeli
ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF
oraz DWD COMO/ CALMET/ CALPUFF do pracy operacyjnej i prognozowania jakości powietrza.
Opracowanie podstaw sytemu detekcji, rejestracji i analizy zjawisk typu
TLE w sieci obserwacyjnej IMGWPIB w celu prognozowania zjawisk
burzowych.
Opracowanie algorytmów i modułów
korekty danych radarowych w ramach
sieci POLRAD.
Opublikowanie kilku artykułów naukowych w indeksowanych czasopismach naukowych o zasięgu światowym.
Klimatologia
Wdrożono monitoring klimatu Polski
do rutynowej pracy. Biuletyn dostępny
68
jest w wersji elektronicznej (PDF) na
stronie <www.imgw.pl>
Udoskonalono opis klimatu Polski
i jego związków z procesami klimatotwórczymi zarówno skali regionalnej
(europejsko-atlantyckiej), jak i globalnej w oparciu na jednorodnych ciągach systematycznych pomiarów instrumentalnych.
Przygotowano materiał, który można
wykorzystać do oceny klimatycznych
uwarunkowań funkcjonowania państwa, prowadzenia działalności gospodarczej i ekonomicznej, a także oceny
wpływu warunków klimatycznych na
środowisko oraz jakość życia społeczeństwa.
Monitoring atmosfery
Opracowano działający w czasie rzeczywistym automatyczny system generowania, archiwizacji i wizualizacji
danych o wskaźnikach stabilności atmosfery z modelu numerycznej prognozy pogody COSMO. Jednocześnie
na bieżąco są archiwizowane dane
z systemu PERUN. Pozwoli to na kontynuację prac z innych źródeł finansowania.
Informacja o typie chmur może być
wykorzystana jako dodatkowa informacja przy przeprowadzanych kalibracjach czujników promieniowania
oraz podczas pomiarów spektrofotometrem CIMEL w Legionowie do
kontroli warunków w jakich wykonywane są pomiary. Możliwe jest także
uzupełnienie metod korekcyjnych dla
danych promieniowania gromadzonych w ramach monitoringu UV.
Wyniki pracy mogą być wykorzystane
do obliczania promieniowania o skuteczności prewitaminy D3 z pomiarów
wielokanałowym miernikiem NILU-
UV i pozwolić na bieżący monitoring
niedoborów tego promieniowania
Opracowane mapy wraz z krótką informacją na temat rekonstrukcji danych UV i metodyki tworzenia map
zostaną opublikowane na stronie internetowej IMGW-PIB <www.imgw.
pl> w serwisie Mapy Klimatyczne dla
Polski (zakładka: Wiedza), obok dostępnych map innych elementów meteorologicznych.
Gospodarka wodna
Wyniki wdrożenia modelu Soil Water
Assessment Tool (SWAT) zostaną
wykorzystane do określenia wpływu
realizacji
Krajowego
Programu
Oczyszczania Ścieków Komunalnych
na stan wód zlewni Regi.
Wyniki wdrożenia modelu SWAT
zostaną wykorzystane do określenia
wpływu realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych na stan wód zlewni Gąsawki,
i Warty.
Przygotowano katalog wymagań dla
metodyk referencyjnych do wykorzystania jako codzienne narzędzie pracy
w każdym laboratorium badania wody
i ścieków, a zwłaszcza w laboratoriach
wojewódzkich inspektoratów ochrony
środowiska oraz oczyszczalni ścieków
i zakładów przemysłowych obowiązanych do prowadzenia pomiarów okresowych i ciągłych emitowanych zanieczyszczeń oraz ich ewidencjonowania
i archiwizowania przez 5 lat (art. 147
i 147a Prawo ochrony środowiska).
Określono pożądaną rolę IMGW-PIB
w realizacji przepisów wykonawczych
dotyczących opracowywania profili
wodnych dla kąpielisk wyznaczanych
na podstawie dyrektywy 2006/7/WE
PE i Rady Europy z dnia 15 lutego
2006 r. dotyczącej zarządzania jako-
ścią wody w kąpieliskach i uchylającej
dyrektywę 76/160/EWG).
Opracowano projekt zadania kluczowego w Wielkopolskim Regionalnym
Programie Operacyjnym – SEJWAT
(wniosek z 08.07.2011r. nr OPo-DZP
KJ 250-56/2011) dotyczącego jezior
Wielkopolski.
Przygotowano ofertę dla KZGW, na
podstawie której sporządzona zostanie
metodyka opracowania planów zarządzania ryzkiem powodziowym dla obszarów dorzeczy i regionów wodnych
w 2012 r.
Przygotowano podstawy do opracowania rozporządzenia określającego
metodę badania i klasyfikacji jakości
osadów dennych.
Stworzono podstawy słownika naukowo-technicznego dla usprawnienia
komunikacji między specjalistami
państw Grupy Wyszehradzkiej w zakresie budownictwa hydrotechnicznego i bezpieczeństwa budowli wodnych
oraz ujednolicenia stosowanych terminów w państwach Grupy.
Weryfikacja danych H-M
Opracowano postępowania metodyczne dla detekcji i kompensacji, które
złożono w uniwersalny ciąg technologiczny, określający rodzaje operacji
standardowych, z wykorzystaniem
technik analizy statystycznej. Badania
przeprowadzono metodą porównawczą, w oparciu na związkach teoretycznych, na zbiorze 48 rocznych, telemetrycznych szeregów czasowych
o objętości ok. 354 tys. par danych.
Określono rodzaje i tempa procesów
oddziałujących systematycznie na niestabilność urządzeń termometrycznych
i higrometrycznych. Procesy mają charakter indywidualny, są nieprzewidywalne i zachodzą z różną prędkością.
69
opracowano dwie metody detekcji
oraz oceny i kontroli zmienności rzetelności pomiarów, zostały one zweryfikowane na zespole ww. szeregów
rzeczywistych.
Uruchomiono
prace
związane
z wprowadzeniem do programów
PSHM rozwiązań organizacyjnotechnicznych i programowych, korygujących nieprawidłowości.
Podjęto prace związane z wdrożeniem
opracowanego arkusza w systemie IT
dla kontroli jakości pomiarów hydrologicznych i meteorologicznych oraz
prognoz hydrologicznych, jako procedury w systemie zarządzania jakością
w PSHM.
Oceanografia
Wdrożenie do pracy modelu MIKE 3D
z modułem EcoLab dla Zalewu Wiślanego.
Utrzymanie codziennego internetowego serwisu prognoz hydrodynamicznych i jakości wody dla Zatoki Gdańskiej, Zatoki Puckiej i Zalewu Wiślanego.
Uruchomienie codziennej transmisji
prognoz hydrodynamicznych na kioski multimedialne w Gdyni i Elblągu.
Wydanie drukiem i rozpowszechnienie corocznej publikacji Bałtyk południowy – charakterystyka wybranych
elementów środowiska w 2007 r.
4.4 Projekty w ramach Programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka
Wpływ zmian klimatu na społeczeństwo,
środowisko i gospodarkę (KLIMAT)
Rok 2011 był kolejnym rokiem realizacji projektu KLIMAT – na podstawie
umowy o
dofinansowanie – Wpływ
zmian klimatu na społeczeństwo, środowisko i gospodarkę. Koordynatorem jest
prof. dr hab. inż. Maciej Maciejewski,
a kierownikiem był w tym roku prof.
nadzw. dr hab. Mirosław Miętus oraz dr
Danuta Limanówka (od 15.09.2011 r.).
Głównym celem projektu KLIMAT
jest przygotowanie nauki, gospodarki
i społeczeństwa do potencjalnych zmian
klimatycznych.
Cele Projektu były realizowane
w dziewięciu blokach tematycznych.
1. Zmiany klimatu i ich wpływ na środowisko naturalne Polski oraz określenie
ich skutków ekonomicznych. Koordynator: prof. nadzw. dr hab. Mirosław Miętus
i prof. dr hab. Joanna Wibig.
70
Prace koncentrowały się na analizie
wyników
uzyskanych
ze
statystycznego downscalingu (SD). Opracowano:
• warunki bioklimatyczne, wyznaczając
scenariusze A1B, A2 i B1 wg HadCM3 dla częstości występowania
dyskomfortu gorąca, odczucia „bardzo
zimno” oraz liczby fal ciepła i czasu
ich trwania, liczby fal chłodu i czasu
ich trwania;
• warunki pluwialne, sporządzając statystyczno-empiryczne scenariusze ich
zmian w Polsce dla wybranych scenariuszy emisyjnych w okresach 2011–
2030 i 2081–2100 na podstawie symulacji modeli globalnych ECHAM-5
i HadCM3. Wykonano mapy oraz
utworzono pliki gridowe (pliki .grd)
z rezultatami scenariusza zmian sum
opadów w rozdzielczości umożliwiającej porównanie z wynikami symula-
cji RegCM – scenariusz emisyjny B1,
A1B oraz A2;
• scenariusze wiązkowe zachmurzenia
ogólnego, liczby dni pogodnych w
Polsce oraz wizualizację w postaci
map;
Oprócz tego:
• wykorzystano model RegCM, wyznaczono i przedstawiono w formie wizualizacji średnie roczne i sezonowe sumy opadu w Polsce według scenariuszy skorygowanych;
• przygotowano scenariusze wiązkowe
temperatury średniej, minimalnej
i maksymalnej na lata 2011–2030 na
podstawie 15 symulacji.
2. Stan zanieczyszczeń powietrza w Polsce i jego wpływ na jakość życia –
możliwości ograniczenia skutków. Koordynator: dr Leszek Ośródka;
Wdrożono model prognozy wysokich
stężeń zanieczyszczeń oraz określono ich
wpływ na stan zdrowia ludności,
a w konsekwencji na jakość życia w strefie oddziaływania zwiększonych koncentracji zanieczyszczeń. Wykonano ocenę
wpływu globalnych zmian warunków
klimatycznych na wielkość emisji z systemów grzewczych (np. wpływ wzrostu
temperatury powietrza), transportu transgranicznych zanieczyszczeń i suchą depozycję (np. wpływ zmian cyrkulacji atmosferycznej), a także wymywanie zanieczyszczeń z atmosfery (wpływ zmiennych
ilości opadów);
3. Zrównoważone gospodarowanie wodą, zasobami geologicznymi i leśnymi
kraju. Koordynator: dr inż. Tomasz Walczykiewicz;
Opracowano:
• warstwy shp prezentujące odpływ
jednostkowy w poszczególnych porach roku w okresie referencyjnym;
• mapy przestrzennego rozkładu zmiany
•
•
•
•
•
opadu w okresie 2011–2030 dla średniego rocznego opadu oraz pór roku
na podstawie symulacji statystycznych
dla poszczególnych miesięcy wg modelu globalnego ECHAM5.
mapy zmian procentowych odpływu
jednostkowego w okresie 2011–2030
w podziale na gminy na podstawie
symulacji statystycznych dla poszczególnych miesięcy wg modelu globalnego ECHAM5 dla scenariuszy A2,
A1B, B1.
warstwy shp z lokalizacją wód termalnych, leczniczych i solanek.
rozkład przestrzenny zmian opadu
w latach 2011–2030 w podziale na
gminy na podstawie symulacji statystycznych dla pór roku i roku wg modelu globalnego ECHAM5 dla scenariuszy A2, A1B, B1.
dane gridowe w procentach zmian
opadu w okresie 2011–2030 na podstawie modelowania statystycznego
dla półroczy hydrologicznych.
określono zagrożenia deficytami wody
obecnie i w przyszłości – wykonano
mapy zagrożenia wraz z analizą.
4. Klęski żywiołowe a bezpieczeństwo
wewnętrzne (cywilne i ekonomiczne)
kraju. Koordynator: dr hab. Halina Lorenc
i prof. dr hab. Maciej Maciejewski;
Wykonano prace, które dotyczyły zagrożeń spowodowanych ekstremalnymi
zjawiskami meteorologicznymi. Opracowano opady maksymalne, nagłe powodzie, susze oraz strukturę występowania
intensywnych opadów deszczu powodujących zagrożenie dla społeczeństwa,
środowiska i gospodarki Polski. Szczególną uwagę zwrócono na nagłe powodzie lokalne (flash Floyd-FF) w Polsce
i skalę ich zagrożeń. Regiony o dużym
ryzyku występowania powodzi typu FF
71
wyznaczono w postaci map w formacie
geoprzestrzennym w pliku PDF. Opracowano ocenę zagrożenia suszą w Polsce
wraz z prognozą. Poznano strukturę maksymalnych prędkości wiatru w Polsce.
Opracowano zagrożenia lawinami śnieżnymi w Tatrach, ryzyko występowania
gradu, gołoledzi w Polsce. Kolejna grupa
zagadnień dotyczyła zagrożenia w strefie
brzegowej Bałtyku. Opracowano wezbrania sztormowe –genezę, tendencje i skutki
działania, spodziewane zmiany ekstremalnych wartości poziomu morza w jego
południowej części. Przedstawiono ekstremalne wartości wysokości falowania w
południowej części Morza Bałtyckiego
i ich spodziewane zmiany w XXI w. Zweryfikowano źródła zagrożeń o charakterze
synergicznym (naturalno-technicznym) w
Polsce, podając ich genezę i skutki. Podjęto próbę sezonowej oceny zagrożeń
zdrowia publicznego na podstawie naturalnych wskaźników roślinnych. Ważną
informacją jest poznanie skutków ekstremalnych zjawisk meteorologicznych.
Analizę wykonano dla obszarów leśnych i
rolniczych. Określono szkody w lasach
Polski spowodowane wiatrem oraz powodziami i suszami. Dokonano diagnozy i
prognozy warunków produkcji rolniczej
w Polsce w związku z oddziaływaniem
ekstremalnych zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych
5. Rozwój metod prognozowania i systemów ostrzegania przed groźnymi zjawiskami hydrologicznymi i meteorologicznymi oraz wykorzystanie ich do osłony
kraju. Koordynator: dr Michał Ziemiański;
Wykonywano weryfikacje wymagań
i specyfikację dla projektu informatycznego projektowanego systemu eksperckiego obserwacji radarowych i detekcji
wyładowań oraz wybrano ostateczną
koncepcji tworzonego systemu. Opraco72
wano dokumentację projektu, schematy
przepływu danych w ramach poszczególnych modułów tworzonego systemu eksperckiego, algorytmy rozpoznania stopnia
ostrzeżenia dla zjawisk typu opadowego i
wiatrowego. Przeprowadzono implementację opracowanych interfejsów i algorytmów. Opracowano jednorodną domenę
dla tworzonego systemu oraz w oparciu
na analizie zasięgu danych na radarowych
mapach zbiorczych różnego typu utworzono bazę danych. Dane te wykorzystano
do testowania algorytmów rozpoznania
zjawisk i stopni ostrzeżeń typu wiatrowego (z danych skanowania dopplerowskiego) oraz algorytmów rozpoznania zjawisk
i ostrzeżeń typu opadowego (z danych
skanowania klasycznego – po odbiciowości radarowej).
Na podstawie powstałych testów zweryfikowano opracowane algorytmy oraz
zakończono prace programistyczne związane z ich implementacją dla poszczególnych modułów tworzonego systemu eksperckiego.
Opracowano nowe produkty satelitarne w celu diagnozy sytuacji związanych z
dużą siłą wiatru na morzu i lądzie dla
celów systemu informatycznego generującego ostrzeżenia. Wykonano prace informatyczne i techniczne dotyczące instalacji najnowszej wersji oprogramowania
IAPP ver.3.0 (International ATOVS Processing Package) służącego do obliczania
pionowych profili temperatury i wilgotności na podstawie danych ATOVS z satelitów okołobiegunowych NOAA i METOP.
Opracowano programy i skrypty do
dekodowania produktu SAFNWC HRW
(High Resolution Wind) z formatu BUFR
do formatu ASCII, testowano możliwości
wykorzystania pakietu SUMO do tworzenia
kompozycji
barwnych
RGB
(Red/Green/Blue) z wielospektralnych
danych MSG/SEVIRI, zainstalowano
pakiet McIDAS w wersji dla systemów
Windows, wykorzystywany do wizualizacji produktów satelitarnych, m.in. wektorów wiatru obliczonych na podstawie
danych satelitarnych MSG/SEVIRI.
Przeprowadzono analizę jakości prognoz meteorologicznych przy łącznym
użyciu
modelu
subsynoptycznoskalowego i konwekcyjno-skalowego.
Dokonano implementacji systemu
eksperckiego wykorzystującego dane
z modelu numerycznego COSMO
i ALADIN.
6. Bałtyk jako element systemu klimatycznego i jego rola w tworzeniu się stanów zagrożenia. Koordynator: prof.
nadzw.dr hab. Mirosław Miętus, mgr
Ewa Jakusik;
W ramach modelu hydrodynamicznego obliczono zmiany średnich poziomów
morza dla scenariusza A1B, B1, A2.
Opracowano wyniki scenariuszy wiązkowych dla Gdyni, Helu, Świnoujścia.
Opracowano wyniki scenariuszy zmian
poziomów morza pod kątem wyznaczenia
wartości rzędnych poziomów wody niezbędnych do przygotowania map terenów
bezpośredniego zagrożenia powodziowego w technice GIS dla rejonu pilotażowego (Karwia). Wykorzystano metodę statystycznego downscalingu (SD) do opracowania wartości anomalii średniego, minimalnego (kwantyl 5%), maksymalnego
(kwantyl 95% i 99%) poziomu morza,
z poprawką dotyczącą całościowego poziomu morza w skali roku, sezonów
i miesięcy dla modelu Echam5 i HadCM3
(scenariusze B1, A1B, A2) dla okresów
2011–2030 i 2081–2100 otrzymanych
metodą CCA i RDA. Wykonano analizę
scenariusza wiązkowego zmian średniego
poziomu morza [cm] dla polskiej strefy
brzegowej na tle scenariuszy zmian temperatury powietrza [°C] w Polsce dla
okresu 2011–2030 i 2081–2100 oraz
zmiany w stosunku do okresu 1971–1990.
Opracowano
statystyczno-empiryczne
scenariusze zmian liczby dni ze zlodzeniem na polskim wybrzeżu, wskaźnika
surowości zim na Bałtyku dla lat 2011–
2030 i 2081–2100 na podstawie danych z
symulacji globalnych ECHAM-5 i
HadCM3, predyktory: regionalna cyrkulacja atmosferyczna, temperatura powietrza z poziomu 2 m n.p.g. oraz 700 hPa.
Wykonano model spodziewanych zmian
(w XXI w.) wysokości falowania całkowitego (kwantyl 50% oraz 95%) na południowym Bałtyku. Wykonano mapy terenów bezpośredniego zagrożenia dla rejonu Karwi i Pasłęki przy użyciu numerycznego modelu terenu (z uwzględnieniem falowania)
7. Zagrożenia i uwarunkowania oraz
możliwości realizacji krajowego zaopatrzenia w wodę ludności w świetle przepisów Unii. Koordynator: mgr inż. Lidia
Gutowska;
Wykonano analizę możliwości określenia aspektów ekonomicznych nawadniania
upraw oraz określono koszty nawadniania
roślin i użytków zielonych na wybranym
obszarze. Rozważano możliwości zastosowania oczyszczonych ścieków jako alternatywnego źródła wody. Sformułowano
procedury planowania wykorzystania wód
zużytych do różnych celów, dokonano ich
oceny, określono zasady wtórnego wykorzystania.
Opracowano analizę zagrożenia patogenami wód powierzchniowych wraz z ich
charakterystyką gatunkową oraz przeanalizowano techniki diagnostyczne do ich wykrywania. Rozpatrzono warunki stosowania
metod usuwania organizmów patogennych,
z uwzględnieniem wybranych pierwotniaków i bakterii oraz zagrożeń i metod wykrywania.
8. Przeciwdziałanie degradacji polskich
zbiorników retencyjnych. Koordynator:
mgr inż. Edmund Sieinski;
73
Prace dotyczyły sposobu eksploatacji
materiału akumulowanego w zbiornikach
retencyjnych oraz możliwości jego wykorzystania wraz z efektami ekonomicznymi
tych działań. Określono intensywność
zamulania zbiorników w zależności od
ich lokalizacji, poziom graniczny dla
podjęcia stałej eksploatacji osadów oraz
możliwości ich wykorzystania w zależności od zawartych w nich zanieczyszczeń.
Dokonano również ekonomicznej oceny
zasadności eksploatacji osadów, porównując koszty wydobycia z kosztami budowy nowych zbiorników.
9. Perspektywiczne zagospodarowanie
dorzecza Wisły wraz z systemem ocen
wpływu inwestycji hydrotechnicznych na
środowisko. Koordynator: prof. dr hab.
inż. Wojciech Majewski;
Wykonane prace dotyczyły zmian zasobów wodnych w dorzeczu Wisły w
obliczu zmieniających się warunków
klimatycznych. Określono zagrożenia
spowodowane powodzią i suszą. Poznano
możliwe zmiany zasobów wodnych
w oparciu na odpływach jednostkowych
ze zlewni różnicowych dorzecza Wisły.
Oszacowano zagrożenia dla poszczególnych obszarów dorzecza, mocno różniących się pod względem hydrograficznym,
opadowym oraz zagospodarowania terenu.
W ramach Projektu odbyło się szereg
seminariów naukowych. Jego wyniki
prezentowano na konferencjach naukowych i technicznych. Współpracowano
z Ministerstwem Środowiska, przekazując
informacje na temat zaawansowania prac
w Projekcie i jego najnowszych rezultatów. Udzielano informacji mediom. Systematycznie aktualizowano stronę
Projektu <www. klimat.imgw.pl>.
Przygotowano kolejne materiały promocyjne zawierające aktualności na temat
Projektu.
74
Informatyczny system osłony kraju
przed nadzwyczajnymi zagrożeniami
(ISOK)
Zarys tła i celów projektu
IMGW-PIB jest głównym pomysłodawcą a jednocześnie liderem konsorcjum
realizującego projekt Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi
zagrożeniami (ISOK), współfinansowany
ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (numer umowy o dofinansowanie POIG.07.01.00-00-025/09). Kierownikiem jest mgr inż. Janusz Wiśniewski.
ISOK jest odpowiedzią na problemy
związane z jednej strony z naturalnie
występującymi w przyrodzie zagrożeniami, z drugiej zaś – trudnościami w zakresie organizacji zarządzania kryzysowego
w naszym kraju. Podstawowym celem jest
stworzenie jednolitego systemu informatycznego, do powszechnego użycia, który
byłby narzędziem służącym osłonie społeczeństwa, gospodarki i środowiska
przed nadzwyczajnymi zagrożeniami,
a także wspomagającym podejmowanie
decyzji w przypadku ich wystąpienia.
Najpoważniejszym
zagrożeniem,
przed którym osłonę będzie wspierał
ISOK, jest zjawisko powodzi. ISOK będzie pierwszym systemem, który na szeroką skalę pozwoli ograniczyć jej tragiczne skutki. Ten cel projektu wpisuję się w
zadania statutowe Instytutu dotyczące
prognozowania i wczesnego ostrzegania o
zjawiskach i katastrofach naturalnych
występujących w atmosferze i hydrosferze, stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego oraz zdrowia
i życia ludzi, a także ich mienia.
Realizacja projektu
przez IMGW-PIB – informacje ogólne
Najważniejszym zadaniem, którego
realizacja trwała przez cały rok 2011,
a jednocześnie niezwykle ważnym osiągnięciem, było opracowanie Wstępnej
Oceny Ryzyka Powodziowego (WORP)
dla całego kraju, wykonane w całości
siłami czterech nowo powstałych w ramach struktury Instytutu Centrów Modelowania Powodziowego (CMP). Udało się
wyznaczyć obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, dla których w dalszej kolejności będą wykonane mapy
zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka
powodziowego. CMP rozpoczęły również
zaawansowane technologicznie, specjalistyczne prace nad modelowaniem matematyczno-hydraulicznym rzek, pozwalające docelowo na stworzenie scenariuszy
przebiegu powodzi oraz skutków potencjalnych zniszczeń infrastruktury przeciwpowodziowej.
Oprócz intensywnych prac związanych z opracowywaniem WORP i rozpoczęciem prac nad przygotowaniem map
powodziowych, podjęto również szereg
prac przygotowawczych w zakresie opracowania map innych zagrożeń, przede
wszystkim meteorologicznych i wynikających z nich zagrożeń technologicznych.
Wiele prac w ramach projektu ISOK
IMGW-PIB wykonuje własnymi siłami,
pozostałe są przedmiotem postępowań
przetargowych. Rok 2011 obfitował również w działania związane z udzielaniem
zamówień publicznych. Wybrano m. in.
wykonawców przekrojów poprzecznych
koryt rzecznych, niezbędnych w procesie
modelowania hydraulicznego; wyłoniono
wykonawców i zrealizowano szereg zamówień dostaw sprzętu informatycznego i
specjalistycznego oprogramowania wykorzystywanego w opracowywaniu map
zagrożeń; wybrano wykonawcę i zrealizowano zamówienie przygotowania sieci
teleinformatycznej Instytutu, niezbędnej
ze względu na optymalizację transmisji
danych w zakresie podstawowych węzłów
systemu ISOK; rozpoczęto postępowania
dotyczące opracowania Mapy Podziału
Hydrograficznego Polski oraz przede
wszystkim w zakresie planu i budowy
samego ISOK-u, które pozwolą w przyszłości na dystrybucję wyników Projektu
do wszystkich zainteresowanych.
Realizacja projektu przez IMGW-PIB w roku
2011 – informacje szczegółowe
Działania zarządcze
Włączenie w projekt ISOK dwóch innych dużych projektów wymagało aktualizacji studium wykonalności. Prace te
były finalizowane w pierwszych miesiącach 2011 r. Studium wykonalności w
nowym kształcie zostało zaakceptowane
przez przedstawicieli Inicjatywy Jaspers,
a także przedstawione Władzy Wdrażającej Programy Europejskie jako Instytucji
Wdrażającej dla 7. osi priorytetowej PO
IG i 19 maja 2011 r. na mocy aneksu do
umowy o dofinansowanie stało się dokumentem obowiązującym w realizacji projektu ISOK. Jednocześnie, w związku ze
zmianami studium wykonalności, złożono
aktualizację
wniosku
potwierdzenia
wkładu finansowego KE.
Od 9 lutego 2011 r. realizacja Projektu
jest wspierana przez Konsorcjum firm
KPMG Advisory Sp. z o.o. Sp. k. i ITTI
Sp. z o.o., wyłonione w przetargu na
Wdrożenie projektu „Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi
zagrożeniami” od strony organizacyjnoprawnej, zarządzanie projektem w okresie
jego realizacji, rozliczanie i raportowanie.
Przez cały rok 2011 w Instytucji
Wdrażającej złożono łącznie 11 wniosków o płatność.
Wykonanie wstępnej oceny ryzyka
powodziowego
W 2011 r. opracowano wstępną ocenę
ryzyka powodziowego.
75
Opracowana WORP, z której wynikami zapoznać się można na stronie KZGW
<http://www.kzgw.gov.pl/pl/
Wstepna-ocena-ryzyka-powodziowego.
html>, zawiera:
1. mapy dorzeczy z zaznaczeniem ich
granic, granic zlewni, granicy pasa
nadbrzeżnego, ukazujące topografię
terenu oraz jego zagospodarowanie;
2. opis powodzi historycznych
a) które spowodowały znaczące negatywne skutki dla życia i zdrowia
ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej. Zawiera ich ocenę, zasięg
powodzi oraz trasy przejścia wezbrania powodziowego;
b) jeżeli jest prawdopodobieństwo, że
podobne zjawiska będą miały znaczące negatywne skutki dla życia
i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej;
3. ocenę potencjalnych negatywnych
skutków powodzi, mogących wystąpić
w przyszłości dla życia i zdrowia ludzi, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej,
z uwzględnieniem:
a) topografii terenu,
b) położenia cieków wodnych i ich
ogólnych cech hydrologicznych
oraz geomorfologicznych, w tym
obszarów zalewowych jako naturalnych obszarów retencyjnych,
c) skuteczności istniejących budowli
przeciwpowodziowych i regulacyjnych,
d) położenia obszarów zamieszkanych,
e) położenia obszarów, na których
jest wykonywana działalność gospodarcza;
4. w miarę możliwości – prognozę długofalowego
rozwoju
wydarzeń,
76
w szczególności wpływu zmian klimatu na występowanie powodzi;
5. określenie obszarów narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi.
Zgodnie z metodyką WORP opracowanie
objęło:
● obszary dorzeczy – dla których wstępną ocenę ryzyka powodziowego przygotowuje Prezes Krajowego Zarządu
Gospodarki Wodnej (we współpracy z
dyrektorami regionalnych zarządów
gospodarki wodnej).
• pas nadbrzeżny – dla którego wstępną
ocenę ryzyka powodziowego od strony morza, w części jego dotyczącej,
przygotowuje minister właściwy do
spraw gospodarki morskiej (we
współpracy z dyrektorami urzędów
morskich) i przekazuje Prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.
Opracowanie wstępnej oceny ryzyka
powodziowego obejmowało następujące
etapy prac:
1. Zebranie i zestawienie materiałów.
2. Utworzenie wejściowej bazy danych.
3. Zlokalizowanie znaczących powodzi
(historycznych i prawdopodobnych).
4. Zlokalizowanie i zidentyfikowanie
obszarów potencjalnie zagrożonych
powodzią na podstawie m. in.:
a) studiów ochrony przeciwpowodziowej i strategii ochrony brzegów morskich,
b) powodzi historycznych,
c) analiz geomorfologicznych,
d) analizy wpływu urządzeń wodnych
na bezpieczeństwo powodziowe,
e) prognozy długofalowego rozwoju
wydarzeń, w tym wpływu zmian
klimatu na występowanie powodzi.
5. Wydzielenie obszarów narażonych na
niebezpieczeństwo powodzi.
6. Utworzenie wynikowej bazy danych
WORP.
7. Opracowanie map wstępnej oceny
ryzyka powodziowego.
Pomiar korytowych przekrojów poprzecznych
(„mokrych”)
Wykonanie pomiaru korytowych
przekrojów poprzecznych jest niezbędne
do opracowania map zagrożenia i map
ryzyka powodziowego. Postępowanie na
wykonanie pomiarów ogłoszono 18 lipca
2011 r., a 3 października podpisano umowy z wykonawcami wszystkich części
zamówienia. Ponadto część przekrojów
jest wykonywana własnymi siłami IMGW
Przygotowanie danych hydrologicznych w
zakresie niezbędnym do modelowania hydraulicznego
Zakres opracowania obejmuje sporządzenie charakterystyk hydrologicznych
dla rzek wskazanych przez Centra Modelowania Powodziowego, przeznaczonych
do modelowania hydraulicznego, dla
których będą sporządzone mapy zagrożenia powodziowego na podstawie WORP.
Zadanie realizowane jest w 4 zespołach.
Stopień zaawansowania prac na koniec roku
2011 w odniesieniu do poszczególnych działań
cząstkowych w zadaniu
Działanie
Zaawansowanie
[%]
Utworzenie lokalnej bazy danych
pomiarów hydrometrycznych z
wielolecia 1951−2010 w wersji
elektronicznej
99
Ocena wykonanych pomiarów
natężenia przepływów dla przepływów wyższych od przepływu
średniego wysokiego (Q>SWQ)
96
Sporządzenie schematów wzrostu zlewni dla rzek objętych
modelowaniem wg MPHP
90
Weryfikacja KNP na potrzeby
modelowania hydraulicznego w
strefie stanów wysokich w
koniecznych przypadkach
95
Działanie
Zaawansowanie
[%]
Opracowanie krzywych sumowych, hydrogramów codziennych stanów i przepływów dla
jednego roku jako podstawy
kalibracji modelu
73
Przygotowanie stanów i przepływów charakterystycznych w
przekrojach wodowskazowych
90
Obliczenie przepływów prawdopodobnych dla przekrojów
wodowskazowych z wykorzystaniem oprogramowania PRZEPŁYW MAX 2011 aut. W. Jakubowskiego
82
Rozkład przepływów prawdopodobnych w profilu podłużnym
rzeki w nawiązaniu do schematu
wzrostu zlewni – dla poszczególnych
prawdopodobieństw:
50%, 10%, 1%, 0,2%
50
Koincydencja przepływów prawdopodobnych dopływów oraz
rzeki głównej, ze szczególnym
uwzględnieniem prawdopodobieństw 10%, 1%, 0,2%
50
Opracowanie hydrogramów 6
największych fal obserwowanych w przekroju wodowskazowym oraz opracowanie tych fal
w stanach i przepływach z
uwzględnieniem przeprowadzonej weryfikacji górnych gałęzi
KNP
73
Sporządzenie fal hipotetycznych
dla przekrojów wodowskazowych dla przepływów Q50%,
Q10%, Q1% oraz Q 0,2% oraz
przekrojów niekontrolowanych
pod względem hydrologicznym
na rzece kontrolowanej w miejscach wskazanych przez CMP
dla przepływów Q50%, Q10%,
Q1% oraz Q0,2%
20
Sporządzenie raportu końcowego
0
Wykonanie obliczeń modelowania hydraulicznego z opracowaniem wyników
77
Jesienią 2011 r. rozpoczęto prace w
celu przygotowania danych wejściowych
do modelowania. Na ich podstawie wykonywano obliczenia modelowe.
Doposażenie CMP na potrzeby opracowania
wstępnej oceny ryzyka powodziowego, map
zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego
Realizacja zadania została podzielona
na kilka odrębnych postępowań i zakupów, z których wszystkie były prowadzone na potrzeby czterech Centrów Modelowania Powodziowego:
• Dostawa zaawansowanego sprzętu
komputerowego:
o postępowanie w tym zakresie ogłoszono 13 czerwca 2011 r. Zamówienie ogłoszono w 4 częściach, z
których pierwsza objęła urządzenia
wielofunkcyjne A3, plotery A0,
skanery A1; druga − komputery
przenośne, komputery robocze
zwykłe, stacje GIS, stacje robocze
do modelowania; trzecia − odbiorniki GPS RTK, a czwarta: serwery
RDBMS + file serwer i rozbudowę
macierzy dyskowej Net App model
FAS 2040. W drugiej połowie
sierpnia podpisano umowy w zakresie części II, III i IV. W zakresie
części I postępowanie umorzono
z powodu braku ofert
o w zakresie urządzeń wielofunkcyjnych 27 października 2011 r.
wszczęto kolejne postępowanie,
a odpowiednie umowy podpisano
25 listopada 2011 r.
o dostawy sprzętu w ramach wszystkich ww. umów zrealizowano
przed końcem roku 2011
• Dostawa licencji oprogramowania
MIKE by DHI obejmowała dostawę
nowych licencji oraz rozszerzenie licencji już posiadanych oraz szkolenia
dla pracowników CMP. W roku 2011
78
zrealizowano wszystkie dostawy oraz
część szkoleń.
• Dostawa licencji oprogramowania
firmy ESRI oraz szkolenia dla pracowników CMP zrealizowane w ramach umowy korporacyjnej zawartej
w grudniu 2010 r.
• Dostawa licencji oprogramowania
Oracle Database
• Dostawa szeregu licencji różnego
rodzaju oprogramowania biurowego
(m. in. Adobe Acrobat X Professional
PL Win, MS Visual Studio 2010 Professional, VSuiteRamdisk Server Edition 64-bit, ET GeoSuite i inne)
Wykonanie map zagrożeń meteorologicznych
Trwały prace nad metodykami, w tym
nad rozpoznaniem zasobów Centralnej
Bazy Danych Historycznych (CBDH),
opracowaniem koncepcji opracowania
map dla każdego z elementów. Tworzono
bazy danych na podstawie Centralnej
Bazy Danych Historycznych (CBDH);
prowadzono rozpoznanie metodyczne
analizowanych elementów meteorologicznych pod kątem zapotrzebowania na
dane w celu opracowania map historycznych (pierwsza część zadania), przygotowano wstępną metodykę dla analizowanych elementów wraz z diagnozą ewentualnych problemów.
Dodatkowo ogłoszono postępowanie
w trybie przetargu nieograniczonego na
zakup sprzętu niezbędnego do realizacji
zadania.
Wykonanie map innych zagrożeń
W ramach realizacji zadania w roku
2011 trwały prace nad metodykami, prowadzono m. in:
• rozpoznanie dostępnych baz danych
na podstawie wyników ankietyzacji
prowadzonej przez Instytut Łączności
– Państwowy Instytut Badawczy na
potrzeby projektu ISOK
• prace nad algorytmem opracowania nych i przyszłych użytkowników systemu
•
•
•
•
•
•
•
•
map zagrożenia aerosanitarnego
prace nad zakresem merytorycznym
metodyk map obrazujących stan techniczny budowli piętrzących
wstępną analizę dostępności i możliwości wykorzystania baz danych map
awarii przemysłowej
analizę dokumentów i wytycznych
krajowych i europejskich związanych
z tematyką Mapy ryzyka zakłóceń
w sieci elektroenergetycznej z uwagi
na zagrożenia meteorologiczne
analizę dostępnych materiałów dotyczących baz danych SPIRS, MARS,
EKOAWARIE, rejestrów poważnych
awarii i zdarzeń o znamionach awarii
publikowanych przez GIOŚ, informacji publikowanych przez PSP pod kątem ustalenia możliwych przyczyn
awarii
analizę fenomenologiczną opisów
wybranych naturalnych zagrożeń
analizę istniejących procedur związanych z wprowadzeniem zmian w zakładach kategorii ZDR i ZZR
ocenę zagrożeń chemicznych na obszarze województwa dolnośląskiego
opracowanie wzorcowej bazy danych
dla elementów mapy zagrożenia aerosanitarnego
Mapa Podziału Hydrograficznego Polski
(MPHP) w skali 1: 10 000
29 września 2011 r. wszczęto postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na Opracowanie Mapy Podziału
Hydrograficznego Polski (MPHP) w skali
1:10 000. 6 grudnia nastąpiło otwarcie
ofert (złożono 2) i prowadzono ich ocenę
w celu wyłonienia najkorzystniejszej.
Projekt i budowa systemu ISOK
15 marca 2011 r. rozpoczęto konsultacje z przedstawicielami dostawców da-
ISOK w celu przygotowania opisu
przedmiotu zamówienia.
Wstępnie planowano ogłoszenie zamówienia w trybie przetargu nieograniczonego, ostatecznie jednak wybrano
procedurę przetargu ograniczonego. Do
jego przygotowania niezbędne było wykonanie takich działań, jak m. in.: identyfikacja systemów i źródeł danych dla
ISOK w IMGW, KZGW/ RZGW oraz
WCZK. Prowadzono prace nad architekturą rozwiązania.
Postępowanie ogłoszono 13 lipca 2011
r. Stało się przedmiotem zainteresowania
licznych podmiotów na rynku usług informatycznych. We wrześniu miała miejsce rozprawa przed Krajową Izbą Odwoławczą w wyniku odwołań wniesionych
przez dwóch potencjalnych wykonawców.
Ostatecznie wnioski o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu otwarto 3 listopada 2011 r. Wpłynęło ich 11.
Przygotowanie sieci teleinformatycznej na
potrzeby ISOK
W dniu 14 września 2011 r. ogłoszono
postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego na dostawę, instalację, wdrożenie i integrację z systemami Zamawiającego systemów sieci komputerowej i
systemu optymalizacji przesyłania danych
oraz wykonanie modernizacji systemu
łączności. Wyłoniono wykonawcę, podpisano umowę oraz zrealizowano w całości
przed końcem roku 2011.
Dostosowanie infrastruktury do potrzeb serwerowni IMGW
Wybrano wykonawcę, który opracował projekt serwerowni. Dokonano jego
weryfikacji. Złożono projekt do wydziału
dzielnicy Bielany wniosek o pozwolenie
na budowę.
W dniu 26 lipca 2011 r. ogłoszono
wszczęcie postępowania na dostosowanie
infrastruktury na potrzeby serwerowni
79
IMGW I etap w trybie przetargu ograniczonego. 26 września nastąpiło złożenie
wniosków o udział w postępowaniu, po
czym ogłoszono II etap. Wpłynęły trzy
oferty, których otwarcie nastąpiło 19
grudnia, po czym przystąpiono do ich
oceny.
Szkolenia
W roku 2011 odbyły się szkolenia
specjalistyczne dla pracowników Centrów
Modelowania Powodziowego z obsługi
oprogramowania MIKE by DHI oraz
ArcGIS firmy ESRI. W zakresie oprogramowania firmy ESRI przeprowadzono
pełen przewidziany cykl szkoleń, składający się łącznie z blisko 400 osobodni
szkoleń w następujących tematach:
• ArcGIS Desktop II: narzędzia i funk•
•
•
•
•
•
•
•
cjonalności
ArcGIS Desktop III: zadania i analizy
przestrzenne
Techniki Tworzenia i Edycji Danych
Budowanie Geobaz
Wprowadzenie do Geostatyki w ArcGIS
Wprowadzenie do tworzenia skryptów
w języku python
Tworzenie i analiza powierzchni
a ArcGIS Spatial Analyst
Geoprzetwarzanie rastrów w ArcGIS
Sptaial Analyst
ArcGIS 3D Analyst
4.5 Projekty w ramach innych Programów Operacyjnych
EULAKES – Wpływ stresorów środowiskowych na jeziora europejskie
(kierownik projektu – dr Barbara Nowicka)
AIR -SILESIA CZ.3.22/1.2.00/09.
01610 – System informacji o jakości
powietrza na obszarze pogranicza polsko-czeskiego w rejonie Śląska i Moraw (kierownik projektu – dr Leszek
Ośródka)
UDA RPPM Wisła Śmiała – Utworzenie map terenów zalewowych za-
grożonych powodzią od morza przez
Wisłę Śmiałą z wykorzystaniem niezbędnego sprzętu i oprogramowania
oraz numerycznej mapy terenu (kierownik projektu – dr inż. Marzena
Sztobryn)
POKL – Rozwój kompetencji pracowników IMGW na rzecz wspólnego
rozwoju (kierownik projektu – Wanda
Kędziora)
4.6 Projekty indywidualne i specjalne finansowane
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Istotnym źródłem finansowania badań
w Instytucie, podobnie jak w ubiegłych
latach, były projekty badawcze finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego. Niezależnie od działalności
statutowej realizowano:
80
13 projektów badawczych (własnych, finansowane przez MNiSW lub NCBiR)
Rozwój metod przetwarzania trójwymiarowych danych radarowych dla zastosowań w numerycznych prognozach pogody (kierownik projektu –
mgr Anna Jurczyk)
Naturalna promieniotwórczość jako
wskaźnik udziału ozonu stratosferycznego w całkowitym jego stężeniu przy
powierzchni ziemi (kierownik projektu
– dr Ewa Krajny)
Utworzenie systemu prognozowania
rozprzestrzeniania zanieczyszczeń powietrza opartego na meteorologicznych
modelach mezoskalowych oraz dyspersyjny model obłoku (projekt zlecony
przez Narodowe Centrum Badań i
Rozwoju, kierownik projektu – mgr Joanna Godłowska)
Ocena zrównoważonego stanu rzek i
potoków górskich na podstawie naturalnych warunków morfologicznych
(kierownik projektu – dr inż. Krzysztof Kulesza)
Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych w województwie dolnośląskim w latach 2009–2010 (kierownik
projektu – prof. Leszek Kuchar)
Związek między klimatycznym bilansem wodnym a oceną stanu wegetacji
roślin określoną metodami technik satelitarnych (COST – kierownik projektu
– mgr M. Kasprzak-Kępińska)
Opracowanie prognostycznego modelu
przebiegu zjawisk burzowych na podstawie modelu życia komórki burzowej
(projekt rozwojowy, zlecony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju;
kierownik projektu – dr Jan Szturc)
Opracowanie i testowanie zintegrowanego systemu obserwacji zjawisk epizodycznych w Morzu Bałtyckim – wykrywanie i ostrzeganie przed zagrożeniem zakwitami glonów (projekt zlecony przez Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju – kierownik projektu – dr
Elżbieta Łysiak-Pastuszak)
Satelitarne Centrum Aplikacyjne dla
Operacyjnej Hydrologii i Gospodarki
Wodnej (projekt finansowany w ramach EUMETSAT – kierownik projektu – dr Piotr Struzik
Rozwój oprogramowania w formacie
HDF5 do wymiany danych radarowych
między krajami uczestniczącymi w
programie Opera (kierownik projektu –
mgr Maciej Szewczykowski)
Współpraca w zakresie badań wstępnych dla Vattenfall Mining w celu
opracowania strategicznej oceny środowiskowej kopalni Jänschwalde Nord
(kierownik projektu – dr inż. Mariusz
Adynkiewicz-Piragas)
Monitoring Nysy Łużyckiej (część
polska) (kierownik projektu – mgr inż.
Halina Mordalska)
Opracowanie wybranych charakterystyk meteorologicznych i hydrologicznych dla planowanego Parku Rekreacyjnego w rejonie m. Trzebień Mały –
Stara Oleszna, gm. Bolesławiec, woj.
dolnośląskie (Kierownik projektu – dr
inż. Jacek Lisowski).
4.7 Udział w międzynarodowych programach badawczych
Unii Europejskiej
Projekty w 7 Programie Ramowym
BlackSea SCENE II UPGREADE(7 PR) – Rozwój sieci naukowej
Morza Czarnego (kierownik projektu –
mgr Włodzimierz Krzymiński)
GENESIS (7. PR) – Źródłowa Europejska Przestrzeń Informacyjna dla
Środowiska (kierownik projektu –
dr inż. Tomasz Walczykiewicz)
81
GLOWASSIS (7 PR) Wstepne opracowanie światowego serwisu informcyjnego o niedoborach wody w ramach
portalu GMES (kierownik projektu –
dr Michał Ceran)
Norweski Fundusz Badań Naukowych
BALTRAD – Zaawansowana technologicznie meteorologiczna sieć radarowa dla regionu Morza Bałtyckiego
(kierownik projektu – mgr Maciej
Szewczykowski)
deWELLdevelopment – PNRF –
Rozwój i walidacja metod zintegrowanej oceny stanu ekologicznego rzek
i jezior na potrzeby planów gospodarowania wodami w dorzeczu (kierownik projektu – dr Jan Błachuta)
SeAMen – NMF/MF EOG –
Wzmocnienie zdolności administracyjnych w zarządzaniu ochroną środowiska polskiej strefy przybrzeżnej
(kierownik projektu – dr inż. Marzena
Sztobryn)
Servis-Force NMF/MF EOG – System wymiany informacji o stanie ekosystemu Zalewu Wiślanego w ramach
transgranicznej współpracy polskorosyjskiej (kierownik projektu – mgr
Włodzimierz Krzymiński)
NMF-PL0456 – Zagrożenia powodziowe powstałe w wyniku katastrof
budowli piętrzących (kierownik projektu – dr inż. Andrzej Wita)
Inne projekty europejskie
REX-INTEGRATED
PREWENTION – Wnioski do wsparcia zintegrowanej prewencji w redukcji zagrożeń (kierownik projektu – dr inż. Tomasz Walczykiewicz)
INCA-Central EUROPE – INTERREG III Zintegrowany system prognozowania ultrakrótkoterminowego
dla obszaru Centralnej Europy (kie82
rownik projektu – inż. Mateusz Giszterowicz)
SHARP – Ocena Zrównoważonego
Podejścia w Zarządzaniu Zasobami
Wodnymi i Praktyki Odnawiania Zasobów Wód Podziemnych (kierownik
projektu – dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas)
CivPro – Strategie regionalne w prewencji zagrożeń (kierownik projektu –
dr Irena Otop)
SeaDataNet – Europejska infrastruktura dla zarządzania danymi oceanograficznymi (kierownik projektu –
mgr Włodzimierz Krzymiński)
SAMBAH Life+ – Statyczny monitoring akustyczny morświnów bałtyckich
– Program LIFE+ (kierownik projektu
– mgr Włodzimierz Krzymiński)
BALTIC Compass – Kompleksowe
działania strategiczne i inwestycyjne
w zrównoważonym rozwoju rolnictwa
w regionie Morza Bałtyckiego (Batlic
Sea Region Programme 2007–2013)
(kierownik projektu – mgr Włodzimierz Krzymiński)
WSTPB 02.01.00-94-001/09 Moment– Nowoczesne zarządzanie gospodarką wodną w obszarze południowego Bałtyku (kierownik projektu –
mgr Halina Burakowska)
CARPATCLIM contract number
574951 Klimat Regionu Karpat – (kierownik projektu – dr Danuta Limanówka)
THESEUS – Innowacyjne technologie ochrony wybrzeży europejskich
wobec zmian klimatycznych (kierownik projektu – dr inż. Marzena Sztobryn)
Udział w akcjach COST
COST 733 – Harmonisation and Applications of Weather Types Classifications
for European Regions (Harmonizacja
i zastosowania klasyfikacji typów pogody dla regionów Europy). Kierownik
projektu – mgr Anna M. Tomaszewska
COST 734 – Impacts of Climate Change
and Variability on European Agriculture: CLIVAGRI (Wpływ zmian
i zmienności klimatu na rolnictwo
w Europie: CLIVAGRI). Kierownik
projektu – mgr M. Kasprzak-Kępińska
ES 0604 – Atmospheric Water Vapour in
the Climate System (WaVaCS) (Para
wodna w systemie klimatycznym Ziemi). Kierownik projektu – dr Adam Jaczewski
ES 1002 – Short-Term High Resolution
Wind and Solar Energy Production
Forecasts (Estymacja i krótkoterminowe prognozy wysokiej rozdzielczości pola wiatru i energii słonecznej
pod kątem wykorzystania energii odnawialnej Kierownik projektu – mgr
Katarzyna Starosta.
4.8 Centrum Edukacji Hydrologiczno-Meteorologicznej
oraz ogólnopolskie szkoły dla specjalistów
Podobnie jak w poprzednich latach,
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej był organizatorem ogólnopolskich
szkół dla specjalistów, w których wzięło
udział blisko 150 osób. Były to:
◊ XII Szkoła Współczesne problemy
ekstremalnych zagrożeń środowiska w
Skawinie k. Krakowa,
◊ VII Szkoła Meteorologii Lotniczej –
Żar w Międzybrodziu Żywieckim zorganizowana wspólnie z Górską Szkołą
Szybowcową AP,
◊ III Szkoła Meteorologii Żeglarskiej
w Pucku k. Gdyni
oraz
organizowane wspólnie z Komitetem
Gospodarki Wodnej PAN:
◊ XXXIX Szkoła Hydrologii Współczesne zagadnienia hydrologii w Mądralinie k. Otwocka;
◊ XXI Szkoła Gospodarki Wodnej
w Niepołomicach k. Krakowa.
W 2011 r., z kontynuowanej szeroko
zakrojonej w poprzednich latach akcji
Otwartych drzwi IMGW skorzystało ponad 500 osób ze szkół podstawowych
i średnich oraz uczelni wyższych. Mło-
dzieży umożliwiono zapoznanie się
z pracą Instytutu. Odwiedzający mieli
okazję obejrzeć aparaturę, a także zapoznać się z prezentacją multimedialną
Działu Służby Obserwacyjno-Pomiarowej
PSHM i stosowanymi metodami pomiarowymi. Celem tej akcji jest przede
wszystkim wzbudzenie zainteresowania
młodzieży zagadnieniami meteorologii,
hydrologii i synoptyki, ale także uświadomienie jak ważna jest sprawność systemu pomiarowego w ochronie społeczeństwa przed zagrożeniami naturalnymi
(m. in. powodzią), a więc dbałość o urządzenia i instalacje w terenie.
Zorganizowano również:
◊ Piknik z Klimatem w ramach projektu
Partnerstwo dla Klimatu;
◊ Dzień edukacyjny dla wszystkich
dzieci i młodzieży z Zakopanego
i okolic;
◊ Bałtycki Festiwal Nauki – upowszechnienie tematyki i osiągnięć badań naukowych oraz przybliżenie ich
społeczeństwu w możliwie zrozumiałej formie;
83
◊ Dzień Ziemi na Polu Mokotowskim w
ramach edukacji z zakresu ochrony
środowiska.
◊ Film edukacyjny pt.: Słoneczne promieniowanie UV zrealizowane przez
Ośrodek Aerologii w ramach projektu
Poprawa bezpieczeństwa i warunków
pracy.
4.9 Udział pracowników w konferencjach
międzynarodowych i krajowych
W konferencjach międzynarodowych
w roku 2011 uczestniczyło 117 osób, 57
z nich to autorzy lub współautorzy referatów. Trzy osoby przewodniczyły sesjom.
Lp.
Data,
miejsce
Instytut był organizatorem lub współorganizatorem następujących 5 konferencji,
seminariów i sympozjów międzynarodowych:
Tytuł
Organizatorzy/uczestnicy
1.
9–11.03,
Kraków
Warsztaty dla Koordynatorów ds. Komunikacji
Społecznej z Narodowych Służb Meteorologicznych i Hydrologicznych Członków WMO
29 krajów z całego świata
2.
28–29.03,
Gdańsk
System wymiany informacji o stanie ekosystemu
Zalewu Wiślanego w ramach polski-rosyjskiej
współpracy transgranicznej
IMGW-PIB OGa/Polska,
Rosja, Norwegia
3.
13–16.06,
Książ
XIV Międzynarodowa Konferencja Technicznej
Kontroli Zapór. Bezpieczeństwo zapór – nowe
wyzwania
OTKZ, ZW /Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia
4.
03.10,
Sopot
System pomiarów falowania w służbie bezpieczeństwa ruchu na Zatoce Gdańskiej
IMGW-PIB OGa/Polska,
Hiszpania, USA
3rd CIV PRO Interregional Conference
IMGW-PIB OWr/Grecja,
Rumunia, Słowacja, Węgry, Słowenia, Belgia,
Polska
5.
23–24.11,
Wrocław
W konferencjach krajowych w 2011 r.
uczestniczyło 217 osób, z których 121 to
autorzy lub współautorzy referatów.
Dziewięć osób przewodniczyło sesjom.
Lp
1.
2.
84
Data,
miejsce
1–2.02,
Warszawa
16–18.03
Instytut był organizatorem lub współorganizatorem 12 konferencji, seminariów i sympozjów krajowych. Były to:
Tytuł
Organizator/uczestnicy
Seminarium roczne – zad. 4. w projekcie KLIMAT
PF
II Warsztaty metod badań śniegu i bezpieczeństwa zimowego
DSPO Kraków, IGiPZ
PAN, Uniw. Wrocławski,
Uniw. Śląski, GOPR, IG
PAN, TPN
3.
4.
5.
6.
5–6.05,
Wojanów
19–21.05,
Kraków
25.05,
Kraków
31.05,
Gdynia
7.
21–23.09,
Sandomierz
8.
21–23.09,
Sandomierz
9.
19.10,
Warszawa
10.
16.11,
Kraków
11.
8.12,
Warszawa
12.
13–14.12,
Warszawa
130 lat obserwacji meteorologicznych na
Śnieżce
Warsztaty hydromorfologiczne oceny zrównoważonego stanu rzek i potoków
Śnieg i lawiny w górach polskich w sezonie
zimowym 2010/2011
Spodziewane zmiany klimatu w polskiej strefie
brzegowej
XXXI Ogólnopolska Szkoła Hydrauliki
(SH2011)
XXI Ogólnopolska Szkoła Gospodarki Wodnej
(SGW2011)
Klęski żywiołowe, a bezpieczeństwo wewnętrzne kraju
GIS Day 2011. Zastosowanie technik GIS w
meteorologii, hydrologii oraz gospodarce wodnej
II Forum Naukowo-Techniczne po powodzi
2010 – analizy i wnioski
Zmiany klimatu i ich wpływ na środowisko
naturalne Polski oraz określenie ich skutków
ekonomicznych“
IMGW-PIB OWr
IMGW-PIB OKkZGWiSW
DSPO Kraków
PE
Uniwersytet Rolniczy im.
Hugona Kołłątaja w Krakowie, IMGW-PIB, przy
udziale: Sekcji Gospodarki
Wodnej i Jakości Wód,
Komitetu Gospodarki
Wodnej PAN, RZGW w
Krakowie, Urzędu Miasta
Sandomierz
Uniwersytet Rolniczy w
Krakowie, IMGW-PIB,
przy udziale: Sekcji Gospodarki Wodnej i Jakości
Wód, Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, RZGW w
Krakowie, Urzędu Miasta
Sandomierz
PF
IMGW-PIB OKkZGWiSW
IMGW PIB
PE
4.10 Działalność wydawnicza oraz ogólnotechniczna
W 2011 r. wydano drukiem 3 zeszyty
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej (nakład 250 egz.). W serii
Monografie ukazało się 9 pozycji. Wśród
nich na szczególną uwagę zasługują prace:
Dorzecze Wisły. Monografia powodzi majczerwiec 2010 oraz Dorzecze Odry. Monografia powodzi 2010, prezentujące przy-
czyny, przebieg, i skutki jednej z największych powodzi w historii Polski – z 2010 r.
Wykaz wydawnictw opublikowanych
w roku 2011 przedstawiono w tabeli.
W celu upowszechnienia informacji o
publikacjach IMGW prezentowaliśmy je
m. in. na konferencjach organizowanych
przez IMGW oraz – tradycyjnie – podczas
kolejnej Szkoły Hydrologii, a także na
85
Krajowym Kongresie Hydrologicznym.
Wykaz książek, które ukazały się nakładem
Instytutu jest także zamieszczony na stronie
<www.imgw.pl> Ponadto, książki wydane
przez Instytut są oferowane za pośrednictwem Internetu na stronie <www.sklep.
imgw.pl>
Działalność wydawnicza IMGW w roku 2011
Lp.
1.
2.
Rodzaj
publikacji
Czasopisma
Autor, tytuł
Objętość
a.w.
Nakład
egz.
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej z. 1–2/2011
8,1
250
Wiadomości Hydrologii Meteorologii Gospodarki Wodnej z. 3/2011
7,5
250
3.
Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 1986–2005
9,6
500
4.
K. Różdżyńksi – Operacyjna, półautomatyczna weryfikacja danych telelimnimetrycznych metodą analizy metrologicznej
24,3
120
5.
K. Różdżyński – Operational semi-automatic verification of telelimnimetric
data under metrological analysis
24,5
120
6.
T. Tokarczyk – Metody oceny zasobów wodnych zlewni rzek o różnym
charakterze i stopniu zagospodarowania
9
150
24,5
300
7.
Monografie Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania
red. J. Winter, A. Kosik, A. Wita
8.
50 lat Technicznej Kontroli Zapór w Polsce
7
500
9.
Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej
10,5
150
10.
Dorzecze Wisły. Monografia powodzi maj-czerwiec 2010
red. M. Maciejewski, M.S. Ostojski, T. Walczykiewicz
22,1
1000
11.
Dorzecze Odry. Monografia powodzi 2010
red. M. Maciejewski, M.S. Ostojski, T. Tokarczyk
15,3
1000
12.
M. Ozga-Zielińska, E. Kupczyk, B. Ozga-Zieliński, R. Suligowski, J. Brzeziński, J. Niedbała – River-flooding potential in terms of water structures
safety and flooding hazard
5,5
150
7,75
150
6,2
250
1
120
13.
Różne
Bałtyk Południowy – charakterystyka wybranych elementów środowiska
w 2007 roku
14.
Sprawozdanie z działalności IMGW w r. 2010
15.
Informacja o pracach n-b zakończonych w IMGW w ramach działalności
statutowej w r. 2010
Razem
Dnia 1 grudnia 2011 r. Instytut rozpoczął współpracę z Wyższą Szkołą Ekonomiczną w Białymstoku w ramach platformy ePNP. Służy ona rozpowszechnianiu
i sprzedaży elektronicznych publikacji
naukowych w internecie. Do końca 2011 r.
IMGW przekazało do sprzedaży w tej formie 68 publikacji z lat 2007–2011. Współ
86
182,85
5010
praca z Wyższą Szkołą Ekonomiczną będzie kontynuowana do 2019 r.
W ramach działalności ogólnotechnicznej magazyn wydawniczy rozprowadzał
publikacje zarówno z bieżącej pro-dukcji,
jak i z lat ubiegłych. Ogółem nieodpłatnie
przekazano 25 pozycji (1593 egzemplarze),
głównie do komórek organizacyjnych
IMGW-PIB oraz w ramach wymiany do
bibliotek w kraju i za granicą (219 egzemplarzy). Odpłatnie przekazano 535 egzemplarze.
W zakresie informacji naukowo-technicznej prowadzono działalność rutynową,
związaną z obsługą potrzeb pracowników
naukowych oraz służącą temu rozbudową
komputerowych i tradycyjnych zbiorów
danych. Była to m. in. obsługa 9 tematów
w systemie informacji adresowanej oraz
współpraca z systemem SYNABA, do
którego przekazano karty 20 zakończonych
prac naukowo-badawczych.
Zbiór biblioteki powiększył się w ramach zakupów o 17 książek oraz 28 roczników czasopism krajowych (15) i zagranicznych (13). Z darów oraz bezpłatnej wymiany krajowej i zagranicznej pochodzą 72
książki oraz 236 zeszytów czasopism.
4.11 Publikacje
W roku 2011 w wydawnictwach periodycznych i zwartych oraz w materiałach konferencyjnych opublikowano 308
prac przygotowanych przez pracowników
IMGW, w tym 39 to streszczenia referatów i posterów prezentowanych na konferencjach, sympozjach i seminariach nau-
kowych. W wydawnictwach własnych
IMGW-PIB opublikowano 132 prace,
a w wydawnictwach zagranicznych –
czasopi-smach i materiałach konferencyjnych – 45 prac. Wykaz wszystkich publikacji przedstawiono w rozdziale 8.
4.12 Stopnie naukowe nadane pracownikom IMGW-PIB
Lp. Stopień Imię
naukowy i nazwisko
Data uchwały Tytuł pracy
o nadaniu
stopnia
15.03.2011
Niepewność w radarowych
pomiarach opadu z punktu
widzenia hydrologii
Dziedzina,
dyscyplina,
specjalność
nauki o Ziemi,
geografia
nauki techniczne ,
inżynieria środowiska,
inżynieria i gospodarka wodna
1.
doktor
habilitowany
Jan
Szturc
2.
doktor
Urszula
OpialGałuszka
20.12.2011
3.
doktor
Mieczysław
Dąbrowski
20.12.2011
4.
doktor
Piotr
Kowalski
20.12.2011
Model stężeń zanieczyszczeń
biogennych w rzece w powiązaniu z gospodarką ściekową
w zlewni
Uwarunkowania naturalne
i antropogeniczne obiegu
wody w Systemie Wielkich
Jezior Mazurskich
Hierarchia potrzeb obszarowych małej retencji dla obszaru administrowanego przez
RZGW Gdańsk
nauki techniczne ,
inżynieria środowiska ,
hydrologia i gospodarka wodna
nauki techniczne ,
inżynieria środowiska ,
hydrologia i gospodarka wodna
87
Działalność w zakresie komunikacji społecznej, marketingu
i współpracy z zagranicą
5.1 Komunikacja społeczna i marketing
Partnerstwo na zasadach wzajemnej
współpracy
1. W 2011r. IMGW-PIB rozpoczął
współpracę z polskimi liniami czarterowymi EnterAir. Partnerstwo to opiera się na wymianie usług, które maja
na celu wzmocnienie pozycji obu marek. Instytut dostarcza 2–3 razy do roku materiały opatrzone logotypami
IMGW-PIB oraz Pogodynka.pl, a linie
EnterAir dystrybuują je na swoich pokładach. Obie strony zobowiązały się
także do zamieszczenia logotypów
partnera na swoich stronach internetowych.
2. Od lutego IMGW-PIB jest partnerem
Fundacji Hospicjum Onkologiczne.
Głównym zadaniem, jakie wyznaczył
sobie IMGW-PIB, to wspieranie Fundacji w działaniach promocyjnych, takich jak np. przekazanie 1% podatku
dochodowego. Formy pomocy mogą
być różne – wykupienie powierzchni
reklamowej dla Fundacji np. w centrum Warszawy, rozdawanie materiałów promujących działania Fundacji
przy okazji różnych wydarzeń
IMGW-PIB.
3. Od października IMGW-PIB wpiera
działalność Stowarzyszenia Walki
z Rakiem Płuca. Współpraca ma na celu szerzenie świadomości o zagroże88
niach dla zdrowia i życia, jakie niesie
za sobą palenie tytoniu. Dzięki zamieszczeniu bannera na stronie internetowej Pogodynka.pl użytkownicy mogą zapoznać się z informacjami dostępnymi na stronie Stowarzyszenia.
4. Od grudnia 2011r. IMGW-PIB wspiera zespół szkół specjalnych przy
Instytucie Pomnik –Centrum Zdrowia
Dziecka. Przekazany przez Państwową
Służbę Hydrologiczno-Meteorologiczną sprzęt i urządzenia przyczynią się
do powstania ogródka edukacyjnego
na terenie szkoły. Dodatkowo nasi
specjaliści oferują pomoc w poszerzaniu wiedzy nauczycieli, tak aby swobodnie mogli wyjaśniać uczniom do
czego służą i jak działają urządzenia w
ogródku edukacyjnym.
Wydarzenia
1. W kwietniu kolejny raz braliśmy
udział w obchodach Światowego Dnia
Ziemi. Dla najmłodszych przygotowaliśmy gry i konkursy edukacyjne poświęcone tematyce pogodowej. Młodzi artyści mogli dać upust swym talentom malarskim na specjalnie przygotowanej tablicy. Rysunki nawiązywały do różnych skojarzeń z pogodą.
Dużym zainteresowaniem cieszył się
ogródek meteorologiczny. Specjaliści
tłumaczyli wszystkim zaciekawionym
funkcjonalność i przydatność urządzeń
pomiarowych, które na co dzień służą
synoptykom i hydrologom do sporządzania prognoz. Dla starszej publiczności przygotowaliśmy stanowisko objaśniające zawartość portalu pogodowego Pogodynka.pl oraz usługi
i produkty, którymi dysponuje IMGWPIB.
2. W czerwcu 2011r. obchodziliśmy 100lecie stacji IMGW-PIB w Zakopanem.
Z tej okazji przygotowaliśmy dzień
edukacyjny dla wszystkich dzieci
i młodzieży z Zakopanego i okolic.
Wszyscy chętni mogli uczestniczyć
w lekcjach poświęconych meteorologii
i hydrologii; dzieci poznawały proces
powstawania prognozy pogody, istotę
wykonywania pomiarów oraz działanie przyrządów w ogródku meteorologicznym. Przygotowaliśmy także różnorodne gry i zabawy o charakterze
edukacyjnym: wielkoformatowa gra
Pogodynka, krzyżówki, rebusy, tory
przeszkód, segway, trampoliny i konkurs plastyczny, którego uczestnicy
mogli podziwiać swoje prace na specjalnie zorganizowanej wystawie na
Krupówkach. Największą atrakcją tego dnia był lot balonem.
3. Dział Komunikacji Społecznej współorganizował dni otwarte w IMGWPIB. Na tę okazję przygotowano ulotki
i drobne upominki. Zwiedzający poznali zasady działania ogródka meteorologicznego, mieli okazję dowiedzieć się na czym polegają i jak wykonuje się pomiary. Następnie dyżurny synoptyk i hydrolog przedstawiali
zakres swojej pracy, obrazując to mapami, wykresami, tabelami. Ostatnim
punktem wycieczki było zaprezentowanie funkcjonalności serwisu Pogodynka.pl
Biuro prasowe
1. W 2011 r. media publiczne oraz prywatne korzystały z prognoz i ostrzeżeń
opracowanych w biurach prognoz zarówno w Ośrodku Głównym, jak
i w oddziałach.
2. Synoptycy udzielali wywiadów i informacji do reportaży dotyczących aktualnej i prognostycznej sytuacji pogodowej, działalności służby pomiarowo-obserwacyjnej i prognostycznej,
sposobów opracowywania prognoz
meteorologicznych i hydrologicznych,
pracy synoptyka. Specjaliści byli również zapraszani do rozgłośni radiowych i telewizji, gdzie uczestniczyli
w audycjach dotyczących prognozowania pogody. Jako źródło informacji
podawany był IMGW-PIB.
3. Kontynuacja współpracy z Polską
Agencją Prasową. Współpraca dotyczy regulacji działań i ustalania wzajemnych praw i zobowiązań obu stron
w zakresie dystrybucji przez PAP informacji pogodowych.
4. Monitoring mediów – niezbędny w codziennej pracy biura prasowego. Ułatwia szybkie wyszukiwanie wszelkich
publikacji na temat IMGW-PIB. System pozwala na śledzenie i porównywanie statystyk oraz szybkie reagowanie w przypadku publikacji materiałów nieprawdziwych, negatywnie
wpływających na wizerunek instytucji.
5. Pozostałe działania biura prasowego
IMGW-PIB:
- utrzymywanie stałych relacji z mediami i społeczeństwem poprzez konferencje
prasowe
zwoływane
w IMGW-PIB
- komunikaty prasowe traktowane jako
główny kanał informowania dziennikarzy
89
- koordynacja wywiadów i spotkań ze
specjalistami IMGW-PIB
- informowanie społeczeństwa o anomaliach pogodowych poprzez pasek informacyjny strony <www.pogodynka.pl>
- wprowadzenie dodatkowych procedur
informowania społeczeństwa o zagrożeniach meteorologicznych i hydrologicznych
Biuro intranetu i internetu
- bieżąca aktualizacja i rozbudowa
wewnętrznego portalu informacyjnego
- bieżąca aktualizacja strony internetowej IMGW-PIB
- projekty graficzne wykonywane na
potrzeby IMGW-PIB
- obsługa fotograficzna wszelkich spotkań i wizyt zagranicznych
Pozostałe działania Działu Komunikacji
Społecznej mające na celu poprawę wizerunku firmy
- stworzenie poradnika dla prasowych
służb meteorologicznych i hydrologicznych pt: Nowoczesne narzędzia
komunikacji. Komunikacja doskonała
- wydanie tomiku poezji laureatów konkursu – Poetycko o pogodzie
- udział poprzez działania promocyjnoinformacyjne w projektach unijnych:
KLIMAT, EULAKES oraz ISOK
- działania mające na celu poprawę
komunikacji wewnętrznej – impreza
integracyjna i rozdanie statuetek
w konkursie na Pracownika Roku
- IMGW – Dzieciom, mikołajkowa akcja
edukacyjna w bielańskich przedszkolach
Sekcja ds. Wdrażania Nowych Mediów
m.pogodynka.pl
Strona <m.pogodynka.pl> została
stworzona w 2011 r. z myślą o szybkim
90
ostrzeganiu przed groźnymi zjawiskami
pogodowymi oraz ułatwieniem dostępu
do danych pogodowych dla przeciętnego
użytkownika, który w chwili obecnej nie
ma dostępu do komputera. Jest to łatwiej
dostępna i prostsza w obsłudze wersja
strony pogodynka.pl. Znajdują się na niej
przetworzone, podstawowe dane pogodowe, takie jak:
•
•
•
•
•
aktualna pogoda dla wybranych miast,
prognoza opisowa dla Polski,
ostrzeżenia meteorologiczne,
ostrzeżenia hydrologiczne,
zdjęcia radarowe dla obszaru Polski.
Całość jest przygotowana tak żeby łatwo i sprawnie można było sprawdzić
pogodę z telefonu komórkowego bądź też
urządzenia podłączonego do internetu
o małym transferze danych.
m.latanie.pogodynka.pl
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom
i rosnącym potrzebom użytkowników
polskiej przestrzeni powietrznej oraz
w celu ułatwienia dostępu do informacji
meteorologicznych za pośrednictwem
mobilnych urządzeń telekomunikacyjnych
uruchomiono możliwość testowego pobierania danych radarowych za pomocą
telefonów komórkowych.
Nowoopracowany produkt został zobrazowany według podziału sektorowego
Polski,żeby był zsynchronizowany z innymi dostępnymi produktami. Podział
sektorowy na obszary lotnicze A1-A5
dostępny jest w trybie operacyjnym online tylko i wyłącznie z telefonów komórkowych pod następującymi adresami
mobilnymi: m.pogodynka.pl/radarlot lub
m.latanie.pogodynka.pl. Jest to usługa
bezpłatna.
Stworzenie wersji mobilnych obu
serwisów umożliwiło użytkownikom
szybki dostęp do informacji, które są
ważne dla bezpieczeństważycia i mienia.
Mobilne aplikacje pogodowe
Kolejnym sposobem na rozpowszechnienie produktów Służby HydrologicznoMeteorologicznej było stworzenie przez
IMGW-PIB mobilnych aplikacji pogodowych, działających pod systemami iOS
oraz Android. Tylko na te dwie platformy
istnieje już po kilkaset tysięcy różnego
rodzaju aplikacji, natomiast żadna z nich
nie korzystała do tej pory z danych przetwarzanych praz Instytut.
Główne zalety aplikacji mobilnych
IMGW-PIB to:
• dostępność i przepływ danych „zawsze i wszędzie”
• stały kontakt z użytkowników z produktami IMGW-PIB
Aplikacje IMGW-PIB są do pobrania
odpowiednio z AppStore i Android Market. Każdy system udostępnia dwie wersje: podstawową i rozszerzoną.
Wersja podstawowa prezentuje: aktualne i prognozowane warunki pogodowe
dla wszystkich miejscowości w Polsce
oraz ostrzeżenia meteorologiczne i hydrologiczne IMGW-PIB.
Wersja rozszerzona zawiera dodatkowo animowane zdjęcia radarowe Polski,
bieżące stany wód w polskich rzekach,
sezonowe produkty pogodowe min: dla
narciarzy, żeglarzy itp.
Ostrzeżenia SMS
System SMS METEO IMGW-PIB to
nowoczesne narzędzie, za pomocą którego na szeroką skalę są rozpowszechniane
ostrzeżenia meteorologiczne i hydrologiczne dla Polski.
System został oparty na najnowszych,
sprawdzonych technologiach z dziedziny
telekomunikacji oraz informatyki. Dzięki
niemu każdy użytkownik telefonu komór-
kowego na terenie Polski może otrzymywać informacje o groźnych zjawiskach,
które mogą wystąpić w jego regionie.
Do wyboru są następujące kategorie
produktów:
• Codzienna prognoza pogody – dla
•
•
•
•
•
•
•
jednej, wybranej przez użytkownika
miejscowości
Lato - ostrzeżenia meteorologiczne lub
hydrologiczne występujące w sezonie
letnim
Jesień – analogicznie jw.
Zima – analogicznie jw.
Wiosna– analogicznie jw.
Sezonowe informacje dla narciarzy –
zawierają dane dot. pokrywy śnieżnej
oraz aktualnych temperatur
Prognoza dla lotników– zaawansowana prognoza dla lotników, zawierająca
wszystkie niezbędne informacje potrzebne do bezpiecznego lotu i hobbystycznego korzystania z przestrzeni
powietrznej.
Synoptyczna prognoza dla żeglarzy –
zaawansowana prognoza pogody dla
wybranych akwenów w Polsce, zawierająca wszystkie niezbędne informacje
potrzebne do bezpiecznego odpoczynku nad wodą.
gmina.pogodynka.pl
Platforma dystrybucyjno-informacyjna
dla zarządzających jednostki samorządu
terytorialnego w Polsce.
Jestto zintegrowany system, podłączony do oficjalnego serwisu pogodowego
<www.pogodynka.pl>, odpowiadający na
zapotrzebowanie dla zarządzających jednostkami
samorządu
terytorialnego
w Polsce.
Celem powstania była realizacja jednego z zadań statutowych – ostrzeganie
i dystrybucja, czyli rozpowszechnianie
ostrzeżeń
pogodowych
IMGW-PIB
91
w formie SMS-ów, których jesteśmy
dostawcą, czyli błyskawiczne informowanie społeczeństwa za pomocą krótkich
alertów.
System jest dostępny dla 2788 jednostek samorządu terytorialnego (JST),
w tym:
•
•
•
•
•
gmin miejskich,
gmin wiejskich,
gmin miejsko-wiejskich,
starostw powiatowych,
miast na prawach powiatu.
Gmina.pogodynka.pl zawiera informacje pogodowe przeznaczone dla wybranej
jednostki
samorządu
terytorialnego
w Polsce, takie jak:
• ostrzeżenia hydrologiczne i meteoro•
•
•
•
logiczne dla województwa, na którym
znajduje się gmina,
dane ze stacji telemetrycznych dla
poszczególnej zlewni: wysokość opadu oraz poziom rzeki,
prognoza pogody,
zdjęcia radarowe z 30-minutowym
opóźnieniem,
radary opadów Cosmo.
W planach jest rozbudowa systemu
o kolejne produkty.
Największym atutem zakładki jest
bramka SMS-owa, za pomocą której zarządzający JST:
• mogą automatycznie wysyłać ostrzeżenia meteorologiczne lub hydrologiczne
do wybranych mieszkańców lub grupy
odbiorców,
• wysyłać własne informacje do mieszkańców, np.: zapraszamy na akcję profilaktyczną …, itp.
• tworzyć grupy użytkowników.
Dostęp do systemu mają tylko upoważnione osoby, czyli zarządzający: wój92
towie, burmistrzowie, prezydenci miast,
starości powiatowi.
Inne działania sekcji GW –
<www.pogodynka.pl>:
1. Rozszerzono szatę graficzną do trzech
wersji: neutralna, kobieca oraz męska.
2. Spersonalizowano stronę poprzez
dodanie opcji logowania.
3. Dodano kanał RSS oraz newsletter,
który informuje stałych użytkowników
strony o nowościach i zmianach.
4. Wprowadzono encyklopedię pogodynkową, czyli spis haseł pogodowych.
Zawiera encyklopedyczną wiedzę
z hydrologii, meteorologii, klimatologii i ekologii.
5. Stworzono zakładkę poświęconą dzieciom, która zawiera część informacyjną,a także edukacyjno-rozrywkową
związaną z pogodą. Dodatkowym
uzupełnieniem jest gra edukacyjna,
która powstała na iPadPogodowe zgadywanki – bezpłatnie do ściągnięcia
z Appstore.
6. Przygotowanozakładkę skierowaną do
miłośników piłki nożnej, której ostateczny wygląd i treść zobaczymy podczas Mistrzostw Europy 2012. Na razie znajduje się tam autorskie opracowanie dot. warunków pogodowych
podczas wcześniejszych mistrzostw.
7. Stworzono polskojęzyczną wersję
strony Światowej Organizacji Meteorologicznej dostępną za pośrednictwem naszej strony pogodowej.
8. Została rozbudowana społeczność
pogodynkowa. W 2011 r. udało nam
się pozyskać za sprawą facebooka
6800 użytkowników, z czego 2835
z 20 największych miast w Polsce.
Szkolenia – Projekt
IMGW-PIB opracował wniosek o dofinansowanie z funduszy europejskich na
rozwój kapitału ludzkiego. Wniosek uzyskał aprobatę Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości i Instytut otrzymał
decyzję o dofinansowaniu do kształcenia
pracowników w wysokości 1 875 085,02
zł. Od 16 czerwca 2011 r. do 15 sierpnia
2013 r. IMGW-PIB realizuje projekt
Rozwój kompetencji pracowników IMGW
na rzecz wspólnego rozwoju współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt ma charakter ponadregionalny
i jest skierowany do 600 pracowników
IMGW-PIB zatrudnionych w Ośrodku
Głównym oraz Oddziałach. Założeniem
jest objęcie działaniem 600 pracowników,
w tym 300 powyżej 45 roku życia. Potrzeba projektu szkoleniowego wynika ze
strategii rozwoju (według modelu organizacji uczącej się), zdiagnozowanych problemów i potrzeb niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i utrzymania
konkurencyjności IMGW-PIB na rynku
oraz analizy luk kompetencyjnych i potrzeb szkoleniowych przeprowadzonej
w 2010 r. wśród pracowników i dyrekcji
IMGW-PIB.
W szkoleniach w ramach Projektu
wzięło udział 246 osób – stanowi to 41%
wszystkich uczestników. Tematy szkoleń
zrealizowanych w 2011 r. to:
● Kurs j. angielskiego
● Coaching
● Doradztwo dla pracowników w wieku
45+
● Zarządzanie wiekiem
● Nowelizacja prawa zamówień publicznych
● Zaawansowane techniki radzenia sobie
ze stresem
● Ocena pracownicza
● Pakiet Office
● Kontrola wewnętrzna w instytucji
Udział pracowników w szkoleniach
pozwolił na pogłębienie ich wiedzy
w dziedzinach, w których się specjalizują
oraz na lepsze wykonywanie powierzonej
pracy.
Konkurs – Znakomity Przywódca
W kwietniu 2011 r. IMGW-PIB zgłosiło uczestnictwo Dyrektora Naczelnego
Mieczysława S. Ostojskiego do konkursu
Znakomity Przywódca, zorganizowanego
przez Polską Nagrodę Jakości. We wniosku szczegółowo opisano osiągnięcia,
cele, priorytety Dyrektora Instytutu. 25
sierpnia 2011 r. Komisja Weryfikacyjna
Komitetu PNJ Prezydium Komitetu Polskiej Nagrody Jakości przyznała Dyrektorowi Dyplom i Statuetkę Finalisty V edycji konkursu Znakomity Przywódca. Komisja opracowała szczegółową ocenę
Laureata, w której zawarto kierunki działań Dyrektora. Na szczególne podkreślenie zasługiwała konsekwentna realizacja
podstawowego celu działania Instytutu,
jakim jest zaspokajanie potrzeb społeczeństwa, gospodarki narodowej i obronności państwa. Cel ten Instytut realizuje
przez prowadzenie prac badawczych,
rozwojowych,
wdrożeniowych
oraz
utrzymanie sieci obserwacyjno - pomiarowych, prowadzenie obserwacji i pomiarów, opracowywanie prognoz, komunikatów i ekspertyz.
11 listopada 2011 r. z rąk Wiceprezesa
Rady Ministrów – Waldemara Pawlaka
oraz Prezesa Krajowej Izby Gospodarczej
– Andrzeja Arendarskiego, Dyrektor
IMGW-PIB Mieczysław S. Ostojski
otrzymał Dyplom oraz Statuetkę Finalisty
V edycji konkursu Znakomity Przywódca.
Marketing
W 2011 r. Dział Marketingu zrealizował następujące zadania:
1. Sprzedaż produktów IMGW-PIB
klientom z Polski i z zagranicy.
● Tłumaczenia dokumentów związanych ze sprzedażą produktów zagranicznym klientom.
93
2. Obsługa sklepu internetowego
3. Opracowanie strategii marketingowej
na 2012 r.
● Kontynuacja działań zmierzających
do osiągnięcia wzrostu sprzedaży.
● Stały monitoring sprzedaży produktów komercyjnych.
4. Doskonalenie skuteczności pracowników Działu Marketingu
● Udział w konferencjach branżowych organizowanych przez kluczowych klientów IMGW-PIB.
● Udział w szkoleniach dotyczących
obsługi klienta w jednostkach naukowo-badawczych.
● Udział w konferencjach dotyczących współpracy producentów
i Działu Marketingu) w celu optymalizacji pracy w dziale.
5. Optymalizacja działań dotyczących
utrzymania zawartych kontraktów.
6. Wykorzystanie wiedzy o konkurencji
w celu optymalizacji zysku ze sprzedaży produktów IMGW-PIB.
7. Aktywne pozyskiwanie nowych odbiorców komercyjnych.
8. Współudział w opracowaniu dystrybucji nowych innowacyjnych produktów
IMGW-PIB, np. POGODYNKA TV
9. Współudział w opracowaniu zakresu
produktów meteorologicznych i usług
IMGW-PIB przeznaczonych do obsługi EURO 2012.
10. Współudział w opracowywaniu wymagań do specyfikacji zmiany elektronicznego Systemu Obsługi Klienta.
11. Współudział w zadaniu migracji do
systemu kodowania informacji meteorologicznych w postaci BUFR.
12. Organizacja prezentacji produktów
radarowych dla klientów w siedzibie
IMGW-PIB i w siedzibach Klientów.
13. Opracowanie danych z załączników
zgłoszenie klienta komercyjnego.
14. Kontynuacja współpracy z francuską
firmą METEORAGE w celu wprowadzenia nowego produktu ostrzeżenia
przed wyładowaniami atmosferycznymi na polski rynek meteorologiczny.
15. Wprowadzenie nowych
produktów IMGW-PIB.
cenników
16. Nowe formy dystrybucji produktu
Dedykowanych stron internetowych
dla poszczególnych klientów.
17. Współudział w imprezie Dzień Ziemi.
5.2 Współpraca z zagranicą
W 2011 r. pomyślnie rozwijała się
współpraca naukowa i techniczna IMGWPIB ze służbami meteorologicznymi
i hydrologicznymi Niemiec, Francji, Austrii, Finlandii, Czech, Słowacji, Ukrainy.
Współpraca w ramach Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO)
Najważniejszym wydarzeniem w kalendarzu działalności Światowej Organizacji
94
Meteorologicznej w 2011 r. był XVI
Światowy Kongres Meteorologiczny,
obradujący w Genewie od 16 maja
do 3 czerwca. Przedstawiciele polskiej
służby hydrologicznej i meteorologicznej
brali w nim czynny udział.
Kongres Meteorologiczny, zwoływany
co cztery lata, jest najwyższą władzą
WMO. Ustalane tam rezolucje wyznacza-
ją ramy działania WMO, stanowią istotne
rekomendacje dla rozwoju narodowych
służb meteorologicznych i hydrologicznych świata. W programie XVI Kongresu
znalazła się obszerna dyskusja nad
wszystkimi aspektami działalności Organizacji, włącznie z określeniem przyszłego kierunku jej rozwoju, w tym sprawami
budżetu WMO na kolejny czteroletni 16.
okres finansowy, organizacją Globalnych
Ram Służb Klimatycznych (GFCS), funkcjonowaniem wszystkich programów
badawczych i technicznych WMO. Istotnym punktem obrad były wybory władz
WMO na nową kadencję. Najistotniejsza
z punktu widzenia polskiej delegacji kwestia wyborów przebiegła pomyślnie. Dyrektor IMGW-PIB Mieczysław S. Ostojski został wybrany na stanowisko Drugiego Wiceprezydenta WMO. Jeszcze w
trakcie Kongresu przedstawiciele delegacji kontynuowali akcję promującą polskiego kandydata oraz narodową służbę
hydrologiczno-meteorologiczną. Wykorzystano specjalnie przygotowane materiały, m.in. informator o Wysokogórskim
Obserwatorium Meteorologicznym na
Śnieżce przygotowany z okazji 130-lecia
jego istnienia oraz podręcznik na temat
nowoczesnych metod komunikacji i kontaktów z mediami, przedstawiający rezultaty międzynarodowych warsztatów zorganizowanych w marcu w Krakowie
wspólnie z WMO. Przedstawione materiały spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników Kongresu.
Dyrektor M. S. Ostojski zadeklarował
pełne poparcie i chęć ścisłej współpracy
z nowo wybranymi władzami WMO –
z Prezydentem WMO Davidem Grimesemz kanadyjskiej służby meteorologicznej, a także z Sekretarzem Generalnym
WMO, Michaelem Jarraudem. Zwrócił
uwagę na konieczność silniejszego zaakcentowania
związków
meteorologii
i hydrologii oraz wzmacniania roli służb
hydrologiczno-meteorologicznych w narodowych systemach organizacji służb
antykryzysowych.
Obrady 63. sesji Rady Wykonawczej
WMO, następujące bezpośrednio po
Kongresię, były skoncentrowane na organizacji nowej struktury działania Organizacji. Ustalono, że Dyrektor M. S. Ostojski wraz z ekspertami wspomagającymi
z
polskiej
służby
hydrologicznometeorologicznej będą brali udział
w pracach kilku ciał eksperckoraportujących Rady (Grupy Robocze ds.
Planowania Strategicznego i Operacyjnego oraz ds. Klimatu i Powiązanych Zagadnień Pogody, Wody i Środowiska,
Komisja WMO przy ONZ ds. Emerytur,
Komitet ds. Audytu). Dyrektor M.S.
Ostojski został również wybrany na Raportującego Rady w zakresie ram zarządzania jakością WMO.W tym ostatnim
aspekcie należy podkreślić, że prace rozpoczęły się krótko po zakończeniu obrad
Kongresu, a pierwsze spotkania, w których wziął udział Dyrektor IMGW-PIB,
w asyście ekspertów w zakresie zarządzania jakością w meteorologii lotniczej,
odbyły się wczesną jesienią. Ponadto
Rada wybrała Dyrektora IMGW-PIB ds.
Innowacji, Marketingu i Polityki Zagranicznej Łukasza Legutko na członka Panelu Eksperckiego ds. Edukacji i Szkoleń.
Z racji wydarzenia, jakim był Kongres
i jego wpływu na działalność wszystkich
organów
statutowych
Organizacji,
w 2011 r. nie organizowano sesji żadnej
z ośmiu Komisji Technicznych WMO.
Przedstawiciele IMGW aktywnie uczestniczyli jednak w pracach paneli eksperckich poszczególnych Komisji, grup roboczych i zespołów zadaniowych europejskiej Szóstej Regionalnej Asocjacji
WMO.
95
W dniach 9–11 marca w Krakowie
miały miejsce ogólnoświatowe warsztaty
dla przedstawicieli narodowych służb
hydrologiczno-meteorologicznych
ds.
informacji i komunikacji społecznej
(Workshop for WMO Information and
Public AffairsFocalPoints), organizowane
wspólnie z 7th Press Officers Workshop
of EUMETSAT. W wydarzeniu wzięło
udział 45 przedstawicieli służb europejskich i pozaeuropejskich.
IMGW-PIB organizuje wraz z WMO
cykliczne szkolenia dla Punktów Kontaktowych Regionalnych Asocjacji WMO ds.
Informacji i Spraw Publicznych. Z okazji
tego szkolenia IMGW-PIB wydało
wspólnie z WMO podręcznik nt.
nowoczesnych metod komunikacji i kontaktów z mediami, zaprezentowany
w maju 2011 r. podczas XVI Światowego
Kongresu Meteorologicznego WMO.
W celu lepszej koordynacji działań
związanych z nowymi obowiązkami Dyrektora Naczelnego powstało Biuro ds.
Współpracy z WMO.
EUMETSAT
Europejska Organizacja Eksploatacji
Satelitów
Meteorologicznych
EUMETSAT zapewnia utrzymanie i stały
rozwój systemu europejskich satelitów
meteorologicznych i udostępnia krajom
członkowskim dostęp do rejestrowanych
danych i opracowywanych produktów.
Aktualnie posiada trzy satelity geostacjonarne METEOSAT – 7, 8 i 9, oraz dwa na
niskich orbitach: meteorologicznego
METOP-A i oceanograficznego Jason-2.
Od 1.01.2009 Polska jest pełnoprawnym członkiem Europejskiej Organizacji
Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych
EUMETSAT. W 2011 r. pracowano nad
akceptacją przez wszystkich członków
programu wstępnego dla Systemu Polarnego EUMETSAT EPS Drugiej Generacji, który ma zastąpić na orbicie swego
96
poprzednika w 2019 r. Na specjalnym
posiedzeniu Rady EUMETSAT, 30 i 31
stycznia 2012 r., odnotowano postęp w
procesie akceptacji programu. Kwota
zadeklarowanych składek na sfinansowanie programu zwiększyła się z ok. 55 do
83%. 18 spośród 27 krajów członkowskich ostatecznie zobowiązało się o
uczestniczenia w jego realizacji.
Rada EUMETSAT poparła także
zmiany w zestawie przyrządów dla kosmicznego segmentu EPS-SG, który będzie opracowany przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) w ramach dodatkowego programu ESA. Zostanie on zaproponowany na ministerialnym spotkaniu Rady tej organizacji w listopadzie
2012 roku.
Program EPS SG jako program podstawowy, zapewniający realizację zadań
statutowych EUMETSAT i konsekwentną
poprawę możliwości wykorzystywania
informacji satelitarnej w służbach meteorologicznych krajów członkowskich
EUMETSAT, jest programem obowiązkowym. Oznacza to konieczność podjęcia
jednomyślnej decyzji przez wszystkie
kraje członkowskie w celu jego zatwierdzenia.
Kontynuowano przygotowania do startu 2 satelitów w roku 2012: MSG-3
i METOP-B stanowiących kontynuacje
programu MSG (Meteosat Drugiej Generacji) i EPS (Eumetsat Polar System).
W lutym ostatecznie uzyskano akceptację wszystkich krajów członkowskich
dotyczącą realizacji programu MTG (Meteosat Trzeciej Generacji), który wejdzie
w fazę eksploatacyjną od 2019 r., zastępując program MSG. Realizowano program
przygotowawczy dla systemu MTG.
IMGW aktywnie uczestniczy w pracach Rady EUMETSAT oraz w pracach
komisji: PAC ds. strategii rozwoju, STG
(naukowo-techniczna), AFG (administracyjno-finansowa), DPG (ds. zasad udo-
stępniania danych) oraz STG-SWG (naukowa) i STG-OPSWG (operacyjna).
W roku 2011 odbyły się trzy posiedzenia
Rady, PAC, dwa STG, trzy AFG, dwa
wspólne STG/AFG, dwa STG-SWG, dwa
STG-OPSWG i jedno DPG.
Ważną dla IMGW działalnością jest
element
segmentu
naziemnego
EUMETSAT – Satelitarne Centrum Aplikacyjne dla Hydrologii Operacyjnej
i Gospodarki Wodnej (H-SAF). IMGW
jest członkiem konsorcjum H-SAF (15
instytucji z 12 krajów) i koordynuje prace
jednego z czterech obszarów działania.
W IMGW zorganizowano w listopadzie
pierwsze międzynarodowe szkolenie
w zakresie Zastosowań danych satelitarnych w hydrologii finansowane przez
EUMETSAT.
Od czerwca 3 produkty opracowane
przez H-SAF weszły do operacyjnej dystrybucji dla użytkowników. Rada
EUMETSAT zaaprobowała przedłużenie
działania H-SAF na kolejne 5 lat (2012–
2017).
EUMETSAT zorganizował kilka szkoleń on-line dotyczących wykorzystania
produktów satelitarnych, w których
uczestniczyli również pracownicy IMGW.
Ze względu na współpracę poszczególnych
Centrów
Aplikacyjnych
EUMETSAT, pracownicy IMGW uczestniczyli w warsztatach Land SAF (produkty satelitarne dotyczące powierzchni lądu)
i OSI-SAF (produkty satelitarne dotyczące mórz i oceanów).
Ważnym wydarzeniem zarówno dla
EUMETSAT, jak i dla świata naukowego
i użytkowników informacji z satelitów
meteorologicznych była coroczna konferencja EUMETSAT, która odbyła się w
Oslo. EUMETSAT zaproponował, aby
konferencja ta odbyła się w 2012 r.
w Polsce, na co Dyrekcja IMGW wyraziła
zgodę. Konferencja odbędzie się 02–
07.09.2012 r. w Sopocie.
Przystąpienie Polski do EUMETSATu w 2009 r. w znaczącym stopniu zwiększyło możliwości dokładnego prognozowania szybko przesuwających się frontów, niosących groźne warunki meteorologiczne, monitorowania i nowcastingu
zjawisk niosących potencjalne zagrożenia,
takich jak: burze, mgła, silny wiatr, co
przyczyniło się do lepszej ochrony przed
klęskami żywiołowymi i do łagodzenia
ich skutków, a tym samym do ratowania
życia ludzi i ochrony ich mienia. Polska,
jako pełnoprawny członek, może uczestniczyć
w
procesie
decyzyjnym
w EUMETSAT; ma również nieograniczony dostęp do wszystkich danych
i produktów powszechnie dostępnych,
wykorzystywanych operacyjnie w meteorologii i hydrologii.
Od 2006 r. Polska reprezentowana
przez IMGW należy do EUMETNET
(Network of European Meteorological
Services). Jest to sieć europejskich służb
meteorologicznych zrzeszająca 26 krajów.
Tworzy ramy organizacyjne, które pozwalają na opracowanie wspólnych programów w różnych dziedzinach, takich
jak systemy obserwacyjne, przetwarzanie
danych, podstawowe produkty prognostyczne, badania naukowe, rozwój i szkolenia. Z pomocą programów EIG
EUMETNET jego członkowie mają zamiar rozwinąć wspólną zdolność służenia
środowisku naturalnemu, jego zarządzaniu oraz monitorowaniu klimatu i jego
zmian. Jednym z głównych założeń jest
również zapewnienie europejskim użytkownikom jak najlepszej jakości informacji meteorologicznych. Członkowie EIG
EUMETNET korzystają z jego programów w celu stworzenia najbardziej skutecznego systemu zarządzania wspólnymi
zasobami. W 2011 r. specjaliści z IMGWPIB brali udział w spotkaniach grup roboczych.
97
Przedstawiciele Instytutu uczestniczyli
w posiedzeniach i pracach Grupy Doradczej
Polityczno-Finansowej
EIG
EUMETNET (Policy &Advisory Group/
PFAC). Głównym jej zadaniem jest tworzenie ram organizacyjnych, określanie
zasad współpracy, wyznaczanie zadań
koniecznych do realizacji oraz koordynacja i nadzór nad trzema zasadniczymi
zakresami (obszarami) działalności organizacji EIG EUMETNET, które obejmują
obserwacje meteorologiczne, prognozowanie pogody oraz badania klimatologiczne. Kompleksowy, interdyscyplinarny
charakter
działalności
PAC
EIG
EUMETNET umożliwia sprawne nadzorowanie i monitorowanie poszczególnych
programów i jednostek organizacji EIG
EUMETNET. Grupa Doradcza odpowiadając za finansowe aspekty wdrażania,
koordynacji oraz funkcjonowania poszczególnych jednostek i programów, ma
możliwość priorytetyzacji zadań koniecznych do realizacji oraz weryfikacji podjętych zadań i realizowanych programów.
Ponadto PAC EIG EUMETNET przyczynia się do tworzenia sprawnie funkcjonujących ram organizacyjnych dla współpracy państw członkowskich EIG
EUMETNET z innymi organizacjami
europejskimi, w tym głównie z instytucjami Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej. Biorąc pod uwagę długoterminową strategię EIG EUMETNET, zmierzającą do utworzenia międzyrządowej
organizacji reprezentującej Europejską
Strukturę Meteorologiczną (EMI), PAC
EIG EUMETNET będzie wyznaczał cele,
koordynował oraz nadzorował działalność
EIG EUMETNET w zakresie obszaru
obserwacji meteorologicznych, obszaru
prognozowania pogody oraz obszaru
badań klimatologicznych, kierując się
możliwościami współpracy i potrzebami
nie tylko innych organizacji europejskich,
lecz także przede wszystkim potrzebami
98
społeczeństwa państw członkowskich
EIG EUMETNET.
Pomyślnie rozwija się współpraca
z innymi służbami meteorologicznymi
i hydrologiczno-meteorologicznymi. Instytut bierze udział w pracach wielu organizacji międzynarodowych, m.in. Międzynarodowej Komisji Wielkich Zapór
(ICOLD). Przynależność do tej organizacji gwarantuje dostęp do bieżącej, światowej wiedzy i osiągnięć w dziedzinie
hydrotechniki i gospodarki wodnej (projektowanie i eksploatacja budowli wodnych). ICOLD dąży do tego, aby budowa
i eksploatacja zapór były bezpieczne,
efektywne i ekonomicznie uzasadnione,
przy jak najmniejszym ich wpływie na
środowisko. Od ponad 20 lat ICOLD
dokłada szczególnych starań, aby rozwijać wśród inżynierów świadomość znaczenia problemów ekologicznych i społecznych.
Polska należy do ICOLD od 1932 r.
ICOLD jest organizacją skupiającą narodowe komitety z 90 krajów. Jest to forum
wymiany informacji, doświadczeń w
obszarze problematyki wielkich zapór
(projektowanie, budowa, legislacja, eksploatacja, utrzymanie, bezpieczeństwo,
nowe technologie, monitoringu, oddziaływanie na środowisko itp.). Polski Komitet Wielkich Zapór przetłumaczył na j.
polski wybrane publikacje ICOLD i rozpowszechnił je w kraju wśród zainteresowanych problematyką. Ponadto uczestniczy w redakcji wydawanego co 5 lat przez
ICOLD Światowego Rejestru Zapór –
przekazuje aktualne informacje o zaporach w Polsce.
W maju 2011 r. delegacja IMGW
wzięła udział w regularnym posiedzeniu
ICOLD, które odbyło się w Lucernie w
Szwajcarii. Na spotkaniu omawiano m.in.
rolę zapóri zbiorników w dziedzinie energii odnawialnej, udział hydroenergetyki w
zrównoważonym rozwojui redukcji ga-
zów cieplarnianych, nowoczesne mechanizmy oczyszczania i dostęp do międzynarodowego rynku handlu zanieczyszczeniami węglowymi.
W czerwcu na zamku Książ koło Wałbrzycha odbyła się Międzynarodowa
Konferencja Technicznej Kontroli Zapór,
której organizatorem był IMGW-PIB. Na
Konferencji, w której uczestniczyło ponad
170 osób z Polski i innych krajów europejskich omawiano problemy poprawy
bezpieczeństwa eksploatacji budowli
piętrzących wodę oraz rolę zbiorników
retencyjnych w ochronie przeciwpowodziowej. Tego typu konferencje, organizowane cyklicznie, są międzynarodowym
forum wymiany poglądów, doświadczeń i
osiągnięć związanych z eksploatacją hydrotechnicznych budowli piętrzących,
niezbędnych do należytego funkcjonowania gospodarki kraju i jednocześnie stanowiących potencjalne zagrożenie dla
ludności, majątku i infrastruktury znajdującej się w dolinach rzecznych usytuowanych poniżej zapór. Omawiano tematy
związane z bezpieczeństwem budowli
piętrzących (koncepcje legislacyjne, modele zarządzania i dobre praktyki w zakresie bezpieczeństwa zapór; remonty
budowli piętrzących w celu poprawy
stanu bezpieczeństwa; kontrola stanu
technicznego i bezpieczeństwa budowli
piętrzących; zagrożenia bezpieczeństwa
związane z istnieniem zapór – analiza
ryzyka. Przedmiotem dyskusji była także
rola zbiorników w ochronie przeciwpowodziowej, czyli działania prewencyjne;
wyznaczanie i weryfikacja przepływów
ekstremalnych; wpływ zapór na środowisko. Konferencja zbiegła się z jubileuszem 50-lecia działalności Technicznej
Kontroli Zapór w Polsce.
Przykładem programu merytorycznego, realizowanego przez IMGW-PIB
w ramach współpracy międzynarodowej,
jest rozwój numerycznego mezoskalowe-
go modelu pogody, noszącego nazwę
COSMO LM.
We wrześniu 2011 r. Kierownik Działu Rozwoju Metod Numerycznych
IMGW-PIB został wybrany na stanowisko Scientific Project Manager konsorcjum COSMO. Będzie on odpowiedzialny
za sprawne prowadzenie wszystkich bieżących prac oraz przygotowywanie
i wprowadzanie w życie długoterminowej
strategii. Reprezentuje też konsorcjum na
zewnątrz oraz jest odpowiedzialny za
realizację zadań Scientific Management
Committee.
Obecnie w IMGW-PIB w trybie operacyjnym pracują dwa mezoskalowe modele meteorologiczne: ALADIN w Oddziale IMGW w Krakowie, pozyskany
i eksploatowany dzięki członkostwu
IMGW-PIB w konsorcjum ALADIN
w ramach współpracy z Meteo-France
oraz COSMO w Ośrodku Głównym
w Warszawie, jako produkt współpracy
w ramach Konsorcjum Modelowania
Mezoskalowego COSMO (Consortium
for Small ScaleModelling), pozyskany
i uruchomiony dzięki współpracy z DeutscherWetterdienst (DWD) z Niemiec.
W ramach współpracy w numerycznym prognozowaniu pogody, specjaliści
z IMGW-PIB uczestniczyli w 2011 r.
w dwóch stażach w Meteo-France –
Upgrade of the model domaingraphics on
the AladinwebsiteorazwStudies on the
latestdevelopments in ARPEGE/IF.
IMGW-PIB bierze udział w realizacji
międzynarodowych programów badawczych Unii Europejskiej, tzw. programach
ramowych. Specjaliści Instytutu uczestniczą w projektach badawczych zwanych
Akcjami COST.
Europejski
Program
Współpracy
w
Dziedzinie
Badań
NaukowoTechnicznych (EuropeanCooperation in
the Field of Scientific and Technical Research), znany pod akronimem COST, to
99
utrzymywana wspólnie przez 34 państwa
europejskie i Izrael (jako państwo współpracujące) struktura instytucjonalna, której najważniejszym zadaniem jest organizowanie wielostronnej współpracy naukowo-technicznej krajów członkowskich.
Instytut kontynuował prace naukowobadawcze w ramach projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Należą do nich:
- UP-GRADE Black Sea Scene (Aktualizacja sieci naukowej Morza Czarnego)
- SeaDataNet (Europejska infrastruktura
dla zarządzania danymi oceanograficznymi i morskimi, 6 PR)
- SeAman (Wzmocnienie zdolności
administracyjnych w zarządzaniu
ochroną środowiska polskiej strefy
przybrzeżnej)
- GENESIS (Źródłowa Europejska
Przestrzeń Informacyjna dla Środowiska).
- BALTRAD EWT/BSR (Zaawansowana aplikacja SIMDAT do operacyjnej
wymiany danych radarowych).
- SerVis FORCE (System wymiany
informacji o stanie Zalewu Wiślanego
w ramach transgranicznej współpracy
polsko-rosyjskiej).
- MOMENT EWT (Europejska Współpraca Terytorialna) – współpraca transnarodowa – Program Regionu Morza
Bałtyckiego (BSR) – wpływ zmian
klimatu a zrównoważony rozwój w regionie Morza Bałtyckiego.
Na przełomie marca i kwietniaodbyło
się w Zagrzebiu w Chorwacjicoroczne 22.
posiedzenie Nieformalnej Konferencji
Dyrektorów Służb MeteorologicznychEuropy Środkowej(ICCED – Informal Conference of Central European Directors).
Spotkanie było poświęcone omówieniu bieżącej współpracy regionalnej służb
100
meteorologicznych. Na spotkaniach dyskutowane są bieżące sprawy dotyczące
współpracy wielostronnej oraz realizowanej w ramach organizacji międzynarodowych, takich jak WMO, EUMETNET,
ECMWF, EUMETSAT, polityka danych
oraz współpraca z sektorem prywatnym.
Aktywnie jest również rozwijana
współpraca naukowa i techniczna ze służbami hydrologicznymi i meteorologicznymi Niemiec, Finlandii, Czech, Słowacji, a także Ukrainy, Białorusi, Litwy
i Rosji. Planowane w 2010 r. 9. coroczne
spotkanie bilateralne z DeutscherWetterdienst dotyczące współpracy polskiej
i niemieckiej służby meteorologicznej
zostało przeniesione na 2011 r. Odbyło
się po uroczystej konferencji z okazji 130lecia
obserwacji
meteorologicznych
na Śnieżce, którą zorganizował wrocławski Oddział IMGW PIB w dniu 5 maja
2011 r. w Wojanowie u podnóża Śnieżki.
Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne na Śnieżce stanowi jedno z bardzo ważnych ogniw w Światowym Systemie Obserwacji Meteorologicznych
i Pogody.Obie strony podpisały umowę o
współpracy. Celem podpisanej umowy
jest poprawa jakości produktów meteorologicznych oraz wiarygodności prognoz
i ostrzeżeń dla tego obszaru. Obie strony
zapewniły sobie dostęp do danych ze
zlewni oraz do prognoz hydrometeorologicznych. Ponadto IMGW-PIB utworzył
stronę <http://sh.imgw.pl/ hydromonitor>w j. niemieckim, przeznaczoną dla
sztabu kryzysowego wskazanego przez
DWD. Natomiast DWD rozszerzyło domenę swojego cogodzinowego modelu
nowcastingowego o zlewnię Odry.
Szczególne znaczenie ma współpraca
z krajami sąsiadującymi dotycząca wód
granicznych. W systemie graniczących ze
sobą państw odgrywają one ważną rolę,
zarówno strategiczną, jak i gospodarczą.
Współpraca na wodach granicznych jest
realizowana przez Oddziały IMGW we
Wrocławiu i w Krakowie. Polska jest
konsumentem wód w znacznym stopniu
gospodarczo wykorzystywanych przez
kraje sąsiednie. Stan ten wymusza na
Polsce konieczność uregulowania spraw
formalno-prawnych i współpracy z krajami ościennymi w dziedzinie gospodarki
wodnej na wodach granicznych, zwłaszcza czystości wód i ochrony przeciwpowodziowej. Skutki użytkowania wód poza
naszymi granicami ujawniają się w postaci zanieczyszczeń, np. podczas spływu
wód powodziowych na terytorium naszego kraju. Polska jest zainteresowana ścisłą
współpracą z Białorusią, Czechami,
Niemcami, Słowacją i Ukrainą, mającą na
celu zagwarantowanie właściwego gospodarowania wodami powierzchniowymi
i podziemnymi, monitorowaniem ich
ilości i jakości, a także zabezpieczeniem
ludności przed skutkami w przypadku
wystąpienia zjawisk ekstremalnych.
IMGW-PIB Oddział we Wrocławiu w
roku 2011 prowadził współpracę na wodach granicznych z Niemcami i Czechami
w oparciu na rocznych planach współpracy Grup Roboczych W1, W5 oraz Grupy
Roboczej HYP (w tym GR WFD) oraz
planach współpracy bilateralnej z pokrewnymi instytutami państwowymi
w krajach sąsiadujących, tj. Czechach
i Niemczech, odpowiednio: z ČHMU
i DWD.
Oddział, jako partner realizował również projekty współfinansowane ze środków unijnych : CivPro oraz SHARP
(w ramach INTERREG IVC), SANAERO
(w ramach POWT PL-SN 2007-2013)
i WEL (w ramach Polsko-Norweskiego
Funduszu Badań Naukowych), a także
umowy komercyjne dotyczące problemów hydrologicznych i hydrogeologicznych w rejonie polsko-niemieckiego pogranicza (między innymi z DHI WASY,
Vattenfall Europe Mining AG, LMBV).
Przedstawiciele Oddziału uczestniczyli w pracach Grupy Roboczej G2 Powódźw ramach MKOOpZ i w pracach Grupy
Roboczej FP Ochrona przeciwpowodziowa w ramach MKOŁ.
Specjaliści brali udział w konferencjach międzynarodowych – Ocena ryzyka
i technologie łagodzące wpływ zmieniającego się klimatu na działalność rolniczą
w Sankt Petersburguw ramach projektu
badawczego MNiSW i w warsztatach
w Ostritznt. prewencji przeciwpowodziowej na obszarze polsko-niemieckiego
pogranicza.
Innym przykładem jest współpraca
z Centralnym Instytutem Meteorologii
i Geodynamiki (ZAMG) w Austrii
w zakresie prac nad systemem kontroli
jakości danych obserwacyjnych (QualiMet), zwłaszcza pochodzących z automatycznych stacji pomiarowych oraz nad
rozwojem nowcastingu (prognoz ultrakrótkoterminowych) z wykorzystaniem
zintegrowanego systemu analizy danych
INCA. ZAMG udzielił IMGW bezpłatnej
licencji na korzystanie z tego systemu.
Współpraca z Ukraińską Służbą Hydrometeorologiczną w ramach organizacji serwisu meteorologicznego na EURO 2012
W październiku odbyło się w Kijowie
spotkanie przedstawicieli IMGW z Ukraińską Służbą Hydrometeorologiczną. Obie
narodowe służby będą zapewniać osłonę
Mistrzostw Europyw Piłce Nożnej
w 2012 r. W trakcie roboczych rozmów
ze stroną ukraińską ustalono zakres i formy współpracy. Uczestnicy spotkania
zapoznali się z doświadczeniami obu
służb w trakcie podobnych wydarzeń
organizowanych w ich krajach.
W grudniu 2011 r. w siedzibie estońskiej służby meteorologicznej w Tallinie
w Estonii odbyło się końcowe spotkanie
uczestników projektu BALTRAD (Zaawansowana Sieć Radarów Meteorolo101
gicznych dla Regionu Bałtyku). Od początku 2009 r. pracownicy IMGW-PIB
uczestniczą w tym projekcie, poświęconym budowie bałtyckiego systemu operacyjnej wymiany danych radarowych. Jest
współfinansowany ze środków UE
w ramach Programu Regionu Bałtyku
(Baltic Sea Region Programme).
Spotkanie w Tallinie miało na celu
podsumowanie osiągnięć projektu i zaprezentowanie wyników oraz ich zastosowania i przydatności w różnych dziedzinach meteorologii i hydrologii. Wzięli
w nim udział przedstawiciele IMGW-PIB.
Najważniejsze doświadczenia zespołu
projektowego będą wykorzystane w czasie dalszych prac, w ramach nowego projektu BALTRAD +.
Korzyści płynące ze stosowania systemu BALTRAD można wymienić
w takich dziedzinach, jak ochrona radiologiczna i monitoring skażeń radioaktywnych, awiacja, tworzenie prognoz krótkoterminowych, ochrona przeciwpowodziowai zarządzanie sytuacjami kryzysowymi oraz hydrologia terenów zurbanizowanych.
Ostatnią część spotkania stanowiło
oficjalne podpisanie umowy o współpracy, Dokument został podpisany przez
wszystkich
partnerów
projektów
BALTRAD i BALTRAD+.
Spotkania naukowe zorganizowane przez
IMGW-PIB
Seminarium dla koordynatorów ds.
komunikacji i spraw publicznych w narodowych służbach meteorologicznych,
102
które należą do Światowej Organizacji
Meteorologicznej (WMO). Poprawa komunikacji prognoz w kontekście zmian
klimatu – wzmocnienie współpracy
z mediami w celu lepszego porozumiewania się ze społeczeństwem.
Seminarium w dziedzinie realizacji
projektu konsorcjum COSMO (numeryczne prognozowanie pogody) oraz modelowania procesów atmosferycznych –
umowa z czeską służbą hydrometeorologiczną – współpraca na wodach granicznych.
Warsztaty terenowe w zakresie wdrażania nowych metod pomiaru z uwzględnieniem stacji automatycznych – umowa
z niemiecką służbą meteorologiczną.
Seminarium w sprawie przygotowania
koncepcji modelu opracowanego na podstawie badań w zakresie oddziaływania
kopalni węgla brunatnego na zasoby
wodne Nysy Łużyckiej – umowa z niemiecką służbą meteorologiczną.
Spotkanie ekspertów w ramach realizacji tematu Prognozowanie gwałtownych
powodzi z wykorzystaniem danych radarowych – umowa z Rosją.
Szkolenie w zakresie Zastosowań danych satelitarnych w hydrologii –
EUMETSAT.
Seminarium nt. poznania systemu detekcji wyładowań atmosferycznych –
umowa z Rosją.
Spotkanie robocze dotyczące projektu
INCA (prognozowanie ultrakrótkoterminowe), aby ograniczyć skutki klęsk żywiołowych spowodowanych przez pogodę.
Kadra
Dyrekcja
Dyrektor Naczelny: Mieczysław S. Ostojski
Zastępcy:
Pion Badawczy – Maciej Maciejewski
Pion Administracji, Informatyki, Marketingu i Współpracy z Zagranicą
– Łukasz Legutko
Pion Ekonomiczny – Małgorzata Buchman (od 21.12.2011 r.)
Pion Służby Hydrologiczno- Meteorologicznej – Główny Synoptyk Meteorologiczny
– Rafał Bąkowski
Pion Gospodarki Wodnej – Jan Winter
Dyrektorzy Oddziałów:
w Gdyni – Tomasz Balcerzak
w Krakowie – Jan Sadoń
w OTKZ w Katowicach – Edmund Sieinski (od 01.01.2011 r.)
w Poznaniu – Beata Grzonka
we Wrocławiu – Ryszard Kosierb
Profesorowie zatrudnieni na pełnych etatach:
Imię i nazwisko – specjalizacja
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
dr hab. inż. Jerzy Achimowicz – nauki techniczne w zakresie elektroniki
prof. dr hab. inż. Zbigniew Grabowski – geotechnika
dr hab. Halina Lorenc, profesor IMGW – klimatologia
prof. dr hab. inż. Maciej Maciejewski – gospodarka wodna
prof. dr hab. inż. Wojciech Majewski – budownictwo wodne
dr hab. inż. Janusz Ostrowski, profesor IMGW – hydrologia
prof. dr hab. inż. Laura Radczuk – hydrologia, oceanologia
103
8.
9.
10.
11.
12.
13.
prof. dr hab. inż. Kazimierz Różdżyński – metrologia
prof. dr hab. inż. Janusz Zaleski – inżynieria sanitarna
dr hab. inż. Jan Winter – inżynieria środowiska
dr hab. inż. Beniamin Więzik – inżynieria środowiska
dr inż. Wojciech Szczepański – inżynieria i gospodarka wodna (od 01.05.2011 r. )
dr hab. Andrzej Tiukało – wodociągi i kanalizacja (od 1.12.2011 r.)
Zatrudnienie
Oddział Gdynia
Oddział Kraków
OTKZ w Katowicach
Oddział Poznań
Oddział Wrocław
razem w oddziałach
Ośrodek Główny
zatrudnienie ogółem
Struktura pracowników
naukowi
badawczo-techniczni
inżynieryjno-techniczni i obsługi
ekonomiczni
administracyjno-gospodarczy
robotnicy
zatrudnienie ogółem
104
(przeciętnie etaty)
156
503
78
208
201
1146
447
1593
(przeciętnie etaty)
89
30
1200
100
130
44
1593
(etaty na dzień 31.12.2011 r.)
158,68
502,18
79,20
210,63
200,08
1150,77
448,62
1599,39
(etaty na dzień 31.12.2011 r.)
65,00
7,00
1241,95
105,50
136,19
43,75
1599,39
Skład Rady Naukowej VI kadencji (2008–2012)
dr hab. Jerzy ACHIMOWICZ
dr Jan BŁACHUTA
dr inż. Adam BOGUSKI
dr hab. inż. Władysław BUCHHOLZ prof. U.S.
prof. dr hab. inż. Zbigniew GRABOWSKI
Wiceprzewodniczący Rady Naukowej
mgr Elżbieta GRZELAK-AGACIAK
Przewodnicząca Komisji ds. Techniki i Organizacji Służby
prof. dr hab. Barbara GWOREK
prof. dr hab. inż. Tomasz HEESE
Wiceprzewodniczący Rady Naukowej
dr Adam JACZEWSKI
dr inż. Leszek JELONEK
prof. dr hab. inż. Janusz KINDLER
dr inż. Stanisław KOSTECKI
nadbryg. Marek KOWALSKI
prof. dr hab. inż. Jan KULCZYK
dr Danuta LIMANÓWKA
Przewodnicząca Komisji Planu i Finansów
mgr Arkadiusz LITWIŃSKI
Wiceprzewodnicząca Rady Naukowej i Przewodnicząca
dr hab. Halina LORENC prof. IMGW
Komisji Meteorologii, Klimatologii i Ochrony Atmosfery
mgr Maciej MACIEJEWSKI
Przewodniczący Komisji Inżynierii, Gospodarki
prof. dr hab. inż. Wojciech MAJEWSKI
Wodnej i Jakości Wód
dr hab. Paweł MICKIEWICZ prof. ZUT
prof. dr hab. inż. Rafał MIŁASZEWSKI
prof. dr hab. inż. Elżbieta NACHLIK
dr inż. Bogdan NOWAK
dr hab. inż. Janusz OSTROWSKI prof. IMGW
Przewodniczący Komisji Hydrologii i Oceanologii
prof. dr hab. Jan PRZYBYŁEK
prof. dr hab. inż. Laura RADCZUK
prof. dr hab. inż. Kazimierz RÓŻDŻYŃSKI
prof. dr hab. Maciej SADOWSKI
prof. dr hab. inż. Andrzej SADURSKI
mgr Waldemar STEPKO
dr inż. Marzenna SZTOBRYN
prof. dr hab. inż. Andrzej TIUKAŁO
dr inż. Tamara TOKARCZYK
dr inż. Tomasz WALCZYKIEWICZ
prof. dr hab. inż. Janusz ZALESKI
Przewodniczący Rady Naukowej
dr inż. Tamara ZALEWSKA
mgr Teresa ZAWIŚLAK
mgr inż. Stanisław ZIĘBA
105
Publikacje pracowników
IMGW-PIB
Meteorologia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
106
Brzóska Barbara, Jaczewski Adam: Najbliższe
dwudziestolecie w świetle wyników regionalnego modelowania na podstawie wybranych wskaźników termicznych. Acta Geographica Silesiana 2011, 1. numer specjalny s. 17-21
Cebulak Elżbieta, Kilar Piotr, Limanówka Danuta,
Mizera Marta, Pyrc Robert: Wysokość, natężenie i
przestrzenny rozkład opadów atmosferycznych.
W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi majczerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 27-41 il. bibliogr.
8 poz. Ser. Monografie
Cebulak Elżbieta, Kilar Piotr, Limanówka Danuta,
Mizera Marta, Pyrc Robert: Wysokość, natężenie i
przestrzenny rozkład opadów atmosferycznych
w okresie maj-czerwiec 2010. W: Dorzecze Odry –
monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 30-31 il. Ser.
Monografie
Chmura Łukasz, Nęcki Jarosław, Zimnoch Mirosław,
Różański Kazimierz, Korus Adam: 16 lat monitoringu
stężenia dwutlenku węgla i metanu w atmosferze Kasprowego Wierchu. W: Materiały Krakowskiej Konferencji Młodych Uczonych 2011, Kraków, 29 września
– 1 października 2011. Kraków: Grupa Naukowa Pro
Futuro; Fundacja dla AGH 2011 s. 537-547 il. bibliogr.
13 poz. ISBN 978-83-88519-12-3, Sympozja i Konferencje KKMU nr 6
Czoch Katarzyna, Kulesza Krzysztof: Turystyka
w obliczu zmian klimatu. W: Turystyka wiejska,
ochrona środowiska i dziedzictwo kulturowe Pogórza
Dynowskiego. Monografia pod red. Jana Krupy i Tomasza Solińskiego. Dynów: Wydaw. Związek Gmin
Turystycznych Pogórza Dynowskiego 2011 s. 79-91
il. bibliogr. 10 poz.
Czuryłowski Andrzej, Dmitruk Zbigniew, Dżumak
Jadwiga, Łukasiewicz Franciszek, Jadach Józef, Karpiński Hubert, Zalewska Tamara: Radioaktywność
przyziemnej warstwy atmosfery w Polsce w latach
1960-2010. Warszawa: Insp. OŚ 2011, 103 s. il. bibliogr. 3 poz. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Danowska Beata, Woroń Jerzy: Zanieczyszczenia
chemiczne atmosfery nadmorskiej. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 118-124 il.
Fiema Anna: Change of the structure of the snow cover
– the risk of releasing the avalanche. W: Zborník
příspěvkov zo seminářa XVI Medzinárodné stretnutie
snehárov, Žiarska dolina, 23-25.03.2011. Ed. Ladislav
Holko. Bratislava: SAV 2011, 5 s. il.
Fiema Anna: The types of weather and snow avalanches in the Polish Tatra mountains. Meteorologický
Časopis 2010 [druk 2011] R. 13 Č. 4 s. 139-143 il.
bibliogr. 1 poz.
Filipiak Janusz: Długookresowa zmienność opadów
atmosferycznych w Gdańsku w okresie 1880-2008.
Prace i Studia Geograficzne 2011 T. 47 s. 119-128 il.
bibliogr. 7 poz.
Gałkowski Michał, Jelen Dorota, Zimnoch Mirosław,
Kuc Tadeusz, Nęcki Jarosław, Chmura Łukasz, Gorczyca Zbigniew, Jasek Alina, Różański Kazimierz:
Apportionment of carbon dioxide over Central Europe:
insights from combined measurements of atmospheric CO2 mixing ratios and carbon isotope composition.
Central European Geology (Acta Geologica Hungarica) 2011 Vol. 54 nr 1-2 s. 38
Gierczak Jacek, Krzaczkowski Piotr: Historia obserwacji meteorologicznych na Śnieżce. W: 130 lat obserwacji meteorologicznych na Śnieżce. Wrocław:
IMGW-PIB 2011 s. 9-22 il.
Godłowska Jolanta, Kaszowski Wiesław: Uruchomienie zespołu modeli ALADIN/CALMET/CALPUFF.
Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 1-2 s. 69-88 il.
bibliogr. 8 poz.
Godłowska Jolanta, Kaszowski Wiesław, Hajto
Monika, Rozwoda Wojciech: Testowanie wpływu parametryzacji warstwy granicznej atmosfery i asymilacji
danych obserwacyjnych na wyniki zespołu modeli
ALADIN/MM5/CALMET/CALPUFF.
Wiadomości
MHGW 2011 T. 5 (55) z. 4 s. 19-47 il. bibliogr. 10 poz.
Iwański Rafał, Łapeta Bożena, Serafin-Rek Danuta:
Variability of lightning activity and subsequent convective precipitation derived from satellite and ground
based sensor – case study. W: 5th International Precipitation Working Group Workshop, Hamburg, Germany, 11-15 October 2010. Hamburg: Max-PlanckInstitut für Meteorologie 2011 s. 113-123 il. bibliogr. 3
poz., Berichte zur Erdsystemforschung nr 100
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Jakusik Ewa, Czernecki Bartosz, Marosz Michał:
Wykorzystanie parametrów funkcji gęstości prawdopodobieństwa w modelowaniu wysokości falowania
całkowitego. Acta Geographica Silesiana 2011, 1.
numer specjalny s. 29-34
Jakusik Ewa, Owczarek Małgorzata, Wójcik Robert,
Biernacik Dawid, Pilarski Michał: Warunki meteorologiczne. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara
Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 16-35 il.
Jakusik Ewa, Pilarski Michał: Testowanie czułości
metod statystycznego downscalingu na przykładzie
opadów atmosferycznych w rejonie Zatoki Gdańskiej.
Acta Geographica Silesiana 2011, 1. numer specjalny
s. 35-41
Karska Lidia, Liana Ewa: Charakterystyka warunków
meteorologicznych w 2009 roku. W: Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w 2009 roku na tle wielolecia.
Warszawa: Insp. OŚ 2011 s. 38-46 il. bibliogr. 2 poz.
Biblioteka Monitoringu Środowiska
Kępińska–Kasprzak Małgorzata, Mager Przemysław,
Terlecka Monika: Zmienność wybranych elementów
klimatycznych i hydrologicznych w kontekście dostępności wody dla potrzeb roślin uprawnych. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich 2011 nr 7 s.
121-132 il. bibliogr. 7 poz.
Kłokowska-Siejek Anna, Rosołek Dorota, Bąkowski
Rafał: Schemat funkcjonowania meteorologicznej
osłony lotnictwa cywilnego w strukturze Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55)
z. 4 s. 97-105 il. bibliogr. 10 poz.
Kois Bogumił: Poland. W: Report of the Eighth Meeting of the Ozone Research Managers of the Parties to
the Vienna Convention for the Protection of the
Ozone Layer (Geneva, Switzerland, 2-4 May 2011).
Session 5: National and regional reports on ozone research and monitoring. Region 6: Europe. Geneva:
WMO 2011 s. 29, WMO Global Ozone Research and
Monitoring Project Report nr 53 – ISBN: 978-9966-20019-8
Kois Bogumił, Borkowski Janusz: Poland. W: Report
of the Eighth Meeting of the Ozone Research Managers of the Parties to the Vienna Convention for the
Protection of the Ozone Layer (Geneva, Switzerland,
2-4 May 2011). Annex C: National Reports. Geneva:
WMO 2011 s. 357-367, WMO Global Ozone Research and Monitoring Project Report No. 53 – ISBN:
978-9966-20-019-8
Kurowski Marcin J., Rosa Bogdan, Ziemiański Michał
Z.: Testing the anelastic nonhydrostatic model EULAG as a prospective dynamical core of a numerical
weather prediction model. Part II. Simulations of a supercell. Acta Geophysica 2011 Vol. 59 nr 6 s. 12671293, DOI: DOI: 10.2478/s11600-011-0051-z.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Liana Ewa: Chemizm opadów atmosferycznych na
obszarze województwa podkarpackiego. Zesz. Nauk.
PRzesz. 2011 nr 276 Budownictwo i Inżynieria Środowiska z. 58 nr 4 s. 131-144 il. bibliogr. 6 poz.
Liana Ewa: Związki kwasotwórcze w opadzie atmosferycznym mokrym na obszarze Polski w latach 19992008. W: Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Funkcjonowanie geoekosystemów w warunkach zmian użytkowania terenu i narastającej antropopresji. Pod red. Andrzeja Kostrzewskiego i Mariusza Samołyka. Biała Góra: Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego UAM 2011 s. 153-162 il. bibliogr. 8 poz. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz: Chemizm opadów
atmosferycznych w województwie dolnośląskim
w 2010 roku. W: Raport o stanie środowiska
w województwie dolnośląskim w 2010 roku. Wrocław:
Insp. OŚ 2011 s. 29-36 il. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz: Monitoring chemizmu
opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń
do podłoża. W: Zanieczyszczenie powietrza w Polsce
w 2009 roku na tle wielolecia. Warszawa: Insp. OŚ
2011 s. 220-240 il. bibliogr. 5 poz. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz: Zanieczyszczenia
opadów atmosferycznych w województwie warmińsko-mazurskim i depozycji zanieczyszczeń z opadów
do podłoża w 2010 roku. W: Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2010 r.
Olsztyn: Insp. OŚ 2011 s. 70-80 il. Biblioteka Monitoringu Środowiska
Liana Ewa, Gendolla Tomasz: Monitoring chemizmu
opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń
do podłoża w województwie śląskim w 2010 roku. W:
Stan środowiska w województwie śląskim w 2010 roku. Katowice: Insp OŚ 2011 s. 55-61 il. Biblioteka
Monitoringu Środowiska
Limanówka Danuta, Cebulak Elżbieta, Mizera Marta,
Karzyński Maciej, Kilar Piotr, Pyrc Robert: 100 Lat
Stacji Hydrologiczno-Meteorologicznej w Zakopanem.
Pod red. Danuty Limanówki. Zakopane: IMGW-PIB
2011, 54 s. il.
Limanówka Danuta, Cebulak Elżbieta, Pyrc Robert:
Charakterystyka wybranych przypadków opadów burzowych w aglomeracji krakowskiej i na jej obrzeżach
w XXI wieku. W: Wody opadowe a zjawiska ekstremalne. Monografia pod red. Janusza Łomotowskiego.
Piaseczno: Wydaw. „Seidel-Przywecki” Sp. z o.o.
2011 s. 63-74
Limanówka Danuta, Cebulak Elżbieta, Pyrc Robert:
Przypadki katastrofalnych opadów w wybranych miastach Polski Południowej w pierwszej dekadzie XXI
wieku. W: Wody opadowe a zjawiska ekstremalne.
Monografia pod red. Janusza Łomotowskiego. Piaseczno: Wydaw. „Seidel-Przywecki” Sp. z o.o. 2011 s.
41-52
107
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
108
Maciejewski Maciej: Projekt ISOK na rzecz poprawy
bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Logistyka 2011 nr 6 s. 2381-2390 il. bibliogr. 3 poz.
Malinowski Szymon P., Wyszogrodzki Andrzej A.,
Ziemiański Michał Z.: Modeling atmospheric circulations with sound-proof equations. Preface to the topical issue. Acta Geophysica 2011 Vol. 59 nr 6 s. 10731075, DOI:10.2478/s11600-011-0057-6
Marosz Michał: Selected aspects of the variability of
atmospheric circulation regimes in the euro-atlantic
region during XXI century. Prace i Studia Geograficzne 2011 T. 47 s. 33-40
Marosz Michał, Wójcik Robert, Biernacik Dawid,
Jakusik Ewa, Pilarski Michał, Owczarek Małgorzata,
Miętus Mirosław: Zmienność klimatu Polski od połowy
XX wieku. Rezultaty Projektu KLIMAT. Prace i Studia
Geograficzne 2011 T. 47 s. 51-66
Nęcki Jarosław, Chmura Łukasz: Określenie zmienności atmosferycznego stężenia wodoru na Kasprowym Wierchu – pierwsze wyniki ciągłych pomiarów
chromatograficznych. W: Chromatografia w praktyce.
Pr. zbior. pod red. Adama Voelkela i Wiesława Wasiaka. Poznań: Wydaw. PPozn. 2011 s. 229-238 il.
bibliogr. 15 poz.
Ostojski Mieczysław S., Bąkowski Rafał, Zawiślak
Teresa: Warunki synoptyczne opadów atmosferycznych w ciepłej porze 2010 roku. W: Hydrotechnika
XIII”2011, Sympozjum ogólnokrajowe, Materiały,
Ustroń 17-19 maja 2011. Katowice: Śl. Rada NOT
FSNT 2011 s. 103-118
Ostojski Mieczysław S., Bielec-Bąkowska Zuzanna:
Zmiany klimatu, ich przyczyny i zagrożenia. Ekonatura 2011 nr 5 (90) s. 14-17 il.
Ostojski Mieczysław S.: Nieodpłatne udostępnianie
danych hydrologicznych i meteorologicznych przez
IMGW PIB. Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 7 (751)
s. 290-293
Ośródka Katarzyna, Szturc Jan, Jurczyk Anna:
Korekty i ocena jakości danych radarowych sieci radarowej POLRAD. Wiadomości MHGW 2011 T. 5
(55) z. 4 s. 49-74 il. bibliogr. 34 poz.
Ośródka Leszek, Krajny Ewa, Černikovský Libor,
Blažek Zdeněk: Vliv meteorologických faktorů na vznik epizod vysokých koncentrací prašného aerosolu
ve Slezském vojvodství a Moravskoslezském kraji. W:
OVZDUŠÍ 2011, Brno, Czech Republic, 0406.04.2011. Brno: Masarykova Univerzita 2011 s.
215-216
Ośródka Leszek, Krajny Ewa, Klejnowski Krzysztof,
Rogula-Kozłowska Wioletta, Błaszczyk Jadwiga, Kobus Damian, Wypych Agnieszka: Indeks jakości powietrza jako miara zanieczyszczenia powietrza w Polsce. Nauka Przyroda Technologie 2011 T. 5 z. 4 #43,
11 s. il. bibliogr. 21 poz.
Ośródka Leszek, Krajny Ewa, Wojtylak Marek:
Charakterystyka warunków meteorologicznych województwa śląskiego w 2010 roku na tle wielolecia.
W: Stan środowiska w województwie śląskim w 2010
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
roku. Katowice: WIOŚ 2011 s. 61-65 il. bibliogr. 1 poz.
Biblioteka Monitoringu Środowiska
Otop Irena, Miszuk Bartłomiej: Cechy klimatu Śnieżki.
W: 130 lat obserwacji meteorologicznych na Śnieżce.
Wrocław: IMGW-PIB 2011 s. 23-54 il. bibliogr. 34 poz.
Owczarek Małgorzata: Zróżnicowanie subiektywnego
odczucia cieplnego w Polsce, 1951-2008 (rezultaty
Projektu KLIMAT). Prace i Studia Geograficzne 2011
T. 47 s. 257-264
Pilarski Michał, Wójcik Robert, Biernacik Dawid,
Filipiak Janusz, Jakusik Ewa, Marosz Michał, Owczarek Małgorzata, Miętus Mirosław: Warunki klimatyczne. W: Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej
Bałtyku w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia.
Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 19-55 il. bibliogr. 13
poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Rosa Bogdan, Kurowski Marcin J., Ziemiański Michał
Z.: Testing the anelastic nonhydrostatic model EULAG as a prospective dynamical core of a Numerical
Weather Prediction Model. Part I: Dry Benchmarks.
Acta Geophysica 2011 Vol. 59 nr 6 s. 1236-1266,
DOI: 10.2478/s11600-011-0041-1
Rosa Bogdan, Wang Lian-Ping, Maxey Martin R.,
Grabowski Wojciech W.: An accurate model for aerodynamic interactions of cloud droplets. Journal of
Computational Physics 2011 Vol. 230 Issue 22 s.
8109–8133
Struzik Piotr: Characterisation of storm severity by
use of selected convective cell parameters derived
from satellite data. W: Proceedings 2011 EUMETSAT
Meteorological Satellite Conference, 5-9 September
2011, Oslo, Norway. Darmstadt: EUMETSAT 2011, 8
s. il. bibliogr. 9 poz. EUMETSAT P. 59 (DVD), ISBN
978-92-9110-093-4; ISSN 1011-3932; Dostępne również:http://eumetsat.int/Home/Main/AboutEUMETSAT
/Publications/ConferenceandWorkshopProceedings/2
011/SP_2011114105950658
Szalińska Wiwiana, Otop Irena, Farat Ryszard:
Struktura czasowo-przestrzenna opadów atmosferycznych w dorzeczu Odry. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW 2011 s. 32-47 il. Ser. Monografie
Szturc Jan, Ośródka Katarzyna, Jurczyk Anna:
Quality index scheme for quantitative uncertainty
characterization of radar-based precipitation. Meteorological Applications 2011 Vol. 18 nr 4 s. 407-420 il.
bibliogr. 53 poz.
Ściężor Tomasz, Kubala Marek, Kaszowski Wiesław:
Czy zanieczyszczenie świetlne jest realnym problemem w Polsce? W: Interdyscyplinarne zagadnienia w
inżynierii i ochronie środowiska. Red. T. M. Traczewska. Wrocław: Ofic. Wydaw. PWroc. 2011 s. 425-432
il. bibliogr. 8 poz.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
Urban Grzegorz, Gil Wojciech, Zachara Tadeusz:
Szkody wyrządzone przez gołoledź i śnieg na przykładzie Nadleśnictwa Herby, na tle panujących warunków pogodowych w styczniu 2010 roku. Leśne
Prace Badawcze 2011 Vol. 72 (3) s. 289-295 il. bibliogr. 19 poz.
Urban Grzegorz, Richterová Dáša, Vajskebr Václav:
Pokrywa śnieżna w październiku 2009 r. w Sudetach
Zachodnich jako przykład zjawiska ekstremalnego.
Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 4 s. 75-96 il. bibliogr. 14 poz.
Ustrnul Zbigniew, Wypych Agnieszka: Ekstremalne
temperatury powietrza w Polsce w świetle różnych
klasyfikacji typów cyrkulacji. Prace i Studia Geograficzne 2011 T. 47 s. 87-95 il. bibliogr. 17 poz.
Ustrnul Zbigniew, Wypych Agnieszka, Kosowski
Marek: Ekstrema termiczne i opadowe w Polsce w
świetle różnych metod wyróżniania wartości ekstremalnych. Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 1-2 s.
55-68 il. bibliogr. 13 poz.
Walawender Jakub, Hajto Monika: Zastosowanie
algorytmu „pojedynczego okna” do opracowania map
temperatury powierzchni Ziemi na podstawie danych
satelitarnych LANDSAT. Roczniki Geomatyki 2011 T.
9 z. 4 (48) s. 139-149 il. bibliogr. 26 poz.
Woyciechowska Jadwiga, Ustrnul Zbigniew: Fuzzy
logic circulation types based on the OsuchowskaKlein classification system created for Poland. Theoretical and Applied Climatology 2011 Vol. 104 nr 3-4
s. 543-549 il. bibliogr. 16 poz.
Wypych Agnieszka, Ustrnul Zbigniew: Spatial differentiation of the climatic water balance in Poland. Időjárás 2011 Vol. 115 nr 1-2 s. 111-120 il. bibliogr. 24
poz.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
Zawiślak Elżbieta: Analiza sytuacji synoptycznej 6-8
sierpnia 2010. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW 2011 s. 77-79 il. Ser. Monografie
Zawiślak Elżbieta, Adamczyk Zofia, Bąkowski Rafał:
Synoptyczne uwarunkowania powodzi. W: Dorzecze
Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja
Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary
Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 17-30 il.
Ser. Monografie
Zawiślak Elżbieta, Adamczyk Zofia, Bąkowski Rafał:
Synoptyczne uwarunkowania powodzi. W: Dorzecze
Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod
red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGWPIB 2011 s. 13-26 il. bibliogr. 4 poz. Ser. Monografie
Zawiślak Elżbieta, Szwed Eugeniusz: Działalność biur
meteorologicznych. W: Dorzecze Odry – monografia
powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 48-50 il. Ser. Monografie
Zawiślak Elżbieta, Szwed Eugeniusz: Działalność biur
prognoz meteorologicznych. W: Dorzecze Wisły –
monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 41-44 il. Ser. Monografie
Ziemiański Michał Z., Kurowski Marcin J., Piotrowski
Zbigniew P., Rosa Bogdan, Fuhrer Oliver: Toward
very high resolution NWP over Alps: Influence of the
increasing model resolution on the flow pattern. Acta
Geophysica 2011 Vol. 59 nr 6 s. 1206-1235,
DOI:10.2478/s11600-011-0054-9
Hydrologia i oceanologia
68.
69.
70.
90-lecie Oddziału Morskiego Instytutu Meteorologii i
Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego w Gdyni. Aut.: Balcerzak Tomasz, Bielecki
Jan, Bolek Anna, Czaprowski Jerzy, Drwal-Tylmann
Agnieszka, Kamińska Magdalena, Kańska Alicja,
Krzymiński Włodzimierz, Krzysztofik Katarzyna, Letkiewicz Beata, Lubomirski Krzysztof, ŁysiakPastuszak Elżbieta, Mykita Monika, Pietrucha Grzegorz, Spera Jakub, Stepko Waldemar, Sztobryn Marzenna, Wiśniewski Janusz, Wójcik Longin. Pr. zbior.
pod red. N. Sperkowskiej. Gdynia: IMGW-PIB 2011,
159 s. il. bibliogr. 15 poz.
Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Hydromorphological river assessment of degraded land in
the region of open cast mines. Civil
and Environmental Engineering Reports 2010 [druk
2011] nr 5 s. 301-312 il. bibliogr. 4 poz.
Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona: Propozycja wykorzystania oceny hydromorfologicznej w ba-
71.
72.
73.
daniach krajobrazowych regionu pogranicza Nysy Łużyckiej. Problemy Ekologii Krajobrazu 2010 [druk
2011] T. 26 s. 145-160 il. bibliogr. 12 poz. [Problemy
zagospodarowania, ochrony i monitoringu krajobrazów strefy przygranicznej. Red. S. Horska-Schwarz]
Banasik Kazimierz, Ostrowski Janusz: Estimation of
extreme flood flows in a small Carpathian river. W:
Cultural Landscapes of River Valleys. Red. Artur
Radecki-Pawlik, Józef Hernik. Krakow: Publishing
House of the University of Agriculture in Krakow 2010
[druk 2011] s. 221-228
Brzozowska Anna, Rodziewicz Mirosława: Trwałe
zanieczyszczenia organiczne. W: Bałtyk Południowy
w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 104-114 il.
Brzozowska Anna, Rodziewicz Mirosława: Trwałe
zanieczyszczenia organiczne (TZO). W: Stan środo-
109
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
110
wiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach
1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGWPIB 2011 s. 118-123 il. bibliogr. 3 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Brzozowska Anna, Drgas Natalia, Kaczmaruk Bożenna, Koszuta Violetta, Kraśniewski Wojciech, Woroń
Jerzy, Zalewska Tamara: Ocena stanu ekologicznego
środowiska morskiego polskiej strefy ekonomicznej
Bałtyku na podstawie danych monitoringowych z roku
2010 na tle dziesięciolecia 2000-2009. Pod red. Elżbiety Łysiak-Pastuszak. Warszawa: GIOŚ 2011, 50 s.
il.; http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/Ocena
_srodowiska_morskiego_Baltyku_za_rok_2010.pdf
Ciupak Maurycy: Wielowymiarowa analiza wezbrań
sztormowych. Badanie możliwości zastosowania teorii
kopuli. Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 1-2 s. 323 il. bibliogr. 24 poz.
Ciupak Maurycy: Wielowymiarowa analiza wezbrań
sztormowych. Probabilistyczna interpretacja 2wymiarowej kopuli. Wiadomości MHGW 2011 T. 5
(55) z. 4 s. 3-18 il. bibliogr. 14 poz.
Chamerlińska Aleksandra, Malota Agnieszka, Kadłubowski Andrzej, Sasim Marianna, Walijewski Grzegorz: Osłona hydrologiczna w dorzeczu Wisły
w okresie powodzi 2010 r. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011
s. 107-118 il. bibliogr. 1 poz. Ser. Monografie
Chmal Mariusz: Porównanie parowania z wody z
ewaporometrów usytuowanych na lądzie i jeziorze.
W: Anthropogenic and natural transformations
of lakes. Vol. 5. Toruń: PTLim, UMK 2011 s. 31-35 il.
bibliogr. 5 poz.
Chmal Tomasz: Pomiary i korekta opadów atmosferycznych na stacji hydrologicznej w Radzyniu. W: Anthropogenic and natural transformations of lakes. Vol.
5. Toruń: PTLim., UMK 2011 s. 37-42 il. bibliogr. 4
poz.
Conley Daniel J., Carstensen Jacob, Aigars Juris, Axe
Philip, Bondsdorff Erik, Eremina Tatjana, Haahti BritMarie., Humborg Christoph, Jonsson Per, Kotta
Jonne, Lännegren Christer, Larson Ulf, Maximov
Alexey, Rodriguez Medina Miguel, Łysiak-Pastuszak
Elżbieta, Remeikaitė-Nikienė Nijole, Walve Jakob,
Wilhelms Sunhild, Zillén Lovisa: Hypoxia is increasing
in the coastal zone of the Baltic Sea. Environmental
Science Technology 2011, 45, s. 6777-6783 il. bibliogr. 26 poz.
Czoch Katarzyna, Kulesza Krzysztof: Hydromorfologiczne skutki powodzi dla rzek i potoków. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010.
Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S.
Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 185-190 il. bibliogr. 2 poz. Ser.
Monografie
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
Czoch Katarzyna, Kulesza Krzysztof: Wyznaczanie
silnie zmienionych i sztucznych części wód w zlewni
Sanu. W: Turystyka wiejska, ochrona środowiska i
dziedzictwo kulturowe Pogórza Dynowskiego. Monografia pod red. Jana Krupy i Tomasza Solińskiego.
Dynów: Wydaw. Związek Gmin Turystycznych Pogórza Dynowskiego 2011 s. 187-202 il. bibliogr. 16 poz.
Dąbrowski Mieczysław: Podziemna wymiana wody w
jeziorach. W: Anthropogenic and natural transformations of lakes. Vol. 5. Toruń: PTLim., UMK 2011 s. 4346 il. bibliogr. 4 poz.
Dubicki Alfred, Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Zdralewicz Iwona: Monitoring stosunków wodnych w przekształconym krajobrazie strefy przygranicznej. Problemy Ekologii Krajobrazu 2010 [druk 2011] T. 26 s.
161-169 il. bibliogr. 9 poz. [Problemy zagospodarowania, ochrony i monitoringu krajobrazów strefy przygranicznej. Red. S. Horska-Schwarz]
Gierczak Jacek, Krauze Grzegorz: Pomiary w czasie
powodzi. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 158 il. Ser. Monografie
Gierczak Jacek, Krauze Grzegorz: Straty w sieci
monitoringu hydrologiczno-meteorologicznego. W:
Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011
s. 126-128 il. Ser. Monografie
Grześkowiak Artur, Jańczak Jerzy, Sziwa Ryszard:
Hydrologia i jakość wody jeziora Ostrowiec w Drawieńskim Parku Narodowym. W: Dynamika procesów
przyrodniczych w zlewni Drawy i Drawieńskim Parku
Narodowym. Red. Artur Grześkowiak, Bogumił Nowak. Poznań: IMGW, PTGeof. 2010 [druk 2011] s. 5564 il. bibliogr. 20 poz.
Jelonek Leszek: Sytuacja hydrologiczna w zlewni
Nysy Łużyckiej. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 82-85 il. Ser. Monografie
Jelonek Leszek: Wezbrania sierpniowe w zlewni Nysy
Łużyckiej. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 79-81 il. Ser. Monografie
Jelonek Leszek, Malinowska-Małek Józefa: Sytuacja
hydrologiczna poprzedzająca wezbranie. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego,
Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 55
Ser. Monografie
Jelonek Leszek, Mordalska Halina, Radczuk Laura,
Tokarczyk Tamara: Przebieg wezbrania na Odrze i jej
dopływach. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW
2011 s. 55-63 il. Ser. Monografie
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
Kadłubowski Andrzej, Mierkiewicz Małgorzata,
Budzyńska Halina: Operational rainfall/snowmeltrunoff model for upper Narew River. W: Modelling
of hydrological processes in the Narew Catchment.
Eds. Dorota Mirosław-Świątek, Tomasz Okruszko.
Berlin: Springer-Verlag 2011 s. 1-14 il. bibliogr.
4 poz., Geoplanet: Earth and Planetary Sciences,
DOI: 10.1007/978-3-642-19059-9_1
Kadłubowski Andrzej, Niedbała Jerzy, Ostojski
Mieczysław S.: Modelowanie transformacji wezbrań
powodziowych w korytach i dolinach rzek.
W: VI Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa, Wody
opadowe – aspekty prawne, ekonomiczne i techniczne, Toruń, 4-5 kwietnia 2011. Toruń: Abrys 2011 s.
103-111 il. bibliogr. 6 poz.
Kamińska Magdalena: Zasolenie wody. W: Bałtyk
Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 51-60 il.
Kamińska Magdalena, Krzymiński Włodzimierz:
Warunki hydrofizyczne. W: Stan środowiska polskiej
strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 7287 il. bibliogr. 66 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kochanek Krzysztof, Strupczewski Witold G., Bogdanowicz Ewa: On seasonal approach to flood frequency modelling. Part II: Flood frequency analysis
of Polish rivers. Hydrological Processes 2011 DOI:
10.1002/hyp.8178, 12 s. il. bibliogr. 28 poz.
Kornaś Marika: Stan troficzny jezior zlewni rzeki
Drawa. W: Anthropogenic and natural transformations
of lakes. Vol. 5. Toruń: PTLim., UMK 2011 s. 81-88 il.
bibliogr. 15 poz.
Kornaś Marika, Krauze Grzegorz: Przyczyny wahania
stanów wody jezior zlewni rzeki Drawa. W: Dynamika
procesów przyrodniczych w zlewni Drawy
i Drawieńskim Parku Narodowym. Red. Artur Grześkowiak, Bogumił Nowak. Poznań: IMGW, PTGeof.
2010 [druk 2011] s. 65-74 il. bibliogr. 17 poz.
Kozłowski Grzegorz, Saniewski Michał: Fitobentos.
W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka
wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław
Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska,
Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011
s. 92-96 il.
Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Piątkowska Zdzisława: Fitoplankton. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 76-84 il.
Kraśniewski Wojciech, Łysiak-Pastuszak Elżbieta,
Piątkowska Zdzisława: Zmienność parametrów biologicznych. W: Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 1986-2005. Wybrane za-
102.
103.
104.
105.
106.
107.
108.
109.
110.
gadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny
Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 124-133 il.
bibliogr. 11 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Krywoszejew Tomasz, Krzysztofik Katarzyna, Kowalska Beata, Sztobryn Marzenna: Analiza sytuacji w Zalewie Szczecińskim. W: Dorzecze Odry – monografia
powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk.
Warszawa: IMGW 2011 s. 68-74 il. Ser. Monografie
Krzymiński Włodzimierz: Prądy. W: Bałtyk Południowy
w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 36-43 il.
Krzymiński Włodzimierz: Wstęp. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 13-15 il.
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Lewandowski Łukasz: Natlenienie wód. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 60-64 il.
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Lewandowski Łukasz: Substancje biogenne. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 64-75 il.
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Lewandowski Łukasz, Piątkowska Zdzisława: Substancje
biogenne w morzu. W: Stan środowiska polskiej strefy
przybrzeżnej Bałtyku w latach 1986-2005. Wybrane
zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny
Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 101-108 il.
bibliogr. 23 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Lewandowski Łukasz, Piątkowska Zdzisława: Natlenienie
wód. W: Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej
Bałtyku w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia.
Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 88-97 il. bibliogr.
16 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Piątkowska Zdzisława:
Mezozooplankton. W: Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 85-92 il.
Majewski Wojciech: Ice phenomena on the Lower
Vistula. Geophysica 2011 Vol. 47 nr 1-2 s. 57-67 il.
bibliogr. 6 poz.
111
111.
112.
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
121.
112
Marcinkowski Michał: Zmiany pokrycia terenu dorzecza Wisły oraz ich możliwy wpływ na zasoby wodne.
Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 3 s. 23-41 il. bibliogr. 14 poz.
Matciak Maciej, Nowacki Jacek, Krzymiński Włodzimierz: Upwelling intrusion into shallow Puck Lagoon, a
part of Puck Bay. Oceanological and Hydrobiological
Studies 2011 Vol. 40 Issue 2 s. 108-111 il. bibliogr. 9
poz., DOI: 10.2478/s13545-011-0021-8
Metody oceny zasobów wodnych zlewni rzek o
różnym charakterze i stopniu zagospodarowania. Pr.
zbior. pod red. Tamary Tokarczyk. [Aut.: Bogusz Anna, Dąbrowski Mieczysław, Hołda Iwona, KępińskaKasprzak Małgorzata, Limanówka Danuta, Malicka
Jolanta, Malota Agnieszka, Otop Irena]. Warszawa:
IMGW PIB 2011, 144 s. il. bibliogr. 70 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Miętus Mirosław, Sztobryn Marzenna: Zarys historii
Oddziału Morskiego IMGW-PIB w Gdyni. Wstęp. W:
Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku
w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red.
Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. (I-VIII + 3-9) il. bibliogr. 16 poz.
Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej
Nowak Bogumił, Grześkowiak Artur, Brodzińska
Barbara: Próba usystematyzowania granic pojezierzy
polskich. W: Anthropogenic and natural transformations of lakes. Vol. 5. Toruń: PTLim., UMK 2011 s.
121-127 il. bibliogr. 35 poz.
Ostojski Mieczysław, Orlińska Paulina, Wilk Paweł:
Znaczenie badań naukowych dla ochrony środowiska
wodnego Morza Bałtyckiego. W: Stan środowiska
polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 19862005. Wybrane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 10-18 il. bibliogr. 7 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ozga-Zielińska Maria, Kupczyk Elżbieta, OzgaZieliński Bogdan, Suligowski Roman, Brzeziński Jerzy, Niedbała Jerzy: River-flooding potential in terms
of water structures safety and flooding hazard. Introduction to methodology. Warszawa: IMGW-PIB 2011,
89 s. il. bibliogr. 55 poz.
Picińska-Fałtynowicz Joanna: Jeziora – Fitobentos.
W: Ocena stanu ekologicznego wód zlewni rzeki Wel.
Olsztyn: Wydaw. IRŚ 2011 s. 187-201 bibliogr. 22
poz.
Picińska-Fałtynowicz Joanna: Rzeki – Fitobentos. W:
Ocena stanu ekologicznego wód zlewni rzeki Wel.
Olsztyn: Wydaw. IRŚ 2011 s. 55-79 bibliogr. 22 poz.
Piliczewski Bogusz: Temperatura wody. W: Bałtyk
Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 43-51 il.
Radczuk Laura, Tokarczyk Tamara: Ocena wezbrań
w dorzeczu Odry w 2010 roku na tle wezbrań histo-
122.
123.
124.
125.
126.
127.
128.
129.
130.
rycznych. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 53-54 il. Ser. Monografie
Rösler Alfred, Chmal Mariusz: Korekta opadu w
bilansie wodnym. W: Dynamika procesów przyrodniczych w zlewni Drawy i Drawieńskim Parku Narodowym. Red. Artur Grześkowiak, Bogumił Nowak. Poznań: IMGW, PTGeof. 2010 [druk 2011] s. 127-132 il.
bibliogr. 15 poz.
Różdżyński Kazimierz: Certyfikacja programów
polskiej
Państwowej
Służby
HydrologicznoMeteorologicznej. Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55)
z. 1-2 s. 89-97 il. bibliogr. 1 poz.
Różdżyński Kazimierz: Operacyjna, półautomatyczna
weryfikacja danych telelimnimetrycznych metodą analizy metrologicznej. Warszawa: IMGW-PIB 2011, 390
s. il. bibliogr. 22 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Sasim Marianna, Walijewski Grzegorz: Sytuacja
hydrologiczno-meteorologiczna i przebieg powodzi w
zlewni środkowej i dolnej Wisły. W: Dorzecze Wisły –
monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 72-75 il. Ser. Monografie
Skapski
Roman:
Działania
HydrologicznoMeteorologicznej Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej
w zakresie obserwacji, pomiarów i informacji o zjawiskach meteorologicznych i hydrologicznych. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 89-106 il. bibliogr. 4 poz. Ser. Monografie
Skapski Roman: Działania Służby PomiarowoObserwacyjnej w zakresie obserwacji, pomiarów i informacji
o
zjawiskach
meteorologicznych
i hydrologicznych. W: Dorzecze Odry – monografia
powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 141-157 il. bibliogr. 4
poz. Ser. Monografie
Stanisławczyk Ida: Storm Surge Indicator for the
Polish Baltic Sea. W: Miscceneous Problems in Maritime Navigation. Transport and shipping. London,
Nowy Jork, Leiden: CRC Press Balkema, Taylor &
Francis Group 2011 s. 25-32
Stanisławczyk Ida, Bolek Anna, Kubicka Anna,
Kowalska Beata: Poziom morza. W: Stan środowiska
polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 19862005. Wybrane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 56-62 il. bibliogr. 6 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Stanisławczyk Ida, Letkiewicz Beata: Zlodzenie
polskiej strefy brzegowej. W: Stan środowiska polskiej
strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach 1986-2005. Wy-
131.
132.
133.
134.
135.
136.
137.
138.
139.
140.
brane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 6371 il. bibliogr. 6 poz.
Strupczewski Witold G., Kochanek Krzysztof, Bogdanowicz Ewa, Markiewicz Iwona: On seasonal approach to flood frequency modelling. Part I: Twocomponent distribution revisited. Hydrological Processes 2011, DOI: 10.1002/hyp.8179, 12 s. il. bibl. 27
poz.
Strupczewski Witold G., Kochanek Krzysztof, Markiewicz Iwona, Bogdanowicz Ewa, Węglarczyk
Stanisław, Singh Vijay P.: On the tails of distributions
of annual peak flow. Hydrology Research 2011 Vol.
42 nr 2-3 s. 171-192 il. bibliogr. 60 poz.
Sziwa Ryszard: Wpływ stanu morza na ustrój hydrologiczny jezior przybrzeżnych. W: Anthropogenic and
natural transformations of lakes. Vol. 5. Toruń:
PTLim., UMK 2011 s. 181-187
Sziwa Ryszard: Współpraca IMGW-PIB z samorządami w zakresie zagospodarowania wód opadowych i
roztopowych. W: VI Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa, Wody opadowe – aspekty prawne, ekonomiczne i techniczne, Toruń, 4-5 kwietnia 2011. Toruń:
Abrys 2011 s. 33-42
Sztobryn Marzenna: Baltic Navigation in Ice in the
Twenty First Century. W: Miscceneous Problems in
Maritime Navigation. Transport and shipping. London,
Nowy Jork, Leiden: CRC Press Balkema, Taylor &
Francis Group 2011 s. 17-24
Sztobryn Marzenna, Krywoszejew Tomasz, Krzysztofik Katarzyna, Kowalska Beata, Fabrycki Arkadiusz:
Sytuacja hydrologiczno-meteorologiczna w ujściowym
odcinku Wisły. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza
Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 76-83
il. bibliogr. 4 poz. Ser. Monografie
Śmiech
Anna:
Sytuacja
hydrologicznometeorologiczna w zlewni górnej Wisły. W: Dorzecze
Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod
red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGWPIB 2011 s. 47-50 il. Ser. Monografie
Wachowiak Grzegorz, Galiniak Grzegorz, Jończyk
Waldemar, Martyniak Renata: Ocena zmian odpływu
w zlewni rzeki Widawki w roku hydrologicznym 2010
pod wpływem oddziaływania inwestycji górniczoenergetycznej w rejonie Bełchatowa. Górnictwo i
Geoinżynieria 2011 R. 35 z. 3 s. 381-395 il. bibliogr. 8
poz.
Wachowiak Grzegorz, Kępińska-Kasprzak Małgorzata: Susze w Polsce i celowość uwzględniania tego
zjawiska w ocenie oddziaływania górnictwa odkrywkowego węgla brunatnego na środowisko. Węgiel
Brunatny 2011 nr 1(74) s. 31-35 il. bibliogr. 10 poz.
Warzocha Jan, Gromisz Sławomira, Wróblewska
Hanna, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Piątkowska Zdzisława: Makrobezkręgowce bentosowe. W: Bałtyk Po-
141.
142.
143.
144.
145.
146.
147.
148.
149.
łudniowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych
elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz
Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 96-97 il.
Woroń Jerzy: Substancje biogenne. W: Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku w latach
1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red. Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa: IMGWPIB 2011 s. 98-108 il. bibliogr. 23 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Woroń Jerzy, Danowska Beata: Metale ciężkie. W:
Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska,
Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011
s. 114-117 il.
Woroń Jerzy, Danowska Beata: Metale ciężkie. W:
Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku
w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red.
Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 113-117 il. bibliogr. 3 poz. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Zalewska Tamara: Radionuklidy antropogeniczne. W:
Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku
w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red.
Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 109-113 il. bibliogr. 24 poz. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Zalewska Tamara: Radionuklidy pochodzenia antropogenicznego – 137Cs i 90Sr. W: Bałtyk Południowy w
2007 roku. Charakterystyka wybranych elementów
środowiska. Red. Mirosław Miętus, Elżbieta ŁysiakPastuszak, Tamara Zalewska, Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 98-104 il.
Zalewska Tamara: Seasonal changes of 137Cs in
benthic plants from the southern Baltic Sea. Journal
of Radioanalytical and Nuclear Chemistry 2011 DOI
10.1007/s10967-011-1546-4, 8 s. il. bibliogr. 34 poz.
Zalewska Tamara, Saniewski Michał: Bioaccumulation of 137Cs by benthic plants and macroinvertebrates. Oceanological and Hydrobiological Studies
2011 Vol. 40 Issue 3, 8 s. il. bibliogr. 30 poz., DOI:
10.2478/s13545-011-0023-6
Zalewska Tamara, Saniewski Michał: Bioaccumulation of gamma emitting radionuclides in red algae
from the Baltic Sea under laboratory conditions. Oceanologia 2011, 53(2), s. 631-650 il. bibliogr. 27 poz.,
DOI: 10.5697/oc.53-2.631
Zalewska Tamara, Saniewski Michał: 137Cs and 90Sr in
seawater in the Polish economic zone in 2010.
W: First Meeting of the Expert Group on Monitoring of
Radioactive Substances in the Baltic Sea, Roskilde,
Danmark, 24-26 May 2011. Helsinki Commission,
HELCOM MORS EG 1/2011 Document code: 4/11, 3
s. il. [www.hecom.fi]
113
150.
Zieliński Jan: Modernizacja Służby HydrologicznoMeteorologicznej Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej w latach 2000-2005. Gospodarka Wodna
2011 R. 71 nr 4 (748) s. 139-143
Gospodarka i inżynieria wodna
151.
152.
153.
154.
155.
156.
157.
158.
114
Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Lejcuś Iwona, Kryza
Joanna, Zdralewicz Iwona: Examples of good practice
in the management of groundwater resources. W: Issues of Landscape Conservation and Water Management in rural areas. Monograph ed. by Katarzyna
Glińska-Lewczuk. Olsztyn: Univ. of Warmia and Mazury 2011 S. 103-112 il. bibliogr. 7 poz. Ser. Contemporary Problems of Management and Environmental
Protection nr 7
Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Zdralewicz Iwona,
Kryza Joanna, Lejcuś Iwona: Zrównoważone zarządzanie zasobami wodnymi i praktyki odnawiania zasobów wód podziemnych – założenia i wstępne wyniki projektu SHARP. Nauka Przyroda Technologie
2011 T. 5 z. 4 #31, 8 s. il. bibliogr. 4 poz.
Ambrożewski Zbigniew Janusz, Jankowski Władysław, Piątkowski Zygmunt: Prace projektowe wykonane w OTKZ IMGW. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i
Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 75-78
il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii
i Gospodarki Wodnej
Balcerzak Andrzej, Bogdański Jerzy: Wykonawstwo
robót. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce.
Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 79-84 il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Balcerzak Andrzej, Bogdański Jerzy, Jankowski
Władysław: Badania geotechniczne i prace towarzyszące. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce.
Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 28-32 il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Barszczyńska Małgorzata, Rataj Celina, Walczykiewicz Tomasz: Kalendarium działań w okresie powodzi
w 2010 r. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi
maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 213-234 il.
bibliogr. 11 poz. Ser. Monografie
Bedryj Marta: Identyfikacja i możliwości rozwiązań
sytuacji konfliktowych w planowaniu gospodarowania
wodami z wykorzystaniem modelowania matematycznego. W: Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława
S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 30-38
il. bibliogr. 10 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Biedroń Ilona, Bogdańska-Warmuz Renata, Kwiecień
Magdalena: Szkody i straty powodziowe w dorzeczu
Wisły. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi majczerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewi-
159.
160.
161.
162.
163.
164.
165.
166.
167.
cza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 171-182 il. bibliogr. 29 poz. Ser. Monografie
Biedroń Ilona, Kwiecień Magdalena, Łaciak Jadwiga,
Walczykiewicz Tomasz: Źródła potencjalnych konfliktów uniemożliwiających zintegrowane zarządzanie
gospodarką wodną. W: Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i
Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 39-51 il. bibliogr. 3 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Biedroń Ilona, Kwiecień Magdalena, Łaciak Jadwiga,
Walczykiewicz Tomasz, Wróbel Joanna: Konflikty
związane z finansowaniem gospodarki wodnej pod
kątem zwrotu kosztów za usługi wodne. W: Konflikty i
dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja
Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 64-72 il. bibliogr.9 poz.
Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej PIB
Biedroń Ilona, Walczykiewicz Tomasz, Woźniak
Łukasz: Analiza możliwości zaspokojenia potrzeb
wodnych operatorów wodnokanalizacyjnych związanych z pracą zbiornika Dobczyce w świetle skutków
możliwych zmian klimatu. Wiadomości MHGW 2011
T. 5 (55) z. 3 s. 95-114 il. bibliogr. 14 poz.
Błachuta Jan, Baekken Torleif, Eriksen Tor E., Marchlewska-Knych Barbara, Mazurek Michał: Makrozoobentos. W: Ocena stanu ekologicznego wód zlewni
rzeki Wel. Olsztyn: Wydaw. IRŚ 2011 s. 81-98 il. bibliogr. 8 poz.
Bojarski Antoni, Gręplowska Zofia, Nachlik Elżbieta,
Kondel Beata, Zaleski Janusz: Program ochrony
przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły – geneza
i przyjęte rozwiązania. Gospodarka Wodna 2011 R.
71 nr 10 (754) s. 407-413 il. bibliogr. 6 poz.
Boros-Meinike Dorota: Wpływ wezbrań powodziowych w roku 2010 na zmiany głębokości dna stanowiska dolnego jazu Dwory. W: Bezpieczeństwo zapór –
nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik,
Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 3-10 il.
bibliogr. 4 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii
i Gospodarki Wodnej
Bożek Anna, Strońska Marzenna, Szyjkowska Urszula: Oczyszczone ścieki jako alternatywne źródło wody
w świetle zmian klimatu w krajach Unii Europejskiej.
Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2011 T. 85 nr 10 s.
352-354 il. bibliogr. 6 poz.
Chudy Łukasz: Elektrownia Szczytowo-Pompowa
Goldisthal w Niemczech. Gospodarka Wodna 2011 R.
71 nr 8 (752) s. 329-331 il. bibliogr. 8 poz.
Chudy Łukasz, Majewski Wojciech: Zagospodarowanie hydrotechniczne rzek dorzecza Wisły na przykła-
168.
169.
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
dzie dorzecza górnej Wisły. Wiadomości MHGW 2011
T. 5 (55) z. 3 s. 61-94 il. bibliogr. 80 poz.
Collins Robert, Brack Werner, Holten Lützhøft
Hans‑ Christian, Eriksson Eva, Bjerregaard Poul,
Boxall Alistair, Hutchinson Tom, Adler Nicole, Kuester
Anette, Backhaus Thomas, Dubus Igor, Reiersen Lars
Otto, Pärt Peter, Jarosinska Dorota, Jarosinski Waldemar (EEA), Christiansen Trine, Jacobsen Bo,
Werner Beate, Csagoly Paul, Rodriguez‑ Romero
Jorge, Clayton Helen, Loos Robert, Gawlik Bernd,
Kodeš Vít, Prchalová Hana, Filippi Renata, Kuzmickaite Violeta, Künitzer Anita, Green Norman, Ruus
Anders, Gustavson Kim, Bjergstrøm Morten: Hazardous substances in Europe’s fresh and marine waters.
EEA Technical report 2011 nr 8, 61 s. il. bibliogr. s.
51-61; European Environment Agency [ISSN 17252237; ISBN 978-92-9213-214-9]
Czoch Katarzyna, Jankowski Władysław, Kulesza
Krzysztof, Lebiecki Piotr: Analiza skuteczności wałów
przeciwpowodziowych. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja
Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s.
149-156 il. bibliogr. 5 poz. Ser. Monografie
Drezińska Barbara: Ocena rozmiaru powodzi w zlewni
górnej Wisły na tle powodzi historycznych. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010.
Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S.
Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 63-71 il. Ser. Monografie
Drezińska Barbara: Przebieg fali powodziowej na
górnej Wiśle i jej dopływach. W: Dorzecze Wisły –
monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 51-62 il. Ser. Monografie
Dyliński Krzysztof: Zagospodarowanie terenów
nadwarciańskich w Poznaniu – idea powrotu miasta
nad rzeką. Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 8 (752)
s. 332-342 il. bibliogr. 20 poz.
Golonka Edward, Jankowski Władysław, Selerski
Sławomir: Działania w zakresie aparatury kontrolnopomiarowej. W: 50 lat technicznej kontroli zapór
w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 45-49 il.
Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej
Grzonka Beata: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim. Biul. Stow. Rzeczoznawców Majątkowych Woj. Wielkop. 2011 nr 2(28) s. 245-265
Grzonka Beata: Ochrona miasta Poznania przed
powodzią. Biul. Stow. Rzeczoznawców Majątkowych
Woj. Wielkop. 2011 nr 2(28) s. 266-275
Jancewicz Agnieszka, Dmitruk Urszula, Kwiatkowska
Anna: Badania zawartości wybranych substancji halogenoorganicznych (AOX) w wodzie i ściekach.
177.
178.
179.
180.
181.
182.
183.
184.
185.
Ochrona Środowiska 2011 Vol. 33 nr 1 s. 25-29 il. bibliogr. 13 poz.
Jancewicz Agnieszka, Taboryska Barbara, Dmitruk
Urszula, Tomczuk Urszula, Nalęcz-Jawecki Grzegorz:
Ekotoksyczność osadów dennych wybranych zbiorników retencyjnych w Polsce. W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny
Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s.
323-330 il. bibliogr. 13 poz. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław: Nagrody, wyróżnienia i patenty. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod
red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 105-108 Ser.: Monografie
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski
Władysław:
Prace
badawczowdrożeniowe. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 65-74 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław: Raport o stanie budowli
piętrzących w Polsce. W: 50 lat technicznej kontroli
zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego
i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 62-64
il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław: Regulacje prawne dotyczące
technicznej kontroli oraz ocen stanu technicznego i
bezpieczeństwa obiektów piętrzących w Polsce. W:
50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red.
Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 6-8 Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław: Seminaria, szkolenia i konferencje krajowe. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 100-102 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław, Giżyński Witold: Badania
betonów. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 33-35 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław, Kloze Jerzy: Działalność
zagraniczna. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 90-96 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław, Kloze Jerzy: Inne realizacje.
W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod
red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 85-89 il. Ser.: Monografie
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
115
186.
187.
188.
189.
190.
191.
192.
193.
194.
116
Jankowski Władysław, Kloze Jerzy: Organizacja
technicznej kontroli zapór w Instytucie. W: 50 lat
technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 9-13 Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław, Kloze Jerzy, Wita Andrzej:
Współpraca międzynarodowa. W: 50 lat technicznej
kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 97-99 il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Jankowski Władysław, Lebiecki Piotr, Sieinski Edmund: Katastrofa zapory w Niedowie. W: Dorzecze
Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja
Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary
Tokarczyk. Warszawa: IMGW 2011 s. 105-106 il. Ser.
Monografie
Jankowski Władysław, Lebiecki Piotr, Sieinski Edmund: Ocena stanu technicznego i bezpieczeństwa
obiektów
hydrotechnicznych
po
powodzi.
W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod
red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 102-104 il. Ser. Monografie
Jankowski Władysław, Lebiecki Piotr, Sieinski Edmund: Ocena stanu technicznego i bezpieczeństwa
obiektów hydrotechnicznych stale piętrzących wodę
przed powodzią. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW 2011 s. 97-101 il. Ser. Monografie
Jankowski Władysław, Lebiecki Piotr, Sieinski Edmund: Sprawność i uszkodzenia obiektów hydrotechnicznych i budowli towarzyszących. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod
red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGWPIB 2011 s. 159-168 il. bibliogr. 4 poz. Ser. Monografie
Jankowski Władysław, Żebrowska Anna: Oceny stanu
technicznego i bezpieczeństwa budowli piętrzących.
W: 50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod
red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 55-61 il. Ser.: Monografie
Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kloze Jerzy: Monografie budowli piętrzących. W: 50
lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 103-104 il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kloze Jerzy, Mroziński Jerzy: Badania i pomiary
batymetryczne. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 41-44 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
195.
196.
197.
198.
199.
200.
201.
202.
203.
204.
Konieczny Roman: Co wynika z nasilenia pogodowych zjawisk ekstremalnych dla systemów bezpieczeństwa powodziowego. W Bieżące łatanie dziur czy
nowa długofalowa polityka gospodarowania wodami?
Wnioski z projektu Wodny Okrągły Stół – porozumienie dla społeczeństwa i przyrody. Wrocław: Stowarzyszenie Ekologiczne Eko-Unia 2011 s.13-17
Konieczny Roman: Niezależna opinia dot. Projektu
„Wodny Okrągły Stół – dialog na rzecz społeczeństwa
i przyrody”. W Bieżące łatanie dziur czy nowa długofalowa polityka gospodarowania wodami? Wnioski z
projektu Wodny Okrągły Stół – porozumienie dla społeczeństwa i przyrody. Wrocław: Stowarzyszenie Ekologiczne Eko-Unia 2011 s.125-127
Kornaś Marika, Grześkowiak Artur: Wpływ użytkowania zlewni na kształtowanie jakości wody w zbiornikach wodnych zlewni rzeki Drawa. Woda–
Środowisko–Obszary Wiejskie 2011 T. 11 z. 1 (33) s.
125-137 il. bibliogr. 12 poz.
Kosierb Ryszard: Gospodarka wodna na zbiornikach
retencyjnych Otmuchów – Nysa podczas wezbrania w
czerwcu 2009 r. Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 7
(751) s. 274-277 il. bibliogr. 2 poz.
Kosierb Ryszard, Grzonka Beata, Malinger Albert:
Analiza pracy urządzeń hydrotechnicznych w czasie
powodzi 2010 w dorzeczu Odry. W: Dorzecze Odry –
monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 92-97 il. Ser.
Monografie
Kosik Anna: Procesy abrazyjne brzegów zbiorników
retencyjnych – zbiornik Hańcza. W: Bezpieczeństwo
zapór – nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny
Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s.
342-349 il. bibliogr. 7 poz. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Kosik Anna, Kloze Jerzy, Wita Andrzej: Sedimentation
of Polish reservoirs – characteristics and significance
of phenomenon and procedures of its control. Ed. Anton J. Schleiss, Robert M. Boes. W: Dams and Reservoirs under Changing Challenges. London: CRC
Press, Taylor & Francis Group 2011 s. 339-344 il. bibliogr. 5 poz.
Kosik Anna, Winter Jan: Prevention of dam reservoirs
silting base on Miedzygorze dam reservoir. W: Studies on Modern Technologies and Long-term Behavior
of Dams. Ed. Jia Jinsheng, Xu Zeping, Xu Yao. [b.m.]:
China WaterPower Press 2011 s. 769-773 il. bibliogr.
7 poz.
Kosik Anna, Winter Jan, Wita Andrzej: Zabytkowe
zbiorniki wodne w rejonie Bańskiej Szczawnicy. W:
Hydrotechnika XIII”2011, Sympozjum ogólnokrajowe,
Materiały, Ustroń 17-19 maja 2011. Katowice: Śl. Rada NOT FSNT 2011 s. 243-250 il. bibliogr. 2 poz.
Kwiecień Magdalena, Słysz Krzysztof, Maciejewski
Maciej, Walczykiewicz Tomasz, Zaleski Janusz: Doświadczenia wynikające z opracowania prognoz oddziaływania na środowisko programów na przykładzie
205.
206.
207.
208.
209.
210.
211.
212.
213.
214.
215.
„Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły” i „Programu dla Odry – 2006 – aktualizacja”. W: Hydrotechnika XIII”2011, Sympozjum ogólnokrajowe, Materiały, Ustroń 17-19 maja 2011. Katowice: Śl. Rada NOT FSNT 2011 s. 51-63 il. bibliogr. 10
poz.
Leszczyński Wojciech: Zastosowanie sonaru do
badań batymetrycznych. W: Bezpieczeństwo zapór –
nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik,
Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 208214 il. bibliogr. 6 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Śliwińska
Anna: Stan jakości wód w Zalewie Szczecińskim. W:
Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011
s. 137-138 il. Ser. Monografie
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Drgas Natalia, Śliwińska
Anna: Stan jakości wód w Zatoce Gdańskiej. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 204-206 il. bibliogr. 5 poz. Ser.
Monografie
Maciejewski Maciej, Majewski Wojciech: Aktualny
stan i zagospodarowanie Wisły i jej dorzecza. Wiadomości MHGW 2011 T. 5 (55) z. 3 s. 3-21 il. bibliogr.
12 poz.
Majewski Wojciech: Dokąd zmierza polska gospodarka wodna – stan obecny i wyzwania przyszłości. Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 9 (753) s. 360-361
Majewski Wojciech: Powrót elektrowni jądrowej
Żarnowiec po 20 latach. Gospodarka Wodna 2011 R.
71 nr 2 (746) s. 78-83 il. bibliogr. 2 poz.
Majewski Wojciech: Studies for nuclear and pumpedstorage power plant Żarnowiec. W: Experimental
methods in hydraulic research. Red. Paweł Rowiński.
Berlin Heidelberg: Springer-Verlag 2011 s. 113-122 il.
bibliogr. 7 poz.
Majewski Wojciech: 30 Years of the School of Hydraulics. W: Experimental methods in hydraulic research. Red. Paweł Rowiński. Berlin Heidelberg:
Springer-Verlag 2011 s. XI-XVII
Majewski Wojciech: Zapora Niedów w świetle awarii i
hydraulicznych badań modelowych. W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera,
Anny Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 55-62 il. bibliogr. 2 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Mazurczyk Andrzej, Ryżak Ryszard, Wita Andrzej:
Badania filtracji. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 18-27 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Mirosław-Świątek Dorota, Kosik Anna, Mańk Kamil,
Zielińska Małgorzata: Hydrauliczne warunki przepły-
216.
217.
218.
219.
220.
221.
222.
223.
wu fali powstałej w wyniku symulacji katastrofy zapory
Besko. W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania.
Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 63-72 il. bibliogr. 7
poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Mogiła Zbigniew, Zaleski Janusz: Jakość informacji
przekazywanych przez administrację publiczną i ich
znaczenie dla procesu ewaluacji wpływu polityki spójności na rozwój społeczno-gospodarczy kraju. Zarządzanie Publiczne 2010 nr 2 (12) s. 31-45 il. bibliogr.
17 poz.
Nowak Bogumił, Gezella-Nowak Izabela: Problemy
gospodarowania brzegami jezior w Powidzkim Parku
Krajobrazowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych
Województwa Wielkopolskiego 2011, 17 (19), s. 9197
Opial-Gałuszka Urszula, Zientarska Barbara: Stan
jakości wody pitnej i wody w kąpieliskach. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010.
Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S.
Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 207-210 il. Ser. Monografie
Ostojski Mieczysław S., Bąkowski Rafał, Niedbała
Jerzy: Wnioski – zmiany w procedurach ostrzeżeń Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego. W: Hydrotechnika
XIII”2011, Sympozjum ogólnokrajowe, Materiały,
Ustroń 17-19 maja 2011. Katowice: Śl. Rada NOT
FSNT 2011 s. 265-279
Ostojski Mieczysław S., Maciejewski Maciej, Szczepański Wojciech, Sieinski Edmund, Walczykiewicz
Tomasz, Moryc Ewa, Iwaniak Michał, Dudek Robert,
Musioł Jacek, Wajda Beata, Zientarska Barbara,
Opial-Gałuszka Urszula: Charakterystyka jakości wód
Wisły i jej dopływów. W: Dorzecze Wisły – monografia
powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza
Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 193203 il. Ser. Monografie
Ostojski Mieczysław S., Maciejewski Maciej, Szczepański Wojciech, Sieinski Edmund, Walczykiewicz
Tomasz, Moryc Ewa, Iwaniak Michał, Dudek Robert,
Musioł Jacek, Wajda Beata, Zientarska Barbara,
Opial-Gałuszka Urszula: Zmiany jakości wód w okresie powodzi. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa:
IMGW 2011 s. 131-136 il. Ser. Monografie
Ostojski Mieczysław S., Niedbała Jerzy, Orlińska
Paulina, Wilk Paweł, Wróbel Joanna: Konflikty ekologiczne
towarzyszące
budowie
zbiorników.
W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania. Pod red.
Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 350-359 il. bibliogr. 7 poz. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Ostojski Mieczysław S., Wilk Paweł, Orlińska Paulina:
Konflikty o wodę – koordynacja wdrażania Strategii
117
224.
225.
226.
227.
228.
229.
230.
231.
118
Morskiej. W: Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława
S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 9-21 il.
bibliogr. 11 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Ostrowski Janusz, Zaniewska Monika, Wereski
Sławomir, Bogdanowicz Ewa: Powodzie historyczne
w środkowej i dolnej części dorzecza Wisły.
W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi majczerwiec 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego,
Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 83-86 il. bibliogr.
10 poz. Ser. Monografie
Przybyłek Jan, Nowak Bogumił: Wpływ niżówek
hydrogeologicznych i odwodnień górniczych na systemy wodonośne Pojezierza Gnieźnieńskiego. Biuletyn PIG 2011 nr 445 Hydrogeologia z. XII/2 s. 513528 il. bibliogr. 41 poz.
Rataj Celina: Możliwe konflikty na przykładzie programów małej retencji. W: Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i
Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB
2011 s. 52-63 il. bibliogr. 9 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Sieinski Edmund: Perspektywa działań Ośrodka
Technicznej Kontroli Zapór IMGW PIB. W: 50 lat
technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 109-110 Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Sochacki Maciej: Systemy GPS w geodezyjnych
pomiarach przemieszczeń budowli hydrotechnicznych. W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania.
Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 248-257 il. bibliogr. 9
poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii
i Gospodarki Wodnej
Stepnowski Rafał: Relacje między obszarami chronionymi a rozwojem powiatów. W: Konflikty i dylematy
w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 73-80 il. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Strużyński Andrzej, Wyrębek Maciej, Strutyński
Mateusz, Kulesza Krzysztof: Cross-section changes
in the lower part of a mountain river after the flood
in spring 2010, as presented by means of CCHE2D
Program. W: Experimental methods in hydraulic research. Red. Paweł Rowiński. Berlin Heidelberg:
Springer-Verlag 2011 s. 287-297 il. bibliogr. 13 poz.
Szczepański Wojciech: Bilans rzeczowy prac w
gospodarce wodnej wykonanych w okresie powojennym. W: Gospodarka wodna – stan aktualny i zadania
na przyszłość, Materiały z konferencji zorganizowanej
przez Komisję Środowiska we współpracy z Polską
Izbą Gospodarczą „Ekorozwój”, Warszawa, 1 lutego
2011. Warszawa: Kancelaria Senatu RP 2011 s. 6063
232.
233.
234.
235.
236.
237.
238.
239.
240.
241.
Szczepański Wojciech [i in.]: Wyniki klasyfikacji i
oceny jakości wód w rzekach oraz wielkości ładunków
zanieczyszczeń odprowadzanych rzekami z obszaru
Polski do Morza Bałtyckiego w 1990, 1995-2009 roku.
W: Ochrona Środowiska 2011. Warszawa: GUS 2011
s. 202-203, 210-212 [w tym 8 tab., 3 rys.; Internet
www.stat.gov.pl/gus/5840_1523_PLK_HTML.htm]
Szlachta Jacek, Zaleski Janusz: Programowanie
rozwoju społeczno-gospodarczego w układach makroregionalnych. Gospodarka Narodowa 2011
R. 80/21 nr 7-8 (239-240) s. 21-46 il. bibliogr. 32 poz.
Szumiejko Franciszek: Straty w obiektach ochrony
przed powodzią zarządzanych przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. W: Dorzecze
Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja
Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary
Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 125 il. Ser.
Monografie
Szumiejko Franciszek: Straty w obiektach ochrony
przed powodzią zarządzanych przez zarządy melioracji i urządzeń wodnych. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk.
Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 119-124 il.
Ser. Monografie
Szumiejko Franciszek, Sziwa Ryszard: Straty w
infrastrukturze. W: Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 109-118 il. Ser. Monografie
Ślesicki Marek: Wpływ zmian klimatycznych na
elementy bilansu tlenowego wód powierzchniowych
na przykładzie Zalewu Zegrzyńskiego. W: Sympozjum
ogólnokrajowe, Hydroprezentacje XIV”2011, Materiały, Ustroń 14-16 czerwca 2011. Katowice: Śl. Rada
NOT FSNT 2011 s. 195-212 il. bibliogr. 5 poz.
Tadeuszewski Bogusław, Wilczak Małgorzata: Przebieg powodzi w zlewni Warty. W: Dorzecze Odry –
monografia powodzi 2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 63-68 il. Ser.
Monografie
Tarnowski Klemens, Wróblewski Marek: Pomiary
geodezyjne. W: 50 lat technicznej kontroli zapór w
Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego
Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 14-17 il. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Tomaszewski Paweł, Zaleski Janusz, Zembaty
Marek: Oczekiwane efekty realizacji polityki spójności
UE na poziomie regionalnym w Polsce. Studia Regionalne i Lokalne 2011 nr 2 (44) s. 92-117 il. bibliogr. 23
poz.
Tomczuk Urszula, Taboryska Barbara, Dmitruk
Urszula, Jancewicz Agnieszka: Ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi osadów dennych sudeckich
zbiorników retencyjnych. W: Bezpieczeństwo zapór –
242.
243.
244.
245.
246.
247.
248.
249.
250.
nowe wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik,
Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 373380 il. bibliogr. 6 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Wachowski Wiesław: Badania podwodne. W: 50 lat
technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 36-40 il. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Walczykiewicz Tomasz: Konflikty w gospodarce
wodnej. W: Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red. Macieja Maciejewskiego i Mieczysława
S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 22-29
il. bibliogr. 6 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Walczykiewicz Tomasz, Łaciak Jadwiga: Gospodarka
wodna w Polsce w świetle zmian klimatu. Gospodarka
Wodna 2011 R. 71 nr 1 (745) s. 12-18 il. bibliogr. 7
poz.
Walczykiewicz Tomasz, Rataj Celina: Analiza pracy
zbiorników retencyjnych. W: Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec 2010. Pod red. Macieja
Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tomasza Walczykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s.
121-148 il. Ser. Monografie
Więzik Beniamin: Mała retencja jako efektywna forma
poprawy gwarancji zaopatrzenia w wodę. W: Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w warunkach
zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych. Bielsko-Biała:
AQUA S.A. 2011 s. 101-111 il. bibliogr. 6 poz.
Więzik Beniamin: Rola zbiornika retencyjnego Klimkówka w ochronie przeciwpowodziowej doliny Ropy.
W: Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania. Pod red.
Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 302-310 il. bibliogr. 3 poz. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Wilk Paweł, Orlińska Paulina, Wróbel Joanna: Powodzie – wnioski IMGW. W: Hydrotechnika XIII”2011,
Sympozjum ogólnokrajowe, Materiały, Ustroń 17-19
maja 2011. Katowice: Śl. Rada NOT FSNT 2011 s.
39-50 il. bibliogr. 12 poz.
Wilk Paweł, Szalińska Ewa: Microtox jako narzędzie
do oceny toksyczności osadów dennych. Czasopismo
Techniczne 2011, 2-Ś, z. 6 R. 108 s. 247-262 il. bibliogr. 35 poz.
Winter Jan: Dolne stanowiska zapór podczas zrzutów
wezbraniowych. W: Bezpieczeństwo zapór – nowe
251.
252.
253.
254.
255.
256.
257.
258.
wyzwania. Pod red. Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa: IMGW-PIB 2011 s. 294-301
il. bibliogr. 11 poz. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB
Winter Jan: Zagrożenia i katastrofy naturalne a stan
klęski żywiołowej. W: Hydrotechnika XIII”2011, Sympozjum ogólnokrajowe, Materiały, Ustroń 17-19 maja
2011. Katowice: Śl. Rada NOT FSNT 2011 s. 159168 il. bibliogr. 12 poz.
Winter Jan: Zagrożenia naturalne a bezpieczeństwo
wewnętrzne – stan klęski żywiołowej. W: Tożsamość
bezpieczeństwa wewnętrznego – miejsce, rola
i funkcje. Pod red. nauk. Ryszarda Grosseta. Warszawa: Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej 2011 s. 332-339 bibliogr. 7 poz.
Wita Andrzej, Kosik Anna: Przegląd przepisów
dotyczących kontroli bezpieczeństwa zapór w wybranych państwach europejskich. Gospodarka Wodna
2011 R. 71 nr 3 (747) s. 104-107 bibliogr. 8 poz.
Wita Andrzej, Mirosław-Świątek Dorota, Kosik Anna,
Mańk Kamil, Zielińska Małgorzata: The modeling of
flood spreading in the river valley as a result of dam
break – examples for dams in Poland. W: Studies on
Modern Technologies and Long-term Behavior of
Dams. Ed. Jia Jinsheng, Xu Zeping, Xu Yao. [b.m.]:
China WaterPower Press 2011 s. 661-667 il. bibliogr.
7 poz.
Wita Andrzej, Zielińska Małgorzata, Kosik Anna,
Żebrowska Anna: Archiwizacja danych. W: 50 lat
technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red. Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa:
IMGW-PIB 2011 s. 50-54 il. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Zaleski Janusz: Odra w kontekście sytuacji zagrożenia powodziowego i awarii budowlanych. W: XXV
Konferencja Naukowo-Techniczna, Awarie budowlane
2011, Szczecin Międzyzdroje, 24-27 maja 2011.
Szczecin: 2011 s. 321-334 il. bibliogr. 13 poz.
Zaleski Janusz: Odra w kontekście zagrożenia
powodziowego i awarii budowlanych. Inżynier Budownictwa 2011 nr 10 (88) s. 36-42 il. bibliogr. 13
poz.
Zdralewicz Iwona, Adynkiewicz- Piragas Mariusz:
Transboundary impact of the lignite mining of the
groundwater resources within Lusatian Neisse basin.
Civil and Environmental Engineering Reports 2010
[druk 2011] nr 5 s. 291-300 il. bibliogr. 8 poz.
Różne
259.
260.
261.
Fiema Anna: Dwie twarze lata. Tatry 2011 nr 4 (38)
s. 44-45
Fiema Anna: Prawie bez śniegu. Tatry 2011 nr 2 (36)
s. 46-47
Fiema Anna: Wczesna zima. Tatry 2011 nr 1 (35)
s. 44-45
262.
263.
Fiema Anna: Wiosna przyszła w maju. Tatry 2011 nr
3 (37) s. 32-33
Geodecki Tomasz, Gorzelak Grzegorz, Górniak
Jarosław, Hausner Jerzy, Mazur Stanisław, Szlachta
Jacek, Zaleski Janusz: Kurs na innowacje. Jak wy-
119
264.
265.
266.
267.
268.
269.
270.
271.
272.
273.
prowadzić Polskę z rozwojowego dryfu? Kraków:
Fundacja GAP [2011?] 106 s. il. bibliogr. 32 poz.
Kosik Anna, Winter Jan, Wita Andrzej: XXXII Dni
Wielkich Zapór. Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 2
(754) s. 84-86 il. bibliogr. 5 poz.
Kosik Anna, Winter Jan, Wita Andrzej, Zaleski Janusz: 79. Roczne Posiedzenie Komitetu Wykonawczego Międzynarodowej Komisji Wielkich Zapór
(ICOLD). Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 10 (754)
s. 431-432 il.
Maciejewski Maciej: Działalność naukowo-badawcza,
wydawnicza oraz ogólnotechniczna IMGW w 2010 r.
Wiadomości MHGW 2010 T. 5(55) z. 1-2 s. 101-117
Majewski Wojciech: Jaka ma być nasza Wisła?
Biznes i Ekologia 2011 nr 98 s. 5-6
Majewski Wojciech: Światowy Dzień Wody 2011.
Gospodarka Wodna 2011 R. 71 nr 3 (747) s. 97-99
Majewski Wojciech: Woda i energia wyznacznikami
przyszłego rozwoju. Biznes i Ekologia 2011 nr 105 s.
12-13
Majewski Wojciech: World Water Day 2011. Biznes i
Ekologia 2011 nr 98 s. 4-5 il.
Majewski Wojciech: Słów kilka o IAHR. Gospodarka
Wodna 2011 R. 71 nr 10 (754) s. 434-435
Majewski Wojciech: Wspomnienie pośmiertne –
Tadeusz Jednorał (1927-2011). Wiadomości MHGW
2010 T. 5(55) z. 1-2 s. 119-120
Szyjkowska Urszula, Strońska Marzenna, Bożek
Anna: Oczyszczone ścieki jako alternatywne źródło
wody w świetle zmian klimatu. Polski Cukier 2011 nr 4
(9) s. 14
274.
275.
276.
277.
278.
Zaleski Janusz: KSRR 2020 i terytorializacja polityki
rozwoju na przykładzie Strategii Rozwoju Polski Zachodniej i województwa dolnośląskiego. W: Krajowa
Strategia Rozwoju Regionalnego do roku 2020 a strategie rozwoju społeczno-gospodarczego województw.
Pod red. Jacka Szlachty i Jacka Woźniaka. Warszawa: KPZK PAN 2011 s. 111-134 il. bibliogr. 21 poz.
Ser.: Studia T. 137
Zaleski Janusz: Modelowanie makroekonomiczne
gospodarek regionalnych – użyteczne narzędzie czy
nieprzydatna zabawa intelektualna? Zarządzanie Publiczne 2010 [druk 2011] nr 4 (14) s. 5-28 il. bibliogr.
35 poz.
Zaleski Janusz: Strategiczne kierunki polityki regionalnej w projekcie ministerialnym Krajowej Strategii
Rozwoju Regionalnego. W: Spójność w rozwoju regionalnym w Polsce obecnie i w przyszłości. Red. nauk. Mirosława Klamut, Ewa Szostak. Wrocław: Wydaw. Uniw. Ekonom. 2010 [druk 2011] s. 39-48 il. bibliogr. 13 poz. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 143
Zaleski Janusz, Lisowiec Gabriela, Korf Tomasz:
Raport Regionalny Województwo Dolnośląskie. Wrocław: Urz. Marszałk. Woj. Dolnośl. 2011, 117 s. il. bibliogr. 30 poz. Studia nad rozwojem Dolnego Śląska
2011 nr 2-3 (45-46)
Zaleski Janusz, Mogiła Zbigniew: Propozycje kierunków ewolucji modelowania makroekonomicznego typu HERMIN w województwie opolskim. W: Badania
ewaluacyjne – po co? Budowa przyszłości regionu.
Pr. zbior. pod kier. Krzysztofa Kiełbasa. Opole: Urz.
Marszałk. Woj. Opolskiego 2011 s. 143-152 il. bibliogr.
12
poz.
Streszczenia, postery, prezentacje
279.
280.
281.
120
Bartoszewicz M., Bradtke K., Darecki M., Drgas N.,
Kowalczuk P., Kraśniewski W., Krężel A., Krzymiński
W., Lewandowski Ł., Łysiak-Pastuszak E., MazurMarzec H., Piliczewski B., Sagan S., Sutryk S.: Preliminary results of a study of episodic events in the Baltic Sea on the basis of Ferry-Box and satellite information. W: Ferry-Box Workshop, Geesthacht, Germany, 1-2 September 2011. Helmholtz-Zentrum
Geesthacht
[Prezentacja
http://www.hzg.de/mw/ferrybox_ws/011818/index_001
1818.html.de]
Błachuta Jan: Wpływ budowy zbiorników i elektrowni
wodnych oraz regulacji cieków na gatunki i siedliska
przyrodnicze. W: Konferencja Wpływ procesów inwestycyjnych na przyrodę, Wrocław, 4 listopada 2011.
Wrocław: Wydaw. DN 2011 s. 15
Bogdanowicz Ewa, Strupczewski Witold G., Kochanek Krzysztof: Persistance as a factor of flood
hazard for embanked rivers. W: 3rd EGU Leonardo
Conference on the Hydrological Cycle: Floods in 3D –
Processes, Patterns, Predictions, Bratislava 23-25
282.
283.
284.
November 2011. [Abstracts]. Bratislava: Slovak University of Technology 2011 s. 68
Brzóska Barbara, Jaczewski Adam: Najbliższe
dwudziestolecie w świetle wyników regionalnego modelowania na podstawie wybranych wskaźników termicznych. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu
Śląskiego 2011 nr 70 s. 65
Chlebicki Zbigniew: Wizualna ocena zjawisk meteorologicznych na sieci stacji meteorologicznych w Państwowej Służbie Hydrologiczno-Meteorologicznej
(PSHM). W: III Ogólnopolska Konferencja Metodyczna, Problematyka pomiarów i opracowań elementów
meteorologicznych w 60-lecie badań klimatologicznych w UMCS. Streszczenie referatów i posterów,
Zwierzyniec 26-28 września 2011. Lublin: UMCS
2011 s. 30-32
Chmura Lukasz, Necki Jaroslaw, Korus Adam,
Zimnoch Mirosław, Rosiek Janusz, Galkowski Michal,
Różański Kazimierz: Impact of coal mining on elevated CH4 levels in near-ground regional atmosphere
over southern Poland. Vienna 3-8.04.2011. Geo-
285.
286.
287.
288.
289.
290.
291.
292.
293.
physical Research Abstracts 2011 Vol. 13, EGU20112157, EGU General Assembly 2011
Grześkowiak Artur, Nowak Bogumił, Brodzińska
Barbara, Żak Joanna, Nowak Dominik, Kornaś Marika: Stan ilościowy jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego. W: Naturalne i antropogeniczne przemiany
jezior, Materiały konferencyjne [XV Ogólnopolskiej
Konferencji Limnologicznej, Toruń, 21-23.09.2011].
Toruń: UMK, PTLim. 2011 s. 37-39
Grześkowiak Artur, Nowak Bogumił, Żak Joanna,
Brodzińska Barbara, Kornaś Marika, Nowak Dominik:
Zmiany jakościowe jezior Wielkopolskiego Parku Narodowego na wybranym przykładzie. W: Naturalne i
antropogeniczne przemiany jezior, Materiały konferencyjne [XV Ogólnopolskiej Konferencji Limnologicznej, Toruń, 21-23.09.2011]. Toruń: UMK, PTLim. 2011
s. 35-36
Jaczewski Adam, Parfiniewicz Jan, Barański Piotr:
Concerning tornado prediction – a real case conclusions. W: 9th International SRNWP-Workshop on NonHydrostatic Modelling – Abstracts – Deutscher Wetterdienst, Bad Orb, 16-18 May 2011, Arbeitsergebnisse nr 88
Jakubiak Bogumił, Ośródka Katarzyna, Jurczyk Anna,
Szturc Jan: Experiments with three-dimensional radar
reflectivity data assimilation into the COAMPS model.
W: 35th Conference on Radar Meteorology, 26-30
September 2011. Abstracts. Pittsburgh, PA: AMS
2011,
1
s.,
[http://ams.confex.com/ams/35Radar/webprogram/Pa
per19187.html]
Jakusik Ewa, Czernecki Bartosz, Marosz Michał:
Wykorzystanie parametrów funkcji gęstości prawdopodobieństwa w modelowaniu wysokości falowania
całkowitego. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego 2011 nr 70 s. 68
Jakusik Ewa, Pilarski Michał: Testowanie czułości
metod statystycznego downscalingu na przykładzie
opadów atmosferycznych w rejonie Zatoki Gdańskiej.
Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego
2011 nr 70 s. 69
Kamińska Magdalena, Krzymiński Włodzimierz,
Shchagina N. V., Chubarenko B. V., Alexandrov S.:
Polish-Russian crossborder cooperation concerning
integrated management of the transborder area of the
Vistula Lagoon. W: 8th Baltic Sea Science Congress,
St. Petersburg, Rosja, 22-26, August 2011. Book of
abstracts. St. Petersburg: OOO PoliKrom 2011 s. 368
Kamińska Magdalena, Krzymiński Włodzimierz,
Sztobryn Marzenna: The Polish-Russian-Norwegian
co-operation for the operational coastal service.
W: Sustainable Operational Oceanography 6th EuroGOOS Conference, Sopot, Poland, October 4-6,
2011. Book of Abstracts, s. 22
Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Struzik Piotr:
Evapotranspiration as a part of water balance – comparison of ground and satellite measurements.
W: International Conference on current knowledge of
294.
295.
296.
297.
298.
299.
300.
Climate Change Impacts on Agriculture and Forestry
in Europe, Topolcianky, 3-6.05.2011. Presentations.
[http://www.cost734.eu/reports-andpresentations/cost-action-734-final-conference.international-conference-on-current-knowledge-ofclimate-change-impacts-on-agriculture-and-forestryin-europe]
Kowalska Beata, Kubicka Anna: Modelowanie zmian
poziomów wody w polskiej strefie brzegowej. W: II
Ogólnopolska Konferencja Naukowa Modelowanie
Procesów Hydrologicznych, Zeszyt streszczeń, Wrocław, 19-20.10.2011. Wrocław: Ofic. Wydaw. PWroc.
2011 s. 21
Kuchar Leszek, Iwański Sławomir, Jelonek Leszek,
Szalińska Wiwiana: Modelowanie zmian przepływu w
warunkach potencjalnych zmian klimatu na przykładzie zlewni Kaczawy. W: II Ogólnopolska Konferencja
Naukowa Modelowanie Procesów Hydrologicznych,
Zeszyt streszczeń, Wrocław, 19-20.10.2011. Wrocław: Ofic. Wydaw. PWroc. 2011 s. 21
Lejcuś Iwona, Adynkiewicz-Piragas Mariusz: Charakterystyka hydromorfologiczna koryt i dolin ważniejszych cieków Parku Narodowego Gór Stołowych. W:
Kształtowanie i ochrona środowiska obszarów o zróżnicowanych walorach przyrodniczych – uwarunkowania przyrodnicze, techniczne i społecznoekonomiczne. Pod red. Józefa Koca. [Streszczenia
materiałów konferencyjnych, IV ogólnopolska konferencja naukowa, Olsztyn, 27-29.06.2011]. Olsztyn:
UWM 2011 s. 113 Monografie nr 2p
Lejcuś Iwona, Adynkiewicz-Piragas Mariusz, Zdralewicz Iwona, Kryza Joanna: Przykłady dobrych praktyk
w zarządzaniu zasobami wodnymi. W: Kształtowanie i
ochrona środowiska obszarów o zróżnicowanych walorach przyrodniczych – uwarunkowania przyrodnicze,
techniczne i społeczno-ekonomiczne. Pod red. Józefa
Koca. [Streszczenia materiałów konferencyjnych, IV
ogólnopolska konferencja naukowa, Olsztyn, 2729.06.2011]. Olsztyn: UWM 2011 s. 114 Monografie
nr 2p
Limanówka Danuta: ocena warunków klimatycznych i
walory bioklimatyczne Tatr (w pierwszej dekadzie XXI
wieku). W: Konferencja naukowa Bioklimatologia
człowieka, Warszawa, 17-18 listopada 2011. Warszawa: PAN 2011 s. 15
Miszuk Bartłomiej, Otop Irena, Owczarek Małgorzata:
Warunki bioklimatyczne jako czynnik kształtujący potencjał rekreacyjny Sudetów. W: Konferencja naukowa Bioklimatologia człowieka, Warszawa, 17-18 listopada 2011. Warszawa: PAN 2011 s. 19
Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Kraśniewski Wojciech,
Sutryk Katarzyna, Mazur-Marzec Hanna, Lewandowski Łukasz, Krzymiński Włodzimierz: The effects
of the 2010 Vistula River spring flood in the Gulf of
Gdańsk measured by the FerryBox system on the
Gdynia–Karlskrona ferry. W: ICES Annual Science
Conference 2011, Gdańsk, 19-23 September 2011.
Book of Abstracts. ICES CM2011/C:02, 2011 s. 28
121
301.
302.
303.
304.
305.
306.
307.
308.
309.
122
Mirosław-Świątek Dorota: Zastosowanie metody
asymilacji danych „nudging” w hydrodynamicznym
modelu przepływu wód rzecznych w Basenie Dolnym
Biebrzy. W: II Ogólnopolska Konferencja Naukowa
Modelowanie Procesów Hydrologicznych, Zeszyt
streszczeń, Wrocław, 19-20.10.2011. Wrocław: Ofic.
Wydaw. PWroc. 2011 s. 24
Nowak Bogumił, Grześkowiak Artur, Brodzińska
Barbara: Próba usystematyzowania granic pojezierzy
polskich. W: Naturalne i antropogeniczne przemiany
jezior, Materiały konferencyjne [XV Ogólnopolskiej
Konferencji Limnologicznej, Toruń, 21-23.09.2011].
Toruń: UMK, PTLim. 2011 s. 62-63
Nowicka Barbara, Nadolna Anna: Anthropopression
markers in bottom sediments of Lake Charzykowskie
– state of research. W: EULAKES Meeting
and Science Day, Vienna, November 28th-30th, 2011.
Programme and book of abstracts. Sustainable Lake
Management and Climate Change, International
Symposium. Vienna: European Union 2011 s. 25
Ośródka Katarzyna, Szturc Jan, Jurczyk Anna:
System of weather radar volume data (3-D) quality
control: RADVOL-QC. W: 35th Conference on Radar
Meteorology, 26-30 September 2011. Abstracts.
Pittsburgh,
PA:
AMS
2011,
1
s.,
[http://ams.confex.com/ams/35Radar/webprogram/Pa
per19188.html]
Otop Irena, Miszuk Bartłomiej: Zróżnicowanie temperatury powietrza w warunkach rzeźby Parku Narodowego Gór Stołowych na przykładzie pomiarów z lat
2009 -2010. W: III Ogólnopolska Konferencja Metodyczna, Problematyka pomiarów i opracowań elementów meteorologicznych w 60-lecie badań klimatologicznych w UMCS. Streszczenie referatów i posterów, Zwierzyniec 26-28 września 2011. Lublin: UMCS
2011 s. 50
Picińska-Fałtynowicz Joanna: Caloneis potamea
Torka – existing but forgotten species. W: Abstracts of
the 5th Central European Diatom Meeting (5th CEDIATOM), Szczecin, 24-27 March 2011. Szczecin:
Wydaw. Nauk. USzczec. 2011 s. 39-40 il. bibliogr. 5
poz.
Picińska-Fałtynowicz Joanna: Multimetric diatom
index as a tool for the assessment of ecological status
of Polish lakes. W: Abstracts of the 5th Central European Diatom Meeting (5th CE-DIATOM), Szczecin,
24-27 March 2011. Szczecin: Wydaw. Nauk.
USzczec. 2011 s. 41-42 il. bibliogr. 5 poz.
Hydrogeologiczne i przyrodnicze problemy towarzyszące eksploatacji węgla brunatnego w Wielkopolsce.
Przewodnik do sesji terenowej nr II organizowanej w
ramach XV Sympozjum Współczesne Problemy Hydrogeologii; Poznań-Żerków, 14-16.09.2011. Red.
Jan Przybyłek, Bogumił Nowak. Poznań: 2011, 50 s.
Saniewska Dominika, Bełdowska Magdalena, Bełdowski Jacek, Saniewski Michał, Szubska Marta,
Romanowski Andrzej, Fila Grzegorz, Falkowska Lucyna: Input pathways of mercury to the coastal zone
of the Gulf of Gdansk, the Southern Baltic Sea. W: X
310.
311.
312.
313.
314.
315.
316.
International Conference on Mercury as a Global Pollutant, Halifax, Canada,. July 24-29, 2011. Abstract
Volume. Halifax: 2011 s. 277
Szalińska Wiwiana, Otop Irena: Ocena struktury
czasowo-przestrzennej opadów z wykorzystaniem
wybranych wskaźników do identyfikacji zdarzeń ekstremalnych. W: XXXV Ogólnopolski Zjazd Agrometeorologów i Klimatologów. 50-lat Obserwatorium Agroi Hydrometeorologii, Wrocław – Pokrzywna k. Głuchołaz, 7-10 września 2011 r. Wrocław: 2011 s. 46
Szczepański Wojciech, Zaręba Krzysztof: Bilans
rzeczowy prac w gospodarce wodnej – ocena sytuacji. W: Gospodarka wodna – stan aktualny i zadania
na przyszłość, Materiały z konferencji zorganizowanej
przez Komisję Środowiska we współpracy z Polską
Izbą Gospodarczą „Ekorozwój”, Warszawa, 01 lutego
2011. Warszawa: Kancelaria Senatu RP 2011 s. 6473
Topiłko Janusz, Letkiewicz Beata, Mykita Monika:
Opracowanie mapy zagrożenia powodziowego dla
Nowego Miasta Lubawskiego nad rzeką Drwęcą na
podstawie wyników modelowania hydraulicznego –
realizacja Dyrektywy Powodziowej. W: II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Modelowanie Procesów
Hydrologicznych, Zeszyt streszczeń, Wrocław, 1920.10.2011. Wrocław: Ofic. Wydaw. PWroc. 2011 s.
32
Toulios Leonidas, Stancalie Gheorghe, Struzik Piotr,
Danson F. Mark, Dunkel Zoltan, Mika Janos, Tsiros
Emmanouel: Challenges of remote sensing data in
models for assessing climate impacts on agriculture.
W: International Conference on current knowledge of
Climate Change Impacts on Agriculture and Forestry
in Europe, Topolcianky, 3-6.05.2011. Presentations.
http://www.cost734.eu/reports-andpresentations/cost-action-734-final-conference.international-conference-on-current-knowledge-ofclimate-change-impacts-on-agriculture-and-forestryin-europe
Walawender Jakub, Knopik Tomasz, Struzik Piotr:
Left-exit cyclogenesis and gravity waves over Poland
(7 May 2011). EUMETSAT Image Gallery online,
Case Studies http://oiswww.eumetsat.org/WEBOPS/
iotm/iotm/20110507_wave/20110507_wave.html
Walczykiewicz Tomasz, Biedroń Ilona, Kwiecień
Magdalena: How to identify risk in Integrated Water
Resources Management? Abstracts of VI EWRA International Symposium, Water Engineering and Management in a Changing Environment, Catania, Italy,
June 29 – July 2, 2011. Edited by A. Cancelliere and
G. Rossi. QUADERNI CSEI Catania III serie Vol. 6,
giugno 2011, s. 12, ISSN 2038-5854
Zalewska Tamara, Suplińska Maria: Reference
organisms for assessing the impact of ionising radiation on the southern Baltic environment. W: ICES Annual Science Conference 2011, Gdańsk, 19-23 September 2011. Book of Abstracts. ICES CM2011/R:12,
2011, s. 186 www.ices.dk/iceswork/asc/2011/index.
asp
317.
2011 Vol. 13, 1 s., EGU2011-7302, 8th European
Geosciences Union General Assembly 2011, 38.04.2011, Vienna, Austria, http://meetingorganizer.
copernicus.org/EGU2011/EGU2011-7302.pdf
Zimnoch Mirosław, Wach Paulina, Rozanski Kazimierz, Godlowska Jolanta, Mazur Jadwiga, Kozak
Krzysztof: Determination of 222-Rn exhalation rates
in an urban area – comparison of top-down and bottom-up approach. Geophysical Research Abstracts
Redakcja
1.
Bałtyk Południowy w 2007 roku. Charakterystyka
wybranych elementów środowiska. Red. Mirosław
Miętus, Elżbieta Łysiak-Pastuszak, Tamara Zalewska,
Włodzimierz Krzymiński. Warszawa: IMGW PIB 2011,
124 s. il. [Autorzy: Biernacik Dawid, Brzozowska Anna, Danowska Beata, Drgas Natalia, Gromisz Sławomira, Jakusik Ewa, Kamińska Magdalena, Kozłowski
Grzegorz, Kraśniewski Wojciech, Krzymiński Włodzimierz, Lewandowski Łukasz, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Owczarek Małgorzata, Piątkowska Zdzisława,
Pilarski Michał, Piliczewski Bogusz, Rodziewicz Mirosława, Saniewski Michał, Warzocha Jan, Woroń Jerzy, Wójcik Robert, Wróblewska Hanna, Zalewska
Tamara – 23 aut., w tym 19 z IMGW]
2.
Bezpieczeństwo zapór – nowe wyzwania. Pod red.
Jana Wintera, Anny Kosik, Andrzeja Wity. Warszawa:
IMGW PIB 2011, 392 s. il. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej [74 aut. w tym 20
z IMGW – Boros-Meinike Dorota, Dmitruk Urszula,
Jancewicz Agnieszka, Kosik Anna, Leszczyński Wojciech, Majewski Wojciech, Mańk Kamil, MirosławŚwiątek Dorota, Niedbała Jerzy, Orlińska, Ostojski
Mieczysław S., Sochacki Maciej, Taboryska Barbara,
Tomczuk Urszula, Więzik Beniamin, Wilk Paweł, Winter Jan, Wróbel Joanna, Zielińska Małgorzata]
3.
Brzozowska Anna, Drgas Natalia, Kaczmaruk Bożenna, Koszuta Violetta, Kraśniewski Wojciech, Woroń
Jerzy, Zalewska Tamara: Ocena stanu ekologicznego
środowiska morskiego polskiej strefy ekonomicznej
Bałtyku na podstawie danych monitoringowych z roku
2010 na tle dziesięciolecia 2000-2009. Pod red. Elżbiety Łysiak-Pastuszak. Warszawa: GIOŚ 2011, 50 s.
il.; http://www.gios.gov.pl/zalaczniki/artykuly/Ocena
_srodowiska_morskiego_Baltyku_za_rok_2010.pdf
4.
Dorzecze Wisły – monografia powodzi maj-czerwiec
2010. Pod red. Macieja Maciejewskiego, Mieczysława
S. Ostojskiego, Tomasza Wal czykiewicza. Warszawa: IMGW-PIB 2011, 236 s. il. bibliogr. Ser. Monografie [Autorzy: Adamczyk Zofia, Barszczyńska Małgorzata, Bąkowski Rafał, Biedroń Ilona, Bogdanowicz
Ewa, Bogdańska-Warmuz Renata, Cebulak Elżbieta,
Chamerlińska Aleksandra, Czoch Katarzyna, Drezińska Barbara, Dudek Robert, Fabrycki Arkadiusz, Iwaniak Michał, Jankowski Władysław, Kadłubowski Andrzej, Kilar Piotr, Kowalska Beata, Krywoszejew Tomasz, Krzysztofik Katarzyna, Kulesza Krzysztof,
Kwiecień Magdalena, Lebiecki Piotr, Limanówka Danuta, Maciejewski Maciej, Malota Agnieszka, Mizera
Marta, Moryc Ewa, Musioł Jacek, Opial-Gałuszka Urszula, Ostojski Mieczysław S., Ostrowski Janusz,
Pyrc Robert, Rataj Celina, Sasim Marianna, Sieinski
Edmund, Skapski Roman, Szczepański Wojciech,
Szwed Eugeniusz, Sztobryn Marzenna, Śmiech Anna,
Wajda Beata, Walczykiewicz Tomasz, Walijewski
Grzegorz, Wereski Sławomir, Zaniewska Monika, Zawiślak Elżbieta, Zientarska Barbara – 50 aut. z IMGW]
5.
Dorzecze Odry – monografia powodzi 2010. Pod red.
Macieja Maciejewskiego, Mieczysława S. Ostojskiego, Tamary Tokarczyk. Warszawa: IMGW-PIB 2011,
164 s. il. bibliogr. Ser. Monografie [Autorzy: Adamczyk Zofia, Bąkowski Rafał, Cebulak Elżbieta, Drgas
Natalia, Dudek Robert, Farat Ryszard, Gierczak Jacek, Grzonka Beata, Iwaniak Michał, Jankowski Władysław, Jelonek Leszek, Kilar Piotr, Kosierb Ryszard,
Kowalska Beata, Krauze Grzegorz, Krywoszejew Tomasz, Krzysztofik Katarzyna, Lebiecki Piotr, Limanówka Danuta, Łysiak-Pastuszak Elżbieta, Maciejewski Maciej, Malinger Albert, Malinowska-Małek Józefa,
Mizera Marta, Mordalska Halina, Moryc Ewa, Musioł
Jacek, Opial-Gałuszka Urszula, Ostojski Mieczysław
S., Otop Irena, Pyrc Robert, Radczuk Laura, Sieinski
Edmund, Skapski Roman, Szalińska Wiwiana,
Szczepański Wojciech, Sziwa Ryszard, Sztobryn Marzenna, Szumiejko Franciszek, Szwed Eugeniusz,
Śliwińska Anna, Tadeuszewski Bogusław, Walczykiewicz Tomasz, Wilczak Małgorzata, Tokarczyk Tamara, Wajda Beata, Zawiślak Elżbieta, Zientarska
Barbara – 48 aut. z IMGW]
6.
Dynamika procesów przyrodniczych w zlewni Drawy
i Drawieńskim Parku Narodowym. Red. Artur Grześkowiak, Bogumił Nowak. Poznań: IMGW, PTGeof.
2010 [druk 2011] 207 s. il. bibliogr. [44 aut., w tym 6 z
IMGW]
7.
Konflikty i dylematy w gospodarce wodnej. Pod red.
Macieja Maciejewskiego i Mieczysława S. Ostojskiego. Warszawa: IMGW PIB 2011, 168 s. il. bibliogr.
Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej PIB [Autorzy: Bedryj Marta, Biedroń Ilona,
Bosak Wojciech, Cisak Bogdan, Kwiecień Magdalena,
Łaciak Jadwiga, Orlińska Paulina, Ostojski Mieczysław S, Rataj Celina, Siedlarz Zbigniew, Stepnowski
Rafał, Walczykiewicz Tomasz, Wilk Paweł, Wróbel
Joanna – 14 aut., w tym 11 z IMGW]
8.
Limanówka Danuta, Cebulak Elżbieta, Mizera Marta,
Karzyński Maciej, Kilar Piotr, Pyrc Robert: 100 Lat
Stacji Hydrologiczno-Meteorologicznej w Zakopanem.
Pod red. Danuty Limanówki. Zakopane: IMGW-PIB
2011, 54 s. il.
9.
Metody oceny zasobów wodnych zlewni rzek
o różnym charakterze i stopniu zagospodarowania.
123
Letkiewicz Beata, Lewandowski Łukasz, ŁysiakPastuszak Elżbieta, Marosz Michał, Miętus Mirosław,
Orlińska Paulina, Ostojski Mieczysław, Owczarek
Małgorzata, Piątkowska Zdzisława, Pilarski Michał,
Rodziewicz Mirosława, Stanisławczyk Ida, Sztobryn
Marzenna, Wilk Paweł, Woroń Jerzy, Wójcik Robert,
Zalewska Tamara – 29 aut. z IMGW]
Pr. zbior. pod red. Tamary Tokarczyk. [Aut.: Bogusz
Anna, Dąbrowski Mieczysław, Hołda Iwona, Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Limanówka Danuta, Malicka Jolanta, Malota Agnieszka, Otop Irena]. Warszawa: IMGW-PIB 2011, 144 s. il. bibliogr. 70 poz. Ser.:
Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
10.
Przedsiębiorstwa
wodociągowo-kanalizacyjne
w warunkach zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych.
Red. nauk. Beniamin Więzik. Bielsko-Biała: AQUA
S.A. 2011, 430 s.
11.
Stan środowiska polskiej strefy przybrzeżnej Bałtyku
w latach 1986-2005. Wybrane zagadnienia. Pod red.
Mirosława Miętusa i Marzenny Sztobryn. Warszawa:
IMGW-PIB 2011, 154 s. il. Ser.: Monografie Instytutu
Meteorologii i Gospodarki Wodnej [Autorzy: Biernacik
Dawid, Bolek Anna, Brzozowska Anna, Danowska
Beata, Drgas Natalia, Filipiak Janusz, Jakusik Ewa,
Kamińska Magdalena, Kowalska Beata, Kraśniewski
Wojciech, Krzymiński Włodzimierz, Kubicka Anna,
124
12.
50 lat technicznej kontroli zapór w Polsce. Pod red.
Władysława Jankowskiego i Jerzego Kloze. Warszawa: IMGW-PIB 2011, 112 s. il. Ser.: Monografie Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej [Autorzy: Ambrożewski Zbigniew Janusz, Balcerzak Andrzej, Bogdański Jerzy, Giżyński Witold, Golonka Edward, Jankowski Władysław, Kloze Jerzy, Kosik Anna, Mazurczyk Andrzej, Mroziński Jerzy, Piątkowski Zygmunt,
Ryżak Ryszard, Selerski Sławomir, Sieinski Edmund,
Tarnowski Klemens, Wachowski Wiesław, Wita Andrzej, Wróblewski Marek, Zielińska Małgorzata, Żebrowska Anna – 20 aut. z IMGW]
Skróty
ADCP
akustyczny dopplerowski przepływomierz
profilujący
AEMET Hiszpański Instytut Meteorologiczny
AIRMET informacja podawana tekstem otwartym
przy użyciu obowiązujących skrótów
zawierająca zwięzły opis
zaobserwowanego i/lub przewidywanego
wystąpienia określonych, istotnych zjawisk
meteorologicznych na trasie lotu, które
mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów
na małych wysokościach ( poniżej FL100)
ALADIN numeryczny meteorologiczny model
mezoskalowy (opracowywany we
współpracy międzynarodowej pod
kierunkiem Meteo France)
ATIS
służba automatycznej informacji
lotniskowej
BMPM
Biuro Meteorologicznych Prognoz Morskich
BPH
Biuro Prognoz Hydrologicznych
BPM
Biuro Prognoz Meteorologicznych
CBDH
Centralna Baza Danych Historycznych
CBPL-MBN Centralne Biuro Prognoz Lotniczych –
Meteorologiczne Biuro Nadzoru
CBPM
Centralne Biuro Prognoz Meteorologicznych
CEHM
Centrum Edukacji Meteorologicznej
i Hydrologicznej
CHMU
Czeski Instytut HydrologicznoMeteorologiczny
CNO_PSHM Centrum Nadzoru Operacyjnego PSHM
CLAP
Centralne Laboratorium Aparatury
Pomiarowej
COMBINE Zintegrowany Program Monitoringu Bałtyku
COSMO mezoskalowy model meteorologiczny
COST
Europejskie Programy Współpracy
w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych
DSPO
Dział Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej)
DWD
Deutscher Wetterdienst (Służba
Meteorologiczna Niemiec)
ECMWF Europejskie Centrum Meteorologicznych
Prognoz Średnioterminowych
EEA
Europejska Agencja Środowiska
EGAP
Program Zanieczyszczeń Atmosfery
Nadmorskiej
EIG
EIONET
EMEP
Europejskie Ugrupowanie Gospodarcze
Europejska Sieć Informacji i Obserwacji
Program Współpracy w Zakresie Monitoringu i Oceny Przenoszenia Zanieczyszczeń
na Duże Odległości w Europie
EMMA
System Europejski System Ostrzeżeń
Meteorologicznych (European Multiservices Meteorological Awareness)
EUMETNET Europejska Sieć Służb
Meteorologicznych
EUMETSAT Europejska Organizacja Eksploatacji
Satelitów Meteorologicznych
EUROWATERNET Europejska Sieć Monitoringu
Wód
FMI
Fiński Instytut Meteorologiczny
GAW
Globalna Służba Atmosfery
GCOS
Globalny System Obserwacji Klimatu
GDPFS Globalny System Przetwarzania Danych
i Prognozowania
GIOŚ
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
GIS
Geograficzny System Informacyjny
GOS
Globalny System Obserwacyjny
GPS
Satelitarny System Wyznaczania Położenia
Obiektów
GTS
Globalny System Telekomunikacyjny WMO
GUGiK Główny Urząd Geodezji i Kartografii
GUS
Główny Urząd Statystyczny
GWP
Światowe Stowarzyszenie Wody
HBV
prognostyczny hydrologiczny model opad
/tajanie-odpływ
HD
prognostyczny model hydrodynamiczny
HELCOM Komisja Helsińska
HMOK
Hydrologiczno-Meteorologiczna Osłona Kraju
ICAO
Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa
Cywilnego
ICES
Międzynarodowa Rada Badań Morza
ICOLD
Międzynarodowa Komisja Wielkich Zapór
ILAC
organizacja międzynarodowa ds. współpracy
w zakresie akredytacji laboratoriów
IOŚ
Instytut Ochrony Środowiska
IPCC
Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu
ISO
Międzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna
125
KZGW
LAN
LEADS
Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej
lokalna sieć komputerowa
system przetwarzania i wizualizacji danych
meteorologicznych
MAWS meteorologiczna automatyczna stacja
pogodowa Vaisala
MED
jednostka czułości erytemalnej
METAR regularne komunikaty zawierające
obserwacje elementów meteorologicznych
na lotniskach przekazywane w odstępach
30 min z użyciem skrótów zgodnie z
zaleceniem WMO
METEOSAT Meteorologiczny Satelita Geostacjonarny
Eumetsat
MIKE
hydrodynamiczny model transformacji
przepływu
MILOS stacja automatyczna firmy Vaisala
MNiSW Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego
MOLC
Meteorologiczna Osłona Lotnictwa
Cywilnego
MORS
Monitoring Substancji Radioaktywnych
MŚ
Ministerstwo Środowiska
NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej
NILU
Norweski Instytut Badania Powietrza w Oslo
NMT
numeryczny model terenu
OBD
Ośrodek Baz Danych
OMJW
Ośrodek Monitoringu Jakości Wód
OTKZ
Ośrodek Technicznej Kontroli Zapór
OTN
Ośrodek Teledetekcji Naziemnej
PAN
Polska Akademia Nauk
PAP
Polska Agencja Prasowa
PARP
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
PCA
Polskie Centrum Akredytacji
PCBC
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
PERUN system detekcji i lokalizacji wyładowań
atmosferycznych
POLRAD system radarów meteorologicznych
ppjw
punkt pomiaru jakości wód
ppk
punkt pomiarowo-kontrolny
PSHM
Państwowa Służba HydrologicznoMeteorologiczna
PTGeof. Polskie Towarzystwo Geofizyczne
PTUiW ciśnienie, temperatura, wilgotność i wiatr
w sondażach aerologicznych
QualiMET system kontroli jakości danych
obserwacyjnych
RA
Asocjacja Regionalna
RDW
Ramowa Dyrektywa Wodna
126
RegCM
RLAN
RSHM
regionalny model klimatu
radiowa lokalna siec komputerowa
Regionalna Stacja HydrologicznoMeteorologiczna
RVR
widzialność na pasie startowym
RZGW
Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
SCWP
scalone części wód powierzchniowych
SH
System Hydrologii
SHM
Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna
SHMU
Słowacki Instytut Hydrometeorologiczny
SIGMET informacje podane tekstem otwartym
z użyciem obowiązujących skrótów
zawierające zwięzły opis określonych,
występujących i/lub przewidywanych
istotnych zjawisk meteorologicznych na
trasie lotu, które mogą wpływać na
bezpieczeństwo statków powietrznych
SMHO
System Morskiej Hydrologii Operacyjnej
SOK
System Obsługi Klienta
SPH
służba prognoz hydrologicznych
STAR
system zarządzania stacjami roboczymi
SWC
mapa istotnych zjawisk pogody
SZJ
System Zarządzania Jakością
TAF
prognoza dla lotniska opracowywana
w określonym czasie przedstawiająca
zwięzły opis oczekiwanych warunków
meteorologicznych na lotnisku
TKZ
Techniczna Kontrola Zapór
TREND prognoza do lądowania zawierająca
zwięzły opis przewidywanego trendu
warunków meteorologicznych na lotnisku
dołączona do depeszy METAR z ważnością na 2 godziny
TSP
telemetryczna stacja pomiarowa
UE
Unia Europejska
ULC
Urząd Lotnictwa Cywilnego
UPS
zasilacz bezprzerwowy (awaryjny)
UT
górna troposfera
UV
promieniowanie ultrafioletowe
UVBE
biologicznie czynne promieniowanie UV
VOLMET informacje meteorologiczne dla statków
powietrznych w locie
WAN
rozległa sieć komputerowa
WIOŚ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
WMO
Światowa Organizacja Meteorologiczna
WOM
wysokogórskie obserwatorium
meteorologiczne
www
strony w internecie
WWW
Światowa Służba Pogody
ZAMG
Instytut Meteorologii i Geodynamiki Austrii