Rzepak ozimy - ATR Agrohandel

Transkrypt

O firmie
O firmie
ATR – Agrohandel Sp. z o.o. działa od ponad 18 lat w branży rolnej i świadczy usługi na bardzo
wysokim poziomie w :
Doradztwie
Handlu
Logistyce
Obrocie płodów rolnych
Wyróżnikiem firmy jest profesjonalne wsparcie doradcze odpowiadające na indywidualne
potrzeby rolnika, dzięki szerokiemu wachlarzowi asortymentu renomowanych producentów
nawozów doglebowych i dolistnych, nasion i środków ochrony roślin.
ATR-Agrohandel jest również solidnym graczem na rynku w zakresie obrotu płodami rolnymi.
Więcej informacji znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej:
www.atr-agrohandel.pl
Opracownie: zespół ATR Agrohandel
Kontakt:
ATR-Agrohandel Spółka z o.o.
Ul. Podmiejska 1
73-110 Stargard Szczeciński
tel. +48 09147 13 756
fax: +48 09147 13 755
e-mail: [email protected]
1
Słowo wstępne
Słowo wstępne
Drodzy Państwo!
Trzymacie w dłoniach kolejny ,,Przewodnik ochrony roślin rolniczych”. Okres zimy dla
rolnika jest tym czasem, kiedy może chwilę odpocząć i nabrać siły przed kolejnym sezonem.
A jaki on będzie, to na dobrą sprawę nikt nie wie. Miniony rok znowu pokazał, jaką loterią jest
rolnictwo, co zobrazowały wyższe plony zbóż, a jednocześnie niskie ceny. Dowód stanowi
kukurydza, która na niektórych obszarach Polski dała bardzo niskie plony, a jej ceny też nie były
oszałamiające. Przykładów można byłoby mnożyć. Bardzo dynamiczny rozwój całego
rolnictwa, nowe zasady PROW powodują, że rolnik cały czas musi się uczyć i doszkalać. Firmy
hodowlane wprowadzają na rynek nowe odmiany, koncerny chemiczne natomiast
nowoczesne środki ochrony roślin, zaś przepisy i rozporządzenia narzucają swoje warunki.
Rolnik, z jednej strony osaczony przepisami, a z drugiej nowościami proponowanymi przez
handlowców, ma trudności z dokonaniem właściwego wyboru – wyboru odpowiedniego do
potrzeb jego zasiewów, pól i co najważniejsze - kieszeni. Miniona jesień pokazała, jak przepisy
podrażają produkcję rolniczą. Chodzi tu o wycofanie z zapraw rzepakowych neonikotynoidów.
Wielu rolników na naszym terenie kilkakrotnie musiało chronić swój rzepak, ponieważ lokalnie
było bardzo duże porażenie czy to pchełką, gnatarzem, czy tantnisiem. Do tego ,,bardzo
pomocna” była długa i ciepła jesień, która dała możliwości rozwoju szkodnikom nie tylko
rzepakowym, ale również mszycom, stanowiącym zagrożenie dla bardzo wielu plantacji zbóż.
Kolejnym problemem, który jesienią wystąpił na polach u wielu z Państwa, był mączniak
prawdziwy na zbożach. Góra problemów zaczęła się pogłębiać, ponieważ w pewnym
momencie brak było na rynku odpowiednich środków do jego zwalczania. Gdybyśmy
zastanowili się głębiej, to tych kłopotów pewniej byłoby jeszcze więcej.
My, pisząc ten przewodnik, wzięliśmy pod uwagę te wszystkie aspekty i przedstawiliśmy
Państwu w pigułce programy wiosennej ochrony i nawożenia rzepaku ozimego oraz zbóż, jak
również zaprezentowaliśmy kilka wskazówek dla rolników zainteresowanych uprawą roślin
motylkowych czy kukurydzy. Wychodząc naprzeciw potrzebom rynku od wiosny 2015 r.,
będziemy mieli w swojej ofercie mieszanki traw, które jak najbardziej w aspekcie zazielenienia
mogą Państwa zainteresować.
W minionym sezonie wielu z Państwa odwiedziło nasze demonstracyjne zasiewy
w Świebodzinie i Karżniczce. W tym roku również założyliśmy pokazowe poletka, ale już
w trzech ośrodkach: SDOO Karżniczka, SDOO Świebodzin i w Rolniczej Stacji Doświadczalnej
w Lipniku Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Nad
wysianymi tam odmianami rzepaku ozimego, zbóż ozimych, a wiosną roślin motylkowych
i kukurydzy, prowadzone są programy ochrony i nawożenia wg zaleceń doradców
i przedstawicieli naszej firmy. Już teraz zapraszamy Państwa na nasze Dni Pola.
Na nowy sezon wiosennych obowiązków pragniemy życzyć Państwu zdrowia oraz
cierpliwości i zapewniamy, że nasi Przedstawiciele służą Państwu fachową pomocą, a my
życzymy wysokich plonów w sezonie 2015.
2
Spis treści
Spis treści
1. Informacje z demo farmy .................................................................................... 5
2. Wiosenna agrotechnika rzepaku ozimego ............................................................ 7
2.1
Nawożenie wiosenne rzepaku ozimego ........................................................ 8
2.2
Dolistne nawożenie rzepaku ozimego........................................................... 11
2.3
Wiosenne zwalczanie chwastów w uprawie rzepaku ozimego ................... 16
2.4
Wiosenne zabiegi zwalczające choroby grzybowe oraz regulatory wzrostu
w rzepaku ozimym ...................................................................................... 18
2.5
Wiosenne zwalczanie szkodników rzepaku ................................................. 21
3. Wiosenna agrotechnika zbóż ............................................................................. 23
3.1
Nawożenie wiosenne zbóż ozimych ............................................................ 24
3.2
Nawożenie wiosenne zbóż jarych .............................................................. 26
3.3
Możliwości nawożenia zbóż mikroelementami .......................................... 27
3.4
Wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach ............................................... 29
3.5
Wiosenna ochrona fungicydowa zbóż......................................................... 39
3.6
Regulatory wzrostu w zbożach .................................................................... 53
3.7
Zwalczanie szkodników w zbożach .............................................................. 56
4. Agrotechnika roślin motylkowych ...................................................................... 59
4.1
Agrotechnika bobiku ................................................................................... 61
4.2
Agrotechnika łubinu ................................................................................... 66
4.3
Agrotechnika grochu ................................................................................. 74
3
Spis treści
Spis treści
5. Kukurydza ......................................................................................................... 83
5.1
Ochrona herbicydowa w kukurydzy ............................................................ 87
5.1.1
Charakterystyka herbicydów stosowanych w kukurydzy ............................ 89
5.2
Szkodniki kukurydzy i ich zwalczanie ........................................................... 94
5.2.1
Insektycydy zalecane w kukurydzy .............................................................. 96
5.3
Choroby kukurydzy ..................................................................................... 97
5.4
Nawożenie kukurydzy ............................................................................... 100
5.5
Charakterystyka odmian kukurydzy .......................................................... 105
6. Mieszanki traw pastewnych ............................................................................. 113
7. Charakterystyka nawozów mineralnych, doglebowych .................................... 118
8. Charakterystyka nawozów dolistnych .............................................................. 124
4
Informacje z demo farmy
1. Informacje z demo farmy
W sezonie wegetacyjnym 2014/2015 na poletkach demonstracyjnych w Lipniku,
Świebodzinie i Karżniczce prowadzimy dla Państwa prezentacje 29 odmian zbóż ozimych
i 13 odmian rzepaku ozimego, a wiosną zasiejemy jeszcze rośliny strączkowe i kukurydzę.
Wśród odmian, jakie zasialiśmy znajdują się zarówno stare i sprawdzone, jak i dopiero
zarejestrowane nowości. Dla każdego z gatunków roślin uprawnych dopasowaliśmy
odpowiednią ochronę tak, aby jak najbardziej dostosować się do pól produkcyjnych.
Zdecydowaliśmy się korzystać głównie z preparatów bazujących na pojedynczych
substancjach aktywnych, dających możliwość precyzyjnego zwalczania patogenów. Ochrona
przy użyciu tego typu środków charakteryzuje się wysoką efektywnością ekonomiczną.
Na poletkach demonstracyjnych będzie można porównać dwa warianty nawożenia zbóż
i rzepaku. Wariant pierwszy oparty jest o płynne nawozy azotowo – siarkowe NTS, z którego
efektami stosowania część z Państwa zapoznała się podczas jesiennego spotkania na demo
farmie w Lipniku, dotyczącego między innymi technologii stosowania nawozu NTS
w jesiennym nawożeniu rzepaku, zaś wariant drugi skupia się wokół nawozów
granulowanych.
Już teraz zapraszamy Państwa do wzięcia udziału w Dniach Pola 2015, które będą odbywać
się na wszystkich naszych demo farmach.
Poletka demonstracyjne ATR Agrohandel w Lipniku
Fot. B. Amroży
5
Notatki
6
Rzepak ozimy
7
Rzepak Ozimy
2. Wiosenna agrotechnika rzepaku ozimego
2.1 Nawożenie wiosenne rzepaku ozimego
Wysokie wymagania pokarmowe rzepaku ozimego oraz bardzo intensywny rozwój i wzrost
roślin w początkowym okresie wiosny, obligują rolników do wysokiego i podanego na czas
nawożenia wiosennego. Optymalnym momentem nawożenia, tak zwanego „na start”, jest
czas rozpoczęcia wegetacji wiosennej. W tym okresie należy podać dawkę startową azotu, to
jest ok. 100 kg/ha N, pełną dawkę fosforu, taką samą miarkę potasu oraz siarki. Bardzo istotne
jest podanie składników pokarmowych na czas, gdyż każdy dzień spóźnienia skutkuje znaczną
obniżką plonów.
Przykładowe systemy nawożenia plantacji rzepaku ozimego wiosną.
X
Dawka 1 - wprowadzana w momencie startu wegetacji, rzepak w fazie rozety.
X
Dawka 2 - ok. 15 dni po dawce pierwszej, rzepak w fazie wzrostu wydłużeniowego pędu
głównego, wysokość roślin ok. 30-40 cm.
X
Dawka 3 - azot i siarka podawane w nawozach płynnych, dolistnie w fazie opadania
pierwszych płatków kwiatowych.
Wariant nawożenia wykorzystujący płynne nawozy NTS, które dostarczają jednocześnie
roślinom rzepaku przyswajalnej siarki, w wyniku czego zbędne staje się podawanie nawozów
siarkowych.
8
TERMIN
APLIKACJI
NAWÓZ
DAWKA W I
Lub kg/ha
Dawka 1*
Dawka 1*
Dawka 2*
Dawka 3*
YARA PK(S) 20-30
NTS 24/6
NTS 24/6
N pro S
400
400
300
50
Rzepak Ozimy
II WARIANT
I WARIANT
rzepak nawożony azotem
w formie granulowanej
rzepak nawożony azotem
w formie płynnej NTS
Fot. B.Amroży
Wariant nawożenia z wykorzystaniem nawozu Yara Mila Nitrofoska 23-5-5 (6S) umożliwia
podanie roślinom rzepaku za jednym przejazdem wszystkich niezbędnych
w momencie ruszania wegetacji składników pokarmowych. W nawozie Yara Mila Nitrofoska
23-5-5 fosfor częściowo występuje w formie polifosforanów. Powyższe czynniki wpływają
bardzo korzystnie na rośliny rzepaku, umożliwiając im w warunkach wczesnowiosennych
bardzo szybki rozwój, co przekłada się bezpośrednio na potencjał plonowania. Z powyższych
powodów nawóz Yara Mila Nitrofoska 23-5-5 powinien być zastosowany jako pierwszy.
TERMIN
APLIKACJI
NAWÓZ
DAWKA W I
Lub kg/ha
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 2X
Dawka 3X
YARA PK(S) 20-30
YARA MILA NPK (S) 23-5-5
MAGNOSIET
YARA BELLA CAN 27
N pro S
300
500
200
300
50
Wariant nawożenia bazujący na typowym nawozie NPK
TERMIN
APLIKACJI
NAWÓZ
DAWKA W I
Lub kg/ha
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 2X
Dawka 3X
YARA MILA NPK (S) 8-15-30 (4)
MAGNOSIET
YARA BELLA CAN 27
YARA BELLA CAN 27
N pro S
400
300
300
300
50
9
Rzepak Ozimy
Wariant nawożenia bazujący na nawozach PK, MgS i N
TERMIN
APLIKACJI
NAWÓZ
DAWKA W I
Lub kg/ha
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 1X
Dawka 2X
Dawka 3X
YARA PK (S) 20-30
MAGNOSIET
YARA BELLA CAN 27
YARA BELLA CAN 27
N pro S
400
300
450
300
50
Objawy niedoboru fosforu na liściu rzepaku
Fot. B.Amroży
10
Rzepak Ozimy
2.2 Dolistne wiosenne nawożenie rzepaku ozimego
Kluczowym celem dolistnego nawożenia plantacji rzepaku wiosną jest dostarczenie
niezbędnych mikroelementów takich jak: bor, mangan, molibden, a także dokarmienie
niektórymi makroelementami , jak np. azot, siarka, magnez i fosfor, dla poprawy kondycji roślin
i podniesienia odporności na stresy.
W okresie wiosennym należy wykonać dwa pełne zabiegi nawożenia mikroelementowego
podawane wraz z fungicydami, regulatorami wzrostu i insektycydami, pierwszy raz w fazie
wzrostu wydłużeniowego pędu głównego i powtórnie na początku fazy opadania płatków
kwiatowych. Jeżeli w międzyczasie wykonujemy zabieg z użyciem insektycydów, zasadne jest
podanie wraz z nimi siarczanu magnezu, boru i manganu celem poprawienia kondycji roślin.
Terminy stosowania mikroelementów w rzepaku
ZABIEG 1
31
35
39
41
45
ZABIEG 2
49
51
53-57
61
63
69
Zalecane mieszaniny makro- i mikroelementowe do zabiegu pierwszego
WARIANT II
WARIANT I
WARIANT III
NAZWA
PREPARATU
DAWKA
w I/ha lub
kg/ha
NAZWA
PREPARATU
DAWKA
w I/ha lub
kg/ha
NAZWA
PREPARATU
DAWKA
w I/ha lub
kg/ha
ATRio
2,0
MYCROBOR MIX
1,0
YARA VITA RZEPAK
2,0
BEIFOLIAR
2,0
MYCROBOR DF
1,0
YARA VITA Cu
0,1
MYCROBOR DF
1,5
YARA VITA Cu
0,1
MYCROBOR DF
1,0
PRO SIARKA
S 800 SC
2,0
PRO SIARKA
S 800 SC
2,0
PRO SIARKA
S 800 SC
2,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
5,0
Siarczan Manganu
(MnSO4)
1,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
5,0
N pro S
50,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
5,0
N pro S
50,0
N pro S
50,0
11
12
5,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
1,0
1,0
5,0
50,0
MYCROBOR DF
PRO SIARKA
S 800 SC
EPSO TOP
Siarczan Mg
N pro S
N pro S
50,0
1,0
1,0
MYCROBOR DF
2,0
BEIFOLIAR
PRO SIARKA
S 800 SC
1,0
MYCROBOR MIX
1,0
ATRio
DAWKA
w I/ha lub
kg/ha
NAZWA
PREPARATU
DAWKA
w I/ha lub
kg/ha
WARIANT II
NAZWA
PREPARATU
WARIANT I
Zalecane mieszaniny makro- i mikroelementowe do zabiegu drugiego
Rzepak Ozimy
Rzepak Ozimy
2.3 Wiosenne zwalczanie chwastów w uprawie rzepaku ozimego
W sytuacji, gdy wiosną na plantacji rzepaku ozimego występuje zachwaszczenie
przerastające łan, można dokonać korekty owego zachwaszczenia, stosując w okresie od
rozpoczęcia wegetacji do momentu wytworzenia przez rośliny rzepaku pąków kwiatowych
jeden z dwóch preparatów:
Lontrel 72 SG lub Galera 334 SL
W przypadku zachwaszczenia chabrem bławatkiem i rumianowatymi wystarczy zabieg
preparatem Lontrel 72 SG w dawce 140 – 280 g/ha, a jeżeli występują również chwasty takie
jak: przytulia czepna czy ostrożeń polny, bądź fiołek polny, należy wykonać zabieg preparatem
Galera 334 SL w dawce 0,35 l/ha.
LONTREL 72 SG
280 g/ha
GALERA 375 SC
0,35 l/ha
31
35
39
41
45
49
51
53-57
61
63
69
Krótka charakterystyka wybranych herbicydów stosowanych w rzepaku
ozimym wiosną
UWAGA: Przedstawione opisy herbicydów nie zwalniają rolnika z obowiązku zapoznania się
i przestrzegania etykiety produktu!
GALERA 334 SL
s.a.: chlopyralid 267 g, pikloram 67 g.
Opis działania:
Środek chwastobójczy w formie koncentratu do sporządzania roztworu wodnego, stosowany nalistnie,
przeznaczony do wiosennego i jesiennego zwalczania roślin jednorocznych i wieloletnich. Galera 334 SL
jest herbicydem zawierającym dwie substancje aktywne: chlopyralid oraz pikloram. To herbicyd
systemiczny, pobierany jest poprzez liście chwastów, a następnie szybko przemieszczany w całej
roślinie, powodując jej deformację i zahamowanie wzrostu, co w efekcie staje się przyczyną zamierania
całego chwastu. W warunkach optymalnych, czyli podczas cieplej i wilgotnej pogody, efekt działania
środka Galera 334 SL jest szybszy, w niskiej temperaturze całkowite zniszczenie chwastów następuje po
około 3 tygodniach. Środek najskuteczniej niszczy chwasty znajdujące się w fazie 2-6 liści. Galera 334 SL
zwalcza skutecznie przytulię czepną do wysokości 8 cm, chwasty rumianowate w fazie rozety.
Skuteczność zwalczania przytulii zależy od gęstości łanu rzepaku oraz wysokości tego chwastu w trakcie
zabiegu - przy mniejszej, niż optymalna obsadzie roślin rzepaku wiosną lub, gdy rośliny przytulii mają
powyżej 8 cm wysokości w chwili zabiegu – może ona ponownie odrastać.
16
Rzepak Ozimy
Chwasty wrażliwe:
ambrozja bylicowata, blekot pospolity, chaber bławatek, dymnica pospolita, koniczyny,
maruna bezwonna, mlecz polny, mlecz zwyczajny, ostrożeń polny, podbiał pospolity, psianka
czarna, przytulia czepna (do 8 cm wysokości), rdest powojowy, rdest plamisty, rumian polny,
rumianek pospolity, starzec zwyczajny , tatarka, żółtlica drobnokwiatowa
Chwasty średnio wrażliwe :
fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, mak polny,
niezapominajka polna, poziewnik szorstki, przytulia czepna (gdy jej rośliny mają 9-15 cm
wysokości)
Chwasty odporne:
chwasty jednoliścienne, chwasty krzyżowe
Termin stosowania i dawki:
Jesienią w fazie rozwojowej roślin rzepaku 3 – 4 liści właściwych, po wschodach chwastów,
wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy wytworzenia pąków kwiatowych rzepaku w dawce 0,35 l
/ ha.
LONTREL 72 SG
s.a.: chlopyralid 720 g
Opis działania:
LONTREL 72 SG jest środkiem chwastobójczym w formie granulatu do sporządzania roztworu
wodnego, przeznaczonym do zwalczania chwastów w uprawie rzepaku ozimego, rzepaku
jarego, buraków cukrowych, buraków pastewnych, buraków ćwikłowych, brukwi, rzepy oraz
na użytkach zielonych. Środek Lontrel 72 SG stosuje się używając opryskiwaczy polowych.
LONTREL 72 SG pobierany jest poprzez liście chwastów. Powoduje blokadę auksyn tj.
hormonów roślinnych odpowiedzialnych za wzrost roślin, co powoduje wstrzymanie syntezy
aminokwasów. Ponadto zakłóca proces oddychania na poziomie komórkowym. Lontrel 72 SG
najskuteczniej niszczy młode, intensywnie rosnące chwasty, od fazy 2 - 3 liści właściwych do
fazy rozety.
Chwasty wrażliwe:
maruna bezwonna, mlecz zwyczajny, ostrożeń polny, rumianek bezpromieniowy, rumianek
pospolity, maruna bezwonna, mlecz zwyczajny, starzec zwyczajny, złocień polny.
Chwasty średnio wrażliwe:
rdest powojowaty.
Chwasty średnio odporne:
rdest kolankowy, rdest plamisty.
Termin stosowania i dawki:
Preparat Lontrel 72 SG stosować wiosną po ruszeniu wegetacji do fazy tworzenia pąków
kwiatowych w dawce od 140 do 280 g/ha.
17
Rzepak Ozimy
2.4 Wiosenne zabiegi zwalczające choroby grzybowe
oraz regulatory wzrostu w rzepaku
Pierwszy zabieg w celu ograniczenia i zabezpieczenia roślin przed chorobami grzybowymi
jest jednocześnie zabiegiem hamującym i ograniczającym wzrost wydłużeniowy pędu
głównego, dzięki działaniu substancji aktywnych z grupy triazoli zawartych w preparatach
Toprex 375 SC i Tebu 250 EW. Spowolnienie tempa wzrostu pędu głównego ogranicza jego
dominację nad pędami bocznymi i umożliwia im wytworzenie większego plonu, a większy
udział pędów bocznych w strukturze plonu daje bezpieczeństwo plantacji na wypadek
późnowiosennych przymrozków, które często uszkadzają pęd główny.
Szczególnie polecić należy tutaj preparat Toprex 375 SC, który wykazuje bardzo silne
i długotrwałe działanie hamujące wzrost roślin rzepaku, a przy tym nie działa hamująco na
słabsze i opóźnione w fazie rozwojowej rośliny.
Wiosenne zabiegi zwalczające choroby grzybowe oraz regulatory wzrostu w rzepaku
AMISTAR 250 SC 0,4 l/ha
+
TEBU 250 EW 0,6 l/ha
TORPEX 375 SC
0,4 l/ha
lub
+
SARFUN 500 SC 0,4 l/ha
31
35
39
41
45
49
51
53-57
61
63
69
Krótka charakterystyka wybranych fungicydów stosowanych w ochronie rzepaku
UWAGA: Przedstawione opisy fungicydów nie zwalniają rolnika z obowiązku zapoznania się
Toprex 375 SC
s.a.: difenokonazol 250 g, paklobutrazol 125 g.
Opis działania:
Toprex 375 SC jest środkiem grzybobójczym i regulatorem wzrostu w formie koncentratu
stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, o działaniu zapobiegawczym i interwencyjnym,
przeznaczonym do ochrony rzepaku ozimego w celu przeciwdziałania nadmiernemu
wyrastaniu roślin w okresie jesiennym i skracania oraz wzmacniania łodyg wiosną, jak również
przed chorobami grzybowymi, takimi jak: sucha zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych, szara
pleśń. Środek przeznaczony do regulacji wzrostu roślin rzepaku ozimego w terminie jesiennym,
w celu poprawy pokroju roślin i zwiększenia zdolności do przezimowania oraz w okresie
wiosennym, w celu skrócenia i wzmocnienia pędów roślin rzepaku ozimego (zapobieganie
wyleganiu) oraz do jednoczesnej ochrony przed chorobami grzybowymi w obu terminach.
18
Rzepak Ozimy
Terminy stosowania i dawki:
Jesienią, w fazie rozwojowej rzepaku 4 – 6 liści właściwych w dawce 0,3 l/ha.
Wiosną, w fazie wzrostu pędu głównego do stadium pąka zielonego w dawce 0,5 l/ha.
Tebu 250 EW
s.a.: tebukonazol - 250 g
Zwalczane choroby:
czerń krzyżowych, szara pleśń, sucha zgnilizna kapustnych
Zalecana dawka:
1,0 l/ha
Termin stosowania:
w fazie wzrostu pędu głównego – środek wpływa również na skrócenie łodyg
i usztywnienie roślin,
od fazy żółtego pąka do fazy opadania pierwszych płatków kwiatowych
AMISTAR 250 EC
s.a.: azoksystrobina 250 g
Zwalczane choroby:
czerń krzyżowych, szara pleśń
Zalecana dawka:
0,8 l/ha
Termin stosowania:
od fazy opadania pierwszych płatków kwiatowych do wykształcenia pierwszych łuszczyn
19
Rzepak Ozimy
2.5 Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku
W okresie wiosennym zagrożeniem dla roślin rzepaku są pojawiające się szkodniki, jak
chowacz brukwiaczek, chowacz czterozębny, słodyszek rzepakowy, pryszczarek kapustnik,
chowacz podobnik. W celu likwidacji pojawiających się patogenów należy wykonywać zabiegi
z wykorzystaniem insektycydów.
Słodyszek rzepakowy na pąkach i kwiatach rzepaku
Fot. bayercropscience
Charakterystyka stosowanych insektycydów
NAZWA
Substancja aktywna
ALSTAR PRO 100 EW
zeta-cypermetryna 100g
(pyretroid)
DURSBAN 480 EC
chloropiryfos 44,86%
(fosforoorganiczne)
powierzchniowe
i wgłębne
PLENUM 500 WG
pimetrozyna 500g
(pirydyn azometyn)
systemiczne
Działanie w roślinie
powierzchniowe
Zwalczane
szkodniki
chowacz brukwiaczek,
słodyszek rzepakowy,
pryszczarek kapustnik,
chowacz podobnik
chowacz brukwiaczek,
chowacz czterozębny,
słodyszek rzepakowy
Dawka /ha
0,1l
0,6l
150 g
w fazie zwartego pąka
od fazy zielonego pąka
do fazy żółtego pąka
1 raz
1 raz
od fazy zwartego pąka do
Termin stosowania
opadania płatków kwiatowych
Maksymalna dawka
zabiegów w sezonie
nie określona
słodyszek
rzepakowy
21
22
31
35
39
41
45
DURSBAN 480 EC 0,6 l/ha
49
51
53-57
PLENUM 500 WG 150 g/ha
ALSTAR PRO 100 EW 0,1 l/ha
61
Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku
63
69
Rzepak Ozimy
Zboża
23
Zboza
3. Wiosenna agrotechnika zbóż
3.1 Nawożenie wiosenne zbóż ozimych
Mając na uwadze fakt, iż największe zapotrzebowanie na składniki pokarmowe rośliny
wykazują w okresie wiosennym, należy plan nawozowy ustalić w ten sposób, aby od momentu
ruszenia wegetacji wiosennej rośliny miały do dyspozycji wszystkie niezbędne składniki
pokarmowe, między innymi; azot, fosfor, potas i siarkę. Mimo możliwości zaopatrzenia roślin
w fosfor i potas w okresie jesiennym, wskazane jest podzielenie dawek tych składników
w proporcjach 1/3 do 1/2 jesienią, a resztę wiosną. Pełne zaopatrzenie roślin uprawnych
w fosfor i potas powinno nastąpić w pierwszej wiosennej dawce nawozowej, tak zwanej „na
start” w momencie ruszania wegetacji. Wraz z fosforem i potasem należy podać także azot
i siarkę. Tworząc plan nawozowy trzeba uwzględnić zarówno potrzeby pokarmowe roślin, jak
i zasobność stanowiska w przyswajalne składniki pokarmowe.
Średnio należy założyć zapotrzebowanie na składniki pokarmowe dla łanu zbóż
prowadzonego w technologii intensywnej przy zakładanym plonie ok. 80 dt/ha na
następującym poziomie:
SKŁADNIKI POKARMOWE
kg/ha
P
K
Mg
S
80
150
30
20
Stan pszenicy ozimej na początku ruszenia wegetacji wiosennej
Fot. B.Amroży
24
Zboza
Plan nawozowy zbóż ozimych z wykorzystaniem nawozów płynnych NTS do
zasilenia w azot i siarkę
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA NPK 8-15-30
200
29-30
YARA PK 20-30
300
29-30
NTS 27/3
350
32
NTS 27/3
300
59
N pro S
50
Plan nawozowy dla zbóż ozimych na stanowiska przeciętnie zasobne, utrzymane
w dobrej kulturze rolnej
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA NPK 8-15-30
200
29-30
YARA NPK 23-5-5
450
39
YARA BELLA CAN 27
200
59
YARA BELLA CAN 27
200
59
N pro S
50
Plan nawozowy dla zbóż ozimych w oparciu o nawozy granulowane
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA NPK 8-15-30
200
29-30
YARA PK 20-30
200
29-30
MAGNOSIET
150
29-30
YARA BELLA CAN 27
400
39
YARA BELLA CAN 27
200
59
YARA BELLA CAN 27
200
59
N pro S
50
25
Zboza
3.2 Nawożenie zbóż jarych
W nawożeniu zbóż jarych, ze względu na krótki okres wegetacyjny, należy wprowadzić
wszystkie składniki pokarmowe tuż przed siewem lub zaraz po nim. Jedynie po wykłoszeniu
można podać dodatkowo ok. 10 kg azotu w celu utrzymania parametrów jakościowych
ziarna.
Plan nawozowy uwzględniający udział nawozów płynnych NTS
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA PK 20 30
300
00
NTS 27/3
400
59
N pro S
50
Plan nawozowy oparty o nawóz Yara nitrofoska 23 5 5
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA PK 20 30
100
00
YARA NPK 23-5-5
600
59
N pro S
50
Plan nawozowy na bazie nawozów granulowanych
26
FAZA
BBCH
NAWÓZ
DAWKA w kg lub I/ha
00
YARA PK 20 30
300
00
YARA BELLA CAN 27
500
59
N pro S
50
Zboza
3.3 Możliwości nawożenia upraw zbożowych mikroelementami
W większości przypadków zaopatrzenie plantacji zbóż w mikroelementy wykonuje się
wraz ze środkami ochrony roślin. W przypadku zbóż ozimych, pierwszy zabieg należy wykonać
już jesienią, w celu umożliwienia roślinom lepszego przygotowania się do fazy spoczynku
zimowego. W okresie wiosennym dolistne dokarmianie makroelementami oraz podawanie
mikroelementów należy przeprowadzać wraz z każdym zabiegiem fungicydowym.
Mikroelementy w każdym oprysku można wprowadzać w podanych
poniżej mieszaninach
NAZWA PREPARATU
DAWKA w I lub kg/ha
ATRio NPK 20-20-20
1,0 - 2,0
BEIFOLIAR
1,0 - 2,0
PRO SIARKA S 800 SC
2,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
5,0
N pro S
50,0
NAZWA PREPARATU
DAWKA w I lub kg/ha
MYCROBOR MIX
1,0 - 2,0
SIARCZAN MANGANU
0,5 - 1,0
YARA VITA COMBIPHOS
1,0 - 2,0
PRO SIARKA S 800 SC
2,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
3,0 - 5,0
N pro S
50,0
NAZWA PREPARATU
DAWKA w I lub kg/ha
YARA VITA ZBOŻE
0,5 - 2,0
YARA VITA COMBIPHOS
1,0 - 2,0
SIARCZAN MANGANU
0,5 - 1,0
PRO SIARKA S 800 SC
2,0
EPSO TOP
Siarczan Mg
3,0 - 5,0
N pro S
50,0
27
Zboza
3.4 Wiosenne zwalczanie chwastów w zbożach
Wiosenne zwalczanie chwastów jedno- i dwuliściennych w uprawach pszenicy
ozimej, żyta i pszenżyta ozimego.
LANCET PLUS 125 WG 0,2 kg/ha
+
DAS OIL 1,0 l/ha
29
30
31
32
37
39
49
51
55
Zabieg można wykonywać od początku krzewienia do fazy pierwszego kolanka. Lancet Plus 125
WG można stosować już w temperaturze 5o C. Spektrum zwalczanych chwastów obejmuje
zarówno chwasty jednoliścienne, jak miotła zbożowa, owies głuchy, wyczyniec, stokłosa i inne trawy,
a także chwasty dwuliścienne, takie jak: przytulia czepna, chaber bławatek, rumianowate, fiołki,
gwiazdnica, maki, ostrożeń. Parametry technologiczne preparatu Lancet Plus 125 WG sprawiają, że
jest on bardzo dobrym rozwiązaniem w zwalczaniu chwastów w zbożach ozimych, a w przypadku
późno sianych pszenic, które zimują w fazie szpilki bądź 1 liścia, jest wręcz idealny. W przypadku
wadliwej ochrony przed chwastami, bądź jej braku , plantacja pszenicy może wyglądać jak na zdjęciu
poniżej. Biorąc pod uwagę wszystkie koszty związane z założeniem plantacji oczywiste jest, że taka
uprawa może przynieść tylko straty.
Plantacja pszenicy zachwaszczona roślinami jedno- i dwuliściennymi
Fot. B.Amroży
29
Zboza
Wiosenne zwalczanie chwastów jedno- i dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych
AXIAL 100 EC 0,3 l/ha + ADIGOR 440 EC 0,9 l/ha
MUSTANG 306 SE 0,6 l/ha
29
30
31
32
37
39
49
51
55
Zarówno zabieg na chwasty dwuliścienne Mustang 306 SE, jak i na miotłę zbożową oraz
inne jednoliścienne Axial 100 EC, można wykonywać od fazy początku krzewienia.
Mustang 306 SE do fazy drugiego kolanka stosuje się w uprawach pszenicy ozimej i jarej,
jęczmienia ozimego i jarego , pszenżyta ozimego i jarego , żyta. Zwalcza skutecznie większość
chwastów dwuliściennych, takich jak: chaber bławatek, rumianowate, komosa, przytulia
czepna.
Axial 100 EC do fazy liścia flagowego w uprawach pszenicy ozimej i jarej, jęczmienia
ozimego i jarego. Axial 100 EC poza miotłą zbożową niszczy również owies głuchy, ale w celu
efektywnego zwalczenia tego chwastu, należy zabieg maksymalnie opóźnić oraz zwiększyć
dawkę do 0,4 l/ha.
30
Zboza
Wiosenne zwalczanie chwastów dwuliściennych w zbożach ozimych i jarych
STARANE 250 EC 0,6 l/ha
MUSTANG FORTE 195 SE 1,0 l/ha
RANGA 75 WG 20-25 g/ha
29
30
31
32
37
39
49
51
55
Herbicyd Mustang Forte 195 SE można stosować od początku fazy krzewienia do etapu
drugiego kolanka w uprawach pszenicy ozimej i jarej, pszenżyta ozimego, żyta, jęczmienia
jarego i owsa. Użycie Mustanga Forte 195 SE umożliwia zwalczenie praktycznie wszystkich
chwastów dwuliściennych występujących w zbożach, między innymi: rumianowatych , chabra
bławatka, przytulii czepnej, rdestów, komosy, fiołka, samosiewów rzepaku.
W celu zwalczenia chabra bławatka, samosiewów rzepaku i rumianowatych wskazane jest
zastosowanie preparatu Ranga 75 WG w okresie od początku krzewienia do fazy pierwszego
kolanka.
Zwalczanie przytulii czepnej najskuteczniej można przeprowadzić stosując herbicyd
Starane 250 EC od fazy krzewienia, aż do pojawienia się liścia flagowego.
31
Zboza
Krótka charakterystyka wybranych herbicydów zalecanych do stosowania wiosną
w uprawach zbożowych.
Lancet Plus 125 WG
s.a.: aminopyralid – 50 g/kg, piroksysulam – 50g/kg, florasulam - 25 g/kg.
Chwasty wrażliwe : fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, mak polny, miotła zbożowa, maruna
bezwonna, niezapominajka polna, przetacznik polny, przytulia czepna, rdest powojowy, samosiewy
rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne.
Chwasty średnio wrażliwe : jasnota purpurowa, przetacznik bluszczykowy.
Zalecana dawka: 0,2 kg/ha.
Termin stosowania: wiosną po ruszeniu wegetacji od fazy początku krzewienia do stadium pierwszego
kolanka (BBCH 21-31), na chwasty w trakcie intensywnego wzrostu.
Mustang Forte 195 SE
s.a.: 2,4-D - 180 g/l, aminopyralid - 10 g/l, florasulam – 5g/l.
Chwasty wrażliwe (przy dawce 1,0 l/ha): chaber bławatek, fiołek polny przed kwitnieniem, gwiazdnica
pospolita, jasnota purpurowa przed kwitnieniem, komosa biała, mak polny, maruna bezwonna, ostrożeń
polny, przytulia czepna, rumian polny, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne
Chwasty średnio wrażliwe (przy dawce 1,0 l/ha): fiołek polny w fazie kwitnienia, jasnota purpurowa
w fazie kwitnienia.
Chwasty odporne (przy dawce 1,0 l/ha): chwasty jednoliścienne.
Zalecana dawka: 1,0 l/ha
Termin stosowania: wiosną od fazy początku krzewienia do drugiego kolanka
Axial 100 EC + adiuwant Adigor 440 EC
s.a.:pinoksaden - 100g/l
Chwasty wrażliwe: miotła zbożowa,
Termin stosowania i zalecana dawka: Opryskiwać od fazy 3-4 liści (BBCH 13-14) do stadium widocznego
liścia flagowego (BBCH 37) rośliny uprawnej.
Zalecana dawka: Axial 100 EC – 0,3 l/ha + Adigor 440 EC – 0,9 l/ha
35
Zboza
MUSTANG 306 SE
s.a.: florasulam - 6,25 g ; 2,4-D – 300g
Chwasty wrażliwe: chaber bławatek, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, komosa biała,
mak polny, maruna bezwonna, niezapominajka polna, przytulia czepna (do fazy 7-8 okółków), psianka
czarna, rdest kolankowy, rdest powojowy, rumian polny, samosiewy rzepaku, stulicha psia, szarłat szorstki,
tasznik pospolity, tobołki polne.
Chwasty średnio wrażliwe: bratek polny, dymnica pospolita, ostrożeń polny, przetacznik bluszczykowy,
przytulia czepna (od fazy 9 okółków).
Chwasty średnio odporne: jasnota purpurowa.
Chwasty odporne: czyściec błotny, krwawnik pospolity, chwasty jednoliścienne.
Terminy stosowania: Zabieg wykonać wiosną od fazy 2-3 liści do fazy drugiego kolanka,
Zalecana dawka: 0,4 – 0,6 l/ha
STARANE 250 EC
s.a.: fluroksypyr 250 g
Chwasty wrażliwe: gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, maruna bezwonna, przetacznik
polny, przytulia czepna, rumian polny, szarłat szorstki, tobołki polne.
Chwasty średnio wrażliwe:fiołek polny, jasnota purpurowa, komosa biała, pokrzywa zwyczajna,
samosiewy rzepaku i stulicha psia.
Chwasty średnio odporne: mak polny, mniszek pospolity, przetacznik bluszczykowy, szczaw zwyczajny.
Chwasty odporne: ostrożeń polny.
Terminy stosowania i zalecane dawki: W uprawach pszenicy ozimej i pszenżyta ozimego, stosować wiosną
od ruszenia wegetacji do początku fazy liścia flagowego w dawce 0,6 – 0,8 l/ha
RANGA 75 WG
s.a.: tribenuron metylowy 750g
Chwasty wrażliwe: chaber bławatek, jasnota różowa, komosa biała, mak polny, tobołki polne, gwiazdnica
pospolita, nawrot polny, przytulia czepna, rumianek pospolity, tasznik pospolity.
Chwasty średnio wrażliwe: fiołek polny, ostrożeń polny, rdest powojowaty.
Chwasty odporne: chwasty jednoliścienne.
Stosowanie i dawki: stosować wiosną po ruszeniu wegetacji, od momentu krzewienia do początku fazy
strzelania w źdźbło w dawce 15 – 25 g/ha z dodatkiem adiuwanta, np. Break Thru w dawce 0,1 l/ha.
36
Zboza
3.5 Wiosenna ochrona fungicydowa zbóż
Rozwijające się w okresie wiosennym choroby grzybowe zbóż, wymagają od rolnika
zastosowania preparatów fungicydowych. Przy doborze systemu ochrony należy wziąć pod
uwagę zarówno występowanie i nasilenie poszczególnych chorób grzybowych, jak
i zakładane plony tak, aby ochrona była właściwa pod względem agrotechnicznym,
a jednocześnie gwarantowała właściwy wynik ekonomiczny prowadzonej plantacji.
WARIANT I
System ochrony zabezpieczający łan zboża przed głównymi chorobami, takimi jak:
łamliwość źdźbła, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła, mączniak prawdziwy, rdza brunatna,
septorioza liści, septorioza plew pszenicy. Niskonakładowy system dwuwariantowy oparty
o mieszaninę działającej kontaktowo siarki i fungicydów układowych. W warunkach wysokiej
presji chorób grzybowych wymaga modyfikacji polegających na zwiększeniu dawek
stosowanych preparatów oraz zastosowaniu dodatkowych fungicydów.
Mączniak prawdziwy na pszenicy ozimej
Fot. B.Amroży
39
Zboza
WARIANT I
Wariant niskonakładowy dla łanów prowadzonych w technologii ekstensywnej przy
zakładanym plonie na poziomie 60 dt/ha.
Pro Siarka S 800 SC 1,0 l/ha
+
Tebu 250 EW 1,0 l/ha
Pro Siarka S 800 SC 2,0 l/ha
+
Sarfun 500 SC 0,4 l/ha
+
Bumper Super 490 EC 1,0 l/ha
29
30
31
32
37
39
49
51
55
WARIANT II
Trzyzabiegowy system ochrony łanu zbóż, oparty o fungicydy o działaniu kontaktowym
i układowym, poszerzony o zabieg w terminie T0, tak zwany zabieg „na start”. Dzięki temu
system ochrony utrzymuje łan przez cały czas w wysokiej zdrowotności, umożliwiając tym
samym osiągnięcie wysokich plonów. Strategia charakteryzuje się bardzo wysoką
efektywnością ekonomiczną, co wynika z możliwości uzyskania bardzo wysokich plonów przy
przeciętnych nakładach na ochronę fungicydową.
40
Zboza
Rdza brunatna na pszenicy ozimej
Fot. B.Amroży
WARIANT II
System ochrony łanu zbóż dla upraw w technologii intensywnej przy zakładanym plonie
na poziomie 80 dt/ha.
PRO SIARKA S 800 SC 1,0 l/ha
+
+
DITHANE NEOTEC 70WG 1,0 kg/ha
+
Sarfun 500 SC 0,4 l/ha
+
ATAK 450 EC 0,8 l/ha
+
BUMPER 250 EC 0,4 l/ha
+
LOTUS 750 EC 0,3 l/ha
+
SAFIR 125 SC 1,0 l/ha
29
30
31
32
37
39
49
51
55
41
Zboza
WARIANT III
System ochrony łanu zbóż w technologii intensywnej przy zakładanym plonie na poziomie
80 – 100 dt/ha. Tryb trzyzabiegowy, który dzięki zastosowaniu fungicydów z grupy strobilurin
gwarantuje długotrwałą ochronę przed chorobami grzybowymi, a także sprzyja uzyskiwaniu
bardzo wysokich plonów dzięki „efektowi zieloności” powodowanemu przez strobilurin.
Fot. Prof. Marek Korbas
42
WARIANT III
29
30
31
UNIX 75 WG 0,7 kg/ha
+
TILT TURBO 575 EC 0,8 l/ha
32
37
39
49
AMISTAR 250 SC 0,6 l/ha
+
MENARA 410 EC 0,4 l/ha
51
55
SEGURIS 215 SC 1,0 l/ha
System ochrony łanu zbóż w technologii intensywnej przy zakładanym plonie na poziomie 80 – 100 dt/ha
Zboza
45
46
WARIANT IV
29
30
31
32
+
BUMPER SUPER 490 EC 1,0 l/ha
+
LOTUS 750 EC 0,3 l/ha
37
39
49
51
55
+
SAFIR 125 SC 1,0 l/ha
+
DITHANE NEOTEC 1,0 kg/ha
+
Ochrona łanu zbóż w technologii intensywnej przy zakładanym plonie 80 dt/ha.
Uwzględnia wycofanie z użytkowania karbendazyny. Trzyzabiegowy system ochrony zbóż oparty o fungicydy kontaktowe
i układowe, poszerzony o zabieg T0.
Zboza
29
30
31
32
UNIX 75 WG 0,7 kg/ha
+
TILT TURBO 575 EC 0,8 l/ha
37
39
49
51
55
+
PRO SIARKA S 800 SC 1,0 l/ha SAFIR 125 SC 1,0 l/ha
+
+
DITHANE NEOTEC 1,0 kg/ha
Ochrona łanu zbóż w technologii intensywnej przy zakładanym plonie 80 do 100 dt/ha.
Trzyzabiegowy system ochrony , wzbogacony o zabieg T0, charakteryzujący się bardzo dobrym zabezpieczeniem przeciwko chorobom
podstawy źdźbła ,w związku z czym idealnie nadaje się do ochrony plantacji zbóż sianych po przedplonach zbożowych.
WARIANT V
Zboza
47
Zboza
Krótka charakterystyka niektórych fungicydów stosowanych w uprawie roślin.
AMISTAR 250 EC
s.a.: azoksystrobina 250 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy zbóż i traw, brunatna plamistość liści, rdza brunatna pszenicy,
septorioza liści, septorioza plew, fuzarioza kłosów, czerń kłosów
Zalecana dawka: 1 l/ha
Termin stosowania: środek należy stosować głównie zapobiegawczo lub natychmiast po zaobserwowaniu
pierwszych objawów chorób, od początku fazy strzelania w źdźbło do końca etapu kłoszenia.
MENARA 410 EC
s.a.: propikonazol - 250 g, cyprokonazol - 160 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, rdza brunatna, septorioza liści, septorioza plew, septorioza
paskowana liści pszenicy, fuzarioza kłosów, brunatna plamistość liści, czerń kłosów
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do końca stadium kłoszenia
Atak 450 EC
s.a.: prochloraz - 450 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, rdza jęczmienia, plamistość siatkowa jęczmienia, rynchosporioza
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do końca etapu kłoszenia.
Bumper 250 EC
s.a.: propikonazol - 250 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, rdza brunatna, rdza żółta, rdza źdźbłowa, septorioza liści,
septorioza plew
Zalecana dawka: 0,5 l/ ha
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do końca stadium kłoszenia.
50
Zboza
Bumper Super 490 EC
s.a.: prochloraz - 400 g, propikonazol - 90 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, rdza brunatna, septorioza liści, septorioza plew
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do końca fazy kłoszenia.
Sarfun 500 SC
s.a.: karbendazym - 500 g
Zwalczane choroby: łamliwość podstawy źdźbła, mączniak prawdziwy
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do wykształcenia pierwszego
kolanka.
Tebu 250 EW
s.a.: tebukonazol - 250 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, septorioza liści, septorioza plew, fuzarioza kłosów
Zalecana dawka: 1-1,25 l/ha
Termin stosowania: środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów
chorób: od początku fazy strzelania w źdźbło do końca fazy kłoszenia.
Tilt Turbo 575 EC
s.a.: fenpropidyna - 450 g, propikonazol - 125 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, brunatna plamistość liści, rdza brunatna, septorioza liści,
septorioza plew
Zalecana dawka: 1,0 l/ ha
Termin stosowania: środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów
chorób od początku fazy strzelania w źdźbło do końca etapu kłoszenia.
51
Zboza
Unix 75 WG
s.a.: cyprodynil - 75 %
Zwalczane choroby: łamliwość źdźbła, mączniak prawdziwy
Zalecana dawka: 1 kg/ha
Termin stosowania: środek stosować od początku fazy strzelania w źdźbło do fazy drugiego kolanka.
Lotus 750 EC
s.a.: fenpropidyna -750 g.
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy
Termin stosowania: środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów
choroby od końca fazy krzewienia do końca fazy kłoszenia.
Safir 125 SC
s.a. : epoksykonazol 125 g
Zwalczane choroby: mączniak prawdziwy, septorioza liści, septorioza plew, rdza karłowa, rynchosporioza,
plamistość siatkowa, rdza brunatna.
Termin stosowania: zabiegi wykonywać z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby, od początku
fazy strzelania w źdźbło do końca fazy kłoszenia
52
Zboza
3.6 Regulatory wzrostu w zbożach
Łany zbóż prowadzone w technologii intensywnej przy nawożeniu azotem na poziomie
160 – 200 kg N/ha mają skłonność do tworzenia długiego źdźbła, co skutkuje podatnością na
wyleganie. W celu zapobieżenia wyleganiu należy wykonać jeden lub dwa zabiegi skracające,
czyli hamujące wydłużanie się źdźbła.
Zdjęcie prezentujące wylegnięte zboże
Źródło: www.uprawiamyburaki.kws.pl
Skracanie pszenicy ozimej
STABILAN 750 1,0 l/ha
+
MODDUS 250 EC 0,2 l/ha
STABILAN 750 SL 1,0 l/ha
+
29
30
31
32
37
39
49
51
55
53
Zboza
Skracanie żyta i przeżyta ozimego
STABILAN 750 0,7 l/ha
+
STABILAN 750 SL 1,0 l/ha
+
29
30
31
32
37
39
49
51
55
49
51
55
Skracanie jęczmienia ozimego
REATR 480 SL 0,5 l/ha
RETAR 480 SL 1,0 l/ha
29
541
30
31
32
37
39
Zboza
Krótka charakterystyka wybranych regulatorów wzrostu stosowanych w zbożach
Stabilan 750 SL
s.a.: chlorek chloromekwatu - 750 g
Zakres stosowania: zapobieganie wyleganiu
Dawka: odmiany skłonne do wylegania 1,8 - 2,2 l/ha odmiany mniej podatne na wyleganie 1,2 - 1,8 l/ha
Termin: środek stosować na początku fazy strzelania w źdźbło, kiedy pierwsze kolanko jest
widoczne (lub wyczuwalne) w odległości 1 cm od powierzchni gleby. Wyższe z zalecanych dawek stosować
w warunkach sprzyjających wyleganiu. Rośliny w tym okresie powinny mieć wysokość 15-20 cm.
Moddus 250 EC
s.a.: trineksapak etylu – 250 g
Zakres stosowania: zapobieganie wyleganiu
Dawka: 0,3 – 0,6 l/ha
Termin stosowania: dwukrotnie w okresie wegetacyjnym; w fazie początku strzelania w źdźbło (BBCH 2931) i w fazie liścia flagowego (BBCH 39).
Retar 480 SL
s.a.: etefon – 480 g
Zakres stosowania: zapobieganie wyleganiu w uprawach jęczmienia ozimego I pszenicy ozimej
Dawka: 0,75 dla pszenicy ozimej ; 1,5 l/ha dla jęczmienia ozimego
Termin stosowania: w uprawach pszenicy ozimej od fazy pierwszego kolanka (BBCH 31) do fazy pojawienia
się liścia flagowego (BBCH 39), w uprawach jęczmienia ozimego od fazy drugiego kolanka (BBCH32) do fazy
pojawiania się pierwszych ości (BBCH 49)
55
Zboza
3.7 Wiosenne zwalczanie szkodników w zbożach
W okresie wiosennym zagrożeniem dla zbóż są także szkodniki, takie jak: wciornastek,
skrzypionki, mszyce. W celu zwalczenia należy stosować insektycydy zaraz po pojawieniu się
pierwszych osobników.
Larwy skrzypionki zbożowej i objawy ich żerowania
Źródło: www.stanfit.ior.agro.pl
Charakterystyka stosowanych insektycydów
56
NAZWA
ALSTAR PRO 100 EW
DANADIM 400 EC
substancja
aktywna
zeta-cypermetryna 100g
(pyretroid)
dimetoat 400g
(fosforoorganiczne)
działanie
w roślinie
powierzchniowe
systemiczne
zwalczane
patogeny
mszyce,
skrzypionki
mszyce,
skrzypionki
dawka na ha
0,1 l
0,5 l
termin
stosowania
po przekroczeniu
progu szkodliwości, nie później niż
do dojrzałości mlecznej ziarna
po przekroczeniu progu
szkodliwości,
nie później niż do dojrzałości
mlecznej ziarna
maksymalna dawka
zabiegów w sezonie
nie określona
1 raz
29
30
31
32
37
DANADIM 400 EC 0,5 l/ha
+
39
49
51
55
DANADIM 400 EC 0,5 l/ha
+
Program wiosennego zwalczania szkodników w zbożach
Zboza
57
Notatki
58
Rośliny motylkowe
59
Rosliny motylkowe
4. Agrotechnika roślin motylkowych
O roli roślin motylkowych w płodozmianie można byłoby pisać bardzo dużo. Należy jednak
przypomnieć o kilku najważniejszych właściwościach tych roślin. Roślina motylkowa jako
jedyna grupa posiada zdolność asymilacji wolnego azotu z powietrza poprzez współżycia
z bakteriami brodawkowymi.Bakterie te żyją wolno w glebie lub można nimi zaszczepić
nasiona roślin motylkowych przed ich wysiewem do gleby. Poniższa fotografia przedstawia
bakterie brodawkowe na korzeniach łubinu wąskolistnego na zasiewach międzyplonu
ścierniskowego wysianego na Demo Farmie RSD Lipnik. Ważną funkcją roślin motylkowych
jest zdolność do pobierania składników pokarmowych
z trudno dostępnych związków i głębszych warstw gleby.
Poniższe zdjęcia prezentujące łubin i seradelę
przedstawiają, jak różne systemy korzeniowe i długość
mają rośliny motylkowe. Dysponują one głębokim i silnie
rozwiniętym systemem korzeniowym i dlatego sięgając
w głąb profilu glebowego penetrują go, rozluźniają,
a także pobierają z głębszych warstw wymyty potas i azot,
tym samym uwalniając go i pobierając nieprzyswajalny dla
innych roślin fosfor.
Fot. B. Amroży
SYSTEM KORZENIOWY ŁUBINU
Fot. B. Amroży
SYSTEM KORZENIOWY SERADELI
Fot. B. Amroży
Bardzo ważną funkcją roślin motylkowych jest zwiększenie ilości próchnicy w glebie
poprzez ich uprawę czy to jako międzyplon ścierniskowy, czy w plonie głównym. Substancja
próchnicza stanowi jeden z podstawowych czynników decydujących o żyzności gleby.
Próchnica wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Poziom próchnicy
w glebach poprzez zmniejszenie stosowania nawozów organicznych, wadliwy płodozmian,
uproszczenia w uprawie, wysokie nawożenie mineralne, ciągle się obniża. Mając na względzie
pozytywne właściwości wynikające z uprawy roślin motylkowych, jak również aspekt
ekonomiczny związany z dopłatami , które rolnik otrzymuje przy uprawie roślin motylkowych ,
zwiększa się ponowne jego zainteresowanie uprawą łubinu, grochu czy bobiku.
60
Rosliny motylkowe
4.1 Agrotechnika bobiku
Bobik jako roślina strączkowa charakteryzuje się bardzo
silnym systemem korzeniowym, sięgającym długości do 110 cm.
Dzięki tak rozbudowanemu systemowi korzeniowemu bobik
bardzo dobrze poprawia właściwości fizyczne i chemiczne gleby,
jak również pobiera z głębszych warstw składniki pokarmowe
z trudno dostępnych związków oraz uruchamia nieprzyswajalny
dla zbóż fosfor i potas. Z tych względów bobik stanowi bardzo
dobry przedplon dla roślin zbożowych, a zwłaszcza dla pszenicy
ozimej. Potencjał plonowania bobiku w przeciętnych warunkach
Fot. B.Amroży
to 3 t/ha, a w warunkach korzystnych to plon w granicach 4-5
t/ha. Podstawowym warunkiem powodzenia uprawy bobiku jest wczesny i głęboki siew-do 10
cm. Bobik ma wysoką masę tysiąca nasion i dlatego w momencie pęcznienia potrzebuje wody
w ilości 150% swojej masy. Dodatkowo bobik kiełkuje hypogenicznie, co oznacza, że liście
pozostają pod ziemią a wydłuża się epikotyl , czyli łodyżka podliścieniowa. Bobik głębiej
posiany mniej wylega, jak również lepiej znosi suszę. Przy siewie bobiku należy pamiętać
o zaprawieniu nasion oraz zaszczepieniu Nitraginą bobikową.
Zwalczanie chwastów w bobiku
Dużym problemem dla plantacji bobiku są chwasty. Problem polega na małej ilości
środków ochrony roślin mających rejestrację w bobiku. Z chwastów groźne są komosa biała
i samosiewy rzepaku, których zwalczenie należy wykonać w fazie ich liścieni do pierwszej pary
liści właściwych. Do niedawna rejestrację posiadał Basagran 480 SL, który stosowano
w dwóch dzielonych dawkach: pierwszy zabieg w fazie, kiedy bobik ma wysokość od 5-10 cm
w dawce 1,5 l/ha i drugi zabieg 7-10 dni później, dawką 1l/ha. Poniższa tabela przedstawia
aktualnie dozwolone herbicydy w ochronie bobiku.
Fot. B.Amroży
61
Rosliny motylkowe
Wykaz herbicydów w ochronie i desykacji bobiku
Przed wchodowe zwalczanie chwastów
Herbicyd
Substancja czynna
Dawka (I/ha)
Termin zastosowania
Chwasty dwuliścienne
Afalon Dyspersyjny 450
SC
linuron
1,5
Po siewie nie później
niż 5 dni przed
spodziewanymi
wschodami bobiku
Command 480 EC
chlomazon
0,2
Po siewie nie później
niż 5 dni przed
spodziewanymi
wschodami bobiku
Command 480 EC +
SC
chlomazon+ linuron
0,2+1
Stosować bezpośrednio
po siewie, na starannie
uprawioną (bez grud)
glebę
3
2-3 liście bobiku
Powschodowo
Butaxone M 400 SL
MCPB
Chwasty jednoliścienne - jednoroczne + samosiewy zbóż
Agil 100 EC
propachizafop
0,6-0,8
Fusilade Forte 150 EC
fluazyfop-P-butylowy
0,5-1
Po wykształceniu przez
bobik co najmniej 2 liści
właściwych
właściwych
Perz właściwy w fazie 4-6 liści
Agil 100 EC
propachizafop
1,25-1,5
2-2,5
właściwych
właściwych
Desykacja
Reglone 200 SL
dikwat
Opracowanie własne na podstawie Zaleceń Ochrony Roślin 2014/2015
62
2,5-3
Gdy większość strąków
jest szaro-brązowa
Rosliny motylkowe
Szkodniki bobiku i ich zwalczanie
Kolejnym problem,z jakim należy się liczyć uprawiając bobik, są szkodniki. Pierwszymi
z nich są oprzędziki. Szkodliwe są dorosłe chrząszcze, które wygryzają ząbki na brzegach.
Gdy jest dużo uszkodzeń - ,,pogryzień”, należy zastosować zabieg insektycydowy.
W dalszym etapie rozwoju bobiku bardzo szkodliwe są mszyce. Podczas gorącej pory letniej
(czerwiec), mszyce mogą zniszczyć 100% plantacji. Zwalczanie mszyc powinniśmy rozpocząć,
gdy zauważymy pojedyncze owady na roślinie.
Fot.B.Amroży
Pierwszy oblot bywa pod koniec maja, przed kwitnieniem bobiku. W czasie kwitnienia
bobiku należy wybierać środki bezpieczne dla pszczół i zabieg wykonywać w godzinach
wieczornych. Kolejnym bardzo ważnym szkodnikiem bobiku jest strąkowiec bobowy, który
żeruje na nasionach rośliny. Nalot tego szkodnika rozpoczyna się na kwitnące rośliny.
Zwalczanie strąkowca jest zabiegiem minimum dwuetapowym. Prawidłowo tych zabiegów
powinno być trzy. Pierwszy oprysk wykonujemy w momencie przekwitania pierwszych
kwiatów i pojawienia się strąków. Drugi zabieg należy wykonać w momencie tworzenia
strąków na drugim okółku , a trzeci po 7-10 dniach później. Poniższa tabela przedstawia środki
przeznaczone do zwalczania szkodników i progi szkodliwości, po których przekroczeniu ten
zabieg powinien być wykonany.
Oprzędziki
Mszyca trzmielinowoburakowa
Strąkowiec bobowy
Insektycyd
Progi szkodliwości
10%roślin z
uszkodzonymi liśćmi w
okresie wschodów do
stadium 2-3 liści lub 2
chrząszcze na 1 m2
20% roślin z
pojedynczymi
mszycami lub 10%
roślin z początkiem
kolonii
2 chrząszcze na 1 m2
w okresie
formowania się
strąków lub 1-2
chrząszcze na 50
roślinach
Alstar Pro 100 EW
+
+
-
Karate Zeon 050 CS
+
+
+
Pirimor 500 WG
-
+
-
Opracowanie własne na podstawie ,,Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013
63
Rosliny motylkowe
Choroby bobiku i ich zwalczanie
Z kolejnej grupy agrofagów czyli chorób, jakie mogą zaatakować naszą plantację
najważniejsze znaczenie ma askochytoza bobiku. Grzyb tej choroby przenoszony jest przez
nasiona i atakuje naszą plantację przez cały okres wegetacji. Innymi chorobami, które mogą
zagrażać bobikowi są: fuzarioza bobiku, plamistość czekoladowa i rdza bobiku. Aktualnie
zalecenia ochrony roślin wydawane przez IOR-PIB w Poznaniu nie podają środków, które
moglibyśmy stosować w celu walki z tą infekcją na naszej plantacji. Wcześniej rejestrację
posiadało wiele środków, które aktualnie mają dopuszczenie dla innych roślin. Począwszy od
mieszanek, którymi nasiona bobiku powinny być zaprawione przed siewem. Dawniej
rejestrację w tej uprawie miał Vitavax 200FS czy Sarfun T 65 DS. Duże spektrum działania
w ochronie łanu bobiku miały fungicydy kontaktowe oparte na substancjach aktywnych
takich jak: mankozeb, chlorotalonil lub z fungicydów układowych – prochloraz.
Nawożenie bobiku
Poziom nawożenia fosforem i potasem pod bobik uzależniony jest od zawartości tych
składników w glebie oraz od zakładanego plonu. Poniższa tabela przedstawia poziom dawek
w zależności od kompleksu glebowego, jak również od zawartości tych składników w glebie.
Zawartość fosforu i potasu w glebie
Kompleks glebowy
b. niska
niska
średni
wysoka
b.wysoka
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
115
130
75
105
45
95
35
85
30
25
125
135
85
125
50
105
35
95
30
30
100
105
70
105
45
90
25
75
20
30
Pszenny b. dobry
Pszenny dobry
Zbożowo-pastewny mocny
Żytni b. dobry
Pszenny wadliwy
Żytni dobry
Źródło: ,,Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013
Nawożenie azotem w przypadku bobiku jest potrzebne, ale tylko w dawce startowej na
początku powolnego rozwoju tej rośliny. Dawka azotu to ilość 20-30 kg N/ha. Zapotrzebowanie
bobiku na pozostałe składniki niezbędne do wyprodukowania 1 tony nasion, przedstawia
poniższa tabela. Nawożenie mikroelementami bobiku wykonywane powinno być w dwóch
terminach: termin I-przed kwitnieniem-Beifoliar 2l/ha +ADOB Zn 2l/ha i termin II-po
kwitnieniu - Beifoliar 2l/ha.
Zapotrzebowanie bobiku na pozostałe składniki potrzebne na wyprodukowanie 1t nasion
Składnik
CaO
MgO
S
B
Cu
Mn
Mo
Zn
Dawka
40kg
8kg
8kg
32g
20g
45g
1,3g
100g
Źródło: http://www.hr-strzelce.pl/index.php/uprawa-bobiku
64
Rosliny motylkowe
Podstawowe dane agrotechniczne bobiku
Dane agrotechniczne bobiku
Ilość dni wegetacji
140-160
Wschody
14-20 dni po siewie
Wymagania glebowe
Gleby średnie do dobrych, o pH >6,2 (przy niższym odczynie słabsze
wiązanie azotu przez bakterie brodawkowe).
Stanowisko w
zmianowaniu
Bardzo dobry przerywnik w zmianowaniu zbożowym. Gdy jest
stosowany obornik to wówczas w 3-4 po oborniku.
Wymagania wodne
Duże. Najbardziej wrażliwy na niedobór wody jest w fazie kwitnienia
i zawiązywania strąków, ponieważ brak opadów powoduje zrzucanie
zawiązków pąków kwiatowych i kwiatów, co w konsekwencji zmniejsza
liczbę strąków i ich nieregularne rozmieszczenie na roślinie.
Wymagania termiczne
Małe. Kiełkuje w temp. powyżej 0°C (3-4°C) , w temp 5°C ukazują się
wschody. Siewki wytrzymują przymrozki w okresie wiosennym do -8°C.
Termin siewu
Jak najwcześniej-opóźniony termin siewu powoduje spadek plon.
Głębokość siewu
5-10 cm, im głębiej tym lepsza odporność na wyleganie, większą
odporność na przymrozki i lepszy dostęp do wody w czasie kwitnienia.
Rozstawa rzędów
15-25 cm, zwiększanie rozstawy międzyrzędzi sprzyja wtórnemu
zachwaszczeniu.
Obsada roślin
45-50 r/m2- dla odmian tradycyjnych,
50-60 r/m2-dla odmian samokończących
Średnia MTN (g)
480-560
Norma wysiewu
w kg/ha
220-260 kg/ha -dla odmian tradycyjnych
240-300 kg/ha -dla odmian samokończących
Nitragina do zaprawiania
przed siewem
Nitragina bobikowa
Bobik współżyje z bakteriami brodawkowymi Rhizobium
leguminosarium
Zbiór
Strąki czarne, nasiona twarde, wilgotność nasion 14-16%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie różnych źródeł
65
Rosliny motylkowe
4.2 Agrotechnika łubinu
Istnieje przekonanie, że łubin to gatunek
mało wymagający i nadający się na najsłabsze
gleby. Nic bardziej mylnego. Łubin ma niskie
wymagania glebowe, jednak wykazuje
potrzebę bardzo poprawnej agrotechniki.
Mogliśmy się o tym przekonać minionej
wiosny odwiedzając pola, gdzie popełnionych
zostało wiele podstawowych błędów
agrotechnicznych, które głównie dotyczyły
głębokości siewu i wałowania gleb po nim,
gdzie w połączeniu z niekorzystnymi
warunkami pogodowymi dochodziło do
zaskorupiania gleby. Z trzech gatunków łubinu
najniższe wymagania glebowe ma łubin żółty
i dlatego na najsłabsze stanowiska, nawet
kl. VI, jest on polecany.
Fot. B. Amroży
Na lepsze gleby warto wybrać łubin wąskolistny, który lepiej plonuje oraz charakteryzuje
się najwyższą odpornością na antraknozę. Łubin najlepiej uprawiać po zbożu lub kukurydzy.
Błędem jest uprawa łubinu po okopowych, ponieważ może on wytwarzać za dużą masę
wegetatywną, jak również, w przypadku ziemniaków, powodować bakteryjną chorobę
o nazwie czarna nóżka. Przedplon rzepaku jest mało korzystny z racji problemu
z chwastami. Bardzo ważną zasadą w uprawie nie tylko łubinów, ale wszystkich motylkowych,
jest przerwa w uprawie minimum 4 lata. Planując siew łubinów należy dobrze przygotować
glebę. Resztki pożniwne zależnie od przedplonu należy zebrać lub dobrze rozdrobnić
a następnie przyorać, ponieważ łubin źle się rozwija w obecności dużej ilości przyoranej
i nierozkładającej się słomy. Jeżeli wybierzemy orkę to powinna być ona wykonana jesienią.
Decydując się na zasiew łubinu lepiej jest kupić materiał kwalifikowany ze znanymi
parametrami siewu czyli MTN i siłą kiełkowania ,aby móc wyliczyć prawidłową normę
wysiewu. W przeciwnym razie działamy wbrew swojemu interesowi, ponieważ zła norma
wysiewu odbija się na docelowej obsadzie, a w konsekwencji na plonie. Dodatkowo, materiał
nam nieznany może być źródłem chorób grzybowych, co z kolei spowoduje całkowitą
dyskwalifikację naszej plantacji, a na pewno podroży koszt prowadzenia takiego zasiewu.
Przed siewem nasiona koniecznie należy połączyć z zaprawą nasienną. Aktualnie w rejestrze
dozwoloną zaprawą jest Vitavax 200 FS. Drugą czynnością wartą przeprowadzenia na
nasionach łubinu przed ich siewem jest zaszczepienie bakteriami brodawkowymi czyli tzw.
Nitraginą. W przypadku łubinu jest to Nitragina łubinowa.
66
Rosliny motylkowe
Warto w tym miejscu przypomnieć kilka zasad związanych z prawidłowym
stosowaniem Nitraginy – niezależnie od jej rodzaju:
1. Zawartość porcji na 1 ha (1 lub 2 torebki) wsypać do czystego nie skażonego pestycydami
wiadra;
2. Dodać 3-4 litry wody i dokładnie wymieszać. Aby szczepionka lepiej przykleiła się do
nasion, można dodać 1 % cukru, czyli 10 dkg na 10 litrów wody;
3. Uzyskaną zawiesiną należy dokładnie pokryć nasiona przez kilkakrotne przeszuflowanie
pryzmy w zacienionym miejscu na foli lub w czystej betoniarce;
4. Po szczepieniu przez 1-2 godziny należy nasiona podsuszyć (pozostawić do przeschnięcia),
a następnie przystąpić do siewu. Nasion zaszczepionych nie należy wystawiać na światło.
(Źródło: ,,Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013).
Łubin nie potrzebuje, tak jak inne motylkowe, nawożenia startowego azotem, wręcz źle
reaguje na nawożenie azotowe. To on wnosi do gleby od 50 do 70 kg czystego azotu na hektar.
Warto i należy wapnować, jeżeli pH gleby jest poniżej 5,0. Dawki nawozów fosforowych,
potasowych i zapotrzebowanie łubinów na mikroelementy przedstawione są
w podrozdziale o nawożeniu. Łubin nie potrzebuje bardzo głębokiego siewu, jednakże bardzo
istotne jest dobre przykrycie nasion glebą.
Zwalczanie chwastów w łubinach
Początkowy rozwój łubinów jest bardzo powolny, dlatego najważniejsze jest zwalczanie
chwastów, aby nie stały się konkurencyjne dla rośliny uprawnej. Zgodnie
z zaleceniami, zaraz po siewie do 5 dni, można stosować we wszystkich łubinach Afalon
Dyspersyjny 500 SC w dawce 1,25-1,5 l/ha. W odchwaszczaniu tych roślin należy uważać,
ponieważ łubin wąskolistny wykazuje dużą wrażliwość na herbicydy. Aktualne wskazówki do
ochrony łubinów są bardzo ubogie. Brak oficjalnych zaleceń ma metamitron, który przez
szereg lat był zarejestrowany jako substancja aktywna stosowana przedsiewnie, jak
i pogłównie. W Belgii w pracach badawczych stosowano z dobrym rezultatem w fazie 7-8 liści
diflufenikan (np. Legato 500 SC) w dawce 0,15-0,2 l/ha. (Źródło: ,,Strączkowe w mistrzowskiej
uprawie”, 2013). Poniższa tabela przedstawia sposoby zwalczania chwastów w łubinach.
Herbicyd
Substancja aktywna
Dawka l/ha
Stosować bezpośrednio po siewie
Afalon Dyspersyjny 450 SC
linuron
1,25-1,5
Stomp 330 EC (tylko łubin żółty)
pendimetalina
4
Command 480 EC (tylko łubin żółty i biały)
chlomazon
0,25
Chwasty jednoliścienne
0,5-1
Źródło:,, Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013
67
68
Kiełkowanie
01-09
Wschody
11-15
ROLNICE
Rozwój rozety
21-29
ŚMIETKI
MSZYCE
Rozwój
(wydłużanie) pędu
31-39
Rozwój
kwiatostanu
53-57
DRUTOWCE, PĘDRAKI
ZMIENNIK
LUCERNOWIEC
WCIORNASTKI
OPRZĘDZIKI
Kwitnienie
61-69
Rozwój
owoców (strąka)
71-79
PACHÓWKA STRĄKÓWECZKA
Dojrzewanie
81-79
(źródło: ,,Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, białego i żółtego”,Poznań 2012).
Poniższy wykres przedstawia kalendarz występowania szkodników na plantacji łubinu
Zamieranie
92
Rosliny motylkowe
Rosliny motylkowe
Szkodniki łubinu i ich zwalczanie
Do szkodników, które atakują łubin i mają największe znaczenie należą oprzędziki
i mszyce. Oprzędziki to chrząszcze o długości 5–8 mm. Dorosłe chrząszcze żerują już na
wschodzących roślinach, pozostawiając na krawędziach liści charakterystyczne ząbki. Jaja
składane są na przełomie maja i czerwca. Larwy uszkadzają korzenie, ograniczając wiązanie
azotu atmosferycznego. Letnie pokolenie oprzędzików również uszkadza liście roślin, jednak
największe straty mają miejsce wczesną wiosną, szczególnie kiedy ciepła i sucha pogoda
sprzyja rozwojowi owadów na młodych siewkach. Straty w plonie zależą również od
liczebności chrząszczy na plantacji oraz terminu ich pojawienia. Drugą grupą insektycydów
o dużym znaczeniu są mszyce (grochowa, trzmielinowo - burakowa i inne). W największym
nasileniu mszyce występują w okresie pomiędzy tworzeniem pąków kwiatowych,
a wytworzeniem strąków. Należy pamiętać, że mszyce są wektorem chorób wirusowych. Próg
ekonomicznej szkodliwości wynosi 20% na roślinach z pojedynczymi mszycami lub początku
kolonii na 10% roślin. Poniższa tabela przedstawia znaczenie szkodników w łubinie.
Znaczenie szkodników łubinu w Polsce
Szkodniki
Obecnie
Prognoza
Oprzędzik szary
+++
+++
Oprzędzik pręgowany
+++
+++
Mszyce
++
+++
Wciornastki
+
+
Zmieniki
+
+
Pachówka strąkóweczka
+
+
Rolnice
++
+++
Drutowce, pędraki
+
++
Źródło: ,, Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, białego i żółtego”,Poznań 2012
Metodyka integrowanej ochrony łubinu wydana przez IOR-PIB w Poznaniu przedstawia
grupy zoocydów zalecanych do stosowania w uprawach łubinu oraz optymal ne temperatury
ich działania.
Grupa chemiczna
Substancja czynna
Optymalna temp. działania
Karbaminiany
pirymikarb
powyżej 15°C
deltametryna
Pyretroidy
alfa-cypermetryna
beta-cyflutryna
poniżej 20°C
lambda-cyhalotryna
Źródło:,, Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, białego i żółtego”,Poznań 2012
69
Rosliny motylkowe
Choroby łubinu i ich zwalczanie
Kolejnym agrofagiem zagrażającym plantacji łubinów są choroby. Do chorób, których silne
wystąpienie może powodować duże straty w plonie, należą: fuzaryjne więdnięcie łubinu, szara
plamistość liści łubinu (opadzina liści łubinu) i antraknoza łubinu. Pierwsze dwie
z wymienionych są najbardziej niebezpieczne w uprawie łubinu wąskolistnego, natomiast
antraknoza powoduje duże straty gospodarcze, najczę ściej w uprawie łubinu żółtego. Poniższa
tabela przedstawia cechy diagnostyczne najważniejszych chorób.
Choroba
Cechy diagnostyczne
Antraknoza łubinu
objawy porażenia mogą występować na wszystkich nadziemnych częściach
roślin; sprawca choroby najpierw zakaża młode organy kiełkujących nasion;
wczesna infekcja może powodować przedwschodową i powschodową
zgorzel siewek; choroba występująca na starszych roślinach jest
następstwem infekcji wtórnej powodowanej przez zarodniki konidialne
grzyba, które z wiatrem i deszczem mogą rozprzestrzeniać się na znaczne
odległości; najbardziej charakterystycznym objawem choroby jest
więdnięcie wierzchołków pędów porażonych roślin oraz pastorałowate
skręcanie się łodyg, co jest wynikiem zamierania tkanek; w jednym lub kilku
miejscach na łodydze widoczne są małe plamy o brązowołososiowej barwie;
na polu obserwuje się charakterystyczne gniazda porażonych roślin; jeśli
infekcja wystąpiła później np. w fazie zawiązywania lub wykształcania
strąków, objawy choroby widoczne są również na strąkach; są to okrągłe,
łososiowe plamy z brunatną obwódką i licznymi zarodnikami konidialnymi;
porażeniu ulegają liście i strąki, niekiedy łodygi, w pewnym stopniu nasiona
oraz wyrastające z nich siewki; objawy najczęściej na liściach pojawiają się
w lipcu, począwszy od dolnych liści pojawiają się plamy o średnicy 2–6 mm,
okrągłe, najpierw jasne i wodniste, później przebarwiające się na kolor
szaroniebieski lub szarobrunatny z ciemniejszym obrzeżeniem; wystąpienie
Szara
2–3 plamek na liściu powoduje jego odpadanie; opadające listki są zielone
plamistość
choć przywiędnięte;
liści łubinu
ogonki liściowe zostają najczęściej przy łodydze; plamy na łodygach
(opadzina liści łubinu)
i strąkach są okrągłe o średnicy 1-3 mm początkowo czerwonobrunatne,
później ciemnieją; łodygi są zbrunatniałe i pogięte, a strąki przeważnie
sczerniałe i puste (za wyjątkiem strąków najstarszych na pędzie głównym);
wykształcone nasiona są drobne i pomarszczone; cześć roślin zamiera
przedwcześnie;
w okresie kwitnienia i zawiązywania strąków rośliny więdną; na łodygach
pojawiają się brunatne, najczęściej podłużne plamy, a na ich powierzchni
Więdnięcie fuzaryjne
w czasie wilgotnej pogody widoczny jest nalot grzybni z zarodnikami;
łubinu
przy silnym porażeniu rośliny placowo zamierają i łatwo można je wyciągnąć
z gleby i nie wydają plonu
Źródło:,, Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, białego i żółtego”, Poznań 2012
70
Rosliny motylkowe
Zwalczanie chorób w łubinach nie jest sprawą łatwą. A wynika to z faktu, że brak jest oficjalnie
zarejestrowanych środków. Do zaprawiania nasion przeciw zgorzeli siewek umieszczona
w rejestrze jest zaprawa Vitavax 200 FS. I na tym kończy się wykaz właściwych środków. W innych
krajach do dalszej ochrony dopuszczone są preparaty na bazie strobilurin, ftalanów, triazoli lub
ich mieszanin, gdzie u nas te substancje mają oficjalne rejestracje do innych upraw.
Podstawowe dane agrotechniczne łubinów
Dane agrotechniczne łubinów
Wschody
Wymagania
glebowe
Stanowisko w
zmianowaniu
Wymagania
wodne
Wymagania
termiczne
Termin siewu
Łubin wąskolistna
Łubin biały
Łubin żółty
135-170
140-175
140-170
15-23
16-24
16-25
Gleby klasy IVb-VI,
Gleby klasy IIIa do IVb,
kompleksu żytniego
kompleksu żytniego b.
Gleby klasy od III a do V
dobrego, żytniego
dobrego, żytniego dobrego o o pH 5,5-6,5
słabego i najsłabszego
pH 5,0-6,0
o pH 5-6
Najlepszym przedplonem są zboża. Nie należy uprawiać łubinów po okopowych,
ponieważ wytwarzają wówczas dużą masę wegetatywną i mogą wylegać.
Przerwa w uprawie łubinów na danym polu powinna wynosić 4-5 lat.
Największe zapotrzebowanie na wodę w okresie pęcznienia i kiełkowania oraz w
fazie tworzenia paków kwiatowych i kwitnienia .
Umiarkowane wymagania cieplne. Temperatura kiełkowania od 3-4°C.
Optymalna temperatura dla ich wzrostu i rozwoju wynosi 13-18°C. Tolerują
przymrozki do -8°C (po wykształceniu liści właściwych).
Od początku marca do połowy kwietnia, im późniejszy siew tym większy
wegetatywny rozwój, niebezpieczeństwo wylegania, opóźnienie dojrzewania.
Głębokość siewu
2-5
Rozstawa rzędów
12-20
Obsada roślin
90-100
60-80
90-100
Średnia MTN
100-130
250-290
120-140
130-160
230-250
120-160
Norma wysiewu w
kg/ha
Nitragina do
zaprawiania przed
siewem
Zbiór
Chemiczne
dosuszanie
Nitragina łubinowa
Przy suchej i ciepłej pogodzie oraz niezachwaszczonej plantacji należy przystąpić
do kombajnowania, gdy wszystkie rośliny i strąki zbrązowieją, a wilgotność
nasion spadnie poniżej 15%. Występujące opady deszczu, w okresie pełnej
dojrzałości, mogą spowodować pogorszenie jakości nasion na roślinach
najwcześniej dojrzałych. Wówczas należy wykonać desykację.
Reglone 200 SL 2,5-3 l/ha
71
Rosliny motylkowe
Nawożenie łubinów
Najwyższe wymagania pokarmowe spośród łubinów wykazuje łubin biały. Mniejsze
wymagania pokarmowe mają łubin wąskolistny i żółty. Poniższa tabela przedstawi średnie
zapotrzebowanie łubinów na makroskładniki.
Gatunek
Łubin wąskolistny
Łubin biały
Łubin żółty
Wymagania
pokarmowe
0-60 kg P2O5/ha
0-70 kg K2O/ha
15-70 kg P2O5/ha
30-70 kg K2O/ha
0-60 kg P2O5/ha
0-70 kg K2O/ha
Źródło:,, Metodyka integrowanej ochrony łubinu wąskolistnego, białego i żółtego”,Poznań 2012
W związku z tym, iż w gospodarstwach sieje się głównie łubin wąskolistny i żółty, to
szczegółowe nawożenie tych gatunków przedstawiają poniższe tabele.
Dawki fosforu i potasu zalecane pod łubin wąskolistny (kg/ha)
Kompleks glebowy
b. niska
niska
średnia
wysoka
b. wysoka
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
Żytni dobry
50
65
35
50
30
40
15
30
0
20
Żytni słaby
60
65
40
50
25
40
15
30
0
0
Żytni b. słaby
55
70
40
70
25
55
15
45
0
0
Źródło:,, Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013
Dawki fosforu i potasu zalecane pod łubin żółty (kg/ha)
Kompleks glebowy
b. niska
niska
średnia
wysoka
b. wysoka
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
Żytni b. dobry
50
65
35
50
30
40
15
30
0
0
Żytni dobry
50
70
35
70
30
55
15
45
0
20
Żytni słaby
60
65
40
50
25
40
15
30
0
0
Żytni b. słaby
55
70
40
70
25
55
15
45
0
0
Łubin, dzięki współżyciu z bakteriami brodawkowymi, ma zdolność wiązania azotu
atmosferycznego i nie wymaga nawożenia tym składnikiem. Roślina ta ma zwiększone
zapotrzebowanie na wiele mikroskładników (molibden, żelazo, kobalt, miedź, bor).
W stanowiskach o niskiej zawartości boru i molibdenu celowe jest stosowanie tych składników
doglebowo w formie stałej lub w postaci dokarmiania dolistnego.
72
Rosliny motylkowe
Boregine – łubin wąskolistny
Charakterystyka odmiany
Boregine jest łubinem wąskolistnym,
słodkim o mocnej budowie części
nadziemnej i silnie rozwiniętym systemie
korzeniowym. Jest odmianą średnio
wczesną. Nadaje się do uprawy na
wszystkich rodzajach gleb. Plon budowany
jest zarówno na pędzie głównym, jak i na
pędach bocznych. Jego główną cechą jest
wysoka masa tysiąca nasion. Charakteryzuje
się wysoką zawartością białka w nasionach.
Odmiana te kwitnie na biało, a nasiona są
koloru biało-kremowego.
Fot.B.Amroży
Termin siewu
Optymalny termin siewu 15.III-10.IV. Ze względu na niską odporność na
wiosenne przymrozki zalecany jest siew od połowy marca.
Siew
Gleba powinna być dobrze uprawiona aby umożliwić wysiew na głębokość
nie przekraczającą 2-3 cm. Pole powinno być płytko przygotowane. Za
głęboki siew spowoduje redukcje plonów. Poleca się przed siewem
stosowanie Nitraginy łubinowej w celu szczepienia nasion szczepami
bakterii.
Zalecana obsada
80-120 roślin na m2. Wybór obsady powinien być uzależniony od stanu
stanowiska. Na glebach dobrze zaopatrzonych w wodę i przy późniejszych
siewach poleca się niższą z zalecanej obsady.
Płodozmian
Należy zachować odstęp co najmniej 4-letni w uprawie na tym samym
polu roślin motylkowych. Łubin Boregine tak jak pozostałe roślin
motylkowe to doskonały przedplon dla roślin zbożowych.
Nawożenie
Zależnie od zasobności gleby, zgodnie z ogólnym zapotrzebowaniem dla
łubinu.
Zbiór
Młócenie rozpoczyna się w momencie, kiedy 90 % strąków i łodyg ma
zabarwienie brązowe oraz wilgotność ziarna jest poniżej 18 %. Nie należy
wykonywać zbioru przy silnym nasłonecznieniu, najlepiej w godzinach
wieczornych ponieważ powstają uszkodzenia z powodu pękania nasion.
W przypadku niekorzystnych warunków pogodowych należy w chemiczny
sposób przeprowadzić dosuszanie plantacji – zgodnie z zaleceniami IOR.
73
Rosliny motylkowe
Wyniki plonowania łubinu Boregine na poletkach Atr-Agrohandel
Plon (dt/ha)
Lokalizacja
Rok
2013
2014
46,5
-
Karżniczka
-
26,63
Świebodzin
-
32,12
Lipnik
4.3 Agrotechnika grochu
Groch siewny występuje w trzech formach, jako groch jadalny, grochopeluszki i peluszki.
Odmiany pastewne możemy wysiewać na glebach nieco słabszych, a groch jadalny –
ogólnoużytkowy na glebach lepszych. W uprawie tej rośliny należy pamiętać, aby termin siewu
był w miarę jak najwcześniejszy. Jego opóźnianie skraca okres wegetacji, a tym samym obniża
plon. Decyzja o terminie siewu powinna być uzależniona od pogody. Wczesny siew do gleby,
która ma zbyt dużą wilgotność, jest niewskazany. Gleba zbyt wilgotna (a zwłaszcza ciężka,
gliniasta) może się zaskorupić i wówczas wchody grochu są utrudnione.
Fot. B.Amroży
Wspominanemu zaskorupieniu plantacji może sprzyjać i często tak się dzieje, co wiosną 2014
roku było widać na niektórych plantacjach, stosowanie wałowania. Zabieg ten wykonany
zwłaszcza na szybkosiennych polach zaskorupia glebę i utrudnia wschody, co przekłada się na
ostateczną obsadę roślin na polu. Groch należy do roślin, które kiełkują hypogeicznie, czyli liście
pozostają początkowo w glebie i pojawia się tzw. kolanko. Z tego powodu, jak również dużej masy
nasion, które potrzebują do kiełkowania znacznej ilości wody, możemy wysiewać groch zależnie
od rodzaju gleby do 8 cm. Przy wysiewie grochu należy pamiętać o zaprawianiu nasion zaprawą
nasienną przeciw zgorzeli siewek. Aktualnie w rejestrze dopuszczonych zapraw dla grochu mamy
Sarox T 500 FS i Vitavax 200 FS. Drugą ważną rzeczą, o której należy pamiętać przed siewem, jest
szczepienie nasion bakteriami brodawkowymi. Groch współżyje z bakteriami Rhizobium
leguminosarum. Służy do tego tzw. Nitragina, a w przypadku grochu jest to Nitragina grochowa.
74
Rosliny motylkowe
Fot. B.Amroży
Zwalczanie chwastów w grochu
Bardzo istotnym elementem uprawy grochu jest odchwaszczenie. Poniższa tabela
przedstawia możliwości walki z chwastami na plantacji grochu oraz środek przeznaczony do
desykacji łanu.
Przed wchodowe zwalczanie chwastów
Herbicyd
Substancja czynna
Dawka (l/ha)
Termin zastosowania
Chwasty dwuliścienne
SC
linuron
1
Po siewie
Command 480 EC
chlomazon
0,25
Po siewie
Dual God 960 EC
metolachlor-S
1,1-1,3
Po siewie
Powschodowo
Basagran 480 SL
Butaxone M 400 SL
bentazon
MCPB
2,5-3
1-2 liscie grochu
3-4
Gdy groch jest w fazie
początku wąsów
czepnych
Chwasty jednoliścienne- jednoroczne jednoliścienne + samosiewy zbóż
Agil 100 EC
propachizafop
0,5-0,8
2-4 liście grochu
0,5-1
2-4 liście grochu
Agil 100 EC
propachizafop
Perz właściwy w fazie 4-6 liści
1,25-1,5
2-4 liście grochu
2-2,5
2-4 liście grochu
2,5-3
Gdy dolne strąki są
brązowe i suche górne
pergaminowe
Desykacja
Reglone 200 SL
dikwat
Opracowanie własne na podstawie Zaleceń Ochrony Roślin 214/2015
75
Rosliny motylkowe
Szkodniki i ich zwalczanie w grochu
Kolejnym elementem agrotechnicznym w prowadzeniu plantacji grochu jest ochrona
przed insektycydami. Podczas okresu wegetacji, groch ma kliku groźnych przeciwników
począwszy od wczesnych faz rozwojowych. W okresie siewek młode liście uszkadzane są przez
oprzędziki. W czasie kwitnienia natomiast najgroźniejszy jest strąkowiec grochowiec i mszyce.
Poniższa tabela przedstawia wykaz insektycydów potrzebnych w zwalczaniu szkodników, jak
również ich progi szkodliwości . Przy stosowaniu insektycydów bardzo istotna jest temperatura
działania zoocydów. Powszechnie stosowane pyretroidy działają najskuteczniej
w temperaturze do 18-20°C. Dlatego w okresach o wyższych temperaturach zabieg powinien
być wykonany innym środkiem, a w czasie kwitnienia roślin należy wybierać preparaty
o krótkim okresie prewencji dla pszczół.
Oprzędziki
Mszyca
grochowa
Pochówka
strąkóweczka
Strąkowiec
grochowy
Wciornastki
Insektycyd
Próg szkodliwości
10%roślin z
uszkodzonymi 20% roślin
liśćmi w
opanowanych 1 złoże jaj na 3
okresie
roślinach w
przez
wschodów do pojedyncze
czasie
stadium 2-3 mszyce w fazie formowania
liści lub 2
się strąków
przed
chrząszcze na kwitnieniem
1 m2
2 chrząszcze
na 1 m2 w
20 larw lub jaj
okresie
na 10 kwiatach
formowania
się strąków
Alstar Pro 100 EW
+
+
+
+
+
Karate Zeon 050 CS
-
+
+
-
+
Pirimor 500 WG
-
+
-
-
-
Opracowanie własne na podstawie ,,Strączkowe w mistrzowskiej uprawie”, 2013
Choroby grochu i ich zwalczanie
Dużym problemem w prawidłowo prowadzonej plantacji grochu jest legalna, zgodna
z rejestracją ochrona tej rośliny w przypadku wystąpienia infekcji chorobowej. Jak już
wspomniałam wyżej, pierwszym zasadniczym i bardzo ważnym działaniem jest zaprawianie
nasion. Zdrowy materiał siewny to kluczowy i podstawowy element zdrowej plantacji.
W trakcie okresu wegetacyjnego groch może być atakowany przez: zgorzel korzeni,
askochytozę, fuzariozę grochu, rdzę grochu czy mączniaka rzekomego i prawdziwego. Polskie
zalecenia dotyczące możliwości zwalczania chorób są oparte głównie na strobilurynach.
Jednakże w UE i w krajach, gdzie powierzchnia uprawy jest większa, istnieje większa możliwość
stosowania środków z różnych grup chemicznych. Aktualnie oficjalnie zarejestrowane środki
przedstawia tabela:
76
Rosliny motylkowe
Zgorzel siewek
Zgorzelowa
plamistość grochu
Rdza grochu
Mączniak
prawdziwy grochu
Zgnilizna
twardzikowa
Szara pleśń
Choroba
Sarox T 500 FS
+
-
-
-
-
-
Vitavax 200 FS
+
-
-
-
-
-
Amistar 250 SC
-
+
-
-
-
-
Switch 62,5 WG
-
+
-
+
+
+
Nazwa środka
Źródło: Opracowanie własne na podstawie ,,Zaleceń Ochrony Roślin 2014/2015”
Groch Santana na poletkach demonstracyjnych SDOO w Świebodzinie w 2014 roku
Fot.B.Amroży
77
Rosliny motylkowe
Poniższa tabela przedstawia warunki sprzyjające rozwojowi chorób grochu
I możliwości ich ograniczenia.
Choroba
Warunki sprzyjające chorobie
Możliwości ograniczenia
Zgorzel korzeni
i podstawy pędu
Porażone nasiona grochu, resztki roślin
zimujących w glebie, chłodna i wilgotna
wiosna, zaskorupienie gleb, gęsty i zbyt
głęboki siew nasion, osłabienie
wschodzących roślin
Zdrowe nasiona, kilkuletnia
przerwa w uprawie
motylkowych, staranna uprawa
przed siewem, zaprawianie
nasion
Askochytoza grochu
Porażone nasiona - groch o nasionach
pomarszczonych, duża wilgotność i
niezbyt wysoka temperatura,
nieprawidłowy płodozmian, duża ilość
patogenu
w resztkach pożniwnych.
Zdrowe nasiona, dokładne
niszczenie resztek pożniwnych,
kilkuletnia przerwa w uprawie
grochu, zaprawianie nasion
i stosowanie fungicydów.
Fuzarioza grochu
Porażone nasiona, niesprzyjające
warunki w okrasie wschodów, susza,
wysoka temperatura podczas kwitnienia
i zielonego strąka, temp. Powyżej 25°C,
siew na polach niżej położonych
ulegających zalewaniu, uszkodzenie
korzeni włośników korzeniowych,
liścieni przez bakterie i nicienie, na
glebach alkalicznych obserwuje się
silniejsze porażenie roślin w porównaniu
z glebami lekkimi, zaskorupienie gleby
zbyt częsta upraw grochu, na tym
samym stanowisku
Zdrowe nasiona, niszczenie
źródeł infekcji, unikanie gleb
ciężkich, podmokłych,
zaskorupiających się, uprawa
grochu na tym samym
stanowisku nie częściej co 6 lat,
w miarę możliwości siew
odmian odpornych na niektóre
rasy grzybów.
Rdza grochu
Duża wilgotność , temperatura 20-22°C,
obecność porażonego wilczomlecza
Zdrowe nasiona, uprawa
odmian o dużej odporności.
Mączniak rzekomy
grochu
Siew chorych roślin, deszczowa i chłodna
Zdrowe nasiona, niszczenie
wiosna oraz początek lata, obecność w
resztek porażonych roślin,
glebie zakażonych resztek, niewłaściwy
staranna agrotechnika.
płodozmian.
Mączniak prawdziwy
grochu
Ciepło i sucho w okresie wegetacji
(powyżej 15°C), obecność resztek z
zimującymi owocnikami grzybów.
78
Niszczenie resztek po
zbiorowych poprzez staranne
przeoranie
Rosliny motylkowe
Nawożenie grochu
Poniższa tabela przedstawia zapotrzebowanie grochu na składniki pokarmowe zależnie od
kompleksu glebowego.
Kompleks glebowy
b. niska
Pszenny b. dobry
Pszenny górski
niska
średnia
wysoka
b. wysoka
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
P2O5
K2O
80
135
55
110
35
90
20
80
15
25
70
115
45
95
30
80
20
70
15
20
65
95
40
75
20
65
15
60
15
20
Pszenny dobry
Żytni b. dobry
Żytni Żytni słaby
Żytni słaby
Zbożowo-pastewny mocny
Groch należy do tej grupy roślin motylkowych, które potrzebują startowej dawki azotu
w ilości 20-30 kg N/ha. Gdy groch wysiewamy na stanowiskach zasobnych w azot lub po
roślinach silnie nim nawożonych, zwłaszcza w dobrych warunkach uwilgotnienia gleby, to
nawożenie azotowe możemy ominąć.
Podstawowe dane agrotechniczne grochu
Dane agrotechniczne groch
130-150
Wschody
15-25 dni po siewie
Wymagania glebowe
Gleby średnie kopleksu pszennego dobrego do żytniego bardzo
dobrego o pH 6,5-7,2; przy niskim pH konieczne wapnowanie celem
poprawy warunków wiązania biologicznego N
Stanowisko w zmianowaniu
Przerywnik w zmianowaniu zbożowym. Stanowi bardzo dobry
przedplon dla zbóż.
Wymagania wodne
Umiarkowane wymagania wodne. Największe zapotrzebowanie na
wodę występuje w okresie od 20 dni przed kwitnieniem i do 10 dni
po kwitnieniu.
Wymagania termiczne
2-3°C – temperatura kiełkowania,
temperatura minimalna do wzrostu 4-6°C.
W początkowym okresie wzrostu wytrzymuje przymrozki do -5°C,
przy wysokości 20 cm – przemarza w temp. -2,5°C, rośliny kwitnące
– temp. -2°C
79
Rosliny motylkowe
Termin siewu
Termin optymalny 10.III-30.III
Termin dopuszczalny do 15.IV
Głębokość siewu
6-8 cm (6 cm-gleby ciężkie; 8 cm-gleby lżejsze)
Rozstawa rzędów
15-20 cm
Obsada roślin
110-120 roślin/m2 dla form wąsolistnych
100 roślin/m2 dla form lisciastych
Średnia MTN
230-300 g – odmiany jadalne
180-250 g - odmiany pastewne
Norma wysiewu w kg/ha
250-300 kg/ha
Nitragina do zaprawiania
przed siewem
Nitragina grochowa
Zbiór
Zółtoszare straki, wilgotność nasion 14-16%. Zbiór groch czy peluszki
powinien być wykonany gdy nasiona mają wilgotność nie mniejszą
niż 14%. Nasiona są wówczas na tyle elastyczne, że minimalizujemy
uszkodzenia i nie ma konieczności dosuszania nasion. W przypadku
jeżeli chcemy nasiona przechowywać dłużej lepiej jest zebrać
nasiona bardziej wilgotne i po uprzednim przeczyszczeniu na wialni
dosuszyć do bezpiecznej wilgotności.
Chemiczne dosuszanie
Reglone 200 SL-2l/ha
Wyniki plonowania grochu Santana na poletkach Atr-Agrohandel
Plon (dt/ha)
Lokalizacja
Rok
2013
2014
61,9
-
Karżniczka
-
26,6
Świebodzin
-
48,0
Lipnik
80
Rosliny motylkowe
Santana - odmiana wąsolistna
Santana jest odmianą grochu o przeznaczeniu
ogólnoużytkowym. Charakteryzuje się wysokim
plonowaniem i zawartością białka, dlatego też świetnie
nadaje się jako komponent mieszanek paszowych.
Santana jest grochem wąsolistnym, przez co utrzymuje
bardzo dobrą sztywność w okresie kwitnienia oraz małą
podatność na wyleganie przed zbiorem. Należy
pamiętać, że odmiany wąsolistne wytwarzają mniej
strąków w porównaniu z odmianami tradycyjnymi
i należy wysiewać ich więcej. Gatunek ten charakteryzuje
się bardzo równomiernym dojrzewaniem, co ułatwia
zbiór. Wykazuje również bardzo małą skłonność do
pękania strąków i osypywania nasion.
Fot.B.Amroży
Właściwości plonotwórcze
Plon nasion [w % wzorca],
lata 2009-2011
Masa 1000 ziaren [g]
98 % wzorca
wysoki
273
dość duża
Odporność na choroby
Fluzaryjne więdnięcie
Askochytoza
Mączniak rzekomy
Mączniak prawdziwy
7,4
dość dobra
8
średnia
7,1
dość dobra
7,6
średnia
Cechy rolniczo-użytkowe
Typ ulistnienia
wąsolistny
aflla-wąsy czepne, zamiast listków
60
średnia
101
średnia
Długość fazy kwitnienia
18
średnia
Wylegania przed zbiorem
5
małe
Wyskość roślin
6
średnia do niższej
Plon białka [g]
273
duży do bardzo dużego
Zawartość białka [%s.m.]
22,7
średnia
Liczba dni od siewu do
początku kwitnienia
Liczba dni od siewu do
dojrzałości technologicznej
Jakość
Źródło: http://www.kws-zboza.pl/odmiany/wszystkie-odmiany/zboze/groch/odmiana/santana.html
81
Notatki
82
Kukurydza
83
Kukurydza
5. Agrotechnika kukurydzy
Kukurydza charakteryzuje się dużymi wymaganiami cieplnymi. Temperatura kiełkowania
kukurydzy mieści się w granicach od 7-10°C i wytrzymuje krótkookresowe przymrozki do -3°C
w fazie 3 liści. Siew rozpoczynamy, gdy temperatura gleby wynosi 8 °C na głębokość 4-6 cm
(4cm –gleby ciężkie, 6 cm – gleby lekkie). Termin siewu uzależniony jest od regionu kraju.
Fenologicznym wskaźnikiem rozpoczęcia siewu kukurydzy jest początek kwitnienia mniszka
lekarskiego oraz czeremchy, co w warunkach Wielkopolski i Dolnego Śląska przypada
najczęściej około 15 kwietnia. Termin siewu jest skorelowany z ich grupą wczesności
i przydatnością odmian. Poniższa tabela przedstawia rejony uprawy kukurydzy w zależności od
grup wczesności i kierunków jej pielęgnacji .
Rejon
Cel uprawy*
Grupa wczesności**
I (południowy)
Z, CCM, K
w, sw, sp
II (środkowy)
Z, CCM, K
w, sw, (sp)
III (północny)
CCM, K,
w, sw, (sp)
III (północny)
(Z)
w
Źródło: ,,Metodyka Integrowanej ochrony kukurydzy” , Poznań 213
*Cel uprawy:
Z – produkcja ziarna; CCM – produkcja na CCM; K – uprawa na kiszonkę; (Z) – uprawa na ziarno
z podwyższonym ryzykiem wilgotności ziarna w czasie zbioru
**Grupa wczesności:
w – wczesna, sw – średnio wczesna, sp – średnio późna, (sp) – większe ryzyko nie dojrzenia
Przy decyzji o terminie siewu należy pamiętać, że przy wczesnym siewie powinniśmy
wybierać odmiany tolerujące siew w zimną glebę i później dojrzewające o dłuższym FAO.
Przy późnym siewie należy wybierać odmiany wcześniej dojrzewające o krótszym FAO,
charakteryzujące się szybkim wzrostem i wysoką odpornością na wyleganie. Kukurydza nie ma
szczególnie dużych wymagań wodnych, ale bardzo ważny jest równomierny rozkład opadów,
szczególnie na glebach lekkich i w fazie od wyrzucania wiech do dojrzałości pełnej.
86
Kukurydza
5.1 Ochrona herbicydowa w kukurydzy
Kukurydza jest zachwaszczana przez szereg gatunków chwastów dwuliściennych
i jednoliściennych, a ich ilość uzależniona jest od wielu czynników: przedplonu, typu gleby,
technologii uprawy, warunków klimatycznych, a w szczególności od banku nasion chwastów
w glebie. Głównymi chwastami występującymi na plantacji kukurydzy są: komosa biała, szarłat
szorstki, psianka czarna, ostrożeń polny, powój polny, ostrożeń polny, chaber bławatek oraz
chwasty jednoliścienne: chwastnica jednostronna, włośnice, perz właściwy.
Wrażliwość chwastów na niektóre substancje czynne stosowane w kukurydzy
Substancja czynna
Termin stosowania
S-metolachlor
00
nikosulfuron
mezotrion
mezotrion +
S-metolachlor +
terbutyloazyna
Wrażliwe gatunki chwastów
chwastnica jednostronna, paluszniki,
włośnice
12-18
chwastnica jednostronna, fiołek polny,
gorczyca polna, gwiazdnica pospolita,
jasnota purpurowa, perz właściwy,
przytulia czepna, rdest powojowaty,
szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki
polne, żółtlica drobnokwiatowa
12-18
chwastnica jednostronna, fiołek polny,
komosa biała, szarłat szorstki, tasznik
pospolity, tobołki polne, żółtlica
drobnokwiatowa
00 do 11–13
blekot pospolity, bodziszek drobny, chaber
bławatek, chwastnica jednostronna,
dymnica pospolita, fiołek polny,
gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa,
komosa biała, krzywoszyj polny, kurzyślad
polny, mak polny, maruna bezwonna,
przetacznik bluszczykowy, przytulia
czepna, psianka czarna, rdesty, rumian
polny, szarłat szorstki, tasznik pospolity,
tobołki polne, wilczomlecz obrotny
Opracowanie własne na podstawie: ,,Metodyka Integrowanej ochrony kukurydzy” , Poznań 213
87
88
10
11
DUAL GOLD 960 EC 1,5 l/ha
12
13
LUMAX 537,5 SE 3,5-4 l/ha
ELUMIS 105 OD 1,0-1,5 l/ha
lub
CALLISTO 100 SC 1,0-1,5 l/ha
lub
MILLARGO EXTRA 6 OD 0,5-0,75 l/ha
Program ochrony herbicydowej w kukurydzy
14
16
Kukurydza
Kukurydza
5.1.1 Charakterystyka wybranych herbicydów do ochrony kukurydzy
Należy pamiętać, iż herbicydy doglebowe powinny być stosowane w warunkach dobrego
uwilgotnienia oraz starannej uprawy gleby, co umożliwia ich właściwe przenikanie. Podczas
suszy skuteczność działania takich herbicydów jest ograniczona. Dlatego zaleca się, jak
w przypadku herbicydu Dual Gold 960EC, stosowanie go przed siewem kukurydzy
i wymieszanie z glebą przez lekką bronę na głębokość 3-5cm.
Dual Gold 960 EC
s.a. - metolachlor -S – 960 g
Chwasty wrażliwe, np.: chwastnica jednostronna, miotła zbożowa, palusznik krwawy,
palusznik nitkowaty, wiechlina roczna, wiechlina zwyczajna, włośnica sina, włośnica zielona.
Chwasty średnio wrażliwe, np.: jasnota purpurowa, rumiany, życica wielokwiatowa, szarłat
szorstki, tasznik pospolity, żółtlica drobnokwiatowa.
Chwasty odporne, np.: perz właściwy, wyczyniec polny.
Dawka: 1,5 l/ha
Termin stosowania: bezpośrednio po siewie na dobrze uprawioną (bez grud), wilgotną glebę.
W przypadku braku opadów atmosferycznych (przesuszona gleba) stosować przed siewem
kukurydzy - z wymieszaniem z glebą na głębokość 5 cm.
Uwagi:
Po zastosowaniu środka Dual Gold 960 EC w roślinach rolniczych i warzywnych, do
zwalczania chwastów dwuliściennych można stosować powschodowo inne
herbicydy - zgodnie z obowiązującymi dla nich etykietami-instrukcjami stosowania.
Wyższą z zalecanych dawek środka Dual Gold 960 EC stosować na glebach ciężkich,
o dużej zawartości próchnicy lub na polach, na których spodziewane jest silne
zachwaszczenie roślinami prosowatymi.
Następstwo roślin: Dual Gold 960 EC nie stwarza zagrożenia dla roślin uprawianych następczo.
W przypadku konieczności zaorania plantacji potraktowanej tym środkiem, w wyniku
uszkodzenia rośliny uprawnej przez przymrozki, choroby lub szkodniki, po wykonaniu uprawy
przedsiewnej, można uprawiać kukurydzę, buraki, ziemniaki, groch, bób, fasolę, kapustę,
pomidor, seler, szpinak oraz słonecznik.
89
Kukurydza
Następstwo roślin:
Dual Gold 960 EC nie stwarza zagrożenia dla roślin uprawianych następczo. W przypadku
konieczności zaorania plantacji potraktowanej tym środkiem, w wyniku uszkodzenia rośliny
uprawnej przez przymrozki, choroby lub szkodniki, po wykonaniu uprawy przedsiewnej,
można uprawiać kukurydzę, buraki, ziemniaki, groch, bób, fasolę, kapustę, pomidor, seler,
szpinak oraz słonecznik.
Innym sposobem zwalczania zachwaszczenia jest aplikacja herbicydów doglebowych,
we wczesnych stadiach po wschodach, od 1 do 3 liścia kukurydzy.
Lumax 537,5 SE
s.a.: S-metolachlor - 312,5 g, terbutylazyna -187,5 g, mezotrion - 37,5 g
Chwasty wrażliwe np.: blekot pospolity, bodziszek drobny, chaber bławatek, chwastnica
jednostronna, dymnica pospolita, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa,
komosa biała, krzywoszyj polny, kurzyślad polny, mak polny, maruna bezwonna, przetacznik
bluszczykowy, przytulia czepna, psianka czarna, rdesty, rumian polny, szarłat szorstki, tasznik
pospolity, tobołki polne, wilczomlecz obrotny.
Chwasty odporne np.: perz polny, chwasty wieloletnie i głęboko korzeniące się.
Dawka: 3,5 -4 l/ha
Termin stosowania: zabieg można wykonać po siewie kukurydzy, przed jej wschodami lub
bezpośrednio po wschodach, do fazy 3 liści rośliny uprawnej.
W przypadku konieczności zaorania plantacji, na której zastosowano środek Lumax 537,5 SE
z powodu uszkodzenia kukurydzy przez przymrozki, choroby lub szkodniki, na polu tym można
ponownie zasiać kukurydzę. Po zbiorach kukurydzy odchwaszczanej środkiem
w warunkach normalnego przebiegu wegetacji, jesienią można wysiać zboża ozime. Po
wykonaniu głębokiej orki istnieje również możliwość zasiania rzepaku ozimego.
90
Kukurydza
Powschodowe zwalczanie chwastów
Wiele herbicydów do powschodowego zwalczania chwastów w kukurydzy zawiera
substancję aktywną z grupy pochodnych sulfonomocznika – głównie nikosulfuron
i rimsulfuron.
Elumis 105 OD
s.a.: mezotrion - 75 g, nikosulfuron -30g
Chwasty wrażliwe np.:
Chwasty dwuliścienne: bodziszek drobny, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota
purpurowa, komosa biała, maruna bezwonna, ostrożeń polny, przetacznik perski, psianka
czarna, rdest plamisty, rdest ptasi, rumian polny, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, tasznik
pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa.
Chwasty jednoliścienne: chwastnica jednostronna, perz właściwy, wiechlina roczna, włośnice.
Chwasty średnio wrażliwe np.: rdest powojowaty
Dawka: 1-1,51/ha
Termin stosowania: Zabieg można wykonać po wschodach kukurydzy (od fazy 2 do 8 liści
rośliny uprawnej) .
Uwagi:
Zwalczanie perzu właściwego - zabieg wykonać, gdy większość roślin perzu osiągnęła
wysokość 15-20 cm (4-7 liści). Zalecana dawka: 1,5 l/ha.
Zwalczanie ostrożnia polnego - kiełkującego z nasion oraz części nadziemnych,
odrastających z korzeni. Zalecana dawka: 1,5 l/ha.
W zaawansowanych fazach rozwojowych chwastów stosować wyższą dawkę
preparatu -1,5 l/ha.
W przypadku konieczności zaorania plantacji, na której zastosowano środek Elumis 105 OD
z powodu uszkodzenia kukurydzy przez przymrozki, choroby lub szkodniki, na polu tym można
ponownie zasiać kukurydzę .W normalnym zmianowaniu, jesienią po zaoraniu pola, istnieje
możliwość siania zboża ozimego. Wiosną następnego roku można uprawiać wszystkie rośliny.
91
Kukurydza
Milagro Extra 6 OD
s.a.: nikosulfuron -60g
Chwasty wrażliwe, np.:
jednoroczne jednoliścienne: chwastnica jednostronna, włośnica;
jednoliścienne wieloletnie: perz właściwy;
dwuliścienne jednoroczne: bodziszek drobny, chaber bławatek, dymnica pospolita, fiołek
polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, iglica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota
różowa, krzywoszyj polny, kurzyślad polny, przytulia czepna, przetacznik perski, rdest ptasi,
rumian polny, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa.
Chwasty średnio wrażliwe, np.: komosa biała, bylica pospolita.
Chwasty odporne, np.: odporne są chwasty średnio wrażliwe w późniejszych fazach
rozwojowych (powyżej 6 liści).
Termin stosowania: zabieg wykonać po wschodach w fazie 2-8 liści kukurydzy.
Zwalczanie perzu właściwego:
Zabieg wykonać, gdy większość roślin osiągnęła wysokość 15-20 cm (perz ma wtedy 4-7 liści).
Zalecana dawka: 0,75 l/ha lub w dawce dzielonej
I - zabieg w dawce 0,50 l/ha
II - zabieg w 10 - 14 dni później w dawce 0,25 l/ha.
Zwalczanie chwastnicy jednostronnej i innych chwastów prosowatych:
Zabieg wykonać, gdy chwasty znajdują się w fazie 3 liści do końca fazy krzewienia. Zalecana
dawka: 0,5 -0,75 l/ha.
Zwalczanie chwastów dwuliściennych:
Zabieg wykonać, gdy większość chwastów (ponad 50%) znajduje się w fazie 2-4 liści. Zalecana
dawka: 0,50-0,75 l/ha
Milagro Extra 6 OD można stosować łącznie ze środkiem Callisto 100 SC:
Milagro Extra 6 OD 0,50 l/ha + Callisto 100 SC 0,75 l/ha
Dodatek środka Callisto 100 SC zwiększa skuteczność zwalczania chwastów dwuliściennych.
W przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji ,można siać bez ograniczeń kukurydzę jako
roślinę następczą. W normalnym zmianowaniu, jesienią po zaoraniu pola, można zasiać zboża
ozime. Wiosną następnego roku istnieje możliwość uprawy wszystkich roślin.
92
Kukurydza
Callisto 100 SC
s.a.: mezotrion -100 g
Chwasty wrażliwe, np.: chwastnica jednostronna, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota
purpurowa, komosa biała, przytulia czepna, rdest powojowy, rumian polny, szarłat szorstki,
tasznik pospolity, tobołki polne, żółtlica drobnokwiatowa.
Chwasty średnio wrażliwe, np. : dymnica pospolita
Dawka: 1-1,5 l/ha
Termin stosowania: środek stosować 1 raz w sezonie wegetacyjnym, najlepiej w fazie 4-5 liści
kukurydzy. Zabieg wykonać po wschodach chwastów w okresie, gdy mają one rozwinięte 2-6
liści, najlepiej, gdy większość z nich znajduje się w fazie 4 liści.
Uwaga:
W celu osiągnięcia wysokiej skuteczności zwalczania chwastnicy jednostronnej
i dymnicy pospolitej zaleca się stosowanie maksymalnej dawki środka Callisto 100 SC, tj. 1,5
l/ha oraz wykonanie zabiegu w fazie 2-4 liści chwastu.
Środek rozkłada się w glebie w okresie wegetacji, nie stwarzając zagrożenia dla roślin
uprawianych następczo. Po kukurydzy odchwaszczanej preparatem, w warunkach
normalnego przebiegu wegetacji i typowej uprawy obejmującej wykonanie orki, można
wysiewać wszystkie rośliny. W przypadku uprawy bezorkowej, można wysiewać zboża i inne
rośliny z rodziny traw. W warunkach sprzyjających zaleganiu środka w glebie (niskie pH, mała
zawartość substancji organicznej, gleba nadmiernie ugnieciona, susza w okresie wegetacji),
nie zaleca się wysiewania buraków, bobiku, grochu i warzyw. Po zaoraniu plantacji
potraktowanej środkiem, w wyniku uszkodzenia kukurydzy przez przymrozki, choroby lub
szkodniki, na polu tym można uprawiać kukurydzę lub życicę trwałą.
Do odchwaszczania kukurydzy można również stosować herbicydy zawierające substancje
aktywne z grupy regulatorów wzrostu: 2,4D (Dicopur 600SL), MCPA (Chwastox Turbo 340 SL).
Inną grupę herbicydów stanowią te, których substancję aktywną stanowi bromoksynil:
Emblem 20WP oraz Zeagran 340 SE zawierający bromoksynil + terbutulazynę
93
Kukurydza
5.2 Szkodniki kukurydzy i ich zwalczanie
Znaczenie najważniejszych szkodników kukurydzy w Polsce
Szkodniki
Znaczenie szkodnika
Drutowce
++
Mszyce
++
Omacnica prosowianka
+++
Pędraki
++
Ploniarka zbożówka
++
Rolnice
++
Stonka kukurydziana
+
Źródło: Dr inż. Paweł K. Bereś IOR-PIB w Poznaniu
+ szkodnik o znaczeniu lokalnym, ++ szkodnik ważny, +++ szkodnik bardzo ważny
Uszkodzenia na kukurydzy spowodowane przez:
Omacnicę prosowiankę
Fot.B.Amroży
94
Mszycę
Fot.B.Amroży
10
11
12
13
KARATE ZEON 050 CS 0,1 l/ha
14
16
KARATE ZEON 050 CS 0,2 l/ha
Program ochrony insektycydowej w kukurydzy
Kukurydza
95
Kukurydza
5.2.1 Insektycyd zlecany w zwalczaniu szkodników w kukurydzy
UWAGA: Przedstawione opisy insektycydów nie zwalniają rolnika z obowiązku zapoznania się
Karate Zeon 050 CS
s.a.: lambda-cyhalotryna -50g
ploniarka zbożówka - opryskiwać, gdy rozwija się trzeci liść, tj., gdy długość trzeciego liścia
równa jest długości drugiego.
Zalecana dawka: 0,1 l/ha.
mszyce - opryskiwać w okresie masowego nalotu mszyc uskrzydlonych na rośliny.
omacnica prosowianka - zabieg wykonać w okresie wiechowania kukurydzy po wystąpieniu
szkodnika.
UWAGI:
Środek działa skuteczniej w temperaturze poniżej 20oC. W temperaturze wyższej
zabieg wykonać pod koniec dnia.
Przed zastosowaniem środka na rośliny ozdobne i dyniowate, na każdej uprawianej po
raz pierwszy odmianie, wykonać próbny zabieg w celu sprawdzenia, czy w ciągu 7 dni
nie wystąpiły objawy uszkodzenia roślin.
W przypadku opryskiwania roślin (np.: kapusta, cebula, goździk) lub szkodników (np.:
mszyca kapuściana) pokrytych nalotem woskowym, dodać do cieczy użytkowej środek
zwilżający.
Zabieg przeciwko szkodnikom (zwłaszcza ssącym) wykonać dokładnie, aby wszystkie
części roślin były pokryte cieczą użytkową.
Przy zwalczaniu przędziorków środek stosować przemiennie z preparatami z innych
grup chemicznych; nie stosować w przypadku występowania populacji przędziorków
odpornych na pyretroidy.
W przypadku stosowania środka na kwitnące uprawy i, jeśli znajdują się wśród nich
kwitnące chwasty, nie przekraczać dawki równej lub wyższej niż 0,15 l/ha:
stosować po wieczornym oblocie pszczół, nie używać w miejscach, gdzie pszczoły mają
pożytek (spadź).
96
Kukurydza
5.3 Choroby kukurydzy
Choroba
Obecnie
Prognoza
Zgorzel siewek (Fusarium spp., Pythium spp.)
++
++
Zgnilizna korzeni i zgorzel podstawy łodygi (tzw. fuzarioza
łodyg) (Fusarium spp.)
++
+++
Fuzarioza kolb kukurydzy (Fuzarium spp.)
+++
+++
Głownia kukurydzy (Ustilago zeae)
++
++
Głownia pyląca kukurydzy (Shacelotheca reiliana)
+
++
Drobna plamistość liści kukurydzy (Aureobasidium zeae)
++
+
Żółta plamistość liści kukurydzy (Helminthosporium spp.)
++
+++
Rdza kukurydzy (Puccinia sorghi)
+
++
Plamistość pochew liści kukurydzy (Pseudomonas androgonis)
++
+++
Choroba szalonych wiech (crezy top) (Sclerophthora
macrospora syn.)
+
+
Metody ograniczenia chorób kukurydzy:
Chemiczna:
jedynym sposobem ochrony przed niektórymi chorobami jest stosowanie zapraw
fungicydowych,
Hodowlana:
wybór odmian mniej podatnych na choroby: głownię guzowatą, fuzariozę kolb oraz
fuzariozę łodyg,
Agrotechniczna:
wybór odmian dostosowanych do lokalnych warunków glebowo-klimatycznych
dobór odpowiedniego stanowiska pod uprawę,
izolacja przestrzenna,
staranna uprawa gleby,
optymalne nawożenie,
wysiew kwalifikowanego materiału siewnego,
dość wczesny siew, lecz w ogrzaną glebę,
niszczenie chwastów,
niskie koszenie roślin, rozdrobnienie słomy i głębokie przyoranie resztek
pożniwnych
97
Kukurydza
Możliwości zwalczania sprawców chorób kukurydzy w Europie i na świecie.
Obiekt zwalczany
Substancja aktywna
Grupa chemiczna
Głownia pyląca
tebukonazol
tritikonazol
karboksyna
triazole
triazole
ditiokarbaminiany
Głownia guzowata
tiuram
karboksyna
tebukonazol
ditiokarbaminiany
ditiokarbaminiany
triazole
Rdza kukurydzy
chlorotalonil
tritikonazol
propikonazol
karbendazym
triadimefon
mankozeb
ftalany
triazole
triazole
benzymidazole
triazole
ditiokarbaminiany
Drobna plamistość liści
propikonazol
triazole
Żółta plamistość liści
mankozeb
zineb
propikonazol
flusilazol
karbendazym
guazatyna
ditiokarbaminiany
ditiokarbaminiany
triazole
triazole
benzymidazole
iminoacetylomoczniki
Fuzariozy kukurydzy
kaptan
tiuram
karbaksyna
ftalimidy
ditiokarbaminiany
ditiokarbaminiany
Głownia kukurydzy
Fot.B.Amroży
98
Fuzarioza kolb kukurydzy
Fot.B.Amroży
Kukurydza
5.4 Nawożenie kukurydzy
Wybór technologii nawożenia kukurydzy powinien uwzględnić :
wartość stanowiska, w tym odczyn i zasobność gleby w składniki pokarmowe,
wysokość spodziewanych plonów,
jakościowe i ilościowe potrzeby pokarmowe,
krytyczne fazy wzrostu i termin pobierania składników pokarmowych
nawóz pozwalający efektywnie wykorzystać potencjał plonotwórczy rośliny
kierunek użytkowania.
Poniższa tabela przedstawia poziom zapotrzebowania na makroskładniki zależnie od kierunku
użytkowania i oczekiwanego plonu
Kierunek
użytkowania/
plon
N
P2O5
K2O
Kiszonka
MgO
CaO
S
kg/ha
450 dt/ha
170
80
180
45
45
18
500 dt/ha
190
90
200
50
50
20
550 dt/ha
200
100
220
55
55
22
Ziarno
kg/ha
90 dt/ha
180
120
218
59
56
26
100 dt/ha
190
130
224
62
58
28
120 dt/ha
220
150
236
68
62
32
Źródło: HanseAgro Nr. 1/14
Maksymalne pobieranie głównych składników pokarmowych rozpoczyna się od 6/8 liści
(faza wytwarzania przez kukurydzę łodygi). Poniższa tabela przedstawia krytyczne fazy reakcji
kukurydzy na składniki pokarmowe.
Faza rozwojowa
Składniki pokarmowe
5-6 liści
N, P, Zn
Faza szybkiego wzrostu(7-16 liści)
N, K, Mg, S
Wyrzucanie wiechy-stadium wodniste ziarniaka
Woda, N, K, B, Zn
Nalewanie ziarna
P, N, Zn, Mg, S
Źródło: ,,Technologia nawożenia roślin uprawnych - fizjologia plonowania”, W. Grzebisz,2012
100
Kukurydza
Poniższa tabela przedstawia rolę głównych składników
Pierwiastek
Azot
Potas
Rola
Niedobór
Jest intensywnie pobierany przez kukurydzę w
okresie od wykształcenia 6-8 liści do fazy
zasychania znamion. Jest to zwykle okres od II
dekady czerwca do II dekady sierpnia. W tym
czasie rośliny pobierają około 85% całkowitej
ilości azotu. Reszta pobierana jest w
początkowym okresie wzrostu (3%) i podczas
wypełniania ziarna (12%). Fizjologicznie
uzasadniony jest więc podział całkowitej ilości
azotu na dwie dawki: przedsiewną i pogłówną.
Rośliny są karłowe, chlorozy w
kształcie litery V, przebarwienia i
nekrozy na starszych liściach,
kolby mają niepełne
wypełnienie i następuje
redukcja ich wielkości.
Odpowiada za gospodarkę wodną rośliny, lecz
także za pobieranie i przetwarzanie pobranego
azotu
w plon; jednocześnie zmniejsza porażenie
roślin przez choroby, potrzebny do lepszego
wzrostu korzeni.
Zahamowany wzrost,
nienaturalne ciemnienie liści,
powstanie nekrotycznych plam
na brzegach liści, kolby są
zwężone i szpiczaste, słabe
wypełnienie ziarna oraz
zwiększona skłonność do
wylegania.
Ma duży wpływ na rozwój systemu
korzeniowego, wyksztalcenie ziaren i
dojrzewanie roślin – ograniczenie kwitnienia i
zawiązywanie ziarniaków
Objawia się poprzez czerwone
przebarwienia wzdłuż brzegów
blaszek liściowych oraz ich
zasychanie, objawy pojawiają
się na w pierwszej kolejności na
starszych liściach, opóźnienie
kwitnienia, słabo wykształcone
kolby (nagie kolby), deformacja
kolb.
Niedobór tego składnika powoduje zaburzenia
w przebiegu kwitnienia i zapylania, co
ogranicza zawiązywanie kolb oraz pogarsza ich
zaziarnienie, wolniejszy wzrost, redukcja
zawartości białka, wzrost podatności roślin na
choroby.
Występuje chloroza między
naczyniowa, silnie zaznaczone
zielone nerwy i jasno zielono
zabarwione przestrzenie między
nimi.
Fosfor
Magnez
Wapń
Niedostatek wapnia w glebie objawia się poprzez zwijanie i sklejanie liści
zwłaszcza gdy zastosowano wysokie dawki nawożenia mineralnego. Objawy
pojawiają się na młodszych liściach, na czubkach pojawiają się jasnozielone lub
białawe plamy.
Siarka
Jest bardzo ważna w efektywnym wykorzystaniu azotu przez kukurydzę, niedobór
ujawnia się poprzez chlorozę między nerwami na młodych liściach.
101
Kukurydza
Poniższe tabele przedstawiają średnie pobieranie mikroskładników zależnie od kierunku
użytkowania kukurydzy.
Średnie pobranie jednostkowe mikroskładników w g/10 t zielonki
Zn
B
Cu
Mn
Mo
150
17
13
150
1,5
Źródło: opracowanie własne na podstawie
https://nawozy.eu/wiedza/poradnik-nawozenia/nawozenie-kukurydzy-na-kiszonke.html
Średnie pobranie jednostkowe mikroskładników w g/1 tonę ziarna + słomy
Zn
B
Cu
Mn
Mo
40-60
20-30
10-12
35-40
1
Źródło:
http://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/zboza/apetyt-kukurydzy-na-mikroelementy,49739.html
Tabela poniżej przedstawia objawy niedoborów mikroskładników w kukurydzy
Mangan
niedostatek objawia się wystąpieniem białych lub chlorotycznych plam na
liściach wzdłuż młodych roślin kukurydzy; plamy te zlewają się i dochodzi
do tworzenia się dziur w liściach; brak tego pierwiastkach występuje często
na glebach wapiennych i przewapnowanych;
Miedź
niedobór ujawnia się na starych liściach początkowo żółtych pasów miedzy
unerwieniem, a potem nekrotycznych plam.
Bor
Niedobór boru objawia się w kukurydzy rzadko w widoczny sposób.
Przybiera on formę skrócenia międzywęźli oraz wąskich i białych lub
przezroczystych plam martwicowych głównie na młodszych liściach. Przy
niedoborze ostrym liście młode usychają, skręcają się i czasami deformują
w okolicy czubka. Niedobór skutkuje występowaniem kolb mniejszych
i gorzej wypełnionych ziarnem. Rzędy ziaren są nieregularne
Cynk
przy niedoborze cynku w kukurydzy dochodzi do powstawania
chlorotycznych, szybko powiększających się podłużnych plam z mniejszymi
bądź większymi punktami martwicowymi (rozjaśnienie aż po zbielenie).
Podłużne rozjaśnienia pojawiają się tylko po lewej i po prawej stronie
nerwu głównego i tylko po spodniej stronie liścia. Wzrost rośliny jest
przyhamowany, zaś odstęp między węzłami mniejszy. Liście młodsze
kukurydzy są przeważnie grube, kruche i drobne (drobnolistność),
bladozielone aż po żółtobiałe. Kolby kukurydzy są wątłe i jaśniejsze ze
względu na opóźnione dojrzewanie w porównaniu z roślinami
odpowiednio odżywionymi cynkiem.
102
1-3 liść
Wschody
05
NPK
PK
N-PIERWSZA
DAWKA
13
Rozwój siewek
14
NAWOŻENIE
MIKROELEMENTOWE
N-DRUGA
DAWKA
34
Proces kwitnienia
17/32
16
Wzrost liści i źdźbła
63
Kwitnienie
Proces kwitnienia
53
Wiechowanie
Schemat nawożenia kukurydzy
Dojrzewanie
89
Dojrzałość
woskowa i
pełna
Kukurydza
103
Kukurydza
Propozycja - 1
YARA MILA corn 7-20-28 ( N-7, P- 20, K-28, MgO-2, SO3-7,5, Zn-0,02,B-0,02,Fe-0,1,Mn-0,03)
Stan zasobności gleby
wPiK
Proponowany nawóz
Dawka, kg/ha
Ilość dostarczonego
składnika
Nawożenie przedsiewne
Wysoki
Średni
YARA MILA corn 7-2028
Niski
200-300
21N+60P+84K
300-400
28N+80P+112K
400-500
35N+100P+140K
N-druga dawka: YARA BELA EXTRAN 27 (CAN) (27N+4MgO+7CaO) – 400 kg/ha
+ Nawożenie mikroelementowe: YARA VITA KUKURYDZA 3-5 kg/ha +YARA VITA CYNK 0,5-1 l/ha
Propozycja - 2
PK YARA PK (S) 20-30-5
Stan
zasobności
gleby w P i K
Proponowany
nawóz
Dawka,
kg/ha
Ilość
dostarczonego
składnika P, K
Ilość
dostarczonego
składnika N
np. 150 kg/ha
Mocznik 46%N
w I dawce
Nawożenie przedsiewne
Wysoki
Średni
Niski
200-300
YARA PK (S)
20-30-5
Ilość
dostarczonego
składnika N
np. 250 kg/ha
Mocznik 46%N
w II dawce
Nawożenie pogłówne
60P+90K
300-400
80P+120K
400-500
100P+150K
69 kgN/ha
115 kgN/ha
N-pierwsza dawka: MOCZNIK lub NTS lub SALETRA AMONOWA
Nawożenie dolistne : dokarmiać od fazy 7, bo wówczas następuje intensywne pobieranie
azotu, a mikroskładniki mają duży wpływ na jego przemiany w roślinie i jakość ziarna, co jest
niezmiernie ważne w warunkach intensywnego nawożenia azotem. Okres nawożenia
dolistnego trwa przez około 3 tygodnie, co 6-8 dni. Poniżej propozycja komponentów do
nawożenia dolistnego:
Beifoliar 3 l/ha
+
Microbor mix 1kg/ha
+
Siarczan Mg 5 kg/ha
+
Adob Zn 2 kg/ha
104
Kukurydza
5.5 Odmiany kukurydzy rekomendowane przez ATR-Agrohandel
P8057
FAO 210
Charakterystyka
Typ: mieszaniec pojedynczy (SC)
Typ ziarna: zbliżony do flint
Użytkowanie: Z – ziarno, K – kiszonka
Zalecana obsada roślin na m2: (warunki wzrostu: słabe – normalne - korzystne)
Ziarno: 7 - 8 - 8,5
Kiszonka: 7 - 8 - 8,5
Wysokość roślin: rośliny średnio wysokie z nisko osadzoną kolbą
Wysoka tolerancja na wyleganie
Bardzo dobry wzrost początkowy
Bardzo wysoka tolerancja na chłody
Dobra kombinacja wysokich plonów suchej masy i plonów ziarna
Bardzo dobra strawność i wysoka zawartość skrobi
Wysoka odporność na plamistości liści
Znakomita tolerancja na głownię guzowatą
Polecana do uprawy w rejonach o krótkim okresie wegetacji oraz w chłodnych
regionach
Odmiana może być wysiewana wcześnie na wilgotnych glebach
POLECANE STANOWISKO GLEBOWE
wilgotne, zimne
średnie
suche, piaszczyste
Źródło: Pioneer, Asortyment kukurydzy 2014
105
Kukurydza
Profil agronomiczny – ocena PIONEER`a
Wzrost początkowy
Dobry
Tolerancja na suszę
Dobra
Dojrzewanie roślin (stay green)
Dobre
Dojrzewanie kolb (dry-down)
Dobre
Fot. www.pioneer.com
106
Kukurydza
P8609
FAO Z 250/K 260
Charakterystyka
Typ ziarna: zbliżony do dent
Zalecana obsada roślin na m2: (warunki wzrostu: słabe –normalne -korzystne)
Ziarno: 7,5 - 8,5 - 9
Kiszonka: 7,5-8,5-9
Wysokość roślin: rośliny średnio wysokie o mocnych łodygach
Dobra tolerancja na wyleganie
Wysoka odporność na choroby
Odmiana o doskonałej kombinacji wysokich plonów i szybkiego dojrzewania
Mieszaniec o stabilnym i wysokim plonowaniu, zarówno na ziarno i kiszonkę
W uprawie na kiszonkę daje wysokie plony skrobi i równie doskonałą koncentrację
o dobrej strawności
Ziarno bardzo szybko oddaje wodę
Doskonale sprawdza się na glebach średniej jakości
POLECANE STANOWISKO GLEBOWE
wilgotne, zimne
średnie
suche, piaszczyste
107
Kukurydza
Profil agronomiczny – ocena PIONEER`a
Wzrost początkowy
Dobry
Tolerancja na suszę
Dobra
Dojrzewanie roślin (stay green)
Dobre
Dojrzewanie kolb (dry-down)
Dobre
108
Kukurydza
ES HERACLES
FAO 220
Charakterystyka
Typ ziarna: Flint/Dent
Zalecana obsada: 8-9 roślin na m2
dobre stanowiska: ziarno 9 r/m2, kiszonka 9,5 r/ m2
słabe stanowiska: ziarno 8,5 r/m2, 9,0 r/m2)
Wysokość roślin: typ średnio wysoki
Wysokość osadzenia kolby: środkowe osadzenie kolby
Średnia podatność na wyleganie
Średnia podatność na Fusarium
Przedłużona zieloność, dzięki efektowi ,,stay green”
Wczesne dojrzewanie ziarna
Odporność na głownie
Wyniki z doświadczeń rozpoznawczych, ziarnowych COBORU, PZPK 2014
Lp.
Lokalizacja
Plon dt/ha
1.
Chrząstkowo
101,4
2.
Smolice, Śrem
113,9
3.
Głubczyce, Pawłowice
129,2
Źródło: www.euralis.pl
109
Kukurydza
Wilgotność ziarna w czasie zbioru (%) na podstawie doświadczeń rozpoznawczych
COBORU, PZPK, grupa wczesna
27
26,2
26
25,5
25
24
23
22
21
20
Wzorzec
ES Heracles
Źródło: www.euralis.pl
Zdjęcia odmiany wykonane na poletkach demonstracyjnych
SDOO w Świebodzinie
Fot. B.Amroży
110
Fot. B.Amroży
Kukurydza
DKC 3016
FAO 230
Charakterystyka
Typ – mieszaniec dwuliniowy (SC)
Typ ziarna: Flint
Użytkowanie: Z – ziarno, CCM
Zalecana obsada: 8-9 roślin na m2
Wysokość roślin: typ średni
Nadaje się na stanowiska o glebach średnich i słabych
Wysoka tolerancja na niedobór wody na różnych typach gleb
Bardzo dobry wczesny wigor
Właściwa tolerancja na chłody wiosenne
Bardzo dobre zaziarnienie kolb
Tolerancja na fuzarium kolb i helminthosporium
Wyniki z doświadczeń łanowych MONSANTO POLSKA
Lp.
Lokalizacja
Plon ziarna przy wilgotności
15 % (t/ha)
Wilgotność ziarna
podczas zbioru (%)
Wyniki z doświadczeń łanowych MONSANTO POLSKA 2014 – wybrane lokalizacje
1.
Zakrzewo
8,8
29,8
2.
Borek
11,4
23,3
3.
Bobry
9,5
35,2
4.
Czajki
8,7
29,0
Średnie wyniki z doświadczeń łanowych MONSANTO POLSKA 2013
Wynik średni z 7 lokalizacji
9,6
27,9
Źródło: Kukurydza Katalod odmian 2015, DEKALB
111
Kukurydza
Zdjęcia odmiany DKC 3016 wykonane na polach demonstracyjnych
MONSANTO POLSKA
Fot.B.Amroży
Fot.B.Amroży
Zdjęcia odmiany wykonane na poletkach demonstracyjnych
SDOO w Świebodzinie
Fot.B.Amroży
112
Fot.B.Amroży
Mieszanki traw pastewnych
113
6. Mieszanki traw pastewnych
Mieszanki traw pastewnych powstały poprzez dobór najlepszych gatunków traw
i nasion motylkowych, pod względem uprawowym i żywieniowym, co gwarantuje udane
zasiewy i wysoką produktywność. Są idealnie dopasowane do warunków klimatycznoglebowych na terenie całej Polski. Wykorzystywane są w gospodarstwach rolnych,
prowadzących intensywną hodowlę bydła mlecznego i mięsnego. Mieszanki traw bardzo
dobrze sprawdzają się na trwałych użytkach zielonych i pastwiskach oraz w przemiennym
zasiewie gruntów ornych. Są idealne na zakładanie wieloletnich łąk i pastwisk.
MIESZANKI DOSTĘPNE TYLKO W ATR-Agrohandel
Mieszanka traw pastewnych na wszystkie gleby z koniczyną – PRODUKT WYŁĄCZNOŚCIOWY
SKŁAD
Życica trwała
25%
Kostrzewa łąkowa
10%
Kostrzewa trzcinowa
15%
Tymotka łąkowa
15%
Kupkówka pospolita
5%
Wiechlina łąkowa
10%
Koniczyna łąkowa (czerwona)
5%
Kostrzewa czerwona
10%
Koniczyna biała
5%
Mieszankę tę charakteryzuje wysoki i duży przyrost plonu z I-go zbioru traw. Przeznaczona
jest na wszystkie stanowiska, idealnie nadaje się na tereny o okresowych suszach. Polecana
jest głównie na zakładanie pastwisk dla krów mlecznych ze względu na zawartość koniczyny
białej. Jej skład jest także dopasowany do wypasania koni i krów mięsnych, znosi niskie
przygryzanie i udeptywanie. Mieszanka ta jest wysoce energetyczną paszą dla zwierząt.
Ze względu na udział odmian traw trwałych, zalecane są również do zagospodarowania łąk
położonych na siedliskach organicznych i mineralnych.
114
Mieszanka traw pastewnych na wszystkie gleby bez koniczyny - PRODUKT WYŁĄCZNOŚCIOWY
SKŁAD
Życica trwała
40%
Kostrzewa łąkowa
5%
Kostrzewa czerwona
15%
Życica wielokwiatowa
30%
Tymotka łąkowa
10%
Mieszanka do ogólnego użytkowania - kośno-pastwiskowa, łąkowa. Przeznaczona jest do
wszystkich typów gleb na terenie całej Polski. Unikalna kompozycja nasion sprawia, że jest to
mieszanka odporna na niekorzystne warunki glebowe i atmosferyczne – także na suszę. Trawa
szybko regeneruje się i nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Odpowiednia do
wypasu krów, owiec, koni i kóz.
Fot.B.Amroży
115
Notatki
116
Charakterystyka wybranych nawozów mineralnych doglebowych
7. Charakterystyka wybranych nawozów
mineralnych doglebowych
NTS
Płynny nawóz azotowo-siarkowy przeznaczony do nawożenia wszystkich upraw
rolniczych. Proporcje azotu do siarki umożliwiają jednoczesne zaopatrzenie roślin w obydwa
składniki, również tych, które wykazują duże zapotrzebowanie na siarkę, jak chociażby rzepak.
NTS 27/3
NTS Rzepak 24/6
Zawartość składników pokarmowych:
27%
13%
6%
8%
3%
azot(N) całkowity, w tym:
azot amidowy,
azot azotanowy,
azot amonowy,
siarka (S) rozpuszczalna w wodzie
Właściwości:
Wartość pH: 6,9-7,0
Gęstość (w temp. 200 C) g/cm3: 1,284
24%
10%
5%
9%
6%
azot(N) całkowity, w tym:
azot amidowy,
azot azotanowy,
azot amonowy,
siarka (S) rozpuszczalna w wodzie
Właściwości:
Wartość pH: 6,9-7,0
Gęstość (w temp. 200C) g/cm3: 1,274
Stosowanie i cechy agrotechniczne:
w formie oprysku grubokroplistego lub wężami rozlewowymi,
umożliwia pokrycie całkowitego zapotrzebowania roślin na azot i siarkę,
dzięki udziałowi azotu azotanowego i amonowego rośliny wykazują bardzo szybką
reakcję na podany składnik pokarmowy,
udział formy amidowej oraz tiosiarczanu amonu jako regulatora procesu nitryfikacji
umożliwia długotrwałe dostarczanie azotu przystępnego dla roślin ( do ok. 28 dni),
siarka występująca w nawozie i podawana wraz z azotem wpływa na jego lepsze
wykorzystanie przez rośliny.
117
YARA PK(S) 20-30 (2)
Nawóz granulowany, dwuskładnikowy fosforowo (P) - potasowy (K) z dodatkiem siarki.
Skład nawozu
pięciotlenek fosforu (P2O5) całkowity
21%
pięciotlenek fosforu (P2O5) rozpuszczalny w obojętnym roztworze cytrynianu amonu
i w wodzie
20%
w wodzie
18%
tlenek potasu (K2O)
rozpuszczalny w wodzie
30%
siarka (SO3)
5,1%
Nawóz przeznaczony do zaopatrywania wszystkich roślin rolniczych w fosfor i potas, a także
siarkę. Możliwe jest stosowanie przedsiewne, jak i pogłówne.
YARA NPK (S) 8-15-30 (4)
Trójskładnikowy, azotowo (N), fosforowo (P), potasowy (K) nawóz z dodatkiem siarki (S).
Skład nawozu
azot (N)
8%
pięciotlenek fosforu (P2O5) rozpuszczalny w obojętnym roztworze cytrynianu amonu i
wodzie
15%
w wodzie
14,3%
tlenek potasu (K2O)
30%
siarka (SO3)
10%
Nisko azotowy nawóz trójskładnikowy służący do dostarczania roślinom fosforu, potasu
i startowej dawki azotu, a także siarki. Nawóz do stosowania przedsiewnego, ale możliwe jest
również stosowanie pogłówne.
118
YARA NPK (Mg S) 7-12-25 (2 2,5) + B
Nawóz granulowany azotowo (N), fosforowo (P), potasowy z dodatkiem siarki (S),
magnezu(Mg) i boru(B)
Skład nawozu
7%
azot (N) całkowity
w tym:
azotanowy
1,9%
amonowy
5,1%
wodzie
w wodzie
12%
10,8%
tlenek potasu (K2O) rozpuszczalny w wodzie
25%
magnez (MgO)
2%
siarka (SO3)
6,5%
bor (B)
0,02%
Nawóz przeznaczony zarówno do przedsiewnego, jak i pogłównego stosowania dla wszystkich
roślin rolniczych. Nawóz dostarcza fosforu, potasu, azotu, a także siarki, magnezu i boru.
Nawóz szczególnie zalecany do stosowania w uprawach rzepaku i buraka cukrowego.
Magnosiet K 17
Granulowany nawóz siarkowo-magnezowy przeznaczony do zasilania upraw o wysokim
zapotrzebowaniu na siarkę, jak na przykład rzepak.
Skład chemiczny nawozu
magnez (MgO) ogólnie
w tym rozpuszczalny w wodzie
siarka (S) ogólna
w tym rozpuszczalna w wodzie
16,5%
14,0%
14,0%
13,0%
Nawóz przeznaczony zarówno do przedsiewnego, jak i pogłównego stosowania w uprawach
rolniczych. Dostarcza roślinom szybko przyswajalnego magnezu i siarki.
119
YARA NPK (S) 23-5-5 (6)
Nawóz NPK z siarką do nawożenia pogłównego roślin uprawnych. Duży udział azotu w formie
azotanowej oraz fosfor w formie polifosforanowej, zapewniają doskonałą rozpuszczalność
i przyswajalność nawozu.
Skład nawozu
zawartość azotu (N) całkowita
w tym
23,0%
azot (N) w formie amonowej
12,2%
azot (N) w formie azotanowej,
10,8%
wodzie
pięciotlenek fosforu (P2O5) rozpuszczalny w wodzie
5,0%
3,5%
tlenek potasu (K2O) rozpuszczalny w wodzie
5,0%
trójtlenek siarki (SO3) rozpuszczalny w wodzie
15,0%
Nawóz przeznaczony do zaopatrywania roślin uprawnych w azot oraz przyswajalny fosfor
i potas, a także w siarkę. Yara NPK 23-5-5 jest jedynym bezchlorkowym nawozem z grupy
nitrofosek rolniczych, co jest istotne przy nawożeniu takich roślin, jak na przykład ziemniak.
YARA Bella Can 27
Azotowy nawóz granulowany z dodatkiem magnezu (MgO) i wapnia (CaO) do stosowania
przedsiewnego i pogłównego we wszystkich roślinach uprawnych.
Skład nawozu
azot (N) całkowity
w tym
27,0%
13,5%
13,5%
tlenek wapnia (CaO) całkowity
w tym
rozpuszczalny w wodzie
tlenek Magnezu (MgO)
120
7,0%
4,0%
4,0%
YARA Bella Can 33,5
Azotowy nawóz granulowany do stosowania zarówno przedsiewnego, jak i pogłównego
we wszystkich uprawach rolniczych.
Skład nawozu
33,5%
azot (N) całkowity
w tym
16,9%
16,9%
Fastlime 47
Nawóz wapniowy złożony powstały w wyniku zmieszania
wapna dolomitowego (50% CaCO3 + 35% MgCO3)
palonego wapna magnezowego (56% CaO + 35% MgO)
w proporcjach:
70% wapno dolomitowe
30% wapno palone
Skład nawozu
Tlenek wapnia przeliczeniowy
min. 30 %
(przeciętnie 50%)
Tlenek magnezu przeliczeniowy
min. 17%
(przeciętnie 35%)
Wartość pH
11-12
Około połowa przeliczeniowego Ca i Mg występuje w formie tlenkowej, a druga połowa
w postaci węglanowej.
Rozdrobnienie nawozu wapiennego Fastlime 47 umożliwia aplikację typowym tarczowym
rozsiewaczem do wapna na szerokość 12-15 metrów.
121
Uzupełniające nawozy makro i mikroelementowe do stosowania dolistnego
8. Uzupełniające nawozy makro i mikroelementowe
do stosowania dolistnego
ATRio
Zrównoważony nawóz dolistny
ATRio NPK 20-20-20 to nawóz makro i mikroelementowy, w którym do chelatyzacji
mikroelementów użyto czynnika chelatującego IDHA.
Nawóz występuje w formie krystalicznej, rozpuszczalnej w wodzie.
Skład % wagowo
N
20%
w tym:
- azotanowy 3,7%
- amonowy 2,0%
- amidowy 14,3%
P
20% pod postacią pięcotlenku fosforu P2O5
K
20% pod postacią tlenku potasu K2O
Molibden Mo
0,01% rozpuszczalnego w wodzie
Bor B
0,03% schelatowanego przez IDHA
Miedź Cu
Żelazo Fe
Mangan Mn
Cynk Zn
+ Magnez i Siarka
Zastosowanie ATRio
Nawóz przeznaczony do stosowania w formie oprysków drobnokroplistych wraz
z pestycydami w uprawach zbóż, rzepaku, kukurydzy, strączkowych i okopowych. ATRio
dostarcza roślinom niezbędnych do rozwoju mikroelementów, a także dobrze przyswajalnych
makroelementów, powodujących zwiększenie wigoru roślin uprawnych, a także podniesienie
ich zdrowotności, co przejawia się większą zdolnością radzenia sobie w sytuacjach stresowych,
takich jak: infekcje grzybowe, susza, niskie temperatury. Jednorazowo w 200 – 300 l cieczy
użytkowej / ha.
123
BEIFOLIAR
Beifoliar to płynny nawóz makro i mikroelementowy przeznaczony do aplikacji dolistnej.
Do chelatyzacji mikroelementów użyto czynnika chelatującego EDTA. Nawóz dostarcza
roślinom niezbędnych mikroelementów w przyswajalnej formie.
Skład chemiczny
azot (N) całkowity
w tym:
4,26%
azot azotanowy
1,08%
azot amonowy
1,08%
azot amidowy
2,09%
Bor B
0,31%
Miedź Cu
1,16%
Żelazo Fe
0,2%
Mangan Mn
2,32%
Molibden Mo
0,31%
Cynk Zn
1,16%
Stosowanie
1-3 l/ha jednorazowo w 200-300 l cieczy użytkowej.
ATR Agrohandel Siarczan Manganu
Krystaliczny siarczan manganu (MnSO4 ) zawierający 32 % manganu (Mn).
Nawóz dolistny wykorzystywany jako źródło manganu we wszystkich uprawach rolniczych.
Stosowanie
0,5 - 1,0 kg/ha w 200 – 300 l cieczy roboczej.
124
Mycrobor DF
Mikroelementowy nawóz stały w formie mikrogranulatu zawierający bor (B)
w formie oktoboranu sodu do stosowania nalistnego w postaci oprysku drobnokroplistego.
Kilogram nawozu zawiera 180 g boru. Nawóz przeznaczony do zaopatrzenia w bor roślin
wykazujących duże zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy, jak rzepak, czy burak
cukrowy.
Stosowanie
0,5 – 2,0 kg / ha jednorazowo w 200 – 300 l cieczy roboczej.
Mycrobor Mix
Makro i mikroelementowy nawóz dolistny w formie proszku. Uniwersalny nawóz
umożliwiający dokarmianie roślin makroskładnikami oraz pokrywający zapotrzebowanie na
mikroskładniki. Nawóz wykorzystywany jako baza mieszanin odżywczych dla wszystkich roślin
uprawnych.
Skład chemiczny
azot (N) całkowity
6,00%
Magnez w formie tlenku magnezu (MgO)
5,00%
Siarka (S) rozpuszczalna w wodzie
12,00%
Bor (B) rozpuszczalny w wodzie
6,00%
Mangan (Mn) rozpuszczalny w wodzie
1,00%
Cynk (Zn) rozpuszczalny w wodzie
0,10%
Molibden (Mo) rozpuszczalny w wodzie
0,04%
Stosowanie
0,5 – 4,0 kg/ha w 200 – 300 l cieczy użytkowej.
125
N pro S
Płynny nawóz azotowo – siarkowy do stosowania dolistnego w formie oprysków
drobnokroplistych. Bardzo szybki efekt stosowania N pro S, polegający na wzroście kondycji
oraz odporności roślin na patogeny należy zawdzięczać specjalnej formulacji nawozu,
umożliwiającej równoczesne pobieranie azotu i siarki przez roślinę. Produkt przeznaczony jest
do jednoczesnego stosowania wraz ze środkami ochrony roślin (zgodnie z etykietą środka
ochrony roślin).
Skład chemiczny
azot (N) całkowity
w tym:
18%
amidowy
17%
amonowy
1%
Siarka (S) rozpuszczalna w wodzie
2%
wartość pH
7-9
0
g/cm3 1,13
gęstość (w temp. 20 C)
Stosowanie
Wraz ze środkami ochrony roślin w dawce nie większej niż 60 l/ha.
Pro Siarka S 800 SC
Pro Siarka S 800 C jest to mineralny nawóz zawiesinowy przeznaczony do stosowania
we wszystkich uprawach rolniczych. Substancję tę można stosować łącznie ze środkami
ochrony roślin (zgodnie z etykietą rejestracyjną środka ochrony roślin) w formie oprysków
drobnokroplistych. Pro Siarka S 800 SC zawiera co najmniej 55% siarki elementarnej. Jej bardzo
silne rozdrobnienie z jednej strony wpływa na efektywne wykorzystanie siarki przez rośliny
jako składnika pokarmowego, a jednocześnie, wykazując działanie toksyczne wobec grzybów
pasożytniczych, oddziałuje na osłabienie tempa infekcji grzybowych, co objawia się wzrostem
stanu zdrowotnego roślin i w efekcie wyższym plonem.
Stosowanie
W zbożach jednorazowo 1,0 – 5,0 l/ha wraz z zabiegami ochrony roślin.
W rzepaku jednorazowo 1,0 – 8,0 l/ha wraz z zabiegami ochrony roślin.
126
90
Yn
Typ formulacji
Skoncentrowana
emulsja+adiuwanty
150
Mn
Mo
50
Proszek+adiuwanty
4
70
80
B
Cu
288
So3
Na2O
Skoncentrowany
roztwór+adiuwanty
5
10
67
83
MgO
250
75
K2O
YaraVitaTM
ZIEMNIAK (g/l)
440
64
N
YaraVitaTM
RZEPAK (g/kg)
P2O5
YARA Vita TM
ZBOŻE (g/l)
SKŁADNIK
40
40
200
166
56
YaraVitaTM
BURAK (g/kg)
Proszek+adiuwanty
Specjalistyczne nawozy dolistne do upraw rolniczych:
YARA VITA
Skoncentrowany
roztwór+adiuwanty
46
66,7
75
440
YaraVitaTM
KUKURYDZA(g/l)
129
Adiuwanty i kondycjonery
KONDYCJONER WODY - Li 700®
Formulacja: SL
SKŁAD
Zmodyfikowan lecytyna sojowa
350g
Kwas propionowy (35%)
350g/l
Alkohol etoksylowany
94g/l
Tłuszcz roślinny
15g/l
Działanie:
Obniża napięcie powierzchniowe cieczy roboczej,
Optymalizuje aplikację preparatu na roślinę, poprzez równomierne pokrycie liścia
roztworem,
Obniża straty w plonie, poprzez wzmocnienie rośliny na czynniki stresowe (pogoda),
Obniża pH wody twardej, dzięki czemu zapobiega hydrolizie i wytrącaniu osadów
podczas sporządzania cieczy roboczej.
Optymalizacja oprysku:
Zmniejszenie znoszenia cieczy roboczej
Optymalne pokrycie liścia
Poprawa jakości wody
Może być dodawany do nawozów dolistnych
Maksymalne stężenie nie powinno przekraczać 0,5%.
Zużycie wody podczas aplikacji LI 700®:
200 l / ha, 1 l / ha
300 l / ha, 1,5 l / ha
pH wody
130
Zmiana wartości pH wody po dodaniu
0,25%
0,5%
8,5
4,7
4,2
8,0
4,6
4,2
7,5
4,5
4,2
7,0
4,3
4,0
6,5
4,0
3,8
Adiuwanty i kondycjonery
Uprawa
Termin stosowania
Mieszanina zbiornikowa
Zboża
Przy niskich temperaturach
powietrza.
Li700 ®+ regulator wzrostu
(sprawdzić etykietę)
Zboża ozime
BBCH 21-29 (początek
krzewienia do końca
krzewienia).
W celu zwiększenie wchłaniania
cieczy roboczej przy niskiej
wilgotności powietrza.
Li700® + herbicydy zwalczające
wyczyńca polnego
Rzepak ozimy
Jesienią
0,5 l/ha Li700® + fungicydy
azolowe, herbicydy dolistne
(graminicydy)
131
Kontakt
ATR-Agrohandel Spółka z o.o.
ul. Podmiejska 1
73-110 Stargard Szczeciński
tel. +48 091 47 13 756
fax. +48 091 47 13 755
E-Mail: [email protected]
Redakcja:
Barbara Amroży,
Monika Wrzosek,
Maciej Kobus,
Mariusz Żądłowski.
Pozycja wydawnicza nie jest urzędowym publikatorem i pomimo dołożenia należytej
staranności wyrażone w niej poglądy nie mogą być uznane za oficjalną interpretację. Wszystkie
zalecenia znajdujące się w publikacji nie zwalniają od dokładnego zapoznania się oraz
stosowania do zapisów etykiety środków ochrony roślin.
132

Rzepak ozimy - ATR Agrohandel

Transkrypt

Podobne dokumenty

Chwastox Turbo