Ró ne techniki i ćwiczenia plastyczne wykorzystywane w pracy z

Ró ne techniki i ćwiczenia plastyczne wykorzystywane w pracy z

Różne techniki i ćwiczenia plastyczne wykorzystywane
w pracy z niepełnosprawnymi intelektualnie w stopniu
umiarkowanym lub znacznym.
W pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie często poszukujemy
i wykorzystujemy różne techniki wzbogacające zajęcia, wpływające na
aktywność i zainteresowania uczniów. Inspiracja do napisania tego artykułu był
udział w kursie doskonalącym w KPCEN we Włocławku. Wśród wielu
propozycji znalazłam takie, które mogą być również wykorzystane w Szkole
Przysposabiającej do Pracy. Maja one ogromny wpływ na rewalidację osób
upośledzonych umysłowo. Nauczyciel dobierając odpowiednie techniki pracy
do możliwości indywidualnych uczniów, wpływa na wzbudzenie
zainteresowania wykonywanym zadaniem co jest podstawą osiągnięcia sukcesu
na miarę ich osobistych możliwości.
Najprostszą metodą uczestnictwa uczniów w pracy jest naśladownictwo
czynności nauczyciela. Jednakże niektórzy uczniowie funkcjonujący na
wyższym poziomie w ramach swoich upośledzeń są w stanie tworzyć różne
prace na bazie własnych doświadczeń w wyniku wielokrotnie powtarzanych
pojedynczych czynności.
Poniżej przedstawiam techniki, które sprawdziły się w pracy z moimi
uczniami funkcjonującymi na poziomie niepełnosprawności intelektualnej
w stopniu umiarkowanym lub znacznym.
Kakografia z resztek materiałów
Potrzebne materiały:
Ścinki materiałów o różnej fakturze (kawałki koronek, tasiemek,
wełny)
Kalki maszynowe
Kartki z bloku
Żelazko
makulatura
Układamy na kartce kawałki materiałów o różnych fakturach, np. wełnę lub
tasiemki. Przykrywamy je kalka biurową, na której kładziemy makulaturę.
Całość prasujemy ciepłym żelazkiem. Po zdjęciu makulatury ukaże się nam
niesamowity obraz, do którego możemy dodawać szereg skojarzeń. Obraz
można pozostawić w pierwotnej formie lub na zasadzie skojarzeń dorysować
cos do powstałych wzorów.
1
Liściowe pajęczynki
Potrzebne materiały:
liście jesienne o rożnych kształtach
szczoteczka metalowa lub miska z woda
kolorowe kartki ksero
złota farba
pędzle
kredki lub flamastry
zebrane na spacerze liście pocieramy bardzo delikatnie metalową szczoteczką,
pozostawiając żyłki (zamiast pocierać szczotką, liście można moczyć przez jakiś
czas w wodzie, do momentu odpadnięcia miękiszu liściowego). Trud ten bardzo
się opłaca. To, co pozostanie z Lucia wygląda jak prześliczna koronka. Aby
wyeksponować jej żyłkowanie, możemy pomalować żyłki złotą farbą. Powstałą
koronkę przyklejamy na kolorowej kartce ksero i oprawiamy w ramki. Możemy
także po naklejeniu koronki na kartkę dorysować coś na zasadzie skojarzeń,
np. pajęczynę z pająkiem.
Jesienne portrety
Potrzebne materiały:
farby plakatowe
małe jesienne liście o różnych kształtach
kolorowe kartki ksero
kolorowa makulatura
nożyczki
klej
pędzelki
Przeglądamy kolorowa makulaturę, wycinając ze zdjęć prasowych twarze
osób, które nam się podobają. Następnie przyklejamy wyciętą twarz na
kartce ksero. W tym momencie przystępujemy do odbijania liści jesiennych:
malujemy liść farba plakatową i odciskamy go wokół portretu na kartce, tak
aby nieco zachodził na portret. Możemy tak dobrać kształt liści, aby okalały
nam portret. W zależności od naszego pomysłu możemy odbić wokół
portretu jeden, dwa lub więcej liści, uzyskamy ciekawy efekt plastyczny.
2
Uwaga: efekt będzie zależał od właściwego układu liści wokół portretu oraz
ilości zużytej farby. Nadmiar farby na liściu powoduje powstanie plamy
barwnej o nieokreślonym bliżej kształcie, co wpływa niekorzystnie na
wizualna stronę pracy.
Bibułką malowane
Potrzebne materiały:
cienka bibuła w różnych kolorach
kartki z bloku technicznego lub tekturki
klej „szkolny” rozpuszczony w wodzie
pędzle
Uczniowie dobierają odpowiednie kolory do realizacji tematu np. „Jesienne
drzewa” w kolorach jesieni. Pień drzewa i gałęzie mogą wyciąć z ciemnej
bibuły, natomiast koronę drzewa wykonują z bibułki w różnych odcieniach
liści jesiennych. W tym celu wydzierają z bibułki małe kawałki i przykładają
w miejscu korony drzew. Bibułkę smarujemy po wierzchu rozwodnionym
klejem. Ciekawy efekt kolorystyczny uzyskujemy, nakładając na siebie różne
odcienie bibułki. W podobny sposób możemy wykonać tło do pejzażu.
Wyczarowane z jesiennych liści
Potrzebne materiały:
liście jesienne
żelazko
kolorowe kartki ksero lub białe kartki bloku
kredki pastele
kalka maszynowa
makulatura
przygotowujemy wcześniej prace związaną z kakografią liści – na kartce
z bloku układamy liść jesienny (kilka liści), na pokładziemy kalkę
maszynową. Całość przykrywamy gazetą i prasujemy ciepłym żelazkiem. W
zależności od długości czasu prasowania i siły nacisku żelazka uzyskujemy
różne efekty: mocniejsza lub słabsza odbitkę liścia.
Oglądamy z uczniami powstałe portrety lisic jesiennych, obracając kartkę
w różne strony. Wszyscy mówią jakie skojarzenia im się nasuwają, po czym
3
wybierają sobie jeden z portretów liściowych, który zamieniają w coś
ciekawego, dorysowując i pogrubiając potrzebne kształty kredką pastelową.
Projektowanie modnej tkaniny
Potrzebne materiały:
różne korki: pełne, puste w środku
kawałki zmiętej gazety
szczotki do zębów
kawałki tkanin o chropowatej strukturze
farby plakatowe
stare grzebyki
flamastry lub kredki
prosimy uczniów o zaprojektowanie oryginalnej tkaniny na sukienkę dla
mamy, omawiając sposób stemplowania i dalszej obróbki projektu. Możemy
przyjąć różne wersje tej pracy.
Wersja I
Korki maczamy w farbie plakatowej i odciskamy na kartce różne kolory
stempli. Dalsza obróbka projektu będzie polegała na dorysowaniu
flamastrem lub kredką dowolnych skojarzeń do odbitych projektów w
kształcie koła, np. dorysowaniu oczu i małych nóżek do wszystkich odbitek.
Wersja II
Kawałki tkaniny maczamy w farbie, wyżymamy nadmiar farby, kładziemy
na kartce i po nałożeniu na tkaninę kawałka gazety (aby nie zabrudzić reki)
odciskamy na kartce tak, aby uwidocznić strukturę materiału. Następnie
można dorysować cos do odbitych kawałków tkaniny, tak aby podkreślić
cos co zasługuje zdaniem ucznia na uwagę. Można np. pogrubić kilka linii
na materiale, powiększyć je, wydłużyć, dorysować dodatkowe elementy
zdobnicze.
4
Wersja III
Grzebyki maczamy w farbie i rysujemy dowolne „esy – floresy” dobierając
grzebyki o rożnych odległościach pomiędzy zębami. Możemy nakładać na
siebie różne kolory i wzory. Obrabiamy nadając ostateczny kształt za
pomocą kredek lub flamastra.
Wersja IV
Szczoteczkę maczamy w farbie, usuwamy nadmiar farby i rysujemy na
kartce, przesuwając włosiem szczoteczki w lewo lub prawo( nie może być
zbyt dużo farby) można również wykonać stemplowanie, odciskając żeby
szczotki bez przesuwania po kartce. Wykańczamy przy pomocy flamastra.
Malowanie kulką
Potrzebne materiały:
małe kulki plastikowe
farby plakatowe
kartki z bloku
tekturowe pudełka po czekoladkach
pędzelki
Każdy uczeń otrzymuje kartkę umieszczoną w pudełku po czekoladkach
i mała kulkę plastikową. Kulkę malujemy pędzelkiem jednym kolorem farby,
wkładamy do pudełka i poruszając nim w różne strony, malujemy na kartce.
Następnie pokrywamy kulkę farbą innego koloru i postępujemy jak wczesnej
powstałe w ten sposób abstrakcje możemy oprawić w ramy ( jeśli ktoś chce,
może dorysować dowolny symboliczny akcent farba plakatową).
Oprócz powyższych technik plastycznych bardzo ciekawa formą pracy
z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub
znacznym jest wykonywanie elementów zdobniczych za pomocą drutu
miedzianego przy użyciu specjalnych szczypcy z okrągłymi końcami.
Oczywiście stopień trudności powinien być dostosowany indywidualnie
do możliwości poszczególnych uczniów. Technika ta wzbudza duże
zainteresowanie wśród młodych osób w SPP, co świadczy o jej przydatności
w pracy rewalidacyjnej.
5
Poniżej przedstawiam podstawowe elementy wykorzystywane w tej technice.
6
Przykładowe prace wykonane na zajęciach w SPP oraz sposób posługiwania
się skrzypcami.
Opracowała: mgr Elżbieta Kordysiewicz
7