Muzułmanie i żydzi nie chcą jeść wieprzowiny. Hindusi zaś czczą

C4
DZIENNIK POLSKI /// Piątek, 19 lipca 2013 /// www.dziennikpolski24.pl
RELIGIA A JEDZENIE
Muzułmanie i żydzi nie chcą
jeść wieprzowiny. Hindusi zaś
czczą krowę jak bóstwo. Nawet
jej mocz jest święty. Dlaczego?
Lurker w „Obrazach
i symbolach
biblijnych”
podkreśla, że
w sztuce
chrześcijańskiej
ŚWINIA ZAWSZE
OZNACZA
GRZECHY
I NIECZYSTOŚĆI
wyjątkowosmakowitym.„LudziomzawReguły
sze trudno odżywiania
oprzeć się takim pokusom
WŁODZIMIERZ KNAP
N
[email protected]
Biblia o tym, co nieczyste
Muzułmanie i żydzi nie jedzą świń, a ci
drudzy mają religijny obowiązek jeść
koszernie, według kaszrut, czyli zbioru
reguł,któreotrzymaliodBoga.Dlaczego
Jahwe nakazał żydom jeść koszernie?
„Niepodałprzyczyn–piszeMarcStern,
rabin żydowski w „Co to jest judaizm?”.
Jednakdodaje:„Abyśmyćwiczyliposłuszeństwo wobec Niego oraz abyśmy się
uświęcali, np. nie spożywając określonych zwierząt.” Źródłem kaszrutu jest
Pięcioksiąg, jak nazywają chrześcijanie
pierwszychpięćksiągStaregoTestamentu (żydzi mówią o nich Tora, czyli pouczenie, nauka, prawo Mojżesza).
W Księdze Rodzaju Bóg powiedział
doNoegoijegosynów:„Niewolnowam
tylko spożywać mięsa z jego życiem, to
jestzjegokrwią”.WKsiędzeKapłańskiej
natomiast Jahwe w długiej mowie (cały
rozdział11.liczący47wersetów),skierowanejdoMojżeszaiAarona,podajedługą listę zwierząt czystych i nieczystych;
Cotoznaczyjedzeniekoszerne?
Tookreśleniepokarmów,którewolno
jeśćzgodniezustaleniamiżydowskich
reguł.Koszernezwierzęmusibyćparzystokopytneinależećdoprzeżuwaczy.
Znaczeniekrwiużydówi muzułmanów.
Niewolnoimspożywaćkrwi.Krewzabitegozwierzęciausuwasięzapomocą
mycia,solenia,płukaniamięsalubopiekaniagonadotwartymogniem.
FOT. ARCHIWUM
ie ma chyba religii, która nie narzucałabyswoim
wyznawcom reguł dotyczących
sposobu odżywiania się. Nie
brakujeteżnarodówczyplemionprzestrzegającychwłasnych zasad spożywania pokarmów. Dla
człowiekaZachodusąonenierazdziwne,
jakchoćbyto,żeChińczycylubiąpsiemięso, a gardzą mlekiem krowim. Niektóre
plemionabrazylijskiezajadająsięmrówkami, ale gardzą dziczyzną. Plemię
MaringówzNowejGwineiniczymboga
traktujeświnię,aodwdzięczasięjejtym,
że mniej więcej co 12–15 lat urządza jej
święto.PrzezrokMaringowieobżerająsię
mięsem świńskim, wybijając niemal całestado,leczwcześniejprzezkilkanaście
latniemalcałąenergięwkładająwdbanie
o te zwierzęta.
Powszechniewiadomo,żeżydziimuzułmanie czują odrazę do wieprzowiny,
adlaHindusówkrowajestnajświętszym
ze zwierząt i personifikacją wszystkich
bóstw. Dla nich cokolwiek ma związek
z nią, nawet kał i mocz, jest święte. Hindusi wierzą, że krowy i bramini zostali
stworzeniwtymsamymdniu,acozatym
idzie,sąjednakowoświęci.Whinduizmie
jej zabicie to ohydny grzech, a jedzenie
wołowinyjestbardziejodrażająceniżkanibalizm. Hindus wierzy, że najlepszym
oczyszczeniem dla duszy i ciała jest spożyciemieszaninymleka,twarogu,masła
oraz łajna i moczu krowiego. Ten dziwaczny szacunek jest zwyczajem liczącym co najmniej 3500 lat. Gandhi mówił:„Ochronakrówtopodstawowacecha
hinduizmu”. Dlaczego Hindusi tak postępują? Bo im się to opłaca.
Cotojestszchita?
Metodarytualnegozabijaniazwierząt
przezszybkieprzeciągnięcieostrymnożempogardle.Bezszchitymięsoniebędziekoszerne.Dokonujejejwyszkolony
rzezak,którymmusibyćdorosłyżydpłci
męskiej,zatwierdzonynatostanowisko
przezwładzerabinackie.Rzezakmusi
najpierwsprawdzićpaznokciem,czy
ostrzejestidealniegładkie.Przedprzecięciemkrtaniiprzełykuodmawiabłogosławieństwo.Po–badaorganywewnętrzne.Jeśliobiegająodnormy,mięso
nienadajesiędojedzenia.
Ilustracja z XV wieku przedstawiająca szchitę – czyli żydowski ubój rytualny.
Szchita była metodą rytualnego zabijania zwierząt przez szybkie przeciągnięcie ostrym nożem po gardle. Bez szchity
mięso nie mogło zostać uznane za koszerne, czyli nadające się do jedzenia dla żydów. Dokonuje jej wyszkolony
rzezak, którym musi być dorosły Żyd płci męskiej, zatwierdzony na to stanowisko przez władze rabinackie.
CoobjawiłAllachwKoranie?
„Zakazałtylko:padliny,krwiimięsawieprzowegooraztego,cozostałozłożone
wofierzeczemuśinnemuniżBogu”.
wśród nich najwięcej emocji budzi świnia(wKsiędzePrzysłówokobieciepięknej, lecz pozbawionej wszelkich uczuć,
jest powiedziane, że „to złota obrączka
wryjuświni”).Bógżydomsurowonakazujerównieżrozdzielaćproduktymleczne od mięsnych.
zwłasnejwoli”–piszeprof.Harris.Idodaje:„DlategoJahwepowiedział,żeświnie są nieczyste. Allach powtórzył to samoztegosamegopowodu.Uznali,żelepiejzakazaćwogólespożywaniawieprzowinyiskoncentrowaćsięnahodowlikóz,
owiecibydła.Wieprzowinajestsmaczna,
leczwyżywienieiutrzymaniewchłodzie
świń zbyt kosztowne”.
Jezus co prawda nie zniósł żydowskich przepisów rytualnych, lecz mówił:
„Nic,cowchodzidoczłowiekazzewnątrz,
nie może go splamić, ale co wychodzi
z człowieka, to go plami”. Marek Ewangelistataktłumaczytesłowa:„Wtensposóbuznałwszystkiepokarmyzaczyste”.
WDziejachApostolskichopisanejestwidzeniegłodnegoPiotra.Zobaczyłwszystkiezwierzęta,wtymnieczyste,iusłyszał:
„Podejdź, Piotrze, zabij i jedz”. Piotr odpowiedział,żenigdyniejadłnicnieczystego.Wtedyponownieusłyszał:„Nieuważajzaskażonetego,coBógoczyścił”.Jednakprzypomnijmy,żewKazaniunaGórze Jezus posługuje się obrazem świni
naokreślenieczłowieka,którysprzeniewierzasięboskimpouczeniom.Awprzypowieściosynumarnotrawnymtenostatni wynajął się za świniopasa, czyli zszedł
nanajniższyszczebeldrabinyspołecznej.
Manfred Lurker w „Obrazach i symbolach biblijnych” podkreśla, że w sztuce
chrześcijańskiej świnia zawsze oznacza
grzechy, zwłaszcza nieczystości i nieumiarkowania.
Bibliści wyjaśniają
DlaczegoBógzazwierzęnieczysteuznał
świnię?Autorzykomentarzadotzw.Biblii Tysiąclecia (tynieckiej) przyznają, że
trudnojestjednoznacznieustalić,dlaczego niektóre istoty uznano za nieczyste.
„Możliwe, że kierowano się np. kryteriumużywaniajakiegośzwierzęciaprzez
poganwichkultach”–domniemują.Świniabyłapodstawowymzwierzęciemofiarnym m.in. wśród Babilończyków,
Kanaanitów, Greków, Rzymian, Egipcjan, a u wielu ludów starożytnych również symbolem płodności. Autorzy komentarza do tzw. Biblii poznańskiej sugerują,że„możeobfitośćtłuszczupokrywająca to zwierzę, który w klimacie
Południaszybkosiępsuje,wpłynęłanatę
klasyfikację, jak i żarłoczność tych zwierząt”.Tymsamymwswoimrozumowaniuidątropemsłynnegoamerykańskiego antropologa Marvina Harrisa.
„Nie” dla świni
Tenwksiążce„Krowy,świnie,wojnyiczarownice” zastanawia się, dlaczego Bóg
Hebrajczyków,apotemAllachzadaliso-
bietyletrudu,bypotępićświnięjakozwierzę nieczyste, którego nawet dotknięcie
kala.Tenproblemzajmowałniektórych
ludzijużoddawna.Dorenesansuwyjaśniano, że świnia na swój los zasługuje
przez to, że jest zwierzęciem wyjątkowo
brudnym,tarzającymsięwwłasnymmoczu i zjadającym swoje odchody. Jednak
zauważono później, że również krowy
trzymane w ciasnym pomieszczeniu
igłodnezachowująsięidentycznie.WXIX
w. pojawiła się teza, że niedogotowana
wieprzowina wywołuje choroby u ludzi.
Jednakinnerodzajezwierzątprzenoszą
znaczniegroźniejszechorobyniżświnie,
by wskazać na tzw. chorobę wściekłych
krówczywąglika.Ponadto,Jahwemógł
przecieżpoinstruowaćswójlud,byjeśćdobrze ugotowaną wieprzowinę, a nie zabraniać spożywania jej w ogóle.
„Sądzę, że Biblia i Koran potępiały
świnie dlatego, iż hodowla trzody zagrażałaintegralnościpodstawowychekosystemów kulturowych i naturalnych BliskiegoWschodu”–napisałprof.Harris.
Przypomina, że Hebrajczycy od co najmniej początków drugiego tysiąclecia
p.n.e.bylipasterzamikoczowniczymi,żyjącymi niemal wyłącznie ze stad owiec,
kóz i bydła. Zwraca uwagę, że na słabo
zalesionychinawodnionychpustynnych
terenachnajlepiejprzystosowanesąprzeżuwacze, czyli bydło, owce i kozy, potrafiącetrawićliście,trawęiwszelkiepokarmy składające się z celulozy. Świnia na-
tomiastchoćjewszystko,tonajlepiejprzybiera na wadze, gdy żywi się karmą o niskiejzawartościcelulozy,czylim.in.orzechami,owocami,azwłaszczazbożem,co
czyniło ją wielkim rywalem człowieka.
Wdodatkuniedajemlekainienadajesię
do pędzenia po pustynnym obszarze.
Przede wszystkim jednak świnia nie
jest termodynamicznie przystosowana
dogorącego,suchegoklimatuobszarów
Biblii i Koranu. Wbrew wyrażeniu „pocić się jak świnia” zwierzę to prawie
w ogóle się nie poci (wydziela ok. 35 razymniejpotuniżczłowiek).Abyzrekompensować brak ochronnej sierści i niemożność pocenia się, musi zwilżać skórę czym popadnie, w tym własnymi odchodami. Zoolodzy ustalili, że świnie,
które są trzymane w chlewie w temperaturze poniżej 29 stopni Celsjusza, załatwiają się z dala od miejsc, gdzie śpią
ijedzą.Powyżejtejtemperaturyrobiąto
gdziekolwiek, w trosce o własne zdrowie. Na Bliskim Wschodzie natomiast
było i jest bardzo gorąco, w słońcu nierzadko ponad 60 stopni.
Z ustaleń archeologów wynika, że
od czasów prehistorycznych Żydzi hodowalibardzomałoświń(kościtychzwierząt stanowiły mniej niż 5 proc. wszystkich).Cenilitezwierzętadomowe,które
byłyźródłemmleka,sera,łajna,włókien
isiłypociągowejprzyorce.Wieprzowina
z racji trudności w hodowli na Bliskim
Wschodziebyłaluksusem,aleteżdaniem