Integracja europejska po II wojnie światowej

Integracja europejska po II wojnie światowej
Po II wojnie światowej (1939 – 1945 r.) państwa zachodniej Europy czuły się
zagrożone ekspansją komunistycznego Związku Radzieckiego i rosnącą przewagą Stanów
Zjednoczonych. Coraz większego znaczenia nabierała więc idea konsolidacji europejskiej.
Wzmocniona amerykańską pomocą gospodarczą i polityką powstrzymawania komunizmu
Europa Zachodnia stopniowo integrowała się. Potężnym impulsem do zacieśnienia
współpracy europejskiej było ogłoszenie w lipcu 1947 r. amerykańskiego planu Marshalla.
W ciągu czterech lat realizacji tego planu (1948 – 1952 r.) państwa zachodnioeuropejskie,
m.in. Belgia, Francja, Holandia, Wielka Brytania, Włochy otrzymały w sumie ok. 13,5 mld
dolarów amerykańskiej pomocy, co w znacznym stopniu przyczyniło się do ich szybkiej
odbudowy gospodarczej.
9 maja 1950 r. francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman (1886 – 1963 r.)
wysunął plan koordynacji fracuskiej i niemieckiej gospodarki węglem i stalą (plan
powiązania gospodarek Francji i RFN). Plan ten był dopracowany przez szefa francuskiej
komisji planowania Jeana Monneta (1888 – 1979 r.). Plan Schumana podchwycili kanclerz
RFN Konrad Adenauer (1876 – 1967 r.) oraz premier Włoch Alcide de Gasperi (1881 –
1954 r.). 18 kwietnia 1951 r. delegaci Francji, RFN, Włoch, Belgii, Holandii i Luksemburga
podpisali w Paryżu porozumienie o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Wegla i Stali
(EWWiS). Współpraca w ramach EWWiS przyczyniła się do wzmocnienia poczucia
jedności.
Europę Zachodnią chronił amerykański "parasol atomowy", punkt ciężkości w integracji
przesuwał się więc na płaszczyznę gospodarczą. Zdawano sobie bowiem sprawę, iż
integracja gospodarcza może ogromnie rozszerzyć rynki zbytu. 25 marca 1957 r.
członkowie EWWiS podpisali w Rzymie traktaty o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty
Gospodarczej (EWG) oraz o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej
(Euratom) dla koordynacji działań zmierzających do pokojowego wykorzystania energii
atmowej, np. w przemyśle. Celem EWG było stworzenie wspólnego rynku i unii celnej.
8 kwietnia 1965 r. został podpisany traktat o połączeniu władz wykonawczych EWWiS,
EWG oraz Euratomu. Wspólną władzą wykonawczą trzech wspólnot została Komisja
Europejska.
Od 1967 r. EWG nazywano Wspólnotą Europejską.
1 stycznia 1973 r. EWG powiększyła się o Wielką Brytanię, Danię i Irlandię.
W październiku 1974 r. spotkali się w Paryżu szefowie rządów dziewięciu państw
Wspólnoty Europejskiej, którzy powołali Radę Europejską. W jej skład weszli szefowie
rządów i ministrowie spraw zagranicznych państw należących do Wspólnoty. Ponadto
zapowiedziano powołanie Parlamentu Europejskiego (PE) w Strasburgu. Na początku
czerwca 1979 r. odbyły się pierwsze wybory do Parlamentu.
W 1987 r. EWG przyjęła wspólną flagę: 12 złotych gwiazd na błękitnym tle.
Mimo, że po 1989 r. zniknęło zagrożenie radzieckie to przywódcy polityczni państw
Wspólnoty Europejskiej zmierzali do poszerzenia zjednoczonej Europy. 7 lutego 1992 r.
ministrowie spraw zagranicznych i finansów 12 państw Wspólnoty podpisali w Maastricht
w Holandii traktat o Unii Europejskiej (UE), przewidujący integrację ekonomiczną
i
polityczną
państw
członkowskich.
Traktat
przewidywał
koordynację
polityki
gospodarczej, zagranicznej i obronnej krajów Unii.
1 stycznia 1995 r. do Unii Europejskiej przystąpiły Austria, Finlandia i Szwecja. Odtąd
Unię nazywano skrótowo "piętnastką".
W marcu 1995 r. zaczęła obowiązywać umowa z Schengen znosząca kontrolę graniczną
między Niemcami, krajami Beneluxu, Francją, Hiszpanią i Portugalią. Podczas szczytu UE
w Madrycie w grudniu 1995 r. ustalono, że w 1999 r. zostanie wprowadzona jednolita
waluta europejska o nazwie euro.
Mimo pewnych trudności, proces integracji europejskiej nie tylko nie zatrzymał się wraz
z upadkiem Związku Radzieckiego, ale uległ nawet przyspieszeniu, czego wyrazem było
duże rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 r., m.in. o Polskę, Czechy, Węgry, Litwę,
Łotwę, Słowację.