4 usługi opiekuńcze - protokół - BIP Czerwonak

Protokół nr 3/13
z kontroli Komisji Rewizyjnej
z dnia 31 października 2013 r.
w sprawie: kontroli w zakresie realizacji usług opiekuńczych
w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Czerwonaku.
Kontrolę podjęto na podstawie uchwały nr 4/2013 Komisji Rewizyjnej z dnia 13 czerwca 2013 r.,
do przeprowadzenia której wyznaczeni zostali:
- Tatiana Kędziora
- przewodniczący zespołu
- Robert Maciejewski
- członek zespołu
Kontrola odbyła się w dwóch etapach:
I. Etap pierwszy
Zespół kontrolny spotkał się w siedzibie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w
Czerwonaku z Panią Małgorzatą Brzezińską–Karzek Dyrektorem GOPS, Panią Renatą Waszkiel –
Kierownikiem Działu Usług Opiekuńczych oraz Panią Beatą Gryską – pracownikiem, opiekunką
świadczącą usługi opiekuńcze w domu chorego w Gminie Czerwonak.
Zespół kontrolny otrzymał następujące informacje od ww. osób o świadczonych usługach
na rzecz osób chorych, samotnych, niepełnosprawnych korzystających z usług opiekuńczych na
terenie domu.
Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania są częścią usług społecznych służących
zaspakajaniu indywidualnych potrzeb zarówno osób chorych i ich rodzin finansowanych ze
środków publicznych. Na terenie Gminy Czerwonak głównym organizatorem usług opiekuńczych
jest GOPS w Czerwonaku i działająca w nim Sekcja Usług Opiekuńczych, która to zadanie
realizuje.
Usługi opiekuńcze świadczone są w miejscu zamieszkania chorego zgodnie z ustawą o
pomocy społecznej, jako zadanie własne gminy realizowane na podstawie:
- art. 17, 50 i 51 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,
- przepisów lokalnych – uchwały Rady Gminy Czerwonak,
- rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie
specjalistycznych usług opiekuńczych.
Gmina Czerwonak liczy 25 tys mieszkańców w tym:
- po 65 r. życia – 2065 osób;
- po 80 r. życia – 419 osób.
Wśród świadczeniobiorców otrzymujących pomoc w postaci usług opiekuńczych w 2012 r.
największą grupę stanowiły osoby w przedziale wiekowym między 61 a 80 rokiem życia i po 80
roku życia.
Osoby najstarsze (81 lat i więcej) stanowiły nieznaczną grupę wszystkich klientów
korzystających z pomocy w postaci usług opiekuńczych. W grupie tej korzystających osób z usług
opiekuńczych zdecydowaną większość we wszystkich przedziałach wiekowych stanowiły kobiety.
Miejsce zamieszkania świadczeniobiorców usług rozkładało się w większości
równomiernie miejscowościami, proporcjonalnie do liczby mieszkańców, przeważały osoby
zamieszkujące Czerwonak, Owińska i Koziegłowy.
1. Sekcja usług opiekuńczych zaspokaja potrzeby osób wymagających opieki i pielęgnacji z
powodu wieku, choroby, niepełnosprawności lub innych przyczyn.
1
2. Do głównych zadań sekcji należy przeprowadzanie wywiadów środowiskowych oraz
świadczenie pracy socjalnej na rzecz odbiorców usług opiekuńczych, osób w podeszłym wieku i
niepełnosprawnych. Wykonuje to dwóch pracowników socjalnych Pani Karolina Koralewska oraz
Pani Hanna Zawadka.
3. Świadczenia opiekuńcze w domu chorego realizuje 7 opiekunek zatrudnionych na 6,5 etatu.
4. Usługi opiekuńcze w podstawowym zakresie obejmują:
- czynności o charakterze o gospodarczym,
- czynności o charakterze pielęgnacyjno-higienicznym – zgodnie z opracowanym
indywidualnym planem i zakresem czynności oraz wspieranie w podstawowych czynnościach
życia codziennego,
- załatwianie spraw poza miejscem zamieszkania,
- wykonywanie innych czynności (niewynikających z zakresu podstawowego), a których
realizacja jest konieczna ze względu na dobro usługobiorcy np. usługi wspomagające, a więc
wszystkie działania opiekunek nakierowane na aktywizowanie sprawnościowe podopiecznych
w celu utrzymania na jak najlepszym poziomie aktywności psychofizycznej, udział w zajęciach
terapii zajęciowej oraz aktywizacja w kierunku udziału w zajęciach Klubów Seniora działających
na terenie gminy, czy też usługi organizacyjne, zapewnianie kontaktów z otoczeniem,
zaspakajanie wszystkich potrzeb wynikających z indywidualnych uzasadnionych potrzeb osoby
starszej i chorej.
5. W 2013 r. Sekcja usług opiekuńczych świadczy usługi dla ok. 30 osób miesięcznie z terenu
Gminy Czerwonak, które ze względu na chorobę, wiek, samotność oraz niepełnosprawność
wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych.
6. W celu podniesienia jakości życia tych osób sekcja współpracuje z Sekcją Metodyczną,
Profilaktyki i Terapii, Klubem Seniora, Klubem Pracy, służbą zdrowia, organizacjami
pozarządowymi oraz wolontariatem.
7. Komisja została zapoznana z procedurami obowiązującymi przyznanie pomocy w formie usług
opiekuńczych.
Wniosek o przyznanie pomocy w formie usług opiekuńczych może złożyć każdy, kto ma
informację o osobie wymagającej pomocy. Usługi opiekuńcze przyznaje Dyrektor GOPS w
Czerwonaku po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego (część I) w miejscu
zamieszkania osoby z pełną dokumentacją, jak również po przeprowadzeniu wywiadu
środowiskowego (część II) u osób zobowiązanych do opieki nad osobą zależną. Podczas wywiadu
określa się:
- rodzaj, zakres oraz dzienny wymiar świadczonych usług,
- okres, przez który mają być świadczone,
- wysokość i sposób pobierania opłaty za świadczone usługi, w zależności od posiadanego
dochodu.
Wymaganymi dokumentami są:
- dowód osobisty,
- zaświadczenie lekarskie zawierające wskazania, co do zakresu i proponowanego wymiaru
usług opiekuńczych o charakterze pielęgnacyjnym,
- zaświadczenie o dochodach (decyzja organu emerytalno-rentowego, decyzji o przyznaniu
zasiłku stałego, zaświadczenie z pracy o zarobkach (netto) członków rodziny z miesiąca
poprzedzającego zgłoszenie wniosku.
2
8. Odpłatność za usługi ustala się zgodnie z Uchwałą Nr 353/XLIX/2010 Rady Gminy Czerwonak z
dnia 18 lutego 2010 roku w sprawie w sprawie szczególnych warunków przyznawania i
odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz warunków częściowego
lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania.
9. Sekcja Usług Opiekuńczych również podjęła wspólne działania i współpracę ze Spółdzielnią
Socjalną „Dąb“ w Czerwonaku, gdzie osoby potrzebujące wsparcia w formie usług opiekuńczych
zostały objęte pomocą przez członków i pracowników Spółdzielni w ramach umów cywilnoprawnych z osobami zainteresowanymi.
10. Osoby, których stan zdrowia uniemożliwia dalsze funkcjonowanie w swoim miejscu
zamieszkania, a usługi opiekuńcze były niewystarczające, za zgodą tych osób skompletowano
dokumenty do Domów Pomocy Społecznej. W 2012 r. skierowano do DPS 3 osoby tj.
Środowiskowego Domu Samopomocy dla osób upośledzonych, ZOL w Poznaniu przy ul.
Mogileńskiej.
W czasie kontroli zespół kontrolujący wspierał się sprawozdaniem z działalności Sekcji Usług
Opiekuńczych w GOPS w Czerwonaku za rok 2012 oraz podstawą prawną m.in.
1. ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
2. uchwała nr 353/XLIX/2010 Rady Gminy Czerwonak z dnia 18 lutego 2010 r. w sprawie
szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne
usługi opiekuńcze oraz warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również
trybu ich pobierania;
3. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie
specjalistycznych usług opiekuńczych.
II. Etap drugi – wyjazd zespołu kontrolnego do 3 osób korzystających z usług
opiekuńczych w domu chorego, które wyraziły zgodę na spotkanie w w/w temacie.
… … – BOLECHOWO, LAT …
Pomagają mu 2 opiekunki, 6 godzin dziennie. Jest bardzo zadowolony z ich pomocy i
zaangażowania. Mieszka na parterze nowego budynku. Mieszkanie przystosowane dla osoby
niepełnosprawnej. Obiady ma dowożone – catering. Pan … uważa, że powinien być częściej
poddany rehabilitacji. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwonaku złożył wniosek do
Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej (ROPS) w Poznaniu. W najbliższym czasie konkurs
powinien być rozstrzygnięty. Jeżeli nie uda się otrzymać pomocy od ROPS, to złożony zostanie
wniosek o pomoc rehabilitacyjną w ramach konkursu z Pożytku Publicznego Gminy Czerwonak.
… … – OWIŃSKA, LAT …
Pani … jest osobą niewidomą. Porusza się przy pomocy balkonika. Przeszła 7 operacji
ortopedycznych (w tym 4 na to samo biodro). Pomaga jej jedna opiekunka przez 3 godziny. Jest
bardzo związana emocjonalnie ze swoją opiekunką. Pani … mieszka na parterze kilkurodzinnego
budynku, do którego trzeba wejść po kilkunastu schodach. Mieszkanie ma 90 metrów
kwadratowych. W mieszkaniu jest czysto, ale ściany wymagają odświeżenia. Pani … ma ok. 2500 zł
emerytury. Czynsz za mieszkanie to 1023 zł oraz koszty wody. Opłata za energię to ok. 300 zł na 2
miesiące. Leki kosztują ją miesięczny 300-500 zł. Mimo wysokiego czynszu nie chce zmieniać
mieszkania na mniejsze.
… … – CZERWONAK, LAT …
Pomaga jej jedna opiekunka 7 godzin tygodniowo. Jest z niej zadowolona. Choruje na
stwardnienie rozsiane i porusza się na wózku inwalidzkim o napędzie elektrycznym. Prywatnie w
3
soboty przychodzi rehabilitantka. Jeździ również na rehabilitację do ZOL przy ul. Mogileńskiej w
Poznaniu. Nie uczęszcza na zajęcia do Klubu Seniora w Czerwonaku. Zgłosiła problem z brakiem
odpowiedniego podjazdu dla wózków inwalidzkich do bankomatu mieszczącego się w budynku
GS przy ul. Gdyńskiej w Czerwonaku.
III. WNIOSKI, UWAGI dot. obecnej formy świadczonych usług opiekuńczych na terenie
Gminy Czerwonak:
1. Istnieje potrzeba przystosowania budynku GS przy ul. Gdyńskiej w Czerwonaku, gdzie
mieści się bankomat, do osób niepełnosprawnych (odpowiedni podjazd). Wynika to z kontroli
usług opiekuńczych, wywiadów w środowisku osób chorych i niepełnosprawnych.
2. Przeprowadzenie odpowiednich szkoleń na terenie domu chorych i niepełnosprawnych z
tematyki obsługi komputera. Doposażenie tych osób w sprzęt komputerowy, Internet. Będzie
to alternatywa kontaktu ze światem zewnętrznym – forma aktywizacji tych osób.
3. Typowymi problemami związanymi z realizacją usług opiekuńczych w Gminie Czerwonak
są:
− problemy zdrowotne;
− problemy rodzinne;
− problemy społeczno-ekonomiczne;
− bariery architektoniczne;
− w odczuciu klientów niewystarczająca ilość godzin usług opiekuńczych, posiłki dowożone
(catering), a nie przygotowywane przez opiekunki wg potrzeb, sugestii podopiecznego;
− komunikacyjno-transportowe;
− brak u chorych umiejętności posługiwania się i korzystania z nowoczesnych urządzeń;
− bezradność osób chorych i starszych, poczucie bezsilności.
4. Należałoby rozważyć możliwość poruszania się opiekunek do podopiecznych prywatnym
samochodem – zwrot kosztów paliwa przez pracodawcę. Skróci się czas dojazdu opiekunek do
klienta. Ten czas będą mogły wykorzystać na opiekę przy podopiecznym.
5. Wynagrodzenie opiekunek świadczących usługi opiekuńcze jest dość niskie za tak
odpowiedzialną, ciężką i nienormowaną pracę. Należy uwzględnić podwyżkę płac w budżecie
Gminy Czerwonak w 2014 r. i relatywnie w kolejnych latach.
IV. WNIOSKI, UWAGI dot. przyszłej formy świadczonych usług opiekuńczych na terenie
Gminy Czerwonak:
1. Niezbędną potrzebą jest powołanie Domu Dziennego Pobytu w Gminie Czerwonak dla
osób starszych, schorowanych, samotnych i niepełnosprawnych. Zwłaszcza, że społeczeństwo
się starzeje. Powinno się oszacować i porównać koszty utrzymania domu dziennego pobytu z
obecną formą opieki, usług opiekuńczych świadczonych w domu chorego na terenie gminy.
Jednym z problemów stworzenia takiego domu mogą być koszty utrzymania budynku,
pomieszczeń przeznaczonych na tego typu działalność, dowozu podopiecznych, zarazem
podniesienie standardu świadczonych usług (większa ilość personelu – specjalistów, bogata
oferta zajęć itp.).
2. Niepodważalną korzyścią takiego domu będzie:
− skupienie wszystkich osób potrzebujących opieki w jednym miejscu,
− dostosowanie zajęć do indywidualnych potrzeb każdej osoby,
− integracja osób chorych, starszych, niepełnosprawnych i samotnych,
− oferta zajęć dla tych osób byłaby dużo szersza i atrakcyjniejsza (rehabilitacja, zajęcia
warsztatowe, terapeutyczne, tematyczne, łatwiejszy dostęp do specjalistów – lekarzy,
promowanie twórczości artystycznej osób niepełnosprawnych, spotkania z ciekawymi
ludźmi itp.),
− rola informacyjna, konsultacyjna, kształceniowa, aktywizująca zawodowo osoby
niepełnosprawne,
4
− zmniejszenie kosztów utrzymania opiekunek w kwestii dojazdów do klienta. Czas, który
jest obecnie poświęcany na dojazdy, byłby wykorzystany dla podopiecznych w Domu
Dziennego Pobytu.
Podpisy:
……………………………..
Tatiana Kędziora
Przewodnicząca zespołu
……………………………..
Małgorzata Brzezińska-Karzek
Dyrektor Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Czerwonaku
……………………………..
Robert Maciejewski
Członek zespołu
Czerwonak, dnia 31października 2013 r.
5