ZA 2014 R - WSSE Szczecin

Transkrypt

W OJEWÓDZKA S TACJA S ANITARNO -E PIDEMIOLOGICZNA
W S ZCZECINIE
OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO
WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
ZA
2014 ROK
Szczecin, marzec 2014 r.
1
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny
w Szczecinie
dr n. med. Małgorzata Domagała- Dobrzycka
2
Opracował
Zespół Kierowników Oddziału Nadzoru Sanitarnego i Oddziału Laboratoryjnego
Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie
3
SPIS TREŚCI
I.
1.1
1.1.1
str.
7
7
10
13
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
1.1.5.1
1.1.5.2
1.1.5.3
1.1.5.4
1.1.6
1.1.7.
1.1.8.
1.1.9.
1.1.10
1.1.11.
1.1.12.
1.1.13.
1.2
Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystapiły w okresie od 01.01.2014 r. do
31.12.2014 r. w woj. zachodniopomorskim
Wirusowe zapalenie watroby
Wirusowe zapalenie wątroby typu A
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Wirusowe zapalenie wątroby inne i nieokreślone
Wybrane choroby zakaźne wieku dziecięcego
Grypa sezonowa oraz podejrzenia zachorowań na grypę
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i mózgu
Wirusowe zapalenie opon mózgowych
Wirusowe zapalenie mózgu
Zapalenie opon mózgowych i zapalenie mózgu inne i nie określone
Inwazyjna choroba meningokokowa
Zakażenie wirusem HIV, choroba AIDS
Borelioza z Lyme
Styczność, narażenie na wściekliznę – potrzeba szczepień
Włośnica
Choroby przenoszone drogą płciową
Gruźlica
Decyzje administracyjne
Realizacja szczepień ochronnych woj. zachodniopomorskim
II.
JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA
2.1.
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.4
2.4.1
2.4.1.1
2.4.1.2
Wstęp
Infrastruktura zaopatrzenia ludzi w wodę
Nadzór nad jakością wody do spożycia
Warunkowa przydatność wody do spożycia
Brak przydatności wody do spożycia
Odstępstwa od wymaganej jakości wody do spożycia
Ocena zaopatrzenia ludności w wodę
Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia
Ważniejsze modernizacje oraz rozbudowa sieci wodociagowej
Awarie
III.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZAPOBIEGAWCZEGO NADZÓRU SANITARNEGO
IV.
STAN SANITARNY WYBRANYCH OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
I KĄPIELISK
85
4.
4.1.
4.2.
4.2.1
4.2.2
4.2.3
Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
Informacje ogólne
Stan sanitarny wynranych obiektów
Ustępy publiczne
Ustepy ogólnodostępne
Domy pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz placówki
zapewniające całodobową opiekę
Noclegownie i domy dla bezdomnych
Obiekty hotelarskie i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie
Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz świadczące łącznie
powyższe usługi
85
85
86
86
87
87
1.1.1.1
1.1.2.
1.1.2.1
1.1.2.2
1.1.2.3.
1.1.2.4
1.1.3
1.1.4
1.1.5
4.2.4.
4.2.5
4.2.6.
14
16
16
20
23
23
28
29
30
31
31
32
34
35
39
40
42
43
46
48
49
68
68
69
71
72
73
74
75
76
78
78
79
88
88
91
4
4.2.7
4.2.7.1
4.2.7.2
4.2.7.3
4.2.8
4.2.9
4.2.10
4.3.
4.3.1
4.3.2
4.3.3
Dworce autobusowe, dworce, stacje i przystanki kolejowe, środki transportu
Dworce autobusowe
Dworce, stacje i przystanki kolejowe
Środki transportu
Tereny rekreacyjne
Cmentarze i domy pogrzebowe
Inne obiekty użyteczności publicznej
Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli
Kąpieliska
Miejsca wykorzystywane do kapieli
Baseny kąpielowe
V.
STAN SANITARNY
LECZNICZĄ
DZIAŁALNOŚĆ
104
5.1.
5.1.1.
5.1.2
5.1.3.
5.1.4.
5.1.5.
5.1.6.
5.1.7.
5.1.8.
105
107
112
119
120
122
122
129
136
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
Szpitale
Stan techniczny i funkcjonalny szpitali
Bloki żywienia w szpitalach
Dezynfekcja i komory dyzynfekcyjne
Sterylizacja
Bieżacy stan czystości i porządku
Zaopatrzenie szpitali w wodę
Postępowanie z bielizną szpitalną
Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego z uwzględnieniem
spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego postępowania z
odpadami medycznymi
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami
Zakażenia szpitalne i ocena działalności Zespołów ds. Zakażeń Szpitalnych
Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie i ambulatoria
Działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową
VI.
WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
157
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
Nadzór bieżący nad zakładami pracy
Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne
Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne
Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz nad produktami biobójczymi
157
159
160
161
6.5.
6.6
Choroby zawodowe
Środki zastepcze
VII.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HIGIENY RADIACYJNEJ
162
163
164
VIII.
WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH
OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH ORAZ WARUNKI POBYTU DZIECI
I MŁODZIEŻY W TYCH PLACÓWKACH
168
8.1
Informacje wstepne
168
8.2
8.3
8.4
8.5
8.6
8.7
8.8
8.9
Funkcjonalność budynków
Stan techniczny oraz sanitarny budynków
Wodociagi i kanalizacja w placówkach oświatowo - wychowawczych
Infrastruktura do przeprowadzenia zajeć z wychowania fizycznego
Ergonomia w placówkach nauczania i wychowania
Higieniczna ocena rozkładów zajec lekcyjnych
Substancje chemiczne i ich mieszaniny w szkolnych pracowniach chemicznych
Wypoczynek dzieci i mlodzieży
IX.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW
UŻYTKU
9.1.
Stan sanitarny obiektów żywności i żywienia i materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością oraz kosmetyków
PODMIOTÓW
WYKONUJĄCYCH
92
92
93
93
93
94
96
98
98
100
102
142
148
152
154
169
170
172
174
176
177
178
178
167180
180
5
9.2.
9.3.
9.4
9.5
9.6.
9.7.
9.8
9.9
9.10
Jakośc zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz badania sanitarne – wykonane w województwie
zachodniopomorskim w 2014 roku
Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami podjętych w ramach określonych akcji
Znakowanie środków spożywczych
Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów
Ocena sposobu żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamknietego
Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami
mineralnymi
Nadzór nad przebiegiem imprez masowych
Działania akcyjne
Misje unijne
183
186
188
190
191
192
194
197
197
198
X.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA
NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
10.1
Główne programy prozdrowotne realizowane na terenie województwa zachodniopomorskiego w 2014
roku.
Program Ograniczania Zdrowotnych Nastepstw Palenia Tytoniu w Polsce
Program edukacyjny „Trzymaj Formę”
Krajowy Program zwalczania AIDS i zapobiegania zakażeniom HIV
Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu , tytoniu i innych
środków psychoaktywnych – KIK /68
Główne akcje realizowane na terenie woj. zachodniopomorskiego
Bezpieczne Ferie Zimowe 2014 r.
Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem „ Choroby wektorowe” 7 kwiecień 2014 r.
Bezpieczne Wakacje
Dopalacze
Europejski dzień wiedzy o Antybiotykach
Europejski Tydzień Szczepień 22-26.04.2014 w tym akcja „Zaszczep w sobie cheć szczepienia”
Podsumowanie/wnioski
10.1.1
10.1.2
10.1.3
10.1.4
10.2
10.2.1
10.2.2
10.2.3
10.2.4
10.2.5
10.2.6
Spis tabel
Spis rycin
6
198
198
209
211
215
222
222
223
224
227
228
228
236
246
249
I.
SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB
ZAKAŹNYCH
1.1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych
Ocena sytuacji epidemiologicznej woj. zachodniopomorskiego przeprowadzana jest
po dokonaniu analizy chorób zakaźnych oraz danych z nadzoru epidemiologicznego i
weryfikacji zgłoszonych zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Rejestracja
zgłoszonych zachorowań na choroby zakaźne odbywała się w oparciu o aktualne definicje
przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego opracowane przez
NIZP-PZH. Od wielu lat kontynuowane są przez pracowników Państwowej Inspekcji
Sanitarnej działania edukacyjne wśród lekarzy i innych pracowników ochrony zdrowia celem
dopełniania obowiązku zgłaszalności wszystkich rozpoznanych chorób zakaźnych
podlegających rejestracji tym samym poprawy czułości nadzoru epidemiologicznego.
Działania te skutkują zwiększoną liczbą zgłoszeń, a tym samym dają możliwość oceny
rzeczywistej sytuacji epidemiologicznej w tym zagrożeń zdrowotnych w populacji.
W woj. zachodniopomorskim utrzymuje się stabilna sytuacja epidemiologiczna w
grupie chorób zakaźnych, dla których szczepienia ochronne są efektywnym środkiem
profilaktycznym np. wirusowe zapalenie wątroby typu B, gdzie wskaźnik zapadalności jest od
lat niższy niż w Polsce. Utrzymuje się wysoki odsetek uodpornienia w zakresie chorób
objętych Programem Szczepień Ochronnych mimo wzrostu zarejestrowanych osób
uchylających się od obowiązku szczepień. W 2014r. nastąpił spadek zachorowań na różyczkę
i krztusiec, natomiast wzrosła liczba osób chorych na ospę wietrzną i świnkę. Utrzymywały
się sezonowe zagrożenia epidemiologiczne jak chociażby grypa i zakażenia grypopodobne,
czy też ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową oraz bakteryjne i wirusowe
zakażenia jelitowe - co wymagało stałej gotowości i czujności nadzoru epidemiologicznego
oraz określonych działań przeciwepidemicznych podejmowanych już w sytuacji zgłaszania
podejrzeń zachorowań.
W 2014r. istotnym z punktu widzenia nadzoru epidemiologicznego był problem
potencjalnego zagrożenia związanego z epidemią gorączki Ebola w Afryce Zachodniej i
możliwością zawleczenia zachorowania na teren Polski. Wobec powyższego od sierpnia
podejmowano intensywne działania szkoleniowe i logistyczne w zakresie tworzenia oraz
modyfikacji procedur przeciwepidemicznych dot. postępowania na wypadek zagrożenia
epidemicznego wystąpienia choroby wysoce zakaźnej (w tym EVD), w tym współpracowano
m.in. z właściwymi państwowymi powiatowymi/granicznymi inspektorami sanitarnymi,
powiatowymi i Wojewódzkim Centrum Zarządzania Kryzysowego oraz szpitalami,
Wojewódzką Stacją Pogotowia Ratunkowego i lekarzami medycyny rodzinnej . Powyższe
działania miały na celu podniesienie poziomu wiedzy dot. zagrożenia i możliwych zasad
profilaktyki minimalizujących ryzyko rozprzestrzeniania się choroby wysoce zakaźnej,
wypracowanie stosownych procedur/instrukcji oraz praktyczne przeszkolenie w zakresie
stosowania adekwatnych środków ochrony osobistej.
Nadal ważnym problemem epidemiologicznym pozostają wielolekooporne zakażenia
szpitalne oraz inwazyjna choroba meningokokowa, stanowiące zagrożenie epidemiologiczne
wymagające od pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej podejmowania ścisłej
współpracy ze szpitalnymi Zespołami ds. Zakażeń Szpitalnych w pierwszym przypadku oraz
nadzoru epidemiologicznego w środowisku pacjenta w drugim przypadku celem ustalenia
źródła zakażenia oraz ograniczenia transmisji zakażeń.
W 2014 r. zgłoszono 21331 zakażeń/chorób podlegających rejestracji w meldunkach
dwutygodniowych zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia (MZ-56) tj. o 2183
więcej niż w 2013r. Nie zgłaszano m.in. grypy ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi, tężca,
7
malarii, czerwonki oraz włośnicy. Spośród wszystkich zgłoszonych chorób 24,28% tj. 5180
osób hospitalizowano. W latach 2011-2014 utrzymywała się tendencja wzrostowa
zgłaszalności chorób w porównaniu z latami ubiegłymi na co istotny wpływ ma weryfikacja
sprawozdań kwartalnych zgłoszonych do NFZ Oddziału Zachodniopomorskiego zachorowań
oraz dalsze wzmożenie nadzoru pracowników epidemiologii Państwowej Inspekcji Sanitarnej
nad poprawą zgłaszalności chorób przez lekarzy i aktywne wyszukiwanie zachorowań.
Należy zauważyć, że nastąpił wzrost zachorowań w grupie niektórych tzw. „zakaźnych
chorób wieku dziecięcego” tj. ospy wietrznej z 6720 w 2013r. do 8823 w 2014r.
(współczynnik zapadalności 513,57/100 tys.), płonicy (szkarlatyny) - z 813 w 2013r. do 923
w 2014r. (współczynnik zapadalności 53,73/100 tys.) oraz świnki z 137 przypadków w 2013r.
do 153 w 2014r. (współczynnik zapadalności 8,91/100 tys.). Znaczny spadek zachorowań w
tej grupie chorób nastąpił natomiast w różyczce z 1559 zgłoszeń w 2013r. do 217 w 2014r.
(współczynnik zapadalności 12,63/100 tys.). Odnotowano porównywalną do 2013r. dużą
liczbę zachorowań w grupie innych bakteryjnych zakażeń jelitowych, których w 2014r.
zarejestrowano 434 (w 2013r. było ich 431), wśród których 70,74% zgłoszeń dotyczyło
zakażeń Clostridium difficile, do 2013r. nie podlegających szczegółowej analizie
sprawozdawczej - tj. 307 przypadków). Utrzymywała się tendencja wzrostowa biegunek i
zapaleń żołądkowo-jelitowych o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, których zgłoszono
3403 (w 2013r. – 2824 przypadki), w tym u dzieci do lat 2 - 1011 zachorowań (w 2013r. 745). Ponadto po spadku zarejestrowanych wirusowych zakażeń jelitowych wywołanych
przez rota wirusy w 2013r. w stosunku do roku 2012-ego, nastąpił wzrost zachorowań - z
1191 w 2013r. do 1625 w 2014r., wśród których hospitalizowano prawie 90% chorych.
Natomiast zmalała liczba zatruć pokarmowych wywołanych przez pałeczki Salmonella z 278
przypadków w 2013r. do 159 zgłoszeń. Odnotowano dalszy wzrost zachorowań na boreliozę
z 445 przypadków w 2013r. do 513 zachorowań w 2014r. (wskaźnik zapadalności wynosił
29,86/100 tys. mieszkańców) oraz prawie 2-krotny wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C z 85 przypadków w 2013r. do 160 w 2014r. (współczynnik zapadalności
wynosił 9,31/100 tys.). Utrzymywała się stabilna sytuacja gruźlicy, której zgłoszono 199
przypadków, a wskaźnik zapadalności wynosił 11,58 (w 2013r. zgłoszono 238 zachorowań,
wskaźnik zapadalności wynosił 13,85/100 tys. mieszkańców).
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim poprawiła się sytuacja epidemiologiczna
grypy i zakażeń grypopodobnych tj. zachorowały 55883 osoby (zapadalność 3252,85 na 100
tys. mieszkańców), w tym 28442 dzieci do 14 roku życia (zapadalność 11420,15 na 100 tys.
mieszkańców) tj. o 7421 ogółem mniej niż w 2013r., w tym o 1156 więcej dzieci do 14 r. ż.
Niewątpliwy wpływ na taką sytuację miała bardziej korzystna epidemiologia grypy i
zakażeń grypopodobnych w I kwartale 2014r. kiedy to zgłoszono 21498 zachorowań w
województwie tj. o 12158 mniej niż w I kwartale 2013r. Mimo spadku zachorowań w
populacji ogólnej mieszkańców województwa odnotowano wzrost zapadalności na grypę i
zakażenia grypopodobne w populacji dzieci do 14 r. ż. - podobną tendencję zaobserwowano
również w Polsce.
W ramach działań zapobiegawczych transmisji zakażeniom krwiopochodnym woj.
zachodniopomorskie wraz z innymi 10 województwami realizuje Projekt „Zapobieganie
zakażeniom HCV” współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu
współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Ministra Zdrowia,
którego celem jest stworzenie podstaw do zaplanowania długofalowej strategii
przeciwdziałania zakażeniom HCV i zwalczania WZW typu C w Polsce oraz opracowanie
dokumentu „Narodowa Strategia Zapobiegania i Zwalczania Zakażeniom HCV”. Liderem
przedsięwzięcia jest NIZP-PZH, a partnerami m. in. Główny Inspektorat Sanitarny. W ramach
tego działania realizowany jest Projekt 5 „Edukacja pracowników wybranych zawodów
zwiększonego ryzyka transmisji zakażeń krwiopochodnych i ogółu społeczeństwa w zakresie
8
prewencji HCV, HBV, HIV” polegający na przeprowadzeniu cyklu szkoleń dla zawodów
pozamedycznych (fryzjerzy, kosmetyczki, tatuażyści) oraz medycznych - w 2014r.
przeprowadzono 3, natomiast w 2015-ym planowane są 4 takie szkolenia.
W 2014r. zarejestrowano w woj. zachodniopomorskim ogółem 34 zgony z powodu
chorób zakaźnych (wg miesięcznych raportów zgonów), tj. o 15 mniej niż w 2013r. Najwięcej
zgonów bo aż 55,88% spowodowanych było gruźlicą potwierdzoną i niepotwierdzoną
bakteriologicznie (19 przypadków). Ponadto zarejestrowano 5 zgonów z powodu posocznicy
o różnej etiologii, 4 w przebiegu zapalenia opon mózgowych bakteryjnego i nieokreślonego, 3
z powodu grypy AH1N1 powikłanej zapaleniem płuc. Pojedyncze zgony nastąpiły: u pacjenta
chorego na AIDS, w przebiegu przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby C oraz zapalenia
jelita cienkiego i grubego wywołanego przez Clostridium difficile.
Zbiorcze dane wybranych chorób zakaźnych w woj. zachodniopomorskim
podlegających zgłaszalności w latach 2012-2014 przedstawia tabela 1. Współczynniki
zapadalności obliczono wg liczebności ludności w GUS (stan na 30.06.2014r.). Dane
epidemiologiczne za 2013r. przyjęto na podstawie publikacji NIZP-PZH „Choroby zakaźne i
zatrucia w Polsce w 2013r.” Warszawa 2014r.
Tab.1. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych w woj.
zachodniopomorskim w latach 2012-2014
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Zapadalność
Liczba
zachorowań
Zapadalność
8
Liczba
zachorowań
7
Jednostka chorobowa
Salmonellozy – zatrucia pokarmowe
Salmonellozy – zakażenia pozajelitowe
Czerwonka bakteryjna (szigeloza)
Inne bakteryjne zakażenia jelitowe
Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe
Lamblioza
Wirusowe i inne określone zakażenia
jelitowe
w tym nieżyt jelitowy wywołany przez
rotawirusy
Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe
o prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu u dzieci do lat 2 */
Grypa i podejrzenia zachorowań na
grypę ogółem
w tym dzieci do 14 r.ż.
Listerioza
Płonica (szkarlatyna)
Inwazyjna choroba meningokokowa
w tym neuroinfekcje
Borelioza z Lyme
Ostre porażenie wiotkie u dzieci od 0-14
lat
Encefalopatie gąbczaste
(Ch.Creutzfeldta-Jacoba)
Styczność i narażenie na wściekliznę
/potrzeba szczepień/
2014
Zapadalność
Lp.
1
2
3
4
5
6
2013
Liczba
zachorowań
2012
205
7
1
463
72
95
11,9
0,41
0,06
26,89
4,18
5,52
278
13
0
431
126
71
16,14
0,76
0,00
25,07
7,33
4,13
161
14
0
437
8
94
9,37
0,82
0,00
25,26
0,47
5,47
2229
129,43
2372
138,00
2964
172,53
1336
77,58
1191
69,29
1625
94,59
554 1141,33*
901
52,42
1011
2145,72*
20202
1173,1
9846 3899,8**
3
0,17
1135
65,91
12
0,7
9
0,52
266
15,45
63304
3682,90
27286 10893,1**
4
0,23
813
47,30
13
0,76
9
0,52
445
25,89
3252,85
55883
28442 11420,15**
0,06
1
53,73
923
0,70
12
0,58
10
29,86
513
1
0,40**
1
0,40**
5
2,00**
3
0,17
2
0,12
1
0,06
369
11
21,43
0,64
329
9
19,14
0,52
416
6
24,21
0,35
9
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
Ospa wietrzna
Odra
Różyczka
Wirusowe zapalenia wątroby (wg.
definicji przypadku z 2009/14 i 2005 r.)
w tym WZW typu "A"
w tym WZW typu "B" ostre i przewlekłe
w tym WZW typu "C" (wg. definicji
przypadku z 2009/14 i 2005 r.
Choroba wywołana przez AIDS
Bezobjawowy stan zakażenia wirusem
HIV
Świnka
Gruźlica
Inwazyjna choroba pneumokokowa
Choroba wywołana przez Haemophilus
influenzae typ B
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych
i/lub mózgu
Zapalenie opon mózgowych inne i nie
określone
Zatrucie naturalnie toksycznymi
substancjami spożytymi jako pokarmowe
(grzyby)
41
9997
1
287
2,38
580,5
0,06
16,67
34
6720
13
1559
1,98
390,96
0,76
90,70
50
8823
1
217
2,91
513,57
0,06
12,63
117
3
27
6,79
0,17
1,57
109
1
22
6,34
0,06
1,28
206
4
40
11,99
0,23
2,33
87
14
5,05
0,81
85
21
4,95
1,22
160
9
9,31
0,52
48
163
211
21
2,79
9,46
12,3
1,22
56
137
238
29
3,26
7,97
13,85
1,69
42
153
199
46
2,44
8,91
11,58
2,68
2
0,12
3
0,17
3
0,17
46
2,67
50
2,91
55
3,20
16
0,93
15
0,87
9
0,52
1
0,06
9
0,52
12
0,70
*/ zapadalność obliczona na podstawie populacji dzieci 0-2 r. ż. na 100 tys. dzieci.
**/ zapadalność obliczona na podstawie populacji dzieci 0-14 r. ż. na 100 tys. dzieci.
1.1.1. Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zgłoszono 167 przypadków bakteryjnych
zatruć pokarmowych (współczynnik zapadalności 19,72 na 100 tys. mieszkańców), w tym w
159 przypadkach zachorowań czynnikiem etiologicznym była Salmonella. Hospitalizowano
109 chorych. W porównaniu do 2013r. zaobserwowano znaczny spadek bakteryjnych zatruć
pokarmowych, bowiem zarejestrowano wtedy 404 przypadki zatruć pokarmowych, w tym w
278 przypadkach zachorowań czynnikiem etiologicznym była Salmonella, w 26 przypadkach
zachorowań gronkowiec Staphylococcus aureus, a w 3 jad kiełbasiany.
W Polsce natomiast nie odnotowano znaczących zmian do roku ubiegłego, bowiem
w roku 2014 zgłoszono takich zatruć 9707, natomiast w 2013r. 9053 przypadków.
Ponadto w 2014r. w woj. zachodniopomorskim zarejestrowano 14 przypadków
zakażeń pozajelitowych (tj. porównywalnie do 2013r., kiedy zarejestrowano 13 przypadków)
wywołanych pałeczkami z grupy Salmonella, w tym 11 pod postacią posocznicy. Zakażenia
wystąpiły proporcjonalnie u 7 kobiet i 7 mężczyzn (jednoczasowo u jednego mężczyzny
wystąpiło zakażenie pozajelitowe i posocznica).
Zakażenia wystąpiły jako współistniejące przy zachorowaniach na nw. jednostki
chorobowe:
 marskość wątroby/niewydolność wątroby;
 niewydolność krążeniowo-oddechowa;
 stan po udarze;
 ropnie skórne;
 cukrzyca;
 zakażenie HIV;
 choroby nowotworowe;
10
 niedokrwistość autoimmunohemolityczna;
 makroglobulinemia Waldenströma (chłoniak nieziarniczy).
Czynnikiem etiologicznym wywołującym postać pozajelitową zakażeń była w 7
przypadkach Salmonella enteritidis, w 3 przypadkach Salmonella enterica, po 1 przypadku S.
Goldcoast i S. z gr. C. Ponadto w 2 przypadkach nie określono szczepu Salmonella.
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zgłoszono 437 przypadków bakteryjnych
zakażeń jelitowych, (współczynnik zapadalności 25,44 na 100 tys. mieszkańców). Wśród
wszystkich zachorowań było m. in. 307 wywołanych przez Clostridium difficile, 17 przez
Campylobacter, 3 wywołane było przez enteropatogenną Escherichię coli biegunkotwórczą, 9
przez E. coli inną i BNO oraz 11 przypadków wywołanych przez Yersinia enterocolitica.
Hospitalizowano 357 chorych. W porównaniu do 2013r. sytuacja dot. występowania
bakteryjnych zakażeń jelitowych wyglądała podobnie, bowiem w 2013r. zgłoszono 431
przypadków (współczynnik zapadalności 26,88 na 100 tys. mieszkańców).
Również w skali kraju, w analizowanym okresie zapadalność dot. bakteryjnych
zakażeń jelitowych przedstawia się podobnie tj. 29,46 na 100 tys. mieszkańców (11344
zarejestrowanych przypadków bakteryjnych zakażeń jelitowych).
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zgłoszono 2964 przypadki wirusowych
zakażeń jelitowych, (współczynnik zapadalności 172,53 na 100 tys. mieszkańców), w tym
1625 wywołanych przez rotawirusy (współczynnik zapadalności 94,59 na 100 tys.
mieszkańców). Hospitalizowano łącznie 1774 chorych, wśród których prawie połowę, tj. 812
stanowiły dzieci do lat 2. W stosunku do wirusowych zakażeń jelitowych zarejestrowanych w
2013r. odnotowano wzrost zachorowań, bowiem w roku 2013 odnotowano tych zakażeń
2372, w tym 1191 wywołanych przez rotawirusy.
W 2014r. w Polsce natomiast zarejestrowano 51549 wirusowych zakażeń jelitowych
(współczynnik zapadalności 133,89 na 100 tys. mieszkańców), w tym 33786 zachorowań
wywołanych rotawirusami (współczynnik zapadalności 87,75 na 100 tys. mieszkańców).
Zarówno w Polsce jak i woj. zachodniopomorskim utrzymuje się tendencja wzrostowa
zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO (bliżej nieokreślone) o
prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. W woj. zachodniopomorskim w analizowanym
okresie zarejestrowano 3403 przypadki (współczynnik zapadalności 198,09 na 100 tys.
mieszkańców), w tym 1011 u dzieci do lat 2. Liczba zgłoszonych przypadków zachorowań
zwiększyła się z 2824 zarejestrowanych w 2013r. (współczynnik zapadalności 164,4 na 100
tys. mieszkańców). Hospitalizowano w sumie 912 osób. W Polsce w roku 2014
zarejestrowano 56736 przypadków, natomiast w 2013r. 50834 zachorowania.
Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych przenoszonych drogą
pokarmową w 2014r. w Polsce i w woj. zachodniopomorskim przedstawia w tabela 2.
Tab.2. Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych przenoszonych
drogą pokarmową w Polsce i woj. zachodniopomorskim w 2014 r.
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
Jednostka chorobowa
Salmoneloza – zatrucie
pokarmowe
Salmoneloza- posocznica
Salmoneloza – inne zakażenia
pozajelitowe
Czerwonka bakteryjna
E. coli biegunkotwórcza
Polska
Liczba
Zapadalność
zachorowań
woj. zachodniopomorskie
Liczba
Zapadalność
zachorowań
8200
21,30
159
9,26
95
0,25
11
0,64
109
0,28
3
0,18
44
465
0,11
1,21
3
0,18
11
6.
7.
8.
9.
Yersinia enterocolitica lub
pseudotuberculosis
Zatrucie jadem kiełbasianym
/botulizm/
Wirusowe zakażenia jelitowe
wywołane przez rotawirusy
Biegunka i zapalenie
żołądkowo – jelitowe o
prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu u dzieci do lat 2
216
0,56
11
0,64
29
0,08
-
-
33786
87,75
1625
94,59
17959
2362,33
1011
2145,73 /na
100 tys. dzieci
do lat 2
Na terenie woj. zachodniopomorskiego w roku 2014 zarejestrowano 12 przypadków
zatrucia grzybami, co wskazuje na wzrost w stosunku do roku 2013, kiedy zarejestrowano 9
takich przypadków. W analizowanym roku sprawozdawczym w Polsce zarejestrowano 28
przypadków zatruć grzybami (współczynnik zapadalności 0,07 na 100 tys. mieszkańców).
Spośród 12 osób, 4 wymagały hospitalizacji. Wśród zachorowań odnotowano 1 ognisko
zatruć grzybami. W ognisku tym grzyby spożywały 2 osoby z powiatu pyrzyckiego, obie w
stanie ciężkim hospitalizowane były w SPWSZ w Szczecinie, 1 osoba wyzdrowiała, 1 osoba
zmarła. W wykonanych badaniach stwierdzono obecność amanityny, co potwierdziło
spożycie muchomora sromotnikowego.
W woj. zachodniopomorskim pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 10
powiatach było łącznie 19 nosicieli pałeczek schorzeń jelitowych S. typhi i paratyphi w tym:
12 nosicieli stałych Salmonella typhi, 6 nosicieli Salmonella paratyphi „B” oraz 1 nosiciel
Salmonella paratyphi „C”. Na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano nosicieli Salmonella
paratyphi „A” (tabela 3 i 4).
W 2014r. na terenie województwa nie zarejestrowano nowych nosicieli Salmonella
typhi oraz paratyphi. Z rejestru nosicieli Salmonella typhi i Salmonella paratyphi A, B, C
został wykreślony natomiast 1 nosiciel Salmonella typhi. Nosiciel S. typhi został wykreślony
z powodu uzyskania 3 ujemnych wyników badań kału powtarzanych od 2010 roku corocznie.
Tab. 3. Liczba nosicieli Salmonella typhi i paratyphi B i C w 2014 r. na terenie woj.
zachodniopomorskiego
Powiat
Gryfino
Kamień Pomorski
Koszalin
Police
Pyrzyce
Sławno
Stargard
Szczeciński
Szczecin
Szczecinek
Wałcz
Typ bakterii
Salmonella paratyphi “B”
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella paratyphi “C”
Salmonella typhi
Salmonella typhi
Salmonella typhi
RAZEM:
Liczba nosicieli
3
1
1
1
1
2
2
1
1
1
1
2
1
1
Liczba osób ogółem
3
2
1
1
2
2
2
2
2
2
19
12
Tab. 4. Liczba nosicieli Salmonella typhi i paratyphi w roku 2014 wg grup wiekowych
na terenie woj. zachodniopomorskiego
Wyszczególnienie
razem
typhi
Salmonella
paratyphi
A
B
C
1
2
3
4
12
6
1
0-4 lat
-
Liczba nosicieli
grupa wiekowa
5-19
40-59
20-39 lat
lat
lat
1
2
2
1
1
60 lat i
więcej
9
3
-
1.1.1.1.
Ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową, które wystąpiły w
okresie od 01.01.2014 r. do 31.12.2014r. w woj. zachodniopomorskim
Ogółem wystąpiło 40 ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową w:
 3 oddziałach szpitalnych;
 3 domach pomocy społecznej;
 1 żłobku;
 1 przedszkolu;
 2 szkołach;
 1 internacie;
 1 zakładzie pracy;
 2 sanatoriach/uzdrowiskach;
 4 ośrodkach wypoczynkowo- rehabilitacyjnych/wczasowych;
 2 ośrodkach wczasowo- kolonijnych;
 1 obozie sportowym;
oraz 19 ognisk rodzinnych w mieszkaniach prywatnych.
W ww. przypadkach:
 ogółem narażonych na choroby przenoszone drogą pokarmową było 3232 osób
 zachorowało 559 osób, w tym 142 dzieci do 14 roku życia
 hospitalizowano 87 osób, w tym 47 dzieci do 14 roku życia
Czynnikami etiologicznymi w ogniskach były:
 Rotawirus, aż w 17 ogniskach;
 Norowirus w 2 ogniskach;
 WZW typu A w 1 ognisku;
 Salmonella w 2 ogniskach;
 Włośnica w 1 ognisku;
 Amanityna (muchomor sromotnikowy)w 1 ognisku;
 Alkohol metylowy w 1 ognisku;
 Alkohol etylowy - własnej produkcji tzw. „bimber” w 1 ognisku (wysokie stężenia
alkoholu we krwi –ok.4-5‰);
w 14 ogniskach czynnika etiologicznego nie ustalono.
Powyższe czynniki doprowadziły do 5 zgonów w ogniskach ( 2 zgony spowodowane były
metanolem, 1 zgon muchomorem sromotnikowym oraz 2 zgony alkoholem etylowym własnej
produkcji tzw. „bimbrem”)
13
W 14 ogniskach wytypowano produkty podejrzane odpowiadające za występowanie
zachorowań, w większości przypadków dotyczyło to potraw mięsnych, rybnych oraz z
dodatkiem jaj. Analizując sytuację epidemiologiczną na przestrzeni ubiegłych lat zauważyć
można, iż liczba ognisk chorób przenoszonych drogą pokarmową utrzymuje się na podobnym
poziomie tj. ok. 40 ognisk rocznie. Zauważyć można, że duża część ognisk zachorowań (20
potwierdzonych) spowodowana była przez czynnik wirusowy. W pozostałych przypadkach, w
których nie ustalono czynnika etiologicznego również można przypuszczać wirusowe
przyczyny tych zdarzeń- tym bardziej, że objawy kliniczne u chorujących miały łagodny
charakter i były krótkotrwałe.
Czynnikami wspomagającymi mającymi istotny wpływ na wystąpienie ognisk
zachorowań były nieprawidłowe warunki przechowywania lub przygotowywania żywności,
niedostateczna higiena osobista personelu kuchennego oraz zły stan sanitarny kuchni lub
stołówek. Ponadto czynnikiem wspomagającym w ogniskach zachorowań wśród dzieci
kolonijnych mogły być również nieprawidłowe nawyki higieniczno-sanitarne uczestników
wypoczynku.
Tab.5. Zestawienie liczby ognisk zbiorowych zachorowań na choroby przenoszone drogą
pokarmową oraz liczby narażonych i chorych, w tym dzieci do 14 roku życia na terenie
woj. zachodniopomorskiego w latach 2010 – 2014.
Rok
liczba ognisk
liczba
narażonych
2010
2011
2012
2013
2014
38
39
32
39
40
4372
2595
4877
4435
3232
liczba chorych
ogółem
w tym dzieci do
14 r.ż.
602
146
624
302
705
269
542
267
559
142
1.1.2. Wirusowe zapalenia wątroby
WHO uznało wirusowe zapalenia wątroby za jeden z wiodących problemów
epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych oraz zdrowia publicznego na świecie. Do
tej pory wykryto następujące wirusy odpowiedzialne za powstawanie wirusowego zapalenia
wątroby (hepatitis virusalis) - A (HAV), B (HBV), C (HCV), D (HDV), E (HEV), G (HGV).
W Polsce najczęściej zachorowania wywołują wirusy A, B, C, rzadziej dochodzi do
skojarzonego zapalenia wątroby zarówno wirusem B i C. W 2014r. w Polsce zarejestrowano
9508 zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby (współczynnik zapadalności 24,70 na 100
tys. mieszkańców), podczas gdy w roku 2013 zgłoszono 7001 zachorowań (współczynnik
zapadalności 18,18 na 100 tys. mieszkańców).
W woj. zachodniopomorskim liczba zgłoszonych zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby wynosiła w 2014r. 206 (współczynnik zapadalności 11,99 na 100 tys. mieszkańców)
tj. o 97 więcej w stosunku do roku 2013, kiedy zgłoszono 109 przypadków (współczynnik
Ogólne zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2009-2014 przedstawia tabela 6.
W roku 2009 na potrzeby nadzoru epidemiologicznego wprowadzono drugą definicję
zapalenia wątroby typu C, która szerzej definiuje zagadnienie WZW C niż w latach ubiegłych
a w 2014r. definicję tą zmodyfikowano. Obecnie definicję wirusowego zapalenia wątroby
typu C (wg definicji z 2009/14r.) spełniają także osoby będące nosicielami wirusowego
14
zapalenia wątroby, którzy w latach ubiegłych byli zgłaszani osobno. Ponadto istnieje
możliwość zgłoszenia jednego zachorowania zarówno według definicji z 2005r. jak i 2014r.
Tab.6. Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności na wirusowe zapalenia wątroby
ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2009-2014
Polska
2013
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
2014
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
liczba
zachorowań
liczba
zachorowań
2012
zapadalność
na 100 tys.
2011
zapadalność
na 100 tys.
2010
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
2009
6075* 15,92 6119* 16,03 6071* 15,76 6264* 16,26 7001* 18,18 9508* 24,70
województwo
140* 8,27 125* 7,38 187* 10,87 117* 6,80 109* 6,34 206 11,99
zachodniopomorskie
* - suma zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby z uwzględnieniem obu definicji zapalenia wątroby typu C
W tabeli 7 i 8 przedstawiono zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C z
uwzględnieniem obu definicji zachorowania stanowiących podstawę do zgłoszenia
przypadku.
C ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2009 - 2014 w oparciu o
definicję z 2009 roku zmodyfikowaną w 2014r.
Zapadalność
49
2014r.
Liczba
zachorowań
3,30
Zapadalność
56
Liczba
zachorowań
województwo
zachodniopomorskie
2013r.
Zapadalność
2212
Liczba
zachorowań
4,96
2012r.
Zapadalność
1891
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Polska
2011r.
Zapadalność
Zapadalność
2010r.
Liczba
zachorowań
2009r.
5,79 2189 5,68 2265 5,88 2644 6,87 3550 9,22
2,89
66
3,90
42
2,44
46
2,68
84
4,89
C ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2009 - 2014 w oparciu o
definicję z 2005 roku.
Zapadalność
Liczba
zachorowań
Zapadalność
Liczba
zachorowań
Zapadalność
Liczba
zachorowań
2021 5,29 2151 5,58 2292 5,95
39
2,30
71
4,19
45
2,61
2013r.
2014r.
Zapadalność
2,60
2012r.
Liczba
zachorowań
44
2011r.
Zapadalność
województwo
zachodniopomorskie
1939 5,08
2010r.
Liczba
zachorowań
Polska
Zapadalność
Liczba
zachorowań
2009r.
2706
7,03
3078
7,99
39
2,27
76
4,42
15
1.1.2.1 Wirusowe zapalenie wątroby typu A.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw typu A) wywoływane jest przez wirusa
HAV. Choroba występuje na całym świecie, szczególnie często na terenach o złym stanie
sanitarnym i higienicznym. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową poprzez
zakażone produkty żywnościowe (zwłaszcza warzywa, owoce nie poddane właściwej obróbce
termicznej) a także przez zakażoną wodę. Do grup wysokiego ryzyka zakażenia zalicza się
osoby wyjeżdżające do krajów o wysokim stopniu endemiczności. Stąd podróżującym w te
rejony zalecane są szczepienia przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A.
W Polsce, po dużym wzroście zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A w
roku 2008 i 2009, od 2010r. zanotowano znaczny spadek. Jednak w 2014r. zachorowalność na
zapalenie wątroby typu A wynosiła 76 przypadków (współczynnik zapadalności 0,20 na 100
tys. mieszkańców) co stanowi wzrost zgłoszeń w stosunku do 48 z 2013r. (współczynnik
Również na terenie woj. zachodniopomorskiego zanotowano wzrost zachorowań tj.
w 2013r. zgłoszono tylko 1 przypadek zachorowania na WZW A (współczynnik zapadalności
0,06 na 100 tys. mieszkańców) natomiast w 2014r. 4 zachorowania (współczynnik
Najbardziej prawdopodobną przyczyną zakażenia było:
 w 1 przypadku - spożywanie posiłków rękoma ze wspólnego talerza, picie wody ze
wspólnego naczynia podczas pobytu służbowego w Uzbekistanie;
 w 1 przypadku - poczęstunek zorganizowany w pracy po powrocie współpracownika z
Uzbekistanu;
 w 1 przypadku spożycie owoców morza w trakcie wyjazdu turystycznego do Grecji;
 w 1 przypadku osoba chora nie przebywała poza granicami kraju i nie jest w stanie
określić przyczyny zakażenia.
Zachorowania na WZW typu A w latach 2009-2014 w Polsce i na terenie woj.
zachodniopomorskiego obrazuje tabela 9.
Tab.9. Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A w latach 20092014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
zapadalność
na 100 tys.
Zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
Zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
Zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
2014r.
Zachorowania
2013r.
zapadalność
na 100 tys.
2012r.
zachorowania
2011r.
zapadalność
na 100 tys.
2010r.
zachorowania
2009r.
Polska
652
1,71
155
0,41
65
0,17
71
0,18
48
0,12
76
0,20
województwo
zachodniopomorskie
9
0,53
5
0,30
3
0,18
3
0,17
1
0,06
4
0,23
1.1.2.2. Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Wirusowe zapalenie wątroby typu B wywołuje wirus HBV. Do zakażenia dochodzi
najczęściej drogą naruszenia ciągłości tkanek (droga parenteralna), które może być związane
z zabiegiem medycznym (np. na skutek źle wysterylizowanego sprzętu medycznego) lub
pozamedycznym (np. zabiegi kosmetyczne, fryzjerskie czy tatuaże), możliwe jest również
zakażenie drogą kontaktów seksualnych.
W Polsce od lat 90-tych tj. od chwili wprowadzenia szczepień przeciwko
wirusowemu zapaleniu wątroby typu B zachorowalność stopniowo się obniża. Również
16
działania związane z profilaktyką zakażeń szpitalnych, zwłaszcza poprawa procesów
sterylizacji i działalność Zespołów ds. Zakażeń Szpitalnych mają znaczenie dla stabilnej
sytuacji epidemiologicznej WZW typu B. Według prawdopodobnych szacunków 2 miliardy
ludzi na świecie było lub jest zakażonych wirusem HBV, natomiast liczba aktualnych
nosicieli HBV na świecie szacowana jest na 350-400 milionów. Każdego roku z powodu
powikłań po wirusowym zapaleniu wątroby typu B na świecie umiera ponad 2 miliony osób.
W roku 2014 na potrzeby nadzoru epidemiologicznego wprowadzono nową definicję
zapalenia wątroby typu B bliżej nieokreślonego, wg której zgłaszane są także osoby będące
nosicielami wirusowego zapalenia wątroby, którzy w latach ubiegłych byli rejestrowani
jedynie jako nosiciele antygenu Hbs. Spowodowało to wzrost zarejestrowanych przypadków
zarówno w Polsce jak też w woj. zachodniopomorski.
W Polsce w 2014r. zarejestrowano 2740 zachorowań (współczynnik zapadalności
7,12 na 100 tys. mieszkańców) a w 2013r. 1541 zachorowań (współczynnik zapadalności 4,00
na 100 tys. mieszkańców).
W woj. zachodniopomorskim od pięciu lat wskaźnik zapadalności jest niższy niż
współczynnik krajowy (tabela 10 i rycina 1).
Tab.10. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na wirusowe zapalenie
wątroby typu B w latach 2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
zapadalność
na 100 tys.
zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
zachorowania
zapadalność
na 100 tys.
2014r.
zachorowania
2013r.
zapadalność
na 100 tys.
2012r.
zachorowania
2011r.
zapadalność
na 100 tys.
2010r.
zachorowania
2009r.
Polska
1475
3,86
1633
4,28
1583
4,11
1583
4,11
1541
4,00
2740
7,12
województwo
zachodniopomorskie
30
1,77
30
1,77
35
2,06
27
1,57
22
1,28
40
2,33
17
Białogard
Choszczno
Drawsko
Pomorskie
Goleniów
Gryfice
Gryfino
Kamień Pomorski
Kołobrzeg
Koszalin
Łobez
Myślibórz
Police
Pyrzyce
Sławno
Stargard
Szczeciński
Szczecin
Szczecinek
Świdwin
Świnoujście
Wałcz
1
1
3
8
1
1
6
4
5
2,07
1,74
3,9
4,65
1,49
2,50
1,48
8,24
9,21
2
8
2
2
2
2
1
3
1
7
3,3
16,74
2,6
1,16
1,68
0,49
1,30
6,18
2,45
12,9
1
1
9
3
2
1
4
14
1,65
1,65
18,83
4,47
0,49
1,3
8,24
25,8
1
5
2
3
5
3
1
2
5
1,20
10,54
2,60
1,71
7,10
0,73
1,26
4,09
9,21
2
6
1
1
2
1
3
6
3,44
9,79
1,30
0,57
2,94
2,54
0,73
11,05
1
3
5
3
5
2
1
1
7
6
1
5
2,03
6,07
8,10
6,34
6,51
1,14
1,47
1,36
12,22
1,47
1,26
9,14
Ryc. 1. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach 2009-2014 w Polsce i
woj. zachodniopomorskim
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. na wirusowe zapalenie wątroby typu B
zachorowało 40 osób (współczynnik zapadalności 2,33 na 100 tys. mieszkańców), wszystkie
zachorowania to przypadki przewlekłe i bliżej nieokreślone.
Najwyższy współczynnik zapadalności wystąpił na terenie nadzorowanym przez
PPIS w Sławnie - 12,22 (7 osób), Wałczu - 9,14 (zachorowało 5 osób) oraz w Gryficach –
8,10 (5 osób). Zachorowań na WZW typu B nie zarejestrowano na terenie nadzorowanym
przez PPIS w: Drawsku Pomorskim, Goleniowie, Gryfinie, Łobzie, Pyrzycach, Stargardzie
Szczecińskim, Świdwinie i Świnoujściu.
Na podstawie przeanalizowanych wywiadów epidemiologicznych ustalono, że
najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia były:
 w 14 przypadkach duże operacje chirurgiczne i małe zabiegi chirurgiczne;
18





w 4 przypadkach transfuzje krwi;
w 4 przypadkach udokumentowano kontakt z nosicielem antygenu HBsAg;
w 2 przypadkach zabiegi niemedyczne (kosmetyczne, kolczykowanie);
w 1 przypadku zachorowanie dotyczyło osoby przebywającej w zakładzie karnym;
w pozostałych 15 przypadkach nie ustalono źródła zakażenia.
Największą liczbę zachorowań stwierdzono w grupie wiekowej 41-50 lat (17 osób) i
31-40 lat (12 osób) częściej chorowali mężczyźni – 26 zachorowań, co obrazuje tabela 11 i
12.
Tab.11. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B na terenie woj.
zachodniopomorskiego w latach 2009-2014, według płci
Lata
2009r.
2010r.
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
kobiety
14
12
15
10
10
14
mężczyźni
16
18
20
17
12
26
liczba zachorowań
30
30
35
27
22
40
Tab.12. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B na terenie woj.
zachodniopomorskiego w roku 2014, według grup wiekowych
grupy wiekowe
0-14
15-20
21-30
31-40
41-50
51-60
61-70
>71
razem:
liczba zachorowań
2
2
12
17
4
2
1
40
Liczbę osób zaszczepionych z uwzględnieniem grup ryzyka przeciw wirusowemu
zapaleniu wątroby typu B na terenie woj. zachodniopomorskiego przedstawia tabela 13.
Łączna ilość osób zaszczepionych na wirusowe zapalenia wątroby typu „B” zmniejszyła się z
35411osób w roku 2013 do 32465 osób w roku 2014.
Tab.13. Stan zaszczepienia przeciwko wzw B na terenie woj. zachodniopomorskiego w
latach 2012 – 2014 według grup ryzyka
Grupa ryzyka
Noworodki
2012
2013
2014
Liczba zaszczepionych
Podstawowe
Pierwotne
Uzupełniające
6786
7040
6261
6497
6530
6262
Przypominające
I
II
-
Ogółem
13826
12758
12792
19
Uczniowie średnich i
policealnych szkół
medycznych
Studenci
uczelni kształcących
na kierunkach
medycznych
Osoby wykonujące
zawody medyczne,
narażone na zakażenie
Osoby z bliskiego
otoczenia nosicieli
HBV
Osoby z bliskiego
otoczenia chorych na
wzw typu B
Osoby zakażone
wirusem zapalenia
wątroby typu C
Inne osoby przewlekle
chore o wysokim
ryzyku zakażenia
Osoby
przygotowywane do
zabiegów
operacyjnych
Inne osoby
Łącznie
2012
2013
2014
2012
2013
2014
24
28
43
14
9
8
16
26
14
19
16
32
-
-
40
54
57
33
25
40
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
2012
2013
2014
159
103
73
59
95
58
6
21
32
47
17
37
233
98
101
4969
5316
4995
156
125
147
121
113
108
166
121
69
102
136
99
503
226
283
6001
6029
6141
-
-
34
7
5
68
60
71
501
658
703
5
3
3
45
58
59
21
97
20
315
228
220
180
208
166
172
142
101
188
163
144
849
442
514
11492
12100
11859
2012
2013
2014
2012
2013
2014
6456
3147
2494
18753
15095
14371
5767
5711
3713
19891
19000
16868
215
367
344
818
1092
1123
83
66
21
154
224
103
12521
9291
6572
39616
35411
32465
1.1.2.3. Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Wirusowe zapalenie wątroby typu C występuje na całym świecie a liczba osób
zakażonych szacowana jest na około 130-170 milionów (2% - 3% populacji świata). Choroba
jest bardzo poważnym problemem zdrowotnym w naszym kraju. Liczba zakażonych wirusem
zapalenia wątroby typu C w Polsce może sięgnąć kilkuset tysięcy i nie jest dokładnie
oszacowana, ze względu na bezobjawowy najczęściej przebieg choroby, stąd wykrycie tego
zakażenia jest często przypadkowe. 40 – 80 % zachorowań rozpoznawanych jest w fazie
zmian przewlekłych.
W Polsce w 2014r. liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg
definicji z 2014r. wynosiła 3550 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 9,22) i
3078 zachorowania wg definicji 2005r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
7,99) podczas gdy liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C w 2013r.
wyniosła odpowiednio 2644 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 6,87) i
2706 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 7,03).
W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim zgłoszono 84 zachorowania
na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji z 2014r. (współczynnik zapadalności na
100 tys. mieszkańców 4,89) i 76 przypadków zachorowań wg definicji 2005r. (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,42). Jest to o 37 zachorowań więcej wg definicji z
2005 r. i 38 zachorowań więcej wg definicji z 2009/2014r. w porównaniu do 2013r.
Największa zapadalność wystąpiła na terenie nadzorowanym przez PPIS w: Gryficach
– 38,90 na 100 tys. mieszkańców (24 zachorowania), Kołobrzegu – 33,83 na 100 tys.
mieszkańców (26 zachorowań), Kamieniu Pomorskim – 29,60 na 100 tys. mieszkańców (14
20
zachorowań). Na terenie nadzorowanym przez PPIS w Białogardzie, Goleniowie, Koszalinie i
Policach nie zarejestrowano żadnego zachorowania.
Na podstawie przeprowadzonej analizy wywiadów epidemiologicznych stwierdzono, że
najbardziej prawdopodobnym źródłem zachorowania było:
 w 24 przypadkach operacje i małe zabiegi chirurgiczne;
 w 11 przypadkach transfuzje krwi;
 w 6 przypadkach zachorowanie dotyczyło osób zażywających narkotyki;
 w 4 przypadkach osoby miały kontakt domowy z nosicielami wirusa HCV,
 w 6 przypadkach to osoby, które wykonały tatuaże w warunkach niesterylnych;
 18 chorych to osoby uzależnione od alkoholu;
 1 osoba uległa zakażeniu wskutek zakłucia się igłą w trakcie pracy (pielęgniarka);
 w pozostałych przypadkach nie udało się ustalić źródła zakażenia.
Zestawienie zachorowań na WZW typu C w latach 2009-2014 w Polsce i woj.
zachodniopomorskim przedstawia tabela 14 i rycina 2.
Tab.14. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby
typu C w latach 2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
zapadalność
na 100 tys.
2014r.
zachorowania
2013r.
88*
5,20
137*
8,09
87*
5,05
85*
4,94
160*
9,31
2,07
3,48
1,65
6,28
11,7
4,07
5,95
1,46
0,49
5,20
8,24
2,45
18,42
2
4
4
6
4
1
8
9
4
4
4
2
1
4
13
10
1
2
5
4,14
8,04
6,96
7,52
6,59
1,2
16,74
11,71
2,32
10,49
5,95
2,92
2,50
6,98
3,2
12,98
2,06
4,9
9,21
5
2
11
9
4
12
11
15
8
5
2
2
2
4
11
4
7
2
21
10,14
3,98
19,00
11,27
6,42
14,46
23,01
19,52
4,57
13,11
2,98
2,77
5,0
6,56
2,71
5,19
14,21
4,9
38,68
1
7
6
5
2
7
9
4
4
2
3
1
8
4
7
5
12
2,03
12,09
7,34
8,12
2,41
14,76
11,71
2,29
10,53
2,94
4,26
1,75
1,96
5,04
14,31
12,78
22,11
2
16
10
12
2
2
16
2
5
2
4
2
1
9
4,06
27,53
12,20
19,58
2,41
4,22
20,82
1,14
13,16
2,94
0,98
2,52
2,04
16,58
5
5
24
6
14
26
3
6
1
6
1
45
5
2
2
9
10,12
8,55
38,90
7,26
29,60
33,83
8,03
8,83
2,46
10,47
0,83
11,00
6,29
4,16
5,12
16,45
zapadalność
na 100 tys.
2,89
zapadalność
na 100 tys.
4233
zapadalność
na 100 tys.
10,04
zapadalność
na 100 tys.
zachorowania
2012r.
zachorowania
Zachorowania
2011r.
zachorowania
Polska
3830
województwo
49
zachodniopomorskie
Białogard
1
Choszczno
Drawsko Pomorskie
2
Goleniów
Gryfice
1
Gryfino
Kamień Pomorski
3
Kołobrzeg
9
Koszalin
7
Łobez
Myślibórz
4
Police
1
Pyrzyce
Sławno
Stargard Szczeciński
Szczecin
2
Szczecinek
4
Świdwin
4
Świnoujście
1
Wałcz
10
2010r.
zapadalność
na 100 tys.
zachorowania
2009r.
11, 08 4340 11,26 4557 11,83 5350 13,90 6628* 17,21
* liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typy C z uwzględnieniem obu obowiązujących definicji zachorowania.
21
Ryc.2. Współczynnik zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu C w latach
2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
* - w woj. zachodniopomorskim w 2009r. podano liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typy C z
wykluczeniem nosicieli, którzy spełniali definicje zachorowań.
** - w województwie zachodniopomorskim w latach 2010 – 2014 liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typy C
z uwzględnieniem obu obowiązujących definicji zachorowania.
Najwięcej zachorowań na terenie woj. zachodniopomorskiego w 2014r.
zaobserwowano w grupie wiekowej 31 – 40 lat (29 osób) i 51 - 60 lat (27 osób) (tabela 15),
zachorowało 51 kobiet i 57 mężczyzn, co przedstawiono w tabeli 16.
Tab.15. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg grup wiekowych
na terenie woj. zachodniopomorskiego w 2014r.
grupy wiekowe
0-14
15-20
21-30
31-40
41-50
51-60
61-70
>70
razem:
liczba zachorowań
2
1
9
29
22
27
14
4
108
Tab.16. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C według płci na
terenie woj. zachodniopomorskiego w latach 2009-2014
Lata
2009r.
2010r.
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
kobiety
22
28
38
30
24
51
mężczyźni
27
18
42
35
32
57
liczba zachorowań
49
46
80
65
56
108
22
1.1.2.4. Wirusowe zapalenie wątroby inne i nieokreślone
W 2014r. w Polsce zarejestrowano 29 przypadków wirusowego zapalenia wątroby o
etiologii innej i nieokreślonej (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,08) tj. o
2 przypadki więcej niż w roku 2013 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców
0,07).
W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim zarejestrowano 1 przypadek
wirusowego zapalenia wątroby typu E oraz 1 przypadek WZW nieokreślonego (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 0,12) podczas gdy w 2013r. nie zarejestrowano
żadnego przypadku zakażenia. Zachorowanie na wirusowe zapalenie wątroby typu E było
pierwszym przypadkiem wirusowego zapalenia wątroby tego typu na terenie województwa.
Zachorowanie wystąpiło u 33-letniego mężczyzny, mieszkańca Szczecina, który przebywał na
wycieczce w Turcji oraz Grecji. Objawy chorobowe wystąpiły ok. 8 tyg. po powrocie, a w
dochodzeniu epidemiologicznym ustalono iż prawdopodobnym źródłem zakażenia było
spożywanie świeżo wyciskanego soku z owoców z kostkami lodu lub owoców i warzyw oraz
krewetek na terenie hotelu. Badanie wykonane w Institut Medizinische Diagnostik w Berlinie
potwierdziło obecność przeciwciał p/wirusowi zapalenia wątroby typu E w klasie IgG.
1.1.3. Wybrane choroby zakaźne wieku dziecięcego
 Odra
Odra jest ostrą, wirusową i wysoce zaraźliwą chorobą zakaźną, przenoszoną głównie
drogą kropelkową. Najczęstsze objawy kliniczne towarzyszące odrze to: gorączka,
uogólniona plamisto-grudkowa wysypka (nie pęcherzykowa), trwająca dłużej niż 3 dni oraz
jeden lub więcej z następujących objawów: kaszel, nieżyt nosa, plamki Koplika, zapalenie
spojówek. Powikłania w przebiegu odry występują często i mogą przebiegać pod postacią
zapalenia ucha środkowego, zapalenia płuc wymagającego hospitalizacji, ale również mogą
wystąpić zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych czy też odległe następstwo przebytej
w dzieciństwie odry tj. podostre stwardniające zapalenie mózgu.
W 2014r. w Polsce odnotowano 110 przypadków zachorowań na odrę (współczynnik
zapadalności 0,29 na 100 tys. mieszkańców), tj. o 26 zachorowań więcej niż w roku 2013.
W analizowanym okresie na terenie woj. zachodniopomorskiego zanotowano 5
podejrzeń zachorowań na odrę z powiatów: Stargard Szczeciński, Szczecin, Świdwin,
Drawsko Pomorskie. W 3 przypadkach badania laboratoryjne przeprowadzone w
Laboratorium Zakładu Wirusologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie w kierunku
przeciwciał odry w klasie Ig M nie potwierdziły odry - dały wyniki ujemne. Spośród
wszystkich zgłoszonych przypadków tylko 1 przypadek zakwalifikowano jako przypadek
możliwy (na podstawie objawów klinicznych). Klasyfikacja przypadku nastąpiła w oparciu o
definicje przypadków chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego
opracowane przez PZH.

Świnka /nagminne zapalenie przyusznic/
Nagminne zapalenie przyusznic jest ostrą, wirusową chorobą zakaźną, której
charakterystycznym objawem jest obustronny lub jednostronny bolesny obrzęk i tkliwość
ślinianek obok innych objawów ostrej infekcji wirusowej tj. gorączka, bóle mięśniowe, złe
samopoczucie. Choroba przenoszona jest drogą kropelkową, głównie przez bezpośredni
kontakt z chorym.
Zarówno w Polsce, jak i w woj. zachodniopomorskim liczba zachorowań na świnkę
w roku 2014 nieznacznie zwiększyła się w stosunku do 2013r.
W Polsce w 2014r. na świnkę zachorowało 2511 osoby (współczynnik
zapadalności 6,52 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 75 osób więcej niż w roku 2013.
23
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. na nagminne zapalenie przyusznic
zachorowały 153 osoby, (współczynnik zapadalności 8,91 na 100 tys. mieszkańców), tj. o 16
osób więcej niż w roku 2013.
Wśród zgłoszonych przypadków zauważyć można, że chorowało więcej mężczyzn
(90 chorych). Najczęściej chorowały dzieci w grupie wiekowej 3-7 lat (79 osób chorych) oraz
10-14 lata (20 osób). Wszystkie zachorowania zostały zgłoszone na podstawie objawów
klinicznych.

Różyczka
Różyczka jest łagodną chorobą wirusową, w dużej części przypadków (30-50%)
przebiegającą skąpo - lub bezobjawowo. Chorobę może zwiastować złe samopoczucie,
gorączka, zapalenie gardła i spojówek. Charakterystyczne dla różyczki jest stwierdzenie
w około 24 godziny przed wystąpieniem wysypki, bolesnego powiększenia węzłów
chłonnych za uszami, w tylnej części szyi i karkowych. Wysypka natomiast rozpoczyna się na
twarzy i szyi, następnie rozprzestrzenia się na tułów i kończyny. Ze względu na teratogenne
działanie wirusa może być szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Choroba
przenoszona jest drogą kropelkową i kontaktową.
W Polsce w 2014 r. zanotowano 5899 zachorowań (współczynnik zapadalności
15,32 na 100 tys. mieszkańców) tj. ponad 6–krotnie mniej przypadków niż w roku 2013,
kiedy zachorowało 38546 osób.
W woj. zachodniopomorskim w roku 2014 zaobserwowano porównywalną sytuację
epidemiologiczną do Polski, tj. kilkukrotny spadek zachorowalności w stosunku do roku
ubiegłego oraz rejestrację liczby zachorowań na poziomie sprzed 2013r. Znacznie spadła tj. o
1342 liczba zachorowań, których w 2014r. odnotowano 217 (współczynnik zapadalności
12,63 na 100 tys. mieszkańców), w tym 2 hospitalizacje, podczas gdy w 2013r.
zarejestrowano 1559 zachorowań.
Nie zauważono znaczącej różnicy dot. płci wśród osób chorych. Najwięcej
zachorowań, bo aż 154 wystąpiło u dzieci w przedziale 0-7 lat, następnie w przydziale 10-14
lat - 17 osób. Wszystkie zachorowania zostały zgłoszone na podstawie objawów klinicznych.
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania odrze, śwince i różyczce są szczepienia
ochronne. W Polsce szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce są szczepieniami
obowiązkowymi i wykonywane były zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych
przewidzianych na 2014 r. szczepionką skojarzoną.
Poza kalendarzem szczepień Program Szczepień Ochronnych zaleca szczepienia
niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw
zdrowia. Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce zalecane są osobom nie szczepionym
w ramach szczepień obowiązkowych, a także młodym kobietom, zwłaszcza pracującym w
środowiskach dziecięcych (przedszkola, szkoły, szpitale, przychodnie) i młodym
mężczyznom dla zapobiegania różyczce wrodzonej, szczególnie nieszczepionym w ramach
szczepień obowiązkowych lub jeżeli od szczepienia podstawowego minęło więcej niż 10 lat.

Krztusiec
Krztusiec jest ostrą, zakaźną chorobą dróg oddechowych, głównie wieku
dziecięcego o etiologii bakteryjnej, przenoszoną drogą kropelkową. Typową cechą tej
choroby jest napadowy, „szczekający” kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny, trwający
ponad 2 tygodnie.
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki jest uodparnianie poprzez szczepienie
ochronne szczepionką skojarzoną DTP u wszystkich dzieci do ukończenia 2 roku życia.
W Polsce w roku 2014 odnotowano niewielki spadek zachorowalności na krztusiec
w stosunku do 2013r. Zgłoszono 2098 zachorowań (współczynnik zapadalności na 100 tys.
24
mieszkańców wynosił 5,45), tj. o 85 osób mniej w stosunku do roku poprzedniego, gdy
zachorowało 2183 (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wynosił 5,67).
W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim zaobserwowano również
spadek zachorowań na krztusiec, w stosunku do roku poprzedniego. W roku 2014
odnotowano 16 zachorowań (współczynnik zapadalności 0,94 na 100 tys. mieszkańców), w
tym 8 osób hospitalizowano. W roku 2013 odnotowano 35 zachorowań (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców wyniósł 2,04), w tym 22 osoby podlegały
hospitalizacji.
Zachorowania na krztusiec zgłoszono z 8 powiatów woj. zachodniopomorskiego
(Wałcz, Police, Szczecin, Szczecinek, Goleniów, Kołobrzeg, Drawsko Pom., Łobez), przy
czym najwięcej zachorowań wystąpiło na terenie miasta Szczecin (4 przypadki), powiatu
szczecineckiego (4 przypadki) oraz wałeckiego (3 przypadki). Analiza grup wiekowych
wykazała, że 7 zachorowań wystąpiło wśród dzieci do 6 roku życia, które nie były jeszcze
objęte pełnym cyklem uodpornienia.

Ospa wietrzna
Ospa wietrzna jest wysoce zakaźną wirusową chorobą o ostrym przebiegu.
Charakterystycznym objawem ospy jest pęcherzykowata wysypka, która może lokalizować
się także na śluzówce jamy ustnej, spojówce oraz rogówce. Wirus szerzy się przeważnie
drogą kropelkową, również przez zakażone ręce lub przedmioty. Okres zaraźliwości trwa 2-3
dni przed i 6 dni po wystąpieniu wysypki.
W Polsce w 2014 r. zanotowano 221577 zachorowań (współczynnik zapadalności
575,49 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 43076 zachorowań więcej niż w roku 2013, w którym
zachorowało 178501 osób (współczynnik zapadalności 463,61 na 100 tys. mieszkańców).
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zarejestrowano 8823 zachorowania na ospę
wietrzną, w tym 47 osób hospitalizowano (współczynnik zapadalności 513,57 na 100 tys.
mieszkańców) tj. o 2103 przypadków więcej niż w roku 2013, w którym zachorowało 6720
osób (współczynnik zapadalności 390,78 na 100 tys. mieszkańców). Nie zauważono różnicy
dot. płci wśród osób chorych. Natomiast istotnym wydaję się fakt, że aż 6505 osób które
zachorowały nie były szczepione, a u 2245 osób chorych brak jest informacji o szczepieniu.
Prawie połowa zachorowań, aż 4285 wystąpiła u dzieci w przedziale wiekowym 3-5 lat.
Szczepienia przeciwko ospie wietrznej są obowiązkowe tylko u dzieci do 12 roku
życia w określonej sytuacji zdrowotnej (zwłaszcza w chorobach przebiegających z
upośledzeniem odporności oraz ze względów środowiskowych (tj. dzieci uczęszczające do
żłobka) określonych w Programie Szczepień Ochronnych. Szczepienia w innych sytuacjach
umieszczone są w grupie zalecanych szczepień przeciwko ospie wietrznej i nie są
finansowane ze środków znajdujących się w budżecie ministra właściwego do spraw zdrowia.

Ostre porażenia wiotkie
Rejestracja ostrych porażeń wiotkich obejmuje monitoring zachorowań
przebiegających z wiotkim osłabieniem mięśni szkieletowych u dzieci do 14 roku życia.
Monitorowanie ostrych porażeń wiotkich ma szczególne znaczenie w programie globalnej
eradykacji poliomyelitis, który zatwierdzony został w 1988 r. podczas Światowego
Zgromadzenia Zdrowia. Obserwacji podlegają choroby, które różnicowane są z poliomyelitis
tj.: zapalenie wielonerwowe w tym zespół Guillain-Barre, poprzeczne zapalenie rdzenia oraz
neuropatie pourazowe.
W 2014r. na terenie woj. zachodniopomorskiego zarejestrowano 5 zachorowań (z
powiatów: Choszczno, Police, Szczecin, Kamień Pomorski, Łobez) na ostre porażenie wiotkie
u dzieci do 14 r. ż. (współczynnik zapadalności obliczony na podstawie populacji dzieci 0-14
r. ż. na 100 tys. dzieci wynosił 2,0). W stosunku do roku poprzedniego wystąpiło o 4
25
zachorowania więcej. W 3 przypadkach choroba przebiegała pod postacią Zespołu Guillain –
Barre, w jednym przypadku pod postacią porażenia o nieznanej etiologii, kolejny przypadek
pod postacią nieokreślonego zapalenia rdzenia kręgowego. Badania wirusologiczne kału w
kierunku wirusa polio przeprowadzone w Laboratorium Zakładu Wirusologii Państwowego
Zakładu Higieny w Warszawie dały wyniki ujemne.
W analogicznym okresie na terenie Polski stwierdzono 57 przypadków zachorowań
na ostre porażenia wiotkie przy współczynniku zapadalności 0,99 na 100 tys. dzieci do 14
roku życia, tj. o 18 zachorowań więcej niż w roku 2013. Obecnie 3 regiony WHO, w których
zamieszkuje około 3 miliardy ludzi, uzyskały certyfikację jako wolne od występowania
zachorowań wywołanych endemicznymi dzikimi szczepami polio - Amerykański w 1994
roku, Zachodniego Pacyfiku w 2000 roku i Europejski w 2002 roku. Krajami endemicznymi,
gdzie odnotowuje się krążenie dzikiego wirusa poliomyelitis są wybrane kraje kontynentu
Afryki i Azji.
Zachorowania na choroby wieku dziecięcego w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach
2010-2014 przedstawiono w tabeli 17.
26
Tab.17. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na choroby wieku dziecięcego w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach
2010 – 2014
województwo zachodniopomorskie
Polska
2010
Zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
2014
Liczba
zachorowań
2013
zapadalność
2012
Liczba
zachorowań
2011
zapadalność
2010
Liczba
zachorowań
2014
Zapadalność
2013
Liczba
zachorowań
2012
zapadalność
2011
Liczba
zachorowań
jednostka
chorobow
a
odra
13
0,03
38
0,10
60
0,16
84
0,22
110
0,29
-
-
1
0,05
1
0,06
13
0,76
1
0,05
świnka
2754
7,21
2585
6,71
2774
7,2
2436
6,33
2511
6,52
105
6,20
102
6,02
163
9,46
137
7,97
153
8,91
różyczka
4196
10,99
4290
11,14
6260
16,25
38546
100,1
1
5899
15,32
178
10,51
394
23,27
287
16,67
1559
90,66
217
12,63
krztusiec
1266
3,32
1669
4,33
4683
12,16
2183
5,67
2098
5,45
12
0,70
45
2,66
63
3,66
35
2,04
16
0,94
ospa
wietrzna
18344
6
480,3
9
17285
5
448,6
7
20793
2
539,7
2
17850
1
463,6
1
22157
7
575,4
9
6347
374,7
8
7650
451,8
4
9997
580,5
0
6720
390,7
8
8823
513,5
7
ostre
porażenia
wiotkie*
45
0,78*/
37
0,63*/
34
0,58*/
39
0,67*/
57
0,99
-
-
1
0,40*/
1
0,40*/
1
0,40*/
5
2,0
*/ zapadalność obliczona na podstawie populacji dzieci 0-14 r.ż. na 100 tys. dzieci.
27
Grypa sezonowa oraz podejrzenia zachorowań na grypę
W 2014r. w Polsce zgłoszono 3134408 zachorowań na grypę i podejrzeń grypy –
(zapadalność 8140,81 na 100 tys. mieszkańców), w tym 1528768 zachorowań dzieci do 14
roku życia (wskaźnik zapadalności 26439,91 na 100 tys. mieszkańców).
Dla porównania w 2013r. w Polsce zgłoszono 3164405 zachorowań na grypę i
podejrzeń grypy - (zapadalność 8218,72 na 100 tys. mieszkańców), w tym 1400947
zachorowań dzieci do 14 roku życia (wskaźnik zapadalności 24229,26 na 100 tys.
mieszkańców).
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zachorowało 55883 osoby (zapadalność
3252,85 na 100 tys. mieszkańców), w tym 28442 dzieci do 14 roku życia (zapadalność
11420,15 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 7421 ogółem mniej niż w 2013r., w tym o 1156
więcej dzieci do 14 r.ż.
Niewątpliwy wpływ na taką sytuację miała bardziej korzystna epidemiologia grypy i
zakażeń grypopodobnych w I kwartale 2014r. kiedy to zgłoszono 21498 zachorowań w
województwie tj. o 12158 mniej niż w I kwartale 2013r. Mimo spadku zachorowań w
populacji ogólnej mieszkańców województwa odnotowano wzrost zapadalności na grypę i
zakażenia grypopodobne w populacji dzieci do 14 r. ż.- podobną tendencję zaobserwowano
również w Polsce.
Należy podkreślić, że potwierdzono mniej przypadków grypy, bo tylko 33, w tym 2 u
dzieci do 14 r. ż. (w 2013r. potwierdzono aż 153 przypadki grypy w tym 63 u dzieci do 14 r.
ż.). Możliwość badań w tym zakresie dotyczy trzech ośrodków szczecińskich tj. WSZ ul.
Arkońska 4 w Szczecinie, SPSK PUM Nr 2 w Szczecinie oraz WSSE w Szczecinie.
Spośród wszystkich zachorowań na grypę i podejrzeń zachorowań w Polsce 10027
osób było hospitalizowanych (tj. o 4088 mniej niż w 2013r.), w tym 9468 z powodu chorób
układu oddechowego, co stanowi 94,42% ogółu hospitalizowanych. W woj.
zachodniopomorskim hospitalizowano 72 osoby (tj. o 70 mniej niż w 2013r. w tym 56 z
powodu powikłań ze strony uk. oddechowego. Z powodu powikłań pogrypowych w 2014r.
zmarło w Polsce 13 osób, w tym 3 w woj. zachodniopomorskim.
Grypa sezonowa monitorowana jest także w systemie SENTINEL, którego głównym
założeniem jest monitorowanie grypy pod kątem epidemiologicznym, a także
wirusologicznym. Lekarze, którzy wyrazili deklarację uczestniczenia w nadzorze nad grypą w
systemie SENTINEL, oprócz konieczności zbierania danych epidemiologicznych pobierają
jednocześnie materiał do badań wirusologicznych od pacjentów podejrzanych o zakażenie
wirusem grypy zgodnie z instrukcją NIZP-PZH. Nadzór ten prowadzony jest cotygodniowo
przez cały rok, tj. przez 52 tygodnie. Szczególnego wzmocnienia wymaga w trakcie sezonu
epidemicznego tj. od początku października bieżącego roku do końca września kolejnego
roku, co pozwala na monitorowanie aktualnie krążących typów wirusa grypy lub wirusów
grypopodobnych w danym rejonie badawczym.
Oddział Epidemiologii WSSE w Szczecinie wzorem lat ubiegłych uczestniczył i
koordynował nadzór nad grypą Sentinel w sezonie 2013/2014. W nadzorze Sentinel w sezonie
2013/2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego podjęto współpracę z 38 lekarzami z
terenów nadzorowanych przez PSSE: w Policach, Stargardzie Szczecińskim i Szczecinie.
Podczas funkcjonowania nadzoru udało się pobrać 179 wymazów od pacjentów (jest to
najlepszy wynik spośród województw i stanowi 38,25% ogółu pobranych w Polsce w ramach
systemu prób). W pobranych próbkach nie wyizolowano wirusów grypy i innych zakażeń
grypopodobnych. Natomiast w Polsce w ramach systemu potwierdzono laboratoryjnie 86
typów grypy (w tym: 65 - grypy A, 9 - AH1, 9 - AH3 i 3 - grypy B). Częstość pobrań
wynosiła 3,4 na 1000 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę zgłoszonych w okresie
sprawozdawczym. Dla porównania w sezonie 2012/2013 pobrano w woj.
zachodniopomorskim 481 wymazów, uzyskano 71 dodatnich wyników (tj. 14,8% pobranych
1.1.4.
28
ogółem próbek), w których potwierdzono: 12 zakażeń wirusem grypy typu A, 29 zakażeń
grypą AH1N1 oraz 30 zakażeń wywołanych grypą typu B. Liczba pobranych próbek w
sezonie 2013/2014 utrzymywała się nadal na wysokim poziomie dzięki dobrej wieloletniej
współpracy z lekarzami medycyny rodzinnej.
Nowy sezon 2014/2015 rozpoczęto we wrześniu w 2014 roku, poprzez kontynuację
współpracy z 39 lekarzami medycyny rodzinnej z trzech ww. powiatów woj.
zachodniopomorskiego. Do końca 2014r., lekarze biorący udział w nadzorze pobrali 11
wymazów w kierunku grypy od pacjentów, z których nie było dodatnich wyników. Stanowiło
to 0,6 % pobrań na 1000 zgłoszonych zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę.
Podstawową metodą zapobiegania zachorowaniom na grypę są szczepienia, które są
szczepieniami zalecanymi przez Ministerstwo Zdrowia. Szczepienia rekomendowane są
wśród ogółu społeczeństwa, a w szczególności dla grup szczególnie narażonych na
zachorowania i powikłania pogrypowe.
W roku 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego zaszczepiono 50591 osób
przeciwko grypie, co stanowi tylko 2,9% populacji woj. zachodniopomorskiego. W stosunku
do roku poprzedniego liczba uodpornionych zmniejszyła się o 0,3% tj. o 3820 osób (tabela
18).
Po wzroście szczepień przeciwko grypie w 2013r., w 2014r. nastąpił ponowny
spadek popularności szczepień stąd należy kontynuować działania profilaktyczne dotyczące
propagowania tej jedynej skutecznej metody zapobiegania grypie, a zwłaszcza jej
powikłaniom.
Tab.18. Liczba osób zaszczepionych
zachodniopomorskiego w latach 2009–2014
przeciw
grypie
na
terenie
woj.
Rok
2009
2010
2011
2012
2013
2014
82.630
65463
61367
49523
54411
50591
1.1.5. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu
Zapalenia ośrodkowego układu nerwowego mogą wywoływać bakterie, wirusy,
grzyby oraz pasożyty. Epidemiologia zachorowań zależy od wieku oraz czynników
predysponujących zarówno tych związanych z cechami drobnoustrojów jak i organizmem
gospodarza, a także od pory roku. Objawy kliniczne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
i zapalenia mózgu mogą być różnorodne: od niecharakterystycznych u noworodków
i niemowląt (pod postacią braku apetytu, wymiotów, drażliwości i wzrostu temperatury), do
typowych objawów wynikających z podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych tj. sztywność
karku oraz inne objawy oponowe. Rozpoznanie choroby potwierdza badanie płynu mózgowordzeniowego. Ze względu na obraz kliniczny zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
i mózgu można podzielić na:
 Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – jest zakażeniem ostrym,
zagrażającym życiu. Charakteryzuje się wysoką śmiertelnością nawet mimo prawidłowo
zastosowanego leczenia. Częstość występowania choroby zmniejsza się z wiekiem,
etiologia również związana jest z wiekiem chorego. Płyn mózgowo-rdzeniowy jest mętny,
ze zwiększoną cytozą i poziomem białka, dodatnimi odczynami globulinowymi oraz
spadkiem poziomu cukru. Zawsze należy wykonać posiew płynu mózgowo-rdzeniowego
w kierunku bakterii, co pomoże wdrożyć skuteczne leczenie. Zapobieganie szerzeniu się
zachorowań polega na izolacji chorych, profilaktycznym podawaniu leków
przeciwbakteryjnych osobom z bliskiego otoczenia z chorym (dotyczy zachorowań
29
wywołanych przez N. meningitidis czy H. influenzae), profilaktycznym leczeniu podczas
porodu kobiet skolonizowanych przez paciorkowce grupy B (co ograniczy zapadalność na
wczesne zakażenia paciorkowcami u noworodków) a także immunoprofilaktyce.
 Jałowe (aseptyczne) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – najczęściej wywoływane
jest przez zakażenia wirusowe, ale mogą je wywoływać również bakterie, riketsje,
chlamydie, krętki, mykoplazmy, grzyby, pierwotniaki, nicienie, tasiemce. Ze względu na
różnorodność patogenów wywołujących zachorowanie płyn mózgowo-rdzeniowy może
mieć różny charakter: dominuje podwyższona ilość komórek jednojądrzastych, stężenie
białka może być prawidłowe (w zakażeniach wirusowych) lub podwyższone w
pozostałych przypadkach. Glukoza w płynie mózgowo-rdzeniowym jest prawidłowa w
zakażeniach wirusowych i obniżona w przypadkach o innej etiologii.
 Zapalenie mózgu – najczęściej czynnikiem etiologicznym są arbo-, enterowirusy i wirusy
opryszczki, ale mogą je wywoływać również bakterie. Objawy kliniczne są podobne do
zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. Charakterystyczne są objawy zaburzenia czynności
mózgu. Rokowanie jest znacznie poważniejsze niż w zapaleniu opon mózgowordzeniowych. Śmiertelność sięga do 70% i zależna jest od czynnika wywołującego
zapalenie mózgu. Częściej też stwierdza się powikłania pozapalne.
 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.
W 2014r. w Polsce zarejestrowano 3950 zachorowań na zapalenie opon mózgowych i
mózgu (współczynnik zapadalności 10,26 na 100 tys. mieszkańców). W analogicznym
okresie w woj. zachodniopomorskim odnotowano 123 zachorowania (współczynnik
zapadalności 7,16 na 100 tys. mieszkańców). W 2013r. w Polsce zarejestrowano 3398
zachorowań na zapalenie opon mózgowych i mózgu (współczynnik zapadalności 8,84 na 100
tys. mieszkańców). W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim odnotowano 111
zachorowań (współczynnik zapadalności 6,45 na 100 tys. mieszkańców).
1.1.5.1.
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i mózgu
Na terenie Polski w roku 2014 zarejestrowano 926 zachorowania na bakteryjne
zapalenie opon mózgowych i mózgu (współczynnik zapadalności 2,41 na 100 tys.
mieszkańców), tj. o 182 zachorowania mniej niż w roku ubiegłym. W analogicznym okresie
w woj. zachodniopomorskim odnotowano 55 zachorowań (współczynnik zapadalności 3,20
na 100 tys. mieszkańców) tj. o 5 zachorowań więcej jak w roku 2013.
Po przeanalizowaniu wywiadów epidemiologicznych z zachorowań na bakteryjne
zapalenie opon mózgowych i mózgu, w 47 przypadkach ustalono czynnik etiologiczny:
 w 10 przypadkach Neisseria meningitidis,
 w 10 przypadkach Streptococcus pneumoniae;
 w 1 przypadku Haemophilus influenzae;
 w 2 przypadkach Staphylococcus aureus;
 w 1 przypadku Streptococcus agalactiae;
 w 1 przypadku Streptococcus mitis;
 w 1 przypadku Pseudomonas aeruginosa;
 w 1 przypadku Enterobacter cloacae;
 w 1 przypadku Listeria monocytogenes,
 w 18 przypadkach zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w przebiegu boreliozy;
 w 1 przypadku zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w przebiegu kiły.
Tab.19. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na bakteryjne zapalenie opon
mózgowych i/lub mózgu w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2013-2014
30
Polska
2013r.
Bakteryjne zapalenie opon mózgowych
i/lub mózgu
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
2014r.
zapadalność
2014r.
Liczba
zachorowań
2013r.
Inne określone
Inne, nieokreślone
Zapalenie opon i/lub mózgu wywołane przez
Streptococcus pneumoniae
Zapalenie opon i mózgu meningokokowe
Zapalenie opon i/lub mózgu wywołane przez
Haemophilus influenzae typ B
W innych chorobach objętych MZ-56 (w
tym ZOMR w przebiegu boreliozy)
R a z e m:
145
353
0,38
0,92
150
246
0,39
0,64
6
17
0,35
0,99
6
8
0,35
0,47
194
0,50
192
0,50
9
0,52
10
0,58
163
0,42
120
0,31
9
0,52
10
0,58
9
0,02
11
0,03
-
-
1
0,06
244
0,63
207
0,54
9
0,52
20
1,16
1108
2,87
926
2,41
50
2,90
55
3,20
1.1.5.2.
W 2014r. w Polsce odnotowano 1820 zachorowań na wirusowe zapalenie opon
mózgowych (współczynnik zapadalności 4,72 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 743
zachorowania więcej w porównaniu z rokiem 2013 (współczynnik zapadalności 2,80 na 100
tys. mieszkańców). W woj. zachodniopomorskim zarejestrowano 50 zachorowań
(współczynnik zapadalności 2,91 na 100 tys. mieszkańców), tj. więcej niż w 2013r. kiedy
odnotowano 34 zachorowania (współczynnik zapadalności 1,98 na 100 tys. mieszkańców).
Liczbę zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010 - 2014 przedstawia tabela
20.
Tab.20. Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014
Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Polska
2010r.
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
Zachorowania
Zapadalność
Zachorowania
Zapadalność
Zachorowania
Zapadalność
Zachorowania
Zapadalność
Zachorowania
Zapadalność
1184
3,10
1046
2,72
1285
3,33
1077
2,80
1820
4,72
woj.
zachodniopomorskie
52
3,07
60
3,54
41
2,38
34
1,98
50
2,91
1.1.5.3.
W 2014r. w Polsce odnotowano 350 zachorowań na wirusowe zapalenie mózgu
(współczynnik zapadalności 0,91 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 49 zachorowań mniej w
porównaniu z rokiem 2013 (współczynnik zapadalności 1,05 na 100 tys. mieszkańców).
31
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. zarejestrowano 6 zachorowań na zapalenie
mózgu (współczynnik zapadalności 0,35 na 100 tys. mieszkańców), w 2013r. zanotowano 9
zachorowań (współczynnik zapadalności 0,52 na 100 tys. mieszkańców).
Liczbę zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie mózgu w Polsce i
województwie zachodniopomorskim przedstawia tabela 21.
1.1.5.4.
Zapalenie opon mózgowych i zapalenie mózgu inne i nie określone
Ponadto w woj. zachodniopomorskim w 2014r. zanotowano 9 zachorowań na
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych nie określone (współczynnik zapadalności 0,52 na
100 tys. mieszkańców) oraz 3 zapalenia mózgu (współczynnik zapadalności 0,17 na 100 tys.
mieszkańców). Porównanie tych zachorowań do roku ubiegłego oraz zapadalność przedstawia
tabela 22.
32
Tab.21. Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie mózgu w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014
województwo zachodniopomorskie
Polska
2010r.
2013r.
wirusowe
zapalenie
mózgu
zapadalność
zachorowania
zapadalność
zachorowania
zapadalność
zachorowania
zapadalność
zachorowania
zapadalność
zachorowania
zapadalność
zachorowania
zapadalność
2014r.
zachorowania
2012r.
zapadalność
2011r.
zachorowania
2014r.
zapadalność
2013r.
zachorowania
2012r.
zapadalność
2011r.
zachorowania
2010r.
inne określone
59
0,16
60
0,16
76
0,21
62
0,17
53
0,14
5
0,3
5
0,30
3
0,17
6
0,35
2
0,12
nie określone
124
0,32
141
0,37
111
0,29
110
0,29
101
0,26
7
0,41
5
0,30
7
0,41
3
0,17
4
0,23
przenoszone
przez kleszcze
294
0,77
221
0,57
189
0,49
227
0,59
196
0,51
1
0,06
3
0,17
1
0,06
-
-
-
-
R a z e m:
477
1,25
422
1,10
376
0,99
399
1,05
350
0,91
13
0,77
13
0,77
11
0,64
9
0,52
6
0,35
33
Tab. 22. Liczba zachorowań na zapalenie mózgu nie określone i zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych nie określone w latach 2013-2014. Sytuacja na tle zachorowań w
Polsce.
Zapalenie mózgu nie określone
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
Polska
województwo
zachodniopomorskie
2014r.
liczba
zachorowań
2013r.
Zapalenie opon mózgowordzeniowych nie określone
2013r.
2014r.
141
0,37
108
0,28
673
1,75
746
1,94
3
0,17
3
0,17
15
0,87
9
0,52
1.1.6. Inwazyjna choroba meningokokowa
Inwazyjna choroba meningokokowa (ICHM) wywołana jest przez dwoinkę zapalenia
opon mózgowych Neisseria meningitidis. Rozróżnia się 13 typów serologicznych, z których
A, B, C, Y i W 135 odpowiadają za większość przypadków zachorowań.
Zachorowania dotyczą najczęściej dzieci i młodzieży. Szerzenie choroby
meningokokowej odbywa się zazwyczaj za pośrednictwem bezobjawowych nosicieli (rzadko
pomiędzy osobami, które zachorowały). Nosiciele mogą stanowić 2-25% populacji, ale w
środowiskach zamkniętych ich odsetek może sięgać 40-80%. Zapadalność na ICHM wśród
populacji jest mała – ok. 1,0/100000 mieszkańców.
Inwazyjna choroba meningokokowa jest ciągle jedną z najpoważniejszych chorób
infekcyjnych na świecie, pomimo możliwości wczesnego włączenia antybiotykoterapii i
intensywnej opieki medycznej nad pacjentem. Jej wczesne rozpoznanie i jak najszybsze
wdrożenie leczenia ma kluczowe znaczenie w rokowaniu co do późniejszego stanu zdrowia
pacjenta.
Współczynnik zapadalności na ICHM w Polsce i w woj. zachodniopomorskim w
latach 2010-2014 przedstawiono w tabeli 23.
Tab. 23. Współczynnik zapadalności na ICHM w Polsce i w woj. zachodniopomorskim
w latach 2010-2014
2010r.
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
Polska
0,60
(229 przyp.)
0,77
(296 przyp.)
0,63
(241 przyp.)
0,65
(251 przyp.)
0,49
(187 przyp.)
woj.
zachodniopomorskie
0,47
(8 przyp.)
0,59
(10 przyp.)
0,70
(12 przyp.)
0,76
(13 przyp.)
0,70
(12 przyp.)
W woj. zachodniopomorskim w roku 2014 odnotowano 12 przypadków zachorowań
(współczynnik zapadalności 0,70 na 100 tys. mieszkańców). Choroba dotyczyła osób w
wieku od 16 miesiąca życia do 59 lat. W 7 przypadkach choroba przebiegała pod postacią
posocznicy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, w 2 przypadkach pod postacią
posocznicy, w 3 jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wszystkie przypadki w
przebiegu choroby zakończyły się wyzdrowieniem.
Najwięcej zachorowań w 2014r. wystąpiło w grupie wiekowej 19-30 lat (5
przypadków) i 1-3 lata (4 przypadki). Podział zachorowań z uwzględnieniem grupy wiekowej
i miejsca zgłoszenia zachorowania przedstawia tabela 24.
34
Tab.24. Inwazyjna choroba meningokokowa w woj. zachodniopomorskim w 2014r. z
uwzględnieniem wieku i miejsca wystąpienia zachorowania
miejscowość
Gryfice
Gryfino
Kamień Pom.
Koszalin
Pyrzyce
Stargard Szcz.
Szczecin
Razem:
Grupa wiekowa
<1r.
1-3 l.
4-7 l.
8-10 l.
11-18 l.
19-30 l.
31-40 l.
41-60 l.
+60 l.
Ogółem
2
2
1
1
3
1
1
3
12
1
1
1
1
2
1
2
4
1
1
2
5
w tym zakończone
zgonem:
0
Czynnikiem etiologicznym zachorowań były bakterie Neisseria meningitidis należące do
następujących grup serologicznych:
 grupy serologicznej B – 5 przypadków,
 grupy serologicznej C – 6 przypadków,
 w 1 przypadku nie udało się określić grupy serologicznej.
Etiologię zakażeń meningokokowych w ostatnich pięciu latach ujęto w tabeli nr 25.
Tab.25. Liczba zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową w latach 2010-2014
ze względu na etiologię
Neisseria meningitidis z gr. B
Neisseria meningitidis z gr. C
Neisseria meningitidis z gr. W 135
nie ustalono
R a z e m:
2010r.
2011r.
2012r.
2013r.
2014r.
2
5
1
8
5
4
1
10
8
2
1
1
12
7
4
2
13
5
6
1
12
Wszystkie zachorowania w 2014r. objęto nadzorem epidemiologicznym. Osobom z
najbliższego otoczenia chorych wdrożono chemioprofilaktykę - łącznie objęła ona 244 osoby.
1.1.7. Zakażenie wirusem HIV, choroba AIDS
HIV/AIDS stanowi nadal ważny problem zdrowia publicznego na świecie i w
Polsce mimo wieloletnich działań podejmowanych w zakresie przeciwdziałania epidemii.
Wirus nabytego niedoboru odporności (ang. human immunodeficiency virus-HIV), wykazuje
powinowactwo do komórek układu odpornościowego, zwłaszcza limfocytów T CD4+ , a w
konsekwencji osłabia i niszczy system odpornościowy organizmu, doprowadzając do zespołu
nabytego upośledzenia odporności - AIDS (ang. acquired immune deficiency syndrome). Po
kilku latach od zakażenia nieleczony zespół AIDS i charakteryzujące go zakażenia
oportunistyczne bezpośrednio doprowadzają do zgonu pacjenta. Leczenie antyretrowirusowe
w zasadniczy sposób poprawiło jakość życia pacjentów zakażonych HIV i rokowanie
umożliwiając wieloletnie życie bez choroby AIDS.
Wg danych szacunkowych osoby nieświadome swojego zakażenia stanowią
przyczynę 75% nowych zakażeń m.in. ze względu na przewlekłość zakażenia i brak potrzeby
wykonywania testów a-HIV. W epidemiologii dróg transmisji zakażenia główną drogą
pozostaje droga aktywności seksualnej przez osoby podejmujące ryzykowne zachowania.
Nadal istotnym problemem klinicznym i epidemiologicznym w wielu krajach, w tym także w
35
Polsce pozostaje późne rozpoznawanie zakażenia HIV (tzw. late testers) dopiero w fazie
pełnoobjawowego AIDS, co jest czynnikiem pogarszającym rokowanie pacjenta, jak również
sprzyja rozprzestrzenianiu epidemii. Od wdrożenia badań w 1985r. do 31 grudnia 2014r. (wg
danych NIZP-PZH przy uwzględnieniu korekt i uaktualnień danych, w tym eliminacji
podwójnie zarejestrowanych zgłoszeń) stwierdzono zakażenie HIV u 18646 obywateli Polski.
Wśród ogółu zarejestrowanych zakażonych było co najmniej 6072 zakażonych w związku z
używaniem narkotyków, 1311 zakażonych poprzez kontakt heteroseksualny oraz 2236
poprzez kontakt seksualny pomiędzy mężczyznami. Ogółem odnotowano 3200 zachorowań
na AIDS; 1288 chorych zmarło.
W roku 2014 ( wg wstępnych danych NIZP-PZH sporządzonych na podstawie
sprawozdań MZ-56 bez uwzględnienia danych dot. m.in. badań anonimowych) stwierdzono
w Polsce 1151 nowych zakażeń HIV tj. o 8 mniej niż w 2013r. Współczynnik zapadalności na
HIV na 100 tys. mieszkańców wynosił 2,99 i był porównywalny w stosunku do 2013 r., kiedy
wynosił 3,01.
W 2014 r. zachorowało na AIDS 154 osoby tj. o 37 osób mniej niż w 2013 r.
(współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców wynosił 0,40) spośród których zmarło
42 osoby.
Rejestracja zakażeń HIV, zachorowań na AIDS i zgonów nie jest zbieżna z ogólną
liczbą zakażonych HIV i chorych na AIDS w rejestrze centralnym w NIZP-PZH, bowiem
sprawozdania miesięczne z poszczególnych województw podlegają weryfikacji i korektom
przez cały rok ze względu na możliwość wykazywania osób zakażonych kilka razy (osoby
testują się kilkakrotnie w różnych miejscach w Polsce) oraz anonimowe testowanie, a także
bieżącą weryfikację badań laboratoryjnych z różnych ośrodków.
Oceniając liczbę osób zakażonych HIV/chorych na AIDS rejestrowanych przez
Zakład Epidemiologii NIZP-PZH ( dane z informacji rocznej zamieszczonej na stronie ) do
rejestru centralnego zgłoszonych było z poszczególnych województw 1085 osób zakażonych
HIV, 138 chorych na AIDS i 42 zgony. Wśród nowo wykrytych zakażeń HIV w Polsce w
2014 r. największą grupę stanowiły osoby, które nie podawały dróg zakażenia – 708 osób i
tendencja ta utrzymuje się od kilku lat. Wśród osób, u których udało się ustalić przyczynę
zakażenia, największą grupę podobnie jak w latach ubiegłych stanowiły osoby utrzymujące
ryzykowne kontakty seksualne – 330 osoby i osoby stosujące narkotyki drogą dożylną – 44
osoby.
Wśród osób, które uległy zakażeniu przez seks, przeważały osoby o orientacji homo
- i biseksualnej – 246 osoby nad osobami o orientacji heteroseksualnej - 84 osoby.
W roku 2014 w Polsce urodziło się 2 dzieci z matek zakażonych wirusem HIV
(tabela 26).
Tab. 26. Nowo wykryte zakażenia HIV w Polsce w latach 2005-2014
lata
2005
2006
2007
2008
2009
2010
grupa zakażonych
zakażeni w
związku ze
chorzy
kontakty
homo i
stosowaniem
na
heterobiseksualiści
środków
hemofilię seksualne
odurzających
31
138
0
54
30
91
0
48
18
59
0
46
32
35
0
43
48
40
0
62
36
15
0
48
Razem
dzieci z
matek
HIV (+)
Brak
wskazania
przyczyny
zakażenia
8
15
18
8
11
8
420
561
575
637
527
542
651
745
716
755
688
649
36
2011
2012
2013
2014*
245
215
344
246
48
35
44
44
0
0
0
0
58
62
94
84
3
5
4
2
957
703
772
708
1311
1020
1258
1085
* dane, poddawane weryfikacji przez Zakład Epidemiologii NIZP-PZH
Spośród przypadków zarejestrowanych w 2014r. ustalono prawdopodobne drogi
transmisji zakażenia tylko w 377 przypadkach tj. 44osoby wskazywało stosowanie
narkotyków w iniekcji, 246 dot. mężczyzn o orientacji homo- i biseksualnej, 84 dot.
ryzykownych kontaktów heteroseksualnych i 2 zakażeń dziecka od matki zakażonej HIV. W
większości przypadków tj. 708, co stanowi 65,25% brak było danych dot. drogi zakażenia.
Należy zauważyć, że w 2014r. utrzymała się tendencja najwyższej liczby nowych zakażeń
HIV w grupie mężczyzn o orientacji homo- i biseksualnej (246 rozpoznanych przypadków).
W 2014r. (wg. danych skumulowanych od 1985r.) w woj. zachodniopomorskim
zarejestrowanych było łącznie 722 osób zakażonych wirusem HIV, natomiast w samym
2014r. zarejestrowano 42 nowe zakażenia. Współczynnik zapadalności wynosił 2,44 na 100
tys. mieszkańców i był niższy w porównaniu do roku 2013, kiedy to wynosił 3,26. Należy
zauważyć, że zapadalność na zakażenie HIV wśród mieszkańców województwa w 2014r.
była nieco niższa niż zapadalność w Polsce. Zgłoszone przypadki zostały potwierdzone w
następujących laboratoriach referencyjnych dla diagnostyki zakażeń HIV:
 Pracownia Diagnostyki Molekularnej Wielospecjalistycznej Przychodni Lekarskiej
Fundacji Akademii Medycznej we Wrocławiu,
 Instytut Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie,
 Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie.
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. zespół AIDS rozpoznano u 9 osób. Od
początku epidemii do końca 2014r. zachorowało łącznie 162 osoby, z których 57 zmarło
(tabela 27).
Tab.27. Analiza zakażeń HIV, zachorowań na AIDS i zgonów w woj.
zachodniopomorskim w latach 1985 – 2014
zakażenia HIV
Lata
1985-1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
dane
zapadalilościowe ność
23
34
22
37
29
37
16
30
20
32
33
30
45
48
56
42
1,3
2,0
1,3
2,1
1,7
2,2
0,9
1,7
1,1
1,9
1,95
1,77
2,61
2,79
3,26
2,44
dane
skumulo
wane
188
211
245
267
304
333
370
386
416
436
468
501
531
576
624
680
722
AIDS
dane
zapadalilościowe ność
6
13
5
2
3
10
1
11
4
2
1
1
23*
14
21
9
0,4
0,8
0,3
0,1
0,2
0,6
0,1
0,6
0,2
0,1
0,6
0,06
1,36
0,81
1,22
0,52
Zgony
dane
skumulo
wane
36
42
55
60
62
65
75
75
86
90
92
93
95
118
132
153
162
dane
dane
umieraln
skumulo
ilościowe ość
wane
0
4
3
2
1
3
1
4
0
1
0
6
5
6
1
0
0,2
0,2
0,1
0,1
0,2
0,1
0,2
0
0,06
0,35
0,29
0,35
0,06
20
20
24
27
29
30
33
34
34
38
38
39
39
45
50
56
57
*13 zachorowań rozpoznano przed 2011r. natomiast zgłoszono z opóźnieniem
37
Na terenie woj. zachodniopomorskiego w Szczecinie i Koszalinie funkcjonowały od
1997r. dwa Punkty Konsultacyjno-Diagnostyczne (PKD) wykonujące anonimowo i
bezpłatnie badania w kierunku zakażenia wirusem HIV połączone z profesjonalnym
poradnictwem przed i po teście (od początku 2015r. przestał funkcjonować PKD w
Koszalinie). W 2014r. wykonano w Punktach 1407 badań serologicznych (spadek o 211
badań w stosunku do 2013r.) w kierunku zakażeń wirusem HIV. Wśród testowanych
zmniejszył się udział kobiet w ciąży, które zgodnie ze wskazaniem w Rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012r. w sprawie standardów postępowania
medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej
sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz
opieki nad noworodkiem (Dz. U. z 2012r. poz. 1100) powinny być kierowane przez
ginekologów na badania a- HIV w ramach świadczeń zdrowotnych. Z tego względu do 2013r.
zwiększona była frekwencja kobiet w ciąży, kierowanych do badań przez lekarzy
ginekologów - w 2012 r. badania tylko w tej grupie w PKD w Szczecinie wykonano u 400
kobiet (w 2010 r. u 291, w 2011r.u 414 kobiet natomiast w 2013r.- 278, a w 2014r. już tylko
80 ).Stabilizacja sytuacji w tym zakresie wynikała z kampanii informacyjnej dot. obowiązku
wykonywania testów kobietom w ciąży, zainicjowanej przez działający przy Wojewodzie
Zespół ds. Realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania
AIDS.
Zakażenie wirusem HIV rozpoznano u 8 osób (o 9 mniej niż w 2013 r.). Wśród
zakażonych były 3 kobiety oraz 5 mężczyzn. Wszystkie osoby z wykrytym zakażeniem HIV
uległy zakażeniu drogą kontaktów seksualnych - byli to mężczyźni o orientacji
homoseksualnej - 5 osób oraz 3 heteroseksualne kobiety (w tym 1 wskazywała jako możliwą
drogę zakażenia poza aktywnością seksualną również dożylne środki psychoaktywne).
Osoby zakażone wirusem HIV kierowane są do Poradni Nabytych Niedoborów
Immunologicznych w Szczecinie celem objęcia dalszą opieką. Działalność Punktów
Konsultacyjno - Diagnostycznych zapewnia anonimowość badań oraz profesjonalne
poradnictwo certyfikowanych doradców, pozwalając na prowadzenie działań
ukierunkowanych na profilaktykę zakażeń HIV/AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową
poprzez indywidualne szacowanie ryzyka oraz dostarczenie wiedzy o zachowaniach
minimalizujących ryzyko zakażenia u testujących się osób. Liczbę wykonanych badań
przedstawia ryc. 3.
Ryc.3. Liczba wykonanych badań w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych w Szczecinie i
Koszalinie w latach 2006-2014 z uwzględnieniem wyników dodatnich.
38
1.1.8. Borelioza z Lyme
Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa, łac. borreliosis, ang. Lyme
disease, Lyme borreliosis) jest chorobą wielonarządową wywoływaną przez krętki Borrelia
burgdorferi. W Polsce są to: Borellia burgdorferi, B.garinii, B.afzelii, a przenoszą ją kleszcze
z rodzaju Ixodes ricinus. W przebiegu boreliozy rozróżnia się 3 stadia:
 infekcji wczesnej, w postaci ograniczonych zmian skórnych typu rumienia przewlekłego
wędrującego (ECM),
 infekcji uogólnionej, w której dochodzi do dalszego rozwoju zmian skórnych oraz
pojawienia się ostrych zmian zapalnych narządów z zajęciem stawów, serca,
ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego,
 infekcji przewlekłej, rozpoczynającej się ok. 1 roku do kilku lat po zakażeniu
charakteryzującej się zmianami skórnymi w postaci przewlekłego zanikowego zapalenia
skóry dystalnych części kończyn (ACA) jak też destrukcyjnymi zmianami zapalnymi
stawów, przewlekłym zapaleniem mózgu i opon mózgowo - rdzeniowych.
Szczególnie narażone na zachorowanie są osoby zawodowo związane z przebywaniem w
lesie (leśnicy, drwale), osoby zbierające grzyby oraz runo leśne i mieszkańcy terenów
zalesionych. Do ekspozycji na kleszcze dochodzi w okresie wiosenno-letnim, natomiast
wzrost zachorowań obserwuje się w okresie jesienno-zimowym.
W 2014 r. w Polsce zanotowano 13866 zachorowań na boreliozę (współczynnik zapadalności
36,01 na 100 tys. mieszkańców) w porównaniu do 12760 zachorowań w 2013r.
(współczynnik zapadalności 33,14 na 100 tys. mieszkańców) i 8786 zachorowaniami w
2012r. (współczynnik zapadalności 22,80 na 100 tys. mieszkańców).
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. zgłoszono 513 zachorowań na boreliozę
(współczynnik zapadalności 29,86 na 100 tys. mieszkańców). Było to o 68 zachorowań
więcej niż w roku 2013, kiedy to zanotowano 445 nowych zachorowań (współczynnik
Liczbę zachorowań i współczynnik zapadalności na boreliozę w Polsce i w woj.
zachodniopomorskim w latach 2010-2014 przedstawia tabela 28.
Tab.28. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na boreliozę w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2010 – 2014.
2013
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
liczba
zachorowań
zapadalność
na 100 tys.
2014
liczba
zachorowań
2012
zapadalność
na 100 tys.
2011
liczba
zachorowań
2010
Polska
9011
23,58
9170
23,80
8806
22,86
12760
33,14
13866
36,01
województwo
zachodniopomorskie
255
15,06
242
14,0
266
15,44
445
25,88
513
29,86
Podział zachorowań na boreliozę w oparciu o zgłoszenia kwartalne przedstawia tabela 29.
39
Tab.29. Liczba zachorowań na boreliozę w rozbiciu na kwartały w woj.
zachodniopomorskim w latach 2009 – 2014.
Rok
I kwartał
II kwartał
III kwartał
IV kwartał
Razem
2009
74
33
59
73
239
2010
68
56
50
81
255
2011
33
41
59
109
242
2012
59
43
72
92
266
2013
47
50
159
189
445
2014
93
83
168
169
513
Wśród postaci klinicznych boreliozy wyróżnić można:
 rumień wędrujący ( erytema migrant – EM),
 Borrelial lymphocytoma (BL),
 przewlekłe zanikowe zapalenie skóry ( acrodermatitis chronica atrophicans – ACA),
 zapalenie stawów (Lyme artritis –LA),
 zapalenie mięśnia sercowego (Lyme carditis – LC)
 i neuroboreliozę.
W przeważającej większości w woj. zachodniopomorskim w 2014r. borelioza
występowała pod postacią rumienia wędrującego (415 przypadków), w 71 przypadkach pod
postacią artralgii, w 1 przypadku jako lymphocytoma, a w 26 przypadkach jako
neuroborelioza.
Większość zachorowań leczona była w trybie ambulatoryjnym, 63 osób wymagało
hospitalizacji.
1.1.9. Styczność, narażenie na wściekliznę – potrzeba szczepień
Wścieklizna jest chorobą odzwierzęcą, wywołaną przez wirus neurotropowy,
przenoszony na człowieka w następstwie pogryzienia bądź zanieczyszczenia uszkodzonej
skóry lub błony śluzowej śliną zakażonych zwierząt. U ludzi wirus ten ma powinowactwo do
układu nerwowego, co objawia się ostrym zapaleniem mózgu i rdzenia kręgowego, które
niemal zawsze prowadzi do śmierci. Głównym rezerwuarem wirusa są zwierzęta dzikie i
domowe (tj. m. in. nietoperze, psy, wilki, lisy, ale także wiewiórki i koty).
Jedynym sposobem zapobiegania śmiertelnym skutkom zakażenia jest jak
najwcześniejsze wdrożenie szczepień p/wściekliźnie, a w szczególnych przypadkach
stosowanie immunoprofilaktyki czynno-biernej poprzez jednoczasowe podanie
immunoglobuliny przeciw wściekliźnie łącznie ze szczepionką. Taka profilaktyka przynosi
bardzo dobre efekty. Decyzja o podjęciu szczepień p/wściekliźnie zawsze poprzedzona jest
wnikliwym wywiadem epidemiologicznym, w którym należy rozważyć: rodzaj ekspozycji;
gatunek zwierzęcia, które pokąsało (dzikie, domowe) oraz okoliczności towarzyszące
ekspozycji. W każdym przypadku ekspozycji na zakażenie należy dążyć do:
 schwytania podejrzanego o wściekliznę zwierzęcia, w celu poddania go obserwacji
weterynaryjnej;
 poddania padłego lub zabitego zwierzęcia badaniom w kierunku wścieklizny – co często
pozwala wykluczyć wściekliznę, a tym samym nie wymaga wdrożenia szczepień.
Od wielu lat na terenie woj. zachodniopomorskiego nie stwierdzono zachorowań
ludzi na wściekliznę. W 2014r. nie występowały także zachorowania na wściekliznę wśród
40
zwierząt. Istotny wpływ na powyższą sytuację epizootiologiczną mają przeprowadzane na
terenie województwa od 1994 r. masowe akcje szczepień lisów wolnożyjących.
Z powodu pokąsania ludzi przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę pracownicy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2014r. przeprowadzili 2763 dochodzenia
epidemiologiczne, w tym 643 z powodu pokąsania dzieci do 14 roku życia.
W 2014r. na terenie woj. zachodniopomorskiego zarejestrowano 416 przypadków
styczności i narażenia na wściekliznę, po których wdrożono szczepienia przeciw wściekliźnie
(tj. o 87 więcej niż w 2013r.), w tym 76 przypadków dotyczyło dzieci do 14 roku życia (tj. o
18 więcej niż w 2013r.). W tym samym czasie w Polsce odnotowano 8652 przypadki
styczności i narażenia na wściekliznę, po których wdrożono szczepienia przeciw wściekliźnie,
o 808 więcej niż w 2013 r.
Na terenie województwa szczepienia przeciw wściekliźnie zostały wdrożone u 557
osób, w tym preekspozycyjnie u 67 osób.
W trzech Poradniach Profilaktyki Wścieklizny poekspozycyjne szczepienia przeciw
wściekliźnie wdrożono u 490 osób, w tym w:
 392 przypadkach styczności i narażenia na wściekliznę, które zostały zgłoszone w
sprawozdaniach o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach
(formularz Mz-56) na terenie woj. zachodniopomorskiego;
 8 przypadkach pokąsania poza granicami kraju, które nie zostały zgłoszone w formularzu
MZ–56 na terenie woj. zachodniopomorskiego.
 90 przypadkach, które zostały zgłoszone przez PSSE na terenie innych województw.
W 24 przypadkach szczepienia p/wściekliźnie wdrożono na terenie innych
województw. Liczbę przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych i liczbę przypadków
styczności i narażenia na wściekliznę zgłoszonych na terenie woj. zachodniopomorskiego, po
których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie w latach 2010-2014 przedstawia tabela 30.
Tab. 30. liczba przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych i liczba przypadków
styczności
i
narażenia
na
wściekliznę
zgłoszonych
na
terenie
woj.
zachodniopomorskiego, po których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie w latach 20102014
Liczba
przeprowadzonych
dochodzeń
epidemiologicznych
Liczba przypadków
styczności i narażenia
na wściekliznę , po
których wdrożono
szczepienia
p/wściekliźnie
2010 rok
2011 rok
2012 rok
2013 rok
2014
2606
2533
2580
2520
2763
341
343
369
329
416
w tym
pokąsania przez
zwierzęta
w tym
pokąsania
przez zwierzęta
w tym
pokąsania
przez zwierzęta
w tym pokąsania
przez zwierzęta
domowe
dzikie
domowe
dzikie
domowe
dzikie
domowe
dzikie
domowe
dzikie
301
40
302
41
325
44
280
49
351
65
w tym pokąsania
przez zwierzęta
W roku 2014 w stosunku do roku 2013 zwiększyła się o 243 przypadki liczba
przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych z powodu pokąsania przez zwierzęta
podejrzane o wściekliznę. W porównaniu z rokiem 2013 wzrosła o 87 liczba przypadków
styczności i narażenia na wściekliznę, po których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie oraz o
71 liczba osób zakwalifikowanych do szczepień p/ wściekliźnie z powodu pokąsania przez
zwierzęta domowe. Ponadto nastąpił również wzrost liczby osób zaszczepionych na 100 tys.
mieszkańców w woj. zachodniopomorskim w stosunku do roku ubiegłego. W 2014r.
wskaźnik ten wynosił 24,21 i był wyższy niż w Polsce (22,47). Najczęstszą przyczynę
41
podejmowania szczepień u ludzi stanowiły pokąsania przez zwierzęta domowe, głównie psy i
koty (84,4%). Natomiast liczba przypadków styczności i narażenia na wściekliznę przez
zwierzęta dzikie, po których podjęto szczepienia w 2014r. stanowiła tylko 15,6% ogółu
przypadków zakwalifikowanych do szczepień p/wściekliźnie, niemniej w tej grupie zdarzeń
również nastąpił wzrost w stosunku do 2013r. o 16 pokąsań. Znaczny odsetek, bo aż 36,9%
ogółu przypadków styczności i narażenia na wściekliznę przez zwierzęta dzikie, po których
podjęto szczepienia p/wściekliźnie stanowiły pokąsania przez szczury. Z powodu
konieczności chirurgicznego opracowania ran, zastosowania immunoprofilaktyki biernej
hospitalizowano 19 osoby, w tym 5 u których nie podjęto szczepień p/wściekliźnie. Do
immunoprofilaktyki biernej zakwalifikowano 11 osób powyżej 14 roku życia.
Liczbę przypadków styczności i narażenia na wściekliznę zgłoszonych w Polsce i na
terenie woj. zachodniopomorskiego, po których wdrożono szczepienia p\wściekliźnie w
latach 2010–2014 przedstawia tabela 31.
Tab.31. Liczba przypadków styczności i narażenia na wściekliznę zgłoszonych w Polsce i
na terenie woj. zachodniopomorskiego, po których wdrożono szczepienia p\wściekliźnie
w latach 2010–2014
Polska
woj.
zachodnio pomorskie
7497
341
19,65
20,13
7802
343
20,42
20,26
7999
369
20,76
21,43
7844
329
20,37
19,13
8652
416
Zaszczepionych na 100
tys. mieszkańców
2014
Liczba przypadków, po
których
wdrożono szczepienia
tys. mieszkańców
2013
których
tys. mieszkańców
których
2012
tys. mieszkańców
których
2011
tys. mieszkańców
2010
których
Teren
22,47
24,21
Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, że w Polsce i woj. zachodniopomorskim
znacznie wzrosła w stosunku do roku ubiegłego liczba przypadków styczności i narażenia na
wściekliznę, po których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie. Ponadto na terenie woj. nadal
utrzymywała się na wysokim poziomie liczba przypadków styczności i narażenia na
wściekliznę, po których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie z powodu pokąsania przez
zwierzęta domowe (psy, koty) i stanowiła 84,4% ogólnej liczby przypadków styczności i
narażenia na wściekliznę, po których wdrożono szczepienia p/wściekliźnie.
1.1.10. Włośnica
Włośnica jest ogólnoustrojową pasożytniczą chorobą odzwierzęcą, spowodowaną
spożyciem larw włośnia krętego. Choroba ta stanowi wciąż aktualny problem
epidemiologiczny zarówno w Polsce jak i innych krajach Unii Europejskiej. Co roku
rejestrowane są zachorowania ludzi na włośnicę, pomimo wprowadzenia przepisów
regulujących obrót, ubój i badania sanitarno – weterynaryjne zwierząt rzeźnych i mięsa oraz
nadzoru sanitarnego nad produkcją i obrotem żywnością pochodzenia zwierzęcego. W Polsce
najczęstszym źródłem zakażenia jest mięso wieprzowe i dziczyzna. Choroba rozpoczyna się
często miernie nasilonymi objawami ze strony przewodu pokarmowego, do których w okresie
późniejszym dołącza się gorączka, bóle mięśni, obrzęk powiek z towarzyszącym zespołem
objawów alergicznych. Stałym elementem procesu chorobowego jest eozynofilia.
W listopadzie 2014r. wystąpiło 1 ognisko zachorowań na włośnicę w mieszkaniach
prywatnych, w miejscowościach Suliszewice, Bonin, Rynowo i Runowo Pomorskie na terenie
nadzorowanym przez PPIS w Łobzie. W toku dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że
42
od trzeciej dekady października 2014r. do momentu wystąpienia objawów chorobowych u
pierwszej osoby, spożywano mięso wieprzowe z zakupionej świni, które pochodziło z uboju
bez nadzoru weterynaryjnego. W próbkach mięsa mrożonego stwierdzono metodą
wytrawiania z zastosowaniem metody magnetycznego mieszania obecność włośni Trichinella
sp. Nadzorem epidemiologicznym objęto 20 osób, w tym 2 dzieci do 14 roku życia. W
ognisku tym zarejestrowano 8 przypadków zachorowań w tym 2 dzieci do 14 roku życia.
Hospitalizowano 4 osoby dorosłe. Rozpoznanie ustalono na podstawie typowego obrazu
klinicznego. Wystąpienie ogniska włośnicy spowodowało pogorszenie sytuacji
epidemiologicznej województwa bowiem współczynnik zapadalności wynosił 0,46 i był
wyższy niż w Polsce. W okresie 2014r. w Polsce zachorowały bowiem 32 osoby, co dało
współczynnik zapadalności 0,08 na 100 tysięcy mieszkańców. Liczbę zachorowań i
zapadalność na włośnicę w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014
przedstawia tabela 32.
Tab.32. Liczba zachorowań i zapadalność
Polska
na
włośnicę
w
Polsce
i
woj.
Liczba
Zapadalność
zachorowań
Lata
Liczba
zachorowań
Zapadalność
2010
51
0,13
-
-
2011
23
0,06
-
-
2012
1
0,00
-
-
2013
9
0,02
-
-
2014
32
0,08
8
0,46
1.1.11. Choroby przenoszone drogą płciową
Choroby przenoszone drogą płciową są nadal istotnym problemem
epidemiologicznym zwłaszcza, że rzeczywista ocena sytuacji epidemiologicznej jest trudna ze
względu na niedoszacowanie wynikające z niedopełniania przez lekarzy obowiązku
zgłaszalności. Zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (j. t. Dz. U. z 2013r. Nr 947, poz. 1570 z późn. zm.)
rejestracji oraz nadzorowi epidemiologicznemu podlegają zachorowania na kiłę, w tym także
kiła wrodzona i noworodków, rzeżączka, ziarnica weneryczna wywołana przez chlamydie i
inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez chlamydie. Ponadto na podstawie
art. 26 ust. 2 cytowanej ustawy istnieje obowiązek nałożony na lekarza/felczera
poinformowania osoby zakażonej o konieczności zgłoszenia się do lekarza jej partnera lub
partnerów seksualnych.
Od dnia 01 stycznia 2012r. na terenie woj. zachodniopomorskiego rejestrowanie
chorób przenoszonych drogą płciową należy do kompetencji właściwego Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Do tego czasu rejestrację prowadził Samodzielny
Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony w Szczecinie – Poradnia Dermatologiczna na
podstawie umowy z ZPWIS w Szczecinie.
Chlamydiozy i inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez
chlamydie – należą do najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Mogą objawiać
się jako nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej (NGU), zapalenie szyjki i/lub jamy
macicy, zapalenie jajowodów, zapalenie najądrzy, zapalenie w obrębie miednicy mniejszej
(PID), rzadziej o innej lokalizacji. U części chorych zakażenie to jest bezobjawowe i dotyczy
43
głównie młodych kobiet, u których nosicielstwo może być przyczyną niepłodności oraz
zakażeń okołoporodowych.
Rzeżączka jest chorobą przenoszoną drogą płciową o etiologii bakteryjnej,
powodującą zapalenie cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy i gardła. Może prowadzić
do bakteriemii jak również wywoływać zakażenia okołoporodowe u noworodków pod
postacią zapalenia oczu, które u dorosłych jest rzadkością.
Kiła jest długotrwałą chorobą ogólnoustrojową wywołana przez krętki Treponema
pallidum. Charakteryzują ją liczne objawy kliniczne, które występują w następujących po
sobie stadiach:
 kiła pierwotna – w miejscu wniknięcia krętka tworzy się zmiana pierwotna – twarda,
niebolesna, ograniczona, wrzodziejąca, która sama zanika;
 kiła drugorzędowa - pojawiają się objawy ogólne świadczące o uogólnieniu zakażenia;
 okres utajenia – testy serologiczne w kierunku kiły są dodatnie, a pacjenci nie mają
żadnych objawów klinicznych;
 kiła trzeciorzędowa - pojawiają się zmiany degeneracyjne i martwicze, które są
nieodwracalne. Objawy kliniczne mogą być bardzo różne i manifestować wiele schorzeń.
W tym stadium leczenie zwykle jest nieskuteczne.
Kiła może być przeniesiona przez łożysko na płód powodując wady wrodzone i
opóźnienie rozwoju wewnątrzmacicznego dziecka. Zapadalność na kiłę podobnie jak na
większość innych chorób przenoszonych drogą płciową z każdym rokiem wzrasta. Związane
jest to przede wszystkim ze zmianą obyczajowości seksualnej, ale także z przeświadczeniem,
że kiła już nie występuje. Zaprzestanie obligatoryjnych testów w kierunku kiły doprowadziło
do spadku diagnostyki, zarówno wśród ciężarnych jak i pozostałych obywateli, co w
konsekwencji spowodowało brak możliwości obiektywnej oceny skali problemu oraz pełnego
monitoringu chorób przenoszonych drogą płciową. Mniejsza liczba badań wiąże się z
pogorszeniem rejestracji, a tym samym występowaniem obiektywnych trudności w nadzorze
(m.in. nie ujawnianie partnerów seksualnych przez chorych, nie zgłaszanie się na leczenie
oraz leczenie w prywatnych podmiotach działalności leczniczej). Również brak środków na
szeroko pojętą profilaktykę i edukację seksualną nie poprawiają sytuacji w tym zakresie.
W tabelach 33 i 34 przedstawiono zachorowania w Polsce i w woj.
zachodniopomorskim na choroby przenoszone drogą płciową w ciągu ostatnich pięciu lat. O
fragmentaryczności danych świadczy fakt, że większość zachorowań na choroby przenoszone
drogą płciową w woj. zachodniopomorskim zgłaszana jest przez lekarzy ze Szczecina. Są
powiaty, w których w ciągu roku nie zgłoszono ani jednego zachorowania na powyższe
zachorowania. O obowiązku zgłaszania na choroby przenoszone drogą płciową często
zapominają lekarze prowadzący indywidualne i specjalistyczne praktyki lekarskie.
W 2014r. łącznie zgłoszono na terenie woj. zachodniopomorskiego 89 jednostek
chorobowych podlegających obowiązkowej rejestracji czyli o 26 przypadków zachorowania
więcej niż w roku 2013. Zdecydowana większość zachorowań na choroby przenoszone drogą
płciową w roku 2014 została zarejestrowana w powiecie szczecińskim – 45 przypadków.
Niepełne dane nie dają jednak możliwości rzetelnej oceny sytuacji epidemiologicznej w
zakresie zachorowalności na choroby przenoszone drogą płciową w regionie.
Tab.33. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na kiłę w Polsce i w woj.
Rok
Polska
woj.zachodniopomorskie
Kiła
Liczba
wrodzona i
zachorowań noworodków
(A50)*
zapadalność
Kiła wczesna
(A51)
Kiła późna, inna
i nieokreślona
(A53), (A52)
44
Polska
2010
Polska
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
2011
Polska
2012
Polska
2013
Polska
2014
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
Liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
liczba
zachorowań
zapadalność
18
659
255
4,36
1,73
0,67
0
36
3
0
2,13
0,18
14
655
286
3,60
1,70
0,74
0
37
2
0
2,15
0,12
32
677
284
8,28
1,76
0,74
1
21
2
6,26
1,22
0,12
18
816
442
4,85
2,12
1,15
0
23
5
0
1,34
0,29
20
672
536
5,39
1,75
1,39
1
32
21
6,41
1,86
1,22
* wskaźnik na 100 tys. urodzeń żywych zarejestrowanych wg stałego miejsca zamieszkania matki noworodka
Tab.34. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na inne choroby przenoszone
drogą płciową w Polsce i w woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014.
Polska
Rok
Liczba zachorowań Rzeżączka
(A54)
zapadalność
Polska
2010
Polska
2011
Polska
2012
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
0,77
301
0,79
10
0,59
298
0,77
4
0,23
733
1,90
3
0,17
Nieswoiste
zapalenie
cewki
moczowej
/NGU/ (A56)
1,36
539
1,41
59
3,48
319
0,83
13
0,75
314
0,81
62
3,60
Kłykciny
Kończyste
(A63.0)
Opryszczka
narządów
płciowych
(A60)
0,47
1145
3,0
68
4,02
966
2,51
45
2,61
1045
2,71
41
2,38
0
791
2,07
68
4,02
683
1,77
59
3,42
339
0,88
38
2,21
45
Polska
2013
Polska
2014
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
450
1,17
20
1,16
455
1,18
29
1,68
309
0,80
15
0,87
160
0,42
6
0,35
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
*0
* od 2013r. nie podlega zgłaszalności
1.1.12. Gruźlica
Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób ludzkości i stanowi poważny problem
zdrowia publicznego na wszystkich kontynentach. Jest to choroba zakaźna spowodowana
prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) i ma powinowactwo głównie do układu
oddechowego. Może jednak dotyczyć wszystkich tkanek i narządów. Źródłem zakażenia są
najczęściej osoby chore na gruźlicę. Nie ma objawów specyficznych dla gruźlicy, a
początkowe dolegliwości nie są uciążliwe lub w ogóle nie występują. Stąd też chorzy późno
zgłaszają się do lekarza, a w związku z tym choroba jest późno rozpoznawana. Aktualnie
choroba jest w większości przypadków wyleczalna poza trudnościami terapeutycznymi
wywołanymi zachorowaniami szczepami wielolekoopornymi. Największa zapadalność na
gruźlicę występuje w starszych grupach wieku.
Zgodnie z art. 34 i 40 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t. j. Dz. U. z 2013r. poz. 947 z późn. zm.) chorzy na
gruźlicę płuc w okresie prątkowania (również osoby z uzasadnionym podejrzeniem o
prątkowanie) podlegają obowiązkowej hospitalizacji, leczeniu, a osoby ze styczności z
chorymi na gruźlicę w okresie prątkowania podlegają nadzorowi epidemiologicznemu,
badaniom klinicznym i diagnostycznym.
Do dnia 31 grudnia 2011r. nadzór na zachorowaniami na gruźlicę w woj.
zachodniopomorskim sprawowała Poradnia Gruźlicy i Chorób Płuc w Szczecinie (od 2009r.
działająca przy Specjalistycznym Szpitalu im. A. Sokołowskiego przy ul. Sokołowskiego 11
w Szczecinie) na podstawie umowy zawartej przez ZPWIS w Szczecinie. Od 01.01.2012r.
rejestrowanie gruźlicy i nadzór epidemiologiczny przejęli właściwi Państwowi Powiatowi
Inspektorzy Sanitarni koordynowani przez ZPWIS w Szczecinie.
Nadzór nad zachorowaniami na gruźlicę jest utrudniony ze względu na brak
odpowiedniej ilości poradni zajmujących się leczeniem gruźlicy. W części przypadków
chorzy wypisani ze szpitali nie kontynuują leczenia ambulatoryjnego ze względu na odległość
do najbliższej poradni stąd też istotnym pozostaje bieżący monitoring sytuacji ze
szczególnym uwzględnieniem osób z kontaktu. W 2014r. nadzorem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej objęto 374 osoby z otoczenia chorych na gruźlicę tj. o 120 więcej niż w 2013r.
W tabeli 35 i na ryc.4 przedstawiono zachorowania na gruźlicę w Polsce i w woj.
zachodniopomorskim w ciągu ostatnich pięciu lat. Należy podkreślić, że woj.
zachodniopomorskie ma nieco lepszą sytuację epidemiologiczną w zakresie gruźlicy niż
Polska - wskaźnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców od 5 lat jest korzystniejszy, a
zapadalność niższa niż w Polsce. Na uwagę zasługuje jednak fakt, że w stosunku do roku
2013 wskaźnik zapadalności obniżył się o 2,22.
Tab.35. Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na gruźlicę w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2010 - 2014r.
46
Rok
Polska
Liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
liczba zachorowań
zapadalność
Polska
2010
Polska
2011
Polska
2012
Polska
2013
Polska*
2014
Wszystkie postacie W tym gruźlica
gruźlicy (A15-A19) płuc
7509
19,7
261
15,4
8478
22,0
292
16,9
7542
19,6
211
12,3
7250
18,8
238
13,8
6992
18,3
239
14,1
7879
20,5
271
15,7
7018
18,2
207
12,0
6835
17,8
230
13,4
199
11,58
195
11,35
*brak danych do dnia zamknięcia sprawozdania
Ryc.4. Współczynnik zapadalności na gruźlicę w Polsce i woj. zachodniopomorskim w
latach 2010-2014
Tab.36. Liczba zachorowań na gruźlicę w woj. zachodniopomorskim w 2014r. w
podziale na płeć, grupy wiekowe oraz miejsce zamieszkania
47
Gruźlica
w tym
Wyszczególnienie
wszystkie
postacie
WOJEWÓDZTWO
w tym:
Miasto
Wieś
Mężczyźni
Kobiety
Wg grup wiekowych
0-14
15-19
20-29
30-44
45-64
65 i więcej
199
razem
195
138
61
144
55
136
58
139
55
112
44
118
38
24
14
21
17
2
3
5
0
0
3
8
38
114
36
0
2
8
38
111
35
0
1
8
34
89
24
0
1
0
4
22
11
0
1
0
0
3
1
płucna
zakaźna
niezakaźna
155
40
innych
narządów
4
Największą ilość zachorowań na gruźlicę w 2014r. odnotowano w grupie wiekowej
45-64 lata tj. 114 osób i traka tendencja utrzymuje się od kilku lat. Większość zachorowań na
gruźlicę stanowili mężczyźni – 144 zachorowań oraz osoby zamieszkałe/zameldowane w
miastach – 138 przypadków. Większość przypadków zachorowań zarejestrowanych w 2014r.
stanowiły zgłoszenia z powiatu szczecińskiego – 53 przypadki, koszalińskiego – 37
przypadków
W związku ze zmianą sposobu rejestracji zachorowań na gruźlicę (według miejsca
rozpoznania zachorowania) od 2014r. przypadki zachorowań rejestrują właściwe powiaty
województwa zachodniopomorskiego, a nie jak do tej pory te powiaty, w których
zlokalizowane są poradnie leczenia gruźlicy i chorób płuc.
1.1.13. Decyzje administracyjne
W 2014r. w woj. zachodniopomorskim wydano w przypadku podejrzenia lub
rozpoznania zakażenia lub zachorowania na chorobę zakaźną 45 decyzji nakazujących
osobom podejrzanym lub osobom, u których rozpoznano zakażenie lub zachorowanie na
chorobę zakaźną, poddawanie się obowiązkom wynikającym z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5
grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z
2013r., poz. 947, z późn. zm.)
Wydane decyzje administracyjne dotyczyły w:
 31 przypadkach zatruć lub zakażeń salmonellą i związanego z tymi zakażeniami
zaniechania wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość
przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby;
 9 przypadkach zachorowań na gruźlicę lub styczności z chorym na gruźlicę i konieczności
poddawania się badaniom, leczeniu i hospitalizacji;
 3 przypadkach obowiązku poddania się konsultacji w Poradni Chorób Zakaźnych po
narażeniu na wściekliznę celem ustalenia wskazań do szczepień;
 2 przypadkach odsunięcia dzieci osoby chorej na WZWA od uczestnictwa w zajęciach
przedszkolnych.
48
Realizacja szczepień ochronnych w woj. zachodniopomorskim
Szczepienia okazały się najskuteczniejszym dotąd narzędziem zwalczania chorób
zakaźnych i przyczyniły się w znacznej mierze do istotnego zmniejszenia zachorowalności i
śmiertelności z powodu tych chorób. Poprzez szczepienia osiągnięto spektakularne sukcesy
eradykacji (wykorzenienia) niektórych chorób zakaźnych np. ospy prawdziwej,a dąży się do
eliminacji innych tj. poliomyelitis (choroby Heinego-Medina), odra czy różyczka. Masowe
szczepienia ludności Polski również doprowadziły do znacznego ograniczenia ryzyka
zachorowania m.in.na błonicę,tężec, wirusowe zapalenia wątroby typu B i gruźlicę u dzieci.
Antygen podany w postaci szczepionki prowadzi, podobnie jak w procesie
przechorowania, do powstania odporności przeciwzakaźnej. Odporność poszczepienna ma
istotne korzyści indywidualne dla pacjenta, ale także jej znaczenie analizuje się w wymiarze
populacyjnym, ze względu na tzw. odporność zbiorowiskową (populacyjną). Istotą tego
zjawiska jest zmniejszanie się szans na zachorowanie osób nieuodpornionych, przy wzroście
proporcji osób uodpornionych w populacji. Stąd konieczność edukowania społeczeństwa w
zakresie korzyści szczepień, zwłaszcza że tzw. „ruchy antyszczepionkowe” stanowią realne
zagrożenie dla odporności zbiorowiskowej uzyskanej poprzez szczepienia ochronne.
Uodpornienie czynne dzieci, młodzieży i osób dorosłych w Polsce prowadzone jest
w oparciu o realizację Programu Szczepień Ochronnych (PSO). Program ten ogłaszany jest
corocznie przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu, w Dzienniku
Urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia, publikowanego do końca 31
października roku poprzedzającego realizację Programu Szczepień Ochronnych - na
podstawie art. 17, ust. 11 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t. j. Dz. U. z 2013r. poz. 947 z późn.zm).
Szczepienia należą do najbardziej skutecznych metod zapobiegania chorobom
zakaźnym. W zakresie dostępności interwencji medycznych według wyników analizy „kosztskuteczność” szczepienia zajmują pierwszą pozycję wyprzedzając chociażby
wysokospecjalistyczne procedury medyczne czy farmakoterapię. Dziedzina ta rozwija się
bardzo dynamicznie z powodu postępu biologii molekularnej, jak również immunologii stając
się wyspecjalizowanym działem medycyny zwanym wakcynologią.
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na 2014 r. stanowiącym załącznik do
Komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 października 2013 r. w sprawie
Programu Szczepień Ochronnych na rok 2014 (Dz. Urz. MZ. z 2013r. poz. 43 z dnia 31
października 2013r.) obowiązkowym szczepieniom przeciw:
 gruźlicy, WZW typu b, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom
Haemophilus Influenzae typu b podlegają dzieci w 1 roku życia;
 błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, zakażeniom Haemophilus Influenzae typu b,
odrze, śwince i różyczce podlegają dzieci w 2 roku życia;
 błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis podlegają dzieci w 6 roku życia;
 odrze, śwince i różyczce podlegają dzieci w 10 roku życia;
 błonicy i tężcowi podlega młodzież w 14 roku życia;
 błonicy i tężcowi podlega młodzież w 19 roku życia;
 pneumokokom podlegają dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 roku życia cierpiące
na schorzenia i wybranych grup ryzyka określone w § 3 pkt 4 rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.
U. Nr 182, poz. 1086);
 ospie wietrznej podlegają dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka
zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń i dzieci z ich otoczenia, które
dotychczas nie chorowały na ospę wietrzną oraz dzieci do ukończenia 12 roku życia
narażone na zakażenie ze względów środowiskowych;
 tężcowi i wściekliźnie podlegają osoby ze wskazań indywidualnych w związku z
ekspozycją na zakażenie;
1.2.
49


WZW typu B podlegają osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie;
ponadto dzieci i młodzież, które nie zostały wcześniej zaszczepione zgodnie z
obowiązującym programem szczepień ochronnych.
W 2014 r. PSO na terenie woj. zachodniopomorskiego realizowany był przez 352
świadczeniodawców w 461 gabinetach szczepień (stan na dzień 15 kwietnia 2014r.) w
tym m.in. w:
 21 oddziałach noworodkowych;
 16 izbach przyjęć lub Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych;
 8 oddziałach chirurgicznych;
 4 poradniach chirurgicznych;
 49 gabinetach szczepień dla dzieci i młodzieży;
 291 gabinetach szczepień wspólnych dla dzieci , młodzieży i osób dorosłych;
 49 gabinetach szczepień dla osób dorosłych;
 4 w szkołach podstawowych, gimnazjach i liceach;
 1 uczelni wyższej;
 3 poradniach profilaktyki wścieklizny;
 4 stacjach dializ;
 8 poradniach zakładowych;
 3 innych gabinetach szczepień.
U świadczeniodawców znajdowało się 896424 kart uodpornienia (stan na dzień 31
grudnia 2014 r.) w tym 313651 kart uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 r. ż.
Liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży od 0 - 20 roku życia zmniejszyła się w
stosunku do roku ubiegłego o 7105 kart.
Pielęgniarki wykonujące obowiązkowe szczepienia ochronne miały ukończony w
ramach doskonalenia zawodowego specjalistyczny kurs w tym zakresie i były na bieżąco
szkolone w trakcie kontroli przez pracowników Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Szczepienia obowiązkowe u dzieci i młodzieży oraz osób narażonych w sposób
szczególny na zakażenie były realizowane przy użyciu preparatów szczepionkowych
finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.
W ramach nadzoru nad realizacją szczepień ochronnych w 2014r. pracownicy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej przeprowadzili 924 kontrole w podmiotach działalności
leczniczej, w obrębie których funkcjonują gabinety wykonujące szczepienia ochronne (z
uwzględnieniem oddziałów noworodkowych). Skontrolowane gabinety szczepień spełniają
wymagania jakim powinny odpowiadać gabinety o charakterze zabiegowym. W gabinetach
szczepień stwierdzono 78 uchybień, w tym m. in. w:
 7 gabinetach szczepień braki i opóźnienia w terminach realizacji szczepień;
 4 gabinetach szczepień nieprawidłowości w dokumentacji szczepień;
 5 gabinetach szczepień nieprawidłowości w zakresie warunków przechowywania
preparatów szczepionkowych;
 20 gabinetach szczepień nieprawidłowości w zakresie sprawozdawczości;
 18 gabinetach szczepień brak lub niekompletne procedury;
 24 gabinetach szczepień inne nieprawidłowości.
W każdym przypadku wydane zostały zalecenia bieżące z terminem ich realizacji.
Ponadto w 2014r. pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydali 3 decyzje
administracyjne nakładające obowiązek zapewnienia prawidłowych warunków:
 sanitarno – technicznych w 2 gabinetach szczepień;
 przechowywania preparatów szczepionkowych w 1 gabinecie szczepień.
Szczepienia zalecane określone w części II Programu Szczepień Ochronnych są
wykonywane przez świadczeniodawców, z którymi NFZ zawarł umowy o udzielanie tych
świadczeń oraz dodatkowo w 6 prywatnych punktach szczepień ochronnych tj. w:
50






NZOZ ,,MEDICOVER” Sp. z o. o. w Szczecinie ul. Malczewskiego 26;
Spółdzielnia Pracy Lekarzy ,,Medicus” w Szczecinie Pl. Zwycięstwa 1;
Ratownictwo ,,Falk” Sp. z o. o. w Szczecinie ul. Narutowicza 13 e;
Ośrodek Medycyny Pracy Kołobrzeg, ul. Kupiecka 5a/33;
NZOZ LUXMED w Szczecinie al. Niepodległości 44;
NZOZ ,,PRAMED” w Szczecinie al. Wyzwolenia 7.
Ponadto szczepienia obowiązkowe i zalecane dla osób wyjeżdżających za granicę były
wykonywane w 12 gabinetach szczepień na terenie województwa tj.:
 Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie;
 Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Świnoujściu;
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Medycyny Rodzinnej w Szczecinie,
ul. Chopina 22;
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia Medycyny Rodzinnej w Szczecinie, ul.
Kadłubka 10 – 11;
 Spółdzielnia Pracy Lekarzy,,Medicus” w Szczecinie Pl. Zwycięstwa 1;
 Przychodnia Medyczna ,, PRAMED” w Szczecinie ul. Wyzwolenia 7;
 Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy Zachodniopomorskie Centrum Leczenia i
Profilaktyki w Szczecinie, ul. Bolesława Śmiałego 33;
 Ośrodek Medycyny Pracy w Kołobrzegu, ul. Kupiecka 5a / 33;
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Przychodnia Medycyny Rodzinnej ,,SALUS”
Przecław;
 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w
Koszalinie, Poradnia Medycyny Podróży w Szczecinie ul. Szpitalna 2;
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Szczecinie, ul. Batalionów Chłopskich 38;
 Przychodnia Portowa Sp. z o.o. Certyfikowany Ośrodek Medycyny Podróży w
Szczecinie, ul. Energetyków 2.
Zgodnie z zaleceniami Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych oferta szczepień dot.
osób wyjeżdżających za granicę, zwłaszcza do krajów strefy tropikalnej, w celu profilaktyki
występujących tam endemicznie chorób. Przed wyjazdem do niektórych krajów konieczne
było okazanie Międzynarodowej Książeczki Szczepień z wpisem dokonanym przez jednostki
do tego uprawnione. Szczepienia dla osób podróżujących są odpłatne, jeżeli jednak wyjazd
wiąże się z wykonywanym zawodem, profilaktyka ta finansowana była zgodnie z zasadami
dotyczącymi wszystkich szczepień pracowniczych.
W zależności od rejonu, do którego planowana była podróż, wykonywane były
następujące szczepienia przeciw:
 żółtej gorączce;
 błonicy;
 tężcowi;
 cholerze;
 durowi brzusznemu;
 WZW typu A;
 WZW typu B;
 poliomyelitis;
 japońskiemu zapaleniu mózgu;
 kleszczowemu zapaleniu mózgu;
 zakażeniom N. meningitidis – przed wyjazdem do strefy endemicznej;
 wściekliźnie – zalecane tylko u osób narażonych na zakażenie (z uwagi na rodzaj
wykonywanej pracy, podróż w tereny, gdzie nie jest możliwe otrzymanie pomocy
medycznej w ciągu 24 godzin).
51
Szczepienie przeciw żółtej gorączce było obowiązującym w krajach, gdzie ta choroba
występuje (zwłaszcza do niektórych krajów Afryki i Azji Południowej). Szczepienie powinno
być wpisane do Międzynarodowej Książeczki Szczepień przez uprawniony punkt szczepień.
Szczepienie jest ważne przez 10 lat począwszy od 10 dnia po szczepieniu.
Natomiast szczepienia poekspozycyjne przeciw wściekliźnie wykonywane były w
Specjalistycznych Poradniach Chorób Zakaźnych w:
 Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Szczecinie;
 Szpitalu Wojewódzkim w Koszalinie;
 107 Szpitalu Wojskowym z Przychodnią w Wałczu.
Konsultacje specjalistyczne z zakresu szczepień ochronnych udzielane są w
Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Szczecinie przy ulicy ul.
Arkońska 4 w:


Poradni Chorób Zakaźnych dla Osób Dorosłych;
Poradni Chorób Zakaźnych dla Dzieci.
Poradnie konsultacyjne nie wykonują szczepień. W 2014r. opóźnione szczepienia przeciw
gruźlicy wykonywane były w gabinetach szczepień medycyny rodzinnej.
Ocenę realizacji w 2014 r. Programu Szczepień Ochronnych przeprowadzono w oparciu o
analizę danych zawartych w rocznych sprawozdaniach ze szczepień ochronnych Mz-54
sporządzonych przez świadczeniodawców prowadzących szczepienia.
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom w 2014r.
na terenie woj. zachodniopomorskiego obrazuje tabela nr 37.
52
Tab.37. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom w 2014 r. na terenie woj. zachodniopomorskiego
2 r. ż. rocznik 2013
13-14
mż
podst.
SŁAWNO
STARGARD
SZCZ.
SZCZECINEK
SZCZECIN
ŚWIDWIN
ŚWINOUJŚCIE
WAŁCZ
98,0
97,0
98,6
99,8
99,2
97,8
96,3
97,1
99,0
100,0
97,7
99,5
98,2
98,6
98,4
98,4
45,5
38.0
47,8
42,8
53,7
44,2
45,5
45,9
45,4
43,1
43,8
40,2
33,0
39,7
50,1
43,7
48,4
45,1
47,3
40,1
41,9
49,8
44,6
41,5
43,6
48,4
42,8
53,9
41,1
39,4
46,1
45,6
54,2
42,8
37,7
43,1
40,9
48,6
41,9
50,7
63,2
56,7
57,6
56,6
73,0
63,5
56,4
67,6
56.8
58,4
61,1
57,6
63,7
55,4
61,3
56,5
64,5
53,8
55,9
57,4
63,2
56,7
57,6
56,6
73,0
63,2
56,4
67,6
56.8
58,4
61,1
57,6
63,7
55,4
61,3
56,5
64,5
53,8
55,9
57,4
63,2
56,7
57,6
56,5
73,0
63,5
56,4
67,6
56.8
58,4
61,1
57,6
63,7
55,4
61,3
56,5
64,5
53,8
56,2
57,4
63,2
56,7
57,6
56,6
73,0
63,5
56,4
67,6
56.8
58,4
61,1
57,6
63,7
55,4
61,3
56,5
64,5
53,8
56,2
57,4
100,0
99,5
98,6
99,0
99,4
99,4
100,0
100,0
99,5
100,0
99,2
99,3
100,0
100,0
99,4
99,7
98,3
99,5
100,0
98,7
KOŁOBRZEG
96,4
POM.
98,2
DRAWSKO
97,7
2,2
1,1
0,8
0,5
3,6
0,5
1,2
0,6
0,5
1,5
1,0
7,1
0,3
3,6
6,6
1,7
4,5
0,2
2,0
0,6
97,8
98,4
99,0
98,9
96,4
99,2
98,8
99,4
99,3
98,5
98,5
92,7
99,7
96,4
93,1
98,0
93,0
99,8
98,0
98,7
88,5
88,5
89,6
87,6
75,1
85,6
84,4
85,3
87,3
83,8
86,6
82,0
90,3
84,6
87,5
86,8
87,7
90,2
87,0
89,5
Pierwotne
5 1 ,0
4 8 ,0
5 1 ,2
4 7 ,7
5 1 ,2
4 7 ,7
5 1 ,2
4 7 ,7
8 7 ,3
8 7 ,3
8 7 ,3
45,1
43,7
57,5
46,3
50,0
50,1
58,8
54,1
55,5
39,3
48,5
45,0
43,7
38,6
43,7
50,8
56,8
59,5
53,0
48,8
54,2
55,1
42,1
52,8
49,8
49,3
41,1
45,2
43,7
60,7
50,1
53,4
55,4
61,4
56,0
48,3
41,1
40,2
47,0
50,3
45,1
43,7
57,5
46,3
51,1
50,1
58,8
54,1
55,5
49,3
48,5
45,0
43,7
38,6
43,7
50,8
56,8
59,5
53,0
48,8
54,2
55,1
42,1
52,8
48,7
49,3
41,1
45,2
43,7
50,0
50,1
53,4
55,4
61,4
56,0
48,3
41,1
40,2
47,0
50,3
45,1
43,7
57,5
46,3
51,1
50,1
58,8
54,1
55,5
49,3
48,5
45,0
43,7
38,6
43,7
50,8
56,8
59,5
53,0
48,8
54,2
55,1
42,1
52,8
48,7
49,3
41,1
45,2
43,7
50,0
50,1
53,4
55,4
61,4
56,0
48,3
41,1
40,2
47,0
50,3
45,1
43,7
57,5
46,3
51,1
50,1
58,8
54,1
55,5
49,3
48,5
45,0
43,7
38,6
43,7
50,8
56,8
59,5
53,0
48,8
54,2
55,1
42,1
52,8
48,7
49,3
41,1
45,2
43,7
50,0
50,1
53,4
55,4
61,4
56,0
48,3
41,1
40,2
47,0
50,3
87,9
85,3
85,2
90,9
87,6
92,7
89,8
87,4
91,3
95,6
93,1
80,6
96,5
90,5
96,3
94,0
77,5
85,1
94,0
85,8
87,9
85,3
85,2
90,9
87,6
92,7
89,8
87,4
91,3
95,6
93,1
80,6
96,5
90,5
96,3
94,0
77,5
85,1
94,0
85,8
87,9
85,3
85,2
90,9
87,6
92,7
89,8
87,4
91,3
95,6
93,1
80,6
96,5
90,5
96,3
94,0
77,5
85,1
94,0
85,6
9 9 ,8
100,0
99,8
100,0
99,9
100,0
99,9
100,0
100,0
100,0
100,0
99,8
100,0
99,7
100,0
100,0
99,4
99,6
100,0
100,0
100,0
z I dawką
1 0 ,3
9,4
6,3
4,3
4,5
7,2
3,6
5,1
10,8
13,3
2,8
4,6
17,6
2,2
11,1
3,0
2,5
19,1
10,8
0,3
16,8
z II
dawkami
8 9 ,5
90,5
93,5
95,7
95,4
92,7
96,2
94,9
89,2
86,7
97,2
95,2
82,4
97,5
88,9
97,0
96,9
80,5
89,2
99,6
83,1
Pierwotne
Błonica, tężec
Uzupełniające
Pierwotne
Krztusiec
Uzupełniające
Pierwotne
Poliomyelitis
Uzupełniające
Błonica, tężec
Krztusiec
Poliomyelitis
Ogółem objętych
szczepieniami
w tym
Odra,
świnka,
różyczka
99,7
8 6 ,6
Uzupełniające
10 r.ż.
rocznik
2005
9 8 ,2
4 5 ,4
4 3 ,6
6 0 ,8
6 0 ,8
6 0 ,8
6 0 ,8
9 9 ,2
2 ,6
9 6 ,6
Odra, świnka,
różyczka
H.influenzae
6 r. ż.
roczn.
2009
I dawka
przypom
inająca
PYRZYCE
Uzupełniające
POLICE
Pierwotne
WZW typu B
MYŚLIBÓRZ
H. influenzae
Gruźlica
ŁOBEZ
Poliomyelitis
KOSZALIN
Krztusiec
KAMIEŃ POM.
pierwotne
Błonica, tężec
GRYFINO
Uzupełniające
GRYFICE
Pierwotne
WZW typu
„B”
GOLENIÓW
Gruźlica
wojew.
zachodnio
pomorskie
CHOSZCZNO
Szczepienia przeciw
BIAŁOGARD
Rocznik
Odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom
14 r. ż.
rocznik 2001
Błonica, tężec
II dawka przyp.
9 1 ,2
94,2
96,1
96,9
96,6
92,6
97,4
98,7
85,5
85,5
96,9
97,3
83,4
98,6
93,2
97,6
97,9
82,8
92,0
100,0
89,5
III dawka przypominająca
Błonica, tężec
8 6 ,9
83,7
89,4
90,1
91,2
80,9
93,2
83,6
80,6
88,8
94,5
92,9
81,3
93,1
82,5
96,1
94,0
77,4
91,6
94,6
92,5
53
W 2014 r. na terenie woj. zachodniopomorskiego odsetek zaszczepionych dzieci w 1 r. ż. i
2 r. ż. był nieco niższy niż w roku ubiegłym. Natomiast w pozostałych rocznikach
podlegających szczepieniom ochronnym odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży był
porównywalny w stosunku do roku ubiegłego. Nadal utrzymuje się zbyt niski odsetek
zaszczepionych dzieci i młodzieży przeciwko:
 wzw typu B (dawka uzupełniająca) w 1 r. ż. – 43,6% (od 37,7% do 54,2%);
 odrze, śwince i różyczce w 13 – 14 m. ż. – 86,6% (od 75,1% do 90,3%);
 błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (dawka uzupełniająca) w 2 r. ż. – 47,7% (od
40,2% do 61,4%);
 zakażeniom Haemophilus influenzae typu b (dawka uzupełniająca) w 2 r. ż. – 48,0% (od
40,2% do 61,4%);
 błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (I dawka przypominająca) w 6 r. ż. – 87,3%
(od 77,5% do 96,5%);
 odrze, śwince i różyczce w 10 r. ż. (II dawka) – 89,5% (od 80,5% do 99,6%)
 błonicy, tężcowi (II dawka przypominająca) w 14 r. ż. – 91,2% (od 82,8% do 100%);
 błonicy i tężcowi (III dawka przypominająca) w 19 r. ż. – 86,9% (od 77,4% do 94,6 %).
Przyczyny zbyt niskiego odsetka zaszczepienia dzieci i młodzieży są analogiczne do lat
ubiegłych m. in.
 nieterminowa realizacja przez świadczeniodawców obowiązkowego programu szczepień
ochronnych;
 nieterminowe zgłaszanie się opiekunów prawnych z dziećmi na obowiązkowe szczepienia
ochronne;

wdrożenie szczepień według ułożonego przez lekarza indywidualnego kalendarza szczepień;

uchylanie się rodziców lub opiekunów prawnych od obowiązku poddania dziecka
szczepieniom ochronnym;
 czasowe lub stałe przeciwwskazania do szczepień ochronnych;
 występująca na naszym terenie znaczna migracja ludności;
 powroty dzieci, które przez pewien czas przebywały poza granicami kraju ;
 przechowywanie w kartotece szczepień kart uodpornienia dzieci przebywających obecnie
poza granicami kraju.
W 2014 r. w części roczników nie podlegających obowiązkowym szczepieniom
ochronnym zmienił się stan uodpornienia dzieci i młodzieży m.in. przeciwko wzw typu „B”,
błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, odrze, śwince i różyczce, Haemophilus
influenzae typu b oraz uległa zmianie liczba dzieci i młodzieży nie objętych szczepieniami w
stosunku do roku ubiegłego.
W rocznikach 2004 - 1997 znacznie zwiększyła się liczba dzieci i młodzieży:
 objętych szczepieniami p/ odrze, śwince i różyczce,
 z dwoma dawkami szczepionki skojarzonej p/odrze, śwince i różyczce, w stosunku do
liczby wykazanej w sprawozdaniu za rok 2013, co związane jest z sukcesywnym
uzupełnianiem II dawki szczepionki u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996r.
W porównaniu do roku 2013 wzrosła liczba niemowląt nie objętych szczepieniami przeciw
gruźlicy w 1 roku życia - tabela nr 38.
Tab.38. Liczba niemowląt nie objętych szczepieniami przeciw gruźlicy w 1 roku życia w
latach 2010 – 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego.
54
Rok
Liczba niemowląt
nie objętych szczepieniami
przeciw gruźlicy
w 1 roku życia
2010
2011
2012
2013
2014
204
199
211
241
254
W 2014 r. zaszczepiono przeciw gruźlicy 14504 dzieci, w tym:
 14120 dzieci z rocznika 2014;
 228 dzieci rocznika 2013 od 14 dnia życia do 12 miesiąca życia;
 156 dzieci w wieku > 12 m. ż. do ukończenia 15 lat.
Nie objęto szczepieniami przeciw gruźlicy 366 dzieci, w tym:
 254 dzieci z rocznika 2013;
 112 dzieci z rocznika 2012.
W roku 2014 w stosunku do roku 2013 spadła liczba dzieci zaszczepionych przeciwko
zakażeniom Streptococcus pneumoniae. W 2013r. zaszczepiono 8055 osób, a w 2014r. 7767
osób, w tym 7231 dzieci w przedziale wiekowym 0 - 4 lata. Szczepienia przeciw zakażeniom
Streptococcus pneumoniae u dzieci z grup ryzyka były realizowane przy użyciu bezpłatnych
preparatów szczepionkowych w ramach szczepień obowiązkowych osób narażonych w
sposób szczególny na zakażenie.
Systematycznie rośnie liczba osób uodpornionych przeciw ospie wietrznej. W 2013r.
zaszczepiono 2388 osób, a w 2014r. 3738 osób. W zdecydowanej większości szczepienia te
wykonywane były u dzieci uczęszczających do żłobka, które ze względów środowiskowych
w sposób szczególny narażone są na zakażenie, przy użyciu preparatu szczepionkowego
finansowanego ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.
Ponadto w stosunku do roku ubiegłego znacząco wzrosła liczba osób poddających się
szczepieniom przeciw tężcowi. W 2013r. zaszczepiono 14074 osoby, a w 2014r. 18627
osoby. W większości szczepienia te wykonywane były ze wskazań indywidualnych w
związku z ekspozycją na zakażenie. Szczepienie stosowano również profilaktycznie, jako
zalecane w związku z wykonywaną pracą i u osób wyjeżdżających zagranicę.
Na terenie woj. zachodniopomorskiego realizowane były również szczepienia zalecane
m.in. przeciw grypie, zakażeniom Neisseria meningitidis, zakażeniom ludzkim wirusem
brodawczaka ludzkiego, WZW typu A, WZW typu B, zakażeniom Haemophilus influenzae
typu b, poliomyelitis, cholerze, kleszczowemu zapaleniu mózgu, błonicy, tężcowi, krztuscowi
durowi brzusznemu, biegunce rotawirusowej, żółtej gorączce, zakażeniom Streptococcus
pneumoniae, ospie wietrznej oraz reekspozycyjne szczepienia przeciw wściekliźnie
niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia.
W 2014r. w stosunku do roku 2013 wzrosła liczba osób poddających się szczepieniom
zalecanym, przeciw krztuścowi, zakażeniom Haemophilus influenzae typu b, cholerze,
zakażeniom ludzkim wirusem brodawczaka oraz wykonanych preekspozycyjnych szczepień
przeciw wściekliźnie.
Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się wzrost liczby osób poddających się
szczepieniom zalecanym przeciw durowi brzusznemu, kleszczowemu zapaleniu mózgu,
zakażeniom Neisseria meningitidis,poliomyelitis, biegunce rotawirusowej.
Ponadto w porównaniu do roku 2013 spadła liczba osób poddających się uodpornieniu
przed sezonem epidemicznym grypy oraz szczepieniom przeciw błonicy, żółtej gorączce
odrze, śwince i różyczce, WZW typu A.
Wzorem lat ubiegłych wytypowane grupy osób poddano szczepieniom przeciw grypie,
ludzkiemu wirusowi brodawczaka, pneumokokom, WZW typu A, WZW typu B,
kleszczowemu zapaleniu mózgu, durowi brzusznemu i tężcowi finansowanym przez jednostki
samorządowe i pracodawców.
55
Liczbę zakupionych preparatów szczepionkowych i osób objętych w roku 2014 szczepieniami
finansowanymi przez jednostki samorządowe, inne jednostki i pracodawców obrazuje tabela
39.
Tab. 39. Liczba zakupionych preparatów szczepionkowych i osób objętych w roku 2014
szczepieniami finansowanymi przez jednostki samorządowe, inne jednostki i
pracodawców
Teren Instytucja finansująca
zakup szczepionki
Szczepionka przeciw
Grypie TYPHIM TT WZW WZW KZM HPV Prevenar
Vi TYT
A
B
13
2 Starostwa Powiatu:
- Drawsko Pom.
- Świdwin
6. - Urzędów
Liczba
Miejskich:
zakupionych
17865
- Szczecin
dawek
- Koszalin
szczepionki
- Świnoujściu
- Międzyzdroje
- Świdwin
- Szczecinek
7 – Urzędów Miasta i
Gminy:
- Chojna
- Dobrzany
- Dziwnów
- Kołobrzeg
- Kamień Pom.
- Połczyn Zdrój
- Suchań
11 - Urzędów Gmin:
- Banie
- Będzino
- Golczewo
- Mielno
Liczba
- Nowe Warpno
zaszczepionych 17644
- Osina
osób
- Police
- Kołbaskowo
- Stara Dąbrowa
- Stepnica
- Rewal
4 - inne:
- MOPS Stargard
Szczeciński
- SGZOZ Warnice
- Klub Sportowy
"Spójnik"
- Rotary Club
Liczba
40 pracodawców w
zakupionych
tym:
529
- 7 z ochrony zdrowia dawek
szczepionki
(zakupiono 108
-
-
-
-
-
1624
265
-
-
-
-
-
662
265
108
193
154
184
-
-
243
56
dawek szczepionek
p/grypie i
zaszczepiono 108
pracowników)
Liczba zakupionych
dawek szczepionki
Liczba
zaszczepionych osób
Liczba
zaszczepionych
osób
529
108
101
18394
108
193
18173
108
101
132
93
76
-
-
154
243
184
1624
265
132
93
76
662
265
Realizację wybranych szczepień zalecanych i obowiązkowych osób narażonych w sposób
szczególny na zakażenia w latach 2010–2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego obrazuje
tabela 40.
Tab.40. Realizacja wybranych szczepień zalecanych i obowiązkowych osób narażonych
w sposób szczególny na zakażenia w latach 2010–2014 na terenie woj.
zachodniopomorskiego.
Liczba zaszczepionych wg choroby, przeciw której szczepienie wykonano w latach 2010 - 2014
Rok
2010
2011
2012
2013
2014
Dur brzuszny
Błonica
Tężcowi
Kleszczowe zapalenie mózgu
Grypie
Żółta gorączka
Odrze , śwince i różyczce
WZW typu A
Zakażenia Streptococcus pneumoniae
Zakażenia
Neisseria meningitidis
725
442
10889
1454
65463
1487
86
1120
8288
742
567
11574
1139
61367
1240
45
1605
7470
5103
790
686
13033
842
49523
1223
34
1395
7874
1100
1061
14074
920
54411
1633
142
2235
8055
1230
844
18627
1014
50591
1112
99
1978
7767
918
996
1273
1427
Ospa wietrzna
Biegunka rotawirusowa
Zakażenia
wirusem brodawczaka ludzkiego
Wścieklizna – szczepienia
profilaktyczne
Zakażenia Haemophilus influenzae
typu b
Poliomyelitis
Cholera
Krztusiec
w tym
907
szczepień
zalecanych
1162
2107
1769
1159
2718
1199
2118
2426
935
2388
2702
745
3738
3192
1123
18
24
67
56
67
119
104
80
32
146
50
-
447
2
195
623
17
326
141
56
40
19
Brak danych
Istotny wpływ na liczbę wykonanych szczepień zalecanych mają trwające od wielu
lat działania edukacyjne promujące te szczepienia, wzrastająca dostępność preparatów
szczepionkowych, sytuacja epidemiologiczna w zakresie niektórych chorób zakaźnych i
udział mediów w nagłośnieniu określonej problematyki zdrowotnej, rosnąca liczba i
częstotliwość wyjazdów zagranicznych, a także objęcie wytypowanych grup osób
szczepieniami zalecanymi finansowanymi w szczególności przez jednostki samorządowe oraz
pracodawców.
57
Od 2003r. istnieje obowiązek zgłaszania i rejestracji niepożądanych odczynów
poszczepiennych. Niepożądany odczyn poszczepienny – NOP (adverse event following
immunization –AEFI) to niepożądany objaw chorobowy pozostający w związku czasowym
z wykonanym szczepieniem. Z wyjątkiem odczynów po szczepieniu BCG, za związane
czasowo ze szczepieniem uznaje się zaburzenia stanu zdrowia, które wystąpiły w okresie 4
tygodni po podaniu szczepionki. Mogą one być wynikiem:
 indywidualnej reakcji organizmu człowieka na podanie szczepionki;
 błędu wykonania szczepionki lub błędu podania szczepionki;
 zjawisk od szczepienia niezależnych, a tylko przypadkowo pojawiających się po
szczepieniu.
Podanie szczepionki związane jest z ryzykiem wystąpienia ciężkiego, poważnego lub
łagodnego niepożądanego odczynu poszczepiennego. Kwalifikacja NOP-ów określona jest w
Rozporządzeniu MZ z dnia 21.12.2010r. w sprawie niepożądanych odczynów
poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania (Dz. U. Nr 254, poz. 1711).
W 2014 r. do Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie woj. zachodniopomorskiego
zarejestrowano łącznie 58 niepożądanych odczynów poszczepiennych (tj. o 26 więcej niż w
2013 r.), w tym:
 2 ciężkie NOP;
 2 poważne NOP;
 54 łagodne NOP.
Należy podkreślić, że odsetek NOP-ych w populacji dzieci i młodzieży od 0-20 r. ż. w
2014r. wynosił 0,02. Liczbę zgłoszonych NOP w latach 2011 – 2014 na terenie województwa
zachodniopomorskiego wg przesłanych formularzy obrazuje tabela 41. Natomiast liczbę
zgłoszonych NOP w roku 2014 na terenie województwa zachodniopomorskiego - wg
szczepionek, po których wystąpił NOP przedstawia tabela 42.
Powyższe liczby odzwierciedlają częstość występowania, rozpoznania i zgłaszania w
naszym regionie niepożądanych odczynów poszczepiennych, nie są natomiast bezpośrednim
wskaźnikiem odczynowości poszczególnych szczepionek, do czego niezbędne są analizy
porównawcze. Hospitalizowano 10 dzieci, w tym:





1 dziecko z powodu temperatury 39,0°C, nasilonego odczynu w miejscu wstrzyknięcia o
średnicy 3 – 5 cm, ciągłego płaczu, po szczepieniu przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi,
poliomyelitis oraz zakażeniu Haemophilus Influenzae typu b, szczepionką DTP z
komponentem komórkowym, Imovax Polio oraz Act-HIB;
1 dziecko z powodu epizodu drgawek, nieutulonego płaczu niepokoju i braku apetytu po
szczepieniu przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, wirusowemu zapaleniu
wątroby typu B oraz zakażeniu Haemophilus Influenzae typu b, szczepionką Infanrix –
IPV + Hib z komponentem celularnym i Hepavax - Gene;
1 dziecko z powodu temperatury 38,5°C - 40,4°C nasilonego odczynu w miejscu
wstrzyknięcia o średnicy większej niż 10 cm po szczepieniu przeciw zakażeniu
Streptococcus pneumoniae, szczepionką Prevenar 13;
1 dziecko z powodu epizodu drgawek po szczepieniu przeciw błonicy, tężcowi,
krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz zakażeniu Haemophilus
Influenzae typu b, szczepionką DTP z komponentem komórkowym, Hepavax – Gene oraz
Act-HIB;
dziecko z powodu epizodu hipotensyjno – hiporeaktywnego i drgawek po szczepieniu
przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, szczepionką Hepavax – Gene;
58

1 dziecko z powodu temperatury 40,0°C ,wymiotów i biegunki po szczepieniu przeciw
zakażeniu Streptococcus pneumoniae, szczepionką Prevenar 13;
 1 dziecko z powodu powiększonych węzłów chłonnych o łącznym wymiarze 2x2,5cm. po
szczepieniu przeciw gruźlicy , szczepionką BCG;
 1 dziecko z powodu gorączki, nieutulonego płaczu i niepokoju po szczepieniu przeciw
błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitia oraz zakażeniu Haemophilus Influenzae typu
b, szczepionką DTP z komponentem komórkowym, Imovax Polio oraz Hiberix;
 1 dziecko z powodu obniżenia napięcia mięśniowego, nadmiernej wiotkości prawej
kończyny górnej oraz osłabienia odruchu chwytnego po szczepieniu przeciw błonicy,
tężcowi, krztuścowi, rotawirusom, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz zakażeniu
Haemophilus Influenzae typu b i zakażeniu Streptococcus pneumoniae, szczepionką DTP
z komponentem komórkowym, Rotarix, Euvax B, Hiberix oraz Prevenar 13;
 1 dziecko z powodu temperatury 38,4°C epizodu bladości , drgawek i napięcia
mięśniowego po szczepieniu przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis oraz
zakażeniu Haemophilus Influenzae typu b, szczepionką DTP z komponentem
komórkowym, Imovax Polio oraz Hiberix.
Tab. 41. Liczba zgłoszonych NOP w latach 2011–2014 na terenie woj.
zachodniopomorskiego - wg przesłanych formularzy.
Hospitalizacje
Zgony
Ogółem
Hospitalizacje
Zgony
Ogółem
Hospitalizacje
Zgony
Ogółem
Hospitalizacje
Zgony
ciężki
poważny
łagodny
ciężki
poważny
łagodny
ciężki
poważny
łagodny
2014r.
łagodny
2013r.
poważny
2012r.
ciężki
2011r.
10
-
-
10
1
-
23
-
3
20
4
-
32
1
2
29
4
-
58
2
2
54
10
-
Białogard
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
Choszczno
1
-
-
1
-
-
2
-
1
1
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Drawsko
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Goleniów
2
-
-
2
-
-
4
-
-
4
1
-
2
-
-
2
-
-
1
-
-
1
-
-
Gryfice
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Gryfino
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
2
-
-
2
-
-
7
-
-
7
1
-
Łobez
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
-
-
2
1
-
Kamień
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
-
-
2
2
-
Kołobrzeg
-
-
-
-
-
-
2
-
-
2
-
-
2
-
-
2
-
-
2
-
1
1
1
-
Koszalin
-
-
-
-
-
-
3
-
-
3
-
-
4
-
1
3
1
-
6
-
-
6
-
-
Myślibórz
1
-
-
1
-
-
3
-
-
3
-
-
2
-
-
2
-
-
2
-
-
2
-
-
Police
3
-
-
3
1
-
-
-
-
-
-
-
7
-
-
7
-
-
5
-
1
4
-
-
Pyrzyce
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Sławno
-
-
-
-
-
-
1
-
1
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Stargard
1
-
-
1
-
-
3
-
-
3
-
-
2
-
-
2
1
-
7
1
-
6
1
-
Szczecinek
2
-
-
2
-
-
-
-
-
-
-
-
3
-
-
3
-
-
5
-
-
5
-
-
Szczecin
-
-
-
-
-
-
2
-
1
1
1
-
5
1
1
3
2
-
14
1
-
13
4
-
Świdwin
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-
-
2
-
-
2
-
-
Świnoujście
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
-
-
1
-
-
Wałcz
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3
-
-
3
-
-
1
-
-
1
-
-
woj.
zachodniopomorskie
w tym
Ogółem
PSSE
w tym
w tym
w tym
59
Tab. 42. Liczba zgłoszonych NOP w roku 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego- wg
szczepionek, po których wystąpił NOP
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
28.
29.
Preparat szczepionkowy
DTP z komponentem komórkowym
DTP z komponentem komórkowym, Imovax Polio
oraz Act-HIB;
DTP z komponentem komórkowym, Hepavax - Gene
oraz Act-HIB;
Act-HIB ;
Clodivac;
Tetana;
Rotarix;
Infanrix DTPa z komponentem acelularnym
Tripacel DTaP z komponentem acelularnym
Tripacel z komponentem acelularnym oraz Polio
Sabin - oral;
Pentaxim z komponentem acelularnym oraz Prevenar
13;
Pentaxim z komponentem acelularnym;
Hexacima z komponentem acelularnym
DTP z komponentem komórkowym, Rotarix, Euvax
B, Hiberix oraz Prevenar 13 ;
Imovax Polio;
Infanrix – IPV + Hib z komponentem komórkowym;
Synflorix i Act-HIB;
Infanrix hexa z komponentem acelularnym ;
Infanrix hexa z komponentem acelularnym oraz
Prevenar 13 ;
Havrix Adult;
M-M-RvaxPro;
Hepavax - Gene ;
BCG
Infanrix – IPV + Hib z komponentem acelularnym,
Hepavax - Gene oraz Prevenar 13;
Infanrix– IPV + Hib z komponentem celularnym i
Hepavax - Gene ;
Prevenar 13
DTP z komponentem komórkowym, Imovax Polio
oraz Hiberix;
Łącznie
Liczba NOP
4
3
1
1
1
1
1
5
3
1
1
1
1
1
1
4
1
4
1
1
2
1
9
1
1
5
2
58
Problem na terenie województwa stanowią osoby uchylające się od obowiązku szczepień
ochronnych. W 2014r. osoby przeprowadzające na terenie naszego województwa
obowiązkowe szczepienia ochronne w ,,Kwartalnych sprawozdaniach z obowiązkowych
szczepień ochronnych wg informacji zawartych w kartach uodpornienia przechowywanych
przez składającego sprawozdanie” zgłosiły do Państwowej Inspekcji Sanitarnej 900
przypadków uchylania się od obowiązku szczepień ochronnych. Liczbę osób uchylających się
od obowiązku szczepień w latach 2013–2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego
przedstawia tabela 43.
60
Tab. 43. Liczba osób uchylających się od obowiązku szczepień w latach 2013-2014 na
terenie woj. zachodniopomorskie
Liczba osób uchylających się obowiązkowi szczepień
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
PSSE
Białogard
Choszczno
Drawsko
Pomorskie
Goleniów
Gryfice
Gryfino
Kamień
Kołobrzeg
Koszalin
Łobez
Myślibórz
Police
Pyrzyce
Sławno
Stargard
Szczecinek
Szczecin
Świdwin
Świnoujście
Wałcz
województwo
zachodniopomorskie
I
kw.
2013
II
kw.
2013
III
kw.
2013
IV
kw.
2013
Rok
2013
I
kw.
2014
II
kw.
2014
III
kw.
2014
IV
kw.
2014
Rok
2014
1
1
1
4
2
1
6
3
13
1
4
1
1
3
2
3
16
8
23
-
-
-
-
-
1
1
1
1
4
15
13
19
18
7
11
8
7
11
13
14
1
2
1
1
5
34
35
37
5
7
5
4
13
12
9
5
30
30
24
36
9
9
9
9
9
10
13
13
2
3
2
6
34
28
18
18
1
1
2
3
3
3
8
3
1
1
136 182 162
186
0,4 do 0,6 na 1000 osób w
wieku 0 – 19 lat.
65
33
38
5
111
21
39
120
36
45
13
98
4
17
5
666
25
21
34
38
2
2
1
10
2
11
15
19
24
16
14
21
4
10
10
10
38
47
50
43
3
3
3
6
14
18
24
28
17
14
11
6
7
5
7
15
9
8
9
5
5
5
4
19
18
29
29
3
2
5
5
11
11
17
13
1
1
4
4
198
197
238
267
0,6 do 0,8 na 1000 osób w
wieku 0 – 19 lat.
118
15
47
75
34
178
9
62
70
25
41
19
95
15
52
10
900
W 2014r. był obserwowany wzrost liczby osób uchylających się od obowiązku szczepień
z 186 osób na początku 2014r. ( stan na dzień 31grudnia 2013r.) do 267 w końcu 2014r. ( stan
na dzień 31grudnia 2014r.), tj. wzrost o 43,5% . Liczba osób uchylających się od obowiązku
szczepień wahała się w przedziale od 0,6 do 0,8 na 1000 osób w wieku 0 – 19 lat.
Wśród powiatów największy wzrost liczby osób uchylających się od obowiązku
szczepień obserwowano w:
 pow. goleniowskim - z 18 do 38 (wzrost o 20 osób);
 pow. myśliborskim z 5 do 24 (wzrost o 19 osób);
 pow. gryfińskim z 0 do 19 (wzrost o 19 osób);
 Szczecinie mieście na prawach powiatu z 18 do 29 (wzrost o 11 osób);
 pow. choszczeńskim z 6 do 16 (wzrost o 10 osób);
 pow. kołobrzeskim z 1 do 10 (wzrost o 9 osób);
 pow. kamieńskim z 14 do 21 (wzrost o 7 osób);
 Koszalinie mieście na prawach powiatu z 37 do 43 (wzrost o 6 osób).
Natomiast najmniejszy wzrost liczby osób uchylających się od obowiązku szczepień był
w:
 pow. drawskim z 0 do 1 (wzrost o 1 osobę);
 pow. białogardzkim z 1 do 3 (wzrost o 2 osoby);
 pow. gryfickim z 7 do 10 (wzrost o 3 osoby);
61
 pow. świdwińskim z 2 do 5 (wzrost o 3 osoby);
 pow. wałeckim z 1 do 4 (wzrost o 3 osoby);
 Świnoujściu mieście na prawach powiatu z 8 do 13 (wzrost o 5 osób).
Ponadto spadek liczby osób uchylających się od obowiązku szczepień wystąpił w:
 pow. polickim z 36 do 11 (spadek o 25 osób);
 pow. łobeskim z 4 do 0 (spadek o 4 osoby);
 pow. stargardzkim z 13 do 9 (spadek o 4 osoby);
 pow. szczecineckim z 6 do 4 (spadek o 2 osoby);
 pow. pyrzyckim z 9 do 7 (spadek o 2 osoby).
Jedynie w powiecie sławieńskim nie istnieje problem osób uchylających się od obowiązku
szczepień. Liczną i rosnącą grupą osób uchylających się od szczepień były osoby związane
lub pozostające pod wpływem ruchów antyszczepionkowych (dotyczy 54,3% wszystkich
osób uchylających się). W 2014r. liczba osób deklarujących tę przyczynę uchylania się
wzrosła z 83 do 145 (wzrost o 74,6%). Pozostałą grupę osób uchylających się od szczepień
stanowiły osoby wskazujące inne przyczyny niedopełnienia ustawowego obowiązku (dotyczy
45,7% wszystkich osób uchylających się). Szczegółowe dane liczbowe o osobach
uchylających się od wykonania obowiązku szczepień (wg przyczyn uchylania się), także o
działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej podejmowanych w celu egzekwowania jego
wykonania przez osoby uchylające się w 2014r. ukazuje tabela 44.
Sukcesywnie prowadzone były działania edukacyjne w stosunku do rodziców lub
opiekunów prawnych uchylających się od obowiązku poddania dziecka szczepieniom
ochronnym. W przypadkach uporczywego uchylania się od obowiązku poddania dzieci
szczepieniom ochronnym było wdrażane postępowanie egzekucyjne, do którego prowadzenia
zgodnie z orzeczeniem NSA nr wyroku II OSK 745/12 z 01.08.2013r. uprawniony jest
Wojewoda Zachodniopomorski. W związku z powyższym Państwowi Powiatowi Inspektorzy
Sanitarni będący wierzycielami obowiązku szczepień w 2014r. podjęli działania w celu
żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku poddania się
szczepieniom ochronnym przez osoby uchylające się m.in.:

wysyłano 394 pisma informacyjne (za potwierdzeniem odbioru) do rodziców/opiekunów
prawnych dziecka uświadamiające ich o korzyściach wynikających z uodpornienia
dziecka oraz zawierające pouczenie o zagrożeniach związanych z chorobami , na które
istnieje możliwość uodpornienia poprzez szczepienie, a także o konsekwencjach
prawnych wynikających z odmowy poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom
ochronnym;
 przeprowadzano 156 instruktaży edukacyjnych z zakresu szczepień w środowisku
domowym mające na celu pouczenie rodziców lub opiekunów prawnych o
dobrodziejstwie szczepień ochronnych oraz skutkach uchylania się od szczepień;
 wysyłano 141 upomnień zawierających wezwanie do wykonania obowiązku szczepień z
zagrożeniem skierowania sprawy na drogę egzekucji administracyjnej;
 wystawiono 102 tytuły wykonawcze na rodziców/opiekunów uchylających się od
wykonania obowiązku szczepień dziecka, którzy zobowiązani są do realizacji tego
obowiązku;
 skierowano 63 wnioski do wojewody o wszczęci postępowania egzekucyjnego.
W wyniku powyżej wymienionych działań przedmiotowego obowiązku dopełniło 77 osób.
Istotny wpływ na wzrost liczby osób nie poddających się ustawowemu obowiązkowi
62
szczepień ochronnych na terenie województwa miał m. in. coraz aktywniejszy ruch
antyszczepionkowy. Ponadto należy podkreślić iż wśród wykazanych osób uchylających się od
wykonania obowiązku szczepień dziecka są również osoby, które po wszczęciu postępowania
egzekucyjnego składają zarzuty do postępowania stąd postępowanie jest procesem
długotrwałym. Wzmożony nadzór w tym zakresie będzie kontynuowany. Łącznie na terenie
woj. zachodniopomorskiego w roku 2014 zanotowano 6 przypadków przerwania ciągłości
łańcucha chłodniczego. Przerwanie ciągłości łańcucha chłodniczego następowało najczęściej
z powodu braku dopływu energii do urządzeń chłodniczych – 4 przypadki, czynnik ludzki - 2
przypadki. Do zdarzenia doszło w podmiotach działalności leczniczej – 6 przypadków. W
wyniku przerwania ciągłości łańcucha chłodniczego utylizowano 552 szt. szczepionek na
łączną kwotę 9497,71 zł. Jeden ze świadczeniodawców odkupił dostępne na rynku
szczepionki w ilości 80 szt. Oceniając realizację szczepień ochronnych w 2014 r. należy
stwierdzić, że wykonane są one w odsetku gwarantującym w odniesieniu do wielu chorób
korzystną sytuację epidemiologiczną chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne.
Uzyskanie takiego poziomu zaszczepienia populacji w 2014r. wymagało szczególnego
zaangażowania i mobilizacji wszystkich jednostek biorących udział w realizacji Programu
Szczepień Ochronnych. Niepokój budzi jednak tendencja wzrostowa osób uchylających się
od szczepień, co może zaburzyć odporność populacyjną w województwie.
Tab. 44. Roczne sprawozdanie ZPWIS w Szczecinie o osobach uchylających się od wykonania
obowiązku szczepień ochronnych oraz działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej w celu
egzekwowania jego wykonania przez osoby uchylające się – zbiorcze z woj.
Sprawozdanie za 2014 rok
Według przyczyn uchylania się od
obowiązku szczepień ochronnych
0
Odrębność
kulturowa, religijna
lub etniczna
Wpływ środowisk
propagujących
medycynę
alternatywną
Wpływ ruchów
antyszczepionkowych
Wcześniej NOP u
osoby zobowiązanej
Inna przyczyna
RAZEM
Liczba osób
uchylających
się na koniec
2013r.
Liczba osób
uchylających
się , które
wykonały
obowiązek
szczepień
Liczba
nowych
uchylających
się osób
Liczba osób
uchylających
się na
koniec
2014r.
Liczba upomnień
zawierających
wezwanie do
wykonania
obowiązku szczepień
z zagrożeniem
skierowania sprawy
na drogę egzekucji
administracyjnej w
2014r.
Liczba
wystawionych
tytułów
wykonawczych
w 2014r.
Liczba
wniosków do
wojewody o
egzekucję
administracyjną
obowiązku
szczepień w
2014r.
Liczba
postępowań dot.
zarzutów w
sprawie
prowadzenia
egzekucji
administracyjnej
w 2014r.
Liczba postępowań
w sprawach o
wykroczenia
zakończonych
wystawieniem
mandatu lub
wnioskiem do sądu
w 2014r.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
83
27
107
145
74
58
42
11
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
103
186
50
77
96
203
122
267
67
141
44
102
21
63
24
35
0
0
63
Podsumowanie
1. W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zaobserwowano wzrost wirusowych zakażeń
jelitowych w porównaniu do wirusowych zakażeń jelitowych zarejestrowanych w 2013r.
Zgłoszono 2964 przypadki zakażeń o tej etiologii, (współczynnik zapadalności 172,53 na
100 tys. mieszkańców), w tym 1625 wywołanych przez rotawirusy (współczynnik
zapadalności 94,59 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast w roku 2013 odnotowano 2372
zakażenia wirusowe, w tym 1191 wywołanych przez rotawirusy. Hospitalizowano łącznie
1774 chorych, wśród których prawie połowę, tj. 812 stanowiły dzieci do lat 2. Należy
podkreślić, że utrzymywała się mniej korzystna niż w Polsce sytuacja dot. zakażeń
rotawirusowych, gdyż współczynnik zapadalności ogólnopolski wynosił 87,75 na 100 tys.
mieszkańców. Sytuacja epidemiologiczna zachorowań na bakteryjne zakażenia jelitowe
była porównywalna do 2013r.: zgłoszono 437 przypadków bakteryjnych zakażeń
jelitowych, (współczynnik zapadalności 25,44 na 100 tys. mieszkańców) w stosunku do
431 przypadków w 2013r. W tej grupie zakażeń utrzymuje się niekorzystna sytuacja
epidemiologiczna w zakresie zakażeń wywołanych Clostridium difficile, które stanowiły
70,74% m. in. w związku z ogniskami zakażeń szpitalnych o tej etiologii. Ponadto w
porównaniu do 2013r. zaobserwowano znaczny spadek bakteryjnych zatruć pokarmowych
z 404 przypadków do 167 (współczynnik zapadalności 9,72 na 100 tys. mieszkańców)
zarejestrowanych w 2014r. Wśród ogółu zachorowań najwyższy odsetek stanowiły
zatrucia o etiologii Salmonella - 95,27%. Zarówno w Polsce jak i woj.
zachodniopomorskim utrzymuje się tendencja wzrostowa zachorowań na biegunki i
zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO (bliżej nieokreślone) o prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu. W woj. zachodniopomorskim w analizowanym okresie zarejestrowano 3403
przypadki (współczynnik zapadalności 198,09 na 100 tys. mieszkańców), w tym 1011 u
dzieci do lat 2 w stosunku do 2824 zarejestrowanych w 2013r. (współczynnik
zapadalności 164,4 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast w Polsce w roku 2014
zarejestrowano 56736 przypadków, w porównaniu do 50834 zachorowań w 2013r.
2. W roku 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego wystąpiło 40 ognisk zbiorowych
zachorowań na choroby przenoszone drogą pokarmową tj. o 1 ognisko więcej niż w roku
2013. Kolejny rok zgłaszano ogniska występujące na terenie oddziałów dziecięcych,
których zarejestrowano 3, przy czym etiologia zachorowań była wirusowa. Po raz
pierwszy zgłoszono natomiast ognisko WZW A w zakładzie pracy, źródłem zakażenia był
poczęstunek zorganizowany przez pracownika po powrocie z Uzbekistanu. Po raz
pierwszy również w ogniskach zakażeń wystąpiły zgony - zmarło 5 osób: po spożyciu
muchomora sromotnikowego, alkoholu metylowego i etylowego. W stosunku do 2013r.
zmniejszyła się liczba osób narażonych na zachorowanie oraz chorujących w ogniskach tj.
narażonych było 3232 osoby (o 1203 mniej niż w 2013r.) i zachorowało 559 osób (o 17
więcej niż w 2013 r.), w tym 142 dzieci do 14 r. ż. (o 125 mniej niż w 2013r.) - co
świadczy o skutecznym nadzorze epidemiologicznym w ogniskach. Zauważyć można, że
duża część ognisk zachorowań (20 potwierdzonych) spowodowana była przez czynnik
wirusowy. W pozostałych przypadkach, w których nie ustalono czynnika etiologicznego
również można przypuszczać wirusowe przyczyny tych zdarzeń - tym bardziej, że objawy
kliniczne u chorujących miały łagodny charakter i były krótkotrwałe. Czynnikami
wspomagającymi mającymi istotny wpływ na wystąpienie ognisk zachorowań były
nieprawidłowe warunki przechowywania lub przygotowywania żywności, niedostateczna
higiena osobista personelu kuchennego oraz zły stan sanitarny kuchni lub stołówek.
Ponadto czynnikiem wspomagającym w ogniskach zachorowań wśród dzieci kolonijnych
mogły być również nieprawidłowe nawyki higieniczno-sanitarne uczestników
wypoczynku.
64
3. W 2014r. nastąpił spadek zarejestrowanych zakażeń HIV w woj. zachodniopomorskim –
zgłoszono 42 zakażenia (o 14 mniej niż w 2013r.). Współczynnik zapadalności wynosił
2,44 na 100 tys. mieszkańców i był niższy w porównaniu do roku 2013, kiedy to wynosił
3,26. Należy zauważyć, że zapadalność na zakażenie HIV wśród mieszkańców
województwa w 2014r. była nieco niższa niż zapadalność w Polsce. Spośród wszystkich
wykrytych zakażeń wirusem HIV 8 przypadków rozpoznano w Punktach KonsultacyjnoDiagnostycznych (PKD, gdzie wykonywane są anonimowo i bezpłatnie badania w
kierunku HIV). Wszystkie osoby z wykrytym zakażeniem HIV uległy zakażeniu drogą
kontaktów seksualnych, co świadczy o podstawowym znaczeniu tej drogi w transmisji
zakażenia oraz konieczności kontynuowania działań profilaktycznych w tym zakresie.
4. W woj. zachodniopomorskim w 2014r. utrzymywał się rosnący trend zachorowań na
boreliozę - zarejestrowano zgłoszono 513 zachorowań na boreliozę (współczynnik
zapadalności 29,86 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 68 zachorowań więcej niż w roku
2013, kiedy to zanotowano 445 nowych zachorowań (współczynnik zapadalności 25,88
na 100 tys. mieszkańców). Również w Polsce sytuacja epidemiologiczna boreliozy uległa
pogorszeniu - w analizowanym okresie odnotowano 13866 zachorowań na boreliozę
(współczynnik zapadalności 36,01 na 100 tys. mieszkańców) w porównaniu do 12760
zachorowań w 2013r. (współczynnik zapadalności 33,14 na 100 tys. mieszkańców) i 8
786 zachorowaniami w 2012r. (współczynnik zapadalności 22,80 na 100 tys.
mieszkańców). W przeważającej większości osób zarejestrowanych w woj.
zachodniopomorskim w 2014r. borelioza występowała pod postacią rumienia
wędrującego (415 przypadków), w 71 przypadkach pod postacią artralgii, w 1 przypadku
jako lymphocytoma, a w 26 przypadkach jako neuroborelioza. Większość zachorowań, bo
aż 65,69% zgłoszono w III i IV kwartale 2014r., co ma związek z ekspozycją na kleszcze
w okresie wiosenno-letnim.
5. W 2014r. zachorowania na inwazyjną chorobę meningokokową w województwie były na
porównywalnym poziomie jak w 2013r. Liczba zarejestrowanych przypadków
zachorowań wynosiła 12 (współczynnik zapadalności 0,7 na 100 tys. mieszkańców) tj. o
1 przypadek mniej niż w 2013r. i nie występowały ogniska zachorowań. Choroba
dotyczyła osób w wieku od 16 miesiąca życia do 59 lat. W 7 przypadkach choroba
przebiegała pod postacią posocznicy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, w 2
przypadkach pod postacią posocznicy, w 3 jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Wszystkie przypadki w przebiegu choroby zakończyły się wyzdrowieniem. Najczęściej
zachorowania wywołane były N. meningitidis typu C - 6 przypadków, natomiast
serogrupa B odpowiadała za zachorowania u 5 osób. W województwie wdrożony jest
algorytm postępowania w przypadku zgłoszenia podejrzenia zachorowania na inwazyjną
chorobę meningokokową, osoby z kontaktu obejmuje się nadzorem epidemiologicznym i
wdraża chemioprofilaktykę - takie postępowanie wdrożono wobec 244 osób z otoczenia
chorych.
6. Analiza sytuacji epidemiologicznej grypy sezonowej i zachorowań grypopodobnych
wykazała poprawę zarówno w Polsce jak też w woj. zachodniopomorskim. W 2014r. w
Polsce zgłoszono 3134408 zachorowań na grypę i podejrzeń grypy – (zapadalność
8140,81 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 29997 mniej niż w 2013r. Natomiast mimo spadku
zachorowań w populacji ogólnej odnotowano wzrost zapadalności na grypę i zakażenia
grypopodobne w populacji dzieci do 14 r. ż. - zarówno w Polsce jak również woj.
zachodniopomorskim. Wskaźnik zapadalności wśród dzieci do 14 roku życia wynosił w
Polsce 26439,91 na 100 tys. mieszkańców w stosunku do wskaźnika zapadalności
24229,26 na 100 tys. mieszkańców w 2013r. W 2014r. w woj. zachodniopomorskim
zachorowało 55883 osoby (zapadalność 3252,85 na 100 tys. mieszkańców), w tym 28442
dzieci do 14 roku życia (zapadalność 11420,15 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 7421
65
ogółem mniej niż w 2013r., w tym o 1156 więcej dzieci do 14 r. ż. Niewątpliwy wpływ na
taką sytuację miała bardziej korzystna epidemiologia grypy i zakażeń grypopodobnych w
I kwartale 2014r. kiedy to zgłoszono 21498 zachorowań w województwie tj. o 12158
mniej niż w I kwartale 2013r. Należy podkreślić, że potwierdzono mniej przypadków
grypy, bo tylko 33, w tym 2 u dzieci do 14 r. ż. (w 2013r. potwierdzono aż 153 przypadki
grypy w tym 63 u dzieci do 14 r. ż.). Możliwość badań w tym zakresie dotyczy trzech
ośrodków szczecińskich tj. WSZ ul. Arkońska 4 w Szczecinie, SPSK PUM Nr 2 w
Szczecinie oraz WSSE w Szczecinie. W woj. zachodniopomorskim hospitalizowano 72
osoby (tj. o 70 mniej niż w 2013r. w tym 56 z powodu powikłań ze strony uk.
oddechowego), z powodu powikłań pogrypowych zmarły 3 osoby.
7. Kontynuowano w województwie w sezonie 2013/2014 roku (wrzesień–sierpień) aktywny
monitoring tygodniowy grypy oraz nadzór wirusologiczny Sentinel we współpracy z 38
lekarzami rodzinnymi. Monitoring ten oprócz danych epidemiologicznych wybranej
populacji, zakłada gromadzenie również danych wirusologicznych, co pozwala na badanie
oraz rejestrację aktualnie krążących typów wirusa grypy lub wirusów grypopodobnych w
danym rejonie. Podczas funkcjonowania nadzoru udało się pobrać 179 wymazów od
pacjentów (jest to najlepszy wynik spośród województw i stanowi 38,25% ogółu
pobranych w Polsce w ramach systemu prób). W pobranych próbkach nie wyizolowano
wirusów grypy i innych zakażeń grypopodobnych. Natomiast w Polsce w ramach systemu
potwierdzono laboratoryjnie 86 typów grypy (w tym: 65-grypy A, 9-AH1, 9-AH3 i 3grypy B). Częstość pobrań wynosiła 3,4 na 1000 zachorowań i podejrzeń zachorowań na
grypę zgłoszonych w okresie sprawozdawczym. W 2014r. po wzroście szczepień
przeciwko grypie w 2013r. ponownie nastąpił spadek populacji, która podjęła szczepienia
co stanowi tylko 2,9% populacji woj. zachodniopomorskiego. W stosunku do roku
poprzedniego liczba uodpornionych zmniejszyła się o 0,3% tj. o 3820 osób w stosunku do
2013r. Stąd należy kontynuować działania profilaktyczne dotyczące propagowania
szczepień jako jedynej skutecznej metody zapobiegania grypie, a zwłaszcza jej
powikłaniom.
8. W woj. zachodniopomorskim oraz w całej Polsce w roku 2014 nastąpiła znaczna poprawa
sytuacji epidemiologicznej różyczki. W Polsce w 2014r. zanotowano 5899 zachorowań
(współczynnik zapadalności 15,32 na 100 tys. mieszkańców) tj. ponad 6–krotnie mniej
przypadków niż w roku 2013, kiedy zachorowało 38546 osób. W woj.
zachodniopomorskim w roku 2014 zaobserwowano porównywalną sytuację
ubiegłego oraz rejestrację liczby zachorowań na poziomie sprzed 2013r. Znacznie spadła
tj. o 1342 liczba zachorowań, których w 2014r. odnotowano 217 (współczynnik
zapadalności 12,64 na 100 tys. mieszkańców), podczas gdy w 2013r. zarejestrowano 1559
zachorowań.
9. W Polsce, jak również w regionie nastąpił wzrost zachorowań na ospę wietrzną. W Polsce
w 2014r. zanotowano 221577 zachorowań (współczynnik zapadalności 575,49 na 100 tys.
mieszkańców) tj. o 43076 zachorowań więcej niż w roku 2013, (współczynnik
zapadalności 463,61 na 100 tys. mieszkańców). W woj. zachodniopomorskim
zarejestrowano 8823 zachorowania na ospę wietrzną, w tym 47 osób hospitalizowano
(współczynnik zapadalności 513,58 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 2103 przypadków
więcej niż w roku 2013, w którym zachorowało 6720 osób (współczynnik zapadalności
390,78 na 100 tys. mieszkańców). Szczepienia przeciwko ospie wietrznej są obowiązkowe
tylko u dzieci do 12 roku życia w określonej sytuacji zdrowotnej (zwłaszcza w chorobach
przebiegających z upośledzeniem odporności oraz ze względów środowiskowych (tj.
dzieci uczęszczające do żłobka) określonych w Programie Szczepień Ochronnych. W
związku z sytuacją epidemiologiczną ospy wietrznej w Polsce kontynuowano w
66
Programie Szczepień Ochronnych wprowadzoną od 2012r. rozszerzoną realizację
szczepień dzieci narażonych na zachorowanie ze względów środowiskowych (m.in.
przebywających w żłobkach) oraz propagowano szczepienia zalecane.
10. Liczba osób pokąsanych przez zwierzęta w 2014r. zwiększyła się w stosunku do 2013r. i
wynosiła 416 przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, po których wdrożono
szczepienia przeciw wściekliźnie (tj. o 87 więcej niż w 2013r.), w tym 76 przypadków
dotyczyło dzieci do 14 roku życia (tj. o 18 więcej niż w 2013r.), co świadczy o
utrzymującym się braku skutecznych rozwiązań podejmowanych w ramach ograniczenia
narażenia na zachorowanie na wściekliznę. W roku 2014 w stosunku do roku 2013
zwiększyła się o 243 przypadki liczba przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych
z powodu pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. Ponadto nastąpił również
wzrost liczby osób zaszczepionych na 100 tys. mieszkańców w woj. zachodniopomorskim
w stosunku do roku ubiegłego. W 2014r. wskaźnik ten wynosił 24,21 i był wyższy niż w
Polsce (22,47). Należy podkreślić, że od lat wśród osób pokąsanych dominują osoby
pokąsane przez zwierzęta domowe (psy i koty) - stanowiły 84,4%., co świadczy o braku
skutecznego nadzoru właścicieli nad tymi zwierzętami.
11. Woj. zachodniopomorskie ma lepszą sytuację epidemiologiczną w zakresie gruźlicy niż
2013 wskaźnik zapadalności obniżył się o 2,16 i wynosił 11,64/100 tys. mieszkańców.
Zarejestrowano 200 zachorowań na gruźlicę tj. o 38 mniej niż w 2013r., wśród których
98% stanowiła gruźlica płuc. Nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęto 375 osób
z otoczenia chorych na gruźlicę tj. o 121 więcej niż w 2013r.
12. W woj. zachodniopomorskim sytuacja epidemiologiczna wirusowych zapaleń wątroby od
wielu lat jest korzystniejsza niż w Polsce. Wskaźnik zapadalności na wirusowe zapalenie
wątroby typu B za 2014r. w regionie wynosił 2,33 1,28/100 tys., w stosunku do wskaźnika
Polski tj. 7,13 4,0/100 tys. mieszkańców. Najwyższy współczynnik zapadalności wystąpił
na terenie nadzorowanym przez PPIS w Sławnie - 12,22 (zachorowało 7 osób), Wałczu –
9,14 (zachorowało 5 osób) oraz w Gryficach – 8,1 (5 osób). Zauważalny wzrost
zarejestrowanych przypadków w 2014r. zarówno w Polsce jak też w woj.
zachodniopomorskim spowodowany jest zmianą definicji dla potrzeb nadzoru
epidemiologicznego, bowiem od 2014r. rejestracji podlegają również osoby będące
nosicielami HBs, niewykazywane dotychczas jako chorujące na WZW typu B.
13. Sytuacja epidemiologiczna wirusowego zapalenia wątroby typu C w województwie była
korzystniejsza niż w Polsce. W Polsce w 2014r. liczba zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C wg definicji z 2014r. wynosiła 3550 (współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców 9,22) i 3078 zachorowania wg definicji 2005r. (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 7,99) podczas gdy liczba zachorowań na wirusowe
zapalenie wątroby typu C w 2013r. wyniosła odpowiednio 2644 (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 6,87) i 2706 (współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców 7,03). W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim zgłoszono
84 zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji z 2014r.
(współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,89) i 76 przypadków zachorowań
wg definicji 2005r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,42). Jest to o
37 zachorowań więcej wg definicji z 2005 r. i 38 zachorowań więcej wg definicji z
2009/2014r. w porównaniu do 2013r. Największa zapadalność wystąpiła na terenie
nadzorowanym przez PPIS w: Gryficach – 38,90 na 100 tys. mieszkańców (24
zachorowania), Kołobrzegu – 33,83 na 100 tys. mieszkańców (26 zachorowań),
Kamieniu Pomorskim – 29,60 na 100 tys. mieszkańców (14 zachorowań). Należy
podkreślić iż spośród 108 osób chorych na WZW typu C w 2014r. - 32,41% osób
67
wskazywało na możliwość zakażenia poprzez zabiegi chirurgiczne (operacyjne i drobne
zabiegi z przerwaniem ciągłości tkanki) oraz transfuzje krwi.
14. Ocena realizacji szczepień ochronnych w 2014r. wykazała, że wykonane były one nadal w
odsetku gwarantującym w odniesieniu do wielu chorób odporność zbiorowiskową i
Utrzymanie takiego stanu wymagało szczególnego zaangażowania i kontynuacji
współpracy wszystkich jednostek biorących udział w realizacji Programu Szczepień
Ochronnych m.in. ze względu na nasilającą się działalność ruchów antyszczepionkowych.
Niepokojąca jest na terenie województwa wzrostowa tendencja odsetka osób uchylających
się od obowiązku szczepień ochronnych - w 2014r. w stosunku do roku 2013 zwiększyła
się liczba osób nie poddających się temu ustawowemu obowiązkowi tj. z 666 osób w
2013r. do 900 w 2014r., przy czym na koniec IV kwartału zarejestrowano takich osób 267
tj. o 29 więcej niż w III kwartale. Wobec powyższej sytuacji nadal kontynuowany będzie
wzmożony nadzór w tym zakresie, uwzględniający poza działaniami edukacyjnymi
również postępowanie egzekucyjne.
II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA
2.1. Wstęp
Nadzór nad jakością wody do spożycia sprawowali właściwi państwowi powiatowi
inspektorzy sanitarni w oparciu o kryteria zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr
61, poz. 417, z późn. zm.) oraz na podstawie sprawozdań z badań wykonanych przez:
 przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w ramach prowadzonej kontroli
wewnętrznej;
 Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach prowadzonego monitoringu jakości
wody.
Pozyskiwanie i analiza wyników badań z różnych źródeł pozwala na rzetelną ocenę jakości
sanitarnej wody.
Na terenie woj. zachodniopomorskiego badania jakości wody do spożycia
wykonywane były przez:
 laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej tj. Wojewódzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Szczecinie: Oddziały w Szczecinie, Koszalinie, Kamieniu
Pomorskim oraz Szczecinku,
 laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu;
 inne laboratoria spoza inspekcji, które posiadają udokumentowany system jakości
badań zatwierdzony przez właściwych państwowych powiatowych inspektorów
sanitarnych, w tym 17 laboratoriów zlokalizowanych na terenie woj.
W roku sprawozdawczym w woj. zachodniopomorskim nadzorem sanitarnym
objętych było 908 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz 94 wodociągi, które
nie prowadzą zbiorowego zaopatrzenia w wodę ale produkują wodę na własne potrzeby
(szpitale, gospodarstwa agroturystyczne, kolonie, obozy, domy pomocy społecznej, obiekty
szkolne, nadleśnictwa, zakłady karne itp. oraz inne podmioty, w których woda jest
wykorzystywana do działalności handlowej lub celów publicznych).
Woda dostarczana w ramach zbiorowego zaopatrzenia ludności, pochodzi głównie
z wodociągów opartych na ujęciach podziemnych (907 wodociągów zaopatrujące ok. 80 %
zwodociągowanych mieszkańców województwa) oraz z jednego wodociągu opartego na
ujęciu powierzchniowym - j. Miedwie, które stanowi główne źródło zaopatrzenia w wodę do
68
spożycia mieszkańców Szczecina i 2 miejscowości Żelewo i Kołbacz położonych przy
magistrali wodociągowej.
W dalszym ciągu następuje sukcesywne zmniejszanie się liczby wodociągów z grupy o
niższej produkcji wody (<1 000 m3/d), na skutek przyłączenia tych obiektów do większych
wodociągów oraz zwiększenia obszarów zaopatrzenia ludności w wodę pochodzącą z
wodociągów o dużej produkcji, co wpływa na poprawę jakości wody dostarczanej odbiorcom.
W trakcie trwania 2014 r. ubyło 21 ww. wodociągów zbiorowego zaopatrzenia, natomiast o 3
zwiększyła się liczba innych podmiotów zaopatrujących w wodę.
Na poniższej rycinie przedstawiono liczbę nadzorowanych wodociągów w latach 2008-2014.
Ryc. 5
Liczba nadzorowanych wodociągów ogółem (zbiorowego zaopatrzenia oraz inne nie
prowadzące zbiorowego zaopatrzenia) w woj. zachodniopomorskim w latach 2008-2014,
z uwzględnieniem dobowej produkcji wody, m3/d
2.2. Infrastruktura zaopatrzenia ludności w wodę
W 2014 r. nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęto 1002 wodociągi,
z których:
 908 prowadziło zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia;
 51 innych podmiotów zaopatrujących ludność w wodę do spożycia;
 43 innych podmiotów wykorzystujące wodę jedynie na własne potrzeby np. zakłady
produkujące żywność, szpitale.
W trakcie 2014 roku skontrolowano jakość dostarczanej wody przez wszystkie działające
1002 (100 %) nadzorowane wodociągi.
69
Tabela 45
Infrastruktura zaopatrzenia ludności
woj. zachodniopomorskiego w 2014 r.
Rodzaj
wodociągu
Wodociągi
zbiorowego
zaopatrzenia
w
wodę
do
spożycia
na
terenie
produkcja wody (w m3/d)
Liczba wodociągów
Liczba ludności zaopatrywanej
w wodę (w tys.)
< 100
100 – 1 000
1 000 – 10 000
10 000 – 100 000
671
202
32
3
222,618
349,203
544,588
519,720
51
43
11,256
0,000
Inne podmioty zaopatrujące
w wodę
RAZEM
1002
1 647,385
Najwięcej wodociągów o produkcji mniejszej niż 100 m3/d znajduje się w powiatach:
koszalińskim, gryfińskim, łobeskim, choszczeńskim, stargardzkim, drawskim, gryfickim.
Liczby wodociągów zbiorowego zaopatrzenia z podziałem na dobową produkcję wody, oraz
innych podmiotów zaopatrujących w wodę poszczególnych powiatach przedstawia poniższa
tabela.
Tabela 46
Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia na terenie woj. zachodniopomorskiego
w 2014 r.
Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę
przeznaczoną do spożycia przez ludzi o produkcji:
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Nazwa PSSE
Białogard
Choszczno
Drawsko Pom.
Goleniów
Gryfice
Gryfino
Kamień Pom.
Kołobrzeg
Koszalin
Myślibórz
Police
Pyrzyce
Sławno
Stargard Szcz.
Szczecinek
Świdwin
Wałcz
Łobez
Szczecin
Świnoujście
GSSE Szczecin
RAZEM
do 100
m3/d
5
46
46
35
46
62
37
3
86
34
7
30
32
48
20
44
34
54
1
0
1
101-1.000
m3/d
7
7
4
13
11
23
12
3
20
5
11
9
14
22
12
15
6
5
1
0
2
671
202
Inne podmioty nie
prowadzące
zbiorowego
1.001-10.000
10.0013
3
zaopatrzenia
m /d
100.000 m /d
1
0
2
1
0
4
3
0
2
2
0
2
2
0
4
1
0
9
3
0
17
1
1
6
0
1
4
3
0
4
3
0
6
1
0
1
2
0
1
2
0
1
1
0
7
0
0
10
1
0
1
1
0
4
1
1
8
3
0
1
0
0
0
32
3
94
RAZEM
15
58
55
52
63
95
69
14
111
46
27
41
49
73
40
69
42
64
12
4
3
1002
70
2.3. Nadzór nad jakością wody do spożycia
Badania jakości wody z wodociągów realizowane były zgodnie z rocznymi
„Harmonogramami pobierania próbek wody” oraz w zakresie monitoringu kontrolnego
i przeglądowego, z częstotliwością określoną w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29
marca 2007 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi. Do badań pobierano głównie próbki wody z sieci (u odbiorców) oraz wodę uzdatnioną
(stacja uzdatniania wody).
Zgodnie z „Harmonogramami pobierania próbek wody” na terenie woj.
zachodniopomorskiego zaplanowano pobranie przez Państwową Inspekcję Sanitarną ogółem
3 944 próbki wody do spożycia, pobrano natomiast 4 880 próbek – tj. o 936 próbek więcej.
Zakwestionowano 301 (0,6%) próbek ze względu na przekroczenia mikrobiologiczne oraz
519 (1,1%) próbek ze względu na przekroczenia fizykochemiczne.
Ponadplanowe próbki wody pobierano w związku ze sprawdzeniem wykonania obowiązków
nałożonych decyzjami, wnoszonymi interwencjami odbiorców dot. złej jakości wody,
badaniami powtórkowymi w przypadku nieprawidłowych wyników badań.
Najwięcej pozaplanowych próbek wody do spożycia pobrano w powiatach: koszalińskim,
stargardzkim oraz gryfińskim.
Liczbę zaplanowanych oraz pobranych próbek wody do spożycia przez poszczególne
powiatowe stacje sanitarno-epidemiologiczne w 2014 r. przedstawia poniższa rycina Nr 6
Ryc. 6
Liczba próbek wody do spożycia zaplanowanych oraz pobranych w 2014 r. przez
poszczególne stacje sanitarno-epidemiologiczne na terenie woj. zachodniopomorskiego
W związku z kwestionowanymi wynikami badań wody do spożycia wydano łącznie
386 decyzji-rachunków na łączną kwotę 31 544,99 zł oraz 19 grzywien w celu przymuszenia
na łączną kwotę 11 800 zł.
W przypadku, kiedy woda nie spełniała wymagań rozporządzenia w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi właściwy państwowy inspektor sanitarny po
rozważeniu stopnia zagrożenia dla zdrowia ludzi wydawał decyzję stwierdzającą warunkową
przydatność lub brak przydatności wody do spożycia przez ludzi.
Liczba decyzji w sprawie poprawy jakości wody uległa zwiększeniu w stosunku do lat
ubiegłych – w trakcie 2014 r. wydano 248 decyzji w sprawie poprawy jakości wody do
71
spożycia (228 w sprawie warunkowej przydatności oraz 20 w sprawie braku przydatności
wody do spożycia).
Natomiast w 2013 r. wydano 180 decyzji, w 2012 r. wydano 212 decyzji w sprawie poprawy
jakości wody do spożycia.
Liczba orzekanych braków przydatności wody do spożycia była podobna jak w poprzednich
latach, gdyż w 2013 r. stwierdzono 20 oraz w 2012 r. stwierdzono 22 przypadki braku
przydatności wody do spożycia.
W trakcie trwania roku sprawozdawczego uzyskano poprawę jakości wody poprzez
wykonanie obowiązków zawartych w 279 decyzjach orzekających warunkową przydatność
wody do spożycia, w tym 94 decyzjach wydanych w latach poprzednich.
2.3.1. Warunkowa przydatność wody do spożycia
W 2014 wydano 228 decyzji w sprawie warunkowej przydatności wody do spożycia
(91 w I półroczu oraz 137 w II półroczu) dodatkowo obowiązywało 127 decyzji wydanych w
latach poprzednich. Ogółem więc w trakcie 2014 r. obowiązywało 355 decyzji państwowych
powiatowych inspektorów sanitarnych w sprawie warunkowej przydatności wody do
spożycia w związku z przekroczeniami:
 parametrów fizykochemicznych – mętności, żelaza, manganu, amonowego jonu,
zapachu, barwy, chlorków, sodu, utlenialności, przewodności właściwej, twardości,
smaku – 227 decyzji;
 parametrów mikrobiologicznych – bakterii grupy coli oraz ogólnej liczby
mikroorganizmów w 22 oC po 72 h – 125 decyzji;
 parametrów mikrobiologicznych – ogólnej liczby mikroorganizmów w 22 oC po 72 h
oraz parametrów fizykochemicznych – 3 decyzje.
Najwięcej przekroczeń podobnie jak w latach ubiegłych odnotowano w wodzie
dostarczanej przez wodociągi o najniższej dobowej produkcji wody tj. poniżej 100 m3/d.
Liczba obowiązujących decyzji w poszczególnych grupach wodociągów:
 261 decyzji na wodociągi o prod. poniżej 100 m3/d;
 90 decyzje na wodociągi o prod. 100 –1 000 m3/d;
 4 decyzje na wodociągi o prod. 1 000 – 10 000 m3/d.
Na koniec 2014 r. wodę dopuszczoną warunkowo do spożycia przez ludzi dostarczało 68
wodociągów, 89 na koniec 2013 r. oraz 91 na koniec 2012 r.
Najwięcej wodociągów dostarczających wodę o warunkowej przydatności wody do spożycia
w trakcie 2014 r. odnotowano w powiatach: gryfińskim, stargardzkim, pyrzyckim,
koszalińskim, gryfickim oraz goleniowskim.
Szczegółowe informacje o liczbie decyzji wydanych w poszczególnych powiatach i
grupach wodociągów przedstawiono w tabeli 47
Tabela 47
Decyzje w sprawie warunkowej przydatności wody do spożycia obowiązujące w trakcie
2014 r. z uwzględnieniem dobowej produkcji wodociągów
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Nazwa PSSE
Białogard
Choszczno
Drawsko Pom.
Goleniów
Gryfice
Gryfino
Kamień Pom.
Decyzje
ogółem
0
15
4
32
30
87
15
Decyzje na wodociągi o produkcji wody, (m3/d)
< 100
0
15
3
25
19
65
14
100 – 1 000
0
0
0
7
11
22
`1
1 000 – 10 000
0
0
1
0
0
0
0
72
8.
9.
10
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Kołobrzeg
Koszalin
Łobez
Myślibórz
Police
Pyrzyce
Sławno
Stargard Szcz.
Szczecin
Szczecinek
Świdwin
Świnoujście
Wałcz
Razem
10
17
6
11
8
35
17
50
2
3
10
1
2
355
10
13
4
7
7
20
10
37
1
2
8
0
1
261
0
4
2
3
1
14
7
13
1
1
2
0
1
90
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
0
1
0
4
2.3.2. Brak przydatności wody do spożycia
W ciągu 2014 r. wydano 20 decyzji w sprawie tymczasowego braku przydatności
wody do spożycia (1 w I półroczu oraz 19 w II półroczu), co stanowi wartość porównywalną
w stosunku do roku ubiegłego – w 2013 r. wydano 20 decyzji.
Ponadto obowiązywał stwierdzony w lipcu 2013 r. brak przydatności wody do spożycia
dostarczanej przez wodociąg Karsinka w pow. koszalińskim, zaopatrujący 15 osób, ze
względu na zanieczyszczenie mikrobiologiczne bakteriami grupy coli, Escherichia coli, oraz
Enterokokami. Brak przydatności został odwołany w dniu 18.12.2014 r. w związku
z realizacją inwestycji, która doprowadziła do przełączenia wodociągu Karsinka do
wodociągu Karsina.
W trakcie okresu sprawozdawczego brak przydatności wody do spożycia stwierdzano, ze
względu na stwierdzone ogólne zanieczyszczenie mikrobiologiczne oraz obecność w wodzie
bakterii Escherichia coli, Enterokoków, bakterii grupy coli, z których:
 14 braków przydatności dotyczyło wodociągów o produkcji poniżej 100 m3/d, w tym
jeden przypadek tylko wewnętrznej sieci wodociągowej budynku w pow. gryfińskim;
 6 braków przydatności dotyczyło wodociągów o produkcji 100-1 000 m3/d;
Łącznie w trakcie 2014 r. na braki przydatności wody do spożycia narażonych było 6 630
mieszkańców woj. zachodniopomorskiego.
Braki przydatności wody do spożycia orzekane w trakcie trwania 2014 r. obowiązywały przez
okres od 2 dni do 112 dni w przypadku najdłużej trwającego zanieczyszczenia wody w pow.
sławieńskim.
Konsumenci niezwłocznie informowani byli o zanieczyszczeniu wody do spożycia.
Przedsiębiorstwa wodociągowe zapewniały mieszkańcom zastępcze źródła zaopatrzenia
w wodę oraz prowadziły działania zmierzające do poprawy jakości wody (dezynfekcja,
płukanie sieci, podłączenie do innego wodociągu, itp.).
Na koniec roku sprawozdawczego na terenie woj. zachodniopomorskiego obowiązywała
jedna decyzja w sprawie o braku przydatności wody do spożycia na wodociąg o prod. poniżej
10 m3/d zaopatrujący 14 osób w pow. kołobrzeskim.
Tabela 48
Braki przydatności wody do spożycia przez ludzi w woj. zachodniopomorskim w trakcie
2014 r. z uwzględnieniem produkcji dobowej wodociągów
73
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Nazwa PSSE
Liczba braków
przydatności
Wodociągi o prod.
<100 m3/d
Wodociągi o prod.
100-1 000 m3/d
1
6
3
3
2
1
2
1
1
20
1
4
2
3
0
1
1
1
1
14
0
2
1
0
2
0
1
0
0
6
Goleniów
Gryfino
Kamień Pom.
Kołobrzeg
Koszalin
Myślibórz
Pyrzyce
Sławno
Wałcz
Razem
2.3.3. Odstępstwa od wymaganej jakości wody do spożycia
W przypadku przekroczenia dopuszczalnych norm w zakresie parametrów
chemicznych (wymienionych w zał. 2 do rozporządzenia w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi) dopuszczalne jest, aby przedsiębiorstwa
wodociągowo-kanalizacyjne występowały do organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
o wydanie zgody na czasowe odstępstwo w tym zakresie.
W trakcie trwania 2014 r. wydano jedną zgodę na odstępstwo (I odstępstwo). Ponadto
obowiązywały jeszcze trzy odstępstwa wydane w latach poprzednich, z których jedno zostało
zakończone w 2014 r. Nieodpowiednią jakość wody w zakresie parametrów chemicznych
dostarczały łącznie cztery wodociągi publiczne o prod. poniżej 100 m3/d. Trzy ze względu na
przekroczenia dopuszczalnej wartości azotanów oraz jeden ze względu na przekroczenie boru,
są to:
 wodociąg Dobropole w pow. kamieńskim;
 wodociąg Stara Dziedzina w pow. myśliborskim;
 wodociąg Śniatowo w pow. kamieńskim;
 wodociąg Morzyca w pow. stargardzkim.
Tabela 49
Odstępstwa od wymaganej jakości wody do spożycia obowiązujące na terenie woj.
zachodniopomorskiego w trakcie 2014 r.
2.
myślib
orski
1.
kamieński
Lp Powiat
wodociąg
Dobropole
Prod.
(m3/d)
14,00
Liczba
ludności
142
Śniatowo
13,10
140
Stara
Dziedzina
22,70
331
Numer
i data wydania zgody
PS-N-HK-4401-600122/12
z dnia 13.12.2012r. – I
odstępstwo
PS-N-HK-4401-60036/13
z dnia 12.06.2013r. – I
odstępstwo
PPIS-N-HK/600-10/11
z dnia 14.06.2011r. – I
odstępstwo;
max.
wartość
mg/l
Termin
odstępstwa
parametr
120
31.12.2014
r./zakończono
17.06.2014 r.
azotany
2,0
29.05.2016 r.
bor
57
30.06.2014 r.
azotany
74
stargardzki
3.
Morzyca
40,00
18
NHK.9022.1.1.2013
z dnia 11.12.2013 r. – II
odstępstwo
60
31.12.2015 r.
NHK-410178/1060/54/14 z dnia
2014-12-19– I
odstępstwo
65
15.12.2016 r.
azotany
Właściwi państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni na wniosek przedsiębiorstw
wodociągowo-kanalizacyjnych wydali zgody na odstępstwo, bowiem dostarczanie wody o
jakości zgodnej z normą nie mogło być zrealizowane niezwłocznie za pomocą żadnych
innych środków.
2.4.
Ocena zaopatrzenia ludności w wodę
Oceny przydatności wody do spożycia dokonywali właściwi państwowi powiatowi
inspektorzy sanitarni w oparciu o sprawozdania z badań przeprowadzanych przez organy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jak i sprawozdania z badań prowadzonych w ramach
kontroli wewnętrznej przez podmioty zajmujące się produkcją i dystrybucją wody.
W 2014 r. nie odnotowano, podobnie jak w latach ubiegłych, chorób i zatruć związanych ze
spożyciem wody.
W woj. zachodniopomorskim ok. 97 % ludności (1 647 385 mieszkańców)
zaopatrywanych było w wodę do spożycia dostarczaną z sieci wodociągowej, w tym 7 009
mieszkańców województwa korzystało z wody dostarczanej przez inne podmioty
nieprowadzące zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
Pozostali mieszkańcy województwa korzystają z wody czerpanej z własnych urządzeń
wodociągowych, np. studni przydomowych.
W roku sprawozdawczym 908 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia na terenie woj.
zachodniopomorskiego zarządzanych było przez 107 przedsiębiorstw wodociągowokanalizacyjnych. Najwięcej przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych prowadzi
działalność na terenie powiatów: koszalińskiego (13), stargardzkiego (11), świdwińskiego
(11), gryfińskiego (10), kamieńskiego (9), choszczeńskiego (9), natomiast w powiecie
białogardzkim, kołobrzeskim oraz m. Świnoujście zbiorowe zaopatrzenie w wodę
realizowane jest przez tylko jedno przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne na terenie
danego powiatu.
W woj. zachodniopomorskim wodociągi zbiorowego zaopatrzenia o największej
produkcji tj. powyżej 10 000 m3/d dostarczające wodę, której jakość najrzadziej podlega
kwestionowaniu zaopatrują tylko ok. 31,55 % ludności, co jest porównywalne do sytuacji
w roku ubiegłym (30,54 %).
Natomiast wodociągi o mniejszej produkcji dobowej, w których częściej występują przypadki
dostarczania wody o niestabilnych parametrach fizykochemicznych i mikrobiologicznych
zaopatrują większość mieszkańców województwa (68,4 %).
Zaopatrzenie mieszkańców woj. zachodniopomorskiego w 2014 r. z uwzględnieniem
liczby wodociągów oraz dobowej produkcji wody przedstawia ryc.7.
Ryc. 7
Dobowa produkcja wody przez wodociągi (m3/d), a liczba zaopatrywanej ludności (tys.;
%) w 2014 r.
75
Mk – mieszkańcy
2.4.1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia
W woj. zachodniopomorskim 99 % ujęć wykorzystywanych do zbiorowego
zaopatrzenia w wodę do spożycia stanowią ujęcia wody podziemnej (głębinowe), które
charakteryzują się podwyższoną zawartością żelaza, manganu oraz mętności. Ponadto
odnotowano podwyższoną zawartość chlorków na terenie pow. kamieńskiego i gryfickiego
oraz sodu terenie pow. kamieńskiego. Podstawowym sposobem uzdatniania wody,
stosowanym na terenie woj. zachodniopomorskiego jest zatem odżelazianie oraz
odmanganianie.
W takcie trwania roku sprawozdawczego wodę o niestabilnych parametrach
fizykochemicznych oraz zanieczyszczoną mikrobiologicznie dostarczały łącznie 263
wodociągi (26 % - spośród 1002 zewidencjonowanych), więcej niż w 2013 r. (20 % - spośród
1020 zewidencjonowanych).
Nakazy organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej wydawane w wyniku
sprawowanego monitoringu oraz prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjne działania naprawcze przyczyniały się do eliminacji przyczyn niewłaściwej
jakości wody. Na dzień 31.12.2014 r. w woj. zachodniopomorskim wodę z przekroczeniami
parametrów produkowało jeszcze 68 wodociągów. Analiza sytuacji z lat ubiegłych pozwala
stwierdzić, że jakość wody ulega poprawie w stosunku do sytuacji na koniec okresu
sprawozdawczego. Na koniec 2014 roku niewłaściwą jakość wody produkowało 68
wodociągów.
Należy uznać, że systematyczny nadzór nad jakością wody pozwala, aby na bieżąco
eliminować przyczyny jej pogorszenia, co przedstawia ryc.8.
Ryc. 8
Liczba wodociągów z niewłaściwą jakością wody na koniec roku sprawozdawczego
w latach 2008-2014
76
Istnieje zależność pomiędzy liczbą przekroczeń norm jakości wody, a dobową
produkcją wodociągów. Najwięcej przekroczeń odnotowano w grupie wodociągów o
produkcji poniżej 100 m3/d. Największa liczba wodociągów z tej grupy produkujących wodę
o kwestionowanej jakości znajdowała się w powiatach: gryfińskim (34), stargardzkim (32),
goleniowskim (18), pyrzyckim (18) oraz gryfickim (15).
Wodociągi o produkcji poniżej 100 m3/d w 2014 r. stanowiły 67 % wszystkich wodociągów
na terenie woj. zachodniopomorskiego. Ich udział w zaopatrzeniu na terenie woj.
zachodniopomorskiego ulega stopniowemu zmniejszeniu ponieważ w 2010 r. stanowiły 77%,
w 2011 r. – 76%, 2012 r. – 72%, natomiast w 2013 r. - 75% wszystkich wodociągów.
Wodociągi o najniższej produkcji dobowej są stopniowo wyłączane z użytkowania w efekcie
tego procesu następuje zwiększenie obszaru zaopatrzenia przez wodociągi o większej
dobowej produkcji wody, które dostarczają wodę lepszej jakości.
Przyczyną kwestionowania jakości wody przeważnie był brak właściwego procesu jej
uzdatniania, jak również niewłaściwy stan sanitarny wyeksploatowanej sieci wodociągowej.
Nie bez znaczenia może być również spadek prędkości przepływu wody w rurociągach
wynikający ze zmniejszenia jej zużycia przez odbiorców, w stosunku do stanu z lat ubiegłych,
co może przyczyniać się do powstawania osadów w rurach dystrybucyjnych.
Podobnie jak w latach ubiegłych najczęściej stwierdzano okresowe przekroczenia
parametrów: żelaza, manganu, jonu amonowego oraz podwyższoną mętność. Związki te nie
stanowią istotnego zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Pomimo, że ich znaczenie jest
drugorzędne, są one jednak uciążliwe, gdyż pogarszają organoleptyczną jakość wody
i powinny być usunięte w procesach uzdatniania przed podaniem wody do sieci
wodociągowej.
W takcie trwania roku sprawozdawczego ogółem na terenie woj.
zachodniopomorskiego odnotowano 53 zgłoszenia (interwencje) odnośnie jakości wody do
spożycia tj. podobnie jak w roku ubiegłym. Konsumenci najczęściej kwestionowali zapach,
barwę, smak bądź obecność osadu w wodzie do spożycia. Najwięcej zgłoszeń w sprawie
nieakceptowanej jakości wody zarejestrowano w powiatach: gryfińskim (10), choszczeńskim
(7) oraz koszalińskim (6). Nie zarejestrowano żadnych interwencji w sprawie jakości wody w
powiatach: białogardzkim, drawskim, sławieńskim, m. Szczecin oraz m. Świnoujście.
77
W przypadku ww. zgłoszeń właściwi państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni
przeprowadzali badanie próbek wody, w wyniku czego w 20 (38 %) przypadkach
potwierdzono zasadność wniesionych zgłoszeń w sprawie złej jakości wody do spożycia.
2.4.1.1. Ważniejsze modernizacje oraz rozbudowa sieci wodociągowej
Podobnie jak w roku ubiegłym w trakcie 2014 r. kontynuowano działania
modernizujące stacje uzdatniania, wprowadzano nowe technologie, budowano nowe stacje
uzdatniania oraz zwiększano strefy zaopatrzenia większych wodociągów poprzez likwidację
małych wodociągów dostarczających wodę o zmiennej jakości.
 w pow. choszczeńskim przeprowadzono modernizację stacji uzdatniania i sieci
wodociągowej w miejscowości Suliszewo gm. Choszczno. Nowopowstałe urządzenie
wodociągowe zasila w wodę mieszkańców miejscowości: Suliszewo, Kołki, Krzowiec,
Rzeczki i Rzecko,
 w pow. gryfickim prowadzono modernizację stacji uzdatniania wody w miejscowościach
Gołańcz Pomorska oraz Kłodkowo. W Gryficach przeprowadzono przebudowę
odcinków i elementów sieci wodociągowej o długości ok. 749 mb. Oddano do użytku
nową sieć wodociągową w miejscowościach: Trzebiatów (597,5 mb), Gryfice (430 mb),
w Rzęskowo (662 mb), Sokołów (25 mb)
 w pow. kamieńskim wybudowano nową stację uzdatniania wody ujęcia Strzeżewo, o
wydajności 300 m3/h wraz z systemem odzysku wód popłucznych. Wybudowano nową
sieć wodociągową między miejscowościami Rybice - Sulikowo, rozbudowano wodociąg
w miejscowościach Redliny i Chomino oraz przeprowadzono modernizację i kapitalny
remont odcinków wodociągu ujęć Kamień Pomorski, Jarszewo, Benice,
 w pow. myśliborskim oddano do użytkowania nową stację uzdatniania Krzynka,
zlikwidowano stację uzdatniania wodociągu Płonno oraz przeprowadzono remont sieci
wodociągowej Cychry.
 w pow. pyrzyckim na wodociągu Przelewice przeprowadzono rozbudowę sieci
wodociągowej o długości 300 mb;
 w pow. sławieńskim zmodernizowano stacje uzdatniania wody w miejscowościach
Jarosławiec oraz Gwiazdowo;
 w pow. świdwińskim wyłączono ujęcie w Bełtnie, wybudowano nową sieć wodociągową
i podłączono miejscowość do wodociągu Rusinowo. W ramach inwestycji gminnych
wybudowano sieć wodociągową dla kolonii Słonowice i Pęczerzyno, miejscowości
Ogrodno – Ogartowo- Połczyn –Zdrój i Przyrowo oraz wyłączono wodociąg Pęczerzyno a
miejscowość podłączono do wodociągu w Słonowicach,
 w m. Świnoujście na Stacji Uzdatniania Wody „Granica” wykonano większość
zaplanowanych prac modernizacyjnych tj.: zostały ustawione nowe zbiorniki filtracyjne
ze złożem chalcedonitowym, wykonano nowe instalacje technologiczne oraz armaturę,
włączono do eksploatacji nowy zestaw hydroforowy tłoczący wodę uzdatnioną na
zbiorniki retencyjne i nową pompę do płukania filtrów oraz wykonane zostały wszystkie
prace budowlane w zakresie hali głównej. Trwają działania mające na celu uzyskanie
właściwego wyniku mikrobiologicznego wody po złożach filtracyjnych.
2.4.1.2. Awarie
W roku sprawozdawczym nie wystąpiły intensywne zdarzenia atmosferyczne
prowadzące do braków w dostawie wody. Przerwy w dostawie wody zdarzały się
sporadycznie i były krótkotrwałe. Spowodowane były m.in. remontami, awariami sieci
wodociągowej, krótkotrwałymi wyłączeniami prądu, awariami stacji uzdatniania wody,
78
usuwaniem przecieków na sieci oraz dezynfekcją sieci. W przypadku braku lub niedoboru
wody w czasie awarii sieci wodociągowej woda dostarczana była beczkowozami, bądź też
ludność korzystała z wody w opakowaniach jednostkowych. Awarie usuwane były
niezwłocznie, w możliwie krótkim czasie.
Ponadto
przedsiębiorstwa
wodociągowo-kanalizacyjne
informowały
właściwych
państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych o zamiarze odcięcia dostawy wody lub
zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego oraz o miejscach i sposobie udostępniania zastępczych
punktów poboru wody, zgodnie z wymaganiem art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o
zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t. j. Dz. U. Nr 123 z
2006 r., poz. 858 z późn. zm.).
III. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ZAPOBIEGAWCZEGO NADZÓRU SANITARNEGO
Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach sprawowania Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego dokonuje analizy projektowanych działań planistycznych, inwestycyjnych
odnoszących się do obszarów gmin, powiatów, województwa zachodniopomorskiego,
rozwiązań techniczno-budowlanych obiektów i infrastruktury oraz technologicznych
procesów, pod kątem wpływu na zdrowie i życie ludzi.
Sprawowanie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego ma na celu zapewnienie na etapie
planowania zagospodarowania przestrzennego oraz planowania i realizacji inwestycji,
właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w obiektach, w taki sposób, aby w trakcie
eksploatacji obiektów nie powstawały zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi. Analiza
projektowanych rozwiązań w szczególności przeprowadzana jest w aspekcie oceny ryzyka
narażenia ludności na czynniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe.
Analizą objęte były miejsca przebywania i zamieszkania ludzi, a także miejsca pracy, nauki,
wychowania, sportu, rekreacji, wypoczynku, obsługi pasażerskiej, działalności leczniczej.
Zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach sprawowania
Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2014
roku zajmowały stanowiska pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych m.in. w
sprawie:
 projektów, programów i strategii oraz innych dokumentów odnoszących się do terenów
gmin i województwa zachodniopomorskiego,
 planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na etapie
oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
 dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych,
 zgód, opinii i uzgodnień wynikających z przepisów prawnych,
 obiektów budowlanych przed dopuszczeniem ich do użytkowania przez właściwy organ,
 nowych procesów technologicznych, np. technologii uzdatniania wody.
Dokonywana ocena pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczyła takich
przedsięwzięć inwestycyjnych, jak: obiekty handlowe, przemysłowe, usługowe, obiekty
turystyczne, hotelarskie, obiekty wychowania i nauczania (szkoły, przedszkola), obiekty
ochrony zdrowia (obiekty, w których prowadzona jest działalność lecznicza, apteki itp.),
miejsca obsługi pasażerów; linie elektroenergetyczne, stacje bazowe telefonii komórkowej,
drogi, instalacje energii odnawialnej, np. elektrownie wiatrowe, stacje paliw, fermy
zwierzęce.
79
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie oraz
Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni woj. zachodniopomorskiego, działając w
zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego, w ramach strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko dokonywali:
 uzgodnień dotyczących zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w
prognozie oddziaływania na środowisko projektów dokumentów strategicznych tj.
projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, innych planów i
dokumentów np. koncepcji, planów, programów i strategii opracowanych dla gmin,
województwa zachodniopomorskiego,
 uzgodnień dotyczących odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko dla dokumentów wymienionych w odnośniku 1,
 oceny projektów dokumentów wraz z prognozami oddziaływania na środowisku,
wymienionych w odnośniku 1.
W postępowaniu dotyczącym oceny oddziaływania przedsięwzięć kwalifikowanych do
mogących znacząco oddziaływać na środowisko pion Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego
woj. zachodniopomorskiego zajmował stanowiska:
 w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko,
 w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko,
 przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
 inne, w ramach przeprowadzanych ponownych ocen oddziaływania przedsięwzięć na
środowisko.
Pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych opiniowane były również (innym
trybem) projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy - w ramach ustawy o
planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
W procesie inwestycyjnym, na etapie projektowania obiektów budowlanych, w tym
uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz
rzeczoznawcy do spraw sanitarnohigienicznych woj. zachodniopomorskiego uzgadniali
dokumentację projektową inwestycji. Rzeczoznawcy do spraw sanitarnohigienicznych,
działając na podstawie uprawnień nadanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego,
dokonywali uzgodnień dokumentacji projektowej w imieniu państwowego inspektora
sanitarnego.
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie oraz
Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni woj. zachodniopomorskiego zajmowali również
stanowiska w formie zgód, uzgodnień i opinii, dotyczące w szczególności:
 spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu
wykonującego działalność leczniczą,
 opiniowania projektów osłon stałych i wentylacji w gabinetach wyposażonych w aparaty
rentgenowskie,
 uzgodnienia wskazań ekspertyz technicznych w zakresie przyjętych rozwiązań zamiennych
w związku z niespełnieniem wymagań w przepisach dotyczących warunków technicznych
obiektów budowlanych,
 odstępstw od przepisów prawa m.in. w zakresie warunków technicznych, bezpieczeństwa i
higieny pracy w pomieszczeniach, usytuowania urządzeń w budynkach i na terenie działki
budowlanej.
80
Stanowiska w zakresie odstępstw od przepisów dotyczyły m.in. takich zagadnień jak:
obniżenie wysokości pomieszczeń, zagłębienie poniżej poziomu terenu oraz oświetlenie
wyłącznie światłem sztucznym pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi. Stanowiska te
odnosiły się również do recyrkulacji powietrza w salach operacyjnych, usytuowania wyrzutni
powietrza instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, a także odległości zlokalizowania
zbiorników na nieczystości ciekłe, miejsc na kontenery na odpady stałe od okien i drzwi
budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz od granicy z sąsiednią
działką.
Działania podejmowane w ramach sprawowanego Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego uwzględniały konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w
miejscu ich zamieszkania i pobytu, i były skierowane na: oddzielanie obszarów
przeznaczonych na zabudowę mieszkaniową od obszarów przemysłowych, tras
komunikacyjnych itp. w celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania na mieszkańców;
zapewnienie właściwej gospodarki wodno-ściekowej, w tym zaopatrzenie ludności w wodę
do spożycia o odpowiedniej jakości; zabezpieczenie ludzi przed uciążliwością związaną z
hałasem (miejska komunikacja, zakłady usługowe, przemysłowe, lotniska, itp.) poprzez
zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, takich jak np. ekrany akustyczne;
ochronę ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym niejonizującym oraz
jonizującym poprzez zastosowanie np. odpowiednich osłon i innych rozwiązań
zabezpieczających; zagwarantowanie odpowiednich pod względem wymagań higienicznych i
zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach, w odniesieniu do funkcji pomieszczeń,
poprzez zapewnienie w nich m.in. właściwego oświetlenia, wysokości, kubatury, jakości
środowiska wewnętrznego (w tym: wielkości wymiany powietrza, jego czystości,
temperatury, wilgotności), a także bezpiecznych pod względem zdrowotnym materiałów
budowlanych.
W województwie zachodniopomorskim w roku 2014 organy Państwowej Inspekcji
Sanitarnej w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wydały około 4495 stanowisk
(w 2013 r. - około 4330 stanowisk), w tym:
 około 288 uzgodnień i opinii w ramach postępowania w sprawie strategicznych ocen
oddziaływania na środowisko projektowanych dokumentów (w 2013 r. - około 246);
 ponad 230 opinii dotyczących projektów studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego (w 2013 r. - około 215);
 około 673 opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (w 2013 r.
- około 917);
 ponad 370 zgód, uzgodnień i opinii wymaganych przepisami prawa materialnego m.in.
dotyczących zastosowania rozwiązań innych niż określone w obowiązujących przepisach
prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych (w 2013 r. - około 415);
 ponad 530 opinii dotyczących spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać
pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (w 2013 r. około 60);
 około 1127 stanowisk w ramach uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektów
budowlanych, w tym 1 sprzeciw wobec dopuszczenia do użytkowania (w 2013 r. - około
1464, w tym 0 sprzeciwów);
 1272 innych spraw;
81
Najważniejszą inwestycją dopuszczoną do użytkowania w roku 2014 pod względem
sanitarno-zdrowotnym na terenie woj. zachodniopomorskiego był budynek nowej
Filharmonii w Szczecinie.
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dokonały około 390 uzgodnień dokumentacji
projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych (w 2013 r. - ponad 400).
Liczba uzgodnień dokumentacji projektowej dokonanych w 2014 r. przez
rzeczoznawców do spraw sanitarnohigienicznych wyniosła 1840 (w 2013 r. - 1890).
W 2014 roku ogółem dokonano około 2230 uzgodnień projektów inwestycji, w tym
około 80 % wszystkich projektów zostało uzgodnionych przez rzeczoznawców do spraw
sanitarnohigienicznych (Ryc. 9).
Ryc. 9. Struktura uzgodnień dokumentacji projektowej w 2014 roku.
Liczba kontroli oraz wizji lokalnych obiektów i terenów objętych przedmiotem
Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2014 r., to około
1700 (w 2013 r. - około 1994).
Podsumowanie
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny sprawowany przez organy Państwowej Inspekcji
Sanitarnej województwa zachodniopomorskiego realizuje ustawowe obowiązki i zadania w
zakresie ochrony zdrowia publicznego, w szczególności poprzez:
 opiniowanie lub uzgadnianie pod względem higienicznym i zdrowotnym projektów
planów zagospodarowania i innych dokumentów strategicznych m.in. w ramach
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
 opiniowanie przedsięwzięć w ramach oceny oddziaływania na środowisko,
 uzgadnianie dokumentacji projektowych inwestycji,
 wydawanie zgód, uzgodnień i opinii dotyczących odstępstw od przepisów prawa, w tym
określających warunki techniczne oraz warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,
82

zajmowanie stanowisk
użytkowania.
w
sprawie
obiektów
budowlanych
przekazywanych
do
Stanowiska organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie Zapobiegawczego
Nadzoru Sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub
w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą
planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Ocena projektowanych rozwiązań
skupia się w szczególności na ocenie ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne,
chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka w miejscu jego
zamieszkania i przebywania.
Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego jest ściśle związana z liczbą przedsięwzięć planowanych do realizacji w
województwie zachodniopomorskim.
W 2014 roku ogólna liczba stanowisk zajętych w ramach Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego kształtowała się na poziomie ponad 6720 i była większa o ok. 100 od liczby
stanowisk zajętych w 2013 roku.
Wzrosła, o około 17 % liczba uzgodnień i opinii w ramach postępowania w sprawie
strategicznych ocen oddziaływania na środowisko projektowanych dokumentów; oraz liczba
opinii dotyczących projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego o
około 7,5 %.
Spadek liczby wydawanych stanowisk dotyczył spraw:
 o około 26 % - opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
 o około 2 % - uzgodnień dokumentacji projektowej dokonanych w 2014 r. przez
rzeczoznawców do spraw sanitarnohigienicznych; i o około 4 % - uzgodnień dokumentacji
projektowej dokonanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
 o około 10 % - zgód, uzgodnień i opinii wymaganych przepisami prawa materialnego
m.in. dotyczących zastosowania rozwiązań innych niż określone w obowiązujących
przepisach prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych;
 o około 23 % - stanowisk w ramach uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania
obiektów budowlanych;
Dominującą pozycję w całości załatwionych spraw zajmowały uzgodnienia dokumentacji
projektowej obiektów budowlanych - około 34 % oraz stanowiska wydane w ramach
uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego - około 17 %; dalej
opinie wydawane w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - około 10
%, oraz opinie dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i
urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą - około 8 %. Strukturę tematyczną
stanowisk zajmowanych w ramach Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego przedstawiono na
Ryc.10.
Ryc. 10. Struktura tematyczna stanowisk zajmowanych w ramach Zapobiegawczego
Nadzoru Sanitarnego w 2014 roku.
83
Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawując Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny odgrywa
znaczącą rolę w ochronie zdrowia publicznego poprzez kreowanie polityki prewencyjnego
ograniczania bądź eliminowania wystąpienia ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne,
chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka: na etapie projektów
strategii, planów i programów i innych dokumentów strategicznych opracowywanych dla
terenu województwa zachodniopomorskiego; inspirując działania lokalnych organów
administracji samorządowej m.in. w zakresie zachowania klimatu akustycznego bezpiecznego
dla zdrowia obywateli, ochroną ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym
niejonizującym oraz jonizującym, uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej,
zapewnienia terenów dla rekreacji i wypoczynku, wymagając przy uzgadnianiu planów
zagospodarowania przestrzennego odpowiedniego, z punktu widzenia ochrony zdrowia,
zagospodarowania terenów; wypowiadając się w ramach postępowania w sprawie oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; poprzez ocenianie dokumentacji projektowej
obiektów budowlanych i inwestycji infrastrukturalnych i wymaganie od inwestorów już na
etapie planowania inwestycji spełnienia właściwych warunków sanitarnohigienicznych, w
tym mających wpływ na środowisko wewnętrzne pomieszczeń przeznaczonych na pobyt
84
ludzi w obiektach przeznaczonych do użytku ludności, produkcji spożywczej, działalności i
usług dla ludności.
IV. STAN SANITARNY WYBRANYCH OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
I KĄPIELISK
4. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
4.1. Informacje ogólne
W 2014 r. Państwowa Inspekcja Sanitarna woj. zachodniopomorskiego objęła nadzorem
11 385 obiektów użyteczności publicznej. Kontrole stanu sanitarnego przeprowadzono
w 7 450 z nich tj. 65,4% tj.:
- 239 ustępów publicznych – skontrolowano 210, co stanowi 87,9 %,
- 58 ustępów ogólnodostępnych – skontrolowano 37, co stanowi 98,3 %,
- 226 pływalni – skontrolowano 152, co stanowi 67,26 %,
- 43 domy pomocy społecznej będące pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej
skontrolowano 38, co stanowi 88,4 %,
- 31 innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej – skontrolowano 18, co
stanowi 58,1 %,
- 9 placówek zapewniających całodobową opiekę – skontrolowano 8, co stanowi 88,9%,
- 22 noclegownie i domy dla bezdomnych – skontrolowano 20, co stanowi 90,9 %,
- 270 obiekty hotelarskie – skontrolowano 188, co stanowi 69,85 %,
- 1 652 inne obiekty, w których są świadczone usługi hotelarskie – skontrolowano 764,
co stanowi 46,2 %,
- 1 206 zakładów fryzjerskich – skontrolowano 791, co stanowi 65,6 %,
- 591 zakłady kosmetyczne – skontrolowano 392, co stanowi 66,3 %,
- 24 zakłady tatuażu – skontrolowano 17, co stanowi 70,8 %,
- 306 zakładów odnowy biologicznej – skontrolowano 190, co stanowi 62,1 %,
- 563 inne zakłady, w których są świadczone więcej niż jedna z usług fryzjerskich,
kosmetycznych, odnowy biologicznej i tatuażu – skontrolowano 381, co stanowi
67,7%,
- 14 dworców autobusowych – skontrolowano 13, co stanowi 92,9 %,
- 97 dworców i stacji kolejowych – skontrolowano 57, co stanowi 58,8 %,
- 12 przystani jednostek pływających rekreacyjnych i sportowych – skontrolowano 9,
co stanowi 75 %,
- 1 750 terenów rekreacyjnych będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej
skontrolowano 1 162, co stanowi 66,4 %,
- 494 cmentarze – skontrolowano 268, co stanowi 54,3 %,
- 50 domów przedpogrzebowych – skontrolowano 41, co stanowi 82 %,
- 16 zakładów karnych i aresztów śledczych – skontrolowano 11, co stanowi 68,8 %,
- 3 712 innych obiektów użyteczności publicznej – skontrolowano 2 683, co stanowi
72,3 %, w tym:
 apteki spośród 583 będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej
 pralnie 57 w ewidencji, skontrolowano 41, co stanowi 71,9 %,
 magle 18 w ewidencji, wszystkie skontrolowano,
 domy kultury 73 w ewidencji, skontrolowano 61, co stanowi 83,6 %,
 kina 22 w ewidencji, skontrolowano 17, co stanowi 77,3 %,
 teatry 8 w ewidencji, skontrolowano 6, co stanowi 75 %,
85


















biblioteki 16 w ewidencji, skontrolowano 3, co stanowi 18,8 %,
muzea 17 w ewidencji, skontrolowano 11, co stanowi 64,7 %,
inne obiekty kultury 59 w ewidencji, skontrolowano 20, co stanowi 33,9 %,
stadiony 59 w ewidencji, skontrolowano 48, co stanowi 81,4 %,
hale sortowe 44 w ewidencji, skontrolowano 31, co stanowi 70,5 %,
boiska 83 w ewidencji, skontrolowano 50, co stanowi 60,2 %,
lodowiska 4 w ewidencji, skontrolowano 3, co stanowi 75 %,
inne obiekty sportowe 35 w ewidencji, skontrolowano 29, co stanowi 82,9 %,
zakłady pogrzebowe 79 w ewidencji, skontrolowano 69, co stanowi 87,3 %,
parkingi miejskie 81 w ewidencji, skontrolowano 63, co stanowi 77,7 %,
parkingi leśne i miejsca postojowe 67 w ewidencji, skontrolowano 46, co stanowi
68,7%,
stacje paliw 208 w ewidencji, skontrolowano 144, co stanowi 69,2 %,
punkty zbiórki odpadów problemowych 11 w ewidencji, skontrolowano 7, co stanowi
63,6 %,
punkt zlewny ścieków 1 w ewidencji i 1 skontrolowano,
przystanki autobusowe 1 742 w ewidencji, skontrolowano 1 284, co stanowi 73,7 %,
przystanki tramwajowe 250 w ewidencji, wszystkie skontrolowano,
hale targowe, targowiska 56 w ewidencji, skontrolowano 41, co stanowi 73,2 %,
inne 139 w ewidencji, skontrolowano 74 co stanowi 53,2 %.
4.2. Stan sanitarny wybranych obiektów
4.2.1.Ustępy publiczne
W 2014 r. nadzorem sanitarnym objętych było 239 ustępów publicznych, w tym 105
stałych i 134 tymczasowe. Jeden z ustępów stałych jest nieskanalizowany, natomiast spośród
tymczasowych - 33. Ustęp publiczny stały nieskanalizowany funkcjonuje
w sezonie letnim, wyposażony jest w zbiornik bezodpływowy. W okresie sprawozdawczym
przeprowadzono 386 kontroli w 210 skontrolowanych obiektach.
Czynności kontrolne wykazały, że stan higieniczno-sanitarny i techniczny większości
skontrolowanych obiektów był zachowany. Ustępy publiczne wyposażone były w dostateczną
ilość środków czystościowych, dezynfekcyjnych i higienicznych. Na koniec 2014 r. zły stan
higieniczno – sanitarny i techniczny występował w 2 obiektach tj. 0,9 % obiektów
skontrolowanych. Stwierdzane nieprawidłowości dot.:
 braku dostępu do bieżącej ciepłej wody,
 braku dostępu do środków przeznaczonych do higienicznego mycia i suszenia rąk,
 niesprawnej armatury sanitarnej tj. braku możliwości spłukiwania pisuarów bieżącą
wodą,
 powierzchni podłogowej trwale zabrudzonej, z zastoinami wody powstałymi na skutek
nieszczelności umywalki,
 braku środków do zapewnienia czystości i dezynfekcji sanitariatów,
 braku wydzielonego miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego oraz środków
czystości,
 braku czystości i porządku na terenie przyległym do obiektu.
86
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami na poprawę stanu higieniczno – sanitarnego i
technicznego w przedmiotowych obiektach wydano 6 decyzji administracyjnych, w tym 4
decyzje zmieniające termin realizacji nałożonych obowiązków, wyegzekwowano w
przypadku 5 decyzji z lat ubiegłych. Ponadto, wydano 20 decyzji-rachunków na łączną kwotę
527,69 zł. Winnych zaniedbań ukarano 6 grzywnami w drodze mandatu karnego na łączną
kwotę 900 zł. Ponadto, wystosowano 4 upomnienia.
Nadal mankamentem jest zbyt mała liczba ustępów publicznych w miejscach często
uczęszczanych przez turystów. Niewiele też przybywa ustępów nowych o wysokim
standardzie, przystosowanych na potrzeby osób niepełnosprawnych.
4.2.2. Ustępy ogólnodostępne
W 2014 r. Państwowa Inspekcja Sanitarna woj. zachodniopomorskiego objęła nadzorem
58 ustępów ogólnodostępnych, z których skontrolowano 37, przeprowadzając w nich 57
kontroli sanitarnych.
Przeprowadzone czynności kontrolne wykazały prawidłowy stan higieniczno-sanitarny i
techniczny większości skontrolowanych obiektów. Wyposażenie ustępów uzależnione było
od ich standardu. Obiekty wyposażone były w dostateczną ilość środków czystościowych,
dezynfekcyjnych i higienicznych. Dezynfekcja urządzeń sanitarnych odbywała się na bieżąco,
z właściwą częstotliwością.
Na poprawę stanu higieniczno – sanitarnego i technicznego przedmiotowych obiektów
wydano 2 decyzje administracyjne, które wyegzekwowano jeszcze w 2014 r. Wydano
również 4 decyzje- rachunki na łączną kwotę 197,00 zł.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. wszystkie ustępy
ogólnodostępne utrzymane były w dobrym stanie higieniczno-sanitarnym i technicznym.
4.2.3. Domy pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej oraz
placówki zapewniające całodobową opiekę
–
–
–
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowały się:
43 domy pomocy społecznej, z których skontrolowano 38,
31 innych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, skontrolowano 18 z nich,
9 placówek zapewniających całodobową opiekę, skontrolowano – 8.
Ogółem skontrolowano 64 przedmiotowe obiekty, przeprowadzając łącznie 88 kontroli
sanitarnych.
W trakcie przeprowadzanych czynności kontrolnych oceniano szczególnie: stan
higieniczno – sanitarny i techniczny pokoi mieszkalnych, pomieszczeń higienicznosanitarnych i gospodarczych, ciągów komunikacyjnych, stan higieniczno – sanitarny
i techniczny wyposażenia pomieszczeń, z których korzystają mieszkańcy, zaopatrzenie
obiektu w wodę do spożycia, postępowanie z odpadami medycznymi, postępowanie z
bielizną, gospodarkę odpadami komunalnymi, odprowadzanie ścieków bytowogospodarczych oraz dbałość o czystość wokół przyległego terenu. Obiekty w ramach
standaryzacji systematycznie podnoszą poziom świadczonych usług. Przeprowadzone
kontrole wykazały prawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny większości obiektów.
Stwierdzane nieprawidłowości dot.:
87
 ściany i sufity pomieszczeń z ubytkami farby i tynku oraz śladami wilgoci,
 powierzchnie podłogowe z ubytkami wykładziny, pęknięciami lub ubytkami terrakoty,
 stolarka drzwiowa uszkodzona, z ubytkami farby,
 grzejniki c.o. z ubytkami farby, miejscami skorodowane,
 baterie umywalkowe ze śladami korozji.
W związku z niespełnieniem wymagań higieniczno-sanitarnych i technicznych
określonych w obowiązujących aktach prawnych wydano 10 decyzji administracyjnych, w
których nałożono obowiązki doprowadzenia obiektów do stanu zgodnego z wymaganiami
sanitarnymi oraz 5 decyzji zmieniających termin realizacji obowiązków. Ponadto wydano 10
decyzji-rachunków na łączną kwotę 1 087 zł. Winnego zaniedbań ukarano 1 grzywną w
drodze mandatu karnego na kwotę 500 zł. Ponadto, wystosowano 2 upomnienia.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. 10 domów pomocy
społecznej posiadało nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny.
4.2.4. Noclegownie i domy dla bezdomnych
W 2014 r. w ewidencji obiektów będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej znajdowało się:
–
–
11 noclegowni,
11 domów dla bezdomnych,
z których skontrolowano 20 obiektów, przeprowadzając w nich łącznie 29 kontroli
sanitarnych.
Prowadzone czynności kontrolne wykazały nieprawidłowy stan techniczny ścian
i sufitów w pomieszczeniach dwóch noclegowni oraz w pomieszczeniach domu dla
bezdomnych tj.: w pokojach, w magazynie bielizny czystej, w izolatce oraz w magazynie
środków czystości i sprzętu porządkowego powierzchnie ścian z ubytkami farby i tynku oraz
ciemnymi plamami, w ogólnodostępnych pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych ubytki
fugi oraz wypełnień silikonowych.
Na poprawę stanu higieniczno – sanitarnego i technicznego przedmiotowych obiektów
wydano 3 decyzje administracyjne oraz 3 decyzje zmieniające termin realizacji obowiązków,
w 2014 r. wyegzekwowano obowiązki 2 z nich. Ponadto, wydano 3 decyzje-rachunki na
łączną kwotę 297,15 zł. Winnych zaniedbań ukarano 2 grzywnami w drodze mandatu karnego
na kwotę 700 zł.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. w jednej noclegowni
występował nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny.
4.2.5. Obiekty hotelarskie i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowały się 1 922 obiekty
hotelarskie oraz inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie, w tym:
– 114 hoteli,
– 9 moteli,
– 42 pensjonaty,
88
–
–
–
–
–
–
16 kempingów,
3 domy wycieczkowe,
86 schronisk, pól biwakowych,
1 165 ośrodków wczasowych,
160 gospodarstw agroturystycznych,
327 innych obiektów m. in. kwater turystycznych, pokoi hotelowych, pokoi gościnnych,
pokoi noclegowych, apartamentów, ośrodków szkoleniowo – wypoczynkowych,
ośrodków żeglarskich, ośrodków jeździeckich etc.).
Skontrolowano 952 obiekty, przeprowadzając w nich łącznie 1 165 kontroli.
W trakcie czynności kontrolnych przeprowadzanych w przedmiotowych obiektach
oceniano szczególnie: stan higieniczno – sanitarny i techniczny pokoi mieszkalnych,
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i gospodarczych, ciągów komunikacyjnych wraz z
wyposażeniem, zaopatrzenie w wodę do spożycia, postępowanie z bielizną, gospodarkę
odpadami komunalnymi, odprowadzanie ścieków bytowo-gospodarczych oraz dbałość o
czystość na przyległym terenie.
Na poprawę stanu higieniczno – sanitarnego i technicznego obiektów hotelarskich i
innych obiektów, w których świadczone są usługi hotelarskie wydano 81 decyzji
administracyjnych, w tym 19 decyzji zmieniających termin realizacji nakazów. W 2014 r.
wyegzekwowano obowiązki 54 decyzji administracyjnych, w tym 37 decyzji wydanych w
latach ubiegłych. Ponadto, wydano 124 decyzje-rachunki na łączną kwotę 12 079,84 zł.
Winnych zaniedbań ukarano 43 grzywnami w drodze mandatu karnego na kwotę 9 100 zł.
Ponadto, wystosowano 11 upomnień.
Stan higieniczno – sanitarny i techniczny obiektów hotelarskich oraz innych obiektów, w
których świadczone są usługi hotelarskie, zwłaszcza w pasie wybrzeża, w ostatnich latach
uległ znacznej poprawie. Następuje sukcesywny wzrost standardów wyposażenia oraz
świadczonych usług. Obiekty wyeksploatowane i niemodernizowane zawieszają działalność
bądź są likwidowane.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. w 54 przedmiotowych
obiektach występował niewłaściwy stan higieniczno-sanitarny i techniczny.
Nieprawidłowości dot.:
 na kempingu w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych oraz na świetlicy ściany i
sufity z ubytkami farby i tynku oraz śladami wilgoci,
 w innych obiektach, w których są świadczone usługi hotelarskie brak czystości i
porządku w pokojach mieszkalnych, wykładzina PCV miejscami wytarta, zniszczona,
popękana i wywinięta, trudna do utrzymania w czystości, przy połączeniu ścian i
podłóg wykładzina zadarta, pomieszczenia wyposażone w wyeksploatowane
wyposażenie tj. fotele ze zniszczonymi siedziskami, regały zniszczone, powierzchnie
podłogowe z dużą ilością piachu, zabrudzone kosze na odpady komunalne, w
pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych powierzchnia podłogowa z ubytkami,
niestabilnymi płytkami, z trwale zbrudzonymi fugami, drzwi do kabiny prysznicowej
uszkodzone, silikony przy umywalkach i natryskach z miejscowymi czarnymi
wykwitami, skorodowane uchwyty umywalek, w magazynie bielizny czystej brak
czystości i porządku, sufity i ściany zawilgocone, ze spulchnieniami, ubytkami farby i
tynku, trwale zabrudzone, zakurzone, wykładzina PCV wytarta, przed wejściem do
89
magazynu bielizny czystej, nagromadzone zbędne przedmioty, w ciągach
komunikacyjnych i holach powierzchnie podłogowe z ubytkami, brak wydzielonego
miejsca do gromadzenia bielizny brudnej oraz do przechowywania sprzętu
porządkowego i środków czystości, pomieszczenie udostępnione jako sala zabaw i
telewizyjna jest jednocześnie magazynem zasobów hotelowych (tapczanów, kołder,
poduszek), brak środków czystości i dezynfekcyjnych, bielizna prana we własnym
zakresie, nie jest poddawana dezynfekcji, w pomieszczeniu pralni, powierzchnia
podłogowa trwale zabrudzona, powierzchnie ścian z ubytkami farby i tynku, wanna z
ubytkami emalii i śladami korozji, w pokojach mieszkalnych brak czystości i
porządku, w pomieszczeniach higieniczno – sanitarnych deska sedesowa przy
zawiasach w miejscu mocowaniu do sedesu zabrudzona, z brązowym osadem,
zabrudzona miska sedesowa, w ustępie ogólnodostępnym brak czystości bieżącej tj.
zabrudzona podłoga, zabrudzone deski sedesowe i miski sedesowe z czarnym osadem,
brudna, z czarnym osadem zewnętrzna powierzchnia umywalki, brak czystości
bieżącej w magazynie bielizny czystej tj. brudne, zakurzone podłogi, brudne
zakurzone skrzynki, w których przechowywana jest bielizna czysta, brak czystości i
porządku w pomieszczeniu przechowywania sprzętu porządkowego i środków
czystości, zakurzone cokoły w ciągach komunikacyjnych, w pomieszczeniach
higieniczno - sanitarnych przy pokojach mieszkalnych pod prysznicem silikon z
czarnymi wykwitami, w gabinecie zabiegów z borowiny zakurzone powłoki malarskie
z pajęczynami, w ciągach komunikacyjnych powierzchnie ścian i sufitów z
zaciekami, odpryskami farby i tynku, uszkodzoną tapetą, trwale zabrudzone,
powierzchnia podłogowa z ubytkami i pęknięciami, z dużą ilością piasku, parapety z
odpryskami farby, prowizorycznie zamontowane lampy sufitowe, punkty
oświetleniowe bez osłon, w magazynie bielizny czystej składowany zbędny sprzęt
(lustra, czajniki, obrazy), w pomieszczeniach mieszkalnych oraz higieniczno –
sanitarnych wyeksploatowany sprzęt wyposażeniowy, w pomieszczeniach brak
skutecznej wentylacji, brak wydzielonego pomieszczenia lub miejsca na składowanie
bielizny brudnej, brak prawidłowo urządzonego stanowiska do składowania odpadów
stałych, brak wydzielonego i prawidłowo urządzonego miejsca do przetrzymywania
sprzętu porządkowego, środków czystości i dezynfekcji, na styku powierzchni
podłogowej ze ścianami ubytki silikonu, zniszczone, brakujące sitka odpływowe w
brodzikach, stolarka okienna z odpryskami farby, wypaczona i zniszczona,
uszkodzone skrzydła drzwi do brodzików, uchwyty umywalek pokryte rdzą,
 w hotelach w pokojach hotelowych, w magazynie pościeli czystej oraz w
pomieszczeniach gospodarczych powierzchnie ścian z ubytkami farby i tynku,
ościeżnice drzwiowe uszkodzone, w magazynie pościeli czystej oraz w magazynie
pościeli brudnej punkty świetlne bez osłon, w hotelowym pomieszczeniu z łóżkiem do
solarium trwale zabrudzona, zakurzona powłoka malarska, brak dokumentu
potwierdzającego spektrum działania sterylizatora, brak procedury i dokumentu
potwierdzającego poprawność wykonywanych zabiegów, w pokojach mieszkalnych
na ścianach, sufitach oraz na elewacji – pajęczyny,
 w pensjonacie w pomieszczeniach mieszkalnych brak czystości i porządku, w holu
przy wejściu ściana na wysokości 0,5 m spuchnięta, z łuszczącą sie farbą, przy wejściu
do magazynu bielizny czystej betonowa podłoga nierówna, z ubytkami, trudna do
utrzymania w czystości, w magazynie bielizny czystej koce, zagłówki do kanap oraz
poduszki przechowywane bezpośrednio na podłodze, w pomieszczeniu higieniczno –
sanitarnym przy pokoju mieszkalnym brodzik trwale zabrudzony, miejscami z
ubytkami emalii, ze śladami rdzy, brak prawidłowo urządzonego stanowiska do
składowania odpadów stałych,
90
 na polu biwakowym w pomieszczeniach sanitariatów brak bieżącej ciepłej wody przy
umywalkach, ściany trwale zabrudzone przy suficie, z ubytkami farby i tynku, ściany
do wysokości około 0,5 m miejscami z szarymi plamami i łuszczącą się farbą, rury
miejscowo skorodowane, w pomieszczeniu brodzika podłoga i ściany miejscami z
ubytkami kafli i ubytkami fugi, w pomieszczeniu porządkowym ściany miejscami z
łuszczącą się farbą, w budynku sanitarnym skrzydła drzwiowe do kabin ustępowych
ze „spuchnięciem”, ściany w kabinach ustępowych do wysokości około 0,5 m
miejscami z łuszczącą się farbą.
4.2.6. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz świadczące
łącznie powyższe usługi
–
–
–
–
–
W 2014 r. Państwowa Inspekcja Sanitarna objęła nadzorem 2 690 obiektów, w tym:
1 206 zakładów fryzjerskich,
591 zakładów kosmetycznych,
24 zakłady tatuażu,
306 zakładów odnowy biologicznej,
563 inne zakłady, w których są świadczone więcej niż jedna z usług fryzjerskich,
kosmetycznych, tatuażu lub odnowy biologicznej.
Skontrolowano 1 771 powyższych zakładów, przeprowadzając 1 921 kontroli
sanitarnych. Stan higieniczno – sanitarny i techniczny większości kontrolowanych zakładów
nie budził zastrzeżeń.
W kontrolowanych obiektach dostępne były środki dezynfekcyjne o wymaganym
spektrum działania. Preparaty posiadały na opakowaniach informację w języku polskim,
stosowane były zgodnie z informacją techniczną producenta dołączoną do jednostkowych
opakowań (przygotowanie roztworu roboczego, czas dezynfekcji). Stosowany sprzęt
jednorazowy był sterylny, posiadał aktualne terminy przydatności. Zakłady miały podpisane
umowy z firmami specjalistycznymi na odbiór i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych.
Zakłady, w których wykonywane były zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek miały
opracowane i wdrożone procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami
zakaźnymi.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. w 13 przedmiotowych
obiektach występował nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny.
 w zakładach kosmetycznych brak bieżącej czystości i porządku, bielizna czysta
przechowywana w warunkach mogących powodować jej zanieczyszczenie, ściana
przy drzwiach w pomieszczeniu socjalnym z ubytkami farby i tynku, pracownicy
pracują bez odzieży ochronnej, brak szaf służących do przechowywania odzieży
pracowników, nie zapewniono odpowiednich warunków przechowywania pojemnika
na odpady medyczne zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30
lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami
medycznymi (Dz. U. z 2010 r., Nr 139, poz. 940), nie przedstawiono do wglądu
procedury zapewniającej ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz
procedur postępowania z odpadami,
 w zakładach fryzjerskich w ciągach komunikacyjnych, w poczekalniach dla klientów
oraz w pomieszczeniu świadczenia usług fryzjerskich powierzchnia ścian i sufitów z
ubytkami farby i tynku oraz śladami po zalaniu, powierzchnia podłogowa z
pęknięciami i ubytkami terrakoty, wykładziny, sprzęt będący na wyposażeniu
91
pomieszczeń wyeksploatowany, tapicerka foteli fryzjerskich zniszczona, o
powierzchni trudnej do utrzymania w czystości, podręczny regał na środki fryzjerskie
zniszczony o powierzchni trudnej do utrzymania w czystości, w ciągu
komunikacyjnym oraz w salonie świadczenia usług fryzjerskich zakurzone powłoki
malarskie, w pomieszczeniu socjalnym w szafie odzieżowej i na niej brak czystości i
porządku (wraz z odzieżą przetrzymywane są dokumenty, na szafie przetrzymywane
są zbędne rzeczy: opakowania kartonowe, ozdoby świąteczne, przybornik na czyste
narzędzia fryzjerskie, szczotki fryzjerskie z resztkami włosów, brak bieżącej
dezynfekcji,
 w zakładzie odnowy biologicznej w gabinecie hydroterapii powierzchnia sufitu z
miejscowym zawilgoceniem, z ciemnoszarym nalotem, niesprawna wentylacja
mechaniczna,
 w innych zakładach, w którym są świadczone więcej niż jedna z usług fryzjerskich,
kosmetycznych, odnowy biologicznej i tatuażu brak środka do dezynfekcji skóry i rąk,
brak wdrożonej i stosowanej procedury zapewniającej ochronę przed zakażeniami i
chorobami zakaźnymi przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do
naruszenia ciągłości tkanki ludzkiej, w pakietach sterylizacyjnych nie umieszczano
pasków wskaźnikowych potwierdzających zapewnienie parametrów sterylizujących
wewnątrz pakietów, w pomieszczeniu solarium i usług kosmetycznych brak wentylacji
mechanicznej, powierzchnia sufitu ze śladami wilgoci.
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami na poprawę stanu higieniczno – sanitarnego i
technicznego przedmiotowych obiektów wydano 29 decyzji administracyjnych. W 2014 r.
wyegzekwowano obowiązki określone w 21 decyzjach administracyjnych, w tym w 5
decyzjach wydanych przed 2014 r. Ponadto, wydano 79 decyzji-rachunków na łączną kwotę 5
729,59 zł. Winnych zaniedbań ukarano 35 grzywnami w drodze mandatu karnego na kwotę 5
950 zł. Ponadto, wystosowano 2 upomnienia.
Wśród pracowników salonów fryzjerskich i wykonujących usługi golenia
przeprowadzono badania ankietowe oraz ocenę pomieszczeń służących do wykonywania
usług fryzjerskich dotyczących działań związanych z Projektem pn. „Edukacja pracowników
wybranych zawodów zwiększonego ryzyka transmisji zakażeń krwiopochodnych i ogółu
społeczeństwa w zakresie prewencji (HCV, HBV, HIV)” realizowanych w ramach Programu
pn. „Zapobieganie zakażeniom HCV”.
4.2.7. Dworce autobusowe, dworce, stacje i przystanki kolejowe, środki transportu
4.2.7.1. Dworce autobusowe
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 14 dworców
autobusowych, z których skontrolowano 13, przeprowadzając w nich łącznie 21 kontroli. Na
dwóch dworcach autobusowych stwierdzono nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i
techniczny ścian i sufitów w poczekalniach tj. powierzchnie ścienne i sufitowe: ze śladami po
zalaniu, z ubytkami farby i tynku.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 2 decyzje administracyjne,
które wyegzekwowano jeszcze w 2014 r. Ponadto, wydano 2 decyzje-rachunki na łączną
kwotę 87,93 zł. Nie nakładano grzywien w drodze mandatu karnego.
92
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. wszystkie dworce
autobusowe utrzymane były w dobrym stanie higieniczno-sanitarnym i technicznym.
4.2.7.2. Dworce, stacje i przystanki kolejowe
W 2014 r. w ewidencji obiektów będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej znajdowało się:
–
–
–
31 dworców kolejowych,
18 stacji kolejowych,
48 przystanków kolejowych,
z których skontrolowano 57 obiektów, przeprowadzając łącznie 110 kontroli.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. w przypadku 2 dworców
kolejowych występował nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny.
 w pomieszczeniu poczekalni dla pasażerów ściany trwale zabrudzone, miejscami z
odpryskami farby, trudne do utrzymania w czystości.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami na poprawę stanu higieniczno –
sanitarnego i technicznego w przedmiotowych obiektach w 2014 r. wydano 11 decyzji
administracyjnych, w tym 2 decyzje zmieniające termin realizacji nakazów. Wyegzekwowano
obowiązki 7 z nich, w tym jednej z lat ubiegłych. Ponadto, wydano 9 decyzji-rachunków na
łączną kwotę 327,37 zł. Winnego zaniedbań ukarano 1 grzywną w drodze mandatu karnego
na kwotę 100 zł. Ponadto, wystosowano 1 upomnienie.
4.2.7.3. Środki transportu
W 2014 r. organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęły nadzorem 1 172 środki
transportu, z których skontrolowano 436 z nich, w tym:
– autobusy komunikacji publicznej – 168,
– autobusy turystyczne – 25,
– tramwaje – 23,
– wagony w pociągach – 65,
– samochody do przewozu chorych – 20,
– samochody do przewozu zwłok i szczątków ludzkich – 119,
– samochody do przewozu bielizny – 13,
– inne kontrolowane środki transportu – 3 taksówki,
przeprowadzając 260 kontroli sanitarnych.
Prowadzone kontrole stanu sanitarnego środków transportu wykazały nieprawidłowości
w 2 tramwajach, na poprawę ich stanu sanitarnego wydano zalecenia a następnie 2 decyzjerachunki na kwotę 195,5 zł.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. wszystkie środki
transportu utrzymane były w dobrym stanie higieniczno-sanitarnym i technicznym.
4.2.8. Tereny rekreacyjne
93
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 1 750 terenów
rekreacyjnych, w tym:
– 810 terenów zabaw dla dzieci, placów zabaw;
– 727 piaskownic;
– 3 ogródki jordanowskie;
– 97 parków, zieleńców;
– 2 ogrody botaniczne i zoologiczne;
– 84 plaże,
– 27 innych obiektów, w tym: przystani wodnych, portów jachtowych, terenów
rekreacyjnych nad jeziorami, etc.
Skontrolowano 1 162 z ww. obiektów, przeprowadzając w nich łącznie 891 kontroli.
W wyniku prowadzonych czynności kontrolnych stwierdzano nieprawidłowości dot. braku
zabezpieczeń piaskownic przed dostępem ptaków i zwierząt, zanieczyszczonego piasku
widocznymi stałymi odpadami.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami na poprawę stanu higieniczno –
sanitarnego i technicznego przedmiotowych obiektów wydano 2 decyzje administracyjne oraz
4 decyzje-rachunki na łączną kwotę 144,00 zł. Nie karano grzywnami w drodze mandatu
karnego.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. wszystkie obiekty
utrzymane były w dobrym stanie higieniczno-sanitarnym i technicznym.
4.2.9. Cmentarze i domy przedpogrzebowe
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej znajdowały się 494 cmentarze, w tym
471 komunalnych oraz 23 wyznaniowe.
Skontrolowano 268 z nich, prowadząc
łącznie 268 kontroli sanitarnych.
W trakcie przeprowadzanych czynności
kontrolnych cmentarzy oceniano szczególnie:
utrzymanie
porządku
w
ich
obrębie,
postępowanie z odpadami komunalnymi, stan
punktów poboru wody oraz stan ogrodzenia.

Na koniec okresu sprawozdawczego tj.
31.12.2014 r. nieprawidłowy stan higieniczno –
sanitarny i techniczny występował na 7
cmentarzach. Nieprawidłowości dot.:
 uszkodzonego ogrodzenia lub jego braku,
w pomieszczeniu przygotowania zwłok do pochówku nierównej, zniszczonej, trudnej do
utrzymania w czystości i dezynfekcji powierzchni podłogowej, w sali eksportacyjnej
trwale zabrudzonej, nierównej, trudnej do utrzymania w czystości i dezynfekcji
94
powierzchni katafalku. Obowiązuje 7 decyzji administracyjnych. Ponadto, wystosowano
1 upomnienie.
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się 50 domów
przedpogrzebowych, skontrolowano 41 z nich, przeprowadzając łacznie 47 kontroli. Na
koniec 2014 r. nieprawidłowości dot. stanu higieniczno-sanitarnego i technicznego
pomieszczeń stwierdzono w 3 domach przedpogrzebowych:
 w pomieszczeniach przechowywania zwłok, chłodni oraz przechowywania sprzętu
porządkowego powierzchnia sufitu i ścian trwale zabrudzona, ze śladami wilgoci oraz
z ubytkami farby i tynku, solarka okienna zniszczona, nieszczelna z odpryskami farby,
urządzenia sanitarne wraz z armaturą silnie wyeksploatowane z zaciekami,
miejscowymi ubytkami politury, kratki ściekowe trudne do utrzymania w czystości,
 w pomieszczeniu kostnicy zniszczona stolarka drzwiowa, w sali ceremonii
powierzchnia ścian i sufitów z ubytkami farby i tynku oraz śladami po zalaniu,
powierzchnia podłogowa z pęknięciami i ubytkami terrakoty.
Wydano 3 decyzje administracyjne oraz 3 decyzje-rachunki na kwotę 146,50 zł. Nie
nakładano grzywien w drodze mandatu karnego.
W 2014 r. wydano ogółem 1 825 decyzji zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji
zwłok i szczątków ludzkich oraz 40 decyzji odmawiających wydania zezwolenia na
przeprowadzenie ekshumacji głównie ze względu na:
 brak możliwości uzyskania zgody na ekshumację wszystkich osób uprawnionych do jej
przeprowadzenia,
 brak porozumienia osób uprawnionych do przeprowadzenia ekshumacji.
Od 1.01.2014 r. do 31.12.2014 r. przeprowadzono 1 411 ekshumacji, z czego 1 106 pod
nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Kontrole polegające na nadzorze nad prawidłowym wykonaniem ekshumacji szczątków
ludzkich wykazały, iż ekshumacje przeprowadzane były zgodnie z wydawanymi decyzjami,
zgodnie z ustawą z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U.
2011r.nr 1128, poz. 687 z późn. zm.), przy zachowaniu warunków sanitarnych, zgodnych z
wymogami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie
postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. Nr 153 poz. 1783 z późn. zm.) oraz
rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23 marca 2011 r. w sprawie sposobu
przechowywania zwłok i szczątków (Dz. U. z 2011 r. Nr 75 poz.405) tj.:
 pracownicy specjalistycznych firm pogrzebowych przeprowadzających czynności
ekshumacyjne mieli zapewnioną odzież ochronną jednorazowego użytku (kombinezony,
rękawiczki, maseczki), która po zakończonej ekshumacji traktowana była jako odpad
niebezpieczny, umieszczana w workach koloru czerwonego i oddawana do utylizacji –
pojemniki odbierały upoważnione do tego firmy (w specjalistycznych firmach
pogrzebowych wydzielano miejsce na pojemniki, do których składowano użytą odzież
ochronną jednorazowego użycia, folie, w których przewożono trumny),
 ziemię wydobywaną z grobu umieszczano na powierzchni zabezpieczonej
nieprzepuszczalną, wytrzymałą matą,
 zwłoki (szczątki) ekshumowane przed okresem mineralizacji tj. przed upływem 20 lat od
dnia pochowania wydobywano wraz z trumną (bez jej otwierania) umieszczaną na czas
przewozu w szczelnej skrzyni, wybitej blachą,
 w przypadku ekshumacji wykonywanej po upływie okresu mineralizacji wydobyte
szczątki wraz z resztkami trumny umieszczano w nowej trumnie tzw. ekshumacyjnej,
95







po wydobyciu szczątków grób dezynfekowano i zasypano ziemią wydobytą z grobu a
używane narzędzia poddawano dezynfekcji środkami z atestem,
stosowano środki dezynfekcyjne: do dezynfekcji ziemi (m.in. roztwór preparatu
Domestos, ACE, wapno chlorowane), a do dezynfekcji rąk (m.in. preparat AHD 2000,
Manusan),
transport szczątków odbywał się środkami transportu przeznaczonymi do przewozu
zwłok i szczątków ludzkich (autokarawany) spełniającymi wymagania rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń i
zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich (Dz. U. z 2007 r. Nr 249 poz. 1866),
w przypadku przewozu szczątków na odległość większą niż 60 km trumnę pieczętowano
i umieszczano w szczelnie zamkniętym worku, z nieprzepuszczalnego tworzywa
sztucznego, odpornego na uszkodzenia mechaniczne,
na miejscu ponownego pochowania trumnę wydobywano ze skrzyni i chowano
niezwłocznie bez jej otwierania, sąsiednie groby zabezpieczano przed zabrudzeniem
matami ochronnymi,
skrzynia, w której znajdowała się trumna oraz maty, na której składowano ziemię myto i
dezynfekowano,
po każdym użyciu, część przeznaczoną na umieszczanie trumny w środkach transportu
do przewozu zwłok i szczątków ludzkich myto i dezynfekowano środkami z atestem.
Prowadzono również kontrole środków transportu do przewozu zwłok lub szczątków
ludzkich. W trakcie czynności kontrolnych szczególną uwagę zwracano na stan higienicznosanitarny, rodzaj stosowanych środków czystości i sposób dezynfekcji. Stwierdzono, iż
samochody do przewozu zwłok i szczątków ludzkich były trwale oznakowane w sposób
wskazujący na jego przeznaczenie, podłoga wyłożona materiałem łatwo zmywalnym i
odpornym na działanie mieszanin niebezpiecznych. Na wyposażeniu samochodów
znajdowały się worki na trumnę i zwłoki, rękawice, maski, materiały opatrunkowe
jednorazowe, apteczka pierwszej pomocy medycznej wraz z wyposażeniem i instrukcją jej
udzielania, preparaty do dezynfekcji rąk i oryginalnie oznakowane pojemniki z preparatem
dezynfekcyjnym.
W okresie sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki wstrzymania ekshumacji.
Ogółem wydano 212 postanowień na wnioski prezydentów miast bądź starostów
powiatów w sprawie sprowadzenia do kraju zwłok z zagranicy.
Ponadto wydano 12 decyzji zezwalających na wywóz zwłok za granicę.
4.2.10. Inne obiekty użyteczności publicznej
W 2014 r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej znajdowało się
3 712 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym:
- w tym:
 apteki spośród 583 będących pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej
 pralnie 57 w ewidencji, skontrolowano 41, co stanowi 71,9 %,
 magle 18 w ewidencji, wszystkie skontrolowano 100 %,
 domy kultury 73 w ewidencji, skontrolowano 61, co stanowi 83,6 %,
 kina 22 w ewidencji, skontrolowano 17, co stanowi 77,3 %,
96



















teatry 8 w ewidencji, skontrolowano 6, co stanowi 75 %,
biblioteki 16 w ewidencji, skontrolowano 3, co stanowi 18,8 %,
muzea 17 w ewidencji, skontrolowano 11, co stanowi 64,7 %,
inne obiekty kultury 59 w ewidencji, skontrolowano 20, co stanowi 33,9 %,
stadiony 59 w ewidencji, skontrolowano 48, co stanowi 81,4 %,
hale sortowe 44 w ewidencji, skontrolowano 31, co stanowi 70,5 %,
boiska 83 w ewidencji, skontrolowano 50, co stanowi 60,2 %,
lodowiska 4 w ewidencji, skontrolowano 3, co stanowi 75 %,
inne obiekty sportowe 35 w ewidencji, skontrolowano 29, co stanowi 82,9 %,
zakłady pogrzebowe 79 w ewidencji, skontrolowano 69, co stanowi 87,3 %,
parkingi miejskie 81 w ewidencji, skontrolowano 63, co stanowi 77,7 %,
parkingi leśne i miejsca postojowe 67 w ewidencji, skontrolowano 46, co stanowi
68,7%,
stacje paliw 208 w ewidencji, skontrolowano 144, co stanowi 69,2 %,
punkty zbiórki odpadów problemowych 11 w ewidencji, skontrolowano 7, co stanowi
63,6 %,
punkt zlewny ścieków 1 w ewidencji i 1 skontrolowano,
przystanki autobusowe 1 742 w ewidencji, skontrolowano 1 284, co stanowi 73,7 %,
przystanki tramwajowe 250 w ewidencji, wszystkie skontrolowano,
hale targowe, targowiska 56 w ewidencji, skontrolowano 41, co stanowi 73,2 %,
inne 139 w ewidencji, skontrolowano 74 co stanowi 53,2 %.
Skontrolowano 2 683 innych obiektów użyteczności publicznej, przeprowadzając łącznie
1 544 kontrole sanitarne.
Na koniec okresu sprawozdawczego tj. na dzień 31.12.2014 r. w 47 obiektach
występował nieprawidłowy stan higieniczno-sanitarny i techniczny. Nieprawidłowości dot.:
 w pomieszczeniach apteki, domu kultury powierzchnie ścian i sufitów trwale
zabrudzone, z ubytkami farby i tynku, powierzchnie podłogowe z ubytkami i
pęknięciami terrakoty lub wykładziny, trudne do utrzymania w czystości,
powierzchnie ścian w ciągach komunikacyjnych oraz pomieszczeniach socjalnych z
ubytkami farby i tynku, w pomieszczeniu receptury niesprawna wentylacja
mechaniczna, brak badań potwierdzających skuteczność działania wentylacji, brak do
wglądu dokumentów potwierdzających przegląd przewodów kominowych połączeń
dymowych, spalinowych, wentylacyjnych oraz urządzeń pomocniczo-kominowych, w
pomieszczeniach pralni ściany i sufity powyżej glazury ściennej z ubytkami farby,
 w zakładzie pogrzebowym w pomieszczeniu socjalnym dla pracowników brak dostępu
do bieżącej ciepłej wody przy umywalce,
 w zakładzie pogrzebowym i sali widowiskowej pomieszczenia z trwale zabrudzonymi
powierzchniami ściennymi oraz ubytkami farby i tynku,
 przystanki autobusowe z trwale zabrudzonymi powierzchniami ściennymi oraz z
ubytkami farby i tynku, na trybunach stadionu oraz na przystankach autobusowych
zniszczone ławki oraz brak pojemników na odpady komunalne,
 w siłowni w pomieszczeniach szatni damskiej i męskiej ściany trwale zabrudzone, z
ubytkami farby i tynku, przy umywalkach i natryskach silikony z czarnymi
wykwitami, stolarka drzwiowa do pomieszczeń z natryskami zniszczona, futryny
skorodowane, grzejniki c.o z odpryskami farby oraz skorodowane,
 w pralni brak środków dezynfekcyjnych do dezynfekcji rąk oraz powierzchni,
preparaty chemiczne przechowywane w pojemnikach bez opisu, prane artykuły
97







wykonane z materiałów nie nadających się do prania w temperaturze 90o C nie są
poddawane dezynfekcji, brak instrukcji dot. dezynfekcji pomieszczeń pralni oraz
sposobu postępowania w procesie prania,
w pomieszczeniu magla powierzchnie ścian i sufitów miejscami zawilgocone oraz
powierzchnie podłogowe miejscami uszkodzone, z ubytkami terrakoty,
w kompleksie sportowym w pokoju dla sędziów oraz w łazience sufit z zaciekami,
ubytkami farby i tynku, w pomieszczeniu siłowni powierzchnia podłogowa miejscami
zniszczona, z ubytkami, trudna do utrzymania w czystości, obicia tapicerskie części
sprzętu sportowego zniszczone, popękane, trudne do utrzymania w czystości, skrzydła
drzwi uszkodzone,
na stacjach paliw w pomieszczeniach socjalnych powierzchnie ścian i sufitów z
ubytkami farby i tynku,
metalowe ogrodzenie placu targowego oraz zadaszenie stoisk handlowych zniszczone,
na terenie miejsca parkowania samochodów brak do dyspozycji osób korzystających
ogólnodostępnego ustępu,
w ośrodku kultury powierzchnie ścian na korytarzu oraz w sali szkoleniowowidowiskowej z ubytkami farby,
w pralni brak wystarczającej liczby szafek do przechowywania odzieży własnej i
roboczej pracowników.
W związku z niespełnieniem wymagań higieniczno-sanitarnych i technicznych
określonych w obowiązujących aktach prawnych wydano 69 decyzji administracyjnych, w
których nałożono obowiązki doprowadzenia obiektów do stanu zgodnego z wymaganiami
sanitarnymi, z których 20 wyegzekwowano w trakcie 2014 r. Ponadto wydano 70 decyzjirachunków na łączną kwotę 4 582,21 zł. Winnych zaniedbań ukarano 6 grzywnami w drodze
mandatu karnego na kwotę 900 zł. Wystosowano 12 upomnień.
Wnioski:
1. Stan higieniczno – sanitarny i techniczny obiektów hotelarskich oraz innych obiektów, w
których świadczone są usługi hotelarskie, zwłaszcza w pasie wybrzeża, w ostatnich latach
ulega ciągłej poprawie. Następuje sukcesywny wzrost standardów wyposażenia i
świadczonych usług. Obiekty wyeksploatowane i niemodernizowane zawieszają działalność
bądź są likwidowane.
2. Mankamentem nadal jest zbyt mała liczba ustępów publicznych w miejscach często
standardzie, przystosowanych dla potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową.
4.3. Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli
4.3.1. Kąpieliska
Zgodnie z art. 34a. ust.1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (t. j. Dz. U. z
2012 r. poz. 145 z późn. zm.) Rady Gmin wyznaczają na swoim terenie w drodze uchwały do
dnia 31 maja wykaz kąpielisk jakie będą organizowane w danym sezonie kąpielowym.
W sezonie 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego 22 organizatorów
zorganizowało łącznie 47 kąpielisk, w tym 33 kąpieliska morskie oraz 14 kąpielisk
śródlądowych w następujących powiatach: drawskim (3), goleniowskim (2), gryfickim (8),
98
gryfińskim (1), kamieńskim (6), kołobrzeskim (7), koszalińskim (7), sławieńskim (4),
stargardzkim (1), szczecineckim (4), m. Szczecin (3), m. Świnoujście (1).
W większości przypadków organizatorem kąpieliska była gmina, na której terenie położone
jest kąpielisko.
Nie zorganizowano kąpielisk w powiatach: białogardzkim, choszczeńskim, myśliborskim,
polickim, pyrzyckim, świdwińskim, wałeckim oraz łobeskim.
Zmiany w porównaniu do ubiegłorocznego sezonu kąpielowego odnotowano w zakresie:
 nie zorganizowania po 1 kąpielisku w powiatach: gryfickim, koszalińskim, myśliborskim,
wałeckim,
 zorganizowana 4 kąpielisk w pow. sławieńskim.
Ryc. 11 Liczba i rodzaj kąpielisk w latach 2009-2014
Kąpieliska
80
73
72
śródlądow e
70
morskie
Liczba kąpielisk
60
50
41
41
40
33
31
33
30
30
19
18
20
17
14
10
0
2009
2010
2011
2012
2013
2014
rok
W uchwałach Rady Gmin określony został także, czas trwania sezonu kąpielowego na
każdym z kąpielisk, który mieścił się w ramach czasowych sezonu kąpielowego, określonego
w art. 9 ust. 1 pkt. 10b) ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz.
145), tj. od dnia 15 czerwca do dnia 30 września.
W sezonie kąpielowym 2014 najdłużej sezon trwał w pow. kamieńskim na 4 z 6
kąpielisk, tj. od dnia: 15.06.2014 r. do dnia: 15.09.2014 r., a najkrócej w pow. drawskim,
gryfińskim, koszalińskim, sławieńskim i w m. Świnoujście, tj. od dnia: 01.07.2014 r. do dnia
31.08.2014 r.
Przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego organizatorzy w porozumieniu z właściwymi
państwowymi powiatowymi inspektorami sanitarnymi ustalili harmonogram pobierania
próbek wody z kąpielisk. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej pobierały próbki przed
rozpoczęciem sezonu oraz w przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia wody w ramach
sprawowanej kontroli urzędowej natomiast organizator w trakcie sezonu w ramach
prowadzonej kontroli wewnętrznej.
W trakcie trwania sezonu kąpielowego 2014 skontrolowano jakość wody we
wszystkich kąpieliskach. Łącznie w sezonie kąpielowym 2014 pobrano z kąpielisk 524 próbki
wody, w tym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej 103 próbki oraz przez
organizatorów kąpielisk 421 próbek.
W trakcie trwania sezonu kąpielowego organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na
bieżąco oceniały jakość wody, w wyniku czego stwierdzono, że w 4 kąpieliskach jakość wody
99
nie spełniała wymagań, określonych w zał. Nr 1A do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu
wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86, poz. 478).
Łącznie w sezonie kąpielowym 2014 Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni
wydali 189 ocen o przydatności wody do kąpieli oraz 5 ocen o nieprzydatności wody do
kąpieli.
Powyższe zakazy wynikały z przekroczenia w badanych próbkach wody
dopuszczalnej wartości bakterii Escherichia coli.
Zakazy kąpieli wprowadzano w powiatach:
- drawskim, na kąpielisku nad jez. Siecino "Gęsia Łączka" w miejscowości Cieszyno –
zakaz kąpieli obowiązywał 3 dni;
- m. Szczecin, na kąpielisku nad jez. Dąbie "Dąbie" – zakaz kąpieli obowiązywał 3 dni;
- goleniowskim, dwukrotnie na kąpielisku w miejscowości Lubczyna – zakaz kąpieli
obowiązywał 5 oraz 6 dni;
- kołobrzeskim, na kąpielisku morskim „Kołobrzeg Plaża Zachodnia” – zakaz kąpieli
obowiązywał 3 dni.
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie
każdorazowo wydawał komunikat w sprawie obowiązywania zakazu kąpieli.
Na koniec sezonu kąpielowego jakość wody we wszystkich kąpieliskach spełniała wymagania
określone w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku
i miejscu wykorzystywanym do kąpieli.
W trakcie trwania sezonu kąpielowego 2014 skontrolowane zostały przez Państwową
Inspekcję Sanitarną wszystkie kąpieliska w zakresie przestrzegania przepisów określających
wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące utrzymania należytego stanu sanitarno –
higienicznego obiektów. Przeprowadzono łącznie 64 kontrole. Nieprawidłowości wystąpiły w
pow. szczecineckim, gdzie na terenie kąpieliska stwierdzono przepełnione, nieopróżniane
pojemniki/kontenery na odpady komunalne, w związku z czym nałożono grzywnę w drodze
mandatu karnego w wysokości 200,00 zł.
W sezonie letnim 2014 po raz drugi funkcjonował na stronie Głównego Inspektoratu
Sanitarnego (http://sk.gis.gov.pl) internetowy „Serwis kąpieliskowy”.
Serwis ten został stworzony jako portal informacyjny dla społeczeństwa przekazujący dane o
jakości wody i o infrastrukturze kąpielisk. Portal przedstawia mapę Polski z zaznaczonymi
kąpieliskami.
„Serwis
kąpieliskowy”
udostępniał
informacje
o
jakości
wody
(przydatna/nieprzydatna do kąpieli), warunkach meteorologicznych panujących na kąpielisku
(flaga: biała/czerwona, siła wiatru, temperatura powietrza, temperatura wody), a także dane
podstawowe każdego kąpieliska: adres, nazwę, telefony, strona internetowa, długość linii
brzegowej, wskazanie Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej prowadzącej nadzór nad
kąpieliskiem oraz informacje o infrastrukturze kąpieliska w postaci piktogramów. Dane
„Serwisu kąpieliskowego” aktualizowane były na bieżąco zarówno przez wytypowanego
operatora z Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej, na terenie której, znajdowało
się nadzorowane kąpielisko jak i przez organizatora kąpieliska.
4.3.2. Miejsca wykorzystywane do kąpieli
W sezonie 2014 na terenie woj. zachodniopomorskim 39 organizatorów
zorganizowało łącznie 73 miejsca wykorzystywane do kąpieli, w tym 23 miejsca
wykorzystywane do kąpieli morskie i 50 miejsc wykorzystywanych do kąpieli śródlądowych,
w następujących powiatach: białogardzkim (1), choszczeńskim (3), drawskim (8),
goleniowskim (2), gryfickim (1), gryfińskim (5), kamieńskim (4); kołobrzeskim (7),
100
koszalińskim (10), myśliborskim (4), polickim (2), pyrzyckim (2), sławieńskim (7),
stargardzkim (1), wałeckim (9), łobeskim (6), m. Świnoujście (1).
Nie utworzono miejsc wykorzystywanych do kąpieli w powiatach: szczecineckim,
świdwińskim, m. Szczecin.
Zmiany w porównaniu do ubiegłorocznego sezonu kąpielowego odnotowano w zakresie:
 nie utworzenia 4 miejsc w pow. sławieńskim, 3 miejsc w pow. szczecineckim oraz po 1
miejscu m. Szczecin i m. Świnoujście,
 utworzenia 6 miejsc w pow. drawskim, 2 miejsc w pow. gryfińskim, 5 miejsc w pow.
kołobrzeskim, 4 miejsca w pow. koszalińskim oraz po 1 miejscu w powiatach
myśliborskim, polickim, wałeckim, gryfickim.
W sezonie letnim 2014 utworzono zatem o 12 miejsc więcej w porównaniu do sezonu
poprzedniego, gdzie zorganizowanych było 61 miejsc, tj. przybyło 1 miejsce morskie (było
22) i 11 miejsc śródlądowych (było 39).
Ryc. 12 Wykaz miejsc wykorzystywanych do kąpieli.
Miejsca w ykorzystyw ane do kapieli
śródlądow e
morskie
60
51
50
48
50
liczba
40
30
21
20
23
14
10
0
2012
2013
2014
rok
W trakcie trwania sezonu kąpielowego 2014 skontrolowano jakość wody we
wszystkich miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Łącznie pobranych zostało 300 próbek
wody, w tym 18 przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz 282 przez organizatorów
miejsc wykorzystywanych do kąpieli.
W trakcie trwania sezonu kąpielowego organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na
bieżąco oceniały jakość wody, w wyniku czego stwierdzono, że w 7 miejscach
wykorzystywanych do kąpieli jakość wody nie spełniała wymagań, określonych w zał. Nr 1A
do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia
nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. Nr 86,
poz. 478).
Łącznie w sezonie kąpielowym 2014 Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni
wydali 123 oceny o przydatności do kąpieli oraz 7 ocen o nieprzydatności wody do kąpieli.
Powyższe zakazy wynikały z przekroczenia w badanych próbkach wody
dopuszczalnej wartości bakterii Escherichia coli lub Enterokoków, zakwitu sinic oraz
wizualnego zanieczyszczenia wody (obecne plamy, zmętnienie).
Zakazy kąpieli wprowadzano w powiatach:
- goleniowskim, na miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Nowogardzie ze względu
na przekroczenia parametru Escherichia coli – zakaz kąpieli obowiązywał 3 dni;
101
-
-
drawskim na miejscu wykorzystywanym do kąpieli na jez. Drawsko w Czaplinku
(Kusy Dwór) ze względu na przekroczenia parametru Enterokoki – zakaz kąpieli
obowiązywał 3 dni;
choszczeńskim na miejscu wykorzystywanym do kąpieli na jez. Klukom ze względu
na przekroczenia parametru Escherichia coli – zakaz kąpieli obowiązywał 14 dni;
wałeckim, na miejscu wykorzystywanym do kąpieli na jez. Zamkowym w Wałczu, ul.
Bydgoska ze względu na wizualne zanieczyszczenie wody (białe plamy i zmętnienie) – zakaz kąpieli obowiązywał 11 dni;
gryfińskim:
1. zakaz kąpieli na miejscu wykorzystywanym do kąpieli w miejscowości
Steklno ze względu na wizualne zanieczyszczenie wody (czarne plamy) –
zakaz kąpieli obowiązywał 5 dni;
2. zakaz kąpieli na miejscu wykorzystywanym do kąpieli w miejscowości Banie
nad jez. Dłużec (czarne plamy) – zakaz obowiązywał trwał 3 dni;
goleniowskim, na miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Nowogardzie ze względu
na zakwit sinic – zakaz obowiązywał trwał 5 dni.
każdorazowo wydawał komunikat w sprawie obowiązywania zakazu kąpieli.
Na koniec sezonu kąpielowego jakość wody we wszystkich miejscach wykorzystywanych do
kąpieli spełniała wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie prowadzenia nadzoru
nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli.
W trakcie trwania sezonu kąpielowego 2014 Państwowa Inspekcja Sanitarna
skontrolowała 55 miejsc wykorzystywanych do w zakresie przestrzegania przepisów
określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące utrzymania należytego stanu
sanitarno – higienicznego obiektów. Przeprowadzono łącznie 63 kontrole, w wyniku których
nie stwierdzono nieprawidłowości.
W sezonie 2014 Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w
Szczecinie prowadził współpracę z Biurem Spraw Obronnych i Bezpieczeństwa Publicznego
Urzędu Marszałkowskiego w zakresie oznakowania oraz informowania społeczeństwa o
jakości wody w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli. Ponadto
Przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego uczestniczyli w kontrolach kąpielisk i miejsc
wykorzystywanych do kąpieli przeprowadzanych przez Państwowych Powiatowych
Inspektorów Sanitarnych na terenie powiatów gryfińskiego, szczecineckiego oraz m.
Szczecin.
4.3.3 Baseny kąpielowe
W 2014 r. na terenie woj. zachodniopomorskiego nadzór organów Państwowej
Inspekcji Sanitarnej obejmował 226 basenów kąpielowych, w tym 7 Aqua Parków.
Ze względu na rodzaj basenów wyróżniono 159 basenów krytych, 54 basenów odkrytych oraz
13 basenów mieszanych (kryto-odkrytych).
Baseny kryte zlokalizowane są w: obiektach szkolnych (16), hotelach (44), obiektach
sportowych (7), ośrodkach wypoczynkowych (55), sanatoriach (27), zakładach opieki
zdrowotnej (3), innych obiektach (4) oraz Aqua parkach (3).
Baseny odkryte zlokalizowane są w: ośrodkach wypoczynkowych (51), obiektach sportowych
(1), innych obiektach (2).
Baseny mieszane zlokalizowane są w: ośrodkach wypoczynkowych (4), Aqua parkach (4),
hotelach (2) oraz sanatoriach (3).
Aqua Parki stanowią: 3 obiekty kryte oraz 4 obiekty mieszane.
102
Ryc. 13 Baseny kąpielowe
Baseny ogółem
aqua parki
30
6
3
7
hotel
46
obiekty sportow e
obiekty szkolne
ośrodki w ypoczynkow e
inne obiekty
8
16
sanatoria
zoz
110
Ze względu na liczbę niecek wyróżniono: 166 basenów z 1 niecką, 46 basenów z 2
nieckami, 7 basenów z 3 nieckami, 3 baseny z 4 nieckami i 3 baseny z 5 nieckami oraz
1 basen z 12 nieckami.
Z uwagi na brak obowiązujących przepisów prawnych, dotyczących prowadzenia
nadzoru nad jakością wody w basenach kąpielowych, Państwowi Powiatowi Inspektorzy
Sanitarni na nadzorowanym terenie podejmowali decyzję o zakresie i o częstotliwości badania
próbek wody basenowej. Nadzór sprawowano w oparciu o ustalone „Harmonogramy
pobierania próbek wody”.
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej badały wodę z min. częstotliwością 1 x na kwartał, a
w przypadku obiektów szkolnych częstotliwość badania była większa, tj. 1 x na miesiąc.
Korzystnym zjawiskiem są przypadki pobierania próbek wody przez zarządców basenów w
ramach tzw. kontroli wewnętrznej, szczególnie na terenie pow. kołobrzeskiego.
Dodatkowo w przypadku 132 basenów zarządzający basenami prowadzili badania
jakości wody basenowej w ramach tzw. kontroli wewnętrznej. Natomiast w powiatach:
myśliborskim, polickim, choszczeńskim, szczecineckim, stargardzkim i wałeckim próbki
wody z basenów kąpielowych pobierane były wyłącznie w ramach nadzoru sprawowanego
przez Państwową Inspekcję Sanitarną.
Na ogół zakres badania obejmował wskaźniki zanieczyszczenia mikrobiologicznego:
ogólna liczba mikroorganizmów tworzących kolonie w 1 ml wody po 48 h inkubacji, bakterie
grupy coli, Escherichia coli, gronkowce koagulazo-dodatnie, Pseudomonas aeruginosa oraz
oznaczenie stężenia chloru wolnego i chloru związanego.
W okresie sprawozdawczym pobrano i przebadano łącznie 2 378 próbek wody
basenowej. Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni zaplanowali łącznie pobranie 1 672
próbek wody, z czego pobrano 1 482 próbki. Różnica ta spowodowana jest prowadzoną przez
zarządców basenów tzw. kontrolą wewnętrzną, w wyniku której sprawozdania z badań na
bieżąco przekazywano do oceny właściwym Państwowym Powiatowym Inspektorom
Sanitarnym. Łącznie w ramach ww. kontroli wewnętrznej pobrano i przebadano 896 próbek
wody basenowej.
Z przebadanych 2 378 próbek wody basenowej zakwestionowano 118 (5%) próbek ze
względu na stwierdzone zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody oraz 22 (0,9%) próbki ze
względu na wysokie stężenie chloru. W związku z powyższym wydano 39 decyzji
administracyjnych nakazujących poprawę jakości wody basenowej oraz 22 decyzje –
rachunki na łączną kwotę 2 544,45 zł.
103
W okresie sprawozdawczym skontrolowano stan sanitarno-techniczny 152 basenów (67,3 %),
w tym 123 krytych, 20 odkrytych oraz 9 mieszanych.
Przeprowadzono łącznie 224 kontrole, w wyniku których nieprawidłowości stwierdzono w
przypadku 35 basenów, w tym ze zły stan higieniczno-sanitarny i technicznym w 19, zły stan
higieniczno-sanitarny w 4 oraz ze zły stan technicznym w 12 basenach.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w przypadku pomieszczeń sanitarno-higienicznych
dla osób korzystających z basenu dotyczyły złego stanu sanitarno-technicznego powierzchni
sufitów, ścian, podłóg, braku wentylacji oraz uszkodzonych lub z ubytkami farby drzwi kabin
w przebieralni. W przypadku niecki basenowej stwierdzano ubytki lub zabrudzenie fugi, oraz
zabrudzone powierzchnie terrakoty i fugi wokół niecki. Nieprawidłowości stwierdzane w
pomieszczeniach uzdatniania wody dotyczyły niesprawnego natrysku w pomieszczeniu
dozowania preparatów do uzdatniania wody basenowej, złego stanu sanitarno-technicznego
powierzchni ścian, podłóg oraz podestu izolującego preparaty chemiczne od podłogi.
W związku z powyższym w 20 przypadkach wszczęto postępowanie administracyjne w
sprawie stwierdzonych nieprawidłowości, wydano 20 decyzji administracyjnych, 8 zaleceń
oraz 18 decyzji – rachunków na łączną kwotę 1862,41 zł.
Z uwagi na dotychczasowy brak przepisów wykonawczych w sprawie nadzoru nad jakością
wody w basenach kąpielowych, Główny Inspektor Sanitarny opracował „Wytyczne w
sprawie wymagań jakości wody oraz warunków sanitarno – higienicznych na pływalniach”,
które powstały w oparciu o zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i określają
wymagania oraz zakres prowadzonych badań jakości wody na pływalniach, jak również
wskazują wymagane warunki sanitarno-higieniczne w tych obiektach.
Wytyczne te umieszczone są na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej
Powiatowych Stacji Sanitarno - Epidemiologicznych i Wojewódzkiej Stacji Sanitarno –
Epidemiologicznej w Szczecinie.
V.
STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ
LECZNICZĄ
W 2014 r. łącznie skontrolowano 1259 podmiotów działalności leczniczej na 1534
ujętych w ewidencji, co stanowi 82,07% ogółu. W stosunku do roku poprzedniego liczba
podmiotów działalności leczniczej zwiększyła się o 60 obiektów.
Spośród 2567 ujętych w ewidencji praktyk lekarskich, pielęgniarskich ogółem oraz
innych podmiotów świadczących usługi medyczne, kontrolą objęto 1302 obiekty, co stanowi
50,72% ogółu. W stosunku do roku 2013 ogólna liczba podmiotów w tej grupie placówek
wzrosła o 152 podmioty.
Poniżej przestawiono obiekty służby zdrowia oraz przeprowadzone kontrole w ujęciu
tabelarycznym (tabela 50). Należy zauważyć, że z roku na rok sukcesywnie zwiększa się
liczba obiektów podlegających kontroli sanitarnej. Dane sprawozdawcze za 2014 r.
sporządzone zostały w oparciu o druk statystyczny MZ-46 Dział 4 „Stan sanitarny
pomieszczeń i urządzeń wykorzystywanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez
podmioty wykonujące działalność leczniczą” .
Tab. 50. Podmioty działalności leczniczej skontrolowane przez Państwową Inspekcję
Sanitarną w woj. zachodniopomorskim w latach 2007-2014
Rodzaj placówki
Rok
Liczba
Liczba
obiektów skontrolowanych
wg
obiektów
ewidencji
% obiektów
skontrolowanych
104
Działalność lecznicza
wykonywana przez
podmioty lecznicze
( do 2014r.
zakłady opieki
zdrowotnej ogółem)
Działalność lecznicza
wykonywana przez
praktykę zawodową
(do 2014r. praktyki
lekarskie,
pielęgniarskie ogółem
oraz inne podmioty
świadczące usługi
medyczne)
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
1534
1474
1403
1207
1160
1130
1066
1016
2567
2415
2263
2000
1930
1998
1944
1941
1259
1249
1134
990
937
947
943
915
1302
1253
1115
909
896
875
882
867
82,07
84,74
80,83
82,02
80,77
83,80
88,46
90,05
50,72
51,88
49,27
45,45
46,42
43,79
45,37
44,66
5.1.
Szpitale
Na terenie woj. zachodniopomorskiego pod nadzorem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej w 2014r. znajdowało się 36 szpitali. Wykaz szpitali publicznych i niepublicznych
wraz z liczbą łóżek został przedstawiony w tabeli nr 51.
W 2014 roku doszło do przekształcenia i zmian organizacyjnych w niektórych szpitalach:
 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Miejski im. Jana Garduły ul.
Mieszka I 7, 72-600 Świnoujście - od dnia 16.01.2014 r. przekształcił się w Szpital
Miejski im. Jana Garduły Świnoujściu Sp. z o.o.;
 Szpital Polski Połczyn – Zdrój Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Połczynie
Zdroju przy ul. Gwardii Ludowej 5 należący do spółki Szpitale Polskie S.A. z siedzibą w
Katowicach, ul. Ligocka 103 – od dnia 01.10.2014r. rozpoczął działalność jako Centrum
Usług Szpitalnych Przyjazny Szpital w Połczynie-Zdroju Sp. z o.o. z siedzibą w
Połczynie–Zdroju.
Należy podkreślić, że 2 szpitale w ewidencji funkcjonują w obiektach na terenie 2
powiatów tj. SPSK Nr 1 w Szczecinie również w Policach, Szpital SP ZZOZ w Gryficach,
także w filii w Resku, natomiast Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej "ZDROJE" w Szczecinie obejmuje również strukturalnie budynek szpitala
dziecięcego przy ul. Św. Wojciecha w Szczecinie. Ponadto w szpitalach w Szczecinku i
Koszalinie nadal działają inne podmioty o statusie szpitala będące wyodrębnionymi
niepublicznymi podmiotami działalności leczniczej.
Od stycznia 2014r. przez Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie dodatkowo zostały objęte kontrolą 2 obiekty: Szpital w
Szczecinku Spółka z o.o., ul. Kościuszki 38, 78-400 Szczecinek oraz Centrum Rehabilitacji
Osób Chorych na Stwardnienie Rozsiane SM Sp. z o.o. im. Jana Pawła II ul. Szpitalna 5, 78449 Borne Sulinowo.
Tab.51. Wykaz szpitali publicznych i niepublicznych na terenie woj.
zachodniopomorskiego będących pod nadzorem PPIS i ZPWIS w Szczecinie (bez szpitali
uzdrowiskowych) - stan na 31.12.2014r. na podstawie MZ-46.
L.p.
1.
Nazwa i adres szpitala
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PUM
ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie, 71-252 Szczecin
liczba
łóżek
571
105
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
Filia Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 PUM,
ul. Siedlecka 2 w Policach
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego 11 w Szczecinie, 70-891 Szczecin - Zdunowo
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej "ZDROJE", ul. Mączna 4,
70-780 Szczecin, z filią przy ul. Św. Wojciecha
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PUM, Al. Powstańców Wielkopolskich 72,
70-111 Szczecin
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony ul. Arkońska 4,
71-455 Szczecin
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii ul. Strzałowska 22, 71-730 Szczecin
ZOZ Szpital Aresztu Śledczego Areszt Śledczy ul. Kaszubska 28, 70-952 Szczecin
Centrum Narodzin Mamma, ul. Sowia 38 w Szczecinie, 70-794 Szczecin
(rozpoczął działalność w czerwcu 2013 roku)
AMC Art. Medical Center Sp. z o.o., Spółka komandytowa, Szczecin (rozpoczął działalność w
2013 roku)
Szpital Wojewódzki im. Mikołaja Kopernika
ul. Chałubińskiego 7 w Koszalinie
Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc
ul. Niepodległości 44/48 w Koszalinie
Środkowopomorskie Centrum Zdrowia Psychicznego „MEDISON”- Szpital w Koszalinie
ul. Słoneczna 15
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „UROMED” w Koszalinie ul. Głowackiego 7
Prywatna Lecznica Chirurgiczna "Praxis"
ul. Armii Krajowej 7 w Koszalinie
Szpital Barlinek Sp. z o.o., ul. Szpitalna 10, 74-320 Barlinek
Szpital w Dębnie Sp. z o.o., ul. Kościuszki 58, 74-400 Dębno
Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej, ul. Niechorska 27
72-300 Gryfice
Filia SPZZOZ ul. Niechorska 27 Gryfice, Szpital w Resku ul. Szpitalna 8.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Choszcznie
ul. Niedziałkowskiego 4A, 73-200 Choszczno
Szpital Powiatowy
ul. Jana Pawła II 2, 74-200 Pyrzyce
Szpital Miejski im. Jana Garduły w Świnoujściu Sp. z o.o.
ul. Mieszka I 7, 72-600 Świnoujście
Szpitalne Centrum Medyczne Sp. z o.o., ul. Nowogardzka 2, 72-100 Goleniów
Samodzielny Publiczny Szpital Rejonowy
ul. Wojska Polskiego 7 w Nowogardzie
„Szpitale Polskie” s. c. Katowice ul. Piotrowicka 17 – Drawskie Centrum Specjalistyczne
Polskie S.A., ul. Chrobrego 4, 78-500 Drawsko Pomorskie
Centrum Sercowo-Naczyniowe w Drawsku-Pomorskim, ul. B. Chrobrego 4, 78-500 Drawsko
Pomorskie pod patronatem spółki „NAFIS” S.A. z siedzibą w Poznaniu (rozpoczął
działalność w listopadzie 2013 roku)
Samodzielny Publiczny Wielospecjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej
ul. Wojska Polskiego 27, 73-110 Stargard Szczeciński
Szpital Powiatowy w Białogardzie
ul. Chopina 29, 78-200 Białogard
Regionalny Szpital w Kołobrzegu
ul. Łopuskiego 31, 78-100 Kołobrzeg
Szpital Powiatowy, ul. I-go Pułku Ułanów 9, 76-100 Sławno
Szpital Powiatowy Sp. z o.o.
ul. Parkowa 5 w Gryfinie
Szpital Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim, ul. Szpitalna 10 – filia EMC Instytut Medyczny
S.A. Wrocław, ul. Pilczycka 144-148
Centrum Usług Szpitalnych Przyjazny Szpital w Połczynie Zdroju Sp. z o.o. przy ul. Gwardii
Ludowej 5 należący do spółki Przyjazny Szpital w Połczynie Zdroju Sp. z o.o. z siedzibą w
Połczynie Zdroju (od 01.10.2014r.)
182
434
908
485
721
221
84
16
10
572
92
94
10
8
178
154
471
82
401
190
112
196
109
160
33
309
363
424
161
159
95
104
106
Szpital w Szczecinku Sp. z o.o., ul. Kościuszki 38 w Szczecinku
32. Ponadto na terenie miasta Szczecinek działają nw. oddziały szpitalne będące samodzielnymi
podmiotami leczniczymi wykonującymi świadczenia szpitalne:
Oddział Kardiologii NZOZ „Centrum Kardiologii ALLENORT” ul. Kilińskiego 7
33.
w Szczecinku, należący do Kliniki Allenort Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie
Oddział Nefrologiczno-Internistyczny z Poradnią -Usługi Medyczne „Dializa” Sp. z o.o.
34.
w Szczecinku ul. Kilińskiego 7
NZOZ „Centrum Okulistyki i Chirurgii Oka” przy ul. Kościuszki 38b należący
35. do Pomorskiego Ośrodka Diagnostyki Medycznej PODIMED Sp. z o.o. ul. Spółdzielcza 8
w Szczecinku
Ponadto na terenie Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie działa:
Oddział Radioterapii Koszalin ul. Chałubińskiego 7, należący do Międzynarodowego
36. Centrum Onkoterapii EUROMEDIC ONKOTERAPIA Sp. z o. o. Rondo ONZ 1,
180
12
16
10
35
00-124 Warszawa
Ponadto pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdują się 4 podmioty lecznicze, które świadczą
usługi jako szpitale jednego dnia:
 Mediklinika Sp. z o.o., ul. Mickiewicza 55, 70-385 Szczecin - liczba łóżek - 5;
 Artplastica Zakład Leczniczy Sp. z o.o. Spółka Komandytowa ul. Wojciechowskiego 7,
71-476 Szczecin - liczba łóżek - 6;
 „SONOMED” Sp. z o.o., ul. Pocztowa (lokalizacja: ul. Bolesława Śmiałego 14 C,D) liczba łóżek - 3;
 „VULMED” Sp. z o.o., ul. Starego Wiarusa 25, 71-206 Szczecin (lokalizacja:
Zachodniopomorskie Centrum Chirurgiczne Jasełkowa, ul. Jasełkowa 6, 71-804 Szczecin
- liczba łóżek – 2.
Natomiast pod nadzorem PSSE w Szczecinku znajduje się NZOZ „SALUS” J. Martyniuk –
szpital psychiatryczny przy ul. Kościuszki 38C w Szczecinku.
5.1.1. Stan techniczny i funkcjonalny szpitali
Zgodnie z zaopiniowanymi w 2012r. przez Zachodniopomorskiego Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie programami dostosowawczymi,
również w 2014r. szpitale prowadziły działania dostosowawcze pomieszczeń i urządzeń do
wymagań jakim powinny odpowiadać podmioty działalności leczniczej. Część podmiotów
kontynuowała przeprowadzanie bieżących remontów mających na celu dostosowanie
obiektów do właściwego stanu sanitarno – technicznego, prowadzono także remonty
pomieszczeń szpitali wynikające z reorganizacji niektórych oddziałów.
Prace remontowo-modernizacyjne i adaptacyjne, które poprawiały stan techniczny i
funkcjonalny szpitali dot. m.in.:
 W Szpitalu Wojewódzkim w Koszalinie przy ulicy Chałubińskiego 7 w styczniu 2014
roku oddano do użytku Pracownię Rezonansu Magnetycznego, w czerwcu 2014 roku
Zakład Rehabilitacji przeniesiono do pomieszczeń Szpitala oraz przy Izbie Przyjęć
Ginekologiczno-Położniczej zorganizowano w ramach przyjęć ambulatoryjnych Poradnię
Położniczo-Ginekologiczną. Ponadto we wrześniu dokonano odbioru Pracowni Fango
oraz rozpoczął działalność gabinet logopedyczny.
 Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i Chorób Płuc Koszalin ul. Niepodległości 44-48 - w
2014 roku przeprowadzono remont wejścia do budynku głównego, klatki schodowej oraz
gabinetu lekarskiego oddziału I. Po likwidacji pralni, część pomieszczeń zaadaptowano
na potrzeby magazynu bielizny brudnej oraz punktu odbioru bielizny czystej.
107





●

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej “MEDiSON” w Słupsku – Oddział
Psychiatryczny w Koszalinie ul. Słoneczna 15 – remonty nie są wykonywane z uwagi na
budowę nowego Szpitala Psychiatrycznego w Koszalinie przy ul. Sarzyńskiej i planowane
przeniesienie pacjentów do nowego budynku do końca września 2015r.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „UROMED”, ul. Głowackiego 7, Koszalin –
obecnie trwa rozbudowa obiektu. W nowych pomieszczeniach zlokalizowany będzie
między innymi zespół operacyjny z dwoma salami operacyjnymi, centralną
sterylizatornią, oddziałem łóżkowym.
Szpital w Szczecinku Sp. z o.o. posiada nowo wybudowany pawilon, do którego w
2014r. został przeniesiony oddział wewnętrzny oraz ortopedia z blokiem operacyjnym. W
marcu 2015 roku dokonano odbioru nowego oddziału chirurgii urazowo-ortopedycznej z
blokiem operacyjnym.
SPZZOZ w Gryficach w Szpitalu Specjalistycznym przeprowadzono remonty bieżące
poprzez malowanie w Dziale Rehabilitacji, Oddziale Położniczo-Ginekologicznym,
Oddziale Neurochirurgicznym oraz w Oddziale Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej.
W Specjalistycznym Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie zakończono w
całości rozbudowę Budynku Głównego pod nazwą „Rozbudowa części środkowej
budynku głównego wraz z dostosowaniem oddziałów chirurgicznych do wymogów
fachowo-sanitarnych”. Zakończono kompleksową termomodernizację Budynku
Głównego, Administracyjno-Gospodarczego oraz Budynku Mieszkalnego wraz z
przyległymi garażami, także przeprowadzono remont bieżący pracowni fizjoterapii w
Budynku Głównym polegający na odnowieniu pomieszczeń zabiegowych wraz z
posadzką PCV.
W Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
„ZDROJE” w Szczecinie przeprowadzono przebudowę i rozbudowę pawilonu 17 o
łącznik 1A w ramach projektu „Utworzenie Zachodniopomorskiego Centrum Opieki nad
Kobietą i Dzieckiem SPSZOZ Zdroje dla potrzeb Oddziałów Pediatrii, Alergologii i
Pulmonologii oraz Kardiologii wraz z wyposażeniem. Ponadto zakończono modernizację
pomieszczeń w budynku szpitala dla potrzeb Poradni Dziecięcej.
W SPSK Nr 2 PUM w Szczecinie wykonano następujące prace remontowo modernizacyjne:
 przeprowadzono termomodernizację budynku Klinik Ginekologii i Położnictwa –
budynek A, budynku Kliniki Nefrologii, Transplantologii Chorób Wewnętrznych –
budynek K, rozpoczęto prace w budynku F;
 utworzony został Odział Chemioterapii w budynku A;
 rozpoczęto prace remontowe całego budynku Kliniki Chirurgicznej, w grudniu
odebrano przebudowany, częściowo rozbudowany blok operacyjny wraz z szybem
windowym;
 przebudowano i zaadaptowano pomieszczenia po byłej Pracowni Genetycznej dla
potrzeb Poradni Ginekologiczno-Położniczych w budynku 20;
 odnowiono pomieszczenia w obrębie budynku Klinik Położnictwa i Ginekologii
(budynek A) połączone z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej w części dotyczącej
Izby przyjęć, pomieszczeń Poradni Wcześniaków oraz pomieszczeń na kondygnacji
IV piętra (szatniowo-socjalne);
 przebudowano pomieszczenia Pracowni Implantacji Stymulatorów i Defibrylatorów
Serca w Klinice Kardiologii w budynku W;
 przebudowano zespół pomieszczeń sanitarnych (damski) w budynku
Administracyjnym szpitala – budynek C;
108




 odnowiono pomieszczenia administracyjne uzyskane po odejściu Kliniki Chorób
Skórnych i Wenerycznych dla potrzeb Kliniki Rehabilitacji KardiologicznejbudynekW;
 rozpoczęto w 2014r. prace polegające na przebudowie pomieszczeń po byłej Klinice
Chorób Skórnych i Wenerycznych dla potrzeb Kliniki Kardiochirurgii;
 opracowana została dokumentacja techniczna dla potrzeb adaptacji pomieszczeń
administracyjnych na sale chorych po transplantacji w Klinice Nefrologii,
Transplantologii i Chorób Wewnętrznych - budynek K.
W SPSK Nr 1 PUM w Szczecinie, ul. Unii Lubelskiej 1, przeprowadzono m.in.:
 remonty malarskie części pomieszczeń Kliniki Psychiatrii, Kliniki Neurochirurgii i
Neurochirurgii Dzieci, SOR z Izbą Przyjęć, Kliniki Ortopedii i Traumatologii
Dziecięcej oraz Kliniki Gastroenterologii. Ponadto zakończony został remont
pomieszczeń I-go piętra skrzydła „A” budynku głównego szpitala – Klinika Pediatrii,
Endokrynologii, Diabetologii, Chorób Metabolicznych Kardiologii Wieku
Rozwojowego – Pododdział Dzieci Młodszych. Także wykonano remont
ogólnobudowlany sutereny pod tarasem budynku głównego dla potrzeb sprężarkowni
oraz wydzielenie pomieszczenia magazynowego dla potrzeb serwerowni.
Filia SPSK Nr 1 PUM ul. Siedlecka 2, 72-010 Police – przeprowadzono:
 remont ogólnobudowlany pomieszczeń pod Klinikę Chorób Skórnych i
Wenerycznych, Poradni Dermatologicznej z poczekalnią i magazynem aptecznym na
Izbie Przyjęć;
 remonty malarskie pawilonu łóżkowego, Centralnej Sterylizatorni, gabinetu
zabiegowego Poradni Chirurgicznej na Izbie Przyjęć, gabinetu lekarskiego oraz
izolatki w Klinice Neonatologii, sali pooperacyjnej w Klinice Chirurgii Plastycznej,
Endokrynologicznej i Ogólnej, Sali porodowej oraz dyżurki położnych w Klinice
Medycyny Matczyno Płodowej i Ginekologii.
W SPWSZ ul. Arkońska 4 w Szczecinie przeprowadzono następujące remonty i
inwestycje:
 zakończono budowę Centrum Zabiegowego i Zintegrowanego Bloku Operacyjnego budynki M i L, przebudowę Apteki na Laboratorium Centralne oraz remont fragmentu
dachu na budynku A;
 kontynuowano remont Centrum Diagnostyki Obrazowej i przebudowę budynku D na
potrzeby Oddziałów Kardiologii;
W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie przeprowadzono
następujące przedsięwzięcia inwestycyjne i prace modernizacyjne:
 zakończono przebudowę budynku Oddziału Onkologii Klinicznej z przeznaczeniem
na część łóżkową Oddziału Klinicznego Radioterapii;
 na Oddziale Chirurgii Onkologicznej zakończono rozbudowę z przebudową Izby
Przyjęć Oddziału, wybudowano nowy budynek Izby Przyjęć oraz wyremontowano
łącznik, hol i poczekalnię w istniejącym budynku Oddziału;
 zakończono przebudowę Pododdziału Brachyterapii oraz Pracowni Planowania
Leczenia na Oddziale Klinicznym Radioterapii;
 na Oddziale Klinicznym Radioterapii wymieniono okna oraz wykonano montaż
grzejników w holu na parterze i piętrze budynku;
 w Pracowni Rezonansu Magnetycznego i Tomografii Komputerowej – montaż
klimatyzatora i rolet wewnętrznych materiałowych w poczekalni pacjentów;
 malowanie pomieszczeń na Oddziale Radioterapii;
 na Bloku Operacyjnym zamontowano czujki przeciwpożarowe oraz włączono do
systemu SAP magazynu materiałów sterylnych;
109









 przebudowa systemu wytwarzania, zarządzania i dystrybucji mediów energetycznych
z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii;
 w trakcie realizacji przebudowa budynku administracyjnego ze zmianą użytkowania
pomieszczeń oraz przebudowa instalacji zewnętrznych i zagospodarowaniem terenu.
Centrum Usług Szpitalnych Przyjazny Szpital w Połczynie Zdroju Sp. z o.o. w
związku z planowanym generalnym remontem budynku szpitala rozpoczęto remont części
oddziału chirurgii, tj. sala chorych nr 2, brudownik oraz pomieszczenie higienicznosanitarne dla pacjentek.
W Szpitalu Powiatowym w Białogardzie na Oddziale Psychosomatycznym,
Chirurgicznym, Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej, Oddziale Położniczym oraz Izbie
Przyjęć przeprowadzono prace remontowe. Ponadto w Laboratorium przy ul. Szpitalnej
dokonano adaptacji pomieszczenia na WC dla personelu oraz remont poczekalni i punktu
pobrań. W rehabilitacji ambulatoryjnej dostosowano pomieszczenia w bazie zabiegowej
oraz łazienkę z natryskiem i WC dla pacjentów niepełnosprawnych.
W Szpitalu Barlinek Sp. z o.o. przeprowadzono doraźne remonty bieżące w Oddziale
Dziecięcym, magazynie odpadów medycznych, magazynie bielizny brudnej oraz na bloku
operacyjnym, polegające na malowaniu pomieszczeń i naprawach sprzętu. Trwają prace
budowlane związane z rozbudową szpitala.
W SPZOZ w Choszcznie przeprowadzono remont następujących pomieszczeń: dwóch
łazienek oraz pomieszczenia „pro morte” w budynku nr 6 Oddziału Rehabilitacji,
gabinetu zabiegowego na Oddziale Ginekologicznym, pomieszczeń sprężarkowni,
łazienki fizjoterapii ambulatoryjnej oraz pomieszczenia na odpady medyczne i na odpady
wtórne. Adaptowano pomieszczenie na brudownik oraz naprawiono pion kanalizacyjny
Oddziału Rehabilitacji. Ponadto przeprowadzono malowanie sali gimnastycznej, łazienek,
brudownika oraz szatni Oddziału Rehabilitacji, także sali pooperacyjnej i sali chorych
oddziału ginekologicznego, malowanie trzech sal oddziału położniczo-noworodkowego
oraz pomieszczeń kuchni szpitalnej. Ponadto wykonano remont pomieszczenia pracowni
RTG oraz holu przy stacji dializ.
W Szpitalnym Centrum Medycznym Sp. z o.o. w Goleniowie przeprowadzono
modernizację pomieszczeń dla POZ i poradni specjalistycznych na terenie SCM,
modernizację pomieszczeń w Nowogardzie na rzecz rehabilitacji i fizjoterapii oraz
montaż nowej windy w budynku głównym szpitala. Wykonano remont bieżący izby
przyjęć dziecięcej, magazynu bielizny czystej w oddziale dziecięcym, gabinetu
pielęgniarki epidemiologicznej, sal chorych, łazienek dla pacjentów, kuchni, szatni w
laboratorium, klatek schodowych poprzez malowanie.
W Szpitalu Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim (filia EMC Instytutu Medycznego
S.A.) dokonano generalnego remontu Pracowni RTG z wyminą Aparatu RTG na nowy,
cyfrowy.
W Szpitalu Regionalnym w Kołobrzegu przeprowadzono modernizację Bloku Operacyjnego,
Zakładu Rehabilitacji, szatni dla personelu oraz ciągów komunikacyjnych.
W Drawskim Centrum Specjalistycznym przeprowadzono remont poprzez malowanie
w Bloku Operacyjnym, w pomieszczeniach Pracowni Rentgenowskiej, w Oddziale
Chirurgii Ogólnej w pokoju pielęgniarskim oraz pomieszczeniu socjalnym, także w
Oddziale Ginekologiczno- Położniczym w pokoju lekarskim, w Oddziale PediatrycznoNeonatologicznym w pomieszczeniu socjalnym, kuchence oddziałowej i gabinecie
zabiegowym. Rozpoczęto remont w Przychodni Przyszpitalnej, dot. poradni chirurgicznej
i ortopedycznej oraz ciągów komunikacyjnych na parterze.
W Szpitalu Powiatowym w Pyrzycach wykonano następujące remonty w:
 Prosektorium – remont pomieszczeń komory chłodniczej na zwłoki;
110
 Oddziale Chirurgicznym – remont sal chorych, dwóch łazienek, brudownika oraz WC
dla personelu;
 Oddziale Wewnętrznym – remont gabinetu zabiegowego i wymiana pionu wodnokanalizacyjnego w WC damskim;
 Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii – remont dyżurki pielęgniarek.
Adaptowano pomieszczenia po prosektorium na archiwum. Ponadto w Zakładzie
Opiekuńczo – Leczniczym zostało wyremontowanych 8 sal chorych, WC dla
personelu oraz dyżurka oddziałowej. Także dokonano naprawy magistrali zimnej
wody, wymiany instalacji elektrycznej do oddziału wewnętrznego, ortopedycznego,
chirurgicznego, laboratorium oraz przeprowadzono modernizację przepompowni
ścieków.
 W Szpitalu Powiatowym w Sławnie przeprowadzono remonty: w Oddziale
Ginekologicznym – 3 sale chorych i dyżurka pielęgniarek; w Oddziale Dziecięcym –
gabinet zabiegowy, izba przyjęć. W oddziałach Położniczym, Wewnętrznym, Dziecięcym,
Poradni Ortopedycznej, w Sterylizatorni, Izbie Przyjęć Chirurgiczno-Ortopedycznej, w
Aptece oraz w budynku administracji szpitala przeprowadzono wymianę stolarki
drzwiowej. Natomiast w budynku Pogotowia ratunkowego, aptece szpitalnej oraz w
budynku administracji szpitala dokonano wymiany stolarki okiennej. Także
przeprowadzono wymianę i remonty pokryć dachowych na budynku laboratorium,
oddziału wewnętrznego, archiwum oraz wykonano elewację na budynku laboratorium i
oddziału położniczego. Został obniżony teren otaczający oddział ginekologii. Ponadto
wydano opinię na prowadzenie Poradni Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej w
pomieszczeniach Izby Przyjęć Chirurgiczno- Ortopedycznej.
 W Szpitalu w Dębnie Sp. z o.o. przeprowadzono remont części budynku B dostosowując
część parteru na pomieszczenia rehabilitacji oraz wykonano remont łazienki w oddziale
położniczym.
 W Samodzielnym Publicznym Wielospecjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
w Stargardzie Szczecińskim w Oddziale Ginekologiczno-Położniczym przekształcono
pomieszczenie magazynowe na łazienkę dla pacjentek oraz wykonano remonty bieżące w
Oddziałach: Rehabilitacyjnym, Chirurgii Ogólnej, Chorób Wewnętrznych, Pediatrii,
Otolaryngologii, Bloku Operacyjnym oraz Specjalistycznych poradniach przyszpitalnych.
Ponadto wydano opinię na prowadzenie Poradni Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej.
 W Filii SPZZOZ ul. Niechorska 27 Gryfice, Szpital w Resku ul. Szpitalna 8 w
Oddziale ZOL zakończono
prace remontowe związane z wydzieleniem izolatki z
węzłem sanitarnym, odnowiono politurę posadzki oraz uzupełniono ubytki glazury na
ścianie.
 W Szpitalu Powiatowym Sp. z o.o. w Gryfinie wykonano następujące prace remontowe:
częściowe malowanie ciągu komunikacyjnego (winda-korytarz) w Oddziale
Ginekologiczno-Położniczo-Noworodkowym, częściowe malowanie oraz wstawienie
odbojnic i narożników w Oddziale Chirurgicznym, w łazience dla pacjentów Oddziału
Chirurgicznego zamontowano nowy brodzik dostosowany dla osób niepełnosprawnych,
wyłożono wykładziną ścienną ściany przy Poradni Chirurgicznej, RTG i Izbie Przyjęć
oraz rozpoczęto remont gabinetu przeznaczonego dla Poradni Urologicznej. Ponadto
przeprowadzono remont Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego, Psychiatrycznego w
Nowym Czarnowie poprzez malowanie ścian, drzwi, wymianę wykładziny podłogowej,
wymianę grzejników, remont łazienek z przystosowaniem dla osób niepełnosprawnych
oraz montaż odbojnic.
Reasumując kierownicy szpitali, pomimo problemów finansowych, dążą do
podniesienia standardu placówek. Wyższy standard placówek i dostosowanie podmiotów
działalności leczniczej do obowiązujących warunków sanitarno-technicznych umożliwia i
111
warunkuje przestrzeganie procedur przeciwepidemicznych w placówkach stąd stanowi istotny
element zapewnieniem bezpieczeństwa osób korzystających z usług szpitali.
W związku ze stwierdzonymi w czasie kontroli nieprawidłowościami w 2014r.
egzekwowano obowiązki decyzjami nakazującymi ich usunięcie oraz terminowość decyzji
wydanych w latach poprzednich. Ze względu na sytuację finansową szpitali nałożone
obowiązki wykonywane były sukcesywnie, terminy wykonania części zaleceń w niektórych
podmiotach były przedłużone.
Od października 2014 roku szpitale w trakcie kontroli zostały sprawdzone w kierunku
podejmowania działań na wypadek zgłoszenia się do placówki pacjenta z podejrzeniem
zakażenia EVD. Stwierdzono, iż pracownicy szpitala zostali zapoznani ze schematami
postępowania na wypadek wystąpienia podejrzenia pacjenta z EVD przesłanymi przez
Ministerstwo Zdrowia, a także Zespoły ds. Kontroli Zakażeń Szpitalnych przeprowadzały
spotkania w celu omówienia postępowania personelu w przypadku kontaktu z pacjentem z
podejrzeniem gorączki Ebola. Ponadto przeprowadzono szkolenia tematyczne przez lekarzyepidemiologów oraz pielęgniarki-specjalistki epidemiologii dla lekarzy, pielęgniarek i
salowych. W niektórych szpitalach stwierdzono brak dokumentowania szkoleń w tym
zakresie dla lekarzy, stąd wydawane były zalecenia doraźne w tym zakresie. Ustalono, że nie
wszystkie szpitale mają opracowaną indywidualną „Instrukcję postępowania w przypadku
kontaktu z chorym lub podejrzanym o zachorowanie na gorączkę Ebola”, co również zostało
wpisano w protokołach jako zalecenie bieżące.
Ponadto szpitale skontrolowane zostały pod kątem przestrzegania przepisów dot.
zakazu palenia tytoniu na terenie zoz zgodnie z ustawą z dn. 09.11.1995 o ochronie zdrowia
przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996, Nr 10, poz. 55 z
późn. zm.). Nie stwierdzono w tym zakresie nieprawidłowości. Problem z zakazem palenia
dot. natomiast oddziałów psychiatrycznych, w których, ze względu na specyfikę chorób
pacjentów przebywających w tych oddziałach, trudno jest wyegzekwować ten zakaz.
5.1.2. Bloki żywieniowe w szpitalach
Stan techniczny i sanitarny
Tab.52. Dane statystyczne dotyczące bloków żywienia w szpitalach
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów %
2013
2014
32
34
90,63
88,24
Liczba
obiektów
ocenionych
jako
niezgodne z przyjętymi
kryteriami oceny %
0,00
0,00
Nadzorem sanitarnym w województwie zachodniopomorskim objęto zgodnie z
ewidencją:
 34 bloki żywienia w szpitalach – tj. o 2 więcej niż w 2013r.
 w tym 13 bloków prowadzących żywienie w systemie cateringowym;
 3 kuchnie niemowlęce - ilość kuchni niemowlęcych w porównaniu z 2013r. nie uległa
zmianie.
W 2014r. zatwierdzone zostały do prowadzenia działalności w zakresie wprowadzania do
obrotu posiłków w systemie cateringowym 2 zakłady opieki zdrowotnej:
 Klinika Chirurgii Plastycznej Art. Medical Center przy ul. Langiewicza 28/U1 w
Szczecinie.
 Centrum Narodzin „Mamma” przy ul. Sowiej 38 w Szczecinie
112
Oceną sanitarną zgodnie z arkuszem stanu sanitarnego dla zakładów żywienia
zbiorowego zamkniętego według określonych kryteriów objęto 24 piony żywienia, nie
odnotowano obiektów niezgodnych z wymaganiami.
Zakres kontroli w pionie żywienia zakładów opieki zdrowotnej najczęściej obejmował
następujące zagadnienia:
 stan sanitarno – techniczny pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych i socjalnych,
urządzeń i sprzętu wykorzystywanego w procesie przygotowywania posiłków oraz
kuchenek oddziałowych, z których następuje ich dystrybucja;
 kontrolę stanu higieny personelu zatrudnionego w pionie żywienia, niezależnie od oceny
stanu zdrowia tych pracowników;
 jakość surowców, półproduktów i warunki ich przechowywania, sposób przyjęcia
surowców ze szczególnym uwzględnieniem znakowania żywności, identyfikacji
dostawców oraz zachowania łańcucha zimna dla środków spożywczych;
 warunki dystrybucji posiłków na oddziały szpitalne;
 ocenę prawidłowości prowadzenia dokumentacji i zapisów dotyczących realizacji zasad
dobrej praktyki higienicznej, przebiegu procesów technicznych, zasad systemu HACCP;
 gospodarka odpadami, w tym usuwanie odpadów gastronomicznych.
Urzędową kontrolę żywności prowadzono zgodnie z przyjętym harmonogramem
kontroli na 2014 rok oraz każdorazowo, w przypadku interwencji.
Organizacja żywienia pacjentów w placówkach służby zdrowia prowadzona jest jednym
z niżej opisanych systemów:
 przygotowanie posiłków prowadzi placówka służby zdrowia w kuchniach własnych;
 posiłki dla pacjentów przygotowują firmy usługowe w pomieszczeniach kuchni
centralnych znajdujących się na terenie szpitali;
 żywienie pacjentów prowadzone w systemie cateringowym. W blokach żywienia tych
zakładów dyrekcje szpitali zrezygnowały z utrzymania własnych kuchni znajdujących się
na terenie szpitala, posiłki przygotowywane były w zakładzie macierzystym przez firmy i
dowożone do placówek służby zdrowia, gdzie w budynku szpitala, w wydzielonym
pomieszczeniu wyodrębniono strefę przyjęcia wózków z pożywieniem oraz ich
ekspedycję.
W 11 placówkach służby zdrowia posiłki dla pacjentów przygotowywane były we
własnym zakresie, natomiast w pozostałych szpitalach produkcję i dostarczanie posiłków dla
pacjentów zlecono odrębnym podmiotom gospodarczym, żywienie pacjentów w systemie
cateringowym prowadziło 13 szpitali.
Tab.53. Wykaz szpitali i sposób świadczonych usług w zakresie żywienia pacjentów
lp
1
2
Forma świadczenia usług
żywieniowych
Samodzielny Publiczny
Kuchnia szpitalna w/m
Szpital Kliniczny Nr 1 w
wydzierżawiona przez
Szczecinie ul. Unii Lubelskiej podmiot.
1 wraz z Kliniką
+kuchnia mleczna
Psychiatryczną SPSK1 przy
ul. Broniewskiego 26, 71-460
Szczecin.
Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny Nr 2 w
Szczecinie ul. Powstańców
podmiot.
Wlkp. 72.
Nazwa szpitala
Opis działalności
Cały blok żywienia prowadzony jest przez
firmę: P. Dussmann Sp. z o.o. ul. Bednarska
7, 00-310 Warszawa (kuchnia centrala przy
ul. Unii Lubelskiej 1, kuchnia mleczna,
kuchenki oddziałowe).
firmę: Impel Catering "Company" Sp. z o. o.
Sp. K., ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław
(kuchnia centrala, kuchenki oddziałowe).
113
3
Specjalistyczny Szpital im.
prof. A. Sokołowskiego
Szczecin-Zdunowo
ul. Sokołowskiego 11
Kuchnia szpitalna w/m,
przygotowanie posiłków
przez szpital
SP Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje” w Szczecinie ul.
Mączna 4.
podmiot.
+Kuchnia mleczna,
znajduje się w
pomieszczeniach kuchni
centralnej.
SP Wojewódzki Szpital
Zespolony w Szczecinie ul.
Arkońska 4.
podmiot.
4
5
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii w
6
Szczecinie ul. Strzałkowska
22.
Zespół Opieki Zdrowotnej
7 Szpital Aresztu Śledczego ul.
Kaszubska 28 w Szczecinie
Szpital Wojewódzki im.
Mikołaja Kopernika w
8
Koszalinie ul.
Chałubińskiego.
Specjalistyczny Zespół
Gruźlicy i Chorób Płuc w
9
Koszalinie ul. Niepodległości
44 -48.
Szpitalne Centrum Medyczne
Sp. z o.o. w Goleniowie
10 ul. Nowogardzka 2.
11
12
13
14
15
w kuchni własnej przez
szpital.
przez szpital.
przez szpital.
Kuchnia centralna prowadzona jest przez
szpital we własnym zakresie.
Kuchenki oddziałowe- za rozdział posiłków
odpowiedzialna jest firma Impel Clearing Sp.
z o.o. 71-011 Szczecin, ul. Mieszka I 73.
Cały pion żywienia prowadzony jest przez
Firmę NIRO Sp. z o.o. ul. Ścinowska 37; 59300 Lubin, posiłki dowożone są również do
Centrum Psychiatrycznego SPS ZOZ
„Zdroje” przy ul. Żołnierskiej 55 i Ośrodka
Rehabilitacyjnego przy ul. M. Skłodowskiej
Curie oraz do kuchenek oddziałowych przy
ul. Wojciecha.
Kuchnia centralna prowadzona jest przez
firmę Aspen- es S p z o.o. 31-222 Kraków ul.
Bularnia 5
ZCO w Szczecinie ul. Strzałkowska 22.
Pion żywienia prowadzony we własnym
zakresie.
Szpital Wojewódzki w Koszalinie ul.
Chałubińskiego 7.
Cały pion żywienia wydzierżawiony firmiekuchnia centralna prowadzona jest przez
firmę TESS Polska Sp. z o.o, 75-412
Koszalin, ul Monte Casino 6.
Osoby pracujące w kuchenkach oddziałowych
przygotowanie posiłków w zajmujące się wydawaniem posiłków
kuchni własnej przez
zatrudnione są przez zewnętrzną firmę Sp.
szpital.
Inwalidów „Naprzód” ul. Żabiniec 46, 31-215
Kraków .
SP Szpital Rejonowy w
Cały blok żywienia prowadzony jest przez SP
Nowogardzie ul. Wojska
przygotowanie posiłków w Szpital Rejonowy w Nowogardzie
Polskiego 7.
ul. Wojska Polskiego 7.
szpital.
SP ZZOZ Szpital
Kuchenki oddziałowe w szpitalu prowadzi
Specjalistyczny w Gryficach przygotowanie posiłków w firma Impel Sp. Akcyjna ul. Ruska ¾ ,
ul. Niechorska 27.
50-079 Wrocław Filia w Szczecinie -rozdział i
szpital.
wydawanie posiłków.
+ Kuchnia mleczna
SPSK nr 1 ul. w Policach ul. Catering-posiłki dowożone Posiłki przygotowane są w kuchni SPSK nr 1
Siedlecka 2.
są z kuchni Szpitala ul.
PAM przy ul. Unii Lubelskiej 1.Kuchenki
Unii Lubelskiej w
oddziałowe w szpitalu prowadzi firma P.
Szczecinie
Dussmann Sp. z o.o. ul. Bednarska 7, 00-310
Warszawa, od dnia 01.10.2007r.
Szpital Powiatowy w
Pyrzycach ul. Jana Pawła II 2. przygotowanie posiłków w Szpital Powiatowy w Pyrzycach ul. Jana
Pawła II 2.
szpital.
Regionalny Szpital w
Firma KSM Polska Sp. z o.o. z Warszawy.
Kołobrzegu ul. Łopuskiego 8. wydzierżawiona przez
Kuchenki oddziałowe prowadzone są przez
podmiot.
szpitala.
przez podmiot.
114
„Szpitale Polskie” s. a
Catering-posiłki
Katowice ul. Ligocka 103
dostarczane w formie
Drawskie Centrum
cateringowej
Specjalistyczne
ul.
Chrobrego
16
4, Drawsko Pomorskie.
17
18
SP ZOZ w Choszcznie ul.
Niedziałkowskiego 4a.
Szpital Powiatowy w
Białogardzie
ul. Chopina 29.
Szpital Polski Połczyn –
Zdrój NZOZ w Połczynie
Zdroju przy ul. Gwardii
19 Ludowej 5 należący do spółki
Szpitale Polskie S.A. z
siedzibą w Katowicach, ul.
Ligocka 103
Szpital w Szczecinku Sp. z
o.o. ul. Kościuszki 38.
78-400 Szczecinek
20
Szpital w Dębnie Sp. zo.o.
ul. Kościuszki 58. Dębno.
przygotowanie posiłków w
szpital.
podmiot.
Catering-posiłki
cateringowej
Catering
Posiłki obiadowe
cateringowej, pozostałe
przygotowywane na
miejscu w kuchni
szpitalnej.
Catering
Posiłki dostarczane w
formie cateringowej
Posiłki do szpitala dostarcza firma
cateringowa - od dnia 0109.2014r,firma TESS
Polska Sp. z o. o. ul Bohaterów Warszawy 2, 75211 Koszalin, posiłki przygotowywane w kuchni
zlokalizowanej w Bloku Żywienia
Specjalistycznego Zespołu Gruźlicy i Chorób Płuc
w Koszalinie ul Niepodległości 44-48. (brak
kuchni centralnej i kuchenek oddziałowych
ZOZ w Choszcznie ul. Niedziałkowskiego 4a.
Brak kuchenek oddziałowych.
Kuchnia szpitalna znajdująca się w
Białogardzie przy ul. Chopina 29 b, jest w
dzierżawie firmy FOOD INVESTMENT
Spółka Akcyjna 00-515 ul. Do studzienki
34B, 80-227 Gdańsk
Nie korzysta się z pomieszczeń kuchni
centralnej. Posiłki dowożone są z Restauracji
„Parkowej” ul. 5 Marca 24, Zofia Cudyk
Połczyn Zdrój.
Posiłki obiadowe dla pacjentów dostarczane
są z DPS Borne Sulinowo.
Śniadania i kolacje przygotowywane są przez
personel szpitala w kuchni szpitalnej
Usługi żywieniowe świadczy firma
cateringowa IMPEL CATERING Sp. z o.o.
ul. Ślężna 118, 53-111 Wrocław.
Posiłki przygotowywane są w kuchni
21
centralnej firmy cateringowej w NZOZ Nowy
Szpital w Kostrzynie nad Odrą ul.
Narutowicza 6, 66-470 Kostrzyn nad Odrą,
w szpitalu funkcjonują 4 kuchenki oddziałowe
będące pod nadzorem szpitala
Szpital Powiatowy Sp. z o.o. Kuchnia szpitalna w/m,
w Barlinku ul. Szpitalna 10.
przygotowanie posiłków w ZOZ Szpital Powiatowy w Barlinku ul.
22
Barlinek
Szpitalna 10.
szpital
Szpital Powiatowy w Sławnie Catering
Usługi w zakresie żywienia świadczy firma
ul. I Pułku Ułanów 9.
Gastro Service System Sp. z o. o. ul.
formie cateringowej
Zdobywców Wału Pomorskiego 81a, 75-136
23
Koszalin. Posiłki przygotowywane są w
kuchni szpitalnej. Kuchenki oddziałowe
prowadzi szpital we własnym zakresie.
SP Wielospecjalistyczny w
Kuchnia szpitalna
Cały blok żywienia prowadzony jest Firmą
Stargardzie Szczecińskim ul. wydzierżawiona przez
Mirosław Walczak Przedsiębiorstwo
24 Wojska Polskiego 27.
podmiot.
Produkcyjno – Handlowo – Usługowe
Eksport – Import „MARTINA” ul.
Mickiewicza 37, 88-400 Żnin.
Szpital Miejski Sp. z o.o. w
Catering
Posiłki dla pacjentów szpitala
Świnoujściu ul. Mieszka I- 7. Posiłki dostarczane w
przygotowywane i dostarczane są w formie
25
formie cateringowej
cateringu przez Zakład Gastronomiczny
”Bryza” , ul. Gdyńska 28 w Świnoujściu.
115
Niepubliczny Psychiatryczny
ZOZ „MEDiSON” ul.
Paderewskiego 9 – w
Słupsku, Oddział w
26
Koszalinie ul. Słoneczna 15.
Prywatna Lecznica
Chirurgiczna „Praxis” sp. z
27 o.o. w Koszalinie ul. Armii
Krajowej 7.
NZOZ UROMED, Koszalin
ul. Głowackiego 7
28 Oddział Chirurgii Jednego
Dnia.
Międzynarodowe Centrum
Onkoterapii Oddział
Radioterapii w Koszalinie, ul
29 Chałubińskiego 7
Centrum Sercowo –
Naczyniowe NAFIS, ul
30 Chrobrego 4 Drawsko
Pomorskie -NAFIS S.A. ul
Murna 3a/2, 61-771 Poznań
SPZ ZOZ w Gryficach
Oddział Zamiejscowy w
31
Resku ul. Szpitalna 8;
Szpital Św. Jerzego w
Kamieniu Pomorskim przy
ulicy Szpitalnej 10, należący
32 do sieci EMC Instytut
Medyczny S.A. 54-144
Wrocław,
ul. Pilczycka 144-148.
Centrum Narodzin
„Mamma” przy ul. Sowiej 38
33
w Szczecinie
Klinika Chirurgii Plastycznej
Art. Medical Center przy ul.
34
Langiewicza 28/U1 w
Szczecinie
NIEPUBLICZNE
Catering
Firma Polfood Service PGŻ, Dmitry
formie cateringowej
Moiseev, ul. Słowiańska 17/2, 75-845
Koszalin.
Posiłki są przygotowywane w stołówce
zakładów Royal Grinland Food ul. Bowid 17,
Koszalin. Kuchnia centralna wyłączona z
działalności.
Catering
Posiłki obiadowe dla pacjentów szpitala
Posiłki obiadowe
przygotowywane i dostarczane są przez Firmę
RAF MAX Rafał Gradus Koszalin ul.
cateringowej
Nowowiejska 12 a (śniadania i kolacje szpital
zapewnia we własnym zakresie)
Catering
W 2014r nie prowadzono wydawania
Posiłki obiadowe
posiłków.
cateringowej(jeżeli
zachodzi taka potrzeba).
Catering
formie cateringowej
Moiseev, ul. Słowiańska 17/2, 75-845
Koszalin.
Produkcja posiłków (śniadania, obiady,
kolacje w ilości 100 porcji) odbywa się w
stołówce ul. Połczyńska 71a w Koszalinie
Catering
Moiseev, ul. Słowiańska 17/2,
formie cateringowej
75-845 Koszalin
przygotowanie posiłków w
szpital.
Catering
formie cateringowej
Cały szpital podlega szpitalowi SPZZOZ w
Gryficach przy ul. Niechorska 27.
Catering
formie cateringowej
posiłki dostarczane z Jadłodajni "U Włodka"
W.H.T. Kuźmińscy, ul. Roosevelta 1,2, 70525 Szczecin.
Catering
formie cateringowej
posiłki dostarczane z Restauracji Secesja Cafe
s.c. Al. Jana Pawła II 19/1, 70-455 Szczecin.
Grupa Żywieniowa Bałtyk Sp. z o.o.
Kołobrzeg ul. Fredry 9c/11, posiłki
produkowane są w Szkole Podstawowej w
Świerznie.
W pionach żywienia omawianej grupy zakładów przeprowadzono 79 kontroli w tym 9
kontroli interwencyjnych. Interwencje dotyczyły niewłaściwego stanu sanitarnohigienicznego pomieszczeń produkcyjnych oraz niewłaściwej jakości zdrowotnej artykułów
spożywczych serwowanych pacjentom. Przeprowadzone kontrole potwierdziły zasadność
interwencji dotyczących brudno utrzymanych pomieszczeń produkcyjnych, natomiast nie
stwierdzono niezgodności z przepisami prawa żywnościowego w zakresie jakości posiłków
serwowanych pacjentom. Zakres kontroli dotyczył oceny stanu sanitarnohigienicznego
116
pomieszczeń produkcyjnych, higieny przy przetwarzaniu i dystrybucji żywności, a także
oceny warunków jej przechowywania, monitorowania warunków transportu i jakości
żywności przy przyjęciu do zakładu.
Najczęściej powtarzające się uchybienia natury bieżącej, to:
 brak segregacji artykułów spożywczych w urządzeniach chłodniczych;
 niedokładnie myty i częściowo zniszczony sprzęt produkcyjny;
 brak porządku w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych.
Osoby winne zaniedbań ukarano mandatami karnymi, na kwotę 1400.00 zł.
W bieżącym roku sprawozdawczym w pionie żywienia placówek służby zdrowia
wydano 18 decyzji administracyjnych dotyczących poprawy stanu sanitarno-technicznego.
Obowiązki nałożone decyzjami administracyjnymi najczęściej dotyczyły:
 odnowienia powierzchni ścian, sufitów oraz podłóg w pomieszczeniach kuchni;
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego sprzętu produkcyjnego oraz
sprzętu do transportu posiłków;
Podczas kontroli sprawdzających stwierdzono wykonanie części zarządzeń decyzji, z
uwagi jednak na trudną sytuację finansową placówek służby zdrowia, prolongowano terminy
niewykonanych obowiązków do 2015 roku.
W 2014r., 32 zakłady żywienia w szpitalach wdrożyło procedury oparte na zasadach
systemu HACCP. System HACCP najczęściej dotyczy: opisu produktu, podziału potraw,
schematów technologicznych, listy zagrożeń na każdym etapie produkcji, analizy zagrożeń
dla poszczególnych etapów procesu, określenia krytycznych punktów kontroli, sposobu ich
monitorowania, ustalenia działań korygujących i zapobiegawczych, weryfikacji systemu.
Przeprowadzona analiza zagrożeń dotyczyła kategorii zagrożeń mikrobiologicznych,
chemicznych i fizycznych.
W wyniku przeprowadzonej analizy najczęściej wyznaczano 4 krytyczne punkty kontroli
(CCP):
 CCP 1 – kontrola zachowania łańcucha chłodniczego przy przyjęciu partii środków
spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie;
 CCP 2– kontrola temperatury produktu i czas procesu produkcji;
 CCP 3- mycie i dezynfekcja jaj;
 CCP 4 – obróbka termiczna.
Dla każdego krytycznego punktu kontroli ustalono wartości docelowe i krytyczne.
W ramach urzędowej kontroli żywności dokonano oceny skuteczności prowadzonych w
pionie żywienia zabiegów mycia i dezynfekcji, do badań mikrobiologicznych pobrano 16
próbek wymazów sanitarnych z powierzchni roboczej sprzętu produkcyjnego. Próbek nie
kwestionowano.
Rozdział posiłków dla pacjentów prowadzony był w kuchenkach oddziałowych lub
bezpośrednio przy łóżku chorego, ewentualnie pacjenci spożywali posiłki w jadalniach
wydzielonych w oddziale łóżkowym szpitala. W przypadku żywienia pacjentów w systemie
cateringowym przez podmioty zewnętrzne, rozdział posiłków odbywał się najczęściej w
wydzielonym pomieszczeniu szpitala. Posiłki na oddziały dostarczane były w oznakowanych
termosach drogami ogólnodostępnymi, następnie umieszczane na wózkach transportu
wewnętrznego celem dystrybucji do pacjenta. Wózki do transportu wewnętrznego utrzymane
są w dobrym stanie i kondycji technicznej, w razie potrzeby skonstruowane w sposób
zabezpieczający przewożone środki spożywcze przed zanieczyszczeniem. Termosy do
transportu posiłków najczęściej wykonane są ze stali nierdzewnej, utrzymane są w dobrym
stanie technicznym, zapewniają utrzymanie właściwej temperatury potraw. W kuchenkach
oddziałowych prowadzono remonty, sukcesywnie poprawiając ich standard pod względem
technicznym jak i wyposażenia w meble i sprzęt kuchenny.
117
W pionie żywienia szpitali nadzorem sanitarnym objęto 3 kuchnie niemowlęce. Z uwagi
na promowanie naturalnego karmienia noworodków i niemowląt piersią oraz minimalizację
kosztów utrzymania typowych kuchni niemowlęcych istnieją tendencje do ich likwidacji. W
sporadycznych przypadkach noworodki dokarmiane są na oddziale gotowymi mieszankami
mleka modyfikowanego wymagającego jedynie podgrzania do temperatury spożycia,
nałożenia na słoiczek jednorazowego smoczka lub podania gotowego preparatu strzykawką
jednorazowego użycia.
W niektórych placówkach wydzielono pokoje laktacyjne, wyposażone w zlewozmywak
dwukomorowy, umywalkę do mycia rak i lampę bakteriobójczą. Zapewniono możliwość
korzystania z laktatora dla matek karmiących pokarmem naturalnym. Końcówki laktatora
używane bezpośrednio przez pacjentki, mające kontakt z pokarmem myte są pod bieżąca
wodą, osuszane i kierowane do centralnej sterylizatorni. W sterylizowanych pakietach trafiają
na oddział. Pokarm naturalny ściągany jest z użyciem laktatora lub ręcznie do
wysterylizowanych butelek. Karmienie następuje przez smoczki jednorazowego użytku.
Kuchnie niemowlęce obejmują zespół pomieszczeń, które umożliwiają przygotowanie
mieszanek mlecznych, mycie butelek i ich sterylizację przy wykluczeniu krzyżowania się
dróg czystych i brudnych produktu. Przed wejściem do pomieszczeń kuchni mlecznej
znajduje się śluza umywalkowo - fartuchowa. Wyodrębnia się pomieszczenie mycia butelek
wyposażone w baseny do ich mycia i przelotowy sterylizator, pomieszczenie gotowania
potraw, porcjowania i ekspedycji. W kuchniach niemowlęcych wydzielone są szatnie i toalety
dla pracowników z przedsionkiem izolacyjnym.
Z wykonanych czynności w ramach prowadzonego systemu wewnętrznego opartego na
zasadach HACCP, dokonuje się systematycznie wpisów m. in. w zakresie przestrzegania
terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości środków spożywczych
wykorzystywanych w produkcji, monitorowania temperatur w urządzeniach chłodniczych,
monitorowania czasu i temperatury sterylizacji butelek, czasu procesu pasteryzacji mieszanek,
przebiegu procesu produkcyjnego- obróbki cieplnej, czasu pracy lampy bakteriobójczej.
Gotowe mieszanki w butelkach na oddziały transportowane są w oznakowanych, zamykanych
pojemnikach, windą przeznaczoną do transportu posiłków.
Kuchnie niemowlęce na terenie woj. zachodniopomorskiego w 2014r prowadziły
następujące placówki służby zdrowia:
 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1, ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie - usługi
w zakresie żywienia niemowląt świadczyła firma- P.DUSSMANN, Warszawa ul.
Bednarka 7;
 Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” ul. Mączna 4 w Szczecinie -usługi
w zakresie żywienia niemowląt świadczyła firma- Firmę NIRO Sp z o.o. ul. Ścinowska37;
59-300 Lubin;
 SP ZOZ Szpital Specjalistyczny w Gryficach ul. Niechorska 27 - usługi w zakresie
żywienia niemowląt świadczone były przez szpital.
Placówki służby zdrowia zgodnie z obowiązującymi przepisami opracowały instrukcje
postępowania z odpadami gastronomicznymi i komunalnymi. Opracowane procedury
określają sposób zagospodarowania odpadów. Od przedsiębiorców egzekwowano okazanie
stosownej dokumentacji. Odpady pochodzące z kuchni centralnych najczęściej gromadzone były
w wydzielonych pojemnikach i odbierane przez specjalistyczne firmy.
Zgodnie z pismem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 21.02.2014r. znak: GISBŻ-WS-422-9/BO/14/1w zakładach żywienia zbiorowego w tym nad firmami świadczącymi
usługi cateringowe w szpitalach prowadzono działania nadzorowe w zakresie wymagań
dotyczących m.in. jakości żywienia. Analizę jakości planowania jadłospisów dekadowych,
uwzględniając ogólne zasady układania jadłospisów przeprowadzono w 14 zakładach w tym
w dwóch prowadzących żywienie w systemie cateringowym. W czterech obiektach sposób
118
żywienia oceniono jako niezgodny z zasadami racjonalnego żywienia. Błędy wynikające z
analizy jadłospisów dotyczyły niedostatecznej podaży owoców i surowych warzyw do
śniadań i kolacji, zbyt niskiej podaży mleka i przetworów mlecznych, brak w posiłkach
produktów stanowiących źródło pełnowartościowego białka zwierzęcego, małe urozmaicenie
posiłków. Wyniki ocen jadłospisów z ewentualnymi uwagami co do sposobu żywienia
każdorazowo kierowano do osób odpowiedzialnych za żywienie.
5.1.3. Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne
Wszystkie szpitale woj. zachodniopomorskiego przeprowadzają procesy
dekontaminacji w tym dezynfekcji zgodnie z wewnętrznie opracowaną procedurą przy
użyciu preparatów posiadających wpis do rejestru prowadzonego przez Urząd Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz znak
zgodności CE.
Dobór preparatów uzależniony był od ich zastosowania tj. rodzaju powierzchni,
stopnia zabrudzenia, możliwości organizacyjnych, kompatybilności ze środkiem
dezynfekcyjnym. Zabiegi dezynfekcyjne stosowane były we wszystkich obszarach mających
kontakt z materiałem organicznym. Stosowane preparaty dezynfekcyjne dobierano właściwie
pod względem przeznaczenia i spektrum działania.
Mycie i dezynfekcja narzędzi wielokrotnego użytku odbywała się w gabinetach
zabiegowych oraz wydzielonych pomieszczeniach na blokach operacyjnych i w częściach
brudnych centralnych sterylizatorni przy użyciu środków dezynfekcyjnych o szerokim
spektrum działania ręcznie lub mechanicznie w myjniach-dezynfektorach.
Proces mycia i dezynfekcji endoskopów spośród 28 wykonujących usługi
endoskopowe w 25 poradniach prowadzony był w sposób zautomatyzowany w myjniach
automatycznych, co stanowi 89,29%, przy czym w 2 wykonywane jest również mycie ręczne.
W 2 szpitalach są zainstalowane myjnie półautomatyczne, gdzie także stosowano mycie
ręczne. Proces wyłącznie ręcznego mycia odbywał się tylko w 1 szpitalu (NZOZ „Uromed” w
Koszalinie) z zastosowaniem odpowiednich środków dezynfekcyjnych posiadających karty
charakterystyki środka i preparatów niebezpiecznych. Podczas kontroli pracowni
endoskopowych zwracano uwagę m.in. na rozdział czasowy poszczególnych zabiegów jeśli
czynności te wykonywane były w jednym pomieszczeniu, instalację wentylacji nawiewnowyciągowej w zmywalni oraz przechowywanie endoskopów w sposób zabezpieczający przed
ich wtórną kontaminacją.
Mycie i dezynfekcja łóżek, szafek przyłóżkowych prowadzone były w salach chorych
i na korytarzach oddziałów przy użyciu środków dezynfekcyjnych odpowiednich do
zagrożenia. Na terenie woj. zachodniopomorskiego Centralna Stacja Łóżek znajduje się tylko
w SP Szpitalu Klinicznym Nr 1 PUM w Policach.
Mycie i dezynfekcja basenów i kaczek powinno odbywać się w sposób eliminujący
zagrożenia dla pacjentów i personelu w płuczkach - dezynfektorach lub urządzeniach do
dekontaminacji wkładów jednorazowych (macerator) wraz z zawartością w pomieszczeniach
wyposażonych w wentylację mechaniczną wyciągową. W dalszym ciągu w większości
szpitali, proces dekontaminacji prowadzony był ręcznie w wydzielonych miejscach w
oddziałach: tzw. pomieszczeniach gospodarczych lub brudownikach, w pojemnikach z
pokrywą, zapewniających pełne zanurzenie w środku dezynfekcyjnym - wobec powyższego
wystawiano stosowne decyzje w tym zakresie. W części szpitali woj. zachodniopomorskiego
mycie i dezynfekcja basenów i kaczek prowadzona była w myjniach – dezynfektorach.
Rozwiązanie takie zastosowano w 38,88% ogółu szpitali. W 2014 roku w 20 szpitalach
używane baseny i kaczki jednorazowego użytku, co stanowi – 55,55%, do unieszkodliwienia
których stosowane są maceratory (55,55%). Natomiast w 5 szpitalach dezynfekcja basenów i
kaczek odbywa się w wydzielonych zamkniętych pomieszczeniach w pojemnikach oraz
119
wannach z przykryciem, przeznaczonych wyłącznie do tego celu z możliwością całkowitego
zanurzenia w środku dezynfekcyjnym.
Dezynfekcja powierzchni prowadzona była przy użyciu środków dezynfekcyjnych
odpowiednio dobranych do zagrożenia.
W większości szpitali środki dezynfekcyjne przechowywane były w wydzielonych
pomieszczeniach gospodarczych, pomieszczeniach porządkowych
lub w gabinetach
zabiegowych, dyżurkach dla pielęgniarek w zamkniętych szafach. Zaopatrzenie w środki
dezynfekcyjne dla potrzeb wszystkich szpitali było wystarczające.
W 2014 roku na terenie woj. zachodniopomorskiego funkcjonowała tylko 1 komora
dezynfekcyjna w SPZZOZ w Gryficach.
Dezynfekcji komorowej podlegały materace, koce i poduszki. Ponadto koce i poduszki
poddawane były procesom dezynfekcji z zastosowaniem środków piorąco-dezynfekujących w
pralniach szpitalnych lub usługi zlecano firmom zewnętrznym (88,88%). Dezynfekcję
komorową materacy zlecano firmom zewnętrznym w 55,55% ogółu szpitali. Wzrosła liczba
szpitali, w których materace pokryte były pokrowcami pozwalającymi na ich mycie i
dezynfekcję z 38,89% do 66,66%. Rozwiązanie z zastosowaniem pokrowców z „ekolastiku”
pozwalające na pranie ich w temperaturze 90oC zastosowane było w 27,77% ogółu szpitali.
Do firm zewnętrznych świadczących usługi w zakresie prania i dezynfekowania
materaców, koców, poduszek w komorach dezynfekcyjnych dla szpitali woj.
zachodniopomorskiego w 2014r. należały:
 Konsorcjum firm: Lider – DGP Laundry Partner Sp. z o.o. Legnica, ul. Najświętszej
Marii Panny 5e oraz DGR Dozorbud Grupa Polska Sp. z o.o. 59-220 Legnica ul.
Najświętszej Marii Panny 5e- z Pralniami w Stargardzie Szczecińskim;
 KORTEX Spółka cywilna Kazimiera Cichowska, Piotr Cichowski, ul. Szczawiowa 55/57,
70-019 Szczecin;
 Pralnia EMKA, ul. Jaktrocka 15, 96-300 Żyrardów;
 Zakład Usług Pralniczych Mielenko Spółka Jawna, ul. Lipowa 11, 76-032 Mielenko;
 Konsorcjum pralniczy Sp. z o.o. ul. Rdestowej 65/67, Gdynia;
 Pralnia „Wodchem”, ul. Piłsudskiego 2, Białogard;
 Pralnia ogólna SPZZOZ , ul. Niechorska 27, Gryfice.
Zaopatrzenie w środki czystościowe, dezynfekcyjne oraz osłony foliowe do
transportu, dla potrzeb poszczególnych szpitali było wystarczające.
5.1.4. Sterylizacja
W woj. zachodniopomorskim w 2014 r. metody sterylizacji stosowane w praktyce
szpitalnej nie uległy zmianie, przy czym podstawową metodą sterylizacji było
autoklawowanie. Dobór metod sterylizacji zależny był od właściwości materiału
poddawanego procesowi sterylizacji. Osoby obsługujące urządzenia sterylizujące posiadały
odpowiednie przeszkolenie w tym zakresie. Efektywność procesów sterylizacji podlegała
systematycznej kontroli poprzez dokumentowanie parametrów procesu i ich archiwizowanie
zgodnie z obowiązującymi przepisami. Sterylizację sprzętu medycznego w obrębie szpitali
prowadziło 61,11% ogółu placówek, 25% szpitali zlecało usługę sterylizacji firmom
zewnętrznym, natomiast 13,88% placówek prowadziło sterylizację na terenie szpitala oraz
zlecało firmom zewnętrznym. Sterylizację dla własnych potrzeb oraz dla innych szpitali
jednocześnie (przeważnie w zakresie sterylizacji gazowej) prowadziło 19,44% placówek.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej “MEDiSON” Oddział Psychiatryczny w Koszalinie
oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „SALUS” J. Martyniuk – szpital
psychiatryczny w Szczecinku usługi medyczne świadczyły wyłącznie w oparciu o sprzęt
jednorazowy.
120
Do firm zewnętrznych świadczących usługi w zakresie sterylizacji dla szpitali woj.
zachodniopomorskiego w 2014 r. należały:
 Centrum Usług CitoNet Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych S.A., ul. Rolna 4
w Szczecinie świadczące usługi dla: Szpitala Powiatowego Sp. z o.o., ul. Parkowa 5 w
Gryfinie; Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
“Zdroje”, ul. Mączna 4 w Szczecinie; Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego
Szpitala Zespolonego, ul. Arkońska 4 w Szczecinie; Zachodniopomorskiego Centrum
Onkologii, ul. Strzałowska 25, 71-730 Szczecin; AMC Art. Medical Center ul.
Langiewicza 28/U1; Centrum Narodzin Mamma, ul. Sowia 38, 70-794 Szczecin;
 109 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ w Szczecinie dla Samodzielnego
Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego, ul. Arkońska 4 w Szczecinie;
 SPSK nr 1 PUM w Szczecinie dla Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala
Zespolonego, ul. Arkońska 4 w Szczecinie;
 Szpital w Szczecinku dla: „Centrum Okulistyki i Chirurgii Oka” Pomorski Ośrodek
Diagnostyki Medycznej PODIMED ul. Spółdzielcza 8 Szczecinek; NZOZ „Centrum
Kardiologii Allenort” ul. Kilińskiego 7 Szczecinek, Szpitala Polskiego Połczyn – Zdrój;
 Drawskie Centrum Specjalistyczne dla: Centrum Sercowo-Naczyniowego „NAFIS” S.A.
z siedzibą w Poznaniu, Szpitala Polskiego Połczyn – Zdrój;
 Szpital Wojewódzki w Koszalinie, ul. Chałubińskiego dla: EUROMEDIC
ONKOTERAPIA Sp. z o.o. Rondo ONZ 1 w Warszawie - Oddział Radioterapii w
Koszalinie ul. Chałubińskiego 7;
 Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Arkońska 4 dla
Samodzielnego Publicznego Szpitala Rejonowego w Nowogardzie.
Ponadto usługi w zakresie sterylizacji przeważnie gazowej świadczyły również inne szpitale i
przychodnie:
 109 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ w Szczecinie, ul. Piotra Skargi 9-11 dla
Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii, ul. Strzałowska 25 w Szczecinie, Szpitala
Powiatowego w Pyrzycach oraz Szpitala Aresztu Śledczego w Szczecinie;
 Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach dla Szpitala
Powiatowego w Białogardzie;
 NZOZ Nowy Szpital, ul. Narutowicza 6, 64-470 Kostrzyn nad Odrą dla Szpitala w Dębnie
Sp. z o.o., ul. Kościuszki 58;
 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM, ul. Powstańców Wielkopolskich 72,
Szczecin dla Specjalistycznego Szpitala im. A. Sokołowskiego 11, 70-891 Szczecin;
 Szpital w Szczecinku dla: Pomorski Ośrodek Diagnostyki Medycznej PODIMED ul.
Spółdzielcza 8 Szczecinek; NZOZ „Centrum Kardiologii Allenort” ul. Kilińskiego 7
Szczecinek.
Liczbę urządzeń sterylizacyjnych w szpitalach woj. zachodniopomorskiego oraz ich
awaryjność przedstawia tab. 54.
Tab.54. Awaryjność sterylizatorów w 2014r. w szpitalach woj. zachodniopomorskiego
Rok
Sterylizatory
2014
na ciepło suche
parowe
na tlenek etylenu
Liczba
sterylizatorów
Liczba
badań
8
86
12
28
13381
2898
Ilość
urządzeń
poddanych
naprawie
0
18
3
Awaryjność
w%
0
20,93
25,0
121
plazmowe
parowoformaldehydowy
5
4
2455
111
0
0
0
0
W 2014r. odnotowano 18 awarii w grupie urządzeń sterylizacyjnych parowych, co
stanowi 20,93% oraz 3 awarie w grupie urządzeń na tlenek etylenu, co stanowi 25% (tabela
nr 45). Każdorazowo po naprawie urządzeń sterylizacyjnych przeprowadzany był kontrolny
test biologiczny przed ich ponowną eksploatacją. Ponadto wśród użytkowników urządzeń
sterylizacyjnych nadal upowszechniano wiedzę dot. monitoringu procesów sterylizacji w
zależności od metody, opartą na aktualnych „ Ogólnych wytycznych sterylizacji wyrobów
medycznych 2011” wskazującą m.in. na konieczność stosowania wskaźników biologicznych
procesu nie rzadziej niż raz na trzy miesiące oraz po każdym usunięciu awarii, a także w
każdym cyklu, gdy nie jest dostępny automatyczny pomiar i zapis parametrów krytycznych
procesu. (dot. sterylizacji parowej).
W 2014r. nie odnotowano zakwestionowanych badań z kontroli sterylizacji parowej,
co świadczy o skuteczności tej metody w procesie sterylizacji.
Sterylizatory na ciepło suche nie są wykorzystywane do sterylizacji, a tylko do
suszenia szkła w laboratoriach.
Bieżący stan czystości i porządku
W 2014r. proces utrzymania czystości w szpitalach woj. zachodniopomorskiego
oparty był na aktualizowanych planach higieny szpitalnej realizowanych przez personel
szpitala (63,88%) oraz specjalistyczne firmy zewnętrzne (rozwiązanie to przyjęto w 27,77%
szpitali), natomiast 8,33% szpitali korzystało zarówno z usług firm sprzątających
zewnętrznych jak też personelu szpitala. Plan higieny szpitalnej uwzględniał obszar, techniki
oraz częstotliwość sprzątania, w tym procedury mycia i dezynfekcji sprzętu, a także
pomieszczeń szpitalnych. Osoby wykonujące usługi sprzątania w szpitalu ściśle
współpracowały w oddziałach szpitalnych z pielęgniarkami oddziałowymi i
epidemiologicznymi w zakresie przestrzegania procedur przeciwepidemicznych. W
większości szpitali proces utrzymania czystości i porządku prowadzony był kompleksowo
przy użyciu sprzętu specjalistycznego. Sprzęt przeznaczony do sprzątania przechowywany
był w wydzielonych pomieszczeniach, miejscach lub w brudownikach. W części szpitali na
poszczególnych oddziałach wydzielone były pomieszczenia porządkowe do przechowywania
sprzętu do sprzątania, przeznaczonego tylko dla danego oddziału. Postępowanie ze sprzętem
po sprzątaniu prowadzone było zgodnie z przyjętą wewnętrzną procedurą. Zapas środków
czystościowych i dezynfekcyjnych służących utrzymaniu czystości poszczególnych komórek
organizacyjnych szpitala był wystarczający. W większości skontrolowanych szpitali stan
czystości bieżącej nie budził zastrzeżeń.
W 2014r. w 22 szpitalach były przeprowadzone zabiegi deratyzacyjne, co stanowi
61,11%, natomiast zabiegi dezynsekcyjne wykonano w 21 szpitalach, co stanowi 58,33%.
5.1.5.
5.1.6. Zaopatrzenie szpitali w wodę
Na terenie woj. zachodniopomorskiego funkcjonuje 41 szpitali, jednak na potrzeby
charakterystyki zaopatrzenia w wodę wyróżniono 48 obiekty szpitalne.
Podstawowym źródłem zaopatrzenia dla większości obiektów szpitalnych na terenie woj.
zachodniopomorskiego są wodociągi publiczne – 36 obiektów, dla 11 obiektów
podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę do spożycia jest wodociąg własny, natomiast dla
jednego szpitala - ujęcie wody należące do uzdrowiska. Rezerwowe źródło zaopatrzenia w
wodę stanowią: wodociąg własny, wodociąg sieciowy lub zbiorniki magazynujące wodę.
122
Spośród powyższych 48 obiektów szpitalnych 25 (52%) nie posiada rezerwowego źródła
zaopatrzenia w wodę.
Nadzór nad jakością wody w szpitalach prowadzony był przez organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej w ramach sprawowanego monitoringu. Badania wody prowadzone były z
częstotliwością ustaloną w rocznym harmonogramie pobierania próbek. We wszystkich
szpitalach jakość wody odpowiadała wymaganiom rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr
61, poz. 417, z późn. zm.). W żadnym ze szpitali woj. zachodniopomorskiego nie odnotowano
przerw w dostawie wody oraz nie stwierdzono braku wody w jej niezbędnej ilości.
Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych i jakość wody
W 2014 r. wydano jedną decyzję w zakresie zapewnienia co najmniej 12- godzinnego
zapasu przez:
1. Szpital w Szczecinku Sp. z o.o., ul. Kościuszki 38, gdzie z przyczyn technicznych
wyłączono rezerwowe, własne ujęcie wody – decyzja z terminem wykonania
do dnia 31.12.2014 r.
Ponadto obowiązywała decyzja w tym samym zakresie wydana w 2013 r. na:
2. Szpitalne Centrum Medyczne Sp.z o.o. ul. Nowogardzka 2, Goleniów, gdzie
awaria pompy przyczyniła się do wyłączenia rezerwowego, własnego ujęcia wody.
Wydano decyzję administracyjną terminem wykonania do dnia 31.12.2016 r., kontrola
przeprowadzona w dniu 07.08.2014 r. potwierdziła wykonanie tego obowiązku.
Kontrole przeprowadzone w pozostałych szpitalach nie wykazały nieprawidłowości w
zakresie stanu sanitarno-technicznego urządzeń wodociągowych.
Tabela 55
Zaopatrzenie szpitali w wodę przeznaczoną do spożycia w 2014 r. na terenie woj.
123
Tab. 55 Charakterystyka zaopatrzenia w wodę do spożycia obiektów szpitalnych na terenie woj. zachodniopomorskiego
Lp.
szpitali
1.
2.
3.
Nazwa
Powiatu
Nazwa Szpital
Szpital Powiatowy
w Białogardzie
Sp. z o.o
ul. Chopina 29
SP ZOZ w Choszcznie
ul. Niedziałkowskiego
4a 73-200 Choszczno
Szpitale Polskie s.c
Katowice ul.
Piotrowicka 17
Drawskie Centrum
Specjalistyczne
Szpitale Polskie
S.A.
ul. B. Chrobrego 4,
78-500 Drawsko Pom.
Lokalizacja obiektu
szpitalnego
Lp. obiektu
szpitalnego
źródło zaopatrzenia
podstawowe
rezerwowe źródło zaopatrzenia w wodę
wodociąg
własny
wodociąg
własny
wodociąg
sieciowy
wodociąg
sieciowy
Uwagi
zbiornik
SP w Białogardzie ul. Chopina 29
1.
tak
nie ma
nie ma
2 zbiorniki
retencyjne
o pojemności
176,2 m3/dobę
każdy
Białogard
SP w Białogardzie ul. Szpitalna 7
2.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Choszczno
Niedziałkowskiego 4a
3.
tak
1 zbiornik
Drawsko
Pomorskie
Drawskie Centrum
Specjalistyczne Szpitale Polskie
S.A. ul. B. Chrobrego 4, 78-500
Drawsko Pom.
4.
tak
tak
Białogard
tak
brak rezerwowego źródła
- decyzja WS-DNS-60021/10 z dnia 29.01.2010r.
do 31.12.2016r
4.
Szpitalne Centrum
Medyczne Sp.z o.o.
ul. Nowogardzka 2,
72-100 Goleniów
Goleniów
Szpitalne Centrum Medyczne Sp.z
o.o. ul. Nowogardzka 2
w Goleniowie
5.
tak
tak
5.
Nowogardzie
ul. Wojska Polskiego 7
Goleniów
Polskiego 7
6.
tak
tak
Gryfice
SP ZZOZ Specjalistyczny Szpital
„Medicam” w Gryficach ul.
Niechorska 27
7.
Łobez
Niechorska 27, Oddział
Zamiejscowy w Resku
ul. Szpitalna 8
8.
Gryfino
Szpital Powiatowy
w Gryfinie Sp. z o. o ul. Parkowa
5
9.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Gryfino
Szpital Powiatowy w Gryfinie Sp.
z o. o Zakład Pielęgnacyjno –
Opiekuńczy Psychiatryczny
w Nowym Czarnowie
Nowe Czarnowo 70
10.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
- w programie
dostosowawczym do
31.12.2016 r.
w programie
dostosowawczym Szpital posiada dwa
podłączenia do sieci
wodociągowej, tzn. od
ul. Dziwnowskiej i od ul.
Szpitalnej
6.
7.
SP ZZOZ
Specjalistyczny Szpital
„Medicam”
w Gryficach
ul. Niechorska 27
Szpital Powiatowy w
Gryfinie Sp. z o. o ul.
Parkowa 5
8.
Szpital im. Św. Jerzego
w Kamieniu
Pomorskim,
ul. Szpitalna 10,
EMC Instytut
Medyczny S.A.
ul. Pilczycka 144-148
Wrocław
9.
Regionalny Szpital
w Kołobrzegu
ul. Łopuskiego 31
10.
11.
Szpital Wojewódzki
im. M. Kopernika
w Koszalinie
ul. T. Chałubińskiego
7
75-581 Koszalin
Specjalistyczny Zespól
Gruźlicy I Chorób Płuc
ul. Niepodległości 4448
75-252 Koszalin
Kamień
Pomorski
Szpital im. Św. Jerzego w
Kamieniu Pomorskim,
ul. Szpitalna 10,
EMC Instytut Medyczny S.A.
ul. Pilczycka 144-148 Wrocław
11.
Kołobrzeg
Regionalny Szpital
w Kołobrzegu
ul. Łopuskiego 31
12.
Szpital Wojewódzki im. M.
Kopernika w Koszalinie ul.
Chałubińskiego 7
13.
Koszalin
Koszalin
Specjalistyczny Zespól Gruźlicy I
Chorób Płuc
ul. Niepodległości 44-48
75-252 Koszalin
tak
tak
tak
nie ma
tak
Szpital
posiada
dwa
podłączenia
do sieci
wodociągo
wej
tak
nie ma
nie ma
zbiornik o poj.
150 m3
tak
miejskiego Resko.
- w programie
dostosowawczym do
31.12.2016 r.
tak
14.
tak
tak
Środowiskowe Centrum Zdrowia
Psychicznego Medison – Szpital
w Koszalinie
ul. Słoneczna 15
15.
tak
tak
13.
NZOZ UROMED
w Koszalinie
ul. Głowackiego 7
Koszalin
NZOZ UROMED
w Koszalinie
ul. Głowackiego 7
16.
tak
nie ma
Koszalin
Prywatna Lecznica Chirurgiczna
„Praxis” sp. z o.o.
w Koszalinie
ul. Armii Krajowej 7
17.
tak
Koszalin
Onkoterapii Euromedic
Onkoterapii Sp. z. o. o
Rondo ONZ 1,
w Warszawie
Oddział Radioterapii
18.
tak
nie ma
nie ma
Koszalin
15.
W programie
dostosowawczy
zaplanowano podłączenie
szpitala do wodociągu
nie ma
12.
Prywatna Lecznica
Chirurgiczna
„Praxis” sp. z o.o.
w Koszalinie
Międzynarodowe
Centrum Onkoterapii
Euromedic Onkoterapii
Sp. z. o. o
Rondo ONZ 1,
w Warszawie
2 zbiorników
retencyjnych o
pojemności
150 m³
nie ma
Środowiskowe
Centrum Zdrowia
Psychicznego Medison
– Szpital
w Koszalinie
ul. Słoneczna 15
14.
2 zbiorniki
o pojemności
1 m3 każdy
( łącznie 2 m3 )
nie ma
Zbiornik o
pojemności
400 l
2 zbiorniki o
pojemności
300 l
tak
124
Oddział Radioterapii
w Koszalinie
ul.Chałubińskiego 7
Lp.
szpitali
w Koszalinie ul.Chałubińskiego 7
Nazwa
Powiatu
Nazwa Szpital
Lokalizacja obiektu
szpitalnego
Lp. obiektu
szpitalnego
podstawowe
rezerwowe źródło zaopatrzenia w wodę
wodociąg
własny
wodociąg
własny
wodociąg
sieciowy
16.
Szpital Barlinek Sp. z
o.o. w Barlinku
ul. Szpitalna 10
74-320 Barlinek
Myślibórz
Szpital Barlinek Sp. z o.o. w
Barlinku
ul. Szpitalna 10
19.
17.
Szpital w Dębnie Sp. z
o.o. ul. Kościuszki 58
74-400 Dębno
Myślibórz
Szpital w Dębnie Sp. z o.o. ul.
Kościuszki 58
20.
Pyrzyce
Szpital Powiatowy
w Pyrzycach
ul. Jana Pawła II 2
21.
Sławno
Szpital Powiatowy
w Sławnie
ul. I Pułku Ułanów 9
22.
tak
Stargard
Szczeciński
SP Wielospecjalistyczny ZOZ
w Stargardzie Szczecińskim
ul. Wojska Polskiego 27
23.
tak
Stargard
Szczeciński
SP Wielospecjalistyczny ZOZ
ul. Staszica 16
24.
tak
nie ma
tak
nie ma
18.
19.
20.
21.
Szpital Powiatowy
w Pyrzycach
74-200 Pyrzyce
Szpital Powiatowy
w Sławnie
ul. I Pułku Ułanów 9
76-100 Sławno
SP
Wielospecjalistyczny
ZOZ w Stargardzie
Szczecińskim ul.
Wojska Polskiego 27
73-110 Stargard Szcz.
SP Szpital Kliniczny Nr
1 PUM, Szczecin,
ul. Unii Lubelskiej 1
Szczecin
SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM,
Szczecin,
25.
Police
SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM
ul. Siedlecka 2
w Policach
26.
Szczecin
Szczecin,
klinika Psychiatrii z oddziałem
Dziennym Zespołu leczenia
Środowiskowego
Szczecin
ul. Broniewskiego
27.
22.
SP Szpital Kliniczny Nr
2 PUM, Szczecin,
al. Powstańców Wlkp.
72
Szczecin
Szczecin, al. Powstańców Wlkp.
72
28.
23.
Zespolony;
Szczecin, ul. Arkońska
4
Szczecin
Zespolony;
Szczecin, ul. Arkońska 4
29.
Szczecin
SP Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”;
Szczecin, ul. Mączna 4
30.
Szczecin
Filia: Szczecin,
ul. Św. Wojciecha 7
31.
24.
SP Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”;
tak
wodociąg
sieciowy
Uwagi
zbiornik
tak
tak
nie ma
tak
nie ma
nie ma
- w programie
dostosowawczym
31.12.2016
nie ma
decyzja WS-DNS-60019/10 z dnia 15.01.2013r.
do 31.12.2016r
tak
nie ma
2 zbiorniki o
pojemności
450 m3
tak
tak
nie ma
tak
tak
nie ma
tak
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Po 3 zbiorniki
w każdym z 2
pomieszczeń;
zapas 12godzinny
tak
w 2
zbiornikach
po 100 m3
nie ma
nie ma
tak
2 zbiorniki po
50 m³;
zapas ok.6godzinny
nie ma
nie ma
tak
2 zbiorniki po
200 m³;
zapas 24godzinny
nie ma
nie ma
tak
1 zbiornik 100
m³
zaopatrzenia w wodę - w
programie
dostosowawczym do
31.12.2016 r.
25.
im. prof. A.
Sokołowskiego;
Szczecin - Zdunowo,
Szczecin
im. prof. A. Sokołowskiego;
Szczecin - Zdunowo,
32.
26.
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałkowska 22
Szczecin
Zachodniopomorskie Centrum
Onkologii Szczecin,
ul. Strzałkowska 22
33.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
27.
ZOZ Szpital
Areszt Śledczy
Szczecin,
ul. Kaszubska 28
Szczecin
ZOZ Szpital
Areszt Śledczy Szczecin,
ul. Kaszubska 28
34.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
28.
Szpital w Szczecinku
Sp. z o.o.,
ul. Kościuszki 38
78-400 Szczecinek
Szpital w Szczecinku
Sp. z o.o.,
ul. Kościuszki 38
35.
tak
nie ma
programie
dostosowawczym do
31.12.2014 r.
programie
dostosowawczym do
31.12.2016 r.
Decyzja ZPWIS w
Szczecinie znak
NHK.9020.2.14.2014 na
zapewnienie
rezerwowego źródła
zaopatrzenia szpitala
29.
Szpitale Polskie S.A.
z siedziba w
Katowicach ul.
Piotrowicka 17- Szpital
Polski Połczyn Zdrój
ul. Gwardii Ludowej 5,
78-320 Połczyn Zdrój –
od 01.10.2014 r.
Przyjazny Szpital w
36.
Tak
wodociąg
ZL GRYF
PołczynZdrój ul.
Solankowa
8
nie ma
nie ma
nie ma
wody ujęte to jest w
programie
dostosowawczym do
31.12.2016r
Szczecinek
Świdwin
z siedziba w Katowicach ul.
Piotrowicka 17- Szpital Polski
Połczyn Zdrój
ul. Gwardii Ludowej 5, 78-320
Połczyn Zdrój – od 01.10.2014 r.
Przyjazny Szpital w Połczynie –
Zdroju Sp. z. o.o. z siedziba w
Połczynie Zdroju ul. Wojska
tak
125
Połczynie –Zdroju Sp.
z. o.o. z siedziba w
Połczynie Zdroju ul.
Wojska Polskiego 50,
Połczyn Zdrój –
Centrum usług
Szpitalnych Przyjazny
Szpital w Połczynie
Zdrój ul. Gwardii
Ludowej 5 , Połczyn
Zdrój
Lp.
szpitali
Nazwa Szpital
Polskiego 50, Połczyn Zdrój –
Centrum usług Szpitalnych
Przyjazny Szpital w Połczynie
Zdrój ul. Gwardii Ludowej 5 ,
Połczyn Zdrój
Nazwa
Powiatu
30.
Szpital Miejski
im. Jana Garduły w
Świnoujściu Sp. z. o. o
ul. Mieszka I 7
72-600 Świnoujscie
Świnoujście
31.
Centrum Narodzin
Mamma ul. Sowia 38,
70-794 Szczecin
32.
33.
AMC art. Medical
Center Sp. z. o. o.
Sp. komandytowa ul.
Langiewicza 28/U1
70-263 Szczecin
„ARTPLASTICA”
Zakład Leczniczy Sp. z
o.o. Spółka
Komandytowa
ul. Wojciechowskiego
7
71- 467 Szczecin
Lokalizacja obiektu
szpitalnego
Lp. obiektu
szpitalnego
rezerwowe źródło
zaopatrzenia w wodę
podstawowe
wodociąg
własny
wodociąg
sieciowy
wodociąg
własny
wodociąg
sieciowy
zbiornik
Szpital Miejski
im. Jana Garduły w Świnoujściu
Sp. z. o. o
ul. Mieszka I 7
37.
tak
Szczecin
Centrum Narodzin Mamma ul.
Sowia 38,
70-794 Szczecin
38.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Szczecin
AMC art. Medical Center Sp. z. o.
o.
Sp. komandytowa ul.
Langiewicza 28/U1
70-263 Szczecin
39.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Szczecin
„ARTPLASTICA”
Zakład Leczniczy Sp. z o.o.
Spółka Komandytowa
ul. Wojciechowskiego 7
71- 467 Szczecin
40.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
Obiekt szpitalny nie
kontrolowany w 2014
zbiornik o poj.
30 m3
34.
„SONOMED”
Sonomed Sp z o. o.
ul. Pocztowa
Szczecin
„SONOMED”
ul. Bolesława Śmiałego 14 C, D
41.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
kontrolowany w 2014
35.
MEDI-CLNQUE
GROUP Sp z o. o.
70-385 Szczecin
ul. Mickiewicza 55
Szczecin
MEDI-CLNQUE Specjalistyczne
Gabinety Lekarskie
ul. Mickiewicza 55
42.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
kontrolowany w 2014
36.
VULMED Sp z o. o. ,
71-206 Szczecin
ul. Starego Wiarusa 25
Szczecin
VULMED Zachodniopomorskie
Centrum Chirurgiczne Jasełkowa
6
43.
tak
nie ma
nie ma
nie ma
kontrolowany w 2014
Szczecinek
Centrum Kardiologii Allenort
ul. Kilińskiego 7
W Szczecinku
44.
tak
nie ma
Szczecinek
Centrum Usług Medycznych
Dializa Sp. z o. o. ul. Kilińskiego
7
w Szczecinku
45.
tak
nie ma
Szczecinek
NZOZ „SALUS” J Martyniuk –
Szpital psychiatryczny
Szczecinek
ul. Kościuszki 34
46.
tak
nie ma
Szczecinek
NZOZ Centrum Okulistyki i
Chirurgii Oka ul. Kilińskiego 7
Szczecinek
47.
tak
Drawsko
Pomorskie
Centrum Sercowo- Naczyniowe
ul. Chrobrego 4
Drawsko Pomorskie
48.
tak
37.
38.
39.
40.
41.
Oddział Kardiologii
NZOZ Centrum
Kardiologii Allenort
ul. Kilińskiego 7
W Szczecinku
należącego do Kliniki
Allenort Sp.
z .o.o. z siedzibą w
Warszawie
Oddział Nefrologiczno
Internistyczny z
Poradnia Usługi
Medyczne Dializa Sp. z
o. o. ul. Kilińskiego w
Szczecinku
NZOZ „SALUS” J
Martyniuk – Szpital
psychiatryczny
Szczecinek
ul. Kościuszki 34
NZOZ Centrum
Okulistyki i Chirurgii
Oka
ul. Kościuszki 38b
Szczecinek n
należący do
Pomorskiego Ośrodka
Diagnostyki Medycznej
PPODIMED Sp. z o.o.
ul. Spółdzielcza 8 w
Szczecinku
Centrum Naczyniowo
ul. Chrobrego 4
Drawsko Pomorskie
pod patronatem NAFIS
S.A z siedziba w
Poznaniu
Rezerwowym źródłem
jest ujecie własne
Szpitala w Szczecinku
Sp. z o.o., przy
ul. Kościuszki 38z na
które ZPWIS w
Szczecinie wydał
decyzję
nie ma
tak
Nadzór organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad szpitalami obejmuje również
kontrolę jakości ciepłej wody użytkowej, w celu wykrywania bakterii Legionella sp.
126
Nadzór ten prowadzony jest zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez
ludzi (Dz. U. Nr 61, poz. 417, z późn. zm.).
W 2014 r. zaplanowano badanie ciepłej wody użytkowej w 31 obiektach szpitalach.
Ze względu na brak stwierdzanych przekroczeń w badaniach przeprowadzonych kolejno w
poprzednich latach, nie zaplanowano w 2014 r. badania ciepłej wody użytkowej w 8
obiektach szpitalach oraz nie skontrolowano w tym zakresie 9 nowych obiektów, które
zostały zaplanowane do kontroli w 2015 r.
W przypadku występowania w instalacji ciepłej wody użytkowej bakterii Legionella
sp. w ilości powyżej 1000 jtk/100 ml wody (wysokie skażenie), wprowadzano zakaz
używania ciepłej wody pod prysznicami oraz w celu uzyskania odpowiedniej jakości wody
zdrowotnej nakazywano podjecie działań naprawczych m. in. przegląd techniczny sieci, w
tym jej oczyszczenie , utrzymywanie właściwej temperatury ciepłej wody oraz odpowiednią
jej dezynfekcję.
W analizowanym okresie zbadano łącznie 219 próbek ciepłej wody użytkowej
pobranych w 27 szpitalach (31 obiektów szpitalnych), spośród których zakwestionowano 53
próbki w 15 szpitalach (17 obiektach szpitalnych), natomiast w 12 z przebadanych szpitali nie
stwierdzono przekroczeń dopuszczalnej wartości bakterii Legionella sp.
W 2014 wydano na terenie woj. zachodniopomorskiego łącznie 7 decyzji
zakazujących m.in. używania ciepłej wody z pryszniców oraz nakazujących podjęcie działań
naprawczych, w stosunku do:
1. Szpitala Powiatowego w Białogardzie ul. Szpitalna 7,
2. SP ZZOZ Specjalistycznego Szpitala „Medicam” w Gryficach ul. Niechorska 27
Oddział Zamiejscowy w Resku ul. Szpitalna 8,
3. Szpitala w Dębnie Sp. z o.o. ul. Kościuszki 58,
4. SP Szpitala Klinicznego Nr 1 PUM, Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1,
5. SP Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego Szczecin, ul. Arkońska 4,
6. SP Specjalistycznego ZOZ „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4,
7. Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii Szczecin, ul. Strzałowska 22.
Ryc. 14. Liczba obiektów szpitalnych z uwzględnieniem liczby przebadanych obiektów,
liczby pobranych próbek ciepłej wody użytkowej, zakwestionowanych próbek oraz
wydanych decyzji odnośnie jakości ciepłej wody użytkowej w 2014 r.
127
Ryc.15. Liczba obiektów szpitalnych z uwzględnieniem liczby przebadanych obiektów
Na terenie woj. zachodniopomorskiego sukcesywnie zwiększa się liczba szpitali
obiektów szpitalnych (dot. szczególnie szpitali jednodniowych) w związku z czym
zwiększeniu ulega liczba nadzorowanych w zakresie bakterii Legionella sp. tego rodzaju
obiektów.
W oparciu o liczbę próbek w których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości
Legionella sp. oraz liczbę wydanych decyzji w tym zakresie należy uznać, iż problem
obecności tych bakterii w sieci ciepłej wody użytkowej szpitali pozostaje nadal aktualny.
128
5.1.7. Postępowanie z bielizną szpitalną
W 2014 r. w zakresie postępowania z bielizną szpitalną skontrolowano 34 z 41 szpitali
(podmiotów leczniczych w których świadczone są stacjonarne i całodobowe świadczenia
szpitalne) w woj. zachodniopomorskim, spośród których:
 bielizna szpitalna z 30 szpitali prana była w pralniach posiadających barierę
higieniczną,
 bielizna szpitalna z 1 podmiotu tj. ze szpitala Aresztu Śledczego w Szczecinie, prana
była we własnej pralni, która nie posiadała bariery higienicznej i działała w tzw.
układzie tradycyjnym z zachowanym ciągiem jednokierunkowym. W pralni tej nie
prowadzi się działalności związanej z praniem bielizny z innych podmiotów
leczniczych. Również Centrum Narodzin Mamma w Szczecinie korzysta z usług
pralni zlokalizowanej poza szpitalem, bez bariery higienicznej.
Zlikwidowana została pralnia własna w szpitalu gruźliczym w SP SZGiChP
Koszalinie, która działała w układzie tradycyjnym z zachowanym ciągiem jednokierunkowym
bez bariery higienicznej. W pralni prowadzona była wstępna chemiczna dezynfekcja
odpowiednio bielizny pooperacyjnej oraz skażonej krwią i wydzielinami ustrojowymi, a także
bielizna z oddziału zakaźnego i chorób płuc.
Ponadto w 2 obiektach stosowano bieliznę jednorazową, tj. NZOZ Centrum Okulistyki
i Chirurgii Oka w Szczecinku należące do Pomorskiego Ośrodka Diagnostyki Medycznej
PODIMED Sp. z o. o stosowało jednorazową bieliznę pościelową, a pozostała bielizna prana
była w pralni z barierą higieniczną, również w szpitalu AMC Art. Medical Center w
Szczecinie (podmiot zajmujący się chirurgią plastyczną) stosowano bieliznę operacyjną
jednorazowego użytku, a pozostała bielizna oddawana była do pralni chemicznej bez bariery
higienicznej.
Większość ze skontrolowanych w zakresie postępowania z bielizną szpitalną szpitali
posiadała wydzielone główne magazyny bielizny czystej i brudnej. Również w szpitalu
w Szczecinku włączono do użytkowania magazyny bielizny mieszczące się
w pomieszczeniach piwnicznych obiektu. Szpital w Stargardzie Szczecińskim korzystał z
sąsiadujących magazynów pralni szpitalnej prowadzonej przez inny podmiot. Pozostałe cztery
szpitale w Szczecinku nie posiadają wydzielonych magazynów bielizny czystej i brudnej,
bielizna czysta przetrzymywana jest bezpośrednio na oddziałach a brudna składowana w
brudownikach. Nadto siedem szpitali, tj. Szpital w Białogardzie, Szpital w Drawsku
Pomorskim, Szpital w Łobzie, oraz dwa szpitale koszalińskie - Szpital Wojewódzki
i Środkowopomorskie Centrum Zdrowia Psychicznego Medison – Szpital w Koszalinie - nie
posiadały wydzielonych głównych magazynów bielizny czystej.
Bielizna czysta z pralni zewnętrznych przywożona była specjalistycznym transportem
własnym pralni i składowana w głównych magazynach bielizny czystej. W przypadku nie
wydzielenia takich magazynów w obiektach szpitalnych bielizna ta przekazywana była
bezpośrednio na oddziały.
Bielizna czysta z pralni zewnętrznych zabezpieczona była na czas transportu przed
wtórnym zanieczyszczeniem (przywożona była do szpitali w pojemnikach plastikowych,
które dodatkowo zabezpieczone były workami albo zapakowana była w worki foliowe lub też
w worki płócienne zabezpieczone workami foliowymi). Bielizna noworodkowa po procesie
prania pakowana była w pakiety po kilkanaście sztuk, a pakiety dla noworodków poddawane
były procesom sterylizacji w sterylizatorniach szpitalnych (z reguły sterylizowany był
pierwszy pakiet noworodkowy oraz bielizna ze wskazań lekarskich).
129
Bielizna czysta z magazynów głównych transportowana była na oddziały w sposób
zabezpieczający ją przed wtórnym zanieczyszczeniem (w podwójnych foliowych
i płóciennych albo brezentowych workach, zabezpieczonych na zewnątrz workiem foliowym,
które przed wniesieniem na oddziały zdejmowano). Na oddziałach bieliznę przechowywano
w wydzielonych pomieszczeniach bądź miejscach tj. zamykanych szafach, przeznaczonych
wyłącznie do przechowywania czystej bielizny.
Wykaz obiektów szpitalnych skontrolowanych w 2014 r. w zakresie postępowania z bielizną
szpitalną oraz miejsc prania bielizny szpitalnej przedstawia tabela Nr 56.
Poprawy nadal wymagają:
 Warunki magazynowania bielizny szpitalnej w szczecińskim szpitalu SPSZOZ
„Zdroje” w obiekcie przy ul. Mącznej, gdzie odnowienia wymagają trwale zabrudzone
ściany i sufit ze śladami zacieków w magazynie bielizny brudnej, a półki regałów
stanowiące wyposażenie magazynu bielizny czystej wykonane są z materiału
uniemożliwiającego ich skuteczne mycie i dezynfekcję oraz w obiekcie przy ul. Św.
Wojciecha, gdzie poprawy wymaga stan sanitarno - techniczny ścian w magazynie
bielizny czystej oraz podłoga i ściany w magazynie bielizny brudnej (podłoga i ściany
uszkodzone). Ze względu na stan pomieszczenie magazynu bielizny czystej
wyłączono z użytkowania. Obiekt przy ul. Św. Wojciecha, korzysta z centralnego
magazynu bielizny czystej w obiekcie przy ul. Mącznej.
 Stan sanitarno – techniczny kompleksu pomieszczeń magazynowych wchodzących w
skład magazynu bielizny brudnej w Szpitalnym Centrum Medycznym Sp. z o.o. w
Goleniowie, tj. część centralna magazynu bielizny brudnej wraz z przyległym
przedsionkiem oraz przyległym pomieszczeniem porządkowym i pomieszczeniem
ustępu, gdzie stwierdzono ściany i podłogi trwale zabrudzone, miejscowo z ubytkami
glazury, terakoty, tynku, łuszczącą się farbą oraz trwale zabrudzoną armaturę,
skorodowany kaloryfer i zniszczone skrzydło drzwi z ubytkami.
Ponadto odnowienia wymagają zawilgocone, z ubytkami farby ściany i sufit w
pomieszczeniu komory dezynfekcyjnej w pralni szpitala w Gryficach. W czasie prowadzenia
czynności kontrolnych pralnia nie dysponowała dokumentacją potwierdzającą monitorowanie
działań urządzeń pomiarowych temperatury i ciśnienia komory dezynfekcyjnej, co
uniemożliwiło potwierdzenie prowadzenia prawidłowych procesów dezynfekcji w pralni.
W latach poprzednich Szpital w Gryfinie korzystał z pomieszczeń magazynów
bielizny sąsiadującej pralni. Po zmianie w 2014 r. usługodawcy wykonującego pranie bielizny
szpitalnej Szpital nie posiada pomieszczenia ani wydzielonego ogólnego miejsca do
przechowywania brudnej bielizny szpitalnej. Tymczasowo bielizna brudna gromadzona jest w
zamykanych pojemnikach transportowych zlokalizowanych w brudownikach na oddziałach.
Funkcjonuje natomiast wydzielony magazyn bielizny czystej.
Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul Arkońskiej w Szczecinie jako jedyny szpital w
woj. zachodniopomorskim posiada umowę na usługę prania i dzierżawienia bielizny ogólno
szpitalnej w ramach której zarówno pranie, transport zewnętrzny jak i dzierżawa bielizny oraz
dzierżawa pomieszczeń magazynów centralnych, w których przechowywana jest bielizna
czysta oraz brudna, zlecona została firmie zewnętrznej tj. Konsorcjum firm: Toruńskie
Zakłady Materiałów Opatrunkowych Spółka Akcyjna – Lider Konsorcjum z siedzibą w
Toruniu ul. Żółkiewskiego 20/26 oraz Zakładowi Usług Pralniczych Henryka Różalska,
Katarzyna Karasiewicz Spółka Jawna z siedzibą w Mieleniu 76-032 Mielenko, ul. Lipowa 11.
Centralne magazyny bielizny czystej i brudnej na terenie szpitala funkcjonują w
wyremontowanych i zmodernizowanych budynkach, a stan ich pomieszczeń jak i ich
wyposażenia nie budzi zastrzeżeń.
130
Zostały przeprowadzone prace remontowe poprawiające stan sanitarno – techniczny: posadzki
w magazynie bielizny brudnej w szpitalu w Sławnie, gdzie uzupełniono ubytki terakoty oraz
sufitu i ścian w magazynie bielizny brudnej w szpitalu w Barlinku, gdzie usunięto ślady
zagrzybienia i łuszczącej się farby oraz odmalowano ich powierzchnie. Prace remontowe
poprawiające stan sanitarno – techniczny ścian w punkcie przyjmowania i wydawania
bielizny czystej zostały przeprowadzone również w SP Szpitalu Rejonowym w Nowogardzie.
Odnowiono również skrzydło wraz z ościeżnicą drzwi w magazynie bielizny brudnej w
SPZOZ w Choszcznie.
W zakresie postępowania z bielizną szpitalną w większości skontrolowanych w 2014
r. obiektach szpitalnych nie stwierdzono nieprawidłowości. Jedynie w szpitalu SPSZOZ
„Zdroje” w obiekcie przy ul. Mącznej środek służący do transportu wewnętrznego
wykorzystywany był jednocześnie do przewozu: bielizny czystej i brudnej, odpadów
medycznych oraz pozostałych, środków czystościowych i dezynfekcyjnych, nadto nie
posiadał zamykanej przestrzeni ładunkowej. Natomiast w szpitalu w Połczynie Zdroju
wykorzystywano uszkodzoną bieliznę pościelową.
Tab. Nr 56 Wykaz miejsc prania bielizny szpitalnej w obiektach szpitalnych woj.
zachodniopomorskiego skontrolowanych w 2014 r.
LP.
1.
Szpital
(podmiot leczniczy)
Szpital Powiatowy w
Białogardzie Sp. z o.o.
ul. Chopina 29* 78-200
Białogard
Lokalizacja obiektu szpitalnego
ul. Chopina 29
ul. Szpitalna 7*
2.
Niedziałkowskiego 4a* 73200 Choszczno
3.
Szpitale Polskie s.c. Katowice
ul. Piotrowicka 17 Drawskie
Centrum Specjalistyczne
Szpitale Polskie S.A. ul. B.
Chrobrego 4, 78-500
Drawsko Pomorskie*
w Goleniowie Sp. z o.o.
ul. Nowogardzka 2, 72-100
Goleniów *
Drawskie Centrum Specjalistyczne
Szpitale Polskie S.A. ul. B.
Chrobrego 4, 78-500 Drawsko
Pomorskie
5.
Polskiego 7*
Nowogardzie ul. Wojska Polskiego
7
6.
SP ZZOZ Specjalistyczny
Szpital „Medicam” w
4.
Szpitalne Centrum Medyczne Sp. z
o.o. ul. Nowogardzka 2 w
Goleniowie
Miejsce prania bielizny
szpitalnej**
Pralnia WODCHE Wioletta
Wielińska, ul. Piłsudskiego 2, 78200 Białogard
pralnia – z barierą higieniczną
Wielińska, ul. Piłsudskiego 2, 78200 Białogard
pralnia poza szpitalna
Zakład Usług Pralniczych Sp. J.
H. Różalska, K. Karasiewicz,
76-032 Mielenko, ul. Lipowa 11
w pow. koszalińskim
Przedsiębiorstwo Usługowo –
Handlowe Helena Sitkiewicz, ul.
Piłsudskiego 2, 78-200 Białogard
pralnia szpitalna w Stargardzie
Szczecińskim
– dzierżawiona, usługi pralnicze
świadczy DGP Laundry Partner Sp.
z o.o. ul. Najśw. Marii Panny 5e 59200 Legnica;
pralnia - z barierą higieniczną
pralnia szpitalna własna SP ZZOZ
Specjalistyczny Szpital „Medicam”
131
Gryficach ul. Niechorska 27*
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Niechorska 27*
Niechorska 27, Oddział
Zamiejscowy w Resku ul. Szpitalna
8
Szpital Powiatowy w Gryfinie Szpital Powiatowy w Gryfinie Sp. z
Sp. z o. o ul. Parkowa 5*
o. o ul. Parkowa 5
Szpital Powiatowy w Gryfinie Sp. z
o. o Zakład pielęgnacyjno –
opiekuńczy psychiatryczny w
Nowym Czarnowie Nowe Czarnowo
70
Szpital im. Św. Jerzego w Kamieniu
Kamieniu Pomorskim, ul.
Pomorskim, ul. Szpitalna 10,EMC
Szpitalna 10,EMC Instytut
Instytut Medyczny S.A. ul.
Medyczny S. A. ul. Pilczycka Pilczycka 144-148 Wrocław
144-148 Wrocław*
w Gryficach ul. Niechorska 27
Szczecińskim
Regionalny Szpital w Kołobrzegu ul. pralnia poza szpitalna
Kołobrzegu ul. Łopuskiego
Łopuskiego 31
31*
SP Szpital Wojewódzki im.
Szpital Wojewódzki im. M.
Konsorcjum Pralnicze Sp. z o. o. ul.
M. Kopernika w Koszalinie
Redestowa 65/67, 81-557 Gdynia
ul. Chałubińskiego 7*
Chałubińskiego 7
(od 11.07.2013r.)
SP Specjalistyczny Zespół
Specjalistyczny Zespół Gruźlicy i
Chorób Płuc w Koszalinie ul.
Koszalinie ul. Niepodległości Niepodległości 44-48
44-48
Środkowopomorskie Centrum Środkowopomorskie Centrum
Zdrowia Psychicznego
Zdrowia Psychicznego Medison –
Wielińska, ul. Piłsudskiego 2, 78Medison – Szpital w
Szpital w Koszalinie ul.
200 Białogard
Koszalinie ul. Słoneczna15
Słoneczna15
NZOZ UROMED w
NZOZ UROMED w Koszalinie ul.
obiekt szpitalny nie kontrolowany w
Koszalinie ul. Głowackiego 7 Głowackiego 7
zakresie pralnictwa w 2014 r.
Prywatna Lecznica
„Praxis” sp. z o.o. w Koszalinie ul.
o.o. w Koszalinie ul. Armii
Armii Krajowej 7
Krajowej 7
Oddział Radioterapii w Koszalinie
ul. Chałubińskiego 7
Onkoterapia Sp z o.o. Rondo
ONZ 1 00-124 Warszawa
Oddział Radioterapii w
Koszalinie ul. Chałubińskiego
7
Szpital Barlinek Sp. z o.o.
ul. Szpitalna 10* 74-320
Barlinku ul. Szpitalna 10
Szczecińskim
Barlinek
132
17.
18.
19.
20.
21.
Szpital w Dębnie Sp. z o.o
ul. Kościuszki 58*
74-400 Dębno
ul. Kościuszki 58* 74-400 Dębno
Szczecińskim
Szpital Powiatowy w
Szpital Powiatowy w Pyrzycach ul. pralnia poza szpitalna
Pyrzycach ul. Jana Pawła II
Jana Pawła II 2
- usługi pralnicze świadczy
2* 74-200 Pyrzyce
P.P.U.H. „HYGEA” ul. Szkolna 21,
64-720 Lubasz, Oddział w
Drezdenku,
ul. Słoneczna 46
woj. lubuskie
Szpital Powiatowy w Sławnie Szpital Powiatowy w Sławnie ul. I
ul. I Pułku Ułanów 9* 76-100 Pułku Ułanów 9
Sławno
SP Wielospecjalistyczny ZOZ SP Wielospecjalistyczny ZOZ w
pralnia szpitalna własna
Stargardzie Szczecińskim ul. Wojska – dzierżawiona, usługi pralnicze
ul. Wojska Polskiego 27 73Polskiego 27
110 Stargard Szczeciński
z o.o. ul. Najśw. Marii Panny 5e 59SP Wielospecjalistyczny ZOZ w
200 Legnica;
Stargardzie Szczecińskim ul.
Staszica
SP Szpital Kliniczny Nr 1
PUM, Szczecin, ul. Unii
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
Lubelskiej 1*
SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM ul.
Siedlecka 2 w Policach*
Szczecin, ul. Broniewskiego
Klinika Psychiatrii z Oddziałem Dziennym
Zespól Leczenia Środowiskowego
Szczecin ul. Broniewskiego
22.
SP Szpital Kliniczny Nr 2
PUM, Szczecin, al.
Powstańców Wlkp. 72*
Szczecin, al. Powstańców Wlkp. 72
23.
Zespolony; Szczecin, ul.
Arkońska 4
SP Wojewódzki Szpital Zespolony;
Szczecin, ul. Arkońska 4
pralnia poza szpitalna działająca w
ramach Konsorcjum firm: Toruńskie
Zakłady Materiałów Opatrunkowych
Spółka Akcyjna – Lider Konsorcjum
z siedzibą w Toruniu ul.
Żółkiewskiego 20/26 oraz Zakładem
Usług Pralniczych Henryka
Różalska, Katarzyna Karasiewicz
Spółka Jawna z siedzibą w Mieleniu
- przy czym pranie realizuje
133
24.
25.
26.
27.
28.
29.
„Zdroje”*
Szczecin, ul. Mączna 4*
Filia: Szczecin, ul. Św. Wojciecha 7
Specjalistyczny Szpital im.
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. pralnia szpitalna w Stargardzie
prof. A. Sokołowskiego;
Sokołowskiego; Szczecin Szczecińskim
Szczecin - Zdunowo, ul.
Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11
Sokołowskiego 11
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii Szczecin , Onkologii Szczecin , ul. Strzałowska Szczecińskim
ul. Strzałowska 22
22
ZOZ Szpital Areszt Śledczy
pralnia szpitalna własna w układzie
Szczecin, ul. Kaszubska 28
tradycyjnymi
pralnia –bez bariery higienicznej
Szpital w Szczecinku Sp. z
o.o., ul. Kościuszki 38* 78400 Szczecinek
Szpitale Polskie S.A. z
siedzibą w Katowicach ul.
Piotrowicka 17 – Szpital
Polski Połczyn – Zdrój, ul.
Gwardii Ludowej 5, 78-320
Połczyn – Zdrój – od
01.10.2014r.
Przyjazny
Szpital w Połczynie-Zdroju
Sp. z o.o. z siedzibą w
Połczynie-Zdroju ul. Wojska
Polskiego 50, Połczyn – Zdrój
– Centrum Usług Szpitalnych
Przyjazny
Szpital
w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o.
Połczyn – Zdrój:
Szpital w Szczecinku Sp. z o.o., ul.
Kościuszki 38
Szpitale Polskie S.A. z siedzibą w
Katowicach ul. Piotrowicka 17 –
Szpital Polski Połczyn – Zdrój, ul.
Gwardii Ludowej 5, 78-320 Połczyn
– Zdrój – od 01.10.2014r. Przyjazny
Szpital w Połczynie-Zdroju Sp. z
o.o. z siedzibą w Połczynie-Zdroju
ul. Wojska Polskiego 50, Połczyn –
Zdrój – Centrum Usług Szpitalnych
Przyjazny Szpital w PołczynieZdroju Sp. z o.o. ul. Gwardii
Ludowej 5, Połczyn – Zdrój:
KORTEX S. C. Kazimiera
Cichowska, Piotr Cichowski, ul.
Szczawiowa 55/57, 70-010
Szczecin,
pralnia DPS w Bornym Sulinowie
PHU Be –Wa Beata Doroszyńska
Osiedle Północ 25
77-320 Przechlewo
30.
Szpital Miejski im. Jana
Szpital Miejski im. Jana Garguły w
Garguły w Świnoujściu Sp. z Świnoujściu Sp. z o.o ul. Mieszka I
o.o ul. Mieszka I 7* 72-600
7*
Świnoujście
31.
Centrum Narodzin Mamma
ul. Sowia 38 70-794
Szczecin*
ROKA-Niewiadomski Sp. K. z
siedzibą przy ul. M.Dąbrowskiej
18 w Szczecinie
32.
AMC Art. Medical Center
ul. Sowia 38 70-794 Szczecin
pralnia - bez bariery higienicznej
AMC Art. Medical Center Sp. z o.o. bielizna operacyjna jednorazowego
134
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
Sp. z o.o. Sp. komandytowa
ul. Langiewicza 28/U1 70263 Szczecin
Sp. komandytowa ul. Langiewicza
28/U1 70-263 Szczecin
"ARTPLASTICA" Zakład
Leczniczy Sp z o. o. Spółka
Komandytowa
Ul. Wojciechowskiego 7 71476 Szczecin***
"SONOMED" Sonomed sp z
o.o. ul. Pocztowa ***
MEDI - CLINIQUE GROUP
SPÓŁKA Z
OGRANICZONĄ
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ,
70-385 Szczecin ul.
Mickiewicza 55 ***
VULMED Spółka z
ograniczoną
odpowiedzialnością , 71-206
Szczecin ul. Starego Wiarusa
25 ***
Oddział Kardiologii NZOZ
ul. Kilińskiego 7 w
Szczecinku należący do
Kliniki Allenort Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie
Oddział Nefrologiczno –
Internistyczny z Poradnią
Usługi Medyczne Dializa Sp.
z oo ul Kilińskiego 7 w
Szczecinku
NZOZ „SALUS” J.
Martyniuk – szpital
psychiatryczny
Szczecinek Kościuszki 34
Komandytowa, 71-476 Szczecin ul.
Wojciechowskiego 7
Ul. Bolesława Śmiałego 14 C, D
MEDI - CLINIQUE
SPECJALISTYCZNE GABINETY
LEKARSKIE Ul. Mickiewicza 55
użytku
pozostała bielizna
SAS Ekologiczna Pralnia
Chemiczna s.c. Elżbieta Sas i
Sławomir Sas, ul. Duńska 58b/u2,
Szczecin
pralnia - bez bariery higienicznej
zakresie pralnictwa w.2014 r.
Vulmed Zachodniopomorskie
Centrum Chirurgiczne
JASEŁKOWA 6
ul. Kilińskiego 7 w Szczecinku
Centrum Usług Medycznych Dializa pralnia DPS w Bornym Sulinowie
Sp. z oo ul Kilińskiego 7 w
Szczecinku
.NZOZ „SALUS” J. Martyniuk –
szpital psychiatryczny
pościel dla pacjentów jednorazowa
Chirurgii Oka ul. Kościuszki Chirurgii Oka ul. Kilińskiego 7
38b Szczecinek należący do
Szczecinek
pozostała bielizna:
PODIMED Sp. z o.o ul.
Spółdzielcza 8 w Szczecinku
41. Centrum Sercowo –
Centrum Sercowo – Naczyniowe
PHU Be –Wa Beata Doroszyńska
Naczyniowe ul. Chrobrego 4 ul. Chrobrego 4 Drawsko Pomorskie Osiedle Północ 25
Drawsko Pomorskie pod
77-320 Przechlewo
patronatem spółki NAFIS”
S.A. z siedzibą w Poznaniu
*- szpitale, w których znajdują się oddziały położnictwa, noworodkowe lub zespoły porodowe
** - wobec braku uregulowań prawnych w zakresie wymogów dla pralni piorących bieliznę szpitalną przyjętym
kryterium był rozdział stref brudnej i czystej
*** - szpitale jednodniowe
40.
135
5.1.8. Postępowanie z odpadami medycznymi w aspekcie ochrony zdrowia ludzkiego
z uwzględnieniem spełnienia wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia
w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi
W 2014 r. w zakresie prowadzenia gospodarki odpadami medycznymi skontrolowano
34 spośród 41 szpitali (podmiotów leczniczych) w woj. zachodniopomorskim.
W zakresie gospodarki odpadami medycznymi szpitale posiadały uregulowane tzw. kwestie
formalne. Prowadzona była ewidencja ilościowo-jakościowa wytwarzanych odpadów
medycznych. Szpitale posiadały opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami
medycznymi oraz posiadały zawarte umowy z firmami specjalistycznymi na ich odbiór i
transport. Ze względu na wprowadzenie z początkiem roku przepisów rozporządzenia
Ministra Środowiska z dnia 13 stycznia 2014 r. w sprawie dokumentu potwierdzającego
unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych lub zakaźnych odpadów weterynaryjnych,
podczas prowadzonych kontroli podmiotów leczniczych informowano o ww. przepisie
wykonawczym, w tym treści przepisu § 4 rozporządzenia tj. o przekazywaniu wytwórcy
odpadów dokumentu potwierdzającego unieszkodliwienie zakaźnych odpadów medycznych.
Zakaźne odpady medyczne wytworzone w szpitalach skontrolowanych na terenie woj.
zachodniopomorskiego unieszkodliwiane były przez termiczne spalanie w spalarniach. Na
terenie województwa jedynie Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PUM w
Szczecinie przy ul. Unii Lubelskiej, oraz SP ZZOZ Specjalistyczny Szpital „Medicam” w
Gryficach ul. Niechorska 27 posiadają specjalistyczne spalarnie przystosowane do spalania
zakaźnych odpadów medycznych. Tu należy nadmienić, że wykazywana w poprzednich
sprawozdaniach spalarnia SP Szpitala Wojewódzkiego w Koszalinie ul. Chałubińskiego 7
zaprzestała działalności po I półroczu. 2013 r.
Tab. Nr 57 Szpitale prowadzące instalacje do termicznego unieszkodliwiania odpadów
medycznych na terenie woj. zachodniopomorskiego
Lp.
1.
2.
Szpital
(podmiot leczniczy)
SP SK Nr 1 PUM w Szczecinie,
Niechorska 27
Spalarnia- typ
Spalarnia własna ( typ EK 40CL
ENVIKRAFT A-S DK-3460Birkeford,
Dania) - Szczecin ul. Unii Lubelskiej 1
Spalarnia własna
(piec obrotowy typ CR 1000) – Gryfice,
ul Niechorska 27
Szpitale, które nie posiadały specjalistycznych spalarni miały zawarte stosowne umowy na
odbiór i transport odpadów medycznych w tym o właściwościach niebezpiecznych do miejsca
ich unieszkodliwiania. Zakaźne odpady medyczne, były odbierane i transportowane do
unieszkodliwienia przez firmy specjalistyczne (Tab. Nr 58) do spalarni odpadów
zlokalizowanych w woj. zachodniopomorskim tj. do instalacji w Samodzielnym Publicznym
Szpitalu Klinicznym Nr 1 PUM w Szczecinie przy ul. Unii Lubelskiej i SP ZZOZ
Specjalistycznym Szpitalu „Medicam” w Gryficach ul. Niechorska 27, oraz spalarni
zlokalizowanych w woj. lubuskim tj. instalacji: w Wielospecjalistycznym Szpitalu
Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. przy ul. Dekerta 1, 66-400 Gorzów Wlkp., w woj.
kujawsko – pomorskim tj. instalacji w Bydgoszczy przy ul. Wojska Polskiego 65 MD- Pro
EKO Sp. z o. o., a także spalarni zlokalizowanych w woj. pomorskim: w Gdańsku tj. Port
Service Sp. z o. o. przy ul. Mjr. Henryka Sucharskiego 75 80-601 Gdańsk i w Chojnicach
136
EMKA S.A. przy ul. Leśnej 10 oraz do spalarni zlokalizowanej w woj. podkarpackim RAFEkologia Jedlicze Sp. z o. o. ul. Trzecieskiego 14, 38-460 Jedlicze.
Tab. Nr 58 Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne ze skontrolowanych w
2014 r. obiektów szpitalnych na terenie woj. zachodniopomorskiego
LP.
1.
Szpital
(podmiot leczniczy)
Szpital Powiatowy w
ul. Chopina 29 78-200 Białogard
Lokalizacja obiektu
szpitalnego
Szpital Powiatowy w
Białogardzie ul. Chopina 29
Szpital Powiatowy w
Białogardzie ul. Szpitalna 7
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Niedziałkowskiego 4a 73-200
Choszczno
Szpitale Polskie s.c. Katowice ul.
Piotrowicka 17 Drawskie
Centrum Specjalistyczne Szpitale
Polskie S.A. ul. B. Chrobrego 4,
78-500 Drawsko Pomorskie
Szpitalne Centrum Medyczne w
Goleniowie Sp. z o.o. ul.
Nowogardzka 2, 72-100
Goleniów
Polskiego 7
Niechorska 27
Drawskie Centrum
Specjalistyczne Szpitale Polskie
S.A. ul. B. Chrobrego 4, 78-500
Drawsko Pomorskie
Firma odbierająca
i transportująca odpady do
miejsca ich unieszkodliwiania
EMKA Sp. Akcyjna,
ul. Jaktorowska 15A,
96-300 Żyrardów
EMKA Sp. Akcyjna,
96-300 Żyrardów
P.P.U.H. "HYGEA" ul. Szkolna 21,
Drezdenku, ul. Słoneczna 46
"EKO - ABC" Sp. z o.o. Bełchatów,
ul. Przemysłowa 7
Zakład Transportowo-Usługowy
Sp. z o.o. ul. Nowogardzka 2 w "KONCA" w Szczecinie, ul. Asnyka
Goleniowie
9a/7
Polskiego 7
Szpital „Medicam” w Gryficach
ul. Niechorska 27
Szpital „Medicam” w Gryficach
ul. Niechorska 27, Oddział
Zamiejscowy w Resku ul.
Szpitalna 8
Szpital Powiatowy w Gryfinie Sp. Szpital Powiatowy w Gryfinie
z o. o ul. Parkowa 5
Sp. z o. o ul. Parkowa 5
transport wewnętrzny – Impel
clearing do spalarni własnej
64-720 Lubasz transport do spalarni
w Gdańsku
transport własny
Niechorska 27
Przedsiębiorstwo Obrotu
Odpadami „ Rymed” Sp. s.c,
R.Pściuk, M.Krzywicki,
Wiesiołów 8A, 62-660 Dąbie,
Szpital Powiatowy w Gryfinie
Sp. z o. o Zakład pielęgnacyjno Oddział Zielona Góra, 65-705
– opiekuńczy psychiatryczny w Zielona Góra ul. Naftowa 4
Nowym Czarnowie Nowe
Czarnowo 70
Przedsiębiorstwo Obrotu
Odpadami „ Rymed” Sp. s.c,
R.Pściuk, M.Krzywicki,
Medyczny S.A. ul. Pilczycka
Wiesiołów 8A, 62-660 Dąbie,
144-148 Wrocław
Oddział Zielona Góra, 65-705
Zielona Góra ul. Naftowa 4
8.
Medyczny S. A. ul. Pilczycka
144-148 Wrocław
9.
Regionalny Szpital w Kołobrzegu Regionalny Szpital w
ul. Łopuskiego 31
Kołobrzegu ul. Łopuskiego 31
EMKA Handel-Usługi Krzysztof
Rdest ul. Generała Stefana
137
10.
S.P. Szpital Wojewódzki im. M.
Chałubińskiego 7
S.P. Szpital Wojewódzki im. M.
Chałubińskiego 7
11.
S.P. Specjalistyczny Zespół
Koszalinie ul. Niepodległości 4448
Środkowopomorskie Centrum
Zdrowia Psychicznego Medison –
Słoneczna15
NZOZ UROMED w Koszalinie
ul. Głowackiego 7
S.P. Specjalistyczny Zespół
Koszalinie ul. Niepodległości
44-48
Środkowopomorskie Centrum
Zdrowia Psychicznego Medison
– Szpital w Koszalinie ul.
Słoneczna15
NZOZ UROMED w Koszalinie
ul. Głowackiego 7
14.
„Praxis” sp. z o.o. w Koszalinie
„Praxis” sp. z o.o. w Koszalinie
15.
Onkoterapia Sp z o.o. Rondo
ONZ 1 00-124 Warszawa
Koszalinie ul. Chałubińskiego 7
Szpital Barlinek Sp. z o.o.
ul. Szpitalna 10 74-320 Barlinek
Barlinku ul. Szpitalna 10
12.
13.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Grota Roweckiego 6, 96-300
Żyrardów
transport własny Szpitala
Wojewódzkiego w Koszalinie,
spalarnia: SP ZZOZ Specjalistyczny
Szpital „Medicam” w Gryficach ul.
Niechorska 27
obiekt szpitalny nie
kontrolowany w zakresie
postępowania z odpadami
medycznymi
w 2014 r.
zakresie postępowania z odpadami
medycznymi
w 2014 r.
Koszalinie ul. Chałubińskiego 77 zakresie postępowania z odpadami
medycznymi
w 2014 r.
ul. Kościuszki 58* 74-400 Dębno ul. Kościuszki 58* 74-400
"KONCA" w Szczecinie, ul. Asnyka
Dębno
9a/7
Szpital Powiatowy w Pyrzycach Szpital Powiatowy w Pyrzycach P.P.U.H. "HYGEA" ul. Szkolna 21,
ul. Jana Pawła II 2 74-200
Pyrzyce
Szpital Powiatowy w Sławnie ul. Szpital Powiatowy w Sławnie ul. EMKA Handel-Usługi Krzysztof
I Pułku Ułanów 9 76-100 Sławno I Pułku Ułanów 9
Rdest ul. Jaktorowska 15A, 96-300
Żyrardów
SP Wielospecjalistyczny ZOZ w SP Wielospecjalistyczny ZOZ w EMKA Handel-Usługi Krzysztof
Rdest ul. Grota - Roweckiego 6,
Wojska Polskiego 27 73-110
Wojska Polskiego 27
96-300 Żyrardów
SP Wielospecjalistyczny ZOZ w
Staszica
SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM, SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM, EMKA Sp. Akcyjna, ul. Jaktorowska
15A, 96-300 Żyrardów
SP Szpital Kliniczny Nr 1 PUM ul.
Siedlecka 2 w Policach
P.P.U.H. "HYGEA" ul. Szkolna 21, 64720 Lubasz, Oddział w Drezdenku, ul.
Słoneczna 46
Szczecin, ul. Broniewskiego
EMKA Sp. Akcyjna,
96-300 Żyrardów
Klinika Psychiatrii z Oddziałem
Dziennym Zespól Leczenia
Środowiskowego
138
22.
24.
„Zdroje”;
25.
Specjalistyczny Szpital im. prof.
A. Sokołowskiego; Szczecin Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11
Onkologii Szczecin , ul.
Strzałowska 22
Szpital w Szczecinku Sp. z o.o.,
ul. Kościuszki 38 78-400
Szczecinek
Szpitale Polskie S.A. z siedzibą w
Katowicach ul. Piotrowicka 17 –
Szpital Polski Połczyn – Zdrój,
Połczyn
–
Zdrój
–
od
01.10.2014r. Przyjazny Szpital w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o. z
siedzibą w Połczynie-Zdroju ul.
Wojska Polskiego 50, Połczyn –
Zdrój
–
Centrum
Usług
Szpitalnych Przyjazny Szpital w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o. ul.
Gwardii Ludowej 5, Połczyn –
Zdrój:
Konsorcjum firm:
Niechorska 27
„Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4 "KONCA" w Szczecinie, ul. Asnyka
9a/7
„Zdroje”; Filia: Szczecin, ul. Św.
Wojciecha 7
Specjalistyczny Szpital im. prof. P.P.U.H. "HYGEA" ul. Szkolna 21,
A. Sokołowskiego; Szczecin 64-720 Lubasz, Oddział w
Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11 Drezdenku, ul. Słoneczna 46
Onkologii Szczecin , ul.
Strzałowska 22
Niechorska 27
Przedsiębiorstwo Obrotu Odpadami
RYMED s.c., Wiesiołów 8
Szpital w Szczecinku Sp. z o.o., EMKA Handel-Usługi Krzysztof
ul. Kościuszki 38
Rdest ul. Grota Roweckiego 6, 96300 Żyrardów
Szpitale Polskie S.A. z siedzibą "EKO - ABC" Sp. z o.o. Bełchatów,
w Katowicach ul. Piotrowicka 17 ul. Przemysłowa 7
– Szpital Polski Połczyn – Zdrój,
Połczyn –
Zdrój – od
01.10.2014r. Przyjazny Szpital w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o. z
siedzibą w Połczynie-Zdroju ul.
Wojska Polskiego 50, Połczyn –
Zdrój
–
Centrum
Usług
Szpitalnych Przyjazny Szpital w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o. ul.
Gwardii Ludowej 5, Połczyn –
Zdrój:
Szpital Miejski im. Jana Garguły
w Świnoujściu Sp. z o.o ul.
Mieszka I 7*72-600 Świnoujście
Szpital Miejski im. Jana Garguły
w Świnoujściu Sp. z o.o ul.
Mieszka I 7*
AMC Art. Medical Center Sp. z
o.o. Sp. komandytowa ul.
Langiewicza 28/U1 70-263
Szczecin
Komandytowa
Ul. Wojciechowskiego 7 71-476
Szczecin***
"SONOMED" Sonomed sp. z o.o.
ul. Pocztowa ***
AMC Art. Medical Center Sp. z
o.o. Sp. komandytowa ul.
Langiewicza 28/U1 70-263
Szczecin
Komandytowa, 71-476 Szczecin
ul. Wojciechowskiego 7
23.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
72
Arkońska 4
72
Arkońska 4
Ul. Bolesława Śmiałego 14 C, D
9a/7
9a/7
9a/7
medycznymi
w 2014 r.
obiekt szpitalny nie kontrolowany w zakresie
postępowania z odpadami medycznymi
w 2014 r.
139
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
MEDI - CLINIQUE GROUP
SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, 70385 Szczecin ul. Mickiewicza 55
***
VULMED Spółka z ograniczoną
Szczecin ul. Starego Wiarusa 25
***
Oddział Kardiologii NZOZ
należący do Kliniki Allenort Sp. z
o.o. z siedzibą w Warszawie
Oddział Nefrologiczno –
Dializa Sp. z o.o. ul Kilińskiego 7
w Szczecinku
NZOZ „SALUS” J. Martyniuk –
MEDI - CLINIQUE
SPECJALISTYCZNE
GABINETY LEKARSKIE
Ul. Mickiewicza 55
medycznymi
w 2014 r.
Vulmed Zachodniopomorskie
JASEŁKOWA 6
medycznymi
w 2014 r.
Chirurgii Oka ul. Kościuszki 38b
Szczecinek należący do
Spółdzielcza 8 w Szczecinku
Centrum Sercowo – Naczyniowe
ul. Chrobrego 4 Drawsko
Pomorskie pod patronatem spółki
NAFIS” S.A. z siedzibą w
Poznaniu
Chirurgii Oka ul. Kilińskiego 7
Szczecinek
Dializa Sp. z oo ul Kilińskiego 7
w Szczecinku
.NZOZ „SALUS” J. Martyniuk – Marcin Jóźwiak, Łękno 13, 76-037
Będzino
Centrum Sercowo – Naczyniowe EMKA Handel-Usługi Krzysztof
ul. Chrobrego 4 Drawsko
Rdest ul. Grota Roweckiego 6, 96Pomorskie
300 Żyrardów
Odpady medyczne o właściwościach niebezpiecznych, w tym o charakterze zakaźnym,
do czasu odbioru przez firmy specjalistyczne magazynowane były na terenach szpitali w
specjalnie przeznaczonych i wyposażonych do tego celu magazynach urządzonych w
samodzielnych
budynkach,
pomieszczeniach
piwnicznych
i
pomieszczeniach
zlokalizowanych w przyziemiu lub kontenerach chłodniczych. Wszystkie skontrolowane
obiekty szpitalne zapewniały magazyny przeznaczone do magazynowania odpadów
medycznych, jednak nie wszystkie z nich spełniały konieczne wymagania higieniczne.
Dostosowania do wymogów ze względu na stan sanitarno - techniczny ścian i sufitów (ubytki
tynku i farby oraz charakterystyczne wykwity i ślady zacieków) wymaga pomieszczenie
magazynu w Szpitalu w Połczynie Zdroju oraz ze względu na stan podłogi (podłoga z
ubytkami trudna do utrzymania w czystości) pomieszczenie magazynu w filii SPSZOZ
„Zdroje” przy ul. św. Wojciecha 7 w Szczecinie. Ze względu na rozbudowę i modernizację
Specjalistycznego Szpitalu im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie zlikwidowano
dodatkowe pomieszczenie pomocnicze przeznaczone do krótkotrwałego przetrzymywania
odpadów medycznych, przed przewiezieniem ich do magazynu głównego. Poprawie
natomiast uległ stan sanitarno – techniczny ścian i sufitów magazynu odpadów medycznych
w szpitalu w Choszcznie (wykonano nowe poszycie dachowe z zabezpieczeniem przed
przeciekaniem, a wewnątrz magazynu zlikwidowano charakterystyczne czarne wykwity i
ślady zacieków oraz uzupełniono ubytki tynku i farby) oraz w szpitalu w Barlinku (wewnątrz
magazynu zlikwidowano charakterystyczne czarne wykwity i ślady zacieków oraz
140
uzupełniono ubytki tynku i farby). Dostosowano do wymogów pomieszczenia magazynów w
SP Szpitalu Klinicznym Nr 2 PUM w Szczecinie, który doposażono także w urządzenie
schładzające (wcześniej ze względu na brak możliwości schładzania pomieszczenia, w
przypadku wysokich temperatur zewnętrznych, zwiększono częstotliwość odbioru odpadów
medycznych). Zaznaczyć należy, że podmioty lecznicze w Szczecinku korzystają z jednego
przynależnego do Szpitala w Szczecinku Sp. z o.o. magazynu odpadów medycznych
wyposażonego w klimatyzator, w którym dla każdego z nich zostały wydzielone boksy,
a nadto dwukomorowa szafa chłodnicza na potrzeby Szpitala.
W większości skontrolowanych obiektów szpitalnych transport odpadów z oddziałów
szpitalnych do magazynu odpadów medycznych odbywał się wydzielonymi i przeznaczonymi
do tego celu środkami transportu z zamykaną przestrzenią ładunkową. Filia SPSZOZ
„Zdroje” przy ul. św. Wojciecha 7 zapewniła specjalistyczne wózki do wewnętrznego
transportu odpadów medycznych powstających na oddziałach. W Szpitalu Połczyn Zdrój w
okresie sprawozdawczym transport odpadów medycznych z oddziałów do magazynu
odpadów odbywał się z wykorzystaniem wózków z otwartą przestrzenią ładunkową. Ponadto
w SPSK PUM 2 w Szczecinie wykorzystywane do transportu wewnętrznego odpadów
medycznych wózki akumulatorowe nie posiadają zamykanej przestrzeni ładunkowej oraz
wykonane są z materiałów uniemożliwiających ich skuteczną dezynfekcję i mycie.
Wózki bądź pojemniki do transportu odpadów medycznych były dezynfekowane
i myte w wydzielonych pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu bądź miejscach na
zapleczach szpitali - w szpitalu w Barlinku oraz w Pyrzycach dezynfekcja i mycie
pojemników i wózków do transportu wewnętrznego odpadów medycznych prowadzone były
tymczasowo w nieprzystosowanych lub prowizorycznych pomieszczeniach bądź na wolnym
powietrzu w miejscu utwardzonym, zaopatrzonym w bieżącą wodę. W okresie
sprawozdawczym zlikwidowane zostały prowizoryczne, wydzielone pomieszczenia
przeznaczone do dezynfekcji, mycia i przechowywania wewnątrzzakładowych środków
transportu wewnętrznego odpadów i pojemników wielokrotnego użycia w szpitalu w
Szczecinku również Filia SPSZOZ „Zdroje” przy ul. św. Wojciecha 7 dysponuje już
pomieszczeniem porządkowym umożliwiającym mycie i dezynfekcję środków transportu.
Poprawie uległ również stan sanitarno – techniczny pomieszczenia przeznaczonego do
dezynfekcji, mycia i przechowywania wewnątrzzakładowych środków transportu
wewnętrznego odpadów i pojemników wielokrotnego użycia w szpitalu w Sławnie (na suficie
zlikwidowano ślady zacieków i odmalowano jego powierzchnię) oraz w szpitalu w Dębnie,
gdzie powierzchnie ścian wyłożono glazurą, a podłogi – terakotą, a także stan sanitarno –
techniczny pomieszczenia przeznaczonego do przetrzymywania środków transportu odpadów
medycznych w Szpitalu Wojewódzkim w Koszalinie. Zapewniono stan przedmiotowych
powierzchni gładki, łatwo zmywalny i umożliwiający ich dezynfekcję.
Szpitale są w trakcie dostosowywania gospodarki odpadami medycznymi do
wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30.07.2010 r. w sprawie szczegółowego
sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 139, poz. 940), a powyższe
uchybienia ujęte zostały w wydanych decyzjach administracyjnych lub są uwzględnione
w „Programach Dostosowawczych”.
Częstotliwość odbioru odpadów medycznych uzależniona była od wyposażenia
magazynów w agregaty chłodnicze lub klimatyzatory oraz zdolności uzyskania temperatury
magazynowania poniżej 100C. Należy zaznaczyć, że zakaźne odpady medyczne o kodzie
180102* magazynowane były w temperaturze poniżej 100C. i odbierane z uwzględnieniem
dopuszczalnego czasu 72 godzin przeznaczonych na ich magazynowanie. Szpitale, których
magazyny nie posiadały wyposażenia w agregaty chłodnicze lub klimatyzatory zaopatrzono w
141
przenośne urządzenia chłodnicze (z reguły 2-3 lodówki) umożliwiające uzyskanie wymaganej
temperatury magazynowania poniżej 100C .
W okresie sprawozdawczym zdarzały się nieprawidłowości m.in. w szczecińskich
szpitalach dotyczące: braku przestrzegania obowiązujących procedur postępowania
z odpadami medycznymi, jak np. brak prawidłowego oznaczenia (kompletnego oznakowania
identyfikacyjnego) worków z odpadami medycznymi o kodzie 180103* w SP Wojewódzkim
Szpitalu Zespolonym, brak wydzielonego środka transportu do przewozu odpadów
medycznych w szpitalu SPSZOZ „Zdroje” w obiekcie przy ul. Mącznej, gdzie środek służący
do transportu wewnętrznego wykorzystywany był jednocześnie do przewozu: bielizny czystej
i brudnej, odpadów medycznych oraz pozostałych, środków czystościowych
i dezynfekcyjnych, nie posiadał zamykanej przestrzeni ładunkowej, czasu przetrzymywania
odpadów w miejscu ich wytworzenia (w sali zabiegowej jednej z klinik SPSK PUM 2 odpady
medyczne o kodzie 18 01 03* tzw. „ostre” przetrzymywane były powyżej 72 godzin),
pojemników do selektywnego zbierania odpadów medycznych na salach chorych
w Specjalistycznym Szpitalu im. Prof. A. Sokołowskiego bez zapewnienia możliwości
bezdotykowego ich otwierania.
5.2.
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami
W 2014 r. w zakresie postępowania ze zwłokami ludzkimi skontrolowano 30 z 41
szpitali (podmiotów leczniczych w których świadczone są stacjonarne i całodobowe
świadczenia szpitalne) w woj. zachodniopomorskim.
W przypadku zgonu pacjenta w szpitalach posiadających chłodnie, zwłoki pozostawały
przez co najmniej 2 godziny, od czasu zgonu wskazanego w dokumentacji medycznej, w
salach pro - morte lub na oddziałach szpitalnych (w salach za parawanem), a następnie
transportowane były do chłodni przeznaczonymi do tego celu środkami transportu –
kapsułami. Natomiast w szpitalach, które nie posiadały własnych chłodni, zwłoki nie
wcześnej niż po 2 godzinach od czasu zgonu wskazanego w dokumentacji medycznej,
przekazywane były do chłodni innych szpitali, chłodni przy cmentarzach komunalnych lub
też do chłodni zakładów pogrzebowych. W okresie sprawozdawczym również Szpital
Połczyn Zdrój zapewnił chłodnię w rozumieniu szaf lub łóżek chłodniczych do
przechowywania zwłok, natomiast wykorzystywane wcześniej na ten cel pomieszczenie
przyległej kostnicy zostało wyłączone z użytkowania.
Wykaz prosektoriów i chłodni wykorzystywanych przez obiekty szpitalne woj.
zachodniopomorskiego, skontrolowanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w
2014 r. przedstawia tabela Nr 59.
W okresie sprawozdawczym w większości szpitali nie odnotowano zgłoszeń
dotyczących niewłaściwego przechowywania zwłok w chłodniach oraz nieprawidłowości w
postępowaniu ze zwłokami. W większości skontrolowanych szpitali nie było również
zastrzeżeń do bieżącej czystości w prosektoriach i w pomieszczeniach pro-morte. Jedynie w
szpitalu w Sławnie odnowienia wymagały powierzchnie wózków i noszy przeznaczonych do
transportu zwłok będących na wyposażeniu prosektorium (w okresie sprawozdawczym szpital
przeprowadził działania naprawcze). Również w szczecińskim szpitalu SP Szpital Kliniczny
Nr 2 PUM, odnowienia wymaga miejscami skorodowana kapsuła do przewozu zwłok.
(obowiązuje decyzja). Natomiast szpital Szpital Polski Połczyn Zdrój nie zapewnia
zamkniętej przestrzeni ładunkowej (kapsuły) do transportu zwłok (obowiązuje decyzja),
natomiast pomieszczenie pro – morte z uwagi na temperaturę. pomieszczenia zostało
wyposażone w klimatyzator, a w oknie zamontowano siatkę przeciw owadom.
W okresie sprawozdawczym poprawie uległ stan sanitarno - techniczny ścian, podłóg
i sufitów w pomieszczeniu higieniczno – sanitarnym dla personelu medycznego przy
142
prosektorium i w pomieszczeniu pro – morte w szpitalu w Dębnie oraz prosektorium szpitala
w Nowogardzie, gdzie wymieniono również drzwi. Ponadto wydzielono dodatkowe trzecie
pomieszczenie pro – morte w szpitalu w Choszcznie.
W dalszym ciągu odnowienia w różnym zakresie wymagają ściany, sufity i podłogi
pomieszczeń prosektorium szpitala w Barlinku (gdzie obowiązuje prolongowana w 2014 r.
decyzja z terminem zakończenia działań naprawczych do 30.09.2015 r.). Również
prosektorium w Szpitalu im. Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim z powodu stanu sanitarno –
technicznego pomieszczeń pozostaje nadal wyłączone z użytkowania.(wyłączenie nastąpiło w
2013 r.)
Ponadto:
W Zakładzie Patomorfologii Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego
w Szczecinie zmiany wymaga funkcjonalność wejścia przeznaczonego dla przywożonych
i wydawanych zwłok, osób bliskich zmarłemu, które jest wspólne z inną częścią szpitala oddziałem ftyzjatrycznym.
W oddanych w 2013 r. pomieszczeniach na potrzeby prosektorium w Regionalnym
Szpitalu w Kołobrzegu w okresie sprawozdawczym stwierdzono liczne uchybienia
w zakresie zrównano stanu sanitarno – technicznego jak i wymogów bhp:
- w oknach pomieszczeń przeznaczonych do pracy brak siatek ochronnych przeciwko
owadom,
– w sali sekcyjnej przy stanowisku mycia rąk uszkodzony kran oraz brak bieżącej wody,
- przy stanowiskach mycia rąk uszkodzone dozowniki na środki myjąco – dezynfekujące
oraz brak preparatów do mycia i dezynfekcji rąk,
- w pomieszczeniu przeznaczonym do mycia i dezynfekcji narzędzi stosowanych przy
sekcjach zwłok brak zamykanego pojemnika do przeprowadzania dezynfekcji oraz preparatu
do dezynfekcji,
- brak dezynfekcji termicznej pranych we własnym zakresie fartuchów pracowników,
ręczników służących do higieny zwłok, mopów (proces prania przeprowadzany jest przy
użyciu proszku E w temperaturze maksymalnej 60oC),
- brak szafek przeznaczonych dla pracowników umożliwiających segregację odzieży,
- brak prowadzonej segregacji odpadów w pomieszczeniu przygotowywania zwłok,
- brak pojemnika sztywnego do gromadzenia ostrych odpadów niebezpiecznych,
- brak dokumentów potwierdzających przekazywanie odpadów niebezpiecznych.
Stwierdzone ww. nieprawidłowości zostały usunięte przed zakończeniem postępowania
administracyjnego lub wydana została decyzja administracyjna w zakresie prowadzenia
gospodarki odpadami medycznymi o właściwościach niebezpiecznych.
Tab. Nr 59. Wykaz prosektoriów i chłodni szpitalnych wykorzystywanych przez obiekty
szpitalne woj. zachodniopomorskiego skontrolowanych w 2014 r.
LP.
Szpital
(podmiot leczniczy)
1.
Szpital Powiatowy w
ul. Chopina 29
2.
SP ZOZ w Choszcznie
ul. Niedziałkowskiego 4a
Lokalizacja obiektu
szpitalnego
Miejsce
przechowywania
zwłok
Szpital Powiatowy w
na terenie szpitala przy chłodnia szpitalna przy
Białogardzie ul. Chopina ul. Szpitalnej 7, z salą ul. Szpitalnej 7
29
sekcyjną
( 6 miejsc)
Szpital Powiatowy w
na terenie szpitala przy chłodnia szpitalna przy
Białogardzie ul. Szpitalna ul. Szpitalnej 7, z salą ul. Szpitalnej 7
7
sekcyjną
( 6 miejsc)
SP ZOZ w Choszcznie
na terenie szpitala z
chłodnia szpitalna
ul. Niedziałkowskiego 4a salą sekcyjną
(8
miejsc
z
możliwością
rozbudowy do 10)
Prosektorium
143
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
chłodnia szpitalna
salą sekcyjną
( 3 miejsca)
dzierżawca: Zakład
Pogrzebowy „Hades”Stefan Korczyk,
Drawsko Pomorskie
ul. J. Piłsudskiego 21
Szpitalne Centrum
chłodnia szpitalna
Medyczne Sp. z o.o. ul.
salą sekcyjną
( 4 miejsca)
Nowogardzka 2 w
dzierżawca: PGK Sp. z
Goleniowie
o.o. z siedziba w
Goleniowie ul. M.
Konopnickiej 12.
nie ma prosektorium
chłodnia szpitalna
dzierżawca:
firma
Polskiego 7
Polskiego 7
Usługi
Pogrzebowe
Jerzy
Furmańczyk,
Nowogard,
ul. Cmentarna 1A
(2 miejsca)
SP ZZOZ Specjalistyczny na terenie szpitala z
chłodnia szpitalna
salą sekcyjną
(13 miejsc)
Gryficach ul. Niechorska 27 Gryficach ul. Niechorska
27
SP ZZOZ
nie ma prosektorium
chłodnia szpitalna
(2 miejsca)
„Medicam” w Gryficach
ul. Niechorska 27,
Oddział Zamiejscowy w
Resku ul. Szpitalna 8
Szpital Powiatowy w
Szpital Powiatowy w
nie ma prosektorium
nie ma chłodni
szpitalnej;
Parkowa 5
Parkowa 5
zwłoki przewożone do
chłodni na cmentarzu
komunalnym w
Szpital Powiatowy w
Gryfinie
Gryfinie Sp. z o. o
PUK Sp. z oo
Zakład pielęgnacyjno –
ul. Szczecińska 5
opiekuńczy
(10 miejsc)
psychiatryczny w Nowym
Czarnowie Nowe
Czarnowo 70
Szpital im. Św. Jerzego w wyłączone
nie ma chłodni
Kamieniu Pomorskim, ul. z użytkowania w 2013 szpitalnej;
Szpitalna 10,EMC
r. ze względu na stan zwłoki przewożone do
Medyczny S. A. ul.
Instytut Medyczny S.A.
sanitarno - techniczny chłodni na cmentarzu
Pilczycka 144-148 Wrocław ul. Pilczycka 144-148
komunalnym
w
Wrocław
Kamieniu Pomorskim
PGK Sp. z o.o. ul.
Szczecińska 2 , 72-400
Kamień Pomorski
( 5 miejsc)
Szpitale Polskie s.c.
Katowice ul. Piotrowicka 17
Drawskie Centrum
Specjalistyczne Szpitale
Polskie S.A. ul. B.
Chrobrego 4, 78-500
Drawsko Pomorskie
Szpitalne Centrum
Medyczne w Goleniowie
Sp. z o.o. ul. Nowogardzka
2, Goleniów
Drawskie Centrum
Specjalistyczne Szpitale
Polskie S.A. ul. B.
Chrobrego 4, 78-500
Drawsko Pomorskie
Kołobrzegu ul. Łopuskiego
31
Kołobrzegu ul.
Łopuskiego 31
na terenie szpitala
chłodnia szpitalna
Zakład Patomorfologii ( 8miejsc)
dzierżawca:
A.Ambroziak PUH
„AVA” ul. Handlowa
12
78-122 Rościęcino
144
10. S.P. Szpital Wojewódzki im. S.P. Szpital Wojewódzki
M. Kopernika w Koszalinie im. M. Kopernika w
Koszalinie ul.
Chałubińskiego 7
11. S.P. Specjalistyczny Zespół S.P. Specjalistyczny
Zespół Gruźlicy i Chorób
Koszalinie ul.
Płuc w Koszalinie ul.
Niepodległości 44-48
Niepodległości 44-48
12. Środkowopomorskie
Centrum Zdrowia
Psychicznego Medison –
Słoneczna15
Środkowopomorskie
Centrum Zdrowia
Psychicznego Medison –
Słoneczna15
13. NZOZ UROMED w
Koszalinie ul. Głowackiego
7
14. Prywatna Lecznica
o.o. w Koszalinie ul. Armii
Krajowej 7
15. Międzynarodowe Centrum
Onkoterapia Sp z o.o.
Rondo ONZ 1 00-124
Warszawa Oddział
Radioterapii w Koszalinie
16. Szpital Barlinek Sp. z o.o.
ul. Szpitalna 10 74-320
Barlinek
17. Szpital w Dębnie Sp. z o.o
ul. Kościuszki 58*
74-400 Dębno
NZOZ UROMED w
Koszalinie ul.
Głowackiego 7
Prywatna Lecznica
Chirurgiczna „Praxis” sp.
z o.o. w Koszalinie ul.
Armii Krajowej 7
Koszalinie ul.
Chałubińskiego 7
18. Szpital Powiatowy w
Pyrzycach ul. Jana Pawła II
2
19. Szpital Powiatowy w
Sławnie ul. I Pułku Ułanów
9 76-100 Sławno
20. SP Wielospecjalistyczny
ZOZ w Stargardzie
Szczecińskim ul. Wojska
Polskiego 27 73-110
21. SP Szpital Kliniczny Nr 1
PUM, Szczecin, ul. Unii
Lubelskiej 1
Szpital Barlinek Sp. z
o.o. w Barlinku ul.
Szpitalna 10
Szpital w Dębnie Sp. z
o.o
ul.
Kościuszki 58*
74-400 Dębno
Szpital Powiatowy w
Pyrzycach ul. Jana Pawła
II 2
Szpital Powiatowy w
Sławnie ul. I Pułku
Ułanów 9
SP Wielospecjalistyczny
ZOZ w Stargardzie
Szczecińskim ul. Wojska
Polskiego 27
na terenie szpitala
chłodnia szpitalna
Zakład Patomorfologii ( 10 miejsc)
i Medycyny Sądowej
nie ma chłodni
szpitalnej;
chłodni zakładów
pogrzebowych
nie ma prosektorium
nie ma chłodni
szpitalnej;
chłodni na cmentarzu
komunalnym lub
zakładów
pogrzebowych
obiekt
szpitalny
nie
kontrolowany
w zakresie postępowania ze zwłokami
w 2014 r.
obiekt
szpitalny
nie
kontrolowany
w zakresie postępowania ze zwłokami
w 2014 r.
nie ma prosektorium
obiekt
szpitalny
nie
w zakresie postępowania
w 2014 r.
kontrolowany
ze zwłokami
salą sekcyjną
chłodnia szpitalna
(4 miejsca)
salą sekcyjną
chłodnia szpitalna
( 6 miejsc)
salą sekcyjną
dzierżawca: usługowy
zakład pogrzebowy
Franciszek Dudziak,
ul. Cmentarna 1 74200 Pyrzyce
salą sekcyjną
chłodnia szpitalna
(6 miejsc)
nie ma prosektorium
SP Wielospecjalistyczny ZOZ w
Staszica
nie ma prosektorium
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1=
ul. Siedlecka 2 w Policach
na terenie szpitala z salą
sekcyjną
na terenie szpitala z salą
sekcyjną
chłodnia szpitalna
(4 miejsca)
chłodnia szpitalna
(7 miejsc)
nie ma chłodni szpitalnej,
zwłoki przewożone są do
obiektu szpitalnego przy ul.
Wojska Polskiego 27
chłodnia szpitalna
( 8 miejsc)
chłodnia szpitalna
( 10 miejsc)
145
SP Szpital Kliniczny Nr 1 nie ma prosektorium
PUM Szczecin, ul.
Broniewskiego
Klinika Psychiatrii z Oddziałem
Dziennym Zespól Leczenia
Środowiskowego
nie
ma
chłodni
szpitalnej,
zwłoki
przewożone są do
obiektu
szpitalnego
przy
ul.
Unii
Lubelskiej
1
w
Szczecinie
chłodnia ZMS oraz
kontener chłodniczy na
terenie szpitalna (25
miejsc w chłodni i 5
miejsc
z
tzw.
mrożeniem)
chłodnia szpitalna
(32 miejsca)
22. SP Szpital Kliniczny Nr 2
PUM, Szczecin, al.
Powstańców Wlkp. 72
SP Szpital Kliniczny Nr 2 szpital korzysta z
PUM, Szczecin, al.
prosektorium
Powstańców Wlkp. 72
Zakładu Medycyny
Sądowej (ZMS)
23. SP Wojewódzki Szpital
Arkońska 4
24. SP Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje”;
Arkońska 4
„Zdroje”; Szczecin, ul.
Mączna 4
salą sekcyjną
„Zdroje”; Filia: Szczecin,
ul. Św. Wojciecha 7
nie ma prosektorium
(wyłączone z
eksploatacji w 2009r.)
im. prof. A.
Sokołowskiego; Szczecin
- Zdunowo, ul.
Sokołowskiego 11
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
Szczecin , ul. Strzałowska
22
ZOZ Szpital Areszt
Śledczy Szczecin, ul.
Kaszubska 28
salą sekcyjną
nie ma chłodni
szpitalnej, zwłoki
przewożone są do
chłodni na Cmentarzu
Centralnym w
Szczecinie (57 miejsc),
sekcje przeprowadza
się w prosektorium SP
im. prof. A.
Sokołowskiego w
Szczecinie ul. A.
Sokołowskiego 11
nie
ma
chłodni
szpitalnej,
zwłoki
przewożone są do
Centralnym
w
sekcje przeprowadza
się w prosektorium SP
im.
prof.
A.
Sokołowskiego
w
Szczecinie
ul.
A.
Sokołowskiego 11
chłodnia szpitalna
(12 miejsc)
na terenie szpitala bez
sali sekcyjnej
chłodnia szpitalna
( 3 miejsca)
nie ma prosektorium
nie ma chłodni
szpitalnej,
postępowanie ze
zwłokami jest zgodne z
wewnętrzną procedurą
resortową
nie ma prosektorium
chłodnia zakładu
pogrzebowego
(13 miejsc)
25. Specjalistyczny Szpital im.
prof. A. Sokołowskiego;
Szczecin - Zdunowo, ul.
Sokołowskiego 11
26. Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
Szczecin , ul. Strzałowska
22
27. ZOZ Szpital Areszt Śledczy
28. Szpital w Szczecinku Sp. z o.o., Szpital w Szczecinku Sp. z
ul. Kościuszki 38 78 – 400
Szczecinek
o.o., ul. Kościuszki 38
nie ma prosektorium
146
usługi dla szpitala dla
szpitala
świadczy:
P.P.H.U.
STANDARBUD
Zakład
Pogrzebowy
„Atena” Szczecinek ul.
Kościuszki 36
29. Szpitale Polskie S.A. z
Polski Połczyn – Zdrój, ul.
Gwardii Ludowej 5, 78-320
Połczyn – Zdrój – od
01.10.2014r.
Przyjazny
Szpital w Połczynie-Zdroju
Połczynie-Zdroju
ul.
Wojska
Polskiego
50,
Połczyn – Zdrój – Centrum
Usług
Szpitalnych
Przyjazny
Szpital
w
Połczynie-Zdroju Sp. z o.o.
Szpitale Polskie S.A. z nie ma prosektorium
Polski Połczyn – Zdrój,
78-320 Połczyn – Zdrój –
od 01.10.2014r. Przyjazny
Szpital w PołczynieZdroju Sp. z o.o. z
siedzibą w PołczynieZdroju
ul. Wojska
Polskiego 50, Połczyn –
Zdrój – Centrum Usług
Szpitalnych
Przyjazny
Szpital w PołczynieZdroju Sp. z o.o. ul.
Gwardii
Ludowej
5,
chłodnia zakładu
pogrzebowego
ZUP Połczyn- Zdrój ul.
Powstańców
Warszawskich 20A
(3 miejsca)
30. Szpital Miejski im. Jana
Garguły w Świnoujściu Sp.
z o.o ul. Mieszka I 7* 72600 Świnoujście
31. Centrum Narodzin Mamma
ul. Sowia 38 70-794
Szczecin
Szpital Miejski im. Jana
Garguły w Świnoujściu
Sp. z o.o ul. Mieszka I 7*
salą sekcyjną
chłodnia szpitalna
(6 miejsc)
Centrum Narodzin
Mamma
ul.
Sowia 38 70-794
Szczecin
nie ma prosektorium
32. AMC Art. Medical Center
Sp. z o.o. Sp. komandytowa
ul. Langiewicza 28/U1 70263 Szczecin
AMC Art. Medical
Center Sp. z o.o. Sp.
komandytowa ul.
Langiewicza 28/U1 70263 Szczecin
33. "ARTPLASTICA" Zakład
Komandytowa
Ul. Wojciechowskiego 7 71476 Szczecin***
34. "SONOMED" Sonomed sp
z o.o. ul. Pocztowa ***
"ARTPLASTICA"
Zakład Leczniczy Sp z o.
o. Spółka Komandytowa,
71-476 Szczecin ul.
Wojciechowskiego 7
Ul. Bolesława Śmiałego
14 C, D
35. MEDI - CLINIQUE
GROUP SPÓŁKA Z
OGRANICZONĄ
ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ,
70-385 Szczecin ul.
Mickiewicza 55 ***
36. VULMED Spółka z
MEDI - CLINIQUE
SPECJALISTYCZNE
GABINETY
LEKARSKIE
Ul. Mickiewicza 55
ograniczoną
Szczecin ul. Starego Wiarusa
25 ***
Vulmed
Zachodniopomorskie
JASEŁKOWA 6
nie
ma
chłodni
szpitalnej,
zwłoki
przewożone są do
Centralnym
w
nie ma prosektorium
nie
ma
chłodni
szpitalnej,
zwłoki
przewożone są do
Centralnym
w
obiekt
szpitalny
nie
kontrolowany
w zakresie postępowania ze zwłokami w 2014
r.
obiekt
szpitalny
nie
w 2014 r.
obiekt
szpitalny
nie
w 2014 r.
obiekt
szpitalny
nie
w
zakresie
postępowania
w 2014 r.
kontrolowany
ze zwłokami
kontrolowany
ze zwłokami
ze
kontrolowany
zwłokami
147
37. Oddział Kardiologii NZOZ
Centrum Kardiologii
Allenort
ul.
Kilińskiego 7 w Szczecinku
należący do Kliniki Allenort
Warszawie
38. Oddział Nefrologiczno –
Dializa Sp. z oo ul
Kilińskiego 7 w Szczecinku
39. NZOZ „SALUS” J.
psychiatryczny
Centrum Kardiologii
Allenort
ul.
Kilińskiego 7 w
Szczecinku
40. NZOZ Centrum Okulistyki i
Chirurgii Oka ul. Kościuszki
38b Szczecinek należący do
Spółdzielcza 8 w
Szczecinku
41. Centrum Sercowo –
Naczyniowe ul. Chrobrego 4
Drawsko Pomorskie pod
patronatem spółki NAFIS”
S.A. z siedzibą w Poznaniu
obiekt
szpitalny
nie
w 2014 r.
kontrolowany
ze zwłokami
Centrum Usług
obiekt
szpitalny
nie
Medycznych Dializa Sp. z w zakresie postępowania
oo ul Kilińskiego 7 w
w 2014 r.
Szczecinku
kontrolowany
ze zwłokami
.NZOZ „SALUS” J.
psychiatryczny
Szczecinek Kościuszki
34
obiekt
szpitalny
nie
w 2014 r.
kontrolowany
ze zwłokami
NZOZ Centrum
obiekt
szpitalny
nie
Okulistyki i Chirurgii Oka w zakresie postępowania
ul. Kilińskiego 7
w 2014 r.
Szczecinek
kontrolowany
ze zwłokami
Centrum Sercowo –
Naczyniowe ul.
Chrobrego 4 Drawsko
Pomorskie
nie ma prosektorium
chłodnia szpitalna
szpitala Drawskie
Centrum
Specjalistyczne
ul. B. Chrobrego 4, 78500 Drawsko
Pomorskie z salą
sekcyjną
dzierżawca:
Zakład
Pogrzebowy „Hades”Stefan
Korczyk,
Drawsko
Pomorskie
ul. J. Piłsudskiego 21
( 3 miejsca)
5.3 Zakażenia szpitalne i ocena działalności zespołów ds. zakażeń szpitalnych.
Zakażenia szpitalne stanowią istotny problem związany zarówno z funkcjonowaniem
podmiotów działalności leczniczej, jak też jakością świadczonych usług. W zapobieganiu
zakażeniom duże znaczenie ma właściwy monitoring zakażeń szpitalnych aktywnie
prowadzony przez Zespoły Kontroli Zakażeń Szpitalnych w oparciu o mikrobiologiczną
ocenę zagrożeń występujących w środowisku szpitalnym, który pozwala na ocenę skali
występowania ognisk zakażeń oraz podjęcie działań przeciwepidemicznych. Istotne znaczenie
w prowadzeniu stałego nadzoru mikrobiologicznego ma aktywność laboratoriów
mikrobiologicznych stąd niekorzystnym zjawiskiem jest ich brak w niektórych szpitalach
woj. zachodniopomorskiego, co znacznie ogranicza możliwości efektywnej pracy Zespołów.
W takich przypadkach szpitale zlecają badania mikrobiologiczne jednostkom zewnętrznym takie sytuacje występują w 69,44% szpitali. Tylko w 11 szpitalach w woj.
zachodniopomorskim są laboratoria mikrobiologiczne, co stanowi 30,56%. Poniżej
148
przedstawiono wykaz szpitali, które mają wykupione usługi w zakresie mikrobiologii z
firmami zewnętrznymi:
 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM, ul. Powstańców Wielkopolskich 72
w Szczecinie, umowa z Laboratorium Mikrobiologicznym Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie, Laboratorium Mikrobiologicznym SPSK nr 1, Laboratorium
Mikrobiologicznym Szpitala w Zdunowie (aktualnie szpital posiada własne laboratorium
mikrobiologiczne);
 Filia Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 PUM ul. Siedlecka 2 w
Policach, badania mikrobiologiczne wykonuje laboratorium SPSK nr 1 w Szczecinie, ul.
Unii Lubelskiej 1;
 Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda Sokołowskiego, ul. Sokołowskiego 11, 70-891
Szczecin, umowa z Firmą Diagnostyka Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, ul.
Życzkowskiego 16, 31-864 Kraków (umowa zawarta na okres 12 lat);
 AMC Art. Medical Center, ul. Langiewicza 28/U1, 70-263 Szczecin, umowa z
Samodzielnym Publicznym ZOZ MSW w Szczecinie, ul. Jagiellońska 44;
 Centrum Narodzin Mamma, ul. Sowia 38, 70-794 Szczecin, umowa z firmą Diagnostyka
Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, ul. Olszańska 5;
 Szpital Powiatowy w Barlinku Sp. z o.o., ul .Szpitalna 10, umowa z „Diagnostyka” Sp. z
o.o. z siedzibą w Gorzowie Wlkp. ul. Piłsudskiego;
 Szpital w Dębnie Sp. z o.o., ul. Kościuszki 58, umowa z firmą Synevo Polska Sp. z o.o.
ul. Dzika 4, 00-194 Warszawa;
 Szpitalne Centrum Medyczne w Goleniowie Sp. z o.o., umowa z Diagnostyka Sp. z o.o.
Region Zachodniopomorski Laboratorium Medyczne Zakład Bakteriologii ul.
Sokołowskiego 11, 70-891 Szczecin;
 Szpital Św. Jerzego w Kamieniu Pomorskim, ul. Szpitalna 10, umowa z laboratorium
mikrobiologicznym SPZZOZ Zachodniopomorskiego Szpitala Specjalistycznego w
Gryficach, ul. Niechorska 27;
 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Niedziałkowskiego 4A w
Choszcznie, umowa z zakładem mikrobiologii w SPWZOZ w Stargardzie Szczecińskim;
 Szpital Powiatowy, ul. Jana Pawła II2, 74-200 Pyrzyce, umowa z NZOZ Laboratorium
Analityczne „Diagnoza” w Pyrzycach;
 „Szpitale Polskie” s. c. Katowice ul. Piotrowicka 17 – Drawskie Centrum Specjalistyczne
ul. Chrobrego 4, Drawsko Pomorskie umowa ze Szpitalem Powiatowym - Laboratorium
Analiz Lekarskich, Pracownia Mikrobiologii, ul. Chopina 29, w Białogardzie;
 Szpital Miejski im. Jana Garduły Sp. z o.o., ul. Mieszka I 7 w Świnoujściu, umowa z
Diagnostyką Szczecin-Zdunowo;
 Szpital Powiatowy Sp. z o. o. ul. Parkowa 5 w Gryfinie, umowa z Laboratorium
Mikrobiologicznym w SPSZOZ „Zdroje”, ul. Mączna 4 w Szczecinie oraz z Laboratorium
Diagnostycznym Diagnostyka;
 Zachodniopomorskie Centrum Onkologii, ul. Strzałowska 25 w Szczecinie, umowa z
Pomorskim Uniwersytetem Medycznym – Laboratorium Katedry i Zakładu Mikrobiologii
i Immunologii PUM przy al. Powstańców Wielkopolskich 72 w Szczecinie;
 Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Aresztu Śledczego, ul. Kaszubska 28 w Szczecinie,
korzysta z usług Laboratorium Mikrobiologicznego SPSK nr 1 PUM w Szczecinie, ul.
Unii Lubelskiej 1;
 Szpital w Szczecinku Sp. z o. o. ul. Kościuszki 38, umowa z Powiatową Stacją SanitarnoEpidemiologiczną w Szczecinku (od 2015 roku laboratorium mikrobiologiczne PSSE w
Szczecinku zostało wchłonięte w struktury Szpitala w Szczecinku Sp. z o.o.);
149
 Oddział Kardiologii „Centrum Kardiologii ALLENORT”, ul. Kilińskiego 7 w Szczecinku,
umowa z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinku ( aktualnie w
strukturach Szpitala w Szczecinku Sp. z o.o.);
 Centrum Usług Medycznych DIALIZA Sp. z o.o., ul. Kilińskiego 7, Szczecinek umowa z
Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinku( aktualnie w strukturach
Szpitala w Szczecinku Sp. z o.o.);
 „Centrum Okulistyki i Chirurgii Oka” ul. Kościuszki 38b, należący do Pomorskiego
Ośrodka Diagnostyki Medycznej PODIMED Sp. z o.o. ul. Spółdzielcza 8 w Szczecinku,
umowa z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinku( aktualnie w
strukturach Szpitala w Szczecinku Sp. z o.o.);
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „MEDiSON” – Oddział Psychiatryczny, ul.
Słoneczna 15 w Koszalinie, umowa ze Szpitalem Wojewódzkim w Koszalinie;
 Prywatna Lecznica Chirurgiczna „Praxis”, ul. Armii Krajowej 7 w Koszalinie, umowa ze
Szpitalem Wojewódzkim w Koszalinie;
 EUROMEDIC ONKOTERAPIA Sp. z o.o. Rondo ONZ 1 w Warszawie - Oddział
Radioterapii w Koszalinie ul. Chałubińskiego 7, umowa ze Szpitalem Wojewódzkim w
Koszalinie;
 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „UROMED”, ul. Głowackiego 7 w Koszalinie,
umowa z „Vita-Lab” w Bydgoszczy - laboratorium wojskowe przy ul. Zwycięstwa 204 w
Koszalinie;
 Samodzielny Publiczny Szpital Rejonowy, ul. Woj. Polskiego 7 w Nowogardzie, umowa z
Samodzielnym Publicznym Zespołem Zakładów Opieki Zdrowotnej w Gryficach.
W roku 2014 do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zostało zgłoszonych 14 ognisk
epidemicznych, z których 10 wystąpiło w szpitalach w Szczecinie. Najczęściej ogniska
występowały na oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii (4 zdarzenia), chorób
wewnętrznych (3 ogniska), oddziale dziecięcym (2 ogniska) oraz hematologii (2 zdarzenia).
Tab. 60. Zestawienie zbiorcze ognisk zakażeń szpitalnych w latach 2007-2014 w woj.
zachodniopomorskim
Rok
Ilość
ognisk
Łączna ilość
zakażeń
zachorowań
szpitalnych
2007
13
59
2008
10
48
2009
5
20
Źródło
Czynnik etiologiczny
Staphylococcus aureus MRSA
Staphylococcus aureus oporny na
erytromycynę i klindamycynę
Staphylococcus aureus
Pneumocystis jiroveci
Norowirusy
Escherichia coli ESBL
Rotawirusy
Enterobacter cloacae
Staphylococcus aureus MSSA
Klebsiella pneumoniae ESBL
Pseudomionas aeruginosa
Adenowirusy
Niezidentyfikowane wirusy
Nie określono
3
1
2
1
1
1
2
2
4
2
1
1
1
1
2
2
1
7
6
1
150
Rok
2010
2011
2012
2013
2014
Ilość
ognisk
Łączna ilość
zakażeń
zachorowań
szpitalnych
4
13
13
25
14
18
72
55
212
77
Źródło
Czynnik etiologiczny
Acinetobacter baumannii
Rotawirus
metycylinowrażliwy
1
1
1
Acinetobacter baumannii oporny na
karbapenemy
Rotawirus
Clostridium perfringens
Klebsiella ozaenae
Enterobacter cloacae ESBL
Nie zidentyfikowano
Clostridium difficile
(wytwarzający toksyny A i B)
Staphylococcus aureus MSSA
Acinetobacter baumannii oporny
na karbapenemy
Morganella morganii
Acinetobacter baumannii oporny na
karbapenemy
Clostridium difficile (w tym 1 szczep
hiperwirulentny 027/NAP1/B1)
Rotawirusy
Pseudomonas aeruginosa
Nie zidentyfikowano
Acinetobacter baumannii
Clostridium difficile
(wytwarzający toksyny A i B)
Rotawirusy
Pseudomonas aeruginosa oporny na
karbapenemy
Nie zidentyfikowano
(prawdopodobnie etiologia
wirusowa)
3
2
1
2
1
1
1
1
1
3
2
3
1
3
3
2
12
1
1
7
4
10
2
1
1
6
22
7
3
2
1
1
W analizie częstości występowania ognisk epidemicznych w latach 2009-2010
zauważalna była tendencja spadkowa (5 i 4 ognisk), zarówno w ilości ognisk zgłaszanych do
Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jak również w ilości zakażonych osób w ogniskach.
Natomiast w latach 2011-2013 utrzymywała się tendencja wzrostowa tj. odnotowano po 13
ognisk epidemicznych, w których zakażeniu uległy odpowiednio 72 i 55 osób, natomiast w
roku 2013 aż 25 ognisk epidemicznych, w których zakażeniu uległo 212 osób, co świadczy o
znacznej poprawie monitoringu i zgłaszalności zakażeń. W 2014r. zostało zgłoszonych 14
ognisk epidemicznych (o 11 mniej niż w roku 2013), w których zakażeniu uległo 77 osób, co
świadczy o polepszeniu sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie przy założeniu właściwej
zgłaszalności ognisk do nadzoru epidemiologicznego .
Na przestrzeni ostatnich czterech lat poprawie uległa jakość prowadzonych
dochodzeń epidemiologicznych przez Zespoły ds. Zakażeń Szpitalnych bowiem w
dochodzeniach epidemiologicznych w znacznym odsetku udaje się ustalić prawdopodobne
151
źródło/przyczyny i okoliczności wystąpienia zakażenia szpitalnego. W 2011r. na 13 ognisk
źródło zakażenia ustalono tylko w 2 przypadkach (15,38%), w 2012r. na 13 ognisk
epidemicznych źródło zakażenia udało się ustalić w 12 przypadkach (92,3%), w 2013r. na
25 ognisk epidemicznych źródło zakażenia ustalono w 22 przypadkach (88%), przy czym w
21 przypadkach potwierdzonym lub prawdopodobnym źródłem był skolonizowany lub
zakażony pacjent i tylko w 1 przypadku sprzęt ze środowiska szpitalnego. W 2014r. na 14
ognisk źródło zakażenia ustalono w 7 przypadkach (50%), przy czym najczęściej
wskazywanym źródłem byli zakażeni pacjenci, a tylko w jednym przypadku dodatkowo
środowisko szpitalne i transmisja przez personel.
W 2014r. najczęściej występującym czynnikiem etiologicznym w ogniskach
epidemicznych były następujące szczepy alarmowe: Clostridium difficile wytwarzający
toksyny A i B (6 przypadków), rotawirusy (3 przypadki), Klebsiella pneumoniae ESBL (2
przypadki) oraz po 1 przypadku Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumannii i
prawdopodobnie czynnik wirusowy. Najczęściej występującymi postaciami klinicznymi
zakażeń w ogniskach zakażeń w 2014r. były: zakażenia przewodu pokarmowego, zapalenia
płuc oraz w pojedynczych przypadkach zakażenia krwi, układu moczowego i skóry.
W sytuacji raportowania podejrzeń ognisk zakażeń szpitalnych każdorazowo w
działania włączał się właściwy Zespół ds. Zakażeń Szpitalnych oraz wdrażane były stosowne
procedury izolacji, pobierano badania bakteriologiczne oraz prowadzano podwyższony reżim
sanitarny w oddziałach objętych ogniskiem uwzględniając zasady izolacji w zależności od
drogi transmisji patogenów. Ponadto analizowano dotychczasowe procedury w oddziałach,
prowadzono działania edukacyjne i wykonywano kontrolne badania mikrobiologiczne. W
każdym zgłoszonym ognisku zakażenia w działaniach przeciwepidemicznych brał udział
również właściwy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny analizując tok postępowania
zapobiegawczego wdrożonego przez Zespół w szpitalu.
W 2014r. kontynuowano działania edukacyjne we współpracy z Wojewódzkim
Zespołem Pielęgniarek Epidemiologicznych woj. zachodniopomorskiego oraz członkami
Zespołów ds. Kontroli Zakażeń Szpitalnych m.in.:
 zorganizowano 10.06.2014r. w Zachodniopomorskim Urzędzie Wojewódzkim spotkanie
Dyrektorów szpitali, przewodniczących Komitetów Kontroli Zakażeń Szpitalnych,
Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych z udziałem konsultantów
wojewódzkich w dziedzinie epidemiologii, chorób zakaźnych i pielęgniarstwa
epidemiologicznego połączone ze szkoleniem dot. racjonalnej antybiotykoterapii w
kontekście narastania lekooporności. Przedsięwzięcie objął honorowym patronatem
Wojewoda Zachodniopomorski oraz ZPWIS w Szczecinie;
 Kierownik Oddziału Epidemiologii WSSE w Szczecinie wzięła udział w konferencji
„Standardy higieny oraz dezynfekcji dla bezpieczeństwa pacjentów i personelu
medycznego” dla specjalistów epidemiologii pracujących w Zespołach Kontroli Zakażeń
Szpitalnych, gdzie wygłosiła wykład „Przeciwdziałanie epidemii szczepów
wielolekoopornych na podstawie monitoringu zakażeń szpitalnych w woj.
zachodniopomorskim”.
W niektórych szpitalach (7 nadzorowanych przez ZPWIS w Szczecinie) nadal skład
osobowy i kwalifikacje zespołów są niezgodne z wymogami prawnymi stąd wydane są
decyzje administracyjne dot. zapewnienia w składzie osobowym zespołu osób spełniających
kwalifikacje zgodne z Rozporządzeniem MZ z dnia 25.07.2010r. w sprawie kwalifikacji
członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych (Dz. U. 108, poz. 706).
Przychodnie, ośrodki Zdrowia, poradnie i ambulatoria
W 2014r. wśród podmiotów działalności leczniczej świadczących usługi medyczne
w systemie ambulatoryjnym najliczniejszą grupę stanowiły przychodnie, ośrodki, poradnie i
5.4
152
ambulatoria.
Nadzorem
Państwowej
Inspekcji
Sanitarnej
na
terenie
woj.
zachodniopomorskiego objęto 1173 placówek z tej grupy t.j. w stosunku do roku
poprzedniego więcej o 47 podmiotów.
Stan sanitarny skontrolowano w 964 obiektach, co stanowi 82,18% ogółu ujętych w
ewidencji placówek. W 2013r. zły stan sanitarny stwierdzono w 46 obiektach (4,82%),
natomiast w 2014r. tylko w 14 placówkach (1,45%). Na stwierdzone nieprawidłowości
wystawiono decyzje administracyjne z zaleceniem ich usunięcia. W części placówek
lecznictwa otwartego prowadzone są lub były drobne naprawy i remonty wg potrzeb i
możliwości finansowych, a także organizacyjnych. W niektórych podmiotach tego typu
planowane są remonty i modernizacje z terminem wykonania w kolejnych latach co wynika z
zaktualizowanych do 31.06.2012r. „programów dostosowawczych” do wymagań jakim
powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia
podmiotów działalności leczniczej.
Wszystkie podmioty świadczące usługi ambulatoryjne w woj. zachodniopomorskim
miały opracowane i wdrożone procedury, w tym: higienicznego mycia rąk, dezynfekcji,
mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z
brudną bielizną i odpadami oraz postępowania poekspozycyjnego. Dezynfekcja prowadzona
była zgodnie z procedurami wewnętrznymi zakładu. Personel przygotowujący roztwory
środków dezynfekcyjnych zaopatrzony był w środki ochrony indywidualnej. Proces
sterylizacji narzędzi wielorazowego użytku i sprzętu medycznego prowadzony był na terenie
poszczególnych obiektów lub zlecany innym podmiotom na podstawie podpisanej umowy.
Dokumentacja dotycząca procesów sterylizacji prowadzonych w urządzeniach sterylizujących
archiwizowana była w poszczególnych placówkach. Sprzęt wielorazowego użytku
poddawany był dezynfekcji, myciu i suszeniu, a następnie pakietowaniu i sterylizacji w
miejscu lub w placówkach, z którymi została podpisana umowa w tym zakresie. Za transport
narzędzi do i po sterylizacji odpowiedzialne były wyznaczone osoby. Pojemniki przeznaczone
do transportu narzędzi nie budziły zastrzeżeń (wykonane z materiałów trwałych,
zabezpieczających pakiety przed uszkodzeniem, umożliwiających ich dezynfekowanie).
Należy również zauważyć, że w części podmiotów leczniczych wykonujących ambulatoryjne
świadczenia zdrowotne stosowany był wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku.
 Na terenie tych podmiotów tj. w przychodniach, praktykach lekarskich, dentystycznych i
praktykach pielęgniarek i położnych oraz innych podmiotach świadczących usługi o
charakterze medycznym w 2014r. zlokalizowanych było 1076 sterylizatorów parowych tj.
o 19 więcej niż w 2013 r. Natomiast sterylizatory na suche ciepłe powietrze wszystkie
zostały zlikwidowane. Użytkownicy urządzeń sterylizacyjnych w ramach nadzoru nad
skutecznością sterylizacji wykonywali badania biologiczne nie rzadziej niż 1x na kwartał
takich badań w 2014 r. w sterylizatorach parowych wykonano 2734, t.j. więcej o 244
badania niż w roku poprzednim. Zakwestionowano 7 badań, co stanowi 0,25%, natomiast
w 2013 roku badań zakwestionowanych było o 11 więcej.
Za utrzymanie czystości bieżącej i porządku w placówkach służby zdrowia
odpowiedzialne były specjalistyczne firmy, dotyczyło to przede wszystkim dużych obiektów
oraz personel zatrudniony w zakładzie, dotyczyło to mniejszych podmiotów. W większości
placówek wydzielone były pomieszczenia porządkowe lub miejsca z przeznaczeniem na
przechowywanie sprzętu do sprzątania, środków czystościowych i preparatów
dezynfekcyjnych. Stwierdzone nieprawidłowości w tym zakresie usuwano na bieżąco.
Wszystkie podmioty medyczne miały zawarte umowy z firmami zajmującymi się odbiorem i
utylizacją skażonego materiału medycznego, dokumentacja dotycząca gospodarki odpadami
prowadzona była na bieżąco. Wielkość pojemników dostosowana była do ilości
wytwarzanych odpadów. Pojemniki oznaczone były prawidłowo. Do momentu odbioru przez
153
firmę utylizującą przechowywane były w wydzielonych do tego celu lodówkach lub
przeznaczonych do ich przechowywania pomieszczeniach.
5.5 Działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową
W 2014r. pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w woj.
zachodniopomorskim było 2567 podmiotów prowadzących działalność leczniczą
wykonywaną przez praktykę zawodową tj. indywidualnych, indywidualnych
specjalistycznych, grupowych praktyk lekarskich i dentystycznych oraz praktyk
pielęgniarskich, w których udzielane były świadczenia medyczne w systemie
ambulatoryjnym. Liczba podmiotów do nadzoru zwiększyła się o 152 w stosunku do 2013 r.
Kontrolę sanitarną przeprowadzono w 1302 obiektach tej grupy, co stanowi 50,72% ogółu
praktyk. Negatywnie oceniono stan sanitarny w 15 obiektach, co stanowi 1,15% ogółu
skontrolowanych praktyk.
Ponadto w 2014r. pod nadzorem
Państwowej Inspekcji Sanitarnej w woj.
zachodniopomorskim było 1534 podmiotów działalności leczniczej wykonujących
stacjonarne i ambulatoryjne świadczenia tj. szpitale, zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady
pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady rehabilitacji leczniczej, sanatoria, hospicja, przychodnie,
ośrodki, poradnie, ambulatoria, zakłady badan diagnostycznych oraz medyczne laboratoria
diagnostyczne. Liczba podmiotów do nadzoru zwiększyła się o 60 w stosunku do 2013 r.
Kontrolę sanitarną przeprowadzono w 1259 obiektach tej grupy, co stanowi 82,07% ogółu
podmiotów. Negatywnie oceniono stan sanitarny w 50 obiektach, co stanowi 3,97% ogółu
skontrolowanych podmiotów.
Zbiorcze zestawienie liczby skontrolowanych podmiotów działalności leczniczej tej
grupy przedstawiają tab. 61 i 62.
154
Tab.61. Nadzór nad stanem sanitarnym podmiotów działalności leczniczej wykonujących praktykę zawodową w woj.
zachodniopomorskim w roku 2014
Liczba obiektów
Ogółem wg
ewidencji
na 31.XII
skontrolowanych
%
ze stwierdzonym
złym stanem
%
2309
1147
49,67
9
0,78
Indywidualne praktyki lekarskie
109
58
53,21
0
0
Indywidualne praktyki lekarzy dentystów
664
465
70,03
1
0,21
1199
431
35,94
8
1,85
312
175
56,08
2
1,14
Grupowe praktyki lekarskie
12
8
66,66
0
0
Grupowe praktyki lekarzy dentystów
13
10
76,92
0
0
Razem praktyki pielęgniarskie
138
65
47,10
4
6,15
Indywidualne praktyki pielęgniarek
107
49
45,79
0
0
7
2
28,57
2
100
24
14
58,33
0
0
120
90
75
2
2,22
2567
1302
50,72
15
1,15
Wyszczególnienie
Razem praktyki lekarskie
Indywidualne specjalistyczne praktyki
lekarskie
lekarzy dentystów
pielęgniarek
Grupowe praktyki pielęgniarek
Inne
OGÓŁEM:
155
Tab.62. Nadzór nad stanem sanitarnym podmiotów działalności leczniczej wykonujących stacjonarne i ambulatoryjne świadczenia
zdrowotne w woj. zachodniopomorskim w roku 2014
Liczba obiektów
Wyszczególnienie
Ogółem
ogółem
Szpitale
w tym uzdrowiskowe
w tym jednodniowe
Zakłady opiekuńczo - lecznicze
Zakłady pielęgnacyjno - opiekuńcze
Zakłady rehabilitacji leczniczej
Sanatoria
Hospicja
Inne
Przychodnie, ośrodki, poradnie,
ambulatoria - ogółem
Zakłady badań diagnostycznych i medyczne
laboratoria diagnostyczne
Zakłady rehabilitacji leczniczej
Inne ogółem
w tym uzdrowiskowe
Ogółem wg
ewidencji
na 31.XII
skontrolowanych
%
ze stwierdzonym złym
stanem
1534
47
6
4
2
8
1259
47
6
4
2
5
82,07
100
100
100
100
62,50
50
22
2
0
0
1
46,80
33,33
0
0
20,0
30
17
56,66
4
23,52
42
4
13
36
4
12
85,71
100
92,30
6
0
0
16,66
0
0
1173
964
82,18
14
1,45
48
39
81,25
1
2,56
55
112
0
47
86
0
85,45
76,78
0
1
1
0
2,12
1,16
0
%
3,97
156
W ocenie stanu sanitarnego brano pod uwagę poza stanem sanitarno-technicznym
pomieszczeń, również stopień wdrożenia i realizowania procedur przeciwepidemicznych w
poszczególnych podmiotach. Utrzymaniem czystości bieżącej i porządku w tych obiektach
zajmowały się firmy specjalistyczne lub pracownicy zatrudnieni w praktykach.
Narzędzia medyczne wielokrotnego użytku poddawane były dezynfekcji, myciu,
pakietowaniu i sterylizacji w miejscu praktyki lub poza miejscem praktyki na podstawie
umowy zawartej z innymi placówkami świadczącymi usługi w tym zakresie. W części
praktyk stosowany był wyłącznie sprzęt jednorazowego użytku. Nadal doskonalenia wymaga
obszar aktualizacji procedur przeciwepidemicznych w podmiotach wykonujących działalność
zawodową zwłaszcza w zakresie odpowiedzialności za monitorowanie procesu sterylizacji w
tym kontrolę biologiczną procesu oraz sposób dokumentowania działań związanych z
obszarem zapobiegania zakażeniom w podmiocie (m.in. procesy dekontaminacji, szkolenia,
kontrola wewnętrzna/przegląd procedur).
Podsumowanie:
1. W 2014r. w szpitalach oraz innych podmiotach działalności leczniczej prowadzony był
różny zakres prac remontowych i modernizacyjnych, poprawiających funkcjonalność oraz
stan techniczno-sanitarny, związanych również z dostosowaniem podmiotów do
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie wymagań, jakim
podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012r., poz.739).
2. We wszystkich szpitalach działały Zespoły i Komitety ds. Zakażeń Szpitalnych.
Wszystkie szpitale złożyły również raporty o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach
alarmowych za 2014 rok. W niektórych placówkach utrzymuje się niekorzystna sytuacja
w zakresie efektywności prac związanych z nadzorem nad zakażeniami szpitalnymi,
utrudniona w związku z pełnieniem dodatkowych funkcji w zakładzie przez członków
zespołów ds. zakażeń szpitalnych oraz brak wymaganych kwalifikacji, wobec czego w
części podmiotów wdrożone jest stosowne postępowanie administracyjne. Na 14 ognisk
źródło zakażenia ustalono w 7 przypadkach (50%), przy czym najczęściej wskazywanym
źródłem byli zakażeni pacjenci, a tylko w jednym przypadku dodatkowo środowisko
szpitalne i transmisja przez personel.
3. Wszystkie skontrolowane podmioty działalności leczniczej, zwłaszcza szpitale, miały
opracowane procedury przeciwepidemiczne adekwatne do świadczonych usług,
aktualizowane przez Zespoły ds. Zakażeń Szpitalnych. Ponadto posiadały opracowane
właściwe udokumentowane systemy kontroli wewnętrznej sterylizacji, dostosowane do
własnych potrzeb, a podstawową formą sterylizacji była sterylizacja parą wodną w
nadciśnieniu.
4. Od października 2014 roku szpitale w trakcie kontroli sprawdzane są w kierunku
zakażenia EVD orz prowadzonych wśród personelu szkoleń przeciwepidemicznych.
5. We wszystkich kontrolowanych podmiotach działalności leczniczej monitorowano
przestrzeganie zakazu palenia tytoniu i wyrobów tytoniowych. Oznaczenia słowne i
graficzne o zakazie palenia były umieszczone w widocznych miejscach budynku - nie
stwierdzono nieprawidłowości.
VI. WARUNKI SANITARNO – HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
6.1. Nadzór bieżący nad zakładami pracy
W ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa
zachodniopomorskiego w 2014 roku znajdowało się 8917 zakładów pracy zatrudniających
157
218560 pracowników. Największą liczbę stanowiły zakłady zatrudniające do 49 pracowników
– 8106 zakładów, z których 70% stanowiły małe zakłady zatrudniające do 9 pracowników.
Na terenie województwa zachodniopomorskiego występowały tylko 134 zakłady
zatrudniające 250 i więcej pracowników. Skontrolowano 2909 zakładów, tj. 32% ogółu
będących w ewidencji. W związku ze stwierdzonymi podczas przeprowadzanych czynności
kontrolnych uchybieniami wydano 1309 decyzji (Ryc. 1). Największa liczba wydanych
decyzji administracyjnych dotyczyła zakładów zajmujących się:
 produkcją artykułów spożywczych (PKD 10) – 154 decyzje (12 % ogółu wydanych
decyzji),
 handlem detalicznym, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi
(PKD 47) – 152 decyzje (11 % ogółu wydanych decyzji),
 produkcją wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze
słomy i materiałów używanych do wyplatania (PKD 16) – 126 decyzji (9 % ogółu
wydanych decyzji).
Ryc. 16 Najczęstsze nakazy ujęte w decyzjach administracyjnych wydanych w roku
2014, w porównaniu do roku 2013.
W 354 skontrolowanych zakładach pracy występowały przekroczenia NDS/NDN
czynników szkodliwych dla zdrowia, co stanowiło 12% ogółu skontrolowanych zakładów. W
ww. zakładach pracy narażonych na czynniki szkodliwe było 12199 pracowników, w tym na
czynniki fizyczne 11800, pyły – 910 oraz czynniki chemiczne – 392 (Ryc. 2). Spośród
czynników fizycznych największa liczba pracowników zatrudnionych była na stanowiskach,
na których dominuje hałas powyżej najwyższego dopuszczalnego natężenia (11002
pracowników).
158
Ryc. 17 Pracownicy pracujący w przekroczeniach NDS/NDN czynników szkodliwych w
środowisku pracy.
Przeprowadzone czynności kontrole wykazały również, iż 900 pracowników
zatrudnionych było w warunkach niedostatecznego oświetlenia sztucznego. W porównaniu z
rokiem 2013 liczba ta zmniejszyła się o 580 pracowników.
Ponadto, w związku ze stwierdzonymi przekroczeniami stężenia tlenku węgla w:
 kuchni w Przedszkolu Publicznym,
 hali magazynowej przy załadunku i wyładunku towarów przy użyciu wózka widłowego,
w roku 2014 unieruchomiono 2 stanowiska pracy.
W wyniku działań kontrolnych przeprowadzonych przez pracowników Państwowej
Inspekcji Sanitarnej poprawiono warunki pracy pracowników, przede wszystkim w wyniku
sukcesywnego wdrażania długofalowych programów działań technicznych i organizacyjnych
zmierzających do zmniejszenia narażenia na działanie czynników szkodliwych na
stanowiskach pracy.
6.2. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne
W ewidencji Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa
zachodniopomorskiego w 2014 roku znajdowały się 344 zakłady pracy, w których na
stanowiskach pracy występowały substancje chemiczne i ich mieszaniny, czynniki lub
procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym tj. o 15 zakładów więcej
niż w roku ubiegłym. Największą liczbę zakładów pracy stanowiły zakłady zajmujące się
produkcją wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli: produkcja wyrobów ze
słomy i materiałów używanych do wyplatania (PKD 16) – 50 zakładów (15 % ogółu
zakładów w ewidencji, w których występuje narażenie na czynniki rakotwórcze lub
mutagenne), zakłady zajmujące się handlem detalicznym, z wyłączeniem handlu detalicznego
pojazdami samochodowymi (PKD 47) – 48 zakładów (tj. 14 %) oraz podmioty lecznicze
(PKD 86) – 30 zakładów (tj. 9 %).
Liczba narażonych pracowników wynosiła 3850 (tj. 2% ogólnej liczby pracowników
zakładów objętych ewidencją), w tym 1732 kobiety. Najwięcej pracowników narażonych
było na pył drewna twardego, związki chromu (VI) oraz promieniowanie jonizujące.
W roku 2014 w zakresie czynników rakotwórczych lub mutagennych
przeprowadzono 225 kontroli w 199 zakładach pracy, wydano 23 decyzje. Do najczęściej
stwierdzanych uchybień należały:
159
 brak rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania
w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami
technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
 brak rejestru pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich
mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym,
 brak przekazanej właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu
informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach
technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
 brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników o działaniu rakotwórczym,
 przekroczenie dopuszczalnych wartości NDS czynników o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym,
 brak w ocenie ryzyka zawodowego narażenia na substancje chemiczne, ich mieszaniny,
czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.
6.3. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne
W roku 2014 w ewidencji pionu higieny pracy znajdowało się 2140 zakładów pracy,
w których występowało narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne, czyli o 206 zakładów
więcej niż w roku 2013. W narażeniu na działanie ww. czynników zatrudnionych było 21882
pracowników. Szkodliwe czynniki biologiczne występowały najczęściej w następujących
gałęziach gospodarki:
 produkcja artykułów spożywczych (PKD 10) – 332 zakłady, tj. 16 % ogólnej liczby
zakładów, w których występowały szkodliwe czynniki biologiczne,
 leśnictwo i pozyskiwanie drewna (PKD 02) – 230 zakładów, tj. 11 %,
 uprawy rolne, chów, hodowla zwierząt, włączając działalność usługową (PKD 01) – 223
zakłady, tj. 10 %;
 opieka zdrowotna (PKD 86) – 190 zakładów, tj. 9 %.
W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy
przeprowadzono ogółem 904 kontrole w 783 zakładach pracy. Wydano 104 decyzje
administracyjne.
Podczas kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy zakładów, w których
występowało zagrożenie szkodliwymi czynnikami biologicznymi dokonywana była ocena
działań pracodawców w zakresie oceny ryzyka zawodowego i informowania pracowników o
istniejących zagrożeniach dla zdrowia.
Podczas kontroli do najczęściej stwierdzanych uchybień należały:
 brak/nieprawidłowa/niekompletna ocena ryzyka zawodowego dla pracowników w
zakresie narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych,
 brak procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym,
 brak/nieaktualny wykaz i klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych
występujących na stanowiskach pracy,
 nie zapewnienie znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym,
 brak przeprowadzonych szkoleń dla pracowników mających kontakt ze szkodliwym
czynnikiem biologicznym,
 brak/nieaktualny/niekompletny rejestr prac narażających pracowników na działanie
szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 lub 4 grupy zagrożeń,
 brak/nieaktualny/niekompletny rejestr pracowników narażonych na działanie szkodliwych
czynników biologicznych zaklasyfikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia,
 nie zapewnienie bezpiecznych warunków odkażania i czyszczenia odzieży roboczej,
160
 brak zaproponowania szczepień ochronnych dla pracowników.
6.4. Nadzór nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz produktami
biobójczymi
Substancje chemiczne i ich mieszaniny stosowane były prawie we wszystkich
obiektach objętych nadzorem, występowały w prowadzonych procesach technologicznych lub
wykorzystywane były do zapewnienia właściwego stanu sanitarnego pomieszczeń i urządzeń
w zakładach pracy.
W 2014 roku przeprowadzono:
 14 kontroli u producentów substancji chemicznych i ich mieszanin,
 1 kontrolę u importera,
 22 kontrole u dalszych użytkowników – formulatorów,
 249 kontroli u dystrybutorów substancji chemicznych i ich mieszanin,
 1006 kontroli u stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny.
Wyniki kontroli w zakresie wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych
i ich mieszanin zestawiono na Ryc. 18 i 19.
Ryc. 18. Najczęściej stwierdzane uchybienia podczas kontroli podmiotów
wprowadzających do obrotu substancje chemiczne i ich mieszaniny w latach 2013 –
2014.
161
Ryc. 19. Najczęściej stwierdzane uchybienia podczas kontroli podmiotów stosujących w
działalności zawodowej substancje chemiczne i ich mieszaniny w latach 2013 – 2014.
W porównaniu do roku 2013, w roku 2014 wśród wprowadzających do obrotu
substancje chemiczne i ich mieszaniny nastąpiła wyraźna poprawa w treści kart
charakterystyk, jak również w oznakowaniu opakowań wprowadzanych do obrotu substancji
chemicznych i ich mieszanin.
Ponadto przeprowadzono 261 kontroli z zakresu wprowadzania do obrotu produktów
biobójczych oraz 186 kontroli z zakresu stosowania produktów biobójczych.
Podczas 12 przeprowadzonych kontroli stwierdzono naruszenia przepisów w
zakresie produktów biobójczych:
- 6 podmiotów wprowadzało do obrotu produkty biobójcze bez wymaganego pozwolenia,
- 3 podmioty wprowadzały do obrotu produkty biobójcze zawierające niedozwolone
substancje czynne,
- 1 podmiot wprowadzał do obrotu produkty biobójcze w opakowanych niewłaściwie
oznakowanych.
W związku z przeprowadzonymi czynnościami kontrolnymi wydano 4 decyzje.
6.5. Choroby zawodowe
Choroby zawodowe odzwierciedlają stan zdrowia osób pracujących, jak również
higieniczne warunki pracy. Pozostają w nierozerwalnym związku z rozwojem przemysłu i
stosowanymi technologiami, warunkami pracy oraz jej organizacją. Rozwój technologii oraz
związana z tym zmiana warunków i sposoby wykonywania pracy (mechanizacja, robotyzacja,
większa różnorodność stanowisk pracy), mają istotny wpływ na stopień obciążenia pracą i
rodzaj zagrożeń występujących w środowisku pracy.
W roku 2014 do państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych z terenu
województwa zachodniopomorskiego zgłoszono 140 podejrzeń chorób zawodowych. W
województwie zachodniopomorskim w 2014 roku stwierdzono 80 chorób zawodowych. W
porównaniu do roku 2013 stwierdzono o 15 przypadków zachorowań więcej, co stanowi 23%.
162
W województwie zachodniopomorskim do najczęściej stwierdzanych w 2014 roku
chorób zawodowych, podobnie jak w latach ubiegłych, należały choroby zakaźne lub
pasożytnicze – 31 przypadków, tj. 39% ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych
(Ryc. 5). Kolejną pod względem zapadalności, w przeciwieństwie do roku ubiegłego, były
przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania
pracy (9 przypadków, tj. 11%). Choroby zakaźne lub pasożytnicze, które od kilku lat
stanowią największa liczbę stwierdzanych chorób zawodowych, w roku 2014 stwierdzone
były na podobnym poziomie jak w roku 2013. Wśród chorób zakaźnych lub pasożytniczych,
podobnie jak w latach ubiegłych, dominowała borelioza, stwierdzono 28 przypadków
zachorowań, co stanowiło 90% ogółu stwierdzonych chorób zakaźnych lub pasożytniczych.
Największą liczbę przypadków stwierdzono wśród pracowników usług leśnych (PKD 02) –
18 przypadków, co stanowi 58% ogólnej liczby stwierdzonych przypadków chorób
zakaźnych lub pasożytniczych. Ponadto w roku 2014 nie stwierdzono żadnego przypadku
zachorowania na WZW typu C i B. Odnotowano natomiast 1 przypadek zachorowania na
gruźlicę.
Ryc. 20 Stwierdzone choroby zakaźne lub pasożytnicze w ogólnej liczbie stwierdzonych
chorób zawodowych w latach 2004 – 2008
6.6. Środki zastępcze
W porównaniu z latami ubiegłymi zwiększa się problem dotyczący wprowadzania do
obrotu środków zastępczych, zwanych potocznie „dopalaczami”. Obrót nimi prowadzony jest
przez Internet, w punktach/sklepach stacjonarnych, a także przez osoby fizyczne, tzw.
dilerów. W toku prowadzonych czynności kontrolnych, w roku 2014, zabezpieczono 23
produkty, co do których zachodziło podejrzenie, że mogą stanowić zagrożenie dla życia i
zdrowia ludzi, w łącznej ilości 1494 sztuk. Przeprowadzone czynności kontrolne skutkowały
wydaniem 5 decyzji nakazujących wstrzymanie wprowadzania do obrotu ww. produktów.
Spośród 23 zabezpieczonych produktów, w roku 2014 przeprowadzono badania
chemiczno – toksykologiczne 15 z nich. Ww. badania wykazały, że 12 produktów spełnia
ustawową definicję środka zastępczego. Stwierdzone substancje psychoaktywne to głównie
163
UR-144 (syntetyczny kanabinoid dodawany do mieszanek roślinnych, który po zażyciu daje
efekty bardzo podobne do tych wywoływanych przez produkty konopi), pentedron oraz 3MMC (syntetyczne katynony, które wykazują działanie psychostymulujące podobne do
działania amfetaminy).
Postępowanie względem podmiotów, w których zabezpieczono środki zastępcze
będzie kontynuowane w roku 2015. W roku 2014, kontynuowano natomiast postępowania
administracyjne rozpoczęte w roku 2013. Postępowania te zakończyły się wydaniem 2 decyzji
nakładających kary pieniężne z tytułu wprowadzania do obrotu środków zastępczych, na
łączną kwotę 40 000 zł.
Wnioski:
1. Hałas jest czynnikiem fizycznym, na który narażona jest największa liczba
pracowników zatrudnionych w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń
i natężeń czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy.
2. Od roku 2008 do najczęściej stwierdzanych chorób zawodowych należą choroby
zakaźne lub pasożytnicze. W roku 2014 stwierdzono 31 przypadków, co stanowi
39% ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych.
3. Problem wprowadzania do obrotu środków zastępczych, popularnie zwanych
„dopalaczami”, stanowi w dalszym ciągu jedno z negatywnych zjawisk jakie
występują na terenie województwa zachodniopomorskiego.
VII.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HIGIENY RADIACYJNEJ
Nadzór w zakresie ochrony radiologicznej na terenie województwa
zachodniopomorskiego sprawowany jest przez Zachodniopomorskiego Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie, który jest organem I instancji w tym
zakresie i prowadzony jest wielotorowo zarówno w odniesieniu do pracowników, osób z
ogółu ludności jak również w zakresie ochrony radiologicznej pacjenta.
W 2014 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego pod nadzorem
Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie
znajdowało się 746 aparatów rentgenowskich (tabela 63) w jednostkach stosujących
promieniowanie jonizujące do celów medycznych przy czym ok. 85% to aparaty z cyfrowym
zapisem obrazów. Większość aparatów została wyprodukowana w latach 2000 – 2014 (93%).
Tab. 63. Liczba aparatów rentgenowskich w województwie zachodniopomorskim.
Przeznaczenie aparatów rentgenowskich
Radiologia zabiegowa
Liczba aparatów rtg
57
Tylko do zdjęć
103
Do zdjęć i prześwietleń
23
Mammografy
23
Stomatologiczne punktowe
402
Stomatologiczne panoramiczne
102
Densytometry
9
Tomografy komputerowe
27
Suma
746
164
W 2014 roku wydano 120 zezwoleń na uruchamianie i stosowanie aparatów rtg do
celów medycznych w tym 110 (91%) to aparaty z cyfrowym zapisem obrazów, ponadto
wydano 95 zezwoleń na uruchomienie pracowni rtg. Liczbę aparatów rentgenowskich, na
które wydano zezwolenia w 2014 roku w zależności od ich przeznaczenia przedstawia tabela
64. Dla porównania podano w tabeli również liczbę aparatów rtg na które wydano zezwolenia
w 2012r. i 2013r.
Tab. 64. Liczba aparatów rentgenowskich, na które wydano zezwolenia w 2014r. oraz w
2012 i 2013r. w zależności od ich przeznaczenia.
Przeznaczenie
aparatów
rentgenowskich
Radiologia
zabiegowa
Tylko do zdjęć
Do zdjęć i
prześwietleń
Mammografy
Stomatologiczne
punktowe
Stomatologiczne
panoramiczne
Densytometry
Tomografy
komputerowe
Suma
Liczba aparatów rtg
na które wydano
zezwolenia w 2014
Liczba aparatów rtg Liczba aparatów rtg
na które wydano na które wydano
zezwolenia w 2013
zezwolenia w 2012
14
8
16
11
12
10
1
0
0
1
3
5
70
38
68
17
13
18
1
0
4
5
8
2
120
82
123
Niezmiernie istotnym elementem dla prowadzonego postępowania diagnostycznego
jest zapewnienie nowoczesnej aparatury rentgenowskiej. Wyeksploatowana aparatura
utrudnia, a niekiedy wręcz uniemożliwia postawienie właściwej diagnozy medycznej i
powoduje otrzymywanie zwiększonych dawek promieniowania, dlatego też jednym z zadań
Państwowej Inspekcji Sanitarnej była ocena jakości aparatury rtg w kontekście ochrony
pacjenta. Przeprowadzone kontrole wykazały, że nie wszystkie stosowane aparaty
rentgenowskie są w pełni sprawne i miały bezpośredni wpływ na naprawę lub wyłączenia z
eksploatacji niesprawnego sprzętu.
W roku 2014 przeprowadzono 182 kontrole w zakresie higieny radiacyjnej. Wydano ogółem
416 decyzji w tym:

120 decyzji zezwalających na stosowanie aparatów rtg,

95 decyzji zezwalających na uruchamianie pracowni rentgenowskich,

25 decyzji wygaszających zezwolenia na stosowanie aparatów rtg oraz pracowni rtg,

37 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości,

1 decyzja o odmowie wydania zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu
badań rentgenodiagnostycznych i zabiegów z radiologii zabiegowej,

1 decyzja - opinia dot. pomieszczeń i urządzeń, niezbędna do uzyskania przez podmiot
wpisu do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą,
165


11 decyzji nie dotyczących naruszeń - zmieniające wcześniej wydane decyzje oraz
umarzające postępowanie,
126 decyzji płatniczych - rachunków zobowiązujących do pokrycia kosztów kontroli.
Wydano 119 opinii dotyczących projektów pracowni RTG oraz wydano 26 opinii dot.
pól elektromagnetycznych m. innymi w zakresie
 zaopiniowania projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,
 stwierdzenia potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko,
 określenia zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia,
 studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
budowy stacji elektroenergetycznych, budowy linii wysokiego napięcia, budowy stacji
bazowej telefonii komórkowej, budowy stacji radarowych i innych.
W razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych, wydawano
decyzje nakazujące usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień w tym również
decyzje z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Podobnie jak w latach ubiegłych do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości
podczas kontroli przeprowadzonych w jednostkach stosujących aparaturę rtg do celów
medycznych było niewykonywanie lub wykonywanie nieregularne testów podstawowych i
specjalistycznych kontroli fizycznych parametrów urządzeń radiologicznych.
Z rygorem natychmiastowej wykonalności wydano 10 decyzji które nakazywały:

zaniechanie stosowania do celów diagnostyki medycznej 6 aparatów rentgenowskich
do czasu usunięcia stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości,

odsunięcia od pracy 8 osób wykonujących badania przy użyciu promieniowania
rentgenowskiego w tym:
o 3 osoby, które nie posiadały orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań
do pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące,
o 6 osób, które nie posiadały certyfikatu potwierdzającego ukończenie szkolenia
z dziedziny ochrony radiologicznej pacjenta,
o 1 osoby, dla której nie prowadzono kontrolnych pomiarów dawek
indywidualnych lub pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy.
Podczas przeprowadzanych kontroli wykonywano również pomiary skuteczności
zastosowanych osłon chroniących przed promieniowaniem jonizującym w pracowniach
rentgenowskich oraz pomiary promieniowania rentgenowskiego na stanowiskach pracy. W
2014r. wykonano pomiary dozymetryczne przy 197 aparatach rentgenowskich. W większości
przypadków osłony przed promieniowaniem jonizującym w pracowniach i gabinetach rtg
były wykonane prawidłowo zgodnie z zatwierdzonymi przez Zachodniopomorskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie projektami osłon.
Na stanowiskach pracy w pracowniach rentgenowskich oraz w otoczeniu pracowni nie
stwierdzano mocy dawek promieniowania jonizującego mogących prowadzić do
przekroczenia dawek granicznych.
W 2014 roku wykonano w ramach nadzoru testy specjalistyczne przy 35 aparatach
rentgenowskich (28 aparatach rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych i
7 aparatach rentgenowskich do zdjęć).
W wyniku powyższych pomiarów stwierdzono niedopuszczalne wartości fizycznych
parametrów w aparacie:
166
 do zdjęć wewnątrzustnych typu ESX firmy Vetach, stosowanego w gabinecie
stomatologicznym w Białogardzie,
 do zdjęć typu Duo Diagnost firmy Philips, stosowanego w Szpitalu w Dębnie Sp. z
o.o. w Dębnie.
W 2014 roku wykonano w ramach działalności nadzorowej pomiary natężenia pola
elektromagnetycznego dla potrzeb bezpieczeństwa i higieny pracy wokół 48 urządzeń. W
wyniku przeprowadzonych pomiarów stwierdzono, iż przy urządzeniach wytwarzających pola
elektromagnetyczne stanowiska pracy znajdują się głównie w strefie pośredniej i bezpiecznej.
Strefy zagrożenia występowały przy urządzeniach do elektrochirurgii na stanowiskach lekarza
operatora / lekarza asystenta. Wartości wskaźników ekspozycji (W) na stanowiskach pracy
nie przekraczały wartości 0,5 (W < 0,5) a czas przebywania pracowników w strefie
zagrożenia nie przekraczał czasu dopuszczalnego.
W 2014 roku rozpatrzono 10 wniosków (3 wnioski dot. promieniowania jonizującego
i 7 dot. promieniowania niejonizującego) - interwencji od ludności obawiającej się wpływu na
zdrowie promieniowania elektromagnetycznego oraz od Starostwa w Policach i
Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
Wnioski w zakresie promieniowania jonizującego dotyczyły:
1) stosowania aparatu rentgenowskiego w szpitalu bez wymaganego zezwolenia wniosek niezasadny,
2) obawy o zdrowie osób mieszkających w sąsiedztwie pracowni rentgenowskiej wniosek niezasadny,
3) niewłaściwych warunków opisywania zdjęć rentgenowskich (wniosek w tej części
bezzasadny) i bezpieczeństwa danych osobowych pacjentów – wniosek wg
właściwości przekazano do Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w
Szczecinie.
Wnioski w zakresie promieniowania niejonizującego dotyczyły przeprowadzenia pomiarów.
Pomiary wykonano w pięciu przypadkach. W dwóch przypadkach interwencje były zasadne,
albowiem stwierdzono, że nie zostały dotrzymane dopuszczalne wartości pola
elektromagnetycznego, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30
października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku oraz sposobu sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz.
1883), tj. na wieży widokowej w sąsiedztwie anten stacji bazowej telefonii komórkowej
(postępowanie administracyjne prowadzi Prezydent Miasta w Koszalinie) oraz na dachu w
pobliżu anten stacji bazowej telefonii komórkowej (dach został zabezpieczony przed
dostępem osób).
W 2014 r. na terenie województwa zachodniopomorskiego nie wystąpiło zdarzenie
radiacyjne oraz nie zaistniało podejrzenie zajścia zdarzenia radiacyjnego.
W 2014 roku Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie w
ramach działania podstawnej placówki pomiarów skażeń wykonała badania w kierunku
zawartości izotopów cezu 137 w 50, próbkach, zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa
Państwowej Agencji Atomistyki w Warszawie harmonogramem pobierania próbek do
pomiaru zawartości izotopów cezu w produktach żywnościowych, wodzie wodociągowej i
powierzchniowej oraz paszach jak również w ramach monitoringu żywności.
Nie zakwestionowano żadnej próbki.
167
W 2014 r. na terenie województwa zachodniopomorskiego nie wystąpiło zdarzenie
radiacyjne oraz nie zaistniało podejrzenie zajścia zdarzenia radiacyjnego.
Podsumowanie
1. W 2014 roku pod nadzorem Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 746 aparatów rentgenowskich w
jednostkach stosujących promieniowanie jonizujące do celów medycznych przy czym
ok. 85% to aparaty z cyfrowym zapisem obrazów.
2. W woj. zachodniopomorskim w roku 2014 oddano do użytkowania 120 aparatów
rentgenowskich w tym 5 tomografów komputerowych. Aparaty stomatologiczne
stanowią ponad 72% aparatów oddanych do użytkowania.
3. Przeprowadzone kontrole wykazały, że w wielu jednostkach stosujących aparaturę
rentgenowską do celów medycznych nie są wykonywane testy kontroli fizycznych
parametrów aparatury radiologicznej - wydano 5 decyzji wstrzymujących stosowanie
6 aparatów rtg za brak testów lub nieprawidłowe parametry aparatów.
4. Przeprowadzone kontrole wykazały, że w niektórych jednostkach badania wykonują
osoby które nie posiadają certyfikatu z przeszkolenia w zakresie ochrony
radiologicznej pacjenta, nie posiadają orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań
do pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące lub nie są prowadzone kontrolne
pomiary dawek indywidualnych lub pomiary dozymetrycznych w środowisku pracy –
wydano 7 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności dotyczących odsunięcia
od pracy 8 osób wykonujących badania przy użyciu promieniowania
rentgenowskiego.
5. Na stanowiskach pracy w pracowniach rentgenowskich oraz w otoczeniu pracowni nie
6. W zakładach pracy, w których wykonano pomiary natężenia pola
elektromagnetycznego nie stwierdzono nadmiernego lub niebezpiecznego narażenia
na pola elektromagnetyczne.
7. W 2014r. nie odnotowano zdarzeń radiacyjnych na terenie województwa
VIII. WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH
OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH ORAZ WARUNKI POBYTU DZIECI I
MŁODZIEŻY W TYCH PLACÓWKACH
8.1. Informacje wstępne
W 2014r. Państwowa Inspekcja Sanitarna obejmowała nadzorem 2726 szkół, placówek
oświatowo – wychowawczych, szkół wyższych oraz placówek wypoczynku i rekreacji
spośród 4 992 ujętych w ewidencji (Ryc. 21), w liczbie tej:
 78 żłobków i klubów dziecięcych,
 495 przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego w tym: 33 funkcjonujące
w zespołach szkół,
 413 szkół podstawowych w tym 104 funkcjonujące w zespołach szkół,
 223 gimnazja w tym 112 funkcjonujących w zespołach szkół,
 56 liceów ogólnokształcących w tym 41 w zespołach szkół,
 68 ponadgimnazjalnych szkół zawodowych w tym 52 funkcjonujące w zespołach szkół,
 15 szkół specjalnych w tym 14 w zespołach szkół,
168









15 szkół policealnych w tym 1 w zespole szkół,
159 zespołów szkół,
15 placówek kształcenia ustawicznego w tym: 4 warsztaty samodzielne, 4 funkcjonujące
w zespołach szkół, 11 centrów szkolenia zawodowego,
23 szkoły wyższe funkcjonujące w 119 obiektach,
70 placówek z pobytem całodobowym ( 24 domy studenckie, 19 burs i internatów,
7 młodzieżowych ośrodków wychowawczych, 10 młodzieżowych ośrodków socjoterapii,
23 specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, 9 placówek z pobytem całodobowym, 1 z
dziennym i całodobowym, 9 innych ),
312 placówek opiekuńczo – wychowawczych wsparcia dziennego,
115 placówek wychowania pozaszkolnego,
26 placówek rekreacyjnych,
8 innych.
W 1734 skontrolowanych placówkach stałych uczyło się lub przebywało – 394 395 dzieci
i młodzieży oraz studentów.
W okresie ferii zimowych oraz wakacji letnich w 992 skontrolowanych placówkach
wypoczynku dla dzieci i młodzieży na terenie województwa zachodniopomorskiego
wypoczywało łącznie 50 117 uczestników ( 132 554 w ewidencji ).
Ryc.21. Liczba szkół i placówek oświatowo – wychowawczych skontrolowanych przez
PIS w 2014 r.
Liczba szkół i placówek oświatowo
- wychowawczych skontrolowanych przez PIS w 2014r.
złobkii klubydziecięce
0%
1%
0%
1%
0%
5%
4%
0%
przedszkola
szkoływszystkich typów
15%
24%
zespołyszkół
4%
8%
placówkizpobytem
całodobowym
39%
placówkiopiekuńczo
wychowawcze wsparcia
dziennego
placówkiwychowania
pozaszkolnego
placówkirekreacyjne
8.2. Funkcjonalność budynków
Wszystkie skontrolowane szkoły i placówki oświatowe zlokalizowane są w budynkach
spełniających wymagania w zakresie funkcjonalności określone dla obiektów użyteczności
publicznej przeznaczonych na stały lub czasowy pobyt ludzi.
169
8.3. Stan techniczny oraz sanitarny budynków
W ramach prowadzonego nadzoru nad szkołami, placówkami oświatowymi oraz
wypoczynku pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej przeprowadzili 3727 kontroli (w
tym w placówkach: stałych – 2712, sezonowych – 1013 ) w trakcie których ocenie poddano –
77% placówek stałych oraz 36% sezonowych.
Wyniki kontroli wykazują tendencję systematycznej poprawy zarówno infrastruktury jak i
stanu sanitarno - technicznego szkół i placówek, pomimo nie zapewnienia przez organy
prowadzące środków finansowych na pełną realizację potrzeb remontowych.
W 2014r. przeprowadzono remonty generalne całych obiektów w 15 szkołach i
placówkach (17 w 2013r.), modernizacje bloków sportowych w 5 (9 w 2013r. ) oraz
modernizacje 11 bloków żywienia (6 w 2013r.).
Do użytku oddano 11 nowych obiektów sportowych (4 w 2013r.) oraz 11 nowych bloków
żywieniowych (26 w 2013r.).
Ponadto w placówkach nadzorowanych w 2014 r. następowały zmiany organizacyjne:
 oddano 71 obiektów oświatowych w nowych obiektach w tym: 15 żłobków/klubów
dziecięcych, 20 przedszkoli/oddziałów przedszkolnych, 1 szkołę podstawową, 1 wyższą
uczelnię oraz 33 innych placówek tj. świetlic wiejskich, środowiskowych ognisk
wychowawczych,
 w obiektach istniejących oddano 90 nowych placówek w tym: 15 żłobków/klubów
dziecięcych, 21 przedszkoli/oddziałów przedszkolnych, 4 szkoły podstawowe, 3 licea, 2
technika, 1 zespół szkół, 1 szkołę wyższą, oraz 43 inne placówki tj. świetlice wiejskie,
policealne szkoły prywatne, ośrodki szkolenia, środowiskowe ogniska wychowawcze,
 10 placówek istniejących przeniesiono do nowych obiektów lub rozbudowano bazę
dydaktyczną, w tym: 3 żłobki, 2 przedszkola, 3 szkoły podstawowe 1 gimnazjum oraz 1
w grupie pozostałych placówek,
 zlikwidowano 47 placówek oświatowych w tym: 2 żłobki, 8 przedszkoli, 4 szkoły
podstawowe, 1 gimnazjum, 1 technikum, 1 zespół szkół, 2 wyższe szkoły i 28 innych
placówek tj. środowiskowych ognisk wychowawczych, świetlic wiejskich, placówek
opiekuńczo - wychowawczych wsparcia dziennego, świetlic środowiskowych, placówek
pracy pozaszkolnej, szkołę policealną, dom kultury, niepubliczny ośrodek rehabilitacyjno
- edukacyjno-wychowawczy.
W związku ze stwierdzonymi podczas prowadzonych kontroli sanitarnych naruszeniami
przepisów bezpieczeństwa sanitarnego i higieny wydano 496 decyzji administracyjnych.
Podstawą wydania decyzji administracyjnych najczęściej były nieprawidłowości polegające
na niespełnieniu wymagań technicznych i sanitarnych określonych w obowiązujących
przepisach przez obiekty i pomieszczenia w których odbywa się nauka lub pobytu dzieci i
młodzieży. W szczególności dotyczyło to:
 sal lekcyjnych i innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży tj. ścian i sufitów oraz
powierzchni podłogowych – 108,
 ciągów komunikacyjnych w budynkach oświatowych tj. powierzchni podłogowych,
nawierzchni schodów, zabezpieczeń kaloryferów i/lub szatni – 77,
 złego stanu technicznego bloku żywienia - 61,
 stanu sanitarno – higienicznego pomieszczeń sanitarnych, w tym: sprawności technicznej
armatury sanitarnej, wyposażenia w środki higieniczne - 57,
 dostosowania mebli do wzrostu uczniów, zapewnienia certyfikowanych mebli i sprzętu
sportowego - 31,
 warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego – 31,
 jakości wody pitnej – 26,
170














stanu sanitarno – technicznego dróg, dojścia i ogrodzenia - 26,
planów lekcji – 15,
złego stanu sanitarnego bloku żywienia – 14,
braku procedur HACCP – 11,
postępowania z odpadami – 9,
placów zabaw/rekreacyjnych/boisk sportowych – 8,
jakości wody w basenach -7,
systemu I pomocy ( apteczki, instrukcje itd. ) - 5,
nieprzestrzegania GHP i GMP – 5,
gabinetów profilaktyki i pomocy przedlekarskiej – 4,
pracowni komputerowych oraz innych pracowni zawodowych - 3,
badań do celów sanitarno – epidemiologicznych – 3,
jakości wody w kąpieliskach – 2,
innych tj.: zapewnienia bieżącej ciepłej wody we wszystkich umywalkach, właściwego
oświetlenia zgodnego z PN, zapewnienia standardów dostępności do urządzeń
sanitarnych, stanu stolarki okiennej i drzwiowej, podłogi, ścian i sufitów w pokojach
mieszkalnych, braku wentylacji grawitacyjnej w pokojach mieszkalnych i salach
lekcyjnych, braku wentylacji mechanicznej w pomieszczeniach sanitarnych, stanu
sanitarnego i technicznego pływalni, nie prowadzenia zabiegów uzdatniania wody, braku
wydzielenia miejsca lub pomieszczenia na sprzęt porządkowy, stanu sanitarno –
technicznego pralni w placówkach, stanu sanitarnego środków transportu,
przechowywania żywności – 58.
Ponadto skierowano 172 wystąpienia pokontrolne do organów prowadzących placówki,
dotyczących nieprawidłowości stwierdzonych podczas prowadzonych kontroli w zakresie
przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne dotyczące
higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych
placówkach oświatowo – wychowawczych oraz higieny procesów nauczania.
Zgodnie z uzasadnionymi i udokumentowanymi wnioskami stron ( dyrektorów
placówek/organów prowadzących ) zmieniono terminy wykonania nałożonych obowiązków
w 271 decyzjach administracyjnych. Jako główne przyczyny podawano:
 nie zapewnienie przez organy prowadzące środków finansowych na pełną realizację
obowiązków decyzji,
 ustalone przez organy założycielskie harmonogramy prac remontowych na dany rok,
zaplanowane prace termo modernizacyjne, rozbudowy placówek,
 nieprzewidziane sytuacje, które wymagają podjęcia priorytetowych działań niezgodnych
z ustalonymi wcześniej harmonogramami,
 szeroki zakres prowadzonych robót.
W 2014r. zostały wyegzekwowane obowiązki nałożone w 239 decyzjach
administracyjnymi, w tym 147 z lat ubiegłych. Dalszą poprawę stanu technicznego obiektów
oświatowych uzyskano w zakresie:
 poprawy tygodniowego rozkładu zajęć lekcyjnych w zakresie jego równomierności,
 warunków sanitarno – technicznych całych obiektów po przeprowadzonych remontach
kapitalnych, termomodernizacjach,
 przebudowy i rozbudowy istniejącej bazy,
 poprawy stanu sanitarnego, estetyki sal lekcyjnych oraz innych pomieszczeń, w tym
sanitarnych (wyremontowano piony sanitarne, położono nową glazurę, terakotę,
odmalowano ściany i sufity, położono nawierzchnie podłogowe, wymieniono armaturę
sanitarną),
171
 poprawy ścian, sufitów, powierzchni podłogowych, wymiany tapczanów w pokojach
mieszkalnych w bursach i internatach,
 poprawy stanu sanitarno – technicznego ciągów komunikacyjnych, klatek schodowych
( ścian i sufitów, powierzchni podłogowych ),
 poprawy stanu technicznego stolarki okiennej i drzwiowej w salach dydaktycznych,
pokojach internackich oraz w ciągach komunikacyjnych,
 zainstalowania wentylacji mechanicznej w pomieszczeniach sanitarnych, odsłonięcia
wentylacji grawitacyjnej w salach lekcyjnych,
 wymiany instalacji centralnego ogrzewania oraz zapewnienie osłon na grzejnikach,
 infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego (w tym oddanie do użytku
nowych boisk, poprawy stanu technicznego boisk i terenów rekreacyjnych, wymiany
powierzchni podłogowych sal gimnastycznych oraz modernizacji zaplecza sanitarno higienicznego),
 poprawy oświetlenia sztucznego w salach lekcyjnych i pomieszczeniach oraz stanu
technicznego punktów świetlnych (wymieniana instalacji elektrycznej),
 poprawy warunków do utrzymania higieny osobistej w przedszkolach i szkołach, w tym
zapewnienia bieżącej ciepłej wody we wszystkich umywalkach,
 zapewnienia szatni lub miejsc do przechowywania odzieży wierzchniej,
 poprawy warunków sanitarno – technicznych w warsztatach szkolnych ( ścian, sufitów,
posadzek, warunków socjalnych dla uczniów ),
 zabezpieczenia szlaków komunikacyjnych wokół budynków ( nawierzchni, ogrodzenia).


Wyniki kontroli wykazują tendencję stałej i systematycznej poprawy zarówno w zakresie:
infrastruktury oraz stanu sanitarno - technicznego szkół i placówek jak i
równomierności tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych.
8.4. Wodociągi i kanalizacja w placówkach oświatowo – wychowawczych
W liczbie 1734 skontrolowanych szkół i placówek:
 1731 podłączonych jest do wodociągu miejskiego/gminnego,
 3 posiada własne ujęcia,
 1547 podłączonych jest do sieci kanalizacyjnej centralnej miejskiej/gminnej.
 187 nie posiada podłączenia do sieci kanalizacyjnej w tym: 176 szkół i placówek
oświatowych nieczystości ciekłe z instalacji sanitarnej odprowadza do bezodpływowych
zbiorników w ziemi czyli tzw. szamb natomiast 11 do własnych oczyszczalni ścieków np.
Szkoła Podstawowa w Jesionowie, Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy
w Nowielinie, Niepubliczne Przedszkole Specjalne „Puchatek” w Nowielinie.
Do centralnego systemu kanalizacyjnego systematycznie podłączane są kolejne placówki
np: Punkt Przedszkolny w Starych Brynkach, Szkoła Podstawowa w Brwicach, Świetlica
Środowiskowa w Brwicach, Świetlica Środowiskowa w Krajniku, Świetlica Środowiskowa w
Krzypnicy, Świetlica Środowiskowa w Starych Brynkach.
Główną przyczyną funkcjonowania placówek bez kanalizacji jest brak środków
finansowych przeznaczonych na ten cel. Budowa systemów kanalizacyjnych w istniejącej
sytuacji budżetowej samorządów, jest inwestycją trudną do zrealizowania ze względu na ich
wysoki koszt. Problem ten dotyczy szczególnie małych miejscowości i wsi na terenie
województwa zachodniopomorskiego. Innym powodem dla którego placówki oświatowe nie
posiadają podłączenia do kanalizacji centralnej jest jej brak w całej miejscowości lub na
dużym terenie sąsiadującym ze szkołą lub inną placówką oświatowo-wychowawczą. W
172
konsekwencji, w takim przypadku koszty przyłączenia są bardzo wysokie, ponieważ
obejmują skanalizowanie dużego obszaru a nie tylko pojedynczego obiektu. W niektórych
miejscowościach gdzie dominuje luźna zabudowa, budowa kanalizacji okazuje się
nieopłacalna i w związku z tym samorządy pozostawiają system, w którym ścieki
magazynowane są w zbiornikach bezodpływowych i wywożone do oczyszczalni.
Dzieci i młodzież w skontrolowanych szkołach i placówkach korzysta z sanitariatów
zlokalizowanych w placówkach, poza Świetlicą Środowiskową w Gawrońcu w której dzieci i
młodzież korzystają z ustępu zewnętrznego ( w sąsiadującej placówce ), zapewniających
prawidłowe standardy dostępności do urządzeń sanitarnych poza Przedszkolem Miejskim w
Karlinie, Zespołem Szkół w Lubczynie, ZS w Gościnie, Prywatnym Centrum Edukacyjnym w
Białogardzie, Szkole Podstawowej w Parlinie, Środowiskowym Ognisku Wychowawczym w
Trzebuszu.
W 1734 skontrolowanych szkołach i placówkach ocenie poddano warunki do utrzymania
higieny osobistej dla uczniów ( Tab. 65.). 1661 zapewniło prawidłowe tj. takie w których
dzieci i młodzież mają dostęp do bieżącej ciepłej wody, mydła w dozownikach, suszarek do
rąk lub ręczników jednorazowych, papieru toaletowego w kabinach wc. Pomieszczenia
sanitarne i armatura sanitarna utrzymane są we właściwym stanie sanitarno – higienicznym
oraz technicznym.
Niewłaściwe warunki do utrzymania higieny osobistej stwierdzono w 73 szkołach i
placówkach i dotyczyły głównie w:
 61 - niewłaściwego stanu technicznego w pomieszczeniach sanitarnych,
 13 - braku bieżącej ciepłej wody przy wszystkich umywalkach dla dzieci i młodzieży,
 2 - braku wyposażenia w środki higieny osobistej,
 2 - zaniedbania czystości i porządku.
W stosunku do 51 placówek prowadzone jest postępowanie administracyjne natomiast w
4 wydano zalecenia pokontrolne, 6 osób ukarano mandatami karnymi na łączną sumę 1500 z
173
Tab. 65. Warunki do utrzymania higieny osobistej w szkołach
LICZBA PLACÓWEK
skontrolowanych, w których stwierdzono
w których w wyniku kontroli, w
zakresie warunków do utrzymania
higieny osobistej
wydano zalecenia
pokontrolne
2
2
61
51
4
6
8.5. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
Stan infrastruktury do realizacji zajęć z wychowania fizycznego w 648 skontrolowanych
szkołach na terenie woj. zachodniopomorskiego jest bardzo zróżnicowany:
 12 szkół posiadało jedynie salę gimnastyczną,
 28 jedynie salę zastępczą lub rekreacyjną,
 31 jedynie boisko sportowe,
 55 salę gimnastyczną wraz z boiskiem,
 79 salę zastępczą/ rekreacyjną z boiskiem,
 15 salę gimnastyczną i salę zastępczą /rekreacyjną z boiskiem,
 3 salę gimnastyczną i salę zastępczą /rekreacyjną bez boiska,
 310 posiada szkolny zespół sportowy z boiskiem,
 31 posiadaja szkolny zespół sportowy bez boiska,
 84 placówki nie posiadają infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego,
 29 niezależnie od posiadanej infrastruktury zajęcia z wychowania fizycznego prowadzi
na korytarzach,
 233 szkoły korzystają z infrastruktury do prowadzenia zajęć z wf poza placówką ( sal
gimnastycznych, hal sportowych, siłowni, fitness, klubu, innej sali specjalistycznej).
Rezultatem prowadzonej działalności kontrolno - nadzorowej było wydanie nakazów
w decyzjach administracyjnych dotyczących głównie:
 zapewnienia prawidłowego stanu sanitarno – technicznego nawierzchni boisk do gier
sportowych oraz placów rekreacyjnych,
 zapewnienia prawidłowego stanu sanitarno – technicznego i funkcjonalności sal
gimnastycznych wraz z zapleczem ( renowacja nawierzchni parkietowych, stolarki
okiennej i drzwiowej, wymiana oświetlenia, odnowienie ścian i sufitów, poprawy stanu
sanitarno – technicznego pomieszczeń sanitarnych, wykonanie lub doprowadzenie do
prawidłowego stanu sanitarno - technicznego wentylacji w pomieszczeniach zaplecza jak
również w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych przy sali gimnastycznej oraz
szatniach).
Pomimo stałej poprawy bazy sportowej do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego
w szkołach ( modernizacje istniejącej infrastruktury oraz oddawanie nowej ) warunki do
utrzymania higieny po przeprowadzonych zajęciach oraz możliwości korzystania z nich nie są
satysfakcjonujące:
174
kwota
wydano decyzje
administracyjne
13
nałożono
mandaty karne
liczba
niewłaściwy
stan techniczny
73
zaniedbania
czystości i
porządku
1661
brak wyposażenia
w środki higieny
osobistej
1734
brak bieżącej
ciepłej wody
2257
w tym
ogółem
właściwe warunki do
utrzymania higieny
osobistej*
2014
skontrolowanych
Rok
w ewidencji
niewłaściwe warunki do utrzymania higieny osobistej
1500
 jedynie w 13 szkołach wszystkich typów zawsze po zajęciach uczniowie korzystają z
natrysków funkcjonujących przy salach gimnastycznych,
 w 54 korzystają sporadycznie,
 196 jedynie po dodatkowych zajęciach sportowych,
 66 są nieużywane,
 12 nieczynne.
310
31
13
54
196
66
12
Korzystanie z infrastruktury poza placówką
3
nieczynne
tylko po
dodatkowych
zajęciach
sportowych
15
nie używane
sporadycznie po
zajęciach WF
używane
zawsze po
zajęciach WF
79
czynne, z bieżącą ciepłą wodą
bez boiska
31
szkolny zespół
sportowy**
z boiskiem
28
natryskownie
bez boiska
boisko(a) sportowe
12
salę(e)
gimnasty
czną (e) i
salę(e)
zastępczą(e)
/
rekreacyjną
(e) *
z boiskiem
salę (e) zastępczą (e) / rekreacyjną (e) *
z boiskiem
55
z
salę(e) gimnastyczną(e)
boiskiem
salę(e) zastępczą(e) /
rekreacyjną(e) *
Liczba placówek skontrolowanych
648
tylko
salę(e) gimnastyczną(e)
2014
Lata
liczba placówek posiadających:
Liczba placówek, w których niezależnie od
posiadanej infrastruktury zajęcia WF prowadzi się
na korytarzach ****
POSIADANIE INFRASTRUKTURY DO PROWADZENIA ZAJĘĆ WF
Liczba placówek nieposiadających infrastruktury do
prowadzenia zająć z wf
Tab. 66. Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach
84
29
233
Oceniono również posiadanie przez szkoły i placówki sprzętu sportowego z
certyfikatami ( zakupionego po 1997r.). Systematycznie zwiększa się liczba szkół i placówek
które wyposażono w nowy sprzęt sportowy odpowiadający wymogom norm i
udokumentowany certyfikatami i tak na 1046 skontrolowanych szkól i placówek:
 104 placówki posiada do 25% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
 84 placówki posiada do 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
 171 placówek posiada powyżej 50% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
 601 placówek posiada 100% urządzeń i sprzętu sportowego z certyfikatami,
 84 placówki nie posiadają certyfikatów na urządzenia i sprzęt sportowy.
Dyrektorzy szkół i placówek oświatowo-wychowawczych, które nie posiadają zaplecza
sportowego i sprzętu, zapewniają uczniom korzystanie ze sprzętu sportowego z certyfikatami
w obiektach, które taki sprzęt zapewniają. Zajęcia odbywają się w innych placówkach
oświatowych, wynajętych salach gimnastycznych, boiskach sportowych typu "Orlik" i innych
obiektach sportowych.
Przy szkołach i placówkach funkcjonują place zabaw, tereny rekreacyjne, tereny
sportowe, w tym:
 przy 1051 - plac zabaw/teren rekreacyjny, na terenie 3 stwierdzono niewystarczającą
ochronę przed zanieczyszczeniami,
 przy 172 – teren sportowy,
175
 przy 694 plac zabaw/ i lub teren rekreacyjny oraz teren sportowy, na terenie 2 stwierdzono
niewystarczającą ochronę przed zanieczyszczeniami.
Na zapewnienie właściwej ochrony przed zanieczyszczeniami odchodami zwierząt placów
zabaw, terenów rekreacyjnych, terenów sportowych wydano zalecenia oraz 2 decyzje
administracyjne, wszystkie zostały wyegzekwowane w 2014r.
8.6 Ergonomia w placówkach nauczania i wychowania
W 2014r. w ramach podejmowanych działań mających na celu zapewnienie
bezpieczeństwa zdrowotnego dzieciom i młodzieży w szkołach i placówkach pracownicy
Państwowej Inspekcji Sanitarnej skontrolowali na zgodność z wymaganiami ergonomii
dostosowanie mebli do wzrostu uczniów ( Tab. 67.).
Tab. 67. Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów
DOSTOSOWANIE MEBLI SZKOLNYCH/PRZEDSZKOLNYCH DO WZROSTU
UCZNIÓW/PRZEDSZKOLAKÓW
LATA
2014
Oceniono dostosowanie mebli do wzrostu uczniów
Stwierdzono niewłaściwe
liczba
skontrolowanych
placówek
liczba
ocenionych
oddziałów
liczba
ocenionych
stanowisk
w ilu placówkach
w ilu oddziałach
ile stanowisk
791
3709
60337
15
29
293
Badaniami objęto 791 placówek, w tym: 359 przedszkoli, 256 szkół podstawowych, 86
gimnazjów oraz 90 zespołów szkół. W skontrolowanych placówkach oceniono 60337
stanowisk pracy dzieci i młodzieży, w liczbie tej: 293 badanych korzystało z mebli
niedostosowanych do wzrostu, najwięcej w gimnazjach – 132, przedszkolach – 84, zespołach
szkół – 77. W stosunku do placówek, w których stwierdzono nieprawidłowości wydano
zalecenia pokontrolne oraz 31 decyzji administracyjnych.
Dodatkowym utrudnieniem w procesie zapewnienia uczniom odpowiednich mebli jest
system klas-pracowni, w tym pracowni komputerowych – z tych samych krzeseł korzystają
uczniowie różnych grup wiekowych. Wśród przyczyn wymienić należy także wyposażenie
placówek w meble starego typu, z brakiem możliwości regulacji oraz brak stałych sal
lekcyjnych przyporządkowanych danym klasom, szczególnie w Zespołach Szkół gdzie
funkcjonuje np. szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum ogólnokształcące.
W roku 2014 skontrolowano łącznie 1080 szkół i placówek oświatowo-wychowawczych
w zakresie obowiązujących wymagań dotyczących mebli szkolnych i przedszkolnych w
liczbie tej:
 64 placówki posiadały do 25% mebli z certyfikatami,
 79 placówek posiadało 50 % mebli z certyfikatami,
 265 placówek posiadało powyżej 50% mebli z certyfikatami,
 645 placówek posiadało 100% mebli z certyfikatami,
 27 placówek nadal posiada nadal meble bez certyfikatów.
Wszystkie meble z których korzystają dzieci i młodzież znajdują się w dobrym stanie
technicznym.
Aby zapobiegać dysfunkcjom układu ruchu między innymi z powodu noszenia zbyt
ciężkich tornistrów/plecaków szkoły mają obowiązek zapewnienia uczniom miejsca na
pozostawienie części podręczników i przyborów szkolnych. W 754 skontrolowanych
176
placówkach, 749 zapewniło warunki zgodne z rozporządzeniem MEN, natomiast 636
zapewniły warunki wszystkim uczniom.
8.7. Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych
W 2014r. Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadziła również nadzór nad higieną
procesów nauczania. Pracownicy PIS dokonali analiz tygodniowych rozkładów zajęć
lekcyjnych pod kątem ich równomierności w 551 szkołach - 5172 oddziałach . Wyniki analiz
przedstawiono w poniższej tabeli 68.
Tab. 68.Wyniki przeprowadzonych analiz tygodniowych rozkładów lekcyjnych
OCENA ROZKŁADÓW LEKCJI
LATA
2014
Liczba skontrolowanych
szkół
Liczba skontrolowanych
oddziałów
551
5 172
Stwierdzono niewłaściwe
w ilu szkołach
w ilu oddziałach
11
105
W 11 szkołach ( w 105 oddziałach ) tygodniowe rozkłady zajęć dydaktyczno –
wychowawczych nie zapewniały równomierności obciążenia uczniów zajęciami w
poszczególnych dniach tygodnia. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w zespołach szkół
- 5 w 68 oddziałach. Nierównomierny rozkład zajęć odnotowano również w 4 szkołach
podstawowych ( 29 oddziałów), 2 gimnazjach ( 14 oddziałów ) oraz 2 gimnazjach ( 8
oddziałach ). Nie stwierdzono nieprawidłowości w ocenionych szkołach ponadgimnazjalnych.
Jako nieprawidłową oceniono różnicę pomiędzy poszczególnymi dniami tygodnia
większą niż 1 godzina. W związku z tym korygowano nieprawidłowości na bieżąco,
wydawano zalecenia dostosowania tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych do
obowiązujących przepisów oraz wydano 15 decyzji administracyjnych.
Dyrektorzy szkół jako przyczyny występujących nieprawidłowości przy opracowaniu
tygodniowych rozkładów lekcyjnych podają:










duże szkoły oraz zespoły w których funkcjonują rożne typy szkół – szkoły podstawowe,
gimnazja, licea ogólnokształcące lub/i szkoły zawodowe,
obowiązująca podstawa programowa,
konieczność pracy w grupach językowych, informatycznych i na wychowaniu fizycznym,
w klasach profilowanych łączenie przedmiotów w bloki wynika z metodyki nauczania,
polityka oszczędnościowa gmin zakładająca likwidację małych placówek ze względu na
trudności w ich utrzymaniu (jeden autobus dowozi dzieci z kilku miejscowości),
dojazdy dzieci do szkoły tj. uczniowie podlegający rejonizacji placówek oświatowych
dojeżdżają liniami PKS, liniami zamkniętymi PKS oraz „gimbusami”,
dostosowanie rozkładów lekcji do jazdy liniowych środków transportu,
zbyt dużą liczbę oddziałów w stosunku do zbyt małej liczby sal dydaktycznych
w placówce i konieczność dostosowania do posiadanych warunków lokalowych,
konieczność zatrudniania nauczycieli dochodzących lub dojeżdżających (nauczyciele
pracują w 2 lub więcej szkołach),
funkcjonowanie 2 lub kilku szkół w jednym budynku tj. posiadających wspólną
infrastrukturę do zajęć z wychowania fizycznego oraz wspólne sale lekcyjne,
177

w szkołach o specjalistycznym profilu np.: szkoły sportowe, szkoły zawodowe
uwzględniono w planie okienka na dojazd na hale, baseny lub miejsca praktyk.
8.8. Substancje chemiczne i ich mieszaniny w szkolnych pracowniach chemicznych
W 2014 roku spośród 625 skontrolowanych szkół 140 posiadało substancje chemiczne i
ich mieszaniny w tym:
 75 gimnazjów,
 57 zespołów szkół,
 7 liceów ogólnokształcących,
 1 szkoła policealna.
Wszystkie poza 1 zespołem szkół posiadały zgodne z obowiązującymi przepisami:
aktualne spisy będących na stanie substancji chemicznych i ich mieszanin, wymagane karty
charakterystyk, zostały oznakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami, były prawidłowo
przechowywane w zamkniętych pomieszczeniach. Wydano 1 decyzję administracyjną.
8.9. Wypoczynek dzieci i młodzieży
W roku 2014 w woj. zachodniopomorskim zorganizowano 2735 ( 2754 w 2013r. ) form
wypoczynku dla dzieci i młodzieży, w tym:
w ramach wypoczynku zimowego - 195:
 75 odbyło się w obiektach całorocznych świadczących usługi hotelarskie,
 9 w obiektach sezonowych,
 111 w miejscu zamieszkania,
w ramach wypoczynku letniego - 2540:
 1 679 odbyło się w obiektach całorocznych świadczących usługi hotelarskie,
 457 w obiektach sezonowych,
 165 na obozach pod namiotami,
 239 w miejscu zamieszkania.
Łącznie wypoczywało w nich 132 431 dzieci i młodzieży.
W ramach nadzoru nad wypoczynkiem skontrolowano 992 placówki (tj. 36,3% będących
pod nadzorem). Przeprowadzono w nich 1013 kontroli sanitarnych. W liczbie tej wspólnie z
przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Kuratorium Oświaty, Straży Miejskiej
przeprowadzono - 71 kontroli.
W okresie wakacji letnich oraz ferii zimowych do Państwowej Inspekcji Sanitarnej
zgłoszono 28 ( 23 w 2013r. ) interwencji w liczbie tej 9 ( 9 w 2013r. ) uzasadnionych, które
dotyczyły:
 niedrożnej kanalizacji w pionie kanalizacyjnym w OW w którym wypoczywały dzieci,
 zagęszczenia i brudu w pokojach, niespełnienia standardów dostępności do urządzeń
sanitarnych,
 zawilgocenia w pokojach uczestników wypoczynku,
 niewłaściwego stanu techniczno-sanitarnego pokoi,
 niezapewnienie właściwych warunków sanitarnych w pokoju uczestników wypoczynku
na obozie tanecznym,
 niezapewnienia właściwych warunków wypoczynku na obozie, zakwaterowania czwórki
dzieci 10 letnich w domkach kempingowych, bez łazienki w odległości 100 m od
ogólnodostępnych pomieszczeń higieniczno - sanitarnych ( uciążliwość i brak
bezpieczeństwa szczególnie w nocy), zbyt mała powierzchnia pokoi uczestników
wypoczynku,
178


nieprzyjemnego zapachu w łazience,
złych warunków sanitarno-bytowych brudu, robactwa, zdewastowanych pokoi na
obozie sportowym,
 niewłaściwej opieki nad dziećmi oraz korzystania z posiłków sporządzanych przez osobę
nieuprawnioną, złego stanu sanitarnego pomieszczeń w tym sanitarnych ( brak
wentylacji ) wypoczynku zorganizowanego przez Uczniowski Klub Sportowy.
We wszystkich placówkach wyegzekwowano prawidłowy stan sanitarno – higieniczny.
Spośród wszystkich skontrolowanych placówek 21 ( 22 w 2013r. ) nie zapewniło
właściwych warunków sanitarno-higienicznych, w tym w 10 stwierdzono brak aktualnej
dokumentacji medycznej personelu.
Winnych zaniedbań ukarano 12 mandatami karnymi na łączną sumę 2550 zł. oraz
wydano 5 decyzji administracyjnych na poprawę stanu sanitarno – higienicznego placówek
wypoczynku.
Podobnie jak w roku ubiegłym organizatorzy wypoczynku najczęściej wybierali ośrodki
zlokalizowane w pasie nadmorskim na terenie powiatów: gryfickiego, kołobrzeskiego,
sławieńskiego, kamieńskiego oraz koszalińskiego. Zdecydowana większość form
wypoczynku odbywała się w obiektach hotelarskich lub innych w których świadczone są
usługi hotelarskie – 1754 kolejno w obiektach sezonowych – 466 w miejscu zamieszkania –
396 oraz obozach pod namiotami – 165.
Poziom świadczonych usług w zakresie wypoczynku dla dzieci i młodzieży w okresie
wakacji 2014r. w skontrolowanych placówkach był lepszy niż w roku ubiegłym. 96,8%
organizatorów zapewniło prawidłowe warunki wypoczynku dzieciom i młodzieży na terenie
woj. zachodniopomorskiego, stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły jedynie 3,2%.
Najwięcej nieprawidłowości i uchybień dotyczyło form wypoczynku, które odbywały się w
obiektach hotelarskich lub innych w których świadczone są usługi hotelarskie ( największa
grupa obiektów w których wypoczywała młodzież ), kolejno w obiektach sezonowych,
najmniej w formach wypoczynku zorganizowanych w miejscu zamieszkania.
Zadania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego wypoczywającym dzieciom i
młodzieży realizowano we współpracy ze wszystkimi odpowiedzialnymi za to zadanie
służbami, inspekcji, instytucjami i jednostkami administracyjnymi.
Podsumowanie
Dane uzyskane w wyniku prowadzonego przez Państwową Inspekcję Sanitarną nadzoru
nad szkołami, placówkami oświatowymi oraz wypoczynku wskazują, że zarówno organy
prowadzące placówki jak i organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej,
odpowiedzialni za stan infrastruktury oświatowej i wypoczynkowej starają się zapewnić
dzieciom i młodzieży oraz uczestnikom wypoczynku, bezpieczeństwo sanitarne i zdrowotne
na terenie placówek. Wyniki kontroli wykazują tendencję systematycznej poprawy zarówno
infrastruktury jak i stanu sanitarno - technicznego szkół i placówek, pomimo nie zapewnienia
przez organy prowadzące środków finansowych na pełną realizację potrzeb remontowych.
1. Poprawa przestrzegania przepisów sanitarnych w zakresie bezpiecznych i higienicznych
warunków nauki, wychowania, opieki oraz wypoczynku jest wynikiem skutecznego
współdziałania PIS:
 z dyrektorami szkół i placówek oświatowych oraz organami prowadzącymi,
 na poziomie administracji samorządowej gmin i powiatów ze strażą pożarną, policją
oraz innymi jednostkami pozarządowymi, które zapewniają bezpieczeństwo sanitarne
oraz prawidłową organizację wypoczynku dla dzieci i młodzieży,
 prowadzonych działań informacyjnych, szkoleniowych oraz prewencyjnych,
179

wnikliwego analizowania i priorytetowego rozpatrywania wszystkich zgłaszanych do
Państwowej Inspekcji Sanitarnej interwencji i omawiania ich na szkoleniach z
pracownikami OHDiM.
2. Systematyczna poprawa widoczna jest w zakresie:
 równomierności tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych,
 infrastruktury szkół i placówek oświatowych ( tj. oddawanych nowych obiektów,
remontów lub modernizacji już istniejących, termomodernizacji budynków
oświatowych, etc.),
 infrastruktury do realizacji zajęć z wychowania fizycznego, w ramach rządowych
projektów coroczne oddawane są nowe boiska organizowane przy szkołach i
placówkach oraz inne obiekty sportowe przy szkołach lub z których szkoły mogą
korzystać oraz modernizacji istniejącej bazy,
 ochrony placów zabaw, terenów rekreacyjnych, terenów sportowych przed
zanieczyszczeniami odchodami zwierzęcymi,
 stanu sanitarno – technicznego obiektów oświatowych w zakresie warunków do
utrzymania higieny osobistej, zapewnienia ciepłej wody przy wszystkich
umywalkach,
 zaopatrywania szkół i placówek w ergonomiczne meble oraz sprzęt sportowy
posiadających wymagane certyfikaty,
 zapewnienia uczniom miejsca na pozostawianie w szkole części podręczników i
przyborów szkolnych.
3. Nadal jednak funkcjonują szkoły i placówki, które wymagają poprawy w zakresie
warunków do utrzymania higieny tj.
 poprawy stanu technicznego pomieszczeń sanitarnych,
 zapewnienia standardów dostępności do urządzeń sanitarnych,
 zapewnienia dostępności do ciepłej wody we wszystkich umywalkach.
IX.
DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I
PRZEDMIOTÓW UŻYTKU
9.1 Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków
W roku 2014r. nadzorem sanitarnym w województwie zachodniopomorskim objęto
25297 zakładów, w tym:

produkcji żywności – 4707, w tym 3747 podmiotów prowadzących działalność w
zakresie produkcji pierwotnej i sprzedaży bezpośredniej;

obrotu żywnością – 12518;

żywienia zbiorowego – 7594, w tym zamkniętego – 2336;

wytwórni materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością – 26;

obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością – 256;

produkcji (konfekcjonowania) kosmetyków – 6;

obrotu kosmetykami – 188.
Skontrolowano 12573 zakładów przeprowadzając w nich łącznie 20790 kontroli, z
czego 2440 stanowiły kontrole interwencyjne. Podczas czynności kontrolnych dokonywano
m.in.:
180
oceny warunków sanitarno-higienicznych i technicznych produkcji, dystrybucji
sprzedaży, transportu środków spożywczych, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów
do kontaktu z żywnością;

oceny jakości zdrowotnej produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności,
materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością krajowych oraz importowanych
poprzez ocenę wizualną i/lub laboratoryjną próbek żywności pobieranych w ramach
urzędowej kontroli żywności i monitoringu, zachowania ciągłości łańcucha
chłodniczego;

wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach
żywności i żywienia, zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki
produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP.

identyfikalności surowców i gotowych produktów;

prawidłowego znakowania żywności, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością
oraz kosmetyków;

nadzoru nad kosmetykami, w tym ocena ich znakowania;

monitorowania wycofanej z obrotu żywności, kosmetyków i przedmiotów użytku w
ramach systemu wczesnego ostrzegania o pojawiających się produktach
niebezpiecznych na rynku (system RASFF i RAPEX);

realizacja zamierzeń zaplanowanych corocznie w polityce przedsięwzięć w oparciu o
wytycznie GIS.
Interwencje zgłaszane przez petentów dotyczyły najczęściej:

nieprzestrzegania podstawowych zasad sanitarno-higienicznych w zakładzie;

niewłaściwych warunków przechowywania żywności;

podejrzenia wystąpienia zatrucia pokarmowego;

niewłaściwych warunków sanitarno-technicznych w zakładzie;

używania do produkcji przeterminowanej żywności;

oferowania żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej;

obecności szkodników w pomieszczeniach należących do pionu żywienia.

W każdym przypadku przedstawiciele Państwowej Inspekcji Sanitarnej podejmowali
działania kontrolne, mające na celu wyjaśnienie interwencji.
Do najczęściej stwierdzanych podczas kontroli nieprawidłowości w zakładach
produkcji i obrotu należały:

nieprzestrzeganie zasad higieny przez personel;

brudno utrzymane urządzenia i sprzęt kuchenny;

brak opracowanego i wdrożonego systemu HACCP;

nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń należących do pionu żywienia;

wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do
spożycia lub upływie daty minimalnej trwałości.
W związku z nieprzestrzeganiem wymagań bieżącego stanu higieniczno-sanitarnego
np.: brak czystości powierzchni roboczych drobnego sprzętu produkcyjnego, urządzeń
produkcyjnych, urządzeń chłodniczych, przechowywanie żywności w nieodpowiedniej
temperaturze, w tym środków spożywczych wymagających zachowania łańcucha
chłodniczego, niezachowanie segregacji masy towarowej oraz wprowadzanie do obrotu
środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości i/lub terminu przydatności do
spożycia, osoby odpowiedzialne ukarano 1690 mandatami na łączną kwotę 408 460 zł.
Wydano ogółem 2836 decyzji administracyjnych, w tym:

na poprawę stanu sanitarno-technicznego zakładu – 2580;

unieruchomienia lub przerwania działalności całego lub części zakładu – 18;

zakazu wprowadzania produktu do obrotu – 238.
181
W celu poprawy warunków sanitarno-technicznych obiektów decyzjami
administracyjnymi zobowiązano przedsiębiorców m.in. do:

doprowadzenia do właściwego stanu technicznego powierzchni ścian, podłóg, sufitów i
drzwi w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych;

poprawy stanu technicznego urządzeń i sprzętu produkcyjnego;

opracowania dokumentacji i wdrażania zasad systemu HACCP, bądź dostosowania
procedur i instrukcji do zakresu prowadzonej działalności.
Przyczyny unieruchomienia zakładów:

w 5 zakładach produkcji żywności zawieszono działalność ze względu na: nadmierne
zanieczyszczenie zbadanych próbek lodów bakteriami z rodziny Enterobacteriaceae,
zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń produkcyjnych, prowadzenie działalności
bez decyzji zatwierdzającej zakład;

w 6 obiektach obrotu żywnością przyczyną zawieszenia działalności zakładów było
m.in. brak w zakładzie bieżącej wody, rozszerzenie działalności handlowej o
konfekcjonowanie środków spożywczych, brak spełnionych warunków sanitarno –
technicznych zapewniających bezpieczeństwo wprowadzanej do obrotu handlowego
żywności, obecność gryzoni w sali sprzedaży;

w 7 zakładach żywienia zbiorowego zawieszono działalność żywieniową m.in. w
związku z niewłaściwą jakością mikrobiologiczną wody (obecność Enterokoków
kałowych, bakterii z grupy coli oraz liczby Escherichia coli), obecnością ptaków w
pomieszczeniach magazynowych, prowadzeniem działalności bez decyzji
zatwierdzającej zakład, bądź też rozszerzeniem działalności w zakresie przetwarzania
żywności od surowca do wyrobu gotowego, złych warunków sanitarno-technicznych w
zakładzie, brak bieżącej wody zimnej i ciepłej.
Decyzje zakazujące wprowadzanie produktu do obrotu dotyczyły wycofania z obrotu
handlowego środków spożywczych, bądź wyrobów do kontaktu z żywnością o niewłaściwej
jakości zdrowotnej oraz przeterminowanej żywności.
Zatwierdzono ogółem 4187 zakładów, w tym część stanowią nowe obiekty, a część
dotyczy zakładów, w których nastąpiła zmiana zakresu prowadzonej działalności w danym
zakładzie.
Skierowano do Sądu 2 wnioski o ukaranie przedsiębiorcy w związku z:

niedokonaniem zapłaty mandatu karnego zaocznego w terminie – po rozpatrzeniu
sprawy Sąd Rejonowy wydał wyrok nakazowy, w którym uznał popełnienie przez
stronę zarzucanego czynu tj. wykroczenia z art. 100 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 25
sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz.
914 z późn. zm.) i wymierzył karę grzywny w kwocie 500 zł;

niewłaściwym stanem sanitarnym w zakładzie - na podstawie zebranego materiału
dowodowego i po rozpatrzeniu wniosku PPIS Sąd Rejonowy wymierzył przedsiębiorcy
karę pieniężną w kwocie 2000 zł.
Na podstawie art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i
żywienia (Dz. U. z 2010, Nr 136, poz. 914, z późn. zm.) do Zachodniopomorskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie wpłynęły 42 wnioski o
nałożenie kar pieniężnych z uwagi na rozpoczęcie działalności przez przedsiębiorców bez
złożenia wniosku o wpis do rejestru zakładów lub o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru
zakładów lub za prowadzenie działalność w zakresach niezgodnych z decyzjami
Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych zatwierdzających obiekty żywnościowe
oraz dotyczące nieprzestrzegania wymagań w zakresie znakowania środków spożywczych lub
sposobu prezentacji i reklamy suplementów diety w tym oferowanych na stronach
internetowych.
182
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie wymierzył w
drodze decyzji 38 kar na łączną kwotę 68 900 zł. W 4 przypadkach postępowanie
wyjaśniające zakończono w 2015r.
9.2 Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz badania sanitarne –
wykonane w województwie zachodniopomorskim w 2014 roku
W 2014 roku w ramach urzędowej kontroli i monitoringu zbadano ogółem 4303
próbek środków spożywczych, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, kosmetyków
oraz badania sanitarne z których zakwestionowano 280 próbek, co stanowi 6,51% wszystkich
próbek.
Z ogólnej puli próbek przebadano:

3598 próbek środków spożywczych z czego zakwestionowano 248, co stanowi 6,89 %
próbek zbadanych;

63 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, z których żadna nie była
zakwestionowana;

80 próbek kosmetyków i w tej grupie również nie kwestionowano żadnej próbki;

497 badań próbek sanitarnych, w tym 358 wymazów i 139 próbek zmiotek;

59 próbek kontrolnych posiłków;

6 próbek pochodzących z ognisk zatruć pokarmowych.
Jakość zdrowotna krajowych środków spożywczych
W 2014 roku zbadano ogółem 3191 próbek środków spożywczych i substancji dodatkowych
produkcji krajowej. Zakwestionowano 242, co stanowi 7,58 % wszystkich próbek zbadanych.
Za niewłaściwą jakość mikrobiologiczną zakwestionowano 224 próbki krajowych środków
spożywczych z ogólnej liczby 2258 próbek, tj. 9,92 %.
W kierunku metali szkodliwych dla zdrowia przebadano 170 próbek, z których żadnej nie
zakwestionowano, 41 próbek przebadano w kierunku mykotoksyn, 21 próbek zbadano w
kierunku zanieczyszczeń azotanami oraz 174 próbki w zakresie dozwolonych substancji
dodatkowych, z których żadnej próbki nie zakwestionowano.
Ocenę znakowania przeprowadzono dla 1463 próbek. Za niewłaściwe cechy organoleptyczne
zakwestionowano 5 próbek tj. 0,24 % z ogólnej liczby 2064.
W kierunku obecności szkodników i ich pozostałości zbadano 151 próbek, z czego
zakwestionowano 5 próbek, co stanowi 3,31 % próbek przebadanych w tym kierunku. W
kierunku zanieczyszczeń fizycznych przebadano 44 próbki, z których żadna nie była
kwestionowana. Wśród innych parametrów zakwestionowano 8 próbek z 303 przebadanych
co stanowi 2,64 % próbek.
Wśród próbek sanitarnych zakwestionowano ogółem 32, co stanowi 6,44 % próbek z ogólnej
liczby 497 próbek przebadanych, w tym 19 próbek wymazów czystościowych, co stanowi
5,30 % zbadanych wymazów oraz 13 próbek zmiotek, co stanowi 9,35 % ogólnej liczby 139
próbek przebadanych w tym kierunku.
Zbadano 59 próbek kontrolnych posiłków z których żadna nie była zakwestionowana.
W 2014 roku zbadano 6 próbek środków spożywczych pochodzących z ognisk zatruć
pokarmowych, z których żadna nie była kwestionowana.
W roku 2014 przyczyną kwestionowania próbek środków spożywczych była: niewłaściwa
jakość mikrobiologiczna spowodowana obecnością pałeczek Salmonella spp., zawyżona
liczba Enterobacteriaceae, zawyżona liczba Listeria monocytogenes, obecność
zanieczyszczeń biologicznych, niewłaściwe cechy organoleptyczne, inne parametry: zaniżona
183
zawartość jodu w soli spożywczej, obecność glutenu w żywności bezglutenowej lub
naturalnie wolnej od glutenu.
Przyczyną kwestionowania próbek sanitarnych była obecność bakterii z grupy coli (wymazy
sanitarne) oraz obecność zanieczyszczeń biologicznych (zmiotki).
Próbki do badań pobierane były z obrotu handlowego i od producentów województwa
zachodniopomorskiego zgodnie z założonym planem oraz przesyłane z Polski do badań w
kierunku zawartości glutenu i izomerów trans kwasów tłuszczowych w ramach realizacji
planu badania próbek zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego.
Tabela 69. Jakość krajowych środków spożywczych wyrażona w % próbek
zakwestionowanych, uszeregowana od grupy o najwyższym % próbek
zakwestionowanych.
Lp.
Rodzaj produktu
1.
2.
Mleko i przetwory mleczne
Sól spożywcza i jej zamienniki
Ziarna zbóż i przetwory zbożowomączne
Mięso, podroby i przetwory mięsne
Wyroby garmażeryjne i kulinarne
Wyroby cukiernicze i ciastkarskie
Środki specjalnego przeznaczenia
żywieniowego
3.
4.
5.
6.
7.
Liczba próbek
zbadanych
923
31
Liczba próbek
zakwestionowanych
219
3
% próbek
zakwestionowanych
23,73
9,68
171
8
4,68
187
227
467
5
2
4
2,67
0,88
0,86
219
1
0,46
Przyczyny kwestionowania próbek z w/w grup środków spożywczych:
1.

2.

3.



4.


5.


6.

7.

Mleko i przetwory mleczne
zawyżona liczba Enterobacteriaceae;
Sól spożywcza i jej zamienniki
zaniżona zawartość jodu;
Ziarna zbóż i przetwory zbożowo-mączne
obecność zanieczyszczeń biologicznych;
niewłaściwe cechy organoleptyczne;
obecność glutenu w żywności bezglutenowej lub naturalnie wolnej od glutenu;
obecność Salmonella spp;
Wyroby garmażeryjne i kulinarne
zawyżona liczba Listeria monocytogenes;
Wyroby cukiernicze i ciastkarskie
Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego
obecność glutenu w żywności bezglutenowej lub naturalnie wolnej od glutenu.
Jakość zdrowotna środków spożywczych pochodzących z importu z krajów trzecich i
Unii Europejskiej
W 2014 roku zbadano ogółem 407 próbek środków spożywczych i substancji
dodatkowych pochodzących z importu (kraje trzecie)-201 próbek i Unii Europejskiej- 206
184
próbek. Zakwestionowano 6 próbek w zakresie oznaczeń fizyko-chemicznych, co stanowi
1,47 % wszystkich próbek zbadanych.
W kierunku mikrobiologicznym przebadano 115 próbek środków spożywczych
pochodzących z importu i Unii Europejskiej, żadna próbka nie była zakwestionowana.
Próbki środków spożywczych badano w kierunku metali szkodliwych dla zdrowia 71 próbek,
23 w kierunku mykotoksyn, 7 próbek badanych w kierunku zanieczyszczeń azotanami, 31
próbek w zakresie dozwolonych substancji dodatkowych, 265 próbek w kierunku
znakowania, 35 w kierunku zanieczyszczeń fizycznych oraz 57 próbek w zakresie innych
parametrów, żadna próbka nie została zakwestionowana.
W kierunku organoleptyki przebadano 343 próbki, z których zakwestionowano 4, co
stanowi 1,17% próbek przebadanych.
W kierunku zanieczyszczeń biologicznych zbadano 102 próbki, zakwestionowano 2, tj.
1,96% próbek zbadanych.
Tabela 70. Jakość środków spożywczych pochodzących z importu z krajów trzecich i
Unii Europejskiej wyrażona w % próbek zakwestionowanych
Lp.
Rodzaj produktu
Liczba próbek
zbadanych
Liczba próbek
zakwestionowanych
% próbek
zakwestionowanych
1.
4
4
100
2.
Orzechy, w tym arachidy
2
1
50
3.
Owoce
103
1
0,97
Przyczyny kwestionowania próbek z w/w grupy środków spożywczych:
Orzechy, w tym arachidy
Owoce
obecność zanieczyszczeń biologicznych.
Każdorazowo po otrzymaniu kwestionowanych wyników badań bezzwłocznie
podejmowano właściwe działania nadzorowe. Do Krajowego Punktu Kontaktowego systemu
RASFF WSSE w Szczecinie zgłosiła 2 powiadomienia alarmowe, dotyczące:

Kaszy kukurydzianej - obecność składnika alergennego - glutenu, brak informacji o
składniku alergennym na opakowaniu;

Tatara wolowego – obecność bakterii Salmonella;
oraz 2 powiadomienia informacyjne, dotyczące:

Herbaty czarnej granulowanej – obecność pozostałości środków ochrony roślin
(imidaklopryd i acetamipryd).
Powiadomienia informacyjne zgłoszone przez WSSE w Szczecinie do Krajowego
Punktu Kontaktowego Systemu RASFF i po przeprowadzeniu oceny ryzyka ze względu na
stwierdzone niezgodności z prawem żywnościowym zostały zakwalifikowane do podjęcia
działań nadzorowych. W ramach podjętych działań z obrotu handlowego wycofane zostały
kwestionowane partie herbat.
W stosunku do przedsiębiorców działających na terenie naszego województwa,
którzy wprowadzili na rynek produkty o niewłaściwej jakości zdrowotnej prowadzono
działania zmierzające do wyeliminowania zaistniałych nieprawidłowości – kwestionowany
produkt wycofywano z produkcji i obrotu handlowego, przeprowadzano zabiegi mycia i
1.

2.

3.

185
dezynfekcji, bądź dezynsekcji. Natomiast w przypadku kwestionowania środków
spożywczych pochodzących od producentów spoza województwa zachodniopomorskiego,
informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach przekazywano do właściwych terenowo
organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Inspekcji Weterynaryjnej, pełniących nadzór
nad producentem kwestionowanych środków spożywczych.
Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków
W 2014 roku przebadano łącznie 143 próbki materiałów i wyrobów do kontaktu z
żywnością oraz kosmetyków. W ramach 63 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z
żywnością przebadano 19 próbek produkcji krajowej, 38 próbek z importu i 6 próbek z Unii
Europejskiej.
W/w próbki przebadano w kierunku: migracji substancji szkodliwych, migracji
pierwiastków szkodliwych dla zdrowia (Pb i Cd), oceny przekazywania zapachu i smaku przy
bezpośrednim kontakcie, migracji specyficznej formaldehydu, migracji pierwszorzędowych
amin aromatycznych (PAAs) oraz oceny znakowania.
Wśród materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością ocenianych pod względem jakości
zdrowotnej przebadano:

11 próbek wyrobów ceramicznych;

13 próbek wyrobów szklanych;

28 próbek wyrobów z tworzyw sztucznych;

11 próbek wyrobów melaminowych.
W 2014 roku z nie zakwestionowano żadnej z 63 próbek materiałów i wyrobów do
kontaktu z żywnością.
W ramach kontroli przebadano również 80 próbek kosmetyków w tym 20 w
kierunku mikrobiologicznym. Przebadano 59 próbek krajowych z obrotu i produkcji oraz 20 z
Unii Europejskiej, a także 1 próbkę z importu. Żadna z przebadanych próbek nie była
kwestionowana za niewłaściwą jakość.
Kosmetyki zbadano w kierunku: zawartości formaldehydu, odczynu pH, zawartości kwasu
tioglikolowego, zawartości nadtlenku wodoru, składu, identyfikacji barwników utleniających,
zawartości fluoru, znakowania oraz badań mikrobiologicznych.
9.3.Współpraca z innymi inspekcjami, instytucjami podjętych w ramach określonych
akcji
Inspekcja Weterynaryjna
W związku z zawartymi porozumieniami prowadzono współpracę z:

Zachodniopomorskim Wojewódzkim Lekarzem Weterynarii w Szczecinie;
w myśl przedmiotowego porozumienia prowadzona była wymiana informacji i
dokumentów dotyczących naruszeń przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa
żywności pochodzenia zwierzęcego. Przesyłane były informacje oraz wyniki badań
laboratoryjnych zbadanych próbek żywności pochodzenia zwierzęcego, które
potwierdzały niewłaściwą jakość środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego
wprowadzanych do obrotu, oraz wyniki badań próbek monitoringowych przez
Państwowych
Powiatowych
Inspektorów
Sanitarnych
województwa
zachodniopomorskiego do właściwych terenowo, ze względu na siedzibę producenta,
jednostek inspekcji weterynaryjnej. W roku 2014 dwukrotnie obie inspekcje
przekazywały sobie nawzajem zgodnie z ustalonymi terminami aktualizację za I i II
półrocze 2014 roku listy zakładów:
186
produkujących lub przechowujących środki spożywcze wspólnie nadzorowanych przez
Inspekcję Weterynaryjną i Państwową Inspekcję Sanitarną - (39 obiektów);
2.
prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa sprzedaży produktów
pochodzenia zwierzęcego "na odległość" (sprzedaży wysyłkowej) - (4 obiekty);
3.
produkujących lub przechowujących środki spożywcze, które produkują lub
wprowadzają na rynek pasze lub materiały paszowe dla zwierząt – (60 obiektów).

Zachodniopomorskim Inspektorem Inspekcji Handlowej w Szczecinie;
w roku 2014 inspekcja handlowa przesyłała informacje dotyczące nieprawidłowości
wynikających z nieprzestrzegania przepisów w sprawie wymagań sanitarnohigienicznych w kontrolowanych przez siebie placówkach. Uzyskane informacje
wykorzystywane są w nadzorze bieżącym nad zakładami żywności i żywienia przez
wszystkie PSSE na terenie województwa zachodniopomorskiego;

Wojewódzkim Inspektorem Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w
Szczecinie;
w związku z przedmiotowym porozumieniem w sprawie przekazywania uzyskanych
informacji przy kontroli produktów roślinnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi
i wywożonych z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do Federacji Rosyjskiej
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie co
kwartał przekazywał pisemną informację w tej sprawie do Zachodniopomorskiego
Wojewódzkiego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych w
Szczecinie i Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin Nasiennictwa w Koszalinie.

Zachodniopomorskim Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym;
Pracownicy PSSE zweryfikowali informacje z rejestru Inspekcji Farmaceutycznej.
Poinformowali właścicieli niezarejestrowanych obiektów o konieczności złożenia
wniosku o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS, w
przypadku wprowadzania do obrotu suplementów diety i środków spożywczych
specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Część obiektów wyszczególnionych w
rejestrze Inspekcji Farmaceutycznej nie wprowadza do obrotu suplementów
diety/środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, działa
sezonowo (obiekty zlokalizowane w pasie nadmorskim), bądź zakończyła działalność.
Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni województwa zachodniopomorskiego
przekazywali do urzędów miast i gmin informacje dotyczące stanowiska Głównego
Inspektora Sanitarnego i interpretację art. 63 Ustawy z dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia w zakresie zatwierdzania zakładów, w celu usprawnienia wydawania
zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej obejmującej sprzedaż napoi
alkoholowych. Ponadto wymieniano na bieżąco informacje dotyczące wpisu do działalności
gospodarczej lub wykreśleniu z ewidencji obiektów zajmujących się produkcją i sprzedażą
środków spożywczych oraz zakładów gastronomicznych celem aktualizacji danych
dotyczących obiektów podlegających nadzorowi sanitarnemu.
W ramach akcji „Bezpieczne wakacje” i „Bezpieczne ferie” przekazano władzom
powiatów informacje o przygotowaniu obiektów do wypoczynku dzieci i młodzieży oraz
obiektów zajmujących się obsługą ruchu turystycznego w tym wszystkich zakładów
wznawiających
W obszarze pasa nadmorskiego powiatowe stacje sanitarno – epidemiologiczne
udzielały licznych wywiadów dotyczących przygotowania obiektów do rozpoczęcia sezonu
turystycznego oraz o jego przebiegu.
Media lokalne w roku 2014 korzystały z informacji dotyczących stanu sanitarnohigienicznego w zakładach produkcji żywności i obrotu handlowego, będących pod nadzorem
Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
1.
187
W sezonie grzybowym prasa lokalna na swoich łamach zamieszczała często
informacje odnośnie regulacji prawnych w zakresie obrotu grzybami, cech
charakteryzujących niektóre gatunki grzybów, zasad przechowywania, profilaktyki zatruć
grzybami, rodzaju zatruć i ich objawów.
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie na
swojej stronie internetowej w zakładce „aktualności” w roku 2014 na bieżąco informował
społeczeństwo o zagrożeniach związanych z bezpieczeństwem żywności przekazując m.in.
ostrzeżenia publiczne dotyczące żywności, w sprawie wykrycia obecności atropiny i
skopolaminy w produktach dla niemowląt i małych dzieci marki „Holle”, w sprawie obecność
bakterii Salmonella spp. w produkcie pn. „Carrefour Bazylia suszona”, w sprawie
stwierdzenie obecności składnika alergennego - glutenu w produkcie: „Melvit Mąka
kukurydziana” 400 g, w sprawie zakupu wszelkiego rodzaju płynów zawierających alkohol
m.in. denaturatu oraz produktów denaturatopodobnych, gdyż mogą one zawierać metanol w
ilościach zagrażających zdrowiu lub życiu, w sprawie stwierdzenia obecności składnika
alergennego – gorczycy w produkcie - „Knorr Sos Sałatkowy Sałatka Szefa 30 g” Kraj
pochodzenia – Węgry, Dystrybutor w Polsce – Unilever Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska
49, 02-672 Warszawa oraz ostrzeżenie publiczne dotyczące wyrobu do kontaktu z żywnością:
stwierdzenie migracji ołowiu na poziomie 4,4 mg/kg z wyrobu do kontaktu z żywnością pn.
„Herz-Springform” („Tortownica w kształcie serca”).
Ponadto zostały zamieszczone informacje w sprawie stosowania dobra praktyki w
postępowaniu z żywymi rybami będącymi przedmiotem sprzedaży detalicznej oraz porady na
co zwracać uwagę robiąc zakupy żywnościowe przed świętami.
W zakładce zawarto również informacje dotyczące nadzóru nad bezpieczeństwem
żywności i żywienia na terenie województwa zachodniopomorskiego w okresie sezonu
letniego który był realizowany w obiektach działających całorocznie, które w sezonie letnim,
w odpowiedzi na większy popyt zwiększają swoją produkcję, takich jak: piekarnie,
ciastkarnie, lodziarnie, środki transportu, zakłady gastronomiczne, stołówki w domach
wczasowych, obiektach stałych (w placówkach wypoczynku i nauczania – szkoły, internaty)
jak również w obiektach sezonowych, np. kioskach z lodami. Poruszono także tematykę
zatruć pokarmowych które pojawiają się z początkiem okresu wiosennego, czyli początkiem
maja do września, tj. w okresie, kiedy organizowanych jest najwięcej imprez masowych i
okolicznościowych.
9.4 Znakowanie środków spożywczych
W roku 2014 kontynuowano nadzór nad prawidłowością znakowania środków
spożywczych produkowanych lub będących już w obrocie handlowym zgodnie z Ustawą o
bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 (Dz. U. 2010r., Nr 136, poz.
914 z późn.zm.); Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r.
w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz. U. z 2007r. Nr 137, poz. 966 z późn. zm.)
oraz Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007r. w sprawie znakowania
żywności wartością odżywczą (Dz. U. Nr 137, poz. 967). Natomiast od dnia 12 grudnia
2014r. zgodnie z zapisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 1169/2011
z dnia 25 października 2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat
żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE)
nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady
90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu
188
Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia
Komisji (WE) nr 608/2004.
W obrocie handlowym kontrolą objęto środki spożywcze w opakowaniach
jednostkowych, opakowaniach zbiorczych jak również przeznaczone do sprzedaży w postaci
nieopakowanej, sprawdzano czy informacje zawarte na etykietach środków spożywczych
informują klienta w sposób dokładny i jednoznaczny o nazwie środka spożywczego, o
składnikach w nim występujących, dacie minimalnej trwałości lub terminie przydatności do
spożycia, sposobie przygotowania lub stosowania, warunkach przechowywania, oznaczenia
partii produkcyjnej oraz o danych identyfikujących producenta lub wprowadzającego środek
spożywczy do obrotu, a także kraju w którym wyprodukowano. Kontrolowano również
trwałość etykiet.
W roku 2014 w ramach Urzędowej Kontroli Żywności zgodnie z Planem pobierania
próbek do badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu dla PIS na 2014r.
przeprowadzono ocenę znakowania badanych środków spozywczych. Nie kwestionowano
oznakowania ocenianych produktów.
Ponadto każdorazowo po otrzymywaniu sprawozdań z badań zawierających uwagi
do oceny znakowania pobieranych próbek żywności, zgodnie z ustawowymi kompetencjami
Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni przekazywali informacje do właściwych
terenowo powiatowych/wojewódzkich stacji sanitarnych na temat stwierdzonych
nieprawidłowości odnośnie znakowania. W przypadku niewłaściwego znakowania produktów
pochodzenia zwierzęcego informacje te przekazywane były do Wojewódzkich Inspektoratów
Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych i Powiatowych/ Wojewódzkich Lekarzy
Weterynarii. Do każdej informacji załączona była stosowna dokumentacja tj. sprawozdanie z
przeprowadzonych badań. Nieprawidłowości dotyczyły m.in.:

umieszczanie na opakowaniu nieprawdziwych informacji opisujących produkt;

nierzetelny wykaz składników, w tym pomijanie informacji o składzie składnika
złożonego;

nieprawidłowości w znakowaniu wartością odżywczą, np. podanie niepełnego wykazu
składników odżywczych, nieprawidłowa kolejność składników w wykazie,

w nieprecyzyjny sposób podano warunki przechowywania produktu – brak wskazania
wymagań temperatur w przypadku przechowywania produktu;

w nieprecyzyjny sposób wskazano miejsce umieszczenia daty minimalnej trwałości na
opakowaniu – „patrz na dole z lewej strony opakowania”;

w oznakowaniu zamieszczono informacje wprowadzające w błąd co do nazwy środka
spożywczego, numeru partii produktu i miejsca produkcji środka spożywczego;
W przypadku środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego,
suplementów diety, środków spożywczych modyfikowanych genetycznie, żywności
napromieniowanej, jaj, ryb świeżych i przetworzonych, ocena była dokonywana w oparciu o
szczegółowe przepisy prawa krajowego i unijnego w tym zakresie.
W 2014r. przeprowadzono kontrole w sprawie prezentacji i reklamy suplementów
diety wprowadzanych do obrotu za pośrednictwem Internetu. Kontrolowano czy oznakowanie
nie wprowadza konsumentów w błąd na zasadach określonych w art. 46 ustawy o
bezpieczeństwie żywności i żywienia, w szczególności poprzez przypisywanie środkom
spożywczym właściwości zapobiegania i /lub leczenia chorób. W związku z
nieprzestrzeganiem wymagań sposobu prezentacji i reklamy suplementów diety oferowanych
przez dwóch przedsiębiorców Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor
Sanitarny w Szczecinie na wnioski PPIS na podstawie art. 103 ust. 1 pkt 1 w związku art. 46,
oraz art. 104 ust. 1,2 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. 2010r., Nr 136, poz. 914 z późn. zm.) nałożył dwie kary pieniężne na łączną kwotę
4.000 zł.
189
9.5.Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów
przed rozpoczynającym się sezonem grzybowym 2014 przypomniał podległym stacjom
sanitarno – epidemiologicznym o prowadzeniu wzmożonych czynności nadzorowych i
profilaktycznych w miejscach skupu i obrotu grzybami dzikorosnącymi lub ich przetworami.
Działania podejmowane przez przedstawicieli Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach
urzędowej kontroli żywności miały na celu przede wszystkim sprawdzenie, czy
przedsiębiorcy prowadzący w/w działalność przestrzegają wymagania Rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011r. w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub
produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz
uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (Dz. U. z 2011, Nr 115, poz. 672).
W celu uniknięcia zatruć grzybami w większości powiatowych stacjach sanitarno –
epidemiologicznych naszego województwa w sezonie grzybowym 2014 dyżury pełnili
klasyfikatorzy i grzyboznawcy zatrudnieni w Inspekcji, którzy udzielali osobom
zainteresowanym porad w zakresie przynależności gatunkowej grzybów świeżych, rosnących
w warunkach naturalnych, zbieranych na potrzeby własne.
Przed sezonem grzybowym uaktualniono strony internetowe wojewódzkiej i
powiatowych stacji o informacje dotyczące tematyki grzybów, umieszczono tam ulotki o
bezpiecznym grzybobraniu, filmy edukacyjne oraz podano do wiadomości petentów godziny
dyżurowania grzyboznawców i klasyfikatorów grzybów.
W roku sprawozdawczym wystawiono łącznie 114 atestów, w tym 83 na grzyby
świeże i 31 atestów na grzyby suszone osobom chcącym wprowadzić w/w żywność do obrotu
handlowego.
W okresie letnio – jesiennym przedstawiciele państwowej inspekcji sanitarnej
naszego województwa za pośrednictwem mediów informowali opinię publiczną o regulacjach
prawnych dot. obrotu grzybami, cech charakteryzujących niektóre gatunki grzybów, zasad
przechowywania, profilaktyki zatruć grzybami, rodzaju zatruć i ich objawów, wartości
odżywczej grzybów. W mediach lokalnych ukazały się liczne artykuły, informacje oraz
wywiady m.in.:

w tygodniku „Gryfickie Echa” zamieszczono artykuł dot. bezpiecznego grzybobrania;

w tygodniku „Białogardzianin” opublikowano komunikat „Pogotowie grzybowe” oraz
artykuł „Zasady bezpiecznego grzybobrania”;

w lokalnej prasie „Gazeta Kołobrzeska” zamieszczono informację na temat warunków
sprzedaży grzybów świeżych i suszonych rosnących w warunkach naturalnych;

w czasopiśmie „Puls Powiatu” zamieszczono komunikat na temat podstawowych zasad
obowiązujących przy grzybobraniu;

w lokalnym radio Plus Gryfice uczestniczono w audycji dot. profilaktyki zatruć
grzybami;

w Radio Szczecin udzielono wywiadu o zagrożeniach wynikających ze spożycia
grzybów trujących, o warunkach sprzedaży grzybów świeżych.
Ponadto w ramach działań edukacyjnych na terenie działalności Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Gryficach wzorem ubiegłego roku przeprowadzono
konkurs plastyczny pt. „Mamo, tato chodź do lasu nie marnuj przed telewizorem czasu”,
który zaadresowano do placówek przedszkolnych i szkolnych podległych gmin.
Zorganizowano również wystawę grzybów składająca się z okazów leśnych grzybów
jadalnych, niejadalnych i trujących.
W minionym sezonie na terenie naszego województwa przeprowadzono 14 kontroli
w punktach skupu grzybów świeżych i runa leśnego, w których nie stwierdzono naruszenia
190
obowiązujących przepisów prawa żywnościowego. Natomiast w miejscach sprzedaży
detalicznej dokonano 164 kontroli sanitarnych w zakresie obrotu handlowego grzybami oraz
przetworami grzybowymi.
W trakcie czynności kontrolnych przeprowadzanych w sklepach spożywczych
zwracano szczególną uwagę na warunki przechowywania oraz właściwe oznakowanie
oferowanych do sprzedaży pieczarek, grzybów suszonych w opakowaniach jednostkowych
oraz przetworów grzybowych. W przypadku wniesienia uwag do znakowania w/w środków
spożywczych na bieżąco informowano o tym właściwego terenowo ze względu na siedzibę
producenta inspektora sanitarnego.
Za wprowadzanie do obrotu handlowego grzybów świeżych i suszonych bez atestu i
nieoznakowanych (dot. grzybów w opakowaniach jednostkowych) ukarano osobę winną
mandatem karnym w wysokości 500 zł., a decyzją administracyjną zobowiązano stronę do
wycofania środków spożywczych.
W roku sprawozdawczym przeprowadzono w powiecie szczecineckim 2 kontrole
interwencyjne dot. prowadzenia działalności w zakresie skupu runa leśnego bez zgłoszenia
tego faktu Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. W jednym przypadku
potwierdzono zarzuty przedstawione w zgłoszeniu interwencyjnym, co skutkowało
skierowaniem do ZPWIS w Szczecinie wniosku o ukaranie przedsiębiorcy karą pieniężną w
myśl art. 103 ust.1 pkt 4 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i
żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 z późn. zm.). Za prowadzenie niniejszej
działalności bez złożenia wniosku o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów
Państwowej Inspekcji Sanitarnej nałożono karę pieniężną w wysokości 1000 zł uznając, że
jest ona odpowiednia do stopnia szkodliwości czynu, zawinienia i zakresu naruszenia prawa.
Zgodnie z „Wytycznymi do planu pobierania próbek do badania żywności w ramach
urzędowej kontroli i monitoringu dla Państwowej Inspekcji Sanitarnej na rok 2014 Głównego
Inspektora Sanitarnego” do badań laboratoryjnych w ramach urzędowej kontroli żywności i
monitoringu pobrano ogółem 22 próbki grzybów dzikorosnących świeżych, suszonych i
przetworów grzybowych, w tym: 14 próbek w kierunku oznaczenia zawartości metali
szkodliwych dla zdrowia (Pb, Cd, Hg, As), 8 próbek na zawartość substancji dodatkowych,
oraz 5 próbek (2 x pieprznik jadalny tzw. kurki świeże, 2 x podgrzybki świeże i 1 x borowiki)
do badań radiologicznych na zawartość cezu 137. Wszystkie próbki odpowiadały
wymaganiom w zakresie zbadanych parametrów.
Na terenie województwa zachodniopomorskiego w roku 2014r. po spożyciu grzybów
dzikorosnących zgłoszono występowanie nieżytu żołądkowo – jelitowego u 11 osób (w tym
2 dzieci). Dochodzenie epidemiologiczne wykazało, że 2 osoby zatruły się muchomorem
sromotnikowym. W wyniku niniejszych zdarzeń odnotowano 1 zgon. Ponadto 1 osoba
doznała dolegliwości w postaci zaburzenia świadomości po spożyciu łysiczki lancetowatej,
zawierającej substancje psychoaktywne.
9.6.Ocena sposobu żywienia w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego
Jakość posiłków oferowanych w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego oceniana
była w oparciu o teoretyczną analizę jakości planowania jadłospisów dekadowych,
uwzględniając ogólne zasady układania jadłospisów. Do oceny stosowano jedną z metod:
punktową wg Starzyńskiej – w przypadku żywienia całodobowego (źródło: „Żywienie
człowieka. Podstawy nauki o żywieniu” J. Gawęcki, I. Hryniewiecki) i/lub „testu Bielińskiej z
modyfikacją Kuleszy”. Badaniami w powyższym zakresie objęto 334 zakłady żywienia,
191
przeprowadzając w nich 342 oceny jakościowe jadłospisów dekadowych. W trakcie oceny
jadłospisów szczególną uwagę zwracano na obecność w posiłkach źródła
pełnowartościowego białka zwierzęcego, oferowanie warzyw i owoców (szczególnie w
postaci surowej), mleka i przetworów mlecznych, kasz, razowego pieczywa, roślin
strączkowych jak również na powtarzalność posiłków w dekadzie. Analizę jadłospisów
przeprowadzono m.in. w: 106 stołówkach przedszkolnych, 94 stołówkach szkolnych, 14
stołówkach zakładów specjalnych i wychowawczych, 22 stołówkach domów opieki
społecznej, 18 stołówkach w żłobkach i domach małego dziecka.
W czasie przeprowadzonych kontroli w przedszkolach oceniono 106 jadłospisów
dekadowych. Przygotowane jadłospisy w większości były urozmaicone, wszystkie posiłki
podstawowe zawierały produkty dostarczające białko zwierzęce, dodatki owocowowarzywne. Surowe owoce lub warzywa były spożywane codziennie, przynajmniej w jednym
posiłku. W jadłospisach uwzględniono mleko i jego przetwory, ciemne pieczywo oraz kasze
gruboziarniste. W stosunku do czterech jadłospisów wniesiono uwagi, dotyczące:
braku występowania warzyw i owoców, w szczególności w postaci surowej;
powtarzalności potraw w podstawowych posiłkach w dekadzie;
zbyt małej podaży w posiłkach ryb oraz kasz;
zbyt dużego udziału produktów słodkich w jadłospisie (np. w ciągu jednego dnia serwowano
dżem z czerwonej porzeczki, krem czekoladowy, miód, pączki, smakowe mleko).
W stołówkach szkolnych na podstawie jadłospisów dekadowych, przeprowadzono 94
teoretyczne oceny sposobu żywienia dzieci i młodzieży. W większości szkół serwowano
posiłki obiadowe dwudaniowe, w nielicznych posiłki wydawane były w formie
naprzemiennej (jednego dnia - zupa, kolejnego - drugie danie). Wszystkie posiłki
podstawowe zawierały produkty zawierające białko zwierzęce oraz dodatki owocowowarzywne, surowe owoce lub warzywa były spożywane codziennie. W jadłospisach
uwzględniono mleko i jego przetwory, ciemne pieczywo oraz kasze gruboziarniste. Sposób
żywienia w skontrolowanych obiektach oceniono, jako zgodny z zasadami racjonalnego
żywienia. Tylko w jednym przypadku do jadłospisu wniesiono uwagi, dotyczące zbyt małej
podaży ryb i potraw z ryb. W szkołach kontynuowano europejskie programy pn. „Pij mleko” i
„Owoce w szkole” realizowane przez Agencję Rynku Rolnego. W ramach działań
nadzorowych podczas przeprowadzanych kontroli sanitarnych sprawdzano sposób realizacji
ww. programów. Przeprowadzone kontrole nie wykazały nieprawidłowości, podaż owoców i
warzyw odbywała się zgodnie z regułami zawartymi w umowach.
Przeprowadzona analiza w zdecydowanej większości przypadków potwierdziła układanie
jadłospisów zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia, tj. posiłki były urozmaicone,
przygotowywane na bazie produktów ze wszystkich grup asortymentowych z
uwzględnieniem sezonowości, przygotowywane różnymi technikami kulinarnym, dobierane
biorąc pod uwagę grupę wiekową konsumentów. Każdorazowo w przypadku stwierdzania
uwag do analizowanych jadłospisów informowano o fakcie dyrekcję placówek a osobom
odpowiedzialnym za ich układanie udzielano wskazówek w zakresie racjonalnego żywienia,
właściwego doboru produktów do przygotowywania posiłków.
Ocena jadłospisów oferowanych pacjentom w szpitalach została ujęta w rozdziale 5.1.2
niniejszego sprawozdania.
9.7.Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami
mineralnymi
W ramach nadzoru prowadzonego nad suplementami diety, środkami specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub
192
składnikami mineralnymi przeprowadzano kontrole w aptekach i sklepach zielarskich.
Podczas czynności kontrolnych nieprawidłowości nie stwierdzono, suplementy diety i środki
spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego były oferowane do sprzedaży w sposób
prawidłowy, oznakowane zgodnie z wymaganiami w tym zakresie. W aptekach nie
prowadzono reklamy preparatów do początkowego żywienia niemowląt w formie rozdawania
próbek, kuponów rabatowych, nie prowadzono działalności promocyjnej zachęcającej do
nabycia tego rodzaju produktów.
W związku z pisemnymi poleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego w roku
sprawozdawczym w miejscach obrotu suplementami diety tym w aptekach przeprowadzono
kontrole, podczas których sprawdzano, czy w obrocie znajdują się między innymi produkty:

„Hoodia Gordonii Absolute” (pismo Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia
24.02.2014r., znak: GIS–ŻP–SD–422-151/KCH/13/3), ze względu na to, że w swoim
składzie zawierał sybutraminę;

„Rutinoscorvit” 15 serii, ze względu na to, że producent nie zapewnił standardów
wytwarzania;

„Animal Cuts” (pismo Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 24.02.2014r., znak:
GIS–ŻP–SD–422-102/IK/14), ze względu na to, że w swoim składzie zawierał
nieautoryzowane składniki;

produkty zawierające melatoninę oraz calcium pangamate sprzedawane nielegalnie za
pośrednictwem portalu allegro.pl. (pismo Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia
20.10.2014r. znak: GIS-ŻP-SD-422-146/AW/14/1);

ABC Dophilus Powder w postaci proszku wyprodukowanego w USA przez Solgar Inc
(wykryto skażenia grzybem Rhizopus oryzae).
W 2014r. w ramach systemu RASFF podjęte zostały działania w związku z 6
powiadomieniami o niebezpiecznych produktach żywnościowych typu alarmowego oraz 18
typu informacyjnego dotyczące:
1.
Suplementu diety pn. „Multiwitamin & antioxidant complex for WOMEN”, w którym
stwierdzono przekroczenie bezpiecznego poziomu witaminy B6, ustalonego przez
EFSA z dnia 21.01.2014r.;
2.
Suplementu diety pn. „Animal Cuts”, pochodzący z USA, w której stwierdzono
obecność nieautoryzowanych składników między innymi: mącznica, różaniec,
pochodne fenyloalaniny, z dnia 13.06.2014r;
3.
Środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego pn. „MAN SCORCH
4”, w którym stwierdzono w składzie obecności niedozwolonych składników –
fenyloetyloaminy i ewodiaminy z dnia 14.08.2014r.;
4.
Produktu pn. „Animal Pak” pochodzący z USA, w składzie którego stwierdzono
obecność nieautoryzowanych substancji, z dnia 26.08.2014r.;
5.
Suplementu diety pn. "Erekton”, w którym stwierdzono obecność nieautoryzowanej
substancji Tetrahydrokannabinolu (THC) z dnia 05.12.2014r.;
6.
Suplementu diety pn. "Tribusteron", w którym stwierdzono obecność nieautoryzowanej
substancji Tetrahydrokannabinolu (THC) z dnia 05.12.2014r.
Powiadomienia informacyjne dotyczyły produktów w których stwierdzano obecność
nieautoryzowanych substancji, działania nadzorowe prowadzone były wobec produktów pod
nazwą: „Gaspari Nutrition Anavite”, „Controlled, „GH Turbo”, "Tested Multivitest”, „OptiWomen”, „Arnold Iron Pump”, .”Super Pump MAX”, „Arnold Iron Pack”, „ Nutrex
„Lipo 6”, „„Meltdown” 120 BIOLOQUID Capsules”, Dopamite Activates Fat Burning
Control Center”, „ANS Performance™ RITUAL™”, ,,AMINO 1”, „„Purple Wraath”, „ANS
Performance™ RITUAL™”, „Napalm”, „Arnold Seriess Iron Cuts”.
Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Szczecinie po
otrzymaniu powiadomienia przekazywał sprawę właściwym państwowym powiatowym
193
inspektorom sanitarnym. Wszystkie czynności związane z postępowaniem RASFF były
podejmowane natychmiast zgodnie z obowiązującą procedurą, suplementy objęte
przedmiotowymi powiadomieniami jeśli znajdowały się obrocie były wycofane.
9.8 Nadzór nad przebiegiem imprez masowych
W 2014 roku przeprowadzono 190 kontroli obiektów ruchomych i tymczasowych w
zakresie bezpieczeństwa żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu handlowego w
czasie trwania tzw. ”jarmarków” organizowanych w centrach handlowych oraz okazjonalnych
imprezach na wolnym powietrzu.
„Jarmark Staropolski” do obrotu wprowadzane były: przetwory mięsne, wyroby
garmażeryjne, wyroby piekarskie, zioła, herbata i przyprawy, miód oraz przetwory warzywne.
Żywność eksponowana była w warunkach zgodnych z deklaracjami producenta. Do
przechowywania środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie zapewniono
urządzenia chłodnicze wyposażone sprzęt kontrolno-pomiarowy z którego prowadzone były
zapisy z monitoringu temperatur. Zapewniono ochronę artykułów spożywczych przed
zanieczyszczeniami zewnętrznymi. Osoby wprowadzające do obrotu handlowego żywność
posiadały dokumentację potwierdzającą brak przeciwwskazań do wykonywania prac w
styczności z żywnością. Organizatorzy jarmarku zapewnili prawidłowe warunki sanitarne.
Pracownicy stoisk posiadali dostęp do toalety oraz możliwość mycia i dezynfekcji rąk.
Umywalki w toaletach zaopatrzone w bieżącą ciepłą i zimną wodę oraz środki do mycia i
higienicznego ich suszenia.
„Jarmark Produktów Tradycyjnych” w C.H. Galaxy przy Al. Wyzwolenia 18-20 w Szczecinie
do obrotu wprowadzane były: przetwory mięsne, wyroby piekarskie, miód, przetwory
warzywne, wina, przetwory mleczne (sery austriackie, oscypki), przetwory rybne, przetwory
owocowe, wyroby cukiernicze. Organizator zapewnił przedsiębiorcom dostęp do bieżącej
ciepłej i zimnej wody, wydzielone toalety oraz miejsce do przetrzymywania odzieży
ochronnej i osobistej. Podczas czynności kontrolnych okazano aktualną dokumentację
zdrowotną osób zatrudnionych podczas wprowadzania do obrotu handlowego żywności
potwierdzającą brak przeciwwskazań do wykonywania prac związanych z kontaktem z
żywnością. Żywność wymagająca zachowania łańcucha chłodniczego przetrzymywana w
urządzeniach chłodniczych wyposażonych w aparaturę kontrolno-pomiarową. Podczas
czynności kontrolnych okazano bieżące zapisy z kontroli wewnętrznej. Oferowana żywność
do sprzedaży zabezpieczona była przed zanieczyszczeniem wtórnym.
„Piknik Nad Odrą” stoiska i przyczepy gastronomiczne ze sprzedażą: pajdy chleba ze
smalcem, przypraw, waty cukrowej, kukurydzy gotowanej, oscypek, przetworów mięsnych,
wyrobów piekarskich, kremów mlecznych, miodu, serów dojrzewających, pierników,
przetworów owocowo-warzywnych, nalewek benedyktyńskich, żywności z Litwy, żywności
gruzińskiej, żywności bułgarskiej, serów korycińskich, tzw. zdrowej żywności, bigosu i
barszczu, soków i owoców, lodów i gofrów, kiełbasy z grilla i szaszłyków, lodów z automatu.
Wszyscy zatrudnieni pracownicy posiadali aktualne książeczki zdrowia dla celów sanitarnoepidemiologicznych, z wpisem o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy
wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
Przedsiębiorcy mieli zapewniony dostęp do toalety i bieżącej wody. Żywność łatwo psująca
się przechowywana była w urządzeniach chłodniczych. Przedsiębiorcy posiadali
dokumentację potwierdzającą, że są pod nadzorem PPIS oraz PLW.
„Dni Morza” stoiska i przyczepy gastronomiczne ze sprzedażą: lodów z automatu, kawy i
herbaty w opakowaniach jednostkowych, owoców w czekoladzie, kanapek i sałatek, napojów,
waty cukrowej, gotowanej kukurydzy, waty cukrowej, wyrobów piekarskich i ciastkarskich,
pajdy chleba ze smalcem, ogórków małosolnych, szaszłyka, kiełbasy, golonki, ziemniaków w
194
mundurkach. Obiekty ruchome – tymczasowe (przyczepy, namioty, pojazdy), umiejscowione
były na utwardzonym podłożu betonowym lub na gęstej trawie. Organizator zapewnił
przedsiębiorcom wydzielone toalety, dostęp do bieżącej zimnej i ciepłej wody oraz
możliwość prawidłowego gromadzenia i usuwania odpadów komunalnych. Przedsiębiorcy we
własnym zakresie zapewnili wewnątrz stoisk wodę pitną donoszoną, właściwe warunki do
przechowywania środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie – urządzenia
chłodnicze, wyposażone w termometry do monitoringu temperatury. Zapewniono
odpowiednie warunki aby żywność była wystarczająco chroniona przed zanieczyszczeniem.
Dania serwowane były w naczyniach jednorazowego użytku. We wszystkich
skontrolowanych punktach personel posiadał aktualne orzeczenia lekarskie dla celów
sanitarno – epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy
wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Pracownicy
byli wyposażeni w czyste ubranie ochronne.
Obchody Dnia Weterana Działań Poza Granicami Państwa oraz Międzynarodowego Dnia
Uczestników Misji Pokojowych ONZ.
Dla uczestników obchodów zorganizowane zostało żywienie w pomieszczeniu namiotowym.
Potrawy zostały przygotowane w zakładzie żywienia pod nadzorem PPIS w Policach, który
posiada decyzję zatwierdzającą zakład w zakresie żywienia zbiorowego. W menu zakładu
znajdowały się dania podawane na ciepło, zimne zakąski oraz wyroby ciastkarskie. Potrawy
przywiezione zostały w termosach i od razu rozmieszczone na stołach w pomieszczeniu
namiotowym, potrawy na ciepło w podgrzewaczach, zupy w kociołkach utrzymujących
ciepło. Potrawy podawane były w naczyniach wielokrotnego użytku. Osoby zatrudnione przy
wydawaniu żywności miały zapewnioną możliwość mycia rąk przy użyciu wody donoszonej,
z urządzenia dystrybucyjnego umożliwiającego jej podgrzanie. Okazano aktualną
dokumentację zdrowotną dla celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników. Dla osób
zwiedzających podawana była grochówka na ciepło, wydawana bezpośrednio z kociołków
utrzymujących ciepło, umieszczonych na stołach ze stali nierdzewnej oraz podawana w
naczyniach jednorazowego użytku. Zapas naczyń przechowywany był w sposób
zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem. Osoby wydające posiłek okazały aktualną
dokumentację zdrowotną. Przy stoiskach usytuowane zostały dystrybutory wody w celu
zapewnienia możliwości mycia rąk. Osoby pracujące przy dystrybucji żywności posiadały
właściwą odzież ochronną oraz miały zapewniony dostęp do toalet typu TOI-TOI. Odpady
pochodzące z działalności obiektów z żywnością usuwane były do pojemników
umieszczonych w pobliżu stoisk.
„Jarmark Jakubowy” do obrotu wprowadzane były: przetwory mięsne, wyroby piekarskie i
ciastkarskie, miód, przetwory warzywne, wina, oscypki, przetwory rybne, przetwory
owocowe, wyroby cukiernicze, czosnek, kwas chlebowy, kiełbasa, szaszłyk, bigos, ogórki
kiszone, wafle, przyprawy, pierniki szczecińskie, lody tradycyjne. Organizator zapewnił
przedsiębiorcom toalety, możliwość prawidłowego gromadzenia i usuwania odpadów
komunalnych. Przedsiębiorcy we własnym zakresie zapewnili właściwe warunki do
przechowywania środków spożywczych oraz możliwość mycia rąk. We wszystkich
skontrolowanych punktach pracownicy okazali aktualne orzeczenia dla celów sanitarnoepidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy których istnieje
możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
„Pyromagic” na Wałach Chrobrego w Szczecinie.
Stoiska i przyczepy gastronomiczne ze sprzedażą: szaszłyka i kiełbasy z grilla, golonki,
ziemniaków w mundurkach, oscypki, przetwory mięsne, owoców w czekoladzie, lody
gałkowe, gofry, popcorn, wata cukrowa, pajda chleba ze smalcem, pierogi, bigos, ogórek
kiszony. Organizator zapewnił przedsiębiorcom dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody,
wydzielone toalety oraz miejsce do przetrzymywania odzieży ochronnej i osobistej. We
195
wszystkich skontrolowanych punktach pracownicy okazali aktualne orzeczenia dla celów
sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy których
istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Żywność wymagająca zachowania
łańcucha chłodniczego przetrzymywana w urządzeniach chłodniczych wyposażonych w
aparaturę kontrolno-pomiarową. Podczas czynności kontrolnych okazano bieżące zapisy z
kontroli wewnętrznej. Oferowana żywność do sprzedaży zabezpieczona była przed
zanieczyszczeniem wtórnym.
„Trzeci Piknik Lotniczy” zorganizowany przy ul. Przestrzennej 10 w Szczecinie.
Organizatorzy zapewnili przedsiębiorcom podłączenie do prądu, dostęp do toalet, pojemniki
do gromadzenia odpadów komunalnych. Przedsiębiorcy we własnym zakresie zapewnili
właściwe warunki do przechowywania środków spożywczych oraz mycia rąk. We wszystkich
skontrolowanych punktach pracownicy okazali aktualne orzeczenia lekarskie dla celów
sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy których
istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
„Festiwal Młodych Talentów- Nowa Energia” w Hali widowiskowo- sportowej Arena
Szczecin przy ul. Szafera 3-5-7 w Szczecinie. W ramach imprezy działalność w zakresie
wprowadzania do obrotu żywności prowadzona była przez firmę SPORTS HOSPITALITY
Sp. z o.o. W sprzedaży znajdowały się hot-dogi z zapiekanki przygotowywane z
zastosowaniem w procesie technologicznym półproduktów głęboko mrożonych, pop-corn
oraz napoje ciepłe i zimne, podawane w naczyniach jednorazowego użytku. We wszystkich
punktach gastronomicznych znajdowały się urządzenia chłodnicze do przechowywania
półproduktów z możliwością kontroli temperatury oraz sprzęt do obróbki termicznej potraw.
Naczynia jednorazowego użytku przechowywane były w sposób zabezpieczający je przed
zanieczyszczeniem. Osoby zatrudnione przy przygotowaniu żywności miały zapewnioną
możliwość mycia rąk przy prawidłowo wyposażonych umywalkach do mycia rąk oraz dostęp
do wydzielonych toalet. Okazano aktualną dokumentację zdrowotną dla celów sanitarnoepidemiologicznych osób pracujących przy żywności.
„Jarmark rybny” na Rynku Siennym w Szczecinie
Organizatorzy Stowarzyszenie Podzamcze zapewnili przedsiębiorcom toalety, możliwość
gromadzenia i usuwania odpadów komunalnych, dostęp do ciepłej i zimnej bieżącej wody.
Przedsiębiorcy we własnym zakresie zapewnili właściwe warunki do przechowywania
środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie urządzenia chłodnicze wyposażone w
termometry do pomiaru temperatury. Warunki do higienicznego przechowywania naczyń
jednorazowego użytku. We wszystkich punktach posiadał aktualne orzeczenia lekarskie dla
celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac przy
których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.
Stan sanitarno – higieniczny podczas organizowanych imprez masowych należy ocenić
pozytywnie, drobne nieprawidłowości przedsiębiorcy usuwali natychmiast.
Dodatkowo PPIS w Szczecinie przeprowadził 4 kontrole interwencyjne w zakresie
bezpieczeństwa żywności wprowadzanej do obrotu handlowego podczas trwania:

„Jarmarku regionalnego” zorganizowanego w C.H.STER znajdującym się przy ul. Ku
Słońcu w Szczecinie;

Jarmarku „Smak i Styl” zorganizowanego w C.H. Outlet Park przy
ul. Struga w Szczecinie;

„Jarmarku regionalnego” zorganizowanego w C.H. MOLO przy
ul. Mieszka I-go w Szczecinie,
w punktach ze sprzedażą przetworów mięsnych oraz wyrobów piekarskich, nieprawidłowości
nie stwierdzono.
196
9.9 Działania akcyjne
System wczesnego ostrzegania: RASFF i RAPEX
W 2014 roku w ramach funkcjonowania Systemu Wczesnego Ostrzegania o
Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF), podjęte zostały działania w związku z 82
powiadomieniami o niebezpiecznych produktach żywnościowych, w tym 52 powiadomień
alarmowych i 30 powiadomień informacyjnych oraz 4 powiadomieniami zgłoszonymi przez
Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie.
Dotyczyły one następujących grup produktów: przyprawy, suszone owoce, przetwory
zbożowe, suplementy diety, herbaty, przetwory mięsne, napoje bezalkoholowe, środki
spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Wszystkie produkty będące przedmiotem
powiadomień zaliczane do kategorii materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z
żywnością w większości sprowadzone zostały z Chin, a zagrożenia w nich stwierdzone
zakwalifikowane były do zagrożeń chemicznych.
W 2014r. działania w celu wycofania z obrotu handlowego produktów będących
przedmiotem powiadomienia, wielokrotnie podejmowali ich producenci bądź importerzy. W
przypadku sklepów sieciowych kwestionowana partia produktu często wycofywana była
przez samych przedsiębiorców, którzy także informowali swoich klientów o kwestionowaniu
produktu i możliwości jego zwrotu do sklepu – wszystkie te działania zgodnie z obowiązującą
procedurą systemu RASFF były monitorowane przez organy urzędowej kontroli żywności
Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Podczas okresu sprawozdawczego Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki
Inspektor Sanitarny w Szczecinie otrzymał 17 notyfikacji dotyczących kosmetyków, które
zostały zgłoszone do Systemu RAPEX tj. Europejskiego systemu szybkiej wymiany
informacji o produktach niebezpiecznych z uwagi na zanieczyszczenia chemiczne lub
mikrobiologiczne. Przedstawiciele Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych
podczas kontroli sprawdzali obecność w obrocie kosmetyków objętych notyfikacją. Nie
stwierdzono w obrocie handlowym kosmetyku będącego przedmiotem zgłoszonej notyfikacji.
9.10.Misje unijne
Misje inspektorów Urzędu ds. Żywności i Weterynarii (Food and Veterinary Office –
FVO)
W 2014r. na terenie województwa zachodniopomorskiego odbyła się misja
inspektorów Urzędu ds. Żywności i Weterynarii (Food and Veterinary Office – FVO),
dotycząca oceny urzędowych kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz
Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie poubojowego śledzenia mięsa, produktów i
półproduktów mięsnych oraz produktów złożonych. W ramach niniejszego audytu
wizytowane były następujące województwa: pomorskie, mazowieckie, warmińsko-mazurskie,
wielkopolskie i zachodniopomorskie. Na terenie naszego województwa w zakresie
kompetencji organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej do oceny wytypowana została
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Szczecinie, która wspólnie z organami
Inspekcji Weterynaryjnej sprawuje nadzór nad zakładem obrotu żywnością – magazynem
hurtowym, w którym prowadzony jest rozbiór mięsa, produkcja mięsa mielonego, białej
kiełbasy i wyrobów mięsnych.
Raport z tej misji nie został jeszcze opracowany.
197
Wnioski:
1.
2.
3.
W porównaniu z rokiem ubiegłym stan sanitarno-techniczny nadzorowanych obiektów
uległ nieznacznej poprawie.
 W 2014r. wydano o 4,3 % mniej decyzji administracyjnych niż w roku minionym,
celem wyegzekwowania od przedsiębiorców poprawy stanu sanitarno – technicznego
pomieszczeń i urządzeń zlokalizowanych w pionie żywienia;
 W roku sprawozdawczym wydano 18 decyzji unieruchomienia lub przerwania
działalności lub części zakładu, co stanowi o 0,13 % mniej w porównaniu z rokiem
2013.
Państwowa Inspekcja Sanitarna w roku 2014r. objęła nadzorem o 16,6 % zakładów
więcej niż w roku ubiegłym. Liczba ta wynika z obowiązku rejestracji podmiotów
zajmujących się produkcją pierwotną pochodzenia roślinnego.
W 2014 roku z przebadanych próbek, zdyskwalifikowano o 3,6 % więcej próbek w
porównaniu z ubiegłym rokiem. Główną przyczyną kwestionowana próbek było
przekroczenie dopuszczalnej liczby bakterii z rodziny Enterobacteriaceae w lodach, co
świadczy o niewystarczającym poziomie utrzymania higieny w zakładzie lub
nieprawidłowo przeprowadzanych procesach mycia i dezynfekcji oraz o braku kontroli
wewnętrznej w zakresie nadzoru nad skutecznością tych procesów. W związku z
powyższym państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni zostali zobowiązani do
wzmożenia nadzoru sanitarnego w tym zakresie.
X. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA
NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO.
W 2014 roku pion Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Państwowej Inspekcji
Sanitarnej województwa zachodniopomorskiego realizował zadania ukierunkowane głównie
na przeciwdziałanie następstwom palenia tytoniu, propagowanie zdrowego stylu życia, w tym
profilaktykę otyłości, a także przeciwdziałanie zakażeniom, m. in. HIV oraz promowanie
szczepień ochronnych.
10.1. Główne programy prozdrowotne
zachodniopomorskiego w 2014 roku.
realizowane
na
terenie
województwa
10.1.1. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce.
Celem programu było zmniejszenie zachorowań i zgonów wynikających z palenia i
ekspozycji na dym tytoniowy.
Działania w tym zakresie podejmowano w ramach:
1. szkolnych programów edukacyjnych: „Czyste powietrze wokół nas”, „Nie pal przy mnie,
proszę” i „Znajdź właściwe rozwiązanie”;
2. kampanii społecznej: Światowego Dnia bez Tytoniu 31 maj 2014r i i Światowego Dnia
Rzucania Palenia 20.11.2014r.;
3. Szkoleń i pojedynczych przedsięwzięć.
 Krajowy program edukacyjny dla dzieci w wieku przedszkolnym,
ich rodziców i opiekunów pt. „Czyste powietrze wokół nas”.
Celem głównym programu jest wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony
dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy i zwiększenie ich umiejętności w zakresie radzenia
sobie
198
w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy
nich tytoń. Program realizowało 245 placówek przedszkolnych realizujących program na 792,
co stanowi 31%. Ogółem uczestniczyło w programie 12475, w tym 5 latki- 5779, 6- latki
5335, 3i4 latki- 959 oraz 4i7latki 402.Dodatkowo edukacją objęto 6 299 rodziców. W ramach
realizacji programu w roku szkolnym 2013/2014 przeprowadzono 122 wizytacje.
Zorganizowano 59 szkoleń/narad dla 319 koordynatorów przedszkolnych.
Ryc. 22. Liczba przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz innych form wychowania
przedszkolnego, które przystąpiły do programu „Czyste powietrze wokół nas” w
województwie zachodniopomorskim w roku szkolnym 2013/14.
Ryc. 23 Dzieci biorące udział w programie „Czyste powietrze wokół nas” w
PSSE Goleniów:
PPIS w Goleniowie zorganizował konkurs plastyczny dla dzieci 5 i 6-cio letnich realizujących
program „Czyste powietrze wokół nas”, do udziału zaproszonych zostało 16 przedszkoli.
199
Przedmiotem konkursu były prace plastyczne mające na celu uwrażliwienie dzieci na
szkodliwość dymu papierosowego: „Dym tytoniowy jest trujący”, „Bierne palenie szkodzi”,
„Jak unikać dymu tytoniowego”. Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się 29 maja 2014r. w
siedzibie PSSE w Goleniowie. Z nadesłanych 33 prac konkursowych z 9 placówek
przedszkolnych, komisja wybrała 10 prac spośród których wyłoniła 3 laureatów. Nazwiska
laureatów zostały umieszczone na stronie internetowej PSSE w Goleniowie.
PSSE Łobez:
12.06.2014r. w Łobeskim Domu Kultury zorganizowano w ramach podsumowania programu
za rok przedszkolny 2013/2104 konkurs międzyprzedszkolny. W podsumowaniu udział
wzięło 80 dzieci, rodziców i opiekunów z trzech przedszkoli realizujących program.
Koordynatorzy przedszkolni wraz z dziećmi przygotowali piosenki, wierszyki i
przedstawienia z zakresu profilaktyki nikotynowej. Imprezę urozmaiciły konkursy i zabawy
organizowane przez koordynatora powiatowego. Dzieci otrzymywały po jednym pytaniu, za
prawidłowo udzieloną odpowiedź otrzymywały drobne upominki. Wszystkie dzieci biorące
udział w podsumowaniu otrzymały nagrody indywidualne, a przedszkola dodatkowo nagrody
zespołowe dla całej grupy w postaci np. klocków, gier planszowych, gier edukacyjnych, piłek
itp. Sponsorami nagród byli: Przedsiębiorstwo Przemysłu Ziemniaczanego „NOVAMYL”z
Łobza, Firma „Michałków” Marek Michalczyszyn z Węgorzyna oraz Firma Koschem – Ksel
Adamus z Węgorzyna. Ponadto dla wszystkich obecnych na podsumowaniu przygotowany
był słodki poczęstunek i napoje ufundowane przez Piekarnię z Reska oraz „Wokavit
Dystrybucja” z Łobza. Podczas podsumowania dla wszystkich dzieci rozdano odblaski
„Dinusie”.
 Program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych
„Nie pal przy mnie, proszę”.
Celem programu jest kształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie
w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. Głównymi adresatami
programu są uczniowie klas I-III szkół podstawowych. Program stanowi drugie ogniwo w
cyklu programów profilaktyki antytytoniowej adresowanych do dzieci i młodzieży. Program
ma na celu uświadomienie dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia oraz
uwrażliwienie dzieci na szkodliwość biernego palenia. Program realizowało 15889 uczniów
klas I-III szkół podstawowych w roku szkolnym 2013/14 na 48 132, co stanowi 33%.
Dodatkowo: 1978 uczniów innych klas szkół podstawowych. Edukacją objęto 5399
rodziców. Program realizowało 246 szkół na 495, co stanowiło 50%. W ramach realizacji
programu w roku szkolnym przeprowadzono 113 wizytacji. Zorganizowano 43
szkolenia/narady dla 415 dyrektorów i koordynatorów szkolnych.
200
Ryc. 24Liczba szkół podstawowych w woj. zachodniopomorskim które przystąpiły do
programu „Nie pal przy mnie, proszę”: w roku szkolnym 2013/14.
Ryc. 25 Liczba uczniów szkół podstawowych w woj. zachodniopomorskim którzy
przystąpiły do programu „Nie pal przy mnie, proszę”: w roku szkolnym 2013/14.
Wybrane działania:
PSSE Myślibórz:
W kwietniu 2014r. miał miejsce Międzyszkolny Turniej Profilaktyczny, w którym udział
wzięło 49 uczniów. Nagrody w postaci piłek, plecaków i breloków ufundował PPIS w
Myśliborzu oraz nagrody rzeczowe pozyskano z Gminy Myślibórz.
 Program profilaktyki antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkół
podstawowych i gimnazjów „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Celem głównym programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów
starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum. Program stanowi trzecie ogniwo
w cyklu programów profilaktyki antytytoniowej adresowanych do młodzieży szkolnej.
201
Program uczy jak radzić sobie w sytuacjach trudnych, pomaga w umocnieniu poczucia
własnej wartości, budowaniu pozytywnego myślenia u sobie i kształtowaniu ważnych
umiejętności w kontaktach z ludźmi. W programie wzięli udział uczniowie klas IV-VI szkół
podstawowych w liczbie 11 282 na 39336 ; uczniowie klas I-III szkół gimnazjalnych w
liczbie 12 283 uczniów na 46 090. Dodatkowo uczniowie innych klas szkół podstawowych w
liczbie 131 osób oraz uczniowie innych klas szkół gimnazjalnych w liczbie 277. Programem
objęte zostało 156 szkoły podstawowe na 495, co stanowi 31,5%; oraz szkoły gimnazjalne w
liczbie 126 na 329, co stanowi 38%. Dodatkowo edukacją objęto 2483 rodziców.
W ramach realizacji programu w roku szkolnym 2013/2014 przeprowadzono 119 wizytacji.
Zorganizowano 57 szkoleń/narad dla 455 koordynatorów szkolnych programu.
Przeprowadzono 548 wykładów, prelekcji, pogadanek i prezentacji dla 14437 osób.
Ryc. 26 Liczba szkół podstawowych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
zachodniopomorskim, które przystąpiły do programu „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Ryc. 27 Liczba uczniów szkół podstawowych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
zachodniopomorskim, którzy przystąpili do programu „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
202
Ryc. 28 Liczba gimnazjów w woj. zachodniopomorskim, w roku szkolnym 2013/14 które
przystąpiły do programu „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Ryc. 29 Liczba uczniów szkół gimnazjalnych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
zachodniopomorskim, którzy przystąpili do programu „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Wybrane działania:
PSSE Świdwin:
13.05.2014r. w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świdwinie odbył się
„Turniej wiedzy o zdrowym stylu życia ze szczególnym uwzględnieniem używek o działaniu
psychoaktywnym, w tym tytoniu” – etap międzyszkolny. W konkursie udział wzięli
uczniowie z trzech szkół podstawowych ze Świdwina. Organizatorem turnieju był Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie. Celem konkursu było zwrócenie uwagi
uczniów na najważniejsze determinanty zdrowego stylu życia, pogłębienie ich wiedzy o
zdrowiu, dostarczanie podstawowych wiadomości o substancjach uzależniających, a także
kształtowanie wśród nich postaw prozdrowotnych. Uczestnicy odpowiadali na pytania
prawda-fałsz, pytania otwarte i zamknięte. Młodzież miała za zadanie również rozwiązać
zadanie matematyczne. Po długiej i wyczerpującej rywalizacji wyłoniono najlepszą czwórkę
203
uczestników. Laureaci otrzymali nagrody książkowe, pozostali uczestnicy drobne upominki i
dyplomy. Rywalizacja toczyła się na bardzo wyrównanym poziomie, a stopień
zaangażowania uczestników i ich opiekunów w całe przedsięwzięcie był ogromny. Wszyscy
finaliści wykazali się dużą kreatywnością w promowaniu zdrowego stylu życia.
 OBCHODY ŚWIATOWEGO DNIA BEZ TYTONIU 31 MAJA 2014R.
Hasłem tegorocznych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu było „Podnoszenie
podatków od tytoniu”. Zasięgiem objęto 63204 osoby na 1 717 900 mieszkańców
województwa zachodniopomorskiego, co stanowi 3,6% . Przeprowadzono 13402 działania
w postaci narad, prelekcji, wykładów, szkoleń, konferencji naukowych oraz konkursów.
Wystosowano informacje w mediach, na stronach internetowych, a także listy intencyjne.
Wybrane działania:
WSSE Szczecin:
10-11.05.2014r. podczas „Pikniku nad Odrą” na Wałach Chrobrego w Szczecinie,
30.05.2014r. w Zachodniopomorskim Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w
Szczecinie oraz 14.06.2014r. w ramach pikniku rodzinnego organizowanego na przystani
żeglarskiej w Szczecin-Dąbie zorganizowano stoiska informacyjno-edukacyjne, gdzie
udzielano informacji na temat szkodliwości palenia tytoniu, w tym przypominano o
obowiązującej ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych. Dodatkowo na stoiskach przeprowadzano konkursy wiedzy na temat
profilaktyki palenia tytoniu. Każda osoba, która poprawnie rozwiązała krzyżówkę lub rebus
otrzymała gadżet w postaci kredek, lusterek, odblasków z hasłem antytytoniowym lub smyczy
z logo PIS. Dla chętnych osób wykonywano pomiary spirometryczne. Zasięgiem objęto
łącznie ok. 660 osób.
PSSE Białogard:
06.06.2014r. w Centrum Kultury i Spotkań Europejskich w Białogardzie zorganizowano
Festiwal Piosenki o Zdrowiu. Do udziału w konkursie przystąpiło 23 przedszkolaków z 4
przedszkoli powiatu białogardzkiego. Na widowni zasiadło 154 dzieci przedszkolnych.
Spośród wykonawców wyłoniono 3 laureatów. Zwycięskie zespoły otrzymały dyplomy i
puchary, a każdy uczestnik dostał symboliczną „Nutkę” oraz nagrody rzeczowe.
PSSE Koszalin:
23.05.2014r. zorganizowano i przeprowadzono powiatowy „Festiwal Piosenki o Zdrowiu”.
Konkurs skierowany był do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych realizujących
programy edukacji antytytoniowej pt. „Nie pal przy mnie, proszę” i „Znajdź właściwe
rozwiązanie”. Celem konkursu była przede wszystkim popularyzacja treści prozdrowotnych
poprzez śpiew, taniec i zabawę ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki używania
tytoniu. Rozwijanie u dzieci i młodzieży poczucia sprawczości w stosunku do własnego
zdrowia. Inspirowanie dzieci i młodzieży do poszukiwania treści prozdrowotnych w
osobistym wymiarze i autorskiej formie wyrazu oraz aktywizacja środowisk szkolnych w
zakresie działań prozdrowotnych. Do etapu powiatowego festiwalu przystąpiło 7 szkół
podstawowych i 3 szkoły gimnazjalne, łącznie uczestniczyło 37 osób. Na widowni zasiadło
238 uczniów z koszalińskich szkół podstawowych i gimnazjalnych. Na otwarcie festiwalu
umiejętności muzyczne zaprezentowały uczennice z Zespołu Szkół Muzycznych w Koszalinie
wykonując pokaz w duecie smyczkowym, natomiast na zakończenie wystąpili uczniowie z
Gimnazjum nr 6 w Koszalinie wykonując musical. Laureaci festiwalu otrzymali w nagrodę
słuchawki, zabawki i zestawy sportowe ufundowane przez Urząd Miejski w Koszalinie,
Starostwo Powiatowe w Koszalinie i Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną
w Koszalinie.
204
PSSE Gryfice:
W ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu zorganizowano Powiatowy Konkurs na
Wiersz Antynikotynowy własnego autorstwa pod hasłem „Palić, nie palić – o to jest pytanie?”
adresowany do uczniów szkół podstawowych klas IV-VI i klas I-III szkół gimnazjalnych.
W ramach konkursu pozyskano wsparcie od 3 gmin (Gryfice, Karnice, Rewal) w postaci
środków pieniężnych na zakup nagród dla laureatów konkursu. Uzyskano wsparcie Dyrektora
Lokalnego Radia „Plus” Gryfice w postaci patronatu medialnego nad organizowanym
konkursem oraz umożliwienie laureatom konkursu przedstawienie swoich autorskich wierszy
na antenie lokalnego radia. Uzyskano również wsparcie od portalu społecznościowego „Głos
z … Wybrzeża” oraz tygodnika lokalnego „Gryfickie Echa” i „Kurier Gryficki” w postaci
patronatu medialnego oraz zapewnienie publikacji na łamach prasy i stronach internetowych
portali autorskich wierszy laureatów. W dniu 25.04.2014r. wystosowano do 10 szkół
podstawowych i 3 szkół gimnazjalnych z terenu 3 gmin (Gryfice, Karnice, Rewal) pisma o
organizacji konkursu wraz z regulaminem Konkursu. Zadaniem uczestników konkursu było
napisanie wiersza o tematyce antynikotynowej, którego przesłanie powinno sugerować o
szkodliwości palenia lub zalety wynikające z niepalenia papierosów. Tekst wiersza mógł być
napisany w dowolny sposób (rymowany lub nie). Praca miała być samodzielna i jego długość
nie powinna przekraczać strony A5. Konkurs trwał do 26 maja 2014r. Do siedziby PSSE
Gryfice wpłynęło 48 plac autorskich z 3 szkół gimnazjalnych i 7 szkół podstawowych.
Komisja konkursowa, której przewodniczących był PPIS w Gryficach w dniu 30.05.2014r.
oraz 02.06.2014r. zapoznała się z pracami i oceniła je pod względem kryteriów: związek
pracy z tematyką konkursu, pomysłowość i stylistyka. Przyznano dwa pierwsze miejsca oraz
trzecie miejsce i 14 wyróżnień. Prace laureatów przekazano w dniu 02.06.2014r. celem
publikacji do redakcji, które objęły patronatem medialnym konkurs. Prace zamieszczono na
stronie internetowej PSSE Gryfice. W dniu 02.06.2014r. wystosowano również pisma do
placówek oświatowych z informacją o laureatach konkursu. W dniu 06.06.2014r. w lokalnym
Radio „Plus” Gryfice o godz. 9.00 odbyła się audycja radiowa z udziałem pracownika OZiPZ
oraz laureatów konkursu I i III miejsca (3 osoby). Podczas audycji przedstawiono tematykę
obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu oraz tematykę w/w konkursu, laureaci przedstawili
swoje autorskie prace na antenie oraz opowiedzieli o trudach związanych z przygotowaniem
własnych autorskich tekstów. Publiczna prezentacja własnej pracy była dla laureatów
ogromnym przeżyciem i jednocześnie nagrodą za trud włożony w swoją pracę. Nagrody dla
laureatów konkursu stanowiły książki oraz dyplomy.
PSSE Pyrzyce:
W ramach obchodów zorganizowano konkurs adresowany do uczniów klas V szkół
podstawowych na ulotkę o tematyce antytytoniowej pt. „Nie zadymiaj mnie”. Do konkursu
zgłoszonych zostało 48 prac z 5 szkół podstawowych. Laureaci zostali wyłonieni przez
komisję konkursową w składzie: PPIS w Pyrzycach, artysta i grafik Pyrzyckiego Domu
Kultury oraz delegat Starosty Pyrzyckiego. Oceniono treści prozdrowotne oraz walory
artystyczne. Wręczenie nagród nastąpiło w przeddzień obchodów Światowego Dnia bez
Tytoniu w siedzibie Starostwa Powiatowego w Pyrzycach. Nagrody rzeczowe dla
zwycięzców ufundowali pozyskani partnerzy: Starostwo Powiatowe
w Pyrzycach, Urząd Miejski w Lipianach, Urząd Miejski w Pyrzycach, Urząd Gminy w
Kozielicach. Wyniki konkursu zamieszczono na stronie internetowej PSSE w Pyrzycach oraz
na stronie Starostwa Powiatowego w Pyrzycach.
PSSE Szczecin:
Zorganizowano konkurs plastyczny pod hasłem „Rzuć palenie-zapełnij kieszenie”
adresowany do dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjalnych. Celem konkursu
205
była edukacja dzieci i młodzieży w zakresie zysków płynących z niepalenia tytoniu oraz
zagrożeń wynikających z konsekwencji społecznych, środowiskowych i ekonomicznych.
Spośród 70 nadesłanych prac wyłonili laureatów I, II i III miejsca w kategorii szkół
podstawowych i gimnazjalnych oraz przyznali 10 wyróżnień. Wyniki konkursu zamieszczono
na stronie BIP PSSE Szczecin oraz rozesłano do szkół biorących udział w konkursie.
23.06.2014r. w siedzibie PSSE w Szczecinie wręczono nagrody w postaci: plecaków,
zestawów plastycznych oraz drobnego sprzętu sportowego, które zostały ufundowane przez
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie. Prowadzone działania w ramach
obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu miały za zadanie uświadomić dzieci , młodzieży i
mieszkańcom województwa jak szkodliwie nikotyna wpływa na zdrowie i organizm każdego
człowieka. Wszelkie działania miały na celu zainicjować walkę z uzależnieniem jakim jest
nikotynizm oraz zwrócić uwagę ludzi na promowanie zdrowego , wolnego od dymu
tytoniowego stylu życia .
 Obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia – listopad 2014 r.
Celem kampanii było prowadzenie działań edukacyjnych na temat szkodliwości palenia
tytoniu oraz zachęcanie osób palących do zerwania z nałogiem.
Wybrane działania:
WSSE w Szczecinie:
Wojewódzki konkurs PIS ogłoszony z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia 2014
pod hasłem „Podejmij właściwą decyzję”, krzyżówka profilaktyczna i drzewko
decyzyjne - I edycja.
Zgodnie z ideą Światowego Dnia Rzucania Palenia w konkursie podjęta została
problematyka uzależnienia od tytoniu z zaakcentowaniem sposobów na rzucenie palenia.
Uczestnikami konkursu była młodzież ponadgimnazjalna.
W projektowaniu koncepcji i idei konkursu użyto metody określanej w
dydaktyce nauczania jako „drzewo (drzewko) decyzyjne” oraz opracowano krzyżówkę
profilaktyczną wprowadzającą i utrwalającą wiedzę uczniów na temat palenia tytoniu.
Konkurs miał na celu zaangażować uczniów do twórczego poszukiwania rozwiązań wyjścia z
uzależnienia od tytoniu, zarówno na etapie próbowania, eksperymentowania z papierosami,
jak też na etapie nałogowego używania tytoniu.
W pierwszej edycji konkursu „Podejmij właściwą decyzję” udział wzięły szkoły
ponadgimnazjalne z terenu 5 powiatów województwa zachodniopomorskiego (PSSE w:
Białogardzie, Gryficach, Gryfinie, Kołobrzegu, Szczecinku, Wałczu).
zapewniła środki na zakup nagród dla laureatów powiatowego i wojewódzkiego etapu
konkursu na sprzęt sportowy i multimedialny.
Do finału konkursu na poziomie wojewódzkim zgłoszono łącznie 16 prac
plastycznych przedstawiający proces decyzyjny dot. rzucania palenia, z których wyłonione
trzech laureatów konkursu i 5 wyróżnień.
Uroczyste wręczenie nagród zostanie dokonane przez Zachodniopomorskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie na konferencji
zaplanowanej w roku 2015. W przyszłym roku do II edycji konkursu zostaną zaproszone
kolejne powiaty woj. zachodniopomorskiego.
206
Kampania edukacyjno- informacyjna „Rzuć dymka”.
Począwszy od września 2014r. nagłośniona została kampania edukacyjno-informacyjna
„Rzuć dymka”.
We wrześniu 2014r. wyświetlany był spot internetowy na monitorach LCD w
szczecińskich środkach transportu publicznego. Emisja spotu następowała co 10 minut.
Materiały kampanijne – baner i spot internetowy rozpropagowano za pośrednictwem
powiatowych
stacji
sanitarno-epidemiologicznych
w
całym
województwie
zachodniopomorskim.
Informację o kampanii wraz z banerem i spotem przekazano wraz z prośbą o
udostępnienie na stronach internetowych do:
 Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wydziału Zdrowia Publicznego,
 Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Wydziału Zdrowia,
 Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Wydziału
Współpracy Społecznej,
 Urzędu Miasta Szczecin, Referatu ds. Promocji i Profilaktyki Zdrowia,
 Zachodniopomorskiego Kuratorium Oświaty,
 Zachodniopomorskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ,
 Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii,
 Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Szczecinie,
 Okręgowej Rady Lekarskiej,
 Szczecińskiej Izby Pielęgniarek i Położnych,
 Stowarzyszenia Walki z Rakiem Płuca w Szczecinie.
PSSE w Szczecinie:
Zorganizowano konkurs plastyczny pod hasłem „Mamo, tato rzuć palenie” adresowany
do dzieci uczęszczających do szczecińskich przedszkoli.
Celem konkursu było kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie
oraz uwrażliwienie ich na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z
biernym paleniem. Nadesłane prace konkursowe zostały wystawione w Galerii Prezydenckiej
Urzędu Miasta Szczecin;
W dniu Światowego Dnia Rzucania Palenia przeprowadzono akcję, podczas której po
szczecińskich torowiskach jeździł zabytkowy tramwaj oznakowany: „Tylko dla palaczy,
którzy chcą rzucić palenie”. Podczas akcji szczecinianie byli informowani przez megafon o
idei akcji, rozdawane były broszury, ulotki informacyjne o szkodliwości palenia. Wewnątrz
tramwaju zamieszczone zostały plakaty na temat szkodliwości palenia tytoniu, w którym
przedstawiciele Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii oraz PSSE Szczecin zachęcali
mieszkańców Szczecina do rzucania palenia. Ponadto pracownicy OZiPZ PSSE Szczecin
przeprowadzili pomiar smokerlyzerem poziomu tlenku węgla w wydychanym powietrzu u 40
osób.
PSSE w Myśliborzu:
We współpracy ze Stowarzyszeniem Koła Cukrzyków zorganizowano imprezę środowiskową
dla mieszkańców Dębna. Uczestnicy imprezy mogli wysłuchać szeregu wykładów z zakresu
problematyki zdrowotnej oraz wykonać badania: ciśnienia krwi, poziomu cukru i suchości
207
oka. Prowadzono również stoisko edukacyjne, na którym dystrybuowano materiały
edukacyjne oraz udzielano porad. Podczas całej imprezy można było obejrzeć wystawę
WHO „ Siła Komunikacji Antynikotynowej”;
Na telebimie umieszczonym w Dębnie (obok sklepu Biedronka) emitowany był spot z
kampanii „Rzuć dymka” Emisja spotu trwała od listopada do grudnia 2014r.
PSSE w Pyrzycach:
W placówkach oświatowo-wychowawczych i zakładach pracy udzielano instruktaże, podczas
których zapoznawano z ideą kampanii „Rzuć dymka” oraz zachęcano do tworzenia miejsc
wolnych od dymu tytoniowego. Przedstawicieli zakładów pracy poinstruowano o
konieczności informowania współpracowników o konsekwencjach wynikających z palenia
tytoniu.
PSSE w Choszcznie:
Zorganizowano konkurs na rozwiązanie krzyżówki tematycznie związanej ze Światowym
Dniem Rzucania Palenia, hasło brzmiało „Jestem w ciąży nie palę”. We współpracy z
redakcją „Naszej gazety regionalnej” przygotowano krzyżówkę, która ukazała się w gazecie
(nakład wynosił 2500 egzemplarzy). Za prawidłowo rozwiązaną krzyżówkę przyznano
nagrody książkowe ufundowane przez Starostwo Powiatowe w Choszcznie. Informacja o
prawidłowo rozwiązanym haśle krzyżówki i laureatach ukazała się w następnym numerze
gazety.
PSSE w Łobzie:
Wspólnie z Gminą Łobez, Starostwem Powiatowym w Łobzie oraz Zespołem Szkół im. T.
Kościuszki w Łobzie zorganizowano happening uliczny. W czasie przemarszu skandowano
hasła dotyczące profilaktyki nikotynowej np. „Papierosów składniki zabijają plemniki”,
„Jarasz skręty, jarasz szlugi- żywot Twój nie będzie długi”, „Nie pal tytoniu, bo umrzesz,
gamoniu!”, „Papieros jest jak żmija, dusi, kąsi, zabija” itp.
W trakcie przedsięwzięcia przechodniom rozdawano ulotki z zakresu profilaktyki
nikotynowej. Happening zakończył się w Łobeskim Domu Kultury, gdzie nastąpiła dalsza
część obchodów „Światowego Dnia Rzucania Palenia”. Happening objęty był patronatem
Burmistrza Łobza.W Domu Kultury rozstrzygnięto konkurs plastyczny na
„Plakat
antytytoniowy”. Osoby nagrodzone otrzymały dyplomy oraz nagrody ufundowane przez
Starostwo Powiatowe w Łobzie, Gminę Łobez, UM w Resku.
PSSE w Stargardzie Szczecińskim:
We współpracy z Komendą Powiatową Policji i Starostwem Powiatowym w Stargardzie
Szczecińskim zorganizowano konkurs literacki pod hasłem „Moda na niepalenie”, który był
skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
PSSE w Świdwinie:
Zorganizowano konkurs literacki pt. „Życie wolne od dymu tytoniowego” adresowany do
uczniów III klas szkół gimnazjalnych i uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Zadanie
konkursowe polegało na napisaniu przez uczniów opowiadania, w którym użyć hasła „Życie
wolne od dymu tytoniowego”.
208
PSSE w Świnoujściu:
Zorganizowano debatę pod hasłem ,,STOP PAPIEROSOM” dla uczniów z Centrum
Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Świnoujściu. Uzupełnieniem debaty była
wystawa plansz edukacyjnych z zakresu szkodliwości palenia.
PSSE w Sławnie:
W Światowy Dzień Rzucania Palenia (20.11.2014) przeprowadzono akcję oplakatowania
miasta plakatami o tematyce antynikotynowej.
10.1.2.Program edukacyjny „Trzymaj Formę!”.
Program edukacyjny „Trzymaj Formę” skierowany jest do młodzieży szkół
gimnazjalnych i ostatnich klas szkół podstawowych oraz ich rodziców. Odnosi się do
promocji racjonalnego żywienia i aktywności fizycznej. Realizowany jest od września 2006
roku, jako działanie nakierowane na realizację założeń Globalnej Strategii dot. Diety,
Aktywności Fizycznej i Zdrowia WHO oraz wytycznych Unii Europejskiej.
Program „Trzymaj Formę!” na terenie województwa zachodniopomorskiego
realizowany był po raz ósmy w tym roku pod hasłem „Trzymaj Formę! Bądź aktywny!”W
roku szkolnym 2013/14, brało w nim udział 407 szkół.
Do programu przystąpiło 165 szkół gimnazjalnych, co oznacza, że uczestniczyło w nim 29
tyś. 805 uczniów szkół gimnazjalnych. Jednocześnie program był realizowany w 242
Szkołach Podstawowych, co stanowi 18 tyś. 308 uczniów szkół podstawowych,
uczestniczących w programie. Podczas realizacji programu w spotkaniach, imprezach oraz
konkursach wzięło udział 1853 rodziców.
Ryc. 30 Liczba gimnazjów realizujących program od I- VIII edycji w województwie
zachodniopomorskim.
209
Ryc. 31 Liczba gimnazjalistów realizujących program "Trzymaj Formę od I- VIII
edycji w województwie zachodniopomorskim.
Ryc. 32 Liczba szkół podstawowych realizujących program "Trzymaj Formę” od I do
VIII edycji w województwie zachodniopomorskim.
Ryc. 33 Liczba uczniów szkół podstawowych realizujących program „Trzymaj formę”
od I do VIII edycji w województwie zachodniopomorskim.
210
Podczas VIII edycji programu na początku roku 2014 (styczeń, luty) trwała kampania
medialna odnosząca się do programu edukacyjnego „Trzymaj Formę” oraz problemu nadwagi
i otyłości wśród dzieci i młodzieży.
Celem kampanii, której hasło brzmiało: "Czy Twoje dziecko trzyma formę?", było
zwrócenie uwagi rodziców na konieczność kształtowania prawidłowych nawyków
żywieniowych oraz promowania aktywności fizycznej u dzieci. Informacje na ten temat
zawarte są na portalu internetowym programu www.trzymajforme.pl, do odwiedzenia którego
zachęcała właśnie kampania.
Odbiorcami kampanii medialnej byli przede wszystkim rodzice, ponieważ ich
zaangażowanie jest kluczowe dla skutecznej prewencji nadwagi i otyłości, gdyż rodzina i
szkoła mają realny wpływ na kształtowanie właściwych postaw prozdrowotnych.
Ambasadorką kampanii została Monika Mrozowska - polska aktorka, autorka książek
kulinarnych
i blogerka, promująca zbilansowaną dietę oraz zdrowy styl życia.
Kampania medialna była obecna na 400 nośnikach typu Citylight zlokalizowanych
w Warszawie i innych dużych miastach Polski: Katowicach , Krakowie, Łodzi, Poznaniu,
Szczecinie, Trójmieście i Wrocławiu.
Wybrane działania:
PSSE Kamień Pomorski:
W ramach programu Comenius oraz „Trzymaj Formę” na podsumowanie współpracy zostały
wydane dwie książki kucharskie (niemiecko- polska i polsko- niemiecka), których autorami
była młodzież Gimnazjum w Dziwnowie i szkoły w Werneuchen. Książki są bogato
ilustrowane,
a spisane potrawy były wykonane i degustowane przez uczniów podczas warsztatów
kulinarnych odbywanych w ramach wymiany uczniów polskich i niemieckich. Realizowano
też projekt „Rola kobiety na przestrzeni dziejów w kształtowaniu gustów kulinarnych”.
Każdej klasie przypadało przedstawienie roli kobiety jako osoby kształtującej gusty
kulinarne, nawyki żywieniowe na przestrzeni epok.
PSSE Sławno:
Kolejna VIII edycja Maraton Fitness ”Trzymaj Formę” w hali widowiskowo-sportowej przy
Szkole Podstawowej Nr 3 w Sławnie, w którym uczestniczyło ogółem 277 osób z 25
miejscowości gminy Sławno. Uczestnicy maratonu przez kilka godzin dobrze się bawili przy
ćwiczeniach i tańcu. Ćwiczenia wykonywane były w rytm muzyki latyno-amerykańskiej,
Afro, Zumby.
Za organizację Maratonu Fitness „Trzymaj Formę” szkolny koordynator programu otrzymała
statuetkę Laur Starosty Sławieńskiego w kategorii SPORT.
10.1.3.„Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV”.
Cel głównym programu jest prowadzenie działań edukacyjnych na temat problematyki
HIV/AIDS w celu ograniczania liczby zakażeń HIV na drodze ryzykownych zachowań. Do
szczegółowych celi programu należy:
211
- propagowanie testowania w kierunku HIV oraz działalności punktów anonimowego
i bezpłatnego testowania w kierunku HIV w województwie zachodniopomorskim;
- kształtowanie postaw akceptacji, współczucia i życzliwości wobec osób żyjących
z HIV i chorych na AIDS.
Adresatami programu są osoby aktywne seksualnie, młodzież placówek szkolnowychowawczych, rodzice, nauczyciele, opiekunowie, pacjenci i personel placówek opieki
zdrowotnej, studenci, mieszkańcy powiatów, kobiety i mężczyźni oczekujący dziecka.
Wybrane działania:
WSSE Szczecin: wykłady i warsztaty dla młodzieży
W grudniu 2014r. w Zespole Szkół Łączności w Szczecinie i Zespole Szkół Samochodowych
w Szczecinie odbyło się spotkanie z uczniami. Zasięgiem objęto 221 uczniów, klasy I, II i III.
Wygłoszono wykłady w formie prezentacji multimedialnej na temat profilaktyki HIV/AIDS,
rozdano materiały informacyjno-edukacyjne oraz odpowiadano i rozmawiano z uczniami i
nauczycielami na zadawane pytania dotyczące problematyki HIV/AIDS. Wykład przekazał
informacje dot. dróg zakażeń wirusem, możliwości testowania się bezpłatnie i anonimowo w
PKD, bezpiecznych zachowań seksualnych, itd. Ponadto przeprowadzono warsztaty
zajęciowe dla tych uczniów. Podczas warsztatów zajęciowych z młodzieżą wykorzystano
zadania typu „prawda, fałsz” i test „jesteś osobą odpowiedzialną?”. Ponadto odpowiadano i
wyjaśniano wszelkie wątpliwości i zagadnienia zadawane przez uczniów związane z
HIV/AIDS. Przedstawiono także emisję filmu pt. „Świadome horyzonty życia” otrzymanego
ze Stowarzyszenia „Pozytywni w tęczy”. Ponadto przekazano materiały informacyjnoedukacyjne: ulotki, broszury.
PSSE Białogard: test wiedzy
Zorganizowano dnia 27 listopada 2014r. test wiedzy pt. „Każdy krok ma znaczenie”. Test
odbył się w dwóch kategoriach wiekowych, dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Test był podsumowaniem wiadomości zdobytych na zajęciach szkolnych.
PSSE Choszczno: olimpiada
Zorganizowano powiatowy konkurs pt. „Olimpiada Wiedzy o AIDS”, adresowanego do
uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych – uczestnicy 20 uczniów. W dniu
olimpiady było prowadzone stoisko informacyjne, gdzie udzielano informacji i przekazano 40
sztuk materiałów edukacyjnych.
PSSE Goleniów: wykład
Dnia 17.07.2014r. na prośbę psychologa z Zakładu Karnego w Goleniowie przeprowadzono
spotkanie edukacyjne na temat „Co musisz wiedzieć o HIV i AIDS” dla 10 skazanych.
Szkolenie stanowiło część programu readaptacji społecznej „Wolny Wybór”.
PSSE Gryfice: konkurs wiedzy
Zorganizowano Powiatowy Konkurs Wiedzy „Być młodym w dobie AIDS”, który
adresowany był do młodzieży ponadgimnazjalnej powiatu. Konkurs składał się z 2 etapów:
szkolnego, który wyłaniał po 3 najlepsze osoby z każdej placówki oraz etapu powiatowego,
który był finałem konkursu. Zarówno na etapie szkolnym jak i powiatowym do rozwiązania
był test, który został przygotowany przez pracownika OZiPZ PSSE Gryfice.
PSSE Koszalin: konkurs
212
01.12.2014r. w auli Zespołu Szkół nr 10 w Koszalinie przeprowadzono i rozstrzygnięto
międzyszkolny konkurs wiedzy o HIV/AIDS dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych pod
hasłem „Żyję bez ryzyka HIV/AIDS”. Głównym celem konkursu było zwrócenie uwagi na
problem występowania zakażenia wirusem HIV wśród młodych osób, powstrzymanie ich od
ryzykownych zachowań. Do udziału w konkursie zgłosiło się 8 szkół ponadgimnazjalnych.
Łącznie w konkursie udział wzięło 35 osób. Laureaci konkursu otrzymali w nagrodę sprzęt
elektroniczny (tablet, słuchawki), kubki i dyplomy, które zostały ufundowane przez Urząd
Miejski w Koszalinie.
PSSE Myślibórz: szkolenie, konkursy i drama
W dn. 29.11.2014 roku w „Pensjonacie nad Jeziorem” odbyło się szkolenie pt. „ Współczesne
zagrożenia zdrowotne” Szkolenie zostało zorganizowane przez Powiatową Stację SanitarnoEpidemiologiczną w Myśliborzu we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Myśliborzu.
Szkolenie adresowane było do środowiska medycznego. Do przeprowadzenia wykładów
zaproszono dr n. med. Magdalena Leszczyszyn –Pynka z Kliniki Chorób Zakaźnych,
Tropikalnych i Nabytych Niedoborów Immunologicznych PUM Prezesa FUNDACJI SCIO
ET PRAECAVEO ("Wiem i zapobiegam"). W szkoleniu uczestniczyło 27 osób.
W dniu 3 grudnia 2014r w Barlineckim Ośrodku Kultury w trakcie Konferencji zgromadzeni
mogli wysłuchać wykładu „ Czego nauczyła nas pandemia HIV” wygłoszonego przez
pracownika Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Myśliborzu.
Ogłoszono i przeprowadzono konkurs na prezentację multimedialną „ Substancje
psychoaktywne a HIV’”. W konkursie wzięło udział 6 osób. Uroczyste wręczenie nagród
(słuchawki z mikrofonem, Pamięć Flash 32 GB słuchawki sportowe, Pamięć Flash16 GB
mysz bezprzewodowa, Pamięć Flash 8 GB -koszt 169,96 ) odbyło się podczas Konferencji w
dn. 03.12.2014r.
W dn. 4 grudnia 2014r w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w im. Juliusza
Słowackiego w Dębnie odbyła się IV już edycja konkursu „ Wiedza ratuje życie”
Uczestnikami konkursu byli uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z Gminy
Dębno i Boleszkowice. Uczestnicy (wyłonieni w eliminacjach szkolnych) brali udział w
dwóch etapach konkursu Międzygminnego. W pierwszym etapie mieli za zadanie
przygotować plakat „ Miłość, rodzina, zaufanie” , w drugim etapie mieli okazję wykazać się
posiadaną wiedzą na temat HIV/AIDS. . W IV edycji konkursu „ Wiedza ratuje Życia”
wzięło udział pięć drużyn a wśród nich najlepiej wypadła drużyna z Gimnazjum
Publicznego w Boleszkowicach, która ostatecznie po podsumowaniu punktów za oba etapy
zajęła I m. II miejsce zajęła drużyna Publicznego Gimnazjum im. A. Fiedlera w Dębnie III
m. zajęła drużyna Gimnazjum z Zespołu Szkół Stowarzyszenia Oświatowego im. I.
Łukasiewicza w Dębnie (nagrody koszt -799,94; sprzęt elektroniczny: słuchawki, pendrive,
głośniki komputerowe, myszki bezprzewodowe).
W dn. 17 12.2014, odbyły się obchody Światowego Dnia AIDS w Gminie Myślibórz w
Zespole Szkół im Noblistów Polskich w Myśliborzu .Uczestnicy obchodów mieli okazję
zobaczyć Dramę przygotowaną przez uczniów Gimnazjum, wysłuchać wykładu na temat
HIV/AIDS, obejrzeć prezentację multimedialną „ Światowy Dzień AIDS- Każdy ma prawo
żyć” przygotowaną przez uczennice Gimnazjum. Obchody Światowego Dnia AIDS były
również okazją do wręczenia nagród w przeprowadzonych wcześniej konkursach : konkursie
plastycznym „ Każdy ma prawo żyć” (7 uczestników) i konkursie literackim na wiersz (4
uczestników). Koszt 319, 92 zł (słuchawki, pendrive).
Nagrody w konkursach ufundowali: Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Myśliborzu oraz Starostwa Powiatowe w Myśliborzu; Gmina Myślibórz; Gmina Barlinek;
Gmina Dębno; Gmina Boleszkowice.
213
PSSE Police: olimpiada wiedzy o AIDS
27.11.2014r. w ramach obchodów Światowego Dnia AIDS PSSE w Policach zorganizowała
Olimpiadę Wiedzy o AIDS skierowanej do uczniów klas II szkół gimnazjalnych, w której
uczestniczyło 184 uczniów z 9 gimnazjów. W trakcie konkursu odbyło się spotkanie
profilaktyczno-edukacyjne, które przeprowadził specjalista ds. uzależnień z Gminnego Biura
ds. Przeciwdziałania Narkomanii.
PSSE Pyrzyce: warsztaty zajęciowe z wykładem
Pracownik ozipz przeprowadził w 2 szkołach ponadgimnazjalnych cykl zajęć warsztatowych.
Udział wzięło łącznie 134 uczniów 5 klas. Każdej klasie poświęcona była 1 godzina lekcyjna
– ogółem przeprowadzono 4 szkolenia. W trakcie warsztatów rozdano materiały edukacyjne.
Podobnie jak w latach ubiegłych warsztaty poprzedzono wykładem na temat medycznych
aspektów i diagnostyki zakażeń HIV/AIDS. W drugiej części lekcji były prowadzone
warsztaty: dzielono uczniów na grupy, które aktywnie i z zaangażowaniem realizowały
przydzielone im zadania.
PSSE Łobez: konkurs plastyczny
Dnia 1.12.2014r. został ogłoszony konkurs plastyczny pod hasłem „Żyję bez ryzyka”.
Konkurs był adresowany do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jego
głównym celem było promowanie i upowszechnienie wśród młodzieży zasad zdrowego stylu
życia bez uzależnień, propagowanie zachowań, które chronią przed zakażeniem wirusem HIV
i chorobami przenoszonymi droga płciową. Do PSSE w Łobzie wpłynęło 11 prac. Komisja
konkursowa przyznała 1, 2 i 3 miejsce. Pozostali uczniowie otrzymali wyróżnienia. Wszyscy
uczestnicy konkursu otrzymali dyplomy oraz nagrody książkowe, które ufundowane zostały
przez Gminę Łobez oraz Starostwo Powiatowe w Łobzie.
PSSE Szczecin: powiatowa olimpiada wiedzy o AIDS
01.12.2014r. zorganizowano po raz 15 „Olimpiadę wiedzy HIV/AIDS”, której uczestnikami
było 68 uczniów z 16 szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie mieli za zadanie rozwiązać test,
składający się z 45 pytań. Wszyscy finaliści otrzymali dyplomy i nagrody w postaci książek
ufundowanych przez Wydział Spraw Społecznych Urzędu Miasta Szczecin.
PSSE Szczecin: powiatowy przegląd sztuk teatralnych
27.11.2014r. zorganizowano po raz ósmy przegląd sztuk teatralnych dot. profilaktyki
HIV/AIDS oraz przeciwdziałania uzależnieniom od środków psychoaktywnych pod hasłem
„Porozmawiajmy o AIDS”. Uczestnikami Powiatowego Przeglądu było 7 zespołów ze
szczecińskich szkół. Przedstawienia teatralne dot. tematu profilaktyki ryzykownych zachowań
w tym profilaktyki HIV/AIDS i innych chorób przenoszonych drogą płciową. W przeglądzie
udział wzięło łącznie 100 osób. Wśród widzów poza młodzieżą uczestniczącą w przeglądzie i
ich opiekunami zasiedli również dyrektorzy szkół oraz przedstawiciele Wydziału Spraw
Społecznych Urzędu Miasta w Szczecinie.
PSSE Świdwin: konferencja, akcja walentynki
Konferencja: 10.12.2014r. po raz szósty zorganizowano konferencję edukacyjną dla uczniów
szkół gimnazjalnych oraz szkół ponadgimnazjalnych. W konferencji uczestniczyli również
Kierownik Wydziału Kultury i Oświaty w Urzędzie Miasta Świdwin oraz Przewodnicząca
Rady Powiatu Świdwińskiego. Celem przedsięwzięcia była zmiana postaw i zachowań
młodzieży w zakresie dbania o własne zdrowie poprzez zwiększenie poziomu wiedzy oraz
kształtowanie świadomości na temat ryzykownych zachowań z jednoczesnym
propagowaniem testowania w kierunku HIV/AIDS. W pierwszej części konferencji młodzież
214
ze szkolnego koła teatralnego przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Świdwinie
zaprezentowała spektakl profilaktyczny pt. „Historia Istotnej Victorii”, który był poświęcony
problematyce HIV/AIDS, a następnie specjalista chorób zakaźnych z Kliniki Chorób
Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
W ramach obchodów dnia świętego Walentego dnia 14 lutego 2014 roku w Zespole Szkól
Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego w Świdwinie odbyła się akcja
profilaktyczna pt. „Mój Walenty jest the best, idzie ze mną zrobić test”. Z tej okazji szkolne
koło PCK przygotowało stoisko profilaktyczne, na którym zachęcano młode osoby do
wykonania testu w kierunku wirusa HIV. Jednym z elementów obchodów Dnia Świętego
Walentego jest wzajemne wręczanie sobie upominków dlatego uczniowie z tej okazji
przygotowali również test wiedzy podczas którego za poprawne odpowiedzi przyznawano
nagrody rzeczowe w postaci kartek walentynkowych, cukierków oraz podkładek pod kubek.
Ponadto przeprowadzono dystrybucję materiałów edukacyjno – informacyjnych na temat
profilaktyki HIV/AIDS.
W tym dniu intensywnie pracowała poczta Walentynowa z przewodniczącym Samorządu
Uczniowskiego na czele, który wcielił się w postać Amora.
Ponadto na stronie internetowej Krajowego Centrum ds. AIDS ukazała się informacja
prasowa z podjętych działań w ramach akcji profilaktycznej pt. „Mój Walenty jest the Best.
Idzie ze mną zrobić test” w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława
Broniewskiego w Świdwinie.
10.1.4.„Profilaktyczny
program
w
zakresie
przeciwdziałania
uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych” –
KIK /68.
Celem głównym programu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji
psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia.
Podczas trwania kampanii oraz programu zamieszczono 19 informacji na stronie internetowej
(WSSE Szczecin, 11 PSSE:, Choszczno, Drawsko Pomorskie, Goleniów, Gryfice, Kamień
Pomorski, Koszalin, Myślibórz, Pyrzyce, Stargard Szczeciński Świdwin, Wałcz).
Wystosowano 17 listów informacyjno-intencyjnych do 84 obiektów ( w tym szkół
ponadgimnazjalnych, placówek służby zdrowia itp. (PSSE Goleniów, Gryfice, Białogard,
Szczecinek, Świdwin, Koszalin, Stargard Szczeciński).Zorganizowano 22 stoiska
informacyjno-edukacyjne, które odwiedziło 1 869 osób (6 PSSE: Białogard, Choszczno,
Koszalin, Myślibórz, Łobez, Szczecinek, Stargard Szczeciński, Świdwin), a także 108
spotkań edukacyjnych, wykładów, prelekcji dla rodziców, opiekunów dzieci i młodzieży, na
temat profilaktyki używania substancji psychoaktywnych dla 5170 osób. Wyemitowano film
„Wieczne dziecko”. (8 PSSE: Drawsko Pomorskie, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Myślibórz,
Stargard Szczeciński, Szczecinek, Świdwin, Gryfino).Zorganizowano 2 konferencje dla 231
osób. (PSSE Szczecinek, Gryfice).Przeprowadzono 4 konkursy dla 66 osób.(PSSE: Białogard,
Myślibórz, Łobez). W prasie lokalnej: opublikowano 7 artykułów ( WSSE w Szczecinie, 4
PSSE: Białogard, Koszalin, Drawsko , Świdwin) i udzielono 8 wywiadów w radio i telewizji
dla 5931 osób (PSSE Szczecinek, Gryfice).
Z uwagi na to, iż program kompleksowo podchodzi do problematyki uzależnień przyczynił
się on do podniesienia świadomości społecznej w zakresie skutków ryzykownych zachowań
zdrowotnych, co w przyszłości wpłynie na ukształtowanie prozdrowotnych postaw i
zachowań młodych ludzi, a także ograniczy podejmowanie przez nich ryzykownych
zachowań.
215
ARS, czyli jak dbać o miłość?
Adresatami tego programu są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych tj. 2632 uczniów
szkół ponadgimnazjalnych realizujących program na 51 355, co stanowi 5%.
Podczas realizacji programu przeprowadzono 61 wykładów, prelekcji, pogadanek oraz
prezentacji dla 1488 osób (uczniowie I, II, III i IV klas i rodziców).Zorganizowano 7
konkursów dla 230 uczniów szkół ponadgimnazjlanych. Przeprowadzono 63 projekcje filmu
pt: „Wieczne dziecko” dla 1423 uczniów szkół ponadgimnazjlanych. Odbyły się także
szkolenia dla nowo przystępujących szkół do programu ARS, czyli jak dbać o miłość”?:
PSSE Gryfino, PSSE Choszczno, PSSE Drawsko Pomorskie, PSSE Goleniów ,PSSE Gryfice,
PSSE Kamień Pomorski, PSSE Koszalin, PSSE Myślibórz , PSSE Police, PSSE Stargard
Szczeciński, PSSE Szczecin, PSSE Szczecinek ( 12 PSSE). Przeszkolono 68 szkolnych
koordynatorów programu.
Wybrane działania:
WSSE Szczecin:
19.03.2014r. w Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie odbyło się szkolenie organizowane
przez GIS dot. realizacji I edycji programu edukacyjnego pt: „ARS, czyli jak dbać o miłość?
dla 84 osób z 15 powiatów: choszczeński, drawski, goleniowski, gryficki, gryfiński,
kamieński, myśliborski, policki, pyrzycki, stargardzki, łobeski, Szczecin, świdwiński,
świnoujski, wałecki. W szkoleniu uczestniczyli: Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki
Inspektor Sanitarny w Szczecinie, przedstawiciel Komendy Wojewódzkiej Policji w
Szczecinie,
nauczyciele, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie,
przedstawiciele mediów lokalnych, przedstawiciel Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień
„Monar”, Kierownik i koordynator krajowy projektu KIK/68 oraz autor programu. Relacja ze
szkolenia ukazała się w mediach lokalnych: TV Pomerania, Polskie Radio Szczecin oraz
prasa Głos Szczeciński.
PSSE Koszalin:
12.03.2014r. w Urzędzie Miejskim w Koszalinie odbyło się szkolenie dla 21 osób z 5
powiatów: koszaliński, białogardzki, szczecinecki, sławieński i kołobrzeski. W szkoleniu
uczestniczyli nauczyciele, Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarny, powiatowi
koordynatorzy programu, przedstawiciele lokalnych mediów, przedstawiciel GIS oraz autor
programu.
PSSE Police:
- W ramach realizacji programu pracownik OZiPZ przeprowadził prelekcje dla 74 uczniów
szkół ponadgimnazjalnych w SOSW nr 1 w Policach oraz zaprezentował prezentację
multimedialną na temat konsekwencji wynikających z palenia tytoniu. Wyemitowano również
film dotyczący zespołu FAS „Wieczne dziecko” oraz spot „Miasta wolne od …”. Uczniowie
mogli również obejrzeć wystawę WHO „Siła komunikacji antynikotynowej”.
- W jednym z ośrodków specjalnych ze względu na specyfikę placówki zrealizowano
wybrane zagadnienia, które zostały odpowiednio zmodyfikowane i dostosowane do potrzeb i
możliwości percepcyjnych wychowanków. Wykorzystywano głównie prezentację
multimedialną, plakaty, ulotki i broszury. Działania wzbogacono o scenki sytuacyjne
dotyczące różnych zachowań, w celu nauki asertywności.
Program „ARS, czyli jak dbać o miłość?” cieszył się dużym zainteresowaniem wśród
młodzieży i szkolnych koordynatorów. Program jest elastyczny, a organizacja oraz
pomysłowość przedstawienia programu zależy od prowadzącego. Jedynym minusem był zbyt
krótki okres na realizację programu w szkole, zwłaszcza w szkołach zawodowych, gdzie
216
młodzież przebywała na praktykach lub kursach zawodowych. Szkolni koordynatorzy
programu uważają, że program pod względem merytorycznym i organizacyjnym został
bardzo dobrze przygotowany. W opinii koordynatorów szkolnych program został bardzo
dobrze przyjęty przez uczniów. Uczniowie byli angażowani i wykazywali duże
zainteresowanie podczas zajęć. Realizacja programu uzmysłowiła młodzieży, że zażywanie
substancji psychoaktywnych i spożywanie alkoholu wyraźnie zmniejsza szanse na udany
związek, a w przyszłości może mieć negatywny wpływ na ich nienarodzone dziecko.
Proponuje się wprowadzenie większej ilości ćwiczeń praktycznych przy prowadzeniu
programu w klasie bardziej licznej dyskusja była trudna do przeprowadzenia. Praca w
grupach bardziej się sprawdza.
Liczba przeprowadzonych wizytacji przez PSSE: 39. Liczba rodziców biorących udział w
programie ogółem: 835
Kampania społeczna
Adresatami kampanii są osoby dorosłe w szczególności kobiety w wieku
prokreacyjnym. Zasięgiem objęto. 44627 ludności 1 717 900 mieszkańców województwa
zachodniopomorskiego, co stanowi 2,6 %.
Wybrane działania:
PSSE Białogard:
13.09.2014 wystawienie stoiska edukacyjnego na Dożynkach Powiatowych w Pomianowie,
odbyła się pogadanka o szkodliwości picia alkoholu w czasie ciąży, konsekwencje jakie się z
tym wiążą, prowadzona była również dystrybucja materiałów edukacyjnych „Ciąża bez
alkoholu”. Zasięg 75 osób.
PSSE Choszczno:
Prowadzono działania informacyjno-edukacyjne podczas imprez masowych: „Choszczeńska
sobótka” oraz dożynki powiatowe w Pełczycach. Działaniami objęto 264 uczestników
imprez.
PSSE Drawsko Pomorskie:
- W dniu 05.06.2014r. w Szkole Rodzenia drawskiego szpitala odbyła się prelekcja o
projekcie KIK/68 i szkodliwości stosowania używek przez kobiety ciężarne (obecne było 5
osób). Na stronie internetowej PSSE i w prasie lokalnej ukazały się informacje o projekcie
KIK/68 i planowanych cyklicznych spotkaniach i projekcjach filmu o używkach w Szkole
Rodzenia.
- We wrześniu, w związku z przypadającym 09.09.2014r. Światowym Dniu FAS, skierowano
do urzędów i zakładów opieki medycznej (15 podmiotów) list intencyjny z informacją o
chorobie FAS, także na stronie internetowej i w prasie lokalnej ukazały się artykuły o tym
niekorzystnym zjawisku, a w Szkole Rodzenia odbyła się projekcja filmu o FAS dla 3 pań.
- W dniu 09.10.2014r. przeprowadzona została prelekcja o projekcie KIK/68 i zagrożeniach
stosowania używek w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Czaplinku. Udział w
spotkaniu wzięło 35 osób - 31 wychowanek MOW (dziewczęta w wieku 15-18 lat) i 4
opiekunów. W trakcie kolejnego spotkania w ośrodku, w dniu 06.11.2014r., odbyła się
prelekcja o szkodliwości spożywania alkoholu przez kobiety i projekcja filmu o FAS
pt.„Wieczne dziecko”; udział w nim wzięło 29 dziewcząt i 2 opiekunów.
PSSE Gryfice:
-W dniu 27.01.2014r. w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli Oddział
217
Zamiejscowy Gryfice odbyła się konferencja pod hasłem „Szkoła dbająca o bezpieczeństwo
uczniów”. W konferencji uczestniczył Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Gryficach oraz pracownik OZ i PZ, który przedstawił prezentację multimedialną pt.
„Profilaktyka i przeciwdziałanie uzależnieniom – regulacje prawne, programy edukacyjne
koordynowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną”, w której ujęto zagadnienia dot.
uzależnienie od nikotyny, fazy uzależnienia od tytoniu, polityka prozdrowotna państwa,
bierne palenie tytoniu, e - papierosy, programy edukacyjne; dopalacze, środki zastępcze,
nowe narkotyki – informacje opublikowane w Raporcie GIS w sprawie środków zastępczych
– trzy lata zwalczania dopalaczy w Polsce” - realizacja projektu KIK/68 oraz jego
komponentu programu „ARS…”. W konferencji uczestniczyli Dyrektorzy placówek
oświatowych wszystkich szczebli nauczania, pedagodzy szkolni i nauczyciele – ogółem 60
osób.
PSSE Kołobrzeg:
- 20.09.2014r. prowadzono działania informacyjne-edukacyjne podczas imprezy masowej
Dożynki Powiatowe przez PPIS w Kołobrzegu – 360 osób;
- 03.03.14r. – 6.03.2014r. emisja filmu ,,Wieczne dziecko” w gabinecie położniczoginekologicznym Kołobrzeg – 40 pacjentek.
PSSE Łobez:
- 14.06.2014r. nad jeziorem Dubie w miejscowości Ginawa w gm. Węgorzyno odbyły się
zawody wędkarskie dla Klubów HDK PCK z województwa zachodniopomorskiego. W czasie
tych zawodów PSSE w Łobzie wspólnie z Komendą Powiatową Policji w Łobzie
zorganizowała stoisko informacyjno – edukacyjne z rozdawnictwem
materiałów
edukacyjnych z zakresu profilaktyki nikotynowej oraz zażywania środków psychoaktywnych.
W czasie powyższych działań odbywał się również pomiar wydychanego tlenku węgla za
pomocą smokerlyzera. Działaniami objęto ok. 50 osób.
- 20.09.2014r. – zorganizowanie stoiska informacyjno – edukacyjnego z rozdawnictwem
materiałów w czasie dożynek powiatowych. Odbywał się pomiar tlenku węgla w
wydychanym powietrzu przy użyciu smokerlyzera. Prowadzona była również dystrybucja
materiałów edukacyjnych z zakresu profilaktyki nikotynowej oraz prowadzone były
instruktarze na temat skutków palenia tytoniu oraz korzyści płynących z zerwania z w/w
nałogiem. Liczba osób objętych działaniami: ok. 120 osób.
- 22.09.2014r. w Łobeskim Domu Kultury w czasie akcji poboru krwi zorganizowano stoisko
informacyjno – edukacyjne z rozdawnictwem materiałów dotyczących profilaktyki
nikotynowej. Organizatorem akcji poboru krwi był Klub HDK PCK z Łobza. Na stoisku
sanitarnym wykonywano pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu przy użyciu
smokerlyzera. Badanie to cieszyło się dużym zainteresowaniem wśród mieszkańców Łobza.
Ponadto prowadzono instruktarze na temat skutków palenia tytoniu oraz korzyści płynących z
zerwania z w/w nałogiem. Liczba osób objętych działaniami: ok. 50 osób.
PSSE Świdwin:
17.05.2014 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie w ramach projektu
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i
innych środków psychoaktywnych” zorganizował punkt promocji zdrowia podczas „Dnia
Sportu” w Publicznym Gimnazjum Nr 1 im. Osadników Wojskowych w Świdwinie.
Wspólna zabawa była okazją do zaprezentowania umiejętności sportowych uczniów. Celem
pikniku była popularyzacja zajęć sportowo-rekreacyjnych, które wskazują formy spędzania
czasu wolnego jako alternatywę dla zachowań niebezpiecznych i szkodzących zdrowiu. W
punkcie promocji zdrowia wystawiono roll –up promujący w/w projekt. Ponadto osoby palące
218
mogły zbadać poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu, a także pozbyć się papierosów
wrzucając je do specjalnego pojemnika. Uczniowie wzięli udział w zorganizowanym przez
pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Świdwinie konkursie
„Nałogom mówimy NIE”. Laureaci otrzymali nagrody rzeczowe.
PSSE Świnoujście:
W listopadzie 2014 r. zorganizowano szkolenie dla 12 kobiet będących pod opieką MOPR w
Świnoujściu. Podczas szkolenia-odbyła się emisja filmu pt.„ Wieczne Dziecko Co To jest
FAS. Przestawiono prezentację nt. szkodliwości picia alkoholu, prezentację nt. szkodliwości
palenia tytoniu oraz film nt. samobadania piersi.
PSSE Stargard Szczeciński:
W dniach od 01 do 31 sierpnia 2014r. we współpracy z Wydziałem Zdrowia Starostwa
Powiatowego i Komendy Powiatowej Policji w Stargardzie zorganizowano wystawę prac
konkursowych wykonanych w ramach konkursów „Moda na niepalenie” i „Alkohol nie jest
cool”. Szacuje się, że z wystawą obejrzało około 2500 osób. Liczbę odbiorców oszacowano
na podstawie liczby petentów odwiedzających Wydział Komunikacji.
WOJEWÓDZKIE INTERWENCJE PROGRAMOWE: „Narodowy Program
Zwalczania Chorób Nowotworowych na lata 2006-15” ( w tym realizacja zadań
pilotażowych w ramach projektu „Szkoła promująca Europejski Kodeks Walki
z Rakiem”).
Celem programu jest promowanie i popularyzowanie w środowisku szkolnym,
lokalnym prozdrowotnego stylu życia zgodnie z zaleceniami Europejskiego Kodeksu Walki z
Rakiem. Adresatem jest młodzież z placówek gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych oraz
uczniowie szkół podstawowych. Zasięgiem objęto30806 młodzieży i pedagogów biorącej
udział w programie na 1 717 900społeczństwa woj. zachodniopomorskiego. tj. 1.8%.
Wybrane działania:
WSSE Szczecin:
Konferencja szkoleniowa w ramach projektu Szkoła Promująca zalecenia Europejskiego
Kodeksu Walki z Rakiem”. W dniu 27.05.2014 r. w Sali Rycerskiej Zachodniopomorskiego
Urzędu Wojewódzkiego odbyła się wspólna z Zachodniopomorskim Centrum Onkologii
konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i promotorów zdrowia z terenu województwa
zachodniopomorskiego poświecona dalszej realizacji projektu Szkoła Promująca zalecenia
Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Podczas konferencji miały miejsce wykłady
wybitnych specjalistów z Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii, Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego oraz Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w
Szczecinie. Przykłady dobrych praktyk w ramach realizacji projektu w szkołach przedstawiły
promotorki zdrowia z PSSE Szczecin, Szczecinek oraz Myślibórz. W konferencji udział
wzięło ok.100 osób.
W październiku został ogłoszony powiatowy konkurs plastyczny dla uczniów szkół (27
placówek) pt. „Cofanie Raka”. Wpłynęło 9 prac konkursowych uczniów z trzech szkół,
komisja konkursowa rozstrzygnęła go przez wyłonienie I, II i III miejsca oraz przyznanie
wyróżnienia. Nagrody na trzy pierwsze lokaty ufundowało ZCO w Szczecinie, upominek dla
wyróżnionej osoby ufundował Inspektor Sanitarny w Drawsku Pom. W grudniu
219
sfinalizowano organizację szkolenia dla szkolnych koordynatorów edukacji zdrowotnej, które
przeprowadzili 2 edukatorzy ZCO w Szczecinie. W szkoleniu wzięło udział 20 osób, które
otrzymały pakiety materiałów konferencyjnych i edukacyjnych (komiksy, kodeksy, ulotki).
PSSE Gryfice:
W dniu 23.10.2014r. w Gryfickim Domu Kultury została zorganizowana Konferencja
Edukacyjna pt. „Profilaktyka chorób nowotworowych”. Adresatami działań była przede
wszystkim młodzież z placówek gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu oraz
nauczyciele. Prelegentami na konferencji byli przedstawiciele Zachodniopomorskiego
Centrum Onkologii. Tematy przedstawione podczas konferencji to „Zalecenia Europejskiego
Kodeksu Walki z Rakiem”, „Profilaktyka Raka Piersi” oraz spoty kampanijne z zakresu
profilaktyki nikotynowej. Ponadto zostało utworzone stoisko edukacyjne PSSE Gryfice z
fantomem do samobadania piersi, udzielano instruktażu, rozpowszechniano materiały.
W konferencji uczestniczyły 4 placówki gimnazjalne oraz 5 placówek ponadgimnazjalnych.
Ogółem 204 osoby ( 16 nauczycieli, 188 uczniów).
PSSE Myślibórz:
- W dniu 08.listopada 2014 we współpracy z Dębnowskim Kołem Cukrzyków w
Dębnowskim Ośrodku Kultury zorganizowano imprezę środowiskową dla mieszkańców
Dębna. PSSE w Myśliborzu st. ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia przygotowała
stoisko edukacyjne Stoisko zorganizowano przy pomocy Wojewódzkiego Ośrodka
Koordynującego Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, który
wypożyczył fantom do nauki samobadania piersi oraz przekazał materiały edukacyjne i
promocyjne. Przy stoisku można było: zasięgnąć informacji o bezpłatnych programach
profilaktycznych realizowanych przez ZCO, zapoznać się z zaleceniami Europejskiego
Kodeksu Walki z Rakiem promującego ideę niepalenia tytoniu, zdrowej diety, aktywności
fizycznej, zdrowego opalania, otrzymać egzemplarz Kodeksu Europejskiego Kodeksu Walki
z Rakiem dedykowanego dorosłym, otrzymać materiały edukacyjne z zakresu profilaktyki
raka piersi, nauczyć się samobadania piersi. W imprezie udział brały szkoły podstawowe z
gminy: Boleszkowice, Myślibórz i Nowogródek.
- emisja spotów przekazanych przez ZCO w Szczecinie w lokalnej Telewizji TVB 24
( czerwiec 2014)
- Organizacja konkursu wiedzy „ Konkurs wiedzy o zdrowiu” Konkurs adresowany był do
uczniów Publicznego Gimnazjum w Dębnie. W konkursie przeprowadzonym w dn. 14
listopada 2014 r. wzięło udział 27 uczniów. Wręczenie uroczyste nagród odbyło się podczas
Sesji Profilaktycznej. Nagrody rzeczowe w konkursie ufundowało ZCO Szczecinie( bidon,
kosmetyczka, pendrive) oraz PPIS w Myśliborzu.
PSSE Police:
W ramach programu przesłano listy intencyjne wraz z regulaminem programu do dyrektorów
szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych w celu włączenia się w ten
program. Zorganizowano szkolenie dla koordynatorów wspólnie z kierownikiem
Wojewódzkiego Ośrodka koordynującego populacyjny program wczesnego wykrywania raka
piersi, podczas którego dr Mariusz Holicki z Zachodniopomorskiego Centrum
Onkologicznego udzielił wywiadu do Kuriera Szczecińskiego. W trakcie szkolenia można
było skorzystać z nauki samobadania piersi z wykorzystaniem fantoma. W ramach programu
uczniowie SOSW w Tanowie jeździli po Szczecinie zabytkowym tramwajem z napisem
„Tylko dla palaczy, którzy chcą rzucić palenie”. Dodatkowo rozdystrybuowano 272 sztuki
egzemplarzy Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem w każdej formie: książkowej,
komiksowej lub na płytach CD.
220
PSSE Szczecin:
- We współpracy Z ZCO Szczecin, „Bene Sport” i Lokalnymi Mistrzami Sortu
21.09.2014r.zorganizowano imprezę plenerową „Chodzę, biegam, więc jestem” na Jasnych
Błoniach w Szczecinie. W trakcie imprezy prowadzono stoisko edukacyjne, pracownicy
OZiPZ PSSE Szczecin prowadzili pomiar smokerlyzerem poziomu tlenku węgla w
wydychanym powietrzu u 40 osób, w celu ustalenia stopnia uzależnienia od palenia tytoniu.
Łączna liczba uczestników biorąca udział w imprezie 200.
- We współpracy z ZCO Szczecin, AVON , Stowarzyszenie Amazonek Agata,
zorganizowano „Marsz różowej wstążeczki”, który odbył się 18.10.2014r. W trakcie imprezy
pracownicy OZiPZ prowadzili stoisko edukacyjne w holu Sali Sesyjnej Rady Miasta
Szczecin. Liczba odbiorców tych działań 50.
- W dniu 17.12.14r Siedzibie PSSE w odbyła się konferencja podsumowująca realizację
działań w powiecie Szczecin oraz wręczenie nagród laureatom konkursu plastycznego pod
hasłem „Znam zalecenia – rak nie ma nic do powiedzenia” – liczba uczestników 30 osób.
PSSE Szczecinek:
- Przygotowanie konferencji naukowo – szkoleniowej „Jak walczyć z rakiem” w ZS nr 1
30.01.14 – 225os oraz konferencji „, Choroby brudnych rąk” w ZS nr 2 25.11.14 – 160 os
- Festiwal Rodzinny we współpracy z ZS im. Bohaterów Oflagu IID i Przedszkolem
JEDYNECZKA w Bornem Sulinowie zwrócono uwagę młodym ludziom na profilaktykę
chorób nowotworowych i profilaktykę otyłości 26.09.14 – 57os.
PSSE Świdwin:
- W dniu 26 czerwca 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie we
współpracy z dyrektorem Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława
Broniewskiego w Świdwinie zorganizował konferencję profilaktyczną pn. „Spędź wakacje
zdrowo i kolorowo” skierowaną do uczniów tej szkoły. Konferencji przyświecała idea
zwrócenia uwagi i uwrażliwienia uczniów na zagrożenia nowotworami złośliwymi oraz
uświadomienie konsekwencji podejmowanych zachowań przed zbliżającymi się wakacjami.
Młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Świdwinie zaprezentowała prezentacje
multimedialne, utwory muzyczne, plakaty oraz wiersz natomiast uczniowie z Publicznej
Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Orła Białego w Świdwinie wykonali piosenkę pt. „Cud”
poświęcone profilaktyce uzależnień. Wszyscy uczniowie otrzymali nagrody rzeczowe
ufundowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świdwinie,
Starostwo Powiatowe w Świdwinie oraz Zachodniopomorskie Centrum Onkologii.
Podczas konferencji wystąpił dr Mariusz Holicki z Zachodniopomorskiego Centrum
Onkologii w Szczecinie, który swoją prelekcją uświadomił wszystkim zebranym, iż aspekt
zapobiegania i leczenia nowotworów złośliwych jest kluczowym problemem zdrowia
publicznego oraz wyzwaniem dla systemu opieki medycznej. By zapobieganie nowotworom
było możliwe powstał Europejski Kodeks Walki z Rakiem – zbiór 11 zasad, które mają
pomóc w zmniejszeniu ryzyka występowania chorób nowotworowych, a ich znajomość i
przestrzeganie są kluczem do zdrowego i długiego życia. Merytoryczne wsparcie
zaproszonych gości na pewno zmotywuje młodzież do brania odpowiedzialności za swoje
zdrowie, a także wpłynie na podejmowanie świadomych decyzji w kontekście
zminimalizowania czynników ryzyka.
- 23 maja 2014 roku na stadionie sportowym w Sławoborzu odbył się bieg uliczny w ramach
akcji „Polska biega” adresowany do uczniów szkoły podstawowej, gimnazjum i Zespołu
Placówek Specjalnych. Młodzież podzielona była na trzy kategorie wiekowe. Laureaci biegu
otrzymali pamiątkowe dyplomy oraz nagrody rzeczowe. Z uwagi na fakt, iż w/w
221
przedsięwzięcie wpisuje się w kalendarz imprez promujących zdrowie Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Świdwinie zorganizował stoisko profilaktyczne dla uczestników biegu, którego
celem było podniesienie świadomości onkologicznej uczniów poprzez promowanie i
popularyzowanie prozdrowotnego stylu życia zgodnie z zaleceniami Europejskiego Kodeksu
Walki z Rakiem. Uczestnicy biegu jak również ich opiekunowie mogli zbadać poziom tlenku
węgla w wydychanym powietrzu, a także pozbyć się papierosów wrzucając je do specjalnego
pojemnika. Ponadto podczas stoiska przekazywano informacje o szkodliwości palenia tytoniu
oraz wpływie uzależnienia na organizm człowieka.
- 14.06.2014 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świdwinie w ramach
projektu „Szkoła promująca Zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem”
zorganizował stoisko profilaktyczne podczas pikniku sportowo - rekreacyjnego pn. „Warto
mieć pasję…”. Inicjatorem przedsięwzięcia była Akademia Piłkarska „Technik Świdwin”,
partnerem zaś Inspekcja Sanitarna w Świdwinie. W tym dniu na boisku sportowym w Zespole
Szkół Rolniczych CKP w Świdwinie odbył się turniej piłkarski dla dzieci z terenu
województwa zachodniopomorskiego. W punkcie promocji zdrowia wystawiono roll –up
promujący projekt „Szkoła promująca Zalecenia Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem”.
Osoby palące mogły zbadać poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu, a także pozbyć
się papierosów wrzucając je do specjalnego pojemnika. Wszystkim zainteresowanym
przekazywano ulotki o szerokiej tematyce prozdrowotnej, a także Europejski Kodeks Walki z
Rakiem – publikację, która stanowi zbiór 11 zasad, które mają pomóc w zmniejszeniu ryzyka
występowania chorób nowotworowych natomiast znajomość i przestrzeganie zaleceń ujętych
w Kodeksie powinno doprowadzić do poprawy ogólnego stanu zdrowia.
PSSE Świnoujście:
Dla uczniów i nauczycieli
Wojewódzkiego Centrum Kształcenia Zawodowego
i Ustawicznego w Świnoujściu przy ul. Grodzkiej 3 zorganizowano konferencję nt:
Profilaktyki raka piersi, nauki samobadania piersi na fantomie , Zaleceń Europejskiego
Kodeksu Walki z Rakiem, profilaktyki raka szyjki macicy. Wykłady prowadzili dr Mariusz
Holicki i Alicja Pelkowska z Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie.
Łącznie w konferencji udział wzięły 64 osoby.
10.2. Główne akcje realizowane na terenie woj. zachodniopomorskiego.
10.2.1 Bezpieczne Ferie Zimowe 2014r.
W działania prozdrowotne Państwowej Inspekcji Sanitarnej podczas ferii
zimowych
w 2014r. włączyły się wszystkie PSSE z terenu województwa zachodniopomorskiego.
Działania skierowane były do dzieci i młodzieży korzystających ze zorganizowanych form
wypoczynku
i obejmowały szeroko pojęte bezpieczeństwo zdrowotne, ze szczególnym uwzględnieniem
zapobiegania urazom i zakażeniom grypy w czasie zabawy i uprawiania sportów zimowych.
W przypadku młodzieży podejmowano również edukację w zakresie przeciwdziałania
ekspozycji na dym tytoniowy oraz innych ryzykownych dla zdrowia zachowań.
Łącznie podjęto 227 działań dla 6640 osób, w tym 5582 dzieci i młodzieży.
Rozdystrybuowano 5594 sztuk materiałów edukacyjnych (broszury, ulotki, plakaty i .in.) w
zakładach opieki zdrowotnej, placówkach szkolnowychowawczych, obozach, koloniach,
222
półkoloniach ośrodkach wczasowych itp. i pozyskano odbiorców pośrednich przez lokalne
media i internet w ilości 11327 osób.
Przeprowadzono 89 pogadanek, w których uczestniczyło 198 osób dorosłych tj. opiekunowie
wypoczynku zimowego, rodzice oraz 2636 dzieci i młodzieży ze świetlic środowiskowych
(PSSE Goleniów, Myślibórz, Police, Pyrzyce, Sławno, Stargard Szczeciński, Szczecinek,
Świnoujście).
Zorganizowano 9 warsztatów zajęciowych dla 306 osób , uczestników ferii zimowych w
szkołach oraz w ośrodkach wypoczynkowych, w tym dla 9 osób dorosłych i 297 dzieci (PSSE
Świdwin). Przygotowano 2 wystawy prac plastycznych dla 182 osób w PSSE Myślibórz
i Szczecinek).Rozesłano 18 pism intencyjnych do 383 dyrektorów placówek szkolnowychowawczych, kierowników zakładów opieki zdrowotnej, organizatorów wypoczynku
zimowego, władz samorządowych oraz dyrektorów ośrodków kultury, sportu i rekreacji w
celu ujednolicenia podejmowanych działań prozdrowotnych w powiatach (PSSE Białogard,
Drawsko Pomorskie, Gryfice, Police, Stargard Szczeciński, Szczecinek, Myślibórz).
Przeprowadzono 31 instruktaży dla kierowników obozów i kolonii, właścicieli ośrodków
wypoczynkowych dla 41 osób dorosłych oraz dla 114 dzieci i młodzieży (PSSE Choszczno,
Goleniów, Myślibórz, Szczecin, Szczecinek, Wałcz). Opublikowano w prasie 10 artykułów
dla 1495 odbiorców (PSSE Białogard, Drawsko Pom. Gryfice, Myślibórz, Sławno ,Łobez,
Pyrzyce).
Wybrane działania:
W dniu19 lutego 2014 roku miało miejsce spotkanie feryjne lokalnej koalicji – prelekcja i
pokaz ratownictwa dla Przedszkolaków. W sali konferencyjnej Urzędu Miejskiego
przeprowadzone zostały pogadanki funkcjonariusza Policji, pracownika OZIPZ PSSE i
Ratowników Medycznych oraz pokaz ratownictwa medycznego – na wodzie, na lodzie, na
drogach (z uwagi na specyfikę zabaw zimowych w czasie ferii zimowych). Omówione zostały
zasady bezpiecznej zabawy, pobytu nieletnich na obiektach sportowych i lodowiskach
(naturalnych i sztucznych), zachowania w kontaktach ze zwierzętami i osobami obcymi.
Strażacy zaprezentowali akcję ratowniczą na załamanym lodzie i omówili tryb
powiadamiania o wypadku. Udział w spotkaniu wzięło 2 pedagogów, 4 opiekunów oraz 33
przedszkolaków.
10.2.2 Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem „Choroby wektorowe” 7 kwiecień 2014r.
Oddział OZiPZ Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Szczecinie
opracował
i przekazał do podległych Powiatowych Stacji Sanitarno- Epidemiologicznych na terenie
całego województwa materiały dotyczące chorób wektorowych m.in. kleszczowego zapalenia
mózgu, odkleszczowego zapalenia opon mózgowych oraz boreliozy do wykorzystania
służbowego.
Ponadto umieszczono informację dotyczącą tematyki tegorocznego Światowego Dnia
Zdrowia na stronie internetowej WSSE.
W ramach obchodów Światowego dnia Zdrowia 2014 przeprowadzono 21 narad dla
59 odbiorców. Zorganizowano 21 wykładów, prelekcji oraz pogadanek dla 1208 rodziców
uczniów szkół ponadgimnazjalnych, dzieci oraz młodzieży. Miały miejsce również 2
konkursy w powiecie Szczecinek i Myślibórz dla 83 dzieci wraz z nauczycielami oraz 5
imprez prozdrowotnych dla 804 osób. Na temat Światowego Dnia Zdrowia 2014
wystosowano także 20 artykułów do prasy oraz umieszczono 41 informacji na strony
223
internetowe. Zasięgiem objęto 46259 osób na 1 717 900 mieszkańców województwa, co
stanowi 2,7%. Przeprowadzono ogółem 329 działań.
Wybrane działania:
PSSE Choszczno:
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia zorganizowano już XX Powiatowy Przegląd
Programów Artystycznych Promujących Zdrowie pt: „Zdrowym być”. W tym roku
szczególnie zajęto się problematyką chorób wektorowych tj. boreliozą kleszczowym
zapaleniem mózgu. Przedstawienia realizowane przez dzieci miały na celu pokazać, jak
należy zachowywać się w lesie, jak ubierać się do lasu itp.
PSSE Police:
W ramach obchodów skupiono się głównie na działaniach informacyjnych skierowanych do
grupy docelowej. W dniu 31.03.2014r. wysłano listy intencyjne do podmiotów leczniczych
(POZ) zachęcające do włączenia się w realizację akcji, poprzez ekspozycję przygotowanych
ulotek dotyczących chorób wektorowych, na terenie placówki. Wysłano również listy do 36
placówek oświatowych wraz z materiałami edukacyjnymi, w celu zachęcenia do podjęcia
działań prozdrowotnych. Do akcji włączyło się Gimnazjum Nr 2 z Zespołu Szkół Nr 1 w
Policach, w którym przeprowadzono tematyczne lekcje wychowawcze, przekazano
informacje rodzicom podczas zebrań oraz pielęgniarka szkolna przygotowała gazetkę
informacyjną. W dniu 08.04.2014r. pracownik ds. OZiPZ zorganizował spotkanie
informacyjne dla członków Klubu Seniora Rady Osiedla Nr 5 w Policach.
PSSE Pyrzyce:
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia przeprowadzono działania edukacyjne na
temat akcji . Zorganizowano stoisko informacyjne w Punkcie Aptecznym „Aspirynka” w
Bielicach. Informowano klientów apteki o założeniach akcji. W tym celu wręczano również
przygotowane ulotki własne oraz ulotki pt: „Ostatni dzwonek by zaszczepić się przed
wakacjami. Na miejscu pozostawiono materiały edukacyjne dotyczące chorób wektorowych.
W Sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w dniu 17.06.14 rozstrzygnięto konkurs na
najciekawszy plakat promujący życie w trzeźwości pt: „Alkohol nie jest cool”, który był
zorganizowany przez PSSE Stargard Szczeciński i Komendę Powiatową Policji pod
patronatem Starosty Stargardzkiego. Działaniami objęto 521 osób.
10.2.3.Bezpieczne Wakacje
W ramach podejmowanych działań pracownicy pionu oświaty zdrowotnej i
promocji zdrowia prowadzili edukację zdrowotną w zakresie szkodliwości nadmiernej
ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe, zapobiegania chorobom przenoszonym przez
kleszcze, popularyzacji aktywności fizycznej i racjonalnego odżywiania, popularyzacji zasad
higieny osobistej; profilaktyki otyłości, bezpiecznego zachowania podczas pobytu nad
akwenami wodnymi i w lesie, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, profilaktyki
nikotynizmu i używania pozostałych substancji psychoaktywnych, profilaktyki ryzykownych
zachowań zdrowotnych w tym seksualnych, profilaktyki zatruć pokarmowych, zapobiegania
wściekliźnie i postępowania w wypadku pokąsania przez zwierzęta domowe lub dzikie.
Podejmowana tematyka dostosowywana była do oczekiwań organizatorów, opiekunów i
224
samych uczestników wypoczynku. . Łącznie przeprowadzono 419 działań prozdrowotnych,
którymi objęto 14.318 osób, w tym 11.821 dzieci i młodzieży oraz objęto zasięgiem 24.430
tys. odbiorców pośrednich, czyli pozyskanych poprzez media czyli artykuły w prasie,
informacje w internecie, wywiady w radio i telewizjach lokalnych. Przeprowadzono 62
narady z organizatorami i kierownikami wypoczynku letniego, opiekunami i wychowawcami
kolonii i półkolonii, trenerami obozów sportowych, pielęgniarkami w placówkach
wypoczynku , przedstawicielami samorządów lokalnych w których uczestniczyło 178 osób, w
9 powiatach: Białogard, Drawsko Pomorskie, Gryfice, Koszalin, Myślibórz, Choszczno,
Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Szczecinek. Zorganizowano 94 prelekcje dla uczestników
wypoczynku letniego, w których uczestniczyło 5480 osób, w tym 5086 dzieci i młodzieży w
8 powiatach: Myślibórz, Białogard, Gryfino, Gryfice, Łobez, Kołobrzeg, Koszalin, Kamień
Pomorski. Przeprowadzono 108 pogadanek, w których uczestniczyło 4727 osób, w tym 4489
dzieci i młodzieży (uczestnicy wypoczynku letniego, opiekunowie, dyrektorzy, wychowawcy,
nauczyciele, komendanci ZHP, dzieci i młodzież ) w 10 powiatach: Pyrzyce, Police, Sławno,
Myślibórz, Goleniów, Wałcz, Stargard Szczeciński, Kołobrzeg, Szczecinek, Drawsko
Pomorskie
Przeprowadzono 89 instruktaży szkoleniowych dla kierowników i opiekunów obozów i
kolonii, właścicieli ośrodków wypoczynkowych, nauczycieli, dyrektorów i pedagogów oraz
dla dzieci i młodzieży dla 399 osób w 7 powiatach: Pyrzyce, Szczecin, Myślibórz, Wałcz,
Kołobrzeg, Koszalin, Choszczno.
Zorganizowano 16 warsztatów zajęciowych dla 406 osób (dla środowiskowych ognisk
wychowawczych, ośrodków sportowych i centrów edukacji, związków harcerstwa) w
powiecie szczecińskim;
Przeprowadzono 7 konkursów dla dzieci i młodzieży, wychowawców wypoczynku letniego i
rodziców, w których uczestniczyło 813 osoby ( w
4 powiatach: białogardzkim,
choszczeńskim i szczecineckim, kamieńskim);
Zorganizowano 5 ekspozycji wizualnych (plakaty, gazetki, wystawy) dla społeczności
lokalnej, dzieci, rodziców i wychowawców (w
powiatach: pyrzyckim, polickim,
sławieńskim, szczecineckim);
Prowadzono 10 stoisk edukacyjno-informacyjnych, z których skorzystało 1324 osób, w tym
870 dzieci i młodzieży w 5 powiatach: sławieńskim, myśliborskim, stargardzkim,
koszalińskim i drawskim;
Przeprowadzono 3 szkolenia dla wychowawców, dzieci i młodzieży łącznie dla 98 osób w
powiecie szczecińskim i kamieńskim;
Przeprowadzono 3 wykłady dla 179 osób dla
uczestników wypoczynku letniego,
nadleśnictwa, policji, straży miejskiej i pożarnej w 2 powiatach: stargardzkim i
szczecineckim;
Zorganizowano 1 imprezę prozdrowotną dla 122 osób, w tym 95 dzieci i młodzieży na
półkoloniach przez PSSE Szczecinek;
Media i Internet – 23 artykuły w prasie i wywiady dla 5605 odbiorców pośrednich, 41
informacji w internecie dla 3753 odbiorców pośrednich oraz 6 wywiadów i audycji w radio i
TV dla 15.072 odbiorców pośrednich.
Wybrane działania:
WSSE w Szczecinie rozdystrybuowało do wszystkich PSSE łącznie:198 szt. plakatów i 2800
szt. ulotek pt. „Bezpieczne lato” (powstałych we współpracy z Urzędem Marszałkowskim)
oraz 19.262 szt. różnorodnych materiałów edukacyjnych z tematyki bezpiecznych zachowań
w trakcie wakacji tj. nalepki „Zakaz Palenia”, zalecenia GIS dot. postępowania podczas
upałów, zalecenia GIS dot. spożywania wody, testy uzależnienia i motywacji, ulotki „Unikaj
225
nadmiernej…”ulotki „Meningokoki”, plakaty „Meningokoki”, ulotki „Biorąc nie …” ulotki
„Nie ryzykuj”, ulotki „Tytoniowa twarz”, plakaty „Palę więc…” ulotki kampanii
antytytoniowej, ulotki „Ostatni dzwonek” informacja HIV/AIDS ulotki„ Wakacje marzeń”
„Stop dopalaczom” „Zdrowie dzieci”, broszury „Druga strona wakacji” i „O co kaman?”
zakładki „Ene, due ..” i „Kocham..” ulotki „O czym nie powie ci” -broszura-książeczka
„Bezpieczne Wakacje”. Wyłącz palenie, Plażowanie i bezpieczna kąpiel, Pierwszy dzwonek,
Bezpiecznie nad morze, ulotka opracowana w PSSE Gryfice „Bezpieczne Wakacje – 10
zasad”, ulotka opracowana w PSSE Gryfice „Zatrucia pokarmowe – jak ustrzec przed nimi
swoich najbliższych”, ulotka „Skóra pod lupą”, ulotka „Czy chcesz mieć zmarszczki w
młodym wieku?” , komiksy „Europejski Kodeks walki z rakiem”, jak dbać o
zdrowie”Marihuana, haszysz…jest ich wiele, Bliżej siebie dalej od narkotyków, Zaszczep w
sobie chęć szczepienia-Palenie niszczy zdrowie na 50 sposobów, Zakładki do książek” Chcę
chronić siebie i innych, Kodeks Zdrowego Stylu Życia- dla dzieci, Bezpieczne Wakacje w
powiecie myśliborskim, Przygoda na wsi, Bezpiecznie na wsi, karty ICE, odblaski 78 szt.,
broszurka „Co musisz wiedzieć o HIV/AIDS”,: „ABC wiedzy o HIV/AIDS”, „HIV/AIDS dla
pielęgniarek”, „Kobieta sex zdrowie „Druga strona wakacji”, „Zasady postępowania po
ekspozycji” „Wirusowe zapalenie wątroby typu A” (ulotki), „ „Poradnik dla osób zakażonych
HCV”(książka),„Jak
rzucić
palenie”,
„Szkoły
wolne
od
dymu
tytoniowego”(poradnik)„Kleszcze”(plakaty), „Uwaga kleszcz!”(ulotki), wydrukowano 400
ulotek „Zasady prawidłowego odżywiania się” oraz ulotki „Ochrona przed promieniowaniem
UV” (ulotki własne zaszczep się p-ko żółtaczce ,nasze dzieci i zagrożenia, stop dopalaczom,
wakacje z malarią, Zakładka: jak mogę uniknąć zarażenia wirusem HIV, ulotka informacyjna
,,Bezpieczny wypoczynek na terenie powiatu świdwińskiego”.
PSSE Białogard:
03.08.2014 podczas obchodów Dni Białogardu przygotowano stoisko warsztatowe dla dzieci,
został przeprowadzony konkurs plastyczny pt. „Wymarzone wakacje – Bezpieczne wakacje”.
Celem konkursu było promowanie i utrwalanie wśród dzieci zasad zdrowego i bezpiecznego
wypoczynku. Rozmawiano o zagrożeniach jakie niesie za sobą okres letni. Przypominaliśmy
podstawowe zasady bezpiecznej kąpieli, opalania oraz podróży aby nasz wypoczynek był
bezpieczny i zdrowy. Promowano aktywne spędzanie wolnego czasu.
PSSE Choszczno:
zorganizowano konkurs „Zdrowie i bezpieczeństwo dziecka” adresowany do uczniów szkół
gimnazjalnych - w konkursie wzięło udział 20 uczniów ze szkół gimnazjalnych powiatu
choszczeńskiego.
PSSE Myślibórz:
01. 06.2014 podczas festynu rodzinnego na rynku w Barlinku przy stoisku edukacyjnym
zorganizowano Quiz antynikotynowy w którym brali udział zarówno rodzice jak i dzieci(140
odbiorców); podczas Dni Dębna w dn. 23.08.2014 r we współpracy z DOK Dębno,
MGKPiRA w Dębnie zorganizowano stoisko profilaktyczno-edukacyjne. Przy stoisku
prowadzono dystrybucję mat. edukacyjnych, udzielano porad oraz prowadzono gry i zabawy(
Quiz, loteria fantowa, -100 odbiorców).
„Bezpieczne Wakacje –w Bibliotece” w tym roku zorganizowano w Bibliotece Miejskiej w
Dębnie. Podczas zajęć dzieci brały udział w pogadance. Wszystkie dzieci uczestniczące w
zajęciach otrzymały ulotki Bezpieczne Wakacje.
226
PSSE Świdwin:
W celu zintegrowania i zintensyfikowania działań kontynuowano współpracę z Komendą
Powiatową Policji w Świdwinie, Komendą Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w
Świdwinie oraz Komisariatem Policji w Połczynie Zdroju poprzez wspólne prowadzenie
warsztatów wśród uczestników wypoczynku letniego w zakresie propagowania zasad
bezpiecznego zachowania podczas wakacji, udzielania I pomocy przedmedycznej oraz
bezpiecznego zachowania się podczas pobytu nad akwenami wodnymi i w lesie. Ponadto
pracownik OZiPZ przeprowadził wykłady zarówno na temat zapobiegania wściekliźnie i
postępowanie w wypadku pokąsania przez zwierzęta domowe lub dzikie, szkodliwości
nadmiernej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe, zapobiegania chorobom
przenoszonym przez kleszcze. Adresatami w/w prelekcji byli uczestnicy zorganizowanego
wypoczynku dla dzieci i młodzieży jak również opiekunowie grup.
10.2.4Dopalacze.
Celem akcji jest zapobieganie uzależnieniom, podniesienie świadomości dzieci i
młodzieży w dokonywaniu decyzji sprzyjających zdrowiu oraz zwiększenie wiedzy na
temat szkodliwości zażywania dopalaczy i innych środków psychoaktywnych.
Zasięgiem objęto 26449 osób na 1 717 900 mieszkańców województwa, co stanowi 1,53%.
Łącznie przeprowadzono 69 dystrybucji dla 3742 osób m.in. ulotek „Biorąc nie jesteś
sobą!”., ulotki „Uwaga Rodzice”, „Uwierz w siebie”. Dopalacze! Wypalacze!”
.Opublikowano 2
artykuły w prasie lokalnej (PSSE Białogard i PSSE
Sławno).Przeprowadzono 54 prelekcje dla 3509 osób, w tym dzieci i młodzieży, rodziców,
opiekunów i nauczycieli (13 PSSE: Białogard, Drawsko Pomorskie, Gryfice, Kołobrzeg,
Koszalin, Łobez, Myślibórz, Pyrzyce, Police, Sławno, Szczecinek, Świdwin,
Wałcz).Wystosowano 5 listów informacyjno-intencyjnych do dyrektorów szkół (PSSE
Choszczno, Drawsko Pom., Szczecinek, Sławno).Zorganizowano 5 stoisk profilaktycznoedukacyjnych, które odwiedziło 780 osób (PSSE Choszczno, PSSE Koszalin, Łobez,
Szczecin, Świdwin). Ponadto zamieszczono 12 informacji na stronach internetowych stacji (
PSSE: Kamień Pom, Kołobrzeg, Myślibórz, Pyrzyce Sławno, Wałcz).
Wybrane działania:
PSSE Gryfice:
W dniu 27.08.2014r. pracownik OZ i PZ uczestniczył z PPIS w Gryficach w posiedzeniu
Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w Starostwie Powiatowym w Gryficach.
Pracownik OZ i PZ przedstawił prezentację na temat Dopalaczy, która została przygotowana
na podstawie Raportu GIS „Trzy lata zwalczania dopalaczy w Polsce”. W posiedzeniu
uczestniczyli przedstawiciele służb Policji, Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Straży
Miejskiej / Gminnej, przedstawiciele Szpitala, Pogotowia Ratunkowego, Kierownicy
Referatów z poszczególnych Gmin – ogółem 25 osób.
PSSE Myślibórz:
W dniu 10.06.2014 współpracowano z Publicznym Gimnazjum nr 1 w Barlinku przy
organizacji Turnieju Profilaktycznego pod hasłem „ Mój pomysł na nudę”. W turnieju
uczestniczyły; PG 2 w Barlinku; PG 1 w Barlinku , Gimnazjum dla Dorosłych w Barlinku; SP
Mostkowo, SP 1 w Barlinku, SP 4 w Barlinku. Drużyny 8 osobowe dobrane na zasadzie po
jednym zawodniku z każdej szkoły miały za zadanie:
-przygotowanie plakatu pt. „ Mój Pomysł na nudę”
- odpowiedzi na losowo wybrane pytania
-układanie puzzli „ Piramida zdrowia” na czas”
-ułożenie zwrotki wiersza po uprzednim wylosowaniu hasła przewodniego
227
-ułożenie rozsypywanki
Wszyscy uczestnicy turnieju otrzymali upominki ufundowane przez GKP i RPA w Barlinku.
PSSE w Myśliborzu współpracowała przy układaniu zadań turniejowych oraz pracy komisji
konkursowej.
10.2.5.Europejski Dzień wiedzy o Antybiotykach
Celem akcji jest edukacja prozdrowotna w zakresie leczenia antybiotykami,
profilaktyka racjonalnego stosowania antybiotyków, promowanie wiedzy na temat
odpowiedzialnego stosowania antybiotyków oraz zwiększenie świadomości jakim
zagrożeniem dla zdrowia jest antybiotykooporność. Zasięgiem objęto 9232 osoby na
1 717900 mieszkańców województwa, co stanowi 0,54% .
W związku z akcją wystosowano 11 listów informacyjno-intencyjnych do placówek
medycznych, lekarzy, Urzędów Miast i Gmin, przedszkoli oraz szkół podstawowych,
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych (7 PSSE: Drawsko Pomorskie, Koszalin, Myślibórz,
Police, Pyrzyce, Szczecinek, Świdwin). Opublikowano 1 artykuł w prasie lokalnej(PSSE
Białogard). Zamieszczono 12 informacji na stronę internetową (WSSE Szczecin, 11 PSSE:
Choszczno, Drawsko Pom., Gryfice, Kołobrzeg, Myślibórz, Police, Pyrzyce, Kamień Pom.
Sławno, Świdwin, Wałcz).
Przeprowadzono 2
instruktaże indywidualne (PSSE Pyrzyce). Zorganizowano stoisko
edukacyjne w Hali sportowej w SP 3 Sławno (PSSE Sławno) oraz przeprowadzano naradę z 1
pielęgniarką z Zakładu Medycyny Szkolnej w Policach (PSSE Police).
Pozyskano materiały z Narodowego Instytutu Leków . Rozdystrybuowano 7500
ulotek dla społeczeństwa, 3000 ulotek dla lekarzy, 400 plakatów dla społeczeństwa, 500
plakatów dla lekarzy oraz ok.3000 kolorowanek.
Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach ma na celu propagowanie racjonalnego
stosowania antybiotyków zarówno wśród społeczeństwa jak i profesjonalistów medycznych.
Ponadto podkreślany jest problem niebezpieczeństwa samoleczenia antybiotykami.
10.2.6. Europejski Tydzień Szczepień 22-26.04.14, w tym akcja „Zaszczep w sobie chęć
szczepienia”.
Celem akcji była popularyzacja szczepień ochronnych, podniesienie świadomości
z zakresu dostępności, terminowości oraz korzyści wynikających ze szczepień ochronnych. W
2014 r.przeprowadzono łącznie 387 działań. Grupa docelowa to przede wszystkim pacjenci
ZOZ-ów i NZOZ-ów. Zasięgiem objęto
43842 osoby na 1 717900 mieszkańców
województwa, co stanowi 2,55%
Opublikowano 8 artykułów w prasie (prasa lokalna: 6 PSSE: Białogard, Gryfice,
Kołobrzeg, Koszalin, Myślibórz, Sławno, Łobez, Świdwin). Zamieszczono 23 informacje na
stronach WSSE i PSSE i 9 portalach społecznościowych (PSSE: Choszczno, Drawsko Pom,
Goleniów, Gryfice, Gryfino Kamień Pom. Kołobrzeg, Koszalin, Myślibórz, Police, Pyrzyce,
Sławno, Stargard Szczeciński, Łobez, Szczecin Szczecinek, Świdwin, Świnoujście,
Wałcz).Wystosowano 310 listów informacyjno-intencyjnych do NZOZ, wydziałów edukacji,
samorządów terytorialnych, mediów lokalnych (PSSE: Białogard, Drawsko Pom., Goleniów,
Gryfice, Gryfino Kamień Pom., Kołobrzeg, Myślibórz, Police, Pyrzyce, Sławno, Stargard
Szczeciński, Łobez, Szczecin, Szczecinek, Świdwin, Świnoujście, Wałcz. Przesłano spot
informacyjno-edukacyjny i baner edukacyjny do NZOZ, wydziałów edukacji, samorządów
terytorialnych, mediów lokalnych Komunikacji Miejskiej itp. Białogard, Choszczno, Drawsko
Pom, Goleniów, Gryfice, Kołobrzeg, Koszalin, Myślibórz, Police, Pyrzyce, Sławno, Stargard
Szcz., Łobez, Szczecinek, Świdwin, Wałcz. Miała miejsce dystrybucja ulotek „Zaszczep w
sobie chęć szczepienia” do 20 PSSE woj. zachodniopomorskiego.
228
Wybrane działania:
WSSE Szczecin:
Zwrócono uwagę na pojawiające się na terenie województwa zachodniopomorskiego
incydenty odstępowania rodziców od obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci i
przygotowano się do działań edukacyjnych w celu propagowania szczepień jako
najskuteczniejszego sposobu zapobiegania chorobom.
W okresie od I do III 2015 na terenie miasta Szczecin, zostały zaplanowane dziania o
charakterze pilotażowym, sondującym potrzebę edukacji rodziców w w/w zakresie oraz
wiedzę rodziców w zakresie szczepień ochronnych dzieci w wieku żłobkowym i
przedszkolnym, a w szczególności poznanie przyczyn
odstępowania rodziców od
obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zalecanych.
Działania zostały przygotowane pod koniec listopada 2014 r. dwutorowo jako
edukacyjne w dwóch żłobkach i dwóch przedszkolach oraz jako diagnozujące w trzech
losowo wybranych szczecińskich żłobkach oraz trzech losowo wybranych przedszkolach
(innych niż placówki objęte edukacją). Wspólnie z pionem Epidemiologii oraz Higieny dzieci
i Młodzieży przygotowano ankiety. Celem było uzyskanie około 200 ankiet ewaluacyjnych
oraz 300 diagnostycznych
Wnioski wypływające z akcji pilotażowej posłużą do zaprojektowania dalszych
działań edukacyjnych podejmowanych w powiatach województwa zachodniopomorskiego w
roku 2015 .
PSSE Kołobrzeg:
W dniu 25.04. 2014 r. odbyło się spotkanie z młodzieżą ponadgimnazjalną w Sali
konferencyjnej PSSE Kołobrzeg dotyczące szczepień i zachorowań na różnego typu WZW
oraz szczepień przeciwko HPV. Uczestniczyła młodzież z Zespołu Szkół EkonomicznoHandlowych w Kołobrzegu w liczbie 46 osób.
Wybrane dodatkowe działania lokalne.
1. Wszawica 4 PSSE: (PSSE Drawsko Pom, Kołobrzeg, Szczecin, Szczecinek).
Celem interwencji było zmniejszenie zachorowań na wszawicę. Grupą docelową byli
rodzice i opiekunowie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, dyrektorzy placówek
oświatowo – wychowawczych, nauczyciele oraz pielęgniarki. Zasięgiem objęto 1785 osób co
stanowi 0.10 % ogółu ludności województwa.
Istnieje potrzeba edukowania całej lokalnej społeczności o podstawowych zasadach
higieny osobistej i utrzymania czystości w swoim otoczeniu.
Wybrane działania:
PSSE Drawsko Pom:
Zamieszczono informację na stronie internetowej Stacji o zagrożeniu występowania
wszawicy, a także przesłano do placówek szkolnych i przedszkolnych list intencyjny o
wzmożenie nadzoru nad podopiecznymi i współpracę z rodzicami.
- dystrybucja ulotek ‘Wszawica” o problemie wszawicy w przedszkolach (3 placówki);
PSSE Kołobrzeg:
Wystosowano pisma do dyrektorów placówek oświatowo-wychowawczych, a także
zorganizowano 2 szkolenia dla nauczycieli i pedagogów szkolnych. Miało miejsce 6 spotkań
z rodzicami nt. profilaktyki wszawicy i świerzbu (przedstawiono prezentacje oraz
pogadanki).Przeprowadzono dystrybucję materiałów informacyjno-edukacyjnych.
229
PSSE Szczecin:
Przeprowadzono 10 wykładów na temat wszawicy i świerzbu dla rodziców, nauczycieli,
dyrektorów placówek oraz pielęgniarek.
PSSE Szczecinek:
Prowadzono instruktaże indywidualne w przedszkolach i szkołach podstawowych w których
poruszono problem braku higieny osobistej wśród dzieci , zwrócono uwagę na nowe
rozwiązania prawne dotyczące problemu wszawicy .Przesłano także pisma intencyjne do
ZOZów , szkół podstawowych i przedszkoli.
2. Profilaktyka zatruć grzybami: 5 PSSE (PSSE Białogard, Drawsko Pomorskie,
Gryfice, Koszalin, Szczecinek).
Celem interwencji było zapobieganie zatruciom grzybami poprzez prowadzone
działań edukacyjnych. Grupa docelowa to mieszkańcy powiatu białogardzkiego, drawskiego,
gryfickiego, koszalińskiego i szczecineckiego. Zasięgiem objęto 37185 osób 2.16%. ogółu
społeczeństwa woj. zachodniopomorskiego.Interwencja miała miejsce w miesiącach sierpień-październik 2014r.
Wybrane działania:
PSSE Białogard:
- artykuł do tygodnika „Białogardzianin” - Nr.727 z 05.09.2014 „Podstawowe zasady
bezpiecznego grzybobrania”, Nr.727 z 05.09.2014
„Pogotowie grzybowe”Nr.728 z
12.09.2014 „Pogotowie grzybowe”Nr.792 z 19.09.2014 „Pogotowie grzybowe”Nr.730
z 26.09.2014 „Pogotowie grzybowe”
W miesiącu wrześniu (w SP w Mielenku Drawskim przeprowadzone zostały 2 prelekcje
z prezentacją multimedialną pt. „Bezpieczne Grzybobranie” dla wszystkich uczniów szkoły.
Wzięło w nich udział 100 uczniów, 59 z klas I-III i 41 z klas IV-VI. Spotkanie poprowadzili :
pracownik OZiPZ i klasyfikator grzybów, pracownik działu HŻ,Ż i PU z PSSE w Drawsku
Pom. Dodatkową atrakcją były : prezentacja naturalnych okazów grzybów (zarówno
jadalnych jak i niejadalnych) i nauka rozpoznawania przez dzieci poszczególnych gatunków.
PSSE Gryfice:
W ramach działania w dniach 23 – 24 września 2014r. w siedzibie PSSE Gryfice
zorganizowano „Wystawę grzybów Jadalnych, Niejadalnych, Trujących”, która prezentowała
żywe okazy różnych gatunków grzybów. Celem wystawy było ukazanie niekiedy subtelnych
różnic pomiędzy poszczególnymi gatunkami grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących.
Podczas trwania wystawy grzybów konsultacji specjalistycznych na temat poszczególnych
gatunków udzielał klasyfikator grzybów. Wystawę w ciągu dwóch dni zwiedziło 190 osób
(zorganizowane grupy ze szkół, z ośrodków opiekuńczych, osoby prywatne). W lokalnej
prasie i na portalach opublikowano informacje nt. zasad sprzedaży grzybów świeżych,
zagadnień dotyczących kleszczy (zwłaszcza po wizycie w lesie).
PSSE Koszalin:
W dniach 23-24.09.2014r. Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Koszalinie
zorganizowała wystawę grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących skierowaną do dzieci
przedszkolnych i uczniów szkół podstawowych. Wystawę odwiedziło 486 osób, a także
230
prelekcje dla uczestników wystawy- 448 osób. Informacje na temat wystawy zamieszczono w
lokalnych mediach. Ponadto 25.09.2014r. Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w
Koszalinie uczestniczyła w „XIV Zachodniopomorskim Festiwalu Nauki” organizowanym
przez Politechnikę Koszalińską. Podczas imprezy zorganizowano wystawę grzybów
jadalnych, niejadalnych i trujących, którą odwiedziło 320 osób ( dzieci przedszkolne,
uczniowie szkół podstawowych, studenci, społeczność lokalna).
W dniach 01-07.10.2014r. miała miejsce organizacja wystawy atrap grzybów jadalnych,
niejadalnych i trujących w Przedszkolu nr 15 w Koszalinie- 1088 osób. Natomiast w dniach
07-23.10.2014r. zorganizowano wystawę atrap grzybów jadalnych, niejadalnych i trujących
w Przedszkolu nr 12 w Koszalinie- 362 osoby.
PSSE Szczecinek:
Udzielono wywiadów dla lokalnych mediów . Głównym celem udzielonych wywiadów było
zwrócenie uwagi czytelnikom , iż sezon grzybowy został już rozpoczęty a grzyby są wielkim
dobrodziejstwem lasu i źródłem witamin, składników mineralnych i białka .
- W związku z jesiennym sezonem na grzyby oraz dużą popularnością wycieczek do lasu w
celu grzybobrania, PSSE wraz z 16-9 Hufcem OHP w Szczecinku, zorganizowała konkurs
„Grzybobranie na wrzosowej polanie ” . Głównym celem przeprowadzonego konkursu była
edukacja w zakresie grzyboznawstwa, ostrzeżenie przed zagrożeniem zdrowia i życia,
wynikającym ze spożycia grzybów niejadalnych i trujących oraz wpojenie zasad
bezpiecznego grzybobrania.
Dodatkowo zorganizowano 2 konkursy plastyczne w SP nr 4 i Przedszkolu Niepublicznym U
cioci Gosi w Szczecinku.
Działania w ramach akcji „Bezpieczne grzybobranie” podniosły świadomość ludzi i pokazały
jak niebezpieczne mogą być zatrucia grzybami dla zdrowia i życia ludzkiego.
3. STOP MENINGOKOKOM 6 PSSE (PSSE Białogard, Drawsko Pomorskie,
Koszalin, Sławno, Pyrzyce, Szczecinek).
Celem interwencji było pokazanie dróg szerzenia się zakażeń meningokokowych
oraz metod zapobiegania zakażeniom. Grupa docelowa to społeczeństwo powiatu
białogardzkiego, drawskiego, koszalińskiego, sławieńskiego, pyrzyckiego, szczecineckiegopacjenci NZOZ-ów, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych.
W miesiącu wrześniu w SP i Gimnazjum w Kaliszu Pomorskim odbyły się 2
narady (2 dyrektorów i 2 pedagogów szkolnych) na temat profilaktyki zakażeń
meningokokowych, dystrybuowano materiały edukacyjne (plakaty i ulotki), natomiast w SP i
Gimnazjum w Czaplinku oraz w SP nr 2 w Złocieńcu przeprowadzono dystrybucję plakatów
i ulotek „Uwaga ! Meningokoki” – łącznie 302 szt. W ramach działań profilaktycznych na
stronie internetowej PSSE Pyrzyce zamieszczono zredagowany artykuł. Przedstawiono
sposoby w jaki można się zarazić, omówiono objawy zakażeń oraz przedstawiono działania
profilaktyczne. W siedzibie PSSE wyeksponowano gazetkę ścienną z najważniejszymi
informacjami. Przeprowadzono również 4 instruktaże połączone z dystrybucją materiałów
edukacyjnych. W instruktażach udział wzięły 4 osoby.(PSSE Pyrzyce).Zasięgiem objęto 366
osób co stanowi 0,02%; ogółu społeczeństwa woj. zachodniopomorskiego.
4. Profilaktyka higiena jamy ustnej (WSSE Szczecin, PSSE Białogard, Koszalin).
Celem interwencji było nabywanie wiedzy z zakresu higieny jamy ustnej, wyrabianie
umiejętności szczotkowania zębów, ukazanie zależności pomiędzy odżywianiem, a stanem
uzębienia, kształtowanie odpowiedzialności za swoje zdrowie oraz uświadomienie znaczenia
231
doboru właściwej szczotki i pasty do zębów. Grupa docelowa to dzieci z powiatu
białogardzkiego, koszalińskiego oraz stargardzkiego. Dzięki w/w interwencji dzieci od
najmłodszych lat zaczynają dbać o swoje zęby, wiedzą jak prawidłowo szczotkować zęby.
Utrwalają sobie poprawne nawyki higieniczne i żywieniowe.
WSSE w Szczecinie:
Przedszkolny Program Zdrowia Jamy Ustnej i Zapobiegania Próchnicy skierowany do
dzieci z województwa zachodniopomorskiego „Zdrowe zęby mamy –
marchewkę
zajadamy”
Program powstał we wrześniu 2014r. Jego głównym celem jest prowadzenie
edukacji prozdrowotnej w zakresie higieny i zdrowia jamy ustnej wśród dzieci i ich
opiekunów w przedszkolach województwa zachodniopomorskiego. Cele szczegółowe
programu obejmują:
- kształtowanie właściwych nawyków higienicznych w zakresie zdrowia jamy ustnej u dzieci,
- kształtowanie właściwych nawyków dietetycznych w zakresie zdrowia jamy ustnej u dzieci,
- wprowadzenie i popularyzację treści prozdrowotnych w zakresie zdrowia jamy ustnej wśród
nauczycieli przedszkolnych i rodziców (opiekunów) dzieci.
W związku z realizacją programu nawiązano współpracę z Zakładem Stomatologii
Dziecięcej PUM w Szczecinie i Polskim Towarzystwem Stomatologicznym, Oddział w
Szczecinie.
W marcu 2015r. podpisane zostało Porozumienie o współpracy w zakresie profilaktyki
próchnicy i promocji zdrowia jamy ustnej z Prezesem Polskiego Towarzystwa
Stomatologicznego, Oddział w Szczecinie. W najbliższym czasie nastąpi również zawarcie
Porozumienia pomiędzy ZPWIS w Szczecinie a Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w
Szczecinie.
Realizacja programu w roku 2015 zakłada:
 Rekrutację przedszkoli w woj. zachodniopomorskim – placówki współpracujące z
Państwową Inspekcją Sanitarną;
 Szkolenie nauczycieli wychowania przedszkolnego przez powiatowych promotorów
zdrowia w 20 Powiatowych Stacjach Sanitarno-Epidemiologicznych woj.
zachodniopomorskiego;
 Wykład i instruktaż dla rodziców dzieci – we współpracy z powiatowymi
promotorami zdrowia;
 Zajęcia z dziećmi – nauczyciele wychowania przedszkolnego;
 Wizytowanie przedszkoli – powiatowi promotorzy zdrowia;
 Organizację konkursu dla rodziców i dzieci uczestniczących w programie;
 Sprawozdanie z realizacji programu z załączoną ewaluacją (sierpień-wrzesień 2015r.).
PSSE Białogard:
Przeprowadzono 8 prelekcji dla 530 dzieci w wieku przedszkolnym.
PSSE Koszalin:
Przeprowadzono 7 prelekcji dla 346 dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych.
Przeprowadzono narady z 4 osobami dorosłymi. Zasięgiem objęto 2152 osób, co stanowi
0,12% ogółu społeczeństwa woj. zachodniopomorskiego.
232
Przeprowadzono pogadankę w Szkole Podstawowej nr 7 z 22 dziećmi na temat profilaktyki
próchnicy z wykorzystaniem form wizualizacji bakterii oraz filmem edukacyjnym pt.
„Światowa Podróż dr Ząbka”.
5. Pani Zdrówko ma głos” – (PSSE Police).
Celem interwencji było zwiększenie wiedzy dzieci w zakresie zasad prawidłowego
żywienia, edukacja zdrowotna w zakresie higieny osobistej oraz wykształcenie umiejętności
wyboru zdrowych produktów na poszczególne posiłki w ciągu dnia. Grupa docelowa to dzieci
w wieku przedszkolnym z różnych form wychowania przedszkolnego oraz oddziałów
przedszkolnych na terenie powiatu polickiego.
Od kwietnia do października 2014 r. pracownik OZiPZ przeprowadził zajęcia wśród
dzieci w wieku przedszkolnym związane z propagowaniem zasad prawidłowego żywienia. W
trakcie zajęć zaprezentowano dzieciom prezentację multimedialną pt. „Jemy to, co zdrowe”,
na temat zasad zdrowego żywienia zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia oraz omówiono
poszczególne piętra piramidy. W zajęciach tych dzieci aktywnie uczestniczyły podając
między innymi przykłady produktów z każdej grupy Piramidy Zdrowego Żywienia.
Następnie zostały omówione poszczególne posiłki oraz przykłady produktów spożywczych,
które są zalecane do spożycia. Szczególną uwagę zwrócono na aktywność fizyczną oraz na
konieczność uzupełniania płynów. Po zakończeniu prezentacji przeprowadzono z dziećmi
zabawy polegające na podzieleniu ich na pięć grup: śniadanie, obiad, kolacja, podwieczorek i
produkty niezdrowe. Każda z grup przyklejała na planszy wycinki z gazet i rysunki z różnymi
produktami spożywczymi związanymi ze swoją grupą np. produkty zbożowe, owoce,
warzywa, produkty mleczne, produkty białkowe, oleje roślinne itp. Zasięgiem objęto 430
dzieci powiecie wg GUS;163 dzieci z 1757, co stanowi 9,3 % dzieci z przedszkoli w
powiecie, 267 dzieci z 549, co stanowi 48,6 % uczniów SP klas O w powiecie.
- Pawilon promocji zdrowia podczas Dnia Dziecka. 01.06.20l4r. Powiatowa Stacja Sanitarno
- Epidemiologiczna ze Stargardu Szczecińskiego we współpracy z Komendą Powiatową
Policji prowadziła stoisko edukacyjne podczas obchodów Dnia Dziecka, podczas którego
udzielano 20 porad z zakresu profilaktyki nikotynizmu i prowadzono dystrybucję materiałów
edukacyjnych ( łącznie 214 szt.) w w/w temacie. W pawilonie dzieci wraz z rodzicami
kolorowały malowanki, które w swej treści obrazkowej zawierały informacje z zakresu
bezpieczeństwa w ruchu drogowym lub zasady zdrowego odżywiania. Za każdą wykonana
pracę dzieci otrzymywały gadżet ufundowany przez Stargardzkie Centrum Kultury: odblaski,
skakanki, długopisy, torebki, etui na telefon komórkowy, smyczki.
- Bezpieczna usługa.
W dniu 27.03.2014r. w Starostwie Powiatowym w Stargardzie Szczecińskim odbyła się 1
Konferencja pod hasłem Bezpieczna usługa. Konferencja została zorganizowana przez
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Stargardzie Szczecińskim pod
patronatem Starosty Stargardzkiego. W konferencji wzięło udział około 70 osób
prowadzących zakłady kosmetyczne, fryzjerskie oraz tatuażu. Wykłady, które prowadzone
były przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej ze Stargardu
Szczecińskiego oraz przedstawiciela Firmy Medilab dotyczyły następujących zagadnień:
rodzaje zagrożeń, dezynfekcja, sterylizacja' postępowanie po ekspozycji na czynnik zakaźny,
ocena ryzyka zawodowego, substancje chemiczne i mieszaniny, pomieszczenia sanitarnohigieniczne, wymagania dotyczące zakładów usługowych w świetle przepisów prawa oraz
zagrożenia HIV.
- Powiatowy Tydzień Walki z Rakiem i Promocji Zdrowia
233
07.05.2014r. prowadzono stoisko edukacyjne we współpracy ze stowarzyszeniem „Stokrotki”
podczas akcji badania mammograficznego przez kobiety powyżej 40 roku życia, które było
prowadzone przy Stargardzkim Centrum Kultury w Stargardzie Szczecińskim. Podczas
działania rozdystrybuowano łącznie 72 szt. materiałów edukacyjnych.
31.05.2014r. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna ze Stargardu Szczecińskiego
prowadziła stoisko edukacyjne podczas obchodów Powiatowego Tygodnia Walki z Rakiem i
Promocji Zdrowia na rynku Staromiejskim , podczas którego udzielono 14 porad z zakresu
profilaktyki nikotynizmu i rozdystrybuowani łącznie 136 szt. materiałów edukacyjnych w/w
temacie.
PSSE Świdwin:
Akcja lokalna „Życie bez alkoholu”
W styczniu 2014 r. w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego w
Świdwinie prowadzono edukację na temat działania alkoholu na organizm i ryzyka szkód
wynikających z różnych wzorów spożywania alkoholu. Pracownik Oświaty Zdrowotnej i
Promocji Zdrowia PSSE w Świdwinie przeprowadził 5 spotkań z uczniami klas II Zespołu
Szkół Ponadgimnazjalnych im. Władysława Broniewskiego w Świdwinie podczas którego
udzielił wsparcia merytorycznego w zakresie zagadnień obejmujących profilaktykę i
rozwiązywania problemów alkoholowych, która stanowi jeden z priorytetów programów
profilaktycznych w szkołach. Podczas spotkania aktywność i uwaga uczniów została
skoncentrowana na działaniach służących ograniczaniu palenia tytoniu i ochronie praw
niepalących, a także motywowano uczniów do podejmowania decyzji o zaprzestaniu palenia.
Zasięgiem objęto 115 osób co stanowi 0.24 ludności w powiecie(*115 osób co stanowi 7.4%
tych adresatów w powiecie).
Inne przedsięwzięcia.
Ogólnopolska Noc Profilaktyki.
WSSE Szczecin:
W dniu 14.06.2014 miała miejsce już druga Ogólnopolska Noc
Profilaktyki, której celem była edukacja w zakresie profilaktyki zachowań ryzykownych dla
zdrowia. Jednym ze współorganizatorów była Wojewódzka Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Szczecinie. Zorganizowano stoisko informacyjno-edukacyjne,
promujące działania PIS w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom. Impreza skierowana
była głównie do młodzieży gimnazjalnej, licealnej oraz ich opiekunów i rodziców. Poruszane
tematy to przede wszystkim szkodliwe używanie tytoniu, alkoholu, narkotyków oraz innych
substancji psychoaktywnych, a także ryzykowne zachowania seksualne.
PSSE Gryfice:
W dniu 14.06. 2014 r. Przedstawiciele Państwowego powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Gryficach włączyli się w akcję „Ogólnopolski Głos profilaktyki”, której
głównym organizatorem była Komenda Powiatowa Policji w Gryficach. W ramach akcji
zostało wystawione stoisko edukacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej przy którym
pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Gryficach prowadzili
poradnictwo. Quiz wiedzy oraz rozdzielnictwo materiałów z zakresu profilaktyki nikotynowej
i dopalaczy. Stoisko cieszyło się dużym zainteresowaniem wśród uczestników imprezy.
PSSE Kołobrzeg:
W dniu 14.06.2014 w ramach ogólnopolskiej Nocy profilaktyki odbyło się spotkanie pt:
„Profilaktyka, a Ty”. Młodzież szkół ponadgimnazjalnych przygotowała debatę i scenkę
234
rodzajową na temat zażywania narkotyków i środków psychoaktywnych. Debata odbyła się w
Sali Urzędu Miasta Kołobrzeg, w której uczestniczyli przedstawiciele Straży Miejskiej,
Komendy Powiatowej policji, terapeuta z Poradni Uzależnień, PSSE Kołobrzeg. Po debacie
odbył się przemarsz do portu, gdzie odegrano scenkę rodzajową nt. skutków zażywania
środków psychoaktywnych. Uczestniczyło 20 osób oraz 100 widzów.
W Sali Konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Stargardzie Szczecińskim Komenda
Powiatowa Policji we współpracy z Powiatową Stacją Sanitarno- Epidemiologiczną oraz
Wydziałem Zdrowia Starostwa Powiatowego zorganizowała dyskusję z udziałem młodzieży
na temat uzależnień. W dyskusji uczestniczyły 43 osoby. Podczas spotkania prowadzono
również stoisko edukacyjne z materiałami z zakresu promocji zdrowia.
PSSE Szczecin:
W ramach akcji odbyła się impreza plenerowa pod hasłem „Wolni od uzależnień”.
Pracownicy OZiPZ PSSE w Szczecinie we współpracy z Komendą Miejską Policji w
Szczecinie zorganizowali stoisko edukacyjne, w czasie którego przeprowadzono dystrybucję
materiałów edukacyjnych oraz prowadzono instruktaż zabezpieczania kontaktów
seksualnych. Ponadto w trakcie imprezy kierownik OZiPZ przedstawił programy
profilaktyczne w ramach prewencji uzależnień realizowanych przez PSSE w Szczecinie. W
przeddzień akcji do udziału w imprezie zaproszono również mistrzów świata Linke Gold
Team, Piotr Bagiński Berserkers Team. Dnia 13.06.2014 r. kierownik OZiPZ udzielił
wywiadu w Polskim Radio Szczecin na temat działalności OZiPZ PSSE w Szczecinie w
zakresie prewencji uzależnień oraz przedstawił program plenerowej imprezy organizowanej w
ramach Ogólnopolskiego Głosu profilaktyki.
PSSE Wałcz:
W ramach akcji w Szkole Filialnej w Różewie zorganizowano stoisko edukacyjne, w
ramach którego udzielano porad dot. profilaktyki zdrowotnej oraz udostępniono możliwość
pomiarów ( za pomocą Smokerlyzera) poziomu tlenku węgla i karboksyhemoglobiny w
wydychanym powietrzu u osób przystępujących do badania w ramach; w ramach akcji
przeprowadzono również 7 pogadanek dla uczniów nt. zdrowego stylu życia bez nałogów.
Podsumowanie i wnioski.
Zakres działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia w 2014 roku skupiony
był przede wszystkim na realizacji zadań w zakresie profilaktyki chorób odtytoniowych i
propagowaniu zdrowego stylu życia.
235
PODSUMOWANIE/WNIOSKI:
Oddział Epidemiologii:
1. W 2014r. w woj. zachodniopomorskim zaobserwowano wzrost wirusowych zakażeń
jelitowych w porównaniu do wirusowych zakażeń jelitowych zarejestrowanych w 2013r.
Zgłoszono 2964 przypadki zakażeń o tej etiologii, (współczynnik zapadalności 172,53 na
100 tys. mieszkańców), w tym 1625 wywołanych przez rotawirusy (współczynnik
zapadalności 94,59 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast w roku 2013 odnotowano 2372
zakażenia wirusowe, w tym 1191 wywołanych przez rotawirusy. Hospitalizowano łącznie
1774 chorych, wśród których prawie połowę, tj. 812 stanowiły dzieci do lat 2. Należy
podkreślić, że utrzymywała się mniej korzystna niż w Polsce sytuacja dot. zakażeń
rotawirusowych, gdyż współczynnik zapadalności ogólnopolski wynosił 87,75 na 100 tys.
mieszkańców. Sytuacja epidemiologiczna zachorowań na bakteryjne zakażenia jelitowe
była porównywalna do 2013r.: zgłoszono 437 przypadków bakteryjnych zakażeń
jelitowych, (współczynnik zapadalności 25,44 na 100 tys. mieszkańców) w stosunku do
431 przypadków w 2013r. W tej grupie zakażeń utrzymuje się niekorzystna sytuacja
epidemiologiczna w zakresie zakażeń wywołanych Clostridium difficile, które stanowiły
70,74% m. in. w związku z ogniskami zakażeń szpitalnych o tej etiologii. Ponadto w
porównaniu do 2013r. zaobserwowano znaczny spadek bakteryjnych zatruć pokarmowych
z 404 przypadków do 167 (współczynnik zapadalności 9,72 na 100 tys. mieszkańców)
zarejestrowanych w 2014r. Wśród ogółu zachorowań najwyższy odsetek stanowiły
zatrucia o etiologii Salmonella - 95,27%. Zarówno w Polsce jak i woj.
zachodniopomorskim utrzymuje się tendencja wzrostowa zachorowań na biegunki i
zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO (bliżej nieokreślone) o prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu. W woj. zachodniopomorskim w analizowanym okresie zarejestrowano 3403
przypadki (współczynnik zapadalności 198,09 na 100 tys. mieszkańców), w tym 1011 u
dzieci do lat 2 w stosunku do 2824 zarejestrowanych w 2013r. (współczynnik
zapadalności 164,4 na 100 tys. mieszkańców). Natomiast w Polsce w roku 2014
zarejestrowano 56736 przypadków, w porównaniu do 50834 zachorowań w 2013r.
2. W roku 2014 na terenie woj. zachodniopomorskiego wystąpiło 40 ognisk zbiorowych
zachorowań na choroby przenoszone drogą pokarmową tj. o 1 ognisko więcej niż w roku
2013. Kolejny rok zgłaszano ogniska występujące na terenie oddziałów dziecięcych,
których zarejestrowano 3, przy czym etiologia zachorowań była wirusowa. Po raz
pierwszy zgłoszono natomiast ognisko WZW A w zakładzie pracy, źródłem zakażenia był
poczęstunek zorganizowany przez pracownika po powrocie z Uzbekistanu. Po raz
pierwszy również w ogniskach zakażeń wystąpiły zgony - zmarło 5 osób: po spożyciu
muchomora sromotnikowego, alkoholu metylowego i etylowego. W stosunku do 2013r.
zmniejszyła się liczba osób narażonych na zachorowanie oraz chorujących w ogniskach tj.
narażonych było 3232 osoby (o 1203 mniej niż w 2013r.) i zachorowało 559 osób (o 17
więcej niż w 2013 r.), w tym 142 dzieci do 14 r. ż. (o 125 mniej niż w 2013r.) - co
świadczy o skutecznym nadzorze epidemiologicznym w ogniskach. Zauważyć można, że
duża część ognisk zachorowań (20 potwierdzonych) spowodowana była przez czynnik
wirusowy. W pozostałych przypadkach, w których nie ustalono czynnika etiologicznego
również można przypuszczać wirusowe przyczyny tych zdarzeń - tym bardziej, że objawy
kliniczne u chorujących miały łagodny charakter i były krótkotrwałe. Czynnikami
wspomagającymi mającymi istotny wpływ na wystąpienie ognisk zachorowań były
nieprawidłowe warunki przechowywania lub przygotowywania żywności, niedostateczna
higiena osobista personelu kuchennego oraz zły stan sanitarny kuchni lub stołówek.
Ponadto czynnikiem wspomagającym w ogniskach zachorowań wśród dzieci kolonijnych
236
3.
4.
5.
6.
mogły być również nieprawidłowe nawyki higieniczno-sanitarne uczestników
wypoczynku.
W 2014r. nastąpił spadek zarejestrowanych zakażeń HIV w woj. zachodniopomorskim –
zgłoszono 42 zakażenia (o 14 mniej niż w 2013r.). Współczynnik zapadalności wynosił
2,44 na 100 tys. mieszkańców i był niższy w porównaniu do roku 2013, kiedy to wynosił
3,26. Należy zauważyć, że zapadalność na zakażenie HIV wśród mieszkańców
województwa w 2014r. była nieco niższa niż zapadalność w Polsce. Spośród wszystkich
wykrytych zakażeń wirusem HIV 8 przypadków rozpoznano w Punktach KonsultacyjnoDiagnostycznych (PKD, gdzie wykonywane są anonimowo i bezpłatnie badania w
kierunku HIV). Wszystkie osoby z wykrytym zakażeniem HIV uległy zakażeniu drogą
kontaktów seksualnych, co świadczy o podstawowym znaczeniu tej drogi w transmisji
zakażenia oraz konieczności kontynuowania działań profilaktycznych w tym zakresie.
W woj. zachodniopomorskim w 2014r. utrzymywał się rosnący trend zachorowań na
boreliozę - zarejestrowano zgłoszono 513 zachorowań na boreliozę (współczynnik
zapadalności 29,86 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 68 zachorowań więcej niż w roku
2013, kiedy to zanotowano 445 nowych zachorowań (współczynnik zapadalności 25,88
na 100 tys. mieszkańców). Również w Polsce sytuacja epidemiologiczna boreliozy uległa
pogorszeniu - w analizowanym okresie odnotowano 13866 zachorowań na boreliozę
(współczynnik zapadalności 36,01 na 100 tys. mieszkańców) w porównaniu do 12760
zachorowań w 2013r. (współczynnik zapadalności 33,14 na 100 tys. mieszkańców) i 8
786 zachorowaniami w 2012r. (współczynnik zapadalności 22,80 na 100 tys.
mieszkańców). W przeważającej większości osób zarejestrowanych w woj.
zachodniopomorskim w 2014r. borelioza występowała pod postacią rumienia
wędrującego (415 przypadków), w 71 przypadkach pod postacią artralgii, w 1 przypadku
jako lymphocytoma, a w 26 przypadkach jako neuroborelioza. Większość zachorowań, bo
aż 65,69% zgłoszono w III i IV kwartale 2014r., co ma związek z ekspozycją na kleszcze
w okresie wiosenno-letnim.
W 2014r. zachorowania na inwazyjną chorobę meningokokową w województwie były na
porównywalnym poziomie jak w 2013r. Liczba zarejestrowanych przypadków
zachorowań wynosiła 12 (współczynnik zapadalności 0,7 na 100 tys. mieszkańców) tj. o
1 przypadek mniej niż w 2013r. i nie występowały ogniska zachorowań. Choroba
dotyczyła osób w wieku od 16 miesiąca życia do 59 lat. W 7 przypadkach choroba
przebiegała pod postacią posocznicy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, w 2
przypadkach pod postacią posocznicy, w 3 jako zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Wszystkie przypadki w przebiegu choroby zakończyły się wyzdrowieniem. Najczęściej
zachorowania wywołane były N. meningitidis typu C - 6 przypadków, natomiast
serogrupa B odpowiadała za zachorowania u 5 osób. W województwie wdrożony jest
algorytm postępowania w przypadku zgłoszenia podejrzenia zachorowania na inwazyjną
chorobę meningokokową, osoby z kontaktu obejmuje się nadzorem epidemiologicznym i
wdraża chemioprofilaktykę - takie postępowanie wdrożono wobec 244 osób z otoczenia
chorych.
Analiza sytuacji epidemiologicznej grypy sezonowej i zachorowań grypopodobnych
wykazała poprawę zarówno w Polsce jak też w woj. zachodniopomorskim. W 2014r. w
Polsce zgłoszono 3134408 zachorowań na grypę i podejrzeń grypy – (zapadalność
8140,81 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 29997 mniej niż w 2013r. Natomiast mimo spadku
zachorowań w populacji ogólnej odnotowano wzrost zapadalności na grypę i zakażenia
grypopodobne w populacji dzieci do 14 r. ż. - zarówno w Polsce jak również woj.
zachodniopomorskim. Wskaźnik zapadalności wśród dzieci do 14 roku życia wynosił w
Polsce 26439,91 na 100 tys. mieszkańców w stosunku do wskaźnika zapadalności
24229,26 na 100 tys. mieszkańców w 2013r. W 2014r. w woj. zachodniopomorskim
237
zachorowało 55883 osoby (zapadalność 3252,85 na 100 tys. mieszkańców), w tym 28442
dzieci do 14 roku życia (zapadalność 11420,15 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 7421
ogółem mniej niż w 2013r., w tym o 1156 więcej dzieci do 14 r. ż. Niewątpliwy wpływ na
taką sytuację miała bardziej korzystna epidemiologia grypy i zakażeń grypopodobnych w
I kwartale 2014r. kiedy to zgłoszono 21498 zachorowań w województwie tj. o 12158
mniej niż w I kwartale 2013r. Należy podkreślić, że potwierdzono mniej przypadków
grypy, bo tylko 33, w tym 2 u dzieci do 14 r. ż. (w 2013r. potwierdzono aż 153 przypadki
grypy w tym 63 u dzieci do 14 r. ż.). Możliwość badań w tym zakresie dotyczy trzech
ośrodków szczecińskich tj. WSZ ul. Arkońska 4 w Szczecinie, SPSK PUM Nr 2 w
Szczecinie oraz WSSE w Szczecinie. W woj. zachodniopomorskim hospitalizowano 72
osoby (tj. o 70 mniej niż w 2013r. w tym 56 z powodu powikłań ze strony uk.
oddechowego), z powodu powikłań pogrypowych zmarły 3 osoby.
7. Kontynuowano w województwie w sezonie 2013/2014 roku (wrzesień–sierpień) aktywny
monitoring tygodniowy grypy oraz nadzór wirusologiczny Sentinel we współpracy z 38
lekarzami rodzinnymi. Monitoring ten oprócz danych epidemiologicznych wybranej
populacji, zakłada gromadzenie również danych wirusologicznych, co pozwala na badanie
oraz rejestrację aktualnie krążących typów wirusa grypy lub wirusów grypopodobnych w
danym rejonie. Podczas funkcjonowania nadzoru udało się pobrać 179 wymazów od
pacjentów (jest to najlepszy wynik spośród województw i stanowi 38,25% ogółu
pobranych w Polsce w ramach systemu prób). W pobranych próbkach nie wyizolowano
wirusów grypy i innych zakażeń grypopodobnych. Natomiast w Polsce w ramach systemu
potwierdzono laboratoryjnie 86 typów grypy (w tym: 65-grypy A, 9-AH1, 9-AH3 i 3grypy B). Częstość pobrań wynosiła 3,4 na 1000 zachorowań i podejrzeń zachorowań na
grypę zgłoszonych w okresie sprawozdawczym. W 2014r. po wzroście szczepień
przeciwko grypie w 2013r. ponownie nastąpił spadek populacji, która podjęła szczepienia
co stanowi tylko 2,9% populacji woj. zachodniopomorskiego. W stosunku do roku
poprzedniego liczba uodpornionych zmniejszyła się o 0,3% tj. o 3820 osób w stosunku do
2013r. Stąd należy kontynuować działania profilaktyczne dotyczące propagowania
szczepień jako jedynej skutecznej metody zapobiegania grypie, a zwłaszcza jej
powikłaniom.
8. W woj. zachodniopomorskim oraz w całej Polsce w roku 2014 nastąpiła znaczna poprawa
sytuacji epidemiologicznej różyczki. W Polsce w 2014r. zanotowano 5899 zachorowań
(współczynnik zapadalności 15,32 na 100 tys. mieszkańców) tj. ponad 6–krotnie mniej
przypadków niż w roku 2013, kiedy zachorowało 38546 osób. W woj.
zachodniopomorskim w roku 2014 zaobserwowano porównywalną sytuację
ubiegłego oraz rejestrację liczby zachorowań na poziomie sprzed 2013r. Znacznie spadła
tj. o 1342 liczba zachorowań, których w 2014r. odnotowano 217 (współczynnik
zapadalności 12,64 na 100 tys. mieszkańców), podczas gdy w 2013r. zarejestrowano 1559
zachorowań.
9. W Polsce, jak również w regionie nastąpił wzrost zachorowań na ospę wietrzną. W Polsce
w 2014r. zanotowano 221577 zachorowań (współczynnik zapadalności 575,49 na 100 tys.
mieszkańców) tj. o 43076 zachorowań więcej niż w roku 2013, (współczynnik
zapadalności 463,61 na 100 tys. mieszkańców). W woj. zachodniopomorskim
zarejestrowano 8823 zachorowania na ospę wietrzną, w tym 47 osób hospitalizowano
(współczynnik zapadalności 513,58 na 100 tys. mieszkańców) tj. o 2103 przypadków
więcej niż w roku 2013, w którym zachorowało 6720 osób (współczynnik zapadalności
390,78 na 100 tys. mieszkańców). Szczepienia przeciwko ospie wietrznej są obowiązkowe
tylko u dzieci do 12 roku życia w określonej sytuacji zdrowotnej (zwłaszcza w chorobach
przebiegających z upośledzeniem odporności oraz ze względów środowiskowych (tj.
238
dzieci uczęszczające do żłobka) określonych w Programie Szczepień Ochronnych. W
związku z sytuacją epidemiologiczną ospy wietrznej w Polsce kontynuowano w
Programie Szczepień Ochronnych wprowadzoną od 2012r. rozszerzoną realizację
szczepień dzieci narażonych na zachorowanie ze względów środowiskowych (m.in.
przebywających w żłobkach) oraz propagowano szczepienia zalecane.
10. Liczba osób pokąsanych przez zwierzęta w 2014r. zwiększyła się w stosunku do 2013r. i
wynosiła 416 przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, po których wdrożono
szczepienia przeciw wściekliźnie (tj. o 87 więcej niż w 2013r.), w tym 76 przypadków
dotyczyło dzieci do 14 roku życia (tj. o 18 więcej niż w 2013r.), co świadczy o
utrzymującym się braku skutecznych rozwiązań podejmowanych w ramach ograniczenia
narażenia na zachorowanie na wściekliznę. W roku 2014 w stosunku do roku 2013
zwiększyła się o 243 przypadki liczba przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych
z powodu pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. Ponadto nastąpił również
wzrost liczby osób zaszczepionych na 100 tys. mieszkańców w woj. zachodniopomorskim
w stosunku do roku ubiegłego. W 2014r. wskaźnik ten wynosił 24,21 i był wyższy niż w
Polsce (22,47). Należy podkreślić, że od lat wśród osób pokąsanych dominują osoby
pokąsane przez zwierzęta domowe (psy i koty) - stanowiły 84,4%., co świadczy o braku
skutecznego nadzoru właścicieli nad tymi zwierzętami.
11. Woj. zachodniopomorskie ma lepszą sytuację epidemiologiczną w zakresie gruźlicy niż
2013 wskaźnik zapadalności obniżył się o 2,16 i wynosił 11,64/100 tys. mieszkańców.
Zarejestrowano 200 zachorowań na gruźlicę tj. o 38 mniej niż w 2013r., wśród których
98% stanowiła gruźlica płuc. Nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęto 375 osób
z otoczenia chorych na gruźlicę tj. o 121 więcej niż w 2013r.
12. W woj. zachodniopomorskim sytuacja epidemiologiczna wirusowych zapaleń wątroby od
wielu lat jest korzystniejsza niż w Polsce. Wskaźnik zapadalności na wirusowe zapalenie
wątroby typu B za 2014r. w regionie wynosił 2,33 1,28/100 tys., w stosunku do wskaźnika
Polski tj. 7,13 4,0/100 tys. mieszkańców. Najwyższy współczynnik zapadalności wystąpił
na terenie nadzorowanym przez PPIS w Sławnie - 12,22 (zachorowało 7 osób), Wałczu –
9,14 (zachorowało 5 osób) oraz w Gryficach – 8,1 (5 osób). Zauważalny wzrost
zarejestrowanych przypadków w 2014r. zarówno w Polsce jak też w woj.
zachodniopomorskim spowodowany jest zmianą definicji dla potrzeb nadzoru
epidemiologicznego, bowiem od 2014r. rejestracji podlegają również osoby będące
nosicielami HBs, niewykazywane dotychczas jako chorujące na WZW typu B.
13. Sytuacja epidemiologiczna wirusowego zapalenia wątroby typu C w województwie była
korzystniejsza niż w Polsce. W Polsce w 2014r. liczba zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C wg definicji z 2014r. wynosiła 3550 (współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców 9,22) i 3078 zachorowania wg definicji 2005r. (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 7,99) podczas gdy liczba zachorowań na wirusowe
zapalenie wątroby typu C w 2013r. wyniosła odpowiednio 2644 (współczynnik
zapadalności na 100 tys. mieszkańców 6,87) i 2706 (współczynnik zapadalności na 100
tys. mieszkańców 7,03). W analogicznym okresie w woj. zachodniopomorskim zgłoszono
84 zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg definicji z 2014r.
(współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,89) i 76 przypadków zachorowań
wg definicji 2005r. (współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców 4,42). Jest to o
37 zachorowań więcej wg definicji z 2005 r. i 38 zachorowań więcej wg definicji z
2009/2014r. w porównaniu do 2013r. Największa zapadalność wystąpiła na terenie
nadzorowanym przez PPIS w: Gryficach – 38,90 na 100 tys. mieszkańców (24
zachorowania), Kołobrzegu – 33,83 na 100 tys. mieszkańców (26 zachorowań),
239
Kamieniu Pomorskim – 29,60 na 100 tys. mieszkańców (14 zachorowań). Należy
podkreślić iż spośród 108 osób chorych na WZW typu C w 2014r. - 32,41% osób
wskazywało na możliwość zakażenia poprzez zabiegi chirurgiczne (operacyjne i drobne
zabiegi z przerwaniem ciągłości tkanki) oraz transfuzje krwi.
14. Ocena realizacji szczepień ochronnych w 2014r. wykazała, że wykonane były one nadal w
odsetku gwarantującym w odniesieniu do wielu chorób odporność zbiorowiskową i
Utrzymanie takiego stanu wymagało szczególnego zaangażowania i kontynuacji
współpracy wszystkich jednostek biorących udział w realizacji Programu Szczepień
Ochronnych m.in. ze względu na nasilającą się działalność ruchów antyszczepionkowych.
Niepokojąca jest na terenie województwa wzrostowa tendencja odsetka osób uchylających
się od obowiązku szczepień ochronnych - w 2014r. w stosunku do roku 2013 zwiększyła
się liczba osób nie poddających się temu ustawowemu obowiązkowi tj. z 666 osób w
2013r. do 900 w 2014r., przy czym na koniec IV kwartału zarejestrowano takich osób 267
tj. o 29 więcej niż w III kwartale. Wobec powyższej sytuacji nadal kontynuowany będzie
wzmożony nadzór w tym zakresie, uwzględniający poza działaniami edukacyjnymi
również postępowanie egzekucyjne.
w zakresie Stanu Sanitarnego Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą :
1. W 2014r. w szpitalach oraz innych podmiotach działalności leczniczej prowadzony był
różny zakres prac remontowych i modernizacyjnych, poprawiających funkcjonalność oraz
stan techniczno-sanitarny, związanych również z dostosowaniem podmiotów do
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie wymagań, jakim
podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz. U. z 2012r., poz.739).
2. We wszystkich szpitalach działały Zespoły i Komitety ds. Zakażeń Szpitalnych.
Wszystkie szpitale złożyły również raporty o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach
alarmowych za 2014 rok. W niektórych placówkach utrzymuje się niekorzystna sytuacja
w zakresie efektywności prac związanych z nadzorem nad zakażeniami szpitalnymi,
utrudniona w związku z pełnieniem dodatkowych funkcji w zakładzie przez członków
zespołów ds. zakażeń szpitalnych oraz brak wymaganych kwalifikacji, wobec czego w
części podmiotów wdrożone jest stosowne postępowanie administracyjne. Na 14 ognisk
źródło zakażenia ustalono w 7 przypadkach (50%), przy czym najczęściej wskazywanym
źródłem byli zakażeni pacjenci, a tylko w jednym przypadku dodatkowo środowisko
szpitalne i transmisja przez personel.
3. Wszystkie skontrolowane podmioty działalności leczniczej, zwłaszcza szpitale, miały
opracowane procedury przeciwepidemiczne adekwatne do świadczonych usług,
aktualizowane przez Zespoły ds. Zakażeń Szpitalnych. Ponadto posiadały opracowane
właściwe udokumentowane systemy kontroli wewnętrznej sterylizacji, dostosowane do
własnych potrzeb, a podstawową formą sterylizacji była sterylizacja parą wodną w
nadciśnieniu.
4. Od października 2014 roku szpitale w trakcie kontroli sprawdzane są w kierunku
zakażenia EVD orz prowadzonych wśród personelu szkoleń przeciwepidemicznych.
5. We wszystkich kontrolowanych podmiotach działalności leczniczej monitorowano
przestrzeganie zakazu palenia tytoniu i wyrobów tytoniowych. Oznaczenia słowne i
graficzne o zakazie palenia były umieszczone w widocznych miejscach budynku - nie
stwierdzono nieprawidłowości.
240
Oddział Higieny Komunalnej :
1. Stan higieniczno – sanitarny i techniczny obiektów hotelarskich oraz innych obiektów,
w których świadczone są usługi hotelarskie, zwłaszcza w pasie wybrzeża, w ostatnich
latach ulega ciągłej poprawie. Następuje sukcesywny wzrost standardów wyposażenia
i świadczonych usług. Obiekty wyeksploatowane i niemodernizowane zawieszają
działalność bądź są likwidowane.
2. Mankamentem nadal jest zbyt mała liczba ustępów publicznych w miejscach często
standardzie, przystosowanych dla potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową.
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny:
Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny sprawowany przez organy Państwowej Inspekcji
Sanitarnej województwa zachodniopomorskiego realizuje ustawowe obowiązki i zadania w
zakresie ochrony zdrowia publicznego, w szczególności poprzez:
 opiniowanie lub uzgadnianie pod względem higienicznym i zdrowotnym projektów
planów zagospodarowania i innych dokumentów strategicznych m.in. w ramach
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko,
 opiniowanie przedsięwzięć w ramach oceny oddziaływania na środowisko,
 uzgadnianie dokumentacji projektowych inwestycji,
 wydawanie zgód, uzgodnień i opinii dotyczących odstępstw od przepisów prawa, w tym
określających warunki techniczne oraz warunki bezpieczeństwa i higieny pracy,
 zajmowanie
stanowisk w sprawie obiektów budowlanych przekazywanych do
użytkowania.
Stanowiska organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie Zapobiegawczego
Nadzoru Sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub
w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą
planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Ocena projektowanych rozwiązań
skupia się w szczególności na ocenie ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne,
chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka w miejscu jego
zamieszkania i przebywania.
Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego jest ściśle związana z liczbą przedsięwzięć planowanych do realizacji w
W 2014 roku ogólna liczba stanowisk zajętych w ramach Zapobiegawczego Nadzoru
Sanitarnego kształtowała się na poziomie ponad 6720 i była większa o ok. 100 od liczby
stanowisk zajętych w 2013 roku.
Wzrosła, o około 17 % liczba uzgodnień i opinii w ramach postępowania w sprawie
strategicznych ocen oddziaływania na środowisko projektowanych dokumentów; oraz liczba
opinii dotyczących projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego o
około 7,5 %.
Spadek liczby wydawanych stanowisk dotyczył spraw:
 o około 26 % - opinii w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko;
241



o około 2 % - uzgodnień dokumentacji projektowej dokonanych w 2014 r. przez
rzeczoznawców do spraw sanitarnohigienicznych; i o około 4 % - uzgodnień dokumentacji
projektowej dokonanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
o około 10 % - zgód, uzgodnień i opinii wymaganych przepisami prawa materialnego
m.in. dotyczących zastosowania rozwiązań innych niż określone w obowiązujących
przepisach prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych;
o około 23 % - stanowisk w ramach uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania
obiektów budowlanych;
Dominującą pozycję w całości załatwionych spraw zajmowały uzgodnienia dokumentacji
projektowej obiektów budowlanych - około 34 % oraz stanowiska wydane w ramach
uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego - około 17 %; dalej
opinie wydawane w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko - około 10
%, oraz opinie dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i
urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą - około 8 %. Strukturę tematyczną
stanowisk zajmowanych w ramach Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego przedstawiono na
Ryc. 10.
Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawując Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny odgrywa
znaczącą rolę w ochronie zdrowia publicznego poprzez kreowanie polityki prewencyjnego
ograniczania bądź eliminowania wystąpienia ryzyka narażenia ludności na czynniki fizyczne,
chemiczne i biologiczne, uciążliwe lub szkodliwe dla zdrowia człowieka: na etapie projektów
strategii, planów i programów i innych dokumentów strategicznych opracowywanych dla
terenu województwa zachodniopomorskiego; inspirując działania lokalnych organów
administracji samorządowej m.in. w zakresie zachowania klimatu akustycznego bezpiecznego
dla zdrowia obywateli, ochroną ludzi przed promieniowaniem elektromagnetycznym
niejonizującym oraz jonizującym, uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej,
zapewnienia terenów dla rekreacji i wypoczynku, wymagając przy uzgadnianiu planów
zagospodarowania przestrzennego odpowiedniego, z punktu widzenia ochrony zdrowia,
zagospodarowania terenów; wypowiadając się w ramach postępowania w sprawie oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko; poprzez ocenianie dokumentacji projektowej
obiektów budowlanych i inwestycji infrastrukturalnych i wymaganie od inwestorów już na
etapie planowania inwestycji spełnienia właściwych warunków sanitarnohigienicznych, w
tym mających wpływ na środowisko wewnętrzne pomieszczeń przeznaczonych na pobyt
ludzi w obiektach przeznaczonych do użytku ludności, produkcji spożywczej, działalności i
usług dla ludności.
Oddział Higieny Pracy:
1. Hałas jest czynnikiem fizycznym, na który narażona jest największa liczba
pracowników zatrudnionych w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń
i natężeń czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy.
2. Od roku 2008 do najczęściej stwierdzanych chorób zawodowych należą choroby
zakaźne lub pasożytnicze. W roku 2014 stwierdzono 31 przypadków, co stanowi
39% ogólnej liczby stwierdzonych chorób zawodowych.
3. Problem wprowadzania do obrotu środków zastępczych, popularnie zwanych
„dopalaczami”, stanowi w dalszym ciągu jedno z negatywnych zjawisk jakie
występują na terenie województwa zachodniopomorskiego.
242
Oddział Higieny Radiacyjnej:
1. W 2014 roku pod nadzorem Zachodniopomorskiego Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 746 aparatów rentgenowskich w
jednostkach stosujących promieniowanie jonizujące do celów medycznych przy czym
ok. 85% to aparaty z cyfrowym zapisem obrazów.
2. W woj. zachodniopomorskim w roku 2014 oddano do użytkowania 120 aparatów
rentgenowskich w tym 5 tomografów komputerowych. Aparaty stomatologiczne
stanowią ponad 72% aparatów oddanych do użytkowania.
3. Przeprowadzone kontrole wykazały, że w wielu jednostkach stosujących aparaturę
rentgenowską do celów medycznych nie są wykonywane testy kontroli fizycznych
parametrów aparatury radiologicznej - wydano 5 decyzji wstrzymujących stosowanie
6 aparatów rtg za brak testów lub nieprawidłowe parametry aparatów.
4. Przeprowadzone kontrole wykazały, że w niektórych jednostkach badania wykonują
osoby które nie posiadają certyfikatu z przeszkolenia w zakresie ochrony
radiologicznej pacjenta, nie posiadają orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań
do pracy w narażeniu na promieniowanie jonizujące lub nie są prowadzone kontrolne
pomiary dawek indywidualnych lub pomiary dozymetrycznych w środowisku pracy –
wydano 7 decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności dotyczących odsunięcia
od pracy 8 osób wykonujących badania przy użyciu promieniowania
rentgenowskiego.
5. Na stanowiskach pracy w pracowniach rentgenowskich oraz w otoczeniu pracowni nie
6. W zakładach pracy, w których wykonano pomiary natężenia pola
elektromagnetycznego nie stwierdzono nadmiernego lub niebezpiecznego narażenia
na pola elektromagnetyczne.
7. W 2014r. nie odnotowano zdarzeń radiacyjnych na terenie województwa
Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży:
Dane uzyskane w wyniku prowadzonego przez Państwową Inspekcję Sanitarną nadzoru
nad szkołami, placówkami oświatowymi oraz wypoczynku wskazują, że zarówno organy
prowadzące placówki jak i organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej,
odpowiedzialni za stan infrastruktury oświatowej i wypoczynkowej starają się zapewnić
dzieciom i młodzieży oraz uczestnikom wypoczynku, bezpieczeństwo sanitarne i zdrowotne
na terenie placówek. Wyniki kontroli wykazują tendencję systematycznej poprawy zarówno
infrastruktury jak i stanu sanitarno - technicznego szkół i placówek, pomimo nie zapewnienia
przez organy prowadzące środków finansowych na pełną realizację potrzeb remontowych.
1. Poprawa przestrzegania przepisów sanitarnych w zakresie bezpiecznych i higienicznych
warunków nauki, wychowania, opieki oraz wypoczynku jest wynikiem skutecznego
współdziałania PIS:
 z dyrektorami szkół i placówek oświatowych oraz organami prowadzącymi,
 na poziomie administracji samorządowej gmin i powiatów ze strażą pożarną, policją
oraz innymi jednostkami pozarządowymi, które zapewniają bezpieczeństwo sanitarne
oraz prawidłową organizację wypoczynku dla dzieci i młodzieży,
 prowadzonych działań informacyjnych, szkoleniowych oraz prewencyjnych,
243

wnikliwego analizowania i priorytetowego rozpatrywania wszystkich zgłaszanych do
Państwowej Inspekcji Sanitarnej interwencji i omawiania ich na szkoleniach z
pracownikami OHDiM.
2. Systematyczna poprawa widoczna jest w zakresie:
 równomierności tygodniowych rozkładów zajęć lekcyjnych,
 infrastruktury szkół i placówek oświatowych ( tj. oddawanych nowych obiektów,
remontów lub modernizacji już istniejących, termomodernizacji budynków
oświatowych, etc.),
 infrastruktury do realizacji zajęć z wychowania fizycznego, w ramach rządowych
projektów coroczne oddawane są nowe boiska organizowane przy szkołach i
placówkach oraz inne obiekty sportowe przy szkołach lub z których szkoły mogą
korzystać oraz modernizacji istniejącej bazy,
 ochrony placów zabaw, terenów rekreacyjnych, terenów sportowych przed
zanieczyszczeniami odchodami zwierzęcymi,
 stanu sanitarno – technicznego obiektów oświatowych w zakresie warunków do
utrzymania higieny osobistej, zapewnienia ciepłej wody przy wszystkich
umywalkach,
 zaopatrywania szkół i placówek w ergonomiczne meble oraz sprzęt sportowy
posiadających wymagane certyfikaty,
 zapewnienia uczniom miejsca na pozostawianie w szkole części podręczników i
przyborów szkolnych.
3. Nadal jednak funkcjonują szkoły i placówki, które wymagają poprawy w zakresie
warunków do utrzymania higieny tj.
 poprawy stanu technicznego pomieszczeń sanitarnych,
 zapewnienia standardów dostępności do urządzeń sanitarnych,
 zapewnienia dostępności do ciepłej wody we wszystkich umywalkach.
Oddział Higieny Żywnosci. Żywienia i Przedmiotów Użytku:
1. W porównaniu z rokiem ubiegłym stan sanitarno-techniczny nadzorowanych obiektów
uległ nieznacznej poprawie.
 W 2014r. wydano o 4,3 % mniej decyzji administracyjnych niż w roku minionym,
celem wyegzekwowania od przedsiębiorców poprawy stanu sanitarno – technicznego
pomieszczeń i urządzeń zlokalizowanych w pionie żywienia;
 W roku sprawozdawczym wydano 18 decyzji unieruchomienia lub przerwania
działalności lub części zakładu, co stanowi o 0,13 % mniej w porównaniu z rokiem
2013.
2. Państwowa Inspekcja Sanitarna w roku 2014r. objęła nadzorem o 16,6 % zakładów
więcej niż w roku ubiegłym. Liczba ta wynika z obowiązku rejestracji podmiotów
zajmujących się produkcją pierwotną pochodzenia roślinnego.
3. W 2014 roku z przebadanych próbek, zdyskwalifikowano o 3,6 % więcej próbek w
porównaniu z ubiegłym rokiem. Główną przyczyną kwestionowana próbek było
przekroczenie dopuszczalnej liczby bakterii z rodziny Enterobacteriaceae w lodach,
co świadczy o niewystarczającym poziomie utrzymania higieny w zakładzie lub
nieprawidłowo przeprowadzanych procesach mycia i dezynfekcji oraz o braku
kontroli wewnętrznej w zakresie nadzoru nad skutecznością tych procesów. W
244
związku z powyższym państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni zostali
zobowiązani do wzmożenia nadzoru sanitarnego w tym zakresie.
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia:
Zakres działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia w 2014 roku skupiony
był przede wszystkim na realizacji zadań w zakresie profilaktyki chorób odtytoniowych i
propagowaniu zdrowego stylu życia.
245
SPIS TABEL:
Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych w woj.
Tabela 1
Wybrane dane epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych
Tabela 2
przenoszonych drogą pokarmową w Polsce i woj. zachodniopomorskim w
2014 r.
Liczba nosicieli Salmonella typhi i paratyphi B i C w 2014 r. na terenie
Tabela 3
woj. zachodniopomorskiego
Liczba nosicieli Salmonella typhi i paratyphi w roku 2014 wg. grup
Tabela 4
wiekowych na terenie woj. zachodniopomorskiego
Zestawienie liczby ognisk zbiorowych zachorowań na choroby
przenoszone drogą pokarmową oraz liczby narażonych i chorych, w tym
Tabela 5
dzieci do 14 roku życia na terenie woj. zachodniopomorskiego w latach
2010-2014 r.
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na wirusowe zapalenie
Tabela 6
wątroby ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2009-2014
Tabela 7
wątroby C ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 20092014 w oparciu o definicje z 2009 roku zmodyfikowana w 2014 r.
Tabela 8
wątroby C ogółem w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 20092014 w oparciu o definicję z 2005 roku
Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A w latach
Tabela 9
2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
Tabela 10
wątroby typu B w latach 2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B na terenie woj.
Tabela 11
zachodniopomorskiego w latach 2009-2014, według płci
Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B na terenie woj.
Tabela 12
zachodniopomorskiego w roku 2014, według grup wiekowych
Stan zaszczepienia przeciwko wzw typu B na terenie woj.
Tabela 13
zachodniopomorskiego w latach 2012 - 2014 r., według grup ryzyka
Tabela 14
wątroby typu C w latach 2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C wg grup
Tabela 15
wiekowych na terenie woj. zachodniopomorskiego w 2014 r.
Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C według płci na
Tabela 16
terenie woj. zachodniopomorskiego w latach 2009-2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na choroby wieku
Tabela 17
dziecięcego w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010 - 2014
Liczba osób zaszczepionych przeciw grypie na terenie woj.
Tabela 18
zachodniopomorskiego w latach 2009–2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na bakteryjne zapalenie
Tabela 19 opon mózgowych i/lub mózgu w Polsce i woj. zachodniopomorskim w
latach 2013-2014
Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie opon mózgowoTabela 20
rdzeniowych w Polsce i woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014
Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie mózgu w Polsce i
Tabela 21
woj. zachodniopomorskim w latach 2010-2014
9
11
12
13
14
15
15
15
16
17
19
19
19
21
22
22
27
29
30
31
33
246
Tabela 22
Tabela 23
Tabela 24
Tabela 25
Tabela 26
Tabela 27
Tabela 28
Tabela 29
Tabela 30
Tabela 31
Tabela 32
Tabela 33
Tabela 34
Tabela 35
Tabela 36
Tabela 37
Tabela 38
Tabela 39
Tabela 40
Tabela 41
Tabela 42
Liczba zachorowań na zapalenie mózgu nie określone i zapalenie opon
mózgowo-rdzeniowych nie określone w latach 2013-2014. Sytuacja na tle
zachorowań w Polsce.
Współczynnik zapadalności na ICHM w Polsce i w woj.
Inwazyjna choroba meningokokowi w woj. zachodniopomorskim w 2014 r.
z uwzględnieniem wieku i miejsca występowania zachorowania
Liczba zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową w latach 20102014 ze względu na etiologię
Nowo wykryte zakażenia HIV w Polsce w latach 2005-2014
Analiza zakażeń HIV, zachorowań na AIDS i zgonów w woj.
zachodniopomorskim w latach 1985 – 2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na boreliozę w Polsce i
Liczba zachorowań na boreliozę w rozbiciu na kwartały w woj.
Liczba przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych i liczba
przypadków styczności i narażenia na wściekliznę zgłoszonych na terenie
woj. zachodniopomorskiego po których wdrożono szczepienia
p/wściekliźnie w latach 2010 – 2014
Liczba przypadków styczności i narażenia na wściekliznę zgłoszonych w
Polsce i na terenie woj. zachodniopomorskiego, po których wdrożono
szczepienia p/wściekliźnie w latach 2010 – 2014
Liczba zachorowań i zapadalność na włośnicę w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2010- 2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na kiłę w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2010 - 2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na inne choroby
przenoszone drogą płciową w Polsce i w woj. zachodniopomorskim w
latach 2010-2014
Liczba zachorowań i współczynnik zapadalności na gruźlicę w Polsce i
Liczba zachorowań na gruźlicę w woj. zachodniopomorskim w 2014 r. w
podziale na płeć, grupy wiekowe oraz miejsce zamieszkania
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegającym
szczepieniom w 2014 r. na terenie woj. zachodniopomorskiego
Liczba niemowląt nie objętych szczepieniami przeciw gruźlicy w 1 roku
życia w latach 2010-2014 w woj. zachodniopomorskim
Liczba zakupionych preparatów szczepionkowych i osób objętych w roku
2014 szczepieniami finansowanymi przez jednostki samorządowe, inne
jednostki i pracodawców
Realizacja wybranych szczepień zalecanych i obowiązkowych osób
narażonych w sposób szczególny na zakażenia w latach 2010 – 2014 na
terenie woj. zachodniopomorskiego
Liczba zgłoszonych NOP w latach 2011-2014 na terenie woj.
zachodniopomorskiego – wg przesłanych formularzy
Liczba zgłoszonych NOP w roku 2014 na terenie woj.
zachodniopomorskiego – wg szczepionek, po których wystąpił NOP
34
34
35
35
36
37
39
40
41
42
43
44
45
46
48
53
54
56
57
59
60
247
Tabela 43
Tabela 44
Tabela 45
Tabela 46
Tabela 47
Tabela 48
Tabela 49
Tabela 50
Tabela 51
Tabela 52
Tabela 53
Tabela 54
Tabela 55
Tabela 56
Tabela 57
Tabela 58
Tabela 59
Tabela 60
Tabela 61
Tabela 62
Tabela 63
Tabela 64
Liczba osób uchylających się od obowiązku szczepień w latach 2013-2014
na terenie woj. zachodniopomorskiego
Roczne sprawozdanie ZPWIS o osobach uchylających się od wykonania
obowiązku szczepień ochronnych oraz działaniach Państwowej Inspekcji
Sanitarnej w celu egzekwowania jego wykonania przez osoby uchylające
się – zbiorcze z woj. zachodniopomorskiego
Infranstruktura zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia na terenie woj.
zachodniopomorskiego w 2014 r.
Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia na terenie woj.
zachodniopomorskiego w 2014 r.
Dezyzje w sprawie warunkowej przydatność wody do spożycia
obowiązujące w trakcie 2014 r. z uwzględnieniem dobowej produkcji
wodociągów
Braki przydatności wody do spożycia przez ludzi w woj.
zachodniopomorskim w trakcie 2014 r. z uwzględnieniem produkcji
dobowej wodociągów
Odstępstwa od wymaganej jakosci wody do spożycia obowiązujące na
terenie woj. zachodniopomorskim w tracie 2014 r.
Podmioty działalności leczniczej skontrolowane przez Państwową
Inspekcję Sanitarną w woj. zachodniopomorskim w latach 2007-2014
Wykaz szpitali publicznych i niepublicznych na terenie woj.
zachodniopomorskiego będących pod nadzorem PPIS i ZPWIS w
Szczecinie (bez szpitali uzdrowiskowych) – stan na 31.12.2014r. na
podstawie MZ-46.
Dane statystyczne dotyczące bloków żywienia w szpitalch
Wykaz szpitali i sposób świadczonych usług w zakresie żywienia pacjenta
Awaryjność sterylizatorów w 2014 r. w szpitalach woj.
Zaopatrzenie szpitali w wodę przeznaczona do spozycia w 2014 r. na
terenie woj. zachodniopomorskiego
Wykaz miejsc prania bielizny szpitalnej w obiektach szpitalnych woj.
zachodniopomorskiego skontrolowanych w 2014 r.
Szpitale prowadzace instalacje do termicznego unieszkodliwiania odpadów
medycznych na terenie woj. zachodniopomorskiego
Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne ze skontrolowanych w
2014 r. obiektów szpitalnych na terenie woj. zachodniopomorskiego
Wykaz prosektoriów i chłodni szpitalnych wykorzystywanych przez
obiekty szpitalne woj. zachodniopomorskiego skontrolowanych w 2014 r.
Zestawienie zbiorcze ognisk zakażeń szpitalnych w latach 2007-2014 w
woj. zachodniopomorskim
Nadzór nad stanem sanitarnym podmiotów działalności leczniczej
wykonujących praktykę zawodową w woj. zachodniopomorskim w roku
2014
Nadzór nad stanem sanitarnym podmiotów działalności leczniczej
wykonujących stacjonarne i ambulatoryjne świadczenia zdrowotne w woj.
zachodniopomorskim w roku 2014
Liczba aparatów rentgenowskich w województwie zachodniopomorskim
Liczba aparatów rentgenowskich, na które wydano zezwolenia w 2014 r.
oraz w 2012 i 2013 r. w zależności od ich przeznaczenia.
61
63
70
70
72
73
74
104
105
112
113
121
123
131
136
137
143
150
155
156
164
165
248
Tabela 65
Tabela 66
Tabela 67
Tabela 68
Tabela 69
Tabela 70
Warunki do utrzymania higieny osobistej w szkołach
Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w szkołach
Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów
Wyniki przeprowadzonych analiz tygodniowych rozkładów lekcyjnych
Jakość krajowych środków
spożywczych wyrażona w % próbek
zakwestionowanych, uszeregowana od grupy o najwyższym % próbek
zakwestionowanych
Jakość srodków spożywczych pochodzących z importu z krajów trzecich i
Unii Europejskiej wyrażona w % próbek zakwestionowanych
174
175
176
177
184
185
SPIS RYCIN:
Rycina 1
Rycina 2
Rycina 3
Rycina 4
Rycina 5
Rycina 6
Rycina 7
Rycina 8
Rycina 9
Rycina 10
Rycina 11
Rycina 12
Rycina 13
Rycina 14
Rycina 15
Rycina 16
Rycina 17
Rycina 18
Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach 2009-2014 w
Polsce i woj. zachodniopomorskim
Współczynnik zapadalności na wirusowe zapalenie wątroby typu C w
latach 2009-2014 w Polsce i woj. zachodniopomorskim
Liczba wykonanych badań w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych w
Szczecinie i Koszalinie w latach 2006-2014 z uwzględnieniem wyników
dodatnich
Współczynnik zapadalności na gruźlicę w Polsce i woj.
zachodniopomorskim w latach 2010-2014.
Liczba nadzorowanych wodociągów ogółem (zbiorowego zaopatrzenia
oraz inne nie prowadzące zbiorowego zaopatrzenia) w woj.
zachodniopomorskim w latach 2008-2014 z uwzględnieniem dobowej
produkcji wody, m3/d
Liczba próbek wody do spożycia zaplanowanych oraz pobranych w 2014 r.
przez poszczególne stacje sanitarno – epidemiologiczne na terenie woj.
Dobowa produkcja wody przez wodociągi (m3/d) , a liczba zaopatrywanej
ludności (tys.;%) w 2014 r.
Liczba wodociągów z niewłaściwą jakością wody na koniec roku
sprawozdawczego w latach 2008-2014
Struktura uzgodnień dokumentacji projektowej w 2014 roku
Struktura tematyczna stanowisk zajmowanych w ramach
Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w 2014 roku.
Liczba i rodzaj kąpielisk w latach 2009-2014
Wykaz miejsc wykorzystywanych do kapieli
Baseny kąpielowe
Liczba obiektów szpitalnych z uwzględnieniem liczby przebadanych
obiektów, liczby pobranych próbek ciepłej wody użytkowej,
zakwestionowanych próbek oraz wydanych decyzji odnośnie jakości
ciepłej wody użytkowej w 2014 r.
Liczba obiektów szpitalnych z uwzględnieniem liczby przebadanych
obiektów
Najczęstsze nakazy ujete w decyzjach administracyjnych wydanych w
roku 2014, w porównaniu do roku 2013
Pracownicy pracujący w przekroczeniach NDS/NDN czynników
szkodliwych w środowisku pracy
Najczęściej stwierdzane uchybienia podczas kontroli podmiotów
18
22
38
47
69
71
76
77
82
84
99
101
103
128
128
158
159
161
249
Rycina 19
Rycina 20
Rycina 21
Rycina 22
Rycina 23
Rycina 24
Rycina 25
Rycina 26
Rycina 27
Rycina 28
Rycina 29
Rycina 30
Rycina 31
Rycina 32
Rycina 33
wprowadzających do obrotu substancje chemiczne i ich mieszaniny w
latach 2013-2014
Najczęsciej stwierdzane uchybienia podczas kontroli podmiotów 162
stosujących w działalności zawodowej substancje chemiczne i ich
mieszaniny w latach 2013-2014
Stwierdzone choroby zakaźne lub pasożytnicze w ogólnej liczbie 163
stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2004 – 2014
Liczba szkół i placówek oświatowo – wychowawczych skontrolowanych 169
przez PIS w 2014 r.
Liczba przedszkoli, oddziałów przedszkolnych oraz innych form wychowania199
przedszkolnego, które przystąpiły do programu „Czyste powietrze wokół nas”
w województwie zachodniopomorskim w roku szkolnym 2013/14
Dzieci biorące udział w programie „Czyste powietrze wokół nas” w
199
Liczba szkół podstawowych w woj. zachodniopomorskim które przystąpiły 201
do programu „Nie pal przy mnie, proszę”: w roku szkolnym 2013/14.
Liczba uczniów szkół podstawowych w woj. zachodniopomorskim którzy 201
przystąpiły do programu „Nie pal przy mnie, proszę”: w roku szkolnym
2013/14.
Liczba szkół podstawowych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
202
zachodniopomorskim, które przystąpiły do programu „Znajdź właściwe
rozwiązanie”.
Liczba uczniów szkół podstawowych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
202
zachodniopomorskim, którzy przystąpili do programu „Znajdź właściwe
rozwiązanie”.
Liczba gimnazjów w woj. zachodniopomorskim, w roku szkolnym
203
2013/14 które przystąpiły do programu „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
Liczba uczniów szkół gimnazjalnych w roku szkolnym 2013/14 w woj.
203
zachodniopomorskim, którzy przystąpili do programu „Znajdź właściwe
rozwiązanie”.
Liczba gimnazjów realizujących program od I- VIII edycji w
209
Liczba gimnazjalistów realizujących program "Trzymaj Formę od I- VIII
210
edycji w województwie zachodniopomorskim.
Liczba szkół podstawowych realizujących program "Trzymaj Formę” od I 210
do VIII edycji w województwie zachodniopomorskim.
Liczba uczniów szkół podstawowych realizujących program „Trzymaj
210
formę” od I do VIII edycji w województwie zachodniopomorskim
250

ZA 2014 R - WSSE Szczecin

Transkrypt

Podobne dokumenty

Apteki „Centrum Zdrowia” to rodzinna sieć aptek z polskim kapitałem

Program konferencji Województwo Zachodniopomorskie w erze

Zrównoważony rozwój lokalny - instrumenty wsparcia