małopolska - Małopolski System Informacji Turystycznej

Transkrypt

MAŁOPOLSKA
Agroturystyka
Tallin
Sztokholm
RUS
EST
Ryga
www.muzea.malopolska.pl
D
B
Paryż
Praga
Monako
San
Marino
MC
Tekst
Iwona Baturo, Krzysztof Bzowski
RSM
MD
Kiszyniów
H
RO
Bukareszt
Belgrad
BIH
SRB
Sarajewo
MNE
Rzym
Podgorica RKS
Tirana
Sofia
BG
Priština
Skopje
MK
AL
Zdjęcia
K. Bańkowski, A. Brożonowicz, P. Dębski, P. Droździk, P. Fabijański, S. Gacek, J. Gorlach, A. Klimkowski, R. Korzeniowski, GR
P. Mierniczak, J. Mysiński, M. Rauer, K. Syga, P. Witosławski, M. Zaręba, D. Zaród, archiwum MOT, J. Gawron archiwum UMWM
Realizacja wydawnicza wznowienia: Virtual 3D
Realizacja wydawnicza
Amistad Sp. z o.o. – Program
ul. Stolarska 13/7, 31-043 Kraków
tel./faks: + 48 12 4229922
M
[email protected],
www.polskaturystyczna.pl
Wydawca
Kierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik, Ewelina Wolna
Departament
Turystyki,
Sportu
i
Promocji
Redakcja: Aurelia Hołubowska, Teresa Lachowska
Korekta:
Agnieszka
Szmuc
Urzędu
Marszałkowskiego
Województwa Małopolskiego,
Projekt okładki, koncepcja graficzna: PART SA
Zespół ds.
Systemu
Informacji
Wykonanie
map:Regionalnego
Wydawnictwo Kartograficzne
Daunpol
sp. z o.o. Turystycznej
Skład,
przygotowanie
druku: Michał
Tincel
ul. Basztowa
22,do31-156
Kraków
Druk: Alnus, Kraków
Ateny
[email protected], www.visitmalopolska.pl
Kraków 2015, ISBN 978-83-64323-66-9
Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności za ewentualne zmiany,
Tekst po terminie opracowywania materiałów przez wydawnictwo. Materiały przygotowane na dzień 31 marca 2015 r.
zaistniałe
Krzysztof Bzowski
Wydanie II, 2015, wznowione
Małopolska Organizacja Turystyczna
Rynek Kleparski 4/13, 31-150 Kraków
[email protected], www.mot.krakow.pl
Koordynacja projektu: Adelina Antoszewska
tel./faks: + 48 12 4229922
[email protected], www.polskaturystyczna.pl
Kierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik
Koordynacja projektu: Katarzyna Thor
Koncepcja wydawnicza: Anna Niedźwieńska, kierownik projektu MSIT
Redakcja: Aurelia Hołubowska
Korekta: Agnieszka Szmuc
Wykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o.
Skład, przygotowanie do druku: Michał Tincel
Realizacja wydawnicza wznowienia: K. Syga, Virtual 3D
Kraków 2015
Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności
za ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów do wydawnictwa.
Materiały przygotowywane na dzień: 31 lipca 2015.
Powroźnik
W
SK
Budapeszt
Agroturystyka
Na łonie natury, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
UA
Bratysława
Zagrzeb
HR
I
V
Kijów
KRAKÓW
Wydanie I, 2010
CZ
Departament Turystyki, Sportu i Promocji Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Małopolskiego, Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznej
F
Wiedeń
FL
ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków
Berno Vaduz
[email protected]
A
CH
www.visitmalopolska.pl
Lublana SLO
Wydanie IV, 2015 wznowione
AND
PRynek KleparskiE4/13, 31-150 Kraków Andora
[email protected]
Lizbona
Madryt
www.mot.krakow.pl
PL
M
L
Luksemburg
MAŁOPOLSKA
Bukowina Tatrzańska
Mińsk
Kwiatoń
RUS
NL
Londyn
BY
Stolica regionu: Kraków
Amsterdam
Berlin
Warszawa
Bruksela
Większe miasta: Tarnów, Nowy Sącz, Oświęcim
PL
D
Powierzchnia: 15 190 km2 (ok. 5% powierzchni Polski)
B
Kijów
Liczba mieszkańców: 3,35 mln osób
L
Praga
KRAKÓW
Paryż
UA
Luksemburg
(ok. 8% ludności Polski)
CZ
Krajobraz:
SK
 najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m.
Bratysława
F
Wiedeń
FL
MD
 góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce
Berno Vaduz
Budapeszt
A
CH
pogórza
–
Pogórze
Karpackie

Kiszyniów
FINH Helsinki
S
SLO
Lublana
N Oslo
 wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
RO
 niziny – dolina Wisły
Tallin
Sztokholm Zagrzeb
San
Bukareszt
HR
 główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba,
Marino
Monako
AND
BIH
RUS
BelgradEST
RSM
Skawa, Biała
P
MC
E
Andora
SRB
Sarajewo
– Czorsztyński, Rożnowski,
I
 zbiorniki wodne Lizbona
Madryt
Ryga Sofia BG
MNE
Czchowski, Dobczycki, Klimkówka
Priština
Podgorica RKS Skopje
Rzym
LV
Dublin
najczystsze jeziora – Morskie Oko,
 najwyżej położone,
DK V
MK
Tirana
Czarny Staw, jeziora
IRLDoliny Pięciu Stawów Polskich
LT
Kopenhaga
AL
 największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka
Wilno
Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, GB
RUS
GR
TR
Mińsk
824 m głębokości NL
Londyn
BY
Ateny
Amsterdam
Więcej na: www.visitmalopolska.pl,
Berlin
Warszawa
Bruksela
Owczary
GB
Wilno
Brunary Wyżne
LT
Kopenhaga
Wysowa-Zdrój
LV
DK
IRL
Ochotnica Górna
Dublin
Małopolska
MAŁOPOLSKA
Rejkiawik
IS
SZLAK ARCHITEKTURY
DREWNIANEJ
TR
zieleni pól i łąk, otulone zapachami siana i kwitnących sadów,
z dala od zgiełku miast, pośpiechu ruchliwych szos i spragnionych wrażeń tłumów, gdzie ciszę zakłóca najwyżej pianie
koguta, czekają na gości małopolskie gospodarstwa agroturystyczne.
Dzięki połączeniu tradycji i nowoczesności można tam wypoczywać
w komfortowych warunkach, jednocześnie poznając istniejące od wielu pokoleń obyczaje i metody gospodarowania w zgodzie z naturą.
W dbałości o wysoki standard oferowanych noclegów i jakość usług
gospodarstwa agroturystyczne w Małopolsce poddano certyfikacji
zgodnie z zasadami określonymi przez Polską Federację Turystyki Wiejskiej „GG”. Obiektom nadano kategorie od „standard” po „3 słoneczka”.
Najwięcej obiektów jest w Beskidach. Panują tu doskonałe warunki nie tylko do wypoczynku w sielskich okolicach góralskich wsi, ale
też do aktywności pośród malowniczych górskich krajobrazów. Kolejne regiony to okolice Krakowa oraz okolice Tarnowa. Bardzo wiele
gospodarstw agroturystycznych powstało pod Tatrami: na Podhalu, Orawach i Polskim Spiszu, szczególnie w Pieninach i w okolicy Jeziora Czorsztyńskiego. Kultura ludowa tego regionu jest nadzwyczaj
barwna i wciąż żywa w wielu wsiach, a wspaniała górska przyroda
nie ma sobie równych.
Wiele gospodarstw zaprasza szczególnie grzybiarzy, inne oferują
doskonałe warunki wędkarzom czy miłośnikom koni. W górach nie
trudno o znalezienie noclegów w pobliżu terenów narciarskich, zaś
w całym regionie działają gospodarstwa, w okolicy których można
wybrać się na ciekawe wycieczki rowerowe. Niezwykle popularne są
gospodarstwa
na Oświęcim
Szlaku Małopolskiej Wsi PachnąWiększe
miasta:agroturystyczne
Tarnów, Nowy Sącz,
Powierzchnia:
15 te specjalizujące
190 km2 (ok. 5% powierzchni
cej Ziołami oraz
się w oferciePolski)
dla dzieci.
MAŁOPOLSKA
Liczba mieszkańców: 3,28 mln osób (ok. 8% ludności Polski)
Krajobraz:
szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m.  góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce
 najwyższy
Gospodarstwa
agroturystyczne w Małopolsce:
 pogórza – Pogórze Karpackie  wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
szczegółowe
na –stronie= www.agroturystyWisła, Dunajec, Poprad, Raba, Skawa,
 niziny – dolina Wisły informacje
 główne rzeki
Biała  zbiorniki
wodne
Czchowski, Dobczycki,
ka-ggg.pl,
www.agroturystyka.pl,
www.zagrodaedukacyjna.
Klimkówka
 najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko, Czarny
pl, www.modr.pl
Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich  największa i najgłębsza jaskinia
– Jaskinia Wielka Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości
1
Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl
Zioła, fot J. Kowalski
Małopolska Wieś
Pachnąca Ziołami
Orzeźwiający zapach mięty, aromaty tymianku i oregano
oraz kojącą woń melisy poczujemy na Szlaku Małopolskiej
Wsi Pachnącej Ziołami.
Szlak ten objął 19 gospodarstw agroturystycznych, w których uprawia się zioła tradycyjnymi, ekologicznymi metodami. Wszyscy gospodarze posiadają rozległą wiedzę o roślinach, a w ich ogrodach ziołowych rosną m.in. melisa,
kolendra, lubczyk, mięta, oregano, rozmaryn, tymianek, szałwia, lawenda, mniszek lekarski (popularny
mlecz). Dzięki temu w gospodarstwach agroturystycznych
można skosztować potraw przygotowywanych z dodatkiem
świeżych ziół oraz wielu innych przysmaków wyrabianych
tradycyjnymi metodami, takich jak likiery, herbaty, nalewki, konfitury i miody, a nawet lecznicze syropy przeciwkaszlowe. Każde z gospodarstw ma swój własny specjał kulinarny, np. pstrągi w ziołowej koszulce, ziołowe
ciasteczka antydepresyjne czy zupa czarownicy z siedmiu ziół. Chętni skorzystają też z oryginalnych zabiegów
2
Na wsi, fot. M. Rauer
odnowy biologicznej. Lecznicze kąpiele ziołowe czy aromaterapia w gospodarstwach położonych w malowniczych
okolicach, blisko lasów czy dzikich terenów górskich, dają
wspaniałe efekty.
Obiekty na Szlaku Małopolskiej Wsi Pachnącej Ziołami
znajdują się w miejscach, do których łatwo trafić i łatwo
dojechać samochodem. Mimo to ich usytuowanie na skraju miejscowości, blisko lasów, gwarantuje spokój i ciszę,
a także wiele możliwości wypoczynku na łonie przyrody.
Gospodarstwa „ziołowe” znajdziemy przede wszystkim
w Pieninach i Beskidach, pozostałe znajdują się w południowo-wschodniej części województwa małopolskiego.
Z pobytu w wonnym zielarskim domu warto zabrać ze sobą
tradycyjne przetwory przyprawione ziołami oraz piękne, a zarazem aromatyczne bukiety, układane przez gospodarzy!
Małopolska Wieś Pachnąca Ziołami: szczegółowe informacje oraz lista gospodarstw na Szlaku na stronie
= www.sot.org.pl
3
W zagrodzie, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
Małopolska Wieś dla Dzieci
Szlak pod nazwą „Małopolska Wieś dla Dzieci” tworzy 14
gospodarstw agroturystycznych, dysponujących infrastrukturą, umożliwiającą aktywne, urozmaicone, a przede
wszystkim bezpieczne spędzenie czasu dzieciom w różnym wieku, jak również ich rodzicom.
Właściciele wszystkich obiektów agroturystycznych,
które znalazły się na szlaku „Małopolska Wieś dla Dzieci”,
przygotowali specjalne atrakcje, umożliwiające przyjęcie
dzieci w każdym wieku. Każdy obiekt posiada bezpieczny,
ogrodzony teren z placem zabaw, a część gospodarstw
ma także dodatkowe atrakcje – takie, jak park linowy
czy basen.
Z oferty gospodarstw agroturystycznych mali goście
wraz z rodzicami mogą korzystać przez cały rok i spędzać
tam zarówno weekendy, jak i całe wakacje. Dzieci poprzez
zabawę poznają m.in. tradycje i obyczaje wiejskie, małopolską przyrodę, a także legendy i opowieści związane z
4
regionem. Właściciele gospodarstw proponują różnorodne
warsztaty edukacyjno-artystyczne, konkursy oraz wycieczki. Wszystkie zajęcia dla dzieci mają charakter zorganizowany i prowadzone są przez osoby posiadające wykształcenie i doświadczenie pedagogiczne.
Gospodarstwa zlokalizowane są: na Podhalu, w okolicach
Krakowa, w Beskidzie Wyspowym, w Beskidzie Niskim oraz
w Beskidzie Sądeckim.
Małopolska dla dzieci: szczegółowe informacje oraz lista gospodarstw na szlaku na stronie = www.sot.org.pl
5
Małopolski Festiwal Smaku na Placu Wolnica w Krakowie, fot. P. Droździk
Najlepsze miody spadziowe, fot. P. Droździk
Na stoisku produktów tradycyjnych, fot. M. Zaręba
Krakowskie obwarzanki, fot. M. Zaręba
Małopolski Festiwal Smaku
Goszcząc w małopolskich gospodarstwach agroturystycznych, nie sposób pominąć smakołyków regionalnej kuchni.
Małopolski stół czeka na gości zastawiony wonnymi pysznościami. Tradycyjna gościnność nakazuje, by podać to, co
najlepsze. Wiekowe tradycje, sprawdzone receptury oraz
przekazywane z pokolenia na pokolenia sposoby uprawy
to tajemnica wybornych małopolskich przysmaków.
Smakowanie Małopolski najlepiej zacząć na organizowanym rokrocznie Małopolskim Festiwalu Smaku, podczas
którego odbywa się plebiscyt i konkurs „Małopolski Smak”,
wyłaniający najlepszych producentów i ich produkty.
Warto spróbować serów: oscypka, który zachwycił
smakoszy w całej Europie, czy słonych
bryndzy lub bundza, powstających
tylko w polskich górach. W stolicy Małopolski, Krakowie, na stołach goszczą smakowite zupy. Barszcz czerwony i żurek po krakowsku swój
kwaskowy smak zawdzięczają kiszonym składnikom i odpowiednio dobranym przyprawom. Zarumieniona
6
skórka obwarzanków i precli, oprószona solą, sezamem
lub makiem, to efekt kilkuset lat tradycji, dzięki której wypieki te stały się symbolem Krakowa. Mniej znany jest chleb
prądnicki, choć piecze się go co najmniej od XV w. Prawdziwy bochenek prądnicki ma metr długości i waży nawet
ponad 10 kg! Inne krakowskie wyroby piekarskie to ciasteczka wyśmienite i bajgle z Kazimierza.
Nikogo nie trzeba przekonywać o tym, że świeży chleb
najlepiej smakuje z miodem, gdy skórka i miękkie wnętrze nasiąkną słodyczą, pochodzącą z górskich pasiek. To
tam powstają najlepsze miody spadziowe (małopolskie
i sądeckie).
Do produktów tradycyjnych zalicza się również: sól wielicką, lody
z Nowego Targu czy sławny balsam
kapucyński.
Z Małopolski pochodzi również kiełbasa lisiecka. Wyrabiana w Liszkach
i Czernichowie pod Krakowem, przyrządzana jest z najlepszej wieprzowiny i wędzona aromatycznym dymem ze
7
Oscypki, fot arch MOT
specjalnie dobranego drewna owocowego. Inne przysmaki
regionalne to tuszki gęsi zatorskich i jagnięcina z Podhala oraz karp zatorski z okolic Zatora, gdzie już od XII w. hoduje się ryby w licznych stawach Doliny Karpia. Spróbować
trzeba też owoców i warzyw, takich jak charsznicka kapusta kwaszona, fasola „Piękny Jaś” z doliny Dunajca, łukowicka śliwka suszona i suska śliwka sechlońska oraz
tradycyjne odmiany jabłek: z Raciechowic oraz Łącka.
Każdy smakosz zachwyci się jodłownickim kołaczem z serem, chlebem żarnowym z Łomnej i chlebem jurajskim.
Produkty regionalne zgłaszane do plebiscytu i konkursu podczas Małopolskiego Festiwalu Smaku oceniane są
w czterech kategoriach: „Ekologiczne przysmaki” to
przetwory i potrawy z produktów wytworzonych w gospodarstwach ekologicznych, „Tradycyjne specjały” muszą powstać z produktów z listy produktów tradycyjnych
Małopolski, „Smakołyki z legendą” wymagają przedstawienia ciekawej historii z nimi związanej, zaś „Jak u mamy”
to potrawy i przetwory regionalne przygotowywane przez
koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia, gospodarstwa
agroturystyczne i inne.
8
Wielkanocne przysmaki, fot. M. Flis
Warto również zajrzeć na inne imprezy organizowane
w ramach Małopolskiego Festiwalu Smaku. Są to przed
wszystkim Wielkanocny Małopolski Smak, czyli kiermasz
smakołyków wielkanocnych, organizowany wraz z Targami Wielkanocnymi na krakowskim Rynku Głównym. Można
wtedy spróbować wybornych wędlin, kiełbasy do koszyka ze święconką czy tradycyjnej kiełbasy lisieckiej, posilić
się żurem na serwatce lub zupą chrzanową, wreszcie na
deser delektować się świątecznymi babami i mazurkami.
W grudniu podczas Wigilijnego Małopolskiego Smaku każdy może skosztować pysznych produktów i potraw
bożonarodzeniowych. To wtedy jest okazja do spróbowania wędzonego karpia zatorskiego i wielu innych świątecznych przysmaków. Smacznego!
Małopolski Festiwal Smaku: organizatorem imprezy jest
Województwo Małopolskie, szczegółowe informacje zamieszczono na stronie = www.smak.malopolska.pl
9
Miejsca z charakterem w Małopolsce, fot. Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych
Wieś tematyczna Gwoździec, fot. Fundacja Biuro Inicjatyw Społecznych
Jeśli szukasz pomysłu na:
Wycieczkę dla dzieci lub młodzieży?
Zapraszamy do Bolęcina - Wioski pod skałą, Dulowej Zaginionej wioski, Kostrzy-Sadka – Krainy Pod Zielonym
Wielorybem lub Rudy Kameralnej - Wioski pozytywnie
zakręconej
Wieczór panieński? eskapadę w kobiecym gronie?
Zajrzyj do Gwoźdźca - Wioski pod kobiecą ręką
Nietypowy wyjazd dla seniorów?
Na spacery i atrakcje dla seniorów szczególnie zaprasza Zagórze czyli Wioska u źródła
Ciekawie spędzony wolny czas z rodziną?
Polecamy questing w każdej z miejscowości
wiosek ma charakter edukacyjny i warsztatowy, a opiera
się na walorach przyrodniczych i historycznych. W każdej
miejscowości można brać udział w wielu warsztatach, wycieczkach (pieszych, konnych lub rowerowych) i grach terenowych oraz smakować regionalne potrawy.
Rodzinnie – bo Wioski tematyczne zapraszają wszystkich
– byle młodych duchem!
Aktywnie – bo w pięknych okolicznościach przyrody,
wśród lasów i wzgórz!
Twórczo – ucząc się i odkrywając. Niebanalnie i z sensem…
Szczegółowe informacje o ofercie i kontakt do wiosek znajdują się na stronie www.miejscazcharakterem.pl
By liznąć nieco historii, zasmakować tradycji, poczuć dreszczyk emocji, a przede wszystkim niebanalnie spędzić czas:
Najlepiej odwiedzić wioski z charakterem!
Bolęcin, Dulowa, Gwoździec, Kostrza-Sadek, Ruda Kameralna i Zagórze to propozycja dla tych, którzy chcą zobaczyć historię i tradycję w nietuzinkowej formie. Oferta
10
Miejsca z charakterem w Małopolsce: więcej informacji
na stronie: www.miejscazcharakterem.pl
11
Konie w zagrodzie edukacyjnej fot. Arch CDR Kraków
„Zgroda Edukacyjna” „Zgroda Edukacyjna” to przedsięwzięcie prowadzone przez
mieszkańców wsi na obszarach wiejskich, gdzie realizowane są przynajmniej dwa cele edukacyjne spośród niżej wymienionych:
- edukacja w zakresie produkcji roślinnej,
- edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej,
- edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych,
- edukacja w zakresie świadomości ekologicznej
i konsumenckiej,
- edukacja w zakresie dziedzictwa kultury materialnej wsi, tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej.
Obiekt powinien posiadać zwierzęta gospodarskie albo
uprawy rolnicze przeznaczone do prezentacji dla grup
dzieci i młodzieży przyjmowanych w ramach programów
szkolnych lub udostępniane jako atrakcja turystyczna dla
rodzin z dziećmi i dorosłych podróżujących indywidualnie. Zajęcia edukacyjne w gospodarstwach rolnych przynoszą wymierne korzyści dla dwóch sektorów: rolnictwa
i szkolnictwa. Szkolnictwo zyskuje urozmaicenie i wzbogacenie procesu kształcenia, programy nauczania zorientowane na praktyczne działanie, ćwiczenia warsztatowe
12
Zagroda edukacyjna, fot. Arch. CDR Kraków
z różnych przedmiotów, alternatywne miejsca edukacji,
poznanie wiejskiej kultury. Dla sektora rolnego istotne
jest spotkanie z przyszłymi konsumentami i wzrost zrozumienia dla sytuacji i potrzeb gospodarki wiejskiej. Jest to
także odmiana i wzbogacenie codziennego życia rolnika,
radość pracy z dziećmi i nauczycielami, twórczy rozwój rodzin rolniczych oraz dodatkowy dochód. Ogólnopolska
Sieć Zagród Edukacyjnych jest prowadzona przez Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie. Sieć służy upowszechnieniu idei edukacji w gospodarstwie rolnym
oraz promocji działalności gospodarstw edukacyjnych. Do
uczestnictwa w sieci może przystąpić każdy obiekt spełniający warunki definicji "Zagrody edukacyjnej". Udział
w sieci jest dobrowolny i bezpłatny. Przystąpienie do sieci
odbywa się na podstawie kwestionariusza zgłoszenia i rekomendacji uprawnionego doradcy ODR. Uczestnicy sieci otrzymują promocję ofert w ogólnopolskim systemie internetowym oraz wsparcie doradcze i szkoleniowe, a także
możliwość wzajemnej wymiany doświadczeń.
Zagrody Edukacyjne: szczegółowe informacje na temat
projektu Zagrody Edukacyjne na stronie: = www.zagrodaedukacyjna.pl
13
Konie, fot P. Droździk
Konno, fot. J. Gawron
Małopolska Wieś w Siodle
Małopolska Wieś w Siodle to oferty 15 gospodarstw
produktowych oferujących zarówno pobyty kilkudniowe, jak i spędzenie weekendów, specjalizujących się
w jednolitym określonym profilu usług z wykorzystaniem dziedzictwa kulturowego wsi, lokalnych tradycji,
produktów tradycyjnych. Goście mogą spróbować jazdy konnej w terenie,
a ci którzy chcieliby rozpocząć swoją przygodę z jeździectwem, mają możliwość nauki z instruktorem. Właściciele obiektów to miłośnicy koni i przyrody, posiadający niezbędne uprawnienia oraz infrastrukturę do
jazdy konnej, co gwarantuje bezpieczną jazdę na zdrowych, zadbanych koniach. Do dyspozycji gości są konie: huculskie, polskie, małopolskie.
Na bazie inwentaryzacji zasobów i atrakcji terenu
14
oraz obiektów, przygotowano atrakcyjne oferty od nauki po doskonalenie jazdy konnej, sportowej na lonży,
oprowadzanie, hipoterapię, po rajdy jedno i wielodniowe oraz hotele dla koni. Organizowane są również kuligi, przejazdy bryczkami, zawody jeździeckie.
Małopolska Wieś w Siodle: szczegółowe informacje
oraz lista gospodarstw na Szlaku na stronie
= www.sot.org.pl
15
Koronkarstwo na Szlaku Tradycyjnego Rzemisła Małopolski, fot. D. Zaród
Święto Zabawki Ludowej w Stryszawie, fot. D. Zaręba
Szlak Tradycyjnego Rzemiosła Małopolski
Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, fot. M. Zaręba
Dwór Moniaków, fot. K. Syga
Szlak Architektury Drewnianej
Pełne gracji kościoły z gontowymi dachami i strzelistymi
wieżami, baniaste hełmy cerkwi ukrytych w górskich dolinach, ciche dawne siedziby szlacheckie, małomiasteczkowa zabudowa z malowniczymi podcieniami – to sceneria
nieodłącznie związana z małopolską agroturystyką.
Obiekty te można zobaczyć, podążając Szlakiem Architektury Drewnianej. Wśród nich najsławniejsze są drewniane
kościoły w Binarowej, Sękowej, Lipnicy Murowanej, Dębnie, Powroźniku, Brunarach Wyżnych, Kwiatoniu, Owczarach, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO.
Szlak Architektury Drewnianej:
szczegółowe informacje o obiektach
znajdujących się na szlaku na stronie
= www.drewniana.malopolska.pl
16
Dzięki Szlakowi Tradycyjnego Rzemiosła Małopolski można wędrować śladem dawnych rzemiosł, odwiedzając przy
okazji liczne ciekawe miejsca, często oddalone od tradycyjnych tras turystycznych. Spotkania z ciekawymi ludźmi,
których prawdziwą pasją są przekazywane od pokoleń tajniki dawnych rzemiosł, to jeden z głównych atutów trasy.
Wędrować można wzdłuż czterech utworzonych tras:
suskiej, limanowskiej, sądeckiej i gorlickiej.
Rzemiosła w dawnej Małopolsce
Bednarstwo, bibułkarstwo, dziegciarstwo, garncarstwo, hafciarstwo, kołodziejstwo, koronkarstwo, koszykarstwo, kowalstwo, łyżkarstwo, malarstwo na
szkle, młynarstwo, pieczywo tradycyjne, plastyka obrzędowa, pszczelarstwo,
rzeźba ludowa, stolarstwo, tkactwo, zabawkarstwo.
W wielu miejscach na szlaku organizowane są ciekawe
wydarzenia. W Stryszawie, tradycyjnym ośrodku zabawkarstwa, w tym samym okresie organizowane jest Święto Zabawki Ludowej. Na Łemkowskim Jeruzalem w Gorlicach
prezentują swą twórczość artyści ludowi związani z Łemkowszczyzną. Najbardziej znanym nie tylko w Małopolsce wydarzeniem jest jednak konkurs
Malowana Chata, organizowany co
roku na początku czerwca w Zalipiu.
Popularnością nie ustępuje mu konkurs na najwyższą palmę
17
Konkurs na najwyższą palmę wielkanocną w Lipnicy Murowanej, fot. D. Zaród
Malowana buda dla psa w Zalipiu, fot. arch. UMWM
wielkanocną, odbywający się w Niedzielę Palmową w Lipnicy Murowanej. W wielu miejscach organizowane są też
letnie warsztaty tradycyjnych rzemiosł.
W lipcu, sierpniu i wrześniu można zamówić przejazdy szlakiem maziarskim z Łosi do Szymbarku oraz do
okolicznych miejscowości – maziarstwo i dziegciastwo
były niegdyś jednym z głównych źródeł dochodu dla łemkowskich mieszkańców Łosi. Trudnili się oni nie tylko wyrobem dziegciu i mazi, ale także ich sprzedażą, jeżdżąc po
całej Europie Środkowej na wozach maziarskich.
Szlak Rzemiosła Tradycyjnego:
szczegółowe informacje o szlaku, twórcach, rzemiosłach i miejscowościach
oraz wydarzeniach na stronie = www.
szlakrzemiosla.pl
18
Wędkowanie w Jeziorze Rożnowskim, fot. P. Dębski
Pstrąg, fot. iStockphoto.com
Wędkarstwo w Małopolsce
W Małopolsce wędkarze odnajdą wiele miejsc, do których
z pewnością będą chcieli powrócić. Górskie rzeki, potoki o bystrym nurcie czy spokojne wody jezior to nie tylko
wspaniałe łowiska, ale też miejsca, gdzie podziwiać można zapierające dech w piersiach widoki i obcować z dziką
przyrodą Małopolski.
Najbardziej znane łowiska na wodach górskich znajdują się
na rzekach Dunajec, Poprad i Raba. Są to królestwa wędkarstwa muchowego. Łowi się tu pstrągi potokowe i lipienie (także metodą spinningową). Podobny charakter mają łowiska
na Popradzie. Dopuszczalne są tu przynęty sztuczne i roślinne, a prócz gatunków
górskich występują miętusy i węgorze.
W Rabie, która do mostu w Gdowie jest
rzeką górską, a niżej nizinną, żyją prócz
pstrągów lipienie, klenie, jelce, brzany, bolenie, okonie i trocie.
19
Jezioro Czorsztyńskie, fot. M. Grychowski
Popularne wody nizinne to przede wszystkim duże jeziora zaporowe, np. Jezioro Czorsztyńskie. Żyją w nim
szczupaki, sandacze, okonie, leszcze, płocie, klenie, ukleje, czasem liny i miętusy. Na najpopularniejszym łowisku,
koło mostu Pod Hubą, występuje ponadto świnka, brzana, pstrągi potokowy i tęczowy, troć jeziorowa oraz głowacica. W Jeziorze Rożnowskim żyją przede wszystkim
leszcze, są też płocie i okonie, a także wspaniałe sandacze
oraz m.in. szczupaki, sumy, karpie, węgorze i liny. Mniejsze jest zaporowe jezioro Klimkówka w Beskidzie Niskim,
gdzie prócz sandacza występują także szczupaki, okonie,
klenie, karasie i trocie.
Do ciekawszych łowisk należą stawy rybne w okolicach
Zatoru. To przede wszystkim prawdziwe zagłębie karpia,
choć są tu też amury, sumy, szczupaki i karasie srebrzyste.
Ważne informacje:
• należy pamiętać o okresach ochronnych, z zakazem łowienia poszczególnych gatunków ryb;
• w ybierając się na połów, należy najpierw wyrobić kartę wędkarską, wydawaną przez starostwo powiatowe
w miejscu zamieszkania. Potem konieczne jest zapłacenie odpowiednich składek u właściciela lub zarządcy
20
Jezioro Rożnowskie, fot. S. Gacek
łowiska, na które chcemy się wybrać. W strefie ochronnej Pienińskiego Parku Narodowego wędkowanie z brzegu jest zabronione;
• na Jeziorze Czorsztyńskim nie wolno łowić w strefie
ochronnej Pienińskiego Parku Narodowego oraz nocą
i z zanętą o wadze powyżej 2 kg;
• na Jeziorze Rożnowskim nie wolno łowić spinningowo
oraz na żywą i martwą rybę w okresie I–IV;
• na Jeziorze Klimkówka można stosować każdą przynętę,
ale na sandacze obowiązuje okres ochronny: I–V; w okresie
I–IV nie wolno stosować spinningu, a także łowić na żywą
i martwą rybę, natomiast w maju zakazany jest połów nocny.
Wędkarstwo w Małopolsce: szczegółowe informacje o łowiskach w okolicach Nowego Sącza (Dunajec, Poprad, Jezioro
Czorsztyńskie, Jezioro Rożnowskie): Polski Związek Wędkarski, okręg Nowy Sącz, = www.pzwns.info.pl; łowiska pstrągowe na Rabie koło Myślenic: = www.jot-raba.az.pl; łowisko
komercyjne Podlipki Rybackiego Zakładu Doświadczalnego
w Zatorze: = www.bielsko.man.pl/fishrzd; łowiska w okolicach Krakowa i Tarnowa: Polski Związek Wędkarski, okręg Kraków i okręg Tarnów, = www.pzw.org.pl.
21
Bocian, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
Baczny obserwator, fot. arch. iStockphoto.com
Obserwacje ptaków
Różnorodność przyrodnicza i krajobrazowa Małopolski
sprawia, że region jest domem dla wielu gatunków ptaków. Wybierając się nawet na zwykłą wycieczkę, warto zaopatrzyć się choć w lornetkę, bo ciekawe i rzadkie gatunki
można zobaczyć zupełnie niespodziewanie. Najlepszymi
ostojami dla skrzydlatych stworzeń są tereny chronione.
W Ojcowskim Parku Narodowym gnieździ się m.in. piękny
niebieski zimorodek, ciekawe gatunki dzięciołów – białogrzbiety i zielonosiwy, a nad wartkimi potokami pluszcz.
W Babiogórskim Parku Narodowym żyją na skałach niezwykle rzadkie pomurniki, poza tym nocą można usłyszeć
największą polską sowę: puchacza.
Gorczański Park Narodowy jest domem m.in. dla stroniących od ludzi bocianów czarnych oraz głuszców.
W Pienińskim Parku Narodowym na
skałach gnieździ się pomurnik, niekiedy widywany jest także drapieżny orlik krzykliwy.
W polskich Tatrach żyje bardzo rzadki, wspaniały drapieżnik: orzeł przedni,
a co jakiś czas przylatuje tu najszybszy
ptak na świecie, tj. sokół wędrowny.
Magurski Park Narodowy w Beskidzie
Niskim to dom m.in. dla orła przedniego i orlika krzykliwego, a także dla
najmniejszej polskiej sowy: sóweczki.
22
Sokół, fot. arch. iStockphoto
Ptaki obserwować można również w dużych kompleksach leśnych, najciekawsza jest Puszcza Niepołomicka. Spotyka się tu m.in. bociany czarne oraz muchołówki białoszyje. Ostojami ptaków są też okolice stawów rybnych,
m.in. w dolinie Skawy i Wisły koło Spytkowic. Tu obserwowano liczne gatunki wodne, np. perkozy rdzawoszyje, bąki
i bączki, gęś gęgawę, kilka gatunków rybitw i bardzo rzadkiego ślepowrona. Warte uwagi są również duże zaporowe zbiorniki wodne w Dobczycach, Rożnowie, Czorsztynie
czy Klimkówce. Najlepiej udać się nad nie w okresie przelotów ptaków (III–V i VIII–X).
Najlepsza pora na obserwację ptaków to wczesna wiosna. Wówczas podglądania nie utrudniają liście na drzewach i krzewach, można również liczyć na zobaczenie
ciekawych i rzadkich gatunków wędrownych, niegniazdujących w Małopolsce.
Wycieczki ornitologiczne w okresie wiosenno-letnim: Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne (= www.
mto-kr.pl); wycieczki przyrodnicze z obserwacjami ptaków: Biuro Turystyki Przyrodniczej i Aktywnej Bird Service (= www.bird.pl). Informacje dot. obserwacji ptaków:
= www.ptaki.dobczyce.pl (informacje o ptakach Jeziora
Dobczyckiego), = www.czaplon.most.org.pl (informacje
o czaplach, i innych gatunkach wodno-błotnych Doliny
Górnej Wisły), = www.carpatica.org (informacje o wędrówkach ptaków w Karpatach).
23
Fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
Na grzybach, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
Prawdziwki, fot. arch. Sądecka Organizacja Turystyczna
Małopolskie grzybobranie
Pachnące żywicą drzewa, modrzewiowe zagajniki czy złocone jesienią brązowo-czerwone buczyny to idealne miejsca
na spacery. Wędrówka po lesie to odpoczynek od miejskiego zgiełku i szansa na regenerację sił na łonie przyrody. Często tym wycieczkom towarzyszy chęć nazbierania grzybów.
Takie wyprawy nazywamy grzybobraniem, choć czasem się
zdarza, że wracamy z pustym koszykiem. Grzybobranie najlepiej rozpocząć bladym świtem, co zwiększa szansę na udane zbiory. Najlepiej jest zabrać ze sobą wiklinowy koszyk, by
zebrane grzyby pozostały w takim stanie, w jakim je zebraliśmy, oraz niewielki nożyk, by odciąć rosnący grzyb tuż przy
spodzie, tak by w ściółce pozostała grzybnia, dzięki której
na tym miejscu wyrosną nowe leśne skarby.
Zebrane grzyby możemy suszyć, by następnie przygotować aromatyczną zupę grzybową. Często też przygotowywany jest z nich farsz, np. do uszek (np. do świątecznego barszczu czerwonego z uszkami), krokietów czy
pierogów. Wszystkim będzie też smakował sos grzybowy,
24
np. borowikowy do mięs, lub grzyby marynowane. Jednak najlepsze są grzyby prosto z patelni, choćby jajecznica z pysznymi kurkami.
Najbardziej cenione i popularne grzyby jadalne to: borowiki, podgrzybki, koźlarze, maślaki, rydze, pieprzniki, czubajki, gąski, opieńki oraz kurki.
Podczas leśnej wędrówki można też znaleźć wspaniałe
w smaku i bardzo aromatyczne owoce
malin. Na skraju polanek często rosną
całe skupiska jeżyn. Patrząc uważnie
pod nogi, możemy znaleźć kilka pachnących poziomek oraz całe skupiska
niewielkich krzaczków czarnej jagody,
często nazywanej borówką. Wszystkie
te leśne skarby najlepiej smakują zrywane prosto z krzaczka.
25
Notatki
Punkty Informacji Turystycznej
K raków
Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego,
ul. Powiśle 11, 31-101 Kraków
\ +48 12 354 27 10
[email protected], www.infokrakow.pl
InfoKraków, ul. św. Jana 2, 31-018 Kraków
\+48 12 354 27 25, [email protected]
InfoKraków, ul. Józefa 7, 31-056 Kraków
\+48 12 354 27 28, [email protected]
InfoKraków Sukiennice,
Rynek Główny 1/3, 31-042 Kraków
\+48 12 433 73 10, [email protected]
InfoKraków, ul. Szpitalna 25, 31-024 Kraków
\+48 12 354 27 20, [email protected]
InfoKraków Pawilon Wyspiańskiego
pl. Wszystkich Świętych 2, 31-004 Kraków
\+48 12 616 18 86, [email protected]
InfoKraków Międzynarodowy Port
Lotniczy w Balicach, 32-083 Balice
\+48 12 285 53 41, [email protected]
M yślenice
Rynek 27, 32-400 Myślenice
\+48 12 272 23 12
[email protected]
www.myslenice.visitmalopolska.pl
D obczyce
ul. Podgórska 1, 32-410 Dobczyce
\+48 12 271 01 53
[email protected]
www.dobczyce.visitmalopolska.pl
W iśniowa
Wiśniowa 301, 32-412 Wiśniowa
\+48 12 271 44 93
[email protected], www.ug-wisniowa.pl
O lkusz
ul. Floriańska 8, 32-300 Olkusz
\ +48 32 642 19 26
[email protected], www.olkusz.visitmalopolska.pl
M iechów
Plac Kościuszki 1A, 32-200 Miechów
\+48 41 383 13 11
[email protected]
www.miechow.visitmalopolska.pl
Wieliczka
ul. Dembowskiego 2A, 32-020 Wieliczka
\+48 12 288 00 52
[email protected], www.ckit.wieliczka.eu
Z akopane
ul. Kościeliska 7, 34-500 Zakopane
\+48 18 201 20 04
[email protected], www.zakopane.pl
N owy Targ
Rynek 1, 34-400 Nowy Targ
\+48 18 266 30 36
[email protected], www.it.nowytarg.pl
P oronin
ul. Józefa Piłsudskiego 2, 34-520 Poronin
\+48 18 207 42 98
[email protected], www.poronin.pl
R abk a -Z drój
ul. Parkowa 2, 34-700 Rabka-Zdrój
\+48 18 269 15 53
[email protected]
www.rabkazdroj.visitmalopolska.pl
B iałka Tatrzańsk a
ul. Środkowa 179A, 34-405 Białka Tatrzańska
\+48 18 533 19 59
[email protected]
ugbukowinatatrzanska.pl
B iały D unajec
ul. Jana Pawła II 363, 34-425 Biały Dunajec
\+48 18 200 16 90
[email protected],
www.gokbialydunajec.pl
W itów
Witów 239A, 34-512 Witów
\+48 18 207 18 98
[email protected], www.koscielisko.com.pl
ul. Sportowa 22, 34-530 Bukowina Tatrzańska
\+48 18 202 54 80
[email protected]
www.bukowina_tatrzanska.visitmalopolska.pl
N iedzica
ul. Widokowa 3, 34-441 Niedzica
\+48 18 26 28 500
Tarnów
Rynek 7, 33-100 Tarnów
\+48 14 688 90 90
[email protected], www.tarnow.travel
D ąbrowa Tarnowska
ul. Polna 13, 33-200 Dąbrowa Tarnowska
\+48 14 657 00 07
[email protected]
www.visitmalopolska.pl/DabrowaTarnowska
Tuchów
ul. Chopina 10, 33-170 Tuchów
\+48 14 652 54 36
[email protected], www.tuchow.pl
Bochnia
ul. Solna 2, 32-700 Bochnia
\+ 48 14 615 36 36
[email protected], www.bochnia.eu
O święcim
ul. St. Leszczyńskiej 12, 32-600 Oświęcim
\+48 33 843 00 91
[email protected]
www.oswiecim.visitmalopolska.pl
C hrzanów
Aleja Henryka 40, 32-500 Chrzanów
\+48 32 623 20 44
[email protected]
www.visitmalopolska.pl/chrzanow
Trzebinia
ul. Kościuszki 74, 32-540 Trzebinia
\+48 32 611 08 37
[email protected]
www.trzebinia.visitmalopolska.pl
Wygiełzów
ul. Podzamcze 1, 32-551 Babice
\+48 32 210 93 13 (czynny tylko w sezonie)
[email protected]
www.visit.powiat-chrzanowski.pl
N owy S ącz
ul. Szwedzka 2, 33-300 Nowy Sącz
\+48 18 444 24 22
[email protected], www.ziemiasadecka.info
K rynica -Z drój
ul. Zdrojowa 4/2, 33-380 Krynica-Zdrój
\+48 18 472 55 77
[email protected]
www.krynicazdroj.visitmalopolska.pl
L imanowa
Rynek 25, 34-600 Limanowa
\+48 18 337 58 00
[email protected], www.powiat.limanowa.pl
B iecz
Rynek 1, 38-340 Biecz
\+48 13 447 92 47
[email protected], www.biecz.visitmalopolska.pl
S ękowa
Siary 19, 38-307 Sękowa
\+48 18 351 87 70
[email protected], www.sekowa.pl
Wadowice
ul. Kościelna 4, 34-100 Wadowice
\+48 33 873 23 65
[email protected],www.it.wadowice.pl
A ndrychów
Rynek 27, 34-120 Andrychów
\+48 33 842 99 36
[email protected], www.andrychow.eu
S ucha B eskidzk a
ul. Zamkowa 1, 34-200 Sucha Beskidzka
\+48 33 874 26 05
[email protected]
[email protected]
www.muzeum.sucha-beskidzka.pl/it
K alwaria Zebrzydowska
ul. Mickiewicza 4
34-130 Kalwaria Zebrzydowska
\+48 33 876 66 36
[email protected]
www.kalwaria_zebrzydowska.visitmalopolska.pl
Ochotnica Górna
Osiedle Ustrzyk 388, 34-453 Ochotnica Górna
\+48 18 262 41 39
[email protected]
www.ssm.ochotnica.pl
27
Tallin
Sztokholm
RUS
EST
Ryga
LV
DK
www.muzea.malopolska.pl
D
B
Paryż
Praga
Monako
San
Marino
MC
Tekst
Iwona Baturo, Krzysztof Bzowski
RSM
Powroźnik
SK
MD
Budapeszt
Kiszyniów
H
RO
Bukareszt
Belgrad
BIH
SRB
Sarajewo
MNE
Rzym
UA
Bratysława
Zagrzeb
HR
I
V
Kijów
KRAKÓW
Wydanie I, 2010
CZ
Departament Turystyki, Sportu i Promocji Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Małopolskiego, Zespół ds. Regionalnego Systemu Informacji Turystycznej
F
Wiedeń
FL
ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków
Berno Vaduz
[email protected]
A
CH
Lublana SLO
Wydanie IV, 2015 wznowione
AND
PRynek KleparskiE4/13, 31-150 Kraków Andora
[email protected]
Lizbona
Madryt
www.mot.krakow.pl
PL
M
L
Luksemburg
Mińsk
Kwiatoń
RUS
NL
Londyn
BY
Amsterdam
Berlin
Warszawa
Bruksela
PL
D
B
Kijów
Liczba mieszkańców: 3,35 mln osób
L
Praga
KRAKÓW
Paryż
UA
Luksemburg
(ok. 8% ludności Polski)
CZ
Krajobraz:
SK
 najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m.
Bratysława
F
Wiedeń
FL
MD
 góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce
Berno Vaduz
Budapeszt
A
CH
pogórza
–
Pogórze
Karpackie

Kiszyniów
FINH Helsinki
S
SLO
Lublana
N Oslo
 wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
RO
 niziny – dolina Wisły
Tallin
Sztokholm Zagrzeb
San
Bukareszt
HR
 główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba,
Marino
Monako
AND
BIH
RUS
BelgradEST
RSM
Skawa, Biała
P
MC
E
Andora
SRB
Sarajewo
I
 zbiorniki wodne Lizbona
Madryt
Ryga Sofia BG
MNE
Czchowski, Dobczycki, Klimkówka
Priština
Podgorica RKS Skopje
Rzym
LV
Dublin
najczystsze jeziora – Morskie Oko,
 najwyżej położone,
DK V
MK
Tirana
Czarny Staw, jeziora
IRLDoliny Pięciu Stawów Polskich
LT
Kopenhaga
AL
 największa i najgłębsza jaskinia – Jaskinia Wielka
Wilno
Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, GB
RUS
GR
TR
Mińsk
824 m głębokości NL
Londyn
BY
Ateny
Amsterdam
Więcej na: www.visitmalopolska.pl,
Berlin
Warszawa
Bruksela
Owczary
GB
Wilno
Wysowa-Zdrój
LT
Kopenhaga
Brunary Wyżne
IRL
Ochotnica Górna
Dublin
Małopolska
MAŁOPOLSKA
Rejkiawik
IS
SZLAK
ARCHITEKTURY
Notatki
DREWNIANEJ
Podgorica RKS
Tirana
Sofia
BG
Priština
Skopje
MK
AL
Zdjęcia
K. Bańkowski, A. Brożonowicz, P. Dębski, P. Droździk, P. Fabijański, S. Gacek, J. Gorlach, A. Klimkowski, R. Korzeniowski, GR
P. Mierniczak, J. Mysiński, M. Rauer, K. Syga, P. Witosławski, M. Zaręba, D. Zaród, archiwum MOT, J. Gawron archiwum UMWM
Realizacja wydawnicza wznowienia: Virtual 3D
tel./faks: + 48 12 4229922
M
[email protected],
www.polskaturystyczna.pl
Wydawca
Kierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik, Ewelina Wolna
Departament
Turystyki,
Sportu
i
Promocji
Redakcja: Aurelia Hołubowska, Teresa Lachowska
Korekta:
Agnieszka
Szmuc
Urzędu
Marszałkowskiego
Województwa Małopolskiego,
Zespół ds.
Systemu
Informacji
Wykonanie
map:Regionalnego
Wydawnictwo Kartograficzne
Daunpol
sp. z o.o. Turystycznej
Skład,
przygotowanie
druku: Michał
Tincel
ul. Basztowa
22,do31-156
Kraków
Druk: Alnus, Kraków
TR
Ateny
[email protected], www.visitmalopolska.pl
Kraków 2015, ISBN 978-83-64323-66-9
Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności za ewentualne zmiany,
Tekst po terminie opracowywania materiałów przez wydawnictwo. Materiały przygotowane na dzień 31 marca 2015 r.
zaistniałe
Krzysztof Bzowski
Wydanie II, 2015, wznowione
Rynek Kleparski 4/13, 31-150 Kraków
[email protected], www.mot.krakow.pl
tel./faks: + 48 12 4229922
[email protected], www.polskaturystyczna.pl
Kierownictwo produkcji: Agnieszka Błaszczak, Małgorzata Czopik
Redakcja: Aurelia Hołubowska
Korekta: Agnieszka Szmuc
Wykonanie map: Wydawnictwo Kartograficzne Daunpol sp. z o.o.
Skład, przygotowanie do druku: Michał Tincel
Realizacja wydawnicza wznowienia: K. Syga, Virtual 3D
Kraków 2015
Autorzy i wydawcy publikacji starali się, aby jej tekst był rzetelny, nie mogą jednak wziąć odpowiedzialności
28
za ewentualne zmiany, zaistniałe po terminie opracowywania materiałów do wydawnictwa.
Materiały przygotowywane na dzień: 31 lipca 2015.
MAŁOPOLSKA
Liczba mieszkańców: 3,28 mln osób (ok. 8% ludności Polski)
Krajobraz:
 najwyższy szczyt – Rysy: 2499 m n.p.m.  góry – Tatry, Beskidy, Pieniny, Gorce
 pogórza – Pogórze Karpackie  wyżyny – Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
 niziny – dolina Wisły  główne rzeki – Wisła, Dunajec, Poprad, Raba, Skawa,
Biała  zbiorniki wodne – Czorsztyński, Rożnowski, Czchowski, Dobczycki,
Klimkówka  najwyżej położone, najczystsze jeziora – Morskie Oko, Czarny
Staw, jeziora Doliny Pięciu Stawów Polskich  największa i najgłębsza jaskinia
– Jaskinia Wielka Śnieżna: ponad 22 km korytarzy, 824 m głębokości
Więcej na: www.visitmalopolska.pl, www.muzea.malopolska.pl
ŚWIATOWE DNI
MŁODZIEŻY
26-31.07. 2016 Kraków
Projekt sfinansowany z budżetu
Województwa Małopolskiego
www.krakow2016.com
www.sacrum.visitmalopolska.pl

małopolska - Małopolski System Informacji Turystycznej

Transkrypt

Podobne dokumenty

Walki na jeziorze Tanganika Brytyjskie monitory typu «Abercrombie