Przewodnik po wskaźnikach - Urząd Marszałkowski Województwa

Transkrypt

Przewodnik po wskaźnikach - Urząd Marszałkowski Województwa
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Urząd Marszałkowski
Województwa Zachodniopomorskiego
UNIA EUROPEJSKA
Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego
Przewodnik po wskaźnikach
Załącznik nr 2 do Wytycznych dla Wnioskodawców działania 6.4
Szczecin, grudzień 2009
1
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Niniejszy Przewodnik określa sposób postępowania podczas dobierania oraz określania wskaźników dla
poszczególnych projektów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Zachodniopomorskiego na lata 2007 – 2013. Wnioskodawca zobowiązany jest określić, jakie wskaźniki
produktu i rezultatu zamierza osiągnąć w wyniku realizacji projektu.
Przewodnik przedstawia metodologię szacowania i opis kaŜdego wskaźnika.
Słownik
Budowa
Zgodnie z zapisami art. 3, ust. 6 Ustawy Prawo budowlane - naleŜy przez to rozumieć wykonywanie
obiektu budowlanego w określonym miejscu, a takŜe odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu
budowlanego.
Przebudowa
Zgodnie z art. 3, ust. 7a Ustawy Prawo budowlane naleŜy przez to rozumieć:
- wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów uŜytkowych lub
technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak:
kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji.
Modernizacja
Przez pojęcie modernizacji naleŜy rozumieć unowocześnienie, trwałe ulepszenie, prowadzące do
zwiększenia wartości uŜytkowej istniejącego obiektu budowlanego (niebędące przebudową) lub taboru
Nowa linia tramwajowa
Za nową linię tramwajową naleŜy uznać wyłącznie ten odcinek linii, który dotychczas nie był przez
beneficjenta obsługiwany.
Zajezdnia
Przez zajezdnię autobusową rozumie się obiekt, który na wydzielonym terenie spełnia minimum
funkcję postojową dla autobusów w ilości zapewniającej realizację zamówienia oraz funkcję
administracyjną umoŜliwiającą dysponowanie ww. pojazdami. Obiekt powinien być wyposaŜony w
łączność telefoniczną.
Wydzielone torowisko tramwajowe
Wydzielona część drogi, przeznaczona do ruchu tramwajów. Wydzielone torowisko tramwajowe
obejmuje równieŜ przylegający do torowiska peron przystanku. Minimalną szerokość wydzielonego
torowiska tramwajowego określają przepisy w sprawie warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
Zatoka autobusowa
Część drogi zlokalizowana przy jezdni na przystanku komunikacji zbiorowej, przeznaczona do
zatrzymywania się pojazdów transportu publicznego (autobusów, mikrobusów lub trolejbusów).
Przystanek
Miejsce zatrzymywania się pojazdów transportu publicznego, oznaczone odpowiednimi znakami
drogowymi.
Zintegrowany przystanek komunikacji zbiorowej
Grupa stanowisk do obsługi róŜnych relacji (w tym stanowiska dla pojazdów kończących
bieg) połoŜonych w bezpośrednim sąsiedztwie i nie oddzielonych od siebie jezdnią dla ruchu
ogólnego (w pewnych przypadkach występuje oddzielenie stanowisk jezdnią dla autobusów
lub torowiskiem).
Szczecin, grudzień 2009
2
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Parking „Parkuj i jedź” („park&ride” oraz „bike&ride”)
Parking usytuowany przy węźle przesiadkowym, umoŜliwiający zamianę transportu indywidualnego na
zbiorowy. Usytuowanie oraz rozwiązania stosowane na tego typu parkingach powinny zachęcać do
zmiany transportu indywidualnego na komunikację zbiorową.
Wartości wszystkich wskaźników powinny być oszacowane na poziomie moŜliwym do osiągnięcia przez
Wnioskodawcę – będą stanowiły jedno z podstawowych źródeł informacji dla oceniających projekt.
JeŜeli Wnioskodawca przedstawi wskaźniki przeszacowane bądź niedoszacowane, moŜe być to
przyczyną odrzucenia Wniosku
KaŜdy z Wnioskodawców ma moŜliwość wybrania maksymalnie 5 wskaźników w tym
maksymalnie 2 środowiskowych. NaleŜy równieŜ pamiętać, iŜ Wnioskodawcy mają
obowiązek wyboru kluczowych wskaźników rezultatu.
Wskaźniki powinny być SMART: Specific, Measurable, Achievable and Agreed, Relevant, Timerelated (szczegółowe, mierzalne, osiągalne i uzgodnione, istotne dla programu, ograniczone w czasie)
A. Wskaźniki produktu
Produkt to bezpośredni, materialny efekt realizacji przedsięwzięcia mierzony konkretnymi wielkościami
np. liczba wybudowanych obiektów.
Wskaźniki produktu są związane wyłącznie z okresem realizacji projektu, mogą więc być podawane
wyłącznie za lata, w których projekt jest realizowany – muszą być zatem zgodne z terminami
wskazanymi w części D Wniosku.
JeŜeli Wnioskodawca nie osiągnie deklarowanych stanów wskaźników produktu, mogą być wyciągnięte
wobec niego konsekwencje finansowe w postaci braku refundacji poniesionych wydatków lub
zaŜądania zwrotu części bądź całości dofinansowania.
B. Wskaźniki rezultatu
Rezultat naleŜy rozumieć jako bezpośrednie efekty wynikające z realizacji projektu (np liczba
pasaŜerokilometrów), dotycząca Wnioskodawcy, mierzona po zakończeniu realizacji projektu lub jego
części. Rezultat obrazuje zakres zmian, jakie wystąpiły u Wnioskodawcy bezpośrednio w wyniku
zakończonego projektu.
Wskaźniki rezultatu mierzone są corocznie i/lub po zakończeniu realizacji projektu.
Wskaźniki te mogą być przedstawione za okres nie wcześniejszy niŜ wskaźniki produktu, bowiem
zawsze są ich wynikiem. Rezultaty projektu powinny wystąpić tuŜ po zrealizowaniu projektu. JednakŜe
nie powinny pojawić się później niŜ 12 miesięcy od zakończenia realizacji projektu (co nie
wyklucza, Ŝe w kolejnych latach wskaźniki poszczególnych rezultatów mogą się zwiększać/
zmniejszać).
Określając wartości wskaźników, jakie Wnioskodawca zamierza osiągnąć, naleŜy pamiętać, iŜ
Wnioskodawca jest zobowiązany utrzymać projekt i jego rezultaty, co najmniej przez okres trwałości
projektu, który wynosi 5 lat.
Instytucja Zarządzająca RPO WZ wskazała zamknięty katalog wskaźników.
Szczecin, grudzień 2009
3
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
A. Wskaźniki produktu:
Numer i
nazwa
działania:
Poziom
wskaźnika
Produkt – pole
C.10 Wniosku o
dofinansowanie
6.4 Zintegrowany system transportu publicznego na obszarze metropolitalnym
Numer
wskaźnika
Nazwa wskaźnika
Jednostka
1.
Długość wybudowanej linii tramwajowej
km
2.
Długość przebudowanej linii tramwajowej
km
3.
Liczba nowych środków transportu komunikacji zbiorowej (autobusy)
szt.
4.
Liczba nowych środków transportu komunikacji zbiorowej (tramwaje)
szt.
5.
Liczba zmodernizowanych środków transportu komunikacji zbiorowej
(tramwaje)
szt.
6.
Pojemność jednostek zakupionego taboru komunikacji miejskiej
miejsca
7.
Pojemność jednostek zmodernizowanego taboru komunikacji miejskiej
miejsca
8.
Liczba wybudowanych zajezdni tramwajowych/autobusowych
szt.
9.
Liczba przebudowanych zajezdni tramwajowych/autobusowych
szt.
10.
Liczba wybudowanych zatok autobusowych
szt.
11.
Liczba przebudowanych zatok autobusowych
szt.
12.
Liczba wybudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji zbiorowej
szt.
13.
Liczba przebudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji
zbiorowej
szt.
14.
Liczba wybudowanych parkingów typu „Parkuj i jedź”
szt.
15
Powierzchnia wybudowanych parkingów typu „Parkuj i jedź”
m²
16.
Liczba nowych miejsc parkingowych w systemie „Parkuj i Jedź”
szt.
17.
Pojemność zakupionego taboru komunikacji miejskiej
18.
Długość wybudowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji
trakcyjnej
km
19.
Długość zmodernizowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji
trakcyjnej
km
miejsca
Wnioskodawca jest zobowiązany wybrać z tego katalogu takie wskaźniki produktu, które pozwolą
dokładnie odzwierciedlić działania (wydatki) zaplanowane do realizacji w ramach projektu.
Szczecin, grudzień 2009
4
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
B. Wskaźniki rezultatu:
Numer i
nazwa
poddziałania:
Poziom
wskaźnika
6.4 Zintegrowany system transportu publicznego na obszarze metropolitalnym
Numer
Nazwa wskaźnika
wskaźnika
Jednostka
miary
Grupa
1.
Przyrost ludności korzystającej z transportu miejskiego
osoby
II
2.
3.
Redukcja emisji gazów cieplarnianych
Skrócenie czasu przejazdu między dwoma punktami sieci
Mg/rok
minuty
II
II
4.
Liczba pojazdów korzystających z parkingów w systemie
„Parkuj i jedź”
pojazdy
I
5.
Liczba pasaŜerokilometrów
osobokilometr
I
6.
Poziom hałasu komunikacyjnego
Utworzona liczba nowych miejsc pracy
dBa
II
etat
I
%
II
tony
I
tony
I
7.
Wskaźniki odnoszące się do wpływu inwestycji na środowisko
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Ilość odpadów poddawanych recyklingowi w stosunku do
odpadów przekazywanych do składowania
Zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez wspartą
instytucję w wyniku realizacji projektu
Bezpośredni efekt ekologiczny (zmiana jakości ścieków)
Zmniejszenie ilości nieoczyszczonych ścieków
przemysłowych odprowadzanych do wód lub do ziemi
Emisja równowaŜna
Zmniejszenie zuŜycia energii w wyniku realizacji projektu
Zmniejszenie zuŜycia wody przez wspartą instytucję w
wyniku realizacji projektu
Zmniejszenie zuŜytego paliwa w wyniku realizacji projektu
m
3
tony
kWh
I
I
I
3
I
toe
I
m
Wnioskodawca moŜe wybrać maksymalnie 5 wskaźników rezultatu, w tym maksymalnie 2
wskaźniki odnoszące się do wpływu inwestycji na środowisko.
Ze względu na metodologię szacowania docelowych wartości wskaźników, jak i zaplanowanych na
poszczególne lata, zaproponowane wskaźniki moŜna podzielić na dwie grupy:
Grupa I – wskaźniki, które w poszczególnych latach mają odzwierciedlać wartość wskaźnika (zmianę
w stosunku do wartości bazowej) planowaną do osiągnięcia w danym roku. Wartość docelowa
wskaźnika obliczana jest jako suma wartości podanych w poszczególnych latach. W Serwisie
Beneficjenta Wnioskodawca podaje wartości wskaźników w poszczególnych latach, a system dokonuje
zsumowania (przykład 1).
Przykład 1:
Wnioskodawca realizuje projekt w 1 roku, lata 2, 3, 4 to lata trwałości projektu
Szczecin, grudzień 2009
5
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Rok dla
wartości
bazowej
Rok 1
Rok 2
Rok 3
Rok 4
Suma (obliczana
automatycznie)
Wartość
wskaźnika w
roku 4
0
Wartość
wskaźnika w
roku 3
5
Wartość
wskaźnika w
roku 2
10
Wartość
wskaźnika w
roku 1
5
Wartość
bazowa –
podstawa do
obliczenia
wskaźnika
Wartość
wskaźnika
osiągnięta
wyłącznie w
roku 1
5
Wartość
wskaźnika
osiągnięta
wyłącznie w
roku 2
10
Wartość
wskaźnika
osiągnięta
wyłącznie w
roku 3
5
Wartość
wskaźnika
osiągnięta
wyłącznie w
roku 4
0
Suma:
20
Grupa II – wskaźniki, które naleŜy podawać w kaŜdym roku jako wartości skumulowane.
Wartość wskaźnika w danym roku pokazuje, jak dany wskaźnik zmienił się w stosunku do roku
bazowego, czyli wartość wskaźnika podana w roku N uwzględnia wartość wskaźnika z roku
poprzedniego oraz zmianę wskaźnika w stosunku do wartości bazowej osiągniętą wyłącznie w roku N.
Wartości docelowa (suma) wskaźnika to automatycznie przeniesiona jego wartość z ostatniego roku
trwałości (przykład 2)
Szczecin, grudzień 2009
6
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Przykład 2.
Wnioskodawca realizuje projekt w 1 roku, lata 2, 3, 4 to lata realizacji trwałości projektu
Rok dla
wartości
bazowej.
Rok 1
zmiana w
stosunku do
wartości
bazowej
osiągnięta w
roku 1
Wartość
bazowa –
podstawa do
obliczenia
wskaźnika.
Suma (wartość
przeniesiona
automatycznie z
ostatniego roku
trwałości projektu)
Rok 2
Rok 3
Rok 4
zmiana w
stosunku do
wartości
bazowej
osiągnięta
wyłącznie w
roku 2
20
zmiana w
stosunku do
wartości
bazowej
osiągnięta
wyłącznie w
roku 3
5
zmiana w
stosunku do
wartości
bazowej
osiągnięta
wyłącznie w
roku 4
-10
Wartość
wskaźnika w
roku 1
Wartość
wskaźnika w
roku 2
Wartość
wskaźnika w
roku 3
Wartość
wskaźnika w
roku 4
30
15
15
35
40
Wartość
wskaźnika w
roku 1
Wartość
wskaźnika w
roku 2
Wartość
wskaźnika w
roku 3
Wartość
wskaźnika w
roku 4
15
35
40
30
Suma:
30
W dalszej części opracowania opisano szczegółowo poszczególne wskaźniki.
Przedstawiony materiał moŜe być pomocny dla Wnioskodawcy przy doborze wskaźników
do projektu oraz zaplanowaniu odpowiednich metod monitorowania i pomiaru
wskaźników.
A. WSKAŹNIKI PRODUKTU
Definicje poniŜszych wskaźników oparte zostały o zapisy ustawy z dnia 29 września 1994 r.
o rachunkowości.
OPIS WSKAŹNIKÓW PRODUKTU
Numer
wskaźnika
1.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Długość wybudowanej linii tramwajowej
km
Wskaźnik „Długość wybudowanej linii tramwajowej” opisuje długość nowo wybudowanej linii
tramwajowej, rozumianej zgodnie z definicją nowej linii, jako odcinek linii, który dotychczas nie był
przez beneficjenta obsługiwany. Długość linii jest to długość trasy w km pomiędzy punktem A i B
niezaleŜnie od ilości kursów (wg ogłoszonego rozkładu jazdy) odbywających się na tej linii.
Wartość wskaźnika w danym roku powinna odzwierciedlać długość wybudowanej linii mierzonej w km.
Szczecin, grudzień 2009
7
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Ekwiwalentna długość dwutorowych linii transportu szynowego
Określenie długości linii naleŜy dokonać opierając się na sporządzonej dokumentacji technicznej. Jako
wartość wskaźnika naleŜy przyjąć sumę wszystkich wybudowanych odcinków dwutorowych linii
transportu szynowego dokonując ich pomiaru wzdłuŜ osi tych linii (zwykle będzie to oś ulizy lub oś
wydzielona torowiska tramwajowego). W przypadku wybudowania na określonym odcinku linii
jednotorowej naleŜy przyjąć naleŜy przyjąć wartość wskaźnika odpowiadającego połowie długości tego
odcinka. W wartości wskaźnika uwzględniać naleŜy takŜe odcinki o charakterze wyłącznie technicznym
– dojazdy do zajezdni, miejsca postojowe, itp.
Długość linii na poniŜszym rysunku:
8km (6km + 4km/2)
Długość odcinka
6km
Okręg o długości
4 km
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”
Numer
wskaźnika
2.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Długość przebudowanej linii tramwajowej
km
NaleŜy wskazać długość przebudowanej linii tramwajowej w wyniku realizacji projektu mierzonej w
km.
Wartość wskaźnika w danym roku powinna odzwierciedlać długość przebudowanej linii. Długość linii
jest to długość trasy w km pomiędzy punktem A i B niezaleŜnie od ilości kursów (wg ogłoszonego
rozkładu jazdy) odbywających się na tej linii.
Ekwiwalentna długość dwutorowych linii transportu szynowego
Określenie długości linii naleŜy dokonać opierając się na sporządzonej dokumentacji technicznej. Jako
wartość wskaźnika naleŜy przyjąć sumę wszystkich wybudowanych odcinków dwutorowych linii
transportu szynowego dokonując ich pomiaru wzdłuŜ osi tych linii (zwykle będzie to oś ulizy lub oś
wydzielona torowiska tramwajowego). W przypadku wybudowania na określonym odcinku linii
jednotorowej naleŜy przyjąć naleŜy przyjąć wartość wskaźnika odpowiadającego połowie długości tego
odcinka. W wartości wskaźnika uwzględniać naleŜy takŜe odcinki o charakterze wyłącznie technicznym
– dojazdy do zajezdni, miejsca postojowe, itp.
Długość linii na poniŜszym rysunku:
8km (6km + 4km/2)
Szczecin, grudzień 2009
8
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Długość odcinka
6km
Okręg o długości
4 km
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
3.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba nowych środków transportu komunikacji zbiorowej (autobusy)
szt.
NaleŜy wskazać liczbę zakupionych nowych autobusów w wyniku realizacji projektu, dostosowanych
do przewozu osób w ramach transportu miejskiego oraz spełniających co najmniej normę Euro V,
przeznaczonych konstrukcyjnie do przewozu więcej niŜ 9 osób łącznie z kierowcą.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
4.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba nowych środków transportu komunikacji zbiorowej (tramwaje)
szt.
NaleŜy wskazać liczbę zakupionych nowych tramwajów w wyniku realizacji projektu, spełniających
normy zgodne z Ustawą – Prawo o ruchu drogowym.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
5.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba zmodernizowanych środków transportu komunikacji zbiorowej
(tramwaje)
szt.
NaleŜy wskazać liczbę zmodernizowanych tramwajów w wyniku realizacji projektu, spełniających
normy zgodne z Ustawą – Prawo o ruchu drogowym, przeznaczonych konstrukcyjnie do przewozu
więcej niŜ 9 osób łącznie z kierowcą.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
6.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Pojemność jednostek zakupionego taboru komunikacji miejskiej
miejsca
NaleŜy podać liczbę miejsc, jakie są dostępne dla pasaŜerów w zakupionym taborze komunikacji
miejskiej w wyniku realizacji projektu, podane z danych technicznych pojazdów. .
Szczecin, grudzień 2009
9
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
7.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Pojemność jednostek zmodernizowanego taboru komunikacji
miejskiej
miejsca
NaleŜy podać liczbę miejsc siedzących i stojących, jakie są dostępne dla pasaŜerów w
zmodernizowanym taborze komunikacji miejskiej, podane z danych technicznych pojazdu.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
8.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba wybudowanych zajezdni tramwajowych/autobusowych
szt.
Wskaźnik „Liczba wybudowanych zajezdni tramwajowych/autobusowych” opisuje ilość wybudowanych
obiektów w wyniku realizacji projektu, stanowiących zajezdnie tramwajowe/autobusowe .
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
9.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba przebudowanych zajezdni tramwajowych/autobusowych
szt.
Wskaźnik „Liczba przebudowanych zajezdni tramwajowych /autobusowych” opisuje ilość
przebudowanych
obiektów
w
wyniku
realizacji
projektu,
stanowiących
zajezdnie
tramwajowe/autobusowe.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać liczbę zajezdni, którymi dysponuje Wnioskodawca.
Numer
wskaźnika
10.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba wybudowanych zatok autobusowych
szt.
Liczba wszystkich wybudowanych zgodnie z definicją z Ustawy Prawo budowlane, zatok
przeznaczonych dla autobusów, umoŜliwiających wysiadania/wsiadanie pasaŜerów bez zatrzymywania
ruchu samochodowego..
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
11.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba przebudowanych zatok autobusowych
Liczba wszystkich przebudowanych zatok przeznaczonych dla autobusów,
wysiadania/wsiadanie pasaŜerów bez zatrzymywania ruchu samochodowego.
szt.
umoŜliwiających
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wskazać łączną liczbę zatok autobusowych, którymi dysponuje
Wnioskodawca.
Szczecin, grudzień 2009
10
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Numer
wskaźnika
12.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba wybudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji
zbiorowej
szt.
NaleŜy wskazać liczbę wybudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji
umoŜliwiających zmianę rodzaju środka transportu (autobus, tramwaj, pociąg, itp.).
zbiorowej
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”
Numer
wskaźnika
13.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba przebudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji
zbiorowej
szt.
NaleŜy wskazać liczbę przebudowanych zintegrowanych przystanków komunikacji
umoŜliwiających zmianę rodzaju środka transportu (autobus, tramwaj, pociąg, itp.).
zbiorowej
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wskazać łączną liczbę zintegrowanych przystanków, którymi
dysponuje Wnioskodawca.
Numer
wskaźnika
14.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba wybudowanych parkingów typu „Parkuj i Jedź”
szt.
NaleŜy wskazać liczbę powstałych w wyniku realizacji projektu parkingów przesiadkowych,
umoŜliwiających zamianę transportu indywidualnego na zbiorowy.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
15.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Powierzchnia przebudowanych parkingów typu „Parkuj i Jedź”
m²
NaleŜy wskazać powierzchnię przebudowanych w wyniku realizacji projektu
przesiadkowych, umoŜliwiających zamianę transportu indywidualnego na zbiorowy.
parkingów
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
16.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Liczba nowych miejsc parkingowych w systemie „Parkuj i Jedź”
szt.
NaleŜy wskazać liczbę nowych miejsc parkingowych powstałych w wyniku realizacji projektu na
parkingach przesiadkowych, umoŜliwiających zamianę transportu indywidualnego na zbiorowy.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
17.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Długość wybudowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji
Szczecin, grudzień 2009
km
11
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
trakcyjnej
NaleŜy wskazać długość wybudowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji trakcyjnej
mierzonej w km. NaleŜy pamiętać, iŜ w przypadku, gdy budowana sieć energetyczna i tramwajowa
podstacja trakcyjna jest częścią nowobudowanej linii tramwajowej naleŜy wybrać tylko jeden ze
wskaźników:
- długość wybudowanych linii tramwajowych lub
- długość wybudowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji trakcyjnej
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
18.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary
Długość zmodernizowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji
trakcyjnej
km
NaleŜy wskazać długość zmodernizowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji trakcyjnej
mierzonej w km. NaleŜy pamiętać, iŜ w przypadku, gdy modernizacja sieci energetycznej i
tramwajowej podstacji trakcyjnej jest dokonywana w ramach przebudowy/modernizacji linii
tramwajowej naleŜy wybrać tylko jeden ze wskaźników:
- długość przebudowanych/zmodernizowanych linii tramwajowych lub
- długość zmodernizowanej sieci energetycznej i tramwajowej podstacji trakcyjnej
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
B. WSKAŹNIKI REZULTATU
W ramach wskaźników rezultatu w działaniu 6.4 wszyscy Wnioskodawcy są zobowiązani
do wyboru kluczowego wskaźnika rezultatu. Na etapie oceny ekonomiczno - finansowej
Wnioskodawca część punktów będzie uzyskiwał za kryterium „Wartość dofinansowania z RPO WZ
przypadająca na poszczególne rezultaty”. Kryterium to będzie obliczane w polu C.12 Wniosku o
dofinansowanie oraz tabeli przygotowanej przez Instytucję Zarządzającą.
Wskaźnikiem kluczowym w ramach działania 6.4 jest Przyrost ludności korzystającej z
transportu miejskiego.
OPIS WSKAŹNIKÓW REZULTATU
Numer
wskaźnika
1.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Przyrost ludności korzystającej z transportu miejskiego
osoba
II
NaleŜy wskazać róŜnicę pomiędzy liczbą pasaŜerów komunikacji miejskiej po i przed uzyskaniem
wsparcia z programu. Określenie wartości naleŜy oprzeć o metodologię za pomocą której liczba
pasaŜerów raportowana jest do GUS. Wartość wskaźnika naleŜy określić dla całego systemu
komunikacji miejskiej, uwzględniając liczbę przewoŜonych pasaŜerów przez wszystkich Operatorów w
systemie.
Liczbę pasaŜerów naleŜy oprzeć co najmniej o poniŜsze załoŜenia:
- za przewiezionego pasaŜera uwaŜa się jednokrotny przejazd,
- liczbę pasaŜerów ustala się na podstawie liczby sprzedanych jednorazowych i wieloprzejazdowych z
uwzględnieniem przyjętych przez Operatora/JST norm dotyczących liczby przejazdów na jeden bilet
wieloprzejazdowy.
Normy przejazdowe nie mogą ulec zmianie w okresie trwałości projektu (5 lat po jego zakończeniu)
Szczecin, grudzień 2009
12
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
P1 – Liczba pasaŜerów korzystających z transportu miejskiego przed realizacją projektu
P2 – Liczba pasaŜerów korzystających z transportu miejskiego po realizacji projektu
∆ = P 2 − P1
Do monitorowania oraz wykazania osiągnięcia wskaźnika zaleca się poniŜsze metody, jako źródła
pozyskiwania danych:
a) raporty ze sprzedaŜy biletów,
b) okresowe badania frekwencji - polegające na cyklicznym badaniu frekwencji w pojazdach
komunikacji miejskiej poprzez określenie liczby osób wsiadających i wysiadających na kaŜdym
przystanku,
c) okresowe badania struktury biletowej, na podstawie pozyskanych ze sprzedanych biletów
niezbędnych informacji (np. rodzaj ulgi). Będzie to podstawa do określenia np. struktury potoku
pasaŜerskiego.
NaleŜy pamiętać, ze prognozowany wzrost liczby ludności korzystającej z transportu publicznego musi
być odzwierciedlony w załoŜeniach do przeprowadzonej w Studium Wykonalności projektu analizy
finansowej i ekonomicznej.
UWAGA
Wskaźnik ten jest wskaźnikiem kluczowym
Na etapie oceny ekonomiczno - finansowej Wnioskodawca część punktów będzie uzyskiwał za
kryterium „Wartość dofinansowania z RPO WZ przypadająca na poszczególne rezultaty”. Kryterium to
będzie obliczane w polu C.12 Wniosku o dofinansowanie oraz tablicach przygotowanych przez IZ.
NaleŜy zwrócić uwagę na to, iŜ wskaźnik powinien się pojawić nie później niŜ 12 miesięcy od
zakończenia projektu, a w kolejnych latach moŜe się on zwiększać. JednakŜe do obliczenia wskaźnika z
punktu C.12 naleŜy uwzględnić wyłącznie tą liczbę, która zostanie osiągnięta w ciągu dwunastu
miesięcy po zakończeniu realizacji projektu.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
2.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Redukcja emisji gazów cieplarnianych
Mg/rok
II
NaleŜy wskazać redukcję emisji gazów cieplarnianych w wyniku realizacji projektu, np. dzięki zakupowi
autobusów spełniających normę EURO V.
W celu określenia ilości emisji gazów cieplarnianych pochodzących z sektora transportu, naleŜy
wszystkie zarejestrowane pojazdy podzielić ze względu na rodzaj zuŜywanego paliwa:
_ pojazdy zasilane benzyną;
_ pojazdy zasilane olejem napędowym;
_ pojazdy zasilane LPG.
W kaŜdej kategorii paliwa (benzyna, olej napędowy, LPG) rozróŜnić kategorie pojazdów ze względu na
np. pojemność skokową silnika, gdyŜ ma to wpływ na jednostkowe zuŜycie paliwa, a w konsekwencji
na ilość emisji CO2 w danej kategorii paliwa.
W oparciu o statystyczne przebiegi pojazdów w poszczególnych kategoriach i jednostkowe zuŜycie
paliw naleŜy obliczyć ilości (masę) zuŜywanych paliw w skali całej posiadanej floty. Na tej podstawie
naleŜy obliczyć energię zuŜywanych paliw według następującego wzoru:
M[t] * Wop[MJ/kg]
Z [MJ] =
10³
gdzie:
m- masa paliwa
Szczecin, grudzień 2009
13
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Wop - wartość opałowa paliwa.
Następnie naleŜy obliczyć emisję gazów cieplarnianych ze spalania tych Paliw według następującego
wzoru:
Z[MJ] * We[t/TJ]
Egc (t) =
10³
gdzie:
Egc(t) - emisja danego gazu
Z – energia zuŜytego paliwa
We - współczynnik emisji danego gazu.
Następnie naleŜy obliczyć redukcję emisji gazów cieplarnianych, gdy część posiadanej floty
Wnioskodawca zastąpi autobusami spełniającymi normę EURO V.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
3.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Skrócenie czasu przejazdu między dwoma punktami sieci
minuty
II
NaleŜy wskazać jak realizacja projektu wpłynie na skrócenie czasu przejazdu między dwoma punktami
sieci w zaleŜności od rodzaju podejmowanych działań – zakup taboru lub budowa/przebudowa
infrastruktury.
T1 – średni czas przejazdu odcinkiem przed realizacją projektu
T2 – średni czas przejazdu odcinkiem po realizacji projektu
Pomiar czasu przejazdu naleŜy dokonać między wyznaczonymi w ten sposób, aby w sposób
rzeczywisty i w pełnym zakresie odzwierciedlały uzyskane dzięki inwestycji oszczędności czasu. RóŜny
charakter projektów oraz warunki lokalne sprawiają, Ŝe wybór punktów musi odbywać się
indywidualnie. W przypadku przebudowy istniejącego torowiska/trasy powinny one stanowić skrajne
punkty prowadzenia robót. W przypadku nowej inwestycji konieczne jest ustalenie drogi
alternatywnej, po której przejazd stanowił będzie podstawę określenia wartości T1. Co do zasady, jako
drogę alternatywną wybrać naleŜy tę drogą, z której przeniesie się największa część ruchu, jaki ociązy
nowopowstały odcinek. Wówczas pomiar powinien zostać dokonany między punktami, między którymi
przejazd zrealizowanym odcinkiem i drogą alternatywną odbywa się po róŜnych trasach.
Pomiaru naleŜy dokonać:
1. Określając wartość T! przed rozpoczęciem inwestycji (najpóźniej przed rozpoczęciem robót
powodujących utrudnienia w ruchu na danym odcinku)
2. Określając T2 po pełnym oddaniu inwestycji do uŜytkowania – najwcześniej po miesiącu.
Pomiaru naleŜy dokonać oddzielnie dla kaŜdego z kierunków ruchu w ten sposób, aby uzyskać co
najmniej 25 wyników w jednym kierunku.
Pomiary powinny być wykonane w typowy dzień powszedni (wtorek, środa, czwartek) dla okresu
szczytu porannego (6:00 – 9:00) i popołudniowego (14:00-17:00).
W przypadku gdy projekt obejmuje niezaleŜne odcinki tras/torowisk (niestykające się ze sobą lub
rozwidlające się) pomiar czasu przejazdu powinien być przeprowadzony oddzielnie dla kaŜdego
odcinka i dopiero średnie wartości dla tych odcinków powinny zostać zsumowane i dać łączne wartości
T1 i T2.
Wartość wskaźnika po zakończeniu projekt (lub jego funkcjonalnej samodzielnie części) wyliczyć
naleŜy poprzez odjęcie czasu przejazdu po realizacji projektu od czasu sprzed jego realizacji.
Szczecin, grudzień 2009
14
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
∆ = T1 − T 2
W przypadku uŜycia przedmiotowego wskaźnika do wyliczania korzyści społecznych w okresie
referencyjnym wartości prognozowane we wniosku o dofinansowanie i studium wykonalności muszą
być toŜsame!!
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wskazać średni czas przejazdu między dwoma punktami sieci
przed realizacją projektu.
Numer
wskaźnika
4.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Liczba pojazdów korzystających z parkingu w systemie „Parkuj i
jedź”
pojazdy
I
NaleŜy wykazać liczbę pojazdów korzystających w skali roku z parkingu w systemie „Parkuj i jedź”
wybudowanego w wyniku realizacji projektu.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
5.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Liczba pasaŜerokilometrów
osobokilometr
I
NaleŜy wskazać liczbę pasaŜerokilometrów osiągnie przewoźnik w wyniku realizacji projektu. W celu
obliczenia wskaźnika liczby pasaŜerokilometrów w zakupionym/zmodernizowanym taborze komunikacji
miejskiej naleŜy przyjąć liczbę pasaŜerów przewiezionych zakupionym taborem na całej obsługiwanej
linii. W przypadku, gdy w ramach obsługiwanej linii znajduje się fragment linii istniejącej wcześniej,
dane dotyczące liczby pasaŜerów przewiezionych w ramach tego fragmentu linii w roku bazowym będą
miały charakter pomocniczy i stanowić będą punkt wyjścia do dalszych wyliczeń. W sytuacji, gdy
uzupełnienie istniejącej linii o nowy fragment poprawia jej funkcjonalność, obliczając wskaźnik liczby
pasaŜerokilometrów w zakupionym/zmodernizowanym taborze komunikacji miejskiej naleŜy, biorąc
pod uwagę specyfikację wozów i dane za rok bazowy dla fragmentu obsługiwanej linii, przyjąć
odpowiednio większe wartości i podać wyraźną argumentację uzasadniającą wzrost liczby pasaŜerów.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”.
Numer
wskaźnika
6.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Poziom hałasu komunikacyjnego
dBa
II
NaleŜy wskazać zmniejszenie hałasu komunikacyjnego w wyniku realizacji projektu.
Monitorując hałas komunikacyjny naleŜy wziąć pod uwagę przede wszystkim korelację natęŜenia
hałasu ze średnią prędkością ruchu pojazdów oraz korelację natęŜenia hałasu z natęŜeniem ruchu
pojazdów.
Metody pomiarów i oceny hałasu w miejscach przebywania ludzi stosuje się w celu ustalenia
wielkości naraŜenia ludzi na działanie hałasu na stanowiskach pracy i w określonych miejscach
przebywania ludzi względem źródeł hałasu, niezaleŜnie od ich rodzaju i liczby. Wyniki pomiarów
hałasu słuŜą przede wszystkim do porównania istniejących warunków akustycznych z warunkami
określonymi przez normy i przepisy higieniczne, a takŜe do oceny i wyboru planowanych lub
realizowanych przedsięwzięć ograniczających hałas
Szczecin, grudzień 2009
15
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Metoda pomiaru wielkości charakteryzujących hałas w środowisku pracy są określane w normach: PNN-01307:1994, PN-ISO 1999:2000 i PN-ISO 9612:2004.
Do pomiaru wielkości charakteryzujących wszystkie rodzaje hałasu (ustalonego, nieustalonego i
impulsowego) powinny być stosowane dozymetry hałasu lub całkujące mierniki poziomu dźwięku klasy
dokładności 2 lub lepszej (spełniającej wymagania normy PN-EN 61672-1:2005 i PN-EN 61252:2000).
NaleŜy określić niepewność wykonywania pomiarów zgodnie z PN-ISO 9612:2004.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wskazać dotychczasowe natęŜenie hałasu komunikacyjnego na
obszarze objętym projektem.
Numer
wskaźnika
7.
Nazwa wskaźnika
Jednostka miary Grupa
Liczba nowych miejsc pracy powstałych w wyniku realizacji
projektu
etat
I
NaleŜy podać całkowitą zakładaną liczbę utworzonych nowych miejsc pracy, których utworzenie
przewiduje beneficjent w wyniku realizacji projektu.
Wskaźnik słuŜy do pomiaru liczby pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (nie
dotyczy umowy o dzieło oraz umów zlecenia). Wykazywane nowoutworzone miejsca pracy muszą być
związane bezpośrednio z realizacją projektu, a ich trwałość powinna być przewidywana przez
beneficjenta na co najmniej okres trwałości projektu, czyli pięć lat od ostatecznego zakończenia
projektu. NaleŜy pamiętać o tym, iŜ Wnioskodawca jest zobowiązany do utrzymania zatrudnienia przez
cały okres trwałości projektu co najmniej na poziomie z dnia składania wniosku o dofinansowanie
powiększonym o wartości wskaźnika rezultatu.
Liczba zatrudnionych osób w instytucji odpowiada liczbie rocznych jednostek roboczych (RJR), tj.
liczbie pracowników zatrudnionych na pełnych etatach w ciągu jednego roku (łącznie z właścicielem)
wraz z liczbą pracowników zatrudnionych na niepełnych etatach oraz liczbą pracowników sezonowych
(etatowych), które są ułamkowymi częściami jednostek RJR.
Personel składa się z:
a) pracowników;
b) osób pracujących dla przedsiębiorstwa, podlegających mu i uwaŜanych za pracowników na
mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego;
c) właścicieli – kierowników;
d) partnerów prowadzących regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiących z niego
korzyści finansowe.
Praktykanci lub studenci odbywający szkolenie zawodowe na podstawie umowy o praktyce lub
szkoleniu zawodowym nie wchodzą w skład personelu. Okres trwania urlopu macierzyńskiego lub
wychowawczego nie jest wliczany.
NaleŜy zwrócić uwagę na to, iŜ liczba nowych miejsc pracy utworzona w wyniku realizacji projektu
powinna się pojawić nie później niŜ 12 miesięcy od zakończenia projektu, a w kolejnych latach moŜe
się ona zwiększać.
Jako wartość bazową wskaźnika naleŜy wpisać „0”
B.1. WSKAŹNIKI REZULTATU ODNOSZĄCE SIĘ DO WPŁYWU INWESTYCJI
NA ŚRODOWISKO
Szczecin, grudzień 2009
16
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Generowanie informacji środowiskowej moŜe być kosztowne i czasochłonne. Dlatego teŜ stosowane
wskaźniki efektywności działań środowiskowych powinny być uzasadnione ekonomicznie i odpowiadać
wielkości i rodzajowi organizacji, a takŜe wychodzić naprzeciw jej potrzebom i priorytetom. Zaleca się,
aby odnosiły się one przede wszystkim do tych oddziaływań na środowisko, które są najbardziej
znaczące i na które organizacja moŜe wpłynąć poprzez swoje działania, zarządzanie, produkty i usługi.
Ponadto organizacje powinny optymalizować wykorzystanie zbieranych informacji. W zaleŜności od
moŜliwości i dostępnych środków, zakres stosowania wskaźników efektywności działań
środowiskowych moŜe początkowo być ograniczony do aspektów uznawanych za najbardziej istotne.
Podczas analizowania wpływu inwestycji na środowisko warto mieć na uwadze wpływ zarówno w fazie
eksploatacyjnej, jak równieŜ w trakcie realizacji inwestycji.
Poszczególne wskaźniki zostały pogrupowane zgodnie z charakterem oddziaływania na:
• Mierzące wpływ projektu na gleby,
• Mierzące wpływ projektu na jakość wód,
• Mierzące wpływ projektu na jakość powietrza i klimat akustyczny,
• Mierzące oszczędność zuŜycia zasobów.
Odpady
W ustawodawstwie Polskim, w zakresie szeroko rozumianej gospodarki odpadami kierujemy się
głównie zapisami ustawy: z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251 ze
zm.), z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania odpadami
oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007, Nr 90, poz. 607 ze zm.) oraz z dnia
11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 ze zm.).
PowyŜsze ustawy regulują sposoby realizacji zadań przez przedsiębiorców w zakresie składowania czy
odzysku odpadów.
Wszystkie działania jakie podejmie przedsiębiorca muszą być realizowane w zgodzie z zapisami
zawartymi w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Zachodniopomorskiego.
Numer
wskaźnika
8.
9.
Wskaźniki środowiskowe - odpady
Ilość odpadów poddawanych recyklingowi w stosunku do
odpadów przekazywanych do składowania
Zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez wspartą
instytucję
Jednostka miary Grupa
%
II
tony
I
Wskaźnik Ilość odpadów poddawanych recyklingowi w stosunku do odpadów
przekazywanych do składowania obejmuje swoim zakresem regulacje zawarte w ww. ustawach
wskazuje na działania przedsiębiorcy zmierzające do segregacji odpadów z wyraźnym podziałem na
frakcje: papier i tektura, tworzywa sztuczne, szkło, aluminium. Przy ocenie waŜny będzie stosunek
pomiędzy przekazywanymi odpadami do odzysku/ recyklingu a przekazywanymi do składowania.
Wskaźnik ten naleŜy skalkulować jako ilości odpadów poddanych recyklingowi w danym roku (w
tonach) do ilości wytworzonych odpadów przeznaczonych do składowania (w tonach):
A=
Rn
* 100%
On
A – wartość wskaźnika w roku n
Rn – ilość odpadów poddanych recyklingowi w roku n (w tonach)
On – ilość odpadów wytworzonych w roku n (w tonach)
Wartość docelowa równa jest wartości uzyskanej w ostatnim roku trwałości projektu.
Jeśli projekt zakłada zmiany technologiczne lub systemowe wpływające na zmianę ilości wytwarzanych
odpadów naleŜy wybrać wskaźnik Zmniejszenie ilości odpadów wytwarzanych przez wsparte
przedsiębiorstwo/instytucję (w tonach).
Szczecin, grudzień 2009
17
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Wskaźnik ten jest liczony jako róŜnica między ilością odpadów wytwarzanych zawsze w roku
bazowym w stosunku do roku n .
B =OB – On
Suma (obliczana automatycznie) jest wynikiem dodania wartości wskaźnika z poszczególnych latach.
Numer
wskaźnika
10.
11.
Wskaźniki środowiskowe - ścieki
Bezpośredni efekt ekologiczny (zmiana jakości ścieków)
Zmniejszenie ilości nieoczyszczonych ścieków odprowadzanych do
wód lub do ziemi
Jednostka
miary
tony
m3
Grupa
I
I
Dla zadań z zakresu ochrony wód, dla systemów kanalizacyjnych rezultatem będzie przewaŜnie
wielkość zbliŜona do zmiany ilości doprowadzonych do oczyszczalni i oczyszczonych ścieków wskaźnik
Bezpośredni efekt ekologiczny.
Średnioroczna miara rezultatu = X * ilość ścieków objęta projektem[m3/rok]
gdzie:
X jest największą wartością spośród X1, X2
Gdzie:
X1 = BZT51 „przed”- BZT5 „po”)/ 300)
X2 = NNH42 „przed" - NNH4 „po")/ 60)
BZT5, NNH4 naleŜy wyrazić w gramach/m3.
„przed” – stan przed realizacją projektu
„po” – stan po realizacji projektu
Jeśli projekt zakłada zmiany technologiczne lub systemowe wpływające na zmianę ilości wytwarzanych
nieoczyszczonych ścieków naleŜy wybrać wskaźnik Zmniejszenie ilości nieoczyszczonych
ścieków przemysłowych odprowadzanych do wód lub do ziemi. Wskaźnik ten jest liczony jako
róŜnica między ilością ścieków nieoczyszczonych odprowadzanych do wód lub do ziemi zawsze w roku
bazowym w stosunku do roku n.
B = WB – W n
Wn - ilości nieoczyszczonych ścieków przemysłowych odprowadzanych do wód lub do ziemi w roku n
WB - ilości nieoczyszczonych ścieków przemysłowych odprowadzanych do wód lub do ziemi w roku
bazowym
Emisja do powietrza
Jednostka
Grupa
miary
12.
Emisja równowaŜna
tony
II
Podstawowym aktem prawnym, w dziedzinie ochrony powietrza jest ustawa z dnia
27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z dnia 23 stycznia 2008 r. Nr 25 poz. 150), Dział
II Ochrona powietrza.
Numer
wskaźnika
1
2
Wskaźniki środowiskowe – powietrze
Biologiczne Zapotrzebowanie Tlenu
Azot amonowy
Szczecin, grudzień 2009
18
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:
1) utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniŜej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co
najmniej na tych poziomach;
2) zmniejszenie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one
dotrzymane.
KaŜdy podmiot jest zobowiązany do wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, obowiązek ten
wynika z przyjętej w art. 7 - Prawa ochrony środowiska - zasady „zanieczyszczający płaci”, która
oznacza, Ŝe podmioty korzystające ze środowiska, w szczególności przez wprowadzanie do niego
substancji lub energii, ponoszą koszty zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska lub koszty usunięcia
skutków zanieczyszczenia.
KaŜdy podmiot w momencie wprowadzenia zmian mających na celu zmniejszenie emisji dwutlenku
siarki, tlenku azotu, pyłów lub dwutlenku węgla powinien dokonać we własnym zakresie pomiaru
emisji zanieczyszczeń przez uprawnioną do tego akredytowaną instytucję na przykład Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska.
Rezultatem w przypadku zadań z ochrony powietrza będzie bezpośredni efekt ekologiczny wyraŜony
emisją równowaŜną.
Emisja równowaŜna, czyli zastępcza jest to wielkość ogólna emisji zanieczyszczeń pochodzących z
określonego (ocenianego) źródła zanieczyszczeń, która to wielkość ogólna wynika z sumowania
wielkości rzeczywistych emisji poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń pochodzących z tego źródła i
pomnoŜonych przez ich współczynniki toksyczności zgodnie z wzorem:
n
E r = ∑ Et ⋅ K t
t =1
gdzie:
Er - emisja równowaŜna źródeł emisji,
t - liczba róŜnych zanieczyszczeń emitowanych ze źródła emisji,
Et - emisja rzeczywista zanieczyszczenia o indeksie t,
Kt - współczynnik toksyczności zanieczyszczenia o indeksie t, który to współczynnik wyraŜa stosunek
dopuszczalnej średniorocznej wartości stęŜenia dwutlenku siarki eSO2 do dopuszczalnej średniorocznej
wartości stęŜenia danego zanieczyszczenia e t co moŜna określić wzorem:
Kt =
eso 2
et
Ustalenie wskaźnika emisji rzeczywistej jest stosunkowo proste, następuje przez odczytanie
odpowiednich danych zawierających zestawienia rodzajów i wielkości składników emitowanych do
atmosfery w toku procesów przetwórczych.
Posługiwanie się wskaźnikiem Er - emisji równowaŜnej, czyli zastępczej źródeł emisji jest efektywnym
instrumentem badawczym. Ma wprawdzie charakter umowny, moŜna mu nawet zarzucić duŜą dozę
abstrakcji czy uproszczenia (spłycenia) problemu, ale mimo tego umoŜliwia on w prosty, przejrzysty i
przekonywujący sposób znaleźć wspólną miarę, wspólny mianownik oceny szkodliwości róŜnych
rodzajów zanieczyszczeń, a takŜe wyliczać efektywność wprowadzanych usprawnień.
Współczynniki toksyczności zanieczyszczeń traktowane są jako stałe, gdyŜ są ilorazami wielkości
określonych w Rozporządzenie MOŚZNiL z dnia 28 kwietnia 1998r w sprawie dopuszczalnych wartości
stęŜeń substancji zanieczyszczających powietrze.
Wartość docelowa wskaźnika równa jest wartości uzyskanej w ostatnim roku trwałości projektu.
Szczecin, grudzień 2009
19
Załącznik nr 2 Przewodnik po wskaźnikach
Oszczędność zasobów
Numer
wskaźnika
13.
14.
15.
Wskaźniki środowiskowe – zmniejszenie zuŜycia surowców
Zmniejszenie zuŜycia energii
Zmniejszenie zuŜycia wody
Zmniejszenie zuŜytego paliwa
Jednostka
miary
kWh
m3
toe
Grupa
I
I
I
W świetle wymagań Ustawy Prawo ochrony środowiska, Ustawy o odpadach oraz Ustawy Prawo
wodne, zapobieganie zanieczyszczeniom, stanowi podstawową zasadę ochrony środowiska w Polsce.
W myśl tych przepisów działania „proekologiczne” to nie tylko niwelacja skutków wpływu na
środowisko z działalności gospodarczej ale takŜe ciągłe stosowanie kompleksowej prewencyjnej
strategii ochrony środowiska ograniczającej ryzyko jakie niesie produkcja i jej wytwory ludziom i ich
otoczeniu. W procesach produkcyjnych objawia się to jako oszczędność materiałów, energii, eliminacje
toksycznych surowców i redukcje ilości i toksyczności wszystkich zanieczyszczeń.
Strategię taką stosuje się poprzez:
• stosowanie know-how,
• usprawnianie technologii,
• zmianę postaw ludzkich.
NaleŜy pamiętać, Ŝe te i powyŜsze wskaźniki będą brane pod uwagę przy ocenie projektu tylko wtedy
gdy będą „skutkiem ubocznym” działań dąŜących do osiągnięcia głównego projektu.
Jeśli projekt zakłada zmiany technologiczne lub systemowe wpływające na zmianę ilości potrzebnej w
procesie technologicznym energii naleŜy wybrać wskaźnik Zmniejszenie zuŜycia energii (w kWh).
Wskaźnik ten jest liczony jako róŜnica między ilością zuŜytej energii w roku n
w stosunku do roku poprzedniego (n-1).
E =Wn-1 - Wn
Podobnie w projekcie, w którym zmniejszono w instytucji zuŜycie wody.
Wskaźnik Zmniejszenie ilości zuŜytego paliwa (w toe) naleŜy rozumieć jako ekwiwalent ropy =
ton of oil equivalent paliwo o kaloryczności 10000 kcal/kg)
1 toe = 10 x 106 kcal = 10Gcal = 41.87 GJ/Mg
ekwiwalent węgla = ton of coal equivalent (paliwo o kaloryczności 7000 kcal/kg)
1 tce = 1 tpu = 7 x 106 kcal = 7 Gcal = 0.7 toe = 29.308 GJ (NAR)
1 tpu = 0.7 toe
1 toe = 1.4286 tpu (tce)
1toe = 41.85 x 10–6 PJ
1 PJ = 23890 toe
toe - ton of oil equivalent - ekwiwalent ropy (paliwo o kaloryczności 10000 kcal/kg)
tce - ton of coal equivalent - ekwiwalent węgla (paliwo o kaloryczności 7000 kcal/kg)
gaz ziemny - przyjmuje się średnią wartość opałową 9 000 kcal/1000 Nm3 = 0,9 toe
1 toe
= 10 x 106 kcal
= 41.87 GJ
= 1.90 tony węgla kamiennego na rynku krajowym (Q=22 MJ/kg)
1 toe
= 1.55 tony węgla kam. na rynku międzynarodowym (Q=27 MJ/kg)
= 4.93 tony krajowego węgla brunatnego (Q=8.5 MJ/kg)
1 tce
= 1 tpu
= 0.7 toe = 29,3 GJ
Szczecin, grudzień 2009
20

Podobne dokumenty