Piotr Żuber_Katowice_15 list

16/11/2016
Działania wobec miast na poziomie krajowym
Miasta w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju
Piotr Żuber,
Dyrektor Departamentu Strategii Rozwoju
Ministerstwo Rozwoju
Katowice, 15 listopada 2016 r.
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju
Pomnażanie polskiego kapitału
kluczem do sukcesu
Trwały wzrost gospodarczy oparty
na innowacyjnych firmach
Najlepsza inwestycja
to inwestycja w ludzi
Rozwój odpowiedzialny
to rozwój włączający
a nie wykluczający
Państwo
bardziej efektywne
Nowy model
rozwoju
Odpowiedzialny rozwój
to rozwój
zrównoważony
terytorialnie
Solidne
finanse publiczne
fundamentem rozwoju
Nowoczesna infrastruktura
służąca potrzebom
gospodarczym i jakości życia
Podstawą
gospodarki silne przedsiębiorstwa
1
16/11/2016
Podstawowe zasady realizacji Strategii
Selektywność podejścia (koncentracja, poszukiwanie nisz, kluczowe branże
/sektory, projekty flagowe) – Państwo umiejące wybrać
Podejście zintegrowane (zarządzanie organizowane wokół celów strategicznych,
koordynacja sektorów) i zróżnicowane terytorialnie – zintegrowana polityka
wykorzystująca potencjał Polskiej przestrzeni
Zwiększenie aktywności Polski na forum UE oraz w bliskim sąsiedztwie
– Polska aktywnym graczem o kształt UE
Mobilizacja krajowego kapitału (aktywny kapitał krajowy, większe oszczędności zwiększenie możliwości inwestycyjnych kraju) – Polska silna oszczędnościami i
inwestycjami swoich obywateli
Procesy demograficzne punktem odniesienia planowania i realizacji działań
rozwojowych – Rozwój świadomy demograficznie
Układ Strategii: cel główny, cele
szczegółowe, obszary
Cel główny
Tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski
przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym i terytorialnym
Cel szczegółowy I
Cel szczegółowy II
Cel szczegółowy III
Trwały wzrost
gospodarczy oparty
na dotychczasowych
i nowych przewagach
Rozwój społecznie
i terytorialnie
równoważony
Skuteczne państwo
i instytucje
gospodarcze
służące wzrostowi
oraz włączeniu
społecznemu
i gospodarczemu
Obszary niezbędne do osiągnięcia celów Strategii:
Kapitał ludzki i społeczny, Transport, Energia, Środowisko naturalne, Bezpieczeństwo narodowe
2
16/11/2016
Obszar Rozwój zrównoważony
terytorialnie
Przesłanie
Dostosowanie celów i instrumentów polityki
regionalnej
do potencjałów różnych typów terytoriów
(koordynacja i integracja polityk sektorowych
oraz inwestycji i projektów względem
terytoriów)
Budowa trwałej zdolności konkurencyjnej
i poprawa jakości życia mieszkańców (kapitał
terytorialny, koncentracja na kluczowych
specjalizacjach)
Pobudzanie rozwoju obszarów
o niewykorzystanym potencjale rozwojowym
(zwiększenie możliwości inwestycyjnych,
mobilizowanie aktywności społecznej, poprawa
jakości instytucji publicznych
i dostępu do usług, dodatkowe źródła
finansowania)
Cele
Zrównoważony rozwój kraju wykorzystujący
indywidualne potencjały endogeniczne
poszczególnych terytoriów
Wzmacnianie regionalnych przewag
konkurencyjnych w oparciu o specjalizacje
gospodarcze i nowe nisze rynkowe w ramach
współpracy w zakresie krajowych i regionalnych
inteligentnych specjalizacji
Podniesienie skuteczności i jakości wdrażania
polityk ukierunkowanych terytorialnie
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju
Propozycja zintegrowanej polityki rozwoju dostrzegającej wymiar terytorialny w
nowy sposób
(do pełnego wdrożenia po roku 2020):
Wymiar terytorialny obecny we wszystkich politykach krajowych (od wsparcia
innowacyjności, poprzez infrastrukturę do polityki kształtowania zasobów
ludzkich),
Jednolite (zintegrowane) polityki określające wspólne cele i podział ról w ich
realizacji pomiędzy wszystkich włączonych w realizacje partnerów (nowy
kontrakt terytorialny, kontrakty branżowe) – jednolita polityka innowacyjności,
przemysłowa, promocji eksportu, itp.,
Integracja systemu planowania i realizacji działań społeczno-gospodarczych w
przestrzeni,
3
16/11/2016
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju
Ograniczony zakres polityki regionalnej do wsparcia dla najważniejszych
działań rozwojowych kreujących wzrost i zatrudnienie:
Większa koncentracja terytorialna i tematyczna dostosowana do profilów
poszczególnych terytoriów (zmniejszenie się wkładu UE),
Reforma systemu finansowania JST przeznaczonego na pokrywanie zadań
własnych JST.
W zgodzie z zasadą subsydiarności – wzmocniony system współzarządzania,
współpraca i partnerstwo pomiędzy wszystkimi rodzajami JST a
przedsiębiorcami, rządem i społeczeństwem dla rozwiązywania problemów i
wykorzystywania potencjałów w funkcjonalnych układach terytorialnych –
metropolie, obszary peryferyjne, miasta tracące funkcje, Śląsk, Polska
Wschodnia itp., (nowe mechanizmy współpracy, zachęty, programy),
Zarządzanie środkami UE – rząd, samorząd wojewódzki, większy udział innych
samorządów terytorialnych (Program Miejski?)
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju – wymiar miejski
CELE
Zbieżne z zapisami Krajowej Polityki Miejskiej oraz Agendy Miejskiej UE
Wzmacnianie współpracy i wymiany wiedzy między miastami różnej wielkości
i na różnych szczeblach zarządzania, w tym upowszechnianie partycypacji,
Urbanizacja (zagęszczanie miast, powtórne wykorzystanie terenów,
kontrolowana suburbanizacja) oraz rozwój funkcji społeczno-gospodarczych
wybranych miast, w szczególności w Polsce Wschodniej,
Przeciwdziałanie wykluczeniu społeczno-gospodarczemu i ekonomicznemu w:
skali miast (program dla Miast średnich tracących funkcje społecznogospodarcze) i
terenów zdegradowanych (rewitalizacja),
Przygotowanie miast na zmiany demograficzne,
Integracja ludności napływowej,
4
16/11/2016
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego
Rozwoju – wymiar miejski
CELE
Wspomaganie przekształceń strukturalnych miast – szczególna uwaga poświęcona
zagadnieniom związanym z:
-
efektywnością energetyczną,
-
środowiskiem naturalnym, w tym czyste powietrze, gospodarka o obiegu
zamkniętym,
-
powiązaniami funkcjonalnymi pomiędzy miastami (sieć) oraz pomiędzy
miastami a terenami wiejskimi,
-
mobilnością miejską,
-
promocja inwestycji i zakorzenianiu inwestycji zewnętrznych,
-
powtórnym użyciem terenów zagospodarowanych,
-
zasobami ludzkimi,
-
systemami innowacji,
Rozwój zrównoważony terytorialnie
– kierunki interwencji
Cel 1.
Zrównoważony rozwój kraju wykorzystujący indywidualne potencjały
endogeniczne poszczególnych terytoriów
Tworzenie
warunków dla
budowy podstaw
nowoczesnej
gospodarki w Polsce
Wschodniej
Integracja
Aktywizacja
bezpieczeństwa
obszarów
narodowego
i
zagrożonych
trwałą
marginalizacją
rozwoju
społecznogospodarczego
Wsparcie dla
podwyższania
atrakcyjności
inwestycyjnej Śląska
oraz promocji zmian
strukturalnych
Kształtowanie
Aktywizacja
zasobów i
stabilnego
potencjałów
miast
międzynarodowego
średnich, tracących
środowiska
funkcje
społecznobezpieczeństwa
gospodarcze
Rozwój miast –
wsparcie
horyzontalne
Pełniejsze
wykorzystanie
potencjału
rozwojowego
aglomeracji
Rozwój obszarów
wiejskich w oparciu o
endogeniczne
potencjały
gospodarcze
Zwiększenie
Rozwój
obszarów
skuteczności
państwa
wiejskich – wsparcie
w zakresie
zwalczania
horyzontalne
przestępczości
5
16/11/2016
Rozwój zrównoważony terytorialnie
- przykładowe projekty strategiczne
Cel 1. Zrównoważony rozwój kraju wykorzystujący indywidualne potencjały
endogeniczne poszczególnych terytoriów
Polska Wschodnia
Śląsk
Rozwój miast –
wsparcie
horyzontalne
Aglomeracje
Pakiet działań dla Polski Wschodniej; Wykorzystanie rozwiązań wypracowanych
w ramach pilotażowej Inicjatywy Komisji Europejskiej „Regiony Słabiej
Rozwinięte”; Program ponadregionalny skierowany do najsłabszych gospodarczo
województw - po roku 2020
Program dla Śląska
Program wsparcia samorządów w programowaniu rewitalizacji
Partnerska Inicjatywa Miast
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne PLUS
Miasta średnie,
tracące funkcje społ.gosp.
Program dla średnich miast tracących funkcje społeczno-gospodarcze
Obszary zagrożone
trwałą marginalizacją
Program dla obszarów zagrożonych trwałą marginalizacją
Projekt – Pakiet działań na rzecz
rewitalizacji
Rozwój miast –
wsparcie
horyzontalne
Upowszechnianie rewitalizacji jako ważnego elementu
rozwoju miast
Usprawnienia prawno-instytucjonalne
Budowa systemu monitorowania i ewaluacji
Dotychczasowe działania Rządu w zakresie wsparcia rewitalizacji:
Konkursy
„Modelowa Rewitalizacja Miast” (wsparcie 20 miast kwotą ponad 43 mln zł)
Konkurs dotacji w zakresie powszechnego wsparcia w zakresie przygotowania przez
gminy programów rewitalizacji (na wsparcie łącznie przeznaczono ok. 85 mln zł)
Projekty pilotażowe: w Łodzi, Wałbrzychu i Bytomiu
Centrum wiedzy o rewitalizacji → REWITALIZACJA.GOV.PL
Rozpoczynamy intensywnie uzupełniać portal informacjami przydatnymi dla
wszystkich miast. Komentarz do ustawy o rewitalizacji.
6
16/11/2016
Projekt – Partnerska Inicjatywa Miast
Rozwój miast –
wsparcie horyzontalne
Wymiana wiedzy między miastami i podmiotami
zaangażowanymi w kształtowanie i realizację polityki
miejskiej
Identyfikacja dobrych praktyk wokół kluczowych wyzwań
rozwojowych i włączanie ich do głównego nurtu polityki na
poziomie lokalnym
Wzajemne uczenie się, opracowywanie rekomendacji dla
polityk publicznych
Mechanizm funkcjonowania na podstawie doświadczeń
Programu URBACT
Podnoszenie kwalifikacji, poprawa zarządzania rozwojem
obszarów miejskich
Projekt – ZIT PLUS
Aglomeracje
Zwiększenie efektywności realizacji instrumentu ZIT w Polsce
Przekształcenie Związków/Porozumień ZIT w trwałe
partnerstwa po zakończeniu perspektywy finansowej w 2020 r.
Wypracowanie modelu współpracy do realizacji działań
wykraczających poza zadania dotyczące wdrażania funduszy
unijnych, dot. kreowania rozwoju metropolitalnego w obszarze
objętym partnerstwem
Wykorzystanie doświadczeń z realizacji ZIT do przygotowania
koncepcji modelowych partnerstw JST w MOF po zakończeniu
perspektywy finansowej w 2020 r.
Przygotowanie propozycji kształtu instrumentu ZIT do
wykorzystania podczas negocjacji polityki spójności w przyszłej
perspektywie finansowej UE (w kontekście wzmocnienia
instrumentów terytorialnych w PS 2020+)
7
16/11/2016
Projekt – Program dla miast średnich
Miasta średnie,
tracące funkcje
społ.-gosp.
Działania dostosowane do potrzeb – wykorzystanie
potencjałów i reagowanie na deficyty
Koordynacja i zindywidualizowane wsparcie
Odbudowa bazy gospodarczej
Wzmocnienie roli miast jako ważnych centrów aktywności
społecznej i gospodarczej, o istotnym potencjale do
prorozwojowego oddziaływania na swoje otoczenie
Przeciwdziałanie zagrożeniom związanym z regresem
społeczno-gospodarczym, w tym depopulacją i problemami
z utrzymaniem ich bazy ekonomicznej
Tematyczne kierunki wsparcia, m.in.: energetyka,
środowisko, transport, kultura, aktywizacja zawodowa,
mieszkalnictwo
Miasta średnie tracące funkcje
społeczno-gospodarcze
122 miasta
spośród
256 średnich
(>20 tys. mieszkańców z wyłączeniem miast
wojewódzkich oraz mniejsze miasta z liczbą
ludności pomiędzy 15-20 tys. mieszkańców
będące stolicami powiatów)
8
16/11/2016
Projekt – Program dla obszarów
zagrożonych marginalizacją
Obszary
zagrożone trwałą
marginalizacją
Koordynacja i zindywidualizowane wsparcie dla
poszczególnych obszarów
Tematyczny katalog działań
Pobudzanie lokalnych inicjatyw gospodarczych
Rozwój przedsiębiorczości wykorzystującej lokalne zasoby
oraz sprzyjającej aktywności zawodowej
Zwiększenie możliwości inwestycyjnych na tych obszarach
Poprawa dostępności transportowej do lokalnych rynków
pracy
Poprawa dostępności do podstawowych usług publicznych
Projekt – Program dla Śląska
Śląsk
Reindustrializacja i restrukturyzacja tradycyjnych sektorów,
wzmocnienie innowacyjnych sektorów gospodarki
Zmiana profilu gospodarczego regionu w kierunku
zaawansowanych technologii
KONTRAKT
współpraca rządu
oraz partnerów
regionalnych i
lokalnych (JST,
przedsiębiorstwa,
organizacje
społeczne)
Wzmocnienie innowacyjnych sektorów gospodarki
Dostosowanie kwalifikacji zasobów ludzkich do rynku pracy
Koordynacja polityk sektorowych i działań realizowanych na
poziomie regionalnym
9
16/11/2016
Dziękuję za uwagę
10