Sam naprawiam samochód

Transkrypt

H.R.EtiolH
naprawiam
samochód
OPEL
VECTRA
OPEL
CALIBRA
Silniki benzynowe
Silniki benzynowe
2,0 dm1 65kW|115KMi
- nd I11990 do VI11997
1,6 dmJ 52 kW (71 KMI
- od IX 1993 do IX 1995
2,0 dur* 100kW(13BKMi
- odJtM994dotfll1997
1,6 dmn 55kW(75KM)
- odlX1988dDV]fl1993
2,0 dm3 110kW{150KM)
- od 111990 do V|IJ 1993
1.6 dm3 60kW[B2KMI
- otf IV 19S9 do VII11993
2,0dm3 i5DkW(2Q4KM)
- od IV 1992 dc VI11997
1,8 dm3 G5kW{BeKM)
- GdlXl9B8dDlM990
2,5 dm3 125kW(l7DKM}
- o[HX1993doVII1997
1,8 dm* 66kWj90KMt
- odlM990dDlX1995
2,0 dm3 B5kW(115KM)
- od IX 1988 do IX 1395
2,0 dm] 100 kW (136 KM)
- od II11994 do IX 1995
2,0 dm3 110kWł150KM}
- od IX 1969 do VIII 1993
2,0 dm- I5GkW(2G4KM}
- od IX 1992 do 1X1995
2,5 dm" 125 kW (170 KM)
- ud III 1933 da IX 1995
Silniki w y s o k o p r ę ż n e
1,7dm3 42kW(57KMł
- od IX 1966 do IX 1991
U d m 1 44 kW (60 KM)
- odrX1992doVIIM993
1.7 dm3 60JtW(82KM)
- odlU 1990 do IX 1995
iw
mysią o posens
siadaczach i użytkownikach samochodów, którym nie wystarcza tylko intuicyjne naciskanie
pedałów eksploatowanego pojazdu i telefon do
służb pomocy drogowej. Każda książka zawiera
przystępnie podane wskazówki diagnostyczne
opfs czynności obsługowych, regulacyjnych i
naprawczych możliwych do wykonania we własnym zakresie. Zwięzła praktyczna forma oraz
przejrzyste, specjalnie dobrane i czytelne opracowane ilustracje czynią tekst zrozumiałym także dla niefachowca. Najważniejsze zagadnienia
uwydatnione w postaci porad i uwag służą
Czytelnikowi pomocą w bezpiecznym i prawidłowym przeprowadzaniu czynności obsługowo-naprawczych
Wydawnictwa
Komunikacji i Łączności
OPELVECTRA
i CALIBRA
H.R. Etzold
OPELVECTRA
i CALIBRA
VECTRA
od września 1988 do września 1995
CALIBRA
od lutego 1990 do sierpnia 1997
Z języka niemieckiego tłumaczył
Krzysztof Trzeciak
WKł
WARSZAWA
WYDAWNICTWA
KOMUNIKACJI I ŁĄCZNOŚCI
Dane o oryginale:
Hans-Riidiger Etzold
So wird's gemacht: pflegen - warten - reparieren
Band 66: Opel VecEra 9/88 - 9/95 und Opel Calibra 2/90 - 7/97 - 7. Aullage - 1997
Opracowanie graficzne: Tadeusz Pietrzyk
Redaktor: Zbigniew Otoczyński
Redaktor techniczny: Alicja Pietrzak
Korekto Zespół WKŁ
629.114.6.004.67
Bogato ilustrowany fachowy poradnik poświecony obsłudze i naprawie samochodów Opef
Veclra produkowanych od 1988 do 1995 roku i Opel Calibra produkowanych od 1990 do 1997
roku. Dane techniczne i regulacyjne, momenty dokręcania połączeń gwintowych, tablice wykrywania i usuwania niesprawności, schematy instalacji elektrycznej.
Odbiorcy: użytkownicy opisanych modeli samochodów, w tym także osoby nie posiadające
doświadczenia w naprawie pojazdów.
3 Copyright by Verfag Delius, Klasing & CO., Biefefetd, Germany 1997
r Copyrighl for the Polish edrłion by Wydawnictwa Komunikacji i Łączności sp. z Q.O.
Warszawa 1998,2002
ISBN 83-206-1254-3
Tłumacz i wydawca informują,, ze podjęli wszelkie możliwe starania, aby zapewnić
prawidłowość danych oraz porad zawartych w tej książce, i za ewentualne błędy nie mogą. być
pociągnięci do odpowiedzialności.
Wydawnictwa Komunikacji i Łączności &p. z o.o.
ul Kazimierzowska 52, 02-546 Warszawa
tel. {0-22) 849-27-51. fax {0-22) 849-23-22
Dział handlowy Tel./!ax (0-22) 849-23-45
tel {0-22)349-27-51 w. 556
Prowadzimy sprzedaż wysyłkową książek
Ksfegamia firmowa w siedzibie wydawnictwa
tel. "{0-22} B49-20-32, czynna pon.-pt. 10.00-18.00
e-majl [email protected]
PeSna oferta WKŁ w tnternede http://www,wkLcom.pl
Spis treści
Do Czytelnika
SILNIK . , .
Chała kiorystyka techniczna
Wymontowanie i zamontowanie silnika
Głowica I ulil.nl rozrządu
Wymontowanie i zamontowania paska
(silniki benzynowe i wysokoprężne, oprócz
1.7 TD)
Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego
(silnik 1.7 TD)
Sprawdzanie i regulacia naciągu paska zębatego
Ustawiania napmacza paska zębatego
Wymontowanie i zamontowanie pompv podciśnienia (silniki 1,7 D i 1.7 TD)
Wymontowanie i zamontowanie głowicy {silniki
3-zaworowe)
Wymontowanie i zamontowanie głowicy (silnik
16-zaworowy)
Sprawdzanie płaskoSci głowicy i kadłuba . . . .
Wymiana oburfoiAiy głowicy, wymontowanie i £a*
montowanie wałka rozrządu (silniki benzynowe
OHCoraz 1,7 D)
Sprawdzanie i regulacja u=Tdw m rozrządu {silniki | J D )
Czyszczenie sitka w pokrywje obudowy wałka
rozrządu (Silniki benzynowe OHC oraz 1.7 0) .
Sprawdź
• i regulacja
:• -IWOTÓW {silnik
1.7 TD)
Wymontowania i zamontowanie zaworów (silniki
benzynowa OHCoraz 1.7 D)
Wymiana uszczelniaczy iaworow (silniki benzy.
nowe ota* 1.7 D)
Szlifowanie zaworów (silniki benzynowe
1.7 D)
Docieranie ?awoiów (silniki benzynowe
1.7 D)
Sprawdzanie prowadnic zaworów (silniki benzynowe oraz 1.7 D)
.
Sprawdiania ciśnienie sprężania
52
Wymiana i regulacja naciągu paska klinow/ago
Pasek klinowy zwykły
Pasek wieloklinowy
53
53
56
Obsługa Silnika
56
19
Kontrola wzrokowa wycieków oleju
Sprawdzanie paskg klinowego . . . .
Uruchamiania silnika pizaz holowanie
56
57
57
19
Typowe niesprawności silnika
53
23
25
28
LJklad zapłonowy
59
10
11
11
15
29
31
38
42
43
51
51
62
Zasada działania elektronicznego układu zapłonowego
Zasady bezpieczne] pracy z elektronicznym układem zapłonowym
Sprawdzanie cewki zapłonowe], Sprawdzanie przewodów zapłonowych
Wymontowanie i samontowenie rozdzielacza zapłonu
Spiawdzanie i legulacja wyprzedzenia zapłonu
Dostosowanie zapłonu do liczby okiauowcj
patlwa
Świece zapłonowa
Obsługa układu zapłonowego . , Typowe niesprawności układu zapłonowego . . .
G5
66
57
89
Układ smarowania
70
Wiadomości wstępne
Obieg oleju W silniku
Pomiar temperatury ole|U
Sprawdzania ciśnienia oleju
Wymontowanie i zamontowanie miski olejowej .
Wymontowanie i zamontowanie pompy oleju
(wszy st ku? silniki oprócz 1.7TD1
Wymoniowanie i zamontowanie zaworu nadcisnieniowepo
Obsługa układu smarowania . . .
Typowe niesprawności układu smarowania
.-
70
73
73
74
74
SS
80
61
62
62
64
7li
77
78
79
OPELYECTRAICALieRA
Układ chłodzenia
Obieg cieczy w układzie chłodzenia
Sprawdzanie układu chłodzenia
Oprfrznianie I napełnianie układu chłodzenia . . .
Wymontowanie i zamontowanie termostatu . . .
Wymontowanie i zamontowanie chłodnicy. . .
W y m o n t o w a n i e i zamontowanie p o m p y cieczy
chłodiigcej
W y m o n t o w a n i e i zamontowanie wentylatora
chłodnicy
CIP Ci chłodząca
Obsługa układu chłodzenia
Wzrokowa kamrata szczelności
Sprawdzanie poziomu cieczy chłodzącej
Sprawdzanie temperatury zamarzania cieczy
chłodzącej
Typows niesprawności układu chodzeń 13 . . . .
Układ wlrysku benzyny
30
30
31
31
B2
BG
36
38
38
39
89
BB
90
90
91
91
Zasada działania układu Molronic
91
Zasada działania układu Mulrac
94
Zasady bezpieczna] obsługi układu wtryskowego
Wywoływania kodów usterek
97
Sprawdzanie I wymiana czujnika temperatury cieczy chłodząca]
101
Sprawdzanie i wymiana ciu|mka położenia przepu&tniey
102
Wymontowanie i zamontowanie sondy lambda , 103
Charakterystyka techniczna układów wtryskowych
104
Wymontowania i zamontowanie filtra z węglem
aktywnym
105
Sprawdzania pompy paliwa i jaj przekaźnika - - . 106
Sprawdzanie wydajności pompy paliwa
1G6
Wymontowanie i zamontowanie pompy paliwa . 107
Wymiana czujnika poziomu paliwa
103
Obsluga układu wtryskowego
110
Wymiana wkładu filtra powietrza
11C
Sprawdzanie przewoćów palmowych
110
Wymiana filtra paliwa
110
Typowe niesprawności układu wtrysku benzyny . 111
Układ zasilania z gaznlkiem
Zalecenia zachowania czystości podczas prac
przy gaźniku
Zasady bezpiecznej obsługi układu Ecotronic . .
Niesprawności w zasilaniu paJiwem
Wymontowanie i zamontowanie gażnika 2EE .
Wymontowanie i zam on iowaniep okrywy gazmka
Regulacja linki pedału przyspieszenia
Regulacja biegu |ałowego i stężenia CO
Wymiana filtra paliwa w Eraźniku
Sifowmk przepust nity wstępnei
Siłownik pizapufitnicy głównej
Wymontowanie i zamontowanie filtra w sifowniku przepusimcy główne]
Wymontowanie i zamontowanie gażnika 2E3 . .
Wymontowanie i zamontowanie pokrywy gażnika
113
1II
114
114
116
117
11E
119
120
120
121
121
121
123
Regulacja biegu jałowego i stężania CO
Wymontowanie i zamontowanie linki pedału przyspieszenia
Wymiana Iiltiii paliwa w gazniku
Wymontowanie i zamontowanie urządzenia rozruchowego
Sprawdzenie urządzenia rozruchowego. .
. .
Regulacja wydatku pompki przyspiesza]ącer. . .
Regulacja „szybkiego" biegu jałowego . . . .
Sprawdzenie i wyniana podgrzewacza kolektora
dolotowego
Sprawdzenie termostatu
Wymontowanie i wmontowanie filtra powietrza .
Wymontowania i zamontowanie pompy paliwa
(gażmki 2EE i 2E3)
Dane techniczne gażnika 2Ł3
Dane techniczne gaimka 2EE
Kody usterek układu Ecotionic
Obsługa układu zasilania z gaźmkiem. . .
.
Sprawdzanie gaźnika
Wymiana wkładu filtró powietrza
Typowe niesprawności układu zasilania z gażnikiem
124
125
12E
12G
127
127
12B
128
129
129
130
131
132
132
133
133
133
134
Układ zasilania silników wysokoprężnych , , ,
i3g
Zasada działania siNka wysokoprężnego Sprawdzanie świec żarowych (siJnik 1,7 O).
.
Sprawdzanie układu podgrzewania silnika jsilnik
1,7 TD)
Odpowietrzanie obwodu doprowadzenia paliwa Ł
Sprawdzanie i regulacja biegu jałowego
Wymontowanie i zamontowanie wtryskiwaczy. .
Sprawdzanie i regulacja początku tłoczenia pompy wtryskowa]
UkJad podgrzewania filtra paliwa
Obskiga układu zasilania silnika wysokoprężnego
Usuwanie wody. wymiana filtra paliwu
...
Typowe niesprawności układu zasilania silnika
wysokoprężnego
13B
13&
UŁiłed wylotowy
140
140
141
142
143
14S
147
147
147
14B
T50
Wymomowanie i zamontowanie układu wylotowego
151
Wymiana uszczelki w zfaczu przegubowym . . . 153
Katalizator
153
Użytkowanie samochodu z katalizatorem. . . . 154
Obsługa nkfa'Jn wylotowego
155
Sprawdzanie obwodu zawracania spalin
155
Kontrola wzrokowa ukiadti wylotowego . .
. 155
SFR2E.GŁ0
Wiadomości wsrgpne
Wymontowania i zamontowanie sprzęgła . . . .
Wymontowa n i e i za mon towa n ie łoiys ka wyci skowego
156
15S
156
162
SPISTRESCl
linki sprzęgła
Reyulacja pedału sprzęgfa
Typowe niesprawności sprzęgła
162
163
164
MECHANICZNA SKRZYNKA PRZEKŁAD NI OWA
166
Wymontowania j zamontowanie skrzynki przekładniowej
166
169
Fegulat|a niechanizmu zmiany biegów
171
Obsługa skrzynki przekładmowę]
171
Kontrola wtrnkowa szczelności
Sprawdzanie, poziomu oleju w skizynce przekład171
niowej- - . .
AUTOMATVCZNA SKRZYNKA
PRZEKŁADNIOWA
Wiadomości wstępneSprawdzanie poziomu oleju , - Wymiana oleju
Regulacja cięgła zmiany hregow
Wywoływanie kodów usterek automatycznej
skrzynki przekładniowe] . . , ,
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I PÓŁOSIE
NAPĘDOWE
173
173
173
175
175
175
177
Wymontowanie i zamontowanie kolumny zawieszenia
Wymontowanie i zamontowanie a mor ty* ^1 ora
i sprężyny
Sprawdzanie amorEyzatora
Wymontowanie i zamontowanie półosi
napędowe-]
Wymiana, przegubu połosi lub osłony gumowa] .
Wymontowania i zamontowanie łożyska koła . .
Wymontowania i zamontowanie iamv pomocniczej zawieszenia
Obsługa zawieszania przedniego
177
ZAWIESZENIE TYLNE
191
Wymontowanie i zamontowanie amortyzatora . .
Wymontowanie i zamanltjwamc sprężyny zawieszania
Sprawdzanie i regulacja lu?u w łożysku koła . . Wymontowanie i zamontowanie łożyska koła , .
Wymontowanie i (amentowame stabilizatora , Napęd koi tylnych (samochody 4x4)
Odpowietrzanie układu hydraulicznego (4*4) .
Sprawdzanie ponomu i wymiana oteju w skrzynce rozdzielczej {4K4)
Obsługa osi fylnei (lylko napqd 4x4)
Sprawdzenie poziomu i wymiana oleju w /noście
tylnym
Sprawdzenie gumowych osłon pólosi
191
191
177
180
182
ise
188
193
193
194
196
197
193
199
199
199
200
UKŁAD KIEROWNLCZy
. 201
Wiadomości wslepne
Wymontowania i zamontowdme kufa kierownicy
Wymuniowanie I zamontowanie clra/ka fcioiownlczago
Wymontowanie i zamontowanie przegubu kulowego drążka kierowniczego
Wymontowanie i zamontowanie zbiornika wyrównawczego uV|adu wspomagania
Wymontowanie i zamontowanie pompy wspomagania
Otjpowrefrzame układu wspomagani? (^rtiriothi>
tiy z napędem koi przednich)
układu kierowniczego
osfon gumowych przegubów kutowycl)
Sprawdzani^ tuzu na kole kierownicy .
. . ,
Sprawdzanie poziomu oleju w ukfetfzie
i regulacja paska klinowego pompy
wspomagania {silniki J,S i 2,0 dn*' do VIII 1992
wysokoprężne)
201
201
205
206
206
208
209
209
209
2T0
USTAWIENIE KÓŁ
212
Wiadomości wstępne . .
Ustawianie zbieżności kól
212
213
UKŁAD HAMULCOWY
215
Wiadomości
Wymiana wkladeŁ ciernych hamulców przednich
Wymiana wkladfiŁ ciernych hamulców tylnych. ,
S[irawdzanie grubości tarczy hamulca
Wymontowanie i zamontowanie tarczy hamulca
przedniego
WymontowikriiH ' zamontowanie rarczy hamulca
tylnego
Wymontowanie ' zamontowanie zacisku hamulca
Wymontowania i zamontowanie bębna hamulca
tylnego , r,
Wymiana szczęk hamulca
Wymiana okładzin szczęk hamulca
Wymontowanie i zamontowanie cylmdarka hamulca Płyn hamulcowy
Odpowietrzania układu hamulcowego . . . .
WyniianH przewodu hamulcowego
Sprawdzania urządzenia
- - .
KorekiCr siły hamowania
Wymontowanie i zamontowania wyłącznika
świateł hamowania
Wymontowanie i zamontowanie dźwigni hamulca awaryjnego
Wymontowanie i zamontowania szczęk hamulca
Z16
21S
219
222
hamulca awaiy|nego
Wymontowanie i zamontowanie linki hamulca
awaryjnego.
223
224
225
227
22S
230
23C
231
231
233
234
234
8
OPEL VECTRA I CALISRA
Urządzenie ABS
241
Obsługa układu hamulcowego
233
Sprawdzanie poziomu prytm hamulcowego. . . . 243
Sprawdzanie grubość oktittzin ciernych
243
Ocena wzrokowa przewodów hamulcowych . . . 244
Wymiano płynu hamulcowego
245
D«ne techniczne układu hamulcowego
246
Typowe niesprawności układu hamulcowego . . 247
KOŁA f OGUMIENIE
250
Wiadomości wstępne . . . .
Wymiary obręczy i opon . . .
•znaczenia obręczy i opon .
Wymiana koi
Docierania opon
Przechowywanie opon . . . ,
Wyrównowaianie k&ł . Ł Ł .
Łańcuchy przeciwślizgowe .
Nieprawidłowe zużycie opon
Usuwanie drgań koi przednich
Koło zapasowe awaryjne
Obsługa ogumienia
250
251
252
252
253
253
253
253
254
254
256
256
Sprawdzanie ciiniama powieina w oponach
...
256
Sprawdzanie profitu bieżnika
Sprawdzanie 23wont powietrza
Przyczyny przyspieszonego zużycia opon
256
257
257
NADWOZIE
259
. . . .
Wymonluwame i zamon Iowa nie zderzaka przedniego
Wymontowanie i zam o litowanie zderzaka tylnego
zamontowanie pokrywy przeWymonlowanie
działu silnika
Wymontowanie zamontowanie błotnika przedmego
Zamontowanie naktadki na pokrywę, bagażnika .
Wymontowanie; zamontowanie Eistwy ochronnej
(Vectra)
Wymontowanie i zamontowanie pokrycia drzwi
Wymontowanie i zamontowanie kieszeni drzwi
przednich
Wymontowanie i zamontowanie podłokielmka .
Wymontowanie i zamontowanie szyby w
drzwiach (Veolrał
Wymomowameijamnritowanie mechanizmu podnoszenia-szyby (Vectra)
Wymontowanie i zamontowanie klamki drzwi . .
Wymontowanie i zamontowanie bębenka zamka
drzwi przednich
Wymontowaniu i zamontowanie zamka drzwi . .
Ustawianie siłownika centralnej blokady drzwi. .
Wymontowanie i zamontowanie zamka pokrywy
bagażnika (Vetfiaf
Wymontowanie i zamontowanie bębenka zamka
pokrywy bagażnika (Vectra]
259
259
250
261
262
263
264
264
266
267
267
268
26B
270
271
271
273
273
Wymontowania i zamontowanie lusterka zewnętrznego (Vectra;)
Wymontowanie i zamontowanie szkła lusterka.
Wymontowanie i zamontowanie obudowy lusterka ?ewnetr?Eieg^ (Vectra)
Wymontowanie i zamon Iowa nie siłownika lusterka (Vactra)
Wymontowanie i zamontowanie lusterka wewnętrznego. .
Wymontowania i zamontowanie konsoli środkowei(Veclra}
Mechamciny napinaer pasów bezpieczeństwa .
Obsługa nadwozia
Sprawdzanie pasGw bezpieczeństwa
Sprawdzanie i smarowanie eiementów nadwozia
Zabezpieczenie zamków i uszczelek na zimę . .
278
27S
279
279
279
2B0
NAPRAWY BLACHARSKO-L^KŁERNICZE
NADWOZIA . , ,
2S1
Wiactomcścl wstępne
Usuwaniu drobnych uszkodzeń lakieru
Naprawa blach nadwozia
Przygotowanie do lakierowania
274
274
276
277
277
2B1
281
. . 282
283
OGRZEWANIE I PRZEWIETRZANIE . .
286
Wymontowanie, i zamontowanie dmuchawy , . ,
WymonIowanle 1 iemontowanie rezystora dinu'
chawy
Wymontowania i zamontowanie wyłącznika dmuchawy .
.
Wymontowanie i zamontowanie zespołu sterowania ogrzewaniom i przewietrzaniem
. .
Wymoniowame i zamontowanie środkowej dyszy
nawiewu . .
Regulacja naciągu paska klinowego sprężarki . .
Typowe niesprawności układu ogrzewania i przewietizanra
.
2fiS
286
WYPOSAŻENIE ELEKTRYCZNE
293
283
28S
289
290
291
292
293
Zamontowanie dodatkowych odbiorników. . . . 296
Akumulator
.
Wymontowanie i z:amontowanie akumulatora . .
Akumulator bezob^ługowy
Ładowanie akumulaiora
Akumulator rozładowuj się samoczynnie . . . .
Uruchamianie silnika ;a pomoce, akumulatora
pomocniczego
Obsługa akumulatora
Czyszczenie biegunów akumulatora
Konserwacja akumuii/lora
Sprawdzanie poziomu elektrolitu
Sprawdzanie gęstości elektrolitu
Typowe niesprawności akumulatora
297
297
297
29S
29B
299
301
301
301
301
302
302
s
SPIS TREŚCI
.-.z i-:
ii. 1 ., i m -•••k zr\ i
. . . .
303
Wymiana bezpieczników
Wykaz bezpieczników
Wymiana przekaźnika
Rozmieszczenia przekaźników i urzadzeft steru|E|cych
Sprawdzanie przekaźników
303
304
305
Blokada odjazdu
307
Sygnał di-więkowy
303
306
306
Wymoniowanie i zamoniowanie wskaźników - Wymontowanie i zamontowanie lampek kontrolnych i folii drukc-wanej
Wymontowanie i zumoniowanie ratfioudbiernika
2 arn o ntowarne redl oo d b 101 n iVa j ako wyp osaze n la
dodatkowego
Zamontowania anteny jako wyposażenia dodatkowego
323
324
325
226
323
Rozrusznik
312
Wycieraczki
Wymiana gumowago pióta wycieraka
Wymontowanie i zamontowanie ramienia wyciaraka
Wymontowanie i zamontowanie mechanizmu
wycieraczki
Wymontowanie i zamontowanie silnika wycieraczki szyby przednie)
Typowe niesprawności wycieraczki. . , . , . . .
Wymontowanie i zamontowanie rozrusznika - - .
Typowe niesprawności rozrusznika
312
313
ZABIEGI KONSERWACYJNE L POMOCNICZE .
335
Oswietli-nie i sygnalizacja
Wymiana żarn wek
Wymontowanie i zamontowanie reflektor a - - - .
Ustawianie świateł
Wymontowanie i zamontowanie kierunkowskazów (Vectra>
Wymontowania i zamontowanie reflektora przeciwmgłowego (Vectr9)
315
315
317
318
320
Mycie samochodu
Pielęgnacja lakieru
Kunserwacia podwozia
Pielęgnacja tapicerki
Podn03?B[iie aamuchodu
Narzędzia
335
336
337
33B
333
339
320
OBSŁUGA SAMOCHÓD U
Alternator
30fi
Wskazówki prawidło we | obsługi alternatora . . 30B
Sprawdzanie napięcia alternatora
309
Wymontowania i zamontowanie alternatora . . . 310
Wymiana szciotaki regulatora napięcia . . - . . 310
Typowę niesprawności alternatora
311
W s k - i 7 r n ' u •-••'•• _ i ;•
i •-•-,' h m m i k
Wymontowania i zeinomowanie zestawu wskaźników
Wymontowania izamiintowania wyf^c^nikaświ^tel
Wymontowanie i zamoniowaniewyłajcinilia świateł avuary|nych
Wyrnoniowanie i raniontowanie wyfacznika w
tablicy rozdzielczej
_
330
33D
331
332
333
333
342
3 2 0
Schematy instalacji eloktiyninaj
345
320
322
322
323
Posługiwanie się Łdiemalami
345
Schematy mstalacii alcktrycEn-aj modeli 1&95 . . 346
Objaśnienia skrótów użytych na schematach 34G
Objaśnienie oznaczeń użytycli na schematach..
347
Wykaz ważnie]szych zespołów wyposażenia
elektrycznego
34B
Do Czytelnika
W ostatnim czasie użytkownicy samochodów
pytają mnie często, czy można dokonać
jeszcze jakiejkolwiek samodzielne] naprawy
w nowoczesnym samochodzie. Odpowiedzią
jest ta książka. Na jej kolejnych stronicach
opisane są czynności, które mogą być wykonane przez użytkownika samochodu interesującego sję techniką motoryzacyjną.
Ostatnio nastąpił znaczny postęp w motoryzacji i nie ma potrzeby wykonywania wielu
czynności regulacyjnych i kontrolnych.
Wyeliminowana została na przykład regulacja
układu zapłonowego, a w niektórych silnikach regulacja biegu jałowego oraz luzów
zaworów. Dzięki montażowi coraz większej
liczby trwałych zespołów, do których można
zaliczyć przykładowo elektroniczny układ
zapłonowy lub sterowany elektronicznie
układ wtrysku benzyny, zmniejszyła się liczba
części podlegających wymianie. Jednak
sprawdzanie elementów elektronicznych jest
możliwe tylko przy użyciu drogich
przyrządów kontrolnych, które przystosowane są do określonych układów
i których zakup nie opłaca się mechanikowi
amatorowi.
Ponieważ samochód jest coraz bardziej
skomplikowany pod względem technicznym
i wymaga większego nakładu pracy, z roku na
rok coraz więcej użytkowników samochodów
sięga po ten poradnik. Rozwiązania techniczne w samochodzie są bardziej skomplikowane i nie można już poradzić sobie bez
specjalnych instrukcji. Dotyczy to również
fachowców zajmujących się naprawami.
Poza lym w samochodzie jest nadal w*ele
zużywających się części, które powinny być
sprawdzane i wymieniane w regularnych
odstępach czasu. Należą do nich przede
wszystkim wkładki cierne hamulców,
amortyzatory i części układu wylotowego.
Amator powinien zdawać sobie sprawę z
tego, że korzystając z poradnika nie można
stać się od razu mechanikiem samochodowym. Należy wykonywać tylko prace
me przerastające własnych możliwości.
Dotyczy to szczególnie prac mających wpływ
na bezpieczeństwo mchu. Dzięki dokładnemu opisowi czynności i niezbędnym ostrzeżeniom, amator wykonujący naprawy otrzymuje praktycznie wskazówki dotyczące bezpieczeństwa jazdy Otrzymuje również informację, że w razie wątpfiwosci powinien zlecić
pracę fachowcom,
W kręgu zainteresowanych jest podnoszony
zarzut, że amatorzy wykonujący prace przy
samochodach pogarszają stan bezpieczeństwa na drogach. 2 kontaktów, jakie utrzymuję z użytkownikami naprawiającymi samochody we własnym zakresie, wyoika coś przeciwnego Kierowca, który sam obsługuje
i konserwuje samochód, jest bardzo zainteresowany tym, żeby dysponować bezpiecznym
i zadbanym pojazdem.
Przed wykonaniem każde] pracy przy samochodzie należy zajrzeć do tej książki w celu
szybkiego zorientowania się. jaki może być
zakres i stopień trudności naprawy, czy są
potrzebne części zamienne i specjalne
przyrządy.
W książce są podane momenty dokręcania
większości połączeń gwintowych. Każde
połączenie gwintowe należy dokręcić w
miarę możliwości kluczem dynamome"trycznym. Do wielu z nich niezbędne sa, nowe
klucze do łbów lub gniazd typu Torx.
Każdy mechanik amator który sam obsługuje
j naprawia swój samochód, powinien
pamiętać, że fachowiec ma duże doświadczenie i przez dokształcanie dysponuje
wiedzą o najnowszym sianie techniki. Należy
więc regularnie odwiedzać autoryzowane
stacje obsługi, w ce!u prowadzenia nadzoru
nad utrzymaniem niezawudności eksploatacyjnej i dla zachowania bezpieczeństwa jazdy
własnym samochodem. Oczywiście nie
można w takiej książce opisać wszystkich
aktualnych zagadnień technicznych. Jednak
mam nadzieję, ze dokonany wybór porad
naprawczych, konserwacyjnych i obsługowych w większości przypadków pomoże
rozwiązać występujące problsmy.
Rudiger Etzofd
Silnik
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
Samochód Opel Vectra/Callibra jest
napędzany silnikiem rządowym chłodzonym powietrzem. Wałek rozrządu znajduje się w głowicy, dlatego silnik jest
również oznaczany skrótem OHC (Over
Heacl Camshaft), Silnik szesnastomaworowy ma dwa wałki rozrządu w
głowicy (oznaczany jest skrótem DOHC)r
z których jeden steruje zaworami dolotowymi, a drugi zaworami wylotowymi.
Silnik jest ustawiony poprzecznie do
kierunku jazdy i może zostać wyjęty z samochodu do góry tylko odpowiednim żurawi kiera
Cylindry są wykonane bezpośrednio w żeliwnym kadłubie. W przypadku zużycia
lub porysowania gładzi, można cylindry
szlifować na wymiar naprawczy i zamontować tłoki nadwymiarowe. W silniku wysokoprężnym 1,7 wolnoasącym (42 kW/
/57 KM) można montować suche tuleje
cylindrów, co umożliwia stosowanie tych
samych tłoków lub nowych nominalnych.
W dolnej części kadłuba znajduje się wał
korbowy podparty na pięciu łożyskach.
Obracające się na panewkach korhowody
ta_czą wał korbowy z tłokami. Spód silnika
stanowi miska olejowa, w której zbiera się
olej potrzebny do smarowania i chłodzenia. Od góry do kadłuba jest przykręcona
głowica odlana ze stopu lekkiego, mająca
wciśnięte gniazda zaworów i stalowe
prowadnice. Użyty na głowicę stop alu-
minium odznacza się lepszą niż żeliwo
zdolnością odprowadzania ciepła i niższym ciężarem właściwym. W konstrukcji
komory spalania zastosowano tzw. poprzeczny przepływ gazów. Oznacza to, że
z jednej strony głowicy napływa świeża
mieszanka, paliwowo-powietrzna. natomiast spaliny sa, wypychane na przeciwległą stronę głowicy. Poprzeczny
przepływ zapewnia szybszą wymianę
gazów przez zawory dolotowe i wylotowe. Umieszczony w głowicy wałek
rozrządu jest napędzany przez wał korbowy poprzez pasek zębaty. Wałek
rozrządu uruchamia pionowo ustawione
zawory poprzez dźwignie zaworów.
Zastosowanie hydraulicznych kompensatorów 1u?ów spowodowało wyeliminowanie takiej czynności obsługowej, jak
regulacja luzów zaworów,
W silniku 16V (szesnastozaworowym) jeden wałek rozrządu steruje zaworami
dolotowymi, a drugi zaworami wylotowymi. Oba wałki są napędzane wspólnym
paskiem zębatym. Krzywki wałków
wywierają naciski na skośnie ustawione
zawory poprzez popychacze hydrauliczne.
Konstrukcja wielozaworawa
umożliwia lepsze napełnienie cylindrów
i efektywniejszą wymianę gazów, co
z kolei zapewnia lepsze wykorzystanie
energii paliwa.
Smarowanie silnika zapewnia pompa
oleju, umieszczona z przodu kadłuba i napędzana od wału korbowego. Zasysany z
SILNIK
miski olej jest dostarczany otworami
i kanałami do łożysk wału korbowego
i wałka rozrządu oraz na ścianki cylindrów.
Pompa cieczy chłodzącej znajduje sfc
z przodu w kadfubie sflnrka f jest napędzana paskiem zębatym.
Przygotowaniem zdolnej do zapłonu
mieszanki paliwowo-powietrznej zajmuje
sie gaźnik Jub bezobslugowy układ
wtryskowy.
Jskra na świecach zapłonowych powstaje
w be;obsługowym. elektronicznym układzie zapłonowym, pracującym według
zaprogramowanej wcześniej charakterystyka Nie jest juź wymagane regulowanie wyprzedzenia zapłonu w ramach
okresowej obsługi silnika.
SiJniki z turbosprężarką
Silnik benzynowy o mocy 204 KM [C 20
LET) oraz silnik wysokoprężny o mocy
60 KM (TC4 EE 1} są wyposażone w turbosprężarkę, którą stanowią dwa wirniki
połączone wałkiem. Jeden wirnik, wirnik
turbiny, jest napędzany gazami spalinowymi i obraca się z prędkością do
120 000 obr/min. Drugi wirnik, wirnik
sprężarki, tłoczy z ta. samą prędkością
świeże powietrze do cylindrów.
Dzięki wysokiemu współczynnikowi
napełnienia wzrasta znacznie moc silnika.
Wzrost ten jest zależny między innymi od
ciśnienia doładowania, które w silnikach
samochodów osobowych wynosi 40...
.,.80 kPa (ciśnienie powietrza w oponie
Oznaczeni? modelu
1.4 S
i.ei
1,6 i
1,6 i
1.6 S
1,6 S
Typ silnika
14NV
xissz
E1SNZ
C16NZ(2>
1BSV
ElSNVfl
Rodzą] ruarządu
OHC
OHC
OHC
OHC
OHC
• HC
Okres produkcji
IV 1989
dQVIII 1992
IX 1993
do IX 1995
IV 1969
doVJN 1993
IX 19SS
do II 1990
Pojemność (cm1)
1389
15SS
159B
1598
1598
1795
Moc (kW/KMł p«zy prędkości obrotowej (obr/min)
55/75
5600
52/71
5000
5 S/7 5
6200
B5/75
5200
60/82
5600
65/S8
5400
Momem (N *m) przy prÔ*
1OB/3000
128/2800
127/2600
125/2S0O
130/2600
143/3U00
Średnica cylfndra (mm)
77,6
79.0
79.0
79,0
79,0
84. B
Skok tłoka (mm)
73,4
81,B
81,6
81.6
8l,B
79 r 5
Eroiiierl sprę?anra
9.4
10,0
9.2
9,2
9,8
9.2
Gażnik/ukfad wiryskowy
2E3
Muliec
Mdltec
Multec
3E3
2EE
flodzaj paliwa min LO
98"
95 bezd.
95 bezoł.
95 hezel.
9S"
95 bezoł.
UMad zapłonowy"
TSZ-i
DIS
EZF-i
EZF-i
E^F-h
Ecotmnic
Kolei no&ć zapłonu
1-3-4-2
1-3-4-2
1-3-4-2
1-3-4-2
4
4
4
4
IX 1968
1* 19B8
do tfllf 1989 do Vi|| 1993
IIQ6CI obroiowej jobr/mfn)
LiczJia cylindrów
T-3-4-2
4
4
13
CH AP AKTERYSTY K A TEC NN ICZN A
wynosi około 180 kPa). Kiedy ciśnienie
doładowania
zaczyna
przekraczać
wartość ustaloną przez producenta,
otwiera się zawór upustowy w turbosprężarce.
Zastosowanie turbosprężarki pozwala nie
tylko podnieść moc silnika, ale również
moment obrotowy, co ma znaczenie dla
elastyczności silnika. Warunkiem poprawienia parametrów silnika jesi jednak
odpowiednio duża prędkość obrotowa
walka turbosprężarki. Aby wytworzyć
odczuwalne dotadowanie silnik musi się
obracać z prędkościami powyżej
2500 obr/min.
Aby jeszcze dodatkowo poprawić współczynnik napełnienia cylindrów i zwiększyć
moc silnrka wprowadzono w samocho-
Oznaczenia modę lii
Opel Vectra/Caiibra chłodnicę powietrza doladowanego, która obniża temperaturę powietrza między sprężarką a
cylindrami. Jest to konieczne, ponieważ
sprężone wstępnie powietrze nagrzewa
sięH co powoduje obniżenie jego gęstości
oraz ilości tlenu.
W odróżnieniu od doladowanych silników
benzynowych, w silnikach wysokoprężnych nie trzeba obniżać stopnia sprężania, co pozwala wykorzystać paliwo
również w dolnych zakresach prędkości
obrotowej.
Turbosprężarka jest zespołem wykonanym bardzo precyzyjnie. Dlatego zaleca
się powierzania jej naprawy tylko specjalistom. Na ogól uszkodzoną turbosprężarkę wymienia się na nową.
1.3 i
2.01
2,0 i - 16V
2 r 0 i - 1ĘV
2,0 Tirrho
C13NZ
C20NE
X20KEV
C20)tE
C20LCT
Rodzaj rozrządu
OHC
OHC
D0HC
DOHC
DOHC
Okres produkqi
II 1990
cJolX
IX 19BB
do VII 1997
III 1994
do VII 1997
IX 19G3
do VLII 1593
IV 1992
do VII 1997
Poiemność (cm3)
1796
!99B
199B
1993
1998
Moc (kW/KMl P"zy P'$dkaści obrotowej (cbr/min|
S6/90
a&/n5
5200
100/136
5600
110/1E0
6000
150/204
5600
Mumant (N-m) przy prędkości obrotowa] (obr/min)
145/3000
170/2BOO
1B5/4000
196/4600
227/420O
Sierinica Cylindra (mm)
34,S
3S,0
ae.o
BB,0
36,0
Skok rłokajmmł
79,5
ee.o
esro
ae.o
86,0
Stopień spTężania
9.Z
9,2
iode
10,5
9.0
Układ wtryskowy
MultBC
MolroniC
Simlec
Moliomc
MoirOnic
95 bezoł.
95 bazoł.
95 bezol.
95 beiof
95 bczol.
Układ; zapłonowy31
ŁZF-i
EST
EST
DI&/EST
EST
Kuleinoad zapfonu
1-3-4-2
1 -3-4-2
1-3^-?
1-3-4-2
1-3-4-2
4
4
4
4
4
Typ silnika
Rodzaj paliwa min LO
Liczba cylindrów
5400
SILNIK
2,5 1 - V&
1,7 D
1,7 D
1r7TD
Typ silnika
C25XE
17YD
17DP
TC4EE1
Rodzaj rozrządu
DOHC
OHC
OHC
OHC
Okras produkcji
III 1993
do Vfl 1997
IX 193S
do \X 1991
IX 1992
do VIII 1993
IV 1990
dolXT995
Pojemność (cm3)
2495
1SS3
T6S8
1668
Moc jkW/KM) przy prędkdsci
pbrolowsj fobr/minfc
126/770
eooo
42/57
4600
44/SO
4GOO
&0/G2
4400
Momanl (N*m) przy prędkości
Obroiawoj <obr/inin}
227/4200
105/2400
105/2400
168/2400
firednica cylindra (mrn)
81,6
B2.5
82,5
79
Skok tłoka (mm)
79,6
79.5
79,5
36
Stopień sprężania
io,e
23,0
23,0
22,5
Układ wlryskcwy
Morromc
V£4
VE4
V£d
flodzflj paliwa min LO
95 bs£oŁ
D!D| nap
Olej Hiip.
o\B~ł nap.
Układ zapłonowy-1
EST
Dmscl
Diesel
Diesel
Kolejność zapłonu
1-5- 3-6-2-4
1-3-4-2
T -3-4-2
1-3-4-2
e
4
4
4-
Oznaczeń 12 model 11
Liczba cylindrów
r
lub
OlS - zapłon bEuazdzieiaciomr EST
. EFŻ-i - zapłon alekironiczny ?
zapłon palącznny z wrvskiem r TSZ-i - lapłon trwzfatotowf beziykouw z
Indukcyjnym. F2F+ -zapłon elełdroniczriy z czujnikiem
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SILNIKA
Tabliczka znamionowa jest umieszczona
na poprzeczce powyżej reflektora (rys
3009 J).
Numer fabryczny silnika i oznaczenie typu
sa. wybite z przodu kadłuba.
Numer identyfikacyjny samochodu jest
wybity na podłodze, między prawymi
przednimi drzwiami a fotelem obok
kierowcy {rys, 3940 T).
Oznaczenie typu silnika
Przykład;
C 20 N E H
\j Spełnianie norm czystości spalin:
bez oznaczenia - norma ECE R 83 A (jak
B 15.041,
C - katalizator z sondą lambda, norma UE
91/441/EWG,
X-norma 94/12/UE.
© Pojemność
silnika:
20-2,0 drns.
© Stopień sprężania:
G - poniżej 8,5,
L- 8,5... 9,0,
N - 9,0... 9,5,
S - 9,5,-10,0,
X-10,0,-11,5,
V - powyiej 11,5.
•~4) Układ zasilania:
D - diesel,
E - wtrysk benzyny wielopunktowyr
V - gaźnik.
Z - wtrysk benzyny jednopunktowy.
® Wykonanie specjalne:
H - duża moc/doładowame,
J - moc dławiona.
R - moc podwyższona,
T - turbo,
V - model masowy.
wolno w żadnym przypadku'opuszczać
zespołu napędowego do dołu za pomocą
podnośnika typu „żaba", ponieważ może
to spowodować uszkodzenie silnika.
Kilka czynności demontażowych będzie
wykonywanych od spodu samochodu,
dlatego trzeba również dysponować
urządzeniem do podnoszenia samochodu, np, podnośnikiem typu „żaba",
oraz czterema podstawkami. Przed przystąpieniem do wkładania silnika do nadwozia należy przykryć" błotniki ochraniaczami.
Rozmieszczenie przewodów elektrycznych, podciśnienia i układu chłodzenia w
przedziale silnika może być różne,
zależnie od roku budowy j wyposażenia
samochodu. Trudno było więc wymienić
w opisach wszystkie spotykane warianty
operacji. Dlaiegc- zaleca się każdy przewód przed odłączeniem oznaczyć taśmę
samoprzylepną.
Poniższy opis dotyczy samochodu z napę
dem kół przednich oraz z silnikiem ben
zynowym typu QHC,
Wymontowanie
• Wymontować akumulator.
• Wymontować pokrywę przedziału silni
ka, patrz rozdział „Wymontowanie i za
montowanie pokrywy przedziału silnika'.
• Odłączyć przewód gumowy układi
chłodzenia od kolanka (rys. O 0901)
WYMONTOWANIE IZAMOINTTOWAME
SILNIKA
Silnik wyjmuje się bez skrzynki przekładniowej do góry. Przy silniku mogą pozostać kolektory dolotowy i wylotowy,
gaźnik oraz alternator Do wyjęcia silnika
jest potrzebna wciągarka lub żurawik.
/ s^\^—""^V\ '/ I
16
SILNIK
Wcześniej otworzyć i przesunąć opaskę
zaciskową. Wypływającą ciecz zebrać do
czystego naczynia.
•Wymontować filtr powietrza i przykryć
gaźnik szmatka,, patrz rozdział .,Wymontowanie [ zamontowanie filtra powietrza".
• Wymontować przewód dolotowy powietrza i chwyt powietrza, jeżeli
występuje w silniku.
• Odłączyć od silnika wszystkie przewody
elektryczne, elastyczne i cięgna, wcześniej oznaczając je taśma, samoprzylepną.
Na przykład przewody elektryczne od
alternatora i rozrusznika, od czujnika temperatury, czujnika ciśnienia oleju, od
wtryskiwaczy, przewód wysokiego napięcia od cewki zapłonowej,
• Odłączyć linkę pedału przyspieszenia,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie linki pedału przyspieszenia'.
• Wymontować pasek klinowy alternatora. Jeżeli w silniku zastosowano pasek
wieioklinowy (podłużnie żebrowany), to
odkręcić koło pasowe od pompy cieczy
chłodzącej. Odkręcić pompę od kadłuba
silnika. Na rysunku D 0904 pokazano silnik E16NZ.
• Zależnie od wyposażenia samochodu,
odkręcić śrubę napinający pasek klinowy
napędu pompy wspomagania kierownicy lub
napędu sprężarki klimatyzacji. Odkręcić górną
śrubę mocującą wspornik pompy/sprężarki
do kadłuba silnika [rys D 0912),
0 5643
• Wykręcić śruby mocujące u góry
skrzynkę przekładniową do silnika
frys. B 5543).
• Podczepić silnik do belki poprzecznei
KM-263 (rys. D 0905).
• Jeżeli nie dysponuje się taką belką, to
można użyć odpowiedniej ruryH którą
ustawia się nad silnikiem, opierając
końcami na rynience błotników (podłożyć
klocki drewniane). Połączyć ucha silnika
z rurą odpowiednim drutem lub linką
z hakami i napiąć.
• Unieść samochód i ustawić na podstawkach, patrz rozdział „Podnoszenie samochodu ".
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SILNIKA
17
•Odkręcić pokrywę skrzynki przekładniowej,
•Silniki 1,8 i 2,0 dnV: wymontować koło
pasowe wału korbowego. Spuścić olej
z silnika i wymontować filtr oleju, patrz
rozdział „Obsługa układu smarowania".
•Wymontować sprzęgło, patrz rozdział
„Wymontowanie i za montowanie sprzęgła".
•Odkręcić od podłużnicy prawe zawieszenie silnika (rys. D 0909).
•Odkręcić od silnika wspornik zawieszenia,
•Wykręcić dolne śruby łączące skrzynkę
przekładniową z silnikiem (rys. D 0914},
• Wymontować przednią rurę wylotową,
patrz rozdział „Układ wylotowy",
• Wymontować pasek klinowy układu
wspomagania kierownicy lub sprężarki,
jeżeli występuje.
• Odkręcić dolne śruby wspornika pompy
lub sprężarki (rys. D 0913},
Uwaga. Pompę lub sprężarkę odłożyć na
bok lub podwiesić drutem, pozostawiając
podłączone przewody. Jeżeli przewody
hydrauliczne pompy wspomagania zastaną odłączone, układ po zamontowaniu
będzie wymagał odpowietrzenia. Nie
wolno otwierać układu klimatyzacji,
ponieważ środek chłodzący zawiera
freon, który powoduje odmrożenia skóry.
SILNIK
• Opuścić samochód na koła.
• Podstawić pod skrzynkę przekładniową
podnośnik przejezdny i podeprzeć ją,
podkładając klocek drewniany.
• Usunąć belkę poprzeczną KM-263.
• Podczepić do silnika linę z hakami (rys.
D0910),
• Odsunąć silnik od skrzynki przekładniowej, podważywszy łyżką monterska.,
aż zostanie uwolniony koniec wałka
sprzęgłowego,
• Sprawdzić, czy zostały odłączone wszystkie przewody dochodzące z nadwozia do
silnika.
• Wyjąć silnik z przedziału silnika. W
samochodzie z paskami wielokhnowymi
wyjąć jednocześnie pompę wspomagania. Na rysunku D 0910 pokazano wyjmowanie silnika E16NZ.
Uwaga, W trakcie podnoszenia silnika
trzeba uważać, aby nie uszkodzić nadwozia.
Zsmon towanie
• Sprawdzić stan wszystkich przewodów
elastycznych; popękane lub porowate
wymienić.
• Sprawdzać stan tarczy sprzęgła. W przypadku zużytych okładzin ciernych
wymienić tarczę, a w przypadku dużego
przebiegu wymienić kompletne sprzęgło.
Jeżeli wyłączaniu sprzęgła towarzyszyt
hałasr wymienić łożysko wyciskowe,
• Oczyścić łożysko wyciskowe \ wielowypust wałka sprzęgłowego, a następnie
elementy te powlec cienko smarem
z dwusiarczkiem molibdenu.
• Wprowadzić silnik ostrożnie do przedziału silnika. Podczas opuszczania silnika
uważać, aby nie uszkodzić watka sprzęgłowego, sprzęgła, anr nadwozia.
• W samochodzie z paskiem wieJoklinowym włożyć i przykręcić pompę wspomagania.
• Przykręcić śruby mocujące obudowę
sprzęgła do silnika: śruby M10 momentem 45 N-m, śruby M 12 momentem
60N.m.
• Podwiesić silnik do belki poprzecznej
KM-263. Usunąć podnośnik.
• Przykręcić dolne śruby łączące skrzynkę
przekładniową z silnikiem: śruby M10 momentem 45 N-m, śruby M12 momentem
60 N-m.
• Przykręcić wspornik zawieszenia do
kadłuba silnika momentem 60 N-m.
• Umocować do podłużnicy prawe zawieszenie silnika, dokręcając nowe śruby
momentem 65 N.m.
• Podnieść samochód, patrz odnośny
rozdział.
• Zamontować sprzęgło, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie sprzęgła",
• Przykręcić koło pasowe wału korbowego, jeżeli dostało wymontowane,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego".
• Pnykrąclc pokrywę do skrzynki przekładniowej.
• W silnikach 1,8 i 2,0 dm3 zamontować
filtr oleju.
• Zamontować przednią rurę wydechowy,
patrz rozdział „Układ wylotowy".
• Przykręcić momentem 40 N-m (do Vtll
1992)lub25N.m(odfX 1992) sprężarkę
układu klimatyzacji i pompę wspomagania układu kierowniczego, jeżeli
występują w samochodzie. Założyć i naprężyć pasek kfinowy, patrz rozdział
„Ogrzewanie i przewietrzanie".
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
19
• W samochodzie z paskiem wieloklinowym przykręcić pompę do kadłuba silnika (momentem 30 N-m) i koło pasowe
(momentem 25 N-m). Założyć i napiąć
pasek klinowy, patrz rozdział „Wymiana
i regulacje naciągu paska wieloklino-
Dlatego w silnikach wyprodukowanych
po IX 1992 nie wolno montować elementów napędu rozrządu pochodzących z
wcześniejszych silników.
• Podłączyć zgodnie z oznaczeniami
wszystkie przewody elektryczne, elastyczne i cięgna, które prowadzą do silnika.
• Przewody elastyczne zabezpieczyć
opaskami. Przewody elektryczne umocować uchwytami.
• W silnikach 1,8 i 2,0 dm3: wlać olej silnikowy,
• Sprawdzić poziom oleju w silniku i w
skrzynce przekładniowej; w razie potrzeby uzupełnić.
• Sprawdzić przydatność cieczy chłodzącej i wlać jąr patrz rozdział „Obsługa
_,k!adu chłodzenia'.
• Oczyścić wkład i obudowę fiftra powietrza, w razie potrzeby wymienić wkład,
•atrz rozdział „Obsługa układu zasilania z
gaźnikiem".
• Zamontować filtr powietrza oraz przewód dolotowy i chwyt powietrza nad
zespołem wtryskiwaczar patrz rozdział
Wymontowania i zamontowanie filtra
powietrza", W razie potrzeby wymienić
wkład filtra powietrza.
• Zamontować pokrywę przedziału silnika, patrz rozdział „Nadwozie'.
» Zamontować i podłączyć akumulator.
• Sprawdzić prędkość obrotową biegu
jałowego i stężenie CO.
• Nagrzać silnik. Sprawdzić poziom cieczy
chłodzącej oraz szczelność wszystkich
połączeń przewodów gumowych.
• Odłączyć przewód masy od akumulatora.
• Wymontować filtr powietrza i, jeżeli
występuje, przewód dolotowy powietrza,
• Wymontować pasek klinowy alternatora, pompy wspomagania i/lub sprężarki,
patrz rozdział „Wymiana i regulacja
naciągu paska klinowego".
• Otworzyć klamry mocujące górną osłonę paska zębatego. Zdjąć osłonę.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położeniu ZZ
(zwrotu zewnętrznego}. Przed tą czynnością ustawić dźwignię zmiany biegów
w położenie neutralne i zaciągnąć
hamulec awaryjny. Wał korbowy obracać
kluczem nasadowym założonym na śrubę
centralną koła pasowego, zgodnie z
ruchem wskazówek zegara, aż nacięcie
na kole pasowym wału korbowego znajdzie się na wysokości znaku odniesienia
- ostrza umocowanego na pokrywie
przedniej (patrz dolna część rysunku C
4459).
• Jednocześnie znak na kole zębatym
wałka rozrządu musi się pokryć ze
znakiem na osłonie (patrz górna część
rysunku C 4459). Aby skorygować usta-
GŁOWICA I UKŁAD ROZRZĄDU
Wymontowanie i zamontowanie
paska zębatego
(silniki benzynowe i wysokoprężne,
oprócz 1,7 TD)
Uwaga. Od IX 1992 zmienił się profil
paska zębatego i tym samym koła zębate.
Wymontowanie
20
SILNIK
wienie znaków, wykonać pełen obrót
wału korbowego zgodnie z ruchem
wskazówek zegara.
Uwaga, Nie obracać wałka rozrządu
chwytając za śrubę mocującą, ponieważ
grozi to przeciążeniem paska zębatego,
• Poluzować śruby mocujące pompę
cieczy chłodzącej (strzałki na rysunku
P0510).
• Silniki bez automatycznego napinacza
paska zębatego (silniki
1,4 i 1.6 dm J do
3
V 1990, 1,8i2 r 0dm OHCoraz1,7Ddo
VIII 1992): lak obrócić pompę cieczy
chłodzącej, aby nastąpiło poluzowanie
paska zębatego. Pompa jest zaopatrzona
w sześciokąt, za który należy chwytać w
celu obrócenia. Z uwagi na szczupłość
miejsca zaleca się obracanie szesdokąta
kluczem specjalnym firmy Opet:
KM3
421A dla silników 1,4 i 1,6
dm
KM-637
H
dla silników 1,8 i 2,0 dm1. Jeżeli nie dysponuje się takim kluczem, to można
stosować klucz płaski: 42,5 mm ?amiast
KM-421A lub 47 mm zamiast KM-637.
Przedtem trzeba jednak wymontować
alternator.
• Zdjąć pasek zębaty z kota zębatego
wałka rozrządu.
• Silniki z automatycznym napinaczem
paska tębatego (silniki 1,4 i 1,6 do Viii
1992, 1,6 1,8 2,0 OHC ora* 1,7 D od IX
1992): odciągnąć rolkę na bok i zdjąć
pasek, patrz także rozdział „Ustawianie
napinacza paska zębatego'.
Uwaga. Po zdjęciu paska nie zmieniać
położenia wału korbowego i wałka rozrządu.
• Wymontować koło pasowe wału korbowego. W tyiri celu włączyć 1. bieg i zaciągnąć hamulec awaryjny, W ten sposób
wał korbowy zostaje unieruchomiony
i mośna poluzować śruby(-ę) mocującą.
Wykręcić śruby(-ę) i zdjąć koło pasowe
[rysunek D-0929 A - silniki 1.43 i 1,6 dm\
rysunek B - silniki 1,8 \ 2,0 dm ).
Zamontowanie
Uwaga. PrzecJ zamontowaniem sprawdzić, czy pokrywają się znaki ustawcze
rozrządu u góry i u dołu silnika. Na czas
kontroli przystawić do wału koło pasowe.
• Założyć pasek zębaty na koła zębate, nie
powodując ich obrócenia.
Uwaga. W silnikach z napinaczem
automatycznym należy po założeniu
paska zębatego, a przed zamontowaniem
koła pasowego wału korbowego, ustawić
wstępnie rofkę napinacza, patrz rozdział
„Ustawianie napinacza paska zębatego ",
• Nasadzić na wał korbowy koło pasowe
i przykręcićje.
W przypadku silników 1,8
i 2,0 dm J cztery śruby dokręcić momen*
tem 25 N-m, W przypadku silników 1H4
i 1,6 dm* śrubę centralną M10 (o długości
gwintu 23 mm) dokręcić momentem
55 N-m. Jeżeli długość gwimu śruby
GŁOWICA 1 IJKLAD HOZFtZĄDU
M10 wynosi 30 mm, to śrubę trzeba
wymienić i dokręcać momentem 55 N-m,
a następnie jeszcze o kąt 45" oraz dodatkowo o kąt 15°. Śrubę centralną M12
dokręcić momentem 130 N-m +40.„50^
(śrubę trzeba wymienić}. Śrubę centralną
M16a dokręcić
momentem 250 N-m
+45 + 15C [śrubę trzeba wymienić).
• Silniki bez napinacza automatycznego:
napiąć pasek zębaty, patrz rozdział
„Sprawdzanie i regulowanie naciągu
paska zębatego".
Uwaga; Przy napiętym pasku zębatym
sprawdzić jeszcze raz pokrywanie si^
znaków ustawczych, W razie potrzeby
poluzować pasek i odpowiednia skorygować ustawienie kół.
• Przykręcić
śruby pompy
cieczy
chłodzącej.
• Obrócić wał korbowy o 360 c i jeszcze
raz sprawdzić naciąg paska zębatego.
• Dokręcić śruby pompy cieczy chłodzącej
momentem 8 N-m (silniki 1,4 i3 1,6 dm1}
lub 25 N-m (silniki 1,8 i 2,0 dm ].
• Założyć przednią osłonę paska zębatego i zapiąć klamry,
• Zamontować pasek klinowy i naciągnąć, patrz rozdział „Wymiana i regulacja
naciągu paska wieloklinowego".
• W samochodzie z paskiem wieloklinowym przykręcić pompę wspomagania
do silnika oraz przykręcić koło pasowe.
Zamontować pasek wieloklinowy i nacpągnąć, patrz rozdział „Wymiana i regulacja naciągu paska wieloklinowego"
• Zamontować filtr powietrza i, jeżeli
występuje, przewód dolotowy powietrza.
• Podłączyć przewćd masy do akumulatora.
Silniki szesnastozaworowe
Poniżej zostaną podane tylko te czynności, które są specyficzne dla silników
16-zaworowych i różnią się od opisanych
powyżej dla silników 8-zaworowych.
Uwaga. Raz poluzowany lub wymontowany pasek zębaty musi zostać
wymieniony.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położenie ZZ.
21
W celu obrócenia wału korbowego
ustawić dźwignię zmiany biegów w
położenie neutralne i zaciągnąć hamulec
awaryjny. Założyć na śrubę centralną koła
pasowego wału klucz z grzechotką
i nasadką typu Torx (Opel-MKM-604-21
lub HAZET 900M-E2O). Obracać powoli
wał zgodnie z ruchem wskazówek zegara,
aż nacięcie na kole pasowym wału korbowego znajdzie się naprzeciw ostrza
umocowanego do pokrywy {rysunek
C 8374 dolny).
• Jednocześnie znaki na kołach zębatych
wałków rozrządu muszą się ustawić naprzeciw znaków wykonanych na pokrywie głowicy (rysunek C 3374 górny). W
przeciwnym razie wykonać pełen obrót
wałem korbowym.
Uwaga, Nie obracać za śruby w kałach
zębatych na wałkach rozrządu, ponieważ
może to spowodować przeciążenre paska
zębatego.
• Odkręcić wspornik przewodów chłodnicy oleju.
• Odkręcić koło pasowe wału korbowego
kluczem trzpieniowym wieloząbkowym
o wielkości 3 mm. W tym celu włączyć
5. bieg i poprosić drugą osobę o wciśnięcie pedału hamulca. W ten sposób
wał korbowy zostaje unieruchomiony i
można poluzować śruby mocujące.
Uwaga. Przed zdjęciem paska jeszcze raz
sprawdzić pokrycie się znaków ustawczych.
22
SlLUFK
H785
• Poluzować rolkę napinacza i zdjąć pasek
zębaty.
Uwaga. Po zluzowaniu rolki nie obracać
wału korbowego ani walka rozrządu,
ponieważ grozi to przeskoczeniem paska
zębatego.
• Przykręcić koło pasowe wału korbowego momentem 20 N.m.
• Założyć nowy pasek zębaty i naciągnąć,
patrz rozdział „Sprawdzanie i regulacja
naciągu paska zębatego".
Silnik wysokoprężny wołnossący
Poniżej zostaną podane te czynności,
które sa. specyficzne dla silnika wysokoprężnego wolnossącego i różnią się od
opisanych dla silników benzynowych,
• Wymontować górną i dolną osłonę
paska zębatego.
• Odkręcić pokrywę na obudowie
sprzęgła.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położenie ZZ
W tym celu obracać wał korbowy zgodnie
z ruchem wskazówek zegara, aż znak na
kole zamachowym [rysunek B 4785 prawy) i znak na kole zębatym pompy
wtryskowej (rysunek lewy) ustawia się
naprzeciwko swoich znaków odniesienia.
• Odkręcić pokrywę obudowy wałka
rozrządu.
• Wymontować pompę podciśnienia,
która jest umocowana z lewej strony obudowy wałka rozrządu.
• Odkręcić koło zębate wałka rozrządu,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie głowicy".
• Poluzować śruby mocujące pompę
c\eczy chłodzącej j odchylić pompę
kluczem KM-509 (47,7 mm), aby zwolnić
naciąg paska zębatego.
• Odkręcić prawą przednią podporę silnika od podłużnicy (rys. C 0061).
• Odciągnąć silnik od podłużnicy. Zdjąć
pasek zębaty z kół rozrządu i przesunąć
między podłużnicą a podporą silnika,
• Sprawdzić koła zębate rozrządu, uszkodzone lub zużyte wymienić.
• Sprawdzić, czy pokrywają się znaki
ustawcze rozrządu, jak pokazano na
rysunku B 4785, w przeciwnym razie
obrócić koła.
• Założyć nowy pasek na koła zębate.
• Przykręcić podporę silnika do podłużnicy momentem 40 N»m,
• Naciągnąć pasek zębaty, patrz rozdział
„Sprawdzanie
i regulacja naciągu paska
zębatego J.
• Przykręcić pompę cieczy chłodzącej
momentem 25 N-m.
• Wkręcić śrubę mocującą koło zębate na
wałku rozrządu, jeszcze jej nie dokręcając.
GŁOWICA I UKtAD ROZRZĄDU
23
• Sprawdzić i wyregulować ustawienie
rozrządu.
• Przykręcić koło zębate wałka rozrządu.
Przytrzymać wałek kluczem płaskim.
Śrubę dokręcać momentem 75 N-m oraz
dodatkowo o kąt 60...65°.
• Przykręcić przemiennie śruby mocujące
pokrywę obudowy wałka rozrządu z
nową uszczelką.
• Przykręcić górną i dolną osłonę paska
zębatego.
paska zębatego (silnik 1,7 TD)
Wymonto wantę
• Wymontować filtr powietrza,
• Zdjąć pasek klinowy napędu pompy
wspomagania oraz alternatora, patrz
rozdział „Wymiana i regulacja naciągu
paska klinowego".
• Odkręcić wspornik przewodu podciśnieniowego.
• Odkręcić górną osłonę paska zębatego.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położenie ZZ.
W celu obrócenia wału korbowego
ustawić dźwignię zmiany biegów w
•ołożenie neutralne i zaciągnąć hamulec
awaryjny. Założyć na śrubę centralną koła
oasowego waru kfucz nasadowy z grzechotką. Wał obracać zgodnie z ruchem
wskazówek zegara, aż nacięcie na kole
pasowym ustawi się naprzeciw ostrza
umocowanego do pokrywy (rys. C 6336).
• Przy prawidłowo ustawionym rozrządzie, w otwory kół zębatych wałka rozrządu i pompy wtryskowej muszą dać się
włożyć śruby ustalające (patrz strzałki na
rysunku D 5905}. Jeże]i tak nie jest, to
należy obrócić wał korbowy o 360°. Jako
śrub ustalających można użyć zwykłych
śrub z gwintem metrycznym M 6x1,0 (dla
wałka rozrządu) i M8x1,25 fdla pompy
wtryskowej).
Uwaga, Po zdjęciu paska zębatego nie
zmieniać położenia wałów silnika,
• Podwiesić silnik do beiki poprzecznej
KM-263-B i lekko naciągnąć łańcuch.
24
SILNIK
• Jeżeli nie dysponuje się taką belką, to
można użyć odpowiedniej rury. którą
ustawia się nad silnikiem, opierając
końcami na rynience błotników {podłożyć
z rurą odpowiednim drutem lub linką z hakami i napiąć,
• Odkręcić całkowicie prawą podporę silnika,
• Poluzować mocowanie napinacza
rolkowego (strzałki na rysunku D 5906}
i odczepić sprężynę napinająca..
• Odkręcić koło pasowe wału korbowego.
W lym celu przytrzymać wygiętym
kluczem oczkowym śrubę centralną i
wykręcić cztery śruby mocujące. Zdjąć
koło pasowe.
• Odkręcić dolną osłonę paska zębatego.
• Wykręcić śruby mocujące koło zębate
walka rozrządu wraz ze śrubą ustalającą,
• Zdjąć koło zębate razem z paskiem
zębatym.
Z amon towanie
Uwaga. Przed zamontowaniem paska
zębatego sprawdzić ustawienie rozrządu,
wkładając tymczasowo koło zębate walka
rozrządu i koło pasowe. Śruby ustalające
muszą dać się wkręcić w otwory kół
zębatych wałka rozrządu oraz pompy
wtryskowej.
• Nasadzić koło zębate na wałek rozrządu
z założonym paskiem zębatym (patrz rys.
D 5911).
• Włożyć w koło zębate wałka rozrządu
śruby mocujące j śrubę ustalającą; śruby
dokręcić momentem 10 N*m.
•Zaczepić sprężynę napinającą rolkę
i wkręcić śruby mocujące momentem
20 N-m.
• Przykręcić dolną osłonę paska zębatego
• Założyć na wał korbowy koło pasowe
i przykręcić momentem 20 N-m.
• Przykręcić prawą podporę silnika momentem 45 N-m.
• Opuścić silnik [ zdjąć belkę poprzeczną.
• Wykręcić śruby ustalające.
Uwaga. Przy naciągniętym pasku zębatym jeszcze raz sprawdzić położenie
znaków ustawczycb. W razie potrzeby
poluzować pasek i odpowiednio przestawić koła.
• Sprawdzić początek tłoczenia pompy
wtryskowej, patrz rozdział „Sprawdzanie
i regulacja początku tłoczenia pompy
wtryskowej".
• Zamontować górną osłonę paska zębatego.
• Założyć pasek klinowy, patrz rozdzfał
„Wymiana i regulacja naciągu paska klinowego".
• Podłączyć przewód masy do akumulatora.
GŁOWICA I UKŁAD ROZPZĄOU
25
Sprawdzanie i regulacja naciągu
paska zębatego
Silniki bez automatycznego napinacza
paska zębatego (1-4 i 1,6 do V 1990;
1.8 i 2,0 OHC oraz 1,7 D do VIII 1992)
We wszystkich silnikach benzynowych
oraz w silniku wysokoprężnym wolnossącym produkowanym do sierpnia 1990
raku naciąg paska zębatego należy
sprawdzać w ramach obsługi okresowej
co 4 lata lub 60 000 km \ ewentualnie
-egulowac\
Sprawdzanie
Do sprawdzania naciągu paska zębatego
iest potrzebny specjalny przyrząd Opel
KM-510-A, Natomiast naciąganie paska
ułatwi stosowanie specjalnego klucza
Opel KM-421A (silniki 1,4 i 1,6), Opel KM-637 (silniki 1,8 i 2H0) lub Opel KM-509
isilnik 1,7 D), którym obraca się pompę
cieczy chłodzącej. Klucz specjalny można
również zastąpić zwykłym kluczem
p!askimH jednak konieczne jest wtedy
wymontowanie alternatora.
Zasadniczy wpływ na trwałość paska
zębatego mają staranny montaż i prawidłowe jego naciągnięcie. Operację naciągania paska już używanego powinno się
wykonywać na silniku ciepłym, a więc po
wykonanej jeździe, kiedy temperatura
cieczy chłodzącej wynosi około 80"CH a
temperatura oleju silnikowego osiągnęła
przynajmniej QQ"C. Nowy pasek powinno
się w zasadzie zakładać i naciągać na zimnym silniku,
przy temperaturze silnika
noniżej +25QC,
Uwaga. Nie załamywać ani nie skręcać
paska zębatego ręką. Nieprawidłowe
naciągnięcie paska spowoduje jego
głośny bieg.
• Naciąg paska zębatego sprawdzić po
stronie nie napiętej, w miejscu B na
rysunku A 7872. Przyrząd kontrolny
przystawić po zewnętrznej stronie paska.
• Poluzować listwę mocowania alternatora i zdjąć pasek klinowy. Odchylić alternator do dołu.
• Zdjąć przednią osłonę paska zębatego.
• Sprawdzić stan paska zębatego; popękany lub z ubytkami zębów wymienić,
• Obrócić wał korbowy o przynajmniej
90° {1/4 obrotu), aby pasek zębaty został
napięty. Tłok 1, cylindra powinien się znaleźć w położeniu ZZ, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie paska
zębatego".
26
SILNIK
• Założyć przyrząd KM-510A na pasek
zębaty (rys. B 5504) w miejscu B,
pokazanym na rysunku A 7872. Powoh
odblokować przyrząd, naciskając lekko
końcami palców.
• Umieścić pasek zębaty między punktami A, B i C, pokazanym na rys. C 0077 W
punkcie C przyrząd musi wejść we wrąb
mie.dzyze.bny.
• Dokręcić lekko śruby pompy cieczy
chłodzącej.
• Zdjąć przyrząd kontrolny. Wykonać pełen obrót wału korbowego i ponownie
sprawdzić naciąg paska.
WARTOŚCI NACIĄGU PASKA ZĘBATEGO
U i 1.S 1.8 i 2.0
Silnik
Pasok zębaty nowy silnik ciepły
8,0
7,5
silnik zimny
5,5
4,5
iniljiik ciepły
7,0
7,0
silnik zimny
4,0
2,5
Pasek zębaty
używany
Regulacja
• Poluzować śruby mocujące pompę cieczy chłodzącej.
• Obrócić pompę kluczem specjalnym lub
kluczem płaskim 47 mm lub 42,5 mm
(wtedy wymontować alternator). Obracając ramię klucza do góry (patrz strzałka na
rysunku B 5565) zmniejsza się naciąg
paska, do dołu - zwiększa.
Uwaga, Tak długo sprawdzać naciąg
paska zębatego, aż uzyska się stabilną
wartość pomiarową.
•Dokręcić śruby mocujące pompę cieczy
chłodzącej momentem: S N-m (silniki 1,4
i 1,6)lub25N-m{srlniki 1,8 i 2,0).
•Zamontować przednią osłonę paska zębatego.
• Dosunąć lub zamontować alternator,
założyć pasek klinowy.
• Naciągnąć pasek klinowy, patrz rozdział
Uwaga, Jeżeli nie dysponujemy przyrządem kontrolnym, to można doraźnie użyć
metody zastępczej kontroli naciągu
paska. Pasek prawidłowo naciągnięty
powinien dać się ugiąć w miejscu B
pokazanym na rysunku A 7872 o około
10 mm. Przy najbliższej okazji należy jednak sprawdzić naciąg paska przyrządem
kontrolnym. Do [ego czasu powinno się
unikać pracy silnika z dużymi prędkościami obrotowymi.
27
GŁOWICA I UKŁAD ROZHZĄDU
Regutacja w silniku
szesnastoza worowym
z ręcznym napinaczem paska
Do regulacji naciągu paska zębatego
bidzie potrzebny przyrząd specjalny Opel
KM-666. Operację wykonuje się na silniku ostudzonym (temperatura poko• Założyć nowy pasek
• Włożyć przyrząd specjalny, pokazany na
rysunku C 8382.
• Wykonać flamastrem znak pomocniczy
na kole zębatym walka rozrządu, przy
siódmym zębie licza.c od góry przeciwnie
do ruchu wskazówek zegara odpowiada
to kątowi 120" na kole pasowym wału
korbowego {rys. C B379).
• Obrócić wał korbowy, pokręcając kołem
pasowyrn zgodnie z ruchem wskazówek
zegara, az naniesiony znak pomocniczy
na kole zębatym walka rozrządu pokryje
srę ze znakiem na pokrywie głowicy.
Uwaga. Wał korbowy obracać równomiernie i bez szarpnięć, aby uniknąć
przeskoczenia paska zębatego.
• Dokręcić śrubę mocującą napinacz
rolkowy momentem (do VIII 1992): 25
N-m +45"+15".
• Zdjąć przyrząd specjalny.
• Dalej obrócić wał korbowy, aż tłok 1 cyIfndra znajdzie się w położeniu ZZ, Na-
cięcie na kole pasowym wału korbowego
musi się ustawić na wprost ostrza umocowanego do tylnej osłony paska zębatego, natomiast znaki na kołach zębatych
wałków rozrządu muszą się znaleźć pionowo u góry i pokrywać się ze znakami
na pokrywie głowicy.
Regulacja w silniku 1,7 D
• Poluzować pompę cieczy chłodzącej
i obrócić kluczem specjalnym Opsl \<M-509 (rozwartość 47,7 m). W ten sposób
pasek zębaty zostanie poluzowany.
• Sprawdzić i wyregulować ustawienie
rozrządu, patrz rozdz.„Sprawdzanie i reguiacja ustawienia rozrządu (silniki 1,7 D)".
• Sprawdzić początek tłoczenia pompy
wtryskowej, patrz rozdział „Sprawdzanie
i regulacja początku tłoczenia pompy
wtryskowej".
WARTOŚCI NACJĄGU PASKA ZĘBATEGO
17 D
Silntk
Pasek zębaty nowy
Pasek zębaty
używany
sitmk ciepfy
9,5
silnik zimny
7.5
silnik ciepły
9,0
silruk zimny
e.o
28
SIL N <
Ustawianie napinacza paska
zębatego
Silniki 1,4 i 1 r 6 od VI 1990 do VIII 1992;
1,6; 1,8; 2,0 OHC; 2,0 DOHC oraz 1,7 D
od IX 1992
Silniki le są wyposażone w automatyczny
napinacz paska zębatego. Jest to urządzenie bezobsługowe, które samoczynnie
naciąga pasek. Jedynie po naprawach
wymagających zdjęcia paska zębatego,
jest konieczne podczas montażu ustawienie napinacza w położenie wyjściowe.
Warunki przeprowadzania operacji
• Napinacz ustawia się przy zimnym silniku (temperatura otoczenia}.
• Osłona paska zębatego oraz koło pasowe wału korbowego są zdemontowane.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położenie ZZ,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego",
• Wał korbowy znajduje się w położeniu
odpowiadającym ZZ tłoka 1. cylindra, jeżeli znak na kole zębatym wałka rozrządu
pokrywa się ze znakiem na tylnej osłonte
paska zębatego (strzałka na rysunku
E 0161 u góry), natomiast znak wybity na
kole zębatym wału korbowego pokrywa
się z nacięciem na obudowie pompy oleju
{strzałka na rysunku E 0161 u dołu}.
Silniki 1,4 i 16 od V! 1990
do Vłff 1992
• Poluzować śruby pompy cieczy chłodzącej, nie wykręcając ich,
• Naciągnąć pasek zębaty, obróciwszy
pompę cieczy chłodzącej za pomocą
klucza KM-421-A. Ruchoma część [1. rys.
D 5445) rolki napinacza (2) musi teraz
zetknąć się z prawym ogranicznikiem.
Klucz KM-421-A można zastąpić kluczem
płaskim o rozwartości 42,5 mm.
• Obrócić wał korbowy dwukrotnie zgodnie z kierunkiem pracy, az tłok 1. cylindra
ponownie ustawi się w ZZ.
Uwaga, Wał korbowy obracać równomiernie i bez szarpnięć, aby pasek zębaty
nie przeskoczył. W trakcie obracania
wału. pompa nie może zmienić położenia.
• Zwolnić nieco naciąg paska zębatego,
obróciwszy pompę w kierunku strzałki
pokazanej na rysunku D 5446 u góry, aż
wskaźnik [1) zrówna się z nacięciem na
płytce rolki napinacza (2),
• W tym położeniu dokręcić śruby pompy
cieczy chłodzącej momentem 8 N-m,
• Pasek zębaty jest wtedy naciągnięty
prawidłowo, kiedy wskaźnik ruchomej
części rolki pokrywa się z wycięciem w
płytce podstawy napinacza. Jeśli nie uzyska się tego ustawienia, to należy powtórzyć czynności regulacyjne.
29
GŁOWICA I UKŁAD
Uwaga. Jeżeli w trakcie naprawy pasek
zębaty ma być poluzowany, odchylić palcami napinacz tak, aby pokryły się otwory
(3). W tym położeniu wcisnąć w otwory
odpowiedni trzpień, co unieruchomi napinacz i pozwoli zdjąć pasek.
Silniki 16; 18; 2,0 DOHCoraz 1,7 D
odIX 1992
• Warunkiem prawidłowej regulacji paska
jest właściwe zamontowanie pompy
cieczy chłodzącej, to znaczy znaki ustawcze(A, rys, D 7081 s] muszą się pokrywać.
•Lekko przykręcić Śrubę mocującą napinac£: rolka musi dać się jeszcze obrócić
ręka..
Nowy pasek zębaty
• Obrócić rolkę napinacza w kierunku
odwrotnym do ruchu wskazówek zegara
[1 - rys. D 7081 s), aż wskaźnik (3) zajmie
krańcowe położenie. Pasek zębaty jest
wtedy maksymalnie naciągnięty. W tym
położeniu dokręcić śrubę napinacza
paska.
• Obrócić wał korbowy dwukrotnie, aż
tłok 1. cylindra zajmie z powrotem położenie ZZ.
• Poluzować śrubę napinacza paska i obrócić rolkę w prawo (2) tak, aby wskaźnik (3) znalazł się w środku nacięcia, patrz
(B) na rysunku D 7081S, W tym położeniu
dokręcić śrubę napinacza momentem
20N-m.
Używany pasek zębaty
Za używany uznaje się pasek zębaty już
po kilku godzinach pracy.
• Tak wyregulować naciąg paska, aby
wskaźnik (3) znalazł się w odległości ok,
4 mm na lewo od nacięcia, patrz (C) na
rysunku D 7031s.
• Silnik 1,7 D: na koniec wyregulować
początek tłoczenia pompy wtryskowej,
patrz rozdział „Sprawdzanie i regulacja
początku tłoczenia pompy wtryskowej".
• Zamontować osłonę paska zębatego
i, jeżeli wymontowano, koło pasowe wału
korbowego.
pompy podciśnienia (silniki 1,7 D
i1,7TD)
Pompa podciśnienia wytwarza podciśnienie potrzebne do zadziałania urządzenia
wspomagania hamulców, czyli serwa.
Wymontowanie {silniki 1,7 D)
Pompa podciśnienia jest mocowana kołnierzem do lewej ścianki obudowy wałka
rozrządu, patrząc w kierunku jazdy.
Pompa jest napędzana przez wałek
rozrządu, za pośrednictwem zabieraka.
30
SILNIK
\
• Odkręcić przewód podciśnienia.
• Wykręcić dwie śruby mocujące pompę
(1. rys. C 2573) do obudowy wałka
rozrządu.
• Wyjąć zabierak (2) oraz rurkę zasilającą
olejem (3).
Zamon towanie
• Włożyć w wałek rozrządu rurkę zasilalącą olejem z nowym pierścieniem
uszczelniającym.
• Włożyć zabierak,
• Umieścić w otworze pompę podciśnienia z nową uszczelką (4) i przykręcić
momentem 28 N-m*
• Przykręcić przewód podciśnienia.
Wymontowanie (silnik 1,7 TDj
Pompa podciśnienia jest umocowana
z tyłu alternatora. Jest ona napędzana
2 wałka alternatora poprzez płytkę żabierakową,
• Odkręcić przewód podciśnienia (rys.
C 6991).
•Odkręcić olejowy przewód zasilający.
Poluzować opaskę zaciskową i ściągnąć
olejowy przewód powrotny {rys. C 6991).
• Wykręcić wkręty mocujące pompę
podciśnienia (rys, C 7249} i wyjąć pompę
z gumowym pierścieniem uszczelniającym.
Zamontowanie
• Sprawdzić, czy pierścień uszczelniający
pompę nie jest uszkodzony i w razie
potrzeby wymienić.
• Umieścić pompę z pierścieniem uszczelniającym i przykręcić momentem 7 N>m.
• Wlać około 5 cm3 (10 kropli) oleju silnikowego w otwór doprowadzenia oleju
do pompy;
• Nasadzić olejowy przewód powrotny
i zabezpieczyć opaską.
• Podłączyć olejowy przewód zasilający
z nowymi uszczelkami i przykręcić
momentem 25 N-m.
• Podłączyć przewód podciśnienia.
głowicy (silniki 8-zaworowe)
Głowicę należy zdejmować z kadłuba
tylko przy zimnym silniku. Kolektory dolotowy i wylotowy pozostają przy głowicy
Objawy uszkodzonej uszczelki głowicy
mogą być następujące;
• Utrata mocy silnika.
• Ubytek cieczy chłodzącej. Białe spaliny
z rury wylotowe] przy nagrzanym silniku
w Ubytek oleju w silniku.
• Obecność cieczy chłodzącej w oleju silnikowym. Poziom oleju podnosi się, a nie
opada.
• Obecność oleju w cieczy chłodzącej.
• Pęcherzyki gazu w cieczy chłodzącej.
• Obniżone ciśnienie sprężania w dwóch
sąsiednich cylindrach.
31
wanie i zamontowanie linki pedału przyspieszenia'.
• Odłączyć wszystkie przewody elastyczne i elektryczne dochodzące do
głowicy, gaźnika oraz kolektora dolotowego.
• Odłączyć przewód paliwowy od mechanicznej pompy paliwa. Koniec przewodu
zatkać, na przykład czystą śrubą.
• Wymontować przewody zapłonowe
świec oraz odłączyć przewód wysokiego
napięcia prowadzący od rozdzielacza
zapłonu do cewki.
• Wymontować górną osłonę paska
zębatego.
Wymon to wanle
• Wymontować filtr powietrza i przewód
dolotowy, patrz rozdział „Wymontowanie
zamontowanie filtra powietrza",
• Odłączyć od silnika dolny przewód
zhłodnicy. Zebrać wyciekająca, ciecz do
naczynia, patrz rozdział „Opróżnianie i naoernianie układu chłodzenia '.
• Odłączyć od silnika górny przewód
:hłodnicy. Wcześniej otworzyć i cofnąć
opaskę zaciskową.
• Unieść samochód i ustawić na pod• Odkręcić przednią rurę wylotową od
kolektora
• Zdjąć pasek klinowy i odsunąć alternator na bok, patrz rozdział „Wymiana i regulacja naciągu paska klinowego".
• W samochodzie z paskiem wielokli-•owym: wymontować pasek oraz koło
masowe.
• Silnik z wtryskiem paliwa: Odłączyć
mkę pedału przyspieszenia od dźwigni
srzepustnicy.
• Silnik gaźnikowy: Odłączyć linkę pedatu przyspieszenia ad gaźnika oraz zdjąć ze
,vspornika, patrz rozdział „Wymonto-
• Ustawić tłok 1. cylindra w położeniu ZZ
(zwrotu zewnętrznego). Przed tą czynnością ustawić dźwignię zmiany biegów
w położenie neutralne i zaciągnąć hamulec awaryjny. Wał korbowy można obracać kluczem nasadowym założonym na
śrubę centralną koła pasowego Wał obracać zgodnie z ruchem wskazówek zegara,
az nacięcie na kole pasowym wału korbowego znajdzie się na wysokości znaku
odniesienia - ostrza umocowanego na
pokrywie przedniej [patrz dolna część
rysunku C 4459). Jednocześnie znak na
kofe zębatym wałka rozrządu musi się
pokryć ze znakiem na osłonie (patrz
górna część rysunku C 4459).
32
SILNIK
•Zwolnić naciąg paska zębatego i zdjąć
go z koła wałka rozrządu, palr? rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie paska
zębatego".
•Odkręcić pokrywę obudowy wałka rozrządu.
•Odkręcić koło zębate wałka rozrządu
(rys. D0964).
• Podczas odkręcania śruby mocującej,
unieruchomić wałek kluczem płaskim,
który wkłada się między krzywkę zaworu
dolotowego 3. cylindra a łożysko.
• Zdjąć koło zębate.
•Odkręcić przednią rurę wylotową od
kolektora.
•Wykręcić górne śruby tylnej ostony
paska zębatego Ęrys. D 0915).
•Poluzować wszystkie śruby głowicy,
najpierw o 1/4, a następnie o 1/2 obrotu,
postępując spiralnie od zewnątrz do
środka (patrz rys. D 0916}. Na koniec
śruby całkowicie wykręcić.
Uwaga. Śruby głowicy wolno odkręcać
tylko przy zimnym silniku {ok. +20°C).
• Zdjąć obudowę wałka rozrządu.
• Wyjąć dźwignie zaworów, podkładki
znad trzonków zaworów oraz hydrauliczne kompensatory luzów zaworów.
Elementy te tak odłożyć, aby podczas
ponownego montażu mogły powrócić na
swoje miejsca i ich zamiana była wykluczona.
•Zdjąć głowicę razern z kolektorami dolotowym i wylotowym.
GtOWLCA I UKtAD ROZRZĄDU
33
Zamon ta wan/e
• Oczyścić kadłub silnika z pozostałości
uszczelki głowicy. Zwracać uwagę, aby
zanieczyszczenia nie wpadły do otworów
w kadłubie. Otwory zatkać szmatką.
• Sprawdzić płaskość powierzchni kadłuba, patrz rozdział „Sprawdzanie płaskości
głowicy i kadłuba".
• Położyć nową uszczelkę głowicy na
odtłuszczoną powierzchnię kadłuba, bez
stosowania środków uszczelniających.
Uszczelka nie może przykrywać żadnych
otworów w kadłubie (rys. D 0917).
• Oczyścić powierzchnię przylegania na
głowicy.
• Sprawdzić płaskość powierzchni głowicy, patrz rozdział „Sprawdzanie
ał a skoś ci głowi cy i kadłuba".
»Oczyścić na głowicy powierzchnię styku
z obudową wałka rozrządu.
• Ustawić głowicę na uszczelce.
• Wiożyć hydrauliczne kompensatory
luzów zaworów posmarowane olejem.
Umieścić dźwignie zaworów i podkładki
powleczone smarem z MoS^w miejscach
/wzajemnego kontaktu.
• Oczyścić powierzchnię stykowa obojowy wałka rozrządu (rys. D 0913).
• Powie rzchnię głowicy stykająca, się
z obudową wałka rozrządu posmarować
'ównomiernie masą uszczelniającą, nr katalogowy Opel 1503166 irys. C 3114)-
• Ustawić obudowę wałka rozrządu
i wkręcić lekko nowe śruby mocujące
(rys. C 3115) postępując spiralnie od
środka na zewnątrz.
Uwaga. W zasadzie powinno się stosować nowe śruby głowicy, które dokręca
się w czterech tazach. Do tego celu jest
potrzebny sprawny klucz dynamometryczny. Przydatna może być również tarcza z podziatką kątową.
• Dokręcanie śrub głowicy musi się odbywać z dużą starannością. JeżeJi to
możliwe, 10 powinno się sprawdzić
dokładność klucza dynamometrycznego
SILNIK
• Śruby głowicy dokręcać w czterech
fazach, za każdym razem przechodząc
spiralnie od środka na zewnątrz, tzn. od
śruby 1 da 10 (patrz rys. D 0919).
Silniki 1,4 i 1,6 (oprócz Cl 6NZ2)
1. faza: dokręcać śruby kluczem dynamometrycznym momentem 25 N-m,
2. faza: dokręcać śruby kluczem płaskim
o kąt 60°r
3. faza: dokręcać śruby kluczem piaskim
o kąt 6(T,
o kąt 60°.
Silniki 1,8 i 2,0 oraz C16NZ2
1. faza: dokręcać śruby kluczem dynamometrycznym momentem 25 N-m,
o kąt 90",
3. faza: adokręcać śruby kluczem płaskim
o kąt 90 ,
o kąt 90".
Uwaga. Śruby głowicy nie wymagają już
dokręcania po nagrzaniu silnika.
• Aby podcza dokręcania kątowego zachować wymagany kąt, zaleca się nanieść na głowicy odpowiednie znaki. W
tym celu nasadzić na śrubę klucz i na-a
nieść znak krecią w odległości 6Q"/9O
lub wyciąć z tektury odpowiedni kąt
Firma Hazet oferuje tarczę z podziałką
kątową 6690. która służy do dokręcania
kątowego połączeń śrubowych.
•Przykręcić u góry tylną osłonę paska
zębatego.
• Przykręcić koło zębate wałka rozrządu.
Unieruchomić przy tym wałek, chwyciwszy kluczem płaskim za spłaszczenie.
Do przykręcenia kół użyć nowej śruby,
którą dokręca się momentem 45 N-m,
• Przykręcić pokrywę obudowy wałka
rozrządu z nowa, uszczelką (momentem
8N-m).
• Założyć i naciągnąć pasek zębaty, patrz
rozdział „Sprawdzanie i regulacja naciągu
paska zębatego".
• Zamontować przednią osłonę paska
zębatego.
• Założyć i naciągnąć pasek klinowy alternatora i pompy wspomagania, patrz
rozdział „Wymiana i regulacja naciągu
paska klinowego",
• Silnik z paskiem wieloklinowym: przykręcić koło pasowe i założyć pasek.
• Podłączyć wszystkie przewody gumowe
układu chłodzenia i zabezpieczyć opaskami śrubowymi.
• Napełnić cieczą układ chłodzenia, patrz
rozdział „Opróżnianie i napełnianie układu chłodzenia".
• Podłączyć przewody podciśnienia oraz
wtyki przewodów elektrycznych, które
prowadzą do głowicy, gaźnika i kolektora
dolotowego, patrz „Wymontowanie".
• Podłączyć przewody paliwowe i zabezpieczyć opaskami śrubowymi.
35
GŁOWICA I UKfcAD ROZRZĄDU
• Podłączyć
przewody
do
świec
zapłonowych zgodnie z kolejnością
zapłonu. Cylinder nr 1 znajduje się po
nrawej stronie sifnika, patrząc w kierunku
jazdy.
• Przykręcić rurę wylotową do kolektora,
oatrz rozdział „Układ wylotowy".
• Sprawdzić poziom oleju w silniku
ewentualnie uzupełnić. Jeżeli powodem
odejmowania głowicy była wymiana
jszkodzonej uszczelki głowicy to należy
wymienić olej i filtr oleju, ponieważ mogą
zawierać ciecz chłodzącą.
• Zamontować filtr powietrze wraz z prze,vodemd patrz rozdział „Wymontowanie
zamontowanie filtra powietrza".
• Podłączyć przewód masy do akumulatora,
• Nagrzać sifnik podczas jazdy próbnej
temperatura oleju silnikowego +60"C).
• Sprawdzić wyprzedzenie zapłonu, patrz
-ozdział „Sprawdzenie i regulacja wyprzedzenia zapłonu'",
• Sprawdzić parametry biegu jałowego,
r>atrz rozdział „Sprawdzenie prędkości
Dbrotowej i stężenia CO na biegu ja'3wym".
• Sprawdzić poziom cieczy chłodzącej,
âtrz rozdział „Sprawdzanre poziomu
:ieczy chłodzącej".
Silniki 1,7D
• Odkręcić przewody wtryskowe od
.'/trys kiwa czy i od pompy wtryskowej.
Zdjąć wszystkie przewody nie przeginając ich.
• Wymontować górną i dolna osłonę
saska zębatego.
• Odkręcić pokrywę z obudowy sprzęgła.
Jstawić tłok 1. cylindra w położeniu ZZ,
oatrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego (silniki benzynowe i wysokoprężne, oprócz 1,7 TD)",
• Wymontować pompę podciśnienia,
patri rozdział „Wymontowanie i zamon:owanie pompy podciśnienia",
• Poluzować i zdjąć pasek zębaty, patrz
ozdział „Wymontowanie i zamontowanie
paska zębatego {silniki benzynowe i wysokoprężne, oprócz 1,7 TD}"
• Zdjąć głowicę razem z obudową wałka
rozrządu oraz kolektorami wylotowym
i dolotowym, w sposób opisany dla silników benzynowych.
• Położyć nowa. uszczelkę głowicy na kadłub silnika.
Uwaga. Wymieniana uszczelka musi
mieć to samo oznaczenie co poprzednia.
Oznaczeniem grubości uszczelki jest
jedno, dwa lub brak nacięcia na krótszym
boku. Jeżeli w silniku były wymieniane
elementy układu korbowo-tłokowego lub
szlifowana górna powierzchnia kadłuba,
to należy dobrać grubość uszczelki w
zależności od zmierzonego wymiaru wystawania tłoków t kadłuba.
• Wystawanie tłoków ponad powierzchnię kadłuba sprawdza się czujnikiem
zegarowym (ryś, B 4671). Zaleca się
mierzyć wystawanie w trzech różnych
miejscach na obwodzie denka. Jeżeli
choć jedna ze zmierzonych wartości
przekracza o 0,05 mm lub więcej górną
granicę danego zakresu, to należy wybrać
uszczelkę z następnej klasy grubości
DOBÓR USZCZELKI GŁOWICY (SILNIK 1.7 D)
Wystawanie tłoków Grubość uszczelki
(mm)
do 0.75 mm
Od 0.75 do 0.B5
ponad 0rB5
1.3
1.4
1.5
Oznaczenie
uszczelki
bez oznaczenia
1 nacięcie
2 nacięcia
&H.WIK
Uwaga. W zasadzie powinna się
stosować nowe śruby głowicy, które
dokręca się w czterech fazach. Da tego
celu jest potrzebny sprawny klucz
dynamometryczny. Przydatna może być
również tarcza z podziały kałową.
Silniki 17YDoraz 17DR
1. faza: dokręcać śruby kluczem dynamcmetrycznym momentem 25 N-m,
o kąt 90°,
o kąt 90°,
0 kąt 90°,
Uwaga. Śruby głowic nie wymagają już
dokręcania po nagrzaniu silnika.
•Założyć koło zębate na wal rozrządu
1 wkręcić lekko śrubę mocującą, jeszcze
jej nie dokręcać.
•Założyć i naciągnąć pasek zębaty, patrz
rozdział „Wymontowanie i zamontowanie
paska zębatego (silniki benzynowe i wysokoprężne, oprócz 1,7 10)".
•Przykręcić koło zębate wału rozrządu
momentem 90 N-m.
•Sprawdzić i wyregulować ustawienie
rozrządu.
•Zamontować pompę podciśnienia, patrz
pompy podciśnienia",
•Przykręcić pokrywę obudowy wałka
rozrządu z nową uszczelką.
•Zamontować górną i dolną osłonę.
paska zębatego.
•Przykręcić przewody wtryskowe do
pompy wtryskowej i wtryskiwaczy.
•Sprawdzić początek tłoczenia pompy
wtryskowej.
•Nagrzać silnik podczas jazdy próbnej. Po
osiągnięciu przez ciecz chłodzącą temperatury nagrzania przejechać jeszcze
około 5 km, aby temperatura oleju silnikowego doszła do +60"C.
•Sprawdzić poziom cieczy chłodzącej,
patrz rozdział „Sprawdzanie poziomu
cieczy chłodzącej".
• Sprawdzić i ewentualnie wyregulować
prędkość obrotową biegu jałowego i maksymalną prędkość obrotową.
Sfłnik I 7 TD (TC 4 EE 1)
• Wymontować kolektor dolotowy.
• Odkręcić przewody wtryskowe od
wtryskiwaczy i od pompy wtryskowej
Przewody zdjąć w komplecie, nie przeginając ich.
• Odkręcić od wtryskiwacza przewód paliwowy powrotny.
• Wymontować wentylator chłodnicy,
patrz rozdział „Wymontowanie wentylatora chłodnicy",
• Wymontować osłonę paska rozrządu,
• Ustawić tłok 1, cylindra w położenie ZZ,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego (silnik 1,7 TD}".
• Odkręcić koło zębate wałka rozrządu.
• Poluzować i zdjąć pasek zębaty, patrz
paska zębatego {silnik 1,7 TD)".
• Wykręcić trzy śruby mocujące z tylnej
osłony paska zębatego (patrz strzałki na
rysunku D 5913).
• Wykręcić śruby (1, rys, 0 7659) i (2)
2 obudowy termostatu.
• Odłączyć od turbosprężarki przewćd
cieczy chłodzącej, luzując wcześnie)
opaskę zaciskową.
• Odkręcić przewody olejowe zasilający
i powrotny między turbosprężarką a kadłubem silnika.
• Odkręcić wspornik turbosprężarki (rys.
C 8138).
GŁOWICA I UKtAD
37
• Wyjąc rurkę prowadzący bagnetowy
wskaźnik poziomu oleju.
• Poluzować śruby głowicy w kolejności
od 1 do TO, pokazanej na rysunku
• 0868.
• Unieść głowicę, odsuwając przy tym na
bok Tylną osłonę paska zębatego,
• Położyć na kadłub nową uszczelkę
głowicy.
Uwaga. Wymieniana uszczelka musi
mieć to samo oznaczenie co poprzednia.
Oznaczeniem grubości uszczelki jest
edno, dwa Eub brak otworu na narożu.
JeżeEi w silniku były wymieniane elemenry układu korbowo-tłokowego lub szlifowana górna powierzchnia kadłuba, to
należy dobrać grubość uszczelki w
zależności od zmierzonego wymiaru wystawania tłoków z kadłuba.
• Wystawanie tłoków ponad powierzchnię kadłuba sprawdza się czujnikiem
zegarowym. Zaleca się mierzyć wysuwanie w trzech różnych miejscach na
nbwodzie denka. Jeżeli choć jedna ze
zmierzonych wartości przekracza o 0,05
DOBÓR USZCZELKI GŁOWICY (StLNIK 1,7 TD)
Wysławcie ilofców Grubość uszczelki
(mm)
z d 0,58 do 0,64
i d 0,65 do 0 7 0
zd 0,71 doO,7B
1.4
1.45
1,5
Oi na czflnis
uszczolfci
bez oznaczenia
1 otwór
2 otwory
mm lub więcej górną granicę danego
zakresu, to należy wybrać uszczefkę z
następnej klasy grubości.
Uwaga. Otwory pod śruby głowicy musza_
być wolne od oleju i cieczy chłodnącej.
Przedmuchać otwory sprężonym powietrzem lub przeczyścić szmatką nawiniętą
na wkrętak. W zasadnie powinno się
dokręca się w trzech fazach. Do tego celu
jest potrzebny sprawny klucz dynamometryczny. Przydatna może być równi&ż tarcza z podziałką kątową.
• Śruby głowicy dokręca się w trzech
fazach, w kolejności pokazanej na
rysunku D 0359.
SILNIK
• Przykręcić przewody wtryskowe do
pompy wtryskowej i do wtryskiwaczy
momentem 25 N-m.
• Przykręcić do wtryskiwaczy przewód
paliwowy powrotny.
• Zamontować kolektor dolotowy.
• Sprawdzić początek tłoczenia.
• Doprowadzić silnik do
sianu nagrzania
(temperatura oleju +60aC).
patrz rozdział „Opróżnianie i napełnianie
układu chłodzenia",
• Wyregulować prędkość obrotową biegu
jałowego i maksymalna prędkość obrotowa, I.faza: dokręcać śruby kluczem dynamometrycznym momentem 40 N-m.
2, faza: dokręcać śruby kluczem płaskim
oka.t60...75D,
3, faza: dokręcać
śruby kluczem płaskim
0kąt60.„75 D .
Uwaga. Nie trzeba później dokręcać
głowicy.
• Włożyć rurkę prowadząca, wskaźnik
bagnetowy poziomu oleju.
• Przykręcić króćce turbosprężarki.
• Przykręcić przewody olejowe między
turbosprężarką a kadłubem silnika.
• Podłączyć przewód cieczy chłodzącej do
turbosprężarki i zabezpieczyć opaską
zaciskową,
•Oczyścić powierzchnię przylegania obudowy termostatu. Założyć nową uszczelkę i przykręcić obudowę termostatu
momentem 30 N-m.
• Wkręcić trzy śruby mocuja.ce osłonę
tylną paska zębatego (8 N-m).
• Założyć koło zębate walka rozrządu
i wkręcić śrubę mocującą momentem
10N-m.
•Założyć i naciągnąć pasek zębaty, patrz
paska zębatego (silnik 1,7 TD)".
rozrządu z nową ussczelką.
•Zamontować wentylator, patrz rozdział
„Wymontowanie i s a montowanie wentylatora chłodnicy'.
•Zamontować osłonę paska zębatego.
głowicy (silnik 16-zaworowy)
Uwaga. Poniższy opis dotyczy silników
czteracylindrowych. Momenty dokręcania ważniejszych połączeń gwintowanych
dla silnika sześciocylindrowego zostały
podane na końcu rozdziału.
Wymon to wantę
• Wymontować przewód giętki (1, rys,
C 8348) odpowietrzający skrzynię korbową.
GŁOWICA I UKŁAD
• Wykręcić śruby mocujące (2).
• Wyciągnąć złącze wtykowe (3} z przeoływomierza powietrza.
• Odkręcić nakrętki (4) mocujące wspornik przepływomierza powietrza,
• Całkowicie poluzować opaskę (5).
• ZdjE)ć chwyt powietrza, przepływomierz
oraz przewód łączący.
• Zdjąć przedni wspornik filtra powietrza.
• Odłączyć od silnika dolny przewód
chłodnicy. Zebrać wyciekającą ciecz do
laczynia, patrz rozdział „Opróżnianie i napełnianie układu chłodzenia".
• Odłączyć linkę pedału przyspieszenia od
dźwigni przepustnicy.
• Odłączyć wszystkie przewody eJasty:zne i elektryczne, dochodzące do
głowicy, gaźnika oraz kolektora doioiowego.
• Odkręcić przednią rurę wylotową od
<olektora, patrz rozdz. „Układ wylotowy".
• Wymontować filtr powietrza.
• Zdjąć pasek klinowy alternatora i, jeśli
.vystępuje, pompy wspomagania układu
'isrowniczego, patrz rozdział „Wymiana
r
sgulacja naciągu paska klinowego".
• Wymontować przewody zapłonowe
Ewiac oraz odłączyć przewód wysokiego
-apjęcia prowadzący od rozdzielacza
zapłonu do cewki,
• Wymontować przednią osłonę paska
zębatego.
• Ustawić Tłok 1. cylindra w położeniu ZZ,
Mtrz rozdział „Wymontowanie i zamon::>wanie paska zębatego".
• Odkręcić od ściany przedniej wspornik
newodów chłodnicy oleju.
• Zwolnić naciąg paska zębatego \ zdjąć,
rairz rozdział „Wymontowanie i zamon'îwanie paska zębatego".
• Odkręcić pokrywę nad przewodami
zapłonowymi.
• Ściągnąć nasadki ze świec zapłonowych. Ciągnąć za nasadki a nie za przes ady.
• Poluzować złącza przewodów gumowych (patrz strzałki na rysunku C 7802),
• Ddkręcić pokrywę głowicy.
• Odkręcić oba koła zębate wałków
-:.zrządu.
Wałki przytrzymywać kluczem
zjaskim za sześciokąt.
39
• Odkręcić rolkę prowadzącą (A, rys.
C 7808) oraz napinacz z płytką (B).
Uwaga. Zwrócić przy tym uwagę na tulejki dystansowe, które należy przechowywać tak, aby mogły powrócić w te
same miejsca.
• Odkręcić od głowicy tylną osłonę paska
zębatego.
• Odkręcić wszystkie śruby głowicy, w
pokazanej na rysunku C 7811 kolejności
od 1 do 10, Najpierw luzować śruby o
1/4, a następnie o 1/2 obrotu. W końcu
wykręcić całkowicie śruby i wyjąć z podkładkamL Do wykręcenia śrub jest
potrzebny klucz z nasadką E14 dla śrub
typuTorx, na przykład Hazet 380Mlg-E14
z adapterem 958-2.
40
SILNIK
;L1OU U6D 2,1
C 7BI1
Uwaga. Śruby odkręcać tylko przy zimnym silniku (temperatura pomieszczenia
około +20-C).
• Zdjąć głowic ę.
Zamontowanie
• Oczyścić kadłub silnika z pozostałości
uszcrelki głowicy. Zwracać uwagę, aby
zanieczyszczenia nie wpadły do otworów
w kadłubie. Otwory zatkać szmatką.
• Sprawdzić płaskość powierzchni kadłuba, patrz rozdział „Sprawdzanie płaskości
głowicy i kadłuba".
• Położyć nową uszczelkę głowicy na
odtłuszczoną powierzchnie, kadłuba, bez
stosowania środków uszczelniających.
Uszczelka nie może przykrywać żadnych
otworów w kadłubie.
• Oczyścić powierzchnię przylegania na
głowicy.
• Sprawdzić
płaskość
powierzchni
głowicy, patrz rozdział „Sprawdzanie
płaskości głowicy i kadłuba",
• Położyć głowicę.
• Włożyć w głowicę podkładki śrub.
• Włożyć nowe śruby głowicy i wkręcić
kluczem Tora, aż łby zetkną się z głowicą.
Uwaga, W zasadzie powinno się
dokręca się w czterech fazach. Do tego
celu jest potrzebny sprawny klucz
dynarnometryczny. Przydatna może być
również tarcza z podziałką kątową.
• Śruby głowicy powinno się dokręcać
z duża. starannością. Jeżeli to możhwe, to
wcześniej sprawdzić dokładność klucza
dynamometrycznego.
*W każdej fazie śruby dokręcać w kolejności od 1 do 10 (rys. C 8341}.
Lfaza; dokręcać śruby kluczem dynamometrycznym momentem 25 N-m(
o kąt 90",
o kąt 9G"r
o kąt 90".
Uwaga. Nie jest wymagane późniejsze
dokręcanie śrub głowicy po nagrzaniu silnika.
• Aby podczas 3 dokręcania kątowego
zachować kąt 90 , zaleca się nanieść na
głowtcy odpowiednie znaki. W tym celu
nasadzić na śrubę klucz i namaść znak
kredą w odległości 90° lub wyciąć z tektury kąt prosty. Firma Hazet oferuje tarczę
z podziałką kątową, która służy do
dokręcania kątowego połączeń śrubowych.
• Przykręcić lekko tylną osłonę paska
zębatego (6 PJ-m). Śruby powlec wcześniej środkiem zabezpieczającym przed
poluzowaniem, na przykład Opel
1510177.
GŁOWICA I UKŁAD RDZPZĄDU
•Przykręcić rolkę pośrednią i napinacz
aaska zębatego z podstawą.
Uwaga. Tulejki dystansowe pod rolkami
prowadzącą i napinającą muszą być
-nniejszą średnicą skierowane do rolki
prowadzącej lub do płytki napinacza.
• Zamontować koła zębate na wałkach
•o^rządu. Przy tym znak ustawczy na kale
musi się znaleźć u góry (strzałka na
rysunku C 8343).
• Kolek (A) w wałku rozrządu musi być
j góry i wchodzić w otwór koła zębatego.
• Przytrzymać wałki rozrządu kluczem
ałaskim, chwyciwszy w spłaszczonym
miejscu, i wkręcić nowe śruby mocujące
voła zębate.
Śruby dokręcać momentem 50 N-m ++ 60,..75°
(do VIII 1992} lub 50 N-m +
x60 D + 15 D (odlX 1992).
• Założyć pokrywę głowicy z nową
jszczelką i lekko przykręcić (8 N-m).
• Podłączyć do pokrywy głowicy oba przewody odpowietrzające skrzynię korbową
zabezpieczyć opaskami.
• Umieścić
nasadki
na
świecach
zapłonowych zgodnie z kolejnością zasłonu. Cylinder numer 1 znajduje się
z prawej strony, patrząc w kierunku jazdy,
• Przykręcić pokrywę nad przewodami
zapłonowymi.
•
Zamontować kolektor wylotowy, patrz
r
ozdział „Układ wylotowy".
41
• Założyć nowy pasek zębaty i naciągnąć,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie paska zębatego {silniki szesnasto zaworowe)".
zębatego.
• Założyć i naciągnąć pasek klinowy napędu alternatora i pornpy wspomagania,
• Zamontować wspornik filtra powietrza,
chwyt powietrza i przepływomierz powietrza.
• Podłączyć złącze elektryczne do przepływomierza powietrza
• Podłączyć wszystkie wcześniej odłączone od głowicy przewody sztywne,
elastyczne i cięgła.
• Napełnić układ chłodzenia, patrz rozdział „Opróżnianie i napełnianie układu
chłodzenia'.
• Sprawdzić poziom oleju w silniku i w
razie potrzeby uzupełnić. Jeżeli powodem
zdejmowania głowicy była wymiana
uszkodzonej uszczelki głowicy, to należy
wymienić olej i filtr olsju, ponieważ mogą
zawierać ciecz chłodzącą.
• Nagrzać silnik podczas jazdy próbnej
(temperatura oleju silnikowego +60"C),
• Sprawdzić wyprzedzenie zapłonu, patrz
rozdział „Sprawdzanie \ regulacja wyprzedzenia zapłonu".
• Sprawdzić parametry biegu jałowego,
patrz rozdział „Regulacja biegu jałowego
i stężenrg CO".
patrz rozdział „Sprawdzanie poziomu
cieczy chłodzącej".
Momenty dokręcania dla silnika
6-cytincfrowego (C25XE)
Przewód dolotowy (środkowy) do kolektora dolotowego, kolektor dolotowy do
głowicy, kolektor wylotowy do głowicy,
zbiorczy przewód dolotowy, czujnik spalania stukowego do kadłuba
20 N-m
Pokrywa
łożysk
wałka
rozrządu
do głowicy
8 N»m
42
SILNIK
Koło zębate wałka rozrządu do walka
rozrządu
50 N-m + 60° + 15"
Koło zębate wału korbowego
250 N-m+ 45°+ 15°
Głowica do kadłuba
25 N-m + 90"+ 90*+ 90°+15°
Uwaga. Nie trzeba dokręcać śrub głowicy
przy ciepłym silniku.
Sprawdzanie płaskości głowicy
\ kadłuba
• Wymontować głowicę, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie głowicy".
• Położyć liniał krawędziowy na głowicy
(kadłubie) i zmierzyć szczelfnomierzem jej
płaskość, wzdłuż i w poprzek (patrz rys.
B 9355). Odchyłka płaskości nie może
przekraczać 0,04 mm na całej długości
i 0r015 mm na długości 150 mm.
• Płaskość głowicy powinno się sprawdzać na obu powierzchniach przylegania;
do kadłuba i do obudowy wałka rozrządu,
• Sprawdzić jeszcze zwichrowanie głowicy, kładąc liniał po przekątnej.
Uwaga, Nie trzeba głowtcy wymieniać,
jeżeli stwierdzi się tylko niewielkie
pęknięcia na mostku między gniazdami
zaworów wylotowych i dolotowych.
• Po ewentualnym szlifowaniu wysokość
głowicy ( B - na rys. A 7853) nie może być
mniejsza niż:
WYSOKOŚĆ GŁOWICY PO OBRÓBCE
Silnik
benzynowy OHC
150 KM, 204 KM
1,7 D
1,7 I D
\ 7li.il
Wysokość
95.61:0.10 mm
13S.63 mm
105.75 106.10 mm
131,45-131.55
• Po ewentualnym szlifowaniu kadłuba
sprawdzić wystawanie ttoków {patrz rys.
B 4560).
• Zamontować głowicę, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie głowicy".
43
DOPUSZCZALNE WYSTAWANIE TŁOKÓW
7 KADŁUBA
Silnik
1.4
l.S; 1.6; 2,0
1.7 D
T.7TTJ
Wystawanie ifoków
Omm
0.4 rnm
0,65-0.95 mm
o.sa...o,78
Wymiana obudowy głowicy,
wymontowanie i zamontowanie
wałka rozrządu (silniki benzynowe
OHCoraz 1,7 DJ
Wymon towanie
• Wymontować głowicę, patrz rozdział
Wymontowanie i zamontowanie głowicy".
Uwaga. Jeżeli ma być tylko wymontowany wałek rozrządu, to nie trzeba zdejmować głowjcy. Potrzebny jest jednak
.vtedy dociskacz zaworów.
• Przykręcić dociskać? do obudowy wałka
-ozrządu j równomiernie docisnąć w dół
wszystkie dźwignie zaworów (rys,
3 6032), aby można było wyciągnąć
.vałek. Docfskacz stanowi zestaw płytek
ze śrubami, które można nabyć np. w fir^ [ e Werkzeug-Saer, Hamburg 76,
• Położyć obudowę wałka rozrządu na
:iwóch listwach drewnianych i odkręcić
aokrywę {rys. B 3526).
•Kr,
44
5ILNW
• Wymontować rozdzielacz zapłonu, patrz
rozdzielacza zapłonu".
• Odkręcić mechaniczną pompę paliwa,
jeżeli występuje w silniku (rys. B 3530).
• Odkręcić płytkę ustalającą wałek rozrządu [rys, B 6033).
•Wyciągnąć wałek rozrządu do tyłu
z obudowy (rys, B 3532}.
Za montowanie
• Położyć nową obudowę na listwach
drewnianych,
• Wsunąć ostrożnie wałek rozrządu z płytką ustalającą do obudowy. Przykręcić
płytkę momentem 8 N-m [rys. B 3533).
• Wcisnąć w obudowę nowy pierścień
uszczelniający odpowiednim narzędziem,
np. Opel KM-636. Narzędzie to można
zastąpić krótkim odcinkiem rury o tej
samej średnicy co pierścień uszczelniający [rys. B 3535), Ponadto potrzebna jest
ptytka metalowa z dwoma otworami,
rozstawionymi po przekątnej tak, jak
otwory gwintowane w obudowie wałka
rozrządu, Pierścień wciska się rura i płytą,
dosuwanymi dzięki stopniowemu dokręcaniu dwóch śrub.
Uwaga. Przed założeniem obudowy
wałka rozrządu zwrócić uwagę., czy w
głowicy są włożone tulejki centrujące
(patrz strzałki na rysunku B 3537).
• Przykręcić pokrywę na obudowę wałka
rozrządu z nową uszczelką. Wcześniej
oczyścić sitko w pokrywie, patrz rozdział
„Czyszczenie sitka w pokrywie obudowy
wałka rozrządu'1.
45
• Zamontować rozdzielacz zapłonu, patrz
ozdział „Wymontowanie i zamontowanie
^zdzielacza zapłonu".
• Zamontować pompę paliwa, jeżeli
.vystępuje przy głowicy, i dokręcić mo-nentem 18 N-m,
Wymontowanie i zamontowanie gło.vicy".
S : M awdzanie i regulacja ustawienia
rozrządu (silnik 1,7 DJ
Uwaga- Podczas regulacji
ustawienia rozrządu ważne jest aD V pasek zębaty był
prawidłowo naciągnięty. Sprawdzenie
paska jest możliwe tylko za
przyrządu specjalnego Opel KM-510-A
• Sprawdzić naciąg paska zębatego, patrz
ozdział „Sprawdzanie i regulacja naciągu
-aska zębatego".
Jstawić tłok 1. cylindra w położeniu ZZ,
zaTrz rozdział „Wymontowanie i zamon:swanie paska zębatego (silniki ben:;nowe i wysokoprężne, oprócz 1,7 TD)".
êgułacja za pomocą /istwy
KM-238-2 oraz czujnika
Domiarowego MKM-571
Zamiast specjalnej listwy można użyć
niału stalowego, połączonego z oprawką
:zujnika zegarowego. Ponadto frrma
Sûer-Werkzeug z Hamburga oferuje
:-osty przyrząd do regulacji rozrządu,
> Jstawić listwę na obudowie wałka
-^rrządu [rys, C 5166).
• Jstawić trzpień pomiarowy czujnika o
7...10 mm na kole podstawowym
krzywki wałka rozrządu (nad
dolotowym 1. cylindra) i wyze•:,vać czujnik. Zwrócić uwagę, aby użyć
zzujnika z płaskim trzpieniem pomia-wym, a nie z cylindrycznym,
jwaga. Geometrycznie krzywka składa
i = i części kołowej, nazywanej kołem
z odstawowym
oraz
z
owalnego
— sadzenia. Nie przystawiać czujnika do
:walnej części krzywki.
•Umieścić na listwie dwa znaki,
w odległości 0 r 10 mm, jak na rysunku
C5166.
• Poluzować koło zębate walka rozrządu.
• Listwę i unieruchomiony w niej czujnik
przesunąć w kierunku wierzchołka krzywki do znaku 10 mm.
• Kluczem płaskim o rozwartości 22 mm
obrócić wałek przeciwnie do ruchu
wskazówek zegara tak, aby trzpień czujnika zegarowego uniósł się o 0,55±Or05
mm,
• Przytrzymać w tym położeniu wałek
rozrządu i przykręcić koło zębate nową
śrubą, stosując moment
dokręcania 75
N-m + 60...65 a r W celu zachowania
wymaganego kąta dokręcania śruby użyć
wzornika wyciętego z tektury. Podczas
przykręcania koła zębatego wałek rozrządu nie może się obrócić.
Uwaga. Po przykręceniu koła zębatego
jeszcze raz sprawdzić ustawienie wałka
rozrządu względem koła zębatego.
• Sprawdzić początek tłoczenia i w razie
potrzeby wyregulować, patrz rozdział
„Sprawdzenie i regulacja początku tłoczenia pompy wtryskowej".
Czyszczenie sitka w pokrywie
obudowy wałka rozrządu
(silniki benzynowe OHC oraz 1,7 D}
Poprzez sitko w pokrywie obudowy walka
rozrządu ulatniają, się opary oleju ze
skrzyni korbowej.
46
SILNIK
Wymon towanie
Odkręcić pokrywę z obudowy wałka
rozrządu.
• Wykręcić śruby mocujące osłonę sitka
(rys. D 0941): zdjąć osłonę.
• Wyjąć sitko.
• Umyć powierzchnie przylegania i sitko
w benzynie ekstrakcyjnej.
Zamonto wan/e
• Włożyć oczyszczone sitko w pokrywę,
• Przykręcić osłonę sitka.
• Przykręcić pokrywę do obudowy wałka
rozrządu, podkładając nową uszczelkę.
Sprawdzanie i regulacja luzów
zaworów (silnik 1,7 TD}
Aby zapewnić kompensację różnej rozszerzalności cieplnej elementów napędu
rozrządu, są potrzebne określone luzy
zaworów.
Jeżeli luzy te są za małe, to zmieniają się
fazy rozrządu, obniża się ciśnienie sprężania i silnik traci moc. W warunkach
ekstremalnych może dojść do skrzywienia zaworów lub spalenia grzybków albo
gniazd zaworów,
Jeżeli luzy zaworów są za duże, praca
rozrządu staje się głośna, zmieniają się
fazy rozrządu i w wyniku zbyt krótkiego
otwarcia zaworów oraz pogorszonego
napełnienia cylindrów, silnik traci moc.
Dodatkowo biGg silnika staje się nieregularny.
Regulacja luzów zaworów da pożądany
efekt tylko wówczas, gdy grzybki zaworów szczelnie przylegają do gniazd.
zawory nie mają nadmiernego luzu w
prowadnicach, a końce trzonków
zaworów nie są zbite.
Luzy zaworów powinno się sprawdzać i
ewentualnie regulować w ramach okresowej obsługi samochodu, po naprawie
głowicy lub kiedy wystąpi głośna praca
rozrządu.
Luzy zaworów sprawdza i reguluje się na
zimnym silniku. Przyjmuje się, że zimny
silnik ma temperaturę otoczenia.
Sprawdzanie tuzów zaworów
• Wymontować pokrywę głowicy.
» Obracać wal korbowy, aż krzywka wałka
rozrządu nad sprawdzanym zaworem
będzie skierowana do góry (rys. C 6344).
Obrócić popychacz zaworu i ustawić
z przodu rowek znajdujący się na
krawędzi popychacza. Aby obracać wał
korbowy, włączyć 5. bieg i przetaczać
samochód na płaskim podłożu. Inną
możliwością jest obracanie podniesionym
przednim kołem.
• Sprawdzić szczelinomierzem luzy zaworów, które powinny wynosić:
GfcOWICA I UKŁAD ROZRZĄDU
XI6 mm - dla zaworów ssących,
0,25 mm - dla zaworów wylotowych.
• Szczelinomierz powinien dawać się
przesuwać z niewielkim oporem. W
nnym przypadku trzeba przeprowadzić
'egulację luzu.
• Kontynuować obracanie wału korbowego, aż krzywka nad następnym
zaworem będzie skierowana do góry.
Sprawdzić luz w wyżej opisany sposób.
• Jeżeli zachodzi potrzeba wyregulowania
luzu zaworu, to należy dobrać grubość
^zczelinomierza, jaki da się wsunąć pod
<rzywkę. Zanotować zmierzoną wartość
uzu.
• Założyć pokrywę, głowicy i przkręcić
Śruby mocujące momentem 10 N-m.
Regulacja luzów zaworów
• Luz zaworu ustawia się, zmieniając
grubość płytki regulacyjnej. W tym celu
'rzeba wcisnąć specjalnym przyrządem
:spychacz zaworu (rys. D 7527).
Jwaga. Przyrząd ten nie musi pasować
dokładnie do rozstawu popychaczy, dlatego poleca się stosowanie specjalnego
z -zy rząd u firmy Opel, noszącego oznaczenie KM-650.
• Wcisnąć popychacz i wyjąć płytkę regi>
• Określić grubość nowej płytki reguła-
47
• Powfec nową podkładkę regulacyjną
olejem silnikowym i włożyć w gniazdo
popychacza oznakowaniem grubości
skierowanym do dołu.
• W ten sam sposób wyregulować luzy
pozostałych zaworów.
Określenie grubości nowej płytki
regulacyjnej
• W tym celu zmierzyć śrubą mikronietryczrią grubość wyjętej płytki i zanotować wynik. Grubość piytki jest również
wygrawerowana na jej spodzie.
Wyznaczyć grubość nowej płytki z następującego wzoru:
N=T+(A-S)
gdzie:
N - grubość nowej płytki
T - grubość wymontowanej płytki regulacyjnej
A - zmierzony luz zaworu
S - wymagany luz zaworu
zaworów (silniki benzynowe OHC
oraz 1,7 D)
Uwaga. Jeżeli elementy rozrządu mają
być ponownie użyte, to należy je tak przechowywać, aby podczas montażu wróciły
na swoje miejsca.
Wymon towan/e
• Wymontować głowicę i ustawić na
dwóch klockach drewnianych (patrz rys.
B 3546), patrz rozdział „Wymontowanie
i zamontowanie głowicy".
• Wyjąć dźwignie zaworów, podkładki
i hydrauliczne kompensatory luzów.
• Odkręcić kolektory dolotowy i wylotowy,
• Oznaczyć zawory przed wyjęciem, aby
mogły powrócić na swoje miejsca (rys.
B 4578}.
• Wymontować zawory po ściśnięciu
sprężyn przyrządem i wyjęciu półstożków
zamków (rys B 4579).
• Zsunąć z prowadnic zaworów uszczelniacze, podważywszy je wkrętakiem (rys.
B 4580}.
48
SILNIK
• Wyjąć prytki wymuszaja.ce obról zaworów wyloiowych ora? miseczki ustalające
sprężyny zaworów dolotowych.
Uwaga. Płytki wymuszające obrót zaworów wylotowych nie występują w silnikach benzynowych OHC montowanych
od IX 1994 r.
Zamon towan/e
• Przed zamontowaniem zaworów przefrezować ewentualnie gniazda zaworów
i przeszlifować grzybki zaworów, patrz
rozdział „Szlifowanie zaworów".
• Dotrzeć zawory, patrz rozdział „Docieranie zaworów'.
• Przed zamontowaniem zaworów sprawdzić zawsze prowadnice, patrz rozdział
„Sprawdzanie prowadnic zaworów".
• Posmarować trzonki zaworów olejem
silnikowym (rys. B 3548).
• Wiozyć zawory do prowadnic w głowicy. Zwrócić uwagę, aby stare zawory
wróciły w swoje miejsca, nie zamienić
zaworów dolotowych z wylotowymi.
• Włożyć płytkę, wymuszającą obrót zaworu wylotowego (rys. B 3549).
• Założyć nowy uszczelniacz trzonka
zaworu, patrz rozdział „Wymiana uszczelniaczy zaworów".
• Wtożyć dolną miseczkę sprężyny
zaworu dolotowego, jak pokazano na
rysunku B 3858, a następnie uszczelniacz.
GŁOWICA 1 UKŁAD ROZRZĄDU
49
• Zwrócić uwagę na prawidłowe położenie miseczki, strzałka na rysunku B 8859.
Uwaga. Jeżeli miseczka zostanie założona odwrotnie, to się zmniejszy o 2,6
mm długość czynna sprężyny zaworu
dolotowego. W Konsekwencji nastąpi
uszkodzenie wałka rozrządu i/lub dźwigni
zaworu.
• Założyć na zawór sprężynę i górną miseczkę.
• Używając odpowiedniego przyrządu do
ściskania sprężyn zaworów, docisnąć
sprężynę i założyć półstozki zamka
(strzałki na rysunku B 3550).
• Zwolnić nacisk przyrządu.
50
SILNIK
Wymiana uszczelniaczy zaworów
(silniki benzynowe oraz 1,7 D}
O zużyciu uszczelniaczy może świadczyć
zwiększone zużycie oleju silnikowego.
Uszczelniacze wymienia się również w
przypadku wymiany zaworów lub podczas rozbiórki głowicy,
Wymon towanie
• Włożyć hydrauliczny kompensator luzów zaworów i płytkę dociskową (rys.
B3551}.
• Podczas wkładania płytki dociskowej
zwrócić uwagę, aby zaokrąglenie osiadło
w zaokrągleniu [patrz strzałki na rysunku
B 3552},
• Nasadzić dźwignię zaworu. Powierzchnię roboczą powlec smarem molibdenowym,
• Przykręcić kolektory dolotowy i wylotowy z nowymi uszczelkami. Wszystkie
śruby dokręcać momentem 22 N-m.
„Wymontowanie
i zamontowanie głowicy1'.
•Wymontować głowicę, patrz odpowiedni rozdział,
• Wymontować sprężyny zaworów, patrz
zaworów"
• Zsunąć z prowadnic zaworów uszczelniacze za pomocą wkrętaka (rys. B 4580).
Uwaga. Nie uszkodzić przy tym trzonka
zaworu.
Zamontowanie
• Na koniec irzonka zaworu założyć
nasadkę z tworzywa sztucznego, dołączoną do uszczelniacza. Nasadkę przyciąć na odpowiednią długość i posmarować olejem silnikowym.
•Wsunąć uszczelniacz na posmarowany
olejem trzonek zaworu i wcisnąć go na
prowadnicę nie uszkadzając przy tym
wargi uszczelniającej. Usunąć nasadkę.
51
• Wcisnąć uszczelniacz na prowadnicę
lak, aby kołnierz wszedł w rowek prowadnicy.
Uwaga. Nie należy wciskać uszczelniacza
poza rowek, ponieważ może stać się
nieszczelny.
• Zamontować sprężyny zaworów , patrz
zaworów".
• Zamontować głowicę, patrz odnośny
rozdział.
Szlifowanie zaworów
(silniki benzynowe oraz 1,7 D)
Zużytych zaworów nie trzeba od razu
,vymieniać, jeżeli nie mają głębokich
vżerów na grzybku. Praktycznie jest
nożliwa jedna lub dwie naprawy zawo'ów przez szlifowanie przylgnL Dalsza
obróbka jest niecelowa, ponieważ doprowadzi do pocienienia krawędzi grzybka i
.v efekcie do szybkiego przepalenia
:^woru - szczególnie wylotowego.
• Po naprawie zaworów należy zwrócić
jwagę, czy nie jesl przekroczona dopuszczalna wielkość wystawania trzonka
zaworu z głowicy (wymiar „A" ria rysunku
>1OO1). Nie wolno szlifować czoła trzon• 2 zaworu.
dopuszczalne wystawanie „A" trzonka
:=woru z głowicy: 3
=.lniki 1,4 i 1,6 dm s - 14,4 mm;
= Iniki 1,8 i 2,0 dm - 18,25.18.45 mm.
• Odpowiedni sprawdzian do pomiaru
dleglości „A" można wykonać samo:zielnie z cienkiej blachy.
W-512
Htf-419
-50 mm-
• Jeżeli wymiar H,A" zostanie przekroczony, to należy wymienić głowicę.
• Podczas obróbki głowicy należy pamiętać, że kąt pochylenia przylgni grzybka
zaworu wynosi 44". Kąt pochylenia przylgni gniazda zaworu wynosi 45°.
Docieranie zaworów
(silniki benzynowe oraz 1,7 DJ
Przy prawidłowo obrobionych gniazdach
zaworów i nowych zaworach docieranie
gniazd nie jest konieczne,
• Do docierania należy użyć drobnoziarnistej pasty ściernej i przyssawki, która
posłuży do obracania zaworem. Aby
SILNIK
unikać powstawania rowków na przytgni,
powinno się w trakcie docierania często
unosić zawór i przestawiać o 90".
Uwaga, Po zakończeniu operacji usunąć
starannie pastę ścierną z gniazda.
• Efekt docierania można sprawdzić tuszem lub olejem napędowym. Jeżeli po
wlaniu do komory spalania olej napędowy będzie wyciekać pa prowadnicy, to
docieranie trzeba kontynuować.
Sprawdzanie prowadnic zaworów
(silniki benzynowe oraz 1,7 D)
Podczas naprawy głowicy z nieszczelnymi zaworami nie wystarcza wymiana lub
obróbka tylko zaworów i ich gniazd.
Należy jeszcze sprawdzić stopień zużycia
prowadnic. Jest to szczególnie ważne w
silnikach o dużym przebiegu. Zużyte
prowadnice nie zapewniają osiowego
ustawienia zaworów i powodują zwiększone zużycie oleju. Prowadnice nadmiernie zużyte należy albo wymienić, albo
rozwiercić w specjalistycznym warsztacie.
• Zmierzyć prowadnice odpowiednią
średnicówką (rys. A 7849). Dopuszczalne
luzy zaworów w prowadnicach podano
wcześniej.
• Rozwiercić prowadnice na następny wymiar naprawczy. Czynność tę wykonuje
się zawsze od strony zamontowania
walka rozrządu.
STOSOWANE OZNACZENIA ZAWORÓW
Nad wymiar trzonka
Oznaczeniu
5l05OWrtfkB
w ijrodukcii
nominalny
0.075
0,150
0.250
bez.
1
2
Oznaczenie
stosowane
uv serwisie
K
Kl
K2
A
• Po rozwierceniu prowadnicy należy
przekreślić nieaktualne już oznaczenie
i wybić nowe.
Uwaga. Po rozwierceniu prowadnic trzeba zawsze stosować zawory z nadwyrniarowymi trzonkami.
SPRAWDZANIE CIŚNIENIA
SPRĘŻANIA
Kontrola ciśnienia sprężania pozwala
ocenić stan techniczny silnika, a dokładniej, czy nie są zużyte lub uszkodzone
zawory albo tłoki (pierścienie tłokowe).
Poza tym pomierzone wartości ciśnienia
sprężania pozwalają zakwalifikować silnik
do wymiany bądź do naprawy głównej,
Do pomiaru jest potrzebny próbnik, który
można nabyć w sklepie specjalistycznym.
Uwaga- Do silników wysokoprężnych jest
potrzebny próbnik o większym zakresie
odczytu, do około 4 MPa.
Bóżnica ciśnienia sprężania między cylindrami nie może przekraczać 0,1 MPa [silniki benzynowe) lub 0,15 MPa (silniki
wysokoprężne). W przypadku gdy jeden
lub kilka cylindrów wykazuje większe niż
podano różnice ciśnienia sprężania, jest
to oznaką uszkodzenia zaworów, zużycia
pierścieni tłokowych lub gładzi cylindrów.
Jeżeli
zostało
osiągnięte zużycie
graniczne, oznacza to konieczność
naprawienia lub wymiany silnika.
• Przed sprawdzeniem ciśnienia sprężania silnik powinien zostać nagrzany. Po
osiągnięciu przez ciecz chłodzącą Temperatury nagrzania przejechać jeszcze
około 5 km, aby olej silnikowy
osiągnął
temperaturę co najmniej +7ODC.
WYMIANA 1 HEGULflCJA NACIĄGU PASKA KLINOWEGO
• Sprawdzić kolejno cylindry i porównać
wyniki.
• Na koniec wkręcić świece zapłonowe
i podłączyć przewody, patrz rozdział „Wymiana świec zapłonowych i sprawdzanie
złączy elektrycznych".
• Podłączyć przewód do zacisku „15".
• Podłączyć przewody elektryczne do
wtryskiwaczy
Silnik
• Wyłączyć zapłon. Odłączyć przewód od
zacisku „15" cewki zapłonowej.
»W silniku z wtryskiem paliwa: Wyciągać wtyczki ze wszystkich wtryskiwaczy,
//ten sposób zabezpieczy się przed
.•.tryśnięciem paliwa w trakcie pracy
-^zrusznika,
• Wyciągnąć wszystkie nasadki świec
zapłonowych. Do tego celu służą specjane szczypce, na przykład Hazet 1349.
\asadki wolno chwytać tylko za blaszane
:jfeje,
• Oczyścić gniazda świec zapłonowych
;3rężonym powietrzem, a następnie
•r/kręcić wszystkie świece.
• Obrócić kilkakrotnie wał korbowy rozjsznikiem, aby usunąć resztki nie
E walonego pafiwa i sadzę.
, waga. Zaciągnąć hamulec awaryjny
jstawić dźwignię zmiany biegów na luz.
• Wcisnąć lub wkręcić końcówkę próbnika w otwór po świecy, zgodnie z in."ukcją obsługi przyrządu,
• ôprosić drugą osobę o całkowite
.•-ciśniecie pedału przyspieszenia i przytzymanie w tym położeniu na czas kontroli ciśnienia sprężania.
• Uruchomić rozrusznik na około 4
E^kundy lub tak długo, az próbnik nie
wykaże narastania ciśnienia w cylindrze.
-<umulator musi być przy tym w pełni
-^ładowany, aby zapewnił obracanie
.•-ału z prędkością obrotową co najmniej
I DGobr/min.
wysokoprężny
• Wyciągnąć przewód elektryczny z zaworu STOP pompy wtryskowej, aby
wtryskiwacze nie mogły podać paliwa do
komór spalania.
• Wymontować wszystkie świece żarowe.
• W miejsce świac parowych wkręcić końcówkę próbnika ciśnienia sprężania.
• W trakcie pracy rozrusznika przez około
4 sekundy sprawdzić ciśnienie sprężania,
które powinno przekraczać 2 MPa; dopuszczalna różnica między cylindrami
0,15 MPa.
• Wkręcić z powrotem świece żarowe
(momentem 25 N-m} i podłączyć przewody elektryczne.
• Podłączyć przewód do zaworu STOP.
WYMIANA I REGULACJA NACIĄGU
PASKA KLINOWEGO
Pasek klinowy zwykły
Wymon towanie
• W razie potrzeby wymontować przewód
dolotowy powietrza, między filtrem powietrza a silnikiem.
Silniki benzynowe oraz 1,7 D
• Poluzować doln^ śrubę mocowania
alternatora (rys. A 9197).
• Poluzować górną śrubę mocowania
alternatora do naprnacza.
• Do VIII 1994: odchylić alternator w stronę srlnika. Dzięki temu nastąpi poluzowanie paska klinowego.
SILNIK
Naciąganie paska
• Odsunąć alternator od silnika za pomocą łyżki monterskiej, dokręcić górne
mocowanie alternatora. W przypadku
alternatora małogabarytowego (montowanego od IX 1994) obracać śrubą
napinającą, aż pasek klinowy zostanie
naciągnięty.
Sprawdzić naciąg paska klinowego.
Sprawdzenie naciągu paska
•Od IX 1994: na napinaczu znajduje się
śruba napinająca. Lubowanie śruby powoduje odsuwanie alternatora.
Silnik 1.7 D
• Poluzować mocowanie alternatora do
wspornika i napinacza, a następnie
odchylić na bok.
• Wszystkie silniki: zdjąć pasek klinowy.
Zamontowanie
• Założyć pasek klinowy na koła pasowe.
Uwaga, Prawidłowy naciąg paska klinowego ma decydujący wpływ na jego
żywotność Do kontroli naciągu paska
warsztaty używają specjalnego przyrządu
Opel KM-123-A. Jeżeli nie dysponuje się
takim przyrządem, to nie można naciągu
ani dokładnie wyregulować, ani sprawdzić, ponieważ nowy pasek ma du?e
napięcie wstępne.
Metoda zastępcza polega wtedy na trądycyjnym naciskaniu paska kciukiem.
Naciąg paska rnożna uznać za prawidłowy, jeżeli da się ugiąć o około 5 mm
w połowie odległości między kołami
pasowymi. Naciąg powinno się jednak
skontrolować przyrządem przy najbliższej
wizycie w warsztacie. Zbyt luźno naciągnięty pasek będzie się ślizgał.
• Jako miejsce przyłożenia przyrządu
powinno się wybrać połowę odległości
między kołamt pasowymi.
WYMIANA I REGULACJA NACIĄGU PASKA KLINOWEGO
55
Pasek wieJoklinowy
•Założyć przyrząd na pasek klinowy w
:aki sposób, aby przeszedł przez prowadnice A, BF C przyrządu (rys. A 7660).
• Wcisnąć dźwignię (A, rys. B 9457} na
ryle, aby trzpień [D)P pokazany na rysunku
A 7660, dotknął paska klinowego. W
:hwili dotknięcia paska rozlegnie się
i-zęczenie.
• Odczytać wartość na podziałce przyrządu i pomnożyć przez 100. Wielkość ta
:dpowiada naciągowi paska, wyrazoneTTU w niutonach (N).
'.aciąg paska klinowego, niezależnie od
Ddzaju napędu, musi mieścić się w
przedziale 250...300 N i nie może być
mniejszy od 250 N.
Jwaga. Nowy pasek klinowy naciąga się
•jgdczas montażu do wartości 450 N,
"Jeżeli zmierzona wartość naciągu nie
mieści się w podanym przedziale, to
zasek ponownie naciągnąć.
• Zamontować przewód dolotowy powienza i zabezpieczyć opaskami.
• Silniki benzynowe i wysokoprężne
1 7 D: śruby górnego r dolnego mocowania alternatora dokręcić momentem
30N-m,
• Silnik 1,7 TD; śruby mocujące alternator
dokręcić momentem 25 N-m (śruba M8)
50 N-m (śruba M10}.
Pasek wiefoklinowy (z kilkoma wzdłużnymi rowkami), który jesi bezobsługowy,
napędza oprócz alternatora, także pompę
wspomagania układu kierowniczego lub
sprężarkę klimatyzacji. Regulacja naciągu
paska jest konieczna tylko w przypadku
wymontowania jednego z wymienionych
wyżej zespołów. Nie jest wymagana kontrola naciągu paska w ramach okresowe)
obsługi silnika. Następujące silniki mają
zamiast zwykłego paska klinowego pasek
wieloklinowy: tylko ze wspomaganiem
układu kierowniczego - X16SZ C16NZ,
C16NZ2; od IX 1992 - C18NZ, C20NE,
C20XE; od początku produkcji: X2QXEV,
C25XE.
• Pasek wieloklinowy trzeba wymieniać
kiedy:
- utracił elastyczność i pojawiły się pęknięcia;
- głośno pracuje (np. na skutek zwilżenia
ofejern);
- wystąpiły uszkodzenia, jak poprzeczne
pęknięcia na żebrach, wyrwania żeber,
osadzenie się między żebrami zanieczyszczeń i małych kamyków, pęknięcie osnowy lub zużycie boków żeber
Wymon towanie
•Poluzować dwie śruby mocujące alternator u dołu do wspornika (C 6562).
SILNFK
• Poluzować górna, śrubę zaciskowy
i odchylić alternator do silnika. W ten
sposób nastąpi poluzowanie paska
wieloklinowego,
• Wyjąć pasek wfeloklinowy.
Za mon towanie
• Przełożyć pasek przez koła pasowe naciągnąć w sposób niżej opisany.
Uwaga. Podczas przykręcania alternatora
zawsze najpierw dokręcać górną śrubę
zaciskową, a następnie dwie dolne śruby
przy wsporniku.
Regulacja naciągu
• Odsunąć ręką alternator od silnika.
• Włożyć w otwór w korpus alternatora
specjalne narzędzie KM-612 (rys, C 6563},
które jest potrzebne, aby można było użyć
klucza dynarnomelrycznego w celu naprężenia paska 7. określonym momentem.
• Włożyć w czworokątny otwór narzędzia
końcówkę klucza dynam ametrycznego
(rys. P 0533).
• Odsuwać alternator od silnika za pomocą klucza dynamometrycznego, aż osiągnie się następujący moment:
- pasek nowy - 55 N-m,
- pasek używany - 50 N-m.
Pasek naciągać tylko w stanie zimnym;
temperatura odtoczenia około +20':C.
Uwaga. Momentowi 55 N-m odpowiada
naciąg 400...430 N, a momentowi 50
N-m- okoto 350 N.
• W tym położeniu dokręcić śrubę zaciskową momentem 30 N-m.
• Dokręcić obie £ruby dolnego mocowania alternatora momentem 30 N-m.
• Zamontować przewód dolotowy powietrza, jeżeli został wcześniej wyjęty.
OBSŁUGA SILNIKA
Kontrola wzrokowa wycieków oleju
Jeżeli zużycie oleju jest duże, to należy
sprawdzić, czy nie ma ewentualnych
wycieków. Kontroli wzrokowej podlegają
następujące miejsca,
• Odkręcić korek wlewu oleju i sprawdzić,
czy nie ma porowatej lub uszkodzonej
uszczelki,
• Osadzenie przewodu odpowietrzającego z pokrywy głowicy do filtra powietrza.
• Uszczelka pod pokrywą obudowy wałka
rozrządu lub uszczelka między obudową
wałka rozrządu a głowicą,
• Uszczelka pod pokrywą głowicy [silniki
sz esn a stoza wo ro we).
u Uszczelka głowicy
• Pod kołnierzem mocowania rozdzielacza zapłonu.
OBSŁUGA SILNIKA
• Mocowanie filtra oleju,
• Czujnik ciśnienia oleju (pierścień usz:zelniający).
• Korek spustu oleju {pierścień uszczelniamy).
• Uszczelka miski olejowej.
• Przednie i tylne uszczelniacze wałka roz-zadu i waiu korbowego.
Miejsce wycieku oleju trudno jest określić
ad razu, ponieważ olej rozlewa się na
Jużej powierzchni. Poszukując miejsc
nieszczelnych, zaleca się przyjąć nastę•ujący sposób postępowanie.
• Umyć silnik. Spryskać silnik ogólnie
dostępnym środkiem do mycia na zimno i
po krótkim odczekaniu zmyć wodą.
^rzedtem przykryć torebką plastykową
alternator i rozdzielacz zapłonu.
• Miejsca policzeń i uszczelnień w silniku
oosypać z zewnątrz sproszkowanym wapnem lub talkiem.
• Sprawdzić stan oleju i w razie potrzeby
jzupelnić,
• Wykonać jazdę próbną. Aby dobrze
lagrzać olej, zaleca się przejechać
odcinek około 30 km na trasie szybkiego
'uchu. Nagrzany olej jest bardziej płynny
szybciej pojawi sie w miejscu nieszczelnym.
• Ma koniec zlokalizować miejsce wycie-u, oświetlając sobie silnik lampą Usunąć
,vyciek.
Sprawdzanie paska klinowego
Pasek klinowy trzeba wymieniać kiedy:
- jest nadmiernie zużyty,
- ma pęknięcia osnowy na bokach,
- ma ślady oleju,
- jest porowaty i ma poprzeczne pęknięcia.
• Sprawdzić naciąg paska klinowego, silnie naciskając kciukiem pośrodku, między oboma kołami pasowymi.
• Ugięcie paska klinowego napędu alternatorame powinno przekraczać ok. 5 mm.
• W razie potrzeby naciągnąć pasek klinowy, patrz odnośny rozdział.
57
Uruchamianie silnika przez
holowanie
• Przekręcić kluczyk w stacyjce, aby
odblokować zamek kierownicy i aby
można było korzystać z kierunkowskazów, sygnału dźwiękowego i ewentualnie z wycieraczek.
• Należy pamiętać, że przy unieruchomionym silniku nie działa urządzenie
wspomagające hamulców {tzw. serwo), a
więc do zahamowania pojazdu trzeba
będzie użyć większej siły.
• Należy również pamiętać, że przy
unieruchomionym silniku nie działa
urządzenie wspomagające układ kierowniczy (samochód ze wspomaganiem). Do
skręcenia kóf trzeba więc będzie użyć
większej siły.
• Lina holownicza musi być na tyle elastyczna, aby nie obciążyć nadmiernie samochodu holującego i holowanego. Stosować tylko linę z włókna sztucznego lub
linę z elastycznym członem pośrednim.
• Zamknąć w samochodzie holowanym
ogrzewanie i otwory wentylacyjne, aby
nie mogły przeniknąć do środka spaliny z
samochodu holującego
Samochód z napędem
wszystkich kół
• Podczas holowania samochodu z podniesioną osią przednią należy wyłączyć
zapłon lub wyciągnąć bezpiecznik nr 19.
W przeciwnym razie podczas holowania
nastąpi uaktywnienie napędu wszystkich
kół.
Samochód z automatyczną
skrzynką
przekładniową
• Ustawić dźwignię wyboru biegów w
położenie „N".
Maksymalna prędkość holowania wynosi 80 km/h!
Maksymalna odległość holowania wynosi 100 km!
• W przypadku zablokowanej skrzynki
przekładniowej, większej prędkości
58
SILNIK
holowania lub dłuższego odcinka, należy
odłączyć półosie lub unieść przednią oś,
aby koła przednie nie stykały się z podłożem. Jest to spowodowane tym, że
przy zatrzymanym silniku nie pracuje
pompa tłocząca olej do skrzynki przekładniowej. Podczas jazdy z większymi
prędkościami i na dłuższych odcinkach.
smarowanie skrzynki jest niedostateczne.
• W przypadku korzystania z pomocy drogowej, ustawić koła przednie na wózku.
TYPOWE NIESPRAWNOŚCI
SILNIKA
Jeżeli silnik nie daje się uruchomić, należy
rozpocząć systematyczne poszukiwanie
usterki. Aby silnik benzynowy mógł pracować, muszEj być zawsze spełnione dwa
warunki: do cylindrów musi dopływać
mieszanka paliwowo-powietrzna i na
elektrodach świecy zapłonowej musi
przeskakiwać iskra. Na początek należy
Silnik uruchamia się z trudem lub nie uruchamia
Przyczyna
Sposób posiępowanta
N i e wła 5 ci "/uy sposób u ruchani lanra
Silnik benzynowy
Wcisnąć padał sprzęgła, włączyć zapłon, me wciskać pedału przyspieszenia,
rozrusznik. Jak tylko silnik „zeskoczyć zwolnić kluczyk w wyłączniku
stacnc^. CniTazuTozpoczątiairtc. T^ka przy silnym mroz.e odczekać nk.
30 s (1 min przy skrzyni automalycznei) JezelL po kilku próbach silnika nie da się
uruchomić, pomimo pojedynczych zaptonflw, jeszcze raz włączyć rozrusznik, ale
przy wciśniętym pedale przyspieszenia.
Silnik wysokoprężny zimny (poniżej +10DC]
Wyciągnąć aupelme gałkę „zimnego" rozruchu. Włączyć stacyjką Świece żarowe
odczekać, aż zgaćnie lampka kontrolna podgrzewania wstępnego. Wcisnąć podat
sprzęgła r od razu włączyć rozrusznik, wcisnąć pr*y 'V m Całkowicie pac
przyspieszenia. Zaraz po uruchomieniu silnika zwolnić kluczyk w stacyjce.
Utrzymywać duża. prędkoSć obrotowy silnika, a następnie pawoh cołać pedał
przyspieszeń i a. W samochodach siarszych (bez ttekironicznago układu podgrzewania wsianego) mngi| wystąpić irudności z uruchoiriianlem silnika w bardzo niskich
temperaturach. Dlatego po zgaśnięciu lampki kon"olnsi należy dalej podgrzewać
i wiece, & nasię pm-1 uruchomić silnik. Dłuższe włączenia śwrec nie da korzyści,
ponieważ, po 05^111?cm określonej temperaluty pr?aâ.żnlk uktadu wyleczy
flutomatyczma swacie żarowe. Po rozpoczęciu |o*dy ponouwnia wci&nqc gałką ..zimnego" rozruchu. Galhę ię należy zawsze wyciągnąć przy uruchamianiu zimnego silnika, nawet przy temperaturach przekraczalijcych Ch'C
Silnik wysokoprężny gorący
Od razu włączyć rozrusznik, bez wsiapnegc- podgrzewania świec żarowych.
Silnik benzynowy:
Usterka w układzie zapfanowym
SprowdziC układ zapłonowy, zgodnie ie wskazówkami w rozdziale ..Typowe
niesprawności układu zapłonowego.
Silnik wysokoprężny:
usterka w układzie podgrze-
Sprawdzić układ podgrzewania wstępnego
Uszkodzenie lub zanieczyszczarne układu zasilania
Sprawdlzlć obwód doprowadzenia paliwa, patrz ôzdzla^ ,,Typowe niesprawności
układu zasilania z gażnikiem (lub układu wrrysku benzyny)"
Zbyt mała prędkość ofaiotowa
rozrusznika
Wyfadowany akumulalor. S losowanie ola|u leiniego w o I •
wymienić na olej liniowy lub wielosezonowy. Sprawdzić
Zbyt niskie ciśnienie
Zlecić, naprawa silnika
wania
Zle ustawienie io?r?Ąt}u
Sprawdzić ustawienie
Uszkodzona
Wymienić uszczelką
głowicy
naciąg paska zębatego
. zimowym -
59
UKŁAD ZAPŁONOWY
więc zawsze sprawdzić, czy paliwo jestsodawane do silnika. Sposób sprawdzania został opisany w rozdziałach „Układ
zasilania z gażnikiem" i „Układ wtrysku
nenzyny". Aby stwierdzić, czy na
-wiecach występuje iskra, trzeba
.•/ykręcić świece, wetknąć w nasadki i po
volei dotykać do masy. Nasadki, ani przewodu wysokiego napięcia nie trzymać
r
ęką, ale przez izolowane szczypce.
-oprosić drugą osobę o uruchomienie
-jzrusznika,
Jwaga. Aby uniknąć uszkodzenia kata I i: stora, nie wolno dopuścić do wtryśnięcia
;aliwa do cylindrów. Dlatego konieczne
BSI wyjęcie złącza wtykowego z wtryski.vaczy paliwa. Jeżeli brak będzie iskry na
świecy, odszukać usterkę w instalacji
:3odnie ze wskazówkami podanymi w
-nzdziale „Układ zapłonowy',
jwaga. Stosować się do wskazówek beznecznej pracy przy elektronicznych
.kładach zapłonowych.
iV przypadku silnika wysokoprężnego
-•ależy sprawdzić obwód doprowadzenia
paliwa i świece żarowe.
UKŁAD ZAPŁONOWY
Zasada działania elektronicznego
jkradu zapłonowego
Zadaniem układu zapłonowego jest wytwarzanie w każdym cylindrze iskry, zdolnej do zapalenia mieszanki paliwowopowietrznej. W tym celu w cewce
zapłonowej następuje przetworzenie
napięcia akumulatora 12 V na napięcie
25 00CL.30 000 V.
Silniki samochodu Opel Vectra i Calibra
sa wyposażone w różne elektroniczne
układy zapłonowe, zależnie od typu silnika.
Podczas prac przy elektronicznym układzie zapłonowym należy się stosować do
•odanych dalej wskazówek, aby nie ulec
oorażeniu prądem oraz nie uszkodzić
układu.
Jkład zapłonowy składa się z czujnika
indukcyjnego (nazywanego również mag-
Silnik
Układ zapłonowy
14NV
TSZ-i - 7flplon tranzystorowy ? czujnikiem indukcyjnym w rozdzielaczu
zapłonu
16SV
EZF-h - zapłon elekttonrczny z czujnikiem Halla v* rozdzielaczu zapłonu, z
zaprogramowana rnapii kara wyprzedzania
C16NZ
CJ8NZ
EZF-i - zapłon elehromczny i czujnikiem indukcyjnym w rozdzielaczu
zapłonu, i zaprogramowana, mapg kgfs
wyprzedzenia
E16NZ
ElflNVR
C2GNE
X2GXEV
C20XE
C20LET
C25XE
Zapłon z zaprogramowaną mapą kaja
wyprzedzeniah zintegrowany z urz^diemam bteruiącym wtryskiem Multsc,
Simiec r Ecotronic Igb Malronic. W
pewnych vêjj,[ach |ako zapłon
bezrozdzielacôwy DIS
netoindukcyjnym), cewki zapłonowej,
modułu zapłonowego lub elektronicznego urządzenra sterującego, rozdzielacza zapłonu oraz świec zapłonowych.
Wszystkie elementy układu zapłonowego
Sa. wzajemnie dopasowane i zapewniają
W praktyce niezmienność kąta wyprzedzenia zapłonu w trakcie eksploatacja
Elektroniczne układy zapłonowe sterowane mikroprocesorem umożliwiają bardziej
dokładne określenie wyprzedzenia zapłonu niż dotychczas stosowane układy.
Ponadto taki układ zapłonowy daje się
łatwiej dopasować do różnych warunków
pracy, na przykład do różnych rodzajów
stosowanego paliwa.
W układach zapłonowych z mikroprocesorem kąt wyprzedzenia zapłonu jest
optymalnie dobierany do chwilowego
stanu pracy silnika. Parametrami mierzonymi są prędkość obrotowa, temperatura
silnika, temperatura powietrza i stopień
obciążenia (podciśnienie w kolektorze
dolotowym i ustawienie przepustnicy}.
Ten ostatni parametr pozwala określić,
czy samochód przy prędkości obrotowej
np. 4000 obr/min jedzie pod górę lub z
góry.
60
SIJ NIK
Wyprzedrerus
zapkłnu
&-13ĘP
W pamięci mikroprocesora jest zapamiętana mapa charakterystyk wyprzedzenia
zapłonu w funkcji prędkości obrotowej i
obciążenia (rys. SX-1202/P). Charakterystyki te zostały określone na hamowni
podwoziowej oraz w jazdach próbnych w
taki sposób, aby zapewniały najkorzystniejsze parametry eksploatacji samochodu: niskie zużycie paliwa, małe
zanieczyszczenie środowiska i odpowiednie zdolności przyspieszania.
Podczas jazdy sygnały o prędkości obrotowej, obciążeniu silnika i jego temperaturze docierają do urządzenia sterującego, które z zaprogramowanej mapy
dobiera chwilowe wyprzedzenie
zapłonu
(na przykład 10" lub 0a przed ZZ).
W przypadku zaniku sygnałów o temperaturze silnika, obciążenia itp., może wystąpić pogorszenie warunków jazdy, a
mianowicie zmniejszenie mocy silnika i
wzrost zużycia paliwa. Nie należy się
obawiać trwałych uszkodzeń silnika.
ponieważ w takiej sytuacji urządzenie
sterujące przełącza się na program
awaryjny, według którego jest teraz ustalane wyprzedzenie zapłonu.
Dzięki zastosowaniu ręcznego korektora
oktanowego urządzenie sterujące zapłonem może się przełączać na inny zakres
charakterystyk. Jest to potrzebne, kiedy
samochód ma być eksploatowany na
innym jakościowo paliwie, o innej liczbie
oktanowej. W silnikach z czujnikiem
spalania stukowego dopasowanie wyprzedzenia zapłonu do jakości paJiwa
następuje automatycznie.
W samochodach z układem wtryskowym
Motronic rozdzielacz zapłonu ma jedynie
za zadanie rozdzielanie, przez palec,
wysokiego napięcia do poszczególnych
świec zapłonowych. Palec rozdzielacza
jest napędzany bezpośrednio przez wałek
rozrządu. Nie są już potrzebne regulatory
odśrodkowy i podciśnieniowy, ponieważ
ich rolę przejął mikroprocesor w urządzeniu sterującym.
Zapłon DIS (DIS - Direct Ignition System)
jest pozbawiony rozdzielacza zapłonu.
Wysokie napięcie jest wytwarzane w
dwóch cewkach zapłonowych (w silniku
6-cylindrowym w trzech), umieszczonych
w tzw. module DIS na głowicy. Sterowanie cewkami odbywa się sygnałami
przesyłanymi przez Czujnik indukcyjny do
centralnego urządzenia sterującego.
Czujnik indukcyjny (tzw. czujnik prędkości
obrotowej i położenia ZZ) jest umieszczony z boku kadłuba silnika i wytwarza
sygnały śledząc zęby na kole pasowym
wału korbowego [tzw. koło impulsowe),
Zasady bezpiecznej pracy
z elektronicznym ukiadem
zapłonowym
W elektronicznych układach zapłonowych jest wytwarzane napięcie do 30 kV.
Przy niekorzystnych okolicznościach, jak
na przykład wilgoć w przedziale silnika,
mogą wystąpić przebicia izolacji. Dotykanie elementów układu zapłonowego
może spowodować porażenie prądem.
Aby uniknąć zagrożenia zdrowia tub
uszkodzenia elementów układu, należy
się stosować do następujących wskazówek.
• Nie dotykać, ani nie wyciągać ręką przewodów zapłonowych podczas uruchamiania i w trakcie pracy silnika.
• Przewody elektryczne układu zapłonowego odłączać tylko przy wyłączonym
zapłonie.
• Podłączanie i odłączanie przyrządu diagnostycznego {obrotomierza lub diagnoskopu} wolno przeprowadzać tylko przy
wyłączonym zapłonie.
UKŁAD ZAPŁONOWY
• Do zacisku „ 1 " (-J cewki zapłonowe] nie
podłączać
żadnego
kondensatora
odkłócającega, ani lampy stroboskopowej.
• Przed rozpoczęciem obracania silnika
rozrusznikiem, na przykład podczas pomiaru ciśnienia sprężania, wyłączyć
•apłon, odłączyć środkowy przewód
zapłonowy z rozdzielacza zapłonu (zacisk
.4") i zewrzeć z masą za pomocą
dodatkowego przewodu. Przewód pomocniczy musi mieć ten sam przekrój, co
Drze wód zapłonowy.
• Awaryjne uruchamianie zasilaczam rozruchowym jest dopuszczalne tylko przez
1 minutę i napięciem do 16,5 V.
• Nie zastępować cewki zapłonowej
nnym typem. W żadnym przypadku nie
.•/olno montować cewki zapłonowej
Przeznaczonej do klasycznego zapłonu
ozdzielacz owego.
• Nie uruchamiać silnika bezpośrednio po
iilnym nagrzaniu samochodu - powyżej
-80°C {na przykład podczas lakierowania
lub mycia parą).
• Podczas spawania elektrycznego odłączyć akumulator od instalacji elektrycznej
samochodu.
* Silnik myc tylko przy wyłączonym zapłonie.
n Osoby z rozrusznikiem serca nie powinny wykonywać żadnych prac przy
i kładzie zapłonowym.
Sprawdzanie cewki zapłonowej
Zewkę zapłonową można sprawdzić
omomierzem,
• Odłączyć przewód masy od akumulatora .
Silniki JA i 1,6 dm3
• Odłączyć od zacisku „ 4 " cewki zapłonowej przewód (A} oraz wtyk (B),
pokazane na rysunku B 6213. W samochodzie ze wspomaganiem układu
kierowniczego wyjąć zbiorniczek wyrównawczy i ustawić z boku z pozostawionymi przewodami. Nie wywrócić zbiorniczka.
61
• Sprawdzić, czy cewka zapłonowa nie
ma zwarcia z masą. W tym celu ustawić
omomierz na wysoki zakres pomiarowy
(MQ) i podłączyć między zacisk „15" a
masę (1, rys, B G221), Przyrząd powinien
wskazać GQ Q.
• Sprawdzić obwód pierwotny cewki. W
tym celu podłączyć
omomier? między
zaciski „ 1 " i ,,15J1 (2, rys. B 6221}.
Przyrząd powinien wskazać: około 0,4 Q
lub dla silnika X16SZ (zapłon DIS)
G,56±O,O5 Q.
Uwaga, Podczas pomiaru rezystancji
obwodu pierwotnego należy uwzględnić
rezystancję przewodu pomiarowego i
końcówek pomiarowych.
• Sprawdzić obwód wtórny cewki. W lym
celu podłączyć omomierz między zaciski
SILNIK
„ 1 " i ,A" <3, rys. B 6221). Przyrząd
powinien wskazać: około 4,rr7 kil lub dla
silnika X16SZ (zapłon DIS) 6±O.O5Q,
Silniki ISiZOdm3
• Odłączyć przewody elektryczne od
cewki zapłonowej.
• Sprawdzić, czy głowica cewki zapłonowej nie ma mikropęknięć, w razie potrzeby wymienić cewkę.
• Sprawdzić obwćd pierwotny cewki. W
tym celu podłączyć omomierz między
zaciski „ 1 " i „15" (rys. C 3151). Przyrząd
powinien wskazać 0.3 ..0,8 Q.
Uwaga, Podczas pomiaru rezystancji
obwodu pierwotnego należy uwzględnić
rezystancję przewodu pomiarowego i
końcówek pomiarowych.
• Sprawdzić obwód wtórny cewki. W tym
celu podłączyć omomierz między zaciski
„ 1 " i „4". Przyrząd powinien wskazać:
około 7,0^8,4 kil.
cewki zapłonowej,
• Nasunąć na cewkę osłonę.
• Podłączyć przewód masy do akumutetora.
Uwaga. Jeżeli zachodzi konieczność
wymiany cewki zapłonowej, to nie
stosować cewki przeznaczonej do tradycyjnych zapłonów z mechanicznymi przerywaczami, ponieważ spowoduje to
uszkodzenie urządzenia sterującego.
Sprawdzanie przewodów
zapłonowych
• Wyłączyć zapłon.
• Wyciągnąć wszystkie nasadki świec
zapłonowych.
Wyciągnąć
przewód
wysokiego napięcia z rozdzielacza
zapłonu i z cewki.
Uwaga. Chwytać tylko za nasadki, nie
ciągnąć za przewody zapłonowe
• Zmierzyć omomierzem rezystancję przewodów zapłonowych. W zależności od
długości przewodu rezystancja powinna
wynosić 3..20 k i l
• W przypadku zmierzenia zbyt dużej
rezystancji, oczyścić końcówki przewodu
i ponowić pomiar. Ostatecznie wymienić
przewód.
• Sprawdzić izolację na przewodach
zapłonowych. W tym celu przegiąć
przewód w okolicy nasadki świecy i
sprawdzić, czy nie ma pęknięć W razie
potrzeby wymienić wszystkie przewody
zapłonowe.
•Podłączyć przewód masy do akumulatora.
Wymontowanie t zamontowanie
rozdzielacza zapłonu
Wymontowanie {silniki
tSiZOdnfj
• Odłączyć przewód masy od akumulatora,
• Wykręcić trzy śruby mocujące i zdjąć
kopułkę z rozdzielacza zapłonu (rys. C
3031),
• Wyciągnąć przewody zapłonowe.
• Usunąć osłonę przeciwkurzową,
• Odkręcić dwa wkręty mocujące palec
rozdzielacza {rys. C 3032].
Zamontowanie
• Założyć osłonę przeciwkurzową.
• Podłączyć przewody zapłonowe i przykręcić kopułkę do rozdzielacza. Śruby
wkręcać posmarowane środkiem zabezpieczającym, na przykład Opel 151G177
(90167347).
63
UKŁAD ZAPŁONOWY
1
Lv
-W tT
• Odkręcić uchwyt rozdzielacza zapłonu
(rys. B 5570).
• Wyciągnąć rozdzielacz zapłonu razem z
uchwytem z obudowy waJka rozrządu.
• Po wyjęciu rozdzielacza zapłonu nie
obracać wału korbowego.
Zamon to wa nie
przewód masy do akumulato:-
Wymontowanie {silniki 1Ai t6 dm3)
• Ustawić wał korbowy w położeniu
: opowiadającym ZZ, patrz rozdział
Wymontowanie i zamontowanie paska
zębatego".
Uwaga. WEJJ korbowy jest wtedy ustawiony w położeniu ZZ, kiedy styk na
oalcu rozdzielacza znajduje się naprzeciw
-adlewu wykonanego na obudowie
-Dzdzielacza, co jest widoczne po zdjęciu
kopułki-
• Przed zamontowaniem rozdzielacza
sprawdzić ustawienie waiu silnika
odpowiadające położeniu ZZ.
• Tak obrócić rozdzielać? ?apłonuH aby
pokryły się styk na palcu i znak naniesiony na obudowie.
• Wsunąć rozdzielacz zapłonu w oiwór
obudowy wałka rozrządu tak, aby czop na
wałku rozdzielacza wszedł w rowek wałka
rozrządu.
Uwaga. Czop i rowek są umieszczone
niesymetrycznie, co wyklucza ich nieprawidłowe połączenie.
• Włożyć uchwyt rozdzielacza zapłonu
i przykręcić ręką.
• Jeżeli był wyjmowany palec rozdzielacza, poruszając nim na boki sprawdzić
pewność osadzenia.
• Oczyścić wnętrze kopułkL założyć na
rozdzielacz i przykręcić.
• Wyregulować
wyprzedzenie zapłonu
(silnik 1,4 dm3) lub tylko sprawdzić.
• Dokręcić nakrętkę uchwytu rozdzielacza.
64
SILNIK
Sprawdzanie i regulacja
wyprzedzenia zapłonu
Silnik
Wyprzedzenie zapłonu nie daje się regulować w samochodach z układem
Motronic, Simiec i Ecotronic, jak również
z silnikami C18NZ i X16SZ, W samochodach takich, w przypadku wystąpienia
usterki układu zapłonowego należy
zlokalizować niesprawny c^ęść i wymienić ją. Układy zapłonowe EZF-i (poza
C18NZ) oraz EZF-h wymagają ustawienia
zapłonu tylko wiedy, gdy był wyjmowany
rozdzielacz zapłonu lub został wymieniony pasek zębaty rozrządu. Do
sprawdzenia zapłonu będą potrzebne
obrotomierz i lampa stroboskopowa.
14NV
E16NZ.C3GNZ. 1G5V. CiBNZ
E1ENVR. C20NE
C20KE. C3OLŁT
Wyprzedzenie
zapłonu
5" prêd TŁ
10" przód ZZ
Q" XF przed ZZ
14*...18' przed ZZ
Sprawdzenie wyprzedzenia zapłonu
• Nagrzać srlnik podczas jazdy próbnej. Po
osiągnięciu przez ciecz chłodzącą temperatury nagrzania przejechać jeszcze
około 5 km, aby temperatura
oleju silnikowego doszła do +8QDC.
• Wyłączyć klimatyzację, jeżeli występuje
w samochodzie.
• Podłączyć lampę stroboskopową i obrotomierz zgodnie z instrukcja, producenta
Irys. Y-12G9). Obrotomierz podłącza
się
zwykle do zacisków „ 1 " i „15 J cewki
zapłonowej.
i
••
r^
-"L i : 11-| - . z:
• Uruchomić silnik i pozostawić \ia biegu
jałowym,
•Skierować światło lampy stroboskopowej na koło pasowe wału korbowego
Uwaga, Groźba poranienia przez obracające się koło i pasek klinowy.
• Wyprzedzenie zapłonu można uznać za
prawidłowe, jeżefi nacięcie na kole
pasowym wydaje się być w świetle lampy
zatrzymane na wprost wskaźnika przy
kadłubie (rys, B 3862).
• Jeżelf znaki się nie pokryły, to należy
sprawdzić poszczegófne elementy układu
zapłonowego i ewentualnie
je wymienić.
W silniku 1,4 dm 1 wyprzedzenia zapłonu
można wyregulować.
Regulacja wyprzedzenia zapłonu
(silniki 7,4 i 1,6 dm3 bez X16SZ)
V 1309
• EZF-h: W celu ustawienia zapłonu
wyciągnąć wtyk złącza korektora oktanowego przy urządzeniu sterującym, po
wyłączeniu zapłonu.
U KŁAP ZAPŁONOWY
• Multec/EZF-i; w celu ustawienia zapłor*j zewrzeć styki „A" i „B" w gniazdku
z ^gnostycznym, patrz rozdział „Wywoływanie kodów usterek".
• śluzować uchwyt i obracać rozdzie±.z zapłonu przy pracującym silniku, aż
: = ągnie sie wymagany kąt wyprzedzenia
r=ołonu. Obracanie rozdzielacza w kie-_-iku (A) przyspiesza zapłon, natomiast
M <ierunku [B) - opóźnia (rys. A 7909).
• Dokręcić uchwyt.
• \a królko zwiększyć prędkość obrotową
. nika do około 2000 abr/min i spraw-i-c wyprzedzenie zapłonu. W razie
:virzeby powtórzyć regulacją,
• ,Vylączyć silnik.
• Multec/EZF-i: wyciągnąć mostek
: gniazda diagnostycznego,
• zZF-i: podłączyć korektor oktanowy,
Dostosowanie zapłonu do liczby
: stanowej paliwa
-sducent samochodu przewidział możność dostosowania ręcznym korekłorem oktanowym zmian wyprzedzenia
;3płonu do jakości stosowanego paliwa.
.V silnikach X16S2. X20XEV, C20XE,
I20LET i C25XE dopasowanie następuje
automatycznie, dzięki zamontowaniu
izujnika spalania stukowego.
=-zestawienie korektora oktanowego pobuduje wybranie z programu mikroprocesora innej mapy charakterystyk wyprze-
dzenia zapłonu. Ta nowa mapa pozwala
na prawidłową pracę silnika z nowym
paliwem. Istnieje możliwość przełączania
między paliwem bezołowiowym o liczbie
oktanowej 98 a paliwem bezołowiowym
o liczbie oktanowej 95 luh między paliwem bezołowiowym o liczbie oktanowej
91 a paliwem bezołowiowym o Itczbie
oktanowe] 95. Liciba okiartowa jest
umownym wskaźnikiem odporności paliwa na spalanie stukowe (detonacyjne).
• W celu zmiany kodu rozłączyć korektor
oktanowy i wyciągnąć wtyk [rys. 2946).
• ObrócJć wtyk o 180", włożyć z
powrotem i zablokować. Tak unieruchomić wtyk w oprawce, aby dała sie.
odczytać ustawiona liczba oktanowa.
Widoczna w oprawce liczba jest zawsze
wybraną liczbą oktanową wlanego do
zbiornika paliwa.
Zmiana łabrycznie ustawionej liczby
oktanowej jest tylko wówczas wskazana.
kiedy nie ma możliwości zasilania wybranym paliwem, na przykład za granicą.
66
SILNIK
Samochód nie powinien być zasilany paliwem o niższej niż ustawiona na korektorze liczbie oktanowej. W przypadku
stosowania niższego jakościowo paliwa
należy przestawić korektor, ponieważ w
przeciwnym razie może dojść do
uszkodzenia silnika.
Świece zapłonowe
Świeca zapłonowa składa się z elektrody
środkowej, izolatora, korpusu i elektrody
masowej Elektroda masowa jest szczelnie umocowana w izolatorze, który z kolei
jest osadzony trwale w korpusie. Między
elektrodą środkową a masową przeskakuje iskra, zdolna zapalić mieszankę paliwo wo-powietrzną. Od sprawności świecy
zapłonowej zależą: łatwość uruchomienia
silnika, parametry biegu jałowego, zdolność do przyspieszania, możliwość rozwijania prędkości maksymalnej. Dlatego nie
bez znaczenia jest przestrzeganie zaleceń
producenta samochodu dotyczących
stosowania właściwych świec zapłonowych, tzn. posiadających określoną
ciepłotę.
Wartość cieplna określa stopień obciążenia cieplnego świecy zapłonowej. Im
niższa jest wartość cieplna, tym świeca
może być bardziej obciążona cieplnie.
Taka świeca może lepiej odprowadzać
ciepło, tym samym nie dopuszczając do
szkodliwych samozapłonów. Świeca
„zimna" ma jednak tę wadę, że jej temperatura samooczyszczania jest wysoka.
Ma więc skłonność do szybkiego pokrywania się nagarem, kiedy silnik często
pracuje ntedogrzany fnp. jazda na krótkich odcinkach zimą). Z reguły świece
„zimne" {o wartoścr cieplnej od 06) montuje się w silnikach ,,gorących", tzn.
takich, od których wymaga się rozwijania
pełnej mocy. Wartość cieplna, a tym
samym możliwość obciążania cieplnego
świec jest obecnie poszerzona, dzięki
stosowaniu w elektrodzie środkowej
rdzenia miedzianego lub stopu srebra.
Wartość cieplna jest podana w oznaczeniu typu świecy zapłonowej Na przykład
oznaczenie literowo-cyfrowe świec zapłonowych zawiera nastepuja.ce informacje:
Świece Bosch
W R 7 D C R
tlK2){3)[4)(6|(ff)
(1) W - gwint M14x1 r 25 z płaską
powierzchnią
uszczelniającą,
klucz
21 mm; F - gwint M14x1r25 z płaską
powierzchnią
uszczelniającą,
klucz
16 mm; M - gwint M 18x1,5 z płaską
powierzchnią
uszczelniającą,
kJucz
25 mm; H - gwint M14x1#25 ze stożkową powierzchnią uszczelniającą, klucz
16 mm; D - gwint M1Sx1,b~ ze siozkową
powierzchnią
uszczelniającą,
klucz
21 mm.
(2) R- z rezystorem odkłóceniowym.
(3) Wartość cieplna, stopniowana od 06
(świeca „zimna") do 13 iświeca „ciepła").
Wartość 7 odpowiada wartości 175
według poprzedniej skali Boscha.
(4) A - długość gwintu 12,7 mm, normalne położenie stożka izolatora; B 4
długość gwintu 12,7 mm, wysunięte
położenie stożka izolatora; C - długość
gwintu 19 mm r normalne położenie
stożka izolatora; D - długość gwintu 19
mm, wysunięte położenie stożka izolatora: DT - długość gwintu 19 mrnH
wysunięte położenie stożka izolatora, 3
elektrody masowe, L - długość gwintu 19
mm, bardzo wysunięte położenie stożka
izolatora.
(5) Materiał elektrody środkowej. Bez
oznaczenia - stop Cr-Ni; C - stop Ni-Cu
(nikiel-miedź); S - srebro, P - platyna; 0 -•
świeca standardowa ze wzmocnioną
elektrodą środkową.
(6) R - 1 kQ# rezystor zapobiegający erozji
elektrod.
Zastosowanie rdzenia miedzianego w
elektrodzie środkowej zwiększa zdolność
odprowadzania ciepła, a tym samym
pozwala na większe obciążenie cieplne
świec zapłonowych. W jeszcze większym
stopniu dotyczy to świec z elektrodą srebrną.
Świece Beru
14 K 7 D U R
UKŁAD ZAPŁONOWY
1}Średnica gwintu w mm, tu gwint
M 14x1,25.
2)Rodzaj wykonania, np. K ze stożkową
zwierzchnią uszczelniającą, R - z reżyserem odkłóceniowym.
3) Wartość cieplna, stopniowana jak w
?kali Boscha, z wyjątkiem świec
Silverstone"r dla których ciepłota S6
odpowiada wartości 145-200.
•X) Długość gwintu i rozwartość klucza w
zasadzie jak u Boscha, z wyjątkiem świec
Snverstone", gdzie S6 - gwint krótki, S7
- gwint długi.
5) Materiał elektrody środkowej. Bez
.znaczenia - stop Cr-Ni; U - stop Ni-Cu
.VIECE ZAPŁONOWE ZALECANE DO SAMOCHODÓW
?ELVECTRAI CALlBHA DO VII] 1994
Silnik
OPEL
BOSCH
BERU
12 14 307
WR7DC
14 R-7 DU
I1BNŁC20NE
12 14 0 0 2
WR B DC
14 R-S DU
::OXECT 0 VJII
992
12 14 144
FR 7 DC-2
14FP-7DU
:2OXEodlX
12 14 0 0 5
FR B LDC
-
12 14 145
FR LC-2
-
OPEL
BOSCH
BERU
lir*
• ÔXEV,
I25KE
I20LET
18B4
Silnik
-;RSZ
1994 do
72 14 0 0 2
WR 1 DC
12 14 14-9 W F t DC 4
.'/szysikie siFniki
^HCiDOHCz
12 14 0 0 5
-.-I [X
•i -.334
14 R-B DU
12 14 015
FRS LDC
FR8 -DC4
-
12 14 145
F R 7 LC-2
-
• 16SZodlX
=94 ÓD X I I 994
z-sz C20LET
:rDLET
(37
(nikiei-miedź); świeca ze srebrną elektrody środkową nosi nazwę „Silverstone"
(świece te wymienia s\ą co 50 000 km).
(6) R - 1 kii, rezystorzapobiegający erozji
elektrod.
Odstęp elektrod wynosi 0,7..0,3 mm.
Uwaga. Przy doborze świec zapłonowych
?aleca się zawsze skorzystanie z aktualnego katalogu producenta, ponieważ
postęp techniczny w tej dziedzinie może
zmienić aktualność danych w powyższych tablicach.
Obsługa układu zapłonowego
Elektroniczny układ zapłonowy jest
bezobsługowy na odcinku aż do świec
zapłonowych i nie wymaga sprawdzania
podczas okresowych przeglądów.
Uwaga. Świece zapłonowe wolno
wykręcać tylko z ostudzonego silnika.
Próba wykręcenia świecy z gorącej
głowicy może się zakończyć zniszczeniem
gwintu w gnieździe.
Wymontowanie świec zapłonowych
fsilnik OHCj
Świece zapłonowe powinno się wymieniać co 2 lata lub po przebiegu 30 000
km. Świece sprawdza się dopiero w przypadku wystąpienia zakłóceń pracy układu
zapłonowego.
• Aby przy późniejszym podłączaniu
uniknąć zamiany przewodów miejscami,
zaleca się przed ściągnięciem przewodów oznaczyć je numerami cylindrów,
naniesionymi na przyklejony plaster.
• Odłączyć przewody zapłonowe od
świec, ciągnąć za nasadkę świecy, a nie
za przewód. Istnieją specjalne szczypce,
np. Hazet 1849 lub 1849-1, które ułatwiają zdejmowanie nasadek.
• Gniazda świec zapłonowych oczyścić
sprężonym powietrzem, o ife to możliwe.
Dzięki temu po wykręceniu świec
zanieczyszczenia nie przedostaną się do
cylindrów.
• Wykręcić świece za pomocą klucza do
Świ&c Do silników OHC montowanych do
VIII 1994 jest potrzebny klucz do świec o
SILNIK
rozwartości 20,8 mm, na przykład Hazet
900KF. Do silników montowanych od IX
19R4 {silnik X16ZS od XLI 1994} jest
potrzebny klucz do świec o rozwartości
I 6 m m , na przykład Hazet 90OAKF.
Sprawdzanie wyglądu świec
zapłonowych
•Sprawdzić wygląd świec zapłonowych.
Maja_c pewne doświadczenie można w
ten sposób ocenić stan techniczny i prawidłowość pracy silnika. Obowiązują przy
tym następujące zasady.
- Elektrody i stożek izolatora szare prawidłowe funkcjonowanie świec zapłonowych i właściwy skład mieszanki paliwo w o-p owi etrz n ej%
- Elektrody i stonek izolatora czarne mieszanka za bogata.
- Elektrody i stożek izolatora jasnoszare mieszanka za uboga.
- Elektrody i stożek izolatora zaolejone „wypadanie" zapłonu danej świecy lub
zużyte pierścienie tłokowe (sprawdzić
ciśnienie sprężania),
•Jeżeli zachodzi taka konieczność,
oczyścić końcówki świec szczotką drucianą mosiężną lub w urządzeniu piaskującym. Świece z wypalonymi elektrodami
wymienić.
•Sprawdzić, czy nie ma upływu prądu po
izolatorze świecy. Objawia się to cienkimi
nieregularnymi śladami na powierzchni
izolatora. Jeśli stwierdzi się ślady
przepływu prądu do masy, to należy
sprawdzić, czy jesi szczelna nasadka
świecy i w raz;e potrzeby wymienić ją,
• Sprawdzić szczelin o mierzem odstęp
elektrod, który powinien wynosić
0,7...0.8mm[rys. SX-12O6).
• Aby wyregulować odległość elektrod
należy przeginać elektrodę boczną. Do
tego celu służy prosty, praktyczny
przyrząd. Można również doginać elektrodę uderzając w nią. natomiast odginać
małym wkrętakiem. Wkrętak trzeba
oprzeć na metalowym korpusie świecy, a
nie na elektrodzie środkowej, którą
a uszkodzić.
Zamon towanie
• Wkręcać świece ręcznie, aż oprą się o
głowice..
Uwaga. Nie wkręcać świec ukośnie.
• Dokręcić świece kluczem, momentem
25 N-rrv
Uwaga, Nie przekrzywiać klucza, aby nie
doszto do uszkodzenia ceramicznego izolatora.
• Podłączyć do świec nasadki z przewodami według zaznaczonej wcześnie] kolejności. Poruszając na boki nasadkę,
sprawdzić prawidłowość jej osadzenia na
świecy.
Wymontowanie świec zapłonowych
(silniki DOHC)
Świece zapłonowe powinno się wymieniać co 4 lata lub po przebiegu 60 000
km, w ramach przeglądu okresowego.
Uwaga. W przypadku silnika 2,0 Turbo
oraz DOHC wyprodukowanego przed VIII
1992 świece należy wymieniać co 2 lata
lub po przebiegu 30 000 km.
• Odkręcić pokrywę nad świecarnj
zapłonowymi.
• Ściągnąć nasadki ze świec specjalnym
uchwytem, który jest umieszczony przy
jednej z nasadek (rys. E 3142).
• Wykręcić świece odpowiednim kluczem
do świec (4, rys. E 3S05/s), na przykład
Hazet 900 AKF.
69
UKŁAD ZAPŁONOWY
Zamon towan/e
• Włożyć świece kluczem do świec (4, rys.
E 3505/s) i dokręcić momentem
2 5 M•ir.
•
;•-•
Uwaga. Nie przekrzywiać przy tym
klucza. Mogłyby powstać wtedy niewidoczne pęknięcia między ceramicznym
izolatorem a metalowym korpusem
świecy, co później doprowadzi do jej
wadliwej pracy. W ten sposób może dojść
również do uszkodzenia katalizatora.
• Nasunąć na świece nasadki z przewodami.
• Przykręcić pokrywę.
Typowe niesprawności układu
zapłonowego
- klucz dynam o metryczny, 2 - przedłużacz klucza.
: - przegub. 4 - klucz do świec
W celu upewnienia się czy układ wytwarza iskrę, należy wykręcić świecę,
włożyć ja_ w nasadkę i położyć korpusem
na masie samochodu (np. na silniku).
Nasadki lub przewodu zapłonowego nie
trzymać
bezpośrednio
ręką,
lecz
izolowanymi szczypcami. Poprosić drugą
osobę o uruchomienie rozrusznika.
Uwaga. Aby nie spowodować uszkodzenia katalizatora, nie można dopuścić
do wtryśnięcia paliwa do cylindrów.
Dlatego należy wyciągnąć przekaźnik
pompy paliwa. Stosować się do zaleceń
Silnik uruchamia s/ę z trudem lub nie daje s/ę uruchomić
Przyczyna
Sposób postępowania
iskry, zanieczyszczona lub zawilgocona kopułka
tf i wysuszyć kopułke.. spryskać wnętrze środkiem
zabezpieczaj-) cym
-'•iknicla kopuła, ścieżki pjzcwodzenia prądu
Wymienić kopułkę
.jzyta elektroda węglowa w kopufcc
Wymienić elektrodę, węglowa.
_;zkotl2ony palec rozdzielaczar zbyt wysoka rezystancja
Wymianie palec rozdzielacza
Iiyt wysoka rezystancja przewodu zapłonowego luli
- isadki świecy
Wymienić przewód zapłonowy lub nasadką świecy
.", i\ej kolejności podleczone przewody zapłonowe
Podłączyć przewody wkalejnosci zapłonu 1-3-4-2 lub
1-5-3-6-2-4
70
SILNIK
Przyczyna
Zawilgocone alsktrody iwieo wskulek zbył wielu prób
uruchamiania
Wykręcie i wysuszyć swiaca zapłonowe
Zawilgocone zcwmjifzme i zaniHi:łys.zczone świece
zapłonowe
Oczyścić i
Zbył niska sprawnoSc cewki zapłonowej
Sprawdzi^ pewność osadzîtia
cewce
Pylinlîa gtowica oawki zapłonowej, ścieżki prze1
wodzenia prądu
Wymienić cewka. 2apionowy
Uszkodzona świeca zapłonowa
Zasadnicio wymienić kOTnF>lel awiec. TyŁko w przypadku
krótkiego okrasu użyikowania wymienić pojedynczą
świecę
Uszkodzony czujnik lamperaiury. czujnik położenia [irzepucmicY
Wynnenić czujni
Muliec^ przewód prowadzący od urządzenia 5ieruja,£ago
dc rozdzielcza zapłonu znajduj* s.ię zbył blibko lirzcwodu zapłonowego między cew^-| a rozdzielaczem (siy^
4)r względnie kurt tisferki 42
Ulozyć przewody w wystarczającej odległości od siebie
i unieruchomić opaskami di) wia,?a^ przewodów
Awaria urządzenia sleruj^ceco
Wymieniec urza,dzeniD s-ierujące
bezpiacznej pracy przy elektronicznych
układach zapłonowych.
Zaleca się najpierw odczytać kody
usterek z pamięci urządzenia sterującego,
patrz rozdział „Wywoływanie kodów
usterek".
UKŁAD SMAROWANIA
Pomimo starań konstruktorów sarnochodu Opel Vectra i Calibra. aby podnieść
ich trwałość, niezawodność i ekonomiczność eksploatacji, nie można zrezygnować z systematycznej wymiany oleju i
obsługi pojazdu w ramach wyznaczonych
przeglądów.
Zadania ofeju silnikowego
Oleje silnikowe podlegają bardzo zmiennym obciążeniom, zależnie od warunków
eksploatacji. Dlatego jesi bardzo trudno
świece zapłonowe
pizewodów przy
dokładnie ustalić oddziaływanie różnych
parametrów pracy ha ten środek smarny.
W silnikach pracujących przez długi czas
z dużymi prędkościami obrotowymi lub
pełnym obciążeniem olej nagrzewa się do
wysokiej temperatury. Oddziaływanie
wysokiej temperatury i tlenu z powietrza
zapoczątkowuje utlenianie oleju. Produkty utlenienia zapoczątkowują wzrost
gęstości oleju i mogą się odkładać w postaci laków w górnej cząści tłoków, w
rowkach pierścieni tłokowych oraz na
trzonkach zaworów. Może to prowadzić
do osadzania się nagaru na grzybkach
zaworów.
Użytkowanie silnika benzynowego
Jeżeli do cylindrów jest podawana bogata mieszanka, a silnik rzadko lub wcale nie
rozwija pełnej mocy lub nie osiąga normalnej temperatury pracy (jazda w
mieście), to dochodzi da niepełnego
spalania. Sadza, nagar i inne produkty, jak
71
UKŁAD SMAKOWANIA
również nie spalone paliwo i skroplona
,,ilgoć tworzą szlamy, kwasy i smoły. Wie
walone paliwo skrapla się na zimnych
ściankach cylindrów i spływa do skrzyni
-torbowej, zmywając przy tym film olejowy z tłoków i cylindrów. Wskutek tego
oogarsza
się smarowanie gładzi cylindrów oraz dochodzi do rozcieńczenia
oleju, a tym samym do pogorszenra jego
/.faściwości smarnych.
Frzy nadmiernym rozcieńczeniu oleju
-5iezy go ewentualnie wcześniej
wymienić. Poziom oleju powinno się
îej
kontrolować
zimą
(dużo
rozruchów zimnego silnika) niz latem lub
przy ostrej jeździe, kiedy benzyna
•.vparowuje z oleju,
êpkość oleju
.epkością nazywa się kleistość ofeju.
ość oleju zmienia się w zależności
•-, temperatury - w miarę nagrzewania
taje się bardziej płynny. Pogarsza to przy:?pność i odporność filmu olejowego na
c =kanie. Po ochłodzeniu olej gęstnieje,
niejsza się jego płynność i rośnie tarcie
r,vnętrzne,
zimnym silniku olej powinien być na
•= rzadki, aby nie utrudniać nadmiernie
= zy rozrusznika oraz aby po uruchomie. dopłynął możliwie szybko do wszyst- miejsc wymagających smarowania.
aga to stosowama oleju o takiej
• ości, która będzie się zmieniała w
~.vielkim zakresie przy zmieniającej się
rîperaturze.
-:7<QŚ6 oleju jest równoznaczna z jego
riern wewnętrznym j jest oznaczana
mostkami SAE [Society of Automotive
; naers), jak na przykład SAE 30, SAE
•tp. Wysokie wartości SAE oznaczają
9 gęste, niskie charakteryzują oleje
•JC. Jednak lepkość nie decyduje o
^sciwościach smarnych oleju.
są dostosowane do zmiennych temperatur otoczenia (lato/zima). Oleje wielosezonowe są produkowane w oparciu
o rzadki olej jednosezonowy (np. 15W).
Olej jest stabilizowany w stanie rozgrzanym przez tzw. zagęszczacz, co daje
odpowiednie
właściwości
smarne
w każdych warunkach eksploatacyjnych.
Litera „W" w oznaczeniu oleju wg SAE
określa przydatność oleju do pracy w zimie.
Oleje o poprawionych
właściwościach smarnych
Oleje o poprawionych właściwościach
smarnych są to oleje wielosezonowe, do
których mJn. są dodawane substancje
zmieniające współczynnik tarcia, co
umożliwia zmniejszenie zużycia paliwa o
2%. Oleje te mają niska, fepkość (np, 10W-30) i wymagają specjalnych olei
bazowych (oleje syntetyczne).
Kupując olej o poprawionych właściwościach smarnych należy się upewnić,
czy jest on dopuszczony przez firmę Opel
(napis na opakowaniu).
Zakresy stosowania sąsiednich klas SAE
pokrywają się (patrz rys. C 95G3). dlatego
SAF 10 W-40 IG W-53
"C - 3 0
ej wrelosezonowy
silnikach samochodów Opel Vectra
::ibra powinny być stosowane oleje
- -sezonowe, które mają tę zaletę, że
'F
-30
-2U
-10
id
70
to
100
ZAKRES STOSOWANIA I KLASY LEPKOŚCI
A - oleje jednosezonowe. B - oleje wielosezcmowe.
C - oleje o poprawionych właściwościach smarnych
72
SILNIK
przy doborze lepkości oleju można pominąć krótkotrwale wahania temperatur.
Jest dopuszczalne mieszanie ze sobą olejów niższych klas lepkości, jeżeli trzeba
dolać oleju, a lepkość oleju w Silniku nie
odpowiada już panującym temperaturom
zewnętrznym.
Dodatkowe środki smarne - obojętnie
jakiego rodzaju - nie powinny być
mieszane ani z paliwem, ani z olejami.
Klasyfikacja olejów silnikowych
Jakość oleju silnikowego jest oznaczana
zarówno przez producentów samochodów, jak i olejów. Klasyfikacja olejów
silnikowych produkowanych w Ameryce
jest określana przez system APl
[American Petroleum In&titut). Oznaczenie oleju zawiera zawsze dwie litery,
Pierwsza litera podaje zawsze zakres
stosowania; 5 - Service, nadaje się do silników benzynowych. C - Commercial, nadaje się dc silników wysokoprężnych.
Druga litera określa jako&ć w kolejności
alfabetycznej. Najwyższą jakość według
klasyfikacji API mają oleje SH do silników
benzynowych oraz CF do silników
wysokoprężnych.
Europejscy producenci olejów stosują
specyfikację CCMC, która uwzględnia
europejską technologię budowy silników.
Według CCMC oleje do silników benzynowych mają klasyfikację jakościową
od G1 do G5, a do silników wysokoprężnych do samochodów osobowych
-klasy PD1 i PD2,
Europejska komisja CCMC została zastąpiona zrzeszeniem ACEA (Associaticn
des Constructeurs Europeens de ['Automobile), które określa dodatkowe testy
i klasyfikacje jakościowe. Oleje do silników
b&nzynowych
samochodów
osobowych zostają zaliczone do klas
jakościowych od A1-96 do A3-96 według
ACEA, natomiast oleje do silników
wysokoprężnych do klas od Bl-96 do B3-96.
Uwaga. Oleje silnikowe, które zostały
wyraźnie przez producenta określone
._
jako oleje do silników wysokoprężnych
nie nadają się do silników benzynowych.
Są oleje, które mogą być stosowane w
obu rodzajach silników. W takim przypadku na opakowaniu są podawane obie
specyfikacje (na przykład ACEA A3-96/B3-96 lub API SH/CD).
Zalecane oleje do samochodów
Opel Vectra 5 Calibra
Silniki benzynowe: olej wielozakresowy
A2-96 wg ACEA lub olej o podwyższonej
jakości A3-96 wg ACEA.
Silniki wysokoprężne: olej wielozakresowy B2-96 wg ACEA, olej o podwyższonej jakości B3-96 lub A3-S6/B3-96 wg ACEA.
Zużycie oleju
W silniku spalinowym pod pojęciem
zużycia oleju rozumie się ię ilość olejuH
która jest tracona w procesie spalania. W
żadnym przypadku nie należy utożsamiać
eksploatacyjnego zużycia oleju ze stratami oleju w silniku, powstałymi wskutek
nieszczelności miski olejowej, pokrywy
głowicy itd.
Normalne zużycie oleju wynika ze spalania małych jego ilości w cylindrach.
odprowadzania jego cząstek ze spalinami
i produktami ścierania. Prócz tego olej
zużywa się wskutek wysokich temperatur
i ciśnień, stale występujących w silniku.
Na zużycie oleju maja. wpływ także warunki eksploatacji, styl jazdy oraz tolerancje wykonawcze. Normalnie zużycie
oleju jest tak niskie, ze między przewidzianymi wymianami nie powinno się
jego dolewać lub dojewki są nieznaczne.
Olej musi być bezwarunkowo dolany, jeśli
jego poziom spadnie do znaku „uzupełnić''.
Uwaga. Nie wlewać oleju ponad znak
„Max". Jeżeli wleje się zbyt dużo oleju, to
należy jego nadmiar spuścić. Inaczej
może dojść do uszkodzenia katalizatora,
ponieważ nie spalone cząstki oleju dostają się do układu wydechowego
LJKtAD SMAROWANIA
Obieg oleju w silniku
Pompa oleju zasysa olej smokiem z miski
olejowej i tłoczy go do filtra pełnego
przepływu Po stronie tłoczącej pompy
znajduje się zawór nadciśnieniowy {nazywany również regulacyjnym). Zawór
otwiera się przy zbyt wysokim ciśnieniu w
układzie i część oleju może z powrotem
powrócić do miski olejowej.
Oczyszczony w filtrze olej przepływa dalej
do głównego kanału olejowego. Jeżeli
fiJtf ulegnie zatkaniu, to zawór obejściowy
kieruje olej bez oczyszczania bezpośrednio do kanału głównego,
2 kanału głównego odchodzą kanały do
łożysk głównych wału korbowego. Z kolei
skośne kanały w wale doprowadzają, olej
i o łożysk korbowych i stąd natryskiwany
jest na sworznie tłoków i gładź cylindrów.
LII
-
---: " . I "
I- i k
I
na końcu ukfadu
73
Część oleju jest doprowadzana kanatem
pionowym do głowicy, gdzie smaruje
łożyska wałka rozrządu, a w silniku benzynowym również hydrauliczny kompensator luzów zaworów.
W samochodzie z komputerem pokładowym ma miejsce ciągła dynamiczna
kontrola stanu oleju w silniku. Poziom
oleju jest więc sprawdzany nie tylko po
włączeniu zapłonu, ale podczas całej
jazdy. Jako czujnik poziomu oleju służy
wyłącznik pływakowy, zamontowany w
misce olejowej. Styki wyłącznika pozostają zwarte kiedy poziom oleju jest normalny. Aby kołysania samochodu nie
powodowały fałszywych wskazań, lampka kontrolna włącza się z określoną
zwłoką,
W silniku sześ ci o cylindrowym znajduje
się dodatkowo wymiennik ciepła między
olejem i cieczą, chłodzącą, umieszczony
między oboma rzędami cylindrów. Tutaj
olej silnikowy jest omywany przez ciec?
chłodzącą i w ten sposób szybciej osiąga
swoją temperaturę pracy.
Pomiar temperatury oleju
Przeprowadzenie wielu operacji diagnostycznych wymaga osiągnięcia przez silnik
odpowiedniej temperatury oleju,
• Temperaturę oteju powinno się mierzyć
1 cm od dna miski olejowej. Dlatego
odpowiednią sondę pomiarową należy
" - ,-,o\ obejściowy
•Iwrera się
Zawór naddinlenlowy
Otwiera s\e przy
zbyt wysokim
ciśnieniu
OEl
74
BILNIK
włożyć przez rurkę po wyjętym wskaźniku bagnetowym poziomu oleju do końca,
a następnie colnąć o 1 cm.
• Otwór uszczelnić korkiem gumowym,
aby przez rurkę nie zostało zassane
lałszywe powietrze.
• Temperatura oleju równa lub przekraczająca +80"C odpowiada temperaturze normalnego nagrzania silnika.
Uwaga. Temperatura oleju zależy od
chwilowego obciążenia silnika. W
ekstremalnych warunkach temperatura
oleju może osiągnąć +15GT
Sprawdzanie ciśnienia oleju
Czujnik ciśnienia oleju jest umieszczony
w pompie oleju,
• Odłączyć przewód elektryczny od czujnika ciśnienia oleju.
•Wykręcić czujnik ciśnienia oleju.
• W miejsce czujnika ciśnienia oleju
wkręcić odpowiedni manometr (patrz rys.
D0963).
• Uruchomić silnik. Ciśnienie oleju na
biegu jałowym przy nagrzanym silniku nie
może być mniejsze od 150 kPa, W innym
przypadku sprawdzić elementy ukfadu
smarowania {pompę, ułoży skowania itp).
•Wykręcić manometr. Wkręcić czujnik
ciśnienia oleju z nową podkładką miedzianą i dokręcić. Podłączyć przewód
elektryczny.
miski olejowej
Uwaga- Poniżej opisano operację
wymontowania i zamontowania miski
olejowej dla wszystkich typów silników z
wyjątkiem 1,7 TD. Czynności specyficzne
dla lego silnika zostafy podane na końcu
rozdziału.
Silnik benzynowy 2,0 dm? fX20XEV) jest
od IX 1995 wyposażony w dwuczęściową miskę olejową.
Wymonto wantę
• Ustawić samochód na podstawkach.
• Wymontować przednią rurę wylotową
(rys. D 0906), patrz rozdział „Układ wylotowy".
• Spuścić olej z silnika i od razu
z powrotem wkręcić korek spustu oleju,
patrz rozdział „Obsługa układu smarowania".
• Odłączyć przewód elektryczny od czujnika poziomu oleju, jeżeli jest fabrycznie
wkręcony w miskę olejową
• Odkręcić bEaszaną osłonę sprzęgfa obok
miski olejowej.
• Wykręcić wszystkie śruby mocujące
miskę olejową I zdjąć miskę.
• Odkręcić wspornik rurki prowadzącej
wskaźnik bagnetowy.
• Wyjąć odrûmik oleju, jeżeli występuje
w danym typie silnika.
UKtAD SMAROWANIA
Za man towanie
• Usunąć resztki uszczelki z powierzchni
przylegania miski olejowej.
• Przykręcić wspornik rurki prowadzącej
wskaźnik bagnetowy momentem
8 N-rn
(silniki 1r4; 1,6;3 2,5 dm3) lub 6 N-m {silniki 1,8 i 2,0 dm ),
• Miejsca podbiału powierzchni przylegania powlec masą uszczelniającą (patrz
strzałki na rysunku A 9248), np. Opel
1503294(90001851).
• Naciągnąć na odrzuinik oleju nową
uszczelkę gumową. Występuje kilka wersji wykonania odrzutnika oleju. Jeżeli
jszczelka gumowa jest zawulkanizowana
na odrzutniku olejuH to miskę olejową
przykręca się momentem 10 N-n% zamiast 5 N-m,
• Powlec masą uszczelniającą powierzchnię przylegania na zaokrągleniach.
• Przykręcić równomiernie odrzuinik oleju
JT3Z miskę olejową z nowymi uszczelkami, stosując następujące momenty:
3 N-m - silniki 1,4 i 1,6 dm 3 (bez
:i6NZ2); 5 N-m1 (10 N-m) - silniki
1.7; 1,8; 2,0 dm oraz C16NZĘ2) lub
15 N-m - silnik 2,5 dm1. Miski olejowe
dwucz^ściows. blaszane, przykręcane do
aluminiowych
- stosować momeni
3 N-m + 30 c .
Jwaga, Nie przekraczać podanych momentów dokręcania, ponieważ można
75
zgnieść uszczelkę miski. Włożyć śruby
posmarowane środkiem zabezpieczającym przed poluzowaniem, na przykład
Opel 1503177.
• Przykręcić blaszaną osłonę sprzęgła,
• Przykręcić przednią rurę wylotową momentem 25 N-m, patrz rozdział „Układ
wylotowy".
• Podłączyć przewód do czujnika poziomu oleju, jeżeli występuje w silniku.
• Napełnić silnik olejem.
• Po jeździe próbnej sprawdzić szczelność
połączenia miski olejowej oraz korka
spustu oleju. W razie potrzeby lekko
dokręcić śruby mocujące miskę.
Silnik 1,7 TD(TC 4 EE1}
Wymonto wantę
• Odkręcić wszystkie śruby mocujące
dolną część miski olejowej. Zdjąć tę część
miski
• Odkręcić wszystkie śruby mocujące
górną część miski olejowej. Zdjąć lę
część rniskL
Zamon towanie
• Usunąć pozostałości uszczelki z powierzchni przylegania misek olejowych,
• Na wszystkie powierzchnie przylegania
nanieść masę uszczelniającą Opel
1503294.
• Przykręcić górną część miski olejowej
momentem 10 N-m.
76
SILNIK
• Przykręcić dolną CZĘŚĆ miski olejowej
momentem 10 N-nv
• Przykręcić przednią rurę wylotową do
turbosprężarki momentem 65 N-m,
• Wkręcić korek spustu oteju z nową
uszczelką i dokręcić momentem 80 N-m,
pompy oleju
(wszystkie silniki oprócz 1,7 TD)
Wymon towanfe
• Odłączyć przewód elektryczny od czujnika ciśnienia oleju.
• Wymontować pasek zębaty, patrz roz-
P 11276
dział „Wytiontowanie i zamontowanie
paska zębatego"
• Odkręcić koło zębate walka rozrządu
oraz koło zębate waiu korbowego, patrz
paska zębatego",
• ŚciągnEjć koło zębate z wału korbowego
za pomocą dwóch wkrętaków (rys.
A 7689). wyjąć wpust z czopa wału.
• Odkręcić tylną osłonę paska zębatego.
• Wymontować miskę olejową.
• Odkręcić filtr oleju
• Wykręcić z pompy oleju czujnik ciśnienia oleju.
• Odkręcić smok pompy (rys. P027B).
• Odkręcić pompę oleju od kadłuba silnika
i wyjąć (rys. P0531).
UKŁAD SMAROWANIA
•Odkręcić pokrywę pompy oleju i
pomierzyć koła zębate w pompie (rys. B
3533). Luz międzyzębny powinien
wynosić 0,1.,.0,2 mm. Luz między kołami
zębatymi a obudową powinien wynosić1
0.03,-0,10 mm - silniki 1,7; 1,8. 2,0 dm
lub 0,8..,G,15 mm - silniki 1,4 i 1,6 dm3.
Zamonto wanie
• Oczyścić powierzchnie styku pompy z
kadłubem.
• Nasunąć ris czop wału korbowego tuleję
Dsłamająca, KM-417. która zabezpieczy
jszczelniacz przed uszkodzeniem,
•Przykleić na smar do obudowy pompy
iową uszczelkę.
•Przystawić pompę do kadłuba i przykręcić momentem 6 N-m.
• Usunąć tuleję osłaniającą.
'Wkręcić czujnik ciśnienia oleju mo-1
mentem 30 N-m - silniki 1,4 i 1,6 dm
Dez C16NZ2) lub 40 N-m - silniki 1,8;
Z0JC16NZ2.
•Przykręcić filtr oleju, patrz rozdział
Obsługa układu smarowana".
• Przykręcić smok do pompy i do kadłuba
momentem
8 N-m. Wcześniej powlec
:
:dkiem zabezpieczającym przed polu:^waniem (np. Opel 1510177) oczysz:^ny gwint śrub mocujących smok do
pompy.
• Zamontować miskę olejową.
• Przykręcić tylną osłonę paska zębatego.
• .Vłożyć wpust w czop wału korbowego
-asunąć koło zębate. W silnikach 1,8
2.0 dm 1 wkręcić nową śrubę centralną i
: :<ręcićmomentem
130 N-m + 40...50".
silniku 2,5 dm 1 moment dokręcania
.nosi 250 N-m + 4 5 ° + 15°.
• .V silnikach 1r4 i 1,6 dm3: nasunąć koło
: = :0we z kołem zębatym. Śrubę centralna dokręcić momentem 55 N-m,
•Założyć pasek zębaty i naciągnąć, patrz
-rzdział „Wymontowanie i zamontowanie
:£:<a zębatego".
• = iniki 1,8 i 2,0 dm 3 ; lak założyć tłumik
: = n. aby nacięcie znalazło się na wprost
---za umocowanego do obudowy
: :~oy oleju. Przykręcić tłumik drgań „na
-r.z . momentem 20 N-m.
77
zębatego.
• Zamontować i naciągnąć pasek klinowy,
zaworu nadciśnieniowego
Zawór nadciśnieniowy stabilizuje ciśnienie oleju w układzie smarowania i jest
umieszczony z boku w pompie oleju, za
kołem pasowym. Jeżeli lampka kontrolna
ciśnienia oleju świeci się lub migoce, a
poziom oleju jest prawidłowy, wskazuje
to na niedostateczne ciśnienie oleju. W
takim przypadku należy wymontować
i sprawdzić zawór nadciśnieniowy,
Wym onto wanie
• Wykręcić korek gwintowany i wyjąć
znajdujące się poniżej sprężynę oraz
tłoczek zaworu.
• Sprawdzić tłoczek zaworu (patrz rys.
B 3539), czy nie zacina się i czy nie ma
przywartych zanieczyszczeń, W razie
potrzeby tłoczek oczyścić lub wymienić.
Zam on to wanie
• Włożyć oczyszczone tłoczek i sprężynę.
• Wkręcić korek gwintowany z nową
podkładką miedzianą.
78
SILNIK
Obsługa układu smarowania
Obsługa układu smarowania sprowadza
się do okresowej wymiany oleju w silniku.
Olej w silniku powinno się wymieniać co
15 000 km przebiegu {silnik benzynowy)
lub co 7500 km (silnik wysokoprężny}.
Jeżeli w ciągu roku samochód ma
mniejszy przebieg, to olej Trzeba wymienić raz w roku. Wraz z wymianą oleju
wymienia SIĘ filtr oleju.
W przypadku Irudnych warunków
eksploatacji samochodu, jak jazda na
krótkich odcinkach, częste uruchamianie
zimnego silnika lub jazda w zapylonym
terenie, powinno się olej i filtr wymieniać
częściej.
Nie wolno wylewać starego oleju. Ze
względu na ochronę środowiska oleje
przepracowane trzeba oddawać do wyznaczonych stacji benzynowych.
Spuszczanie ołeju z silnika
Nagrzać silnik do temperatury
pracy (temperatura oleju -H800).
Uwaga. Olej z silnika daje się również
wysysać sondą włożonć) w miejsce
wskaźnika bagnetowego.
• Ustawić samochód poziomo na podstawkach.
• Podstawić pod miskę olejową naczynie
na stary olej.
• Wykręcić z miski olejowej korek spustu
oleju i pozwolić na spłynięcie całego
oleju.
Uwaga. Jeżeli stwierdzi się w oleju metalowe wiórki lub ścier w dużych ilościach.
wskazuje to na wystąpienie zatarcia, na
przykład panewek korbowych lub
głównych wału korbowego. Aby uniknąć
dalszych uszkodzeń po niezbędnej wówczas naprawie, trzeba starannie oczyścić
kanały t przewody olejowe w silniku
Dodatkowo powinno się wymienić
chłodnicę oleju, jeżeli występuje w silniku.
• Na koniec wkręcić korek spustu z nową
uszczelką i mocno dokręcić z wyczuciem.
Moment dokręcania 45 N-m (dla silnika
1,7 TD 80 N-m). Śrubę typu Torx (z
wewnętrznym wielo kątem) dokręca się
z nową uszczelką momentem 10 N-m.
• Opuścić samochód na koła,
• Odkręcić filtr oleju. Do wymontowania
filtra oleju warsztaty używają specjalnego
klucza {rys. C 7982). Jeżeli nie dysponujemy nirn, można również posłużyć się
paskiem skórzanym. Można również wbić
z boku w filtr ostry wkrętak. Podczas
odkręcania wycieknie wówczas z filtra
olej - podstawić naczynie. Pozwolić na
spłynięcie oleju z filtra do naczynia.
Napełnianie silnika
olejem
• Stosować się do instrukcji podanej na
filtrze olaju.
• Oczyścić gniazdo mocowania filtra.
Ewentualnie zdjąć pozozstawioną tam
uszczelkę filtra.
• Posmarować lekko olejem silnikowym
uszczelkę gumową na nowym filtrze
oEeju.
• Przykręcić nowy filtr tylko re_ką
{15 N-m).
• Wlać świeży olej przez otwór w pokrywie obudowy waJka rozrządu.
Uwaga, Oleje klasy CD nie są przeznaczone do silników benzynowych lecz do
wysokoprężnych.
• Odległość między kreskami „MIN1"
i „MAX" na wskaźniku bagnetowym (rys.
3448 J) odpowiada około 0,75 litra - sil-
79
UKŁAD SMAROWANIA
ILOŚĆ OLEJU DO WYMIANY
Sitnik
z wymiana filtra bez w y m i a n y
oleju
łiltra o le| u
•4NV
3.0 d m
J
ok 2.75 dm*
K1BNZ ElfiNZ.
3,5 d m
J
• k 3.25 d m
I13NZ
4.0 d m
3
ok 3,75 dm'
4.6 d m
1
ok. 4,25 dm'
:ISNZ
I25KE
C2GLET,
'7YD
4,75d m
'7DR
5.0 d m
"C4EE
4.5 d m ]
J
3
ok 4,25 dm 3
1
ok 4,0 d m '
-iiki 1,4 i 1,6 dm 3 lub3 1 litrowi oleju - silniki 1,7; 1,8; 2,0 dm .
Jwaga. W samochodach z katalizatora mi
~ależy zwracać uwagę, aby poziom oJeju
.v żadnym przypadku nie przekraczał
naku „MAX" na wskaźniku. Jeżeli
roziom przekroczy wskazanie maksimum, to trreba wyssać nadmiar oleju,
=onieważ może dojść do uszkodzenia
.^talizatora i uszczelnień wału kori owego,
• Pojeździe próbnej sprawdzić szczelność
dokręcenia korka spustu ofeju i filtra, w
razie potrzeby ostrożnie odkręcić.
•Aby móc lepiej kontrolować warunki
eksploatacji silnika zaleca się do wymiany
używać tego samego typu oleju, możliwie
tej samej marki. Dlatego celowe jest umocowanie do silnika papierowej tabliczki,
na której zaznaczy się klasę lepkości
i markę wlanego oleju.
• Nie jest korzystne używanie przemiennie różnych typów olejów. Oleje tego
samego typu, ale różnych marek nie
powinny być ze sobą mieszane. W razie
potrzeby. pr?y zmianie pór roku, można
dolewać oleju tego samego typu i markir
ale o innej lepkości.
ypowe niesprawności układu smarowania
Objawy
. kontrolna nie świeci
EO łączeniu zapfcmu
kontrolna nie gaśnie
silnika
Przyczyny
Uszkodzony czujnik ciśnienie
oleju
WI*|CZV^ ?apHonr ścia.gnq£ przewód z czujnika
ciśnienia oleju i zewrzeć z masa. Jeżeli lampka
zaświac(r wymienić czujnik
Przerwane zasilanie czujnika.
5korodowane styki
Sprawdzić obwód elektryczny i styki
Uszkodzona lampka kontrolna
Wymieniać lampkę.
Bardzo gorący olej
pominąć, jeżeli po zwiększeniu
obrotowej lampka gaśnie
80
SILNIK
Olljawy
Sposób
Przyczyny
Lampka kontrolna nie yasnle po Za makie ciśnienie oleju
Zwiększeniu prędko&ci Gbroiowej lub zaczyna świecić podczas jazdy
Przewód czuinika ciśnienia
oleju ma zwarcie z masą
Uszkodzony czujnik ciśnienia
oleju
Sprawdzić paziom oleju i uzupełnić w razia
potrzeby, sprawdzić ciśnienie oleju
przewód od czujnika i włączyć; zapłon.
Kiedy lampka zaświeci, sprawdzić przewód
Wymienić czujnik
Uzupełnić olei
Ła ntskie ciśnienie olsju w całym Za mało olaju w silniku
prędkości obroiowcj
Zatkane sitko w smoku
ułamana rura
Wymontować ml&kq olejową, oczyścić sitko lub
wymienić
Zużyta pompa oleju
Wymontować i sprawdzić pompę., ewentualnie
wymienić
Uszkodzenie łożysk
Rozebrać silnik
Za niskie ciśnienie oleju w Zatarcie zaworu
riizszym zakresie prędkości wogo w sianie otwartym
obrotowe]
wskutek zanieczyszczeń
WymontowHi i sprawdzić zawór
Za wysokie ciśnienie oleju przy hJieotwieranie SIĘ zaworu nad|>[ęd koś ciach ponad 2000 ciśnieniowego wskurek zanien-br/mm
czyszczeń
Wymontować i sprawdzić zawór
UKŁAD CHŁODZENIA
Obieg cieczy w układzie chłodzenia
Chłodzenie silnika odbywa się cieczy
tłoczoną przez pompę w obiegu
sterowanym przez regulator temperatury,
nazywany termostatem. Ciecz chłodzące
zapobiega korozji silnika i musi
pozostawać w układzie przez cały rok.
Przed początkiem zimy powinno sję
sprawdzić
odporność
cieczy
na
zamarzanie. Korek wlewu w układzie jest
zaopatrzony w zawór nadciśniemowy,
który pozwala utrzymywać nadciśnienie
około 100...140 kPa i tym samym
podwyższyć temperaturę wrzenia cieczy
do+125°C.
Aby uniknąć zaciskania przewodów
gumowych w trakcie schładzania cieczy
zastosowano w korku drugi zawór podciśnieniowy, który otwiera się przy
podciśnieniu około 6..10 kPa i dopuszcza
powietrze do układu.
Ciecz przepływa przez chłodnicę w
wężownicy ułożonej z góry na dół
(chłodnica o przepływie poprzecznym). Tu
odbywa się jej schłodzenie przez powietrze wpadające podczas jazdy lub
zasysane przez wentylator. Ostudzona
ciecz jest ssana dolnym przewodem przez
pompę i tłoczona do głowicy oraz
kadłuba silnika.
Głowica silnika jest tak skonstruowana, że
ciecz dopływa bezpośrednio kanałem do
gniazd zaworów, w celu jch intensywnego schłodzenia. Stąd ciecz przepływa
do skrzyni korbowej. Po obejściu cylindrów dostaje się do obudowy termostatu
i, jeżeli termostat jest otwarty, przepływa
gumowym przewodem do górnego
zbiornika chłodnicy, gdzie z powrotem
zaczyna się obieg cieczy.
Termostat pozostaje zamknięty
przy temperaturze cieczy poniżej +92PC. Ciecz jest
wtedy zasysana prze? pompę bezpośrednio z obudowy termostatu i tłoczona do
kanału w głowicy, z pominięciem chłodni-
UKŁAD CHŁODZENIA
cy. Dzięki temu uzyskuje się szybkie
nagrzewanie silnika. Termostat zaczyna
się Qotwierać przy temperaturze około
-92 C i osiąga pełne otwarcie przy temoeraturze+1O7°C.
Silnik czesciocyEindrowy ma dodatkową
elektryczną pompę cieczy chłodzącej,
umieszczoną przed chłodnica., z prawej
sirony u dołu. W ten sposób nie
dopuszcza się do spiętrzenia ciepia po
/wyłączeniu gorącego silnika.
Sprawdzanie układu chłodzenia
Szczelność układu chłodzenia i działanie
zaworu nadciśnieniowego w korku
zbiornika
wyrównawczego
można
sprawdzić ogólnie dostępnym przyrządem do kontroli chłodnic.
• Włożyć przyrząd w otwór zbiornika
Łvyrównawczego. Pompka, ręczną przyządu wytworzyć nadciśnenie około 100
• Jeżeli ciśnienie zmniejsza się, odszukać
usunąć miejsce przecieku. Nieszczeność objawia się wyciekającą cieczą
:"iłodzącą.
• Jeżeli ciśnienie zmniejsza się bez
,vidocznego wypływania cieczy lub wręcz
zwiększa się, należy wnioskować o
wewnętrznym przecieku do sifnika, na
:-zykład wskutek uszkodzenia uszczelki
lewicy lub pęknięcia kadłuba.
t Nasadzić przyrząd na korek zbiornika
wyrównawczego w celu sprawdzenia
:aworu nadciśnieniowego w korku.
.Yytworzyć
pompką
nadciśnienie.
=
rzy nadciśnieniu 120...140 kPa zawór
się otworzyć.
Opróżnianie i napełnianie
•adu chłodzenia
\ e przewiduje się okresowej wymiany
; 3czy chłodzącej. Ciecz chłodzącą wymienia się tylko po jej spuszczeniu podzias napraw wymagających opróżnienia
_<ładu chłodzenia, na przykład zdjęcie
;jQwicy, wymontowanie chłodnicy lub
-=grzewnicy, wyjęcie silnika z samo:nodu. Jest to konieczne, ponieważ
antykorozyjne składniki cieczy osadzają
się w fazie docierania na aluminiowych
powierzchniach nowych elementów,
tworząc długotrwałą warstwę ochronną.
W zlanej cieczy ilość tych składników jest
juź na ogół niewystarczająca do stworzenia odpowiedniej warstwy antykorozyjnej na nowych częściach.
Uwaga. Ciecz chłodząca jest trucizną i nie
może zostać po prostu wylana lub wrzucona do przydomowego śmietnika.
Odpowiednie służby miejskie poinformują, gdzie można oddać zużytą ciecz
chłodzącą.
Opróżnianie
• Odkręcić korek na zbiorniku wyrównawczym.
Uwaga. Przy gorącym silniku połoiyć na
otwierany korek szmatkę, aby uniknąć
poparzenia przez gorącą ciecz lub parę.
Korek odkręcać tylko przy temperaturze
cieczy poniżej T 9 0 C .
• Podstawić pod chłodnicę czyste naczynie.
• Poluzować i przesunąć opaskę zaciskową na dolnym przewodzie chłodnicy.
Odłączyć przewód od chłodnicy i pozwolić na wypłynięcie całej cieczy.
C
Napełnianie
Uwaga, Stosować ciecz chłodzącą przeznaczoną do układów z aluminiową
chłodnicą i nagrzewnicą,
•Podłączyć do chłodnicy dolny przewód
gumowy, założyć opaskę.
Silniki 14 i 1,6 dm3
• Odłączyć przewód elektryczny od czujnika temperatury i wykręcić czujnik (rys.
D0966).
•Wlewać ciecz do zbiornika wyrównawczego, aż zacznie wypływać przez otwór
po wykręconym czujniku.
• Wkręcić z powrotem czujnik (10 N-m)
i podłączyć przewód elektryczny.
• Wlać ciecz chłodzącą do zbiornika
wyrównawczego, do znaku „KALT\
82
SILNIK
Uwaga.
W silnikach od pojemności 1,7
dm3 układ chłodzenia po zalaniu odpowietrza się samoczynnie w trakcie
nagrzewania silnika.
• Zakręcić korek na zbiorniku wyrównawczym do oporu.
• Uruchomić silnik i pozostawić pracujący
z prędkością obrotową około 3000
obr/min, aż otworzy się termostat. Dolny
przewód chłodnicy jest wtedy gorący.
• Sprawdzić szczelność układu chłodzenra.
• Wyłączyć silnik i pozostawić do ostudzenia.
• Jeszcze raz sprawdzić poziom cieczy
chłodzące] i ewentualnie uzupełnić.
termostatu
Termostat otwiera duży obieg układu
chłodzenia po wystarczającym nagrzaniu
silnika. Jeżeli wskutek uszkodzenia termostat pozostaje zamknięty, temperatura silnika staje się zbyt wysoka. Można to
rozpoznać po tym, że wskaźnik temperatury osiąga czerwone pole. a chłodnica
pozostaje zimna. Inną usterką termostatu
może być jego niezamykanie się przy zimnym silniku. Objawia się to niedogrzaniem silnika Tub bardzo powolnym narastaniem temperatury cieczy lub zmniejszoną efektywnością działania nagrzewnicy zimą.
Wym on to wanfe
silnikiOHC 1,8 i2,0
oraz siinik C16NZf2}
• Umieścić naczynie pod króćcem przy
termostacie. Odłączyć przewód gumowy
od obudowy termostatu. Wcześniej poluzować i przesunąć opaskę zaciskową (rys,
D0930).
• Odkręcić obudowę termostatu.
Uwaga, Termostat jest na trwale połączony i obudową i nie można go
wymienić oddzielnie.
Sprawdzanie termostatu
Uwaga, Można sprawdzić tylko temperaturę początku otwarcia termostatu,
ponieważ pełne otwarcie termostat osiąga w temperaturze przekraczającej punkt
wrzenia wody.
UKŁAD CHŁODZENIA
83
• Podgrzewać termostat powoli w naczyniu z wodą. Termostat nie powinien
dotykać ścianki naczynia {rys, Y-1803).
• Termostat powinien zacząć się otwierać
.v temperaturze +92X. Pełne otwarcie
termostatu
następuje w temperaturze
-1076C.
• Niesprawny termostat należy wy-nienić.
Zamontowani®
• Przykręcić obudowę termostatu mo-ientem 15 N»m, wkładając nowy
: arścień uszczelniający.
Jwaga, Nie dokręcać śrub zbyt mocno.
• Podłączyć przewód gumowy i zabezz sczyć opaską.
.Wymontowanie (silniki 1,7 D)
• ^•dstawić naczynie pod obudową ter—ostatu.
• Ddkrecić pokrywę termostatu od obu;:wy [rys, B 4557) i odłożyć na bok z
: :dłączonym przewodem gumowym.
• «Vyja,ć termostai razem z pierścieniem
: -Tiowym (rys. B 4558).
Zamontowanie
• /.'łożyć termostat z nowym pierście- =m gumowym. Zwrócić uwagę, aby
była skierowana do dołu.
• Przykręcić pokrywę termostatu momentem 15 N-nr
Wymontowanie (silnik 1,7 7D)
• Podstawić naczynie pod obudowę termostatu.
• Ściągnąć przewód z pokrywy termostatu
• Odkręcić pokrywę Termostatu (patrz rys.
C725O).
• Wyjąć termostat.
Zamon tow&nie
1557
• Oczyścić powierzchnię styku pokrywy
oraz obudowy.
84
SILNIK
• Odkręcić górną część obudowy i zdjąć z
termostatem.
• Wykręcić termostat z mocowania i wyciągnąć, dociskając wcześniej termostat
szczypcami, w sposób pokazany na
rysunku C 8423.
Zamon towanie
*Tak włożyć termostat, aby otwór znalazł
się u góry (jak na rysunku C 9713).
* Przykręcić pokrywę termostatu z nową
uszczelką momentem 30 N-m.
• Podłączyć przewód gumowy i zabezpieczyć opaską.
Wymontowanie i silniki
szesnas toza woro we)
'Odkręcić korek zbiornika wyrównawczego.
* Podstawić naczynie pod obudowę termostatu,
• Odłączyć przewód gumowy od obu*
tiowy termostatu i spuścić nieco cieczy.
• Oczyścić powierzchnię styku,
• Włożyć nową uszczelkę typu „o-ring"
(rys. E 3164).
• Włożyć termostat i zaczepić w mocowaniu.
• Przykręcić obudowę termostatu.
• Podłączyć przewód gumowy i 2abezpieczyć opaską.
• Napełnić układ chłodzenia i odpowietrzyć.
Wymontowanie {silniki OHC 7,4
i 1.6 dm* bez C16NZ{2»
• Spuścić ciecz chłodzącą.
• Wymontować pasek zębaty, patrz
rozdział „Wymontowanie i zamontowanie głowicy \
• Odkręcić obudowę termostatu i wyjąć
termostat (rys. D 0925). Termostat znajduje się z boku przy głowicy, poniżej koła
zębatego wałka rozrządu.
• Sprawdzić termostat i ewentualnie
wymienić.
UKŁAD CHŁODZENIA
85
chłodnicy
Wym on to wanie
• Spuścić ciecz z układu chłodzenia. W
tym celu odłączyć dolny przewód
gumowy {rys. D 0965). Zebrać ciecz do
naczynia, ponieważ może być ponownie
użyta.
• Odłączyć od chłodnicy górny przewód
gumowy ora? przewód prowadzący do
zbiornika wyrównawczego. Wcześniej
poluzować i przesunąć opaski zaciskowe.
Zamontowanie
• Włożyć termostat z nową uszczelką,
ôwek w termostacie musi wejść w
vystęp na głowicy (rys. E 0196),
• Przykręcić obudowę termostatu mo-lentem 10 N-rn.
• Przykręcić tylną osłonę paska zębatego
-nomentem 15 N-m.
-Przykręcić koło zębate wałka rozrządu
-nomentem 45 N-m.
;>zrządu z nową uszczelką momentem
3 N-m.
• Zamontować pasek zębaty, patrz
•ozdział „Wymontowanie i zamontowanie
= aska zębatego"
• Napełnić układ chłodzenia.
• W przypadku automatycznej skrzynki
przekładniowej poluzować opaski zaciskowe i odłączyć przewody olejowe od
chłodnicy. Zatkać przewody czystymi
korkami.
• Odłączyć przewód elektryczny od
wentylatora.
• Wyciągnąć wkrętakiem lub szczypcami
boczne klamry mocujące.
• Wyjąć chłodnicę do góry z gumowych
podpór, razem z wentylatorem.
Zam on to wanie
• Jeżeti chłodnica ma być wymieniona,
przełożyć do nowej chłodnicy wentylator
i wyłącznik termiczny.
36
SILNIK
• Sprawdzić stan tulejek gumowych mocowania chłodnicy. Uszkodzone lub
popękane tulejki wymienić.
• Włożyć chłodnicą z wentylatorem w
podpory gumowe.
• Wyrównać ustawienie chłodnicy i wcisnąć klamry mocujące.
wyłącznika termicznego i do wentylatora.
przekładniowej podłączyć przewody olejowe i zabezpieczyć opaskami. Sprawdzić
stan oleju w skrzynce przekładniowej.
• Podłączyć przewody gumowe do
chłodnicy i zabezpieczyć opaskami,
• Napełnić układ chłodzenia, patrz rozdział ttOpróżnianie i napełnianie układu
chłodzenia \
pompy cieczy chłodzącej
Poniżej opisano wymontowanie i zamontowanie pompy cieczy chłodzącej dla
wszystkich silników, z wyjątkiem silnika
wysokoprężnego 1,7 TD Czynności
specyiiezne dla tego typu silnika zostały
podane na końcu rozdziału.
Uwaga. Pojawienie sie_ kropli w otworze
odpowietrzającym pompy cieczy chłodzącej lub nieduże obłoki pary cieczy
chłodzącej można uznać za normalne,
jeżeli nie towarzyszy temu widoczne
obniżanie się poziomu cieczy chłodzącej
w zbiorniku wyrównawczym.
Wytnon to wanie
•Odłączyć przewód masy od akumulatora,
• Spuścić ciecz chłodzącą do podstawionego naczynia. Po opróżnieniu układu od
razu z powrotem umocować i zabezpieczyć opaską dolny przewód chłodnicy.
•Wymontować pasek klinowy, patrz
rozdział ..Wymontowanie i zamontowanie
paska klinowego".
•Wymontować przednia, osłonę paska
zębatego, patrz rozdział „Wymontowanie
i zamontowanie paska zębatego".
• Zwolnić naciąg paska zębatego, patrz
paska zębatego".
• Odkręcić i wyjąć pompę cieczy chłodzącej (rys. P0510),
Zamontowanie
• Oczyścić powierzchnie styku na pompie
i kadłubie silnika Aby uniknąć przywarcia
pompy, należy powierzchnię styku na
kadłubie oraz pierścień uszczelniający w
obudowie pompy powlec cienko smarem
silikonowym, na przykład Opel 1970206
(90176353), Zapieczona pompa nie da
się już obrócić podczas regulacji naciągu
paska zębatego.
UKŁAD CHŁODZENIA
• Włożyć pompę cieczy chłodzącej w
kadłub z nowym pierścieniem uszczelniającym (rys. B 2773).
Uwaga. Śruby dokręcać tylko ręką,
• Założyć pasek zębaty i naciągnąć, patrz
paska zębatego".
• Dokręcić pompę cieczy chłodzącej następującymi momentami: 8 N-m (śruby
M6} dla silników 1,4 i 1,6 dm* lub
25 N'm1 [śruby M8) dla silników 1,7; 1,8;
2,0 dm .
zębatego.
• Zamontować i naciągnąć pasek kdnowy,
• Napełnić układ chłodzenia.
Wymontowanie {s/łnik 1,7 TD)
• Odkręcić śruby mocujące koło pasowe
compy cieczy chfodza.ce] (patrz strzałki na
rysunku C 7265) i zdjąć koło Podczas
uzowania śrub przytrzymać koło pasowe
"aśmą do odkręcania filtrów oleju, na
jrzykład Hazet 2170,
• Przytrzymać wygiętym kluczem oczko,vym centralną śrubę wału korbowego
odkręcić śruby mocujące koło pasowe
na wale korbowym (rys. D 5910). Zdjąć
•.oło pasowe.
• Odkręcić pompę cieczy chłodzącej (rys.
Z 7266) i wyciągnąć z kadłuba razem
: prowadnicą cieczy chłodzącej.
Zamontowanie
• Wróżyć do głowicy prowadnicę cieczy
--lłodzącej• Wsunąć w kadłub pompę cieczy
:hłodzącej z nową uszczelką i przykręcić
riomentem 20 N-m.
• Przykręcić koło pasowe do wału korbowego momentem 20 N-m.
• Założyć koło pasowe pompy cieczy chło-zącej i przykręcić momentem 10 N-m.
87
88
SILNIK
wentylatora chłodnicy
Wy ni on to wanie
• Odłączyć przewód masy od akumulalora.
• Wyciągnąć z silnika wentylatora wtyk
złącza elektrycznego (rys. B 9499).
• Odkręcić osłonę wentylatora od chłodnicy i wyciągnąć do góry z dolnego prowadzenia,
• Odkręcić silnik wentylatora od osłony
{rys. D 0932).
Zamon towanie
• Przykręcić silnik wentylatora do osłony,
•Włożyć osionę z silnikiem w prowadnice
przy chłodnicy i przykręcić.
•Podłączyć do silnika wentylatora przewody elektryczne.
•Uruchomić silnik i pozostawić do nagrzania, aż włączy się wentylator.
Ciecz chłodząca
Układ chłodzenia został napełniony przez
producenta mieszaniną wody i niezamarzającego koncentratu. Mieszanina \a
zapobiega uszkodzeniom powodowanym
prze? mróz i rdzę, odkładaniu się kamienia, a także podnosi temperaturę
wrzenia cieczy chłodzącej. Temperaturę
tę podnosi również zawór w korku
zamykającym chłodnicę lub zbiornik
wyrównawczy. Zawór ten powoduje powstanie nadciśnienia 100...130 kPa w
układzie chłodzenia nagrzanego silnika.
PROPORCJE SKŁADNIKÓW CIECZY CHŁODZĄCEJ
Silnik
Tempera* Ilość kontura nleza* Cflnlratu
marzą ma
Ilość
wody
Ilość
mieszamiiy
l r 4 dm 3
-30cC
-40nC
2.5 dm 1
2.9 drrr
3.1 dm :
1
2.7 dm' 5r6 dm
16 dm*
-30cQ
-AO°C
2r6 dm !
3 r 0 dm ;
3r2 dm !
2ra dm ! 5rB dm'
E18NVR
1,8 dm'
-30*C
-4Q*C
3 r 0 dm'
3r5 dm ;
3r7 dm 1
3.2 dm ; 6,7 dm'
C1SNZ
2.0 dm 1
-30 : C
3r2 dm ;
3ra dm ;
4.0 dm J
3,4 dm J 7.2 dm*
2,5 dm3
-ao*c
-4O'C
3.4 dm ł
3,9 dm 1
4,1 dm3
J
3,6 dm' 7.5 dm
17 TD
{TC4EŁ1)
-30DC
-40DC
3,3 dm'
3.9 dm'
4,1 dm ]
1
3,5 dm' 7,4 dm
17 ¥D
17 DR
-303C
-40"C
4.0 dm J
4.B dmJ
5.1 dm'
4.3 dm3 9.1 dm'
-4D°C
UKŁAD CM LODZENIA
temperatura wrzenia cieczy
HVyższa
rhłodzącej jest potrzebna do prawidłowego chłodzenia silnika Przy
niższej temperaturze mogłoby dojść do
spiętrzenia ciepła, które zakłóci obieg
:ieczy chłodzącej. Dlatego układ chłodzenia powinien być zalany przez cały rok
-veszaniną koncentratu i wody.
Jwaga. Chłodnica i nagrzewnica są
//ykonane z aluminium, dlatego wymagaą stosowania odpowiedniego koncen-atu, zalecanego przez firmę Opel.
,V naszej szerokości geograficznej stężanie mieszaniny powinno zapewniać jej
- ^zamarzanie do temperatury -30"C.
Obsługa układu chłodzenia
.'/zrokowa kontro/a szczelności
_ .vaga. Pojawienie się kropli cieczy w
:r,vorze odpowietrzającym pompy cieczy
iHodzącej lub zjawisko parowania cieczy
. przedziale silnika nie mają znaczenia,
nie są związane z wyraźnie wiii ubytkami cieczy chłodzącej w
i orni ku wyrównawczym.
• Ściskać i przeginać przewody gumowe
_dadu chłodzenia, aby sprawdzić, czy nie
:Z porowate. Przewody stwardniałe
•-mienić.
• =rzewody nie mogą być osadzone zbyt
:~ko na króćcach.
• Sorawdzić dociągnięcie opasek zacisko- :h na przewodach.
• iarawdzić stan uszczelki korka zbiornika
, równa wcz ego.
: ?rawdzanie poziomu cieczy
: -/odzącej
.'« przypadku zamkniętego układu chło—enia nie dochodzi do ubytków cieczy.
T atego rzadko zachodzi konieczność
,7jpełniania poziomu cieczy chłodzącej.
z
;:iom ten powinno się sprawdzać przed
4=zdą dłuższą jazdą. W samochodzie z
::\odem ostrzegania o stanie cieczy.
BOyl niski jej poziom spowoduje zaf.-.jecenie się lampki w zestawie
E-aźników.
• Sprawdzić poziom cieczy chłodzącej
przy zatrzymanym silniku,
• Przy zimnym silniku poziom cieczy
chłodzącej powinien się znajdować nieco
powyżej znaku ,,KALT" na zbiorniku
wyrównawczym [rys. 4573 V).
• Jeżeli przy zimnym silniku poziom cieczy
chłodzącej nie sięga znaku „KALT",
należy uzupełnić ilość cieczy. Przy gorącym silniku poziom cieczy w zbiorniku
podnosi się, aby później opadać w miarę
ochładzania się silnika.
Uwaga, Kiedy silnik jest gorący, to korek
na zbiorniku wyrównawczym otwierać
bardzo ostrożnie, ponieważ istnieje
niebezpieczeństwo poparzenia się. Podczas otwierania położyć na korek
szmatkę. Zaleca się otwierać zbiornik
wyrównawczy, kiedy temperatura cieczy
chłodzącej opadnie poniżej +90°C.
•Podczas otwierania zbiornika wyrównawczego najpierw korek nieco poluzować i odczekać, aż ustąpi nadciśnienie.
Dopiero wtedy całkowicie odkręcić i zdjąć
korek.
• Aby uniknąć uszkodzenia silnika, wolno
dolewać tylko zimnej cieczy chłodzącej
do zimnego silnika.
• Do uzupełnienia poziomu cieczy chłodzącej stosować zawsze, nawet w lecie,
mieszankę środka niezamarzającego
i wody destylowanej.
Uwaga. Kiedy zachodzi konieczność kontynuowania jazdy można, szczególnie
latem, stosować na dolewkę czystej
wody. Przy najbliższej okazji trzeba jednak
uzupełnić ciecz środkiem niezamarzającym.
90
SILNIK
• Sprawdzić wzrokowo szczelność układu
chłodzenia, jeśli poziom cieczy często
znajduje się poniżej znaku „KALT".
• Zakręcić korek na zbiorniku wyrównawczym do pierwszego oporu.
Sprawdzanie temperatury
zamarzania cieczy chłodzącej
Przydatność cieczy chłodzącej powinno
się sprawdzać przed nastaniem zimy.
•Uruchomić i nagrzać silnik, aż ciecz w
zbiorniku wyrównawczym stanie się
ciepła tdo ciepłoty ciała).
•Ostrożnie otworzyć korek w zbiorniku
wyrównawczym, patrz poprzedni podrozdział,
• Zassać przyrządem ciecz chłodząca i odczytać na areometrze gęstość cieczy (rys.
T-6249). W naszym klimacie temperatura
zamarzania cieczy chłodzącej powinna
sięgać -30°C.
Dolewanie koncentratu firmy Opel
Uwaga. Chłodnica i nagrzewnica są wykonane z aluminium. Dlatego do układu
Typowe niesprawności układu chłodzenia
ZA WYSOKA TEMPERATUR A CIECZY CHŁODZĄCEJ. WSKAŹNIK TEMPERATURY NA CZERWONYM ZAKRESIE
Zbyt mało cieczy cli lodzącej w
układzie
ma otwiera się
pompa
cieczy
Zbiornik wyrównawczy powinien być napełniony ponad znak ..KALT". Sprawdzić
szczelność układu
Sprawdzić, czy górny przewód chłodnicy aasr gorący. Jeżeli nie, wymontować tert, sprawdzić i ewentualnie wymienić
Wymontować i sprawdzić pampę cieczy chlodzącsj
chłodzącej
Uszkodzony czujnik wskaźnika
tempera lury
Sprawdzić czujnik
Uszkodzony wskaźnik lemperat w v
Zlecić sprawdzanie wskaźnika
Uszkodzony korek wlewu
Sprawdzić otwarcie zaworu w korku
uzebrowanie
Wymontować chłodnicę i przedmuchać sprężonym powietrzem od strony silnika
Zatkane rutki chłodnicy kamieniem lub rdzą. Chłodnica |est
gorąca tylko u góry, dolny
przewód pozostaje chłodny
Wymienić chłodnicę
Nie wigeza się wentylator
Sprawdzić styki złącza elektrycznego wentylatora W razie potizeljy podłączyć zasilanie bezpośrednia z akumulatora (palrz schemat elektryczny). Uważać na ubraca|aca s\ę łopatki wentylaiora! Sprawdzić wyłącznik termiczny
UKŁAD WTRYSKU BENZYNY
:hłodzenia wolno wlewać tylko środek
niezamarzający zalecany przez firmę
Opel, który nadaje się do tego typu układów.
Przykład. Pomiar przydatności 1 cieczy
:hłodzącej
dał dla silnika 1,8 dm wynik
•0DC W takim przypadku należy spuścić
: układu chłodzenia 2,0 dm' cieczy
:hłodzącej i w jej miejsce wlać 2.0
:zystego koncentratu środka niezamarzaacego. W ten sposób osiągnie się zabezpieczenie przed zamarzaniem do -30T,
Wartość
Ilość cieczy do wymiany
Silniki
Silniki
Silniki
1,4 i 1,6 dm 1 1.812,0 dm 1 1 7i 3,7TD
D
-G
-10
-1B
-20
-36
2,6
2,5
2,0
-
1.5
1,0
0,5
3.2
3,0
23
2.0
1,5
1,0
4.0
3.5
3,0
2,5
2,0
1.5
• Zamknąć korkiem zbiornik wyrównawczy i jeszcze raz powtórzyć pomiar po
eździe próbnej.
\
Silniki samochodów Opel Vectra i Calibra
są wyposażone w gażnik lub układ
vtryskowy, zależnie od mocy. Silniki
1.6 dm3 oraz 1,8 dm* (90 KM) maja. układ
.ytryskowy jednopunktowy (Multec), pod:zas gdy silniki 2,0 i 2,5 dm3 są zasilane
j kładem wtryskowym wielopunktowym
rypu Simtec lub Motronic, patrz tablica w
ozdziale „Charakterystyka techniczna".
Maściwie są to połączone układy wtryskowe i zapłonowe, ze wspólnym urząrJzeniem sterującym. Wszystkie układy
vtryskowe bazują na tym samym podstawowym układzie elektrycznie sterowanego wtrysku pulsacyjnego. W tym
ozdziale zostanie omówiona zasadniczo
ziąść układu związana z wtryskiem paliwa.
91
Mikroprocesor w urządzeniu sterującym
rozpoznaje usterki w układzie wtryskowym i zapłonowym, jak na przykład
uszkodzony czujnik, zerwane połączenie
lub chwiejny stykŁ Usterki takie zostają
natychmiast po pierwszym wystąpieniu
zapamiętane w Urządzeniu sterującym.
Jednocześnie zaczyna świecić lampka
kontrolna w zestawie wskaźników. Jeżeli
usterka wystąpi tylko jednorazowo, na
przykład przy poluzowanym styku, lampka kontrolna gaśnie, jednak fakt wystąpienia usterki pozostaje w pamięcf.
Uwaga. Jeżeli akumulator pozostawał
odłączony dłużej niż 10 s, to nastąpi
wymazanie z pamięci wszystkich ewentualnych kodów usterek. Skasowanie kodu
usterki nastąpi również po 20 uruchomieniach silnika, podczas których
dana usterka juz nie wystąpiła Wszystkie
układy wtryskowe są trwałe i nie wymagają dużej obsiuyi. Naprawy układów
do
Zasada działania układu Motronic
Silnik C20NE {115 KM) był wyposażany
do VIII 1989 w układ Motronic ML4.1,
natomiast od IX 1989 w układ Motronic
M1.5. Z kolei silnik szesnastozaworowy
C20XE byl do VIH 1992 wyposażany w
układ Motronic M2.5, a od IX 1992 w
ukJad Motronic M2.8. W silniku turbo stosowano układ Motronic M2.7.
Elektryczna pompa paliwa zasysa benzynę ze zbiornika paliwa i tłoczy ją
poprzez filtr do kolektora, a następnie do
wtryskiwaczy. Zamontowany w kolektorze wtryskiwaczy regulator ciśnienia
zapewnia utrzymanie stałego ciśnienia w
układzie na poziomie 2OO±2O kPa (ML4.1
oraz M1,5}. Wtryskiwacze są otwierane
na drodze elektrycznej i podają paliwo do
cylindrów przez zawory dolotowe w
sposób przerywany (pulsacyjny). Zasysane przez silnik powietrze przechodzi
przez filtr powietrza do kolektora dolotowego z przepływomierzem. W obudowie przepływomierza znajduje się
klapa spiętrzająca, która jest wychylana
w odpowiednie położenie przez prze-
Sil NIK
SCHEMAT UKŁADU WTRYSKOWEGO MO1RONIC SILNIKA 16-ZAWOF0WEG0
3 - zbiornik paliwa. 2 - pompa paliwa, 3 - filtr paliwa. 4 - regulator ciśnienia paliwa. 5 - cewka zapłonowa,
6 - przepfywomieri powjelrza masowy (w silniku 3V - objętościowy}. 7 - wtryskiwacz paliwa, 3 - rozdzielacz
zaptonu. S - czujnik położenia przepusinicy, 10 - elektroniczne uradzenia sterujące, 11 - regulaior biegu jałowego,
12 - czujnik lemperaiury, 13 - czujnik spalania stukowego (tylko silnik 16V), 14 - czujnik położenia ZZ,
r, 1G-sonda lambdar 17 - filtr z węglem aktywnym
pływające powietrze. Odchylenie kątowe
kfapy służy jako miara ilości przepływającego powietrza. Odpowiednie sygnały
do urządzenia sterującego są wysyłane
przez potencjometr połączony z klapą.
Urządzenie sterujące reguluje czas otwarcia wtryskiwaczyr a tym samym dawkę
podawanego paliwa, stosownie do zmierzonej ilości powietrza i chwilowej prędkości obrotowej. Im dłużej jest otwarty
wtryskiwacz, tym więcej paliwa zostaje
wtryśnięte do cylindra. Dodatkowe czujniki pozwalają korygować dawkę paliwa do
ekstremalnych warunków jazdy.
• Motronic ML4.1: czujnik położenia
przepustnicy ma postać wyłącznika osa
dzonego bezpośrednio na osi przepustnicy, który rozpoznaje stan biegu jałowego
stan pełnego obciążenia silnika. Dzięk
temu układ rozpoznaje fazę hamowania
silnikiem. Styk biegu jałowego czujnika
poiożenia przepustnicy jest wtedy zamknięty, a prędkość obrotowa silnika przekracza wartość odpowiadającą biegowi
jałowemu. Obie informacje powodują, że
urządzenie sterujące odcina zasilanie sil
nika paliwem. W układzie Motranic M1.5
czujnik położenia przepustnicy ma postać
UKŁAD WTPY5KU BENZYNY
= otencjometru, który przekazuje do
.sądzenia sterującego informację o aktu= nym położeniu przepustnicy.
• Przekaźnik pompy paliwa znajduje się w
7*rzynce przekaźników za lewym mocowaniem kolumny zawieszenia do nadwozie Przekaźnik zasila prądem pompę
zaliwa. Obwód zabezpieczający przerywa
;:>pływ prądu jak tylko zanikną impulsy
zapłonowe, na przykład kiedy silnik się
• Z boku w kadłubie silnika jest umiesz:zony czujnik indukcyjny, który przekazuE informacje o prędkości obrotowej wału
5 mka.
• Sonda lambda [czujnik tlenu) w samo- odzie z katalizatorem mierzy zawartość
: enu w spalinach i przekazuje odpowied- s sygnały napięciowe do uradzenia
kierującego. Dzięki temu urządzenie
cerujące tak ustala skład mieszanki pali.'.swo-pawietrznej, aby katalizator opty—alnie oczyszczał spaliny.
» Elektroniczne urządzenie sterujące znaj: _,je się za poszyciem z tworzywa
iztucznego, w nogach pasażera obok
• Regulator biegu jałowego steruje przei-Twem powietrza w kanale obejściowym
nepustnicy. Dzięki temu prędkość obro..a biegu jałowego jest utrzymywana
-= stałym poziomie, niezależnie od
uczenia dodatkowych odbiorników, na
;-zykład wspomagania układu kierowni::ego lub klimatyzacji. Regulator jest
rurowany przez elektroniczne urządzenie
Uotranic M2.5/M2.7/M2.8
silnik 16-zaworowy)
tronie M2.7 bazuje na układzie
'stronic M2.5 i jest dostosowany do
?c<ecjalnych wymagań silnika doładowavotronrc M2.S jest powiązany z układem
i k o n o w y m bezpośrednim typu DIS. W
_-,viązku z tym okres użytkowania zasto:: ,vanych świec zapłonowych wzrósł do
: j 000 km.
t Moironic M2,5; W miejsce przepłyrnierza objętościowego zastosowano
przepływomierz masowy powietrza. Przepływomierz taki rna następujące zalety,
mniejsze wymiary, automatyczna, kompensację wpływu temperatury i wysokości, brak ruchomych części, a tym
samym i mniejsze zużycie. W obudowie
przepływomierza znajduje się podgrzewany elektrycznie drut, który jest chłodzony przez opływające go powietrze.
Urządzenie elektroniczne tak reguluje
pra.d podgrzewania, aby temperatura
„gorącego' drutu pozostawała stała.
Jeżeli na przykład rośnie ilość zasysanego
powietrza, podgrzewany element jest
bardziej schładzany. Tym samym wzrasta
od razu prąd zasilania, aby wyrównać
temperaturę podgrzewanego elementu
Dzięki wahaniom prądu układ Motronic
rozpoznaje stopień obciążenia silnika i
odpowiednio reguluje dawkę paliwa. Aby
uniknąć zakłócenia pomiarów wskutek
zanieczyszczenia, drut jest po każdym
wyłączeniu silnika automatycznie podgrzewany.
• Selektywny nadzór spalania stukowego
pozwala utrzymywać wyprzedzenie
zapłonu na granicy spalania stukowego.
Wyprzedzenie zapłonu jest automatycznie dostosowywane do jakości
spalanego paliwa. Nadzorowanie spalania stukowego pozwoliło podnieść
stopień sprężania w silniku, Dzjęki temu
można lepiej wykorzystać energię cieplną
paliwa, co prowadzi jednocześnie do jego
oszczędności. Układ składa się z czujnika
oraz obwodu elektronicznego. Wskutek
wysokiego sprężania w silniku może
dojść do spalania stukowego, co w przypadku powtarzania się może doprowadzić do uszkodzenia silnika. Aby tego
uniknąć, potrzebny jest czujnik, który
rozpozna nieprawidłowe spalanie i
zapewni przestawienie wyprzedzenia
zapłonu w kierunku opóźnienia. Czujnik
spalania stukowego jest umieszczony
przy kadłubie i połączony przewodem
elektrycznym z elektronicznym urządzeniem sterującym Motronic. W przypadku
uszkodzenia czujnika, urządzenie sterujące przestawia automatycznie zapłon w
kierunku opóźnienia, aby nie dopuścić do
94
SILNIK
uszkodzenia silnika. Jest to połączone z
obniżeniem mocy silnika, które ma
również miejsce w przypadku zatankowania benzyny bezołowiowej LO 95 zamiast
LO91,
• Motronic M2.7/M2.8: czujnik położenia przepustnicy ma postaó potencjometru, zamiast wyłącznika. Przekazuje
on do urządzenia sterującego informacje
o dokładnym połażeniu przepustnicy, W
zespole przepustnicy jest zamontowany
czujnik temp. zasysanego powietrza
• Wtrysk paliwa odbywa się sekwencyjnie. Oznacza to, że wtryskiwacze są
sterowane oddzielnie i wtryskują paliwo
w kolejności zapłonu. Dzięki odpowiedniemu dobraniu odstępu czasowego
między wtryskiem paliwa a otwarciem
zaworu dolotowego, można było polepszyć parametry eksploatacyjne i skład
spalin. Ponadto mniejsza jest zwłoka silnika w momencie szybkiego uchylenia
przepustnicy,
• Motronic M2.7: urządzenie sterujące
reguluje ciśnienie doładowania sprężarki
poprzez impulsowo uruchamiany zawór
trójdrożny. Czujnik ciśnienia doładowanego w zespole przepustnicy jest
połączony przewodem elastycznym w
wiązce przewodów elektrycznych bezpośrednio z urządzeniem sterującym. Po
włączeniu
biegu
pierwszego
lub
wstecznego urządzenie sterujące redukuje ciśnienie doładowania i tym samym
ogranicza moment obrotowy silnika.
• Ciśnienie palfwa w układzie wynosi
około 300 kPa; do I 1991: 250 kPa,
Simtec 56.1 w silniku
X20XEV(136KM)
Simtec jest elektronicznym układem
zapłonowym i wielopunktowym układem
wtryskowym. Dzięki zastosowaniu dodatkowych elementów elektronicznych.
można było poprawić kontrolę parametrów pracy silnika i obniżyć stężenie
CO w spalinach,
• W miejsce „gorącego" drutu przepływomierza powietrza zastosowano „gorący"
film, który odznacza się większą
dokładnością pomiarową.
• Dzięki zastosowaniu zaworu kontroli par
paliwa sterowanie odpowietrzeniem
zbiornika paliwa jest sprzężone z regulacją sondą lambda.
• Obwód recyrkulacji spalin obniża stężenie tlenków azotu.
Uwaga. Podczas prac przy układzie wtryskowym zachować szczególną czystość.
Przed wymontowaniem oczyścić daną
część środkiem do czyszczenia. Układ
znajduje się pod ciśnieniem. Dlatego
przed odłączeniem części trzeba usunąć
ciśnienie. W tym celu ostrożnie odłączyć
przewód paliwowy między pompą paliwa
a filtrem paliwa. Na czas wyciągania przewodu obwiązać go szmatką.
Nadciśnienie w układzie zanika samoistnie fbez odłączania przewodu) po kilku
godzinach od zatrzymania silnika.
Zasada działania układu Multec
Pod nazwą Multec kryje się opracowany
przez GM układ zapłonowy i jednopunktowy układ wtryskowy. Multec jest
skrótem od wyrazów „Multipte Technology", które oznaczają „zwielokrotnioną
technologię" i odnoszą, się do faktu zastosowania centralnej jednostki, sterujące}
zarówno wtryskiem, jak i zapłonem.
Układ charakteryzuje się pojedynczym
wtryskiwaczem, umieszczonym centralnie nad przepustnicą. Uruchamianie wtryskiwacza zachodzi na drodze elektromagnetycznej. Potrzebne do tego impulsy
dochodzą z elektronicznego urządzenia
sterującego, które jest informowane o
wszystkich ważniejszych parametrach
pracy silnika przez czujniki.
Mikroprocesor w urządzeniu sterującym
rozpoznaje usterki w układzie wtryskowym i zapłonowym natychmiast po
ich pierwszym wystąpieniu. Zostają one
zapamiętane w urządzeniu sterującym.
Uwaga. Jeżeli akumulator pozostawał
odłączony dłużej niż 10 s, to nastąpi
wymazanie z pamięci wszystkich ewentualnych kodów usterek. Skasowanie kodu
usterki nastąpi również po 20 un
chomieniach silnika, podczas którycł
dana usterka już nie wystąpiła.
95
- RYSUNKU POKAZANO UKŁAD MULTEC STOSOWANY W SAMOCHODZIE KADETT W SAMOCHODACH VECTRA
V=KTORE ELEMENTY ZNAJDUJĄ SIĘ W INNYCH MIEJSCACH
- wtyk ALDL w samochodzie Vectra znajduje sie po lewej stronie w pisedziale silnika, obok korektora oktanowego.
. - elektroniczne urządzenie sterujące. 3- przekaźnik pompy paliwu, w samochodzie Vectrd znajduje się w skrzynce
:-.*ekBŻników. obok lewego mocowania kolumny zamieszenia, 4 - silnik krokowy regulatora lnegu jałowego, 5 .-rVskiwacz. & - czujnik położenia przepusłnifiy (potancjomeir), 7 - przełącznik Park/Neutral, 8 - czujnik przebyte]
Togi, w samochodzie Vectra znajduje się pr?y zestawie wskaźników, 9 - czujnik temperatury cieczy cNodzącsj. 10 :rvjjnik ciśnienia olejg, 11 - czujnik ciśnienia bezwzględnego w przewodzie dolotowym powietrza, 12 - rozdzicfacz za13 - zfacze sondy lambdar 14 - sonda lambda
SILNIK
2ES PO L WTRYSKI W ACZ A I PflZEPUSTNICY UKŁADU MULTEC
1 - uszczelka filtra powietrza, 2 - wiryskiwacz paliwa, 3 - ucnwyi wiryskiwacza, 4 - górny „cumg", 5 - dolny ,.o-ring
6 - korpus zsspolu wiryskiwacza. 7 - uszczelka korpusu, S - krocie c dopływu paliwo, 9 - uszczelka króćca
paliwa, 10 - krocie c odpływu pa-liwar 11 - przepona regulatora ciśnienia pfilL^var 1? - sprężyna, 13 14 - pokrywa regulator ciśnienia. 15 - iulejka gumowa przewodu elektrycznego. 16 - korpus
17 - czujnik poloiema przapustnicy, 1S - silnik krokowy regulaiota biegu jałowego, 19 - ,,0-rin.g"
krokowego. 20 - wkiel regulacyjny biegiu jałowego. 31 - sprężyna. 22 - korak zaślepiający, 23 - ie&poJ
Odprowadzenia podci&nienia. 24 - uszczelka, 25 - uszczelka padslawy.
Uwaga. We wszyblkich iiołączeniach gwmldwariych w zespole wlrysklûoza uzylo śrub lypu „ T u " "
97
Paliwo jest tłoczone przez etektryczną
pompę turbinową, znajdującą się w
zbiorniku paliwa. Pompa wytwarza w
układzie ciśnienie paliwa na poziomie 76
kPa.
Uwaga. W silniku X16SZ pompa jest
włączana dopiero po uruchomieniu
rozrusznika, W pozostałych silnikach
pompa zaczyna się obracać zaraz po
włączeniu zapłonu.
Zasady bezpiecznej obsługi
u kł ad u wtr ys ko weg o
• Nie uruchamiać silnika przy luźno
podłączonym akumulatorze.
• Nie uruchamiać sifnika zasilaczem
-ozruchowym. Wolno używać drugiego
akumulatora 12 V i przewodów rozruchowych.
• Nigdy nie odłączać akumulatora od
istalacji samochodu przy pracującym silniku.
• Podczas szybkiego ładowania odłączać
:
xumulator od instalacji.
• Przed przystąpieniem do diagnostyki
_^ładu wtryskowego upewnić się, że
:apłon i świece zapłonowe są sprawne.
i Przy temperaturach ponad +8ODC
.^montować urządzenie sterujące (np,
kierowanie w piecu lakierniczym).
• Zwracać uwagę na prawidłowe osadze- a wszystkich dacz wtykowych.
a Nie wyciągać ani nie podłączać wtyku
.-żarzenia sterującego przy włączanym
:=płonie.
• \a czas pomiaru ciśnienia sprężania
:-zerwać zasilanie pompy paliwa. W tym
:elu wyciągnąć przekaźnik pompy.
Wywoływanie kodów usterek
edy w układzie zapłonowym i wtry=-<owym wystąpi uszkodzenie, to zaczyna
: .-.iecić się lampka kontrolna w zestawie
wskaźników. Jednocześnie urządzenie
:"erujące przełącza się na tryb pracy
awaryjnej i zapamiętuje usterkę. Po
-.-yłączeniu silnika można wywołać kod
_3terki z pamięci. W tym celu warsztaty
losują klucz diagnostyczny Opel KM-
602-2 lub czytnik kodów Tech 1, Jeżeli
brak jest specjalistycznych przyrządów, to
można zmostkować dowolnym przewodem odpowiednie styki w gniazdku diagnostycznym.
Uwaga, Odłączenie akumulatora od instalacji samochodu powoduje wymazanie
kodów stwierdzonych usterek.
•Wyłączyć zapłon.
• Wywołanie kodów usterek z pamięci
odbywa się w gniazdku wtykowym tzw.
ALDL (Assembly Linę Diagnostic Link złącze diagnostyczne dla potrzeb produkcji i serwisu). Gniazdo ALDL znajduje
się za lewym mocowaniem koumny zawieszenia do nadwozia, obok korektora
oktanowego (strzałka
na rysunku
C 9066).
•W celu uaktywnienia pamięci trzeba
zewrzeć styki (A) i [B), pokazane na
rysunku C 2373. Oznaczenie styków jest
podane na obudowie gniazda.
•Aby zewrzeć styki, należy w miejsca (A)
i fB) włożyć klucz KM-602-2. Klucz ten
możne zastąpić kawałkiem drutu. Styki te
muszą pozostawać zwarte na czas
wyświetlania kodów usterek przez
lampkę kontrolną.
Uwaga, Styki są bardzo delikatne i łatwo
je zgiąć. Nieumiejętne zwarcie styków
doprowadzi w efekcie do powstania
SILNIK
c
•
7
•
2
i
o•
rs
Ń
E
r
—*
\
B A
oj,
ciągle jest wyświetlany tylko kod 12,
oznacza tor ie nie została zapamiętana
żadna usterka.
• Jeżeli nie ma już dalszych kodów
usterek, to wyłączyć zapłon.
• Nasadzić pokrywę lub wsunąć gniazdo
wtykowe na miejsce.
• Zapamiętany kod jest automatycznie
kasowany, kiedy usterka ta nie wystąpiła
już więcej po 20 powtarzających się uruchomieniach silnika (prędkość rozruchu
powyżej 450 obr/min). Jeżeli trzeba kod
od razu skasować, np. zaraz po naprawie,
to wystarczy odłączyć akumulator na
około 10 s.
C2373
niepewnego kontaktu, który może później
zakłócić funkcjonowanie pamięci usterek.
Dlatego mostkowanie styków należy
wykonać bardzo starannie.
Nie zwierać styku F (napięcie akumulatora) ze stykiem A (masa), ponieważ istnieje
niebezpieczeństwo zwarcia w instalacji,
• Wtączyć zapłon. Lampka kontrolna
zaczyna wtedy błyskać i przekazywać
kody usterek. Każdy kod błyskowy składa
się i dwóch cyfr i jest powtarzany po
sobie trzykrotnie.
• Najpierw jest wyświetlany trzy razy kod
12, aby pokazać, że nastąpiła aktywacja
wywoływania pamięci kodów. Kod 12 jest
wyświetlany następująco: jeden błysk
lampki, przerwa ok. 1 s i dwa błyski z
odstępem okh 1/2 s. Daje to cyfry 1 i 2
jako kod 12. Po trzech sekundach
rozpoczyna się powtórnie wyświetlanie
kodu 12, a po dalszych trzech sekundach
jeszcze jedno.
• Po następnych trzech sekundach jest
wyświetlany wtaściwy kod usterki. Na
przykład kod 34: trzy błyski lampki w
odstępach 1/2 s, przerwa ok. 1 s i cztery
błyski lampki w odstępach 1/2 s. Daje to
cylry 3 i 4, a więc kod 34. Po trzech
sekundach następuje drugie wyświetlanie kodu 34, a po dalszych trzech trzecie.
Uwaga. Kody usterek są wyświetlane w
kolejności narastająco numerycznie. Jeśli
Sprawdzanie
Kod usterki miormuje, w którym obszarze
układu zapłonowego i wtryskowego
należy poszukiwać uszkodzenia. Dla
dokładniejszego określenia rodzaju usterki jest potrzebny wyczerpujący katalog
kodów. Ponadto do niektórych kontroli są
potrzebne specjalne przyrządy diagnostyczne, którymi użytkownik samochodu na
ogół nie dysponuje. Dlatego poniżej
podano tylko kilka ogólnych wskazówek
dotyczących diagnostyki układu. Dokładniejszą diagnostykę powinno się zlecić do
ASO.
Uwaga. Jeżeli lampka kontrolna wy-i
świetli kod wskazujący na przykład na
uszkodzenie czujnika temperatury cieczy
chłodzącej, to usterka może się również
znajdować wewnątrz urządzenia sterującego. Lokalizację usterki można wykonać, wymieniając czujnik lub prowadząc
dalsze badania przyrządami diagnostycznymi (w warsztacie).
• Odłączyć przewód elektryczny Sprawdzić poprawność styku w złączu, usunąć
korozję. Sprawdzić umocowanie kotv
cówki przewodu.
• Sprawdzić rezystancję elementu, wskazanego jako uszkodzony. Zmierzoną,
wartość porównać z wartością zadań;
Przy niskich rezystancjach nale;
uwzględniać dokładność pomiaru i rezys-)
tancję wewnętrzną miernika.
99
UKtAD WTRYSKU BENZYNY
• 5prawdzić ciągłość przewodów prowadzących do urządzenia sterującego,
posługując się przy tym schematem elektrycznym.
• Jeżeli odczyt kodu brzmi „Za niskie
napięcie,,,', to świadczy to przede wszystkim o istnieniu zwarcia do masy.
Natomiast jeżeli odczyt brzmi „Za wysokie napięcie...", należy się liczyć z przerwy
w przewodzie.
Wykaz usterek sygnalizowanych przez lampkę kontrolną
JKŁAD MULTEC
Mu mar
kodu
Miejsce i rodzaj usterki
12
Rozpoczęcie instrukcji wywofywdnia pamięci
13'
Sonda lambda - brak sygnału o imiennym
napięciu
^4
Czujnik temperatury cieczy cłitodE$ce] - za
niski a napięcie
Silnik krokowy - niewfaficrwa ttczba kroków
Priewód EST-B [2/3] - za wysokie napięcie
42->
Przewód EST-A( 1/4J - za wysokie napięcie
42
IV ik impulsów z układu zapłonowego
43 '•
Obwód recyrkulacji spalin
44"
Sonda lambda - sygnał mieszanki ubogiej
46"
Sonda lambda - sygnał mie&ianki bugalej
47
Zawór recyrkulac|i spalin
49"
Akurnulaior - za wysokio napięcia
51
Pamięć urządzenia siarującega - uszkodzona
54'
Potencjomelr regulacji CO - napięcie za
wysokie lub za niskio
55
Uradzenie sterujące
&2
Obwńd odprowadzania par paliwa
53
Przewód EST-B (2/3) - za niskie napięcie
64*
Przewód EST-A(1/4) - z a niskie napięcie
75:'
Kontrola morneniu obrotowego - ?a niskie
napięcie
necie
7&1'
Kontrola nramenlu obrolowego - za wyso*
kie napięcie
33
Czujnik lśnienia w kolektorze - za wysokie
napięcie
ei*
Wlryskiwacz - za wysokie napięcia
34
Czujnik ciśnienia w kolektorze - za niskie
napięcie
93"
Mad u I sterujący QUAD
15
Czujnik lemperailiry cieczy chfodzącej - za
wysokie napięcie
16"
Czujnik spalania sutkowego
18"
System ragtrfacfl spalania stukowego
i 9"
Czujnik pofoiema i prędkości ohroiuwej fałszywy sygnał
21
Czujnik położenia pizepgslmcy - za wysokio napięcie
22
Czujnik położenia przepustnicy - za niskie
naprgcia
24
Czujnik przebytej drogi - brak impulsów
2S S |
Wi rys kiwa cz - za wysokie napięcie
39"
Przekaźnik pompy paliwa - za niskie nasi ecie
32*
D
rzekaznik pompy paliwa - za wysokie na-
;
"E16NZ:
100
SILNIK
UKtAD MOTRONIC
Numef
kodu
Miejsce i rndzaj usterki
12
Rozpoczęcie Instrukcji wywoływania parniaci
13
Sonda lambda - brał: sygnału o zmiennym
napięciu
14
Czujnik temperatury cieczy chłodzącej - za
niskie napicia
15
Czujnik temperatury cieczy chłodzącej; - za
wysokie napięcia
6S
Czujnik temperatury powietrza - nflpięcie
za niski?
71
Czujnik lempefatury powietrza - napięcie
za wysokie
72
Czujnik położenia priepu&tnicy - stycznik
pełnego obciążenia nie otwiera bie.
M1.5adlX 1969
16
Czujnik spalania stukowego - brak ;mian
nHplęcia
13
Czujnik spalania sitrkuwego - brak gygnahi
do ncany
19
Czujnik indukcyjny - niewłaściwy sygnał
prędkości obrotowej
48
ZE niskie napięcie zasil ema
49
Za wysokie napięcie zasil dnia
65
Potencjometr hiegu jalowogo - za niskie
napijcie
21
Czujnik pofozenia prjepustnrcy - za vuyso-L
kie napięcie
66
Potencjometr biegu jałowego - za wysokie
napięcie
22
Czujnik położenia prêpusimcy - iii niskie '
napjeQTa
73
Przepływomierz powjelrza - za niskie hapięcie
25
Wtryskiwacze ! i 2 - za wysokie napięcfe
74
Przepływomierz powietrza - za wysokie napięcie
26
Wtryskiwacze 3 i 4 - za wysokie napięcie
31
Czujnik indiikcy|ny
prędkości obrotowej
3B
Sonda lambda - za nfskie napięcia regułach
75
Przełącznik biegów - ia niskie napięcia
ML*1 da VIII 1989
35
44
45
46
-
brak
sygnału •
Regulator biegu jałowego - brak lub niewlaSciwa regulaC|a prędkości obrotowej
hiegu jałowago
39
Sonda lambda - za wysokie napięcia regulacji
52
Sonda lambda - sygnał mieszanki zbyt ubo9 lej
Stopień wyjściowy lampki koniroln&j silnika
- za wysokie napięcie
53
Sin pień wyjfici owy przekaźnika p o m p y - a
niskie napięcia
54
Stopień wyjściowy przekaźnika p o i n p y - a
wysokie napięcie
55
Uszkodzone urzqdzenie sterująca
Sonda lambda - sygnaf miesianki zbyt
bogatej
Czujnik temperatury oleiu w silniku - narjiącie za niskie
47
Czujnik temparaiury oleju w silniku - napięcie za wysokie
56
Stopitu wyjściowy regulacji biegu jałowego - za wysokie napięcie
51
Pamięć urządzania steru^cego - uszkodaeniflwPROM
57
Siapreń wyjściowy regulacji biegu jałowego - za niskie napięcie
67
Czujnik poloJenia przepustnicy - stycznik
biegu |Blowet(o nie otwiera się
61
Stopień wyjściowy odpowietrzania zbiornika - Ze nis-kie nflpięiie
101
UKŁAD WTRYSKU BENZVPJY
Stopień wyjściowy odpowleTrzania zbiornika - ;a wysokie napięcia
fl1
Wfryskiwacze 1 i 2 - za niskie napięcie
82
Wijyskiwaeze 3 i 4 - za ni&kie napięcie
87
Przekaźnik sprężarki klimatyzacji - za niskie
napięcie
68
FizskaJnik sprężarki klimatyzacji - za wysokLs napięcia
93
Czujnik Halla - za niski a napięcia
94
Czujnik JHalla - za wysoki a napięcie
MZ.5
16
Czujnik spalania stukowego - Uiak zmian
ifl
Czujnik spalania stukowogo - hiak sygnału
do oceny
napięcia
25-28
Wtryskiwaczo 1-4 za wysokie napfa.de
35-64
WtryskiAiacza 1-4 ia niskie napięcie
Sprawdzanie i wymiana czujnika
temperatury cieczy chłodzącej
Dpis dotyczy układów Motronic,
Ecoironic, Multec i Simtec.
Czujnik temperatury cieczy chłodzącej
mierzy temperaturę silnika i przekazuje
=/gnał do urządzenia sterującego. Czujnik
zswiera termislor, czyli rezystor NTC o
.jemnym współczynniku temperatury
,Ńegativer Temperatur Coeffizient),
MÓrego oporność maleje wraz ze
wzrostem temperatury. Jeżeli czujnik
loda zbyt wysoki sygnał, to pojawi się
kod usterki 14. Natomiast kiedy zbyt ruski,
ciajawi się kod usterki 15, W obu przypadkach urządzenie sterujące przyjmuje
do sterowania układem
stałą wartość
Temperatury +SODC, Odpowiada to sif- kowi nagrzanemu i powoduje przy niskich temperaturach otoczenia i zimnym
silniku trudności z uruchomieniem i niepracę sNnika.
Spra wdzan/e
• Wyciągnąć wtyk złącza przy czujniku.
• Podłączyć omomierz do styków czujnika.
Temperatura
Rezyslancja
0°C
+20*C
+40*C
4.8 ..Sre kfi
2r2. 2rG kii
1.0..1.4kft
270.380fl
+B0T
• Zmierzyć rezystancję i porównać z wartością wymaganą. Dla innych temperatur,
niż podano w tablicy, przyjąć wartości
pośrednie.
• Jeżeli pomiar wykaże inną od wymaganej rezystancję, wymontować czujnik.
• Zawiesić czujnrk na drucie w naczyniu
z wodą, tak aby nie dotykał ścianek.
Schłodzić wodę kostkami lodur a następnie postawić na płycie grzejnej. Wyjmować czujnik przy podanej w tablicy
temperaturze i mierzyć rezystancję
między stykami. W razie konieczności
wymienić czujnik {patrz również instrukcja sprawdzania, podana w rozdziale
„Wywołanie kodów usterek"),
• Jeżeli czujnik temperatury jest sprawny,
podłączyć woltomierz między wtyk czujnika a masę, W układzie Multec do wtyku
„B" czujnika.
• Włączyć zapłon. Miernik powinien
wskazać 5+0,1 V. Jeżeli brak jest
napięcra, sprawdzić ciągłość przewodu.
• Sprawdzić dodatkowo ciągłość przewodu masowego, jeżeli występuje
w układzie,
• Jeśli przewody i czujnik są sprawne,
oznacza to istnienie usterki w urządzeniu
sterującym.
Wymon towanie
Uwaga. Aby po wykręceniu czujnika nie
wypłynęła ciecz chłodząca, trzeba nieco
spuścić cieczy z układu. Patrz rozdział
„Opróżnianie i napełnianie układu chłodzenia".
102
StLMK
Multec
• Uzupełnić ciecz chłodzącą w układzie,
patrz rozdział „Opróżnianie i napełnianie
układu chłodzenia".
• Odpowietrzyć układ chłodzenia.
• Wykonać Jazdę próbną i sprawdzić
szczelność osadzenia czujnika temperatury. W razie potrzeby nieco dokręcić czujnik.
Sprawdzanie i wymiana czujnika
położenia przepustnicy
Wlotronic, Ecotronic
Czujnik położenia przepustnicy występujący w układzie Motronic M2.5 ma
postać wyłącznika j jest umieszczony na
przewodzie dolotowym. Czujnik jest uruchamiany osią prêpustnicy. W każdym
położeniu krańcowym „pełnego obciążenia' oraz H,biegu jałowego" zamyka się
odpowiedni stycznik w czujniku. Dzięki
temu urządzenie sterujące otrzymuje
informację, czy przepustnica jest całkowicie otwarta lub zamknięta.
Sprawdzanie
• Wyciągnąć wtyczkę z czujnika,
• Podłączyć omomierz między styk ,.2~
czujnika i masę. Omomierz powinien
wskazać około 0 QŁ
• Uchylić nieco dźwignią przepustnicy
•Odłączyć od czujnika wtyk z przewodami elektrycznymi.
•Wykręcić czujnik.
Zamon towante
•Wkręcić czujnik z nową uszczelką
i dokręcić momentem 10 N-m,
Uwaga, Nie dokręcać zbyt mocno czujnika.
* Podłączyć wtyk do czujnika.
.-.
103
stycznik musi zadziałać w sposób słyszalny, a rezystancja powinna wynieść teraz
: O (nieskończoność).
• Podłączyć omomierz między styk „ 3 "
_zujnika i masę. Otworzyć całkowicie
zrzepustnicę.
Omomierz
powinien
.-.skazać O £1.
• Nasunąć nowy czujnik na oś przepustnicy, ustawić i przykręcić.
• Podłączyć wtyczkę.
Regulacja
Sonda lambda jest wkręcona w przednią
rurę wylotową lub w kolektor wylotowy.
Sonda podaje do urządzenia sterującego
sygnał napięciowy, który waha się wokół
wartości 450 mV, zależnie od stężenia
tlenu w spalinach. Jeżeli sygnał ten
przekroczy na przeciąg co najmniej 50 s
dolną granicę, to do pamięci zostaje
wprowadzony kod usterki 44. Jeśli sygnał
napięciowy z sondy będzie z kolei zbyt
wysoki, to do pamięci zostaje wprowadzony kod usterki 45. Dokładne zlokalizowanie miejsca usterki (między sondą a
instalacją) jest mozlrwe tylko w warsztacie.
* Poluzować wkręty mocujące czujnik, ale
ch nie wykręcać (patrz strzałki na
'•/sunkuBG596).
Obracać czujnik powoli, przeciwnie do
_chu wskazówek zegara (rys. C 6236),
iz wyczuje się opór. W tym położeniu
ôkręcić wkręty.
sondy lambda
Wym on towanie
• Nagrzać silnik podczas jazdy. Temperatura oleju silnikowego powinna
wynosić około +60X,
• Wyłączyć zapłon.
• Rozdzielić złącze wtykowe sondy lambda frys. C 2428).
CBHfi
* Naruszeniu przepusimcy powinno
-ipvarzyszyć słyszalne kliknięcie i rezys- =ja powinna skoczyć z 0 12 na M 12.
• 3o zwolnieniu przepustnicy rezystancja
powinna z powrotem powrócić do 0 £1, ze
-•-. =zalnym kliknięciem.
.Wymiana czujnika
VyciągnąĆ wtyczkę z czujnika.
Wkręcić wkręty mocujące i zsunąć
z osi przepustnicy.
104
SILNIK
Silniki 1,6 dm 3
Silniki 2,0 dm
• Ostrożnie wykręcić sondę lambda
z kolektora wylotowego lub przedniej rury
wylotowej (rys. D 0317).
Uwaga- Wykręcać sondę tylko przy
nagrzanym silniku. Nie dotykać kolektora
wylotowego - niebezpieczeństwo oparzenia!
zapiekł. Sonda dostarczana jako część
zamienna ma gwint już zaopatrzony w
smar Smar specjalny składa się z płynnego grafitu i ziarenek szklą. Grafit
wypala się przy gorącym kolektorze, a
ziarenka szkte pozostają między zwojami
gwintu i zapobiegają zapieczeniu się
sondy.
• Przykręcić sondę lambda momentem
Zamon towanie
30N-m.
• Przywrócić połączenie przewodów elektrycznych sondy. Wtyk złącza musi
w sposób wyczuwalny zaczepić się w
gniazdku
Uwaga. Przed zamontowanie gwint
sondy lambda powlec specjalnym
smarem Opel 1948602. aby się nie
Charakterystyka techniczna układów wtryskowych
PRĘDKOŚĆ OBPOTOWA BtEGU JAŁOWEGO I STĘŻENIE CO OD [II 1994
Silnik:
c 16 NZ
c 16NZ2
X 16 SZ
c IBNZ
NŁ
c 20
c 20 NE 4*4
c 20 XE
c 20 XE 4*4
X 20WEV
c 20LET
c 25 XE
^
Uktad wtryskowy
Multec
Multec
Mu Hec
Mu Hec
Mo-rromc Ml.5
Mntronic M l . 5
Hotronta M2.B
Mnironic M2 r B
Simtflt 56,1
Moironic M2.7
Moltonic M2.B
Pr^dko^ć
jiogu jałowego (obi/mln}
Stężenia CO
przy 2 B 00/ 32 DO
obr/mln
Mechaniczna skrzyńk
przekładniowa
Automaiyczna skrzynka
przekładniowa
770.. 930
aoo. 960
—
-
^0,3
Ôr3
Ôr3
seo. 1020
750.910
720. 380
670.. 1030
B20...7B0
770..
300.
720.
390.
930
960
B30
990
860. 1020
670 1030
eeo. io2a
620. 7S0
£O r 3
r
F
105
Silnik
Układ wtryskowy
Prędkość obrotowa biegu jałowego'1
- z napędem 4*4 (Automotic)
Btęzenit* CO
E16NZ
C 15 N Z
C13NZ
C20NE
C 20 KE"
C20LTT
Multec
Multec
Multec
ML 4.1
M2.5
M2.7
720.-880
720 .S80
800... 9G 0
750. „910
^0,4
720. 330
E90. 990
0,5.. 1,0
S60...1020
8 60.. 1020
^0,4
720..E80
340.1000
-
2500 ii 3 1
300 500 fl
27 0.520 Q
-
—
-
-
*0,4
1.0...1.5
$0.4
Rezy£tanc|a przoprywomierza
styki 2-4
styki 3-4
siykr 1-4
Rezystancja czujnika temperatury
Gowietraa przy 15„3O"C, styki 5-4
Rezystancja uzwojenia reguła lora
negii igłowego od -i-15°C do +3O3C
-szystahcja wtryskiwacza
tąpiecie zasilania pampy paliwa
jbiętośc (litra paliwa
I lśnienie paliwa
Izujnik pctfc-żenia ZZ
Izujnik temperatury oleju
_
-
_
-
_
-
-
-
-
75 Pa
76 Pa
-
76 Pa
-
-
Temperatura
O°C
20*C
A-0"C
G0"C
B0*C
LOODC
ok.ati
_
ok. S i i
-
16±1 l"j (zależnie od
tamparatury)
-
7 1SV
7_15
0.2 dm ;
200+20 Pa'0.5...1,GSi
Ftezyslancja:
3150 £1
1210 i i
5fi5fJ
30? O
1B0O
0,2 dm'
230+40 W
•
Napięcie
4,48 V
3,83 V
3,12 V
2,34 V
1,64 V
1.10 V
ii a&rafDwa biegu jalcwecfo mo7P byc lylkn sprawdzana, nie
•. ? [e^r porizebna kontrolą nr^dku^ci abroiowei biegu lafowęgo. wyprzadzama zapfonu i steienia CO.
wychylić ał da oporu
pi?e^6d podci&nieniowy ad rgguiaiurfl ciśnienia
i zamontowanie
filtra ; węglem aktywnym
Zbiornik filtra z węglem aktywnym znajz:uje się w przedziale silnika na prawym
błotniku. Gromadzi on opary benzyny z
;bwodu doprowadzenia paliwa, powsta^ce przy zatrzymanym silniku. Zaraz po
-'uchomieniu silnika następuje odesłanie oparów benzyny ze zbiornika filtra i
w cylindrach.
Wymontowanie
• Wymontować osłonę przy błotniku.
• Odłączyć od zbiornika fillra przewody
• Odkręcić śrubę opaski mocującej
i wyciągnąć fiftr (rys. D 0271).
106
SILNIK
Zamontowanie
• Włożyć filtr i przykręcić lekko śrubę
opaski mocującej (4 N-m).
• Podłączyć przewody giętkie. Sprawdzić
poprawność osadzenia oraz szczelność.
• Zamontować osłonę.
Sprawdzania pompy paliwa
i jej przekaźnika
Przekaźnik pompy paliwa znajduje się w
skrzynce bezpieczników w przedziale silnika, z lewej strony z tyłu. Przekaźnik zasila prądem elektryczną pompę paliwa.
Dzięki układowi zabezpieczenia przerywa
on zasilanie pompyH kiedy przy włączonym zapłonie nie występują [mpuEsy
zapłonowe [silnik się dławi}.
Uwaga. W silniku X20XEV (136 KM) są
montowane od IX 1995 w miejsce
przekaźnika podwójnego dwa osobne
przekaźniki pompy paliwa.
Jeżeli dla potrzeb diagnostyki pompa paliwa ma pracować przy włączonym silniku,
należy wyciągnąć przekaźnik
i zmostkować przewodem styk „30 r (przewód
czerwony) ze stykiem „87B" (przewód
czerwono-niebieski) - patrz również
schematy elektryczne.
W przypadku silnika 1,6 dm J należy połączyć styk „30" ze
stykiem „87".
Uwaga. Podczas sprawdzania przekaźnika pompy paliwa akumulator musi być
naładowany.
• Sprawdzić bezpiecznik nr 11 w skrzynce
bezpieczników.
• Wyciągnąć przekaźnik.
• Podłączyć woltomierz do styków „30"
(+) i „85 (-] w cokole przekaźnika.
Woltomierz powinien wskazać około
12 V.
• W innym przypadku podłączyć woltomierz między styk „30" a biegun (-) akumulatora. Jeżeli teraz miernik wskaże
około 12 V, sprawdzić ciągłość przewodu
brązowego, korzystając ze schematu
elektrycznego. Jeśli jest sprawny, skontrolować jeszcze przewód czerwony i w
razie potrzeby wymienić.
•Włączyć zapłon i podłączyć woltomierz
do styku ,86" (+) i do masy {-). Miernik
powtnien wskazać około 12 V. Jeżeli jest
inaczej, sprawdzić ciągłość czarnego
przewodu, W razie potrzeby wymienić
•Sprawdzić, czy istnieje sygnał impulsu
zapionu. W tym celu wyłączyć zapłon
i wyciągnąć wtyczkę z urządzenia sterującego. Między styki „ 1 " i „5" podłączyć
próbnik napięcia. Włączyć zapłon.
Próbnik musi wskazać przepływ prądu.
Uruchomić rozrusznik. Dioda próbnika
musi teraz migotać. W innym przypadku
sprawdzić przewody elektryczne i cewkę
zapłonową według schematu elektrycznego. Ewentualnie zlecić sprawdzenie w warsztacie urządzenia sterującego
i modułu zapłonowego.
• Zmostkować styki „ 3 0 " oraz ,,S7B"
{„37"). Jeżeli pompa zacznie pracować.
wymienić przekaźnik pompy. W innym
przypadku sprawdzić ciągłość przewodu
czerwono-niebieskiego prowadzącego do
pompy paliwa. Przewód z przerwą
wymienić. Jeżeli przewody są sprawne,
wymienić pompę paliwa.
Sprawdzanie wydajności pompy
paliwa
•Odłączyć od kolektora wtryskiwaczy
przewód paliwowy zasilający. Wprowadzić koniec przewodu w naczynie
pomiarowe o pojemności około 5 dma.
•Wyciągnąć przekaźnik pompy paliwa.
Przekaznrk pompy paliwa znajduje się w
skrzynce bezpieczników w przedziale silnika, z lewej strony z tyłu,
•Motronic: zmostkować w cokole przekaźnika styk „30' (przewód czerwony) ze
siykiem ,,87B" (przewód bfało-czarny}.
Poôstawić pompę pracującą przez 1 minutę.
•Multec: zmostkować w cokole przekaźnika styk „30" ze stykiem „87".
• Wydatek pompy powinien wynosić od
0,8 do 1,2 dmYmin. Dla silnika 115 KM
od IX 1389 wydatek pompy powinien
wynosić 2.0 rimYmin.
• Jeżeli pompa podała mniej paliwa, to
,vymienić filtr paliwa i jeszcze raz
sprawdzić wydatek. Gdy ilość tłoczonego
paliwa nie wzrosła, wymienić pompę.
pompy paliwa
Motronic ML4.1, M2.5, W12.7
=>ompa paliwa znajduje się pod podłogą
-v pobliżu zbiornika paliwa.
tVy m on towanie
Jwaga. Zwracać koniecznie uwagę, aby
-iiejsce pracy było dobrze wentylowane.
:tnieje niebezpieczeństwo pożaru i zatruta oparami benzyny.
samochód, patrz rozdział „Poduszenie samochodu".
Oznaczyć przewody elektryczne taśmą
i odłączyć od pompy paliPaliwo w obwodzie doprosdzenia paJiwa może być pod ciśnieem. Dlatego przed odłączeniem przejdów paliwowych położyć na króćce
mbą szmatę. Niebezpieczeństwo wy.śniecią paliwa!
107
• Jeżeli elastyczne przewody paliwowe
mają być całkowicie wymontowane, to
należy je oznaczyć taśmą samoprzylepną,
aby można je było łatwo z powrotem
podłączyć.
• Przewód zasilający i powrotny ścisnąć
zaciskaczem, aby nre wypłynęło paliwo.
Jeżeli nie dysponuje się odpowiednimi
zaciskaczaml to po odłączeniu przewodu
wcisnąć w jego koniec śrubę. Wyciekające ewentualnie paliwo zebrać
szmatą.
•Odkręcić opaski zaciskowe i ściągnąć
przewody paliwowe z pompy.
• Wykręcić śruby mocujące i wyjąć na
bok pompę paliwa.
Zamon towanie
• Włożyć pompę paliwa i lekko przykręcić
(4 N-m). Zwrócić uwagę, aby gumowa
osłonka sięgała aż do osadzenia na korpusie (strzałka na rysunku D 0307).
• Podłączyć przewody paliwowe zgodnie
z oznaczeniami. Założyć opaski.
• Podłączyć przewody elektryczne zgodnie z oznaczeniami.
• Zdjąć zaciskacze, jeżeli występują.
• Uruchomić silnik i sprawdzić, czy nr©
wycieka paliwo.
• Opuścić samochód na koła, patrz
rozdział „Podnoszenie samochodu".
108
SILNIK
Multec, Motronic Ml.5
Wymon towante
Pompa paliwa znajduje się pod tytnym
fotelem, bezpośrednio w zbiorniku paliwa.
Uwaga, Zwracać koniecznie uwagę, aby
miejsce pracy było dobrze wentylowane.
Istnieje niebezpieczeństwo pożaru i zatrucia oparami benzyny.
• Unieść siedzisko tylnego fotela.
• Odwinąć dywanik przy wycięciu.
• Wyciągnąć z podtogi pokrywkę z tworzywa sztucznego (rys. D 0310).
• Wyciągnąć złącze przewodów przy
zbiorniku paliwa.
Uwaga. Paliwo w obwodzie doprowadzenia paliwa może być pod ciśnieniem.
Dlatego przed odłączeniem zasilającego
przewodu paliwowego położyć na jego
króciec grubą szmatę. Niebezpieczeństwo wytryśnięcia paliwa!
• Odkręcić lub przeciąć opaskę zaciskową. Jeżeli nie dysponuje się specjalnymi szczypcami do zaciskania opasek,
użyć przy montażu opaski śrubowej.
• Wykręcić śruby mocujące i wyjąć
pompę paliwa. Ściekające paliwo zebrać
odpowiednim naczyniem i grubą szmatą.
Zamontowanie
Włożyć do zbiornika pompę paliwa
z osłoną gumową, przewodem elastycznym, sitkiem i przewodem elektrycznym (rys. 0 0311). Wyrównać w stosunku
do przewodu paliwowego.
Uwaga. Użyć nowej uszczelki.
• Wkręcić śruby mocujące z nowymi
podkładkami i dokręcić.
Uwaga. Wcześniej gwint śrub powlec
środkiem zabezpieczającym, np. Opel
15 03 294,
• Podłączyć przewód paliwowy i elektryczny zgodnie z oznaczeniami. Założyć
opaskę.
• Zdjąć zaciskacz, jeżeli występuje.
• Uruchomić silnik i sprawdzić, czy nie
wycieka paliwo,
• Zasłonić mejsce zamontowania pompy
i ustawić fotel.
Wymiana czujnika poziomu paliwa
Od |X 1991 w samochodach Vectra
i Calibra są montowane czujniki poziomu
paliwa wykonane * tworzywa sztucznego.
Sposób wymontowania i zamontowania
jest taki sam, jak w przypadku czujników
metalowych Czujniki mogą być wzajemnie zamieniane.
Uwaga, Podczas wymontowania czujnika, poziom paliwa w zbiorniku może
UKŁAD WTPYSKU BENZYNY
109
najwyżej dolnej krawędzi czujnika,
j dojdzie do wycieku paliwa w trak:ie wyjmowania czujnika, W tym celu
3lbo opróżnić zbiornik spalając benzynę
v czasie jazdy, albo wypompowując ja. do
• anistra. Do wypompowania użyć pompy
: ochroną przeciwwybuchową. Zwracać
<<oniecznie uwagę, aby miejsce pracy było
iabrze wentylowane. Istnieje niebezpieczeństwo pożaru i zatrucia oparami
-enzyny.
Nym on to wanfe
• Odłączyć przewód masy od akumulato• Ustawić samochód na podstawkach.
~ - silnik gaznikowy, B - Bjlrrik z układem wtryskowym
• Oznaczyć taśmą samoprzylepną przewody paliwowe, aby podczas montażu
zawróciły na swoje miejsca.
• Założyć na elastyczne przewody zaciski,
zluzować opaski i ściągnąć przewody.
• Do VlH 1991: odłączyć od czujnika przewody elektryczne.
• Od IX 1991: w wersji z pokrywą osłaniaicą (1, rys. D 6844), ściągnąć pokrywę
azem z wtykiem przewodów (2}.
Jwaga. Zaznaczyć flamastrem położenie
:zujnika lub zanotować kierunek ustawie- a króćców przewodów,
• Założyć na czujnik specjalny klucz KM-
-332-B lub odpowiednie szczypce i odkręcić czujnik (rys. D 0327),
• Wyjąć czujnik. W silniku zasilanym
wtryskowe wyciągnąć nieco czujnik
i odłączyć przewód powrotny.
Zamontowanie
• Powlec smarem uniwersalnym nową
uszczelkę gumową i włożyć ją w rowek
na kołnierzu czujnika.
• W trakcie montażu czujnika zwrócić
uwagę, aby uszczelka nie skręciła s\ą.
•Włożyć czujnik i dokręcić. W silniku zasilanym wtrysków o podłączyć przedtem
przewód powrotny i zabezpieczyć
opaską.
110
SII-NIK
• Nasunąć przewody paliwowe i zabezpieczyć opaskami.
Uwaga, W silniku wysokoprężnym nie
zamienić miejscami przewodów ssącego
i powrotnego. Zwrócić uwagę na naniesione znaki.
• Do VIII 1991; nasadzić na czujnik przewody elektryczne.
• Od IX 1991: nasadzić na czujnik przewody elektryczne i pokrywkę.
• Usunąć zaciskacze.
• Napełnić zbiornik paliwem.
• Sprawdzić szczelność obwodu doprowadzenia paliwa.
Obsługa u Wad u wtryskowego
Wkład filtra powietrza należy wymienić
co druga, obsługę okresowa, lub po przebiegu każdych 30 000 km.
Wymontowanie
• Należy zawsze wymieniać przewody.
które sa, stale wilgotne z zewnątrz.
Wymiana filtra paliwa
Filtr paliwa powinno się wymieniać co 2
lata, nie później jednak niż po przebiegu
każdych 30 000 km.
Motronic
Fittr paliwa znajduje się pod samochodem, obok zbiornika paliwa.
Wymontowanie
• Podnieść samochód.
Uwaga. Przygotować sobie szmatkę
dobrze wchłaniającą ciecze, ponieważ
może wycieknąć nieco paliwa. Zwracać
koniecznie uwagę, aby miejsce pracy było
dobrze wentylowane. W czasie pracy nie
używać otwartego ognia, niebezpieczeństwo pożaru!
• Odciągnąć dwie klamry sprężyste na
pokrywie filtra.
• Wykręcić dwa wkręty krzyżowe.
• Podnieść pokrywę fiftra powietrza i przesunąć na bok.
• Wyjąć wkład filtracyjny.
• Wytrzeć szmatką wnętrze obudowy filtra.
Zamontowanie
• Włożyć w obudowę nowy wkład filtracyjny,
• Założyć pokrywę i zatrzasnąć klamry.
• Wkręcić wkręty.
Sprawdzanie przewodów
paliwowych
• Sprawdzić, czy elastyczne przewody paliwowe nie są popękane, porowate ani
zdeformowane, W razie potrzeby uszkodzone przewody wymienić.
• Założyć zaciski i ścisnąć nimi oba przewody, aby nie wyciekła benzyna (rys.
D 0325). Można również zatkać końce
odłączonych przewodów odpowiednimi
śrubami. Wyciekające ewentualnie paliwo zbierać szmatą.
UKŁAD WTRYSKU BENZVNV
• Poluzować ostrożnie opaskę na przewodzie zasilającym lub powrotnym, aby
usunąć powoli ciśnienie w układzie. W
razie potrzeby położyć na zla,czi.j szmatkę.
Odłączyć oba przewody od filtra.
• Poluzować śrubę obejmy i wyjąć filtr na
Dok z mocowania.
Zamontowanie
• Nowy filtr paliwa zamontować w ten
sposób, aby umieszczona na nim strzałka
ayte skierowana zgodnie z przepływem
paliwa, to znaczy od zbiornika paliwa do
silnika. Zwrócić również uwagę na prawidłowe rozmieszczenie napisów „EINr
Wlot") i „AUSr („Wylot") na powierzchniach czołowych filtra.
• Umocować filtr paliwa w obejmie i do• -ęcić śrubę obejmy.
• Podłączyć przewody paliwowe do filtra,
-^ciągnąć opaski zaciskowe,
• Podłączyć przewód masy do akumulatora .
Multec
Wymontowanie
Jwaga. Wymontowanie filtra przebiega
_ udobnie jak w układzie Motronic, obowiązują przy tym le same zasady bez; eczeństwa.
111
• Poluzować uchwyt przewodu paliwowego [rys D0324).
• Założyć zaciski i ścisnąć nimi oba przewody paliwowe.
• Poluzować ostrożnie opaski i odłączyć
oba przewody od filtra.
• Poluzować śrubę obejmy filtra.
• Otworzyć obejmy wkrętakiem i wyjąć
filtr z mocowania
Zamon towanłe
• Nowy filtr paliwa montuje się w ten
sposób, aby umieszczona na nim strzałka
była skierowana zgodnie z przepływem
paliwa, to znaczy od zbiornika paliwa do
silnika.
• Umocować filtr paliwa w obejmie i dokręcić śrubę obejmy.
• Podłączyć przewody paliwowe do filtra.
dociągnąć opaski zaciskowe.
• Zdjąć z przewodów zaciski.
wtrysku benzyny
Przed skorzystaniem z tablicy podczas
wyszukiwania usterki sprawdzić, czy są
spełnione następujące warunki.
Uruchamianie silnika odbywa się prawidłowo. Zarówno dla ciepłego, jak i zimnego silnika obowiązuje jedna zasada: nie
dotykać pedału przyspieszenia w trakcie
pracy rozrusznika. W zbiorniku jest paliwo, silnik jest sprawny techniczne, akumulator naładowany, rozrusznik obraca
się z wystarczającą prędkością obrotową.
układ zapłonowy działa prawidłowo,
obwód doprowadzenia pafiwa jest szczelny, wykluczone jest zanieczyszczenie
obwodu doprowadzenia paliwa, odpowietrzanie skrzyni korbowej jest drożne,
połączenie masowe (siJnik-skrzynks
przekładniowa-nadwozie) nie jest przerwane. Wywołać kody usterek.
Uwaga, Jeżeli mają być odłączone przewody palfwowe, to należy je najpierw
oczyścić benzyną lub środkiem czyszczącym.
112
SILNIK
Objawy
Priyczyny
Silnika nie można uruchomić
Pompa paliwa nic pracuje podczas obracania rozrusznika
(brak odgłosów pracy)
Uderzyć lekko w korpus pompy, jeżeli sie. zawiesiła
Sprawdzić, Ciy napięcie dochodzi da pompy.
Sprawdzić stan styków
Uszkodzony be?r>iec2mk
Sprawdzić bezpiecznik nr 2
Uszkodzony przekaźnik pompy
Sprawdzić przekaźnik
Brak napięcia na wtryskiwaciach
Wyciągnąć wtyk z wtrysk iwac za r podła czyć
próbnik i włączyć rozrusznik Zairówka próbnika
musi lekko migotać. Jeżeli żarówka świeci sie.
słabo: wymienić urządzenie sterujące. Jeżeli
żarówka nie świeci się: Sprawdzić przekaźnik
pompy paliwa i styk 1 przy urządzeniu sterującym
Zimny silnik uruchamia, SIĘ Z
trudem, pracuje nierównomiernie
Uszkodzony czujnik temperalury ciaczy chłodzącej
Sprawdzić czujnik temperatury cieczy chłodzącej
Silnik zatrzymuje się
Przerwane czasowo zasilanie
elektryczne pompy paliwa
Sprawdzić złącza wtykowe przewodów elektrycznych pompy paliwa, przepływomierza powietrza i przekaźnika pompy. Sprawdzić slyld
przekaźnika pompy i bezpiecznik. Styki oczyścić
Nieodpowiednia jakość pahwa. tworzą no sie. korków
parowych
Zatankować właściwe paliwu
Za mała wydajność pompy
paliwa
Sprawdzić wydajność pompy paliwa
Uszkodzony filtr paliwa
Wymienić filtr paliwa
Uszkodzona pompa paliwa
Sprawdzić pompę, paliwa
Uszkodzony wtryski wacz
Sprawdzić wlryskiwacz
Uszkodzony czujnik położenie
przepustnicy
Sprawdzić czujnik położenia przepustnicy
Nieszczelny obwód
doprowadzenia powietrza
Sprawdzić obwód doprowadzenia powietrza
tym celu posmarować benzyną połączei
obwodu. Jazali spowoduje to wzrósł predkr.
biegu jałowego, usunąć nieszczelność
Wadliwe działanie układu
regulacji biegu jałowego
Sprawdzić układ regulacji biegu jałowego
sondę lambda
Uszkodzony lub zle ustawiony
wyłącznik pełnego obciążenia
Sprawdzić czujnik położenia przepustnicy
Silnik dławi się przy
przyspieszaniu
113
UKŁAD ZASILANIA Z GAZN3KIEM
Objawy
Pilnik dławi się pizy
silnika nic mażna
Sposób pompowania
Uszkodzony czujnik
temperatury cieczy chłodzącej
Sprawdzić czujnik lamparalury cieczy
Nieszczelny obwód
paliwa
Sprawdzić wzrokowo wszyslkia połączenia przy
silniku i pompie paliwa. Dociągnąć złącza
Za wysokie ciimenle
w obwodzie doprowadzeń \&
Sprewd?ic ciśnienie paliwa, ewentualnie wymienić
reguEaidr oi
Zatkany lub załamany przewód Obyście lub wymienić
powrotny między regulaioram
ciśnienia a zbiornikiem paliwa
Uszkodzony czujnik
temperatury cieczy chfodza.cej
Sprawdzić czujnik lempsralury cieczy
Nieszczelne wtryskiwacze
Wymonlować wtryskiwacze z pozostawionymi
pizowadami Odłączyć zacisk „ I " cowki zapłonowej
i uruchomić na krótko rozrusznik. W ciągu następnej
minuty na wlryskiwaczu nie mogą pojawić się
więcej niż dwie krople paliwa
Uszkodzony przepłyvuomierz
powietrza
Sprawdzić przepływoinleiŁ powietrza
Nieszczelny obwad
doprowadzenia paliwa
Sprawdzić wzrokowo wszystkie pouczenia przy silniku i pompie paliwa, Doclacine.ć
JKŁAD ZASILANIA Z GAZNIKIEM
Silnik E18NVR o mocy 88 KM samo:iodu Opel Vectra jest wyposażony w
-aźnikowy układ zasilania Ecotronic,
•TÓry składa się z gażnika 2-EE oraz elek-onicznego urządzenia sterującego.
.<iad jest bezobsiugowy, a w razie
-otrzeby można tylko sprawdzić i ewentu: nje wyregu[ować stężenie CO na biegu
iłowym. Silniki 16SV (82 KM) i 14NV
5 KM) są wyposażone w gażniki 2E3
- -my Pierburg,
Jwaga. Postanowienia prawne wymaga= , aby wkręty regulujące skład mieszanki
w gaźniku lub układzie wtryskowym
pozostawały zabezpieczone przed mimowolnym operowaniem nimi. Liczba i rozmieszczenie wkrętów regulacyjnych
zależy ad typu gażnika, Zaślepki zabezpieczające wkręty dają się usunćjć na ogół
szczypcami lub wkrętakiem. Niekiedy jest
konieczne wkręcenie w zaślepkę z tworzywa sztucznego blachowkrętu o średnicy około 2 mm, a następnie wyciągnięcie
szczypcami blachowkrętu wraz z zaślepka. Nastąpi wtedy uszkodzenie zaślepki. Po przeprowadzeniu regulacji trzeba więc zabezpieczyć wkręt nową zafilepką (występuje jako część zamienna).
114
SILNIK
Zalecenia zachowania czystości
podczas prac przy gaźniku
Podczas prac przy gaźniku i układzte zasilania należy stosować się ściśle do
poniższych zaleceń zachowania czystości:
• Starannie oczyścić miejsce połączenia
przed jego poluzowaniem.
• Wymontowane części układać na czystej podkładce i przykrywać folia, lub
papierem. Nie używać do tego strzępiących się szmatek.
• Otwarte podzespoły natychmiast przykrywać lub zamykać, jeżeli nie będzie przy
nich prowadzona naprawa.
• Montować tylko czyste części.
• Części zamienne wyjmować z opakowania tylko tuż przed zamontowaniem,
• Nie używać części przechowywanych w
stanie nie zapakowanym (np. w skrzynce
narzędziowej).
• Starać się nie pracować ze sprężonym
powietrzem w okolicy otwariej instalacji
paliwowej.
• Unikać przetaczania samochodu.
• Nie łączyć bieguna dodatniego akumulatora z zaciskiem „ 1 " cewki zapłonowej,
w przeciwnym razie grozi to uszkodzeniem elektronicznego urządzenia sterującego.
• Nie zwierać z masą zacisku „V cewki
zapłonowej, na przykład w celu wyłączenia silnika, ponieważ może to spowodować uszkodzenie cewki lub elektronicznego urządzenia sterującego.
• Nie wyciągać ani nie podłączać wtyku
urządzenia sterującego przy wyłączonym
zapłonie. Przed wyciągnięciem wtyku
wyłączyć zapłon [ wyjąć przekaźnik
główny z gniazda lub po wyłączeniu
zapłonu odczekać około 20 sekund.
Niesprawności w zasilaniu paliwem
Zasady bezpieczne] obsługi układu
Ecotronic
W przypadku wystąpienia zakłóceń w
dopływie paliwa do gaźnika, należy
sprawdzić obwód doprowadzenia paliwa
w następującej kolejności;
• Sprawdzić, czy jest paliwo w zbiorniku.
Odłączyć od gażntka przewód paliwowy
dochodzący z pompy i zanurzyć jego
koniec w naczyniu. Na krótko uruchomić
rozrusznik, co powinno spowodować
wypływanie paliwa porcjami z przewodu.
W celu uniknięcia uszkodzenia ciała lub
zniszczenia elektronicznego urządzenia
sterującego, należy się stosować do
poniższych zaleceń:
• Dotykanie części i styków pozostających pod napięciem w czasie pracy silnika może być niebezpieczne dla życia.
• Nie uruchamiać silnika przy luźno
podłączonym akumulatorze. Nigdy nie
odłączać akumulatora od instalacji samochodu przy pracującym silniku,
• Zamiana biegunowości napięcia zasilania, \-\a przykład wskutek odwróconego
podłączenia akumulatora lub cewki
zapłonowej, może doprowadzić do
zniszczenia elektronicznego urządzenia
sterującego.
Uwaga. W czasie pracy nre używać
otwartego ognia, niebezpieczeństwo
pożaru!
• Sprawdzić, czy ciśnienie paliwa wynosi
25. .33 kPa przy prędkości około 2000
obr/min.
• Jeżeli nie jest tłoczone paliwo, odłączyć;
przewód zasilający pompę paliwa.
• Jeżeli z tego przewodu wypływa paliwoj
to sprawdzić szczelność pompy i w razie
potrzeby wymienić \ą.
• Kiedy paliwo nie wypływa, wymoi
tować przewód dochodzący ze zbiornika
i przedmuchać.
• Sprawdzić obwód odpowietrzania zbiof
nika paliwa, oczyścić go.
I'JIK 2EE
- słownik przapustnlcy głównej. A- siłownik pizspustnicy wstępnej, 7 - czujnik położenia prrepustmcy
-=n^jornatr), 15 - siłownik podciśnieniowy przepustnicy 2 przelotu. 16 - kióciec pizewodu podciśnienia iilir
.-etrja - ^terowarila pndgrrewimiem, 17 - dźwignia przepusinicy. 18 - podgrzewanie układu obejściowego,
- króciec dopływu paliwa, 20 - odpowielrznik komory pływakowej, 21 - przepustmca
- dźwignia aiaruj^ca Iglicą dyszy powisljza biegu
116
SILNIK
gaźnika 2EE
Wymonto wanie
• Odłączyć przewód masy od akumulatora
• Wymontować filtr powietrza, patrz
filtra powietrza".
• Oznaczyć taśmą samoprzylepną przewody podciśnienia [2, rys, C 4361) i (3>.
prowadzące do gażnika i odłączyć.
• Odłączyć wtyczkę (1, rys. C 4362) od
czujnika położenia przepustnicy, wtyczkę
(2) od siłownika przepustnicy wstępnej
oraz wtyczkę (31 od siłownika przepustnicy głównej.
• Odłączyć i zatkać przewód paliwowy (1d
rys. C 4863), wcześniej luzując i cofając
opaskę zaciskową. Do zatkania przewodu
można użyć czystej śruby o odpowiedniej
średnicy.
• Rozdzielić zła.cze (2} podgrzewania
układu przejściowego,
• Odłączyć przewód masy (3).
117
UKŁAD ZASILANIA Z GAZNIKIEM
• Przyłączyć do gaźnika przewód masy,
• Podłączyć przewód podciśnienia zaworu zawracania spalin.
• Zamontować filtr powietrza, patrz
filtra powietrza",
• Sprawdzić i w razie potrzeby wyregulować bieg jałowy oraz stężenie CO.
pokrywy gaźnika
Wym on to wanie
-Odłączyć przewód podciśnienia (4)
laworu zawracania spalin.
• Wyciągnąć linkę przyspieszenia z gumovego uchwytu w kierunku strzałki i wyjąć
izem z uchwytem ze wspornika (rysunek
: 4864 prawy).
• Odczepić koniec linki z pierścienia (rysu- sk fewy}.
Odkręcić gaźnik (slrzałki na rysunku
' 4S65) i zdjąć z kołnierza izolującego.
• Przykryć kolektor dolotowy czystą
szmatką, aby nie dopuścić do przedostała się zanieczyszczeń do cylindrów.
• jłnierz izolujący pozostaje przykręcony.
filtra powietrza'.
• Wymontować czujnik położenia przepustnicy oraz siłownik przepustnicy
wstępnej.
• Odłączyć i zatkać przewód paliwowy,
wcześniej luzując i cofając opaskę
zaciskową. Do zatkania przewodu można
użyć czystej śruby o dopowiedniej średnicy.
|l|§
Zamontowanie
• Jsunąć szmatkę, ustawić gaźnik na
*=łnierzu i przykręcić momentem 7 N-m.
• =rzyłączyć przewód paliwowy i zabez: eczyć opaską.
• ôdłączyć przewody elektryczne do
głownfka przepustnicy głównej, czujnika
płożenia przepustnicy oraz do siłownika
: -iSpustnicy wstępnej.
• Zaczepić linkę przyspieszenia do
- srścienia. Wprowadzić gumowy uchT we wspornik i wsunąć pancerz linki
uchwyt
• Odłączyć przewody podciśnienia zgod- e z naniesionymi oznaczeniami.
• Przywrócić połączenie elektryczne pod:^swacza układu przejściowego.
ę
2-
•Odkręcić i zdjąć pokrywę gaźnika.
• Przykryć gaźnik czystą szmatką, aby nie
wpadły do środka żadne zanieczysz-
118
SILNIK
Zamontowanie
• Usunąć szmatkę.
• Założyć pod pokrywę gażnika nową
uszczelkę.
• Położyć pokrywę i przykręcić.
• Podłączyć przewód paliwowy i zabezpieczyć opaską zaciskową.
• Zamontować czujnik położenia przepustnicy oraz siłownik przepustnicy
wstępnej.
• Zamontować filtr powietrza patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie filtra powietrza".
• Sprawdzić i w razie potrzeby wyregulować bieg jałowy oraz stężenie CO.
Regulacja Linki pedału
przyspieszenia
Uwaga. Linka pedału przyspieszenia jest
wrażliwa na zginanie i dlatego podczas
montowania musi być wkładana ostrożnie. Nawet niewielkie załamanie linki
może doprowadzić później w czasie jazdy
do [ej zerwania. Linki z załamaniem nie
powinno się więc montować do samochodu.
filtra powietrza",
• Ustawić prz&pustnicę 1. przelotu w położenie hamowania silnikiem. W tym celu
uruchomić silnik i pozostawić na biegu
jałowym. Odłączyć od siłownika przepustnicy głównej przewód odpowietrzający
i zatkać otwór króćca przy siłowniku
korkiem (strzałka na rysunku C 4355).
Wyłączyć silnik,
• Popychacz siłownika zostanie cofnięty
w położeni& hamowania silnikiem.
Między zderzakiem a popychaczem
pozostaje szczelina „A" (rys. C 4856). W
innym przypadku trzeba ustawić zakres
pracy popychać za siłownika.
• Sprawdzić, czy dźwignia przepustnicy
opiera się o śrubę zderzakową (strzałka
na rysunku C 4867). W innym przypadku
UKŁAD ZASILANIA Z GAZMK1EM
rrzeba ustawić zakres pracy popychacza
siłownika.
• Przestawiając zapinkę wyregulować tak
pancerz linki, aby istniał niewielki luz na
końcu linki. Sprężyna nie może być
dociskana do wspornika.
•Usunąć korek i podłączyć przewód
odpowietrzający.
•Zamontować fjftr powietrza, patrz
-ozdział „Wymontowanie i zamontowanie
filtra powietrza".
•Oczyścić pamięć samodiagnozy przez
-.rótkotrwałe odłączenie przewodu masy
;>d akumulatora.
Regulacja biegu jałowego
, stężenia CO
obrotowa biegu jałowego jest
zmieniana na drodze elektronicznej i nie
-noże być regulowana. Śruba regulacyjna
..stawienia przepustnicy 1. przefotu {2,
•ys. C 4854 - str 120) ma urwany
Eześciokąt i nie wolno zmieniać jej
zwożenia.
• Uruchomić silnik, nagrzać, a następnie
./yłączyć, temperatura oleju powinna
wynosić około +70X.
• Wyłączyć odbiorniki prądu, jak radio.
119
nym w benzynie. Jeżeli spowoduje to
krótkotrwałe zwiększenie prędkości obrotowej, oznacza toH że silnik zasysa
„fałszywe" powietrze. Zlokalizować nieszczelne miejsce i usunąć.
Uwaga. Nie wdychać oparów benzyny są trujące! Nie smarować benzyną rozgrzanych do czerwoności części fub elementów układu zapłonowego. Niebezpieczeństwo pożarul
• Sprawdzić, czy prędkość obrotowa
biegu jałowego wynosi 770..870
obr/mjn.
• Jeżeli nie mieści się w podanym zakresie, odszukać usterkę według schematu
diagnostyki J usunąć.
• Sprawdzić, czy stężenie tlenku węgla
wynosi około 0,2% objętościowo.
.•.•i a tła i t p ,
• Sprawdzić, czy korektor oktanowy jest
,stawiony na liczbę oktanową Eatanko•anego paliwa, patrz rozdział „Dostoso-.anie zapłonu do liczby oktanowej pali• Sprawdzić czy filtr powietrza nie jest
zanieczyszczony, patrz rozdział „Wymia- B wkładu filtra powietrza".
• Sprawdzić ustawienie linki pedału
riyspieszenia.
tôdła.czyć obrotomierz i analizator
Eralin zgodnie z zaleceniami producenta.
Er powietrza pozostaje przykręcony.
• Ddłączyć od budowy wałka rozrządu
i'zewód odpowietrzenia skrzyni korUruchomić silnik i pozostawić na biegu
tSprawdzić, czy układ dolotowy jest
£"zelny. Wtym celu wszystkie łączenia
_<ładu posmarować pędzelkiem macza-
Uwaga. Jeżeli nie można zmierzyć
wartości około 0,2%, to należy na czas
kontroli i regulacji zwiększyć stężenie CO.
Wtym celu zewrzeć końcówki przewodów [1 H rys. C 4869) i £2), znajdujące
się za mocowaniem prawego amortyzatora do nadwozia. Przewód końcówki „ 1 "
ma barwę izolacji czarno^białą, poła.czenie ze stykiem r,10", natomiast końcówki
„2" brązową, połączenie z masa.. W ten
sposób spowoduje się włączenie w
urządzeniu sterującym programu kontroli
stężenia CO, Siłownik przepustnicy oraz
120
SILNIK
prêpustnica wstępna zajmą takie
położenia, które odpowiadają stężeniu
CO na poziomte l,0...2,0%. Prędkość
obrotowa biegu jałowego wyniesie wtedy
700.,.1100 obr/min.
•Jeżeli uzyska srę inne stężenie CO,
należy usunąć zaślepkę, śruby regulacyjnej składu mieszanki (1. rys. C 4854).
Zaślepkę usunąć za pomocą wkręconego
blachowkrętu, W razie potrzeby zdjąć filtr
powietrza, a następnie z powrotem
założyć.
• Odpowiednio obracać śrubę regulacyjną
składu
mieszanki
wąskim
wkrętakiem, aby uzyskać wymaganą
wartość stężenia CO. Stężenie to powinno wynosić 0,1 „0,3% po wyuczeniu programu kontroli i 1,G„.2,0% w zakresie
prędkości obrotowej do 1100 obr/min.
•Założyć nową zaalepkę.
• Usunąć przyrządy pomiarowe.
•Rozłączyć końcówki przewodów układu
kontroli CO, jeżeli zostały zwarte na czas
badania,
• Podłączyć przewód odpowietrzania
skrzyni korbowej.
Wymiana filtra paliwa w gaźniku
Filtr powinno się wymieniać w ramacb
obsługi okresowej oraz podczas każdego
czyszczenia gaźnika.
Wym on to wanie
• Odłączyć od gaźnika przewód paliwowy
zasilający, wcześniej luzując i wycofując
opaskę zaciskową.
• Wkręcić w filtr śrubę M3. Wyciągnąć
śrubę z filtrem (rys. C 4888},
Zam on to wanie
• Wsunąć nowy filtr, aż do zaskoczenia
zatrzasków
• Podłączyć przewód paliwowy i zabezpieczyć opaską.
Siłownik przepustnicy wstępnej
Mimosrodowa ułożyskowana przepustnica wstępna pełni podobną rolę jak przepustnica rozruchowa w tradycyjnym
gaźniku. Przepustnica wstępna reguluje
skład mieszanki podczas rozruchu zimnego silnika, w fazie nagrzewania oraz w
trakcie przyspieszania Przepustnica jest
uruchamiana poprzez cięgło siłownikiem,
kióry stanowi mały silnik elektryczny. Jest
on włączany prze z urządzenie sterujące
gaźnikiem i tak zbudowany, aby były
możliwe szybkie zmiany ustawienia przepustnicy. Równocześnie dźwignia z drugiego końca osi przepustnicy wstępne)
powoduje zmianę przelotu dyszy powietrza biegu jałowego.
121
Siłownik przepustnicy głównej
Siłownik przepustnicy głównej jest
:iQtrzebny do automatycznego sterowania rozruchem silnika, fazą nagrzewania,
:ręd kości obrotowej biegu jałowego,
lamowaniem silnika oraz jego wytarzaniem.
Siłownik działa na drodze elektropneu-iatycznej i jest włączany przez urządzenie sterujące gażnikiem, powodując zmia-y położenia przepustnicy w określonym
zakresie. Ten zakres regulacji rozciąga się
"d „szybkiego" biegu jałowego do
zełnego zamknięcia przepustnicy w fazie
amowania silnikiem lub jego wyłązzenia. Popychacz siłownika opiera się o
:zwignię przepustnicy i może być prze-nfeszczany przez przeponę pokonującą
iilę sprężyny po dostarczeniu pod: śnienia. Potrzebne ciśnienie pracy jest
egulowane przez dwa zawory elektromagnetyczne, z których jeden otrzymuje
:odciśnienje z kolektora dolotowego.
i drugi ciśnienie atmosferyczne. Zależnie
:d stanu pracy zaworów włączanych
r-zez urządzenie sterujące zmienia się
: śnienie oddziaływujące na przeponę
tym samyrn, w sposób bezstopniowy,
: ułożenie popychacza.
• edy kierowca wciśnie pedał przys: eszenia, zamyka się wyłącznik elek^/czny biegu jałowego w popychaczu
jrządzenie sTerujące otrzymuje informa; ę o odsunięciu dźwigni przepustnicy od
: spychacza.
\aprawy siłownika powinny być zlecone
la specjalistycznego warsztatu.
^ t r a w siłowniku przepustnicy
głównej
:
;r znajduje się po tej stronie siłownika,
tŁÓra jest połączona z atmosferą.
Wymontowanie
• ,Vkre_cić w pokrywę zamykającą wkręt
'- i w ten sposób wyciągnąć pokrywę.
• Wyjąć filtr.
Zamon towanie
• Włożyć filtr skierowany stroną szerszy
do dołu.
• Wcisnąć pokrywę zamykającą.
gaźnika 2E3
Wym on to wanie
• Zdjąć filtr powietrza, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie filtra
powietrza".
• Odłączyć linkę pedału przyspieszenia.
• Oznaczyć taśmą samoprzylepną przewody elektryczne od elektromagnetycznego zaworu odcinającego oraz od
pokrywy urządzenia rozruchowego.
Odłączyć przewody.
• Odkręcić pokrywę urządzenia rozruchowego, patrz rozdział „Urządzenie
rozruchowe".
• Odłączyć od gaźnika przewód paliwowy.
• Oznaczyć przewody podciśnienia i odłączyć.
• Wykręcić ze środka gaźnika trzy przelotowe wkręty, zdjąć gażnik i przykryć
otwór w kolektorze dolotowym.
122
SILNIK
GAŻNIK 2E3
1 - przepustnica f. przelotu.
2 - otwór wylotowy mieszanki biegu jałowego. 3 - wkręt
regulacyjny składu mieszanki. 4 - szczelina układu pizeisoiowego 1. przelotu. 5 - elemeni grzejny"1, G - przyłącze
clamentg grzejnego*-. 7 etekiromagnetyczny zawór
odcinajmy na biegu jałowym1'. 8 - korpus gażnika.
9 - USZLielka pokrywy gaznh
ka. 10 - pokrywa gażnikar
11 - gardziel wstępna 1.
przelotu. 12 - pjzepustmea;
rozruchowa. T3 - dysza powietrza i dysza paliwa biegu
jałowego. 14 - dysza główna
powietrza z- rurką emulsyjną
1. przeloiu, 15 - dysza główna powietrza z rurką emulsyjną 2. przelotu, 16 - rurks
kalibrowana ufcładu wzbogacania przy pełnym obciążaniu 2. przelotu, 17 - rurka
wylotowa układu wzbogacenia przy pełnym obciązeniL
2. przelotu, 1G - studzienka
u kła J u przejściowego 2.
przelot", 19 - gardziel wsiepna 2. przelotu. 20 - odpcwle-irzeme u kładu
wego 2. przeloty 21 - Siat
Ima układu przejściowego
przelotu. 22 - kalibrowa*
złączka układu pull-di
23 - przepustnlca 2. pi
tu, 24 - dysza pr*9|&ciov
przelotu, Z5 - główna di
paliwa 2 przelolu, 26
główna dysza paliwa 1,
lotu, 27 - odpowietrzał
komory pływakowej, 2S wór igdcowyr 29 dopływu paliwa. 30 wias. 32 - pływak,
uszczelka. 34 - przekł*37
35 - zawór wzbogacenia.
- pokrywa przepony ukł?
wzbogacenia przy czesi
wym obciążeniu, 37 J, 33 - przepona
"Te czijŁci ma sg
UKŁAD ZASILANIA Z GAŻNlKIEM
123
Zam on towan/e
• Ustawić gaźnik i przykręcić.
elektromagnetycznego zaworu odcinaącega oraz do pokrywy urządzenia rozruchowego, zgodnie z oznaczeniami
• Nasunąć przewód paliwowy i zabezpieczyć opaską.
• Podłączyć przewody podciśnienia zgodnie z oznaczeniami.
• Podłączyć linkę pedału przyspieszenia
wyregulować bez naprężania.
• Przykręcić pokrywę urządzenia rozru:howego i ustawić.
• Zamontować filtr powietrza, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie fil:ra powietrza'.
• Podłączyć przewód masy do akumulato-a.
ałowego oraz stężenie CO.
pokrywy gaźnika
Jeżeli ma być wymontowana tylko pokryta gażnika, to nie trzeba wyjmować
gaźnika z samochodu.
Wymon to wanie
• Zdjąć łiltr powietrza, patrz rozdział
Wymontowanie i zamontowanie filtra
DO wietrzą'.
• Odłączyć przewód elektryczny od
jrządzenia rozruchowego.
• Odkręcić pokrywę urządzenia rozruchowego,
• Ściągnąć z pokrywy gaźnika przewód
paliwowy.
• Odłączyć przewód podciśnienia siłownika pull-down od podstawy gaźnika.
Uwaga. Nie odłączać przewodu od
słownika,
• Odkręcić wkręt [1, rys. C 4561} mocujący uchwyt (2) odstojnika wody.
• Wykręcić cztery wkręty z pokrywy
gaźnika (rys. C 4562}.
• Wykręcić ze środka gaźnika od góry trzy
wkręty mocujące gaźnik, Gaźmk pozostaje na kołnierzu kolektora.
• Zdjąć pokrywę gaźnika,
Zam on to wanie
• Położyć na korpusie gainika nową
uszczelkę.
• Ustawić pokrywę gaźnika i umocować
siedmioma wkrętami.
Uwaga, Zwrócić uwagę na różne
długości wkrętów. Wkręty (3 i 4, rys.
C 4562) mają długość 35 mm, natomiast
wkręty [5 i 6) mają długość 25 mm.
124
SILNIK
Uwaga. Przykręcając pokrywę zachować
prawidłowe osadzenie koftca sprężyny
(strzałka na rys. C 4548).
• Przykręcić pokrywą urządzenia rozruchowego i ustawić, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie" urządzenia rozruchowego",
• Podłączyć przewód elektryczny do
urządzenia ro zru ch owego.
• Podłączyć przewód paliwowy do pokrywy gaźnika i zabezpieczyć opaską.
• Podłączyć przewód podciśnienia do
siłownika putl-down.
• Zamontować filtr powietrza; patrz
filtra powietrza".
jałowego oraz stężenie CO i ewentualnie
wyregulować.
Regulacja biegu jałowego
i stężenia CO
Podczas regulowania prędkości obrotowej biegu jałowego zaleca się jednoczesne kontrolowanie analizatorem
spalin stężenia CO, ponieważ zmienia się
ono wraz ze zmianą obrotów. Podczas
badania muszą być spełnione następujące warunki wstępne.
• Temperatura oleju musi wynosić co
najmniej +6O°C.
• Układ zapłonowy musi być sprawny
• Obwód doprowadzenia powietrza musi
być szczelny (uszczelka międzygażnikiem
a przewodem dolotowym),
• Filtr powietrza musi być czysty, w razie
potrzeby oczyścić lub wymienić.
• Podgrzewanie powietrza zasysanego
musi dziatać sprawnie.
• Wyłączyć odbiorniki elektryczne, jak
radio, reflektory itp.
• Wkręt regulacyjny [3, rys. C 0214) nie
może dotykać tarczy stopniowej [4),
przekładniowej dźwignia wyboru biegów
musi być w położeniu „P".
• Podłączyć obrotomierz i anaiizati
spalin zgodnie z instrukcją producenta.
• Uruchomić silnik i pozostawić na biegu|
jałowym. Sprawdzić prędkość obrotów;
i stężenie CO. Wymagane parametr
biegu jałowego:
prędkość obrotowa - 90Q..r95O obr/mn
(800.850 obr/min dla skrzynki autf
matycznej), stężenie CO - 0,5...1,5%.
• Jeżeli przyrządy wskazują inne wartaś<
to należy przeprowadzić regulację prc
kości obrolowej oraz stężenia CO.
• Ściągnąć kapturki z wkrętów reguf*
cyjnych. Można do lego użyć specjalnego|
ściągacza. Ewentualnie przedziurawił
kapturek ostrym narzędziem, wkręcić bli
chowkręt i wyciągnąć szczypcami bf;
chowkręt razem z kapturkiem.
UKtAD ZASILANIA Z
• Ustawić wymaganą prędkość obrotową
: egu jałowego wkrętem regulacyjnym
'.rys. C0212).
• Skorygować stężenie CO wkrętem re_ ,'acv]nym (2).
• Założyć na wkręty regulacyjne nowe
i apturkL
»Vymontowanie i zamontowanie
-ki pedału przyspieszania
_waga. Linka pedału przyspieszenia jest
-ażliwa na zginanie i dlatego podczas
-ôntowanra musi być ostrożnie wkła==na. Nawet niewielkie załamanie linki
-^że doprowadzić później w czasie jazdy
:: jej zerwania. Linki z załamaniem nie
się więc montować do samo• Wymontować filtr powietrza, patrz
::dział „Wymontowanie i zamontowanie
- ^ra powietrza'.
* .Yyciągnąć z otworu wspornika pan;=rz linki razem z gumową przelotką (rys.
= 5525).
_waga. Zapinka ustalająca długość czynna linki musi pozostać wetknięta na
: ,\oim miejscu.
• _rika jest mocowana do dźwigni prze: stnicy przegubem kulowym. Wy^gnąć z przegubu klamrę zabezpieczali podważywszy ją wkrętakiem.
125
• Odłączyć wkrętakiem przegub od dźwigni przepustnicy.
Zam on to wanie
• Wsunąć nieco klamrę zabezpieczającą
w przegub kulowy.
• Wcisnąć przegub na dźwignię. Wcisnąć
całkowicie klamrę zabezpieczającą i ułożyć wokół przegubu.
• Wcisnąć przeiotkę gumową z pancerzem linki w otwór wspornika.
• Sprawdzić długość czynną linki.
Regulacja linki
• W położeniu biegu jałowego linka
przyspieszenia musi mieć nieco luzu,
około 1 mm,
• Po peinym wciśnięciu pedału przyspieszenia (skorzystać z pomocy drugiej
osoby) musi nastąpić całkowite otwarcie
przepustnicy głównej (poniżej przepustnicy rozruchowej).
• W innym przypadku trzeba zmienić
długość czynną linki, przestawiając
zapinkę w inne miejsce na pancerzu.
Wymiana filtra paliwa w gaźniku
Filtr powinno się wymieniać podczas
każdego czyszczenia gaźnika.
126
SILNIK
Wym on to wan/e
• Odliczyć od gaznika przewód paliwowy,
wcześniej luzując i wycofując opaskę
zaciskową.
• Wkręcić w filtr śrubę M3 na głębokość
około 5 mm. Wyciągnąć śrubę z filtrem
[rys, C 0222).
Uwaga. W przypadku pokrywania się
gażnika lodem powinno się filtr paliwa
wymontować i oczyścić,
Zamon to wan/e
• Wsunąć nowy filtr, aż do zaskoczenia
zatrzasków.
• Podłączyć przewód paliwowy i zabezpieczyć opaską.
• Zamontować filtr powietrza.
urządzenia rozruchowego
Urządzenie rozruchowe jest podgrzewane elektrycznie oraz przez ciecz
chłodzącą silnik. Podgrzewanie elektryczne jest wyłączane przez termostat w
układzie chłodzenia, kiedy temperatura
cieczy
chłodzącej przekroczy około
+35aC. Podstawowe ustawienie urządzenia może być zmieniane tylko w sytuacjach koniecznych.
• Urządzenie rozruchowe jest wtedy
prawidłowo ustawione, gdy znak na
pokrywie urządzenia znajduje się w jednej linii ze znakiem na obudowie
urządzenia (rysunek C 0219).
Wymonto wanie
• Rozłączyć połączenie elektryczne urządzenia rozruchowego.
• Wykręcić trzy śruby w otworach podłużnych, zdjąć pokrywę urządzenia.
Zamontowanie
• Podczas montażu zwrócić uwagę, aby
spirala grzejna wchodziła w dźwignię
zabieraka.
• Przystawić pokrywę urządzenia i wkręc[ć trzy śruby. Nacięcia na pokrywie i obu-l
dowie urządzenia rozruchowego musz
się pokryć. Dokręcić pokrywę.
• Podłączyć przewód elektryczny urzg
dzenia.
•Podłączyć przewód masy do akumulai
ra.
• Jeżeli urządzenie rozruchowe za
nie się wyłącza [silnik zatrzymuje się
fazie nagrzewania), to można obrói
pokrywę urządzenia o około 5
127
-łiędzy znakiem na obudowie s znakiem
-5 pokrywie).
• Wymontować filtr powietrza, poluzować
Ejby przy pokrywie urządzenia rozru:-iowego. Jeżeli przepustnica rozru:-:awa ma pozostawać dłużej zamknięta,
•: pokrywę lak obrócić, aby przepustnica
-rzruchowa przemieściła się w kierunku
zamknięcia {najwyżej 5 mm od znaku).
• Dokręcić pokrywę.
• Na zakończenie sprawdzić działanie
.sądzenia rozruchowego. Po nagrzaniu
i nika przepustnica rozruchowa musi
zijąć położenie pionowe,
• _eżeli urządzenie rozruchowe wyłącza
= ^ zbyt późno, to należy pokrywę obrócić
1 odwrotnym kierunku (o maks. 5 mm).
urządzenia
izruchowego
chwili badania silnik musi być zimny.
Idjąć filtr powietrza z gażnika, patrz
: zdział „Wymontowanie i zamontowanie
-a powietrza".
=-7epustnica rozruchowa {u góry gażni_- musi pozostawać zamknięta.
-raczyć zapłon,
=orawdzic dopływ prądu do urządzenia
:zruchowego. Wtym celu rozdzielić
wtykowe i podłączyć próbnik
wtyk a biegun (+) akumulatora.
-:onik musi zaświecić. Winnym przyądku wymienić pokrywę urządzenia
: z ruchowego.
_'uchamić srlnrk.
--zepustnica rozruchowa musi się
--.srzyć po około 5 minutach, zależnie
: temperatury otoczenia. W przeci-,m razie sprawdzić, czy nie jest
• ifęta sprężyna bimetalowa oraz stan
'ącznika cieplnego urządzenia rozruzwego.
wydatku pompki
-zyspfeszającej
. Datek pompki przyspieszającej należy
-^wdzać zawsze wtedy, gdy zużycie
Hva jest zbyt wysokie, zła jest reakcja
siJnika na dodanie „gazu" lub silnik
przyspiesza z opóźnieniem.
Warunki sprawdzenia: pływak jest prawidłowo ustawiony, paliwo dociera do
gaźnika, wtryśnięcie paliwa rozpoczyna
się natychmiast po uruchomieniu przepustnicy,
• Wymontować gaźnik.
• Tak obrócić tarczę stopniową {4, rys.
C 0214}, aby wkręt regulacyjny „szybkiego" biegu jałowego [3) nie stykał się
z nią. Unieruchomić tarczę w tym
położeniu.
• Ustawić pod gaźmkiem menzurkę oraz
lejek.
Uwaga- W samochodzie z automatyczna.
skrzynką przekładniową przed pomiarem
obrócić do góry tłumik zamykania przepustnicy.
• Wykonać powoli 10 pełnych otwarć
przepustnicy (około 1 s/skok). Między
każdym skokiem odczekać około 3 s.
• Zebraną ilość paliwa podzielić przez 10
i porównać z wartością nominalną, która
jest podana w rozdziale „Dane techniczne
gażnika 2E3".
• W przypadku uzy&kania innej wartości,
sprawdzić pompkę przyspieszającą i w
razie potrzeby wymienić wadliwe elementy.
• Wyregulować wydatek pompki. W tym
celu poluzować wkręt zaciskowy (1, rys.
C 0225) i obrócić płytkę (2) w kierunku:
128
SILNIK
i porównać z danymi fabrycznymi {patrz
„Dane techniczne gażnika 2E3").
• W razie potrzeby wyregulować prędkość obrotową „szybkiego" biegu jałowego wkrętem (3), przy całkowicie
otwartej przepusinicy rozruchowej.
• Zamontować łiltr powietrza.
Sprawdzenie i wymiana
podgrzewacza kolektora
dolotowego
[+} w celu zwiększenia wydatku.
(-) w celu zmniejszenia wydatku.
• Po zakończeniu regulacji zabezpieczyć
wkręt zaciskowy lakierem.
• Zamontować gażnik.
• Wyregulować bieg jałowy i stężenie CO.
Regulacja „szybkiego" biegu
jałowego
Prędkość obrotową „szybkiego" biegu
jałowego należy sprawdzać zawsze
wtedy, gdy silnik żle reaguje na dodanie
„gazu" lub zimny siinik zbyt wolno
przyspiesza. Ponadto regulacja jest
konieczna po wymontowaniu części przepustnicy.
• Podłączyć obrotomierz. Na ogóf obrotomierz podłącza się do zacisków „1 '
i „15" cewki zapłonowej,
jałowego i stężenie CO w spalinach po
nagrzaniu silnika {temperatura oleju min.
+70°C).
• Wyłączyć nagrzany silnik.
• Ustawić wkręt regulacyjny (3, rys.
C 0214 - str 127), na drugi najwyższy
wznios tarczy stopniowej (4),
• Uruchomić silnik bez naciskania na
pedał przys piesze ni a.
• Odczytać na obrotomierzu prędkość
obrotową „szybkiego" biegu jałowego
W celu poprawienia warunków fazy nagrzewania silnika został zamontowany
w kolektorze dolotowym elektryczny podgrzewacz. Podgrzewacz ten osiąga w
ciągu sekundy temperaturę nagrzania
i oddaje ciepło mieszance paliwowo-powietrznej.
Warunki sprawdzania: naładowany akumulator [min. 11,5 V), zimny silnik
• Rozłączyć wtyczkę podgrzewacza kolektora dolotowego.
• Podłączyć woltomierz między przewód
zasilający i masę. Włączyć zapłon i sprawdzrć napięcie, wartość wymagana: napięcie akumulatora ( £11,5 V).
• Wyłączyć zapłon,
• Podłączyć omomierz w miejsca pokazane na rysunku C 4546 i odczytać rezys-
UKLflD ZASILANIA Z GAZMKJFM
129
:anqę elementu grzejnego, która powina wynosić około 1,5 Q»W razie potrzeby wymienić element
grzejny.
Wymon towanie
• Odkręcić element grzejny { 1 ,
Z 4563} i wyjąć do dołu.
rys.
a montowanie
—ed zamontowaniem oczyścić po^rzchnię przylegania na kolektorze
: iłowym.
• : 'zykręcić nowy element grzejny,
. -scając przy tym uwagę na prasowe osadzenie pierścienia uszczel•= ścego
£2}. Zawsze wymieniać
-5'sCień uszczelniający.
=: âwdzanie termostatu
. • ad podgrzewania zasysanego powie-_: jest sterowany obciążeniem silnika
-^-nperaturą. We wlocie do filtra powie•za znajdują się siłownik podciśnieniowy
:"nostat natomiast w obudowie filtra
•trT. umieszczony regulator temperatury.
Kiedy układ podgrzewania zasysanego
powietrza jest niesprawny, mogą wystąpić następujące zakłócenia:
- nieprawidłowa prędkość biegu jałowego w fazie nagrzewania;
- zakłócenia fazy przechodzenia z biegu
jałowego do wyższych prędkości obrotowych;
- niedostateczna moc r nieosiąganie maksymalnej prędkości obrotowej;
- duże zużycie paliwa.
• Odłączyć przezroczysty przewód od regulatora Temperatury przy filtrze powietrza i zasysając ustami przez przewód
sprawdzić działanie klapy termostatu (2,
rys. C 4541). Klapa musi się w sposób
słyszalny zamykać i otwierać. W przeciwnym razie sprawdzić łatwość poruszania się klapy regulacyjnej siłownika {1) lub
wymienić regulator temperatury.
filtra powietrza
Wymon towanfe
• Wykręcić trzy nakrętki na pokrywie filtra i zdjąć z uszczelkami i podkładkami
{rys. C 4572}.
• Podnieść filtr do góry.
• Odłączyć przewód podciśnienia od
gaźnika.
• Odłączyć od filtra powietrza elastyczny
130
SILNIK
przewód odpowietrzający skrzynię korbową.
• Wyjąć filtr powietrza,
Zamon to wan/e
• Sprawdzić uszczelkę filtra powietrza na
gaźniku, w razje potrzeby wymienić.
• Podłączyć do filtra powietrza elastyczny
przewód odpowietrzający skrzynię korbową i zabezpieczyć opaską,
• Podłączyć do gażnika przewód podciśnienia prowadzący od filtra powietrza.
• Nasadzić filtr powietrza na gaźnik.
Zwrócić przy tym uwagę, aby przewód
doprowadzający do filtra podgrzane
powietrze znalazł się między tuneEem przy
kolektorze dolotowym, a tunelem przy filtrze powietrza.
• Przykręcić pokrywę filtra powietrza irzema nakrętkami. Nie zapomnieć o podkładkach i uszczelkach.
pompy paliwa
(gaźniki2EEi2E3)
Mechaniczna pompa patrwa jest typu
przeponowego i jest napędzana przez
watek rozrządu. Pompa znajduje się z prawej strony obudowy wałka rozrządu.
Uwaga. Nie używać otwartego ognia,
groźba pożaru!
Wym on to wantę
• Odłączyć elastyczne przewody paliwowe (rys. C 7976).
•Odkręcić pompę paliwa od obudowy
wałka rozrządu.
Uwaga. Podłożyć szmatkę dobrze chłonącą ciecze, ponieważ wypłynie nieco
paliwa.
• Oczyścić powierzchnie styku.
Zam on to wanie
• Przystawić pompę z nową uszczelką
i przykręcić (rys. C 7977).
131
UKŁAD ZASILANIA Z GAZNIKlEM
• Śruby dokręcić momentem 20 N-m.
• Podłączyć przewody paliwowe, stosując
zasadniczo nowe opaski zaciskowe.
^rzewód od zbiornika paliwa dochodzi do
7 okrywy pompy, natomiast od gażnika do
- orpusu pompy.
• Podłączyć przewód masy do akumulato-
• W celu sprawdzenia, czy pompa podaje
pa]jwo, należy odłączyć przewód od korpusu pompy ftzn. prowadzący do gaźnrka), podłożyć szmatkę i włączyć
rozrusznik. W trakcie pracy rozrusznika
paliwo musi wyciekać pulsująco 7. pompy
• Ciśnienie tłoczenia pompy paliwa
powinno wynosić 25„, 33 kPa przy około
2000obr/mm.
Dane techniczne gaźnika 2E3
i nik
':c maksymalna
14 NV
75 KM/55 kW
:--zvnka przekładniowa
•-.mer katalogowy gażnika
mechaniczna
90 107 560
15 SV
82 KM/60 kW
niebieski
90 107 522/ 30 107 553/
90 107 530
90 107 533
zielony/zielony zółty/fiiebiesk
• jrior śrub urządzenia rozruchowego
brązowy
brązowy/czarny
biaty/czamy
automatyczna
90 107 5 2 3 /
90 107 581
brązowy/fioletowy
brązowy/cza mv
I-,?za paliwa biegu lalowegu
:-,=za-wzbogacenia przy częściowym
uczeniu 0
{mm
. nylenle przepustnlcy 'obuchowej 1 rnale (mm!
duża (mm]
_:iiylenie przepustnloy (mm)
~Mmik zamykania przepust ruty, skok H
(mm]
•wmuône uchy te me pizepuslmcy
"zmchowej
(mm]
iiybki" bieg jałowy
(olir/min)
l:.-.o' i^Hcowy <2r
{mm)
'na olywakp
{g!
. ;• a wre nie p!yv;ata
(m m)
.'Tâiezpnra siłownika ..pulldown"
^-•czenia tarczy ^lopmowej
Zztacifiie prôony pompki
Iiiaczeme zaworu wjbogacenia przy częściowym
45/130
42,5/132.5
42r5/l32rS
42,5/132,5
0.55
1.7.2.1
2.5-2.3
0,55
1,3 ..1.7
1,9...Zr3
0.55
1.3...1.7
ł.9..2,3
-
0,S
-
O.B
-
0.55
1,3..1,3
2,0...2,4
1.25
2,5...3,5
1.5...3,5
2300...2600
1,5...3,5
2000...2400
1.5 ..3.5
20 0 0 . . 2400
1,5
5,75...5,95
28..30
B9
174/192
109
3.0..A0
2 500..2 9 0 0
1,5
5,75...5.95
28,r30
59
176/193
106
: s śrub pokrywy
-zc-ązeniu
Z~.vói uHadu przajściovjego 0
(mm}
' . - * ! wtączerua zaworu wzbogacenia przy
_-=;nowym obciążeniu
. ;^lek pompki przyspieszenia (cmYlO skoków)
'_•: 5 Lvyiqczenia „ssania" p^y ok 14 V
{s}
': =gło£c wylolu układu wzbogacenia od
—plączą
" —••37.3'wór otwarty
zamknięty
irrtrancia przy 20 30DC
(mm)
{"C|
(C)
(0)
C\ 8,^0.9
1.5
mechaniczna
1.5
5.75. 5.95
5.75 5r95
59
192
59
174/192
28., 30
85
20. 30
106
mech /klimai.
2
2.0
O.B5
2
2
0.35
1
O.B 5
700.300
10.5 ..T3r5
144. .216
200. 300
10.5...T3.5
144.216
200... 300
10,5.-13,5
144...216
140 Z10
7.5 ..10,5
144. r r 2i6
22-r,24
* ok, 20
27 29
< ok, 28
27...2S
< ok. 2S
> ok. 35
4,5...7,5
27. .2 9
< ok. 28
> ok. 36
4,5.,.7,5
••> ok r 3 5
1,5 .7,5
> ok r 36
4,5. 75
132
SILNIK
Silnik
Moc maksymalna
Przelot gażnika
Dysza główna paliwa
Dysza glównu powietrza
Oznaczenie rurki emulsyjnej
Rozpylacz 0
Wylot mieszanki 0
Dysza wzbogacenia mieszanki
łmm)
(mm)
Gardziel
Napięcie wstępne cięgła
Luz dźwigni pizapusimcy 2. przelotu
w wi d elka ch: wyroi ar Y
wymiar Z
Otwór redukcyjny siłownika 0
(mm]
{mm)
2.
1.
1.
2.
1.
1.
2.
X 110 X9E X 105 X 9 6 X 305 X95 X 105
X95
X117,5 X90
X 110 xeo X 110 X 8 0
X 110 xeo
103
51
38
51
88
51
BB
51
3
7
7
8
7
7
3
a
3.0
2,5
3,0
2,5
3,0
2r6
2,6
3.0
65 .
85„
57,5.
B5..105
..105
..77,5
..105
2D
24
20
24
20
24
20
24
_
_
0,5,2,0
0 5 2,0
0.5.2,0
0,5...2,C
{mm)
(mm)
(mm)
Dane techniczne gaźnika 2EE
Silnik
Moc maksymalna
Skrzynka przekładniowa
Numer âtalogowy gażnika
16 sv
82 KM/60 kW
14 NV
75 KM/55 kW
eis
88 KM/65 kW
mechaniczna
90 107 44fi
Dysze/wymiary
1. przelot 2. przelał
Dysza główna paliwa
X110
X 135
Dysia głńwna powietrza
X 110
X70
Rurka emulsyjna
35
83
Rozpylać z/ wyłoi mieszanki
[mrn| 8/2,5
7/3,0
Dysza paliwa biagu jałowego
X52 r 5
_
Dy^za powietrza biegu
jafowego
(i"m|
_
2.Z5
Iglica dygzyr numer
5
_
Oiwór pcwiatrza przetściowegc
(mm)
1
_
LJHad przajściovi/y paliwa
90
_
Zawór iQlicowy
(rnmf
_
1.5
Ma â pływaka {s.u ch ego) łg) 7.4 Sr4
_
U&iawjenie pływaka {wymiar H)
(mm} 26.5. .2flr5
_
Zawór adpouvierr?ania komory
plywekc-wej
(mm) 5/45zukosowany, czarny
Gardiiel
{mm|
22
26
Kanały podciśnienia
siłownika orzeiiustnicy
glńwnej
[titii)'.
67,5
0,95
siłownika przapu^lntcy
2 przBloiu
łmm)
2,6
zaworu powrolu spalin (mm)
—
0.95
Oznaczenie tarczy linki
_
7B
•znaczenie siłownika
_
39/85
Luz dźwigni przepusinicy
2. przaloiu w widełkach,
wymiar Y
(nimf
0,7.-1,3
wymiar Z
(mm)
0,1. 0r7
_
-
05-1,1
0,1-0,7
0,6
-
0.5...1.1
0.1_0,7
0r6
-
0 r 5_l r 1
0,1 ...0,7
0,6
_
-
0,5.1.1
0,1.0,7
0,6
Kody usterek układu Ecotronic
Sposób wywołania kodów usterek został
podany w rozdziale o układach wtryskowych benzyny.
Uwaga. Od września 1989 roku amienił
się zakres pamięci kodów.
PODSTAWOWE KODV USTEREK
Numer
kodu
Mielce i rodzej usleiki
12
Rozpoczęcie insirukcjl wywoływania pamięci
14
Czujnik temperatury cieczy chłodzącej - za
niskio napięcie
15
Czujnik temperatury creczy chłodzącej - za
wysokie napięcie
2Z
Czujnik położenia prifipustnicy - za niskie 1
napięcie
43
Na pięcie zasilania - za niskie
49
Napięcie zasilania - za wysokie
53
Czujnik położenia przepusinicy - za nlsloal
napięcie
54
Czujnik położenia przepustmcy - za wyso-1
kie napięcie
56
Siłownik przepustnicy wste.pnef - ?a wysobl
nrr.d
57
Siłownik przepustnicy wstępnej - m mści
Prąd
~
-w-^
UKŁAD ZASILANIA 2 GAŻNlKIEM
:
7'DSTAWOWE KODY LTSTEJ1EK
58
Potencjometr regulacji CO - napięcia za
niskie
59
Sifowmk przepustnicy otównaj - ?a długi
czas wysuwania
6!
Siłownik przepuslnicy głównej - za dfugi
czas wsuwania
52
Siłownik przepusinicy głównej łączący z atmosferą - nieszczelny zawćrr brak sterowania
53
Siłownik pizepuslmcy głównej wytwarzający podciśnienie - nieszczelny zawOrr brak
sterowania
DODATKOWE KODV USTEREK DO VIII 1989
h
.jmflf
odu
Jl
Czujnik temperatury w przewodzie dolotowym - za niskie napięcie
Czujnik temperatury w przewodzie dolarowym - za wysokia napięcie
51
Pamięć urządzenia sieru^cstjo - uszkodzona
IIDATKOWE KODY USTEREK OD IX 19B9
\ jmer
Misjace ł roózs\ usterki
19
Ci Ul u* poło-zama i pr^dkoici obrotowa] fałszywy sygnał
21
Czujnik położenia przspuslnicy - za wysokie napięcie
36
Korektor oktanowy - nieprawidłowa liczba
oktanowa
•12
Moduł zapłonowy - za wysoki pjąd
55
Urządzenie sterujące - uszkodzone
75
Urządzenie sterujące skrzynką przekładniową, wiązka przewodów - za niski o
napięcie
76
Urządzenie sterujące Ecotronic - siała kontrola momentu obrotowego
133
Obsługa układu zasilania
z gaźnikiem
Sprawdzan/e gaźnika
• Oczyścić i lekko naoliwić połączenia
przegubowe w gaźniku oraz linkę pedafu
• Sprawdzić prędkość obrotowa, biegu
jałowego ora? stężenie CO w spalinach.
• Gaźniki 2EE \ 2E3: wymienić filtr w
króćcu dolotowym paliwa, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie filtra
paliwa".
• Gaźnik 2EE: Wymienić przezroczysty
filtr w przewodzie doprowadzającym paliwo do gaźnika.
• Sprawdzić, czy elastyczne przewody paliwowe nie są popękane, porowate i zdeformowane, w razie potrzeby wymienić.
• Wymieniać zawsze przewody wilgotne z
zewnątrz.
Wymontowanie
• Wykręcić trzy nakrętki na pokrywie filtra
i zdjąć z uszczelkami i podkładkami {rys.
C 4572J,
• Zwolnić klamry szybkomocujace pokrywę filtra i zdjąć pokrywę.
134
SILNIK
• Wyjąć wkład filtra do góry.
• Oczyścić obudowę filtra czystą szmatką.
zasilania z gaźnikiem
Zamontowanie
Warunkiem korzystania z poniższej tablicy podczas usuwania usterki są. prawidłowa regulacja i funkcjonowanie silnika,
układu zapłonowego oraz osprzętu, jak
również poprawne działanie termostatu
w filtrze powietrza i szczelność układów
wylotowego i dolotowego Ponadto
należy sprawdzić, czy paliwo jest tłoczone
do gażnika pod wymaganym ciśnieniem.
• Włożyć nowy wkład filtra.
• Położyć tak pokrywę, aby rowek w pokrywie wszedł w występ we wlocie do filtra.
• Zapiąć klamry i przykręcić pokrywę filtra
powietrza trzema nakrętkami. Nie zapomnieć o podkładkach i uszczelkach.
Objawy
Pr?yczyny
Sposób
1 Zimnego lub ciepłego silnika i. Przepusinica rozruchowa nie zamynia można uruchomić
ka się calkowjcie
a) Obluzowane lub prześlą wionę
urządzenie rozruchowe {2E3)
b) Przapuslnic& zacinają się, fghca
dyszy powietrza zawiesza się
o) Uszkodzony siłownik przepustnicy
wstęnnej (2EE)
Wyregulować uradzenie rozruchowe
Przywrócić łatwość obracania SIĘ
nic lub przemieszczania SIĘ iglicy
Wymienić siłownik
2. Przerwany dopływ paliwa, zanie- Sprawdzić tłoczenia paliwa, wymienić lidr
czyszczony li Itr
3. Przepuilnica główna nie oiwiera Sprawdzić prędkość obrotowa, „szybkiego
biegu iłowego
się w stopniu wystarczającym
4. Poluzowany lub uszkodzony elek- Sprawdzić elektromagneiytjny
Homagneiyczny zawór odcina^cy, nający. eweniualniB wymienić
brak styku z. masą, przerwany
przewód (ZE3)
5. Poluzowany lub skorodowany pi?&- Sprawdzić styk r oczyścić,
masy do gażnika
B Uszkodzony •••••-,•-••.
ia dolotowego {2E3J
Smbe
tolakto- Wymienić
7 Wiaszczelny pływak, zawór iglicowy
Wymieni
B Zanieczyszczone lub zatkane dysze
Oczyścić, %vyrTiienić
9. Zakleszczona tarcza stopniowa, zle
ustawienie, usikadzona sprężyna
odciągająca (2E3)
Przywrócić łafwisr: obracania się tarczy
wyregulować.
ewantualme
wymiei
pokrywę
10. Zwiększona rezystancja czujnika
temperatury [2E.E)
Oczyścić slyki
11. Uszkodzone urządzenie sterujące
[2EE1
Wymienić próbma urządzanie steruiące
warsztacie)
135
Objawy
Sposób
Z i rJiriy silnik zatrzymuje sie, po 1. Jak w punktach T.1..1r3, 1,7, Jak w punktach 1.1.„U 1.7, 1.9 1.11
T^szym uruchomieniu
1.9. 1.11
2. Przepustu i ca rozruchowa nie
Olwiera sie
a) Przepustnica zacina siej
Przywrócić łatwość oJnacania SIĘ
b) Za duze/za małe uchylenie prze- Wyregulować
pustnrcy
c) Nieszczcfny układ. ,,pulldown"
Usunąć nieszczelność, ewentualnie wymieiić siłownik ..pulldown"
3. Niedostateczna iloiu paliwa w
morie pływakowej wskutok
ma po zatrzymaniu gorącogp silnika
kilkakrotnie pedał przysnieszenia. a
następnie uruchamiać przy wciśniętym pedaFe
4. Uszkodzony podgrzewacz kolekto- Sprawdzić podgrzewacz kolektora dolora dolotowego, podgrzewacz uKl&du towego i podgrzewacz ukfadu przejściowego
przejściowego (2EE)
:ilmk zetrzymiije się po o&Ja.g- 1. Jak w punktach M b . o, 1.2, 1.3,
= nu Temperatury nagrzania. 1-7, 1.S, 110, 2.2
:arpie
2.Wadliwa regulacja bi&gu jałowego
(2EB)
Jak w punktach 1.1 br c. T.2, 1.3, 1.7,
1.10, 2.2
Wyregulować prędkość obrotową i srę^
CO
3. Uszkodzony wylqcznik cieplny pod- Wymienić wyf^czmk cieplny
grzewacza przewodu
4. Wyrobione ufożyskowanie om prze- Wymienić gazmk
pnslnicy
B Uszkodzone podgrzewanie
rozruchowego {2E3J
S- Zatkane dysze biegu
powietrza i paliwa (2E3)
Sprawdzić podgrzewania i przep>fyw cieczy
chłodzącej
, ewentualnie wymianie
7. Uszkodzony zawór wzbogacania Wymienić
{2E3)
a. WieprawltfIowa ilość wtryskiwa- Wyiegulować
nego paliwa (2E3)
9. Nieszczelny siłownik przepusinicy Wymienić
2. przelotu {2EE)
10. Nieprawidłowe, uszkodzone
oriklócenie pojazdu
ika
rozruch gorqcego 1. Jak w punktach 1 Zr 1,4, 1.7
Spfawdifć. ewentualnie wymienić <;
Jak w punkiach 1.2, TA, 1.7
2. Nadmiernie bogata mieszanka Uruchamiać Ł pedałem przyspieszenia
wskutek odparowania i skroplenia wciśniętym do oporu
paliwa po przegrzaniu
3. Złe ustawienie prêpustmcy
Ustawić siłownik przepustnicy głównej
136
SELNIK
Przyczyny
5. fJierdwnoiriiPfny bieg |ałowy 1 Jak w punktach l.1b, c. 1 2. Jak w punktach I.lb, c, 1.2, 1.9..1.11. 3-4.
- silnik zatrzymują się (w stanic 1.9 1.11. 3.4r 3.5...3.8. 4.2
3 5~ 3.Sr 4.2
na grzanym)
2. Reguiacja biegm jafowego
a) za niska pręrfkosc obrotowa (2E3) Wyregulować
b) za niskie/za wyaokia stężenie CO Wyregulować
3. Za mały przelot dysz biagu jałowego
a) Dysze zanieczyszczone
Oczyścić
b} Dysze uszkodzone
Wymienić
Wymienić uszciefki lub kofnieiz posredn<
Wymienić uszczelki lub kofnierz pośredni
Wymienić u&zezelki lub kołnierz pośredni
b) Przy kołnierzu p
c) Przy gainiku
5. Za wysoki poziom paliwa
a} Nieszczelny zawćr iglicowy
b) Za ciężki pływak
•czyścić, ewemuelnie wymienić
Usiawrć pływak lub wymianie
6. Elektromagnetyczny zawór odcina- Sprawdzić zawrtr, eweniualnie wymienrć.
jący zamyka sia okresowo (2E3)
Zapewnić pewne podłączanie eletoryczne
7. Przestawiona tirika
spieszenia
przy-
WyreguJoYuać
8 Zacina iic tłumik zamykania prze' Wyregulować lub wymienić
psistnicy, źle noslawiony (2E3)
9. Przestawiony siłownik przepustni- Wyregulować
cy głównej (2EEJ
6 Silnik szarpie podczas jazdy 1. Jak w punktach I.lb. c, 1.2r 1.7. Jak w punktach I.lb, c,
ze stałą prędkością {obciążenie 3.4, 3.9, 3.10, 5.2. 5,3
3 10. 5 2. 5.3
częściowa)
7. Silnik dławi się przy przys- 1. Jak w punktach 3.4r S.2r B 3
prwzanlu
2. Pompka przyspieszająca
2) Za rnała/za duża ilość wtryśniętego paliwa
b) Zakleszczony iłoczok
C) PJifiprawidfowy kierunek wtrysku
paliwa
2. Za niski poziom paliwa
. 1.7. 3 A 3.9.
Jak w punktach 3.4. 5 2. 5.3
Wyregulować
Przywrócić łatwnSc pnamiaszania się
Wyregulować
Ustawić
S Nieprawidłowa reakcja silnika 1 Nieszczelny siłownik przepusinicy Ustawić clęgło r ewentualnie wymienić
siłownik
na dodawanie .gazu"
2. przelotu, przestawione cięgło
1 Zamontowane nieprawidłowe dy- Wymienić dysze
137
UKŁAD ZASILAWlA Z GAZNIklEM
Objawy
Przyczyny
i Silnik nie osiąga pełnej mocy. 1 Jak w punktach I.ib, c, 1,7, 3 7 ,
n e i y w a przy pełnym obcią- 3.8.8.1. B-2
rantu
2.Mie5zgnkd p-j I iwowo-powiotrz na za
uboga lub za bogata
a) Zanieczyszczony filtr paliwa
i>) Zamieniony przewód paliwowy
zasilający z powrotnym
c} Dobór dysz niezgodny z fabrycznym
d) Dysze zanieczyszczone
e) Zly poziom paliwa
f} Za łkane odpowietrzenie zbiornika
paliwa
g) Uszkodzony zawór wzbogacenia
ii} Przepustnica nie otwiera się ca^
kowicip
i) Pokrycie się gażmka lodem
]) Skrzywiona rurka układu wzbogacenia
k) Przapustnica 1. przelotu niP niwipra się lub zamyka całkowicie (2E£)
3. Za mały przepływ powietrza
a) Pr*epu5tmca rozruchowa
otwiera się całkowicie
nie
b) Ni? jeśl osi?--:
położenie
pełnego ..gazu"
c) Zanieczyszczany i i lir powietrza
j Silnik pracuje po wyłączeniu
vu rurę
Jak w punktach T.lb, o, 1 7, 3.7. 3.8. 3 1.
32
Wymienić
Skotygnw.ic połączenia
Zamontować dysze zgodnie z (abUcą
Oczyścić
Uslawrć pływak
Oczyścić
Przywrócić sprawność, wymienić
linkij pedału przyspieszenia
podgrzewanie gażnika
Sprawdzić uslawieoie rjrki, ewentualnie
poprawić
ciągła
Sprawdzić
rozruchowe, sprężynę,
bimetalowa.,
ohiacania śle przepustmcy rozrucliowaj
Wyregulować linkę psdalu przyspieszenia
Wymienić
1. U5?kod?ony elektromagnetyczny
zawór odcinający (2E3)
Wyrmanic
2. Za duże uchyfenie przepuslnicy
Ustawić siłownik przepusTmcy
1. ZbyT uboga mieszanka, jak w punk- Jak w punktach 1.11. 3.5, 5-2 .5 A 5.B. 5-8
tach 1.UF 3 . 6 . 5 2 . 5 4 . 5.6.5.8
2 Nieprawidłowa ilość
nego paliwa, zanieczyszczony
pompki
Wyregulować, oczyścić, sprawdzić zawory,
ewentualnie wymienić tłoczek pompki
3 Nieszczelny układ wyłomie spalin
Zaspawać nieszczelna miejsce lub wymienić
odpowiednią czę&ć układu
4 Nieprawidłowe ustawienie podsta- Ustawić siłownik przepustnicy
wowe przepustmcy 1. przelotu (2EE)
1 Zbył duża zużycie paliwa. 1. Jak w punktach 1.1. 1.9d 1.10,
:ai3ga-jące od pr^yjętiflo dla 3.S...3.7, &.B. 9.2j, k
jinych
warunków
jazdy,
:'zekrac?aj^ce podwójnie nor- 2. Zriyr bogata mieszanka biegu
—•% zużycia
jatoweg-o
a) Zla regulacja stężenia CO
b) DySzfi hiagu jafowego i powietrze
dodatkowego
Jak w punktach 1.1. 1.9. 1.10, 3.5...3,7. 5 a,
9.2], k
Wyregulować
Oczyścić, ustawić
138
SILNIK
Objawy
Pr£VO,:yriy
12. Zbył duże zużycie paliwa,
odbieB&ja,ce od przyjętego dla
danych
warunków
jazdy,
przekraczające podwójnie noi"nią zużycia
3-Zaduza ilosc wi rys małego paliwa
Wyregulować
4 2a wysoki poziom paliwa
a) Pływak za ciężki
b) Zawiesił się zawór iglicowy
Sprawdzić
Oczyścić zawór.
5. PrzepuSlmca rozruchowa
nie otwiera się całkowicie
Jak w punktach 2.1 oraz 9 3a
6. Zly dobór dysz
Zamontować dysze zgodnie z tablicą
7. Fillr powietrza zanieczyszczony
lub zaolejony
Wymienić
3. Uszkodzony układ podgrzewania
zasysanego powietrza
UKŁAD ZASILANIA SILNIKÓW
WYSOKOPRĘŻNYCH
Zasada działania silnika
wysokoprężnego
W silniku wysokoprężnym powietrze
zostaje zassane do cylindrów i tam sprężone, wskutek czego wyrasta jego temperatura powyżej temperatury zapłonu
oleju napędowego. Do sprężonego i
nagrzanego do temperatury około
+60GT powietrza zostaje wtryśnięte paliwo, w chwili gdy tłok znajdzie się tuż
przed zwrotem zewnętrznym. Następuje
samoczynny zapłon mieszanki, a więc
świece zapłonowe nie sa. potrzebne.
W przypadku bardzo zimnego silnika
sprężenie powietrza nie zapewni temperatury zapłonu i konieczne staje się podgrzanie silnika. W każde] komorze
wirowej znajduje się świeca żarowa, która
podgrzewa komory spalania. Ponadto
pompa wtryskowa ma element rozszerzalny, który zmienia położenie tłoczka
przestawiacza wtrysku w kierunku
wcześniejszego podanra paliwa. Dzięki
temu zimny silnik daje się łatwiej uruchomić. Kiedy tylko silnik osiągnie temperaturę nagrzania, element rozszerzalny
automatycznie się cofa.
Paliwo jest zasysane ze zbiornika przez
rozdzielaczowa. pompę wtryskową. W
. . ić układ
pompie wtryskowej zostaje wytworzone
wysokie ciśnienie <oko!o 13,5 MPa), pod
jakim paliwo zostaje wtryśnięte do cylindrów w kolejności zapłonu. Jednocześnie
regulator w pompie wtryskowej reguluje
wielkość dawki paliwa stosownie do
położenia pedału przyspieszenia. Paliwo
zostaje podane do komór wstępnych
przez wtryskiwacze z odpowiednim
wyprzedzeniem. Dzięki specjalnemu
ukształtowaniu komór wstępnych, zassane powietrze zostaje podczas suwu
sprężania wprawione w ruch wirowy.
Powoduje to optymalne wymieszanie
wtryśmętego paliwa z powietrzem.
Przed dojściem do pompy wtryskowej
paliwo przepływa przez filtr, w którym
zostają zatrzymane woda i zanieczyszczenia. Dlatego bardzo ważne jest
aby filtr paliwa wymieniać w zalecanych
okresach międzyprzebiegowych.
Pompa wtryskowa jest bezobsługowa.
Wszystkie elementy ruchome pompy są
smarowane ofejem napędowym. Pompa
jest napędzana paskiem zębatym, który
napędza również wałek rozrządu.
Silnika wysokoprężnego, jako samoczynnego, nie można wyłączać przez odcięcie
zasilania układu zapłonowego; dlatego
jest wyposażony w zawór elektromagnetyczny.
Wyłączenie stacyjki powoduje przerwanie zasilania zaworu elektro mag nety-
UKŁAD ZASILANIA SłLNIKÓW WYSOKOPRĘŻNYCH
.znego, który zamyka kanał dopływu pali.-.a i tym samym zatrzymuje silnik,
-sdczas uruchamiania silnika następuje
zasilenie poprzez stacyjkę zaworu elektro— agnetycznego i otwarcie kanału pali.-, a wag o.
Sprawdzanie świec żarowych
silnik 1,7 DJ
Warunki kontroli. Silnik jest zimny (ma
-•= Tiperaturę otoczenia!. Akumulator jest
,-. pełni naładowany, napięcie akumulato-B wynosi co najmniej 11,5 V.
Zdjąć przewód zasilający świece żarowe
izynę prądową,
• ôdłączyć próbnik napięcia do zacisku
::datniego akumulatora i dotykać kolej-^ do świec żarowych (rys. 28-074).
139
Sprawdzanie przekaźnika świec
żarowych
• Wyciągnąć przekaźnik świec żarowych,
który znajduje się w skrzynce bezpieczników w przedziale silnika przed
lewą ścianą przednią, na miejscu nr 8.
• Podłączyć próbnik napięcia do styku
,.30" i do masy. Dioda w próbniku musi
zaświecić. Jeżeli się nie świeci, sprawdzić
zasilanie przekaźnika z akumulatora
• Podłączyć próbnik napięcia do styku
„86" i do masy. Włączyć zapłon. Dioda w
próbniku musi zaświecić. Jeżeli się nie
świeci, sprawdzfć zasilanie ze stacyjki.
• Kiedy świeci s\ą dioda w próbniku
napięcia, sprawdzić ciągłość obwodu
zasilania świec żarowych, w razie potrzeby wymienić przerwany przewód. W
ostateczności wymienić przekaźnik świec
żarowych
Uszkodzenia spirali grzejnej świec
żarowych
Przepalone spirale grzejne świec żarowych są najczęściej wynikiem niewłaściwego wtrysku paliwa. Tego rodzaju
uszkodzenia spiral nie należy odnosić do
usterki wewnątrz świecy żarowej.
Jeżeli spotka się świecę o pokazanym na
rysunku 28-251 wyglądzie końcówki to
nie wystarczy wymienić świecę na nową.
_eżeli dioda próbnika się zaświeci,
to sprawną świecę żarową.
dioda próbnika się nie zaświeci,
nacza to uszkodzoną świecę żarową i
:-]iecznośćjej wymiany. Świecę dokręca
5 ę momentem 20 N-m.
Jwaga. Nie wolno przekraczać podanego
-omentu, ponieważ spowodowałoby to
•gniecenie szczeliny między spiralą grzejni a korpusem z gwintem i w efekcie
rêdwczesną awarię świecy.
• ôdłączyć przewód zasilający i szynę
140
SILNIK
Trzeba również oddać wtryskiwacze do
sprawdzenia w specjalistycznym warsztacie [kształt strumienia, chrypienie, ciśnienie wtrysku, szczelność).
Podczas kontroli należy zwrócić szczególną uwagę, czy struga paliwa ma kształt
zamknięty i dobrze rozpylony.
Sprawdzanie układu podgrzewania
silnika (silnik 1,7 TD}
Układ podgrzewania silnika kontroluje się
stale sam i pokazuje stwierdzone usterki.
Ujawnienie usterki następuje migotaniem
lampki kontrolnej świec żarowych w
zestawie wskaźników, natychmiast po jej
wystąpieniu. W zależności od częstości
btyśnięć lampki i czasu ich trwania można
określić źródło usterki.
Radzaj
usterki
Uszkodzęme świec
zaroY^ch
Czas
świeca nm
Częstotliwość
1 nnnr
1 Hz
po ok. 1 min
4Hz
po uruchomieniu
Sklejenie
się stykńw
Rozpoczęcie
Pnerwa ^
przewodzie
1 mm.
4Hz
po włączeniu
stacyjki w.EIN"
PrE|d przecią ze mowy
1 mm.
1 Hz
natychmiast
po wystąpieniu
usterki
• Jeżeli zostanie wyświetlony kod
„Uszkodzenie świec żarowych", to należy
świece wymienić.
„Sklejenie się styków", to należy
wymienić przekaźnik świec żarowych
„Przerwa w przewodzie", to należy
sprawdzić dopływ prądu, posługując się
schematem elektrycznym Jeżeli zasilanie
jest prawidłowe, sprawdzić działanie
przekaźnika.
• Jeżeli zostanie wyświetlony kod „Prać
przeciążeniowy", oznacz to istnienie
zwarcia w zasilaniu układu podgrzewania.
Sprawdzić obwód zasilania według
schematu elektrycznego.
Odpowietrzanie obwodu
doprowadzenia paliwa
Obwód doprowadzenia paliwa musi być
odpowietrzany zawsze po jego otwarciu
lub po opróżnieniu zbiornika w czasie
jazdy.
• Sprawdzić, czy w zbiorniku jest paliwo.
• Uruchomić rozrusznik, aż silnik „zaskoczy". Przy czym co 10 s robić przerwy
pięciosekundowe. W trakcie pracy rozrusznika układ odpowietrza się samoczynnie.
• Po rozpoczęciu przez silnik pracy
zwiększyć prędkość obrotową na około
30 s. W ten sposób uzyska się pewność,
że obwód został całkowicie odpowietrzony.
•Jeżeli obecność poduszki powietrznej w
przewodach wtryskowych nie pozwoli
uruchomić silnika, poluzować nakrętkę
kołpakową na wtryskiwaczu 1. lub 4.
cylindra (rys. A 6954) i tak długo włączać
rozrusznik, aź zacznie wyciekać paliwo.
Na koniec dokręcić nakrętkę i ponowić
próbę uruchomienia silnika.
UKŁAD ZASILANIA SILNIKÓW WY5OKOPFĘZNYCH
Jwaga, Uważać, aby olej napadowy nie
zociekł na przewody gumowe układu
Głodzenia. W przeciwnym razie trzeba
30 razu oczyścić przewody. Olej
spędowy niszczy gumę przewodów.
141
Stfn/k I7D(1?YD)
Sprawdzanie i regulacja biegu
ałowego
Do sprawdzenia prędkości obrotowej
::egu jałowego będzie potrzebny specjal-v obrotomierz fotoelektryczny do sil- fców wysokoprężnych. Obrotomierz ma
:odiodę J reaguje na odbijający świaiło
:ały
pasek lub lolię aluminiową.
;
-ędkość obrotową odczytuje się bez• ssrednio na przyrządzie.
• Na przedniej krawędzi koła pasowego
.\alu korbowego nanieść kredą znak o
szerokości około 1...2 cm lub przykleić lej
i 3 mej wielkości folię aluminiową
-YS.C6361).
SUn/k 17 TD {TC 4 EE 1)
63B!
• Doprowadzić srlnik do stanu nagrzania,
"ąmperatura oleju powinna wynosić co
-ajrnniej 70X,
• Wyłączyć wszystkie odbiorniki prądu
Elektrycznego.
• Zmierzyć prędkość obrotową biegu
iłowego.
•Poluzować przeciwnakrętkę na pompie
wtryskowej.
• Ustawić prędkość obrotową śrubą regulacyjną. Wymagane wartości:
silnik 17 YD - 820^880 obr/min,
silnik 17 DR - 820„920 obr/min,
silnik TC 4 EE 1 - 7S0...SS0 obr/min.
• Zakontrować śrubę regulacyjną i zabezpieczyć lakierem przed poluzowaniem.
742
SILNIK
wtrysk i waczy
Uszkodzone wtryskiwacze mogą powodować silne „dzwonienie" silnika i w efekcie uszkodzenie panewek. Jeżel[ zachodzi
podejrzenie takie] usterki, należy
pozostawić silnik na biegu jałowym i kolejno luzować nakrętki kołpakowe na przewodach wtryskowych, jeżeli „dzwonienie" zaniknie po zluzowaniu danej
nakrętki, świadczy to o uszkodzeniu znajdującego się poniżej wtryskiwacza.
Niesprawny wtryskiwacz daje się również
zlokalizować podczas [uzowanja kolejno
nakrętek kołpakowych, kiedy silnik pracuje na ..szybkim" biegu jałowym. Jeżeli po
zluzowaniu danej nakrętki prędkość obrotowa silnika nie zmienia się, oznacza to
uszkodzenie wtryskiwacza. Wtryskiwacze
można także sprawdzić manometrem (w
warsztacie).
Pierwszymi objawami niesprawności
wtrysk i wa czy są:
- brak zapłonów.
- spalanie stukowe w jednym lub kifku cylindrach,
- przegrzanie silnika,
- spadek mocy silnika.
- czarna barwa spalin,
- duże zużycie paliwa.
Wymontowanie (silnik 7.7 Dj
• Oczyścić przewody wtryskowe.
• Wymontować przewody wtryskowe w
komplecie. W tym celu poluzować nakrętki kołpakowe rozciętym kluczem
oczkowym, na przykład Hazet 612-17x19.
Uwaga, Nie zmieniać kształtu przegięcia
przewodów.
• Ściągnąć przewody powrotu nadmiaru
paliwa,
• Wykręcić wtryskiwacze kluczem nasadowym o rozwartości 27 mm, na przykład
Hazet 4550.
• Wyjąć z każdego otworu podkładkę
kształtową, tulejkę izolującą cieplnie i uszczelki miedziane.
Zamontowanie
• Włożyć w każdy otwór nową uszczelkę.
• Włożyć tulejkę izolującą cieplnie tak,
aby mniejszą średnicą była skierowana do
głowicy, czyli do dołu.
• Na tulejkę izolującą cieplnie położyć
drugą uszczelkę miedzianą.
• W tulejkę izolującą cieplnie włożyć
nową podkładkę kształtową. Wyoblenie
musi być skierowane do góry. Strzałka na
rysunku 23-041 pokazuje głowicę.
• Przykręcić wtryskiwacze momentem
70N-m.
• Przykręcić przewody wtryskowe momentem 25 N-m.
Wymontowanie {silnik TC4EE 1}
• Wymontować kolektor dolotowy.
• Wymontować komplet przewodów
wtryskowych. W tym celu poluzować
nakrętki kołpakowe rozciętym kluczem
oczkowym, na przykład Hazet 612-17K19.
Uwaga- Nie zmieniać kształtu przegięcia
przewodów.
• Odkręcić nakrętki mocujące przewody
powrotu nadmiaru paliwa i zdjąć przewody.
• Wykręcić obsady z wtryskiwaczami
kluczem nasadowym specjalnym KM-728.
• Wyjąć z każdego otworu podkładkę
kształtową i uszczelki miedziane.
Zamon towanie
• Włożyć w każdy otwór nową uszczelkę
i nową podkładkę kształtową.
• Włożyć wtryskiwacze w otwory tak, aby
znak (1. rys. D 0860) na obsadzie znalazł
się naprzeciw występu (2) na głowicy.
UKŁAD ZA Sf LAN IA 5ILNJKÓW WYSOKOPRĘŻNYCH
743
Sprawdzanie i regulacja początku
tłoczenia pompy wtryskowej
Początek tłoczenia pompy wtryskowej
można sprawdzać zarówno przy wymontowanym, jak i zamontowanym silniku.
Poniżej opisano drugi warfant operacji.
Do pomiaru będzie potrzebny czujnik
zegarowy z odpowiednim adapterem.
Kontrolę i regulację wykonuje się na zimnym siJniku (o temperaturze otoczenia).
Sprawdzanie i regulacja
Isilnik 1,7 D)
• l ':".•
DOKI
• Dokręcić kluczem KM-728 górną cząść
rasady, przytrzymując kluczem płaskim
skrętkę złączkową wtryskiwacza {rys.
0861). Moment dokręcenia wynosi
Jwaga. Nie obrócić przy tym wtryskis-.acza. Znaki muszą się stale pokrywać.
• Założyć przewód powrotu nadmiaru
rshwa i przykręcić nakrętki mocujące,
momentem 30 rj-m.
• Założyć przewody wtryskowe i dokręcić
jkrętki kołpakowe momentem 25 N-m.
• Przykręcić kofektor dolotowy z nową
..szczelką, momentem 30 N-m.
• Odkręcić osłonę sprzęgła.
• Wymontować górną osfonę paska zębatego.
• Ustawić tłok 1. cylindra w położeniu TlW tym celu tak obrócić wał korbowy, aby
nacięcie na kole zamachowym pokryło
się z nadlewem na obudowie sprzęgła
(rys. C 0048 lewy). Jednocześnie zawory
A. cylindra muszą się mijać. Przy takim
ustawieniu znak na kole zębatym pompy
wtryskowej musi się pokryć ze znakiem
na wsporniku pompy (rysunek C 0048
prawy). W celu obracania wału korbowego należy włóczyć 4. bieg, zluzować
hamulec awaryjny i przetaczać samochód.
• Wykręcić śrubę zamykającą otwór w
pokrywie pompy wtryskowej. W miejsce
144
SILNIK
i
wykręcenia śruby wkręcić adapter Opel
KM-226-A i mały czujnik zegarowy (o
zakresie pomiarowym O.,.3,Q mm],
podkładając miedzianą uszczelkę (rys.
8 4709),
• Obrócić wał korbowy o około 5 cm w
kierunku przeciwnym do pracy silnika
(przeciwnie do ruchu wskazówek zegara).
• Wyzerować czujnik.
• Obrócić wał korbowy zgodnie z ruchem
wskazówek zegara, aż nastąpi pokrycie
się znaków ustawczych przy kole zamachowym.
• Odczytać wartość na czujniku zegarowym, która powinna wynosić 0,9+0,05
mm skoku tłaczka.
Uwaga. Jeżeli w trakcie obracania wału
korbowego minie się znak ustawczy ZZ,
to należy cofnąć nieco wał i dopiero
wtedy ponownie ustawić w ZZ.
• Jeżeli czujnik pokazuje inną wartość.
należy przeprowadzić regulację ustawienia pompy w sposób opisany poniżej.
• Obrócić wał korbowy zgodnie z ruchem
wskazówek zegara, aż nastąpi pokrycie
się znaków ustawczych ZZ przy kole
zamachowym.
• Poluzować trzy śruby mocujące koło
zębate pompy wtryskowej do piasty. Koło
można unieruchomić przyrządem KM-468 (dźwignię przykręcić dwiema śrubami do koła), aby zapobiec obróceniu
"
wałka pompy (rys. B 4713). Zamia
przyrządu specjalnego można użył
dźwigni z kłami.
• Ustawić skok tłoka w pompie na wym.
ganą wartość. W tym celu obrócić lekka]
piastę koła zębatego przyrządem KM-541
lub wygiętym wkrętakiem (rys. B 4741
wprowadzonym w otwór koła od preodi
Można również użyć klucza oczkowego
chwytając nim nakrętkę centralną piasty
• Dokręcić lekko śruby koła zębatego,
• Ponownie sprawdzić ustawienie pom|
wtryskowej, pamiętając o wcześniejs;E
cofnięciu wału korbowego o około 90 .
UKŁAD ZASILANIA SILNIKÓW WYSOKOPRĘŻNYCH
• Po zakończeniu regulacji dokręcić śruby
•sOła zębatego momentem 25 N-m. Kolo
•jrzytrzymać wtedy narzędziem KM-468.
• Usunąć czujnik zegarowy.
• Wkręcić śrubę zamykającą otwór z nottą uszczelka, miedzianą, momentem
15 N-m,
• Przykręcić osłonę sprzęgła.
• Zamontować osłonę paska zębatego.
• Uruchomić silnik i odpowietrzyć obwód
oprowadzenia paliwa.
• Do jeździe próbnej sprawdzić szczelność
-uby zamykającej otwór w pompie
.•.-tryskowej. W razie potrzeby dokręcić ją
-aksymalnie momentem 25 N-m.
Sprawdzanie i regulacja (silnik
1)
• Odłączyć przewód masy od akumula::ra.
jwaga. Odłączanie akumulatora powoduje kasowanie zapisów w pamięciach
T -ktronicznych, np. kodu usterek silnika
.D kodu radioodbiornika. Przed odtejcze- am akumufatora powinno się przeczyść rozdział „Wymontowanie i zamonrwanie akumulatora".
* Oznaczyć a następnie odłączyć wszys-<je przewody elastyczne i złącza przy
i: lektorze dolotowym.
• Odkręcić śruby mocujące kolektor dolo: Ary (strzałki na rys. D 5907).
rr
C 000?
145
•Odkręcić dwie zewnętrzne nakrętki
mocujące kolektor. Zdjąć kolektor razem z
filtrem powietrza.
• Z głowicy rozdzielacza pompy wtryskowej wykręcić korek gwintowany (rys.
C 6352).
• Odkręcić i zdjąć przewody wtryskowe.
Do odkręcenia nakrętek kołpakowych
użyć rozciętego klucza oczkowego, na
przykład Hazet 612-17x19.
Uwaga. Nie zmieniać kształtu przegięcia
przewodów,
• Ustawić tłok 1, cylindra w położenie ZZ.
Wał obracać zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aż nacięcie na kole
pasowym ustawi się naprzeciw ostrza
umocowanego do pokrywy (rysunek
C 8336]. W celu obrócenia wału kor-
146
SILNIK
bowego ustawić dźwignię zmiany biegów
w położenie 4. lub 5. biegu, zwolnić
hamulec awaryjny i przetaczać samochód. Innym sposobem obracania wału
jest uniesienie boku samochodu, włączenie 4. lub 5. biegu i obracanie ręka. koła
przedniego.
• Zablokować wkrętakiem działanie mechanizmu przyspieszacza zimnego rozruchu.
• W miejsce korka gwintowanego wkręcić adapter KM-226-A i mały czujnik
zegarowy (o zakresie pomiarowym
O. .3,0 mm}.
• Ustawić wstępnie czujnik na mm. 1 mm,
kiedy końcówka czujnika dotknie tłoczka.
• Obrócić wał korbowy o kąt 60" przeciwnie do kierunku pracy silnika (rys.
D 1186), aż tłoczek pompy wtryskowej
zajmie dolne zwrotne położenie. Czujnik
pokaże wtedy najmniejszą wartość przesunięcia. Ustawić tarczę czujnika na „0".
Sprawdzić położenie zerowe czujnika,
nieznacznie obracając wał korbowy w
obu kierunkach.
• Obracać wal korbowy zgodnie z kierunkiem pracy silnika (zgodnie z rucbem
wskazówek zegara) do chwili pokrycia
znaków ustawczych ZZ. Czujnik zegarowy musi wskazać wartość 0,50...0r60
mm.
• Jeżeli odczytana wartość jest inna.
należy skorygować ustawienie pompy
wtryskowej.
• W tym celu poluzować nakrętki mocujące pompę wtryskową (strzałki na rys,
C6355).
• Tak dtugo obracać pompę, aż czujnik
wskaże 0,55 mm. Jeżeli wyprzedzenie
początku tłoczenia było zbyt duże, pompę
należy obracać w stronę srlnika.
Natomiast jeżeli zbyt małe - pompę
odsunąć od silnika.
• Po ustawieniu pompy dokręcić ją do głowicy [25 N-m) i do wspornika
(40N-m).
• Wyjąć czujnik zegarowy.
• Wkręcić korek gwintowany z nową uszczelką miedzianą, momentem 20 N-m*
• Wyjąć wkrętak z mechanizmu przyspieszacza zimnego rozruchu,
• Przykręcić
przewody
wtryskowe
• Oczyścić ostrożnie skrobakiem z resztek
uszczelki powierzchnie przylegania r
kolektorze dolotowym i na głowii
Założyć nową uszczelkę,
• Przykręcić kolektor dolotowy ni1
mentem 30 N-m.
• Podłączyć do kolektora dolotowe
wszystkie przewody i złącza, zgodnie
naniesionymi wcześniej oznaczeniami.
Układ podgrzewania filtra paliwa
Przy niskicb temperaturach otoczei
zaczyna się w paliwie wytrącać parafii
która dławi jego przepływ. Paliwo st
UKŁAD ZASILANIA SILNIKÓW
;ię gęste jak miód. Dlatego rafinerie
oprowadzają do zimowego oleju
spędowego dodatki, kŁóre umożliwiają
i ruch oB mienie silnika przy temperaturze
do -i5 C r a nawet do -22T.
Dodatki te nie zawsze wystarczają do
jtrzymania niezakłóconej pracy silnika.
Dlatego silniki wysokoprężne w samo.hodach Vectra mają elektryczne podgrzewanie filtra paliwa. Dzięki temu unika
iię zatkania filtra przy sifnych mrozach
Dgrzewanie włącza się po uruchomieniu
żilnika przy temperaturach otoczenia
poniżej +6°C, a wyłącza z powrotem przy
^mperaturach otoczenia powyżej +16°C,
Jwaga. Ze względu na zwiększony pobór
:rądu przez grzałkę, zaleca się w fazie
agrzewania silnika wyłączyć zbędne
: dbiorniki prądu,
Obsługa układu zasilania silnika
wysokoprężnego
147
• Umocować przednią część obudowy filtra taśmami mocującymi.
•Podłączyć przewód dolotowy powietrza.
Usuwanie wody, wymiana
filtra paliwa
W celu zapewnienia nie zakłóconej pracy
układu zasilania należy usuwać wodę. z filtra paliwa co 12 miesięcy lub co 7500
km, natomiast wymieniać filtr paliwa co
30 000 km.
Usuwanie wody z filtra paliwa
• Podstawić pod filtr paliwa odpowiednie
naczynie.
• Poluzować śrubę odpowietrzającą na
pokrywie fiftra (rys. C 3679) i otworzyć
zawór spustowy pod filtrem (o jeden
obrót). a Spuścić do naczynia około
100 cm cieczy.
= ;jmpa wtryskowa w silnikach wysoko: ężnych jest bezobsługowa. W przypadnij uszkodzenia pompy należy wymienić
^ kompletna..
^pierowy wkład filtra powietrza powin- D się wymieniać co 30 000 km. W przyzidku sifnego zapylenia dróg należy
.'p-kład czyścić lub wymieniać częściej.
• Jsunąć przewód elastyczny między fj|rsm a przewodem dolotowym powietrza.
t Otworzyć taśmy mocujące przy obudowie fillra.
• dociągnąć do przodu obudowę filtra
.•/yjąć wkład filtracyjny.
• Zakryć otwór wlotowy czysią szmatką.
/Yytrzeć szmatką wnętrze obudowy filtra.
• Otrzepać wkJad, trzymając stronę
ranieczyszczoną do dołu.
• rVłożyć w obudowę nowy fub oczysz::ony wkład filtracyjny, wyjmując
.-• Dześniej zakrycie otworu.
Jwaga. Nie czyścić wkładu benzyny lub
zlejem napędowym.
Uwaga, Nie spuszczać do naczynia całej
cieczy z filtra.
•Zakręcić zawór spustowy i śrubę odpowietrzającą.
Uwaga. Po usunięciu wody nie trzeba
odpowietrzać obwodu doprowadzenia
paliwa.
14S
SILNIK
nr
Uwaga. Wkład filtracyjny jest wypełniony
po brzegi olejem napędowym. Dlatego
wkład należy wyjmować ostrożnie,
podkładając dobrze chłonącą szmatkę,
• Sprawdzić, czy jest dobrze osadzony
pierścień gwintowany z tworzywa
sztucznego (2, rys, D 6845). Jeżeli
pierścień jest poluzowany, to należy go
dokręcić ręką do elementu grzejnego (3).
• Napełnić nowy wkład filtracyjny olejem
napędowym i przykręcić. Zwilżyć lekko
olejem napędowym uszczelkę gumowa..
Uwaga. Wkład filtracyjny montować bez
środkowego pierścienia uszczelniającego
i pierścienia mocującego. Pierścienie te
są dołączone do opakowania z wkładem
filtracyjnym i są przeznaczone tylko do
samochodu bez podgrzewania filtra paliwa {starsze modele samochodów Opel),
• Odpowietrzyć obwód doprowadzenia
paliwa.
• Sprawdzić po jeździe próbnej szczelność obwodu doprowadzenia paliwa.
p
zasilania silnika wysokoprężnego
I I !
ar
Wymiana filtra
• Odkręcić wkład filtracyjny z obudowy filtra, posługując się na przykład kluczem
do odkręcania filtra oleju (rys. C 8680}.
Objawy
Przed skorzystaniem z poniższej tablicy
podczas wyszukiwania usterki należy
sprawdzić, czy są spełnione następujące
warunki.
Uruchamianie silnika odbywa się prawidłowo, w zbiorniku jest paliwo, obwód
doprowadzenia paliwa jest odpowietrzony, silnik jest sprawny technicznie, akumulator naładowany, rozrusznik ohraca
się z wystarczającą prędkością obrotową.
Uwaga. Jeżeli mają być odłączone przewody paliwowe, to należy je najpierw
oczyścić benzyną lub środkiem czyszczącym.
Przyczyny
1. Silnika nie można uruchomić, 1. Nie wlqczajq się świece łarowe
lub uruchamia się z trudem
2. Brak zasilania zaworu „STOP1
Sposób
Sprawdzić ukfad podgrzewania silnika
Sprawd?tć próbnikiem napięcie przy zaworze, p*?y wsączonym zapłonie: sprawdzić
przewód zasilający
3 Poluzowany lub uszkodzony zawór Sprawdzić usadzenie i masę zaworu,
.rETOP"
Podczas wiączama 1 wyłączaniH siacyjki
musi być słyszalne siukame
UKŁAD ZASILANIA SILNIKÓW WYSOKOPRĘŻNYCH
149
" Silnika nie można uruchomić, A. Brak zasilania paliwem:
Sprawdzić, CZY paliwo jest tłoczone
jb uruchamia 5ię z trudem
a) Przawćd paliwowy 7ałarnany, Oczyścić przewody
zatkany, nieszêlny. porowaty
b) Zatkany fillr paliwa.
Wymienić filtr paliwa
C) Zima, lód lub parafina w filtrze i Wtoczyć samochód do ogrzewanego
przewodach, uszkodzone podgrze- garażu, dolać benzyny (maks. 30%)
wanle filtra paliwa;
dj Zatkane odpowietrzenia zbiornika Oczyścić
paliwa, zanieczyszczona sitko w
zbiorniku
5, Przesi&wiony początek tłoczenia
Sprawdzić i ustawie poczatak tłoczenia
G. Uszkodzona wtryskiwacze
Sprawdzić wtiy&kiwacre. lUŁujac kolejno
nakręlki k o l k o w e i obserwując, czy dany
cylinder pracuje
7 .Uszkodzona pompa wtryskowa
Spróbować zamontować nową pompę
: Silnik szarpie na biegu jało- 1. Za niska prędkość obrotowa biegu Zwiększyć prędkość obrotowa silnika, aż
.•.-,m po rozruchu
jałowego
zacznie rdwnO pracować
2 Zatarte linka pedału przyspieszenia Przywrócić łatwość przesuwania linki.
wyregulować ja.
3. Luźne przewody paliwowa między Dokrgcić opaski zaciskowa lub Śruby
pompą wtryskową, a filtrem paliwa:
drqione
4. Mechaniczna usterka silnika
Sprawdzić zawieszenie silnika i ciśnienia
sprężania
B. Jak punkty 1.4 ..1 7
: Za duże tużycie paliwa
Jak punkty 1.4..,1,7
]. Zameczyszczony filtr poweirza
Wymierni wkład filira
2. Nieszczelny obwód doprowadzenia Sprawdzić wzrokowo wszystkie przewody
paliwa
paliwowe, filtr paliwa i pompę wtryskową
3r Zatkany przewód powrotu nad- Przedmuchać sprężonym powietrzem przemiBFU paliwa
wod powrotu nadmiaru paliwa z pornpy
wtryskowej dc zbiornika paliwa. Wymienić
dfawik. przełajowy w Śrubie drążonej przewodu powioru nadmiaru paliwa
4. Mechaniczna usterka silnika
Nieszczelny zawór, uszczelka głowicy.
Zużycia tiokow cylindrów Zwężenie w
układzie wydechowym Sprawdzić ciśnienie
sprężania
5. Jak punkly 1.5 .1.7
Jak punkty 1.B .1.7
- Silne odgłosy „dzwonienia s-il- 1. Zanieczyszczę nie w obwodzie- po- Wymianie wt rys kiwa cze. przedmuchać przenika"
woduiaca zawieszenie Iglicy wtryski- wody paliwowa
wacza
2. Stopiona lub przerwana spirala Wymienić uszkodzona, świecę carowa,
grzefna świecy żarowej
3. Powietrze w obwodzie doprowa- Sprawdzić szczelność całego obwodu od
dzema paliwa
zbiornika do wtryskiwaczy. odpowietrzyć
obwód
150
SILNIK
silniki
E1fiNZ,16Stf
1 - przednia rura wylotowa
2 - katalizator
3 - tłumik środkowy
4 - tłumik tylny
5- sonda lambda
UKŁAD WYLOTOWY
LJklad wylotowy składa się z kolektora
wylotowego, przedniej rury wylotowej
oraz tłumików. W samochodach spełniających zaostrzone normy czystości spaltn
w miejsce tłumika przedniego jest zarn<
towany katalizator.
Wszystkie części są ze sobą połączoi
śrubami i dają s\ą oddzielnie wymienić
Tłumiki przedni i tylny są mocowane
wieszakach gumowych. Przednia rui
UKŁAD WYLOTOWY
151
,\ylotowa jest przykręcona dodatkowym
spornikiem do podwozia.
z
Ddczas montażu nowego układu Wylo"wego zaleca się wymieniać wszystkie
=• ernflfrty mocujące.
_waga. Na rysunku 0-2603 zostały
z : ozane układy wylotowe samochodów
i przednim napędem. Samochody z na= -E:dem na wszystkie koła mają nieco
rîeniony kształt układu.
#Vymontowanie i zamontowanie
_-cładu wylotowego
Z opuszcza się wymianę poszczególnych
:~ęści układu osobno.
i Vymon towan/e
• _ stawić samochód na podstawkach.
• Spryskać odrdzewtaczem wszystkie
: z-łączenia śrubowe. Odczekać, aż za:inie działać odrdzewiacz.
• DdkrĘCić obejmę zaciskową przy tylnym
rjrniku (rys. D 0319).
• Ddczepić tłumik tylny z wieszaka gumowego i oduczyć ad tłumika śródôdeprzeć układ wylotowy klockiem
Silniki 2,0 ćm3 z katalizatorem: rozzłącze wtykowe sondy lambda
ny przedniej rurze wylotowej łrys r
D 0317]. Wykręcić sondę kluczem
płaskim z przedniej rury wylotowej.
Obracać przy tym przewód ręką, aby
uniknąć jego zerwania.
Uwaga. Katalizator jest wrażliwy na uderzenia, nie dopuścić do jego upadku na
ziemię,
• Odkręcić przednia, rurę wylotową od
kolektora. Na rysunku [A, rys. D 0299}
pokazano kołnierz silnika C16NZ. a na
rysunku (B) kołnierz silnika E16NZ.
• Silniki 1,7 TD r 2,0 Turbo: odkręcić rurę
wylotową od turbosprężarki.
152
SILNIK
• Odkręcić rurę wylotową od wspornika,
jeżeli zachodzi taka potrzeba (rys,
D0316),
• Odczepić układ wylotowy od wieszaka
gumowego przed śrokowym tłumikiem
i wyjąć (rys. D 0320).
Zamontowanie
• Umocować wstępnie przednią część
układu wylotowego, śrub jeszcze nie
dokręcać. Stosować zawsze nowe śruby,
uszczelki i pierścienie tłumików. W razie
potrzeby oczyścić wcześniej kołnierze
połączeń.
• Zaleca się posmarować wszystkie śruby
pastą odporną na wysokie temperatury,
na przykład Liqui Moly LM-508-ASC.
Dadzą się później łatwo odkręcić.
• Unieść układ wylotowy z drugą osobą
lub podeprzeć klockiem drewnianym.
• Zawiesić tłumik środkowy na wieszaku
gumowym.
• Przystawić przednią rurę wylotową do
kolektora z nową uszczelką i wkręcić
nowe śruby, nie dokręcając ich jeszcze.
•Jeżelf jest konieczne, przykręcić przednią rurę wylotową do wspornika,
• Wsunąć od tyłu na rurę wylotową tłumik
tylny. Wcześniej założyć na rurę tłumika
obejmę zaciskową.
• Wyrównać ustawienie tłumika tylnego
i podwiesić do wieszaka gumowego.
• Przed dokręceniem śrub wyrównać
położenie układu wylotowego względem
podłogi, usunąć naprężenia. Zwrócić
uwagę, aby między układem a podłogą
istniał wszędzie wystarczający odstęp i
aby wieszaki gumowe były równomiernie
obciążone.
• Śruby dokręcać następującymi momentami:
Przednia rura wylotowa
do kolektora
25 N-m
Przednia rura wylotowa do turbosrpężarki
2,0 Turbo
12 N-m
Przednia rura wylotowa do
turbosprężarki 1,7 TD
65 N-m
Przednia rura wylotowa
do wspornika
20 N-m
Śruby mocujące przy przegubie 12 N-m
Obejmy zaciskowe na rurze
25 N-m
Kolektor wachlarzowy
do głowicy 16V
25 N-m
z
• Silnik 2,0 dm z katalizatorem: przed
wkręceniem sondy lambda powlec jej
gwint specjalnym smarem do sond lambda, numer według katalogu Opel
1948 602 (5613695). Stosować się do
instrukcji użytkowania. Sondę lambda
wkręcić momentem 30 N-m. Podłączyć
przewody elektryczne, tak aby nie dotykały do układu wylotowego. Umocować
przewody uchwytem.
UKŁAD WYLOTOWY
• liana uszczelki w złączu
przegubowym
Złącze przegubowe występuje między
_-zednią rurą wylotową a środkową,
"•scze jest wyposażone w uszczelkę
: -a f iłową,
< Ustawić samochód na podstawkach.
• Odkręcić tłumik środkowy lub kataliza—r przy złączu przegubowym od przed-ej rury wylotowej (rys. D 0258).
-ściągnąć nieco tłumik środkowy lub
:--ahzator do tyłu, aby uzyskać dostęp do
• <Vyciągna.ć starą uszczelkę wkrętakiem
-ys. D 0318), oczyścić powierzchnię
153
• Włożyć nową uszczelkę. Przykręcić
tłumik środkowy lub katalizator do rury
wylotowej. Użyć nowych śrub, które
dokre_ca się momentem 12 N-m. Aby
ułatwić sobie późniejszy demontaż,
rnożna wcześniej powlec śruby smarem
odpornym na wysokie temperatury.
Katalizator
Samochody Opel Vectra i Calibra z silnikami benzynowymi mogą. być wyposażone w katalizator regulowany
potrójnego działania. Katalizator ten
wymaga, aby silnik był zasilany tylko benzyną bezołowiową. Ponadto musi być
zamontowany regulowany układ przygotowania mieszanki. Pod pojęciem regulowany układ przygotowania mieszanki
rozumie się gażnik lub układ wtryskowy,
w którym można w sposób ciągły zmieniać stosunek paliwo-powietrze, w zależności od warunków jazdy i stężenia
tlenu w spalinach. Nie jest to możliwe w
tradycyjnym gaźniku, na przykład 2E3,
ponieważ nie ma on odpowiedniej jednostki sterującej. Dlatego konstruktorzy
samochodów wybrali albo gażnik
sterowany elektronicznie, na przykład
Ecotronic, albo układ wtryskowy.
Sygnały sterujące do układu przygotowania mieszanki dostarcza sonda lambda,
umieszczona w rurze wylotowej przed
katalizatorem i omywana przez gazy
wylotowe. Sonda lambda jest elektrycznym czujnikiem, który wahaniami
napięcia pokazuje wielkość stężenia tlenu
w spalinach i oddîaływuje tym na skład
mieszanki. Sonda lambda w ułamkach
sekundy wysyła odpowiednie sygnały do
urządzenia sterującego układem przygotowania mieszanki, które w sposób ciągły
zmienia skład mieszanki paliwowo-powietrznej. Jest to konieczne, ponieważ
parametry pracy silnika (bieg jałowy,
pełne otwarcie przepustnicy) stale się
zmieniają, a także dlatego, że dopalanie w
katalizatorze następuje tylko wtedy, gdy
w spalinach pozostaje pewna ilość
cząstek paliwa.
154
SILNIK
Aby przy temperaturze
w zakresie od
+300° do +800flC mogło dojść w katalizatorze do dopalenia szkodliwych składników spalin, mieszanka musi być
bardziej bogata, niż jest to potrzebne do
zwykłego spalania. Dlatego samochód
wyposażony w katalizator zużywa więcej
paliwa, do około 5%.
Katalizator jest umieszczony w miejscu
tłumika przedniego. Katalizator składa się
z ceramicznego monoliiu o kształcie plastra miodu, pokrytego cienką warstwą
platyny lub rodu. Wrażliwy na uderzenia
korpus ceramiczny jest umieszczony
w elastycznej siatce drucianej, odpornej
na wysokie ternperatury.
Popularne obecnie katalizatory są katalizatorami potrójnego działania. Oznacza
to, że zachodzą, w nim jednocześnie trzy
reakcje: utlenienie tlenku węgla {CO)
i wodorotlenków węgla {CH) oraz redukcja tlenków azotu (NO,),
Również spaliny silnika wysokoprężnego
(1,7 TD) są oczyszczane w katalizatorze.
Jest to katalizator utleniający, nieregulowany. Katali?ator ten przekształca obecne w spalinach tlenek węgla i związki
węglowodorów w CO2 i H2O,
Katalizator i obwód zawracania
spałin
W samochodach z niektórymi silnikami
benzynowymi oraz z silnikami wysokoprężnymi fX16SZ, C16NZ, 17DR, C18NZ.
X20XEV) zastosowano dodatkowo
obwód zawracania spalin (tzw. EGR},
który powoduje obniżenie stężenia
tlenków azotu {NOJ w spalinach jeszcze
przed katalizatorem.
Zawór obwodu zawracania spalin {zawór
EGR) jest umieszczony w kolektorze dolotowym i jest sterowany podciśnieniem.
Jego zadanie polega na dopuszczaniu
części spalin do cylindrów przy gorącym
silniku, aby obniżyć temperaturę spalania
i w ten sposób zredukować udział szkodliwych składników w spalinach. Wyłącznik
termiczny w przewodzie podciśnienia
prowadzącym z kolektora dolotowego
wyłącza obwód przy temperaturach
niższych od +20 D C Obwód zawracania
spalin jest bezobsługowy.
Użytkowanie samochodu
z katalizatorem
Aby uniknąć uszkodzenia katalizatora
i sondy lambda należy stosować się do
poniższych zaleceń.
Silniki
benzynowe
• Stosować tylko benzynę bezołowiową,
• Jeżeli przez pomyłkę wleje się benzynę
zawierająca, ołów, to trzeba wymienić
katalizator jak również rurę wylotową
przed katalizatorem. Przed zamontowaniem nowych części zużyć przynajmniej dwa zbiorniki benzyny bezołowiowej.
• Niedozwolone jest uruchamianie silnika
przez holowanie lub pchanie. Nie spalone
w cylindrach paliwo może dopalić się w
katalizatorze, doprowadzając do jego
zniszczenia. Do tego ceEu używać przewodów rozruchowych
• Należy unikać częstych, powtarzających
się rozruchów zimnego silnika. Powoduje
to zbieranie się nie spalonego paliwa w
katalizatorze, które po podgrzaniu spali
się w sposób gwałtowny i zniszczy korpus
katalizatora.
• Podczas trudności z uruchomieniem silnika nie dopuszczać do niepotrzebnie
długiej pracy rozrusznika. Prowadzi to do
stałego podawania paliwa. Określić przyczynę usterki | usunąć ją.
• Stosować świece zapłonowe tylko zalecane przez firmę Opel (z rdzeniem
miedzianym w elektrodzie środkowej).
• Jeżeli występują kłopoty z zapłonem. 1o
przed lokalizacją usterki wyciągnąć
przekaźnik pompy paliwa, Dzięki temu
podczas obracania wału korbowego
uniknie się wtryskiwania paliwa. Przekaźnik pompy paliwa znajduje się za
poszyciem słupka przedniego prawych
drzwi.
• Nie przeprowadzać prób przeskoku iskry
przy zdjętej nasadce świecy zapłonowej.
• Nie wolno przeprowadzać testów
porównawczych cylindrów {pomiar po-
UKŁAD W¥LOT0WV
= sdni
sprawności silnika)
przez
.włączanie zapłonu w poszczególnych
ryhndrach. W trakcie wyłączania zapłonu
ownież za pomocą, testera) nie spalone
:aliwo przedostaje się do katalizatora.
* Jeżeli wystąpi „wypadanie" zapłonu.
_-iikać wprowadzenia silnika na wysokie
: Droty i w miarę możliwości szybko
usterkę.
Silniki benzynowe i wysokoprężne
\ e pozostawiać samochodu nad sucha.
5.vą lub liśćmi. Układ wylotowy w okolikatalizatora jest bardzo gorący i wyela jeszcze ciepło po wyłączeniu silniwiewania oleju do silnika
uwagę, aby nie przekraczać
~ = <u „Maksimum" na wskaźniku bagneCv/ym. Nadmiar oleju, ze względu na
-całkowite spalenie, będzie się prze: - =iawał do katalizatora i może uszkodzić
: .vłokę z metalu szlachetnego lub
okowicie zniszczyć katalizator.
zsluga układu wylotowego
izrawdzan/e
safm
obwodu zawracania
silniki X16SZH
'-•/montować filtr powietrza.
jruchomić silnik i pozostawić na biegu
'.sunąć od dołu przez otwór w obu-
155
dowie zaworu dwa palce i oprzeć na
płytce mocującej przeponę.
• Zwiększyć na krótko prędkość obrotowa,
silmka (pociągając za cięgło przyspieszenia). Musi temu towarzyszyć ruch do
góry płytki mocującej przeponę w zaworze,
•Następnie na biegu jałowym silnika
docisnąć do góry palcami płytkę mocująca, przeponę. Musi nastąpić wtedy
odczuwalny spadek prędkości obrotowej
biegu jałowego.
• Jeżeli podczas dodawania „gazu" płytka
mocująca przeponę nie porusza się lub
nie obniża się prędkość obrotowa, to
zawór trzeba odkręcić i oczyścić lub
wymienić.
Kontrola wzrokowa układu
wylotowego
• Sprawdzić prawidłowość osadzenia
obejm mocujących.
• Oświetlając układ wylotowy lampą
sprawdzić, czy nie ma dziur, przerdzewiałych części lub ocierających
miejsc.
• Wymienić znacznie zgniecione rury
wylotowe.
• Obracając i rozciągając wieszaki
gumowe, sprawdzić, czy nie są porowate
i w razie potrzeby wymienić.
• W samochodzie z katalizatorem
sprawdzić złącze elektryczne i czy nie jest
poluzowana sonda lambda.
Sprzęgło
Sprzęgło spełnia w samochodzie dwa
zadania: podczas zmiany biegów przerywa przenoszenie momentu obrotowego z
silnika do skrzynki przekładniowej, oraz
zapewnia płynne ruszanie z miejsca.
Sprzęgło składa się z zespołu oprawy, tarczy sprzęgła i łożyska wyciskowego.
Zespół oprawy jest przykręcony do koła
zamachowego, które z kolei jest
przykręcone do wału korbowego. Między
zespołem oprawy a kołem zamachowym
znajduje się tarcza sprzęgła, która jest
dociskana sprężyną do koła zamachowego. Tarcza sprzęgła jest prowadzona na wielowypuscie wałka sprzęgłowego skrzynki przekładniowej.
W trakcie wciskania pedału sprzęgła
następuje poprzez finkę i dźwignię przesunięcie łożyska wyciskowego do sprężyny tarczowej. Dzięki temu następuje
cofnięcie płyty dociskowej w zespole
oprawy i zwolnienie nacisku na tarczę
sprzęgła, W ten sposób ustaje przenoszenie napędu z silnika na skrzynkę
przekładniową. Jeżeli zwolni się pedał
sprzęgła, to płyta dociskowa dosuwa
tarczę sprzęgła do koła zamachowego.
Następuje ponowne sprzęgnięcie silnika
ze skrzynka, przekładniową, ponieważ tarcza sprzęgła jest połączona wtelowypustem z wałkiem sprzęgłowym.
Podczas każdego włączania i wyłączania
sprzęgła następuje wskutek procesu tarcia ścieranie okładzin tarczy sprzęgła.
Tarcza sprzęgła jest więc tym elementem
sprzęgła, które najszybciej się zużywa,
wykazując średnią trwałość około
100 000 km. Zużycie zależy głównie od
obciążenia (np. częste hofowanie przyczepy} i stylu jazdy. Sprzęgło jest
bezobsługowe i konieczna jest tylko okresowa regulacja ustawienia pedału
sprzęgła. Postepuja.ee zużycie okładzin
tarczy sprzęgła powoduje podnoszenie
się pedału sprzęgła do góry, w kierunku
kierowcy.
sprzęgła
Zależnie od typu silnika i roku budowy.
samochody Opel Vectra i Calibra mają
koło zamachowe płaskie lub z cofniętą
powierzchnią tarcia [tzw. garnkowe).
Sprzęgło współpracujące z płaskim kołem
zamachowym wymontować przy silniku
połączonym ze skrzynką przekładniową w
samochodzie. Do wymontowania jest jednak potrzebne narzędzie specjalne. Jeżeli
nie dysponuje się takim narzędziem lub
silnik ma koło zamachowe garnkowe, to
w celu wymontowania sprzęgła trzeba
wyjąć skrzynkę przekładniową.
Uwaga, Wyjmując tarczę sprzęgła zapamiętać, w którą stronę ma skierowana
dJuższą stronę piasty. Tylko w takim
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SPRZĘGŁA
157
•-:arczasprzcgJa.
r-zeapól oprawy.
]-widełki
-•ozysko
=-dźwignia wyłączania sprzęgła
sprzęgła.
=_EV=NTY SPRZĘGŁA I MECHANIZMU STEROWANIA
montować ponownie tarczę
sprawdzenia, w jakie koło zama:we jest wyposażony silnik, należy
- ^ść samochód i odkręcić osłonę z obu_,vy sprzęgła. Jeżeli koło zamachowe
: ksitałt pokajany na rysunku D 6457,
E^rzynkę przekładniową Łrzeba będzie
•nontować (na rysunku pokazano koło
-achowe garnkowe po wyjęciu skrzynsrzekładniowej). Jeżeli koło zama:we ma kształt pokazany na rysunku S
507, to skrzynki nie trzeba będzie
.-nontowywać.
.'.aga. Czesią przyczyną odgłosów
dochodzących ze wspornika
podczas włączania i wyłączania
yzęgta jest brak smarowania w
-;yskowaniu osi pedału. Należy wledy
: stępować następująco,
wymontować pokrywę pod tablicą
, w okolicach nóg kierowcy.
• Odciągnąć pedał sprzęgła do góry. w
stronę koła kierownicy.
• Nanieść smaru uniwersalnego na
zagięty koniec linki sprzęgła i w wycięcie
pedału, gdzie linka jest umocowana.
158
Warsztaty używają do tego celu smaru
90001825 (numer katalogowy).
Wymontowanie
Uwaga. Po wymontowaniu tarczy sprzęgła sprawdzić. Czy jest zanieczyszczony
pierścień uszczelniający w tulei prowadzącej łożysko wyciskowe. Jeżeli tak, lo
wymienić pierścień uszczelniający.
Silnik z kołem zamachowym
garnkowym
• Wymontować skrzynkę przekładniową,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekładniowej".
Silnik z kołem zamachowym płaskim
• Odkręcić śruby mocujące przednie lewe
koło.
• Wyciągnąćna wkrętakiem klamrę zabezpieczająca
końcówce gwintowanej
linki sprzęgła (rys. C 0040}.
• Cofnąć łyżką monterską dźwignię wyłączania sprzęgła i odczepić linkę sprzęgła.
• Ustawić samochód na podstawkach,
patrz rozdział „Podnoszenie samochodu",
•Zdjąć koła lewe.
• Odkręcić pokrywę skrzynki przekładniowej (rys C 7561),
Uwaga. Wycieknie przy tym nieco oleju,
dlatego należy podstawić odpowiednie
naczynie.
• Wyjąć
pierścień
zabezpieczający
(strzałka na rysunku C 7661) dla śruby z
łbem walcowym. Wykręcić śrubę,
•Oznaczyć farbą położenie wałka sprzęgłowego względem koła zębatego.
• W miejsce śruby wkręcić wrzeciono KM-556-4 ściągacza KM-556-1-A (rys.
C 7658) i wyciągnąć ściągaczem wałek
sprzęgłowy do oporu. Jeżeli nie dysponuje sję specjalnym ściągaczem, to można
użyć zwykłego urządzenia podporowego
z końcówką gwintowaną M7.
• Odkręcić osłonę z obudowy sprzęgła.
• Zablokować metalowym prętem dźwignię wyłączania sprzęgła w położeniu
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE
:
Sprawdzanie
\
• V/KM-556-1-A
CTffifl
:;śnie_tymr Przy lak wyłączonym sprzęg: umieścić w równych odstępach na
: .vodzie oprawy sprzęgła trzy klamry
M-526 (rys. B 2607).
:
159
niki z kołem zamachowym
j-nkowym i płaskim
1 Okręcić oprawę sprzęgła od koła zama- :wego i wyjąć razem z tarczą sprzęgła.
foga. Podczas wyjmowania nie
_ścić oprawy i tarczy sprzęgła, ponie:z po zamontowaniu mogłyby wystąpić
-.^ności z wyłączaniem sprzęgła.
_-nyć koło zamachowe szmatą nasą:: -ą benzyną.
• Sprawdzić płytę dociskową, czy nie jest
porysowana lub popękana z przegrzania,
• Sprawdzić, czy nie są ułamane końce
sprężyny tarczowej [strzałki na rys.
W-2S11).
• Sprawdzić umocowanie i stan nitów w
łącznikach płyty dociskowej z oprawą
(rys. W-281O). Sprzęgło z uszkodzonymi
lub luźnymi nitami wymienić.
• Sprawdzić powierzchnię roboczą płyty
dociskowej, czy nie jest popękana, przypalona lub zużyta. Płytę, która jest
zwichrowana do środka na maksymalnie
0,3 mm, można jeszcze zamontować.
160
SPRZĘGŁO
Kontrolę
wykonuje
się
liniałem
krawędziowym i szczelinomierzem (rys.
30-006).
• Sprawdzić powierzchnię robocza, kora
zamachowego, czy nie jest porysowana
lub popękana z przegrzania, W razie
potrzeby wymienić.
•Oczyścić koło zamachowe i płytę dociskową drobnoziarnistym papierem ściernym.
•Wymienić tarczę sprzęgła, która nosi
ślady zaolejenia lub mechanicznego
zużycia.
• Wymontować łożysko wyciskowe i
sprawdzić łatwość obracania.
Zamonto wanie
•Sprawdzić stopień zanieczyszczenia
pierścienia uszczelniającego w tulei
prowadzącej łożysko wyciskowe i w razie
potrzeby wymienić
• Zamontować iożysko wyciskowe.
• Powlec wielowypust tarczy sprzęgła
cienko smarem uniwersalnym, na przykład Opel 19 48 524 (90001825).
Silniki z kołem zamachowym
garnkowym
•Włożyć tarczę sprzęgła i wycentrować
specjalnym trzpieniem, na przykład Hazet
2173-1 (rys. D 7832).
•Przystawić zespół oprawy sprzęgła.
wkręcić śruby mocujące. Śruby dokręcić
momentem 15 N-m,
• Zamontować skrzynkę przekładniową. '
patrz rozdziać „Wymontowanie i zamon- t
towanie skrzynki przekładniowej".
Silniki z kołem zamachowym płaskim
• Przykręcić wstępnie (bez dokręcania I
śrub) zespół oprawy sprzęgła z włożoną '
tarczą sprzęgła.
Uwaga. Zwrócić uwagę, aby pokryły się
oznaczenia zespół oprawy sprzęgła - koło
zamachowe (strzałka na rys. P 0565),
Tarcza sprzęgła musi być skierowana
dłuższą częścią piasty do skrzynki
przekładniowej.
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ŁOŻYSKA WYCISKOWEGO
161
CHH7
• J nieść nieco tarczę sprzęgła i wycen-jwać wałkiem sprzęgłowy m (rys.
1 0037). Watek sprzęgłowy wprowadzać
:=trożnie ręką w wjelowypust tarczy
T-zegła i zespól kół zębatych. Oba
zdłużne wielowypusty wałka muszą
ejść w rowki tarczy sprzęgła i kół
_ «vaga. Zwrócić uwagę na znaki nanie;ne farbą przed demontażem na wałek
: -zeg-łowy i zespół kół zębatych wałka
: : ,vnego.
• --zykręcić zespół oprawy sprzęgła
-imentem 15 N»m.
* .'/cisnąć wałek sprzęgłowy do oporu
^cjalnym przyrządem KM-564 (rys.
I 7657). Musi być przy tym koniecznie
• ącona śruba z łbem walcowym.
•toHcs nie wolno wbijać młotkiem,
::nieważ można uszkodzić przy tym
e owypust
Zabezpieczyć wałek sprzęgłowy nowym
: T-scieniem sprężystym.
• %2ykleić smarem do łożysk nową
=zcze1kę pod pokrywę skrzynki prze: pniowej.
t^-zystawić pokrywę skrzynki przekładzie] i równomiernie dokręcić. Momentt dokręcania: śruby M7x10 - 15 PJ-m;
I v.Dy M8x1,25 - 2 0 N - m r
,aciągnąć łyżką monterską oprawę
---ęgła i wyjąć trzy kfamry. Zwolnić
• Przykręcić osłonę sprzęgła momentem
7 N-m.
• Przykręcić lewe koło przednie.
• Dokręcić śruby koła „na krzyż"
momentem 110 N-m.
• Zaczepić linkę sprzęgła do dźwigni wyłączania i zabezpieczyć klamry końcówkę
gwintowaną,
• Sprawdzić poziom oleju w skrzynce
przekładniowej i w razie potrzeby
uzupełnić.
• Sprawdzić ustawienie pedału sprzęgła
Wymontowanie r zamontowanie
łożyska wyciskowego
Wymonto wanie
• Wymontować sprzęgło.
• Wyciągnąć dźwignię wyłączania sprzęgła (rys. B 2608) i wyjąć łożysko wyciskowe.
• Wyciągnąć dźwignię wyłączania do
góry z obudowy,
• Wyjąć widełki,
• Odkręcić tuleję prowadzącą łożysko
wyciskowe od obudowy skrzynki przekładniowej (rys, B 2609).
• Podważywszy wkrętakiem wyciągnąć
zanieczyszczony pierścień uszczelniający
z tulei.
162
SPRZĘGŁO
• Włożyć w rowek w obudowie skrzynki
przekładniowej pierścień gumowy typu
„o-ring" wolny od smaru i oleju.
• Przykręcić do obudowy tuleję prowadzącą łożysko wyciskowe momentem
5N-m.
• Powlec smarem uniwersalnym [na
przykład Opel 19 43 524) powierzchnię
tulei współpracującą z łożyskiem
wyciskowym.
• Zamontować łożysko wyciskowe z widełkami ora? dźwignią wyłączania i przykręcić momentem 35 N-m.
• Zamontować sprzęgło.
Wymiana linki sprzęgła
Zamon towanie
• Obrócić łożysko ręką. Jeśli wystąpią
oporyH to łożysko wymienić
• Nowy pierścień uszczelniający napełnić
smarem uniwersalnym, na przykład Opel
19 48 524 (90 001 825). Smar umieścić
między wargami uszczelniającymi.
• Wcisnąć pod prasą pierścień uszczelniający (rys. B 2610} poprzez specjalne
narzędzie KM-445 (silniki 1,4; 1,6; 1,7)
lub KM-518 (silniki 1,8; 2,0; 1,7 TD). Jeżeli
nie dysponuje się specjalnym narzędziem, lo można użyć krótkie] rury o
odpowiedniej średnicy.
Wymontowanie
• Zmierzyć linijką długość końcówki gwin-j
Lowanej do nakrętki regulacyjnej, odj
strony skrzynki przekładniowej (ryi
C 0041}. W ten sposób można będ;
wstępnie wyregulować nową linkę, r
zmierzoną długość.
• Wyciągnąć z końcówki gwintowani
wkrętakiem klamrę zabezpieczają
(strzałka na rys. C 0040).
• Cofnąć łyżką monterską dżwigr
wyłączania sprzęgła i odczepić linkę.
• Odczepić przy pedale sprzęgła sprężyr
odciągającą i odłączyć linkę sprzęgła
B2613).
REGULACJA PEDAŁU SPRZĘGŁA
.yciągnąć linkę sprzęgła ze ściany
jlowej od strony silnika (rys. D 0180).
'i 'ożyć W Ścianę czołową linkę sprzęgła.
-rdlączyć linkę do pedału sprzęgła.
-=wnić się, że dobrze osiadła w
/.•adzentu przy pedale.
Ii:zepić sprężynę odciągającą.
,mocować drugi koniec finki w dźwigni
sprzęgła przy skrzynce
-:ek!a dniowej.
163
Uwaga, Jeżeli linka sprzęgła została
wymieniona, to nakrętkę końcówki gwintowanej wkręcić na wcześniej zmierzoną
odległość.
• Wyregulować linkę sprzęgła.
Regulacja pedału sprzęgła
W samochodach Opel Vectra i Cahbra
brak jest mechanizmu samoregulacji linki
sprzęgła. Pedał się podnosi w miarę
zużywania okładzin tarczy sprzęgła. W
związku z tym konieczne jesi okresowe
sprawdzanie ustawienia pedału sprzęgła.
TG4
SPRZĘGŁO
Sprawdzanie
• Zmierzyć odległość środka pedału
sprzęgła od dolnej krawędzt koła kierownicy (rys. 8 5402).
Uwaga, Nie wciskać przy lym pedału
sprzęgła. Zanotować wymiar [A), pokazany na rysunku B 5402.
• Wcisnąć całkowicie pedał sprzęgła i ponownie zmierzyć odległość środka pedału
sprzęgła od dotnej krawędzi koła kierownicy. Zanotować wymiar (B), pokazany na rysunku B 5403.
• Różnica obu zmierzonych odległości
(B-A) musi wynosić 129,..136 mm. W
innym przypadku wyregulować długość
czynną linki sprzęgła.
Regulacja
• Wyciągnąć klamrę zabezpieczającą z
końcówki gwintowanej linki sprzęgła,
patrz rysunek C 0040.
• Ustawić skok pedału sprzęgła nakrętką
regulacyjna, na końcówce gwintowane!
linki sprzęgła.
• Sprawdzić położenie pedału sprzej
i ewentualnie ponownie skorygować.
• Wsunąć z powrotem klamrę zabe;
pie czająca..
Uwaga. Po prawidłowo wykonanej regulacji pedał sprzęgła stoi nieco wyże) od
pedału hamulca. Ustawienie pedałów r.a
jednej wysokości jest błędne i musi byc
odpowiednio zmienione.
ponieważ
inaczej może dojść do trudności w wy-j
sprzęglaniu i przełączaniu biegów.
Typowe niesprawności sprzęgła
Sposób
Objawy
Sprzęgło szarpie
£a niska prędkość obrotowa biegu
jałowego
zawiaszeme
âspoiu
Wyregulować prędkość biegu jafowego
Wymienić
Skrzynia przekładniowa nic jest przy- Dokręcić śruby mocujące
kręcona do zawieszenia
Plyia dociskowa pracuje nierówno- Wymienić zespół oprawy
miernie
TYPOWE NIESPRAWNOŚCI SPRZĘGŁA
165
Tarcza sprzęgła nie jesi oryginalną Zastosować tarczę sprzęgła z firmy Opel
szarpie
Oś wału korbowego nie pokrywa
z osią walkę sprzęgłowego
Sprawdzić elemenly centrowania silnika
i skrzynki przekładniowe]
Łożysko wyciskowe dociska jednos- Sprawdzić łożysko
tron nie
Pierścień łożyska wyciskowego ma Wymianie fożysko
bicie
Żle
:-nęgk> ślizga sig
poprowadzony
pancerz
linki Poprawić
Zużyta tarcza
Wymieni* tarczę
Nie wyregulowana linka sprzęgłu
Wyregulować linkę
Osłabiona sprężyna laiczowa
Wymienić zespfrł oprawy sprzęgła
Zaolejona okładziny cierne
Wymianie larczę sprzęgła
Przegrzane sprzęgło
Zamontować oryginalne sprzęgło z
Opel
nie rozłącza się prawi- Nie wyregulowana linka sprzęgfa
'-3
Zaklejone ścierem okładziny
Wyregulować finką sprzęgła
Wymienić tarczę sprzęgłu.
Tarcza sprzęgła zakleszcza się na Oczyścić wielowvpusir usunqc grat i rdzę,
wielo wypuście walka sprzęgłowego. nasmarować (np smarem rnolibdenowym)
wielowypusi suchy lub zaklejony
Tarcza sprzęgła ma bicie boczne
Wymienić tarczę sprzęg\n
Uszkodzony mechanizm wyłączania
Sprawdzić ewentualne
chanizmu
me-
Uszkodzone łożysko prowadza.ee Wymienić łożyska w wale korbowym
wafefc sprzęgłowy w wale korbowym
Pracujące z oporami; linka sprzęgła, Oczyścić stemaftty i przesmarewać
łożyako wyciskowe lub pedał sprzęgła uniwersalnym
Przelana linka sprzęgła
Wymienić linkę
SHme skrzywiona tarcza sprzęgła lub Wymienić tarczę sprzęgła
pęknięta okładzina
wciskaniu Uszkodzone łożysko wyciskowe
Sprawdzić łożysko wyciskowe, wymienić
Tarcza sprzęgła bi|e o płytę docis- Wymianie tarczę
kowa.
gasnący hałas
:X2a5 przyspieszania lub ha—r.ssnrfc silnikiem, względnie
^z. sa.moch.nd loczy się ze
arrłnia biegów odłączona, od
•
Ulifîły sprężystość tłumiki drgań Wymienić tarcze
skrętnych w tarczy sprzęgła
Poluzowane połączenia: nitowane w Wymienić sprzęgło
zespole oprawy sprzęgła
• '--
Zbyt duże me wyro w no ważenie sprzę- Wymienić kompletne sprzęgło
gła
Mechaniczna skrzynka
przekładniowa
skrzynki przekładniowej
Skrzynka przekładniowa daje się wymontować bez wyjmowania silnika z samochodu. Wymontowanie jest wtedy
konieczne, gdy skrzynka ma być wymieniana na nową lub naprawiana. Nie zaleca się jednak przeprowadzania naprawy
skrzynki w warunkach garażowych,
Dlatego poniżej opisano jedynie operacje,
wymontowania i zamontowania skrzynki
przekładniowej, do czego są jednak
potrzebne narzędzia specjatne.
Wym on towan/e
• Poluzować śrubę obejmy na drążku sterującym zmianą biegów (rys. O 0160).
• Włóczyć dźwignią zmiany biegów 2. lub
4. bieg, aby rozłączyć sterowanie
skrzynką przekładniową,
• Wyciągnąć wkrętakiem klamrę zabezpieczającą na końcówce gwintowanej
linki sprzęgła (rys. C 0028).
• Cofnąć łyżką monterską dźwignię
wyłączania sprzęgła i odłączyć linkę
sprzęgła.
• Odłączyć prz&wody elektryczne od
wyłącznika świateł cofania (strzałka na
rys. C0028).
\
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE 5KPZYNKI PRZEKŁADNIOWEJ
167
D pre?
• Odłączyć linkę prędkościomierza. W tym
:^lu wykręcić ze skrzynki przekładniowej
-;kre.tkę kołpakową i wyciągnąć linkę
~/s. D 0152). W samochodach z układem
'-yskowym MoŁronic występuje czujnik
:'ogomierzą. Należy wiedy rozdzielić
: łączenie wtykowe przewodów.
• .Vykręcić trzy śruby łączące LI góry
3*.rzynkę przekładniową z silnikiem (rys.
^0161).
• Jmocować belkę poprzeczny KM-263
'irabińczykami do uch przy silniku frys.
Z 0011), Jeżeli nie dysponuje się taką
belką, to można użyć odpowiedniej rury,
t-:órą ustawia się nad silnikiem, opierając
«:ńcami na rynience błotników (podłożyć
Ddifci
z rurą odpowiednim drulem lub linką
z hakami i napiąć.
Uwaga. Nie opierać rury na błotnikach.
• Oznaczyć farba, wzajemne ustawienie
tarczy koła i piasty. Dzięki temu
wyrównowajone koło będzie można
zamontować w poprzednim położeniu.
Poluzować śruby mocujące tarcze kół
przednich. Samochód musi jeszcze wtedy
stać na kołach.
• Unieść samochód i ustawić na podstawkach, patrz rozdział „Podnoszenie
samochodu ".
• Zdjąć koła przednie.
• Wymontować przednia, rurę wylotowa.,
patrz rozdział „Układ wylotowy",
• Wymontować kompletne zawieszenie
przednie, pairz rozdział „Wymontowanie
i zamontowanie ramy pomocniczej zawieszenia'.
• Odłączyć półosie napędowe od skrzynki
przekładniowej, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie półosi napędowej".
Uwaga. Po wymontowaniu półosi zacznie
wypływać olej ze skrzynki przekładniowej. Dlatego należy zatkać otwory po
wyjętych półosiach. Podczepić drutem
półosie do podwozia. Podczas montażu
wymienić pierścienie uszczelniające
168
MECHANICZNA SKRZYNKA PRZEKŁADNIOWA
• Odkręcić wspornik zawieszenia przedniego lewego przy silniku (rys. D 0153).
• Odkręcić przewód masy od pokrywy
skrzynki przekładniowej.
• Opuścić samochód.
• Opuścić silnik na około 5 cm. Dźwignia
wyłączania sprzęgła znajdzie się poniżej
podłuźnicy.
samochodu".
• Wyciągnąć wałek sprzęgłowy z tarczy
sprzęgła i wałka głównego, patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie sprzęgła "• Podeprzeć skrzynkę przekładniową
dźwignikiem hydraulicznym. Jeżeli dysponuje si^ dźwignikiem teleskopowym i
specjalnym uchwytem do mocowania
skrzynki przekładniowej Opel KM-444
(rys. C 0Q36)H to można uchwyt przykręcić do obudowy skrzynki przekładniowej j oprzeć na dźwigniku. Unieść
dźwignik.
• Odkręcić od skrzynki przekładniowej
osłonę blaszaną (A), pokazaną na rys
• Wykręcić śruby (B) łączące skrzynkę
przekładniową do silnika.
• Odciągnąć skrzynkę od silnika i wyjąć
do dołu.
Uwaga. Skrzynkę przekładniową należy
odstawiać bardzo ostrożnie. Nie wolno jej
opierać na czopie wałka sprzęgłowego,
na przegubie drążka zmiany biegów, na
dźwigni wyłączania sprzęgła, na wyłączniku świateł cofania lub napędzie
prędkościomierza.
Zamontowanie
• Przed zamontowaniem skrzynki przekładniowej sprawdzić sprzęgło, patrz
sprzęgła".
• Sprawdzić stan gwintów w otworach
pod śruby mocujące element tłumiący do
lewej podłużnicy, W razie potrzeby naciąć
ostrożnie
gwinty
gwintownikiem
M 10*1,25.
REGULACJA MECHANIZMU ZMIANY BIEGÓW
• ôdnieść skrzynkę przekładniową i przyrawić do silnika.
• .Ykręcić śruby łączące i na przemian
: rkręcić momentem 75 N-m.
• 3rzykręcić osłonę sprzęgła momentem
7 N-m,
t Zamontować sprzęgło i wcisnąć wałek
ii^ęgłowy. Wtym celu unieść skrzynkę
:-składniową, aby można było założyć
r-zyrząd KM-556-4, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie sprzęgła'.
*-wykręcić do pokrywy przewód masy,
ż—zególnie przy silniku C20 XE (150 KM]
r-.-ocić uwagę, aby nie istniało niebez: ^zeństwo przetarcia przewodu masy
:~ez element pokrywy przedziału silnika
.-:onany z twardego tworzywa sztuczk o . Jeżeli pomimo braku przewodu
nasy dojdzie do uruchomienia silnika,
-:?e to spowodować uszkodzenie elek-: licznego urządzenia sterującego.
• "-zykręcić do skrzynki przekładniowej
-zornik lewego przedniego zawieszenia
-ika momentem 65 N-rn.
• --zykręcić element tłumiący nową śrubą
-: lewej podrużnicy. Śrubę dokręcić
mentem 75 N-m. Wyrównać przy tym
.stawienie skrzynki przekładniowej
:_-/.igmkiem hydraulicznym.
• Zamontować półosie napędowe, patrz
udział „Wymontowanie i zamontowanie
. ;osi napędowej".
• Zamontować ramę pomocnicza, z zawszeniem przednim, patrz rozdział
, montowanie i zamontowanie ramy
: :-iocnicze] zawieszenia'.
*\asunąć drążek zmiany biegów na
. -. <owany sworzeń dźwigni pośredniej.
,-egu Iowa nie mechanizmu zmiany
- =-7.OVJ nastąpi później,
• "wmontować przednią rurę wylotową,
-~z rozdział „Układ wylotowy"
• Wmontować koła przednie, pamiętając
- :jraniu ze znakami na piastach kół.
• lauścić samochód na koła,
- _£unąć belkę poprzeczną znad silnika.
• \<ręcić górne śruby łączące skrzynkę
: T^kradniowa. z silnikiem. Śruby dokręcić
- zTTientem 75 N-m,
• :drączyó przewody elektryczne do
acznika świateł cofania.
169
• Wprowadzić linkę prędkościościomierza
w gniazdo w skrzynce przekładniowej i
dokręcić nakrętkę kołpakową lub, w przypadku układu Motronic, podłączyć
przewód elektryczny do skrzynki przekładniowej,
• Podłączyć linkę sprzęgła, patrz rozdział
„Wymiana linki sprzęgła".
• Dokręcić „na krzyż' śruby mocujące
obręcze kół momentem 110 N-m.
• Sprawdzić stan oEeju w skrzynce
przekładniowej,
patrz
podrozdział
..Sprawdzanie poziomu oleju w skrzynce
przekładniowej".
• Wyregulować
mechanizm
zmiany
biegów, patrz rozdział „Regulacja mechanizmu zmiany biegów".
Regulacja mechanizmu zmiany
biegów
Konieczność regulacji mechanizmu zmiany biegów zachodzi wtedy, gdy nie dają
się włączać poszczególne biegi, biegi
wyskakują po włączeniu lub był wymieniany drążek zmiany biegów.
Wszystkie biegi muszą się. dawać łatwo
włączać na postoju przy pracującym silniku i wciśniętym pedale sprzęgła.
Regulacja
• Ściągnąć mieszek z tunelu i przewinąć
do góry,
*Ustawić dźwignię zmiany biegów w
położenie neutralne,
patrz rozdział „Podnoszenie samochodu".
• Poluzować śrubę na obejmie drążka
umiany biegów (strzałka na rys. D 0160).
• Usunąć z pokrywy wewnętrznego
mechanizmu zmiany biegów zaślepkę
otworu do regulacji.
• Obrócić drążek zmiany biegów w lewo
(patrząc w kierunku jazdy}H aż da się
włożyć do oporu w otwór do regulacji
specjalny przyrząd KM-527 (rys. 8 2315).
Przyrząd ten można zastąpić wiertłem o
średnicy 5 mm.
170
• Poprosić drugą osobę, aby przytrzymała
dźwjgmę zmiany biegów w położeniu
neutralnym w płaszczyźnie włączania
biegów 1. i 2. Dźwignia zmiany biegów
powinna bez luzu dotykać do ogranicznika, a strzałka wskazywać nacięcie (rys.
P 0069).
• W tym położeniu dokręcić śrubę obejmy
momentem 15 N-m.
•Luz między występem {A) i ogranicznikiem ruchu <B> nie może być większy
niż 3 mm [rys. P 0190), W przeciwnym
razie powtórzyć regulację.
• Wyjąć przyrząd KM-527.
• Sprawdzić, ety biegi dajć) się łatwo
włączać. Ewentualnie powtórzyć regulację.
• Zatkać otwór nową zaslepką.
OBSŁUGA SKRZYNKI PRZEKŁADNIOWEJ
171
- uszczelka między obudową a pokrywą
skrzynki przekładniowej.
- półos przy skrzynce przekładniowej.
Podczas szukania miejsc wycieku przyjąć
poniższy sposób fiostępowania.
• Oczyścić obudowę skrzynki przekładniowej.
• Sprawdzić poziom oleju i ewentualnie
uzupełnić.
• Posypać talkiem [ub wapnem przypuszczalne miejsca wycieku
• Wykonać |azdę próbną. Aby olej był
wystarczająco rzadki, powinno się przejechać odcinek około 30 km na drodze
szybkiego ruchu.
• Na koniec podnieść samochód, obejrzeć
skrzynkę przekładniową, oświetlając
sobie lampą.
• Usunąć
przyczynę
ewentualnego
wycieku.
Sprawdzanie poziomu oleju
w skrzynce przekładniowej
P01»
• Zóbyć jazdę próbną i sprawdzić łatwość
.-załączania biegów. W razie potrzeby
;,:-.vlórzyć regulację,
- uga skrzynki przekładniowej
'ontrola wzrokowa szczelności
I *j może wyciekać w następujących
h
îscach.
- miejsce połączenia silnika ze skrzynką
:êkładniową (tylny uszczelniać? wału
: nowego, pierścień uszczelniający
=*3k sprzęgłowy}.
- I :rek wlewu oleju, korek spustu oleju.
Oleju w skrzynce przekładniowej nie trzeba wymieniać. Poziom oleju powinno się
sprawdzać co 30 000 km przebiegu, w
ramach obsługi okresowej. Powinna
temu towarzyszyć wzrokowa kontrola
szczelności,
• Skrzynka przekładniowa musi być
ciepła, dlatego należy wcześniej wykonać
15-minutową jazdę.
• Ustawić samochód poziomo na podstawkach, patrz rozdział „Podnoszenie
samochodu".
• Wykręcić korek z otworu kontrolnego
skrzynki przekładniowej {rys, 7562).
• Poziom oleju powinien sięgać do dolnej
krawędzi otworu kontrolnego. Jeżeli
zachodzi potrzeba wlania oleju, to trzeba
się zaopatrzyć w rurkę elastyczną lub olejarkę. Na czas wlewania podstawić
naczynie i pozwolić na spłynięcie nadmiaru oleju. Nie wlewać na raz za dużo
oleju.
Uwaga, Do około IV 1989 w skrzynkach
przekładniowych typ F16/5-CR (montowanych z silnikami 1,6.„2,0 dm3), jak
również w skrzynkach przekładniowych
172
F2O/5-CR (GSI 16V) z gładką pokrywą
skrzynki (rysunek D 1607 lewy) poziom
ofeju powinien znajdować się okofo
15 mm poniżej dolnej krawędzi otworu
kontrolnego. Do kontroli stanu oleju jest
więc potrzebny zakrzywiony drut, który
można przygotować według wymiarów
podanych na rysunku C 7562. Od około
IV 1989 skrzynkę przekładniową należy
napełniać do dolnej krawędzi otworu kontrolnego. Nowy typ przekładni można
rozpoznać po wyoblonej pokrywie skrzynki, patrz lewy rysunek D 1607,
Od III 1994 w miejsce skrzynek przekład-
niowych F16/F20 są montowane wersje
F18/F18+, które można rozpoznać po
tabliczce znamionowej na tylnej pokrywie
skrzynki. Ponadto brak jest już na nich
napisu „F16/F20", odlanego na górnej
powierzchni obudowy Sprawdzanie
poziomu oleju w skrzynkach F18/F18+
nie wchodzi już w zakres przeglądów
okresowych.
Pojemność pręci obieg owych
skrzynek przekładniowych;
silniki 1,4; 1,6 i 1,7 D:
ok. 1,6 dm J
silniki 1,8; 2.0; 2,5 i 1,7 TD: ok. 1.9 dm3
• Do ewentualnego uzupełnienia poziomu
jest potrzebny olej Opel 19 40 750
(90 001 777).
• Dokręcić mocno korek otworu kontrolnego,
Automatyczna skrzynka
przekładniowa
•Jiektóre wersje samochodów Ope[
/ectra i Calibra są na życzenie
uposażone w automatyczne skrzynki
j rzekła cl ni owe o czterech położeniach
azdy w przód.
kierowanie skrzynki przekładniowej przejmuje elektroniczne urządzenie sterujące,
<ióre znajduje się za schowkiem w tablicy
-uzdzielczej, na ścianie przedniej.
..rządzenie sterujące otrzymuje od czuj-ików informacje o ustawieniu dźwigni
,vyboru biegów, o temperaturze oleju
:-zekładniowego, o prędkości obrotowej
Ffcrzynki oraz. za pośrednictwem układu
Motronic, o stopniu obciążenia silnika.
..rządzenie to steruje procesem zmiany
zegów za pomoce czterech elektroza'-orów. Zaletami tego typu sterowania są:
:-imejszone zużycie paliwa, „miękkie"
miany biegów i zwiększony wybór prozramów stylu jazdy [Economy, Sport,
Zima). W przypadku wystąpienia
zakłóceń sygnałów wejściowych lub
:racy
elektrozaworów,
skrzynka
zrzełącza się na program pracy
awaryjnej. Uszkodzenie, które wystąpiło
-v czasie jazdy, zostaje zapamiętane j mo:e zostać później odczytane,
-^by oceniać poprawność funkcjonowała automatycznej skrzynki przekładniowej i zlokalizować usterki trzeba dysponować dużym doświadczeniem w tym
zakresie. Doświadczenie takie można
zdobyć jedynie w trakcie wieloletniej
pracy, dlatego z usterką w skrzynce
przekładniowej trzeba się zgłosić do
warsztatu specjalizującego się w naprawach automatycznych skrzynek
przekładniowych.
Prawidłowy stan oleju w automatycznej
skrzynce przekładniowej jest szczególnie
istotny dla niezawodnego jej funkcjonowania. Dlatego kontrola musi być
przeprowadzana ze szczególną starannością. Poziom oleju sprawdza się raz w
roku lub najpóźniej po przejechaniu
każdych 15 000 km, natomiast olej wymienia się co trzeci przegląd okresowy
lub najpóźniej co 45 000 km.
W przypadku utrudnionych warunków
eksploatacji samochodu, jako pojazd
holujący lub taksówka, częste jazdy w
górach lub w terenie o dużym zapyleniu,
powinno się olej wymieniać co 30 000
km przebiegu.
Wskaźnik bagnetowy poziomu oleju znajduje się w przedziale silnika. Tędy
również jest napełniana skrzynka olejem
typu ATF [Automatic Transmission Fluid).
Uwaga. Podczas wszelkich prac przy
automatycznej skrzynce przekładniowej
trzeba zachować bardzo dużą czystość.
174
AUTOMATYCZNA SKRZYNKA PRZEKŁADNIOWA
• Ustawić nieobciążony samochód na
płaskim podłożu, zaciągnąć hamulec
awaryjny.
• Przy pracującym silniku przełączyć
dźwignię wyboru biegów przez wszystkie
poziomy (P-R-N-D-3-2-1).
położeniu „P",
• Silnik w trakcie kontroli musi pracować
na biegu jałowym, aby przekładnia
hydro kin etyczna była wypełniona olejem.
• Kontrolę można przeprowadzać przy
zimnej lub ciepłe] skrzynce przekładniowej. Poziom oleju zmienia się w
zależności od jego temperatury, dlatego
wskaźnik jest zaopatrzony
w dwa
oznaczenia poziomu oleju: z jednejD strony
dla temperatury +8O°C ]ub +94 C, a z
drugiej dla temperatury +20°C (rys.
3002 J}.
• Kiedy skrzynka przekładniowa jest
zimna {temperatura otoczenia poniżej
+35"C), to kontrolę rozpoczyna się po
minucie pracy silnika na biegu jałowym i
nie może ona trwać dfużej niż dwie minuty. Wyciągnąć wskaźnik hagnetowy i
wytrzeć go do sucha nie strzępiącą się
szmatką, najlepiej irchą. Następnie
włożyć wskaźnik do końca, ponownie
wyjąć i odczytać wskazanie. Jeżeli
poziom oleju jest prawidłowy, to musi
sięgać do znaku „MAX" po stronie oznaczonej napisem rj+20°C".
• Kiedy skrzynka przekładniowa jest
ciepła, poziom oleju odczytuje się po
stronie wskaźnika D oznaczonej napisem
„+80°C" lub „+94 C". Do oczyszczenia
wskaźnika wolno użyć tylko czystej, nie
strzępiącej się szmatki. Prawidłowy
V INI I'.'A- —
MINI
•
^
.
/
=
^
\-W-.-" JJOPJ
poziom oleju powinien się zawierać
między znakami „MIN" i „MAX".
Temperaturę nagrzania skrzynki osiąga
się po przejechaniu co najmniej 20 km na
drodze szybkiego ruchu.
• Olej ATF dolewa się przez rurkę wskaźnika bagnetowego. Jeżeli trzeba uzupełnić
poziom oleju, to utyć czystego lejka, w
miarę możliwości zaopatrzonego w gęste
sitko.D Dla strony oznaczonej napisem
„+20 C" różnica odległości między znakami „MIN" i „MAX" lub 5 mm poniżej
znaku „MAX"
odpowiada dolaniu
0,25 dni ] oleju (0,4 dm J dla silnika
136 KM X20XEV). Dla strony oznaczonej
napisem „+SOaC" różnica rodległości
między znakami „MIN" i „MAX odpowiada dolaniu 0.5 dm' oleju
Uwaga, Nie wlewać zbyt dużej ilości
oleju, ponieważ może to spowodować
zakłócenia funkcjonowania skrzynki. W
każdym przypadku nadmiar oleju trzeba
wyssać lub spuścić.
• Ocenić wygląd i zapach oleju na
wskaźniku bagnetowym. Spalone okładziny cierne będą dawały zapach spalenizny. Zanieczyszczony olej może powodować zakłócenia w sterowaniu
skrzynką przekładniową.
Uwaga, Wolno używać tylko oleju do
automatycznych skrzynek przekładniowych ATF oznaczonego „Dexron 11*1
numer 19 40 699 (90 350 341) według
katalogu firmy Opel.
Wszystkie dopuszczone oleje ATF dają się
ze sobą mieszać. Nie stosować żadnych
dodatków do oleju.
Nie wolno uruchamiać silnika, ani
holować samochodu z opróżnionymi z
REGULACJA CIĘGŁA ZAMIANY BIEGÓW
D0212
: sju automatyczną skrzynką przekładi przekładnią hydrokinetyczną
• Po sprawdzeniu i ewentualnym uzupeł- eniu poziomu oleju wsunąć do końca
.-.skaźnik bagnetowy.
• Wcisnąć pedał hamulca i powoli przegnać dźwignię wyboru biegów przez
:sły zakres. Następnie jeszcze raz
:
r'awdzić poziom oleju,
• .Vyłączyć silnik.
.Vymiana oleju
Z ej w automatycznej skrzynce przekład- :>wej powinno się wymieniać normalnie
. 45 OOO km przebiegu, Bez oleju w
•'-zynce nie wolno uruchamiać silnika,
.- holować samochodu.
_*vaga. Wymianę oleju powinno się
, ônywać przy nagrzanej skrzynce
nekladniowej
• Jnieść poziomo samochód,
• Ddkręcić korek spustu oleju u dołu miski
ej w skrzynce i zebrać do naczynia
alej,
„waga. Jeśli olej ma zapach spalenizny i
:~arny kolor to należy oddać skrzynkę do
-^ prawy.
.waga. Stary olej musi być zawsze oddalany do zlewni. Na ogól punkty sprzedaży oleju ATF przyjmują bezpłatnie w
^mian olej stary. W żadnym przypadku
-e wolno po prostu wylewać ofeju lub
175
wyrzucać na śmietnik. Może to
spowodować zanieczyszczenie wód gruntowych.
• Założyć na korek spustu oleju nową
uszczelkę i wkręcić korek momentem
20N.nv
• Wlać około 3,0...3,5 dm3 oleju przez
rurkę wskaźnika bagnetowego, używając
czystego lejka. Aby olej lepiej mógł
ściekać, można go wcześniej podgrzać.
Wolno używać tylko oleju do automatycznych skrzynek przekładniowych ATF
oznaczonego „De>:ron II", numer
19 40 699 [90 350 341) według katalogu firmy Opel.
• Sprawdzić poziom oleju w sposób
opisany poprzednio.
Regulacja cięgła zmiany biegów
• Przełączyć dźwignię wyboru biegów
przez wszystkie poziomy (P-R-N-D-3-2-1),
Unieść przycisk do pierwszego lub
drugiego oporuH co powinno również
spowodować „zaskoczenie" dźwigni
sterującej przy skrzynce przekładniowej.
• W innym przypadku ściągnąć pokrywę
dźwigni wyboru biegów z tunelu.
położenie „P'\
• Poluzować śrubę zaciskową cięgła (1,
rys. DO212},
• Obrócić dźwignię sterującą do oporu w
kierunku chłodnicy. Musi nastąpić wtedy
wzębienie się zapadki dźwigni sterującej.
• Dokręcić śrubę zaciskową momentem
Wywoływanie kodów usterek
automatycznej skrzynki
p rze kiacj n i owej
Migotanie lampki kontrolnej z symbolem
koła zębatego informuje kierowcę, że
została zpamiętana usterka w automatycznej skrzynce przekładniowej. W celu
odczytania kodu usterki należy zewrzeć
styki C i A w gnieździe ALDL, patrz
rozdział „Układ wtrysku benzyny wywoływanie kodów usterek".
176
AUTOMATYCZNA SKRZYNKA PRZEKŁADNIOWA
Numer
kodu
12
Rozpoczęcie instrukcji wywoływania pamięci
15
Czujni lemperaTUry cieczy chłodzącej zwarcia do masy
33
Elektrozawor MV4
36
Elektiozauv6r MV 3
38
Czujnik sygnału wejściowego do skrzynki
przekładniowej
41
Ta duża ićinica między prędkościami obrotowymi wsj&ciowa. i wyjściową
47
Zabezpieczenie przed w^czeriiem wstsca
nego biegu - uszkodzona
17
EŁeUrchzawor MVI-zwarcie do masy
21
Sygnał obciążenia
22
Sygnał obciążenia
4a
Za duża napiacie akumulatora
24
Czujnik wyjściowej prędkości obrotowej
walka - uszkodzony
49
Zs rnate napięcie akumulatora
25
ElakirozawurMVJ
56
Skrzynka nie włącza 4. biegu
26
Elflkirozawćr MV2- zwarcie do masy
67
TamperjKura oleju przekładniowego - brak
sygnału
23
Elektrozawcr MV2
29
Elektrozawór MV3 - zwarcie do maay
75
Podcienie z silnikiem - uszkodzone
31
Prędkość obrotowa silnika - brak sygnału
77
Przełącznik r,kick-down"r czujnik połolsnia
przepusinicy
32
ElektrozawOr MV4 - zwarcie do masy
78
Kontrola czasowa pełzania
Zawieszenie przednie
i półosie napędowe
Zawieszenie przednie stanowią kolumny
MacPhersona i dwa wahacze poprzecz2. W przypadku naprawy, kolumny 2awsszenia dają się wymontować w komple;ie. Kolumny na górze są umocowane do
/p-nęk błotników, na dole podparte na
wahaczach. Oba wahacze łączy drążek
stabilizatora przechyłów nadwozia,
".spęd z silnika jest przenoszony na kota
:-zadnie dwiema póiosiami przegubowymi.
Jwaga. W skutek dynamicznych
i ż ń może dojść do poluzowania
stabilizatora do wahacza, co daje
ą zauważyć zwiększoną głośnością
:-zedniego zawieszenia. W takim przy:=dku należy nasunąć na sworzeń gwinzwany pierścień gumowy i podkładkę.
=
-zykręcić do wahacza nakrętkę fmomen:*m 20 N-m) i wkręcić dodatkową
skrętkę kontrującą.
pVymontowanie i zamontowanie
'.miny zawieszenia
,Vymon iowanie
• Włączyć bieg i zaciągnąć hamulec
?pvaryjny.
Zdjąć osłonę obręczy koła od
:
:rony wymontowywanej kolumny, wyjąć
zawleczkę z nakrętki koronowej i odkręcić
-skrętkę.
Uwaga. Samochód musi stać wtedy na
kołach. Inaczej grozi niebezpieczeństwo
wypadku!
• Poluzować śruby mocuja.ce obręcze kół
przednich.
samochodu".
• Zdjąć kota. Oznaczyć ffamastrem wzajemne ustawienie obręczy koła i piasty.
Dzięki temu wy równoważone koło będzie
można zamontować w poprzednim
położeniu.
• Odkręcić czujnik prędkości obrotowej
koła wraz ze wspornikiem (dotyczy samochodu z ABS - patrz rys. C 9075}.
zawieszenia
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KOLUMNY ZAWIESZENIA
Ddkręcić zacisk hamulca [rys, D 0618) i
rdwiesić drutem do podwozia, patrz
-::dzlal „Wymontowanie i zamontowanie
hamulca".
_ pvaga. Elastyczny przewód hamulcowy
: rzostaje podłączony do zacisku, inaczej
chodziłaby
konieczność odpowietrza:
hamulców,
Tdkręcić nakrętkę mocującą przegub
:wy drążka kierowniczego do ramienia
.', rotnicy. Odłączyć końcówkę drążka
f-awniczego od ramienia zwrotnicy za
mocą ogólnie dostępnego ściągacza,
i przykład Hazei 779 lub Opel
V-507-B.
\yciągnąć zawleczkę z nakręrkj
-anowej przegubu wahacza. Odkręcić
i-rętkę koronową Odłączyć przegub
znaczą od zwrotnicy za pomocą ściązza specjalnego KM-5O7-C lub ogólnie
:^ępnego [rys. D 0012).
Wyciągnąć ręką półoś z piasty koła.
aeli wystąpią trudności, wycisnąć półoś
= pomocą zwykłego ściągacza piast.
i Uwiesić półoś drutem.
-odeprzeć podnośnikiem od dołu ko— ną zawieszenia, aby nie wypadła po
-ręceniu górnego mocowania,
TJkręcrć kluczem oczkowym wygiętym
u. mm nakrętkę mocującą kolumnę do
dwozia. Tłoczysko przytrzymać wtedy
zzeru trzpieniowym, wieloząbkowym.
179
t)a przykład Hazet 990Lg-12 lub 990Lg-10, należnie od modelu (rys. D 0008).
• Wyjąć kolumnę do dołu.
Zamon to wantę
Uwaga- JeżeJi kolumna zawieszenia nie
była po wyjęciu rozbierana, to przed
zamontowaniem sprawdzić moment
dokręcenia (70 N-m) mocowania łożyska
na tłoczysku, patrz następny rozdział.
• Włożyć kolumnę od dołu i założyć od
góry podkładkę oporową oraz nową nakrętkę mocującą, którą należy przykręcić
momentem 55 N-m. Zablokować przy
tym tłoczysko.
ISO
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I PÓtOSIE NAPĘDOWE
Uwaga. Nakrętkę wymieniać po każdym
poluzowaniu.
•W samochodzie z ABS przykręcić czujnik ze wspornikiem da kolumny
momentem 8 N-m. Umocować do kolumny uchwyt do przewodu elektrycznego.
•Powlec cienko wielowypust czopa
pólosi olejem przekładniowym.
• Wprowadzić czop pólosi w piaste..
Uwaga. Użyć nowej podkładki i nakrętki
koronowej na czap. Nakrętkę koronowa,
wkręcić luźno na czop.
•Wprowadzić sworzen przegubu wahacza w zwrotnicę i przykręcić nakrętkę
koronową momentem 70 N-m, Jeżeli
zawleczka nie przechodzi przez nakrętkę,
dokręcić nakrętkę do następnego otworu
pod zawleczkę {nigdy nie luzować).
Włożyć nową zawleczkę i zagiąć.
Uvvaga. Nakrętkę wymieniać po każdym
poluzowaniu.
•Umocować końcówkę drążka kierowniczego w ramieniu zwrotnicy i wkręcić
nową nakrętkę samozabezpieczającą
momentem 60 W-m.
•Przykręcić zacisk hamulca do kolumny
nowymi śrubami momentem 95 N-m,
•Zacisk hamulca typu GMF: Wbić kapturki ochronne do oporu na śruby mocujące zacisk {rys. B 9559}, Kapturki muszą
przylegać do zacisku.
•Zamontować koło przednie, zachowując
zgranie naniesionych wcześniej znaków.
• Opuścić samochód na koła i dokręcić
śruby kó! „na krzyż" momentem
110 N-m.
• Dokręcić nakrętkę koronową czopa
pólosi momentem 130 N<m, Następnie
nakrętkę poluzować i ponownie dokręcić
momentem 20 N-m. Od tego położenia
dociągnąć jeszcze nakrętkę o kąt 80°.
• Wlażyć nową zawleczkę i zagiąć. Jeżeli
zawleczka nie daje sŁe. włożyć, dokręcić
nakrętkę koronową do następnego
otworu pod
zawleczkę, jednak nie więcej
niż o ka.t 9D,
amortyzatora i sprężyny
Uwaga. Amortyzatory można wymieniać
pojedynczo, natomiast sprężyny wolno
wymieniać tylko parami, tzn. jednocześnie po obu stronach osi.
Wymontowanie
• Wymontować kolumnę zawieszenia w
sposób poprzednio opisany.
• Aby odkręcić amortyzator trzeba ścisnąć sprężynę zawieszenia. Do tego celu
jest potrzebny napinacz sprężyn firmy
Opel KM-329-A i KM-46&-A z zaczepami
KM-550-31 (rys, D 0633) lub ogólni
dostępny napinacz sprężyn w kolumnai
MacPbersona.
KM-465-A
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE AMORTYZATORA
181
Jwaga. Górna, podporę kolumny wolno
remontować tylko po ściśnięciu
rorężyny. Sprężynę napinać w sposób
:~zpieczny. Owijanie zwojów sprężyny
:ijtem jest niedozwolone. Grozi wypacl< Jmocować kolumnę w imadle.
• Usunąć kapturek. Odkręcić i zdja,Ć podaorę (łożysko kulkowe wzdłużne] kolumH Do odkręcenia podpory jest potrzebny
< ucz oczkowy wygfęty. W tym czasie
-oczysko musi być przytrzymywane
• uczem trzpieniowym wjeloząbkowym
"2 mm (rys. D 0022).
• Zdjąć z tfoczyska górna, podporę i łor.sko wzdłużne.
• Zdj^ć podkładkę.
• Zdjąć zderzak gumowy i miseczkę
f-rężyny.
,,waga. Do wymiany samego amortyza•-_-& sprężyna może pozosać w stanie
-=oiętymr W przypadku amortyzatora
: nowego trzeba jednak wcześniej
.rnontować sprężynę.
• Ddkręcić pierścień gwintowany [nakrę•«3 blaszaną) kluczem specjalnym KM-A3 (rys. D 0021).
_waga. Pierścień jest przykręcony dużym
-jmentem. Jeżeli nie dysponuje się
E'«cjalnym kluczem, odkręcić pierścień
: :3owiednimi szczypcami po zwolnieniu
y
pVyciągnąć amortyzator z kolumny.
• Jeżeli jest to potrzebne, zwolnić powoli
naciąg sprężyny i zdjąć \ą z tłoczyska.
• Jeżeli kolumna ma być wymieniana w
komplecie, wyjqć kolumnę z napinacza
sprężyny i wymontować piastę koia, patrz
rozćzlak „Wymontowanie i zamontowanie
łożyska koła", W samochodzie z ABS
odkręcić wspornik przewodów czujnika
(rys. D 0003).
Zasn on to wanie
• Przed
zamontowaniem
sprawdzić
amortyzator,
• Jeżeli została wymieniona kompletna
kolumna, to należy zamontować piastę z
nowym łożyskiem,
182
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I POŁOSIE NAPADOWE
• Włożyć amortyzator i przykręcić nowym
pierścieniem gwintowanym momentem
200 N-m
Uwaga. Nowy pierścień gwintowany jest
obłożony woskiem, który służy jako
zabezpieczenie antykorozyjne i jako
środek ułatwiający poślizg. Wosku nie
usuwać. Podczas dokręcania pierścienia
klucz dyn a m om et rycz ny m U s i tworzyć kąt
90' do narzędzia KM-563, jak pokazano
na rysunku D 0021
• Ustawić na dolnej miseczce sprężynę
zawieszenia i ścisnąć napinaczem do
sprężyn.
Uwaga, Koniec zwoju sprężyny musi się
oprzeć o występ w dolnej podporze.
h
L_
ta
i-
S
1
i?
DOQI j
• Nasunąć na tłoczysko amortyzatora
zderzak gumowy z ostoną z tworzywa
sztucznego.
• Założyć na sprężynę gniazdo z pierścieniem gumowym tak, aby występ trafił na
wycięcie (rys. D 0009),
• Nasunąć na tłoczysko miseczkę sprężyny z pierścieniem gumowym. Otwór w
miseczce (1, rys. D 3413) musi być
przestawiony o 90" w stosunku do końca
zwoju sprężyny (2)
• Wsunąć na tłoczysko górną podporę
z łożyskiem wzdłużnym (rys, D 0031}.
• Wkręcić na ttoczysko nowąH samozabezpieczającą
nakrętkę
kluczem
oczkowym silnie wygiętym i dokręcić
momentem 70 N-m. Tłoczysko należy
unieruchomić wtedy kluczem trzpieniowym i dynamometrycznym.
• Zwolnić napinacz sprężyny i zamonŁować kolumnę zawieszenia, patrz
kolumny zawieszenia".
Sprawdzanie amortyzatora
Na uszkodzenie amortyzatora wskazują
nastepuja.ce objawy.
- kołysanie wzdłużne nadwozia podczas
przejeżdżania przez nierówności;
- narastające kołysanie nadwozia podczas przejeżdżania przez cyklicznie p
tarzające się nierówości;
WYMONTOWANIE 1 ZAMONTOWANIE PÓŁOSI NAPĘDOWEJ
- unoszenie się przodu samochodu podczas przyspieszania;
- odrywanie się kół od jezdni, już przy nor•nalnej jeździe;
- zmiana toru jazdy podczas hamowania
•noże mieć również inne przyczyny);
- niebezpieczne pokonywanie zakrętów,
,vskutek nieutrzymywania śladowości,
jśhzg samochodu;
- odgłosy klepania podczas jazdy.
-\mortyzator można sprawdzić ręka_r
Dokładna kontrola zdolności tłumiących
amortyzatora jesi jednak możliwa tylko
a stanowisku diagnostycznym.
• Wymontować amortyzator.
• Utrzymywać amortyzator w położeniu
:racy i rozciągać go oraz ściskać.
• Tloczysko amortyzatora musi przesuwać
-- ą na całej długości skoku z oporem i bez
szarpania,
• Jeżeli amortyzator działa prawidłowo, to
-iswiefkie ślady oleju na obudowie nie
dyskwalifikują go.
• W przypadku silniejszych wycieków
:iejuH amortyzator trzeba wymienić.
183
mu różnicowego. Wałek ten jest drążony i
ma od strony skrzynki przekładniowej
wlelowypust zewnętrzny, natomiast z
drugiego końca wielowypust wewnętrzny.
Wymon to wanie
• Włączyć bieg, zaciągnąć hamulec
awaryjny. Zdjąć osłonę obręczy. Usunąć
zawleczkę i odkręcić nakrętkę koronową
na czopie półosi.
Uwaga. Samochód musi wtedy stać na
kołach. Inaczej grozi niebezpieczeństwo
wypadku!
• Poluzować śruby mocujące obręcze kół
przednich.
samochodu".
• Zdjąć koła. Oznaczyć flamastrem wzajemne ustawienie obręczy i piasty. Dzięki
temu wyrównowazone koło będzie
położeniu.
fVymontowanie i zamontowanie
zołosi napędowej
Jeżeli gumowa osłona na przegubie się
opadła, to nie trzeba wymontowywać
cółosi. Wystarczy usunąć mniejszą
:oaskę zaciskową, podważyć osłonę
vkrętakiem i w ten sposób ją odpowieć. Na koniec zacisnąć nową opaskę.
przebieg samochodu przekracza
50 000 km, to półoś powinno się
'.vmieniać tylko jako kompletną.
•V niektórych modelach połaś prawa
patrząc w kierunku jazdy) ma zamon-[•wany dwuczęściowy ciężarek Tłumiący
"gania. Podczas przenoszenia ciężarka
na nową półoś należy pamiętać o
zachowaniu prawidłowego odstępu od
:słony gumowej,
>V
samochodzie z silnikiem 2,5 dm 3
r
; awa półoś jest dwuczęściowa, aby
.niknąć naprężeń zginających. Ztyłu siE-ika jest umieszczony wspornik z
uzyskiem kuikowym, które podpiera
vałek pośredni wychodzący z mechaniz-
• Wyciągnąć zawleczkę z nakrętki koronowej przegubu wahacza. Odkręcić
nakrętkę koronową. Odłączyć przegub
wahacza od zwrotnicy za pomocą ściągacza specjalnego KM-507-C lub ogólnie
dostępnego (rys. D 0012).
184
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I PÓtOSIE NAPADOWE
KM-460-2-A
• Wyciągnąć półoś ze skrzynki przekładniowej. W warsztatach do tego celu
stosuje sfę narzędzie specjalne i młotek o
masie 1,5 kg (rys. D 0037}.
Uwaga, Sfalowana strona narzędzia
musi być skierowana w stronę skrzynki
przekładniowej.
• Skrzynka przekładniowa
F10/F13 (silniki 1,4 i 1,6 dny1 oraz wysokoprężne ćo 68
KM): wyciągnąć ze skrzynki przekładniowej lewą lub prawą półoś
narzędziem KM-460-2,
• Skrzynka przekładniowa F16 (silniki 1,8;
2,0; 1,7 TDJ. [ewą półoś wyciągnąć
narzędziem KM-503-A {rys. D 0038),
prawą półoś wyciągnąć narzędziem KM460-2-A. Samochód z napędem 4x4/silnik 2,5 d m ' lewą półoś wyciągnąć
narzędziem KM-503-A, prawa półoś
wyciągnąć trzpieniem. Samochód z
automatyczny skrzynką przekładniową:
lewą półoś wyciągnąć dźwignią monterską, prawą trzpieniem.
• Po wyjęciu półosi zacznie wyprywać
olej. Dlatego należy otwór w skrzynce
przekładniowej po wyjętej półosi zatkać
szczelnie odpowiednią zaślepka,, na
przykład firmy Opel nr 9092869.
•Jeżeli nie dysponuje się specjalnym
narzędziem do wyciągnięcia półosi lub
półoś nie daje się wyjąć, to można użyć
płaskiego przecinaka. Bezwględnie wtedy
wymontować pokrywę mechanizmu
różnicowego.
Uwaga, Będzie wypływał olej.
• Włożyć przecinak między koniec półosi
a oś kół stożkowych i wypchnąć półoś.
• Podwiązać półoś drutem do góry.
• Wyciągnąć ręką półoś z piasty. Kiedy To
się nie uda, zastosować ściągacz do piast
frys. D0018)
Uwaga. Po wyjęciu półosi z piasty
wolno obciążać koła lub przetaczać sar
chodu, ponieważ spowoduje to zmiai
położenia łożyska dwurzędowego. Jen
samochód jednak musi być poruszony,
trzeba w piastę włożyć czop póh
i wkręcić nakrętkę koronową.
Przy wszystkich pracach wymagają*
wyjęcia półosi ze skrzynki przekładniom
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE PÓŁOSI NAPĘDOWEJ
18B
natęży pamiętać, aby zawsze ciągnąć za
orzegub półosr a nie za jej wał. Dotyczy to
'ównież wyciągania (lub wciskania)
oółosi z piasty.
Zamontowanie
Uwaga. Z nową pólosią należy się
obchodzić ostrożnie. Póloś nie może
srzez dłuższy czas spoczywać na
osłonach gumowych.
• Oczyścić dokładnie miejsca stykania się
przegubu równobieżnego z łożyskiem
ola [rys. B 3978).
/-/£!
• Posmarować olejem przekładniowym
.Melowypusi czopa.
• Wprowadzić czop półosi w wielowypust
piasty; Wkręcić na czop nową nakrętkę
<oronowa_ z nową podkładką.
• Posmarować olejem przekładniowym
-niejsce osadzenia półosi w skrzynce
;-zekładniowej.
iWlożyć na czop półosi od strony skrzyn. przekładniowej nowy pierścień osad;zy.
Jwaga. Nie rozciągnąć go przy tym nadmiernie.
• Wcisnąć półoś ręką w obudowę skrzyn<i przekładniowej. Następnie wepchnąć
.••krętakism, aż pierścień osadczy
uskoczy na miejsce.
• Wkrętak przystawiać do spoiny na
.•zewnętrznym przegubie (rys. D 0039),
; nie do osłony blaszanej.
• Po wskoczeniu pierścienia sprawdzić
poprawność osadzenia półosi, pociągając
ręką za przegub.
• Jeżeli była odkręcana pokrywa mechanizmu różnicowego, to należy ją
przykręcić z nową uszczelką momentem
30 N-m. Uszczelkę przykleió do pokrywy
na smar.
• Napełnić skrzynkę przekładniową olejem, patrz rozdział „Sprawdzanie
poziomu oleju w skrzynce przekładniowej".
• Wprowadzić przegub wahacza w zwrotnicę i dokręcić nakrętkę koronową
momentem 70N-m. Jeżeli zawleczka nie
daje się włożyć, to dokręcić nakrętkę do
następnego otworu (nie iuzować jej).
Włożyć nową zawleczkę i zagiąć.
Uwaga. Nakrętkę wymieniać po każdym
poluzowaniu.
• Zamontować koło przednie, zachowując
zgranie naniesionych wcześniej znaków.
• Umieścić ciężarek {jeżeli występuje] na
półosi w odległoścf 267 mm (1, rys.
D 0027) od odsądzenia pod mocowanie
osłony gurnowej zewnętrznego przegubu
(2) i przykręcić.
• Przykręcić śruby kół momentem
110 N-m.
• Dokręcić nakrętkę koronową czopa
półosi momentem 130 N-m, Następnie
nakrętkę poluzować i ponownie dokręcić
136
ZAWIESZENIE PRZEDMIE I POŁOSIE NAPĘDOWE
Wymon towanfe
• Wymontować póioś, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie półosi
napędowej",
• Przeciąć opaskę mocującej osłonę
gumową. Ściągnąć osłonę z przegubu
i przewinąć wzdłuż wału (rys. A 8509).
• Roze przeć
szczypcami
pierścień
sprężysty ^strzałka na rys. A 8509) z
zewnętrznego lub wewnętrznego przegubu,
• Zbić plastykowym młotkiem przegub
z wielowypustu półosi, przytrzymując jednocześnie szczypcami pierścień sprężysty
w stanie rozciągniętym (rys. A 8510).
momentem 20 N»m, Od tego położenia
dociągnąć jeszcze nakrętkę o kąt 80"
(1/4 obrotu = 90°).
• Włożyć nową zawleczkę i zagiąć. Jeżeli
zawleczka nie daje się włożyć, dokręcić
nakrętkę koronową do następnego
otworu pod zawleczkę, jednak nie więcej
niż o kąt Q".
Wymiana przegubu półosi
lub osłony gumowej
Uszkodzoną osłonę gumową należy natychmiast wymienić, co wiąże się z koniecznością demontażu półosi. Jeżeli do
smaru przedostał się brud, to przegub
należy umyć i zaopatrzyć w nowy smar
specjalny.
Uwaga. Zwracać uwagę na zachowanie
wyjątkowej czystości. Nawet niewielkie
zanieczyszczenie prowadzi do uszkodzenia przegubu.
Uszkodzenie kulek w przegubie daje się
zauważyć stukami przy zmianach prędkości i hałasem. W takim przypadku półoś
trzeba wymienić.
Uwaga, W samochodach dysponujących
dużą mocą silnika zaleca srę wymieniać
obie osłony gumowe. Wystarczy wymoniować jeden przegub, również kiedy mają
być wymienione obie osłony.
187
WYMIANA PRZEGUBU POŁO5I LUB OSŁONY GUMOWEJ
Zamonto wantę
Uwaga, Uszkodzoną póloś powinno się
wymienić w całości.
• Usunąć cały smar z wnętrza przegubu
wypefnić przegub nowym smarem specalnym nr 19 41 521 {900942176) we:Jług katalogu Opel, używając do tego
drewnianej szpachelki.
• Założyć nowy pierścień sprężysty.
Zwrócić
uwagę,
aby
pierścień
prawidłowo osiadł w rowku.
• Nasunąć na wał osłonę,
• Montując przegub wewnętrzny na dłuż5-ej końcówce półosi zachować wymiar
1. rys, D 0028), który jest miejscem
mocowania
osłony i wynosi 135 mm.
D
rzegub zewnętrzny montuje się na krótszej końcówce półosl.
• Nasunąć nowy przeguh na wielowypust
ońtosi i wbić uderzeniami plastykowego
-^łotka, aż nastąpi zaczepienie o pier= -\en.
ł Zamontować osłonę przegubu. Należy
trzy tym okleić taśmą samoprzylepną
;stre krawędzie wału półosi, aby nie
szkodzić osłony podczas wsuwania,
• Podważyć wkrętakiem osłonę i odpowietrzyć ją.
• Naciągnąć opaskę zaciskową szczypca-ni (rys. A 8512).
- ,
•
—
r
138
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I POLOSIE NAPĘDOWE
Uwaga, Osłona przegubu nie może być
skręcona względem wału. Do mocowania
osłony są dostarczane jako część zamienna pierścienie metalowe, które można
naciągać ogólnie dostępnymi szczypcami
zaciskowymi. Można również użyć
opasek śrubowych.
Uwaga. Od września 1993 roku przeguby
od strony kół mają zmienione osłony,
które 53 mocowane taśmami ze stali szlachetnej. Prawidłowy montaż tych taśm
wymaga użycia specjalnego przyrządu
Opel MKM-804.
• Założyć na taśmę szczypce i ścisnąć je
ręką (rys. E 2948 A),
•Dokręcić kluczem dynamometrycznym
śrubę zaciskową przy szczypcach momentem 25 N-m (rys. E 2948 &).
• Zwolnić szczypce i powtórzyć operację
przy drugiej taśmie [rys, E 2948 C).
• Zamontować półoś.
Wymontowanie f zamontowanie
łożyska koła
Uszkodzone łożysko można rozpoznać po
hałasie towarzyszącym pokonywaniu
ostrych zakrętów i po oporach toczenia
koła.
Łożysko jest tak mocno osadzone w
zwrotnicy, że daje się wymontować i
zamontować tyJko przy użyciu prasy
hydraulicznej. Nie wybijać łożyska trzpieniem.
Wymon to wan/e
• Wymontować kolumnę zawieszenia,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie kolumny zawieszenia",
• Wykręcić śrubę ustalającą tarczę hamulca i zdjąć tarczę.
Uwaga, Do wyciśnięcia łożyska są potrzebne różne narzędzia specjalne. Można
użyć również krótkich, mocnych rur o
odpowiedniej średnicy.
• Wycisnąć pod prasą piastę z łożyska.
Skrzynki przekładniowe FT6: użyć KM-500-5. Skrzynki przekładniowe F10/F13:
użyć KM-466-5 i dodatkowo podłożyć
pod zwrotnicę dwa płaskowniki lub rurki
0 przekroju kwadratowym.
Uwaga. W trakcie wyciskania następuje
zniszczenie łożyska. Jedna część pierścienia wewnętrznego łożyska pozostaje
na piaście.
•Odkręcić od zwrotnicy tarczę osłaniającą hamulce.
•Usunąć ze zwrotnicy oba pierścienie
osadcze (A) i (8), pokazane na rys.
B-3965.
• Wycisnąć pod prasą łożysko ze zwrormcy. Skrzynka przekładniowa F16 i automatyczna: KM-500-4 i KM-500-5 oraz
pod zwrotnicę podstawić KM-500-2,
Skrzynki przekładniowe F10/F13: KM466-4 i -5 oraz pod zwrotnicę podstawić
KM-466-2,
• Umocować piastę w imadle i ściągnąć
z niej pozostającą część pierścienia li
zyska. Skrzynka przekładniowa F16 i
tematyczna: KM-500-1,
Uwaga. Istnieją dwa wykonania łożysk
Dlatego narzędzie KM-500-1 wkładać
1 napinać albo w rowek pierścienia
łożyska, albo w zagłębienie bieżni kulelq
Skrzynki przekładniowe F10/F13: Kł
-466-1.
Zamon towanie
Uwaga. Wymontowane łożysko nie nadaje się do powtórnego montażu.
• Włożyć w zwrotnicę zewnętrzn
pierścień osadczy (A - rys. B-3965
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE RAMY POMOCNICZEJ ZAWIESZENIA
189
Zwrócić uwagę, aby pierścień prajłowo osiadł w rowku, a jego rozcięcie
—alazło się u dołu.
• ścisnąć pod prasą nowe łożysko, aż
:^rze się o pierścień osadczy w zwrotnir- Skrzynka przekładniowa F16 i automatyczna: KM-500-4 i KM-500-5.
z<rzynki
przekładniowe
F10/F13:
, \M66-4j-5.
ł-jzykręcić tarczę osłaniającą hamulec
-omentem 4 N-m.
• .Vłożyć w zwrotnice, wewnętrzny
z erścień osadczy (B na rysunku B-3965).
I/.rócić uwagę, aby pierścień prawiôwo osiadł w rowku, a jego rozcięcie
_- wlazło się u dołu.
• //cisnąć pod prasą piastę w łożysko,
.: dpierając
pierścień
wewnętrzny
uzyska. Skrzynka przekładniowa F16;
ł.M-500-5 oraz pod pierścień wewnęT^ny łożyska podstawić KM-500-3.
=<rzvnki przekładniowe F1G/F13: KM—56-5 oraz pod pierścień wewnętrzny
:iy5ka podstawić KM-466-3,
• Przykręcić tarczę hamulca do piasty
^N-m).
• Zamontować kolumnę zawieszenia.
»Vymontowanie i zamontowanie
"• v pomocniczej zawieszenia
• Vym on to wantę
> Samochody z katalizatorem i napędem
<ół przednich: rozłączyć przewód elek-_"jczny prowadzący do sondy lambda. W
r,Tn celu wymontować zbiornik wyrów-=wczy cieczy chłodzącej i odłożyć na
:ok bez odłączania przewodów.
• Unieść silnik na belce poprzecznej
• M-263, patrz rozdział „Wymontowanie
zamontowanie silnika".
• ôEuzować śruby mocujące koła przed-\e.
t Unieść samochód i ustawić na pod"awkach, palrz rozdział „Podnoszenie
^mochodu".
• Zdja.c koła przednie.
< Samochody z napędem kół przednich:
.'/ymontować przednią rurę wylotową,
jątrz rozdział „Układ wylotowy".
• Samochody z napędem 4x4: odłączyć
przednią rurę wylotową na przegubie.
• Odkręcić od zwrotnic przeguby kulowe
obu wahaczy, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie kolumny zawieszenia".
• Odkręcić tylną podporę skrzynki przekładniowej.
•Podeprzeć ramę pomocniczą zawieszenia dźwignikiem hydraulicznym i wykręcić śruby mocujące (1, 2 i 3, rys.
D Ó041).
Uwaga. Śruby są dokręcone dużym
momentem. Zwrócić uwagę na pewne
podparcie uniesionego samochodu.
• Opuścić ramę pomocniczą i wyjąć.
Zam on to wan/e
•Przystawić ramę pomocniczą.
• Włożyć przeguby kulowe w zwrotnice
i przykręcić, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie kolumny zawieszenia'.
• Włożyć podporę skrzynki przekładniowej w ramę pomocniczą f przykręcić
momentem 40 N-m.
• Przykręcić ramę pomocniczą do podwozia następującymi momentami (patrz
rysunek D0041)
śruby[1)-115N<m r
śruby ( 2 ) - 170 N-m,
śruby {4) - 115 N-m (tylko 4x4),
śruby ( 3 ) - 100 N-m + 75" + 15D.
190
ZAWIESZENIE PRZEDNIE I PÓŁOSIE NAPĘDOWE
Uwaga, Do dokręcania kątowego jest
potrzebna tarcza z podziałką kątową, na
przykład Hazet 6690.
• Zamontować przednia, rurę wylotowa,,
patrz rozdzia! „Układ wylotowy".
• Usunąć znad silnika befkę poprzeczną.
• Przykręcić koła przednie.
• Dokręcić śruby kół r-na krzyż" momentem 110 N-m.
•Podłączyć sondę lambda.
• Zamontować zbiornik wyrównawczy.
Obsługa zawieszenia przedniego
Kontrolę wzrokową elementów zawieszenia przedniego powinno się wykonywać co 15 000 km przebiegu, w ramach
przeglądu okresowego.
• Ustawić przód samochodu na podstawkach i zdjąć koła przednie.
•Oświetlić lampą osłonę gumową
przegubu kulowego z lewej i z prawej
strony i sprawdzić czy nie jest uszkodzona. Zwrócić uwagęr czy nie ma
śladów wycieku smaru w okolicach
przegubu.
Uwaga. JeżeJi stwierdzi się uszkodzenie
osłony, to dany przegub należy wymienić.
Wnikające zanieczyszczenia uszkodziły
już z pewnością, przegub.
•Sprawdzić, czy nie ma śladów wycieku
na amortyzatorach.
• Sprawdzić, czy nie są uszkodzone
mocowania wahaczy do ramy pomocniczej. Zwrócić przy tym uwagę na ewentualne zgięcia wahaczy. W razie potrzeby
ziścić wymianę wahaczy.
•Zamontować kota przednie, opuścić
samochód i dokręcić śruby kół „na krzyż"
momentem 110 N-m.
Zawieszenie tylne
-\ adomości wstępne
Uwieszenie tylne stanowią,: skręcana
z^lka poprzeczna, krótkie sprężyny
rubowe i amortyzatory teleskopowe.
;-wa wahacze wleczone są umocowane
ZJ podwozia poprzez tuleje metalowo;_:mouve,
5-slka poprzecina tworzy w przekroju
•erę V. Zależnie od wyposażenia i wersji
:
iika, samochody są wyposażone w stazator Nawet bez stabilizatora działanie
-ęcanej belki gwarantuje właściwe
Tswadzenie samochodu na zakrętach,
I jelCalibra, podobnie jak Vectra i Cafibra
±*Ą jest wyposażony w zawieszenie
- ^zależne z belką poprzeczna, i z urno::,vanymi do niej wahaczami skośnymi,
E smentem sprężystym są sprężyny
r.vustożkowe, natomiast tłumiącym drga- a - amortyzatory hydrauliczne.
;:abilizator zmniejsza skłonność do
::^hylania się nadwozia na zakrętach
zapewnia dobre trzymanie się drogi
;-zez koła tylne. W wersji z napędem
szystkich kółH w środku osi znajduje się
-^st tylny. Jest on mocowany do belki
::przecznej i połączony z podwoziem
::>przez segment gumowy. Segment ten
'-jmi drgania własne mostu tylnego.
_ -vaga. Zabrania się naprawiania ramy
zzopów piasty metodą spawania i pros•:.vania.
amortyzatora
Uwaga, Poniższy opis dotyczy tylko
samochodów z napędem kół przednich.
Ze względu na konstrukcję osi tylnej,
amortyzatory mogą być wymontowane
i zamontowane tylko jeden po drugim.
Wymon to wanie
• Otworzyć bagażnik, zdjąć kołpak osłaniający górne mocowanie amortyzatora
w bagażniku.
• Odkręcić nakrętkę górnego mocowania
amortyzatora, przytrzymując tłoczysko
kluczem płaskim.
• Zdjąć miseczkę i poduszkę gumową
Uwaga. Jeżeli ma być wymieniana tylko
poduszka gumowa, to unieść nieco
samochód i pociągnąć amortyzator do
dołu.
• Samochód z regulacją wysokości zawieszenia: usunąć powietrze przez zawór
napełniający, umieszczony z tyłu w
bagażniku oraz odkręcić od amortyzatora
przewód ciśnieniowy.
• Podeprzeć nieco dźwignikiem hydraulicznym wahacz w okolicy amortyzatora. W ten sposób uniknie się niebezpieczeństwa wyskoczenia sprężyny zawieszenia. Istnieje groźba wypadku!
192
ZAWIESZENIE TYLNE
1- amortyzator, 2 - sprężyna zawieszenia. 3- łarcza hamulca. 4 - Łożysko hula. 5 - zawleczka. 6 - nakięika
7 - hamulec bębnowy. B - czop piasiy. 9 - czop piasty, 10 - piasta, 11 - skrętna belka poprzeczna. 12 -
• Wykręcić śrubę dolnego mocowania
amortyzatora do wahacza [rys. D 0093).
• Wyjąć u dołu amortyzator z obejmy. W
razie potrzeby pomóc sobie łyżką monterską.
Zamonto wanfe
• Sprawdzić amortyzator, patrz rozdział
„Sprawdzanie amortyzatora'.
• Sprawdzić poduszkę gumowi i w rai
potrzeby wymienić. Przy nowym amortyzatorze stosować bezwzględnie nową,
poduszkę gumowa,.
• Włożyć u dołu amortyzator w obejmę1
przy wahaczu. Jeżeli trzeba, wbić
SPRAWDZANIE I REGULACJA LUZU W ŁOZV£KU
amortyzator w obejmę młotkiem z two-*ywa sztucznego.
• Wyposrodkować ustawienie ucha amot7/zatora i obejmy odpowiednim trzpieniem.
• Wbić lekko śrubę mocującą do oparcia o
,vahacz, używając do tego młotka z
-.vorzywa sztucznego. Śrubę dokręcić
lomentem 70 N-m.
• W samochodzie z regulacją wysokości
:awieszenia przykręcić do amortyzatora
-akrętkę złączkowy z przewodem
- snieniowym momentern 3 N-ni.
•Założyć na amortyzator miseczkę i pozuszkę gumową.
• Opuszczać powoli samochód, wprowadzając koniec amortyzatora w otwór w
-adwoziu lub unieść dźwignikiem koło
,vprowadzić amortyzator.
• Od strony bagażnika umieścić na amor-.zatorze poduszki? gumową, miseczkę
nakrętkę, którą dokręca się kJuczem
: "zkowym momentem 20 N-m. Tło:zysko przytrzymać kluczem płaskim
6 mm,
uwieszenia uzupełnić ciśnienie powieTza do 80kPa,
• Nasadzić kołpak na górne mocowanie
rTiortyzatora.
• Opuścić samochód, jeżeli wcześnie]
nie dokonano.
sprężyny zawieszenia
i Vymon towanie
_waga. Sprężyny wymontować kolejno.
JV samochodzie z regulacją wysokości
uwieszenia usunąć powietrze przez
zawór napełniający.
• Odłączyć u dołu oba amortyzatory od
,ahaczy,
• Opuścić powoli wahacz na podnośniku.
• Odciągnąć łyżką monterską belkę zamieszenia przy wahaczu, wyjąó z gniazd
udwozia i belki sprężynę razem z gór-ym pierścieniem gumowym jrys.
C 0094).
193
• Wyjąć ze sprężyny dolny pierścień
gumowy.
• Wyciągnąć ze sprężyny górny pierścień
gumowy, odpowiednio go podważając,
i ocenić jego stan. Uszkodzony pierścień
wymienić.
Zamon towanre
• Włożyć górny i dolny pierścień w
sprężynę.
• Włożyć sprężynę w gniazda. Zwrócić
uwagę na prawidłowe osadzenie sprężyny w górnym pierścieniu. Koniec zwoju
musi się oprzeć o występ pierścienia.
• Podczas wkładania sprężyny odciągnąć
wahacz do dołu łyżką monterską,
• Umocować koniec amortyzatora.
zawieszenia uzupełnić ciśnienie powietrza do 30 kPa.
Sprawdzenie i regulacja luzu
w łożysku koła
Sprawdzenie
• Podnieść tył samochodu, patrz rozdział
„Podnoszenie samochodu'
• Zdjąć miseczkę z piasty za pomocą
specjalnych szczypiec lub podważywszy
wkrętakiem.
194
ZAWIESZENIE TYLNE
Uwaga. N\e uszkodzić przy tym miseczki,
pogiętą miseczkę wymienić. Przez nieszczelną miseczkę może dostać się do
piasty woda. która uszkodzi fożysko.
• Przesunąć podkładkę wkrętakiem,
poprzecznie do czopa (rys. C 7673}.
Uwaga. Nie wolno przy tym opierać
wkrętaka o piastę, wykonując ruch obrotowy lub podważając.
• Luz w łożysku koJa można uznać za
prawidłowy, kiedy podkładka pod nacjskiem palca da się jeszcze przesunąć.
Regulacja
• Usunąć zawleczkę z nakrętki czopa
piasty.
• Poluzować nieco nakrętkę czopa piasty
(rys. C 7676), a następnie dokręcić
momentem 25 N-m, obracając w tym
czasie koło lub piastę, jeśli koło jest
zdjęte. Obracanie koła {piasty) jest
konieczne, aby uniknąć zakleszczenia
łożyska.
• Powoli cofnąć nakrętkę czopa piasty na
lyfe, aby podkładka dała się poruszyć
wkrętakiem.
• Włożyć w nakrętkę nową zawleczkę i zagiąć. Jeżeli zawleczka nie daje się włożyć,
dokręcić nakrętkę do najbliższego otworu
pod zawleczkę.
• Sprawdzić, czy podkładka da się jeszcze
przesunąć.
• Jeżelt podkładka nie daje się już poruszyć, to nakrętkę poluzować do
następnego otworu pod zawleczkę,
• Zabezpieczyć nakrętkę zawleczką.
• Wcisnąć miseczkę.
łożyska koła
Wymonto wan/e
• Poluzować śruby mocujące koło tylne,
• Unieść tył samochodu i ustawić na podstawkach. Zdjąć koło, patrz rozdział
„Podnoszenie samochodu".
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ŁOŻYSKA KOŁA
• Zwolnić hamulec awaryjny.
• Hamulce tarczowe:
wymontować
zacisk hamulca i podwiesić drutem frys.
; 7686) Nie odłączać przy tym przewodu
-amulcowego, nie rozciągać go również.
śni nie skręcać,
• Hamulce bębnowe: wymontować bę:en hamulca.
• Zdjąć miseczkę z piasty za pomocą
speqelnych szczypiec lub podważywszy
.'nkrętakiern.
Jwaga. Nie uszkodzić przy tym miseczki,
ugiętą miseczkę wymienić. Przez
- eszczelną miseczkę może dostać się do
: 5sty woda, która uszkodzi łożysko.
• Usunąć zawleczkę z nakrętki czopa
: asty i odkręcić nakrętkę..
• Zsunąć piastę z czopa, W razie potrzeby
:3inąć śrubę regulacyjną szczęk hamulca
•: .-/aryjnego.
•
•"
• Ściągnąć z piasty pierścień uszczelniają:. za pomocą, łyżki monterskiej Jub
:_,zego wkrętaka.
* Wyciągnąć z piasty wewnętrzne łożysko
nożkowe.
_ «vaga. Jeżeli łożysko ma być powtórnie
-r>ntowaneF to należy je starannie
rnronić przed zanieczyszczeniem. Nie
..•Ino
myć
łożysk
stożkowych,
;
-zenikaja.ce ciała obce nie dadzą się
ż j usunąć przez mycie.
195
• Wybić z piasty zewnętrzne pierścienie
łożysk wewnętrznego i zewnętrznego,
stosując specjalne narzędzie lirmy Opel
fub odpowiedni trzpień (rys D 0092). W
przypadku hamulców tarczowych należy
użyć narzędzia KM-672, podkładając
KM-466-2, W przypadku hamulców bębnowych należy użyć narzędzia KM-266-1
lub 266-2 i 266-3, podkładając
KM-466-2.
• Jeżeli nie dysponuje się narzędziami
specjalnymi, to można użyć miedzianego
pręta. Pręt przystawiać w różnych miejscach na obwodzie pierścienia łożyska,
aby uniknąć jego przekrzywienia.
Uwaga. Używać tylko pręta z miękkiego
metalu, aby na pierścieniu łożyska nie
utworzył się grat,
• Oczyścić czystą szmatką i spirytusem
czop piasty i bęben hamulca lub piastę.
Sprawdzić, czy czop nie jest uszkodzony
i ewentualnie wymienić.
Zamon towan/e
• Wbić do oporu zewnętrzny pierścień
łożyska. W warsztacie stosuje się do tego
celu narzędzie KM-266-4 i podkłada
drugie narzędzie KM-466-2 [rys. C 7688).
Jeżeli nie dysponuje się takim zestawem.
to można wbić ostrożnie pierścień
odpowiednią rurką.
196
ZAWIESZENIE TYLNE
•
KM-226-4
—
•
C7HJ1
• Łożysko wypełnić smarem do iożysk
tocznych (smar na bazie litu). Można użyć
smaru zalecanego przez firmę Opel numer katalogowy 1941574(90001812).
• Włożyć w piastę łożysko wewnętrzne.
• Wypełnić smarem pierścień uszczelniający i wcisnąć w piastę pod prasą poprzez
odpowiednią tuleję. Jeżeli brak jest prasy,
to można wbić pierścień uszczelniający
poprzez odpowiednią tuleję.
Uwaga. Pierścień uszczelniający powinno się wymieniać. Uszkodzone lub niestarannie zamontowane pierścienie powodują przedostawanie się wilgoci do iożysk
i skrócenie ich żywotności,
• Wypełnić pustą przestrzeń w piaście
smarem.
• Nasunąć na czop piastę z posmarowanym łożyskiem zewnęirznym.
• Położyć podkładkę i wkręcić ręką
nakrętkę koronową.
• Wyregulować luz łożyska.
• Wcisnąć miseczkę,
• Hamulce tarczowe: zamontować zacisk
hamulca i przykręcić momentem
80 N-m (rys. C 7601), patrz rozdział
„Wymontowanie i zamontowanie zacisku
hamulca",
• Hamulce bębnowe: przykręcić bęben
hamulca do piasty momentem 4 N-m,
• Sprawdzić hamulec awaryjny i ewentualnie wyregulować, patrz rozdział
„Regulacja hamulca awaryjnego".
• Zamontować koło.
• Opuścić samochód i dokręcić śruby koła
„na krzyż" momentem 110 N-m.
stabilizatora
Wymontowanie
• Odkręcić stabilizator z obu stron od osi
tylnej i wyjąć (rys. D 0096).
• Sprawdzić stan poduszek gumowych i
uszkodzone wymienić.
NAPĘD KOt TYLNYCH (5AM0CH0DV 4x4)
Zamontowanie
• Przystawić stabilizator i przykręcić
z przodu i z tyłu
momentem 30 N-m,
Silnik 2,5 dm 3 : Stabilizator przykręcić do
selki momentem 30 N-m, a następnie
ąszcze o kąt 45°...60°,
Uwaga. Stabilizator dokręcać tylko przy
iamochodzie opuszczonym na koła.
Napęd kół tylnych
samochody 4x4}
Samochody Opel Vectra i Calibra były
yFerowane również w wersji z napędem
//szystkich kół. Aby można było przenieść
-apęd na koła tylne, wprowadzono
rsdatkowe zespoły: most tylny z prze• 'adnią
główną
i
mechanizmem
:żnicowym oraz półosie. Ponadto zmie- ono zawieszenie, wprowadzając waha:ze skośne (tylko Vectra). Przeniesienie
u na koła tylne odbywa się wałem
. Sprzęgło lepkościowe (wfskoumożliwia zmienny rozdział siły
- *dzy osiami, natomiast suche sprzęgło
we zapewnia możliwość
zastosowania układu ABS.
197
Sprzęgło lepkościowe składa się z wypełnionej olejem silikonowym obudowy,
w której są umieszczone ciasno płytki
stalowe. Między płytkami nie ma połączenia mechanicznego. Płytki sa na zmianę połączone z obudową sprzęgła, a więc
i z wałem napędowym, oraz z mostem tylnym. Przekazywanie momentu odbywa
się poprzez olej silikonowy, który reaguje
na różnice prędkości obrotowej między
płytkami. Niewielkie różnice prędkości są
wyrównywane, natomiast większe prowadzą do zwiększenia sił Ścinających
wewnątrz sprzęgła lepkościowego, tak,
że może być przeniesione do 100% siły
napędowej na koła tylne. Włączenie napędu kół tylnych następuje łagodnie i jest
praktycznie niedostrzegalne przez kierowcę.
Na suchej normalnej drodze wszystkie
koła toczą się z prawie ta. samą prędkością. Większa część siły napędowej jest
przenoszona przez koła przednie. Kiedy
jednak koła przednie zaczną obracać się
szybciej niż tylne, na przykład wskutek
większej siły napędowej lub złego podłoża, to sprzęgło lepkościowe zacznie od
razu przenosić większą siłę na koła tylne.
;iujnik prędkości obroiowej sikiiks, 2 - iSwoi sieriiiący, 3 - wyłącznik ciśnieniowy, 4 - gmazda da diagnostyki
H.1, 5 - elektroniczna uiz^tlzente slaruj^ce. £> - czujnik przebytej drogi. 7 - wylgczmk swiaief hamowania,
kontrolna układ u
198
ZAWIESZENIE TYLNE
Podczas hamowania dochodziłoby do
blokowania kół tylnych, ze względu na
połączenie osi przedniej z tylną. Dlatego
Vectra i Calibra 4x4 maja. hydrauliczne
sprzęgło, które w czasie hamowania
automatycznie odłącza napęd osi tylnej
Sprzęgło lo jest sterowane elektronicznie
i włączone w obwód hydrauliczny układu
wspomagania kierownicy.
W fazie hamowania silnikiem, kiedy pedał
przyspieszenia został zwolniony, napęd
wszystkich kół pozostaje włączony.
Hamujące oddziaływanie silnika jest więc
przenoszone na wszystkie koła.
Przy wyłączonym silniku oś tylna jest
zawsze odłączona, co pozwala odholować samochód z podniesioną osią przednią. Jeżli zachodzi potrzeba odłączenia
osi tylnej przy pracującym silniku, to trzeba wyciągnąć bezpiecznik F19.
Układ napędowy 4x4 ma elektroniczne
urządzenie sterujące z pamięcią usterek.
Kiedy urządzenie zapamięta usterkę, to
zaczyna błyskać lub świecić lampka kontrolna układu 4x4 w zestawie wskaźników. Naprawy zespołów układu
napędowego mogą być przeprowadzane
tylko przez przeszkolony personel.
Odpowietrzanie układu
hydraulicznego (4x4}
Odpowietrzenie układu hydraulicznego
jest konieczne po otwarciu przewodów.
• Wyciągnąć ze skrzynki bezpieczników
bezpiecznik numer 19 zaworu sterującego.
• Otworzyć o około 3 obroty śrubę „bypass" przy zaworze sterującym (rys.
D 0640),
• Napełnić zbiornik wyrównawczy olejem
hydraulicznym do znaku „MAX" (1, rys.
D 0249).
• Uruchomić silnik.
• Jeżeli poziom oleju opada, to natychmiast uzupełnić stan do znaku „MIN" (2)
• Pozostawić silnik pracujący przez około
15 minut,
• Obrócić kilkakrotnie kołem kierownicy
od oporu do oporu i przytrzymywać za
każdym razem w pozycji skrajnej przez
około 20 sekund,
• Zamknąć śrubę „by-pass" na około 20
sekund i ponownie otworzyć. Po dalszych
20 sekundach zamknąć śrubę „by-pass" i
dokręcić momentem 1,5 N-m.
• Wyłączyć silnik.
• Włożyć bezpiecznik.
•Włączyć zapłon,
• Wcisnąć pedał hamulca około 15 razy.
• Sprawdzić poziorn oleju: kiedy olej jest
nagrzany fok. 80°C), to jego poziom
powinien sięgać do znaku „MAX", przy
zimnym silniku [ok, 20DC) do
„MIN".
OBSŁUGA OSI TYLNEJ {TYLKO NAPĘD 4x4)
Sprawdzanie poziomu i wymiana
rleju w skrzynce rozdzielczej (4x4}
Jwaga. Od IX 1993 roku skrzynka
;iedziefcza jest napełniana olejem synte-.cznym [Opel 90 443 530). Dzięki wyżiiej jakości oleju syntetycznego, nie ma
JL potrzeby jego wymieniania w ramach
zosługi okresowej,
• Olej ATFH podlegający okresowej wymianie, można zastąpić olejem syntetyzznym. W celu wprowadzenia oznaczenia
:: malować korek otworu kontrolnego na
. Oleje ATF i syntetyczny nie są ze
żabą mieszalne.
• Odkręcić korek otworu kontrolnego z
-em wewnętrznym i sprawdzić poziom
: eju Korek ten znajduje się z prawej
::rony skrzynki rozdzielczej, obok kołnie—a wału przegubowego [rys. D 0636).
199
• Wlać oJej przez przewód odpowietrzający, korzystając z małego lejka.
• Po wlaniu oleju odczekać około 3 minut
i ponownie sprawdzić poziom oleju.
Uwaga. Nie wlewać nara? zbyt dużej porcji oleju Poziom oleju obniża się bardzo
powoli.
• Umocować obejmą przewód odpowietrzający do wiązki przewodów.
Obsługa osi tylnej (tyJko napęd 4x4)
Sprawdzenie poziomu i wymiana
o/eju w moście tylnym
Poziom oleju w moście tylnym powinno
się sprawdzać co 15 000 km przebiegu,
w ramach obsługi okresowej. Należy przy
tym kontrolować szczelność obudowy
mostu, szczególnie w miejscach wyjścia
pófosi i wału napędowego.
Uwaga. W przypadku dużych ubytków
oleju określić przyczynę i usunąć. Olej
zebrany podczas wymiany iub naprawy
oddać do utylizacji.
Wymiana oleju w Łylnym moście odbywa
się co trzeci przegląd okresowy.
• Odkręcić korek otworu kontrolnego z
prawej strony obudowy mostu.
• Poziom oleju powinien sięgać do dolnej
krawędzi otworu po wykręconym korku.
W razie potrzeby uzupełnić w sposób
opisany poniżej.
Wymiana oleju
_waga, Od IX 1993 roku w miejsce korka
rst wkręcony czujnik temperatury oleju.
z
-?ed wykręceniem odłączyć przewody.
* 3oziom oleju powinien sięgać do dolnej
• -awędzi otworu po wykręconym korku.
*M razie potrzeby uzupełnić poziom
: ejU. Wtym celu przeciąć obejmę prze•,odu odpowietrzającego przy wiązce
:-ze wodo w.
• Podstawić odpowiednie naczynie.
• Odkręcić korek spustu oleju u dołu obudowy mostu tylnego i pozwolić na
Ścieknięcie całej zawartości.
• 2 powrotem dokręcić korek spustu
oleju.
• Wlać świeży olej przez przewód w otwór
korka odpowietrzającego na skrzynce
rozdzielczej do dolnej krawędzi otworu
kontrolnego.
200
ZAWIESZENIE TYLNE
Zalecany alej: ATF Dexron II, numer katalogowy 19 40 699 (90 350
241).
Pojemność około 0.5 dma,
•Z powrotem dokręcić korek wlewu [ korek otworu kontrolnego.
Sprawdzenie gumowych
osłon półosi
• Podnieść samochód.
•Zwrócić uwagę, czy n ' a
ma
śladów wy-
cieków smaru spod osłon gumowych i ich
okolic.
• Sprawdzić pewność osadzenia opasek
zaciskowych.
• Sprawdzić lampą przenośną, czy osłony
nie są porowate lub popękane. Popękane
tuleje ostaniające przeguby niezwłocznie
wymienić.
• Jeżeli nastąpiło zapadnięcie się osłony
wskutek podciśnienia w przegubie lub jej
uszkodzenie, to należy ją wymienić.
Układ kierowniczy
-Tclomości wstępne
.•ład kierowniczy składa się z kolumny
erownicy z kołem kierownicy, z przesadni zębatkowej i drążków kierowm:zych. W przekładni znajduje się listwa
:sbata, która przemieszcza się odpowied- o do ruchów kołem kierownicy. Do tfst.-.y są umocowane drążki kierownicze,
*róre z kotei przenoszą ten ruch na koła
: jprzez zwrotnice.
--zekładnia kierownicza jest bezobsłu|owa, jednak należy okresowo sprawi a ć sfan osłon gumowych na przekładni,
niektórych wersjach samochodu
scanie kół jest ułatwione dzięki zas: sowaniu wspomagania hydraulicznego.
_*.fad wspomagania składa się z pompy
: 3jowej, zbiornika wyrównawczego
-zewodów ciśnieniowych. Pompa ole: .-.a jest napędzana paskiem klinowym
z-1 silnika. Pompa zasysa olej hydrau:zny ze zbiornika wyrównawczego i tło—/ go pod bardzo dużym ciśnieniem do
iTipalu zaworów w przekładni kierownirzej. Zespół ten jest połączony mechani- i i e z kołem kierownicy i kieruje olej do
naowiedniej strony cylindra roboczego,
:i eżnie od kierunku obracania koła
=rownicy. W ten sposób wspomaga
_i -peanie kół przednich.
„ = <o wyposażenie dodatkowe może
?;epować
poduszka
powietrzna
), umieszczona w kole kierownicy.
W momencie kolizji czołowej urządzenie
sterujące odpala niewielki ładunek wybuchowy w poduszce, powodując jej napełnienie gazami w przeciągu kilku
milisekund. Czas ten jest wystarczający
do wytłumienia energii przesuwającego
się do przodu kierowcy. Po kilku sekundach gazy uchodzą otworami wylotowymi z poduszki i ta opada. Aby zachować
funkcjonowanie systemu, wszelkie prace
przy poduszce powietrznej należy wykonywać w ASO Opel.
Uwaga. Zawsze wymieniać nakrętki sarn ozabezpieczające. Nie wykonywać przy
układzie kierowniczym prac spawalniczych i prostowniczych. Prace trudniejsze i wymagające doświadczenia
muszą być wykonywane przez fachowców.
koła kierownicy
Wymon towanłe
Uwaga. Poniższy opis dotyczy tylko koła
kierownicy bez poduszki powietrznej. Ze
względów bezpieczeństwa wymontowanie poduszki powietrznej należy
powierzyć specjalistycznemu warsztatowi.
1 -
-•• -
2- przekładnia klorawnJcza
3- przegub kulowy drążka
4- aworzeń gwintowany do regulacji zbieżności
5- lewy dtąiek
6- prawy drążek kierowniczy
DG2HL,
WY MOSTOWA NJE I ZAMONTOWANIE KOŁA KIEROWNICY
203
I.iJMNA KIEROWNICY BEZ REGULACJI WYSOKOŚCI POŁOŻENIA
- rura wału kierownicy. 2 - zamek stacyjki. 3 - wyłącznik wycieraczek, 4 - górna osłona przełącznika zespolonego.
:
- koło Harownicy, B - piarścień ślizgowy 7 - przełącznik kierunkowskazów, S - dolna osłona przełącznika
_±żsolDnego. 9 - wał kierownicy
ôdważywszy ostrożnie wkrętakiem
ciągnąć przycisk sygnału dżwię- .vego z koła kierownicy (rys, D 0364},
Jsiawić koia przednie do jazdy na
orost, koło kierownicy powinno zająć
ołożenie środkowe.
Odgiąć podkładkę blaszaną i odkręcić
skrętkę koła kierownicy.
Zaznaczyć larbą lub rysikiem pofożenie
jia kierownicy względem wału.
Zsunąć koło kierownicy za pomocą
dpowiedniego ściągacza (na przykład
M-210A rys. C 3431), Zaczepy ściąpowinny być skierowane na
204
UKŁAD K1EH0WNIC2Y
Zam on to wanie
KM-210-A'M
C3431
• Nasadzić koło kierownicy na wielowypust wału.
• Koło kierownicy musi być ustawione
współosiowo; wcześniej ustawione znaki
muszą się pokrywać.
• Założyć nową podkładkę blaszaną
i wkręcić nakrętkę momentem 25 N-m,
• Odbyć krótką jazdę próbną. Koło kierownicy musi zajmować środkowe
położenie, w przeciwnym razie przestawić je na wale.
• Zabezpieczyć nakrętkę koła kierownicy,
zaginając podkładkę. Podkładka musi
wejść w piastę koła kierownicy i zostać
oparta o nakrętkę.
• Nasunąć przewód elektryczny na przycisk sygnału dźwiękowego i wcisnąć przycisk w koło kierownicy,
• Sprawdzić działanie sygnału dźwiękowego.
•Sprawdzić samopowracanie przełącznika kierunkowskazów.
Uwaga, Brudne lub klejące się do rąk koło
kierownicy można umyć ciepłą wodą z
dodatkiem domowego płynu do mycia.
Nie używać środków do szorowania.
drążka kierowniczego
Uwaga. W żadnym wypadku nie wolno
uderzać w wał twardym narzędziem. Nie
ściągać koła kierownicy, uderzając w nie
z dołu lub z góry.
• W razie potrzeby zwolnić zatrzask
pierścienia ślizgowego w piaście koła
(rys. C 3432) i zamontować nowy
pierścień.
Uwaga. Występ pierścienia, służący do
cofania przełącznika kierunkowskazów,
powinien
być
podczas
montażu
skierowany w lewo.
• Powierzchnię ślizgową pierścienia posmarować pastą „Kontaktfix" firmy H,
Bauer, Heidelberg.
Uwaga. Należy pamiętać, że drążek
kierowniczy może mieć gwint wewnętrzny lewo- lub prawozwojny.
Wymonto
wanie
• Poluzować zacisk na drążku kierowniczym {rys. D0242),
• Zdjąć oba zabezpieczenia z płytki dystansowej W tym ce]u wycisnąć wkrętakiem kojek rozprężny w środek obu
zabezpieczeń.
• Zmierzyć głębokość wkręcenia drążka
kierowniczego na sworzeń gwintowany i
zanotować ją [ub policzyć liczbę obrotów
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE PRZEGUBU KULOWEGO
205
przegubu kulowego drążka
kierowniczego
Wymon towan/e
//ykonywanych
drążkiem
podczas
,vykręcania.
• Odkręcić drążek kierowniczy od
przekładni kierowniczej.
• Wykręcić drążek kierowniczy ze sworznia gwintowanego.
• Poluzować śruby mocujące koło przednie. Unieść samochód i ustawić na podstawkach, patrz rozdział „Podnoszenie
samochodu",
• Zdjąć koło.
• Odkręcić nakrętkę ze sworznia przegubu
kulowego drążka kierowniczego.
• Poluzować śrubę zacisku drążka
kierowniczego.
• Rozłączyć przegub kulowy od ramienia
kolumny zawieszenia za pomocą odpowiedniego ściągacza lub przyrządu
KM-5O7-B (rys, B 9551).
Zam on towan/e
• Nakręcić na sworzeń gwintowany nowy
prążek kierowniczy z nową tulejką,
pamiętając o zachowaniu zanotowanego
.eześniej wymiaru lub liczby obrotów,
Jwaga. Długość gwintu widocznego z
zbu stron nakrętki sworznia gwintowa-ego powinna być mniej więcej jednakowa, ze względu na konieczność
rachowania poprawne] geometrii układu
h s równi czego.
Zwrócić uwagę na różne wykonanie
frążkEi kierowniczego dla lewej i prawej
::rony samochodu. Gwint w zacisku
^rązka powinien znaleźć srę u góry,
ponieważ śruba zaciskająca będzie
.-/fcręcana od dołu.
• Przykręcić drążek kierowniczy do przekładni kierowniczej momentem 95 N-m.
Zabezpieczyć obie śruby płytką blaszaną.
Jwaga, Używać zawsze nowej klamry
^prężnej do mocowania płytki.
• Ustawić zbieżność kół (w warsztacie).
• Dokręcić śrubę zacisku momentem
ZON-m.
• Zmierzyć i zanotować głębokość wkręcenia przegubu kulowego na sworzeń
gwintowany drążka.
• Odkręcić przegub kulowy.
Zamon towanitt
• Nakręcić przegub kulowy na sworzeń
gwintowany, na zmierzoną wcześniej
głębokość.
206
UKŁAD KIER0WN|CZV
i , ••-
• Zwrócić uwagę na wykonanie przegubu
dla lewej lub prawej strony pojazdu
(patrząc w kirunku jazdy). Przegub przeznaczony dla strony prawej ma fiterkę r,R"
(rys. B 3134).
• Umocować przegub do ramienia kolumny zawieszenia i nakręcić nowa. nakrętkę
$amozabezpiecza]a.cą
momentem
60N-m,
• Ustawić zbieżność (w wars?tacie)r
• Włożyć od dołu śrubę w zacisk drazka
kierowniczego i dokręcić momentem
20 N-m.
• Zamontować koło przednie. Opuścić samochód i dokręcić śruby mocujące koło
momentem 110 N-m.
zbiornika wyrównawczego
układu wspomagania
Zamontowanie
• Jeżeli zbiornik został wymontowany, to
podłączyć przewody i zabezpieczyć je
opaskami.
• Zaczepić obejmę i umocować śrubą.
•Odpowietrzyć układ hydrauficzny.
pompy wspomagania
Uwaga. Od około III 1993 roku w samo
chodach z silnikami OHC rozpoczęto
montaż pompy wspomagania, w której
łożyska toczne waJka pampy zastąpiono
łożyskami ślizgowymi. Pompy te nie są
wzajemnie zamienne, ze względu na
różne sposoby mocowania przewodów.
Wymontowanie (silniki
ISiZOdm3)
Wymon towanie
• Wykręcić śrubę obejmy (rys. B 9622).
• Odczepić obejmę.
• Jeżeli wymontowanie zbiornika jest
związane z uzyskaniem dostępu do tego
miejsca, to zbiornik odsunąć na bok z
podłączonymi przewodami
• Jeżeli przewody maja. zostać odłączone,
to podstawrć naczynie, ponieważ wypłynie olej.
,
•Wymontować pasek klinowy.
• Ściągnąć przewód ciśnieniowy ora;
przewód powrotny, wcześniej poluzi
wawszy opaski zaciskowe (rys. B 9620).
Uwaga, Podstawić naczynie pod
kający olej. Zatkać otwory.
• Odkręcić pompę wspomagania
wspornika oraz tylnego uchwytu i wyji
{rys. B 9621).
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POMPY WSPOMAGANIA
207
Wymontowanie (silnik 1,6 dm3)
\
B9E30
9531
Zamontowanie
• Drzykręcić pompę wspomagania,
.\szystkie śruby dokręcić momentem
ć przewód powrotny i przewód
: snieniowy, zabezpieczyć opaską zaci• Sprawdzić pasek klinowy, założyć i na• ągnąć.
• Odpowietrzyć instalację hydrauliczną
_<ładu wspomagania.
• Wymontować filer powietrza,
• Wymontować pasek klinowy, patrz rozdział „Wymiana i regulacja naciągu paska
klinowego".
• Odkręcić koło pasowe od pompy wspomagania frys. D 0231).
• Zwolnić z zatrzasków i zdj^ć górną
osłonę paska zębatego.
• Odkręcić pompę wspomagania od
głowicy i wyciągnąć w stronę alternatora
(rys. D 0233)
•Odłączyć przewody zasilający i powrotny.
Uwaga, Podstawić naczynie pod wycieka|c|cy olej. Zatkać otwory.
208
UKŁAD KIEROWNICZY
Zamontowanie
•Przykręcić pompę wspomagania do
głowicy (rys D 0232), jeszcze nie
dokręcając całkowicie śrub.
•Założyć górna, osłonę paska zębatego.
• Dokręcić pompę momentem 30 N-m.
• Przykręcić koło pasowe momentem
25 N-m.
• Zamontować i naciągnąć pasek klinowy,
palrz rozdział „Wymiana i regulacja
• Podłączyć przewody do pompy.
•Zamontować fiJtr powietrza [rys,
D 0234).
• Odpowietrzyć instalację hydrauliczną
układu wspomagania.
wspomagania (samochody
z napędem kół przednich)
Układ wspomagania wymaga odpowietrzenia, jeśli został w którymś miejscu
otwarty. Operację odpowietrzania układu
w przypadku napędu wszystkich kół
opisano w rozdziale o zawieszeniu tylnym.
• Przy zatrzymanym silniku odkręcić korek
wlewu zbiornika wyrównawczego.
• Wlać olej do poziomu maksymalnego,
określonego znakiem (1, rys. D 0249).
• Uruchomić silnik i pozostawić na biegu
jałowym. Natychmiast uzupełnić stan
oleju do dolnego znaku (2), odpowiadającemu poziomowi minimalnemu,
Uwaga. Pompa nie może pracować „na
sucho",
•Skręcić koło kierownicy C powoli dwu-,
trzykrotnie o kąt około 45 w lewo i prawo, a następnie od oporu do oporu.
• Jeszcze raz skorygować poziom oleju.
• Wyłączyć silnik i sprawdzić poziom
oleju.
• Poziom nagrzanego oleju powinien
sięgać górnego znaku (1) na miarce, natomiast zimnego oleju nie może znajdować
się poniżej dolnego znaku (2). Za otej
nagrzany uważa się olej o temperaturze
około +80*Q OJej zimny ma Temperatui
około +20DC,
\
Doaw
OBSŁUGA UKŁADU KIEROWNICZtGO
• W razie potrzeby skorygować poziom
- eju. Układ napełnia się olejem do
ijtomatycznych skrzynek przekładnio•. »ch ATF Dexron o numerze katalogowym wg firmy Opel 19 40 691
"30 020 172). Do napełniania układu
::osować tylko nowy olej. ponieważ
âwet niewielkie zanieczyszczenia mogą
i powodować zakłócenia pracy układu
•, spomagania.
• Pojemność całkowita układu
wspomagania wynosi około 1,0 drn]. Uzupełniając
-oziom oleju stosować tylko małe dawki.
• Zamknąć zbiornik wyrównawczy.
Dbsûga układu kierowniczego
Sprawdzanie osłon gumowych
jrzegubów kulowych
• Ustawić przód samochodu na pod-
Przeguby kulowe nie mogą wykazywać
luzu. W przeciwnym razie wymienić
przeguby lub drążki.
w układzie wspomagania
Poziom oleju w układzie wspomagania
powinno się sprawdzać co 30 000 km
lub najpóźniej co dwa lata. Samochody z
napędem wszystkich kół mają większy
zbiornik wyrównawczy, ponieważ ten
sam obwód hydrauliczny zasila również
układ sterowania sprzęgła wieJopJytkowego.
• Poziom oleju można sprawdzać przy oleju nagrzanym lub zimnym, Olej nagrzany
ma temperaturę około +80°C, natomiast
zimny - temperaturę otoczenia,
Napęd kół przednich
• Oświetlić lampą osłonę gumową z lewej
z prawej strony j sprawdzić, czy nie jest
_=zkodzona. Zwrócić uwagę, czy nie ma
E adów wycieku smaru w okolicach
:-zegubu.
• Jeżeli stwierdzi się uszkodzenie osłony,
io dany przegub najeży wymienić.
\nikające zanieczyszczenia zdążyły \u± z
;^wnością uszkodzić przegub.
• Sprawdzić poprawność osadzenia na'-elki przegubu zwrotnicy; nie obracać
z-zy tym nakrętki. Poluzowane nakrętki
mienie.
Sprawdzanie luzu na kole
Kierownicy
"Ustawić
koło kierownicy w położenie
:
-:>dkowe.
• Uchwycić koło kierownicy przez otwarte
:kno i poruszać w obie strony. Koło
:owinno wykazywać maksymalny luz do
15 mm, bez poruszenia kół przednich.
• Jeżeli stwierdzi się luz na kole kierowni7y, to sprawdzić drążki kierownicze,
nekładnię kierowniczą i Jożyska kół.
• Poruszyć silnie ręką drążek kierowniczy.
209
Napęd wszystkich kóf
210
UKŁAD KIEROWNICZY
• Odkręcić pokrywę zbiornika wyrównawczego przy wyłączonym silniku,
• Napęd wszystkich kół: włączyć zapłon
i wcisnąć pedał hamulca 10^15 razy, a?
poziom oleju przestanie wzrastać.
• Zdjąć pokrywę. Wewnątrz pokrywy znajduje się miarka. Wytrzeć miarkę, czystą i
nie strzępiącą się szmatką, położyć
pokrywę i znowu zdjąć. Odczytać poziom
oleju.
• Prry nagrzanym silniku poziom oleju
powinien sięgać do górnego znaku
wskaźnika. Przy silniku zimnym poziom
oleju nie może się znajdować poniżej dolnego znaku.
• Jeżeli
zachodzi
konieczność
uzupełnienia poziomu, to użyć oleju
hydraulicznego zalecanego przez firmę
Opel, na przykład ATF „Dexron II", numer
katalogowy 1940 699 (90350341}, [ATF
- Automatic Transmission Fluid), Na dolewki używać tylko świeżego oleju, ponieważ nawet niewielkie zanieczyszczenia mogą zakłócić funkcjonowanie układu.
•Pojemność całkowita układu wspomagania wynosi 1,0 dm\ Uzupełniając
poziom oleju stosować tylko małe dawki.
• Po dolaniu oJeju uruchomić silnik i kilkakrotnie obrócić koło kierownicy od oporu
do oporu. W ten sposób nastąpi odpowjetrzenie układu wspomagania,
• Wyłączyć silnik i ponownie sprawdzić
poziom oleju, w razie potrzeby uzupełnić
go. Nie wolno wlewać za dużo oteju. Przy
nagrzanym silniku poziom oleju nie może
przekraczać górnego znaku wskaźnika.
Jeśli wlało się za dużą porcję oleju, to
nadmiar można wyssać.
Wymiana i regulacja paska
klinowego pompy wspomagania
(silniki 1,8 i 2,0 dm* do VIII 1992
oraz wysokoprężne)
Pompa wspomagania jest umieszczona z
przodu kadłuba silnika i jest napędzana
osobnym paskiem klinowym lub paskiem
wieloklinowym {podłużnie żebrowanym).
Uwaga. Pasek wieloklmowy nie wymaga
okresowego napinania Sposób wymontowania paska wielokhnowego został
podany w rozdziale r,Wymontowanie i zamontowanie paska wieloklinowego".
Sprawdzanie
• Oświetlić lampą przedział silnika. Ocenić
wzrokowo stan paska klinowego. W celu
obrócenia paska, włączyć 4r bieg i przetoczyć nieco samochód. Wymienić pasek,
który ma pęknięcie lub wychodzące z
boku włókna.
• Sprawdzić naciąg paska. W warsztacie
stosuje się do tego celu specjalny
przyrząd, patrz rozdział „Wymontowanie
i zamontowanie paska klinowego '.
• Jeżeli brak jest przyrządu, to można
sprawdzić naciąg pod naciskiem palca w
środku między kołami pasowymi. Pasek
powinien dać się ugiąć w tym miejscu na
odległość 5.„10 mm.
Wymiana 1
• Poluzować dwie śruby (A) mocujące
uchwyt pompy do wspornika, śrubę (B)
mocującą śrubę do regulacji naciągu
paska ora? śrubę {C) napinacza (rys,
B9619}.
OBSŁUGA UKŁADU KIEROWNICZEGO
211
• Poluzować nakrętki na śrubie napinającej i zdjąć pasek klinowy.
• Założyć pasek kfinowy i naciągnąć,
obracając nakrętkę {pokazaną prawą
strzałką na rys, B 9624).
• Dokręcić nakrętkę kontrującą na śrubie
napinającej.
• Dokręcić śruby (A) i {C) momentem
25 N-m, a śrubę {B} momentem 40 N-m.
• Pozostawić silnik pracujący z nowym
paskiem klinowym na biegu jałowym
przez około 5 minut dodając w lym czasie „gazu". Dzięki temu pasek wydłuży się
do ostatecznego wymiaru.
• Jeszcze rai sprawdzić naciąg paska
i ewentualnie wyregulować.
Ustawienie kół
Optymalne warunki jazdy i najmniejsze
zużycie ogumienia można osiągnąć tylko
wtedy, gdy ustawienie kół jest poprawne.
Do kontroli ustawienia kół w warsztacie
powinno skłonić przyspieszone i nierównomierne zużycie opon, nie utrzymywanie kierunku jazdy na wprost, jak
również niestabilna jazda po zakręcie.
Bez dysponowania odpowiednim przyrządem diagnostycznym nie wolno mierzyć
kątów ustawienia koi. Dlatego poniższy
opis ograniczy się do przedstawienia podstawowych pojęć z zakresu geometrii kół.
Zbieżność kó3 oznacza, ze z tyłu są one
bardziej rozstawione niż z przodu,
mierząc na wysokości osi kół. Na ogół
koła przednie muszą być zbieżne,
ponieważ wskutek pochylenia mają
skłonność do loczenia się na zewnątrz
podczas jazdy na wprost Zbieżność kompensuje skłonność kół przednich do
toczenia się na zewnątrz. Rozbieżność kół
oznacza, że z przodu są one bardziej
rozstawione niż z tyłu, mierząc na
wysokości osi kół. W samochodach Opel
Vectra i Calibra koła przednie sa.
rozbieżne.
Pochylenie koła jest to kąt alfa, o jaki
płaszczyzna koła jest odchylona od pionu.
Koła przednie stoją więc ukośnie do
podłoża. Pochylenie kół jest dodatnie,
jeżeli koła są wzajemnie rozchylone u
góry bardziej niż u dołu. Kąty pochylenia
koła i sworznia zwrotnicy zmniejszają
przenoszenie na układ kierowniczy
wstrząsów od nierówności jezdni i utrzymują możliwie małe tarcie przy jeździe na
zakrętach. W samochodach Opel Vectra
i Cahbra pochylenie kół nie podlega regulacji.
Pochylenie sworznia zwrotnicy jest to
kąt beta zawarty między osią obrotu
sworznia zwrotnicy, a linią prostopadłą do
płaszczyzny jezdni, patrząc w kierunku osi
podłużnej pojazdu.
Kąty pochylenia koła i sworznia zwrotnicy
wyznaczają razem promień zataczania, W
samochodach Opel Vectra i Calibra
promień zataczania jest ujemny Dzięki
temu osiągnięto duża. stabilność jazdy v
trakcie hamowania, szczególnie !
koła znajdują się na podłożach o różnyi
współczynniku przyczepności (na pr
kład koła lewe hamują na suchej jezdr
podczas gdy koła prawe na mokrej}.
Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy ji
to kąt pomiędzy osią obrotu sworznj
zwrotnicy, a linią prostopadłą
płaszczyzny jezdni, patrząc w kierunku
poprzecznej pojazdu. Wyprzedzeni
sworznia zwrotnicy wpływa w znaczni
mierze na utrzymywanie kół przednich
jeździe na wprost. Za małe wyprzedzer
sprzyja zbaczaniu z kierunku jazdy
złych nawierzchniach lub przy boczn1
wietrze. Utrudnia również powrót
przednich do jazdy na wprost po wyjś
z zakrętu.
213
USTAWIANIE ZBIEŻNOŚCI
PoeJiyJenle
koła
zwrotnicy
Warunki pomiaru
• Prawidłowe ciśnienie w ogumieniu.
• Obciążenie samochodu 2x70 kg na
nednich siedzeniach. Zbiornik paliwa
-spełniony w połowie {30 dm 2 ],
• Samochód zakołysany przed porruarem.
_eżeli się tego nie wykona, to zostanie
mierzony zbyt duży kąi pochylenia,
doiny wahacz nie zajmie swopołożenia podslawowego.
• 'rzekladnia kierownicza prawidłowo
.\yregulow9na,
• Brak nie dopuszczanych Juzów w przegubach drążków kierowniczych i w przerobach wahaczy.
-odczas kontroli geometrii zawieszenia
przestrzegać wymaganych warunków
:omiaru. Do regulacji przyjmować
•vartości środkowe z podanych zakresów.
Wyprzedzania
sworinla
zwroinicy
WYMIARY KONTROLNE USTAWIENIA KÓŁ
PRZEDNICH
WypizedzenlP sworznia
zwrotnicy
dopuszczalna ró?mca między
kofem le^ym a pravjym
niaks. 1"
Pochylenia Kn<ii (nie
regulowane)
dopuszcza Ind różnica między
kołem Iswym a prawym
- 0 D 4 0 ' {C 25 KE:
Hoitiietnoić i'o;i"': .11 M do
obu k6f bez drążka
ściągającego}
do regurac|i ^losować wartość
średnią
-0:15ri m1
Różnica hg(£w "'TI I" koi,
koło wewngrrzns flkręcone o
20", zbisznaść 0
dopuszczalna roJmca
lewym a prawym
-riO"*4FJ
ma kg. 1"
£ (mm
1°3O r 46 J
maks. 40 •
Ustawianie zbieżności kół
Do kontroli zbieżności zaleca się stosowanie optycznego przyrządu diagnostycznego.
•Ustawić przekładnię kierowniczą w
położenie odpowiadające jeździe na
wprost.
• Przekładnia przyjmie położenie środkowe, kiedy wymiar (1 na rys. D 0034)
wynosi 325 mm.
214
USTAWIENIE KÓŁ
KM-476
D0D3G
»DD kontroli ustawienia środkowego
przekładni można posłużyć się sprawdzianem KM-476 Ęrys. D 0035), który
umieszcza się między końcem drążka
kierowniczego a lewym (patrząc w
kierunku jazdy) odsądzeniem obudowy
przekładni pod obejmę.
• W tym ustawieniu przekładni unieruchomić koło kierownicy.
Uwaga. Muszą być również spełnione
poniższe warunki:
i Śruba zacisku na wale kierownicy musi
zająć położenie dokładnie poziome u góry
{strzałka na rysunku D 0035, tu: przekładnia w stanie wymontowanym},
2. Ramiona koła kierownicy musza, być
ustawione symetrycznie do osi wafu.
Jeżeli koło kierownicy jest skręcone o
więcej niż ±5° od położenia środkowego,
to należy je wymontować i odpowiednio
przestawić na wielowypuście wału
• Poluzować śruby zacisków na końcówkach lewego i prawego drążka
kierowniczego (po 2 śruby na stronę),
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie drążka kierowniczego".
• Ustawić zbieżność kół (a dokładniej rozbieżność), obracając Sworznie gwintowane w obu końcówkach drążków
kierowniczych,
Uwaga. Sworznie zawsze obracać w jednakowym stopniu każdy. Dopuszcza się
różnicę długości drążków kierowniczych
do 5 mm.
•Dokręcić śruby zacisków momentem
20 N-m.
• Jeszcze raz sprawdzić ustawienie
zbieżności.
Układ hamulcowy
Jklad hamulcowy składa się z pompy
hamulcowej, urządzenia wspomaganego (tzw. serwa) oraz hamulców targowych kół przednich i hamulców
bębnowych kół tylnych. Zależnie od mocy
silnika oś tylna może być również
.-.yposażona w hamulce tarczowe. Układ
lydrauficzny jest podzielony na dwa
obwody, po przekątnej. Jeden obwód
działa na koło przednie prawe i tylne lewe,
irugi obwód działa na koło przednie lewe
tylne prawe. Dzięki temu w razie
^szkodzenia jednego z obwodów fna
:rzykład wskutek nieszczelności) działają
-amulce drugiego obwodu. Ciśnienie w
:-bu obwodach jest wytwarzane w pom-re hamulcowej o układzie tandemowym,
za pośrednictwem pedału hamulca.
Zbiorniczek płynu hamulcowego znajduje
=ię w przedziale silnika i zasila cały układ
amulcowy. Urządzenie wspomagające
amulców magazynuje część podlśnienia, która w silnikach benzynowych
:3wstaje w fazie ssania. Podciśnienie to
wzmacnia później poprzez zawór siłę odzziaływania pedału hamulca. W silnikach
.'.ysokopręznych podciśnienie dla urzą:zenia wspomagającego hamulce jest
•-ytwarząne w pompie podciśnienra,
."nocowanej z tyłu głowicy i napędzanej
.ałkiem rozrządu.
:
'zednie hamulce tarczowe są wypasa:sne w zaciski jednotłoczkowe typu
pływającego. Tylne hamulce tarczowe są
wyposażone w zaciski dwutłoczkowe.
Hamulec awaryjny jest uruchamiany linką
i działa na koła tylne. W przypadku hamulców tarczowych na osi tylnej, hamulec
awaryjny działa na szczęki dodatkowego
hamulca bębnowego. Ten dodatkowy
hamulec jest konieczny, ponieważ
hamulec tarczowy nie spełnia skutecznie
roli hamulca awaryjnego.
Wkładki cierne w hamulcach tarczowych
ustawiają się samoczynnie względem tarczy hamulca, podobnie jak szczęki w
hamulcach bębnowych względem bębna
hamulca. Regulacja hamulca bębnowego
jest wymagana tylko po naprawie wymagającej rozebrania zespołu. Podczas
czyszczenia układu hamulcowego wydziela się kurz, który może szkodzić
zdrowiu. Dlatego w trakcie czyszczenia
hamulców nie wolno wdychać wydzielającego się pyłu.
Okładziny hamuicowe są częściami, które
podlegają ogólnym warunkom dopuszczenia do eksploatacji. Poza tym są dostosowywane przez producenta do
danego modelu samochodu. Dlatego
zaleca się stosowanie tylKo okładzin
dopuszczonych przez firmę Opel,
Prace przy układzie hamulcowym wymagają zachowania dużej czystości i dokładności. Jeżeli brak jest potrzebnego
doświadczenia warsztatowego, to naprawę hamulców powinno się zlecić do
warsztatu samochodowego.
216
UKŁAD HAMULCOWY
Uwaga: Zaleca się okresowe uruchamianie hamulców w trakcie jazdy po mokrej
nawierzchni, aby usunąć zanieczyszczenia z tarcz hamulców. Wprawdzie
dzięki sile odśrodkowej woda jest odrzucana z tarcz hamulców, jednak pozostaje
na nich cienka warstewka silikonów,
startej gumy, smaru i innych zanieczyszczeń, które pogarszają skuteczność
hamulców.
Kiedy pojeździe w deszczu samochód ma
być zaparkowany, to korzystnie jest
zatrzymać się wcześniej lekko wciskając
pedał hamulca. Dzięki temu nastąpi
osuszenie tarcz hamulców, które nie będą
tak szybko korodowały. Jest to zalecane
szczególnie zimą, kiedy działa na hamulce
sól z jezdni.
Nowe okładziny po zamontowaniu musza,
być dotarte W trakcie pierwszych 200
<m należy unikać niepotrzebnego
gwałtownego hamowania.
Skorodowane tarcze hamulców wytwarzają w czasie hamowania efekt
froterowania", którego nie da się usunąć
nawet długotrwałym hamowaniem, W
takim przypadku trzeba wymienić tarcze
hamulców.
Nadpalone okładziny cierne i zatkane
rowki odprowadzające wodę z okładzin
powodują, tworzenie się żłobków na tarczach hamulców. W ten sposób obniża
się skuteczność działania hamulców.
Uwaga, W przypadku zauważenia podczas jazdy na zakrętach 2mieniaja.cej się
drogi pedału hamulca, konieczne jest
sprawdzenie bicia bocznego tarcz hamulców. Tarczę skrzywiona, należy wymienić.
Wymiana wkładek ciernych
hamulców przednich
Uwaga. W samochodach występują dwie
wersje zacisków hamulców, z wkładkami
przytrzymywanymi sprężynami lub sworzniami. Poniżej opisano wymianę wkładek
ze sprężynami. Różnice w przebiegu czynności wymiany dta wkładek ze sworzniami ustalającymi podano na końcu
rozdziału.
Wymontowanie
• Oznaczyć farbą lub kredą wzajemne
ustawienie obręczy (tzw. felgi) i piasty.
Dzięki temu wyrównowazone koło będzie
położeniu.
• Poluzować śruby mocujące koła przednie. Samochód musi jeszcze wtedy stać
na kołach.
• Unieść przód samochodu i ustawić na
podstawkach. Zdjąć koła.
Uwaga, Jeżeli te same wkładki cierne
będą montowane ponownie, to należy je
oznaczyć
podczas
wyjmowania.
Niedozwolone jest zmienianie wkładek
między osiami lub między stroną
wewnętrzną i zewnętrzną. Zmiana taka
prowadziłaby do ściągania samochodu
podczas hamowania. Powinno się montować tylko wkładki cierne oryginahe lub
zalecane przez firmę Opel. Wkładki cierne
należy wymieniać zawsze parami, po obu
stronach osi, nawet jeśli tylko jedna
wykazuje
osiągnięcie
granicznego
zużycia.
• Podważywszy wkrętakiem, wyciągnąć
końce sprężyny przytrzymującej z korpusu zacisku (rys, C 7615),
• Ściągnąć wkrętakiem oba kapturki z prowadników.
WYMIANA WKŁADEK CIERNYCH HAMULCÓW PRZEDNICH
• Wykręcić prowadniki kluczem trzpien owym i wyjąć (rys, B 3649).
_waga. Elastyczny przewód hamulcowy
::zostaje podłączony do zacisku, inaczej
• nreczne byłoby odpowietrzanie układu
- jmulcowego,
• Zdjąć zacisk hamulca z wewnętrzną
.kładka, cierny i podwiesić drutem do
• ;!umny zawieszenia. Nie skręcić przy
-.TI, ani nadmiernie nie rozciągać przeo d u hamulcowego.
• .tyyjąć z oprawy zewnętrzną wkładkę
: srną,
• Podważywszy, wyciągnąć wewnętrzną
.kładkę cierną, która jest umocowana
:
Drężyna w tłoku zacisku.
Zamo n towanie
Jwaga. Po wyjęciu wkładek ciernych nie
-, ciskać pedału hamulca, ponieważ
-ogłoby to spowodować wyskoczenia
- ?ka z gniazda zacisku.
• Oczyścić miękką szczotką drucianą
-iejsca prowadzenia wkładek ciernych w
• jrpusie zacisku. Można również miejsca
-5 przetrzeć szmatką nasączoną spiry-.jsem. Nie używać do tego celu roz:jszczalników zawierających pochodne
-^py naftowej lub ostrych narzędzi.
• Przed
zamontowaniem
wkładek
żernych sprawdzić palcem, czy tarcza
-amulca nie ma rowków na obwodzie.
217
Tarczę z rowkami można oddać do przetoczenia, jeżeli ma jeszcze wystarczającą
grubość.
•Zmierzyć grubość tarczy hamulca, patrz
rozdział „Sprawdzanie grubości tarczy
hamulca".
•Sprawdzić, czy osłony przeciwkurzowe
nie są popękane. Uszkodzoną osłonę od
razu wymienić, ponieważ przenikające
zanieczyszczenia doprowadzą szybko do
utraty szczelności tłoka w zacisku.
•Cofnąć całkowicie tłok w zacisku za
pomocą rozpieracza (rys. C 7619). Można
to również uczynić kawałkiem twardego
drewna {trzonkiem młotka), zwracając
przy tym uwagę, aby nie przekrzywić i nie
uszkodzić tłoka oraz nie zniszczyć osłony.
Uwaga. Podczas wciskania tłoka podnosi
się poziom płynu hamulcowego w zbiorniczku. Dlatego należy obserwować
poziom płynu w zbiorniczku i ewentualnie
odessać nadmiar płynu. Do zebrania
płynu używać naczynia stosowanego przy
odpowietrzaniu hamulców lub butelki
plastykowej, która była wykorzystywana
tylko do tego celu. Nie wykorzystywać
butelki po napoju! Płyn hamulcowy jest
trujący i nie wolno go w żadnym przypadku odciągać ustami przez wężyk.
Stosować gumową gruszkę lub strzykawkę. Po wymianie wkładek ctemych
riie wolno przekroczyć znaku „MAX" na
zbiorniczku płynu hamulcowego, ponie-
218
UKŁAD HAMULCOWY
waż płyn rozszerza się pod wpływem tempera łury. Wyciekający płyn spfynie na
pompę hamulcową, zniszczy lakier i spowoduje ogniska korozji.
Uwaga. W przypadku znacznego zużycia
wkładek ciernych sprawdzić łatwość
przesuwania się tłoka W tym celu włożyć
w zacisk klocek drewniany i poprosić
drugą osobę o powolne wciskanie pedału
hamulca. Tłok musi się dawać łatwo
wysuwać i cofać. Podczas kontroli drugi
zacisk musi być zamontowany na kole.
Zwracać uwagę, aby tłok nie wyszedł
całkowicie z gniazda zacisku. Jeżeli tłok
porusza się z trudem, oddać zacisk do
naprawy w warsztacie.
• Zwrócić uwagę na prawidłowe położenie tłoka. Oba odsądzenia na iłoku muszą zająć dokładnie poziome ustawienie
[w położeniu zamontowania zacisku). W
razie potrzeby odpowiednio obrócić tłok
specjalnymi szczypcami lub wkrętakiem
(rys. C 7740). Na ogół nie jest potrzebna
żadna regulacja.
• Włożyć wewnętrzną wkładkę cierną
{rys. C 7617) sprężyną do środka tłoka.
• Włożyć w oprawę zacisku zewnętrzną
wkładkę cierną.
• Nasunąć zacisk od góry na tarczę
hamulca i włożyć w rowek prowadzący
oprawy.
• Następnie obrócić zacisk do dołu i docisnąć.
• Suche i czyste prowadniki posmarować
środkiem zabezpieczającym, na przyMad
Loctite 262, i wkręcić momentem
30 N-m.
• Założyć kapturki na prowadniki.
•Zaczepić końce sprężyny,
• Zamontować koła przednie, zachowując
„zgranie"
naniesionych
wcześniej
oznaczeń. Opuścić samochód i dokręcić
śruby „na krzyż" momentem 110 N-m.
Uwaga, Wcisnąć na postoju kilkakrotnie
do końca pedał hamulca, aż odczuje się
wyraźny opór. W ten sposób wkładki
cierne dosuną się do tarczy hamulca i zajmą prawidłowe położenie.
• Sprawdzić poziom płynu hamulcowego
w zbiorniczku w^ównawczym \ ewentualnie uzupełnić do znaku „MAX".
• Dotrzeć ostrożnie nowe wkładki ciem*
W tym celu wyhamować kilka razy
samochód z prędkości około 80 km/h do
prędkości 40 km/h. W tym czasie pozwolić, aby hamulce ostygły.
Uwaga, Do czasu przejechania pierwszych 200 km w miarę możliwości nie
wciskać pedału hamulca do oporu.
Zacisk hamulca ze sworzniami
ustalającymi
• Wybić sworznie od wewnątrz na z*
nątrz (rys B 3678). Zwrócić uwagę, ai
uwolnione sprężyny przylrzymująi
wkładki nie wyskoczyły.
WYMIANA WKŁADEK CIERNYCH HAMULCÓW TYLNYCH
219
• Wyjąć sprężyny przytrzymujące wkładki.
• Wyciągnąć wkładki cierne i blaszki
pośrednie (rys. C 4629} za pomocy szczypiec, wkrętaka lub ściągacza udarowego.
To ostatnie narzędzie będzie konieczne w
przypadku trudności z wyjęciem wkładek.
• Cofnąć tłok z rozpieraczem lub trzonkiem młotka (rys. B 3712).
Zamon towanie
• Przed zamontowaniem oczyścić szczotką drucianą mosiężną krawędzie
zewnętrzne wkładek i posmarować
cienko środkiem zapobiegającym piszczeniu hamulców, na przykład Opef
1942585, Piastilube, Liqui Moly LM-36
lub LM'508-ASC. Korozja i kurz w gniazdach wkładek mogą powodować
nierównomierne zużywanie się wkładek.
• WJożyć w zacisk obie wkładki z blaszką
pośrednią.
• Sprawdzić, czy wkładki poruszają s\q
łatwo w gniazdach.
• Włożyć sprężyny i wbić sworznie od
zewnątrz do środka. Sprawdzić poprawność osadzenia sprężyn.
Wymiana wkładek ciernych
hamulców tylnych
Wymon towanie
Dzięki temu wyrównoważone koło będzie
można zamontować w poprzednim położeniu.
• Poluzować śruby mocujące koła tylne.
Unieść tył samochodu i ustawić na podstawkach. Zdjąć koła.
Uwaga. Jeżeli te same wkładki cierne
będą montowane ponownie, to należy je
oznaczyć podczas wyjmowania, Niedozwolone jest zamienianie wkładek między
osiami lub między stroną wewnętrzną
i zewnętrzną. Zmiana taka prowadziłaby
do ściągania samochodu podczas hamowania. Powinno się montować tylko
wkładki cierne orygmaine lub zalecane
przez firmę Opel.
220
UKŁAD HAMULCOWY
Zamontowanie
—-i
-
xi
\
/n&
M
• Wkładki cierne należy wymieniać
zawsze paramiH po obu stronach osi,
nawet jeśli tyfko jedna wykazuje
graniczne zużycie,
• Wybić przebijakiem z korpusu zacisku
sworznie od strony zewnętrznej (rys.
C 7606}. Zwrócić uwagę, aby nie
wyskoczyła sprężyna dociskająca wkładki
cierne.
• Wyjąć sprężynę dociskającą wkładki
cierne [A, rys. C 7606).
• Wyciągnąć wkładki cierne i blaszki
pośrednie szczypcami lub wkrętakiem
(rys. C 7607). Jeżeli wystąpią trudności z
wyjęciem wkładek, użyć specjalnego
ściągacza udarowego, na przykład firmy
Hazet.
Uwaga. Po wyjęciu wkładek ciernych nie
wciskać pedału hamulca, ponieważ
mogłoby to spowodować wyskoczenie
tłoka z gniazda zacisku,
• Oczyścić miękką szczotką drucianą
miejsca prowadzenia wkładek ciernych w
korpusie zacisku. Można również miejsca
te przetrzeć szmatką nasączoną spirytusem. Nie używać do tego celu rozpuszczalników zawierających pochodne
ropy naftowej lub ostrych narzędzi,
• Przed zamontowaniem wkładek ciernych sprawdzić palcem, czy tarcza hamulca nie ma rowków na obwodzie. Tarczę z
rowkami można oddać do przetoczenia,
jeżeli ma jeszcze wystarczającą grubość,
• Zmierzyć grubość tarczy hamulca, patrz
rozdział „Sprawdsenie grubości tarczy
hamulca",
• Sprawdzić, czy osłony przeciwkurzowe
nie są popękane. Uszkodzoną osłonę od
razu wymienić, ponieważ przenikające
zanieczyszczenia doprowadzą szybko do
utraty szczelności tłoka w zacisku. Zacisk
musi być przy tym wymontowany
(naprawę zlecić do warsztatu).
•Cofnąć całkowicie tłok w zacisku za
pomocą rozpieracza. Można to również
uczynić kawałkiem twardego drewna
(trzonkiem młotka), zwracając przy tym
uwagę, aby nie przekrzywić i nie uszkodzić tłoka oraz nie zniszczyć osłony.
Uwaga. Podczas wciskania tłoka podnosi
się poziom płynu hamulcowego w zbiorniczku. Dlatego należy obserwować
poziom płynu w zbiorniczku i ewentualnie
odessać nadmiar płynu. Do zebrania
płynu używać naczynia stosowanego przy
odpowietrzaniu hamulców lub butelki
pfastykowej. która była wykorzystywana
tyfko do tego celu. Nie wykorzystywać
butelki po napoju! Płyn hamulcowy jest
trujący i nie wolno go w żadnym przypadku odciągać ustami przez wężyk. Stosować gumową gruszkę lub strzykawke..
Po wymianie wkładek ciernych
nie wolno
przekroczyć znaku „MAXr na zbiorniczku
płynu hamulcowego, ponieważ płyn
rozszerza się pod wpływem temperatury.
r\
WYMIANA WKŁADEK CIERNYCH HAMULCÓW TYLNYCH
Wyciekający płyn spłynie na pompę
hamulcową, zniszczy lakier i spowoduje
ogniska korozji.
Uwaga- W przypadku znacznego zużycia
wkładek ciernych sprawdzić łatwość
przesuwania się tłoka. W tym celu włożyć
-v zacisk klocek drewniany i poprosić
druga, osobę o powolne wciskanie pedału
lamulca. Tłok musf się dawać łatwo
,vysuwać i cofać. Podczas kontroli, przy
irugim tłoku badanego zacisku i w
zacisku sąsiedniego koła muszą być
• amontowane wkładki cierne. Zwracać
jwagęH aby tłok nie wyszedł całkowicie z
gniazda zacisku. Jeżeli tłok porusza się z
:rudem, oddać zacisk do naprawy w warsztacie.
• Podczas wymiany wkładek ciernych nie
jtiracać tłoków, ponieważ zmieni to ich
źirawidławe położenie. W razie potrzeby
sprawdzić położenie tłoków sprawdzianem 0 skosie 20" (rys. C 7610).
C761D
• Sprawdzian taki można wykonać
samodzielnie z tektury lub z blachy na
•odstawie załączonego rysunku 0-4403.
• Oprzeć sprawdzian o dolne prowadzenie wkładki w zacisku. Ustawienie tłoka
test prawidłowe, kiedy skos sprawdzianu
ookrywa się z odsadzeniarni na tłoku,
• W razie potrzeby skorygować ustawienie tłoka specjalnymi szczypcami lub
wkrętakiem.
,
221
krawędź stykająca się zlbfcls
kiswęól oplerafóca sip AS êcigtu
D-flJłU
•Sprawdzić, czy wkładki cierne dają się
łatwo przesuwać w prowadzeniach.
• Aby zapobiec piszczeniu hamulców
należy boczne krawędzie prowadzące
wkładek powlec smarem (rys. C 4646),
na przykład Opel 19 42 585, Plastilube,
Liqui Moly LM-36, bądź też LM-508-ASC.
Smar nanosić tylko na metatową płytkę
wkładek ciernych: w żadnym wypadku
nie może dostać się na stronę cierną.
Usunąć natychmiast ewentualny smar z
okładziny i przemyć spirytusem.
• Włożyć w zacisk wkładki cierne (8, na
rys. C 4647) z blaszkami pośrednimi (A),
• Włożyć w zacisk sprężynę dociskową
(A) i wbić od środka na zewnątrz sworznie
(B), dociskając sprężynę wkrętakiem, jak
pokazano na rys. C 7612.
• Zamontować koła tylneH pamiętając o
„zgraniu" naniesionych wcześniej znaków. Opuścić samochód i dokręcić śruby
kół „na krzyż" momentem 110 N-rty
222
UKŁAD HAMULCOWY
Sprawdzanie grubości
tarczy hamulca
\\
X? I
AA
A
ri
^
^
B
C7fil3
Uwaga, Wcisnąć na postoju kilkakrotnie
wyraźny opór, W ten sposób wkładki
w zbiorniczku wyrównawczym \ ewentualnie uzupełnić do znaku „MAX".
• Dotrzeć ostrożnie nowe wkładki c*erne.
W tym celu wyhamować kilka razy
samochód z prędkości około 80 km/h do
prędkości 40 km/h. W tym czasie pozwolić, aby hamulce ostygły.
Uwaga. Do czasu przejechania pierwszych 200 km w miarę możliwości nie
wciskać pedału hamulca do oporu.
Uwaga, Samochody z silnikami o dużej
mocy są wyposażone z przodu w wentylowane tarcze hamulców, podczas gdy
pozostałe modele mają tarcze hamulców
pełne.
Dzięki temu wyrównoważone koło będzie
mo^na zamontować w poprzednim
położeniu,
• Poluzować śruby mocujące koła przednie. Unieść przód samochodu i ustawić
na podstawkach. Zdjąć koła.
• Zmierzyć grubość tarczy hamulca (rys.
C 7609). W warsztatach używa się do
lego celu specjalnie przystosowanej
suwmiarki lub śruby mikrornetrycznej,
ponieważ na krawędzi zużytej tarczy
tworzy się próg. Grubość tarczy można
również zmierzyć zwykłą suwmiarką, trzeba jednak z obu stron tarczy umieścić
odpowiedniej grubości podkładki {na
przykład dwie monety). Aby uzyskać
wtedy wymiar grubości tarczy należy od
zmierzonej wartości odjąć grubość
podkładek lub monet
Uwaga, Pomiar wykonać w kilku miejscach tarczy hamulca.
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE TAFCZY HAMULCA PRZEDNIEGO
• ,Vymiary tarcz hamulców podano w ta: cy „Dane techniczne układu hamul-Jeżeli tarcza hamulca osiągnęła grani:;ne zużycie, to należy ją wymienić.
*~grczę bardzo porysowany lub z rowkao głębokości przekraczającej 0,5 mm
-slaży wymienić.
* 3r2ykre_cić koła, opuścić samochód i do• -ęcić śruby „na krzyż" momentem
TÓN-m.
iVy montowanie i zamontowanie
:arczy hamulca przedniego
tVymon ta wanie
• Oznaczyć iarbą lub kredą wzajemne
jatawienie obręczy (tzw. felgi) i piasty.
Izięki temu wy rów nowa żonę koło będzie
-iożna zamontować w poprzednim
: łożeniu,
• Poluzować śruby mocujące obręcze kól
i^zednich. Unieść przód samochodu
_stawić na podstawkach. Zdjąć koła.
* Wymontować wkładki cierne, patrz
• jzdział „Wymiana wkładek ciernych
-smulców przednich". Jeżeli wkładki
:?dą ponownie użyte, to muszą wrócić na
E,voje miejsca.
• W przypadku hamulców z wkładkami
rrzytrzymywanymi sprężynami, pod'
vesić zacisk hamulca drutem (rys
223
C 7616) [ odkręcić od zwrotnicy oprawę
zacisku (dwre śruby}.
• Wykręcić śrubę mocującą tarczę hamulca do piasty.
• Przechylić nieco tarczę i zdjąć.
Zamontowanie
Tarcze hamulców trzeba wymieniać lub
poddawać toczeniu zawsze parami, z obu
stron osi aby uniknąć ściągania samochodu podczas hamowania.
W warsztacie można sprawdzić bicie
boczne tarczy hamulca, które może
wynosić do 0,03 mm dla tarczy wymontowanej tub OJ mm dla tarczy zamontowanej. Głębokość rowków nie może
przekraczać 0,4 mm. Dopuszczalna
odchyłka grubości wynosi 0H1 mm.
• Zmierzyć grubość tarcfcy hamulca
• Usunąć ewentualną rdzę z kołnierza tarczy hamulca i z piasty koła.
• Usunąć z nowej tarczy lakier ochronny
rozpuszczalnikiem nitro.
• Oczyścić otwór gwintowany pod śrubę
mocującą tarczę do piasty. W razie
potrzeby poprawić ostrożnie gwint gwintownikiem. Śrubę powlec środkiem
zabezpieczającym przed poluzowaniem,
na przykład Opel 1510177.
• Założyć tarczę na piastę i wkręcić lekko
śrubę (4 N-m), patrz rys. C 7637.
224
UKŁAD HAMULCOWY
• W przypadku hamulców z wkładkami
p rzytrzymywa ny m i s p rężv nami, p rzy k ręcić oprawę zacisku do zwrotnicy
momentem 95 N-m.
• Zamontować wkładki cierne.
• Zamontować kołaH pamiętając o „zgraniu" wcześniej naniesionych znaków.
Opuścić samochód i dokręcić śruby „na
krzyż" momentem 1 TO N-m.
Uwaga. Wcisnąć na postoju kilkakrotnie
wyraźny opór. W ten sposób wkładki
w zbiorniczku wyrównawczym i ewentualnie uzupełnić do znaku „MAX".
tarczy hamulca tylnego
Wymontowanie (napęd 4x4)
ustawienie obręczy {tzw felgi) i piasty.
Dzięki temu wyrównowazone koło będzie
położeniu.
• Poluzować śruby mocujące tarcze kół
tylnych. Unieść tył samochodu i ustawić
• Wymontować wkładki cierne.
• Odkręcić zacisk hamulca od wahacza
(rys. C4661).
• Podwiesić zacisk hamulca drutem do
podwozia tak, aby nie skręcić przewodu
hamulcowego i nadmiernie go nie rozciągać (rys. C 4662).
Uwaga. Nie odkręcać przewodu hamulcowego od zacisku, ponieważ będzie
wtedy konieczne odpowietrzanie układu
hamulcowego.
• Wykręcić srubę mocującą tarczę hamulca do piasty {rys. C 4663).
• Zdjąć tarczę.
WYMONTOWANIE i ZAMONTOWANIE ZACISKU HAMULCA
Zamon tawanie
Tarcze hamulców trzeba wymieniać lub
poddawać tocz&niu zawsze parami, po
obu stronach osi, aby uniknąć ściągania
samochodu podczas hamowania.
W warsztacie można sprawdzić bicie
boczne tarczy hamulca, które może
wynosić do 0,03 mm dla tarczy wymontowanej fub 0H1 mm dla tarczy zamontowanej. Głębokość rowków nie może
przekraczać 0,4 mm. Dopuszczalna
odchyłka grubości wynosi 0,1 mm.
• Zmierzyć grubość tarczy hamulca.
• Oczyścić szczęki hamulca i zacisk w
dostępnych miejscach.
• Sprawdzić okładziny szczęk hamulca
awaryjnego (A. rys. C 4664) i jeżeli są
zużyte wymienić*
• Usunąć ewentualny rd2Q z kołnierza tar:zy hamulca i z piasty koła (B),
• Usunqć z nowej tarczy lakier ochronny
-ozpuszczalnikiem nitro.
• Oczyścić otwór gwintowany pod śrubę.
nocująca. tarczę do piasty. W razie
potrzeby poprawić gwint ostrożnie gwintownikiem. Śrubę powlec środkiem
na przykład Opel 15 10177
• Założyć tarczę na piastę i wkręcić śrubę
ekko{8N-rn).
• Przykręcić zacisk do wahacza momentem 80 N-m.
225
• Zamontować koła, pamiętając o ..zgraniu" wcześniej naniesionych znaków.
Opuścić samochód i dokręcić śruby kół
„na krzyż' momentem 110 N-m,
wyraźny opór W ten sposób wkładki
cierne dosuna. się do tarczy hamulca i
zajmą, prawidłowe położenie.
Napęd kół przednich
• Tarczę hamulca wymontowuje się w
sposób podobny do opisanego wyżej.
Charakterystyczne
różnice
zostały
podane w rozdziale o wymontowaniu
łożyska koła.
zacisku hamulca
Wym on to wart je
• Wymontować wkładki cierne,
• Odkręcić korek wlewu w zbiorniczku
wyrównawczym płynu hamulcowego.
• Wlać świeży płyn do zbiorniczka, aż do
krawędzi otworu wlewowego.
226
UKtAD HAMULCOWY
• Podważyć przecinakiem kapturki śrub i
ściągnąć wkrętakiem frys. C 4680).
• Wykręcić dwie śruhy mocujące oprawę
zacisku i zdjąć oprawę z tarczy hamulca.
Hamulce
tylne
• Odkręcić sztywny przewód hamulcowy
od zacisku hamulca i zatkać korkiem,
• Wykręcić dwie śruby mocujące oprawę
zacisku (rys. C 7601).
• Wkręcić korek i zaklerć plastrem otwór
odpowietrzający. Jest to konfeczne, aby
podczas daJszych czynności me wyciekał
z układu płyn hamulcowy
• Tak skręcić koła przednie, aby zacisk
hamulca byl skierowany na zewnątrz,
• Odkręcić elastyczny przewód hamulcowy {rys. B 3646). Nie zgubić przy tym
podkładek pod śrubą drążoną, patrz
również rozdział „Wymiana przewodu
hamulcowego".
Uwaga, Zachować szczególna, czystość
w otoczeniu złącza przewodu w zacisku.
Żadne zanieczyszczenie nie może przedostać się do układu hamulcowego.
Zamontowanie
•Przykręcić oprawę zacisku przedniego
hamulca momentem 95 W-m lub zacisk
tylnego hamulca momentem 80 N-m.
• Wcisnąć na łby śrub nowe kapturki i
wbić do oporu. Kapturki muszą przylegać
na całej powierzchni.
• Przykręcić śrubą drążoną elastyczny
przewód hamulcowy. Śrubę z dwiema
nowymi podkładkami dokręcić momentem 40 N-m, Sztywny przewód harnuicowy tylnego zacisku przykręcić
momentem 11 N-m,
• Sprawdzić łatwość przesuwania zacisku.
• Odpowietrzyć układ hamulcowy, patrz
rozdział „Odpowietrzanie układu hamulcowego".
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE BĘBNA HAMULCATVl_NEGO
bębna hamulca tylnego
Wymon towanie
• Oznaczyć larbą wzajemne ustawienie
obręczy ftzw. felgi) i piasty. Dzięki temu
wyrównoważone koło będzie można
Poluzować śruby mocujące tarcze kół tylnych. Samochód musi jeszcze wtedy stać
na kołach. Unieść tył samochodu i ustawiać na podstawkach. Zdjąć koła.
• Wykręcić śrubę mocującą bęben hamulca. Gdyby bęben hamulca siedział ciasno
na odsądzeniu piasty, to należy go poluzować lekkimi uderzeniami młotka z tworzywa sztucznego.
• Jeżeli bęben nie da się zdjąć z piasty,
oznacza to, że ma już próg na powierzchni roboczej, o który zaczepiają szczęki
namulcowe. W takim przypadku należy
.vyciągnąć korek z tyłu w tarczy nośnej
nacisnąć wkrętakiem na dźwignię
lamulca awaryjnego (rys. B 9804). W ten
iposób umożliwi się cofnięcie sprężyny
ściągającej szczęki i zdjęcie bębna. Jeżeli
aotrzeba, poluzować linkę hamulca
awaryjnego przy zaczepie środkowym,
wełniącym rolę kompensatora długości.
227
Zamon towanie
Bębny hamulców trzeba wymieniać lub
poddawać toczeniu zawsze parami, po
obu stronach osi, aby uniknąć ściągania
samochodu podczas hamowania.
• Przed zamontowaniem sprawdzić powierzchnię roboczą bębnów hamulców.
Dopuszcza się na powierzchni roboczej
rowki o głębokości nie większej niż
0,4 mm. W przypadku większych rowków
należy oddać bęben do przetoczenia, a
następnie montować Z nad wy miaro wy mi
szczękami hamulcowymi, o grubości
5,6 mm,
• Usunąć ewentualną rdzę z kołnierza
bębna.
• Oczyścić otwór gwintowany pod śrubę
mocującą tarczę do piasty. W razie
potrzeby poprawić gwint ostrożnie gwintownikiem. Śrubę powlec środkiem
na przykład Opel 1510177.
• Pociągając za linkę hamulca awaryjnego
sprawdzić, czy daje się lekko przesuwać,
w razie potrzeby wymienić linkę
•Cofnąć na tyle regulator ustawienia
szczęk, aby bęben dał się założyć na
szczęki.
• Tak założyć bęben na piastę, aby pokryły
się otwory pod śrubę mocującą. Wkręcić
lekko śrubę mocującą (4 N-m).
•Powlec cienko smarem odsądzenie na
piaście. Zamontować koła, pamiętając o
„zgraniu"
wcześniej
naniesionych
znaków. Opuścić samochód
i dokręcić
śruby kół „na krzyżJ momentem
110 PJ-m.
pedał hamulca, aż odczuje się wyraźny
opór. W ten sposób szczęki hamulca
dosuną się do bębna hamulca i zajmą
prawidłowe położenie. Pedał wciskać co
najmniej 20 razy, aż nie będzie już
słyszane działanie regulatora ustawienia
szczęk.
• Wyregulować hamulec awaryjny, patrz
odnośny rozdział.
228
UKŁAD HAMULCOWY
Wymiana szczęk hamulca
Wymonto wanie
Uwaga. Szczęki hamulców powinno się
wymieniać w komplecie, jednocześnie po
obu stronach osi, nawet jeżeli tylko jedna
szczęka jest zaolejona lub zużyta.
• Wymontować bęben hamufca.
Uwaga, Zaleca się zdjąć najpierw bęben
z jednej strony, aby druga strona stużyla
lako wzór do późniejszego montażu.
• Odczepić górna, sprężynę ściągającą
specjalnymi szczypcami do demontażu
szczęk hamulców, na przykład Hazet 797
(rys, D 9227). Do wymontowania
sprężyny można również użyć zwykłych
szczypiec nastawnych, jednak czynność
ta staje się wtedy bardziej kłopotliwa.
• Wyciągnąć wkrętakiem z otworu w
szczęce zaczep sprężyny ściągającej (rys.
C 0641).
• Usunąć ze szczęki dźwignię regulatora
wraz ze sprężynę odciągająca..
• Odsunąć nieco szczęki na zewnątrz i
wyjąć rozpieracz regulatora.
• Wymontować prowadnik przedniej
szczęki. W tym ceiu wcisnąć szczypcami
iaJerzyk sprężyny i obróctć o 90° (rys.
C 0643). Jednocześnie przytrzymać z tylu
prowadnik. Wyjąć talerzyk, sprężynę i
prowadnik. W warsztatach do ściśnięcia
sprężyny stosuje się specjalne narzędzie
Opel KM-346, które jednak można
zastąpić szczypcami uniwersalnymi.
• W ten sam sposób wymontować
prowadnik tylnej szczęki hamulca.
• Usunąć dolną sprężynę ściągającą.
• Wyjąć szczęki hamulca. Odłączyć przy
tym od dźwigni linkę hamulca
awaryjnego.
Zamon towanie
Można wymienić kompletne szczeki
hamulca lub same ich okładziny. Sposób
wymiany okładzin został opisany w
następnym rozdziale. Zaleca się stosować
WYMIANA SZCZĘK HAMULCA
tylko oryginalne części zamienne lub
,vskazane przez firmę Opel. Przeczyścić
pędzelkiem luD przemyć spirytusem
êben hamulca i tarczę nośną. Kiedy
szczęki są wymontowane nie wciskać
oedału hamulca, ponieważ spowoduje to
vy skoczenia tłoczków z cylinderków.
Jeżeli stwierdzi się wyciekr płynu hamul:owego przez cylinderek, to cylinderek
-ależy wymienić, patrz rozdział „Wymon-owanie i zamontowanie cylinderka
"amulca". Oczyścić i nasmarować gwint
-a rozpieraczu szczęk.
• Powlec cienko smarem grafitowym, na
rrzykład Opel 1942586 (90166232),
-5rczę nośną we wszystkich miejscach
f:yku ze szczękami.
• Sprawdzić łatwość poruszania kółkiem
dźwignia, regulatora. W razie potrzeby
?gulator rozebrać i oczyścić.
• Powlec cienko smarem silikonowym, r\a
= rzykiad OpeJ 19 70 206 {90 167 353},
;.vintw regulatorze. Cofnąć kółko regulajra do oporu. W przypadku wymiany
szczek hamulca powinno się również
.••Ymienić termiczny kompensator luzu.
Jwaga. Rozpieracz szczęk do koła
-wego ma inny kierunek gwintu niż do
-3ła prawego i jest oznaczony literą L
swyj fub R {prawy). Podczas montażu
-te zamieniać mfejscami rozpieraczy.
=onadto zastosowano oznakowanie
olorami kółka i dźwigni regulatora oraz
wczepu sprężyny odciągającej, aby wyk.czyć zamianę tych części między stron= rr\\, W kole lewym części te są
znakowane kolorem czarnym, a w kole
—swym kolorem srebrnym,
• Zaczepić koniec linki hamulca awaryj-sgo do dźwigni przy szczęce (rys,
_' 0645). Zwócić uwagę na prawidłowe
.-ożenię linki.
" ôrączyć szczęki dolną sprężyną ściąga• Zamontować szczęki hamulca do tarczy
- ?śnej. W tym celu wsunąć od tyłu
r-owadniki. Na każdy prowadnik nasunąć
^rężynę, którą ścisnąć razem z talerzy• ert\. Przytrzymać prowadnik od tyłu
:brócić talerzyk o 90", zabezpieczając w
^n sposób prowadnik.
229
• Zamontować u góry regulator ustawienia szczęk. Zwrócić uwagę na położenie
końca regulatora [strzałka na rysunku
C 0646).
Uwaga. Montując nowe szczęki nre
zapomnieć o włożeniu krążkowe) sprężyny dźwigni regulatora.
• Zamontować na kołku rozprężnym
dźwignię regulatora ze sprężyna..
• Zaczepić szczypcami
o szczękę
sprężynę odciągającą dźwigni regulatora.
• Włożyć w kołek rozprężny jeden koniec
zaczepu górnej sprężyny ściągającej,
drugi koniec zaczepu wcisnąć w otwór w
szczęce.
230
UKŁAD HAMULCOWY
\ nad wy miarowej 5,6 mm. Okładziny nadwymiarowe montuje się po wytoczeniu
bębna hamulca.
• Oczyścić szczęki w miejscach styku z
okładzinami. Nie nanosić żadnego kleju
między szczękę a okładzinę.
• Przynitować okładziny do szczęk hamulca odpowiednim narzędziem.
• Nitowanie rozpocząć od środka okładziny i kontynuować przemiennie na
zewnątrz.
• Zamontować szczęki hamulca.
CD527
• Do szczęki i do zaczepu podłączyć górną
sprężynę ściągającą (rys. C 0527).
• Całkowicie cofnąć regulator. Zwrócić
przy tym uwagę, aby kółko nie blokowało
się na końcu regulatora.
• Zamontować bęben hamulca.
Wymiana okładzin szczęk hamulca
• Wymontować szczęki hamulca.
• Rozwiercić nity w szczękach (rys.
A 4099).
• Wybić nity ze szczęk hamulca odpowiednim trzpieniem.
Uwaga. Okładziny cierne są dostarczane
w dwćch grubościach: nominalnej 5 mm
cylinderka hamulca
Wymon towan/e
• Odkręcić korek wlewu zbiorniczka wyrównawczego płynu hamulcowego.
• Wlać świeży płyn hamulcowy do zbiorniczka, aż do krawędzi otworu wlewowego.
• Wkręcić korek i zakleić plastrem otwór
odpowietrzający. Jest to konieczne, aby
podczas dalszych czynności nie wyciekał
z układu płyn hamulcowy.
• Wymontować bęben hamulca.
• Wymontować górną sprężynę ściągającą.
• Odchylić nieco szczęki hamulca na
zewnątrz.
On POWIETRZ ANIE UKŁADU HAMULCOWEGO
• Oczyścić złącze przewodu hamulcowego. Poluzować, nie odkręcać, nakrętkę
• ułpakową przewodu hamulcowego.
• Wykręcić śrubę mocującą cylinderek
"amulca (rys. C 0540).
Zamonto wanie
• Podłożyć szmatę pod tarczę nośną
szczęk hamulca.
• Wykręcić całkowicie nakrętkę przewodu
hamulcowego i natychmiast przenieść na
nowy cylinderek, wkręcając ręką. Dzięki
lemu wycieknie niewiele płynu hamulcowego.
• Wkręcić śrubę mocującą cylinderek
namuEca i dokręcić momentem 10 N-m.
• Dokręcić nakrętkę kołpakową przewodu
namulcowego momentem 16 N-m,
najlepiej rozciętym kluczem oczkowym.
• Włożyć szczęki w tłoczki cylinderka.
• Założyć górną sprężynę ściągającą.
• Usunąć plaster z otworu odpowietrzan e g o zbiorniczek wyrównawczy.
• Odpowietrzyć układ hamulcowy.
Płyn hamulcowy
Wskazówki prawidłowego użytkowania
ołynu hamulcowego,
• Płyn hamulcowy jest trujący. W żadnym
orzypadku nie zasysać płynu ustami przez
,vężyk. Płyn przechowywać tylko w
naczyniach wyraźnie oznakowanych, aby
vykJuczyć nieumyślne spożycie.
• Płyn hamulcowy jest żrący. Z tego
.vzgle_du nie może wchodzić w kontakt z
•akierem samochodowym. Płyn wylany
na lakier natychmiast zeirzeć i zmyć dużą
ilością wody.
• Płyn hamulcowy jest hrgroskopijny, to
znaczy, że pochłania wilgoć z powietrza.
Z tego względu należy płyn przechowywać tylko w zamkniętych pojemnikach.
• PJyn hamulcowy usunięty z układu nie
może być ponownie użyty. Także do
odpowietrzania układu hamulcowego
stosować tylko świeży płyn.
231
• Płyn hamufcowy powinien odpowiadać
klasie jakości DOT 4 wg FMVSS 571, 116
iSAE J 1703.
• Płyn hamulcowy nie może stykać się z
olejem mineralnym. Juz śladowe ilości
oleju w płynie czynią ten ostatni nie przydatnym lub doprowadzają do awarii
układu hamulcowego.
Płyn hamulcowy powinno się wymieniać
raz w roku, niezależnie od przebiegu
samochodu. Wymianę płynu przeprowadzać, o We to możliwe, po okresie
zimowym. W samochodach wyprodukowanych do II 1994 roku płyn hamulcowy należy wymieniać raz w roku, niezależnie od przebiegu. Od III 1994 elastyczne przewody hamulcowe zostały wykonane z nowego materiału i dlatego płyn
hamulcowy wystarczy wymieniać co dwa
lata. Nowe przewody można rozpoznać
po zmniejszonym sześciokącie nakrętek
kołpakowych z 19 mm na 17 mm.
• Zużytego płynu hamulcowego nie wyJewać do kanalizacji, ale oddać do
najbliższej zlewni.
hamulcowego
Do zapowietrzenia układu hamulcowego
może dojść po każdej naprawie związanej
z otwarciem układu. W takim przypadku
konieczne staje się odpowietrzanie
układu. Powietrze znajduje się w przewodach również
wtedy, gdy przy
naciskaniu na pedał hamulca wyczuwa
się jego „miękkość". Konieczne wtedy
staje się usunięcie nieszczelności w
układzie i odpowietrzenie hamulców.
Układ hamulcowy odpowietrza się w trakcie naciskania na pedał hamulca, do
czego jest potrzebna pomoc drugiej
osoby.
W warsztacie używa się do tego celu
specjalnego przyrządu, który podłączony
do zbiorniczka wyrównawczego z płynem
hamulcowym wytwarza w układzie
nadciśnienie.
Jeżeli ma być odpowietrzany cały układ
hamulcowy, to trzeba hamulec przy
każdym kole odpowietrzać oddzielnie. Ma
232
UKŁAD HAMULCOWY
to miejsce wtedy, gdy powietrze dostało
się do poszczególnych cyhnderków lub
zacisków. JeżeJi wymianie lub naprawie
podlegał tylko hamulec przy jednym kole,
to na ogół wystarcza odpowietrzanie
danego zactsku fcylinderka).
Podczas odpowietrzania całego układu
operację należy rozpocząć od cylinderka
położonego najdalej od pompy hamulcowej: hamulec tylny prawy, hamulec
tylny lewyr hamulec przedni prawy,
hamulec przedni lewy. Od tej standardowej reguły są jednak odstępstwa dla
następujących modeli Vectra i Calibra.
Vectra A i Calibra A z urządzeniem
ABS 2E i ABS 2EH
W samochodach Vecira A i Calibra A są
montowane różne urządzenia ABS, a
mianowicie:
- ABS 2S, który nie ma samodiagnozy,
urządzenie sterujące jest umieszczone
między progiem a przednim siedzeniem;
- ABS 2E z samodiagnozą z kodem błyskowym, urządzenie sterujące jest
umieszczone między progiem a przednim
siedzeniem;
- ABS 2EH (od modelu 1992) z samodiagnozą z kodem błyskowym, urządzenie
sterujące jest umieszczone na zespole
hydraulicznym w przedziale silnika.
Uwaga. Odpowietrzanie w samochodach
z ABS 2E i 2EH należy rozpoczynać od
zacisków przednich W każdym przypadku tak długo odpowietrzać, aż nie
pozostanie powietrze w układzie.
• Zdjąć kapturek z odpowietrznika przy
zacisku hamulca (cylinderku). Oczyścić
odpowietrznik i nasunąć na niego czysty
przewód eEastyczny. Drugi koniec przewodu zanurzyć w naczyniu wypełnionym
do połowy płynem hamulcowym.
• Poprosić drugą osobę o wielokrotne
wciskanie pedału hamulca (pompowanie), aż w układzie wytworzy się
ciśnienie. Wyczuwa się je po wzrastającym oporze pedału hamulca.
• Po osiągnięciu dostatecznego ciśnienia
wcisnąć do oporu pedał hamulca i przytrzymać w tym położeniu.
• Odkręcić odpowietrznik przy zacisku
hamulca o pół obrotu, za pomocą klucza
oczkowego (rys. D 0055). Zebrać do
naczynia wyciekający płyn hamulcowy.
Zwracać uwagę., aby koniec przewodu był
zawsze zanurzony w płynie w naczyniu.
• Jak tylko ciśnienie płynu opadnie,
zamknąć odpowietrznik.
• Powtórzyć pompowanie pedałem hamulca, aż w układzie wytworzy się ciśnienie. Przytrzymać wciśnięty pedał
i otworzyć odpowietrznik. Odczekać, aż
ciśnienie opadnie i zamknąć odpowietrznik.
• Tak długo powtarzać odpowietrzanie
jednego zacisku, az wypływający płyn
hamulcowy będzie pozbawiony pęcherzyków powietrza.
• Po zakończeniu odpowietrzania ściągnąć przewód elastyczny z odpowietrznika
i założyć kapturek.
• W ten sam sposób odpowietrzyć
następne zaciski (cy]inderki).
Uwaga. W trakcie odpowietrzania od
czasu do czasu obserwować zbiorniczek
wyrównawczy, aby poziom płynu nadmiernie nie opadł. Grozi to zapowietrzeniem przez zbiorniczek pompy hamulcowej. W samochodzie z obwodem sygnalizacji ubytku płynu hamulcowego
zwrócić uwagę, aby tulejka prowadząca
była całkowicie opróżniona. Zawsze dolewać tylko świeżego płynu hamulcowego!
WYMIANA PRZEWODU HAMULCOWEGO
• Po odpowietrzeniu uzupełnić poziom
ałynu hamulcowego w zbiorniczku
wyrównawczym do stanu maksymalnego
Wymiana przewodu hamulcowego
Sztywne przewody hamulcowe są wykonane z rurek powlekanych tworzywem
sztucznym.
Doprowadzenie
płynu
bezpośrednio do kół zapewniają elastyczne przewody hamulcowe, zdolne
orzenosić duże ciśnienia.
Rurki sa dostarczane w określonych
długościach i w komplecie z nakrętkami
'sOlpakowymi. Jeżeli brakuje danej
długości, to rurkę można wykonać z przewodu hamulcowego o średnicy 4,75 mm.
Uwaga. Podczas obróbki końcówek rurki
.:ważać, aby nie zniszczyć powłoki z
-warzywa sztucznego. W przeciwnym
azie będzie konieczna wymiana rurki.
• Unieść i podeprzeć samochód.
• Odkręcić nakrętki kołpakowe sztywnego
przewodu i zdjąć przewód.
• Zatkać odpowiednim korkiem zfącze od
pompy hamulcowej Eub strzyopróżnić z ptynu zbiorniczek
.'/yrównawczy.
• Poprowadzić nowy przewód hamulcowy
możliwie
w tych samych miejscach, co
.L,y montowany.
Uwaga. Nje umieszczać przewodów
amulcowych między przewodami elektrycznymi, ponieważ może dojść do wzaemnego przetarcia. W efekcie grozi to
awarią układu hamulcowego lub instaacji elektrycznej. Zachować odległość co
najmniej 25 mm.
Wymiana przewodu elastycznego
przedniego
Jwaga, Od marca 1994 roku elastyczne
przewody hamulcowe są wykonywane z
nowego materiału. Nowe przewody
nożna rozpoznać po zmniejszonym
^ześciokącie nakrętek kołpakowych z
19 mm na 17 mm.
• Odkręcić korek 2e zbiorniczka wyrównawczego.
233
• Wlać świeży płyn hamulcowy do zbiorniczka, aż do krawędzi otworu wlewowego.
• Wkręcić korek i zakleić plastrem otwór
odpowietrzający. Jest to konieczne, aby
podczas dalszych czynności płyn hamulcowy nie wyciekał z układu.
• Unieść przód samochodu i lak skręcić
koła przednie, aby zacisk hamulca był
skierowany na zewnątrz,
• Odkręcić sztywny przewód hamulcowy
od elastycznego (rys. D 0056)
• Wyjąć blaszkę zabezpieczającą i elastyczny przewód hamulcowy,
• Odkręcić elastyczny przewód hamulcowy od zacisku hamulca (rys. D 0057).
234
LJKŁ4D HAMULCOWY
Zdjąć podkładki pod śrubą drążoną.
• Przykręcić elastyczny przewód hamulcowy do zacisku hamulca śrubą drążona.
Śrubę z dwiema nowymi podkładkami
dokręcić momentem 40 PJ-m.
Uwaga. Stosować tyJko przewody zalecane przez producenta.
• Wprowadzić blaszkę zabezpieczającą w
uchwyt we wnęce koła.
• Przykręcić sztywny przewód hamulcowy
do elastycznego momentem 16 N-m
• Po zamontowaniu sprawdzać przy
odciążonym kole. czy elastyczny przewód
hamulcowy nie ulega rozciągnięciu w
trakcie skręcania kół i nie ociera o sąsiadujące elementy.
Uwaga. Chronić elastyczne przewody
hamulcowe przed zetknięciem z olejem i
ropa. naftową, nie lakierować i nie pokrywać środkiem do konserwacji podwozia.
• Usunąć plaster z otworu odpowietrzającego zbiorniczek wyrównawczy.
• Odpowietrzyć układ hamulcowy.
Sprawdzanie urządzenia
wspomagającego
Kiedy do zatrzymania samochodu trzeba
wywrzeć na pedał hamulca większą niż
zwykle siłę. oznacza to konieczność
sprawdzenia urządzenia wspomagającego hamulce.
• Przy unieruchomionym silniku wcisnąć
silnie pedał hamulca co najmniej 5 razy.
Następnie przy naciśniętym pedale
włączyć silnik. Pedał musi wtedy w
sposób wyraźny ustąpić pod nogą.
• Kiedy to nie nastąpi, odkręcić przewód
podciśnienia od urządzenia wspomagającego i uruchomić silnik. Przykładając
palec do końca przewodu, sprawdzić czy
jest wytwarzane podciśnienie,
• Jeśli brak jest podciśnienia, sprawdzić
stan przewodu. Uszkodzony przewód
wymienić. Dociągnąć wszystkie opaski.
• W silniku wysokoprężnym odłączyć
przewód podciśnienia od pompy
próżniowej i sprawdzić palcem, czy jest
podciśnienie w miejscu podłączenia przewodu.
•Jeżeli jest podciśnienie, to zmierzyć jego
wielkość i ewentualnie wymienić urządzenie wspomagające hamulce [zlecić wymianę do warsztatu).
Uwaga, W takim przypadku zlecić również wymianę zaworu zwrotnego w przewodzie podciśnienia, ponieważ przepona
w urządzeniu wspomagającym może być
uszkodzona przez pary paliwa, przedostające się przez niesprawny zawór zwrotny.
Korektor siły hamowania
Układ hamulcowy jest wyposażony w
dwa korektory siły hamowania, ponieważ
istnieją dwa obwody podzielone diagonalnie. Korektory powodują wolniejsze
narastanie ciśnienia płynu hamulcowego
w hamulcach tylnych niż w przednich.
Dzięki temu unika się zablokowaniu kół
tylnych w czasie hamowania.
Korektory są zamontowane albo pod
pompą hamulcową, albo pod podwoziem
nad osią tylną, zależnie od rodzaju układu
hamulcowego. W celu sprawdzenia
korektora należy mierzyć jednocześnie
ciśnienie w hamulcach przednich j tylnych po przekątnej.
W razie potrzeby korektory wymieniać
tylko parami.
wyłącznika świateł hamowania
Wyłącznik świateł hamowania znajduje
się w zespofe pedałów. Jeżeli nie włączają się światła hamowania, to najpierw należy sprawdzić bezpiecznik, a następnie
żarówkę. Gdy elementy te są nieuszkodzone, sprawdzić wyłącznik świateł
hamowania,
Spra wdzanie
• Wyciągnąć wtyk złącza z wyjącznika
świateł hamowania i zewrzeć krótkim
przewodem obie końcówki we wtyku,
• Włączyć zapłon. Jeżeli teraz światła
hamowania się nie zaświecą, wymienić
wyłącznik.
WYMONTOWANA I ZAMONTOWANIE DŹWIGNI HAMULCA AWARYJNEGO
Wymon to wanie
• Obrócić wyłącznik świateł hamowania
,v lewo i wyjąć z zespołu pedałów (rys.
D 0050),
235
• Wcisnąć wtyk złącza na wyłącznik, az
zatrzaski wejdą na swoje miejsca,
• Sprawdzić światła hamowania. Jeżeli
światła cały czas się świecą, to jeszcze raz
ustawić trzpień wyłącznika.
Wymontowanie 1 zamontowanie
dźwigni hamulca awaryjnego
Wymontowanie
• Unieść i ustawić samochód na podstawkach.
• Samochód z katalizatorem: wymontować osłonę blaszaną przedniej rury
wylotowej i katalizatora,
• Napęd kół przednich: poluzować
zaczep środkowy linek hamulcowych (rys.
D0046).
Zamontowanie
• Włożyć wyłącznik świateł hamowania w
zespół pedałów, docisnąć i obrócić w
prawo.
• Wcisnąć pedał hamulca i wyciągnąć
;rzpień wyłącznika (położenie A na rys.
3 7919). Puścić pedał hamulca. Trzpień
..yłącznika ustawi się samoczynnie.
B
• Napęd 4x4: zmierzyć długość gwintu na
końcówce i zanotować wymiar. Odkręcić
zaczep środkowy linek hamulcowych.
• Zdjąć linki z zaczepu.
• Wyjąć z podwozia tulejkę gumową
i cięgło.
• Wymontować fotel kierowcy. Wcześniej
odkręcić i wyjąć osłonę szyn fotela.
• Wymontować pokrywę na konsoli środkowej, podważając ostrożnie wkrętakiem.
236
UKtAD HAMULCOWY
Zamontowanie
• Wkręcić lekko wyłącznik lampki kontrolnej zaciągnięcia hamulca awaryjnego
(2 r 5N-m).
• Podłączyć przewód elektryczny do wyłącznika lampki kontrolnej.
DM12
• Odczepić mieszek osłaniający dźwignię
ręczną hamulca awaryjnego i zdjąć
z dźwigni Irys. D 0612).
• Wymontować konsolę środkową, patrz
konsoli środkowej".
• Rozciąć dywanik od strony kierowcy, w
soosób pokazany na rysunku D 0614.
• Odkręcić dźwignię hamulca awaryjnego
i wyciągnąć z tunelu razem z cięgłem.
• Odkręcić od dźwigni hamulca awaryjnego wyłącznik lampki kontrolnej
zaciągnięcia hamulca awaryjnego. Odłączyć przewód elektryczny.
• Włożyć dźwignię hamulca awaryjnego
w tunel i przykręcić momentem 20 N-rcv
• Zamontować konsolę środkową.
• Zamontować mieszek przy dźwigni
hamulca.
• Wcisnąć pokrywę na konsolę.
• Przykręcić fotel przedni momentem
20N-m.
•Nasunąć tulejkę gumową na cięgfo.
• Napęd kół przednich: zaczepić linkę do
cięgła.
• Napęd 4x4: nasunąć zaczep linek na
cięgło i wkręcić nakrętkę na taką
głębokość, jaka była zmierzona przed
wykręceniem. W razie potrzeby wyregulować hamulec awaryjny.
Uwaga- Zawsze stosować nową nakrętkę
sa m oza be zp ie czaj ą cą.
• Samochód z katalizatorem: zamontować osłonę rury wylotowej i przykręcić.
• Opuścić samochćd na koła.
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SZCZE.K HAMULCA AWARYJNEGO
szczęk hamulca awaryjnego
Opis dotyczy samochodów z hamulcami
Tarczowymi na osi tylnej.
Wymonto wanie
• Wymontować tarczę hamulca tylnego.
• Odłączyć od dźwigni przy hamulcu
sprężynę odcia.gaja.ca i linkę hamulca
iwaryjnego,
• Odłączyć linkę od zaczepu środkowego
. D0046).
Uwaga. Zaleca się demontować najpierw
ylko jedną stronę, aby drugi hamulec
służył później jako wzór do montażu.
• Odczepić specjalnymi szczypcami górna,
dolną sprężynę ściągającą szczęki i wyąć (rys. C7622).
• Wymontować prowadniki i sprężyny
rys. C 7625). W tym celu wcisnąć
szczypcami talerzyk sprężyny i obrócić o
30°, Jednocześnie przytrzymać z tylu
prowadnik. Wyjąć talerzyk, sprężynę
prowadnik.
• Wyjąć szczęki hamulca, regulator ustawienia szczęk i dźwigntę hamulca
awaryjnego [rys. C 7626), Oczyścić
wszystkie części w spirytusie i sprawdzić
ch stan. Uszkodzone części wymienić.
237
238
UKŁAD HAMULCOWY
Zamontowanie
Regulacja hamulca awaryjnego
• Wszystkie miejsca współpracujące
i gwint regulatora powlec denko smarem
(na przykład Opel 19 42 585, Liqui Moly
LM-36 lub LM-508-ASC).
• Całkowicie cofnąć regulator ustawienia
szczęk.
• Umocować jedną szczękę prowadnikiem. W trakcie tej czynności przytrzymywać prowadnik ręką z drugiej strony.
• Włożyć dźwignię hamulca awaryjnego.
• Umocować drugą szczękę prowadnikiem.
• Zamontować górną sprężynę ściąga-
Samochód z tylnymi
hamulcami tarczowymi
• Włożyć między szczęki regulator
• Zamontować dolną sprężynę ściąga
• Umocować do dźwigni hamulca awaryjnego przy kole linkę hamulca (A, rys.
C 7630) i sprężynę odciągającą (B).
B
C7G3O
• Pociągając za linkę sprawdzić, czy łatwo
się porusza, W razie potrzeby wymienić
finkę.
• Na tyfe cofnąć regulator, aby rozstaw
szczęk pasował do tarczy.
• Zamontować tarczę hamulca.
• Wyregulować hamulec awaryjny.
W samochodach z hamulcami tarczowymi kół tylnych, hamulec roboczy {nożny}
jest całkowicie oddzielony od hamulca
awaryjnego (ręcznego}, jako hamulec
awaryjny służy dodatkowy hamulec
bębnowy, zamontowany w obu tarczach
hamulców. Dzięki temu hamulec
awaryjny zużywa się w niewielkim stopniu. Korozja bębna hamulca lub
zanieczyszczenie szczęk może jednak
obniżyć skuteczność hamowania. Aby
zapewnić optymalne działanie hamulca
awaryjnego, zaleca się przed przystąpieniem do regufacji przejechać samochodem z lekko zaciągniętą dźwignią ręczną
hamulca około 300 m, nie rozwijając przy
tym dużej prędkości.
• Oznaczyć farbą wzajemne ustawienie
obręczy (tzw, felgi} i piasty. Dzięki temu
wyrównowazone koło będzie można
Poluzować śruby mocujące koła tylne.
Samochód musi jeszcze wtedy stać na
kołach. Unieść tył samochodu i ustawić
• Zluzować hamulec awaryjny.
• Tak obrócić tarczę hamulca, aby otwór
REGULACJA HAMULCA AWARYJNEGO
.•. tarczy służący do regulacji ustawi! się
-3 wprost regulatora ustawienia szczęk.
Na rysunku C 7604 pokazano bęben
samochodu Opei Vectra z napędem kół
_--zednich. W samochodach Opel Vectra
-x4
oraz Opel Cafibra regulator znajduje
:
e u góry.
• Wprowadzić" w nagwintowany otwór
.-.krętak 1 tak obrócić do dołu nakrętkę
-=gulatora, aż szczęki dosuna. się do tar:zy hamulca. Tarcza hamulca nie daje się
..tedy obrócić.
• Następnie nakrętkę cofna.6 na tyle, aby
:3rcza zaczęła się obracać.
• Zaciągnąć dźwignię ręczną hamulca
maryjnego do czwartej zapadki.
• Tak daleko dokręcić nakrętkę na cięgle
zaczepu (rys. D 0046), aby szczęki
raczęly hamować koła, przy czym siła
-amowania na obu kołach musi być jedakowa.
Jwaga. Przykręcić osłonę rury wylo• Poluzować dźwignię ręczną hamulca
:,varyjnego. Otwór centralny w tarczy
^^smarować cienko smarem do łożysk.
Założyć koła tylne, zgodnie z naniesiony-11 wcześniej oznaczeniami. Opuście
samochód na koła i wkręcić śruby mocuące koła „na krzyż" momentem
'10 N-rn.
• Jeszcze raz zaciągnąć dźwignię ręczna.
:-mulca awaryjnego i poluzować.
239
• Odbyć jazdę próbną i sprawdzić działanie hamulca awaryjnego. Przy siódmej
zapadce koła tylne muszą zostać zablokowane.
• Przejechać samochodem z lekko zaciągnięta, dźwignią ręczną hamulca około
300 ni, nie rozwijając przy tym dużej
prędkości.
Samochód z tylnymi
hamulcami bębnowymi
Jako hamulec awaryjny służy w tym
rozwiązaniu hamulec roboczy bębnowy.
Szczęki hamulca ustawiają się względerr
bębna samoczynnie, dlatego regulacja
hamulca awaryjnego jest konieczna tylko
po demontażu hamulców tylnych,
patrz rozdział „Podnoszenie samochodu",
• Zwolnić dźwignię ręczną hamulca
awaryjnego.
• Pociągając za dźwignię ręczną sprawdzić, czy daje się łatwo i bez zacięć podnosić, W przeciwnym razie wymienić
linkę hamulca,
• Z tyłu tarczy nośnej wyjąć korek zaślepiający. Oświetlić latarką otwór Zaokrąglony
koniec
dźwigni
hamulca
awaryjnego (strzałka na rys, C 0609)
rnusi dotykać do występu szczęki.
• Zaciągnąć hamulec awaryjny do
czwartej zapadki.
240
U KŁAD HAMULCOWY
• Napęd kół przednich: poluzować zaczep środkowy Jinek hamulcowych.
• Napęd 4x4: zmierzyć długość gwintu na
końcówce i zanotować wymiar Odkręcić
nakrętkę samcza bezpieczającą i ^djąć
zaczep linek hamulcowych z cięgła.
• Wycjągnąć klamrę przytrzymującą linkę
w prowadnicach.
• Wyciągnąć linkę z mocowania przy podwoziu i osi tylnej.
• Odłączyć sprężynę odciągającą i linkę
od dźwigni hamulca awaryjnego przy
szczęce.
Zamonto
• Dokręcić nakrętkę samozabezpieczajEjcą (strzałka na rys, D 9508) na cięgle
zaczepu tak,aby koła tylne dawały się z
trudem obrócić ręką. Przy czym siła
hamowania na obu kołach musi być jednakowa.
Uwaga. Odkręcić osłonę rury wylotowe],
jeżeli występuje.
• Poluzować hamulec awaryjny i jeszcze
raz sprawdzić w obu kołach przez otwory
kontrolne, czy końce dźwigni dotykają da
występów szczęk.
• Obrócić koła ręką i sprawdzić, czy
szczęki ocierają o bębny W razie potrzeby
powtórzyć regulację.
• Włożyć korek.
• Odbyć jazdę próbną i sprawdzić działanie hamulca awaryjnego. Dźwignia ręczna musi dać się zaciągnąć do ósmej
zapadki.
Finki hamulca awaryjnego
Wymonto
wanie
• Samochód z katalizatorem: wymontować blaszaną osłonę przedniej rury
wylotowej r katalizatora, patrz rozdział
„Układ wylotowy".
• W przypadku tylnych hamulców bębnowych, wymontować szczeki hamulców.
wanie
• Włożyć linkę w mocowania przy podwoziu i osi tylnej.
•Włożyć klamrę przytrzymującą linkę w
prowadnicach (rys. D 0054).
• Włożyć linkę w tarczę nośną i wsunąć
zabezpieczenie linki przed przesunięciem.
• Podłączyć sprężynę odciągającą i linkę
do dźwigni hamulca awaryjnego przy
szczęce.
• Zamontować szczęki.
• Napęd 4x4: nasunąć zaczep na cięgło
gwintowane i wkręcić nakrętkę na
wcześniej zmierzoną głębokość.
Uwaga, Zawsze stosować nową nakrętkę
s a moza b ez p i eczaj ącą.
URZĄDZENIE ABS
* Napęd kół przednich: zaczepić linkę do
:ęą,ła{rys. D 0054).
< = owlec linkę w okolicy tulei z tworzywa
hucznego smarem MoSz.
* Sprawdzić ustawienie hamulca awaryj=go i w razie potrzeby wyregulować.
• Samochód z katalizatorem: zamon-wać osłonę rury wylotowej i przykręcić
rys. D 0608).
* Opuścić samochód na koła.
Jrządzenie ABS
Samochody Opel Vectra i Calibra mogą
zyć w niektórych wersjach i opcjach
vyposażone w urządzenie zapobiegające
241
poślizgowi kół podczas hamowania, tzw.
ABS (Anti-Blockier-System), pochodzące
z firmy Bosch. Dodatkowe wyposażenie
samochodu w urządzenie ABS poza fabryką nie jest możliwe.
Urządzenie ABS zapobiega blokowaniu
kół podczas ostrego hamowania. Dzięki
temu skraca się droga zatrzymania samochodu, szczególnie przy niskiej przyczepności podłoża, spowodowanej wodą lub
śniegiem. Kontakt kół z podłożem jest
najlepszy, kiedy koła obracają się jeszcze.
Ponadto podczas pełnego hamowania
pojazd zachowuje kjerowalność.
Urządzenie ABS składa się z czterech
czujników prędkości obrotowej, umieszczonych przy kołach i elektronicznego
urządzenia sterującego, które przetwarza
sygnały z czujników prędkości do zespołu
hydraulicznego. Zespół ten z koJei steruje
ciśnieniem w obwodach hamulców
poszczególnych kół. Czujniki umocowane
przy kołach mierzą ich prędkość obrotową i przekazują sygnał do elektronicznego urządzenia sterującego. Urządzenie oblicza średnią prędkość obrotową
kół, która odpowiada w przybliżeniu
prędkości samochodu. Porównując prędkość poszczególnych kół z prędkością
pojazdu urządzenie sterujące rozpoznaje
stan poślizgu pojedynczego koła i może
stwierdzić, kiedy koło znajduje się tuż
przed zablokowaniem.
Kiedy jedno z kół wykazuje skłonność do
zablokowania i ciśnienie płynu hamulcowego w zacisku hamulca jest zbyt
wysokie w stosunku do przyczepności
koła do nawierzchni, TO zaspół hydrauliczny po otrzymaniu sygnału z elektronicznego urządzenia sterującego utrzymuje
stałą wartość ciśnienia w danym
obwodzie. Oznacza to, że ciśnienie w zacisku hamulca już nie wzrasta, nawet przy
dalszym wciskaniu pedału hamulca.
Jeżeli koło wykazuje dalej skłonność do
zablokowania,
zespół
hydrauliczny
otwiera efektrozawór i ciśnienie płynu w
zacisku hamufca obniża się. Dzieje się tak
do chwili, kiedy koło znów zaczyna
przyspieszać, wtedy ciśnienie jest utrzymywane na stałym poziomie.
242
UKtAD HAMULCOWY
Kiedy koło zaczyna przyspieszać ponad
ustalony wartość, zespól hydrauliczny
ponownie zwiększa ciśnienie w obwodzie, jednak nie powyżej progu
ustalonego na pedale hamulca prze?
kierowcę.
W trakcie ostrego hamowania proces ten
powtarza sie dla każdego koła, do chwili,
aż nie zostanie cofnięty pedał hamulca
lub na krótko przed zatrzymaniem pojazdu (prędkość samochodu poniżej
4 km/h).
Uwaga, Podczas wyłączania wycieraczki
może dochodzić sporadycznie do zaświecenia się lampki kontrolnej ABS.
Przyczyną tego są skoki napięcia w instalacji elektrycznej, które zmuszają urządzenie sterujące ABS do samokontroli. Aby
[ego uniknąć można zamoniować między
silnik wycieraczki i wiązkę przewodów
obwód z diodą półprzewodnikową.
W celu zapewnienia prawidłowego
funkcjonowania urządzenia ABS również
w samochodach z napędem 4x4,
wprowadzono automatyczne odłączanie
napędu kól tylnych po wciśnięciu pedału
hamulca.
Układ zabezpieczający w elektronicznym
urządzeniu sterującym powoduje samoczynne wyłączenie urządzenia ABS w
przypadku wystąpienia awarii (na
przykład przerwany przewód) lub zbyt
niskiego napięcia akumulatora {poniżej
10,5 V). Wyłączenie urządzenia ABS jest
sygnalizowane zaświeceniem się lampki
kontrolnej w zestawie wskaźników. Układ
pracuje wtedy jako zwykJy układ hamulcowy i pojazd hamuje jakby nie miał
ABS-u.
Kiedy zaświeci się lampka kontrolna w
zesiawie wskaźników, to natęży przyjąć
następujący sposób postępowania:
•Zatrzymać na krótko samochód,
wyłączyć silnik i ponownie uruchomić.
• Sprawdzić napięcie akumulatora. Jeżeli
napięcie jest niższe niż 10,5 V, to
podładować akumulator.
Uwaga. Kiedy lampka kontrotna zaświeci
się na początku jazdy i po pewnym czasie
zgaśnie, oznacza to, że napięcie akumulatora było początkowo zbyt niskie, a
następnie zwiększyło się w trakcie jazdy,
dzięki naładowaniu przez alternator.
• Sprawdzić czy końcówki przewodów
podłączonych do akumulatora są dokręcone i mają prawidłowy styk.
zdjąć koła i sprawdzić stan przewodów
elektrycznych, prowadzących do czujników prędkości obrotowej (czy nie są
przetarte}.
• Dalsze czynności kontrolne należy zlecić
w warsztacie
1 - elektroniczne urządzenie sreruja.ce.
2 - fampka kontrolna ABS
3 - czujnik prędkości obrotowej,
w samochodach 4x4 czujniki tylne
znajdują się z lewej I prawej strony
przekładni głównej,
4 - zespół hydrauliczny,
B - przokażnik ochrony przepisciower
OBSŁUGA UKŁADU HAMULCOWEGO
Uwaga. Przed pracami spawalniczymi z
użyciem spawarki elektrycznej należy
wyciągnąć wtyk złącza elektronicznego
uradzenia sterującego. Wtyk wyciągnąć
:y|ko przy wyła.czOnym zapłonie. Podczas
prac lakierniczych elektroniczne urządzenie sterujące może być poddane temperaturom do +95"C krótkotrwale lub do
-S5 a C w dłuższym okresie (około 2
godzin).
Obsługa układu hamulcowego
Sprawdzanie poziomu płynu
hamulcowego
Zbiornik płynu hamulcowego znajduje się
•v przedziale silnika. Ma on dwie komory,
rjo jednej dla każdego obwodu. Korek
zamykający ma otwór odpowietrzający,
-.lory nie może być zatkany.
Obudowa zbiornika jest przezroczysta,
aby można było w każdej chwili sprawdzić poziom płynu hamulcowego z
zewnątrz.
* Przy zamkniętym korku zbiornika
ooziom płynu nie powinien przekraczać
znaku MAX j znajdować się poniżej
znaku MIN (rys. 3752 Ą
• Układ napełniać tylko płynem hamul:owym odpowiadającym specyfikacji
SAE J1703iDOT4
t poziom płynu opada w miarę zużywania
243
się wkładek ciernych w hamulcach tarczowych. Jest to normalne zjawisko.
Kiedy poziom płynu przekracza nieco
znak MIN. a wkładki cierne osiągnęły
swoją granicę zużycia, to nie trzeba dolewać ptynu hamulcowego.
• Jeżeli jednak poziom płynu intensywnie
opada w krótkim czasie, jest to oznaką
wyciekania płynu.
• Należy wtedy natychmiast zlokalizować
miejsce wycieku. Na ogół jest \o spowodowane zużyciem uszczelek gumowych
w cylinderkach. Ze względu na bezpieczeństwo jazdy powinno SIĘ kontrolę
układu hamufcowego zlecić do warsztatu.
Sprawdzanie grubości okładzin
ciernych
Hamulce tarczowe
•
• Oznaczyć kredą lub farba, wzajemne
położenie obręczy i piasty kół przednich
lub tylnych, aby wyrównoważone koło
można było zamontować w poprzednim
ustawieniu. Poluzować śruby mocuja.ce
koło.
• Ustawić samochód na podstawkach
i zdja.ć koła.
• Dokonać oględzin wzrokowych tjrubości
wkładek ciernych bez płytki tylnej (rys.
C 7565), Skorzystać z pomocy latarki, a
do sprawdzenia wkładki wewnętrznej
również z lusterka.
244
UKŁAD HAMULCOWY
•Jeżeli nie uda się ocenić grubości
wkładek, to należy je oznaczyć i wymontować.
• Zmierzyć suwmiarką grubość wszystkich wkładek ciernych (klocków) razem z
płytką metalową.
• Wkładki cierne kół przednich i tylnych
osiągnęły granicę zużycia, jeżeli ich
grubość [liczona z płytką metalową podstawy) zbliżyła się tfo 7 mm. W takim
przypadku trzeba wymienić komplet
czterech wkładek, po obu stronach osi.
Uwaga. Z pewnym przybliżeniem można
przyjąć, że dla przednich hamulców tarczowych wkładki cierne zużywają się
1 mm na każde przejechane 1000 km.
Reguła ta odnosi się do niekorzystnych
warunków użytkowania. Normalnie
wkładki cierne wytrzymują, dłuższe przebiegi. Jeżeli wkładki cierne maja, 10,0 mm
grubości (z płytką metalową), to wystarczą jeszcze na co najmniej 3ÓOO km.
•Założyć koła zgodnie z naniesionymi
wcześniej oznaczeniami i przykręcić.
•Opuścić samochód i dokręcić śruby kół
„na krzyż' momentem 110 N-m.
Hamuiec awaryjny
• Wymontować tarczę hamulca.
•Zmierzyć suwmiarką grubość szczęk
hamulca.
•Zamontować tarczę hamulca.
Hamulce bębnowe
• Wyjąć z tarczy nośnej hamulca tylnego
korek gumowy, zaślepiający otwór kontrolny.
• Oświetlając otwór latarką, ocenić wzrokowo grubość szczęk hamulca. W razie
wątpliwości zdjąć bęben hamulca i
zmierzyć grubość szczęk.
• Włożyć korek gumowy, zwracając uwagę, aby uszczelnił otwór.
• Opuścić samochód na kołaŁ
Ocena wzrokowa przewodów
hamułco wych
Stan techniczny przewodów hamulcowych • należy sprawdzać w ramach
obsługi okresowej
patrz rozdział „Podnoszenie samochodu \
• Oczyścić środkiem myjącym przewody
hamulcowe sztywne.
Uwaga, Sztywne przewody hamulcowe
są zabezpieczone przed korozją powłoką
z tworzywa sztucznego. Jeżeli powłoka ta
jest uszkodzona, to może dojść do przerdzewienia przewodu. Dlatego nie wolno
czyścić przewodów hamulcowych szczotką drucianą, papierem ściernym luh
wkrętakiem.
• Sprawdzić lampą sztywne przewody
hamulcowe na całej długości, od pompy
hamulcowej do poszczególnych cylinderków. Pompa hamulcowa znajduje się
w przedziale silnika pod zbiornikiem
płynu hamulcowego.
• Sztywne przewody hamulcowe nie
mogą hyć zgniecione, ani zagięte. Nie
mogą mieć również śladów nalotu rdzy i
ocierania, W razie potrzeby należy dany
odcinek przewodu wymienić.
• Elastyczne przewody hamulcowe łączę
przewody sztywne z zaciskami jcylinderkami) hamulców. Są wykonane z
materiału wytrzymującego wysokie ciśnienia, mogą jednak z czasem stać się
porowate, napęcznieć lub zostać
przecięte przez ostry przedmiot. W takich
przypadkach należy przewód elastyczny
natychmiast wymienić,
OBSŁUGA UKŁADU HAMULCOWEGO
245
* Przeginać ręką elastyczny przewód
'hamulcowy, aby odszukać ewentualne
.iszkodzenie. Przewody nie mogą być
skręcone, zwrócić uwagę na kolorową
mię na przewodnie (o ile występuje)!
t Obrócić koło kierownicy w obie strony
Dd oporu do oporu. Elastyczne przewody
hamulcowe nie mogą przy tym dotknąć
żadnego elementu samochodu.
• Połączenia przewodów elastycznych
sztywnych nie mogą być zawilgocone
orzez wyciekający płyn hamulcowy.
Uwaga. Jeżeli zbiornik płynu hamul:owego i uszczelki pod nim są zawilgo:one, nie oznacza to od razu uszkodzenia
pompy hamulcowej. Często jest to
spowodowane wyciekiem płynu hamulcowego przez uszczelkę lub otwór odpowietrzający w korku zbiornika.
Wymiana płynu hamulcowego
Płyn hamulcowy „łapie" wilgoć przez
oorowaty materiał przewodów elasty:znych oraz przez otwór odpowietrzający
w korku zbiornika. Zwiększająca się z
biegiem czasu zawartość wody w płynie
nhniża jego temperaturę wrzenia. W trakcie intensywnego hamowania może
dojść do tworzenia się korków parowych
,v przewodach hamulcowych i w efekcie
do znacznego obniżenia skuteczności
"lamowania.
Płyn
hamulcowy powJnno się wymieniać
r
a2 w rokur niezależnie od przejechanych
kilometrów.
,V warsztatach stosuje się do wymiany
ułynu specjalne urządzenie ciśnieniowe.
Ilość płynu potrzebna
do wymiany
,vynosi około 500 cm 1 na każdy odpo>vietrznik
• Przestrzegać zasad prawidłowego obchodzenia się z płynem hamulcowym,
oatrz rozdział „Układ hamulcowy \
• Za pomocą odpowiedniej ssawki
usunąć płyn hamulcowy ze zbiornika, do
poziomu około 10 mm {rys. C 4732).
Uwaga, Nie opróżniać całkowicie zbiornika, aby nie dopuścić do zapowietrzenia
układu.
• Napełnić zbiornik świeżym płynem do
znaku „MAX".
• Nasunąć czysty przewód elastyczny na
odpowietrznik hamulca tylnego prawego
[samochód bez ABS}. Pod drugi koniec
przewodu
podstawić
odpowiednie
naczynie.
• Otworzyć odpowietrznik i kilkakrotnym
wciśnięciem pedału hamulca {około 10
razy} wypompować siary płyn.
• Zamknąć odpowietrznik i uzupełnić
świeży płyn w zbiorniku.
• W len sam sposób wypompować stary
płyn Z pozostałych obwodów
Uwaga, Wypływający płyn musi być za
każdym razem czysty i pozbawiony
pęcherzyków powietrza.
• Oddać stary płyn hamulcowy do odpowiedniej zlewni.
246
HAMULCOUW
Dane techniczne układu hamulcowego
Hamulce
przedmę
iylne
do IX 1991
Silnik
1.4; 1,6; 1,7;
lub 4x4
odK
2 r 0 dm 3
14x4
1,4; 1,6; 2.0 dm' bez
1,7; 1re dm ;
Turbo
991
2,0 dm 3
Turbo11
2r5 dm'
4*4
-
Tarcza hamulca
Grubość rarc*v nowej
Grubość Tarczy toczonej1
Gmbo4ć minima In a
SiednLca zewnętrzna
Chropowatość
pełna
12 r 7 mm
10,7 mm
9,7 mm
236 mm
0,01 mm
wentyl.
2 4 mm
22 mm
21 mm
256 mm
0,01 mm
wentyl.
20 mm
1B mm
17 mm
236 mm 21
0 r 01 mm
wentyl.
2 4 mm
22 mm
21 mm
256 mm
0,01 mm
wenlyL
2 4 mm
22 mm
21 mm
284 mm
0,01 mm
wentyl.
24 mm
22 mm
21 mm
2 84 mm
0.01 mm
Wkładki cierna
i bez podstawy)
Grubość nowych
Typ okładzin
11 mm
Jund 100
12 mm
Jurid 100
11 mm
Jurid 170
12 mm
Jurid 170
12.5 mm
Jurrrf 170
12 mm
11 mm
Jurrd 170 Texrar T414
_
_
_
_
_
200 mm
_
_
_
_
_
_
201 mm
-
-
—
—
-
-
5 mm"
_
_
_
_
_
_
-
-
-
-
-
-
do 0.5 mm
nad główki
nitów
TeKtar
T0S2"
SebHri hamulca
Średnica wflwnętfzna
Maksymalna śradnioa
wewnafjzna po toczeniu
Grubość nowych
okładzin
Dopuszczalne zużycie
okładzin
T>p okładzin
Po
wymiaru
raz
25B mm dla ailmkDw 1.7 i 1rS dm J
260 mm dla samochodów z silnikami 2.0 i Z.& dm' (nepęd kól
OfctaOziny giezgk hamulca artaTyjnego (samochody i lylnymi hamulcami tarę nowymi )•
Cahhra od IX 1996n gcubosć Unczy hamulca nowai - 25 mm. ś'ednlca zei^Ti^trznii - 2BS mm.
- 3,5 inm.
pełna
10 mm
B mrn
7 mm
270 mm S|
0 r 0 l mm
247
TYPOWE NIESPRAWNOŚCI
Typowe niesprawności układu hamufcowego
Objawy
Przyczyny
-3 duży skok jdlowy
Sposób
Częściowo lirb całko wicia
Przywrócić sprawność
okładziny ciarne. natarty regufaror wymienić okładziny
raguJjiii/a
lub
ia szczek
Nie działa jeden obwód
Sprawdzić, czy nic ma wycieku z obwodu
layt duży skok rohoczy pedału Zbyt mskJ poziom płynu hamulświeżego
n
nmulca i JQBQ sprężynowanie
cowego w zbiorniczku wyrównaw- hamulce
czym
Zapowjfiirzony układ hamulcowy
płynu.
hamulce
Tworzeme 5ię korków powietrznych, Wymianie płyn hamulcowy, odpowielizyć
szczególnie po dużym obciążeniu hamulce
hamufców- np. jazda w
-3k elekiu hamowania, pedaf
2 i się
przewody hamulcowe
Dokujcie ił^cza przewodów hamulcowych
lub wymienić przewody
Uszkodzone uszczelki boczków w Wymienić uszczelki, w pompie wyrłTrenić
pompie hamulcowej lub cyhnderku
części wawnęirzne lub calg pompę
Uszkodzony pierścień
ilok w zacisku hamulca tarczowego
Naprawić za ci 3 k hamulca
'- ?dostateczne hamowanie po- Zaolejone okładziny hamulców
Wymienić okładziny
• mo silnego nacisku na pedał
Nieodpowredme okładziny hamulców
Wymienić okładziny, stosować oryginalne
ściągają
w
Uszkodzone urządzenie wspomagające hamulcu
urządzenie wspomagające
Zużyte wkładki cierne w hamulcach
tarczowych
wkfadki ciorne
jedna Nreprawidłowa ciśnienie w oponach
Nierównomiernie zuzyie opony
Sp/awdzić i skorygować ciśnienie
Wymianie zuSyie opony
Zaofejcmie okładany cierne
Wymianie okładziny cierna
Późna jakość okładzin na jednej osi
Wyrnisnić okładziny hamulców na 0'yginalne
Nierównomierne przyleganie nkła- Wymierne akłiiiJimy hamulców
d7in
Zanieczyszczone gniazda wkładek Oczyścić gniazda w zacisku
ciernych w zacisku hamulca tarczowego
5korodowanv cylmder zacisku hsmul- Wymienić za-cisk
243
UKŁAD HAMULCOWY
Objawy
Hamulce
ściągają
Przyczyny
w
|edną Nierównomiernie
cierne
zużyte
wkładki Wymienić wkładki cierne w oŁłU kołach
Zalane tłoczki w cyłmderku hamulca Naprawić cylinderek
bębnowego
Hamulce wliczają sie samo- Zatkany otwór kompensacyjny w Oczyścić pompq hamglcowa. i wymienić jej
części
czynnie
pompie hamulcowej
Za mały lu? między popychaczam Sprawdzić luz
i tłoczkiem pompy
Hamulce
|azdy
sie podczas Zatkany otwór kompensacyjny w Oczyścić pompę, hamulcowa ' wymienić jej
części
pompie hamulcowe!
Za mały fiD mrędiy po pycha czam Sprawdzić luz
i tłoczkiem pompy hamulcowej
Nie zwolniony do końca hamulec Wyregulować hamulec
awaryjny
wymienić linkę hamulca
awaryjny
lub
Zatkany otwór dławiący w specjal- Oczyścić pumpę hamulcową i wymienić jaj
części orgz płyn hamulcowy
nym zaworze hamulca larczowego
Osłabiane sprężyny ściągając a szczę- Wymienić sprężyny ściągająca
ki hamulca bębnowego
Drgania kół podczas hamowania Nieodpowiednie okładziny cierne
Miejscowo
hamulca
skorodowana
Wymienić okładziny, stosować części oryginalne
tarcza Starannie wygładzić tarczę kamieniem szlifierskim
Bicie boczne tarczy hamulca
Tarczę pdddat obróbce lub wymienić
Zużyte okfadziny Sicsak hamulców
Wymienić okładziny
Owalny bęb&n hamulca
Przetoczyć bęben lub wymianie
Wkładki cifcrne me cofają, się od Skorodowana cylindry w zaciskach Naprawić lub wymmnic zaciski
tarczy hamulca, koła dają się z hamulców tarczowych
trudem obrocie ręka.
Nierównotriiarne zużycie wHa- Nieodpowiednia wkładki cierne
dek ciernych
Wymienić wHadki cierne, stosować oryfl>
nalne
Zanieczyszczone gniazda
ciernych w zacisku hamulca
Oczyścić gniazda wkładek ciernych
Zalany tłok w zacisku hamulca
Sprawd?ic ustawienie tłoka (pierścienia
tloha)
Nieszczelny uktad hamulcowy
Sprawdzić szczelność układu hamulcowego
TYPOWE NIESPRAWNOŚCI UKŁADU HAMULCOWEGO
Objawy
Pizyczyny
249
Sposób postępowa ni a
Klinowe zużywanie się wkładek Tarcza hamulca nia obraca srę Sprawdzić powierzchnie mocowania zacisku
- sinych
równolegle do zacisku hamulca
Hamulce ,,piszczą,"
Korozja w zacisku
Usunąć
Tfok zacisku pracufe nieprawidłowo
Sprawdzić u sławienie iloka (pierścienie
tłoka)
Zmiany warunków atmosferycznych Wie wymaga naprawy, jeżeli „piszczenie"
(wilgotność powietrza)
występuje po długim postoju w wilgotnym
powietrzu i nie pojawia się już po pierwszym
hamowaniu
Nieodpowiednie wkładki cierne
Tarcza hamulca nie obraca
równolegle do zacisku hamulca
Wymienić wkładki cierne, stosować O'yginalne części, grzbiei wkładek posmarować
pasta, zapobiegającą „piszczeniu"
się Sprawdzić powierzchnie mocowania zacisku
Zanieczyszczone gniazda wkładek OczyScić gniazda wkładek ciernych w
ciernycłi w zacisku hamulca
zacisku hamulca
Nieodpowiednia
szczęk
okładziny cierne Wymienić okładziny
Okładzina cierna nie przylega do Wymienić okładziny
szczęki
Zanieczyszczone hamulce bębnowe
hamulce
Os.łabione sprężyny ściągające szczę- Wymienić sprężyny
ki hamulca bębnowego
hflmulca
Objaw działania - nL
Objaw normalny
Bicie boczna tarczy hamulca lub za Sprawdzić bicie i odchyłkę grubości, tarczę
duża odchyłka grubości
poddać obiobce lub wymienić
Tarcza hamulca nie obraca się równo- Sprawdzić powierzchnie mocowenia zalegle do zacisku hamulca
cisku
Odkształcenie bębna hamulca wsku- Spróbować zamienić tarcze kół lub korzysttek złego przykręcenia tarczy koła
niej przetoczyć bęben z przykręconym kołem
Koła i ogumienie
Samochody Opel Vectra i Calibra są
wyposażone w koła i opony różnej
wielkości, zależnie od mocJelu i wyposażenia.
Wszystkie obręcze mają głębokość
wytłoczenia równą 49±1 mm. Jest to
odległość środka obręczy do powierzchni
jej przylegania z tarczą hamulca.
Obręcze kól są typu przelotowego, to
znaczy mają w środku otwór do centrowania na piaście. Aby zapobiec przywarciu obręczy do piasty wskutek korozji,
zaleca się nanieść cienką warstwę smaru
na miejsce osadzenia obręczy przed
każdym montażem koła.
Wszystkie obręcze kół są typu uszczelnionego (Hump}. Uszczelnienie stanowi
wytłoczone zgrubienie na obręczy, które
nie pozwala na zsunięcie się opony
bez dętkowej nawet na bardzo ostrych
zakrętach.
Uwaga. Śruby mocujące obręcze kół
zarówno stalowe, jak i odlewane mają tę
samtj długość i wymiar: M 1 2 X 1 , 5 , pod
klucz 17 mm. Wszystkie śruby dokręca
się momentem 110 N»m.
Uwaga. Ze względu na zachodzące zmiany techniczne, podane w tablicy wymiary
kół i zalecane ciśnienia powietrza mogą
hyc dfa starszych modeli już nieaktualne.
Dlatego zaleca się skontaktować z warsztatem, w celu uzyskania aktualnych
danych.
• Utrzymywać ciśnienie w kole zapasowym o wartości odpowiadającej
maksymalnemu obciążeniu koła tylnego.
• Wszystkie dane dotyczące ciśnienia
odnoszą się do opon zimnych. Ciśnienie
wzrastające po dłuższej jeździe o
0,02^.0,04 MPa nie powinno być zredukowane.
• W oponach zimowych stosuje się z reguły ciśnienie wyższe o 0,03 MPa, Należy
się przy tym stosować do zaleceń producenta posiadanych opon. Zwracać uwagę
na ograniczenia prędkości jazdy z oponami zimowymi.
• Przy jeździe sportowej zaleca się
zwiększenie ciśnienia w kołach przednich
i tylnych o 0,03 MPa. Jako wartość
wyjściową należy przyjąć ciśnienie wymagane dla danego obciążenia osi.
• W przypadku holowania przyczepy
zwiększyć ciśnienie w oponach do
wartości podane] w kolumnie ,.pełne
obciążenie".
• Jeżeli nastąpiła zmiana obręczy kół na
niefabryczne i mają być użyte całkowicie
zakryte kołpaki ozdobne, to należy
wprowadzić wydłużone zaworki. Zwracać
uwagę, aby szczeliny w obręczach kół
zapewniały wystarczające chłodzenie
hamulców.
251
KOŁA I OGUMIENIE
Wymiary obręczy i opon
Model
Veclra
Napęd
kał przednich
4x4
Silnik
T4WV. Xl6 5Z
165V
E15NZ. C16NZ.
E1BNVR
17YD. I? DH
Łół przednich i 4*4
5V*Jx14
5'AJ * 14
5J*15
5"AJx 14
Opon? radialne
beidętkowa
Ciśnienie w oponach JMPE]
Obcii|zeniB
częściowe
TV
Obciążanie
p elfie
Przód
Tyf
0.20
0.18
0,22
0,24
195/60 R 14-85 V 0,20
195/60 R 15-S7TlubV 0,20
1B5/7OR l3-B4QTv^S 0.20
0,18
0,18
0,13
0,22
0,22
0,22
0,24
0,24
0,24
175/70P 14-S4T
ClBNZ. 1S5V
17TO
BVaJ x 14
6%J * 14
6Jx 15
175/7DF 14-B4T
195/GOFI 14-S5V
195/60P 15-87T
0,22
0.22
0,22
0,20
0,20
0,20
0.24
0.24
0,24
0,25
0,26
0,26
C20NŁ.
C20XE
57 ? J X 14"
BJx 15
5 A J x 14
195/60R 14-e5V"
195/60 R 15- 37 V
175/70F14-E4 0M+5
0,24
0,24
0,24
0,22
0,22
0,22
0,25
0,25
0,25
0,27
0,27
0,27
X20XEV
5'/zJ x 14
GJ* 15
195/60R14-a5V
195/60R15-37V
0,25
0,24
0,23
0,22
0,27
0,25
0.29
0,27
0,2 7z
195/50R15-B7V
135/eOR15-o7QM+S 0,27
0,25"
0,25
0 r 28 J I
0,23
0.30"
0.30
C25XE
5 J * 15
6 J * 15
C2ONE
5VzJ X 14
GJ* 15
5Jx 15
&VŁJ x 14
lfl5/fiOR 14-85V
195/GOR15-87V
205/55 R 15-87V11
175/70 R 14-B4OM+S
0,24
0.24
0,24
0,24
0,22
0.22
0,22
0,22
0,25
0.25
0,25
0,25
0.32
0.32
0 32
0,32
X20XEV
5'/zJ x 14
6 J K 15
195/50P14-S5V
195/E0R15-B7V
0,25
0.24
0.23
0,22
0.25
0,23
0,29
0,27
CZOLET
6Jx 16
6Jx 15
4 1 . 15
0,27"
205/50 ZH 16""
195/60P15-E7OW+S 0.24
T125/B5R15-95M" 0,42
0,26"
0.22
0,42
O,28;|
0.25
0,42
0,34J1
0 32
0,42
0,24
0.24
0.24
0.24
0,22
0,22
0,22
0.22
0.25
0.25
0.25
0.25
0,32
0,32
0,32
0,32
0.25"
0,22
0.29-1
0.25
0.34"
0,32
ftofo zapasowe)
Calibra
ObreGi
195/6OR 14-B5V"
195/60P 15-B7V
ZO5/55P 15-B7V;
l75/70Rl4-a4GM+S
CZONE.
XZOXEV
C2OXE
5'/J x 14
6J x 15
6J x 15
5'/J x 14
C2OLET
SJ>: 16
6J x 15
C25XE
GJx 15
SJ >r 15
205/55R15-87W 1
195/60R15-37W
0.26
Or26
0.24
0.24
0.Z7
0.27
0,33
0,33
4.00B* 15
T125/85P15-95F Ł
0 r 42
0 r 42
0.42
0.42
(kulo zapasowe}
0,2 8"
20S/S02R 16 »
195/60 R 15 • 87 OM+5 0,24
C 20 NE.
Przy prcdta]5ciBch do 130 krn/h c^nfeme można obniżyć o 0 04 MPa (ci&menie komfortowe] |azdv).
ftozrnrdr ren nie moSE liyC używany jaka n n i v , ITH 1 1 - MB n»i?n ' I K I II 1.1 I inruŁhów przec iwfini sg Dwych.
Tylko C 2ONEi X 20 XF.V
252
KOŁA I OGUMIENIE:
Oznaczenie obręczy i opon
Przykład oznaczenia obręczy:
5'/ ? Jx14H2ET49
5 1 /! - szerokość wnęki obręczy w calach,
J
- oznaczenie literowe wysokości
obrzeza obręczy,
x - znak obręczy o wgłębionym profilu,
14 - średnica obręczy w calach.
H2 - obręcz z wygarbieniem okrągłym
dwustronnym,
ET49 - głębokość wytłoczenia 49 mm.
Przykład oznaczenia opony:
195 - szerokość opony w milimetrach,
/70 - stosunek wysokości opony do szerokości, tu wysokość wynosi 70% szerokości. Bez oznaczenia (np. 175 SR 14} 82% dla opon radialnych standardowych,
H - klasa prędkości, tu do 210 km/h (nie
zawsze jest podawana),
R - opona radialna fbez oznaczenia opona diagonalna),
14 - średnica obręczy w calach.
SYMBOLE PRĘDKOŚCI
Oznaczenie literowe
Dopuszczalna prędkość
maksymalna
D
S
T
160 krn/K
180 km/h
190 km/h
H
V
W
zn
210 km/h
240 km/h
27 0 km/h
ponad 270 km/h
89 - wskaźnik nośności.
H - symbol dopuszczalnej prędkości.
Literowe oznaczenie dopuszczalne)
prędkości jest umieszczone za rozmiarem
opony i odnosi się zarówno do opon letnich, jak i zimowych.
Uwaga. Oznaczenie M+S między liczbami 14 i 89 odnosf się do opon zimowych.
Data produkcji opony
Data produkcji jest umieszczona na boku
opony w kodzie producenta.
Przykład:
DOTCUL2 UM8 244 < TUBELESS
D0T - Department of Transportation
[Ministerstwo transportu USA),
CU - skrót producenta opony,
L2
- wielkość opony,
UM8 - wykonanie oponyH
244 - data produkcji, tu: 24 tydzień roku
1994.
<i-oznacza dziesięciolecie 1990-1999,
TLJBELESS - opona bezdętkowa (TUBĘTYPE - opona z dętką).
Wymiana kól
Podczas zamiany kól nie powinno się
zmieniać kierunku obrotu opon, ponieważ
opony dostosowują się do tej zmiany po
początkowym większym zużyciu.
Opony kół przednich zużywają, się ze
względów konstrukcyjnych szybciej niż
opony kół tylnych. Dlaiego zaleca się
przełożenre opon z osi tylnej w miejsce
zużytych opon os[ przedniej i założenie na
kołach tylnych nowych opon. Dzięki temu
wszystkie opony mają zbliżony okres
eksploatacji.
Dokręcanie obręczy kół powinno się
odbywać za pomocą klucza dynamometrycznego, co zapewni równomierne
dokręcenie śrub.
Opony powinno się wymieniać nie pojedynczo, ale przynajmniej parami na jednej
osi. Przy czym opony z głębszym profilem
montować zawsze na osi tylnej, aby
zapewnić wysoką stabilność jazdy.
ŁAŃCUCHY PRZECIWŚLIZGOWE
Uwaga. Podczas wymiany i demontażu
opon bezdętkowych powinno się również
wymienić ze względu na bezpieczeństwo
zawór gumowy.
• Ściągnąć ręką kołpak ozdobny. Podczas
montażu kołpak tak założyć, aby zawór
znalazł się w przewidzianym do tego
A^ci^ciu. W przypadku obręczy ze stopu
lekkiego podważyć kołpak ostrożnie
wkrętakiem.
•Aby zapobiec przywarciu obręczy do
piasty wskutek korozji w miejscu
osadzenia, zaleca się otwór centrujący
obręczy smarować przed montażem
?marem do łożysk tocznych.
• Obręcze ze stopu lekkiego sa. chronione
arzed utlenieniem warstwą lakieru
bezbarwnego. Podczas wymiany kół
zwracać uwagę, żeby nie uszkodzić tej
warstwy. W razie uszkodzenia uzupełnić
•owłókę lakierem bezbarwnym.
• Oczyścić zanieczyszczone śruby. Wymienić śruby z uszkodzonym lub skorodowanym gwintem. Stonkową powierzchnię łbów śrub powlec cienko
smarem.
Uwaga. Nie nanosić na gwint śrub smaru,
ani oleju,
• Śruby kół dokręcać „na krzyż" w kilku
przejściach.
Uwaga. Jednostronne lub nierównomierne dokręcenie śrub może spowodować naprężenie obręczy i/lub piasty
koła. Dla wszystkich śrub kół, moment
dokręcania wynosi 110 N-m.
Docieranie opon
Nowe opony mają w wyniku procesu produkcyjnego
gładka.
powierzchnię
bieżnika. Dlatego nowe opony lub nowo
założone koło zapasowe wymagają
docierania. W trakcie docierania ściera
się gładka powierzchnia bieżnika wskutek
zapoczątkowanego procesu zużycia.
Podczas przejeżdżania pierwszych 300
km na nowych oponach należy jechać
bardzo ostrożnie, szczególnie na mokrych
nawierzchniach.
2G3
Przechowywanie opon
• Opony należy przechowywać w miejscach suchych, chłodnych, ciemnych
i możliwie pozbawionych przeciągów.
Opony nie mogą stykać się z olejami
i smarami,
• Opony przechowywać w piwnicy lub w
garażu w pozycji leżącej lub zawieszonej.
• Przed zdjęciem koła zwiększyć nieco
ciśnienie w oponie (o O,O3„ŁO,O5 MPa).
• Dla opon zimowych najlepiej mieć oddzielne obręcze, gdyż przekładanie opon
jest kosztowne i na ogół nieopłacalne.
Zdejmowanie i zakładanie opony wpływa
niekorzystnie na jej trwałość.
Wy równoważenie kół
Koła zamontowane fabrycznie w samochodzie
są już wyrównowazone.
Wyrównoważanie kół jest konieczne, aby
zrównoważyć niejednorodność materiału
i nierównomierny rozkład mas.
Podczas jazdy n i ewy rów no ważenie kół
objawia się ich trzepotaniem i zjawiskiem
galopowania. Przy większej prędkości
zaczyna drgać koło kierownicy.
Na ogół drgania te występują tylko w
określonym zakresie prędkości i zanikają
przy mniejszej lub większej prędkości.
Tego rodzaju objawy mogą z czasem
doprowadzić do uszkodzenia przegubów
zawieszenia, przekładni kierowniczej i
amortyzatorów.
Koło powinno się oddawać do wyrównoważenia co 15 000 km przebiegu
i po każdej naprawie opony, ponieważ
zużycie bieżnika i naprawy zmieniają
rozkład mas w ogumieniu.
Łańcuchy przeciwślizgowe
Łańcuchy przeciwślizgowe wolno stosować tylko na kołach osi przedniej, również
w przypadku napędu wszystkich kół.
Przed nałożeniem łańcuchów zdjąć
kołpaki kół.
2 łańcuchami przeciwślizgowymi nie
wolno jechać szybciej niż 50 km/h. Na
254
KOŁA | OGUMIENlt
drogach oczyszczonych ze śniegu i lodu
łańcuchy trzeba zdjąć.
We wszystkich modelach samochodu
wolno stosować tylko łańcuchy z małymi
ogniwami, które odstają od czoła i wewnętrznej powierzchni opony nie więcej niż
15 mm. Powinno się stosować łańcuchy
zalecone przez firmę Opel.
Nieprawidłowe zużycie opon
• W kołach przednich boki bieżnika
zużywają, się szybciej niż jego środek [rys.
SX-4603). Jest to zjawisko normalne.
Pochyfenie drogi może powodować
wyrażniejsze zużycie boku bieżnika od
strony osi jezdni [w kole lewym bok
wewnętrzny, w kole prawym bok wewnętrzny).
jazdy. Dlatego błędem jest upuszczanie
powietrza z nagrzanej opony.
• Przy zbyt wysokim ciśnieniu powietrza
szybciej zużywa się środek bieżnika,
ponieważ w tym miejscu opona staje się
bardziej wypukła.
• Przy zbyt niskim ciśnieniu powietrza
opona toczy się bardziej po brzegach,
natomiast środek pozostaje wgłębiony do
środka. Szybciej zużywa się wtedy bok
bieżnika.
• Złe ustawienie kół i niewy równo ważenie pozostawiają typowy ślad zużycia,
który umożliwia postawienie diagnozy.
Usuwanie drgań kół przednich
• Nierównomierne zużywanie się bieżnika
opony jest najczęściej wynikiem utrzymywania nieprawidłowego ciśnienia w ogumieniu, ale może być również spowodowane złym ustawieniem kół, ich
mewyrównoważeniem, uszkodzeniem
amortyzatorów lub obręczy.
• Schodkowe zużycie bieżnika (patrz rys.
X-4604) jest najczęściej oznaką przeciążenia samochodu.
• W pierwszym rzędzie należy zwracać
uwagę na prawidłowe ciśnienie powietrza w oponach. Ciśnienie powinno się
sprawdzać nie rzadziej niż raz na miesiąc.
• Ciśnienie powietrza sprawdzać tylko
przy chłodnych oponach. Rośnie ono z
nagrzewaniem się opon podczas szybkiej
Drgania koła kierownicy, pojawiające się
przy określonej prędkości, wskazują
zazwyczaj na niewy równo ważenie kół.
Sprawdzenie
• Sprawdzić ciśnienie powietrza w oponach i ewentualnie skorygować.
• Odbyć jazdę próbną. Określić możliwie
dokładnie okoliczności występowania
usterki: prędkość, stan drogi, jazda na
zakręcie, jazda na wprost
• Sprawdzić centrowanie obręczy na piastach. Piasta lub bęben hamulca muszą
wystawać poza kołnierz obręczy lub przynajmniej zrównać się z nim. W innym
przypadku trzeba obręcz wymienić.
USUWANIE DFtGAN KOŁ PRZEDNICH
• Sprawdzić zawieszenie koła. Ocenić
stan tulel metalowo-g urnowych, przegubów, amortyzatorów i obręczy.
• Wymontować koła i oczyścić. Usunąć
:iirzy tym kamienie z rowków bieżnika,
• Sprawdzić, czy bieżnik nie ma śladów
ulackowatego zużycia, które mogą powitać podczas gwałtownego hamowania z
alokowaniem kół.
• Sprawdzić głębokość bieżnika poszczególnych opon i porównać między sobą.
Jezefi zużycie opon przednich i (lub) tylnych fest nienormalne, to należy sprawdzić geometrię kół osi przedniej oraz
:vJnej i ewentualnie wyregulować. Zbieżność należy ustawić w górnym zakresie
odchyłek
Uwaga. Do pomiaru jest potrzebny spezjaJny przyrząd diagnostyczny, którym na
:gół dysponują tyEko warsztaty.
• Wykonać jazdę próbny i sprawdzić, czy
_sterka jeszcze występuje.
Sprawdzanie bicia kół
• Przystawić czujnik zegarowy do czoła
;ipony podniesionego koła, a następnie
jo je] boku. Obracać koło powoli ręką i
:dczytać wskazania czujnika. Zaznaczyć
'.:eóą miejsca występowania największego bicia osiowego i promieniowego
^pony. Dopuszczalne bicie osiowe
.vynosi 1,2 mmH a bicie promieniowe
18 mm.
• Jeżeli koło wykazuje większe bicie, to
âleźy je wyrównoważyć na wyważarce
itacjonarnej. Mocowanie koła do
,vywaźarki musi się odbywać w ten sam
iposób jak na samochodzie, Niedopusz:zalne
jest
stosowanie
uchwytu
E łóżkowego, mocującego koło w środ•owyrn otworze obręczy. Dopuszczalne
-•lewy równo ważenie szczątkowe wynosi
5 g dla obu płaszczyzn.
Usuwanie bicia promieniowego
• Spuścić powietrze z opony i wcisnąć
ôpkę opony w głąb wnęki obręczy.
• Obrócić oponę na obręczy o 120°
255
• Napompować oponę i ponownie sprawdzić bicie promieniowe.
• Jeżeli nadal jest przekroczona dopuszczalna wartość, obrócić oponę na obręczy
0 dalsze 12Oc i skontroFować bicie.
• Jeżeli bicie nie przekracza maksymalnej
wartości, wy równoważyć koło.
Sprawdzanie bicia obręczy
•Przystawić czujnik zegarowy do obręczy
bez opony, zamontowanej na wyważarce
lub w samochodzie.
• Sprawdzić bicie poosiowe i promieniowe obręczy. Bicie promieniowe (odchyłkę
ko-łowości) należy mierzyć na barku
obręczy, a bicie osiowe na obrzeżu
obręczy. Nie uwzględniać przy tym miejscowych wychyleń czujnika, spowodowanych nierównościami materiału.
Dopuszczalne bicie osiowe obręczy
stalowych wynosi 1,0 mm, a bicie promieniowe 0,8 mm. Dopuszczalne bicie
osiowe obręczy z lekkich stopów wynosi
0,3 mm, a bicie promieniowe 0,25 mm.
• Jeżeli wartości te są przekroczone,
wymienić obręcz.
Montaż kół do samochodu
• Przy samochodzie ustawionym na podstawkach założyć koła w taki sposób, aby
miejsca maksymalnego bicia promieniowego znalazły się u góry. W tym
ustawieniu przykręcić śruby mocujące
koła po przekątnej kluczem dynamometrycznym, stosując moment dokręcania
110 N-m.
Uwaga, Jeżeli różnice w zużyciu poszczególnych opon są niewielkie, to koła z
najmniejszym biciem promieniowym
1 najmniejszym założonym ciężarkiem
wyważającym należy założyć na oś przednią.
• Odbyć jazdę próbną. Jeżeli nadal będą
występowały drgania przedniego zawieszenia lub koła kierownicy, może to
być s p o wod owa n e n i e wy rów n owa żeniem szczątkowym, które można usunąć
przez wyrówn o ważenie kół na samochodzie.
2G6
KOŁA J OGUMIENIE
Wyrównaważanie kół na
samochodzie
• W trakcie wyrównoważama kół napędzanych należy umieścić pod zawieszeniem obu kół podstawki z czujnikami.
• Wyrównoważane koła są napędzane silnikiem samochodu, dzięki czemu pracują,
synchronicznie. Samochód z nrerozłączanym napędem czterech kół musi mieć
uniesioną przednia, i tylny oś. Jeżefi dysponuje się czterema podstawkami pomiarowymi, to samochód z napędem
4x4 może mieć koła wyrównoważane w
jednym przebiegu.
• Odbyć jazdę próbną.
Jeżeli zakłócenia pracy kół nadal nie
zostaną usunięte, oznacza to, że opona
(-y) wykazuje nadmierne przemieszczeń ja
promieniowe lub skośne. W warunkach
warsztatowych nie można ich zmierzyć.
W lakim przypadku pozostaje jedynie
wymiana opon. Opony powinno się
wtedy wymieniać parami.
Nie wolno również zakładać kół zapasowych pochodzących z samochodów
innych producentów.
• Nie jest dopuszczalne zakładanie na
koła zapasowe łańcuchów przeciwśniegowych. Jeśli zmuszeni jesteśmy skorzystać z łańcuchów, a przednie koło trzeba
zastąpić zapasowym, to łańcuchy montuje się na koło tylne, które przekładamy na
oś przednią, Koło zapasowe jest wtedy
montowane na oś tylną.
• Na obręczy koła zapasowego nie wolno
montować opon letnich, ani zimowych.
• Nie wolno montować dwóch lub więcej
kół zapasowych.
• Nie zakładać kołpaków na koło.
• W przypadku napędu 4x4 n\e wolno
przejechać na kole zapasowym więcej niż
50 km. Jeżeli trzeba przejechać dłuższy
odcinek, to wyłączyć napęd kół tylnych.
W tym celu wyciągnąć bezpiecznik
numer 19 w skrzynce bezpieczników. Po
wymianie koła zapasowego, z powrotem
włożyć bezpiecznik.
Koło zapasowe awaryjne
Obsługa ogumienia
Samochody Opel Vectra 4x4 oraz Calibra
są wyposażone w wąskie koło zapasowe,
które zajmuje mniej miejsca w bagażniku.
Podczas korzystania z tego typu koła
należy stosować się do poniższych
wskazówek:
• Koło zapasowe awaryjne może być
montowane na osi przedniej i tyJnej.
• Z koła można korzystać tyiko przejśctowo i w krótkim czasie. Zastąpić je
kołem normalnym najszybciej, jak to
możliwe.
m Po zamontowaniu koła zapasowego
należy w nim najszybciej, jak to możliwe,
sprawdzić ciśnienie powietrza. Ciśnienie
lo powinno wynosić 0,4 MPa,
• Z zamontowanym kołem zapasowym
nie można jechać szybciej ni? 80 km/h.
Należy unikać gwałtownego przyspieszania, silnego hamowania i zbyt szybkiego
pokonywania zakrętów.
• Koło jest przystosowane do danego
typu pojazdu. Dlatego nie wolno go stosować w innych wersjach samochodów.
Sprawdzanie
w oponach
ciśnienia powietrza
• Ciśnienie powietrza sprawdzać tyJko
przy oponach zimnych.
• Ciśnienie powietrza sprawdzać raz w
miesiącu oraz w ramach okresowej
obsługi technicznej. Wymagane wartości
ciśnień podano w tablicy w rozdziale
„Koła i opony'.
• Dodatkowo powinno się sprawdzać
ciśnienie w oponach przed dłuższa, jazdą
po autostradzie, ponieważ wystąpią
wtedy największe cieplne obciążenia
opon.
Sprawdzanie profitu bieżnika
Jeżeli koła są wyrównoważone, i
ustawienie i działanie amortyzatorów
prawidłowe oraz mają zalecane ciśnieni
powietrza, to bieżnik opon powinien
zużywać równomiernie na cal
obwodzie. Nie można podać granicznej
257
PRZYCZYNY PRZYSPIESZONEGO ZUŻYCIA OPON
tzw, wskaźników maksymalnego zużycia
(rys. B16-261), oznacza to konieczność
wymiany opony.
Uwaga, Opony brotno-śniegowe (typ
M+S) spełniają swoją rolę tylko wtedy,
gdy głębokość ich bieżnika przekracza
4 mm.
Uwaga. Odszukać na oponie ewentualne
pęknięcia i sprawdzić ich głębokość
małym wkrętakiem. Jeżeli pęknięcie
sięga do osnowy, to przenikająca woda
powoduje korozję kordu stalowego. Może
to prowadzić do oddzielania się bieżnika
od osnowy i opona wtedy pęka. Dlatego,
jeżeli pęknięcia bieżnika są głębokie, to ze
względu na bezpieczeństwo jazdy powinno się oponę wymienić.
przebiegu dla opon różnych marek,
Donieważ ich trwałość zależy od różnych
warunków:
- stanu nawierzchni jezdni,
- ciśnienia powietrza w oponach,
- stylu jazdy,
- pogody.
Szczególnie sportowy styl jazdy, gwałtowne ruszanie i hamowanie znacznie
=kracai3 żywotność opon.
Uwaga, Zgodnie z wymaganiami okreśonymi w przepisach prawnych, głębokość bieżnika nie może być mniejsza niż
1,5 mm. Zaleca się jednak wymianę
opon po osiągnięciu przez bieżnik
głębokości 2 mm.
Kiedy opona zbliża się do granicy zużycia
.wyznaczonej przepisami, a którą można
-ozpoznać po pojawieniu się dna bieżnika
w miejscach umieszczenia na obwodzie
Sprawdzanie
zaworu
powietrza
• Odkręcić kapturek z zaworu przy kofe.
• Nanieść na zawór nieco wody z mydłem. Jeżeli tworzą się pęcherzyki powietrza, to należy dokręcić zawór odwrotną
stroną kapturka.
Uwaga, Do dokręcania zaworu używać
tylko metalowego kapturka. Kapturek taki
można nabyć na stacjach benzynowych.
• Jeszcze raz sprawdzić zawór. Jeżeli
nadal tworzą, się pęcherzyki powietrza
lub zawór nie daje się dalej dokręcić,
wymienić go,
•Zabezbieczyć zawór kapturkiem.
Przyczyny przyspieszonego zużycia opon
Sposób zużycia opony
Znaczne zużycie bocznych części bieżnika
Przyczyna zużycia
Za niskie ciśnienie powietrza w oponie
Znaczne zużycie środkowe] części bieżnika, na całym Zd wysokie ciśnienie powietrza w oponie
i fałdowane starcie boku bieżnika
SlalycEne i dynamiczne niewyrownowazanie koła.
Ewentualnie nadmierne bicie baczne obtsejy. zbyt duży
IUŁ w sworzniach zwrotnicy
"nfaldowana
Statyczne niewyrówn owa żenię koła. ewentualnie nadmierne bicie promieniowe obręczy
środkowe] CZĘŚCI bieżnika
25S
KOŁA I OGUMIENIE
Sposób zużycia opony
Miejscowe starcie Środka bieżnika
Przyczyna zużycia
Gwałiowoe hamowanie z blokowaniem kół
Łusko watę hjb ząb kowana ? użyci a bioznika. w skrajnych Przeciążenie sam och od u. Sprawdź, czy
przypadkach zwiapane z przerwaniem osnowy, widoczne strona opony nie ma pęknie, lej
po pewnym
Zqbkowane krawędzie rzeźby bieżnika
Nieprawidłowe u sławienie kot Tarcie opony o nawierzchnią. W]) rzypadku kół tylnych sprawdzić slan amonyzatora!
Zadarcie boczne po jednej stronie rzeźby bieżnika w kole Nieprawidłowa zbieżność ktił. Tarcie opony o nawierzchurzednim
nie.. Szybka jazda na zakrtjiach
Większe zużycie wewnęrrznego lub zewnętrznego barku Za duża lub za mała zbieżność koi
bieżnika
Pęknięcia osnowy. Początkowo widoczne lylko od Najechanie z duża, prędkością, na ostry kamień, złącze szyn
wewngtrz opany
i podobne przeszkody
Jednostronne zużycie bieżnika
Sprawdzić pochylenie
Nadwozie
Samochody Opel Vectra i Calibra mają
nadwozia samonośne. Podłoga, elementy
roczne, dach i błotniki tylne sa. połączone
ze sobą metodą zgrzewania. Dlatego
.viększe naprawy nadwozia mogą być
.--•ykonywane tylko przez specjalistyczny
//arsztat blacharski.
ôkrywa przedział silnika, pokrywa
r/lna, drzwi oraz błotniki przednie są
przykręcane i dają się łatwo wymienić,
ôdczas momażu tych elementów nafeży
koniecznie zachować właściwe szczeliny
,vzajemnego dopasowania. Inaczej mogą
,vysta_pfć na przykład stukanie drzwi tub
zwiększony szum wiatru podczas jazdy.
Szczelina musi być jednakowa na całej
długości. Przednia i tylna szyba są przyklejane. Ich wymianę powinno się
powierzać stacji Opla.
Uwaga, Podczas uzbrajania nadwozia
po naprawie zwracać uwagę na prawidłowe podłączenie punktów masowych. Wysoka oporność przejścia może
spowodować, szczególnie w trakcie uruchamiania, przeciążenie elektronicznego
urządzenia sterującego, a w ekstremalnych warunkach nawet jego zniszczenie.
zderzaka przedniego
Wymontowanie (Vectra)
• Wymontować kratę wlotu powietrza do
chłodnicy. W tym celu wcisnąć kolejno
wkrętakiem zaczepy i wyciągnąć kratę do
przodu [rys. D 0106).
• W samochodzie z reflektorami przeciwmgłowymi wyciągnąć wtyk przewodu
przy reftektorze przeciwmgłowym.
DDIDE
• Silnik gaźnikowy; odkręcić dwa blachowkręty między zderzakiem przednim
a prawą wnęką koła i odchylić klapę
odprowadzenia wody (rys. D 0107).
• Odkręcić blachowkręty między zderzakiem przednim, a prawg wnęką koła z
prawej i lewej strony.
260
W AD WOZIE
• Podłączyć przewód elektryczny zasilający reflektory przeciwmgłowe, jeżeli
występują w samochodzie.
• Zamontować kratę wlotu powietrza,
wprowadzając ją w dolne otwory i wciskając u góry.
Wymontowanie (Cafibra)
• Odkręcić dwie śruby we wnęce prawego i lewego koła oraz Śruby u góry t u
doJu zderzaka (strzałki na rysunku
D 2050). Zdjąć zderzak (z pomocą drugiej
osoby).
• Odkręcić od spodu dwie nakrętki mocujące przy podtużnicach i wyciągnąć
zderzak do przodu (rys. C 8502A).
Zamon towanie
•W razie potrzeby wyciąć w zderzaku
otwory pod reflektory przeciwmgłowe, w
miejscach przetfoczonych (strzałki na
rysunku C B5O2A).
• Włożyć korki (1), jeżeli były zamontowane.
• Korzystając z pomocy drugiej osoby,
wsunąć zderzak na prowadnice i przykręcić do podłużnie.
• Podnieść klapę odprowadzenia wody
i przykręcić blachowkręty.
Zam on to wanie
• Korzystając z pomocy drugiej osoby
wsunąć zderzak na prowadnice, wyrównać i przykręcić.
zderzaka tylnego
Wymontowanie fVeotra)
• Wymontować oświetlenie tablicy rejestracyjnej,
• Wymontować pokrycie pasa tylnego.
• Odkręcić dwie nakrętki w tylnym pasie.
• Wyciągnąć zderzak do tyłu z plastykowych mocowań w pasie tylnym.
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POKRYWV PRZEDZlAfcU SILNIKA
261
• Wyciągnąć wtyczkę oświetlenia przedziału silnika.
• Zaznaczyć flamastrem położenie śrub
mocujących pokrywę względem zawiasów.
• Odkręcić pokrywę od pałąków o bu zawiasów i zdja_ć z pomocą drugiej osoby.
Zamon towanie
Uwaga. W tym celu wcisnąć oba języczki
zabezpieczające bocznych prowadzeń
rys. CB5O2B).
Zamontowanie
• Założyć zderzak.
• Wcisnąć z boku plastykowe elementy
•nocowania zderzaka i przykręcić zderzak.
• Umocować wewnętrzne pokrycie pasa
rylnego.
• Zamontować oświetlenie tablicy rejes*
:racyjnej.
• Założyć pokrywę z pomocą drugiej
osoby \ przykręcić zgodnie z naniesionymi
znakami.
• Podłączyć przewód elastyczny do pompki spryskiwacza i przewody elektryczne
oświetlenia przedziału silnika.
Zamontowanie nowej pokrywy
•Wkręcić zderzak gumowy (A - rys.
0-4802) i przykleić w środku pokrywy
tłumik gumowy (B), Wkręcając lub
wykręcając zderzak gumowy ustalić
odstęp pokrywy od błotnika.
Wymontowanie (Cafibra)
• Odkręcić dwie śruby z wnęk lewego
prawego koła oraz trzy śruby u góry
dwie po bokach zderzaka. Zdjąć zderzak
z pomocą drugiej osoby.
Zamontowanie
• Korzystając z pomocy drugiej osoby
vsunąć zderzak na prowadnice, wyrównać i przykręcić.
pokrywy przedziału silnika
Do wymontowania pokrywy
potrzebna pomoc drugiej osoby.
będzie
Wymon to wantę
• Odłączyć od pompki spryskiwacza
urzewód prowadzący do dysz natrysku na
azyhe.
• Wyrównać ustawienie pokrywy bez
zaczepu zamka względem pasa podokiennego, błotników i reflektorów tak,
aby wszędzie występowała jednakowa
szczelina,
• Zamontować zaczep zamka (1, rys.
C 3619) ze sprężyną [2) i nitem (3),
Koniec nitu spęczyć szczypcami (4).
• Wkręcić w pokrywę czop zamka (8} z
mała, podkładką (7). sprężyna. [6) i duża,
podkładką (5). Ustawić odległość
X=40.45 mm (Calibra: 4 5 . 5 0 mm).
262
NADWOZIE
r
D011D
Odległość X mierzy się od blachy pokrywy do krawędzi małej podkładki (7). Na
koniec przytrzymać czop zamka kluczem
płaskim 19 mm i dokręcić podkładkę (5)
do blachy pokrywy drugim kluczem
płaskim 19 mm. W ten sposób czop
zamka zostanie zakontrowany.
• Zamontować dysze spryskiwacza.
błotnika przedniego
Wym o n towanie
• Wymontować zderzak przedni,
• Wymontować fampę kierunkowskazu,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie kierunkowskazów",
• Podeprzeć pokrywę przedziału silnika.
Okleić taśmą pokrywę i zawiasy, aby nie
uszkodzrć lakieru.
• Wykręcić dziewięć śrub mocujących
błotniku góry (rys. D-0110).
• Wykręcić następujące śruby (rys.
- dwie śruby w przednim słupku drzwiowym z zewnątrz,
- Calibra: częściowo poluzować fartuch,
- jedną śrubę u dołu przedniego słupka,
- dwie śruby przy wsporniku wnęki,
- Vectra: jedną śrubę przy reflektorze.
•ni
• Poluzować śruby koła, ustawić przód
samochodu na podstawkach i zdjąć koło.
• Wymontować osłonę wnęki koła (rys.
D-0112). W tym celu wyciągnąć nity
rozprężne. W nitach znajdują się małe
kołki, które należy najpierw wycisnąć
odpowiednim trzpieniem. Kołki mogą być
użyte powtórnie.
• Odkręcić ze sworzni ustalających nakrętki z tworzywa sztucznego i wyjąć
osłonę wnęki.
• Odsunąć błotnik od nadwozia i zdjąć.
Usunąć masę uszczelniającą ostrym
nożem lub podgrzać gorącym powietrzem.
263
ZAMONTOWANIE NAKŁADKI NA POKRYWĘ BAGAŻNIKA
Zamontowanie
• Wymontować uchwyt pokrywy bagażnika.
Pokrywa bagażnika (secian)
JL
Q
Bx06mm
203
EL
L
•
,
c
• Oczyścić miejsce mocowania błotnika
i posmarować masą uszczelniającą firmy
Opel.
• Przystawić błotnik, wyrównać ustawieiie względem nadwozia i przykręcić
• Natrysnąć na wewnętrzną powierzchnię
błotnika preparat woskowy,
• Calibra: umocować fartuch.
• Włożyć osłonę wnęki i umocować nitami rozprężnymi. W tym celu we włożone
nity wcisnąć kołki. Wkręcić nakrętki
osłony
•Zamontować lampę kierunkowskazu
i zderzak.
Zamontowanie nakładki na pokrywę
bagażnika
Nieklóre modele samochodów Opel
Vectra mają montowaną fabrycznie
"rakładkę w tylnej części pokrywy
oagażnika. Nakładkę tę można również
założyć samodzielnie.
Uwaga. W przypadku powstania drgań
wymontować nakładkę. Uformować
.vałek z masy uszczelniające] (o długości
20 mm i 0 15 mm] i przykleić go do
so kry wy bagażnika z lewej i prawej
strony w następujących miejscach:
192±1 mm od lewej i prawej krawędzi
zewnętrznej. 67+1 mm od dolnej
<ra wędzi.
—
/-
* 7,5J_
Zamontowanie
1
60.
i
1
.
—325—*
D1133
Drzwi tyłu nadwozia {hatchback)
/
6x 06mm
c
1. ^_
245 i
i 82
^=130=^
—
f
187
• Nawiercić otwory 0 5,5 rnm do mocowania nakładki w miejscach podanych na
powyższych rysunkach.
Uwaga, Od II 1994 są potrzebne dwa
dodatkowe otwory dla zmienionej
nakładki. Położenie: 189±1 mm od lewej
i prawej krawędzi zewnętrznej. 61±1 mm
od dolnej krawędzi.
264
KADWOZIb
• Usunąć grat z otworów i zabezpieczyć
antykorozyjnie.
• Przykręcić nakładkę.
Uwaga, Po zamontowaniu nakładki włożyć w środkowy otwór sprężynę zawiasu.
W połączeniu ze spojlerem włożyć
sprężynę w tylny otwór
listwy ochronne] (Vectra)
Wym on to wanie
• Przyklejoną listwę boczną można zdjąć z
nadwozia po podgrzaniu jej gorącym
powietrzem z elektrycznej dmuchawy
(rys. D 1123). Listwę trzeba podgrzewać
i zdejmować partiami. Zwrócić uwagę.
aby nie podgrzać nadmiernie i tym
samym nie uszkodzić lakierowanej
powierzchni nadwozia.
• Zerwać połączenie klejone cienkim drutem, który wkłada się między listwę i nadwozie (rys. F/43/80/S). Dla ułatwienia
sobie pracy końce drutu owinąć wokół
dw6ch drewienek.
Zamon towanie
• Miejsce przyklejenia listwy na nadwoziu
oczyścić benzyną ekstrakcyjną• Przed przyklejeniem podgrzać listwę
i nadwozie gorącym powietrzem, o temperaturze nie większej niż
• Ściągnąć nieco folii ochronnej, wyrównać listwę i docisnąć do nadwozia (rys.
C 0208).
pokrycia drzwi
Uwaga- Od maja 1993 roku pokrycia
drzwi dostarczane jako części zamienne
nie mają otworu pod korbkę mechanizmu
opuszczania szybyH jedynie przetłoczenie
w tym miejscu. W razie potrzeby trzeba
otwór wykroić od tylu pokrycia przebijakiem ręcznym o średnicy 28 mm. W
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE POKRYCIA DRZWI
265
tym celu położyć pokrycie stroną przednią na kocu i w miejscu przebijania
podłożyć klocek drewniany.
Wymonto w a nie
•Wyciągnąć z drzwi trójkątną osłonę
wewnętrzną mocowania lusterka.
• Wyciągnąć nakładkę przy klamce
wewnętrznej,
podważając
szeroką
szpaohlą.
• Vectra: Wykręcić siedem wkrętów
(strzałki na rys. D 1116). Górna lewa
strzałka na rysunku nie pokazuje wkrętu,
ecz spinką.
• Calibra: wykręcić sześć wkrętów.
• Wyciągnąć pokrycie drzwi z zatrzasków.
W tym celu wprowadzić wkrętak zgodnie
ze strzałką na rysunku C 3914 między
ookrycie a kieszeń drzwi. Wcisnąć zatrzask nieco do tyłu (do tylnej ściany drzwi) \
ednocześnie odciągnąć pokrycie od
drzwi.
• Pociągnąć do góry przycisk blokady
zamka. Podważyć wąskim wkrętakiem
czerwony zatrzask i wyjąć przycisk do
góry z cięgła (rys. C 3912).
• Wymontować korbkę mechanizmu
opuszczania szyby (jeżeli występuje). W
tym celu wypchnąć drucianą klamrę
narzędziem KM-317, jak pokazano na
'ysunku C 3911. Można również użyć
narzędzia Hazet 799. Jeżeli nie dysponuje się takrmf narzędziami, użyć wąskiego
wkrętaka i wypchnąć nim klamrę w
kierunku pokazanym strzałką.
• Zsunąć korbkę z osi. Jeżeli w trakcie
demontażu klamra została całkowicie
zdjęta z korbki, to z powrotem wcisnąć ją
w rowek korbki.
• Zdjąć podkładkę z tworzywa sztucznego.
•Uwolnić pokrycie z zatrzasków i zdjąć.
W tym celu odciągnąć pokrycie od
szkieletu drzwi w okolicach pokazanych
zatrzasków (rys. D 1117). W samochodzie
Ope[ Vectra przednie pokrycie drzwi jest
mocowane dziewięcioma zatrzaskami,
natomiast tylne dwunastoma. W samo-
266
i
p
NADWOZIE
^ ^
/
ren
)
i
*
D1117
chodzie Opel Caiibra pokrycie drzwi jest
mocowane dwunastoma zatrzaskami.
• Rozłączyć wtyk elektrycznego sterowania lusterka, jeżeli występuje w samochodzie,
• Zdjąć pokrycie. Wyciągnąć wtyk złącza
głośnika wysoko to nowe go, jeżeli występuje.
• Ściągnąć ostrożnie z ramy drzwi folię
osłaniającą,
• W razie potrzeby wymontować wewnętrzną klamkę drzwi. W tym celu
pociągnąć nieco klamkę, cło dołu i odłączyć od cięgła.
Zamontowanie
• Jeżeli klamka wewnętrzna postała wymontowana , lo podłączyć ją do cięgła i
wcisnąć w ramę drzwi.
• Przykleic starannie do ramy drzwi folię
•słaniającą. Zadaniem folii jest niedopuszczenie do przedostawania się wody
i wiatru do kabiny. Folię przykleic w stanie
nie pofałdowanym. Rozerwane miejsca
skleić taśmą,
• Przystawić pokrycie drzwi i podłączyć
przewody sterowania lusterka oraz
głośniki, jeżeli występują w samochodzie.
• Przełożyć pokrycie przez przycisk
blokady zamka, wyrównać na ramie drzwi
i wcisnąć w zatrzaski ręką.
• Jeżeli drzwi mają mechanizm ręcznego
podnoszenia szyby, to nasunąć na oś korbki plastykową podkładkę, stroną wystającą do pokrycia.
• Wsunąć na oś korbkę, i dobić ręką, aż
klamra sprężysta wskoczy w rowek osi.
Przy zamkniętej szybie korbka powinna
być skierowana do dołu, W razie potrzeby
wcisnąć nieco pokrycie drzwi i wyrównać
ustawienie podkładki plastykowej.
• Wkręcić sześć lub siedem wkrętów
mocujących pokrycie drzwi.
• Wsunąć na cięgło przycisk blokady
zamka i tak przytrzymać, aby można byfo
przycisnąć czerwony zatrzask do dolnej
krawędzi pokrycia drzwi. Zwolnić
zatrzask.
• Wcisnąć trójkątną osłonę mocowania
lusterka.
• Wcisnąć nakładkę wewnętrznej klamki.
kieszeni drzwi przednich
Wymontowanie
• Wymontować pokrycie drzwi w sposób
poprzednio opisany.
• Odkręcić kieszeń od tylnej ściany
pokrycia drzwi, mocowaną trzema
wkrętami (rys. D 1117}.
WYMONTOWANIE \ ZAMONTOWANIE SZYBY W DRZWIACH
267
• Uwolnić zatrzask pokazany lewą strzałką na rysunku D 1112 i zdjąć kieszeń.
• Calibra: usunąć cJwa wkręty i dwa
zatrzaski.
Zamon to wan/e
• Wymontować pokrycie drzwi.
•Ściągnąć folię osłaniającą. Zwrócić
uwagę, aby nie rozerwać folii, gdyż w
przeciwnym razie irzeba ją wymienić.
• Opuścić szybę całkowicie do dołu.
• Wyciągnąć ze środka drzwi listwy
i uszczelnienie szyby,
• Wymontować tylną prowadnicę szybę
(1, rys. D 1101). Wiym celu wykręcić
jeden wkręt z boku w drzwiach poniżej
zamka i wyciągnąć prowadnicę do dołu.
• Wyciągnąć zderzak (2, rys. D 1102) z
• Umocować zatrzaskami kieszeń i przykręcić.
• Zamontować pokrycie drzwi, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie
pokrycia drzwi".
podłokietnika
Wymon towan/e
• Wymontować pokrycie drzwi w sposób
poprzednia opisany.
• Odkręcić cztery (Vectra) lub trzy (Calinra) wkręty mocujące podłokietnik do tylnej ściany pokrycia drzwi (rys. D 1118),
.vyjąć podłokietnik.
D 11 ES
Zamonto wan/e
• Przykręcić podlokietnik,
• Zamontować pokrycie drzwir patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie
: okrycia drzwi'.
szyby w drzwiach (Vectra)
Wymon towante
26S
NADWOZIE
mechanizmu podnoszenia
szyby (Vectra}
Wymon towan/e
• Ściągnąć folię osłaniająca,. Zwróció
przeciwnym razie trzeba \ą wymienić.
• Ustawić szybę w połowie wysokości
i unieruchomić w tym położeniu dwoma
plastykowymi klinami w otworze drzwi,
aby się me ześlizgnęła.
• Rozdzielić elektryczne złącza wtykowe
wewnątrz szkieletu drzwi.
górnej prowadnicy mechanizmu dźwigniowego.
• Odkręcić od drzwi dolną prowadnicę
mechanizmu dźwigniowego (1- rys. D
1103). Wcześniej zaznaczyć położenie
wkrętów mocujących, zakreślając flamastrem ich główki.
• Przechylić szybę do przodu i wyciągnąć
do góry ze szczeliny w drzwiach.
Elektryczny mechanizm podnoszenia
szyby
Zamontowanie
• Wprowadzić szybę od góry w szczelinę
w drzwiach,
• Włożyć zderzak w górną prowadnicę
szyby.
• Włożyć i przykręcić prowadnicę tylną.
• Przykręcić prowadnicę dolną, zgodnie
z naniesionymi wcześniej znakami. W
razie potrzeby przed dokręceniem wkrętów skorygować ustawienie szyby. W lym
celu przykręcić wkręty i poruszać szybą
do góry i do dołu. Szyba sama zajmie
właściwe położenie. Na koniec dokręcić
wkręty.
• Wcisnąć w drzwr uszczelnienie szyby.
• Przykleić do drzwi loJię osłaniającą za
pomocą taśmy dwustronnie kłejącej.
• Zamontować pokrycie drzwi.
• Jeżeli występuje, to wyregulować mechanizm elektrycznego podnoszenia
szyby.
Ręczny mechanizm podnoszenia szyby
• Rozwiercić nity [1, rys. D 1104 i D 11'
mocujące mechanizm opuszczania
używając do tego wiertła 0 8,5 mi
Wybić nity do tyłu.
Uwaga. Nie uszkodzić przy tym t
poszycia drzwi.
• W przypadku mechanizmu opuszczai
szyby uruchamianego ręcznie korbką, T,
naczyć flamastrem położenie wkrętów
względem blachy drzwi. Na koni
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE KLAMKI DRZWI
D ru*
.vykręcić śruby mocujące dolną prowadnicę.
• Wyjąć zderzak (3) i wyciągnąć mechanizm z drzwi.
Zamonto wanie
• Przed zamontowaniem nowego mechanizmu opuszczania szyby sprawdzić jego
działanie. W tym celu nasadzić korbkę lub
codłączyć silnik elektryczny i uruchomić
"lechanizm.
• Wprowadzić ramię podnośnika w prowadnicę szyby.
• Umocować mechanizm nitami do drzwi.
.V tym celu wyrównać położenie mechanizmu względem otworów i przycisnąć
-.-j szkieletu drzwi szczypcami samoza: skowymL Umocować mechanizm nita-i stalowymi zrywanymi o wymiarach
- 8x11 mm.
• Jeżeli nie dysponuje się takimi nitami
^•ecjalnymi szczypcami do ich zrywania,
: można umocować mechanizm odpo..sdnjo krótkimi śrubami i nakrętkami,
'•skrętki wkręcając posmarowane śród• em zabezpieczającym przed poluzowaniem, np. Loctite.
• W przypadku mechanizmu opuszczania
:-zyby uruchamianego ręcznie korbką,
,vkręcić śruby (2) mocujące dolną
prowadnicę, pamiętając o „zgraniu"
naniesionych wcześniej znaków. W razie
potrzeby śruby te wykorzystać do wyre-
269
gulowania ustawienia prowadnicy względem szkieletu drzwi.
• Podłączyć przewód elektryczny Zwrócić
przy tym uwagę na pewne osadzenie
wtyczki i ułożenie przewodu bez
naprężeń, W celu uniknięcia przedostania
sję wilgoci, powlec lekko smarem
zewnętrzną powierzchnię pierścienia
uszczelniającego, nasunąć wtyczkę i
wypełnić jej szczelinę smarem (nr katalogowy Opel 90153254).
Uwaga- Przez nieszczelne połączenie
elektryczne może przeniknąć woda
i uszkodzić zespół elektroniczny.
• Ustawić elektryczny mechanizm podnoszenia szyby. W tym celu zamknąć
wszystkie drzwi i włączyć zapłon.
Zamknąć okna wyłącznikiem. Przytrzymać wyłącznik przez co najmniej 2 s w
położeniu zamknięcia okien.
• Sprawdzić działanie elektrycznego mechanizmu opuszczania szyby.
• Sprawdzić działanie ręcznego mechanizmu opuszczania szyby. Korbka powinna
się dawać lekko obracać.
• Przykleić do drzwi folię osłaniającą za
pomocą taśmy dwustronnie klejącej.
klamki drzwi
Wymon towanie
• Ściągnąć folię osłaniającą w rejonie
klamki. Zwrócić uwagę, aby nie rozerwać
folii, gdyż w przeciwnym razie trzeba ją
wymienić. Rozerwana folia będzie powodować przeciągi w kabinie,
• Odkręcić dwie nakrętki (1, rys. D 1107).
Użyć do tego klucza nasadowego 10 mm,
na przykład Hazet 428-10.
• Odciągnąć dwie klamry przytrzymujące
(2), jeżeli występują.
• Odłączyć cięgna klamki przy zaczepia
plastykowym.
• Wyjąć wyłącznik centralnej blokady
drzwi (3), jeżeli występuje. Wtym celu
odciągnąć do dołu klamrę. Uważać, aby
klamra nie spadła.
270
NADWOZIE
• Przykręcić pokrywę klamki dwiema
nakrętkami. Wprowadzić dwie klamry
przytrzymujące.
• Tak umieścić na pokrywie wyłącznik
centralnej bfokady drzwi, aby kołek
prowadzący wszedł w odpowiedni otwór.
W tym położeniu wcisnąć sprężynkę
mocującą.
• Sprawdzić działanie klamki i centralnej
blokady.
•Przykleić do drzwi folię osłaniającą za
pomocą taśmy dwustronnie kleja.cej.
Wymontowanie \ zamontowanie
bębenka zamka drzwi przednich
Uwaga. Od IX 1995 drzwi są wyposażone w bębenki tzw. „jednokierunkowe", które nie pozwalają na wyłamanie
zamka drzwi,
Wynton towanie
D 112!
• Wyciągnąć do środka pokrywę klamki.
• Jednocześnie wyciągnąć klamkę na
zewnątrz drzwi, odchylić do dołu i wyjąć
{rys.D 1121}.
Zam on to wanie
• Wprowadzić klamkę w drzwi, w sposób
pokazany na rysunku D 1121.
• Jednocześnie ad strony wewnętrznej
przystawić pokrywę tak, aby bębenek
£amka wszedł w wycięcie.
• Po ustawieniu klamki w prawidłowe
położenie, podłączyć cięgno do bębenka
zamka
• Wymontować
klamkę zewnętrzną
dr?wr.
Uwaga, Przed wymontowaniem klamki
włożyć kluczyk w bębenek zamka.
• Wyciągnąć pierścień sprężysty (7, rys.
D 1108).
• Wyjąć dźwignie blokady (6), Zwrócić
uwagę, aby nie wyskoczyła sprężynka (4}.
• Wyjąć sprężynkę (4} i kulkę (5).
USTAWIENIE SltOWNIKA CENTRALNEJ BLOKADY DRZWI
271
• Wyjąć zabierak (3) wyciągnąć bębenek
zamka f 1) z pokrywy (2).
Uwaga. Bębenek zamka wyciągać z włożonym kluczykiem.
Uwaga. Przed wyciągnięciem kluczyka
owinąć bębenek plastrem, aby nie mogły
wypaść zastawki.
Zamonto wanie
• Włożyć bębenek zamka z kluczykiem w
pokrywę klamki.
• Włożyć zabierak.
• Nasunąć sprężynkę i kufkę.
• Nasunąć dźwignię blokady i zabezpieczyć pierścieniem sprężystym.
• Zamontować klamkę zewnętrzny.
zamka drzwi
• Odkręcić zamek w d r z w i a c h (rys,
D 1109). Użyć do tego klucza nasadowego da śrub z gniazdem w e w n ę t r z n y m
wieloząbkowym T 4 0 .
Wym on towanie
Zamontowanie
• W y m o n t o w a ć pokrycie drzwi.
• Ściągnąć folię osłaniającą. Z w r ó c i ć
przeciwnym razie trzeba ja. w y m i e n i ć
Rozerwana folia będzie p o w o d o w a ć przeciągi w kabinie.
• Odłączyć cięgna od bębenka zamka i od
klamek (rys. D 1110).
• Podłączyć cięgna,
• Włożyć zamek i przykręcić do drzwi.
• Przykleić do drzwi folię osłaniającą za
pomocą Łaśmy dwustronnie klejącej.
• nm
Ustawienie siłownika centralnej
blokady drzwi
Ustawienie siłownika centralnej blokady
drzwi w stosunku do zamka trzeba
sprawdzać po wystąpieniu czasowych
zakłóceń w funkcjonowaniu blokady lub
autoalarmu. Sprawdzenie ustawienia jest
również konieczne po każdym rozłączeniu
obu części
• Wymontować pokrycie wewnętrzne
drzwi.
• Wymontować zamek z siłownikiem.
*Wcisna_ć suwak siłownika (1, rys.
D 6449) w położenie zamknięcia i przytrzymać.
• Odkręcić wkręty (2) siłownika.
• Drzwi przednie lewe (3): przesunąć
siłownik tak, aby dźwignia zamka
zetknęła się ze zderzakiem gumowym.
272
NADWOZIE
• Drzwi tytne i przednie prawe (4): przesunąć siłownik tak, aby dźwignia zamka
miała odstęp 2 mm.
• Dokręcić wkręty (2) mocujące siłownik.
• Zamontować zespół zamka i siłownika.
• Sprawdzić działanie zespołu W tym
celu uruchomić centralną blokadę
i sprawdzić, czy wszystkie drzwi i pokrywy zostały zamknięte lub otwarte.
• Zamontować pokrycie wewnętrzne
drzwi.
DRZWF TYŁU NADWOZIA
zamka pokrywy bagażnika (Vectra)
Wymontowanie
• Odkręcić wewnętrzne dolne poszycie
drzwi tyłu nadwozia.
273
Zamontowanie
• Włożyć zamek i podłączyć cięgna.
• Przykręcić zamek do drzwi tyłu nadwozia
•Przykręcić poszycie wewnętrzne drzwi
tyłu nadwozia.
bębenka zamka pokrywy bagażnika
(Vectra)
Pokrywa bagażnika
Wym on to wanie
• Odkręcić dolne pokrycie drzwi lyłu nadwozia.
• Włożyć kluczyk w bęben, aby podczas
wyjmowania nie wypadły zapadki.
• Zdjąć z bębenka pierścień zabezpieczający (rys. D 1142).
DTM7
Drzwi tylu nadwozia
• Odkręcić zamek z tylnej ściany drzwi za
oomocą klucza trzpieniowego wielokątnego. Wyciągnąć z otworu zaczepu,
• Odłączyć cięgno i wyjąć zamek.
• Odłączyć od bębenka zamka dźwignię
sterowania i wyciągnąć bębenek.
Zamon towanie
•Włożyć bębenek zamka (1 r rys. D 1141)
w oprawę (2).
• Nasunąć dźwignię (3) i zabezpieczyć
pierścieniem (4)*
• Przykręcić wewnętrzne pokrycie pokrywy bagażnika.
274
NADWOZIE
1141
lusterka zewnętrznego (Vectra)
Wymon to wanie
• Lusterko z regulacją ręczną: wyciągnąć
dźwignię regulacji ustawienia lusterka
(rys. D 1011),
• Odciągnąć nieco u góry trójkątną osłonę
mocowania lusterka i zdjąć z drzwi.
Zamon towan te
• Przystawić i przykręcić lusterko. Zwrócić
uwagę, aby krawędź uszczelki lusterka
leżała nad obudową, W razie potrzeby
unieść nieco uszczelkę i przesunąć pod
nią obudowę,
• Sprawdzić działanie elektrycznej regulacji i podgrzewania lusterka. jeżefi
występują.
• Wcisnąć w zatrzaski trójkątną osłonę
mocowania lusterka.
szkła lusterka
Vectra
• Lusterko z regulację elektryczną;
odłączyć przewód zasilający.
• Odkręcić lusterko od wewnątrz, przytrzymując ręką z drugiej strony (rys. D 1012).
• Zdjąć lusterko.
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE SZKLĄ LUSTERKA
275
Wymontowanie
• Odciągnąć szkło lusterka po zewnętrznej krawędzi, podważając łopatką
(szpachelką) i wyjąć z przegubu kuJowego
(rys. D 1013]. Aby nie uszkodzić obudowy
lusterka, podłożyć pod łopatkę szmatkę
fub tekturkę.
*W lusterku podgrzewanym elektrycznie
•dł^czyć przewody zasilające od szkła
lusterka.
Zamonto
wanie
• W lusterku podgrzewanym elektrycznie
podfączyć przewody zasilające od szkła
lusterka.
DIOŁJ
• Wcisnąć szkło na jedną lub trzy kulowe
główki (strzałki na rys. D 1053), Szkło
-nusi wskoczyć na miejsce.
Calrbra
Wytnonto wanie
• Wcisnąć szkło w obudowę po środku u
góry-
• Podważyć szkfo po środku u dołu kfinem
drewnianym lub plastykowym i wyjąć
-_ obudowy {rys. E 6748/1).
• Odłączyć przewody podgrzewania lusterka.
Zamon towan/e
• Poprowadzić przewody elektryczne podgrzewania lusterka w dolnym wycięciu ( 1 ,
rys. E 6750/1) nakładki i wetknąć w
gniazdo przy lusterku.
• Mocno wcisnąć oba ruchome trzpienie
(3).
• Wprowadzić szkfo lusterka (7, rys.
E 7623/1} językami sprężystymi [2) w
obudowę,
• Wcisnąć szkło vj środku nad przegubem
kulowym (rys. E 6752), aż w sposób
słyszalny „ za skoczyrJ.
• Wcisnąć szkło po środku u doluH aż
wskoczy na pierwszy trzpień ruchomy.
• Wcisnąć szkło wewnątrz, aż wskoczy na
drugi trzpierS ruchomy.
• Poruszyć szkło na obu trzpieniach.
276
NADWOZIE
Jednocześnie pociągnąć nieco obudowę,
az wyskoczy z zaczepów,
• Wsunąć wkrętak na dolne naroże (3)
i jednocześnie odciągnąć obudowę od
korpusu wewnętrznego.
Zamon towan/e
• Wsunąć nową obudowę tylko do
zaczepów, sprawdzając przy tym, czy
kołnierz korpusu wewnętrznego wchodzi
w odpowiedni rowek obudowy. Krawędzie korpusu muszą ściśle do siebie
przylegać
(dolna
część
rysunku
D 8212/1).
• Dalej wsuwać obudowę, aż nastąpi
słyszalne „zaskoczenie" zaczepów.
obudowy lusterka zewnętrznego
(VectraJ
Od IX 1992 obudowy lusterek zewnętrznych są dostępne tylko osobno. Dla
uzyskania lusterek w kolorze nadwozia
należy zagruntowane obudowy polakierować przed zamontowaniem.
Wym on towan/e
• Nacisnąć główkę lusterka do dołu
i uwolnić z zaczepów.
• Wprowadzić wkrętak przy górnym
narożu między korpus wewnętrzny a obudowę lusterka {2, rys. D 8211/1),
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE LUSTERKA WEWNĘTRZNEGO
277
siłownika lusterka (Vectra)
Wym on to wanie
• Wymontować szkło lusterka.
• Wyciągnąć przewody podgrzewania lusterka.
D10U
• Odkręcić siłownik (rys. D1014).
• Odblokować i wyciągnąć wtyk złącza
elektrycznego.
Zamontowanie
• Wsunąć wtyk złącza, aż zaskoczy
zaczep,
• Przyłożyć siłownik i poprowadzić za nim
przewody.
• Przykręcić siłownik trzema śrubami.
• Podłączyć przewody podgrzewania lus:erka.
• Zamontować szkJo lusterka
lusterka wewnętrznego
Wymontowanie
• Odchylić lusterko do góry przy stopce.
• Odkręcić śrubę zaciskową ktuczem
Trzpieniowym sześciokątnym 2 mm {rys.
3 6408).
• Wyciągnąć lusterko do góry z płytki
nocującej.
Uwaga. Nie wyciągać lusterka Z przegubu kulowego. Jeżeli tak się stanie,
wymontować stopkę lusterka. Położyć
lusterko szkłem na płaskie] powierzchni.
posmarować główkę przegubu kulowego
i wbić lusterko drewienkiem w gniazdo
przegubu.
Przyklejanie płytki mocującej
Jeżeli trzeba dodatkowo przykleić do
szyby płytkę mocująca, lusterko, to należy
postępować w niżej opisany sposób,
• Oczyścić szybę w miejscu mocowania
lusterka płynem do mycia szkła, na
przykład Opel 17 59 201(90141793).
• Otoczyć miejsce klejenia taśmą samoprzylepną - wymiary na rys. D 1140
278
NADWOZIE
• Przeszlifować klejoną powierzchnię płytki mocującej, używając do tego papieru
^ciernego o ziarnistości P 100. Oczyścić
aowierzchnię.
• Połączyć dwa składniki kteju, na przykład Opel 15 04 803 (90 295 231) i nanieść małą szpachelką.
• Przystawić płytkę do szyby i umocować
taśmą samoprzylepną.
• Po około 30 minutach klej stwardnieje
na tyle, że mo?na zamontować lusterko.
Czas ten odnosi się do temperatury
otoczenia około +2O°C. Czas schnięcia
kleju można skrócić, podgrzewając
miejsce klejone nadmuchem gorącego
powietrza. Miejsce klejone wolno podgrzewać do temperatury t80°C,
Zamontowanie
• Wsunąć lusterko stopką do oporu na
płytkę mocującą.
• Umocować stopkę lusterka śrubą.
konsoli środkowej (Vectra)
Wym on to waiiie
• Uwolnić z zaczepów plastykowy uchw y t W tym celu podważyć od tyłu
wąskim wkrętakiem.
• Wykręcić dwa wkręty pod uchwytem,
z prawe] strony z przodu i z lewej strony z
tyłu.
• Zaciągnąć hamulec awaryjny.
• Odczepić mieszek ze sztucznej skóry
nad dźwignią ręczna, hamulca i ściągnąć
do góry z dźwigni.
• Wyciągnąć do góry pojemnik na kasety.
Wykręcić wkręt widoczny w otworze.
• Szyby podnoszone elektrycznie:
odbezpieczyć złącze wie I o wtykowe przez
podważenie języczka.
• Pociągnąć do tyłu konsolę i zdjąć.
Podczas wyciągania konsoli nastąpi jednoczesne rozłączenie złącza do elektrycznego podnoszenia szyb.
Zamon towan/e
• Wsunąć od tyłu konsolę w ten sposób,
aby wtyczka złącza weszła w gniazdko.
• Zabezpieczyć złącze języczkiem blaszanym.
• Wyrównać konsolę i umocować trzema
wkrętami.
• Wsunąć na dźwignię ręczną hamulca
awaryjnego mieszek ze skóry i umocować do konsoli.
• Zamocować uchwyt.
Mechaniczny napinacz pasów
bezpieczeństwa
Od IX 1992 samochody Opel Vectra i Calibra sa_ wyposażone w mechaniczny napinacz pasów bezpieczeństwa. Napinacz
ten jest zamontowany w przednich
fotelach i zapewnia ścisłe przyleganie
pasów bezpieczeństwa do ciała oraz
zapobiega wysunięciu się pasażera spod
pasa w przypadku czołowego zderzenia
samochodu. Wyzwolenie napinacza
następuje przy zderzeniu czołowym i pod
kątem 30° oraz przy opóźnieniu od 6 g.
Mniejsze opóźnienia nie powodują
napięcia pasów.
Napięta wstępnie sprężyna (1, rys.
D 5536) działając poprzez elastyczne
279
OBSŁUGA NADWOZIA
cięgło {2} j zapadkę zwrotną (3) powoduje w trakcie zderzania pociągnięcie do
dołu pasa o 80 mm. W ten sposób skraca
swobodną długość pasa biodrowego i ramieniowego po 80 mm.
Napinać; pasów jest bezobsługowy. Po
wyzwoleniu trzeba jednak napinacz
wymienić.
Uwaga. Przed odzyskaniem nie wyzwolonego napinacza trzeba sztucznie wywołać jego zadziałanie (operacja do
wykonania w warsztacie).
Fakt zadziałania napinacza pasów można
rozpoznać po żółtym języku, pojawiającym się na zamku pasa od strony
siedzenia. Pas z wyzwolonym napinaczem funkcjonuje dalejH jak normalny
pas bez napinacza
Uwaga. Aby uniknąć mimowolnego wyzwolenia napinacza przy wszelkich pracach przy fotelach i przed wymontowaniem samego napinacza, trzeba go
zabezpieczyć.
Zabezpieczenie napinacza pasów
• Wyjąć plastykowe widełki na końcu
•asa [rysunek E 2670 lewy} i włożyć je w
orzewidziany do lego otwór w napinaczu
[strzałka)! W ten sposób uniknie się
mimowolnego zwolnienia napinacza.
Wymontowany fotel chronić przed silnymi wstrząsami.
• Po zamontowaniu fotela wyciągnąć
widełki i umieścić w uchwycie przy napinaczu pasa.
Obsługa nadwozia
Sprawdzanie pasów
b ezpieczeństwa
Uwaga. Hałas, jaki towarzyszy zwijaniu
pasów bezpieczeństwa, jest zjawiskiem
normalnym. Jeżeli hałas ten jest
uciążliwy, to można tylko wymienić pasy.
W żadnym przypadku nie wolno do wyeIrminowania hałasu używać oleju lub
smaru. Nie wolno rozbierać urządzenia
zwijającego, ponieważ może wyskoczyć,
znajdująca się wewnątrz sprężyna; niebezpieczeństwo zranieniaf
• Wyciągnąć całkowicie pas bezpieczeństwa i sprawdzić, czy nie ma przerwanych włókien. Uszkodzenie mogłoby
zostać spowodowane przycięciem pasa
lub przypaleniem od papierosa, W takim
przypadku pas trzeba wymienić.
• Jeżeli istnieją miejsca wytarte, w których nie nastąpiło przerwanie włókien,
pasa nie trzeba wymieniać,
•Jeśli pas rozwija się z trudem, sprawdzić czy nie jest skręcony, w razie potrzeby wymontować osłonę na słupku środkowym.
• Jeżeli nie działa automatyczny zwijacz
pasa, wymienić pas,
• Pasy czyścić tylko wodą r mydłem, W
żadnym przypadku nie używać rozpuszczalników lub chemicznych środków
czyszczących.
Sprawdzanie i smarowanie
elementów
nadwozia
• Nasmarować zawiasy drzwi lub wypełnić smarem.
• Nasmarować ogranicznik otwarcia w
drzwiach oraz mechanizm zamykania
pokrywy przedziału silnika.
• Sprawdzić wzrokowo, czy nie jest
uszkodzony lakier nadwozia oraz zabezpieczenie antykorozyjne podwozia.
•Oczyścić drutem króćce odpływu wody
w ścianach bocznych.
Uwaga. Od IV 1993 są montowane
zmienione korki o lepszych własnościach
280
NADWOZIE
odprowadzania wody. W korki te można
wyposażać wcześniej wyprodukowane
sa m o chód VUwaga. W samochodach z dachem
otwieranym korbką nie wolno zamieniać
korków.
Zabezpieczenie zamków
i uszczelek na zimę
• Wtrysnąć do bębenków zamków specjalny smar, na przykład Opel 90 013 813.
Do wtryśnięcia można użyć rurki o
długości około 8 cm i gruszki. Rurką
spłaszczyć na końcu, aby weszła w
zamek.
Uwaga, Po nasmarowaniu wytrzeć
wyciekający smar i osuszyć zamek, na
przykład sprężonym powierrzem.
• Włożyć w zamek kluczyk i kilkakrotnie
go obrócić. Na koniec wytrzeć kluczyk w
szmatkę.
• Powtec cienką warstwą gliceryny luh
wazeliny osuszone uszczelki drzwi, okien
i pokrywy bagażnika.
Naprawy blacharsko-lakiernicze nadwozia
Do wykonania prac blacharskich i lakierniczych nadwozia jest potrzebna wiedza
o stosowanych materiałach i doświadczenie w ich stosowaniu, które nabywa się
na ogół po wieloletniej praktyce. Z tego
względu w tym rozdziale opisano tylko
naprawę małych uszkodzeń poszycia nadwozia i powłoki lakierniczej.
Do uzupełnienia powłoki jest niezbędny
lakier o tym samym kolorze, gdyż nawet
najmniejsze różnice będą dostrzegalne
zaraz po zakończeniu prac lakierniczych.
Producent samochodu podaje oznaczenie koloru na tabliczce znamionowej
naklejonej wewnątrz nadwozia.
Jeśli występują, różnice między lakierem
użytym do naprawy a położonym na nadwoziu, wynika to stądH że z biegiem czasu
lakier na samochodzie zmienia się z
powodu starzenia, oddziaływania ultrafioletowych promieni słonecznych, dużych
różnic temperatury, warunków atmosferycznych i wpływów substancji chemicznych, na przykład przemysłowego
zanieczyszczenia
powietrza.
Mogą
nastąpić także uszkodzenia powierzchni
lakieru, zmiany koloru i wyblaknięcia, jeśli
używa się nieodpowiednich środków do
mycia i konserwacji lakieru.
Powłoki lakiernicze metalizowane składają się z dwóch warstw: bazowego
lakieru metalicznego oraz pokrywającego
go lakieru bezbarwnego. Lakier bezbarwny jest natryskiwany na wilgotny lakier
bazowy. Podczas uzupełniania lakieru
metalizowanego istnieje duże niebezpieczeństwo wystąpienia różnicy w
kolorach, ponieważ nawet niewielkie
odstępstwo od lepkości oryginalnej farby
powoduje zmiany w odcieniu. Robienie
zaprawek lakierem w areozolu nie da
więc wystarczającej zgodności kolorów.
Usuwanie drobnych uszkodzeń
lakieru
• Głębsze uszkodzenia lakieru, w których
są widoczne ogniska rdzy, należy oczyścić
do „żywej" blachy za pomocą skrobaka
do rdzy, noża lub małego wkrętaka (rys.
LA-680,01), Ważne jestr aby usunąć
232
NAPRAWY BLAC HA RS KO-LAKIERNICZE NADWOZIA
najmniejsze ślady rdzy. Skrobak do rdzy
to mała tulejka z tworzywa sztucznego
zawierająca druciane włoski do usuwania
korozji. W handlu są również dostępne
elektryczne szlifierki z wymiennymi
końcówkami korundowymr.
• Na oczyszczoną blachę nanieść cienkim
pędzelkiem cienką warstwę farby
podkładowej. Ponieważ podkład jest na
ogół dostępny w handlu w aerozolu,
można natryskać farbę do wieczka i
maczać w nim pędzelek.
Uwaga, Oczyszczona z rdzy blacha musi
zostać osuszona i odtłuszczona.
• Po wyschnięciu farby podkładowej
nałożyć lakier pędzelkiem. Jeśli jest
dostępny lakier tylko w aerozolu, to
natryskać lakier do wieczka i maczać w
mm pędzelek. Za każdym razem nakładać
tak cienką warstwę lakieru, aby nie
spływał z blachy, i zostawjać do
wyschnięcia. Czynność powtarzać tak
długo, aż zostanie wypełniony ubytek i
wyrównany do otaczającej powierzchni
lakierowanej.
Naprawa blach nadwozia
Usuwanie wgnieceń blach
Małe wgniecenia blachy można usuwać
za pomocą młotka blacharskiego i kowadełka ręcznego. Po wyklepaniu usunąć
z powierzchni resztki rdzy i starego
lakieru, używając do tego papieru
gruboziarnistego f 120) nałożonego na
kiocek afbo wielowarstwowej płóciennej
.arczy polerskiej.
• Wgniecenia wyklepywać młotkiem blacharskim, podkładając z drugiej strony
kowadełko. Nie uderzać zbyt mocno
młotkiem, gdyż blacha ulegnie rozciągnięciu i nie da się już wyprostować.
Wgniecenia usuwa się równomiernymi
uderzeniami, rozpoczynając od jego
brzegu i przesuwając do środka.
• Co pewien czas sprawdzać wyklepywane miejsce dłonią, sprawdzając, czy
ma wymagany kształt. Niewielkie nierówności dadzą się później wyrównać przez
szpachlowanie.
•Usunąć z powierzchni resztki rdzy i starego lakieru, używając do tego papieru
gruboziarnistego.
Usuwanie ognisk korozji
Poniżej zostanie opisany sposób naprawy
przerdzewiałych miejsc w elementach
nadwozia nie stanowiących struktury
nośnej, z wykorzystaniem maty szklanej.
•Miejsce przerdzewiałe oczyścić tarczą
szlifierska., a krawędzie wyrównać
nożycami do blachy i przegiąć lekko do
środka.
•Przygotować prowizoryczny podkfad z
deski lub grubego kartonu i docisnąć od
tyłu do otworu naprawianego. Kształt
podkładu powinien odpowiadać kształtowi wyoblenia nadwozia.
Uwaga: Bez podkładu mata nie przyjmie
wymaganego kształtu.
• Podkład trzeba powlec specjafnym środkiem zapobiegającym przyleganiu żywicy
poliestrowej.
•Położyć matę szklaną w trzech warstwach, z których pierwsza powinna tylko
nieco przykrywać krawędzie blachy, natomiast ostatnia wystawać na 3 cm.
• Zmieszać żywice poliestrową z utwardzaczem, zgodnie z instrukcją użycia.
Zachować odpowiednia, proporcję.
ponieważ żywica będzie schła zbyt szybko lub zbyt wolno.
Uwaga, Nie przygotowywać na raz za
dużo żywicy, ponieważ zda.ży zastygnąć
jeszcze w naczyniu.
• Najpierw nałożyć żywicę pędzelkiem na
podkład, następnie położyć na to pierwszą warsiwę maty i wetrzeć w nJa.
żywice, pędzelkiem.
• Usunąć rolką ewentualne pęcherzyki
powietrza przed położeniem następnej
warstwy.
• Pozostawić żywicę na 24 godziny do
stwardnienia, zdjąć podkład. Wystające
strzępy maty usunąć pilnikiem.
PRZYGOTOWANIE DO LAKIEROWANIA
283
Przygotowanie do lakierowania
Szpachlowanie
Rozróżnia się dwa rodzaje szpachli;
dwuskładnikową oraz wypełniająca,.
Szpachla dwuskładnikowa jest mieszana
z utwardzaczem na krótko przed użyciem,
bowiem twardnieje bardzo szybko.
Stosuje się ją do zniwelowania większych
nierówności blachy. Szpachla wypełniającą wygładza się niewielkie nierówności.
Można J3 nanosić wielowarstwowo.
Obydwa rodzaje szpachli są dostępne w
ouszkach oraz w tubach.
• Nanieść szpachlę dwuskładnikowa, na
<vyk!epane Tub naprawione matą szklaną
"niejsce. Odczekać, aż szpachla stwardnieje.
• Po zastygnięciu zeszlifować nierówności
Tarczą szlifierską lub szlifierką oscylacyjną. Używać papieru ściernego o ziarnistości 180.
bardziej jest zgrubny szlif. Do obrabiania
szpachli dwuskładnikowej zaleca się
użycie papieru o ziarnistości 180..240.
Szpąchlę wypełniającą i stary lakier szlifuje się na mokro papierem o ziarnistości
360. Do końcowego szlifowania na
mokro tuż przed położeniem lakieru
należy użyć papieru o ziarnistości 600.
•Pokryte szpachla miejsce przeszlifowac
zgrubnie papierem o ziarnistości 180.
zwilżając stale szpachlę gąbką. Do szlifowania końcowego stosować specjalny
papier do szlifowania na mokro o ziarnistości 320. którym wygładzać jednocześnie lakier graniczący z miejscem
naprawy.
Oczyszczanie
• Nałożyć szeroką, elastyczną szpachelką
na miejsce naprawiane warstwę szpachli
wypełniającej (rys. LA-680,05) i pozostawić ją co najmniej na 2 godziny do
stwardnienia.
Szlifowanie
Dostępny w handlu papier ścierny
występuje w kilku rodzajach ziarnistości.
Im mniejsza liczba ziarnistości, tym
Przed natryśnięciem lakierir należy
oczyścić miejsce naprawy z pozostałości
Iłuszczu i silikonu. Najlepiej użyć w tym
celu środka do usuwania silikonu.
•Po szlilowaniu oczyścić starannie miejsce naprawy, a następnie zabezpieczyć
dokładnie powierzchnie, wokóf miejsca lakierowanego papierem pakowym i taśmą
samoprzylepną [rys, LA-680.07), W przypadku lakierowania błotników zabezpieczyć również koła i zderzaki.
Uwaga. Miejsce naprawy należy oklejać
w ten sposób, aby nowy lakier sięgał do
następnej listwy ozdobnej lub krawędzi
nadwozia, ponieważ na brzegu papieru
powstanie zawsze grat. Jeżeli jest
284
NAPRAWY BUCHAPSKO-UKIERNICZE NADWOZIA
Mah
/
c
ł
ł
—I_)
/
7 )
konieczne łagodne przejście do lakieru
oryginalnego, to podczas pierwszego
natrysku należy pokryć miejsce naprawiane oraz powierzchnię otaczającą na
szerokość dłoni. Podczas drugiego natrysku należy pokrywać powierzchnię
otaczającą na szerokość dwóch dłonL a
podczas trzeciego natrysku - na szerokość trzech dłoni,
• Zwilżyć posadzkę wodą. aby zapobiec
osadzaniu się kurzu na lakierze.
• Natrysnąć na miejsce naprawiane
..wypełniacz", aby zamknąć ewentualne
pory i rysy. Po wyschnięciu przeszlifować
miejsce papierem o ziarnistości 600.
Miejsce szlifowane zwilżać stale gąbką.
Nakładanie lakieru
Do lakierowania stosuje się jedną z trzech
emalii: nitrocelulozową, z żywic sztucznych i akrylową. Te trzy lakiery mają
różną strukturę i nie zawsze tolerują się
nawzajem. Na przykład lakier akrylowy
rozpuszcza stary lakier t żywic
sztucznych.
W celu uniknięcia ewentualnych komplikacji należy używać podkładu i lakieru
pochodzących od tego samego producenta. Lakier nie będzie się wtedy
marszczył i tworzył pęcherzy.
Uwaga. Zaleca się przećwiczyć lakierowanie na kawałku blachy, np. starym
błotniku.
• Fragment przeznaczony do lakierowania
musi być suchy i wolny od kurzu. Jeżeli to
5&>0A
możliwe, użyć do czyszczenia sprężonego
powietrza.
• Zwilżyć posadzkę wodą, aby zapobiec
osadzaniu się kurzu na lakierze.
• Przed użyciem wstrząsać pojemnikiem z
lakierem przez około 5 minut aby nie
powstały później zacieki.
• Duże powierzchnie, poziome lub pionowe, należy malować na krzyż (rys,
680.04}, Nanoszenie lakieru należy
rozpocząć poza powierzchnią malowaną,
a następnie przesuwać strumień lakieru
na zewnątrz w przeciwnym kierunku.
• Pojemnik z lakierem w areozofu przesuwać równomiernie i w jednakowej
odległości od powierzchni malowanej.
Prawidłowa odległość powinna wynosić
25 cm.
Uwaga. Jeżeli lakier jest nanoszony ze
zbyt małe] odległości lub ze zmiennym
tempem, to powstaną zacieki. Oznacza
to, że w niektórych miejscach lakier
spływa w dół, ponieważ zostało na raz
naniesione zbyt dużo farby. Zacieki powstaną również wtedy, gdy zmiana kierunku prowadzenia puszki nie jest rozpoczynana poza powierzchnia, lakierowaną.
• Aby uzyskać wystarczające pokrycie
Jakieremr natęży proces lakierowania z
puszki powtórzyć kilka razy. Całą czynność można uznać za zakończoną, jeżeli
powierzchnia lakierowana ma połysk i nie
są widoczne pojedyncze punkciki.
PRZYGOTOWANIE DO LAKIEROWANIA
Uwaga. Nanoszenie kolejnych warstw
lakieru powinna oddzielać mała pauza,
niezbędna do odparowania rozpuszczalni- .
ka. Czynność nanoszenia należy powtarzać tak długo, aż lakier zapewni
całkowite krycie. Po zakończeniu pracy
oczyścić dysze pojemnika. W tym ceki
postawić ją na główce i naciskać, aź
przestanie wypływać farba.
• Po skończeniu lakierowania od razu
zdjąć papier osłaniający. Wówczas mokry
jeszcze lakier może się rozpłynąć,
• Pozostawić malowane miejsce do
235
wyschnięcia. Proces suszenia można
przyspieszyć, stosując ogrzewacz bez
nawiewu ftzw. „słoneczko ) lub silną
lampę fotograficzną.
Uwaga. Nie używać ogrzewacza z nawiewem, ponieważ spowoduje to przyklejenie się kurzu do świeżego lakieru
• Po utwardzeniu się lakieru [po około 3
tygodniach) usunąć ostrożnie kurz, jeżeli
występuje, pastą polerską i watką. Na
koniec zakonserwować powłokę lakierowa ną.
Ogrzewanie i przewietrzanie
Wlot powietrza do przewietrzania i ogrzewania wnętrza kabiny znajduje się pod
szybą przednią. Wpadające powietrze
trafia do rozdzielacza i jest rozprowadzane przez różne kfapy do poszczegófnych dysz nawiewu. Kiedy ogrzewanie
kabiny jest włączone, to zimne powietrze
jest kierowane najpierw do nagrzewnicy,
gdzie ulega ogrzaniu. Nagrzewnica
mieści się w rozdzielaczu powietrza i jest
włączona w układ chłodzenia silnika.
Następnie, powietrze po minięciu żeberek
nagrzewnicy dostaje się do wnętrza.
Temperatura ogrzewania jest regulowana
zmienianiem proporcji wlotu zimnego i
gorącego powietrza, za pomocą klapy
mieszalnika. Wszystkie otwory wylolowe
mają możliwość wyrównywania temperatury. Klapy są sterowane cięgnami w
pancerzach. Wypływ powietrza do kabiny
następuje czterema przestawianymi
dyszami w tablicy rozdzielczej, dyszami
nadmuchu na szybę przednią, dwiema
dyszami nadmuchu na szyby boczne oraz
dyszami nadmuchu na nogi kierowcy
niach, są włączone w jej obwód rezystory
szeregowe. Rezystory z bezpiecznikiem
Termicznym znajdują się na płytce
przyłączeniowej przy silniku dmuchawy.
W przypadku uszkodzenia należy wymienić całą płytkę.
dmuchawy
Wym on towan/e
• Wymontować silnik wycieraczki wraz
z mechanizmem, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie mechanizmu
wycieraczki'.
• Wyciągnąć wtyk złącza elektrycznego
Ę1. rys. D0701),
1 pasażera. Niektóre modele mają
dodatkowo pod przednimi fotelami dysze
nadmuchu na nogi pasażerów siedzących
2 ryłu.
Do wzmocnienia ełektu nagrzewania
kabiny służy dmuchawa o czterech stopniach pracy. Aby dmuchawa obracała się
7 różna, prędkością na wybranych stop-
O 0701
WVMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE DMUCHAWY
287
12
- - odpływ WDdy, 2 - knlmorz dmuchawy. 3 - dmgcłiawa, 4 - kanał rozdzielacza powietrza (szyba przcdmaj, 5 - kanaP
nozdJtelaozB powiel rzg (środak), 6 - kanał rozdzielacza powieirza (pasata1 ubek kierowcy), 7 - wkładka dyszy puwie"73.3 - kanał rozdzielacza powiaiiza (nagi pasażera obok kjerduvcv). B - zospólsterowania znacznikiem dmuchawy,
'0 - nagrzewnica. 11 - pokrywa dalna nagrzewnicy. 12 - kanał rozdzielacza powietrza (nogi kierowcy),
'3 - kanał rozdzielacza powieirza (kierowca), 14 - wkładka dyszy powisirza
• Wymontować pokrywę (2) oraz
kierownicę powietrza (3),
• Odkręcić dwa wkręty mocujące obejmę,
silnika dmuchawy.
• Obrócić silnik dmuchawy i wyjąć.
Zamon towan/e
• Sprawdzić, czy wirnik dmuchawy łalwo
się obraca. Usunąć ewentualne obce
ciała z kanałów powiewnych.
Uwaga. Jeżeli dmuchawa nie pracuje na
wszystkich stopniach prędkości obrotowej, to na ogól jest uszkodzony rezystor
szeregowy. W takim przypadku wymienić
kompletną płytkę z rezystorami.
• Wprowadzić silnik dmuchawy w
prowadnice (rys. D 0730). Zwrócić przy
tym uwagę na poprawne osadzenie gumy
przytrzymującej.
• Przykręcić obejmę silnika dmuchawy.
• Włożyć kierownicę powietrza i pokrywę.
288
OGRZEWANIE I PRZEWIETRZANIE
Zam on to wanie
• Umocować płytkę z rezystorami.
• Zamontować dmuchawę.
wyłącznika dmuchawy
Wymon towanie
• Wymontować zespól sterowania ogrzewaniem,
• Wyciągnąć z wyfącznika dmuchawy
wtyczkę (rys. D 0711).
•Wyjąć wąskim wkrętakiem wyłącznik
dmuchawy z płytki przed niej (rys. D 0710).
• Nasunąć złącze wielowtykowe.
• Zamontować silnik wycieraczki.
rezystora dmuchawy
Jeżeli dmuchawa nie pracuje na wszystkich stopniach prędkości obrotowej, to na
ogół jest uszkodzony rezystor szeregowy.
W takim przypadku wymienić kompletna,
płytkę z rezystorami.
Wym on towanie
• Wymontować silnik dmuchawy.
• Ścisnąć sprężyny mocuja.ce \ zdjąć
wspornik płytki z rezystorami {rys.
D 0704).
WYMONTOWANIE I ZAMONTOWANIE ZESPOŁU STEROWANFA
Zamon to wanie
• Wcisnąć wyłącznik na swoje miejsce.
• Wsunąć wtyczkę.
• Zamontować zespół sterowania ogrzewaniem.
zespołu sterowania ogrzewaniem
i przewietrzaniem
Wymon towanie
•Wymontować górną osłonę kolumny
kierownicy. W tym celu tak obrócić kofo
kierownicy, aby można byJo odkręcić oba
wkręty od strony czołowej osłony dolnej
(rys. D 0705}. Zdjąć osłonę do dołu.
• Zwolnić z zatrzasków dolna, pokrywę
•ablicy i wyjąć ją (rys, D 0706).
• Wyciągnąć szeroką szpachelką zegar
lub komputer pokładowy. Odłączyć przewody elektryczne.
• Odkręcić cztery wkręty (rys. D 0707)r
• Wymontować osłonę pod tablicą
ozdzielczą nad nogami pasażera. W lym
celu obrócić w lewo o 90 c zaczepy
z tworzywa sztucznego (rys. D 0708).
• Odczepić cięgno od klapy powietrza. W
tym celu wyciągnąć z prowadnicy klamrę
233
290
• Podłączyć cięgna sterowania zgodnie
z umieszczonymi oznaczeniami.
•Wcisnąć zespól sterowania w tablicę
rozdzielczą.
• Podłączyć cięgno do kfapy powietrza.
• Przystawić
osłonę
nad
nogami
pasażera, włożyć pjastykowe zaczepy w
otwory i zablokować, obracając w prawo.
• Przykręcić zespól sterowania,
• Podłączyć
zegar
lub
komputer
pokładowy i wcisnąć w otwór tablicy
rozdzielczej.
•Wcisnąć dolną pokrywę tablicy.
• Przykręcić górną osłonę kolumny
kierownicy,
• Podłączyć przewód masy do akumulatora. Ustawić zegar
środkowej dyszy nawiewu
Wymon towanie
• Podważyć i wyciągnąć wąskim wkrętakiem przycisk wyłącznika świateł
awaryjnych (rys. D 0726).
plasytkową, zgodnie z kierunkiem strzałki
(rys. D 0709). Ściągnąć z dźwigni klapy
spiralę z drutu.
• Wyciągnąć z tablicy rozdzielczej zespóJ
sterowania.
• Oznaczyć taśma, cięgna sterowania
ogrzewaniem i odczepić.
• W razie potrzeby wyjąć żarówkę
z oprawką z zespołu sterowania (rys.
DO712),
Z amon towante
• Włożyć żarówkę z oprawka, do zespołu
sterowania.
• Posługując się szeroką szpachelką.
wyciągnąć kratkę dyszy z tabdcy rozdziefczej(rys. D 0727)
• Ustawić pokrętło w pozycję „0".
REGULACJA NACIĄGU PASKA KLINOWEGO SPRĘŻARKI
291
• Odłączyć z boku cięgno sterowania od
zabieraka (rys. D O72S).
•Zwolnić wkrętakiem zaczep mocujący i
wyciągnąć obudowę z tablicy rozdzielczej
zakrzywionym drutem {rys. D 0729).
Zamontowanie
• Włożyć obudowę, aż zaczep wskoczy na
miejsce.
• Ustawić pokrętło w pozycję „0",
• Wyciągnąć całkowicie cięgno i wcisnąć
w zabierak.
• Wcisnąć kratkę, aż zaskoczą zaczepy.
• Wcisnąć przycisk wyłącznika świateł
awaryjnych i sprawdzić jego działanie.
Regulacja naciągu paska klinowego
sprężarki
Do kontroli naciągu paska warsztaty
używają specjalnego przyrządu Opel KM-128-A. Jeżeli nie dysponuje się takim
przyrządem, to nie można naciągu ani
dokładnie wyregulować, ani sprawdzić.
Sposób regulowania naciągu paska specjalnym przyrządem został podany w
rozdziale „Wymiana i regulacja naciągu
paska klinowego".
Metoda zastępcza polega wtedy na tradycyjnym naciskaniu paska kciukiem.
Naciąg paska można uznać za prawidłowy, jeżeli da się ugiąć o około 5r..10
mm w połowie odległości między kołami
pasowymi. Naciąg powinno się jednak
skontrolować przyrządem przy najbliższej
wizycie w warsztacie. Zbył luźno naciągnięty pasek będzie się ślizgał.
Naciąganie paska kłrnowego
D D72B
•Poluzować śrubę zaciskową przy wsporniku sprężarki i odsunąć sprężarkę od silnika za pomocą łyżki monterskiej.
• Dokręcić śrubę zaciskową przy naciągniętym pasku.
• Sprawdzić naciąg paska przyrządem.
Jeżeli zmierzona wartość naciągu nie
mieści się w podanym zakresie, to pasek
ponownie naciągnąć.
292
Typowe niesprawności układu ogrzewania i przewietrzania
Przyczyny
Dmuchawa nie pracuje
Przepalony bezpiecznik silnika dimi- Sprawdzić
piecznik
ewentualnie wymienić bez-
Uszkodzony
Sprawdzić, czy dochodzi napięcie do rezystorów szeregowych. Jeżeli nie, wymontować i sprawdzić wyłącznik dmuchawy
Uszkodzony silnik dmuchawy
Sprawdzić, czy dochodzi napięcie do styków
silnika po włączeniu zapłonu i wyłącznika
dmuchawy Jeżeli tak. wymienić silnik
Dmuchawa pracuje tylko zjedna. Uszkodzony rezystor
orędkościa.
Wymienić płytkę z rezystorami
Ogrzewanie nie daje nią wyła.- Uszkodzony wyłącznik
Sprawdzić wyłącznik
?zyć pokrętłem na tablicy rozdzielczej
Uszkodzone lub zacięte cięgno Sprawdzić i ewentualnie wymienić cięgno
sterowania klapą mieszalnika
słabe ogrzewanie
Za niski poziom cieczy uh[odza.cej
Sprawdzić i ewentualnie uzupełnić poziom
cieczy
Uszkodzony termostat
Sprawdzić i ewentualnie wymienić terrrtoBlat
Uszkodzone
sterowania
piaca dmuchawy
lub
zacie.Ee
cięgno Si)tawd?ic i ewentualnie wymienić cięgno
Liść lub zanieczyszczenie w dmu* Wymontować i oczyścić
chawie
aczyicić kanał powietrza
dmuchawę.
Wirnik jest nie wyićwiiowsiony lub Wymontować dmuchawę i sprawdzić wirnik
ma uszkodzone łożysko
Wyposażenie elektryczne
W opisach napraw instalacji elektrycznej
są powszechnie stosowane takie pojęcia
podstawowe, jak napięcie, natężenie oraz
rezystancja. Napięcie mierzy się w
woltach (V), natężenie w amperach (A), a
rezystancję w omach {R}. Pod pojęciem
napięcia rozumie się na ogół w samochodzie napięcie akumulatora. Jest to
napięcie stałe o wartości około 12 V.
Napięcie to może się wahać oci 10 do
13 V, zależnie od temperatury zewnętrznej i stanu naładowania akumulatora. Napięcie prądu wytwarzanego przez
prądnicę prądu zmiennego (alternator)
wynosi około 14 V, przy średniej prędkości obrotowej silnika.
Pojęcie natężenia prądu jest rzadziej spotykane. Wartość natężenia jest na przykład podawana na bezpiecznikach i określa maksymalne natężenie prądu, który
może przepływać nie uszkadzając bezpiecznika i nie powodując tym samym
orz er wy w obwodzie
Przepływowi prądu towarzyszy zawsze
opór zwany rezystancja., który zależy
między innymi od: przekroju przewodu,
materiału przewodu, poboru prądu itp.
Jezefi rezystancja jest zbyt duża mogą
wystąpić zakłócenia działania. Np. rezystancja przewodów zapłonowych nie
może być zbyt duża, gdyż osłabiałaby
iskrę na świecach i utrudniała zapłon
mieszanki pa I i wowo-po wietrznej, a tym
samym uruchomienie silnika.
Do pomiarów wielkości etektrycznych w
samochodzie zaleca się stosować
przyrząd wielofunkcyjny nazywamy multimetrem. Łączy on w jednej obudowie
woltomierz do pomiarów napięcia.
apmeromierz do pomiarów natężenia
prądu oraz omomierz do pomiaru rezystancji. Pokrętło lub przyciski na przyrządzie służą do wybrania potrzebnych
zakresów wartości pomiarowej (V, AH Q).
Dostępne w handlu przyrządy pomiarowe
różnią się między sobą. zakresem pomiarowym i dokładnością wskazań. Zakres
pomiarów oznacza maksymalną wartość
wielkości elektrycznych, które przyrząd
może zmierzyć. Należy pamiętać, że im
wyższa dokładność pomiarowa, tym
droższy jest przyrząd.
Specjalne multimetry samochodowe
umożliwiają dodatkowo pomiar prędkości
obrotowej sifnika, kąt zwarcia styków
przerywacza i napięć do 20 V. Przy pomiarach rezystancji zakres przyrządu jest
na ogół ograniczony do 1000 Q.
Ponadto istnieją przyrządy pomiarowe do
sprawdzania elementów elektrycznych
i elektronicznych. W przyrządach tych
brak jest możliwości sprawdzania
prędkości obrotowej silnika i kąta zwarcia. Dużą zaletą takiego multirnetru jest
jednak możliwość pomiarów rezystancji
w szerokich zakresach, od ułamków oma
do megaomów (MQ). Napięcia można
mierzyć z dokładnością do trzech miejsc
po przecinku, co jest potrzebne w przypadku elementów elektronicznych.
294
Pomiar napięcia
700'J2
Jeżeli kontrola ma polegać tylko na
sprawdzeniu obecności napięcia, to
wystarczy użyć do tego celu zwykłej
lampki kontrolnej {A. rys. 700,02},
Przyrząd ten jest jednak przydatny tylko
do obwodów nie zawierających elementów elektronicznych, ponieważ są one
bardzo wrażliwe na duży prąd. Niekiedy
podłączenie lampki kontrolnej może
spowodować uszkodzenie elementu elektronicznego. Do sprawdzania tranzystorowych układów zapłonowych lub elektronicznych układów wtryskowych jest
niezbędny
wysokoomowy
próbnik
napięcia {B, rys. 700.02}. Działa on jak
zwykła lampka kontrolna, nie uszkadzając
jednak elementów elektronicznych.
Napięcie można sprawdzić juz za pomocy
zwykłej lampki kontrolnej lub próbnika
napięcia. W ten sposób da się jednak
stwierdzić tylko, czy występuje napięcie.
Natomiast do określenia wartości napięcia jest potrzebny woltomierz
Najpierw należy ustawić na woltomierzu
zakres pomiarowy odpowiadający spodziewanej wartości napięcia, które chcemy zmierzyć. Napie.de prądu w samochodzie na ogół nie przekracza 14 V.
Wyjątek stanowi układ zapłonowy, w
którym napięcie może dochodzić do
30 OO0 V. Taką wielkość napięcia można
zmierzyć tylko za pomocą specjalnego
miernika lub oscyloskopu.
Dysponując multimetrem samochodowym wystarczy ustawić przełącznik
funkcyjny na pozycję woltomierz.
Natomiast używając multimetru uniwersalnego trzeba wykonać kilka operacji
wstępnych. Najpierw należy ustawić
przełącznik na pomiar napięcia stałego
{DCV w odróżnieniu od ACV - napięcie
zmienne}. Następnie trzeba wybrać
zakres pomiaru. Najlepiej wybrać górną
granicę zakresu nieco powyżej 14 V (około 15.„20 V)F ponieważ w samochodzie
nie występują wyższe napięcia, z
wyjątkiem układu zapłonowego. Jeżeli
wiadomo z pewnością, że mierzone
napięcie będzie o wiele niższe, np, w
granicach 2 V. to można przestawić przy-
295
WIADOMOŚCI WSTĘPNE
rząd na niższy zakres, by otrzymać
większą dokładność wskazania. Napięcie
wyższe niż maksymalna ustawiona
wartość, którą ma zmierzyć przyrząd.
może go zniszczyć.
Podłączyć przewody muftimetru równolegle do odbiornika, jak na rysunku 7O0rQ3.
Czerwony przewód przyrządu należy
podłączyć do przewodu połączonego z
biegunem „ + " akumulatora, zaś czarny do
przewodu masy fub do masy pojazdu, np
kadłuba silnika.
Przykład pomiaru: jeżeli silnik uruchamia
się z trudem, ponieważ rozrusznik obraca
wał zbyt wolno, to należy sprawdzić
napięcie akumulatora w trakcie pracy
rozrusznika. W tym celu podłączyć czerwony przewód woltomierza do bieguna
„+" aKumuJatora, zaś czarny do masy
pojazdu. Korzystając z pomocy drugiej
osoby, uruchomić rozrusznik i odczytać
wartość napięcia. Jeżeli napięcie wynosi
poniżej 10 V (przy temperaturze akumulatora +20°), to należy sprawdzić akumulator i naładować przed następna, próbą
uruchomienia silnika.
Pomiar natężenia
Pomiar natężenia prądu w samochodzie
jest przeprowadzany stosunkowo rzadko.
Do tego celu jest potrzebny amperomierz,
który może również wchodzić w skład
multimetru wielofunkcyjnego.
Przed pomiarem należy ustawić przyrząd
na zakres pomiarowy, w którym przypuszczalnie zawiera się wartość mierzonego natężenia. Jeżeli nie znamy granicy
natężenia prądu, należy ustawić amperomierz na najwyższy zakres. W razie
braku wskazania trzeba będzie przełączać
amperomierz na kolejne zakresy w dół.
W celu pomiaru natężenia prądu trzeba
rozłączyć obwód prądu, )ak pokazano na
rysunku 700,04, i podłączyć w tym miejscu amperomierz. W pokazanym przykładzie wyciągnąć wtyczkę i podłączyć czerwony przewód (+) amperomierza do przewodu doprowadzającego prąd (zacisk
. 30". zacisk „15"). Czarny przewód (-}
e I eKIro hydra u liczny
(KE-Jelronie)
ratu
przystawić do styku, z którego wychodził
odłączony przewód. Złącze masy między
odbiornikiem i wtyczką trzeba połączyć
przewodem pomocniczym.
Przykład: patrz rozdział „Akumulator
rozładowuje się samoczynnie".
Uwaga. W żadnym przypadku nie należy
mierzyć normalnym amperomierzem
prądu w przewodzie rozrusznika (ok.
150 A} lub w przewodzie świec żarowych
(do 60 A). Płynący w tych przewodach
prąd o dużym natężeniu może uszkodzić
przyrząd pomiarowy. W warsztacie używa
się do tych celów amperomierza z cęgami
prądowymi, które zakłada się na przewód
i mierzy wartość prądu poprzez indukcję.
Pomiar rezystancji
Przed przystąpieniem do sprawdzenia
rezystancji należy się upewnić, że do elementu, do którego podłączymy omomierz
nie dochodzi napięcie. Dlatego trzeba
zawsze najpierw wyciągnąć wtyczkę,
wyłączyć zapłon, wymontować przewód,
odbiornik albo odłączyć akumulator. W
innym przypadku przyrząd pomiarowy
może zostać uszkodzony.
Omomierz podłącza się pod dwa
przyłącza odbiornika lub dwa końce przewodu. Nie jest przy tym isrotne, który
przewód omomierza (+/-) zostanie
podłączony do danej końcówki. Pomiar
296
WY PO S Al ENIE ELEK T FtYC ZN E
rezystancji w samochodzie śluzy dwóm
zasadniczym celom:
1) Sprawdzeniu włączonego w obwód
elektryczny rezystora o stałej Eub zmiennej wartości.
Przykład: sprawdzić rezystancję czujnika
Temperatury. W tym celu wyciągnąć wtyczkę z czujnika i podłączyć omomierz
między styk czujnika a masę (kadłub silnika). Włączyć omomierz na przewidywany
zakres pomiarowy i porównać odczytaną
wartość z parametrem zaczerpniętym
z danych technicznych.
2) Sprawdzeniu „przepustowości" przewodu, przełącznika lub spirali grzejnej.
Sprawdza się przy tym, czy przewód elektryczny jest przerwany i uniemożliwia
prze; to poprawne działanie odbiornika.
W celu dokonania pomiaru należy
podłączyć omomierz do obydwu
końcówek wybranego przewodu. Jeżeli
rezystancja wynosi O £2, oznacza to, że
występuje ciągłość obwodu W przypadku przerwanego przewodu omomierz
wskaże •» (nieskończoność) G,
Przed przystąpieniem do jakiejkolwiek
pracy w okolicach instalacji elektrycznej,
należy odłączyć przewód masy od akumulatora, aby uniknąć niebezpieczeństwa
zwarcia w obwodzie. Podłączając dodatkowy odbiornik do instalacji samochodu natęży starać się prowadzić
przewód zasilający wzdłuż wiązki przewodów, z wykorzystaniem istniejących
opasek mocujących i tulejek gumowych.
Aby nowy przewód nie powodował w
czasie jazdy odgłosów, ani me ocierał o
inne przewody, zaleca się użyć do jego
montażu taśmy izolacyjnej, masy plastycznej, opasek zaciskowych i tym podobnych elementów. Należy przy tym
zwracać uwagę, aby między przewodami
hamulcowymi a przewodami elektrycznymi umocowanymi na stałe był zachowany
odstęp co najmniej 10 mm, natomiast
między przewodami hamulcowymi a
przewodami elektrycznym? zwisającymi
z silnika lub innych zespołów był
zachowany odstęp co najmniej 25 mm.
Przed zamontowaniem dodatkowego
odbiornika prądu należy sprawdzić, czy
istniejący alternator jest przystosowany
do zwiększonego obciążenia. W razie
Zamontowanie dodatkowych
odbiorników
Po przewierceniu otworu w blasze nadwozia należy opiłować krawędź otworu,
zagruntować ją i polakierować. Usuwać
wszystkie powstające podczas wiercenia
wiórki.
•mniukly|*±l
297
AKUMULATOR
potrzeby trzeba zamontować alternator o
większej mocy.
Do montowania dodatkowo prowadzonych wiązek lub pojedynczych przewodów elektrycznych można wykorzystać elementy pokazane na rysunku
C 2490.
(
AKUMULATOR
i
A
0i
c
•~>)
B
(•) (
E
i
§
akumulatora
B
Akumulator znajduje się w przedziale silnika z lewej strony.
Wymontowanie
•Odłączyć akumutator. Najpierw odkręcić
i zdjąć zacisk przewodu masy {-), a następnie dodatniego (+).
• Odkręcić płytkę mocującą w podstawie
akumulatora r wyjąć,
• Podnieść akumulator i wyjąć z przedziału silnika
Zamontowanie
• Włożyć akumulator.
• Przykręcić płytkę mocującą,
• Podłączyć do akumulatora najpierw
przewód dodatnj do zacisku (+), a następnie przewód masy do zacisku (-).
Uwaga, Zamiana zacisków przy akumulatorze może spowodować uszkodzenie
alternatora i innych urządzeń elektrycznych.
Zwracać uwagę na prawidłowe podłączenie rnasy i czyste styki. Duże rezystancje
przejścia na złączach powodują, szczególnie podczas uruchamiania, przeciążenie
elektronicznych urządzeń sterujących
i mogą w ekstremalnych warunkach
spowodować nawet ich uszkodzenie.
Akumulator bezobsługowy
Samochody Opel Vectra i Calibra są
seryjnie wyposażone w akumulatory
bezobsługowe. Akumulatory te nie wy-
lii.:
magaja., tak jak dotychczas, dolewania
wody destylowanej. Należy się jednak
zapoznać ze wskazówkami ich eksploatacji.
• Pokrywa ma otwory odpowietrzające,
przez które akumulator może „oddychać", Akumulatora nie można przechylać o kąt większy niż 45°. aby nie
spowodować wylewania się elektrolitu.
•Do ładowania można używać normalnych prostowników. Akumulator można
również ładować z zasilaczy rozruchowych.
• Wbudowany w wieczko akumulatora
areometr z kompensacją cieplną pozwafa
na szybką ocenę stanu naładowania (rys.
B 1636}.
A - W centrum wziernika widać zjelony
punkt, kulka leży w koszyku bezpośrednio
pod wziernikiem. Oznacza to, ze akumulator jest naładowany w co najmniej 65%.
B - Wziernik ściemniał wskutek opadnięcia kulki areometru. Oznacza, że stan
naładowania nie przekracza 65%,
C - Wziernik pozostaje jasny lub jasnożółty. Oznacza to opadnięcie poziomu
elektrolitu poniżej areometru. Jeżeli
wtedy wystąpią trudności z uruchomieniem
silnika,
akumulator
trzeba
wymienić.
•Przed rozpoczęciem ładowania potrząsnąć krótko akumulatorem. Ładować tylko
taki akumulator, w którym po wstrząśnięciu wskaźnik barwny pozostanie
ciemny. Podczas ładowania potrząsnąć
2 3B
akumulatorem co godzinę, aby elektrolit
dobrze się wymieszał.
• Najkorzystniejsza temperatura ładowania wynosi od 0^ do +20°C, W tym zakresie temperatur akumulator ma najmniejszą zdolność samowyładowania.
•Oczyścić bieguny akumulatora i powlec
smarem Bosch-Polfett
Ładowanie akumulatora
Informacje oznaczone poniżej znakiem •
nie dotyczą akumulatorów bezobsługowych, które są montowane seryjnie.
Siosować się do wskazówek prawidłowej
eksploatacji akumulatora bezobsługowego, podanycb w poprzednim rozdziale.
Jeżeli w samochodzie jest zamontowany
zwykły akumufaior, lo należy stosować
się do wszystkich zaleceń podanych niżej.
• Przed lądowaniem sprawdzić stan elektrolitu i w razie potrzeby uzupełnić wodą
destylowaną,
• Nie dopuszczać do zwarcia biegunów
akumulatora. Zwarcie powoduje nagrzanie się akumulatora i w konsekwencji
może doprowadzić do jego rozerwania.
Wre zbliżać się do akumulatora z otwartym ogniem. Elektrolit jest żrący i nie
może dostać się do oczu, na skórę lub na
ubranie. Miejsca polanę elektrolitem
opłukać dużą ilością wody.
• OdJączać od akumulatora najpierw
przewód masy. a następnie przewód plusowy. Podczas zdejmowania zacisków
uważać, aby nie powstała [skra. Dlatego
należy wcześniej wyłączyć wszystkie
odbiorniki.
• Zamarznięty akumulator należy odmrozić przed ładowaniem. Naładowany akumulator zamarza w temperturze około
-65°C, naładowany w połowie w -30£C,
a rozładowany w -12"C,
• Wykręcić z akumufatora korki zamykar c e i defikatnie położyć na otworach.
Dzięki temu uniknie się pryskania elektrolitu na lakier, a jednocześnie przez
otwory będą mogły wydostawać się gazy
powstające podczas ładowania.
• Akumulator ładować tylko w dobrze
wietrzonym pomieszczeniu. Przy ładowa-
niu akumulatora w samochodzie pokrywa
przedziału sifnika musi pozostawać
otwarta.
• Przy normalnym ładowaniu prąd
ładowanja wynosi około 10% pojemności
akumulatora, na przykład dla akumulatora
55 A-h prąd wyniesie 5,5 A,
•Akumulator można również ładować
z zasilacza rozruchowego (ładowanie
szybkie).
Uwaga. Szybkie ładowanie akumulatora
nie może stać się zwyczajem!
Akumulatory, które miały długą przerwę
w eksploatacji oraz akumulatory nowe,
nie mogą być ładowane tą metodą.
• Przewód plusowy prostownika należy
połączyć z biegunem dodatnim akumulatora, przewód minusowy z biegunem
ujemnym.
• Podczas ładowania temperatura elektrolitu nie może przekraczać +55°C. Po
przekroczeniu tej temperatury przerwać
ładowanie lub zmniejszyć prąd ładowania.
• Akumulator ładować tak długo, az wystąpi silne gazowanie we wszystkich
celach, a trzy pomiary wykonane w odstępach godzinnych, nie wykażą wzrostu
gęstości elektrolitu i napięcia.
• Po naładowaniu akumulatora sprawdzić
poziom elektrolitu i w razie potrzeby
uzupełnić wodą destylowaną.
• Sprawdzić gęstość elektrolitu. Jezefi
gęstość ta jest wyraźnie niższa w jednej
celi w porównaniu z innymi
(np. dla pięciu
cel wynosi3 1.26 g/cm3, a dla jednej
1.18 g/cm ), to akumulator jest uszkodzony i musi być wymieniony.
• Przed wkręceniem korków zamykających odczekać około 20 minut, aż gaz się
ulotni z akumulatora.
Uwaga, Silnik nie może pracować z odłączonym
akumulatorem,
ponieważ
spowodowałoby to uszkodzenie instalacji
elektrycznej.
Akumulator rozładowuje się
samoczynnie
Kiedy zachodzi podejrzenie, ze przyczyną
samorozładowywania się akumulatora są
AKUMULATOR
prądy błądzące, to należy sprawdzić instalację elektryczną w podany niżej sposób.
• Do kontroli użyć naładowanego akumulatora.
• Ustawić amperomierz na najwyższy
zakres pomiarowy (od 0...5 mA do
0^5 A), Odłączyć przewód masy od akumulatora. Podłączyć amperomierz między
biegun {-) i przewód masy. Końcówkę.
olusową amperomierza podłączyć do
przewodu masy, a końcówkę minusową
do bieguna ujemnego akumulatora (rys.
KE 3400}.
Uwaga, Kontrolę można również wykonać próbnikiem (lampką kontrolną). Jeśli
lednak żarówka próbnika nie zaświeci się
po podłączeniu między przewód masy a
biegun ujemny akumulatora, to badanie
należy wykonać amperomierzem.
• Wyłączyć wszystkie odbiorniki prądu,
odłączyć zegar (jeżeli występuje) i zamknąć drzwi.
• Stopniowo przełączać amperomierz na
miliampery, aż uzyska się odczyt
Dopuszcza się 5 mA, natomiast w przyoadku zmierzenia ponad 60 mA należy
sprawdzić poszczególne odbiorniki.
• Wyjmując kolejno bezpieczniki, przerywać poszczególne obwody. Kiedy po
przerwaniu obwodu wskazówka amperomierza wróci na zero. jest to sygnałem
natrafienia na źródło usterki. Przyczyny
mogą być różne: skorodowane i zaśniedziałe styki, przetarte przewody, wewnętrzne zwarcie w odbiorniku.
• Jeżeli w obwodach i bezpiecznikami nie
znajdzie się przyczyny samowyładowania
299
akumulatora, to należy kolejno odłączać
przewody od odbiorników nie zabezpieczonych bezpiecznikami, należą do nich:
rozrusznik, alternator i układ zapłonowy.
• Kiedy po odłączeniu odbiornika nie
zabezpieczonego bezpiecznikiem wskazówka amperomierza wróci na zero,
naprawić dany zespół lub wymienić.
Uwaga, Jeżeli samo wyładowywanie akumulatora pojawia się w samochodzie
wyprodukowanym przed V 1939 z wtryskiem jednopunktowym Multec. to przyczyną może być uszkodzony czujnik
ciśnienia oleju Uszkodzenie polega na
sklejeniu się styków w czujniku, które nie
otwierają się po zatrzymaniu silnika. W
ten sposób obwód do pompy paliwa
pozostaje stale zamknięty i pompa pracuje nieprzerwanie, wyładowując akumulator W szczególnych przpadkachi może
dojść nawet do zniszczenia wiązki przewodów lub urządzenia sterującego. W
celu zapobieżenia lub usunięcia usterki
należy przyjąć następujący tok postępowania.
• Wyciągnąć złącze z czujnika ciśnienia
oleju.
• Cofnąć tufejkę gumową.
• Z trzech przewodów przeciąć nożycami
przewody „czerwony" [ ,,czerwono-niebieski", a następnie zaizolować.
•Wsunąć tulejkę gumową i wcisnąć
złącze czujnika,
• Sprawdzić lampkę kontrolną ciśnienia
oleju: przy włączonym zapłonie lampka
kontrolna ciśnienia oleju w zestawie
wskaźników musi się zaświecić, a po uruchomieniu silnika, zgasnąć.
• Sprawdzić przekaźnik pompy paliwa: po
włączeniu zapłonu pompa paliwa pracuje
przez 1 -2 sek.. a następnie wyłącza srę.
Uruchamianie silnika za pomocą
akumulatora pomocniczego
Podczas uruchamiania silnika drugim akumulatorem, za pomocą tzw. przewodów
rozruchowych, należy się stosować do
poniższych wskazówek.
300
• Powierzchnia przekroju przewodów
rozruchowych
powinna wynosić co najmniej 16 mm 1 - dla silników benzynowych
o pojemności do około 2,5 drn3 (odpowiada to średnicy2 około 5 mm) oraz co najmniej 25 mm - dfa silników wysokoprężnych i silników benzynowych o pojemności powyżej 2,5 dma. Podane
pojemności odnoszą się do silnika z wyładowanym akumulatorem. Przekrój przewodów jest zazwyczaj podany na ich
opakowaniu. Podczas zakupu zaleca się
wybrać przewody z zaizolowanymi zaciskami? szczękowymi oraz o przekroju
25 mm d ponieważ będą się nadawały do
wszystkich silników,
•Oba akumulatory muszą mieć napięcie
znamionowe 12 V.
• Rozładowany akumulator może zamarznąć już w temperaturze -10X, Przed
podłączeniem przewodów rozruchowych
trzeba koniecznie rozmrozić akumulator z
zamarzniętym elektrolitem,
• Rozładowany akumulator musi być
prawidłowo podła_czony do instalacji elektrycznej samochodu.
• Sprawdzić poziom elektrolitu w akumulatorze i w razie potrzeby uzupełnić wodą
destylowaną.
• Samochody muszą stać w takiej odlegiościod siebie, aby nie stykały się metalowymi częściami. Inaczej mogłoby dojść
do przepływu prądu zaraz po przyłączeniu
zacisku dodatniego,
• W obu samochodach zaciągnąć hamulec awaryjny. Dźwignię zmiany biegów
ustawić w położenie neutralne - w przypadku mechanicznej skrzynki przekładniowej lub w położenie „P" - w przypadku automatycznej skrzynki przekładniowej.
• Wyłączyć wszystkie odbiorniki prądu
elektrycznego.
• Uruchomić silnik w samochodzie oddalącym prąd i pozostawić na biegu
jałowym.
• Podłączyć przewody rozruchowe w następującej kolejności (rys. B 43-174);
1) Przyłączyć przewód czerwony do
bieguna dodatniego akumulatora oddającego prąd (A).
4 (V.
3 jj
2) drugi koniec przewodu czerwonego
przyłączyć do bieguna dodatniego akumulatora rozładowanego {B).
3) Przyłączyć przewód czarny do bieguna
ujemnego akumulatora oddającego pra_d,
4) Drugi koniec przewodu czarnego
przyłączyć do masy samochodu uruchamianego, w dobrze przewodzącym miejscu. Dzręki temu uniknie się spadków
napięcia na połączeniu masowym.
Najlepiej nadaje się do tego kadłub silnika
lub osprzęt do niego trwale przykręcony.
W niekorzystnych warunkach, podczas
podłączenia przewodu czarnego do
bieguna ujemnego akumulatora rozładowanego, mogłoby dojść do eksplozji
akumulatora wskutek przeskoku iskry w
obecności gazu Łlenowo-wodorowego.
• Jeszcze raz sprawdzić poprawność
osadzenia
zacisków
kleszczowych.
Zwrócić uwagę, aby obracające się elementy silnika (na przykład wentylator) nie
mogły uszkodzić przewodów rozruchowych.
Uwaga, Po podłączeniu przewodów
rozruchowych icft zaciski nie mogą się ze
sobą zetknąć. Nie wolno również dotknąć
zaciskiem dodatnim do jakiegokolwiek
miejsca zmasowanego, jak na przykład
nadwozie tub rama.
•Uruchomić silnik z rozładowanym akumulatorem i pozostawić pracujący.
Podczas uruchamiania nie włączać
rozrusznika na dłużej niż 15 sekund,
ponieważ duży pobór prądu powoduje
nagrzanie się zacisków szczękowych
i przewodów. Dlatego należy stosować
jednominutowe pauzy między kolejnymi
włączeniami rozrusznika.
AKLJMULATOfl
• Zasadniczo silruk w samochodzie oddającym prąd powinjen pracować na biegu
jałowym. Dzięki temu uniknie się ewentualnego uszkodzenia alternatora przez piki
napięcia w trakcie uruchamiania. Jeżeli
jednak prędkość obrotowa biegu jałowego znacznie się obniża, to należy
dodać „gazu".
• W trakcie awaryjnego uruchamiania SJInika należy unikać zbliżania się do akumulatora z otwartym ogniem lub
zapalonym papierosem, ponieważ z cel
mogą wydostawać się palne gazy.
• Nie nachylać się nad akumulatorem niebezpieczeństwo poparzenia się!
• Po uruchomieniu silnika odłączyć przewody pomocnicze w odwrotnej kolejności.
Uwaga. Jeżeli nie będzie się przestrzegać
podanych wyżej wskazówek, to istnieje
niebezpieczeństwo poparzenia wydostającym się kwasem akumulatorowym
(elektrolitem). Ponadto mogą powstać
uszkodzenia ciała i szkody materialne w
przypadku wybuchu akumulatora. Dodatkowo mogą wystąpić awarie w jnstalacji elektrycznej obu samochodów.
301
•Po trzech miesiącach doładować akumulator.
Uwaga. Stan naładowania powinno się
sprawdzać czyściej w akumulatorach
dłużej eksploatowanych. Pozostawienie
akumufatora w stanie wyładowanym
spowoduje trwałe uszkodzenie jego
płytek.
Sprawdzanie poziomu elektrolitu
{nie dotyczy akumulatora
b ezo bsług owe go)
Uwaga. Nie zbliżać się do akumulatora
z otwartym ogniem, istnieje niebezpieczeństwo wybuchu!
•Poziom elektrolitu powinien znajdować
się między znakami „max" i „min." (rys.
B 31-409)
Obsługa akumulatora
Czyszczenie biegunów akumulatora
W ramach regularnych przeglądów samochodu należy czyścić bieguny i zaciski
(tzw. klemy) akumufalora oraz powlekać
smarem zabezpieczającym przed utlenieniem (np. Bosch-PoJfett}.
Konserwacja akumulatora
Akumulator nie użytkowany, po pewnym
czasie sam się rozładowuje. Przed
odstawieniem samochodu na dłuższy
czas należy:
• Sprawdzić stan naładowania akumulatora i w razie potrzeby doładować,
•Odłączyć przewód masy od akumulatora, aby zapobiec jego wyładowaniu przez
dafej pracujące odbiorniki, na przykład
zegar.
•Jeżeli nie można z zewnątrz zobaczyć
pozromu elektrolitu, to odkręcić korki
z poszczególnych cel. Poziom elektrolitu
powinien sięgać około 6 mm nad płytami
ołowianymi.
•Jeżeli poziom jest niższy, uzupełnić do
wymaganej wysokości.
Uwaga. Dolewać tylko wody destylowanej.
• W akumulatorze ze zbyt wysokim
stanem elektrolitu może dojść do jego
„wygotowania" podczas silnego ładowania (długa jazda w dzień). Z kolei zbyt
niski stan elektrolitu skraca żywotność
akumufatora
302
Sprawdzanie gęstości elektrolitu
{nie dotyczy akumulatora
bezcb s \ u go weg o)
• Sprawdzenie gęstości elektrolitu w połączeniu z pomiarem napięcia pozwala
dokładnie ocenić stopień naładowania
akumulatora. Gęstość elektrolitu sprawdza się areometrem, który można nabyć
w sklepach motoryzacyjnych. Im większa
gęstość (masa właściwa) zassanego do
areometru elektrolitu, tym mnie] zanurza
się pływak. Gęstość odczytuje 1 się na
podziałce wyskalowane] w g/cm (masa
właściwa) lub w stopniach Baumego
(-i-Be}, Zależność między gęstością elektrolitu a stanem naładowania podano w
poniższej tablicy
Sran
naładowania
wyładowany
naładowany
w połowie
dobrze
naładowany
Srrela khrnatvczna
umiarkowana
Tropikalna
D
O/cm'
+
Be
g/cm1
+°Bś
16
1.12
11
7,03
24
l r 2U
IB
1,16
32
UB
27
1,23
Typowe niesprawności akumulatora
Ofcgawy
Za niski poziom efokfroliiu '
Przyczyny
akumulatora, wyparo- Uzupełnić poziom do wymaganego wodą.
wanie elektrolitu (zwłaszcza latem) destylowaną (przy naładowanym akumulatorze)
Elektrolit wycieka prze? korki Za wysokie napięcie ładowania
zamykające "
Zs Wysoki poziom elektrolitu
Za mała gęstość elektrolitu "
Sprawdzić regulator napięcia, ewentualnie
wymienić
Odciągnąć strzykawką nadmiar elektrolitu
Gęstość elektrolitu w jednej celi Zwarcie w celi. Wymienić akumulator
znacznie mniejsza od gęstości vu
pozostałych celach
Gęstość elektrotliu w dwóch sąsied- Nieszczelna pizegroda, przez co powstaje
nich celach znacznie mniejsza od połączenie przewodzące między celami i ich
w pozosta-fycli celach
rozładowanie. Wymienić akumulator
Rozładowany akumulator
Naładować akumulator
Niesprawny aHernator
alternator, eweniualnie naprawić
lub wymienić
Zwarcie w instalacji
Sprawdzić instalacje.
elektrolit
Wyrównać stężenie kwasu
w
Za duża gęstość elektrolitu "
Poziom elektrolitu został uzupełniony Wyrównać stężenie kwasu
kwasem
Za mała moc akumulatora, duży Rozładowany akumulator
napięcia
Za niskie napięcie ładowania
Sprawdzić regulator napięcia, ewentualnie
wymienić
303
BEZPIECZNIKI i PRZEKAŹNIKI
Przyczyny
Za rnala moc a kum ula fora.
riuzy spadek napięcia
Luźne lub
zaciski
Oczyścić zaciski i zabezpieczyć smarem
kwasoodparnym (zwłaszcza od sportu),
li o kręcić śruby
Niewłaściwe połączenie masy a ku mupołączenia masy. ewentualna
lą tor-si! n i k- nadwozi e
oczyścić do „żywego" maialu lub dokręcić
Nadmierne samorozladowanie aki\' Wymienić akumulator
mulatora wskulek zanieczyszczenia
elektrolitu
Zasiarczeni^ akumDlBtcra {szaro-biafy Ładować akumulator matym pradsm, a!
nalot na płytach dodatnich i ujan> 7nikme nalot na pfyiach. Jeżeli po pononych)
wnym naładowaniu i rozłflrfow&nru moc akumulatora nie ZVJiękgsyla sie, wymienić akumulator
2uży|y akumulator, wypłynęła masa Wymienić akumulator
aktywna 7. pł/r
Niedostateczne
ładowanie
Stale przeładowanie
Usterka w a \ iei na torze. raguJaione Sprawdzić altarnalor i regulator napięcia,
napięcia lub WAdliv<ie podłączenia
naprawić lub wymienić: prawidłowo umocować przewody
Lsiżny pasek kfinowy
Na£iagna.c Jub wymienić pasek klinowy
Za dużo fKKlłaiGzonych: odbiorników
Zamontować wiek czy akumulator, ewentualnie również alternator
Usterka w regulatorze napięcia lub Wymienić reguła lor lub sprawdzić alternator
alternatorze
ni a Smyczą seryirne rrkcnlawjnega akumulatora bezolishj|]Dwegn.
BEZPIECZNIKI I PRZEKAŹNIKI
Wymiana bezpieczników
Bezpieczniki służą do zabezpieczenia
odbiorników elektrycznych i przewodów
orzed skutkami zwarcia lub przeciążenia.
Obecnie w samochodach są stosowane
bezpieczniki z płaskimi stykami, które nie
dają się zastąpić bezpiecznikami tradycyjnymi.
Bezpieczniki są umieszczone w skrzynce
bezpieczników, która z kolei znajduje się
w kabinie, z lewej strony kolumny
<ierownicy.
• Przed przystąpieniem do wymiany bezpiecznika należy najpierw zawsze
wyłączyć dany odbiornik.
• Zwolnić u góry zaczep pokrywy nad
skrzynką bezpieczników i odchylić \ą do
dołu.
• Przepalony bezpiecznik można rozpoznać po przerwanym i nadtopionym pasku
metalowym.
• W celu wymiany bezpiecznika należy
pociągnąć nieco u dołu skrzynkę bezpieczników i odchylić od tablicy rozdzielczej (rys C3002).
• Wyjąć ze skrzynki bezpieczników [rys.
C 7363) plastykowe szczypce, umieszczone z prawej strony u dołu, i wyciągnąć
nimi uszkodzony bezpiecznik.
• Włożyć nowy bezpiecznik o tej samej
wartości natężenia prądu.
•Jeżeli również nowy bezpiecznik przepala się po krótkim czasie, to należy
304
znamionowy bezpiecznika jest
wydrukowany na tylnej ściance jego uchwytu. Ponadto uchwyt ma barwny znak.
po którym można rozpoznać prąd
znamionowy bezpiecznika. Literą A na
rysunku B 9425 oznaczono element topi ko wy bezpiecznika.
•Wsunąć skrzynkę bezpieczników w
tablicę rozdzielczą.
• Zamknąć pokrywę nad skrzynką bezpieczników.
sprawdzić dany obwód. Zabezpieczane
obwody są wymienione po wewnętrznej
stronie pokrywy.
*W żadnym przypadku nie zastępować
bezpiecznika drutem lub podobnym środkiem zastępczym. Może to spowodować
poważne uszkodzenia urządzeń elektrycznych w samochodzie.
• Zaleca się stale posiadanie w samochodzie zapasowych bezpieczników. Do
przechowywania zapasowych bezpieczników służą wolne miejsca w skrzynce
bezpieczników obok plastykowych szczypiec.
Prąd znamionowy
bezpiecznika EAJ
Oznaczanie kolorem
TO
15
20
30
czerwony
niebieski
załty
zielony
Wykaz bezpieczników
Rozmieszczenie i przeznaczenie bezpieczników jest zależne od roku budowy
samochodu. Aktualny wykaz obwodów
zabezpieczanych znajduje się na pokrywie skrzynki bezpieczników oraz w instrukejt obsługi samochodu.
305
BEZPIECZNIKI I PRZEKAŹNIKI
Nr Prj|(l
[Aj
2fl
27
2F
30
10
30
29
10
26
30
Obwody zabezpieczane
Podnośnik elektryczny szyby tylnej
Światło przeciwmgłowe tylne
Zasilanie gniazda haka liolowniczego^styk
30
Spryskiwać? reflektorów (wyposażanie
specjafne)
Podnośnik elektryczny szyby przedniej
Wymiana przekaźnika
Wym onto wanto
Nr Prqd
[A]
1
10
2
20
3
4
5
6
7
10
30
10
8
30
15
15
3 10
10 30
11 20
12 10
13 20
14 10
16 30
1G 10
17 20
ia 10
19
20
21
10
10
10
22
23
24
25
10
10
30
10
Obwody zabezpieczane
Swiailo postojom przednie lewe. Swfatto
postojowe tylne lewe
Zapalniczka, podgrzewam*1 folela
przedniego
Swiallo tJjogowe lewe
Dmuchawa nagrzewnicy
Światło nn(ani.i lewe
Wycieraczki, sygnał dźwiękowy
Przerywacz kierunkowskazów, światła
hamowania
Oświetlenie wnętrza. oSwietlame bagażnika.
światła awaryjne', zegar radioodbiornik
Oświetlenie zestawu wskaźników
•ach odsuwany
Pompa paliwa
Silnik regulacji ustwiema lusterka
światła przeciwmgłowa przednie
ABS. urządzenie sterujące automatyczną.
skrzynką przekładniową
Ogrzewana szyba lylna
Urządzenie sterujące automatyczna.
skrzynką przekładniową
Centralna blokada drzwi
Przekaźnik świateł jazdy dziennej (tylko
Szwecja)
Napęd na wszysrkie kołd
Radioodbiornik
Swiatfo postojowe przednie prawe, światło
postojowe Tylne prawe
Podgrzewanie gaźnika, światło cofania
Światło drogowe prewe
Wentyla lor chłodnicy
Światło mijania prawe
•Odchylić pokrywę nad skrzynką bezpieczników.
• Unieść nieco skrzynkę bezpieczników
dolnym uchwytem, zwolnić zaczep i wysunąć do przodu.
• Wyciągnąć dany przekaźnik z gniazda
i zastąpić go nowym przekaźnikiem tego
samego typu.
• Pozostałe przekaźniki znajdują się z tylu
skrzynki bezpieczników.
•Odkręcić od tablicy rozdzielczej osłonę
skrzynki bezpieczników, odczepić z
prawej strony i wyjąć
• Wyciągnąć skrzynkę bezpieczników,
• Wyciągnąć dany przekaźnik z cokołu
i zastąpić go nowym przekaźnikiem tego
samego typur
Zamontowanie
• Włożyć cokół przekaźników w prowadnicę z tworzywa sztucznego, aż zatrzaski
wejdą na miejsce.
• Zaczepić osłonę skrzynki bezpieczników
i przykręcić.
• Podnieść pokrywę i wprowadzić zaczep
na miejsce,
306
WYF05AZENIE ELEKTRYCZNE
Rozmieszczenie przekaźników
i urządzeń sterujących
MI EJ SCE ZAMÓW TO WANIA
I PRZEZNACZENIE PRZEKAŹNIKA
A - próg prawy:
111*11
41
' , -
A-
ń
1 - urządzenie steruiące ABS.
B - ściana boczna przednia, u dołu z lewej
strony:
1 - przekaźnik podgrzewanych lusterek zewnętrznych,
C - Zespół przekaźników w przedziale silnika,
po lewej stronie [du IX 1989):
1 - przekaźnik wentylatora chłodnicy.
2 - przekaźnik wentylatora chfodmcY(1 bieg),
3 - przekaźnik prędkości obrotowe] silnika,
fl - przekaźnik wentylatora dodatkowego,
B - przekaźnik podgrzewacza mieszanki (silnik
gażmkowy.
przekaźnik podgrzewacza tiltra (silnik wysokoprężny).
6 - przekaźnik spryskiwacza redaktorów.
7 - przekaźnik czasowy spryskiwacza reflektorów.
8 - przekaźnik świec żarowych (Silnik wysokoprzekaźnik pompy oaliwa (silnik benzynowy
z wtryskiem).
przekaźnik układu wtryskowego (silnik benzynowy z wtryskiem),
przekaźnik gafnlka {silnik gaźnikowyj,
S p rawd za n i e p rze kaźn i ków
Najprościej sprawdzić przekaźnik, zamieniając go z przekaźnikiem sprawnym.
Taką metodę stosuje się w warsztacie. W
warunkach naprawy amatorskiej rzadko
na ogól dysponuje się od razu nowym
przekaźnikiem. Dlatego zaleca się przyjąć
poniższy sposób postępowania, który
dotyczy kontroli przekaźnika wyłączającego, na przykład świateł głównych
i przeciwmgłowych.
t Wyciągnąć przekaźnik z gniazda.
• Włączyć zapłon i odpowiedni wyłącznik.
• Sprawdzić najpierw próbnikiem napięcia, czy dochodzi napięcie do styku „30"
w gnieździe przekaźnika. W tym celu
jedną końcówkę próbnika przystawić do
masy. a drugą do styku „30", Zaświecenie diody próbnika oznacza, ze występuje
napięcie zasilające. Jeżeli dioda nie
,i
'i |n - Miii i u dołu z prawej
D - ścn :•
strony:
1 - uriądzeiue sterujące wtryskiem,
2 - urządzacie sipruj^ce gaimkiem,
E - ściana bocrna pr?tdnia, u doiu z prawej
strony:
- urządzanie sterujące centta
blokadą
drzwi.
1
- nad schowkiem
- urządzenie sterujące konirofa, silnika
świeci sprawdzić ciągłość obwodu od
dodatniego zacisku akumulatora do styku
„30", posługując się schematem elektrycznym,
• Przygotować krótki odcinek izolowanego przewodu z odizolowanymi końcówkami.
• Przewodem tym zmostkować gniazdo
przekaźnika, to znaczy połączyć styk „30"
jzawsze pod napięciem „ + " z akumulatora) ze stykiem „87'. Czynność ta odpowiada stanowi pracy sprawnego
przekaźnika. Oznaczenie styków można
znaleźć na gnieździe lub na przekaźniku.
• Jeżeli po ^mostkowaniu gniazda
307
BLOKADA ODJAZDU
MfEJSCE ZAMONTOWANIA
I PRZEZNACZENIE PRZEKAŹNIKA
A - skrzynka bezpieczników od strony kierowcyj
1 - przekaźnik £wlatof przeciwmgloi/jych przednich,
2 - przekaźnik Swialef przeciwmgłowych tylnych.
3 - przekaźnik ogrzewanej szyby tyfnej,
4 - przekaźnik 5pryskiwacza i wycieraczki szyby
przedniej,
5 - przerywacz kierunkowskazów.
6 - brzeczyk,
B - zespól przekaźników za skrzynkę bez1 - przekaźnik wycieraczki szyby tylnej lub klimatyzacji.
2 - przekaźnik fantar lub wentylatora kdma-tyza-
cji.
3 - c?U|nik sprawności żarówek w przyczepie.
wentylator klimatyzacji lub wycieraczki
przekaźnika nastąpi włączenie odbiornika, na przykład świateł drogowych,
oznacza to, ze przekaźnik jest uszkodzony,
• Jeżeli światła drogowe nie zaświeca, się,
sprawdzić czy jest sprawny obwód masy
reflektora. Następnie należy sprawdzić
ciągłość obwodu od styku ,87" do reflektorów, posługując się schematem elekirycznym, i usunąć przerwę.
• W razie potrzeby zamontować nowy
przekaźnik,
BLOKADA ODJAZDU
W niektórych wersjach samochodu montowanych od około IX 1994 i we wszystkich montowanych od I 1995 z silnikami
benzynowymi, zakładano elektroniczna,
blokadę odjazdu z transponderem.
Uaktywnienie blokady następuje w momencie wyciągnięcia kEuczyka ze stacyjki.
System nie pozwoli na uruchomienie silnika, jeżeli w stacyjkę nie został włożony
kluczyk z prawidłowym kodem.
4 - ur?a.[izanle sieruia.ee temperaturą katalizatora.
5 - przekaźnik klimatyzacji.
6 - przekaźnik wentylatora klimatyzacji.
7 - przekaźnik wentyfatora khmatyzacji,
8 - brzęczy^
C - pod tablic^ rozdzielczą z lewej strony:
1 - urządzenia sterujące napędom na wszystkie
D - za schowkiem:
1 - urŁa,d!ertie sTaruja.ee automatyczna, skrzynka pizekładniową,
E - przedział silnika, ściana czołowa po
środku:
1 - motfuł zapłonowy
Podczas włączania zapłonu nadajnik
(transponder) w uchwycie kluczyka
przekazuje kod identyfikacyjny do urządzenia sterującego blokadą odjazdu.
Urządzenie sterujące znajduje się obok
zamka stacyjki. Nadajnik w kluczyku nie
wymaga żadnej baterii, ponieważ zasilanre napięciem odbywa się bezprzewodowo z urządzenia sterującego.
Samochód wyposażony w blokadę odjazdu z Transponderem można rozpoznać po
kropce „• " umieszczonej na płytce zamka
stacyjki (poprzednio w tym miejscu była
litera „B").
• Jeżeli rozrusznik obraca wał korbowy,
ale silnika nie daje się uruchomić i lampka
kontrolna błyska w zestawie wskaźników.
308
WYPOSAŻENIE FLEKTRYCZNE
oznacza to, że nastąpiło uaktywnienie się
systemu i odbiornik w zamku stacyjki nie
rozpoznaje kodu kluczyka. Może to być
spowodowane:
- zakłóceniem procesu odczytywania kodu przez dodatkowy kluczyk zawieszony
na kotku;
- uszkodzonym kodem w kluczyku.
SYGNAŁ DŹWIĘKOWY
Wym on towanre
• Wymontować kratę wlotu powietrza,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie zderzaka przedniego".
• Wyciągnąć z sygnału przewody elektryczne.
• Odkręcić sygnał od kierownicy powietrza (rys. DO357).
Zamon to wante
• Przykręcić sygnał, podłączyć przewody.
Zamontować kratę wfotu powietrza.
ALTERNATOR
Wszystkie modele samochodu Opel
Vectra i Calibra są wyposażone w prądnicę prądu przemiennego, czyti alternator.
Zależnie od modelu i wyposażenia
spotkać można alternatory o natężeniu
prądu od 55 A do 90 A, pochodzące
z firm Bosch, Delco Remy i Hitachi.
Alternator jest napędzany paskiem klinowym od wału korbowego. Wirnik
z uzwojeniem wzbudzenia obraca się w
nieruchomym uzwojeniu stojana z prędkością, prawie dwukrotnie większą od
prędkości obrotowej silnika.
Przepływ prądu przez szczotki węglowe
i pierścienie do uzwojenia wzbudzenia
powoduje powstanie pola magnetycznego. Położenie pola zmienia się stale
pod względem uzwojenia stojana,
odpowiednio do obrotu wirnika, w wyniku czego powstaje w uzwojeniu stojana
prąd zmienny. Prąd zmjenny zostaje
przekształcany na prąd stały przez prostownik z diodami, ponieważ akumulator
może przyjmować tylko prqd stały.
Regulator napięcia zmienia prąd ładowania przez włączanie i wyłączanie prądu
wzbudzenia, odpowiednio do stanu
naładowania akumulatora. Jednocześnie
regulator utrzymuje stałe napięcie wyjściowe na poziomie 14 V, niezależnie od
prędkości obrotowej.
W samochodach 1,7 TD (silnik TC 4 EE 1]
alternator ma po przeciwnej stronie koła
pasowego zamontowaną pompę podciśnienia. Jest ona napędzana przez alternator i wytwarza podciśnienie niezbędne
dla urządzenia wspomagającego hamulce.
Wskazówki prawidłowej
obsługi alternatora
Aby uniknąć uszkodzenia alternatora i instaJacji elektrycznej należy się stosować
do poniższych wskazówek prawidłowego
sposobu postępowania z alternatorem.
Całkowite rozebranie i naprawę alternatora powinno się powierzać specjalistycznemu warsztatowi.
• Kiedy jest podłączany dodatkowy akumulator [np. w celu wspomagania
rozruchu), należy koniecznie zwrócić
uwagę, aby zostały ze sobą. połączone te
same bieguny.
309
AUFRNAT0F1
1 • kcto pasowe:
2 •
3 - obudowa przednia.
i - toJysfco przednie.
5 - plylka
6 - wpusr,
7 - mmik.
6 -łożysko tylna.
9 - sprężyna pierścieniowa
10 - stajan,
11 - plylka z diodami.
12 - obudowa lylna,
13 - regulator napięcia.
• Podczas ładowania akumulatora z zewnąlrz, prawidłowo podłączać do jego
biegunów prostownik do ładowania. Na
czas ładowania odłączyć akumulator od
instalacji elektrycznej samochodu.
• Nie pozostawiać pracującego silnika
przy odłączonym akumulatorze.
• Nigdy nie zwierać zacisków przy alternatorze i regulatorze napięcia.
• Nie zamieniać miejscami przewodów
dochodzących do alternatora.
Sprawdzanie napięcia alternatora
• Podłączyć woltomierz między bieguny
[+) i H akumulatora.
• Uruchomić silnik, W trakcia uruchamiania napięcie może opaść do 9,5 V,
• Przy prędkości obrotowej siJnika
3000 ohr/min napięcie powinno wynosić
13,5...14,5 V. Jest to oznaką, że alternator
i regulator funkcjonują.
Delco-Remy Hitachi
Dane techniczne
Bosch
Napięcie znamionowe
14 V
13.6 V
12 V
MinimaFna średnica pierścieni ślizgowych
31rB mm
21.3 mm
34. S mm
5 mm
11 mm
6 mm
3,4nt1Oft
OJ Q+1O%
0,14 ŁJ
Minimalna dlugosć szc70tek
weglotfMycik
Rezystancja
uzwojanta;
Wirnika
slDjand
-
310
WYPOSAŻĘMJE ELEKTRYCZNE
Wymontowanie t zamontowanie
alternatora
Wym on to wanie
• Zdjąć pasek klinowy, patrz rozdział
• Wymontować przewód dolotowy powietrza, jeżeli występuje.
• Odłączyć i odkręcić wszystkie przewody
elektryczne od alternatora.
• Silnik 1,7 TD: wymontować pompę
podciśnienia, patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie pompy podciśnienia".
towanie" i zamontowanie pompy
podciśnienia",
• Założyć i naciągnąć pasek klinowy, patrz
rozdział „Wymiana
i regulacja naciągu
paska klinowego1'.
• Dokręcić dolne i górne mocowanie alternatora (rys. D 0911). Moment dokręcania
śruby M8: 30 N-m. a śruby M10:
40 N-m.
•Zamontować przewód dofotowy powietrza, jeżeli występuje• Podłączyć przewód masy do akumulatora.
Wymiana szczotek i regulatora
napięcia
Opis dotyczy alternatora Bosch
• Odkręcić alternator od górnej listwy napinacza i od dolnego wspornika [rys.
B 5592).
Zarnon towante
• Włożyć alternator i wkręcić ręka, śruby
górnego i dolnego mocowania.
• Podłączyć wszystkie przewody elektryczne. Zwrócić szczególną uwagę, aby
umocować przewód masy.
•Silnik 1,7 TD: zamontować pompę
podciśnienia, patrz rozdział „Wymon-
Wym on to wantę
• Odkręcić i wyjąć z tylu alternatora kompletny regulator napięcia ze szczotkami
węglowymi [rys. W-5412).
•Wymienić szczotki węglowe, jeżeli ich
długość wynosi mniej niż 5 mm (rys.
27-393), W tym celu odlutować
dochodzące przewody plecione.
• Sprawdzić stopień zużycia pierścieni
ślizgowych. W razie potrzeby delikatnie
przetoczyć i spolerować.
311
ALTERNATOR
• Oczyścić powierzchnię przylegania
i sprawdzić napięcie wstępne sprężyn,
ewentualnie wymienić je.
Zamon towanie
• Włożyć w szczotkotrzymacz [C, tys.
S/31/9) sprężyny (B) i szczotki węglowe
(A). Przy lutować przewody.
• Aby uniknąć nadmiernego przeniknięcia
cyny do plecronki, należy chwycie
przewód szczypcami.
Uwaga. Cyna spowodowałaby usztywnienie przewodu i konieczność wymiany
szczotek,
• izolacja przewodu musi zostać zaciśnięta obok miejsca lutowania.
• Przykręcić regulator napięcia
Typowe niesprawności alternatora
Objawy
Lampka kontrolna
nie świeci się
Przyczyny
lądowania Przepalona Łarówka
postępowania
Wymienić
Poluzowany lub skorodowany prze- Sprawdzić kanlakt przewodu, dokręcić
wód masy miodzy siliukrBrn a nad- śrubę
we z cir
Niedosraiaczma naciągnięty
klinowy
Rozładowany akumulalor
Naciągnąć pasek klinowy
ć akumiiFalor
312
Objawy
Lampka kontrolna
nie świeci się
Przyczyny
ładowania Przerwa w obwodzi o rnierJzy slterna- Sprawdzić obwód woliomiercem
toram. Zestawem ws£a£nHtów i famp- schematu elektrycznego
ka. kontrolną
Szczotki nic przylegają do pierścieni Sprawdzić swobodę poruszania sle. szczotek
ślizgowych
i czy nie osiągnęły minimafnej tffugości
Przepalone uzwojenie wzbudzenia w Sprawdzić wirnik r ewentualnie wvmiBJIIĆ. W
alternatorze
innym przypadku wyn-uemć prytkę z diodami
Lampka kontrolna ładowań i a nie Połączenie między a Ile md Torem a Odłączyć przewód od alternatora i włączyć
gaśnie po zwiększaniu pręd- lampką kontrolną ma przebicie na zapłon. Jeżeli teraz lampka kontrolna nie
masę
koici obrotowej
świeci się. uszkodzony jest alternator lub
regulator napięcia. Jeżeli lampka Łonirolna
świeci 3ięr odszukać miejsce przebicia na
masę. w przewodzie fub na
drukowanej zestawu wskaźników.
lub wymienić płytkę.
Lampka kontrolna ładowania Zwarcie diody dodatnief
świeci się po wyłączeniu
zapłonu
Sprawdzić diody, ewentualnie wymienić
płytkę Z diodami
ROZRUSZNIK
rozrusznika
Rozrusznik znajduje się 2 tyłu przy
kadłubie silnika i można go wymontować
od dołu samochodu.
Wym on to wan/e
Uwaga. Oduczyć przewód masy od akumulatora, inaczej może dojść do zwarcia.
• Odłączyć od wyłącznika elektromagnetycznego przewód czarny [od zacisku
„ 3 0 ) i przewód czamo-czerwony (od
zacisku „50).
• Wykręcić śrubę górnego mocowania
(rys. D 0931) od strony skrzynki
przekładniowej (sifnfkr 1,8 1 2,0 dm Ł j.
•Wykręcić śrubę dolnego mocowania od
strony sifnfka (rys. C 7958).
• Wykręcić śrubę wspornika rozrusznika,
jeżeli występuje.
• Wyjąć rozrusznjk.
313
ROZRUSZNIK
1.4*1.6 d m i,a i 2.0 dm;
Silnik
]
Rozrusznik do kadłuba
silnika
- od strony silnika
- od sliony skrzynki
przekładniowej
Wspornik rozrusznika do
kad fu ba silnika
25 W
m
25 W- ,-.
m
sow- m
-
25 N- m
„30") i przewód cza mocze rwo ny (od
zacisku „50"),
• Opuścić samochód na koła,
* Podłączyć przewód masy do akumulatora.
Typowe niesprawności rozrusznika
Zamon towart/e
• Włożyć rozrusznik i przykręcić śruby
(rys. C 8417) następującymi momentami.
• Podłączyć do wyłącznika elektromagnetycznego przewód czarny (od zacisku
Dbfawy
Jeżeli rozrusznik nie obraca się należy
najpierw sprawdzić, czy na zacisku „ 5 0 "
wyłącznika elektromagnetycznego występuje napijcie co najmniej S V. Kiedy
napięcie jest niższe, to trzeba sprawdzić
obwód rozrusznika, posługując się schematem elektrycznym. Czy rozrusznik
zadziała przy napięciu akumulatora,
można sprawdzić w sposób następujący.
Warunek do spełnienia: złącza przewodów nie mogą być poluzowane i utlenione. Ustawić dźwignię zmiany biegów
w położenie neutralne, włączyć zapłon.
Zmostkować grubym przewodem
(o
przekroju co najmniej 4 mm2) zaciski
„30" i JF5O" na rozruszniku, patrz schemat
elektryczny.
Jeżeli teraz rozrusznik wzębia się bez
problemu, to usterki należy poszukiwać w
przewodach dochodzących do rozrusznika. Jeżeli rozrusznik nie działa, trzeba go
sprawdzić po wymontowaniu.
Przyczyny
postępowania
Rozrusznik nie obraca się no Rozładowany akumulator
wleczeniu stacyjki
Zmostkować zaciski „30" j „50" |ir;y Usunąć przerwę, wymienić
rozruszniku Jezeh rozrusznik obraca czaaci
się. przerwa w przewodzie od zacisku
„ 5 0 " do stacyjki lub uszkodzona sfaPrzerwany przewód lub brak masy
Sprawdzić przewody rozrusznika i złącza.
314
WYPOSAŻ EWIE ELEKTRYCZNE
Objawy
Przyczyny
5po£ćb postępowania
Rozrusznik nic- obraca sit- po Niedosiataczny przepływ prądu Oczyscićbiegunyi zaciski akumulatora, przywłączeniu
wskutek obluzowanych lub utle- wrócić sprawne pofaczenia między a kum uJanionych
lOrem, rozrusznikiem i masą
Brak napięcia u.i zacisku „ 5 0 " Przerwany przewód. Uszkodzona stacyjka
ika elektromagnetycznego
Naładować akumufator
Rozrusznik obraca sie zbyt Rozładowany akumulator
wolno I me uruchamia silnika
Niedostateczny przepływ prądu Oczyścić bieguny i zaciski akumulatora oraz
wskutek obluzowanych lub utle- rozrusznika, przywrócić sprawne połączenia
nionych złączy
między akumulatorem. rozrusznikiem
Szczotki nie przylegają do komutato- Sprawdzić i oczyścić szczotki, ewentualnie
ra, zakleszczają się w gniazdach, są wymienić: sprawdzić gniazda
zużyto, złamane, zaolejone lub
zabrudzone
NiawlaSciwy odstąp miedzy szczotka- Wymienić 3Zczotkir oczyścić szczotkotrzymi a komulatorem
macz
KOmutalor wyżłobiony, nadpalony lub Przetoczyć kom uta lor lub wymionic wirnik
zanieczyszczony
Brak napięcia na zacisku r r 50 J r (min,
BV]
Sprawdzić stacyj^ lub wyłącznik elektromagnetyczny
Wybiło
Sprawdzić i ewentualnie wymienić fi>2ysko
Uszkodzony wyłącznik
netyczny
elektromag- Wymienić wy^cznik elektromagnetyczny
Rozrusznik zazębia i obraca clą, U&z^kodzony mechanizm zębnika
iilnik me obraca się lub obraca
skokowy
Zenieczyizczony zębnik
•.'.
Wymienić mechanizm
Oczysoć zębnik
Uszkodzony wiomec zębaty na koła Wymienić wieniac zębaty lub koło zama?a.rtiachowym
chowe
Zębnik nifl rozłgcia ii
Zanieczyszczony lub uszkodzony Oczyścić mechanizm zębnika, ewentualni
mechanizm zębnika, względnie wymienić
wielo wypust śrubowy
Uszkodzony wyłącznik elektromagne- Wymienić wyłącznik elskiromagnetyczny
tyczny
Osłabiona lub zfamana sprężyna
odciągająca
Wymienić sprężynę odciągającą
Rozrusznik obraca się mimo Zwiesił się wyłącznik elektromagnety- Natychmiast wyleczyć zapłon, wymienić
rwo I niema kluczyka stacyjki
czny, nie wyłącza
wyłącznik elektromagnetyczny
Wie wyłącza sią stacyjka
Na tych ni i as! odłączyć akumulalor, wymienić stacyjkę,
OŚWIETLENIE I SYGNALIZACJA
315
Wymiana żarówek
Przed przystąpieniem do wymiany żarówki należy wyłączyć dany odbiornik.
Uwaga. Nie chwytać banki żarówki
gołymi palcami. Odciski palców odparowałyby i na skutek temperatury
osadziłyby s[ę_ na bańce, powodując jej
zmatowienie. Żarówki wymieniać na inne
tylko tego samego typu. Mimowolne
ślady dotknięcia usuwać z bańki czystą,
nie strzępiącą się szmatką, zanurzoną w
alkoholu lub spirytusie.
• Odłączyć wyłącznikiem zasilanie danej
lampy, ewentualnie odłączyć
masy (-) od akumulatora.
Vectra
Reflektor
• Otworzyć pokrywą przedziału silnika.
• Zdjąć tylną osłonę reflektora. W tym
celu docisnąć na dół rowkowana, powierzchnię i zwolnić zaczep osłony (rys.
2986 J),
• Włożyć nową żarówkę światła pozycyjnego w oprawę, docisnąć i obrócić w
prawo.
• Wsunąć oprawę w reflektor.
• Nową żarówkę włożyć tak, aby występ
na jej cokole wszedł w wycięcie otworu w
reflektorze. Środkowy styk w trzonku
żarówki powinien wtedy znaleźć się u
góry,
• Założyć na trzonek żarówki sprężynę.,
ścisnąć ją i wprowadzić w zaczepy.
• Podłączyć wtyk Z przewodami,
• Założyć osłonę.
Kierunkowskaz przedni
Żarówkę można wymieniać bez wyjmowania lampy kierunkowskazu.
•Obrócić oprawę żarówki w lewo i wyjąć
(rys. D 0377).
• Wyciągnąć wtyk złącza z trzonka żarówki.
• Ścisnąć sprężynę przytrzymującą (rys.
2987), wyjąć z zaczepów i odchylić na
bok.
• Wyjąć przepaloną żarówkę.
• W razie potrzeby wyjąć oprawkę żarówki światła pozycyjnego z reilektóra
(strzałka dolna na rys. 2987).
316
• Wcisnąć żarówkę w oprawę, obrócić w
lewo i wyciągnąć.
• Wcisnąć nową żarówkę w oprawę
r obrócić w prawo,
• Włożyć oprawę żarówki i obrócić w prawo.
Reflektor przeciwmgłowy
• Wymontować klapę odprowadzenia
wody.
• Zdjąć osłonę reflektora, obracając ją w
lewo, aż do zwolnienia zaczepów.
*se
• Odczepić druciany paląk od reflektora
[rys. D 0376)H a następnie wymienić
żarówkę halogenową,
• Zaczepić paląk druciany, nakręcić
osłonę.
• Zamontować klapę odprowadzenia
wody.
Lampa ty/na (limuzyna)
• Przesunąć dzwigienki mocujące do
środka i wyjąć zespól żarówek [rys.
D0361 i D 0362).
• Wcisnąć daną żarówkę w oprawę, obrócić w lewo i wyciągnąć.
i obrócić w prawo.
• Włożyć 2espół żarówek w kfosz larnpy,
aż zaskoczą dzwigienki mocujące.
r
311
Oświetlenie tablicy
rejestracyjnej (fimuzynaj
Uwaga. W przypadku jednoczesnego
przepalenia się żarówki oświetlenia tablicy rejestracyjnej oraz w innej lampie,
należy zawsze sprawdzić, czy nre są przetarte przewody oświetlenia tablicy i czy
prawidłowo przebiegają.
• Zwolnić zaczep Eampki oświetlenia tablicy rejestracyjnej, posługując się wkrętakiem (rys. D 0359) Wyciągnąć lampkę ze
zderzaka.
317
OŚWIETLENIE I SVGNALlZACJA
li
V
^
i
^
7TW
DO3G4
Oświetlenie wnętrza kabiny
Przed wymontowaniem Jampy zamknąć
drzwi, aby nie było napięcia na stykach
żarówki.
• Podważyć ostrożnie wkrętakiem fampę
w podsufitce i wyciągnąć.
• Włożyć nową żarówkę i umieścić lampę
w otworze (rys. D 0354).
reflektora
Wymontowanie - Vectra
• Wyciągnąć wtyczkę z przewodami (rys.
DO36O},
• Ścisnąć boczne zaczepy i odchylić
oprawę żarówki z obudowy.
• Wcisnąć żarówkę w oprawę, obrócić w
lewo j wyciągnąć.
i obrócić w prawo.
• Połączyć klosz z oprawą. Włożyć lampkę
w zderzak.
Uwaga. Sprawdzić, czy przewody nie
mają miejsc przetartych, ewentualnie je
zaizolować. Zwrócić uwagę, aby przewody byfy poprowadzone przez otwór we
wzmocnieniu zderzaka.
•Odłączyć przewód masy od akumulatora.
• Wymontować kierunkowskaz.
• Wymontować kratę wlotu do chłodnicy,
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie zderzaka przedniego".
• Wyciągnąć złącze wielowtykowe żarówki reflektora i wyjąć żarówkę światła pozycyjnego.
• W samochodzie ze zdalną regulacją
ustawienia świateł reflektora dodatkowo
wyciągnąć wtyczkę siłownika regulacji.
• Wykręcić śruby mocujące reflektor [rys.
DO371).
• Wyciągnąć ostrożnie reflektor do przodu (rys. D 0370).
31S
Wymontowanie - Całibra
• Wymontować zderzak przedni, patrz
zderzaka przedniego".
•Wykręcić śruby mocujące reflektor [rys.
D 2282) i wyciągnąć do przodu.
•Wyciągnąć złącze wielowtykowe żarówki reflektora.
Zamon to wa n/e
Za morc towanie
• Włożyć i przykręcić reflektor.
• Zamontować żarówkę światła pozycyjnego.
• Wsunąć złącza wielowtykowe żarówki
reflektora i, jeśli występuje, siłownika regulacji ustawienia świateł reflektorów.
Zwrócić uwagę, aby zaczepy weszły na
miejsce.
• Zamontować kierunkowskaz.
• Sprawdzić ustawienie świateł reflektora.
• Wsunąć złącza wielowtykowe żarówki
reflektora. Zwrócić uwagę, aby weszły na
miejsce zaczepy.
• Włożyć i przykręcić reflektor.
• Zamontować zderzak przedni,
• Sprawdzić ustawienie świateł reflektora.
Ustawianie świateł
Prawidłowe ustawienie reflektorów ma
duże znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu
drogowego. Dokładne wyregulowanie
świateł jest możliwe tylko przy użyciu
specjalnego przyrządu. Z tego względu
poniżej ograniczono się jedynie do
pokazania elementów regulacyjnych i podania warunków, jakie muszą być
spełnione przy ustawianiu świateł.
319
• W oponach musi być wymagane ciśnienie powietrza.
• Tylne siedzenie musi być pośrodku
obciążone jedną osobą (lub masa_ 70 kg).
• Zbiornik paliwa rnusi być pełen.
• Samochód musi stać na płaskim
podłożu.
• Nacisnąć kilkakrotnie na przód samochodu, aby odprężyć przednie zawieszenie.
• LJsiawić korektor regulacji świateł reflektorów na tablicy rozdzielczej w położenie „0".
1
15°
B904
• ReiFektory ustawia się przy włączonych
światłach mijania. W położeniu poziomym osi reflektorów, granica światła i cienia powinna znajdować się 10 cm poniżej środków reflektorów, przy 10 metrowym oddaleniu od ekranu. Granica ta
musi przebiegać poziomo z lewej strony
środków reflektorów.
• W położeniu pionowym osi reflektorów
granica światła i cienia musi przebiegać
poziomo z lewej strony środków reflek:orów i wznosić się pod kątem 15" z prawej strony (rys. B 5604).
• Elementy regulacyjne sa. dostępne od
strony przedziału silnika. Pokrętło {A, rys.
C 4035} służy do regulacji w płaszczyźnie
noziomej, a wkręt (B) - w płaszczyźnie
pionowej. Pokrętło (A) obraca się ręką,
natomiast wkręt (B) wkrętakiem krzyżowym.
• Samochody z korektorem ustawienia
świateł reflektorów; zmiana położenia
wysokości granicy światła i cienia odbywa się prze? obracanie wkrętu regulacyjnego przez siłownik korektora.
• Reflektory przeciwmgłowej odchylenie
strumienia światła powinno wynosić 20
cm od osi reflektorów, przy odległości od
ekranu 10 m. Do regulacji ustawienia
służy śruba [strzałka na rys, D 1046).
320
WYPOSAŻENIE: ŁLEKTRYCZNE
kierunkowskazów (Vectra}
Wymontowanie
• Wykręcić śrubę przy obudowie lampy
kierunkowskazu (rys. D 0371).
• Wyciągnąć kierunkowskaz do przodu.
• Obrócić w lewo oprawę żarówki i wyjąć.
Zamon towanie
• Włożyć oprawę żarówki i obrócić w prawo.
• Wsunąć od przodu kierunkowskaz
w prowadnice z tworzywa sztucznego.
• Docisnąć kierunkowskaz i przykręcić.
reflektora przeciwmgłowego
{Vectra)
Wymonto wanie
• Wymontować klapę odprowadzenia
wody [rys. D 0381}.
• Odkręcić śruby mocujące reflektor (1 i 2,
rys. D 0374} i wyjąć reflektor. Śruba (3)
służy do regulacji ustawienia świateł
reflektora.
Zam on to wanie
• Włożyć i przykręcić reflektor,
•Ustawić reflektory przeciwmgłowe.
• Przykręcić klapę odprowadzenia wody.
WSKAŹNIKI, WYŁĄCZNIKI
I RADIOODBIORNIK
zestawu wskaźników
W samochodach p p e l Vectra i Calibra
wszystkie wskaźniki i lampki kontrolne są
umieszczone w zestawie wskaźników.
WSKAŹNIKI. WYŁĄCZNIKI I RADIOODBIORNIK
321
zamontowanym w tablicy rozdzielczej. Po
wyjęciu zestawu można wymienić
uszkodzony wskaźnik lub żarówką.
Zestaw wskaźników daje się wyjąć bez
konieczności wymontowania koła kierownicy.
Wymon to wanie
Uwaga. Przed wymontowaniem zestawu
wskaźników akumulator musi być bezwarunkowo odłączony, ponieważ w przeciwnym razie mogłoby dojść do styku
z masą elementów na folii drukowanej.
pozostających pod napięciem. Doprowadzi ŁO do uszkodzenia ścieżek przewodzących.
• Wymontować lewą osłonę nad nogami.
W tym celu obrócić zaczepy w Jewo o kąt
90°, co spowoduje ich zwolnienie.
Wyciągnąć osłonę z plastykowych klamer
mocujących przy pedałach,
• Otworzyć pokrywę skrzynki bezpieczników. Odkręcić osłonę i odczepić z prawej strony. Wyciągnąć skrzynkę bezpieczników.
• Wymontować osłonę pod zestawem
wskaźników, jak również górną osłonę
kolumny kierownicy, patrz rozdział
..Wymontowanie i zamontowanie zespołu
sterowania ogrzewaniem i przewietrzaniem".
• Zdjąć górną osłonę zestawu wskaźników.
•Odłączyć linkę prędkościomierza z tyłu
zestawu wskaźników. W tym celu docisnąć palcem sprężynkę mocującą i
wyciągnąć jednocześnie linkę z zestawu
(rys. C 3994). W przypadku zestawu elektronicznego wyciągnąć wtyk złącza elektrycznego.
• Odkręcić i wyjąć zestaw wskaźników
[rys. D 0743).
• Wyciągnąć dwa wtyki złącza elektrycznego.
Zam on towanie
• Podłączyć wtyki z przewodami.
• Włożyć zestaw wskaźników i przykręcić.
• Wsunąć w zestaw wskaźników linkę
prędkościomierza i zabezpieczyć.
• Przykręcić osłony zestawu wskaźników.
• Zamontować górną osłonę kolumny
kierownicy
• Wsunąć
skrzynkę
bezpieczników,
zaczepić osłonę z prawej strony i przykręcić.
•Wprowadzić dolną osłonę nad nogami
w plastykowe klamry i umocować obracanymi zaczepami.
322
wyłącznika świateł
Zam on to wanie
Wymontowanie
• Ustawić pokrętło w położenie włączenia
świateł mijania i pociągnąć je. Tym
samym doprowadzić pokrętło da położenia włączenia oświetlenia wnętrza.
Wsunąć w otwór w pokrętle mały
wkrętak lub drut i docisnąć języczek na
osi wyłącznika, jednocześnie pociągnąć
za pokrętło (rys, C3981},
• Ścisnąć oba zaczepy (rys. C 3982) i jednocześnie wyciągnąć szczypcami płaskimi wyłącznik.
• Wcisnąć wyłącznik na miejsce, aż zaczepy „zaskoczą' w sposób słyszalny,
• Wcisnąć pokrętło na oś wyłącznika.
wyłącznika świateł awaryjnych
Wymontowanie
• Wymontować środkowe dysze nadmuchu powietrza, patrz „Wymontowanie
i zamontowanie środkowej dyszy nawiewu".
• Podważyć ostrożnie przycisk małym
wkrętakiem i wyjąć, jak pokazano na
rysunku D 0400. Lepiej jest włożyć
C 31'El
wkrętak na płasko od góry przez szczelinę
w osłonie i wtedy wyciągnąć wyłącznik.
• Wyciqgnąć wtyczkę.
Zam on to wanie
C39S2
• Podłączyć wtyczkę.
• Wcisnąć wyłącznik na miejsce,
• Zamontować dysze nadmuchu powietrza.
• Wcisnąć przycisk wyłącznika.
• Sprawdzić działanie wyłącznika.
WSKAŹNIKI, WYŁĄCZNIKI J RADIOODBIORNIK
323
wyłącznika w tablicy rozdzielczej
Wymontowanie
• Wyciągnąć wyłącznik z tablicy rozdzielczej, za pomocą samodzielnie wykonanego narzędzia. Wyłącznik można
również podważyć małym wkrętakiem,
podkładaja.c pod niego tekturkę, aby nie
uszkodzić tablicy {rys. D 0724).
• Narzędzie można wykonać z paska
blachy stalowej a grubości około 2 mm
i szerokości około 5 mmd według wzoru
pokazanego na rysunku D 0723.
• Narzędzie pomocnicze można również
wykonać z odcinka drutu spawalniczego
(rys. D 1027).
Zamon to wanie
• Wcisnąć wyłącznik w gniazdo stykowe.
Każdy wyłącznik pasuje tylko do swojego
gniazda.
wskaźników
Wymonto wanie
0724
• Wymontować zestaw wskaźników.
• Wyciągnąć pokrętło licznika dziennych
przebiegów {rys. D 0330).
324
WVPOSAŻCNIE ELEKTRYCZNE
• Podważyć cztery języczki, pokazane na
rysunku D 0380, i zdjąć pokrywę wskaźników.
Wskaźnik ilości paliwa, wskaźnik
temperatury, obrotomierz
• Odkręcić dwie nakrętki (4 rys. D 0382)
i wyciągnąć wskaźnik z obudowy. 1 - stabilizator napięcia, 2 i 3 - złącza wielowŁykowe.
1
4
Stabiiizator napięcia
Zadaniem stabilizatora jest utrzymywanie
napięcia w obwodzie zestawu wskaźników na poziomie 12 V. W przypadku
uszkodzenia stabilizatora pojawią się
między innymi fałszywe wskazania ilości
paliwa w zbiorniku.
• Odkręcić stabilizator napięcia od tylnej
ścianki obudowy zestawu wskaźników
i wyciągnąć z gniazdka (rys. C 4078}.
Prędkościomierz
• Wykręcić cztery wkręty i wyjąć pręd
kościomierz (rys. D 0378).
Zamontowanie
• Włożyć dany wskaźnik w zestaw wskaźników i przykręcić,
• Włożyć pokrętło licznika dziennych przebiegów.
• Założyć pokrywę i docisnąć, aż zaskoczą
języczki.
• Zamontować zestaw wskaźników.
lampek kontrolnych i folii
drukowanej
Wymon towanie
• Wymontować zestaw wskaźników i stabilizator napięcia.
• Wymontować wszystkie lampki kontrolne, obracając je kolejno w lewo (rys.
DO398).
WSKAŹNIKI, WYŁĄCZNIKI I RADIOODBIORNIK
325
wyjmowanie i wkładanie. Do czynności
tej jest jednak potrzebne specjalne
narzędzie, które otrzymuje się razem z radioodbiornikiem lub można je nabyć w
sklepie z częściami zamiennymi. Czy
radioodbiornik jest zaopatrzony w tego
typu mocowanie, rozpoznaje się na ogół
po czterech śrubach w płytce czołowej.
Przed odblokowaniem mocowania trzeba
śruby wykręcić kluczem trzpieniowym
sześciokątnym 1,5 mm.
Wymon towanie
• Wprowadzić w otwory płyty czołowej,
z lewej i prawej strony, dwa uchwyty do
wyciągania (rys. 3537). Jeżeli brak jest
otworów, to wyciągnąć pokrętła i nakładkę maskującą. Wprowadzić uchwyty
i wcisnąć, aż w sposób słyszalny
„zaskoczą" j będzie wyczuwalny opór W
ten sposób nastąpi zwolnienie zaczepów
mocujących radioodbiornik.
• Ściągnąć folię drukowaną z obudowy
zestawu wskaźników (rys. D 0379).
Zamontowanie
• Założyć folię drukowaną,
• Włożyć lampki kontrolne i unieruchomić, obracając w prawo.
• Zamontować zestaw wskaźników i stabilizator napięcia.
radioodbiornika
Montowany fabrycznie radioodbiornik
jest zaopatrzony w mocowanie typu
wsuwanego, co pozwala na szybkie jego
• Pociągając za uchwyty wysuwać
równomiernie radioodbiornik, nie przekrzywiając go.
• Oznaczyć taśmą samoprzylepną wtyczki
głośników (C, rys, C 3554) i wyciągnąć je.
Wyciągnąć również wtyk anteny JD)
326
tablicy rozdzielczej, aż „zaskoczą"
sprężyny mocujące.
•Sprawdzić działanie radioodbiornika.
Zamontowanie radioodbiornika
jako wyposażenia dodatkowego
• Wyciągnąć złącze wielostykowe (A),
które zawiera przyłącze zasilania (+}.
masę, oświetlenie skali i przyłącze
sterowania anteną automatyczną. W
radioodbiorniku z automatyczną regulacją głośności wyciągnąć złącze (8) od
czujnika drogomierza,
Poniżej opisano sposób zamontowania
elementów zalecanych przez firmę Opel.
Zakres czynności montażowych innego
wyposażenia może nieco odbiegać od
przedstawionego.
• Sprawdzić przed zamontowaniem radioodbiornik z anteną i głośnikami
• Odkręcić konsolę środkową nad dźwignią ręczną hamulca awaryjnego oraz nad
dźwignią zmiany biegów [rys. D 1047},
patrz także rozdział „Wymontowanie i zamontowanie konsoli środkowej".
Zamon to wantę
• Przed zamontowaniem sprawdzić działanie radioodbiornika z podłączona.
anteną i głośnikami,
• Zdjąć uchwyty do wyciągania. W tym
celu ścisnąć małym wkrętakiem zatrzaski
mocujące [rys, F 1-38-6},
• Podłączyć z tylu radioodbiornika przewody elektryczne i antenę., patrz czynności wymontowania,
• Wsunąć radioodbiornik na miejsce w
• Wymontować górną osłonę kolumny
kierownicy, patrz rozdział ..Wymontowanie i zamontowanie zespołu sterowania ogrzewanjem i przewietrzaniem".
• Wymontować górną i dolną osłonę
zestawu wskaźników (rys. D 1048), patrz
WSKAŹNIKI WYŁĄCZNIKI I RADIOODBIORNIK
zespołu sterowania ogrzewaniem i przewietrzaniem",
• Wymontować zestaw wskaźników.
• Odkręcić zespól sterowania ogrzewaniem i przewietrzaniem {rys. D 1049),
patrz rozdział „Wymontowanie i zamontowanie zespołu sterowania ogrzewaniem i przewietrzaniem".
• Ostrożnie wymontować pokrywę w
miejscu zamontowania radioodbiornika
(rys. D 1052},
• Przykręcić wspornik radioodbiornika.
• Podłączyć radioodbiornik, W wyposażeniu dodatkowym samochodu Opel
występuje gotowa wiązka do podłączenia
327
radia, z przewodami masy, zasilania i
głośników oraz wtykami.
Uwaga. Jeżefi nie używa się gotowej
wiązki, to należy zwracać uwagę, aby nie
prowadzić nieizolowanych przewodów.
Mimowolne zwarcie może doprowadzić
do spalenia wiązki.
•Podłączyć do wtyczki radioodbiornika
przewód-adapter lub złącze (rys. D 1050)
Czterostykowa wtyczka znajduje się
bezpośrednio przy wiązce zestawu
wskaźników, między kolumną kierownicy
a otworem montażowym radioodbiornika.
• Podłączyć przewód antenowy.
328
WYPOSAŻĘNlfi ELEKTRYCZNE
• Podłączyć głośniki.
• Przykręcić przewód masy do wspornika
kolumny kierownicy.
Uwaga. Jeżeli brak jest w samochodzie
fabrycznej wiązki przewodów do
podłączenia radioodbiornika, to należy
przyjąć następujący tok postępowania.
•Wymontować skrzynkę bezpieczników
i do wyjścia „ 3 0 " z bezpiecznika podłączyć przewód zasilania.
• Jeżeli nie ma wyprowadzonego wyjścia
zasilania „30", to zacisk podłączyć w
sposób następujący.
• Przy wyjściu z bezpiecznika nr 8 zwolnić
zaczep wtyczki przewodu (rys. D 1024).
• Przy lutować przewód łączący wejście
od bezpiecznika nr 20 z wejściem od bezpiecznika nr 8. Wejście bezpieczników
jest stroną przekaźników, patrz schematy
elektryczne.
• Przylutować przewód od wyjściar z bezpiecznika nr 20 do zacisku „30 (rys.
D 1025).
•W miejsce numer 20 włożyć bezpiecznik 20-amperowy.
• Podłączyć przewód stałego zasilania od
zacisku „30" do przewód u-adaptera lub
wtyczki radioodbiornika.
• Poprowadzić przewód masy od wspornika kolumny kierownicy do przewodu-ad a ptera lub pod blachowkręi radioodbiornika z podkładką ząbkowaną i koszulką izolującą.
• Poprowadzić przewód od czarnego przewodu zapalniczki (zasilanie spod zacisku
„15" wyłącznika zapłonu) do przewodu-adaptera lub złącza radioodbiornika,
*Do wyjścia bezpiecznika nr 9 {przewód
szaro-zielony) podłączyć przewód zasilający oświetlenie radioodbiornika (zacisk
Uwaga. W samochodach z czujnikiem
drogomierza można zamontować radioodbiornik Opel z głośnością regulowaną
w zależności od prędkości jazdy. Im
prędkość jazdy jest wyższa, tym głośniej
gra radio, aby szumy towarzyszące
poruszaniu się nie zagłuszały odbioru. Nie
jest wówczas potrzebna regulacja ręczna.
Czujnik znajduje się przy skrzynce przekładniowej i przekazuje impulsy do drogomierza. Czujnik tego typu mają samochody z ABS, komputerem pokładowym
fub zestawem wskaźników z LCD. Sprawdzić przy skrzynce przekładniowej, czy
jest przykręcona linka prędkościomierza.
Jeśli występuje linkar to w samochodzie
nie ma czujnika drogomierea.
• Jeżeli radioodbiornik ma mieć regulację
głośności w funkcji prędkości jazdy, to
przewód do sygnału z czujnika drogo mierzą wsadzić w płaską wtyczkę z tyłu
zestawu wskaźników i poprowadzić do
dacza radioodbiornika.
WSKAŹNIKI. WYtĄCZNIKI I RADIOODBIORNIK
• Podłączyć na krótki czas przewód masy
do akumulatora i sprawdzić funkcjonowanie radioodbiornika.
• Wsunąć ramkę montażową, a następnie
radioodbiornik w ramkę. (rys. D 1029).
• Przykręcić zespół sterowania ogrzewaniem i przewietrzaniem.
• Zamontować zestaw wskaźników.
• Zamontować górną osłonę kolumny
kierownicy.
• Zamontować środkowe konsole,
Uwaga, Jeżeli radioodbiornik był montowany jako wyposażenie dodatkowe, to
należy go dostroić. W tym celu ustawić
na słaby sygnał nadajnika na falach średnich i wyregulować najlepszy jego odbiór
ńrubą kompensacji, znajdującą się z przodu z prawej strony w płycie czołowej
radioodbiornika.
• Odkłócić radioodbiornik według instrukcji montażu. W warsztatach lirmy
Opel są do dyspozycji odpowiednie
zestawy elementów odkłócających,
razem z instrukcją montażu.
Zamontowanie anteny jako
wyposażenia dodatkowego
Antenę montuje się na lewym tylnym
błotniku i mocuje wspornikiem do
wewnętrznej ściany bocznej.
329
•Wyjąć lewe poszycie bagażnika.
• Zaznaczyć otwór pod antenę według
wymiarów podanych na rysunku D 1007
i wywiercić w tym miejscu otwór wiertłem 0 34 mm, prostopadle do ściany
bocznej. Krawędź otworu zabezpieczyć
antykorozyjnie.
Nadwozie stopniowane typu sedan:
1=60 cm, 2=33 cm;
Nadwozie typu hatchback: 1=61 cm,
2=33 cm.
• Włożyć w otwór tulejkę gumowa,.
• Poprowadzić przewód antenowy nad
lewym progiem i po przedniej ściante
bocznej do radioodbiornika lub do skrzynki bezpieczników.
• Podłączyć przewód antenowy do anteny
(rys. D 1008).
330
• Przesunąć antenę
przez tulejkę
gumową.
• Przykręcić uchwyt anteny do ściany
bocznej. Umocować przewód masy blachowkrętem do ściany bocznej.
• Włożyć poszycie hagażnika.
Antena automatyczna
•Odłączyć przewód masy od akumulatora.
• Przykręcić wspornik anteny do ściany
bocznej (rys. D 1039).
• Podłączyć przewód antenowy.
by wywiercić otwór w ścianie i wkręcić
blachowkret.
• Styk [C) podłączyć do gniazda w radioodbiorniku przeznaczonego do anteny
automatycznej.
• Jeżeli zacisk „30" w skrzynce bezpieczników nie jest wprowadzony, to należy go
przygotować, jak podano w rozdziale o
zamontowaniu radioodbiornika.
WYCIERACZKI
Wymiana gumowego pióra
wycie raka
• Nadwozie sedan: podi^c2yć złącze
anteny do wtyczki 6-stykowej wiązki przewodów nadwozia.
• Nadwozie hatchback: podłączyć złącze
anteny do wtyczki 3-stykowej wiązki przewodów nadwozia i do wtyczki 3-stykowej
wiązki przewodów tylnych odbiorników.
• Przykręcić przewód masy z tyłu do
sdany bocznej.
Uwaga, Kiedy jest brak przewodów elektrycznych, to należy przyjąć następujący
sposób postępowania:
• Podłączyć przewód (AH rys, C 3939}
według schematu elektrycznego do
zacisku „30" w skrzynce bezpieczników.
• Styk masy {B} połączyć przewodem od
środka do ściany bocznej, w razie potrze-
Gumowe pióro wycieraka należy wymieniać,
kiedy
przestaje
zbierać
prawidłowo wodę. z szyby. W handlu są
dostępne zarówno kompletny wycierak [z
gumowym piórem), jak i same pióra.
Jeżeli jest wymieniane tylko pióro, to
należy zwracać uwagę, aby nie skrzywić
metalowej części wycieraka.
Wymon towante
• Odchylić ramię wycieraka od szyby i ustawić wycierak poziomo.
• Nacrsnąć do dołu klamrę sprężystą
z tworzywa sztucznego (A na rysunku
B1H-052} i wysunąć wycierak z ramienia
w kierunku osi mocowania (B).
WYCIERACZKI
331
noski obejm weszły z obu siron w rowek
pióra (strzałka b).
• Włożyć wycierak na ramię wycieraka
i wprowadźić klamrę sprężystą w zagięty
koniec ramienia, aż „zaskoczy" zaczep.
• Upewnić się, że pióro wycieraka przylega na całej długości do szyby.
ramienia wycieraka
Wymon towanie
• Przesunąć wyciera k do góry i zdjąć z zaczepu przy ramieniu.
• Po stronie zamkniętego końca gumki
pióra wycieraka ścisnąć szczypcami obie
listwy stalowe, wyciągnąć na bok 2 górnej obejmy i wyciągnąć pióro z listwami z
pozostałych obejm (patrz rys. V92-O376).
Zamon towart/e
• Włożyć w obejmy nowe gumowe pióro
wycieraka (21, rys. R-3578).
• Tak wprowadzić obie listwy (22} w
pióro, aby ich wycięcia były skierowane
do pióra i wchodziły w występy w rowku
pióra.
• Ścisnąć szczypcami obie listwy i pióro.
Wsunąć w pozostałe obejmy tak. aby
• Pozwolić pracować wycieraczce przez
krótki czas na mokrej szybie i wyfączyć ją.
W ten sposób ramiona wycierakow zajmą
położenie krańcowe.
• Zaznaczyć plastrem na szybie krańcowe
położenie wycierakow. Paski plastra
przyklejać bezpośrednio obok piórek.
• Odchylić do góry kapturek na osi
mocowania ramienia wycieraka (rys.
C 3959).
332
WVPO5AZEN1E ELEKTRYCZNE
• Odkręcić nakrętkę mocującą ramię do
osi, zdjąć podkładkę.
• Zdjąć ramię z osi. Jeżeli ramię przywarło
do stożka osi, to podważyć go kluczem
płaskim 19 mm. Ewentualnie użyć ściągacza udarowego.
Zamontowanie
• Nasunąć ramię na oś, zachowując położenie sprzed wymontowania zgodnie z
naniesionymi oznaczeniami za pomocą
plastrów. Jeżeli brak jest oznaczeń, to
należy zachować następujące odległości
od środka wycie rak a do uszczelki szyby
{krawędzi przezroczystej): 5015 mm w
samochodzie Vectrad 50+5 mm dla
wycieraczki lewej w samochodzie
CaJibraH 8515 mm dla wycieraczki prawej
w samochodzie Calibra oraz równolegle
do nadruku na szybie dla wycieraczki
szyby tylnej.
• Nałożyć podkładkę i dokręcić z wyczuciem nakrętkę. Opuścić kapturek.
• Uruchomić wycieraczkę, sprawdzić
ustawienie ramion. W razie potrzeby
przestawić ramię na osi.
mechanizmu wycieraczki
Wymon towan/e
• Wymontować oba ramiona wycierakow
• Wymontować pokrywę nad mechanizmem wycieraczki. W tym celu odkręcić
plastykowe nakrętki z osi ramion wycieraków i ściągnąć gumki uszczelniające.
Podważyć wkrętakiem klamry mocujące.
Wyciągnąć pokrywę do góry.
• Odblokować małym wkrętakiem zaczepy w złączu elektrycznym i wyciągnąć
wtyk złącza silnika elektrycznego wycieraczki.
• Odkręcić trzy śruby i wyjąć silnik z cięgłami {rys. D O363J.
Zamon towante
• Włożyć silnik z cięgłami i przykręcić trzema śrubami (rys. D 0062).
• Podłączyć wtyk złącza.
• Położyć pokrywę nad mechanizmem
wycieraczki, wcisnąć wkrętakiem klamry,
założyć uszczelkę na krawędź przegrody.
• Wkręcić nakrętki plastykowe na osie
ramion wycierakow,
• Zamontować ramiona wycierakow w
sposób poprzednio opisany.
333
WYCIERACZKI
silnika wycieraczki szyby przedniej
Silnik wycieraczki szyby przedniej wymontowuje się w komplecie z rama.
mocującą. Przed wymontowaniem zaznaczyć taśmą samoprzylepną położenie
wycieraków na szybie,
• Wyłączyć zapłon i odłączyć przewód
masy od akumulatora.
• Wymontować mechanizm wycieraczki.
Zaznaczyć flamastrem położenie korby
i cięgieł względem osi silnika.
• Odkręcić cztery śruby z zespołu cięgieł
i wyjąć silnik (rys. C 4055).
• Wymienić uszkodzone części,
Wym on to wantę
Zamon towanie
• Włączyć zapłon.
• Uruchomić na około 2 minuty wycieraczkę i wyłączyć przełącznikiem przy
kierownicy. W ten sposób ramiona wycieraków zajmą, położenie krańcowe.
• Jeżeli jest montowany nowy silnik, to
przed włożeniem doprowadzić go do
położenia spoczynkowego. W tym celu
podłączyć wtyk złącza silnika I na krótki
czas umocować z powrotem przewód
masy do akumulatora. Włączyć silnik,
a następnie wyłączyć i pozostawić w
położeniu spoczynkowym. Wyciągnąć
wtyk złącza.
• Założyć na oś silnika ramię korby i
przykręcić
• Przykręcić silnik,
• Zamontować zespół cięgieł
• Wsunąć wtyk złącza i pozwolić na
zajęcie przez silnik położenia spoczynkowego. Przykręcić ramiona wycieraków.
• Nasunąć kapturki na nakrętki.
• Sprawdzić działanie wycieraczki szyby
przedniej.
Typowe niesprawności wycieraczki
Objawy
PJa szybie pozostają smugi
Przyczyny
Sposób poślę po wama
Zabrudzone gumowe pióra, wycia- Oczyścić gumowe pióra twarde, szczotką
raków
nylonową i gmyć środkiem myjącym lub
spirytus&m
Postrzępione krawędzie piór. zużyta
lub
.••-!!
Wymienić gumowe piorą
.]|jina piór
Zestarzał guma piór
Wymienić pióra
334
WYPOSAŻENI ELEKTRYCZNE
Objdwy
Przyczyny
Pozostała na szybie z& gumowy- Szyba zabrudzona środkiem do kon- Oczyścić szybą czystą szmatką, i środkiem
ml piórami wotJa zbiera się naty- serwacji lakieru, olejeni lub ropa
do usuwania silikonów, olejów i tłuszczy.
ch miast w kropelki
Szybko jak fo możliwe usunąć pozostałości
silikonu, ponieważ szyba, na której przez
dłuższy czas pozosiawal silikon, nie da SIĘ
JIUŻ w sposób zadowalający oczyścić
Pióro wycie raka zbiera
Guma pióra jdefoiniowana z jednej Wymianie gumowe pióro
>lko podczas pracy W jedną strony, me „przekłada" się na drugą
stronę, wpada w drgania
stronę
Zgięte ramię wyciertika, pióro usta- Wyprostować ostrożnie ramię, aż za|inie
wjone skośnie na szybie
prawidłowe, proiiiopadle położenie
Cześć szyby nie jest wycierana
Guma pióra wyrwana z zamocowanra Włożyć pióro w obejmy
Pióro wycipraka
nie
przylega
równomiernie do szyby, ponieważ ma
zgigie prowadnice sprężyste Nie^
dostateczny docisk ramienia wyciera^
ke
Wymienić pióio wycieraka. Usterko la
występuje przede wszystkim przy wadJiwym
zamontowaniu nowego piorą. Naoliwić
lekko przegub pióra i sprężynę iub zarnon*
tować nowe pióro •
Zabiegi konserwacyjne
i pomocnicze
Mycie samochodu
Z uwagi na ochronę środowiska w wielu
regionach zabronione jest mycie samochodu na otwartych miejscach. Istnieje
coraz więcej stacji benzynowych z wyznaczonymi stanowiskami do mycia
samoobsługowego. Stanowiska takie zapewniają oczyszczanie wody zużytej do
mycia samochodu. Zaleca się korzystanie
z takich stanowisk lub z myjni automatycznych.
• W miarę możliwości nie zwlekać z umyciem zabrudzonego samochodu.
• Przed myciem nadwozia namoczyć
martwe insekty i zmyć,
• Używać dużych ilości wody.
• Do mycia używać miękkiej gąbki lub
miękkiej szczotki nałożonej na końcówkę
węża.
• Nie kierować na lakier silnego strumienia wody, lecz tylko spryskać wodą w
celu nawilżenia brudu.
• Zmiękczone zanieczyszczenia zmywać
od góry do dołu dużą ilością wody.
• Często płukać gąbkę.
• Do suszenia stosować czystą irchę.
• Stosować środki myjące dobrej jakości
(jeśli się je stosuje). Dokładnie spłukiwać
wodą pozostałości środka myjącego.
• W celu konserwacji lakieru można
dodać do spłukującej wody wosku.
• Przy regularnym stosowaniu środków
myjących trzeba częściej konserwować
lakier
• Nie myć i nie suszyć samochodu w silnym słońcu, gdyż pozostaną zacieki na
lakierze.
•Z powodu posypywania jezdni soją
szczególnie zagrożone są połączenia
blach oraz szczeliny w drzwiach i pokrywach. Miejsca te powinno się więc po
każdym myciu, nawet w myjni automatycznej, czyścić dokładnie gąbką i wysuszyć
irchą.
Uwaga. Po myciu spada skuteczność
hamowania, ze względu na zamoczenie
tarcz hamulców. Dlatego należy osuszyć
hamulce, uruchamiając je na krótko podczas jazdy. Samo mycie nie zawsze
usunie plamy smoiy, insekty, ślady oleju
i inne zanieczyszczenia. Zasadniczo tego
rodzaju zabrudzenia powinno sie. usuwać
tak szybko, jak to możliwe, ponieważ
mogą spowodować trwałe uszkodzenia
lakieru. Na koniec powinno się w tych
miejscach lakier zakonserwować.
Pielęgnacja lakieru
Konserwacja
Tak często jak to możliwe, wskazane jest
nacieranie umytego i wysuszonego nadwozia specjalnym preparatem wosko-
336
ZABIEGI KONSERWACYJNE I POMOCNICZE
wym, który wytworzy gładką powierzchnię chroniącą lakier przed wpływami
atmosferycznymi.
Natychmiast usuwać wylaną na lakier
benzynę, olej, smar lub płyn hamulcowy,
ponieważ spowodują przebarwienie
lakieru.
Konserwację powinno się powtórzyć, gdy
tylko woda przestanie się zbierać w kropelki, a zacznie rozlewać po większej
powierzchni. Regularnie przeprowadzana
konserwacja lakieru pozwoli długo utrzymać jego pierwoiny połysk.
Innym sposobem konserwacji lakieru jest
dodawanie do wody podczas mycia specjalnego środka. Taki dodatek spełnia
swoją rolę tylko wtedy, gdy jest
stosowany przy każdym myciu, które
odbywa się nie rzadziej niż raz na 2 „ 3
tygodnie. Stosować tylko takie środki,
które zawierają wosk syntetyczny lub
Carnauba
Stosowanie środka konserwującego jest
zalecane szczególnie po myciu wodą
z szamponem pieniącym.
Polerowanie
Polerowanie nadwozia jest konieczne
tylko wtedy, gdy lakier wskutek niewłaściwej pielęgnacji, działania kurzu
ulicznego,
zanieczyszczeń
przemysłowych, słońca i deszczu stracił swój
połysk, a stosowanie środków konserwujących nie pozwala go przywrócić. Należy
przestrzec przed stosowaniem preparatów silnie ścierających lub chemicznie aktywnych, nawet wtedy gdy
pierwsza próba dała zadowalający efekt.
Przed każdym polerowaniem samochód
musi być starannie umyty i wysuszony.
W czasie polerowania należy się
stosować do zaleceń podanych na
załączonej ulotce.
Nie powinno się nakładać preparatu na
zbyt duże powierzchnie, aby uniknąć
przedwczesnego wysychania. Przy niektórych politurach konieczne jest jeszcze
przeprowadzenie konserwacji lakieru. Nie
polerować w silnym słońcu! Oo elementów pokrytych lakierem matowym nie
stosować żadnych politur, ani środków
konserwujących.
Elementy nadwozia wykonane ze stopu
lekkiego nie wymagają szczególnej
pielęgnacji.
Usuwanie płam ze smoły
Smoła wgryza się w lakier bardzo szybko
ipóźniej nie można jej całkowicie usunąć.
Świeże plamy smoły można zmyć miękką
szmatką nasączoną benzyną ekstrakcyjną. W razie konieczności można także
użyć etyliny, ropy lub terpentyny. Do
usuwania plam bardzo dobrze nadają się
również środki do konserwacji lakieru
i można wtedy zrezygnować z dodatkowego mycia zabrudzonego miejsca.
Usuwanie owadów
Wydzielająca się z martwych owadów
substancja może w krótkim czasie
uszkodzić lakier Przywarte do powłoki
insekty nie zawsze dają się usunąć wodą
i gąbką. Potrzebna jest letnia woda z
niewielką ilością mydlą lub innego środka
myjącego. Oferowane są również specjalne preparaty do usuwania insektów.
Usuwanie zanieczyszczeń
materiałami budowlanymi
Różnego rodzaju odpryski cementu,
wapna i innych materiałów budowlanych
usuwa się letnim roztworem wodnym
neutralnego środka myjącego. Nie pocierać za silnie, ponieważ można porysować
lakier. Po usunięciu zanieczyszczeń
spłukać miejsce czystą wodą.
Pielęgnacja elementów z tworzyw
sztucznych
Elementy nadwozia z tworzyw sztucznych, obicia siedzeń ze sztucznej skóry,
podsufitkę, klosze lamp oraz części
lakierowane matowo na czarno myć
wodą z ewentualnym dodatkiem szam-
KONSERWACJA PODWOZIA
ponu. Nie zwilżać nadmiernie podsufitkl
Elementy i tworzyw sztucznych można
również czyścić specjalnymi środkami
przeznaczonymi do celu. W żadnym
wypadku nie stosować rozpuszczalnika
{np. nitro) lub benzyny.
Mycie szyb
Przecierać szyby od wewnątrz i z zewnątrz miękką, czysta, szmatką. W przypadku większych zabrudzeń pomóc sobie
spirytusem lub wodnym roztworem amoniaku i letnią wodą. Można również użyć
specjalnego środka do czyszczenia szyb.
Przed przystąpieniem do mycia szyby
przedniej odchylić ramiona wycreraków.
Myjąc szybę przednią można również
przetrzeć gumowe pióra wycieraków.
Uwaga. Nie używać do mycia szyb
szmatek, irchy lub gąbki, które były
wcześniej wykorzystywane do nakładania
na lakier preparatu silikonowego. Na czas
natryskiwania preparatu silikonowego na
nadwozie należy zasłonić szyby tekturą
lub innym materiałem.
Pielęgnacja uszczelek gumowych
Aby zachować elastyczność uszczelek
gumowych powinno się je od czasu do
czasu posypywać talkiem lub spryskiwać
preparatem silikonowym. W ten sposób
można również usunąć hałas towarzyszący zamykaniu dniwi. Skrzypienie i zgrzyty
likwiduje także nasmarowanie tych
miejsc szarym mydłem.
Obręcze ze stopów lekkich
Podlegają smarowaniu specjalnymi
preparatami, przeznaczonymi do tego
celu, szczególnie w okresie zimowym. Nie
stosować środków czyszczących, które są
chemicznie agresywne, silnie alkaliczne
i drapią. Nie myć obręczy również strumieniem pary o temperaturze powyżej
60T,
337
Pasy bezpieczeństwa
Myć w stanie zamontowanym jedynie
łagodnym tugiem mydlanym. Nis myć
chemicznie, ponieważ można uszkodzić
włókna pasa. Pasy automatyczne zwijać
tylko w stanie suchym i ewentualnie
spryskać środkiem antyadhezyjnym, aby
ułatwić później przesuwanie się pasa,
szczególnie biodrowego. Nie suszyć pasa
w temperaturze ponad 80DC Jub
bezpośrednio na słońcu.
Konserwacja podwozia
Cale podwozie samochodu, łącznie z
wnękami kół tylnych jest fabrycznie
pokryte środkiem ochronnym na bazie
polichlorku winylu. Szczególnie narażone
na uderzenia kamieni wnęki kół przednich
są zabezpieczane nadkolami z tworzywa
sztucznego. Wszystkie przestrzenie
zamknięte są spryskane specjalnym
woskiem. Ponadto niektóre elementy
nadwozia są wykonane z blachy
ocynkowanej. Przed zimą i po myciu podwozia powinno się sprawdzić stan podwozia i uzupełnić ubytki zabezpieczenia.
W zakamarkach podwozia może się zbierać kurz, glina i piasek. Ich usunięcie jest
szczególnie ważne po zimieH kiedy mogą
zawierać dodatkowo sól. Jeżeli nie
oczyści się tych miejsc, to istnieje niebezpieczeństwo. Że nigdy nie wyschną.
Doprowadzić to może do postępującej
korozji, przed którą nie uratuje naniesiona
powtoka zabezpieczająca.
Konserwacja przedziału silnika
Aby uniknąć korozji w przedniej części
samochodu (na przykład podłużnie, osłon
blaszanych lub osprzętu) powinno się
spryskać preparatem konserwującym
przedział silnika łącznie ze znajdującymi
się w nim elementami układu hamulcowego, elementami zawieszenia i
układu kierowniczego. Operację tę przeprowadzać naturalnie po myciu silnika.
Uwaga. Przed myciem silnika przykryć
plastykową torebką alternator i zbiór-
338
ZABIEGI KONSERWACYJNE I POMOCNICZE
niczek płynu hamulcowego. Co prawda
łożyska alternatora są uszczelnione, istnieje jednak ryzyko, te w czasie mycia
wodnaparowego pod wysokim ciśnieniem nastąpi rozpuszczenie smaru w
fożyskach
prze?
dodatki myjące.
Spowoduje to głośną pracę lożyskH a
nawet ich uszkodzenie. Po uruchomieniu
silnika może przez krótki czas wydzielać
się nieprzyjemny zapach, ponieważ wosk
będzie się wypalał na nagrzewających się
elementach. Po spryskaniu podwozia
woskiem umyć wszystkie przeguby
i zamki, a następnie posmarować pastą
zawierającą dwusiarczek molibdenu.
Pielęgnacja tapicerki
Pokrycia teksty/ne
Pokrycia tekstylne czyścić odkurzaczem
lub ntezbyt miękką szczotką. Większe
zabrudzenia można usuwać na sucho
pianą. Plamy smaru i oleju usuwać benzyną ekstrakcyjną lub płynem do wywabiania plam. Środek czyszczący nie
powinien
być
jednak
wytewany
bezpośrednio na materiał, ponieważ
wtedy plama rozszerza się i pozozstawi
obwódki. Inne zanieczyszczenia można
usuwać ciepłą wodą z mydłem.
Pokrycia ze sztucznej skóry
Pokrycia ze sztucznej skóry mają
powierzchnię nie przyjmującą zabrudzenia. Nie sa. tu potrzebne specjalne
środki czyszczące. W przypadku normalnego zabrudzenia wystarczy roztwór
wodny zwykłego środka do mycia lub rozpuszczony w wodzie środek do czyszczenia sztucznej skóry. Miękka szczotka
pomoże usunąć zanieczyszczenia ze
skóry groszkowanej.
Pokrycia skórzane
W przypadku dużego nasłonecznienia
i długiego postoju przykryć siedzenia i
zagłówki, aby nie wypłowiały. Nasączyć
lekko wodą szmatkę trykotową lub
wełnianą i oczyścić powierzchnię, nie
dopuszczając do nasączenia skóry lub
miejsc szycia. Na koniec osuszoną skórę
wytrzeć czystą, miękką szmatką.
Silniej zabrudzone powierzchnie skóry
można oczyścić łagodnym środkiem
myjącym bez wybielacza (2 łyżki na 1 litr
wody). Plamy smaru i oleju osuszyć
ostrożnie benzyną ekstrakcyjną, bez
wcierania.
Czyszczone (lakierowane) pokrycia
skórzane musza być przy pielęgnacji i
antyelektrostatycznie nacierane środkiem
„Karneol". Płyn len dobrze wtrząsnąć
przed użyciem i nanosić cienko miękką
szmatką. Po wyschnięciu wcierać czystą
i miękka, szmatą. Taką pielęgnację powinno się powtarzać co 6 miesięcy.
Podnoszenie samochodu
Podczas wielu prac obsługowych i naprawczych konieczne jest podniesienie
i ustawienie samochodu na podstawkach. W warsztatach samochody
unosi się na ogół na podnośnikach kolumnowych. Można jednak również użyć
podnośnika przejezdnego typu „żaba" lub
dźwignika, stanowiącego wyposażenie
samochodu. Samochód podczas podnoszenia może być podpierany tylko
w ściśle określonych miejscach.
Do wykonywania prac pod samochodem,
musi on stać na czterech stabilnych podstawkach, jeżeli nie korzystamy z podnośnika warsztatowego Nigdy nie wolno
prowadzić prac pod samochodem, jeżeli
nie jest zabezpieczony podstawkami
przed opadnięciem,
• Podnośnik wolno podstawiać tylko w
miejscach pokazanych na rysunku
D-O621; w przeciwnym razie nie można
wykluczyć trwałych odkształceń nadwozia
• Samochód podnosić tylko na równym i
twardym podłożu.
Uwaga. Jeżeli samochód ma być podnoszony na miękkiej ziemi, to należy pod
podnośnik i podstawki podłożyć szerokie
deski, aby ciężar rozłożył się na większej
powierzchni.
NARZĘDZIA
• Stosując odpowiednie podkładki z gumy
lub z drewna uniknie się uszkodzenia podwozia.
• Jedna nóżka każdej podstawki (kobyłki)
musi wystawać w bok, na zewnątrz
samochodu.
• Samochód wolno podnosić tylko w stanie nieobciążonym.
Uwaga. W żadnym przypadku nie wolno
podnosić i opierać samochodu, wykorzy-
339
stując do tego elementy silnika lub
sk rzy n k i prze kła d n i owej.
• Kola pozostające na podłożu po pod
niesieniu samochodu zabezpieczyć klinami przed przetoczeniem do przodu i do
tyłu. Nie polegać na hamulcu awaryjnym,
który musi być przy niektórych pracach
zwalniany.
Narzędzia
Zestaw potrzebnych narzędzi zależy
wyłącznie od zakresu napraw, jakie mają
być wykonane przy samochodzie Opel
Vectra i Calibra, Oprócz narzędzi podstawowych zaleca się posiadanie klucza
dynamometrycznego.
Godne polecenia są narzędzia oferowane
przez lirmę Hazet (w Polsce reprezentowaną przez firmę MA-WE} W tablicach
podano wykaz potrzebnych narzędzi z numerami katalogowymi tej firmy. Narzędzia te są dostępne w sklepach oferujących wyposażenie warsztatów.
MIEJSCA PODSTAWIENIA PODNOŚNIKA
1 - stanowiącego wyposażenia fabryczne samochodu,
2 - warsztatowego (dwukolumnowego lub przejezdnego)
340
ZARIEGI KONSERWACYJNE I POMOCNICZE
17181920
25262728
t o *# &j
ra -'- '
•4407
Numar
na
rysunku
1
2
3
4
5
7
e
9
10
11
12'
13
14
15
16
Nazwa narzędzia
Klucz nasadowy z jnagnesam do
pokryw/y głowicy i mi^ki QIBIOL-.PI
Przyrząd do zKiijmowama
pokrycia, drzwi
Szczypce do demontażu
korby w drzwiach
Klucz nasadowy sześciokątny
10 mm
Podwo]ny rozcięły klucz oczkowy do przewodów wtryskowych w
silnikach wysofcoprgznych
Klucz oczkowy da rozrusznika
i kadłuba
Szczypce da pierścieni owdczychi
Klucz doodpowietrznikow
Numer
katalogowy
fumy Hazei
17
421-10
ia
733-3
19
799
428-10
612-17*19
20
ai
22
616-13*15
23
1B47-2
24
Podwoiny rozcięty klucz oczkowy do
nakrętek kołpakowych
przewodów w silnikach wysoko-
4560
25
Przyrząd do wyciiiyania osi
zawiasów drzwiowych.
^Ja.zadk£i da świsC zapłonowych.
Silniki OHC
AJazadka do swiac zapłonowych.
Silniki DOHC
hJazadka. wkrFjfEikd da zacisków
hamulca
Naradka [ypuTor" do zamków
1370
Nasadka wielo zgbkowa do koła
pasawpflo îlnrka 1flV
Na sad kii wialozabkowa. do
prjerlniP] kolumny ZRwIpHsenia
26
900 KF
27
900 AKF
9B6SLg-a
992-T4O
9&C3-E
990-12
23
Nasadka ^zissciokątna do korka
gwintowanego w pompie
wlry^kawaj
Naradka jześciakątna do i r u b
głowicy
Nasadka sześciokątna df
nakietti ko-niruiącsi w pnarimei
kolumnie zawieszenia
Nasadka wkrętaka rfo śrub typu
Ta ix wspornika pampy wlryskawej
Gigiki klucz nasadowy do opasek ne przewodach elastycznych
Klucz, nasadowy Sześciokątny 9 mm
Klucz za.gia.ry do układu wyloio-
900-13
900-19
900-24
99G-T30
426-6
42B-3
21U4-2
Wkrętak ? Hilefa prowadząca do re4517-0
gulacji bingu- jałowego i CO (gainiki
2E3. 2EE)
Naradka Lypu Tor> da siub
38OMLg-E13
głowicy silnika 16V do VIII 1992
Nasadka typu Tora do f-ats zębatego 900-E20
na wale korbowym
silnika. 16V
Nasadka sześciokątna i przeguflSOG-13
b e m rio obudowy tertngsteŁu,
WEpDrnika obudowy ŁpizĘOila,
przewodu mas przy nadwoziu
Naradka ^zp4ciQkaina z przegubem flaDQ-16
rJo ini>co/.aiiia alternatora przy silniku
na rysunku me pokazano
Klurz aczkcn/jy Tarx E 6-F24
BOH-E...
Nasadka iypu Torx dc Siub z gniaz- 992-LS-T55
dam wewnętrznym głowic silników
341
NARZĘDZIA
30 2 35 3738 39
Numer
na
rysunku
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
16
17
13
19
2o
G122-1CT
25
Klucz
dynamomelryczny
2lO.
...200 N*rVi
Skrobak płJski do usuwanra resziek
uszczalki głowicy
Pilnik do zacisków hamulców
Trzpreń do centrowaFiia tarczy
sprzęgła 0 16...19 mm
Ściągacz <fo przegubów kulowych
26
S^rjiypcB dn usuwania izolacji z
1G62
27
28
Pabijak mosiężny
Szczotka druciana do czyszczenia
zaclikńw hamulcńw
Wkrętaki tiońifib typu Torxfid TR do
2534
1963
Numer
katalogowy
firmy Hazsi
21
Wkręmk udarowy
Zestaw nasadek wkrętaka do śrub z
gniazda mi wewnętrznymi wieloZ£|bkowymi
ZP5<<W wykro-taków do różnych
łmh
Zl\ ULI
Przenośny tester silnika
Lampa stroboskopowi
Probnrk diodowy napiflCia
SzczoPinomiajz 0.05 .1.0 mrn
Szciypcfi do sprężyn odciąganych
szczęki hamulców
Szczypce do ściągamd uszczelniacza
zawoju
Przyrząd do wbijania zaSIepek
wkrB/lDW rggiilaeyinydl w gazrsi-
2272/17
23
24
Obcmak lańcudiowy da rur wylotowych
Areomelr do sprawdzsnia ekumula-
4682
Nazwa narzędziu
Koficówka do pomiaru szczelności
cylindrów
Hydrauliczny rozcEnak nakrętek
KFucz dn filtra oFaju
Tarcza z podzięka, |lo kałowego
dokręcania śrub. np. głowicy
Zustaw
kluczy
trzpieniowych
Szczotka druciana do czyszczenia
racisków i biegunów akumulatora
Przyssai^ka do szhiowdinifl Z3worów
Magnes do wyciągania imh
aoao
840/S
Eosch
Bosch
3147
797
791-5
22
29
T40
342 B
336-2?
2172
637/7K
327
31
Priyrsa.d r>o wypychania kołków
zabezpieczał a.c,ch
Przyrząd flo wypychania ruleiek
74aLg&4
32
33
34
36
36
2100/7R
37
351
736
1976
773
Wkrętak z koncowkg kuli&ia. do Śrub
z gniazdem wewnętrznym izeioio-
6SEJ0
•16!S0-i
lÔS-1
2173/1
30
4619-1
4650-1
824
39
i to1 ~i' n i ~ ^ • "i" I I I I I I I I . J "i | (1 IÎJaLrf LJ II IlUlI IUI LiC
Próbnik ciśnienia sprężania
Adaptpr z czworokąta V?" na ' / i "
Naiiidkj podwójna ^zeSciokajln a. do
wtry3kiwac?y?7 mm. silniki wysoko\J\ \i-\ I1-!
7fl3Lgł>-B
_
953-2
4E&5
B46
Przyiâd łl[> wykręcania śrub dwustronnych
Rozcięły ktuŁi oczkowy padwginy
0^25-10x11
Rozcięty kluc^ 00?kawy pc-dwó]ny Bl?S-12>il4
do nakryttfk kołpakowych przewoiiuw hamulcowych
Ściuyac; udarowy do rajnion wycie1966-6
rakiw
Obsługa samochodu
Przeglądy techniczne samochodu powinno się wykonywać co 12 miesięcy lub co
15 000 km przebiegu, zależnie od tego,
który termin upływa wcześniej. Czynności
obsługowe oznaczone • należy wykonywać podczas każdego przeglądu, natomiast czynności oznaczone • należy
wykonywać dodatkowo co drugi przegląd.
Silnik
• Silnik: oględziny, czy nie ma wycieków
oleju,
• Silnik; wymiana oleju i filtra oleju.
• Silnik wysokoprężny: sprawdzenie i regulacja prędkości obrotowej biegu
jatowego.
• Silnik wysokoprężny: usunięcie wody
z-filtra paliwa.
• Silnik wysokoprężny Turbo: sprawdzenie
i regulacja luzu zaworów.
• Silnrk benzynowy: sprawdzenie ustawienia zapłonu.
• Silnik benzynowy: sprawdzenie i regulacja biegu jałowego {możliwe tylko w silnikach U N V i 16SV).
• Silnik benzynowy sprawdzenie stężenia
CO w spalinach nagrzanego stlnika,
odczytanie i pamięci kodów usterek.
»Obwód doprowadzenia paliwa: sprawdzenie szczelności, sprawdzenie ułożenia
przewodów paliwowych, miejsc ocierających i prawidłowości podłączenia.
• Cięgna „gazu': nasmarowanie ws?ystkich przegubów kulowych i linek w
pancerzach smarem odpornym na wysokie temperatury. Sprawdzenie łatwości
przesuwania.
• Pasek klinowy: sprawdzenie stanu i naciągu wszystkich pasków klinowych.
• Pasek wieloklinowy: sprawdzenie stanu.
Wymiana paska w przypadku stwierdzenia utraty elastyczności i pęknięć.
Korygowanie naciągu nie jest wymagane.
• Układ chłodzenia i ogizewania: sprawdzenie
stanu
cieczy chłodzącej,
sprawdzenie temperatury zamarzania
cieczy, badanie wzrokowe szczelności
układu i zewnętrznego zanieczyszczenia
chłodnicy.
• Obwód recyrkulacji spalin: sprawdzenie
działania (dotyczy tylko silników X1SSZ,
C16NZ, C16NZ2, C13NZ, 17DR.
X20XEV).
• Układ wylotowy: sprawdzenie, czy nie
ma uszkodzeń,
• Filtr paliwa: wymiana.
• Suchy filtr powietrza; wymiana wkładu
filtracyjnego.
• Świece zapłonowe, kontrola wzrokowa.
ewentualna wymiana (wszystkie silniki
OHCH silniki DOHC do VIII 1992 i 2,0
Tu rbo).
• Elastyczne przewody paliwowe: sprawdzenie, czy nie są porowate, ewentualna
wymiana.
OBSŁUGA SAMOCHODU
• Klimatyzacja: sprawdzenie stanu i ułożenia wszystkich przewodów, oczyszczenie skraplacza, usunięcie ewentualnych
liści.
Wymiana ofeiu w silniku
wysokooreżn vm
W silniku wysokoprężnym olej powinno
się wymieniać co 12 miesięcy, w ramach
okresowych przeglądów samochodu.
Jeżeli w ciągu tego czasu przejedzie się
wjęcej niż 7500 km, to wymiana oleju
wypada już po 7500 km.
Uwaga. W silniku o mocy 60 KM, montowanym od IX 1994, olej wymienia się
co 15 000 km lub co 12 miesięcy,
• Silnik: wymienić oJej i filtr oleju.
• Filtr paliwa: usunąć wodę.
Skrzynka przekładniowa
• Tuleje osłaniające przegubów: sprawdzenie szczelności i braku uszkodzeń.
• Automatyczna skrzynka przekładniowa;
sprawdzenie poziomu oleju, ewentualnie
uzupełnieniem olejem ATF.
• Mechaniczna skrzynka przekładniowa,
kontro\a wzrokowa szczelności.
• Sprzęgło; sprawdzenie ustawienia pedału sprzęgła.
• Mechaniczna skrzynka przekładniowa:
sprawdzenie poziomu oleju (tylko w
samochodach wyprodukowanych do II
1994).
• Skrzynka rozdzielcza napędu 4x4:
sprawdzenie poziomu oleju.
• Most tylny 4x4; kontrola wzrokowa
szczelności.
Zawieszenie przednie
i układ kierowniczy
• Przeguby drążków
kierowniczych:
sprawdzenie luzu i mocowania, sprawdzenie stanu osłon gumowych.
• Pólosie napędowe: sprawdzenie osłon
gumowych.
• Układ kierowniczy: sprawdzenie luzu
i osłon gumowych.
343
• Układ kierowniczy ze wspomaganiem:
sprawdzenie poziomu płynu, ewentualnie
uzupełnienie olejem hydraulicznym.
Nadwozie
• Filtr pyłków: wymiana (tylko Calibra od
IX 1993). Filtr znajduje się w przegrodzie
pod szybq przednią, nad wlotem powietrza do nagrzewnicy.
• Ogranicznik drzwi: nasmarowanie.
•Zawiasy drzwi: wypełnienie smarem.
• Zabezpieczenie antykorozyjne podwozia: sprawdzenje.
•Nadwozie: sprawdzenie, czy lakier nie
jest uszkodzony,
• Pasy bezpieczeństwa: sprawdzenie, czy
nie są uszkodzone.
Hamulce, opony, koła
• Hamulce tarczowe: sprawdzenie grubości wkładek ciernych.
• Układ hamulcowy: sprawdzenie stanu
i szczelności przewodów hamulcowych,
zacisków i przyłączeń.
• Opony: sprawdzenie głębokości bieżnika i ciśnienia powietrza, sprawdzenie
stopnia zużycia i uszkodzenia opon
(również koła zapasowego).
•Koła. sprawdzenie momentu dokręcenia
śrub mocujących (110 N-m).
• Hamulec awaryjny: sprawdzenie działania.
• Hamulce bębnowe: sprawdzenie grubości okładzin szczęk.
Instalacja elektryczna
• Wszystkie odbiorniki prądu: sprawdzenie działania.
•Instalacja oświetleniowa: sprawdzenie,
ewentualna regulacja ustawienia świateł
reflektorów.
• Sygnał dźwiękowy: sprawdzenie,
• Wycieraczki: sprawdzenie stopnia zużycia gurnowych piór wycieraków.
•Spryskiwacze szyb sprawdzenie działania, kontrola ustawienia dysz, uzupełnienie płynu w zbiorniku, sprawdzenie
spryskiwacza reflektorów.
344
OBSŁUGA SAMOCHODU
• Akumulator: sprawdzenie napięcia i, jeżeli jest to możliwe, stężenia elektrolitu.
• Pilot zdalnego sterowania: wymiana
baterii.
Co 12 miesięcy
• Samochody do II 1994: wymiana płynu
hamulcowego co 12 miesięcy, niezależnie od przebiegu.
Co siódmy przegląd (co 105 000 km)
Co 2 lata
• Samochody od Fll 1994: wymiana płynu
hamulcowego co 24 miesiące, niezależnie od przebiegu.
Co trzeci przegląd (co 45 000 km)
• Skrzynka rozdzielcza napędu
wymiana oleju ATF (do VIII 1993).
• Silniki benzynowe, silniki wysokoprężne
wolnassa.ee od IX 1990: wymiana paska
zębatego rozrządu.
• Automatyczna skrzynka przekładniowa:
wymiana oleju ATR
• Świece zapłonowe: kontrola wzrokowa,
ewentualna wymiana (tylko silniki DOHC
od IX 1992, z wyjątkrem 2,0 Turbo)
4x4:
Co czwarty przegląd {co 60 000 km]
• Silniki benzynowe OHC, silniki wysokoprężne wolnossące do VIII 1990:
sprawdzenie i ewentualna regulacja
naciągu paska zębatego
• Silniki wysokoprężne: sprawdzenie
i ewentualna wymiana świec żarowych.
• Silniki wysokoprężne doładowane, do
VIII 1991: wymiana paska zębatego
rozrządu, ustawienie czasów rozrządu
i pompy wtryskowej.
• Silniki 16V do VIII 1990: wymiana
paska zębatego rozrządu.
Co ó s m y
przegląd (co 120 000 km)
• Silnik wysokoprężny doladowany, od IX
1991. wymiana paska zębatego rozrządu,
ustawienie czasów rozrządu i pompy
wtryskowej.
Schematy instalacji
elektrycznej
Posługiwanie się schematami
W samochodzie osobowym jest ułożonych do 1000 metrów przewodów, które
zasilają w prąd wszystkie odbiorniki elektryczne (reflektory, radioodbiornik i inne),
Nie można się obejść bez schematu, jeżeli
chce się odszukać usterkę w instalacji lub
zamontować dodatkowe wyposażenie
elektryczne. Schemat pokazuje przepływ
prądu i połączenia przewodów. Aby prąd
mógł przepłynąć, dany obwód musi być
zamknięty. Na przykład nie wystarczy
przyłożyć napięcie do plusowego zacisku
reflektora, kiedy jednocześnie obwód nie
jest zamknięty przez połączenie masy.
Dlatego musi być również połączony z
nadwoziem przewód masy od akumulatora. Czasami takie połączenie masy nie
wystarcza i dany odbiornik otrzymuje
bezpośredni przewód masy, którego izolacja ma na ogół barwę brązową.
Poszczególne obwody mogą zawierać
wyłączniki, przekaźniki, bezpieczniki,
mierniki, silniczki elektryczne oraz inne
podzespoły elektryczne. Aby można było
te elementy podłączyć prawidłowo.
poszczególne styki zostały odpowiednio
oznaczone.
Poszczególne ścieżki prądowe są umieszczone pionowo obok siebie i ponumerowane, aby nadać przejrzystość
schematowi.
Linie pionowe łączą się u góry z dwiema
liniami poziomymi, które symbolizują
dodatnie przyłącza obwodu, oznaczane
jako zaciski „30" i „15". U dołu linie pionowe są połączone z jedną linią poziomą,
która symbolizuje połączenie masy.
Normalnie połączenie to stanowi nad
wozie, chociaż stosuje się również
dodatkowe przewody, poprowadzone z
jednego punktu masy, umieszczonego na
nadwoziu.
Oznaczenia najważniejszych
zacisków
Zacisk „15" jest zasjiany przez wyłącznik
zapłonu (stacyjkę). Przewody są pod
napięciem tylko przy włączonym
zapłonie. Przewody prowadzące do tego
zacisku mają izoiację na ogół całkowicie
czarną lub czarną z kolorowym paskiem.
Zacisk „30" jest zawsze pod napięciem
akumulatora. Przewody prowadzące do
tego zacisku mają izolację na ogół
całkowicie czerwoną lub czerwoną z kolorowym paskiem.
Zacisk „ 3 1 " stanowi podłączenie do
masy. Przewody masy mają izolację na
ogół brązową. Jeżeli obwód kończy się
kwadratem, to wpisana w nim liczba
odnosi się do numeru ścieżki prądowej,
którą dany obwód jest kontynuowany.
Pod numerami ścieżek są podane w kłam-
346
£CHEMATV INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
rach informacje, do jakich silników i jakiego wyposażenia odnosi się dana część
schematu.
Poszczególne przewody mają na schemacie oznaczenia literowo-cyfrowe kolorów
izolacji. Na przykład:
WS GE 1,5
Kiedy oznaczenie koloru składa się
z dwóch grup literowych, jak w
przykładzie, to pierwsza odnosi się do
koloru podstawowego (WS - biały}, a
druga do koloru dodatkowego fGE żółty). Może się zdarzyć, że przewody o
tych samych kolorach zostały użyte w
różnych obwodach. Zaleca się sprawdzenie kombinacji kolorów przy danym
zacisku przyłączeniowym.? Liczba podaje
przekrój przewodu w rnm .
Oznaczenia kołorów przewodów
BL - niebieski
HBL - jasnoniebieski
BR - brązowy
GE - żółty
GN - zielony
GR - szary
RT - czerwony
SW - czarny
LI - liliowy
WS - biały
VI - fioletowy
Wyłączniki
Wszystkie pokazane na schemacie
wyłączniki i odbiorniki są pokazane w stanie spoczynkowym. Sposób zaznaczenia
na schemacie zmiany w obwodzie po uruchomieniu wyłącznika pokazano na
przykładzie wyłącznika dwustopniowego.
Kfedy na wyłączniku E23 (patrz rys,
V-7001) zostanie wciśnięty pierwszy
stopień, to prąd płynie od styku „33" do
styku „B3a". Drugi mostek przesuwa się,
nie powodując jednak przepływu prądu.
Dopiero po wciśnięciu drugiego stopnia
następuje zwarcie wewnętrznych styków
„ 8 3 " i „83b , co powoduje przypływ
j przez styk „SSb11. Przy czym nadaJ
prąd płynie przez styk „83a" pierwszego
stopnia, dzięki wewnętrznym połączeniom.
Schematy instalacji elektrycznej
modeli 1995
Z uwagi na dużą liczbę istniejących
schematów, nie można było uwzględnić
wszystkich far produkcji samochodu. W
każdym nowym wydaniu książki są
podawane aktualne schematy, którymi
mogą się również posługiwać użytkownicy starszych modeli.
Objaśnienia skrótów użytych na
schematach
AB
ABS
AC
AZV
AT
BR
CAL
CC
CRC
D
DD
DS
DWA
poduszka powietrzna
urządzenie zapobiegające blokowaniu kóf podczas hamowania
(ABS)
klimatyzacja
hak holowniczy
automatyczna skrzynka przekładniowa
komputer pokładowy
Calibra
system kontroli sprawności ukła-
dów
regulacja prędkości jazdy
silnik wysokoprężny (Diesel)
wyświetlacz informacji dwufunkcyjny
blokada anty włamaniowa
autoalarm
OFELVECTflAICALIEPA
Objaśnienie oznaczeń użytych na schematach
Uwaga. Wszystkie włączniki i styki są podane w położeniu spoczynkowym.
347
348
DZM
EKS
EMP
EZ+
FH
HS
HRL
IMO
INS
IRL
KAT
KBS
LHD
LWR
MOT
MT
MUL
NSW
NSL
OEL
PBSL
P/N
POT
RFS
RHD
S1M
SD
SH
SM
SRA
TANK
TC
TD
TFL
TKS
VEG
WEG
ws
zv
SCHEMATY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
obrotomierz
zabezpieczenie przed zaciśnięciem
radioodbiornik
zapłon mikroprocesorowy z samodiagnozowaniem
elektryczny podnośnik szyby w
drzwiach
szyba tylna
oświetlenie bagażnika
blokada odjazdu (immobiliser)
zestaw wskaźników
oświetlenie wnętrza kabiny
katalizator
wiązka przewodów
wersja dla ruchu prawostronneregulacja ustawienia reflektorów
układ wtryskowy Motronic (ogólnie)
mechaniczna skrzynka przekładniowa
układ wtryskowy Multec (ogólnie)
światła przeciwmgłowe przednie
światła przeciwmgłowe tylne
kontrola stanu oleju (ciśnienia)
układ blokowania po ustawieniu
dźwigni wyboru biegów w położenie „P"
Park/Neutral
(automatyczna
skrzynka przekładniowa)
potencjometr
światła cofania
wersja dla ruchu lewostronnego
układ wtryskowy Simtec
dach odsuwany
podgrzewanie foteia
urządzenie sterujące pracą silnika
oczyszczanie reflektorów
czujnik poziomu paliwa
Traction Control
turbodiesel
światła do jazdy dziennej
wyłącznik drzwiowy
Vectra
czujnik przebytej drogir sygnai
z ABS
brzęczyk
centralna blokada drzwi
4WD
napęd wszystkich kół
Wykaz ważniejszych zespołów
wyposażenia elektrycznego
Element
Od nr ścieżki
ABS
1144
ABS i Traction Control
1100
Airbag
1189
101
Akumulator
Alternator
114
Autoalarm
835
Automatyczna skrzynka prze472
kładniowa
Blokada odjazdu (sterowanie
990
zdalne)
Blokada odjazdu (transponder)
856
344
Brzęczyk (Arabia Saudyjska)
Brzęczyk informujący o pozo594
stawieniu włączonych świateł
800
Centralna blokada zamków
Check-Control (kontrola sprawności)
736
Dach odsuwany
1169
116
Dmuchawa nagrzewnicy
Fanfary
670
Katalizator ogrzewany (Japonia)
464
Kierunkowskazy
567
Klimatyzacja
901
Komputer pokładowy
446
Lampka do czytania, tylna
630
758
Lusterka zewnętrzne (Japonia)
686
Lusterko do makijażu
Napęd wszystkich kół
350
626
Ogrzewanie dysz spryskiwacza
660
Ogrzewania fotela
Ostrzeżenie o nie zapiętych
461
pasach (Japonia)
Oświetlenie bagażnika
585
Oświetlenie schowka
677
587
Oświetlenie wnętrza kabiny
865
Podnośnik szyby
Radioodbiornik
783
Regulacja ustawienia reflek691
torów
105
Rozrusznik
Silnik 16 LZ2 - Multec (na
schematach odpowiada sil236
nikowi 16 LZ 1
WYKAZ WAŻNIEJSZYCH ZESPOŁÓW WYPOSAŻENIA ELEKTRYCZNEGO
Silnik X 16 SZ-Multec
Silnik C 16 NZ - Multec
Silnik C 16 NZ 2-Multec
Silnik 18SV-EZPIus
Silnik C 18 NZ - MuJtec
Silnik 20 NE- Motronic 1.5
Silnik C 20 NE - Motronic 1.5
Silnik X 20 XEV-Simtec 56
Silnik C 20 XE - Motronic 2.8
Silnik C 20 LET - Motronic 2.7
Silnik C 25 XE - Motronic 2 8
Silnik 17 DR - Diesel
Silnik TC4EE1 - Turbodiesel
V
17
301
201
236
171
236
268
268
1201
1000
360
1054
PiT
Spryskiwacz reflektorów
Spryskiwacz szyby przedniej
i tylnej
Szyba tylna ogrzewana
Światła awaryjne
Światła drogowe
Światła hamowania
Światła mijania
Światła pozycyjne
609
617
650
569
535
561
537
506
Światła przeciwmgłowe przednie
Światła przeciwmgłowe tylne
Światło cofania
Światło do jazdy dziennej
Traction Control
Układ blokowania po ustawieniu dźwigni wyboru biegów w
położenie „P™ (Japonia)
Wentylator chłodnicy tbez klimatyzacji)
Wentylator chłodnicy i klimatyzacji
Wentylator chłodnicy i klimatyzacji (Japonia)
Wycieraczka szyby przedniej
Wycieraczka szyby tylnej
Wyłącznik drzwiowy
Wyłącznik świateł
Wyświetlacz informacji
Wyświetlacz informacji dwufunkcyjny
Zapalniczka
Zestaw wskaźników
349
553
548
597
519
1124
469
125
953
1254
601
611
590
504
335
335
675
702
MODELE [ MARKI SAMOCHODÓW
opisane w publikacjach obsługowo-naprawczych WKŁ
Audi
• I M i 2t»
{modele 1982-90}
BMW
• Serig 3
fmodefe 1932-94)
Cilroen
• Axef{OkcitC]ub)
>C15
Ford
• Ka
• Morufeo
• Scoipio
• Sierra
• Tjgnsft diesel
(modele 19S6-9B}
Honda
• Civic
(modele 1992-96)
• Clvic (od 10 19B7]
• C25D
(Peugeal J 5 0)
Daewoo - FSO
• Unoś
• Mali;
• Nutka
• Tica
• Lublin
• 125P
• Polonez
Lada
• Samaia
• WAZ 2104,2105
• WAZ 2107,21072,
21073.21074
Mazda
(modelg 19B&-94)
Moskwicz
JWercedes-Berz
- 307D, 309 D,
407 D, 409 D
310 D 403 D 410 D
Oltcil
* Club (Citroen AKSI}
Opel
• Astra
1 Mira CJassic
• Aslra II
< Cor&a (modele 19S3-93J
• Corsa (od modeli 1993)
ITigra
- KaftttE
• Veclra i Callbra
• Veclialt
(odmcdeinggs)
Peugeot
• 106
• 205
SEAT
• IbizaiCffidoba
(od moŁleli 1993)
Suzuki
• Manili €00,
AlioflOOMPt
Toyota
• Corollg
(moitefe 1992-97)
• Carina E
(modele 1992-97)
Trabant
• 1 1
• 1.1
Volk&wag&n
* Kalei
• Polo
[modele 1901-94
silniki benzynowej
• Poło
(od modefi 1994)
• Polonez dD MR 69
FIAT
- 12EBIS
• BravoiBrsva
• Cimjuecenio
- Punia
• Sercento
• Siena
i Palio Weekend
• Tipo i Tempra
• U no (od modeli
Ford
• Esrorf i Orion
- Fiesla
(modelei9S9-96)
Nissan
• filmera
• Micra
(od modeli 1993}
• Primera
(modele 1990-M}
• Sunny
(modele 1996-95)
Morcodaa-BGnz
200D-3MDT
(W123)
E200D-E30DTD
-10DD
• ^05 {silniki gaznikowej
wysokoprężne)
. J 5 D (Cilroen C 25 D)
Renault
• RS
• CliD
• Megane
Skoda
i 105,120,130
i Favoril i Forman
• FeJicra
> Gctavia
(modele 19Sa-96)
jmodBfeod1019g6
• Bus, Tiansporter,
Caravelle (T3>
• Transporter,
Carave]le[T4)
(modele 1975-92)
Volvo
< Sen"3 300
Wartburg
•
1L3
ZAZ
• Tawia
Książki można kupić w księgami WKŁ (w siedzibie wydawnictwa) tel. (0 22) B49 20 32
lub w sprzedaży wysyłkowej. Zamówienia realizujemy cfo wyczekania nakładu.
Adres: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności sp. z o.o.
02-546 Warszawa, ul. Kazimierzowska 52 • Iel./fax (0 22J 349 23 45,849 27 51 w. 555
e-mai!: [email protected] • Zapraszamy na naszą stronę w Intemecie www.wkLcom.pl
WYDAWNICTWA KOMUNIKACJI I ŁĄCZNOŚCI
oferują publikacje motoryzacyjne:
BADANIA KONTROLNE SAMOCHODÓW (Praca zbiorowa, red. C. Bocheński)
DANE DO BADANIA TOKSYCZNOŚCI SPALIN. Samochody 1989-1995
Q DIAGNOSTYKA SAMOCHODÓW OSOBOWYCH (K. Trzecfak)
ELEKTRONICZNE UKŁADY WTRYSKOWE SILNIKÓW WYSOKOPRĘŻNYCH
(T. Jan i szewski, S. Mauranizas)
CD ELEKTRONIKA W SAMOCHODZIE. WYBRANE UKŁADY (A. Herner}
CD HAMULCE SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I MOTOCYKLI (R. Leiter)
ta KLIMATYZACJA W SAMOCHODZIE (U. Oeh)
£3 MODELOWANIE PROCESÓW ZASILANIA W SILNIKACH SPALINOWYCH
(M. Sobieszczański)
PODSTAWY AERODYNAMIKI POJAZDÓW {J, Piechna)
PODWOZIA SAMOCHODÓW. PODSTAWY KONSTRUKCJI
[1 Refmpell, 1 Belzler)
PORADNIK MECHANIKA SAMOCHODOWEGO (E. A. Zogbaum}
UKŁADY WTRYSKOWE BENZYNY. SPRAWDZANIE I REGULACJA
(J. Kasedorf, E, Woiselschlager)
ILUSTROWANY SŁOWNIK SAMOCHODOWY 6-JĘZYCZNY
(C Blok, W Jeżewski)
SAMOCHODY OSOBOWE. OPISY TECHNICZNE I DANE REGULCYJNE
wydania książkowe i CD-ROM [K. Wiśniewski)
seria poradników „W moim samochodzie":
AKUMULATOR [B. Pijanowski)
APARATURA WTRYSKOWA (H. Falkowski, T. Jaîszewski, A, Łojek)
OGUMIENIE (H. Guzik, B.Suchecki)
OŚWIETLENIE (R. Demidowicz)
ZAPŁON (R.
INFORMATORY
tQ
Q
Q
LJ
Q
Q
03
TECHNICZNE
BOSCH:
Konwencjonalne układy hamulcowe
Układy bezpieczeństwa i komfortu jazdy
Układ stabilizacji toru jazdy ESP
Promieniowe rozdziełączowe pompy wtryskowe VR
Układ wtryskowy Common Raił
Układy wtryskowe UIS/UPS
Sterowanie silników o zapłonie iskrowym. Zasada działania. Podzespoły
•
WydaWFiicIwa Komumkacii i Łączności sp. z o.o.
Wydariie 2. Warszawa 2002.
Druk r oprawa: Pabianickie Zakłady Graficzne SA
ul. Piotra Skargi 40/42, 95-200 Pabianice
368/200!

Sam naprawiam samochód

Transkrypt

Podobne dokumenty

MOTOCYKL JJ2S X4 500

Specyfikacja techniczna silnika