W poszukiwaniu Źródeł współczesnych przemian stylu życia
Transkrypt
W poszukiwaniu Źródeł współczesnych przemian stylu życia
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Nauk Pedagogicznych ul. Asnyka 2a, 87-100 Toruń, tel./fax: 56 611-46-60 PRZEGLĄD BADAŃ EDUKACYJNYCH NUMER 2 (13) / 2011 Streszczenie W POSZUKIWANIU ŹRÓDEŁ WSPÓŁCZESNYCH PRZEMIAN STYLU śYCIA. PRZESZŁOŚĆ RODZINNA „SINGLI” ORAZ OSÓB POZOSTAJĄCYCH W ZWIĄZKACH Obecnie sądzi się, iŜ rozwój człowieka, jego jakość, a takŜe kierunek jest w duŜej mierze zdeterminowany przez środowisko, zaś rodzina wydaje się być jednym z jego najdonioślejszych elementów. Elementy, które wymienia się jako znaczące „wydarzenia spustowe”, determinujące wybór ścieŜki Ŝyciowej, takie jak style przywiązaniowe, poczucie i chęć samorealizacji, wymiana psychiczna czy wzory bliskości są przecieŜ niemal bez przerwy prezentowane w toku Ŝycia rodzinnego, stając się, być moŜe, matrycą przyszłych zachowań w związkach. Badania wskazują, Ŝe percepcja przez dziecko zachowań rodziców nieszczęśliwych czy teŜ nieadekwatnie funkcjonujących w rolach, zarówno małŜeńskich, jak i rodzinnych, choć mogą przybierać zróŜnicowane formy (względem współmałŜonka i dziecka), moŜe spowodować specyficzne efekty, w postaci zmian obrazu siebie, poczucia niŜszej wartości, poczucia winy, samotności, poczucia inności, zaburzone poczucie bezpieczeństwa, czy teŜ obawa przed bliskimi kontaktami z innymi ludźmi (unikanie innych lub nadmierna kontrola otoczenia). Skutkiem tego rodzaju cech i przeŜyć moŜe być właśnie unikanie związków, a więc pozostawanie samotnym z wyboru – tzw. singlem. W pracy postawiono jedno główne pytanie badawcze: „Czy istnieje związek między oceną związku rodziców i funkcjonowaniem rodziny pochodzenia a wyborem Ŝycia w pojedynkę lub w związku?”. Pod uwagę brano tu następujące wymiary funkcjonowania systemu rodziny pochodzenia: – profil funkcjonowania rodziny pochodzenia (a więc: spójność w rodzinie pochodzenia, adaptacyjność, role rodzinne, trudności rozwojowe, dezorganizacja rodziny oraz poczucie funkcjonalności) – małŜeńskie style przywiązaniowe rodziców; – dobranie małŜeństwa rodziców (w obszarze: intymności, samorealizacji, podobieństwa oraz rozczarowania). Do pomiaru wymienionych zmiennych uŜyto Profilu Rodziny Z.B.Gasia oraz Kwestionariusz Stylów Przywiązaniowych (KSP) oraz Kwestionariusz Dobranego MałŜeństwa (KDM), na grupie 40 osób o statusie „singla” i 40 pozostających w związkach. Rezultaty sugerują, iŜ single niŜej w porównaniu z osobami, które weszły w związki ocenili poziom satysfakcji rodziców z małŜeństwa oraz moŜliwości, jakie zostały w nim stworzone dla rozwoju osobistego kaŜdego z partnerów - realizacji systemu wartości czy własnych zadań Ŝyciowych. Tak samo oceniono podobieństwo rodziców, czyli poziom zgodności co do realizacji waŜnych celów małŜeńskich i rodzinnych, co sugeruje, Ŝe rodzice singli mogli mieć rozbieŜne poglądy na temat metod rozwijania związku, sposobów spędzania wolnego czasu, organizacji Ŝycia rodzinnego, określania zewnętrznych granic systemu (czyli dla kogo i w jakich mementach jest on dostępny), kultywowania tradycji rodzinnych czy sposobów wychowania dzieci, bądź Ŝe ustalenie rodzinne odbywały się z obecnością konfliktów bądź negocjacji. Wyniki wskazują, iŜ waŜniejsze od zmiennych i ról rodzinnych okazały się zmienne i role małŜeńskie. To bezpośredni układ diadyczny rodziców był tu najwaŜniejszym elementem, kształtującym stosunek do późniejszych związków, a najwaŜniejszymi elementami były samorealizacja, oceniona jako niepełna, oraz zbyt małe podobieństwo partnerów diady. Summary SEARCHING SOURCES OF TRANSFORMATIONS OF PRESENT LIFESTYLE. FAMILY PAST OF PERSONS WITH SINGLE STYLE OF LIFE AND PERSONS IN RELATIONSHIPS Currently it is believed that human development, its quality, and direction is largely determined by the environment, and the family seems to be one of the most significant elements. Items that are mentioned as a significant “trigger events” that determine the choice of path in life, such as attachment styles, a sense of self-realization, exchanging mental intimacy or patterns are, after almost constantly presented in the course of family life, becoming, perhaps, the matrix future behavior in relationships. Studies indicate that the perception by the child behavior of parents unhappy or inadequately functioning in the roles of both marriage and family, although they may take different forms (with respect to the spouse and child), can cause specific effects in the form of changes in self-image, sense of lower value, guilt, loneliness, a sense of otherness, impaired sense of security or fear of close contact with other people (to avoid excessive control of others or the environment). The result of such qualities and experience may be just the avoidance of relationships, and thus remain single by choice - so called, single style of life. Main research question is: “Is there a relationship between the assessment of the functioning of the relation of parents and family of origin and the choice of living alone or in a relationship?”. Were taken into account here the following dimensions of family functioning of origin: – profile of a family of origin (ie: the consistency of the family of origin, adaptability, family roles, development difficulties, family disorganization and a sense of functionality) – parent’s attachments styles; – the fit of marriage of parents (intimacy, self-realization, the similarities and disappointment). To measure these variables were used: Family Profile by Z.B.Gaś, Attachments Styles Questionnaire by M.Plopa (KSP) and the Fit Marriage Questionnaire by M.Plopa (KDM), in groups of 40 people on the status of “single” and 40 remain in relationships. The results suggest that singles in comparison with persons who have entered into relationships assessed as lower the level of satisfaction with marriage of their parents and the opportunities that were created in the personal development of each of the partners - the realization of the value system or his own life’s tasks. Likewise, parents rated the similarity, that is, what level of compliance to achieve the important objectives of marriage and family, suggesting that parents of singles may have divergent views on methods of developing the compound, leisure activities, organization of family life, determining the outer limits of the system (ie for whom and in what moments it is available), to cultivate family traditions or ways of raising children, or that the family held to determine the presence of conflict or negotiation. The results indicate that more important than the variables and family roles were variable and marital roles. So, dyadic system of parents was the most important element here, shaping the relationship to subsequent unions, and major elements were self-realization, evaluated as incomplete, and too little similarity between dyad partners.