Przewodnik dla potencjalnych emitentów - obligacje

Transkrypt

Przewodnik dla potencjalnych emitentów - obligacje
Przewodnik dla
potencjalnych emitentów
Obligacje
spółdzielcze
na Catalyst
Emitenci obligacji spółdzielczych
notowanych na Catalyst
(lipiec 2011)
Przewodnik dla
potencjalnych emitentów
Obligacje
spółdzielcze
na Catalyst
Wydawca:
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA
ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa
tel. (22) 628 32 32, fax (22) 537 77 90
www.gpw.pl
www.gpwcatalyst.pl
Autorzy: Izabela Gontarek, Andrzej Dorosz
Oficjalne wydawnictwo Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA
Copyright by Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA
Warszawa, lipiec 2011
ISBN 978-83-60510-26-1
Opracowanie graficzne, skład i druk: Wydawnictwo ART
www.artgroup.pl
Spis treści
SŁOWNIK____________________________________________________________________
Wstęp_______________________________________________________________________
1. Catalyst – możliwości pozyskania kapitału i inwestowania_ _______________________
1.1. Organizacja Catalyst_ _________________________________________________________________
1.2. Obrót na GPW_ ______________________________________________________________________
1.3. Obrót na BondSpot_ __________________________________________________________________
1.4. Uczestnicy Catalyst_ __________________________________________________________________
2. Krótka powtórka z obligacji__________________________________________________
3. Obligacja jako instrument rozwoju polskiej spółdzielczości________________________
3.1. Obligacje banków spółdzielczych________________________________________________________
3.2. Organizacja i przebieg emisji___________________________________________________________
3.3. Rekomendowany przez GPW standard obligacji na Catalyst__________________________________
3.4. Dokument informacyjny_ ______________________________________________________________
3.5. Rejestracja w KDPW___________________________________________________________________
3.6. Wprowadzenie do obrotu_ _____________________________________________________________
3.7. Obowiązki informacyjne emitentów_ ____________________________________________________
3.8. Obowiązki informacyjne w praktyce_ ____________________________________________________
4. Plasowanie obligacji – inwestorzy_ ___________________________________________
5. Emitent spółdzielczy na Catalyst – studium przypadku_ __________________________
5.1. Przygotowanie emisji__________________________________________________________________
5.2. Przebieg emisji i jej warunki_ ___________________________________________________________
6. Korzyści z Catalyst dla polskiej spółdzielczości_ _________________________________
7. Sektor spółdzielczy w polskiej gospodarce_ ____________________________________
7.1. Ogólna charakterystyka_ ______________________________________________________________
7.2. Pozycja bankowości spółdzielczej________________________________________________________
7.3. Pozycja niebankowej spółdzielczości finansowej____________________________________________
7.4. Poprawa pozycji kapitałowej warunkiem rozwoju___________________________________________
Lista emisji obligacji spółdzielczych na Catalyst_ ____________________________________
SŁOWNIK
Agent emisji – dom maklerski lub biuro maklerskie, którego zadaniem jest uplasowanie emisji
papierów wartościowych na rynku finansowym i wprowadzenie jej na odpowiedni rynek obrotu
wtórnego.
Animator rynku (ang. maket maker) – dom maklerski lub biuro maklerskie, które w oparciu
o umowę z GPW, działając na własny rachunek, przeprowadza transakcje kupna-sprzedaży papieru
wartościowego. Jego wynagrodzeniem jest różnica między kursem kupna sprzedaży i sprzedaży
papieru wartościowego.
Animator emitenta – dom maklerski lub biuro maklerskie zajmujące się podtrzymaniem obrotów
danym papierem wartościowym na rynku zorganizowanym, działający na zlecenie emitenta i w oparciu o umowę z nim podpisaną. Jego wynagrodzeniem jest prowizja wypłacana przez emitenta.
ASO – Alternatywny System Obrotu – platforma transakcyjna prowadzona przez GPW lub BondSpot dla wtórnego obrotu nieskarbowymi dłużnymi papierami wartościowymi.
Bank zrzeszający – bank zorganizowany w formie spółki akcyjnej, którego założycielami oraz
głównymi akcjonariuszami są banki spółdzielcze. Bank zrzeszający prowadzi rachunki banków zrzeszonych, na których utrzymywane są ich rezerwy obowiązkowe, poprzez które przeprowadzane
są ich rozliczenia pieniężne. Wykonuje także różnego typu operacje finansowe na rzecz banków
zrzeszonych oraz prowadzi działalność bankową na własny rachunek.
BFG – Bankowy Fundusz Gwarancyjny
BGK – Bank Gospodarstwa Krajowego – jedyny w Polsce bank posiadający status banku państwowego, działający od 1924 r.
BondSpot – spółka akcyjna Bond Spot S.A. należąca do grupy kapitałowej GPW, dawniej – MTS –
CeTO, prowadząca dwie platformy sprzedaży niepublicznych, dłużnych papierów wartościowych.
Catalyst – system obrotu nieskarbowymi instrumentami dłużnymi prowadzony przez GPW oraz
BondSpot.
Cena emisyjna obligacji – cena, po jakiej emitent sprzedaje obligacje pierwszym nabywcom
(inwestorom). Cena emisyjna może być równa, wyższa lub niższa od ceny nominalnej.
Cena rynkowa – cena, po jakiej przeprowadzane są transakcje kupna-sprzedaży papierów wartościowych w obrocie wtórnym.
Cena wykupu obligacji – wartość, po jakiej emitent dokonuje wykupu obligacji od inwestorów.
Data wykupu – termin, w jakim należność główna z tytułu wykupu obligacji jest wymagalna
i płatna.
Data wypłaty odsetek – termin, w jakim nastąpi wypłata odsetek za dany okres odsetkowy.
Dokument informacyjny – dokument opracowywany przez emitenta według określonego standardu i w określonej formie, zawierający informacje o emisji papierów wartościowych oraz o ich
emitencie. Informacje zawarte w dokumencie informacyjnym powinny umożliwić inwestorom ocenę ryzyk związanych z nabyciem oferowanych papierów wartościowych.
6
EBI – Elektroniczna Baza Informacji – system informatyczny prowadzony przez GPW, przez który
emitenci instrumentów dłużnych realizują swoje obowiązki informacyjne.
EBI – Europejski Bank Inwestycyjny – międzynarodowa instytucja finansowa z siedzibą w Luksemburgu, której udziałowcem jest m.in. Polska.
Emitent – osoba prawna (np. spółka kapitałowa, gmina, bank spółdzielczy) wystawiająca papiery
wartościowe (dokonująca emisji papierów wartościowych) i sprzedająca je we własnym imieniu i na
własny rachunek.
GPW – spółka akcyjna Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. Giełda prowadząca wyspecjalizowany rynek obrotu papierami wartościowymi i instrumentami pochodnymi.
IPO – Initial Public Offering (ang.) – pierwotna, publiczna oferta papierów wartościowych (obligacji,
listu zastawnego, akcji).
KDPW – spółka akcyjna Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych – instytucja prowadząca depozyt papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych, wprowadzonych do obrotu na
rynek zorganizowany oraz dokonujących rozliczenia transakcji dokonywanych na tym rynku.
KNF – Komisja Nadzoru Finansowego – instytucja państwowa nadzorująca instytucje finansowe
(banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne i towarzystwa funduszy inwestycyjnych, otwarte fundusze emerytalne i towarzystwa funduszy emerytalnych).
Kod ISIN (ang. Intenational Securities Identifying Number) – międzynarodowe oznaczenie identyfikujące obligacje. Jest to 12-znakowy, alfanumeryczny kod, w Polsce nadawany przez KDPW
wszystkim obligacjom wprowadzanym na Catalyst.
Kupon odsetkowy – kwota płatności z tytułu odsetek, przypadająca na koniec okresu odsetkowego. Wyliczany zgodnie z warunkami emisji w oparciu o oprocentowanie obligacji w danym
okresie odsetkowym i wartość nominalną papieru dłużnego.
List księgowy – dokument podpisany przez emitenta i agenta emisji. Składany jest w KDPW
w celu rejestracji obligacji na rachunkach inwestycyjnych obligatariuszy.
Marża – liczba wyrażona w pkt. proc. dodawana do stopy bazowej w celu obliczenia oprocentowania obligacji w danym okresie odsetkowym.
NBP – Narodowy Bank Polski.
Nota informacyjna – uproszczony dokument informacyjny stosowany przy emisji kolejnych serii
dłużnych papierów wartościowych tego samego emitenta.
Obligacja – dłużny papier wartościowy, emitowany w serii, wystawiony zgodnie z wymogami
odpowiedniej ustawy.
Obligatariusz – pierwotny (pierwszy) właściciel obligacji lub wtórny jej nabywca.
Oferta niepubliczna – emisja papierów wartościowych (np. obligacji) skierowana do co najwyżej
100 podmiotów i w żadnej formie nie może być skierowana do nieokreślonych adresatów.
7
Oferta publiczna – emisja papierów wartościowych (np. obligacji) skierowana do co najmniej
100 osób lub do nieokreślonych adresatów. Z reguły wymaga sporządzenia prospektu emisyjnego,
zatwierdzanego przez KNF. Obligacje z emisji publicznych mogą być sprzedawane na terenie całej
Unii Europejskiej.
Okres odsetkowy – liczba dni inwestycji, za które naliczane są odsetki.
Rynek pierwotny – system sprzedaży papierów wartościowych przez emitenta.
Rynek wtórny – system sprzedaży papierów wartościowych przez inne podmioty niż emitent.
Rynek zorganizowany – system obrotu instrumentami finansowymi na rynku regulowanym lub
w ASO.
Stopa bazowa – stopa wyznaczająca oprocentowanie obligacji o zmiennym oprocentowaniu.
Wysokość stopy bazowej podawana jest w warunkach emisji obligacji.
Termin wykupu/zapadalności – termin, w którym emitent dokonuje wykupu obligacji i zapłaty
na rzecz obligatariusza ceny wykupu, zwykle równającej się cenie nominalnej obligacji.
Uczestnik obrotu – podmiot dopuszczony do obrotu na rynku zorganizowanym posiadający
uprawnienia do prowadzenia działalności maklerskiej, który daje rękojmię należytego wywiązywania
się z obowiązków oraz posiada odpowiednie warunki techniczne i organizacyjne. Uczestnikami obrotu są zwykle domy i biura maklerskie.
Wartość nominalna – wyrażona w pieniądzu wartość, po jakiej obligacja zostanie wykupiona
przez emitenta w przypadku jej wykupu w drodze płatności pieniężnej. Wartość nominalna stanowi
podstawę do wyliczenia płatności odsetkowej.
WIBOR – ang. Warsaw Interbank Offered Rate – stawka procentowa na warszawskim międzybankowym rynku od depozytów oferowanych, podawana dla różnych, standardowych przedziałów
czasowych tych depozytów (O/N – Over/Night – depozyt nocny, T/N – Tomorrow/Next – depozyt
dzienny, od jutra, 1W – 3W, 1M – 1Y; Week – tydzień, Month – miesiąc, Year – rok).
8
Szanowni Państwo,
Celem broszury jest prezentacja, zorganizowanego w ramach struktury Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie oraz jej spółki zależnej BondSpot S.A., systemu obrotu instrumentami dłużnymi
Catalyst.
Catalyst stwarza możliwości finansowania rozwoju sektora spółdzielczego w Polsce przy wykorzystaniu obligacji. Emisja dłużnych papierów wartościowych daje sposobność pozyskania środków na
realizację inwestycji związanych z rozwojem prowadzonej działalności. Ponadto, zewnętrzne źródło
finansowania, jakim jest emisja obligacji, stanowi dla sektora spółdzielczego czynnik zwiększający
jego wiarygodność wobec potencjalnych inwestorów i kontrahentów.
Z kolei inwestorzy dzięki Catalyst mają dodatkową możliwość lokowania kapitału w instrumenty dłużne niewystępujące do niedawna na polskim rynku kapitałowym. Catalyst zapewnia przy tym stosunkowo niezły stopień płynności inwestycji oraz ułatwia ocenę ryzyka inwestycyjnego.
Adresatami niniejszej broszury są zarówno podmioty prawne, które mogą występować jako emitenci,
tj. banki spółdzielcze, banki zrzeszające oraz inne organizacje spółdzielcze, jak i indywidualni oraz
instytucjonalni inwestorzy.
Zachęcamy Państwa do zapoznania się z niniejszą broszurą oraz rozważenia perspektyw, jakie otwiera system Catalyst w zakresie obrotu nieskarbowymi, dłużnymi papierami wartościowymi.
Giełda Papierów Wartościowych
w Warszawie SA
9
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
1.Catalyst – możliwości pozyskania kapitału
i inwestowania
Catalyst jest systemem obrotu dłużnymi nieskarbowymi papierami wartościowymi, który został zorganizowany przez GPW oraz BondSpot – spółkę zależną Giełdy.
Catalyst funkcjonuje od 30 września 2009 r. Pierwszymi dłużnymi papierami wartościowymi, jakie weszły do obrotu w tym systemie, były obligacje m.st. Warszawy, Europejskiego Banku Inwestycyjnego
oraz listy zastawne BRE Banku Hipotecznego. Do momentu powstania Catalyst, dłużne papiery wartościowe były przedmiotem obrotu na rynku niezorganizowanym – OTC1.
1.1. Organizacja Catalyst
Architektura. System Catalyst został tak pomyślany, aby dostosować go do potrzeb różnych grup
inwestorów i emitentów – dużych i małych, z sektora prywatnego i publicznego. W skład Catalyst
wchodzą cztery platformy transakcyjne, na których dokonuje się obrót finansowymi instrumentami
dłużnymi. Są to:
1. dwie platformy transakcyjne prowadzone przez GPW – rynek regulowany oraz alternatywny system obrotu (ASO);
2. dwie platformy transakcyjne, prowadzony przez BondSpot – rynek regulowany oraz alternatywny system obrotu (ASO).
Na rynku regulowanym dokonuje się obrotu dłużnymi papierami wartościowymi, które zostały dopuszczone do obrotu w oparciu o prospekt emisyjny i których emisja została skierowana do co najmniej 100 podmiotów lub do nieoznaczonego adresata, zaś na rynku ASO przedmiotem obrotu są
papiery wartościowe wprowadzone do obrotu w oparciu o ofertę ich nabycia skierowaną do nie więcej
niż 99 podmiotów i w oparciu o dokument informacyjny prostszy od prospektu emisyjnego.
Zasady. Podstawą działania Catalyst są „Zasady działania Catalyst”, które określają m.in. normy
wprowadzania instrumentów dłużnych do zorganizowanego obrotu, zakres obowiązków informacyjnych emitentów, warunki rozliczeń transakcji oraz wielkość opłat ponoszonych przez emitentów.
1 OTC – Over the Counter (ang.) – pozagiełdowy, wtórny rynek papierów wartościowych (obligacji, akcji) prowadzony przez banki, domy maklerskie i innych pośredników.
10
www.gpwcatalyst.pl
Przedmiot obrotu. Na Catalyst do obrotu wtórnego dopuszcza się następujące nieskarbowe instrumenty dłużne:
WW obligacje korporacyjne;
WW obligacje spółdzielcze;
WW obligacje komunalne;
WW listy zastawne banków hipotecznych.
Instrumenty dłużne dopuszczone do obrotu na Catalyst nie wymagają zabezpieczenia przez podmioty emitujące. Przedmiotem obrotu są tylko zdematerializowane papiery wartościowe.
Transakcje. W systemie Catalyst transakcje mogą być zawierane wyłącznie za pośrednictwem uczestników Catalyst, tj. dopuszczonych do działania domów i biur maklerskich, które dla swoich klientów
prowadzą rachunki inwestycyjne. W obrocie prowadzonym przez GPW jednostką transakcyjną może
być jeden papier wartościowy (obligacja, list zastawny). W obrocie prowadzonym przez BondSpot –
pakiety o wartości 100 tys. zł licząc wg ceny nominalnej papierów.
Rozliczenia. Tryb i zasady przeprowadzania transakcji jest taki sam jak na GPW. Transakcje rozliczane
są przez KDPW, co praktycznie rzecz biorąc, eliminuje ryzyko transakcyjne.
Notowania. Na platformach obrotu papierami dłużnymi GPW obowiązuje jednolity system notowań
ciągłych. Kurs dłużnych papierów wartościowych jest więc ustalany na bieżąco podczas sesji, a transakcje zawierane są po indywidualnych cenach. Kurs ustalany jest na podstawie zleceń kupna-sprzedaży złożonych przez inwestorów. Zmiany ceny wyrażone są w procentach ceny nominalnej z dokładnością do 0.01 p.p. dla wszystkich nominałów. Na rynkach GPW kurs otwarcia ustalany jest przed
sesją, na podstawie wcześniej złożonych zleceń. W trakcie sesji wahania kursu są ograniczone do
3 p.p. od kursu odniesienia. Na platformach obrotu papierami dłużnymi prowadzonych przez BondSpot stosowane są notowania ciągłe w systemie hybrydowym, tj. kierowane cenami z dopuszczonymi zleceniami klienckimi. Nie ma na nich ustalonego kursu otwarcia i wahania kursu są nieograniczone. Zmiany ceny wyrażane są w procentach od wartości nominalnej z dokładnością do 0,1 p.p. dla
nominałów poniżej 100 zł, 0,01 p.p. dla nominałów od 100 do 9 999 zł i 0.0001 p.p. dla nominałów od
10.000 zł. Na platformach BondSpot istnieje możliwość zawierania transakcji z negocjowanym kursem.
Informacje o obrotach. Dane o transakcjach przeprowadzanych na Catalyst podawane są do publicznej wiadomości, co ułatwia inwestorom przeprowadzanie transakcji oraz zmniejsza ryzyko niewłaściwej wyceny portfela inwestycyjnego.
Obowiązki informacyjne emitentów. Na emitentach instrumentów dłużnych spoczywa obowiązek
informacyjny w posaci publikowania raportów bieżących i okresowych w formie, której standard
określiła GPW. Łatwy dostęp do podstawowych informacji świadczących o kondycji ekonomicznej
emitenta umożliwia inwestorom monitorowanie ryzyka inwestycyjnego.
11
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
1.2. Obrót na GPW
W ramach platformy Catalyst GPW prowadzi dwie platformy – rynek regulowany oraz alternatywny
system obrotu (ASO).
Zasady obrotu na rynku regulowanym obligacji w ramach Catalyst określa Regulamin Giełdy2. Jest to
rynek kierowany zleceniami, na którym realizacja transakcji odbywa się w trakcie sesji giełdowych.
Transakcje przeprowadzane są na podstawie zleceń maklerskich przekazywanych przez uczestników
rynku, tj. domów lub biur maklerskich. Realizacja zleceń odbywa się w ramach notowań w systemie
ciągłym.
Zasady funkcjonowania alternatywnego systemu obrotu prowadzonego przez GPW w ramach Catalyst, określa Regulamin Alternatywnego Systemu Obrotu. Na ASO przeprowadza się transakcje jedynie
instrumentami dłużnymi z wyłączeniem instrumentów emitowanych przez Skarb Państwa oraz NBP.
Transakcje przeprowadzane są na podstawie zleceń maklerskich przekazywanych przez uczestników
obrotu. Realizacja zleceń odbywa się w ramach notowań w systemie ciągłym.
1.3. Obrót na BondSpot
BondSpot należy do grupy kapitałowej GPW od 2000 r. Spółka została utworzona w 1996 r. z inicjatywy dwudziestu największych polskich banków i domów maklerskich jako Centralna Tabela Ofert S.A.
W 2004 r. zmieniła nazwę na MTS – CeTO SA., a od 2009 r. działa pod nazwą BondSpot. Jej wiodącym
akcjonariuszem jest obecnie GPW.
Regulowany rynek pozagiełdowy prowadzony przez BondSpot stanowi segment systemu Catalyst.
Zasady działania tego rynku określa Regulamin obrotu regulowanego rynku pozagiełdowego3. Przedmiotem obrotu mogą być wyłącznie instrumenty finansowe w rozumieniu Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi4, będące papierami wartościowymi o charakterze dłużnym, których wartość
nominalna emisji wynosi co najmniej 5 mln zł i co najmniej jeden uczestnik rynku pełni dla nich funkcję
animatora, z którym odpowiednią umowę musi zawrzeć emitent. Zadaniem animatora jest stymulowanie płynności obrotu instrumentami finansowymi określonego emitenta, z którym animator ma
podpisaną umowę.
2 Uchwała Nr 1/1110/2006 Rady Giełdy z dnia 4 stycznia 2006 r. wraz z póź. zm., tekst ujednolicony według stanu
prawnego na dzień 1 października 2010 r. Przedmiotem obrotu na rynku regulowanym są oczywiście nie tylko
obligacje, ale także wiele innych instrumentów finansowych, a więc akcje i prawa do nich, hipoteczne i publiczne listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, obligacje, instrumenty pochodne, kwity depozytowe produkty
pochodne (derywaty) od wymienionych wyżej produktów podstawowych itd.
3 Uchwała Nr 1/O/06 Rady Nadzorczej z dnia 3 stycznia 2006 r. z uwzględnieniem zmian wprowadzonych kolejnymi
Uchwałami Rady Nadzorczej BondSpot SA. Tekst ujednolicony według stanu prawnego na dzień 1 kwietnia 2011 r.
4 Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z 2005, z późn.
zm.
12
www.gpwcatalyst.pl
Alternatywny system obrotu prowadzony przez BondSpot jest częścią Catalyst. Zasady działania
określa Regulamin Alternatywnego Systemu Obrotu organizowanego przez BondSpot SA5. Przedmiotem obrotu w ASO BondSpot są obligacje spółdzielcze, listy zastawne, obligacje korporacyjne i obligacje komunalne. Do obrotu mogą być prowadzane instrumenty dłużne o nominalnej wartości emisji
co najmniej 5 mln zł i których zbywalność jest nieograniczona. Przy wprowadzaniu obligacji na ASO
na emitencie ciąży także obowiązek zawarcia umowy z animatorem rynku.
1.4. Uczestnicy Catalyst
Działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi może prowadzić wyłącznie podmiot posiadający status uczestnika Catalyst. Uczestnikiem Catalyst może zostać każdy podmiot, który otrzyma
zgodę GPW i/lub BondSpot na obrót dłużnymi instrumentami finansowymi na którejkolwiek z platform Catalyst. W praktyce uczestnikami obrotu na Catalyst są domy i biura maklerskie.
5 Uchwała Nr 103/09 Zarządu BondSpot SA z dnia 4 listopada 2009 r. zatwierdzonego Uchwałą Nr 27/O/09 Rady
Nadzorczej BondSpot SA z dnia 5 listopada 2009 r. wraz z późn. zm. Stan prawny na dzień 1 kwietnia 2011 r.
13
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
2. Krótka powtórka z obligacji
Zgodnie z definicją określoną w Ustawie o obligacjach z dnia 29 czerwca 1995 r.6, obligacja jest dłużnym papierem wartościowym w określonej formie prawnej, emitowanym w serii. Stanowi formę pożyczki dla emitenta – wystawcy obligacji, od nabywcy tego papieru wartościowego, czyli obligatariusza. Emitent obligacji odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania z niej wynikające, tzn.
jest zobowiązany do zwrotu, w ustalonym czasie, pożyczonych środków oraz spełnienia ustalonego
świadczenia regulowanego w z góry określonych terminach. Emisja oraz obrót obligacjami, na polskim rynku finansowym, jest regulowana przez Ustawę o publicznym obrocie papierami wartościowymi
z dnia 21 sierpnia 1997 r. (wraz z póź. zm.)7,8.
Inaczej mówiąc, obligacja jest dokumentem (papierem wartościowym) potwierdzającym, iż jego wystawca, czyli emitent, jest dłużnikiem wobec każdorazowego właściciela obligacji – obligatariusza, w którym
wystawca zobowiązuje się do zwrotu, w ustalonym czasie, pożyczonych pieniędzy (należności głównej)
poprzez wykup obligacji oraz spełnienia określonego świadczenia (należności ubocznej), przybierającego
formę pieniężną bądź niepieniężną. Zazwyczaj jest to jednak świadczenie w formie pieniężnej, tj. w formie płatności odsetek regulowanych w terminach określonych w warunkach wykupu i obsługi obligacji.
Należność główna to kwota pieniędzy wymieniona w obligacji. Stanowi ona wartość nominalną obligacji.
Obligacje mogą być emitowane w kilku seriach. Każda obligacja z danej serii daje takie same prawa
w zakresie terminu wykupu i oprocentowania.
Obligacje są sprzedawane i wykupywane po określonych cenach. Sprzedaż obligacji może następować po cenie emisyjnej równej wartości nominalnej. Mogą one być również sprzedawane z premią
(powyżej wartości nominalnej) oraz z dyskontem (poniżej wartości nominalnej). To, czy cena emisyjna
obligacji jest różna od wartości nominalnej, zależy od sytuacji rynkowej. Premia albo dyskonto stanowi sposób na dostosowanie wyjściowej rentowności obligacji do bieżących warunków rynkowych.
Cena wykupu obligacji równa się wartości nominalnej obligacji.
Wynagrodzeniem inwestora za udzieloną pożyczkę jest oprocentowanie obligacji. Odsetki liczone
są od jej wartości nominalnej. Mogą one przybrać formę oprocentowania stałego bądź zmiennego.
Obligacje o stałym oprocentowaniu przynoszą inwestorom z góry określony dochód, co z kolei dla
emitenta stanowi stałe, okresowe koszty. Tak więc, w przypadku obligacji o stałym oprocentowaniu,
emitent może z góry określić koszt pozyskania funduszy już w dniu emisji obligacji, a inwestor jej
rentowność. Nie jest to natomiast możliwe w przypadku obligacji o zmiennym oprocentowaniu. Na
wysokość stawki odsetkowej składa się bowiem WIBOR dla określonego przedziału czasowego (zwykle 3- lub 6- miesięczny) albo rentowność bonów skarbowych w określonym paśmie czasowym oraz
dodatkowo – marża ustalona z agentem emisji. Wysokość marży zwykle nie zmienia się w okresie do
wykupu obligacji, ale czasami może zostać zdywersyfikowana dla różnych podokresów. Marża zależy
od poziomu ryzyka kredytowego, wynikającego z oceny rozwoju pozycji ekonomicznej emitenta oraz
z sytuacji na rynku finansowym. W przypadku obligacji o zmiennym oprocentowaniu stawka WIBOR
lub ewentualnie stawka dyskontowa bonów skarbowych, a w ślad za nią cała stopa oprocentowania
obligacji, zmienia się natomiast w zależności od sytuacji na rynku pieniężnym.
6 Dz. U. z 2001 r., Nr 120, poz. 1300 wraz z późn. zm.
7 Dz. U. z 1997 r., Nr. 118, poz. 754.
8 Zasady emisji obligacji skarbowych zawarte są w odpowiednim zarządzeniu Ministra Finansów.
14
www.gpwcatalyst.pl
3.Obligacja jako instrument rozwoju polskiej
spółdzielczości
3.1. Obligacje banków spółdzielczych
Jedynymi organizacjami spółdzielczymi w Polsce, które wykorzystują rynek kapitałowy do pozyskania funduszy są – jak dotąd – banki spółdzielcze. Mogą one emitować dłużne instrumenty finansowe
w postaci obligacji. Pozwala im na to art. 127 ust. 3 pkt. 2 lit. b Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo
bankowe9, pozwalający na zaliczenie wartości zobowiązań wynikających z obligacji do funduszy uzupełniających banku.
Emisja dłużnych instrumentów finansowych musi spełniać następujące warunki:
WW wykup obligacji nie może nastąpić przed upływem 5 lat;
WW spłata zobowiązań z tytułu obligacji, w przypadku upadłości banku – emitenta lub jego likwidacji,
następuje w ostatniej kolejności zobowiązań dłużnych;
WW zwrot środków z obligacji nie może być w żaden sposób zabezpieczony przez bank;
WW wielkość kwoty i zasady zaliczania środków pieniężnych uzyskanych w drodze emisji obligacji jako
dług podporządkowany ustalane są przez KNF, przy czym podlega ona zmniejszeniu na koniec każdego roku trwania zobowiązania o 20% wyjściowej kwoty;
WW dług podporządkowany nie może stanowić więcej niż 50% wartości funduszy podstawowych.
Banki spółdzielcze, korzystając z prawa do emisji obligacji, nie muszą z reguły zmieniać swojego statutu.
Zakupu obligacji można dokonać na rynku pierwotnym od emitentów obligacji za pośrednictwem
agenta emisji oraz na zorganizowanym rynku wtórnym, tj. w systemie Catalyst.
Rys. 1. Rynek pierwotny obligacji spółdzielczych
Źródło: Opracowanie własne.
9 Dz. U. z 2002 r. Nr 72 poz. 665 z późn. zm.
15
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Rys. 2. Rynek wtórny obligacji spółdzielczych
Źródło: Opracowanie własne.
Obligacje, które mają wejść do obrotu na systemie Catalyst, powinny być obligacjami na okaziciela
i mieć formę niematerialną – tak jak papiery wartościowe dopuszczone do obrotu giełdowego. Dzięki
temu, od daty emisji do daty wykupu, obligacje takie mogą wielokrotnie zmieniać właściciela. Emisje
obligacji, dopuszczone do obrotu na Catalyst, rejestrowane są w KDPW, a transakcje kupna – sprzedaży są realizowane wyłącznie za pośrednictwem domów i biur maklerskich.
Dopuszczenie obligacji do obrotu na Catalyst znacznie zwiększa ich atrakcyjność dla inwestorów.
Ułatwia bowiem ewentualną odsprzedaż obligacji, czyli podnosi ich płynność jako instrumentu inwestycyjnego. Organizacja obrotu na rynku Catalyst powoduje natomiast, że transakcje kupna-sprzedaży są zawierane w sposób bezpieczny i po rynkowej cenie.
Obligacje emitowane dotąd przez banki spółdzielcze, posiadały poniższe cechy, zgodne z uregulowaniami Ustawy Prawo bankowe:
WW długość okresu do wykupu – zwykle od 5 do 10 lat,
WW okres odsetkowy – najczęściej 3 bądź 6 miesięcy,
WW oprocentowanie – najczęściej zmienne,
WW stopa odsetkowa – oparta o WIBOR 3M bądź WIBOR 6M plus marża ustalana indywidualnie w negocjacjach emitenta z agentem emisji lub potencjalnymi nabywcami za pośrednictwem tego
pierwszego,
WW wielkość pojedynczej emisji – od 4 mln zł do 20 mln zł,
WW charakter obligacji – niezabezpieczone, spełniające warunki długu podporządkowanego.
3.2. Organizacja i przebieg emisji
Przeprowadzenie emisji obligacji oraz wprowadzenie ich do obrotu na Catalyst należy do zadań emitenta – banku spółdzielczego, wspieranego w tym procesie przez agenta emisji. Na początku zarząd banku
musi zdecydować, czy emisja obligacji ma przebiegać w drodze publicznej oferty (IPO), czy też w drodze
16
www.gpwcatalyst.pl
oferty niepublicznej (prywatnej). W pierwszym przypadku procedura jest bardziej złożona i długotrwała.
Wymaga ona od emitenta przygotowania m.in. prospektu emisyjnego, co łączy się ze stosunkowo wysokimi kosztami. W drugim przypadku uplasowanie emisji na rynku ASO jest znacznie prostsze. Brak konieczności sporządzania przez emitenta prospektu emisyjnego zatwierdzanego przez KNF oraz krótszy
czas między rozpoczęciem przygotowania emisji a jej zakończeniem sprawia, że koszty emisji plasowanej prywatnie i notowanej następnie na ASO są znacznie niższe niż plasowanej na rynku regulowanym.
W obu przypadkach bank musi dokonać wyboru domu maklerskiego, który będzie agentem emisji.
Podstawą współpracy emitenta z agentem jest umowa o organizację emisji. W oparciu o nią agent
emisji przejmuje zadania związane z uplasowaniem obligacji na rynku, wspomagając jednocześnie
emitenta przy wykonywaniu jego zadań. Agent emisji pomaga także emitentowi wprowadzić jego
obligacje do obrotu wtórnego na Catalyst – tj. przede wszystkim na platformę ASO GPW.
Emisje obligacji spółdzielczych są stosunkowo niewielkie. Uplasowanie takiej emisji na rynku finansowym nie wymaga oferty publicznej. Wystarczy mniej kosztowna oferta niepubliczna. Emitenci, a więc
i banki spółdzielcze, zwolnieni są wówczas z obowiązku sporządzania prospektu emisyjnego. Mogą
swoje emisje oprzeć wyłącznie na dokumencie informacyjnym. W przypadku emisji prywatnej (niepublicznej), współpraca banku z agentem emisji odbywa się w oparciu o odpowiednią umowę, tak jak
w przypadku emisji publicznej.
Zakres zadań wykonywanych przez emitenta w przypadku oferty niepublicznej sprowadza się do podstawowych czynności formalnych. Należą do nich przygotowanie i udostępnienie:
WW dokumentów korporacyjnych, tj. statutu banku, odpisu z KRS, ostatniego sprawozdania finansowego,
WW uchwały zarządu banku w sprawie emisji obligacji wraz z warunkami emisji,
WW propozycji nabycia obligacji,
WW dokumentu informacyjnego.
Z kolei podstawowe zadania agenta emisji są następujące:
WW dokonanie analizy sytuacji na rynku finansowym umożliwiającej rozeznanie potencjalnego popytu
na obligacje danego emitenta i potencjalnych warunków oferty sprzedaży tych obligacji,
WW opracowanie dokumentu informacyjnego w części dotyczącej warunków oferty sprzedaży obligacji,
WW zbudowanie księgi popytu i następnie prowadzenie zapisów na obligacje,
WW koordynacja prac banku – emitenta i innych podmiotów zaangażowanych przy realizacji emisji,
WW zbieranie wpłat od nabywców obligacji i rozliczenie się z emitentem,
WW pomoc w rejestracji emisji obligacji w KDPW.
17
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Po zamknięciu emisji obligacji, tj. sprzedaży jej inwestorom, zadaniem agenta emisji będzie pomoc
emitentowi we wprowadzeniu jej do obrotu na Catalyst – ASO GPW i ewentualnie ASO BondSpot. Do
obrotu w systemie Catalyst są wprowadzane obligacje, które wyjściowo spełniają poniższe warunki:
1. sporządzony został dla nich dokument informacyjny bądź nota informacyjna;
2. mają nieograniczoną zbywalność;
3. w stosunku do emitenta nie toczy się postępowanie upadłościowe bądź likwidacyjne.
3.3. Rekomendowany przez GPW standard obligacji na Catalyst
Rekomendowany standard obligacji, jakie miałyby być dopuszczone do obrotu w systemie Catalyst,
został określony w Uchwale nr 414/2009 Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA.
Zgodnie z postanowieniami tej uchwały, obligacja powinna posiadać:
WW trzyliterowy kod emitenta oraz oznaczenie daty wykupu poprzez określenie miesiąca i roku;
WW wartość nominalną wynoszącą 100 zł lub 1000 zł;
WW oprocentowanie – stałe lub zmienne, określone przez stopę bazową łącznie z dodawaną marżą;
WW stopę bazową ustalaną jako stawka WIBOR 3M, WIBOR 6M, WIBOR 1Y;
WW stopę bazową ustalaną na trzy dni robocze przed każdym okresem rozliczeniowym;
WW datę emisji ustalaną w przedziale pomiędzy 1 a 28 dniem każdego miesiąca, włącznie;
WW z góry określony sposób wyliczenia kuponu odsetkowego;
WW termin świadczeń z obligacji, ustalany na 6 dni roboczych przed zakończeniem okresu odsetkowego;
WW datę wypłaty odsetek przypadającą na ostatni dzień danego okresu odsetkowego;
WW datę wykupu przypadającą na ostatni dzień okresu odsetkowego.
Standaryzacja warunków emisji jest bardzo istotna. Powoduje ona, że w praktyce łatwo jest porównać
rentowność poszczególnych emisji obligacji. Ułatwia to z kolei ich wycenę i obrót na Catalyst.
18
www.gpwcatalyst.pl
Parametry obligacji wprowadzonych do obrotu na Catalyst składają się z następujących elementów:
WW daty wprowadzenia;
WW daty pierwszego notowania;
WW daty wykupu;
WW wartości nominalnej;
WW wartości emisji;
WW rodzaju oprocentowania.
3.4. Dokument informacyjny
Publikowane przez emitentów informacje zawarte w dokumencie informacyjnym (nocie informacyjnej) służą inwestorom do oceny ryzyka związanego z zakupem obligacji. Poprzez dokument informacyjny (notę informacyjną) należy rozumieć opracowanie zawierające m.in. informacje o emitencie,
dane o emisji, podstawowe dane ze sprawozdania finansowego, ocenę i perspektywy rozwoju emitenta, opis czynników wpływających na ryzyka działalności emitenta oraz inne czynniki wpływające
na ryzyko związane z zakupem obligacji. Dokument powinien zawierać także nazwiska osób odpowiedzialnych za umieszczone w nim dane.
W przypadku wprowadzania obligacji na platformę transakcyjną ASO GPW lub BondSpot, emitent
zobowiązany jest sporządzić oraz udostępnić dokument informacyjny zgodnie z regulacjami określonymi w Regulaminie Alternatywnego Systemu Obrotu.
3.5. Rejestracja w KDPW
KDPW jest podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi na polskim rynku kapitałowym, w tym
prowadzi jednolity system ewidencji i rozliczania dłużnych instrumentów finansowych10. W praktyce
skutkuje to stosunkowo wysokim stopniem bezpieczeństwa operacyjnego oraz relatywnie niskimi
kosztami dla uczestników systemu.
Poza ewidencją i rozliczaniem instrumentów finansowych, do zadań KDPW należy realizacja zobowiązań emitenta (w oparciu o jego środki) wobec inwestorów w zakresie wypłaty należnych odsetek
oraz kwot z tytułu wykupu obligacji. Wszystkie zadania KDPW realizuje we współpracy z domami maklerskimi obsługującymi rachunki inwestycyjne inwestorów.
Obligacje wprowadzane na rynek długu, a podlegające rejestracji w KDPW, muszą przybrać formę
zdematerializowaną. Jest to warunek niezbędny do wprowadzenia dłużnych instrumentów finanso10 Ewidencja finansowych instrumentów dłużnych jest prowadzona przez KDPW analogicznie jak instrumentów
udziałowych.
19
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
wych do obrotu zorganizowanego – na platformach GPW i BondSpot. Zdematerializowane obligacje
(tj. pozbawione nośników materialnych) istnieją jedynie w postaci zapisów na rachunkach.
Przy rejestracji w KDPW zdematerializowana obligacja otrzymuje indywidualny kod. Jest to międzynarodowe oznaczenie identyfikujące obligacje – ISIN (ang. International Securities Identifying Number). W kodzie litery określają emitenta, zaś cyfry datę wykupu – miesiąc i rok. Obligacje zapisywane
są przez KDPW najpierw na rachunek (konto) agenta emisji, który przeksięgowuje je następnie na
rachunki domów i biur maklerskich, te zaś z kolei na rachunki inwestycyjne inwestorów. Rozliczenia
przeprowadzanych transakcji dokonywane są pomiędzy kontami uczestników KDPW, tj. banków oraz
domów i biur maklerskich i następnie między odpowiednimi rachunkami inwestycyjnymi.
3.6. Wprowadzenie do obrotu11
Obrót obligacjami w ramach Catalyst odbywa się za pośrednictwem odpowiednich domów i biur maklerskich, które zobowiązane są do przestrzegania standardów wyznaczonych przez przepisy GPW
i BondSpot. Regulacje stosowane na Catalyst prowadzą w praktyce do istotnego obniżenia ryzyka
operacyjnego przy przeprowadzaniu transakcji kupna – sprzedaży obligacji w tym systemie.
Wprowadzenie obligacji na Catalyst następuje na wniosek emitenta składany do zarządów Giełdy lub
BondSpot. Wniosek rozpatrywany jest w terminie 7 dni od daty złożenia kompletu wymaganych dokumentów. We wniosku powinna zostać zaproponowana data pierwszego notowania obligacji. Przy
przejściu przez procedurę wprowadzenia obligacji do obrotu emitentowi może doradzać agent emisji.
Wraz z wprowadzeniem obligacji na Catalyst zostaje opublikowany dokument informacyjny (nota
informacyjna).
Koszty związane z wprowadzeniem obligacji do obrotu na Catalyst ponosi emitent na rzecz podmiotów, które uczestniczą w tym procesie, tj. GPW, BondSpot oraz KDPW.
Na rzecz GPW lub BondSpot emitent wnosi jednorazowe opłaty za wprowadzenie każdej serii obligacji do obrotu oraz roczne opłaty w okresie ich notowań. Wielkość opłat zależy od:
WW platformy, na jakiej dokonywamy jest obrót obligacjami,
WW okresu zapadalności obligacji (okresu notowań),
WW liczby serii emitowanych obligacji i wielkości emisji w poszczególnych seriach.
Na rzecz KDPW emitent ponosi jednorazową opłatę za przyjęcie obligacji do depozytu oraz opłatę za
rejestrację każdej serii obligacji w kodzie ISIN. Dodatkowo KDPW pobiera okresową opłatę za uczestnictwo w systemie oraz opłaty za obsługę wypłat odsetek i wykup obligacji.
11 Jeżeli emitent nie chce wprowadzać obligacji do obrotu na Catalyst, możliwa jest ich tzw. autoryzacja w tym
systemie. Oznacza ona rejestrację emisji obligacji na Catalyst, przy czym emitent zobowiązuje się do wypełniania obowiązków informacyjnych według standardu Catalyst. Przy autoryzacji nie jest potrzebna rejestracja
emisji obligacji w KDPW i dematerializacja. Emitent, po uzyskaniu autoryzacji, staje się jakby bardziej „widocznym” uczestnikiem rynku długu.
20
www.gpwcatalyst.pl
3.7. Obowiązki informacyjne emitentów
Każdy emitent obligacji wprowadzonych do obrotu na Catalyst jest zobowiązany do przestrzegania
obowiązków informacyjnych. Emitenci są zobowiązani podawać do publicznej wiadomości istotne
informacje o swojej sytuacji ekonomicznej oraz czynnikach i okolicznościach, jakie mogłyby mieć
wpływ na tę sytuację, a tym samym mogących mieć wpływ na skalę ryzyka inwestycyjnego. Wymóg ten wynika z możliwości wystąpienia zmian w kondycji finansowej emitenta, a przekazywane
informacje służą inwestorom do podejmowania decyzji o zakupie lub sprzedaży obligacji. Informacje
powinny przybrać formę raportów bieżących i okresowych. Raporty powinny zawierać dane bieżące
porównywalne z danymi za wcześniejsze okresy działalności emitenta.
Zgodnie z regulacjami obowiązującymi na Catalyst, emitent – bank spółdzielczy jest zobowiązany
do udostępniania inwestorom rocznych sprawozdań finansowych wraz z opinią biegłego rewidenta.
Sprawozdania winny być udostępnianie w okresie od dokonania emisji obligacji od momentu ich wykupu.
Zakres, forma, miejsce oraz częstotliwość przekazywania informacji są uzależnione od platformy
Catalyst, na jakiej wprowadzono obligację do obrotu. Raporty emitentów publikowane są na stronie
internetowej Catalyst. Szczegółowy zakres i formę raportów określają przepisy GPW i BondSpot.
Ponieważ jak dotąd obligacje spółdzielcze notowane na Catalyst są przedmiotem obrotu w ASO GPW,
emitenci realizują swoje obowiązki informacyjne poprzez należący do GPW system informacyjny EBI.
Aby uzyskać dostęp do tego systemu, emitent powinien złożyć odpowiedni wniosek do GPW. Po
uzyskaniu zgody, emitent przekazuje do wiadomości publicznej informację o uzyskaniu dostępu do
systemu informacyjnego EBI. Realizacja zobowiązań informacyjnych odbywa się drogą elektroniczną
przez Internet.
3.8. Obowiązki informacyjne w praktyce
Wprowadzenie obligacji do zorganizowanego obrotu wiąże się z przyjęciem przez emitenta określonych obowiązków informacyjnych, które powinny być ściśle przestrzegane.
Do końca pierwszego miesiąca roku obrotowego emitent zobowiązany jest do podania do wiadomości publicznej, w formie raportu bieżącego, informacji o terminach przekazywania w danym roku
raportów okresowych. Raporty okresowe powinny być następnie publikowane właśnie w tych z góry
określonych dniach.
Spośród swoich pracowników emitent ustala osoby, które są odpowiedzialne za realizację obowiązków informacyjnych. Wybór odpowiednich osób jest bardzo ważny, gdyż rzetelne realizowanie polityki informacyjnej istotnie zwiększa wiarygodność emitenta na rynku finansowym i w przyszłości ułatwi
plasowanie kolejnych emisji obligacji.
Zarówno emitent, jak i osoby odpowiedzialne za realizację polityki informacyjnej mogą podlegać odpowiedzialności administracyjnej, cywilnej oraz karnej wynikającej z niewłaściwego wywiązywania
się z obowiązków informacyjnych.
21
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
4.Plasowanie obligacji – inwestorzy
Najważniejszym zadaniem agenta emisji jest określenie kręgu inwestorów potencjalnie zainteresowanych emisją tak, aby uplasować ją (sprzedać obligacje) na możliwie najlepszych dla emitenta warunkach. Od rozeznania agenta w sytuacji na rynku, jego kontaktów z inwestorami, w tym szczególnie
inwestorami instytucjonalnymi oraz dobrego rozeznania ich potrzeb zależy powodzenie emisji.
Nabywcami obligacji emitowanych przez banki spółdzielcze mogą być:
WW krajowi instytucjonalni inwestorzy finansowi (banki komercyjne, BGK, banki zrzeszające, banki
spółdzielcze, fundusze inwestycyjne, otwarte fundusze emerytalne, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze powiernicze, fundacje itp.),
WW zagraniczni instytucjonalni inwestorzy finansowi,
WW międzynarodowe instytucje finansowe (np. EBI),
WW podmioty zaangażowane w proces restrukturyzacji polskiej gospodarki,
WW instytucjonalni inwestorzy niefinansowi (przedsiębiorstwa, jednostki samorządowe, niepubliczne
szkoły wyższe itp.),
WW inwestorzy indywidualni.
Najważniejsze korzyści, jakie osiągają inwestorzy z zakupu obligacji banków spółdzielczych dopuszczonych do obrotu na Catalyst to:
WW stosunkowo niskie ryzyko inwestycji,
WW atrakcyjna rentowność w porównaniu z tradycyjnymi formami lokat pieniędzy,
WW możliwość wcześniejszej, przed terminem wykupu, sprzedaży obligacji,
WW pogłębienie dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.
22
www.gpwcatalyst.pl
5. Emitent spółdzielczy na Catalyst – studium
przypadku12
5.1. Przygotowanie emisji
„Najskuteczniejszą metodą propagowania innowacji jest przykład innych”
Bank Spółdzielczy w Płońsku (BSP) nie miał problemów ze spełnieniem norm dotyczących funduszy
własnych. Corocznie przeznaczał ok. 80% zysku netto na ich powiększanie, co zapewniało systematyczny wzrost tych funduszy. Każdorazowo, gdy pojawiała się możliwość szybszego tempa rozwoju
działalności niż tempo przyrostu kapitałów, bez trudu pozyskiwano dodatkowe udziały, które zapewniały Bankowi utrzymanie adekwatności kapitałowej. Bank zawsze płacił godziwą dywidendę, dlatego wielu klientów było zainteresowanych wpłatą udziałów o znacznej wartości.
W strategii kapitałowej z ostrożności Zarząd określił jednak preferowaną maksymalną wartość udziałów przypadającą na jednego udziałowca oraz ustalił limit udziału funduszu udziałowego w funduszach własnych Banku na maksymalnym poziomie 30%.
Wejście w życie Uchwały Komisji Nadzoru Finansowego nr 314/2009 z 14 października 2009 r. o możliwości zaliczenia wartości obligacji do funduszy podstawowych przyjęto w Banku dość sceptycznie.
Wynikało to z przekonania, że rozwiązanie wykorzystają jedynie banki spółdzielcze ze współczynnikiem wypłacalności poniżej 10% lub z co najmniej 50-procentowym udziałem funduszu udziałowego
w funduszach własnych.
Gdy na początku 2010 r. Dom Maklerski BPS zaproponował emisję obligacji, ze względu na opinię, iż
udziały są tańszym i łatwiejszym źródłem pozyskania kapitału, propozycja nie wzbudziła zainteresowania Banku.
Jednak pod koniec 2010 r. uwagę Banku na emisję obligacji i możliwość zaliczenia ich do funduszy
własnych zwróciły wypowiedzi prelegentów na konferencjach poświęconych przyczynom i skutkom
międzynarodowego kryzysu finansowego. Praca nad tzw. Bazyleą III i Dyrektywą DRC IV – wprowadzającymi wyższe wymogi adekwatności kapitałowej uświadomiły nam ryzyko zaliczania funduszu
udziałowego do kapitału pierwszej kategorii. Gdyby powyższe miało się wkrótce ziścić, należało podjąć szybkie i zdecydowane działania prowadzące do ograniczenia funduszu udziałowego poprzez wycofanie największych udziałów i jednoczesny wzrost funduszy własnych.
Jeszcze w grudniu zorganizowano zatem spotkanie Rady Nadzorczej i Zarządu z grupą największych
udziałowców i depozytariuszy, na którym zaprezentowane zostały wyniki Banku w ostatnim 10-leciu
oraz przedstawiono informacje o możliwości wyemitowania przez Bank obligacji, ich cenie, terminie
i zamiarze notowania ich na systemie Catalyst, na platformie ASO GPW. Zarząd zaproponował zaproszonym udziałowcom i depozytariuszom swoje obligacje jako alternatywę dla udziałów i depozytów.
Część z nich wyraziła zainteresowanie nabyciem obligacji oraz zmniejszeniem swojego zaangażowania w udziały.
12 Studium przypadku opracowywała Teresa Kudlica – prezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Płońsku.
23
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Analiza porównawcza kosztów emisji obligacji i wartości wypłaconej dywidendy dla udziałowców
(dywidenda z zysku netto w granicach 7-9% plus podatek 19% ) wykazała ewidentną przewagę obligacji. Koszty agenta emisji, związane z wypuszczeniem obligacji, są rozkładane w czasie i rozliczane
wg efektywnej stopy procentowej przez 10 lat do daty ich wykupu, nieznacznie podwyższały więc
przyjęte przez Bank koszty emisji i w konsekwencji efektywną stopę odsetkową. W przypadku BSP
nie miało znaczenia uchylenie Uchwały 314/2009 i możliwości zaliczenia emisji obligacji do funduszy
podstawowych.
Po podjęciu decyzji przez Zarząd i zaaprobowaniu jej przez Radę Nadzorczą Banku oraz zgłoszeniu
do DM BPS zamiaru emisji obligacji wszystko potoczyło się bardzo szybko.
Odpowiedzialną za przygotowanie materiałów i kontakty z agentem emisji została wiceprezes ds.
ekonomiczno-finansowych, zaś za pozyskanie inwestorów – wiceprezes ds. handlowych. Kluczową
sprawą było ustalenie terminu emisji obligacji, który dyscyplinowałby wszystkich, jak również wartości, ceny oraz daty wykupu.
Ponieważ jednym z celów emisji było ograniczenie wartości funduszu udziałowego, kontynuowano
rozmowy dotyczące objęcia obligacji przez największych udziałowców. Przedsięwzięcie zakończyło
się pełnym sukcesem, ponieważ całość emisji o wartości 7 mln zł objęli klienci i udziałowcy Banku.
W rezultacie osiągnięto następujące cele emisji:
WW pozyskanie stabilnych, długoterminowych środków do kreowania działalności kredytowej,
WW obniżenie wartość funduszu udziałowego z ok. 7 mln do ok. 5,5 mln zł,
WW po zaliczeniu przez KNF całości emisji obligacji do funduszy uzupełniających, wzrost funduszy własnych do 7 mln oraz obniżenie udziału funduszu udziałowego w funduszach własnych z 26% do
ponad 15% na koniec 2010 r.
5.2. Przebieg emisji i jej warunki
Rozważania Zarządu o celowości emisji obligacji miały miejsce pod koniec 2010 r., zaś przygotowania do niej trwały ok. 4 miesięcy. 7 lutego 201 r. Rada Nadzorcza, po zapoznaniu się z przedstawioną
przez Zarząd analizą struktury funduszy własnych oraz potrzebami i kosztami emisji obligacji, podjęła uchwałę rekomendującą Zarządowi kontynuowanie działań dotyczących emisji dziesięcioletnich
obligacji o łącznej, nominalnej wartości minimum 5 mln zł. Jednocześnie upoważniła Zarząd do wystąpienia z wnioskiem do KNF o zaliczenie zobowiązań z obligacji do funduszy uzupełniających oraz
podjęcia działań niezbędnych do wprowadzenia obligacji do obrotu na Catalyst (ASO GPW).
24
www.gpwcatalyst.pl
Realizując decyzję Rady Nadzorczej, w dniu 11 marca 2011 r. Zarząd podjął uchwałę o emisji obligacji
na okaziciela o wartości 7 mln zł, skierowanej do inwestorów w ofercie niepublicznej. Termin emisji
ustalony został na 15 kwietnia 2011 r. Oprocentowanie obligacji ustalono jako WIBOR 6M + marża
3 p.p., z odsetkami płaconymi w okresach półrocznych. Emisja obligacji przygotowana została przez
agenta emisji – DM BPS.
Zarząd podjął decyzję o skierowaniu emisji obligacji do największych udziałowców i dużych depozytariuszy. Z zainteresowanymi objęciem obligacji klientami Banku kontaktowali się bezpośrednio
pracownicy DM BPS. Klienci przed terminem emisji dokonali przelewu środków na rachunek organizatora emisji. W przypadku nieobjęcia całości emisji przez klientów Banku, BPS zapewniał pozyskanie
inwestorów.
Wysokość stopy procentowej dla pierwszego okresu odsetkowego ustalona została zgodnie z warunkami emisji obligacji – na podstawie stawki WIBOR 6M z 12 kwietnia 2011 r. Środki z emisji wpłynęły na
rachunek Banku niezwłocznie po podjęciu przez Zarząd uchwały o przydziale obligacji poszczególnym
obligatariuszom.
Uatrakcyjnieniem zaproponowanej klientom inwestycji była decyzja Zarządu umożliwiająca Obligatariuszom sprzedaż obligacji przed terminem ich wykupu, który przypada na 15 kwietnia 2021 r.
Wprowadzenie obligacji na Catalyst poprzedzone zostało przygotowaniem dokumentu informacyjnego, w którym zawarte zostały wszystkie, istotne z punktu widzenia inwestorów, informacje o Banku. Przygotowanie dokumentu okazało się łatwiejsze niż początkowo sądzono, gdyż pracownicy
DM BPS aktywnie włączyli się w jego przygotowanie.
31 maja 2011 r., w systemie CATALYST, na ASO GPW miał miejsce debiut obligacji BSP oraz obligacji
Banku Spółdzielczego w Limanowej i Banku Spółdzielczego w Skierniewicach. Było to ważne wydarzenie dla pracowników tych banków i całego środowiska spółdzielczego. W debiucie wzięli udział
m.in. członkowie zarządów GPW, BPS, DM BPS, Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, Związku
Banków Polskich, zaprzyjaźnionych banków spółdzielczych oraz przedstawiciele lokalnych samorządów i inwestorów. Debiutujące banki reprezentowane były przez członków zarządu, przedstawicieli
nad nadzorczych oraz pracowników.
Prezesi zarządów debiutujących banków mieli możliwość zaprezentowania swoich banków inwestorom oraz otrzymali statuetki od Zarządu Giełdy. Wprowadzenie do obrotu obligacji banków spółdzielczych na rynek zorganizowany w systemie Catalyst było znakomitą promocją nie tylko tych banków,
ale całego sektora bankowości spółdzielczej.
25
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
6. Korzyści z Catalyst dla polskiej spółdzielczości
Dzięki inicjatywie banków spółdzielczych i systemowi Catalyst, cały sektor spółdzielczy w Polsce
zyskał stosunkowo łatwy dostęp do zasobów rynku kapitałowego, a tym samym źródło powiększania swoich funduszy własnych i wzmocnienia bazy kapitałowej. Dodatkowo, wprowadzenie obligacji do obrotu na Catalyst stworzyło ich emitentom możliwość promocji poprzez zaprezentowanie
się w informacjach giełdowych.
Catalyst zapewnia emitentowi nie tylko pozyskanie kapitału, ale także bieżącą wycenę jego zobowiązań obligacyjnych, przejrzystość i stosunkowo wysoki stopień bezpieczeństwa obrotu dzięki rozliczaniu transakcji przez KDPW.
Emisja obligacji stanowi jeden ze sposobów podwyższania kapitałów w organizacjach spółdzielczych,
przy czym jest ona:
WW relatywnie tanim źródłem długookresowego finansowania działalności,
WW jej koszty są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu,
WW nie zmienia struktury własnościowej spółdzielni, tak jak w przypadku udziałowych papierów wartościowych,
WW może być wykorzystywana jako element promocji.
26
www.gpwcatalyst.pl
7. Sektor spółdzielczy w polskiej gospodarce
7.1. Ogólna charakterystyka
Spółdzielnia jest osobą prawną będącą dobrowolnym stowarzyszeniem ludzi, która prowadzi działalność gospodarczą w interesie swoich członków, na bazie dostarczonych przez nich kapitałów i w oparciu o Ustawę prawo spółdzielcze oraz statut zarejestrowany w sądzie gospodarczym13.
Od 1989 r. sektor spółdzielczy w Polsce podlegał bardzo dużym przeobrażeniom. Zmienił się ustrój
polityczny państwa, a gospodarka planowa uległa transformacji na gospodarkę rynkową. W rezultacie na rynku przetrwały tylko spółdzielnie, które były w stanie efektywnie konkurować, a więc te,
które najlepiej zaadoptowały się do nowych warunków i dopasowały się do potrzeb swoich członków.
Zmniejszyła się jednak liczba spółdzielni i zmieniła struktura całego sektora.
Według danych GUS, pod koniec 2010 r. działało w Polsce ok. 17 tys. spółdzielni. Zatrudniały one prawie 300 tys. osób (2,1% ogółu zatrudnionych), a udział sektora w produkcji sprzedanej i PKB kraju
kształtował się na poziomie 1,5%. Interesujące jest natomiast, że udział sektora spółdzielczego w inwestycjach był wyższy niż udział w produkcie wytworzonym. Udział w inwestycjach wynosił bowiem
1,8%. Ponadto zwraca uwagę znaczący udział sektora spółdzielczego w majątku produkcyjnym (w aktywach brutto środków trwałych). Wnosił on 5,7% i był znacznie wyższy od wszystkich poprzednich
wskaźników. Wskazuje to na potencjał rozwojowy całego sektora.
Po przekształceniach, jakie sektor spółdzielczy przeszedł w ciągu ostatnich dwudziestu lat, jego
struktura branżowa jest obecnie dość specyficzna. Najwięcej, ok. 40% spółdzielni, działa w obsłudze
nieruchomości (spółdzielnie mieszkaniowe). Następnie 17% zajmuje się handlem, 16% – rolnictwem
i 10% – przetwórstwem przemysłowym. Udziały po mniej więcej 5% przypadają na hotelarstwo, pośrednictwo finansowe (banki spółdzielcze i SKOK-i) oraz budownictwo. Pozostała, niewielka liczba
spółdzielni, zajmuje się transportem i tzw. działalnością społeczną. Spółdzielnie społeczne mogą
zakładać osoby niepełnosprawne, bezrobotni, bezdomni czy uzależnieni. Najsilniejszymi segmentami sektora spółdzielczego jest spółdzielczość mieszkaniowa, bankowa i w ramach spółdzielczości
rolnej – spółdzielczość mleczarska. Niektóre spółdzielnie mieszkaniowe posiadają po kilkadziesiąt
tysięcy członków i w związku z tym dysponują majątkiem wartości wielu dziesiątków milionów złotych. Przykładem takich spółdzielni są np. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Osiedle Młodych” w Poznaniu
(40 tys. członków) i Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (30 tys. członków). Z kolei Spółdzielnia
Mleczarska „Mlek-Pol” z Grajewa jest jednym z największych przetwórców mleka w Europie Środkowo-Wschodniej. Przetwarza 13% rocznej krajowej produkcji mleka. Jej roczna sprzedaż sięga 2 mld zł.
Handel detaliczny jest sferą działalności spółdzielczości spożywców („Społem”) oraz („Samopomoc
Chłopska”). Znak „Społem” jest najstarszym polskim znakiem handlowym (1906 r.), prawnie chronionym na całym obszarze UE. Jego autorem jest Stefan Żeromski. Spółdzielczość „Samopomoc Chłopska” działa również na zasadach franszyzy, m.in. pod szyldem sieci „Groszek”, „Lewiatan”, „Żabka”,
„Spar” i „Delikatesy Centrum”.
13 Por. „Ustawa prawo spółdzielcze” z dnia 16 września 1982 r. Dz. U. z 2009 r. nr 77, poz. 649, stan prawny na 17
lutego 2010 r.
27
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Niektóre spółdzielnie łączą się w związki. Według danych z rejestru KRS, na koniec dekady działało
w Polsce 61 takich związków spółdzielczych. W ich ramach występują jednostki pełniące funkcje kontrolne (rewizyjne), zaś organy związków wspomagają swoich członków doradztwem i konsultingiem.
Naczelnym organem samorządu spółdzielczego w Polsce jest Krajowa Rada Spółdzielcza.
7.2. Pozycja bankowości spółdzielczej
Jednym z najsilniejszych segmentów polskiej spółdzielczości jest bankowość. Na koniec 2010 r. w polskim systemie bankowym funkcjonowało 646 banków, w tym 49 banków w formie spółek akcyjnych
(banków komercyjnych) oraz 576 banków spółdzielczych. Banki spółdzielcze miały łącznie 3864 placówki bankowe i zatrudniały 32 131 osób. Ich udział w polskim sektorze bankowym kształtuje się
w ostatnich latach na poziomie 6-8% w zależności od kryterium oceniającego (udziału w sumie aktywów, kapitałów własnych, depozytów czy kredytów).
Banki spółdzielcze stanowią istotną część sektora bankowego w Polsce. Mają one prawie 150-letnią
tradycję. Podstawą prawną dla ich działalności jest Prawo bankowe14, Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających15 oraz Prawo spółdzielcze16. Bank spółdzielczy to bank będący spółdzielnią. Zgodnie z art. 13 ust. 2 Ustawy Prawo bankowe17 założycielami
banku spółdzielczego mogą być wyłącznie osoby fizyczne w liczbie wymaganej dla założenia spółdzielni, określonej w Ustawie Prawo spółdzielcze18.
Banki spółdzielcze, tak jak wszystkie inne banki, są instytucjami zaufania publicznego. Ich działalność
jest ściśle monitorowana i kontrolowana przez KNF, a depozyty są ubezpieczone w BFG.
Banki spółdzielcze szczególne znaczenie mają na terenie swojej bezpośredniej działalności. Ich klientami są udziałowcy, miejscowa ludność, gospodarstwa rolne, małe i średnie przedsiębiorstwa oraz
jednostki samorządu terytorialnego. Obszar działalności banku spółdzielczego uzależniony jest od
wielkości posiadanych przez niego funduszy własnych – funduszu podstawowego oraz funduszy uzupełniających.
Ustawodawstwo regulujące działalność banków spółdzielczych zezwala na ich zrzeszanie się poprzez
samodzielny i dobrowolny wybór oraz tworzenie wspólnie banków zrzeszających. Te ostatnie mają
formę spółek akcyjnych i są własnością banków spółdzielczych – ich akcjonariuszy. Banki zrzeszające przeprowadzają operacje na rynku finansowym i prowadzą działalność komercyjną, uzupełniając
i rozszerzając niejako działalność swoich akcjonariuszy – banków spółdzielczych.
14 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe wraz z póź. zm., Dz. U. 2010 r., Nr. 257, poz. 1724.
15 Ustawa z dnia 7 grudnia 2000r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających wraz z póź. zm. Dz. U. z 2000 r., Nr 119, poz. 1252.
16 Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze wraz z póź. zm., Dz. U. 2003 r., Nr. 188, poz. 1848.
17 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe wraz z póź. zm., Dz. U. 2010 r., Nr. 257, poz. 1724.
18 Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze wraz z póź. zm., Dz. U. 2003 r., Nr. 188, poz. 1848.
28
www.gpwcatalyst.pl
Banki spółdzielcze zrzeszają się w trzech grupach bankowych, tj. w19:
WW Banku Polskiej Spółdzielczości S.A. (BPS) – 359 zrzeszonych banków spółdzielczych;
WW Gospodarczym Banku Wielkopolskim S.A. (GBW) – 150 zrzeszonych banków spółdzielczych;
WW Mazowieckim Banku Regionalnym S.A. (MBR) – 66 zrzeszonych banków spółdzielczych.
Największym w Polsce bankiem zrzeszającym jest więc BPS obejmujący 60% wszystkich banków
spółdzielczych. Krakowski Bank Spółdzielczy funkcjonuje wprawdzie samodzielnie, ale współpracuje
z BPS.
Od lat sektor bankowości spółdzielczej odnotowuje dobre wyniki finansowe. Banki spółdzielcze zawdzięczają je przede wszystkim bardzo dobrej znajomości rynków, na których działają oraz lojalności
klientów. Dzięki temu koniunktura gospodarcza ma relatywnie mały wpływ na ich sytuację finansową, mniejszy niż na sytuację banków komercyjnych. Podobnie jest z czynnikami zewnętrznymi, co
dobitnie okazało się w okresie oddziaływania globalnego kryzysu finansowego na polską gospodarkę
w latach 2008-2009.
Tabela 1. Podstawowe dane sektora spółdzielczego za okres grudzień 2007 – grudzień 2010
Liczba banków
Liczba placówek bankowych
12.2007
12.2008
12.2009
12.2010
581
579
576
576
4 010
4 199
4 374
3 864
48 926
56 536
61 716
70 455
Dane w mln zł
Suma bilansowa
Wymogi kapitałowe
2 584
3 152
3 640
4 109
Fundusze własne
4 478
5 222
6 205
6 972
Współczynnik wypłacalności %
13,9
13,1
13,4
13,6
Wynik działalności bankowej
3 008
3 651
3 409
3 746
Wynik finansowy netto
Kredyty dla sektora niefinansowego, w tym:
692
900
698
751
27 851
32 069
36 088
39 590
dla przedsiębiorstw
5 528
6 795
8 097
9 751
dla gospodarstw domowych
22 158
25 061
27 697
29 469
Udział w rynku kredytów %
6,5
5,2
5,5
5,5
Udział kredytów zagrożonych %
Depozyty dla sektora niefinansowego, w tym:
3,0
2,8
4,3
4,8
36 719
41 528
45 840
53 823
od przedsiębiorstw
3 455
3 712
4 389
5 302
od gospodarstw domowych
32 122
36 513
39 982
46 882
Udział w rynku depozytów %
8,8
8,3
8,1
8,7
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z Raportów KNF20.
19 Dane na koniec 2010 r., Raporty o sytuacji banków, KNF.
20 KNF – Sektor bankowy – podstawowe dane 12/2007; 12/2008; 12/2009; 12/2010.
29
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Analiza sytuacji finansowej sektora banków spółdzielczych pozwala stwierdzić, że:
WW relacja kredytów do depozytów jest poniżej jedności, co wskazuje na wysoką płynność sektora;
WW niski udział kredytów zagrożonych w całym portfelu kredytowym – niecałe 5%, czyli znacznie korzystniej niż w całym sektorze bankowym, w którym udział ten wynosi ponad 7%;
WW wysoki poziom współczynnika wypłacalności – 13%, wyższy od wymagań ustawowych o 5 p.p.
Wyniki osiągane przez sektor bankowości spółdzielczej świadczą o jego stabilnej pozycji. Potwierdzają to dane dotyczące wielkości funduszy własnych sektora spółdzielczego. Na koniec 2010 roku
kształtowały się one na poziomie 6,9 mld zł, z czego 93,8% stanowiły fundusze podstawowe a 6,2%
fundusze uzupełniające.
Wykres 1. Poziom funduszy własnych sektora spółdzielczego w okresie grudzień 2007 – grudzień 2010
(dane w mln zł)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zaczerpniętych z raportów KNF21.
W latach 2007-2010 fundusze własne banków spółdzielczych dość szybko rosły. W 2008 r. podniosły
się o 16%, w 2009 r. o 18%, a w 2010 r. o 12%. Źródłem tego wzrostu było zatrzymanie znacznej części
zysków i zaliczenie ich do funduszy własnych. Udziałowcy banków spółdzielczych starali się wzmocnić
je kapitałowo, dążąc do rozszerzenia działalności, w tym akcji kredytowej. Mimo wzrostu funduszy
własnych, banki spółdzielcze nie mogły wykorzystać możliwości rozwojowych wynikających z utrzymującej się nadwyżki wolnych środków z depozytów. W omawianym okresie kształtowała się ona
na poziomie ok. 9 mld zł. Szybszy rozwój działalności sektora bankowości spółdzielczej był właśnie
hamowany przez niewystarczający poziom funduszy własnych.
21 KNF – Sektor bankowy – dane podstawowe 12/2009; 12/2010.
30
www.gpwcatalyst.pl
Zasadne jest zatem, aby banki spółdzielcze rozbudowywały swoją bazę kapitałową. Większe fundusze własne umożliwiają bardziej dynamiczne rozwijanie działalności, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo odzwierciedlone odpowiednim poziomem współczynnika wypłacalności. Prowadzi to do
lepszego zaspokojenia potrzeb klientów, a w konsekwencji także do wzmocnienia pozycji banków
spółdzielczych w całym sektorze bankowym.
7.3. Poprawa pozycji kapitałowej warunkiem rozwoju
Mając na względzie aktualną pozycję sektora spółdzielczego w gospodarce narodowej oraz jego potencjał, zasadne jest powiększanie funduszy długoterminowych jako kluczowego wyznacznika umożliwiającego jego rozwój. Emitowanie obligacji o charakterze długu podporządkowanego pozwala niektórym bankom spółdzielczym lepiej wykorzystać potencjał rozwojowy. Zgodnie z obowiązującym
prawem, banki spółdzielcze mogą bowiem zaliczać środki pieniężne pozyskane w drodze emisji obligacji do funduszy podstawowych lub uzupełniających, a tym samym mogą poprawić adekwatność
kapitałową bez zmiany struktury udziałowców. Prowadzi to do zwiększenia poziomu współczynnika
wypłacalności oraz dostarcza dodatkowych kapitałów umożliwiających rozszerzenie akcji kredytowej, a tym samym pozwala lepiej zaspokoić potrzeby klientów i ewentualnie zwiększyć ich liczbę.
Emisja obligacji, a tym samym wzrost długoterminowych funduszy będących w dyspozycji emitenta,
mogłaby pozwolić także i innym organizacjom spółdzielczym rozszerzyć zakres działalności – przede
wszystkim poprzez lepsze wykorzystanie majątku i zwiększenie inwestycji. Pożyczki obligacyjne są
wygodnym źródłem finansowania zewnętrznego. Mogłoby to wzmocnić pozycję konkurencyjną spółdzielczych emitentów i przyczynić się do ich dynamicznego rozwoju bez zmian w strukturze własnościowej.
31
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Lista obligacji spółdzielczych na Catalyst
(stan na lipiec 2011)
Lp.
Emitent
Nazwa
Segment
Data pierwszego
notowania
1
BBS Darłowo
BBS1225
GPW ASO
21.04.2011 r.
2
BPS Warszawa
BPS0720
GPW ASO
28.07.2010 r.
3
BPS Warszawa
BPS0718
GPW ASO
28.07.2011 r.
4
BS Biała Rawska
BRB0425
GPW ASO
28.10.2010 r.
5
BS Hexabank
BPT0620
GPW ASO
30.11.2010 r.
6
BS Limanowa
BSL0521
GPW ASO
31.05.2011 r.
7
BS Ostrów Mazowiecka
BOM0221
GPW ASO
28.02.2011 r.
8
BS Piaseczno
BSP0620
GPW ASO
28.09.2010 r.
9
BS Płońsk
BPL0421
GPW ASO
31.05.2011 r.
10
BS Skierniewice
BSS0418
GPW ASO
31.05.2011 r.
11
ESBANK Radomsko
ESB0725
GPW ASO
30.11.2010 r.
12
GBS Bank Barlinek
GBS0621
GPW ASO
28.07.2011 r.
13
KBS Kraków
SBK1020
GPW ASO
28.02.2011 r.
14
MBS Łomianki
MBS0720
GPW ASO
28.02.2011 r.
15
OK Bank Knurów
OKB0520
GPW ASO
28.07.2010 r.
16
PBS Ciechanów
BSC0620
GPW ASO
28.09.2010 r.
17
PBS Ciechanów
BSC0621
GPW ASO
28.07.2011 r.
18
PBS Sanok
PBS0720
GPW ASO
28.07.2010 r.
19
PMBS Zabłudów
PMS0624
GPW ASO
28.09.2010 r.
20
SBR Szepietowo
SBR0325
GPW ASO
28.07.2010 r.
21
SBR Szepietowo
SBR0725
GPW ASO
30.11.2010 r.
22
SK Bank Wołomin
BSW0721
GPW ASO
28.07.2011 r.
23
WBS Bank Warszawa
WBS0521
GPW ASO
28.07.2011 r.
Uwagi / Objaśnienia
(*)
BPS Warszawa
WIBOR6M + 3,50%; 5,50 % od szóstego roku
(**) BS Ostrów Mazowiecka WIBOR6M + 3,50 % (przez pierwsze 5 lat); 3,60% (w szóstym roku);
3,70% (w siódmym roku); 3,80% (w ósmym roku);
3,90% (w dziewiątym roku); 4,00% (w ostatnim roku)
(***)BS Płońsk 32
WIBOR6M + 3,00 % (przez pierwsze 5 lat); 3,10% (w szóstym roku);
3,20% (w siódmym roku); 3,30% (w ósmym roku);
3,40% (w dziewiątym roku); 3,50% (w ostatnim roku)
www.gpwcatalyst.pl
Rodzaj
oprocentowania
Wartość
nominalna
Data wykupu
2 900 000 zł
1 000 zł
24.12.2025 r.
80 000 000 zł
1 000 zł
12.07.2020 r.
WIBOR6M + 3,00%
100 000 000 zł
1 000 zł
15.07.2018 r.
WIBOR6M +3,50%
10 000 000 zł
1 000 zł
09.04.2025 r.
WIBOR6M + 3,20%
4 000 000 zł
1 000 zł
11.06.2020 r.
10 000 000 zł
1 000 zł
13.05.2021 r.
10 000 000 zł
1 000 zł
11.02.2021 r.
WIBOR6M + 3,00%
5 000 000 zł
1 000 zł
25.06.2020 r.
WIBOR6M + 3,00% (***)
7 000 000 zł
1 000 zł
15.04.2021 r.
WIBOR6M + 3,50%
8 000 000 zł
1 000 zł
01.04.2018 r.
WIBOR6M + 3,00%
5 000 000 zł
1 000 zł
16.07.2025 r.
WIBOR6M + 2,80%
6 750 000 zł
1 000 zł
10.06.2021 r.
WIBOR6M + 4,00%
20 685 000 zł
1 000 zł
29.10.2020 r.
WIBOR6M + 3,20%
6 000 000 zł
1 000 zł
23.07.2020 r.
WIBOR6M + 3,00%
7 000 000 zł
1 000 zł
28.05.2020 r.
WIBOR6M + 3,00%
10 000 000 zł
1 000 zł
18.06.2020 r.
WIBOR6M + 3,00%
8 000 000 zł
1 000 zł
22.06.2021 r.
WIBOR6M + 4,00%
25 000 000 zł
1 000 zł
02.07.2020 r.
WIBOR6M + 3,00%
5 000 000 zł
1 000 zł
18.06.2024 r.
WIBOR6M + 3,50%
2 000 000 zł
1 000 zł
12.03.2025 r.
WIBOR6M + 3,50%
5 000 000 zł
1 000 zł
16.07.2025 r.
WIBOR6M + 3,20%
10 000 000 zł
1 000 zł
08.07.2021 r.
WIBOR6M + 3,20%
8 000 000 zł
1 000 zł
27.05.2021 r.
Suma
355 335 000 zł
Wartość emisji
WIBOR6M + 3,00%
WIBOR6M + 3,50%
(*)
WIBOR6M + 3,20%
WIBOR6M + 3,50 %
(**)
33
Obligacje spółdzielcze na rynku Catalyst
Informacje dotyczące rynku Catalyst
można uzyskać na stronie:
www.gpwcatalyst.pl
lub wysyłając maila na adres:
[email protected]
Dodatkowych informacji udzielą Państwu pracownicy GPW:
Dział Rozwoju Rynku
tel. (22) 537 70 98, 537 70 88, 537 76 10, 537 72 35, 537 71 88, 537 71 93
Dział Emitentów
tel. (22) 537 77 62, 537 71 77, 537 72 14
Niniejsza publikacja ma wyłącznie charakter edukacyjny. Autorzy i wydawca dołożyli wszelkich starań dla zapewnienia poprawności informacji zawartych w niniejszej publikacji i nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek
ewentualne szkody powstałe w wyniku wykorzystania zawartych w niej informacji. Podstawowym źródłem aktualnych informacji o rynku Catalyst są wyłącznie regulacje prawne zamieszczone na stronie www.gpwcatalyst.pl.
34

Podobne dokumenty