biuletyn-2-i-3-2014-tekst.
Transkrypt
biuletyn-2-i-3-2014-tekst.
Terminy zebrań aptekarzy Zebrania kierowników aptek ogólnodostępnych Warszawski Dom Technika NOT; ul. Czackiego 3/5; Sala Konferencyjna (III piętro); godz. 10.00 - czwartek 27 listopada 2014 - czwartek 18 grudnia 2014 - czwartek 22 stycznia 2015 - czwartek 26 lutego 2015 Zebranie właścicieli aptek, członków OIA w Warszawie Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro); Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 10.00 - środa 5 listopada 2014 - czwartek 4 grudnia 2014 - czwartek 5 lutego 2015 Zebrania pracowników aptek szpitalnych i działów farmacji Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter); Sala „Klubowa”; godz. 15.30 - czwartek 9 października 2014 - czwartek 13 listopada 2014 - czwartek 11 grudnia 2014 - czwartek 8 stycznia 2015 - czwartek 12 lutego 2015 Zebrania pracowników hurtowni farmaceutycznych Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B” (I piętro); Sala im. prof. B. Koskowskiego; godz. 15.00 - czwartek 23 października 2014 - czwartek 20 listopada 2014 - czwartek 18 grudnia 2014 - czwartek 15 stycznia 2015 - czwartek 19 lutego 2015 Spotkania Seniorów Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne; ul. Długa 16, budynek „B”; (parter); Sala „Klubowa”; godz. 11.00 - czwartek 23 października 2014 - czwartek 20 listopada 2014 - środa 3 grudnia 2014 Spotkanie Świąteczne Sala Konferencyjna „A” Warszawskiego Domu TechnikaNOT ,ul. Czackiego 3/5 (II piętro) - czwartek 15 stycznia 2015 - czwartek 19 lutego 2015 Biuletyn Informacyjny Nr 2-3/2014 (44) ISSN 1733-1323 Kwartalnik bezpłatny www.warszawa.oia.org.pl Biuro Izby w Warszawie ul. Długa 16, 00-238 Warszawa tel. 22 635 45 54; 22 831 38 58; fax. 22 635 27 72 Biuro Izby w Warszawie czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00, w czwartki w godz. 9.00 – 17.00 Biuro Delegatury w Radomiu e-mail: [email protected] ul. Kilińskiego 15/17, 26-610 Radom – tel./fax 48 363 54 47; tel. kom. 785 665 516; Biuro Izby w Radomiu czynne od: poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00 Dyżury członków Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej - Prezes - mgr farm. Alina Fornal – wtorek 10.00 – 13.00, czwartek 12.00 – 14.00; 501 432 675; [email protected] - Zastępca Prezesa – dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz – poniedziałek 10.00 – 13.00 - Zastępca Prezesa – mgr farm. Wojciech Szkopański – wtorek 12.00 – 14.00 - Sekretarz – mgr farm. Maria Głowniak – środa 12.00 – 14.00 - Członek Rady – mgr farm. Jakub Dorociak – czwartek 13.00 – 15.00 - Skarbnik – mgr farm. Krzysztof Kondracki – czwartek 15.00- – 16.00 Dyżury konsultantów – ul. Długa 16, II p. pok. 204 - Konsultant ds. farmaceutycznych mgr farm. Anna Pławska - wtorki, czwartki 9.00 – 13.00; środy 10.00 – 11.00 [email protected]; 785 665 513* - Radca Prawny mec. Sylwester Majewski – czwartki 13.00 – 16.30 [email protected]; 785 665 513* - Doradca podatkowy - czwartki 11.00 - 13.30 - 16 października, 20 listopada, 11 grudnia, 15 stycznia 2015, 19 lutego 2015 obowiązują wcześniejsze zgłoszenia telefoniczne * - telefon aktywny w czasie dyżurów Kontakt z Biurem Izby Aneta Starczewska Anna Skołek Klaudiusz Kulak Elżbieta Nowakowska Bożena Olech Edward Błażek Jolanta Komorowska Waldemar Firek 785 665 512 785 665 514 785 665 515 785 665 516 785 665 517 785 665 518 785 665 519 603 919 209 [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] Konto bankowe: Bank Pekao S.A. XI Oddział w Warszawie 21 1240 1138 1111 0000 0209 2153 Spis treści Od Redakcji – Nasza okładka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Od Prezesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Sprawozdanie z obrad XXVI Okręgowego Zjazdu Aptekarzy Okręgowej Izby Aptekarskiej w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Miła uroczystość – Patrycja Łuszczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Zawodowa nominacja – Edward Błażek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Lista aptekarzy, którzy uzyskali „Prawo wykonywania zawodu” . . . . . . . . . . . .17 VIII Plenerowe Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza: ▪ O VIII Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza – Grażyna Marczak . . . 21 ▪ Ponownie w Jabłonnie – Katarzyna Jakubiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 ▪ VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy w Jabłonnie – Magdalena Przystupska . . 26 Kronika sportowa: ▪ Sportowe zmagania w trakcie VIII Spotkania Aptekarzy Mazowsza . . . . . 28 ▪ Wesoła znów brązowa – Jerzy Żabiński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 O XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych – Grażyna Marczak . . . .30 Zza pierwszego stołu: ▪ Homeopatia – tak i nie – Tadeusz J. Szuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Paragraf bez recepty – red. Sylwester Majewski ▪ Wyrok NSA w sprawie „programu lojalnościowego”. . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Lista aptekarzy, którzy zdali państwowy egzamin specjalizacyjny i uzyskali tytuł specjalisty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49 Uchwała Nr 713/2014 Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie z 18.02.2014 r. w sprawie wysokości składki członkowskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . .51 Ciekawostki – Michał Byliniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53 XXIV Sympozjum Historii Farmacji – zaproszenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 XV Noworoczny Koncert Aptekarzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Na okładce: fragment ekspozycji w Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego w Łodzi Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, nie zwraca materiałów nie zamówionych i zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 1 Od Redakcji: Nasza okładka Miły Czytelniku, na okładkach dwóch numerów „Biuletynu Informacyjnego” pragniemy w roku 2014 przedstawić istnienie Muzeów Farmacji w Łodzi i Warszawie. Być może skłoni to Państwa do ich odwiedzenia. Muzeum Farmacji im. prof. J. Muszyńskiego w Łodzi istnieje od 2008 roku. Swą siedzibę ma w zabytkowej kamienicy mieszczańskiej na pl. Wolności, dawniej Nowym Rynku. To tu, w roku 1830, rozpoczęła się historia łódzkiego aptekarstwa. Łączy się ona ściśle z historią rozwoju miasta, powstaniem Łodzi przemysłowej w czasach Królestwa Polskiego. W pomieszczeniach muzeum z wielką pieczołowitością odtworzono wnętrze apteki przełomu XIX i XX wieku, officinę sanitatis, recepturę, zielarnię, bibliotekę i salonik. Wśród cennych eksponatów są zabytkowe meble apteczne, naczynia do przechowywania środków leczniczych i przyrządy do wytwarzania różnych postaci leków. Posiadamy dużą kolekcję wag aptecznych i laboratoryjnych oraz moździerzy żeliwnych i porcelanowych, a także zbiór Farmakopei. Dużym zainteresowaniem gości muzeum cieszy się stół recepturowy, przy którym można podziwiać dawne sygnatury, dołączane do leków realizowanych w aptece na receptę oraz prezentowane jest przygotowanie postaci leków w proszku i pigułek. Nasza działalność to: – organizowanie wystaw czasowych związanych z historią farmacji, zawodu aptekarskiego i sylwetek łódzkich farmaceutów, – organizacja spotkań naukowych, konferencji, szkoleń oraz warsztatów, – prowadzenie lekcji i spotkań muzealnych dla różnych grup wiekowych – oferta dostosowana dla każdej grupy wiekowej (od zabawy po wykłady), – udział w akcjach organizowanych przez inne placówki muzealne, – współpraca z Łódzkim Uniwersytetem Medycznym i innymi placówkami muzealnymi, także zagranicznymi (Kowno), – pozyskiwanie materiałów historycznych, dokumentujących dzieje farmacji oraz historię naszego miasta, – udział w sympozjach historyków farmacji oraz naukowych spotkaniach o tematyce związanej z dziejami zawodu farmaceuty (spotkania PTFarm.), – zapewnienie opieki merytorycznej przewodnika, również w języku angielskim. (ze strony internetowej Muzeum) 2 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Od Prezesa Bardzo ważnym wydarzeniem w życiu Izby, które pozwala rozliczyć poprzedni rok i zatwierdzić budżet oraz plan pracy na nowy rok jest Okręgowy Zjazd Aptekarzy. W tym roku odbył się w dniach 14-15 marca i – niestety – połączony był ze smutną uroczystością pożegnania, zmarłego w styczniu, niezwykłego człowieka – Prezesa Konstantego Potockiego, który pomimo, że już kilkanaście lat nie pełnił funkcji Prezesa, odwiedzał nas często i z wielką radością witaliśmy Go na wszystkich naszych spotkaniach. Tegoroczny Zjazd, ze względu na bardzo trudną sytuację aptekarzy i aptek, miał szczególnie istotne znaczenie, gdyż właśnie takie tematy, jak straty z powodu narzuconych przepisami przecen leków, nieprzestrzeganie zakazu reklamy przez bardzo wielu przedsiębiorców, tzw. łańcuch odwrócony i problemy z zaopatrzeniem w leki, zdominowały dyskusję zjazdową. Sprawą, która niezmiernie i od dawna mnie martwi jest frekwencja delegatów na Zjazdach, od lat kształtująca się poniżej 70%. Nieobecność niektórych delegatów na kolejnych Zjazdach uważam za coś nawet więcej niż wstyd. Nie mogę zrozumieć, że członkowie Izby, którzy zostali delegatami, a więc korzystają ze swoistego mandatu zaufania koleżanek i kolegów, nie mogą raz w roku poświęcić kilku godzin swego czasu na spełnienie tego, dobrowolnie przecież podjętego, obowiązku. Niewątpliwie dużym osiągnięciem naszej Izby jest dobrze zorganizowany system ciągłego szkolenia. Nasi członkowie nie powinni mieć problemów ze zdobyciem punktów, niezbędnych do zaliczenia cyklu dokształcania. Kilka razy w roku organizowane są sesje i posiedzenia naukowe oraz kursy, tak w Warszawie, jak i w delegaturach. Udostępnione są również formy szkoleniowe w internecie. Od lat organizujemy też szkoleniowe sesje wyjazdowe dla różnych grup zawodowych. Wspomnę tu o zrealizowanych w tym roku w Uniejowie, w dniach 16-18 maja, XII już Sesji Szkoleniowej Komisji Hurtowni Farmaceutycznych i VII Sesji Komisji Aptek Szpitalnych i Działów Farmacji Szpitalnej. Również w Uniejowie, Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 3 w dniach 19-21. września, odbyły się sesje szkoleniowe dla Komisji Młodych Aptekarzy i Komisji Właścicieli Aptek. Zainaugurowano również organizację takich szkoleń także dla kierowników aptek ogólnodostępnych. Pierwsze obyło się w dniach 25-26. października w Ożarowie – powinny one rozszerzyć możliwości uzupełnienia swojej wiedzy i rozwinięcia kompetencji zawodowych. W tym roku także, po kilkuletniej przerwie, wróciliśmy z organizacją sesji szkoleniowych do Krynicy Zdroju. Nie sposób nie wspomnieć o kolejnym, już ósmym, a w Jabłonnie organizowanym po raz drugi, Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza. Kto był, na pewno się nie nudził, a kto nie był, niech po prostu żałuje. W trakcie tej imprezy nastąpił miły moment przejęcia, przez piszącą te słowa, w imieniu naszej Izby, buławy przewodniczenia – przez rok – Mazowieckiemu Forum Samorządów Zaufania Publicznego. Jest to społecznie działające grono przedstawicieli izb zawodów zaufania publicznego, które będąc reprezentacją różnych zawodów, borykają się z wieloma podobnymi problemami, chociażby legislacyjnymi. Obecnie bardzo wiele działań, zarówno naszych członków, jak i działaczy Naczelnej Rady Aptekarskiej skierowanych jest na wypracowanie zmian legislacyjnych, idących w kierunku uporządkowania rynku leków i chociaż wiele naszych argumentów spotyka się ze zrozumieniem, to jednak na sukcesy musimy jeszcze poczekać. Tak więc ten rok to w jakimś sensie rok „wojny”, swoistej wojny o nowe, lepsze prawo i chociaż osób do intensywnej pracy nie ma zbyt dużo, to są to osoby niezwykle zdeterminowane, by osiągnąć cel. Jednak – jak to na wojnie – oprócz armat, a te mamy, potrzebna jest amunicja. I tu ogromna prośba do wszystkich członków, którą powtarzam po raz kolejny. Bardzo potrzebujemy wszelkich przykładów na nieprawidłowości, jakie spotykamy na rynku farmaceutycznym: nieprzestrzeganie zakazu reklamy, brak personelu fachowego w aptekach i nieprawidłowości w sprzedaży leków przez internet i w obrocie poza aptecznym. Jest to niezbędny materiał, uzasadniający proponowane kierunki zmian w prawie i pomagający skutecznie walczyć o zmiany, które pozwolą nam z godnością, bez nacisków wykonywać nasz zawód, wbrew ogromnym staraniom tych, dla których farmacja to tylko pieniądze i przedsiębiorstwo, a pacjent pozostaje w cieniu. Musimy mieć świadomość, że nikt tego za nas nie zrobi. 4 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Sprawozdanie z obrad XXVI Okręgowego zjazdu Aptekarzy Okręgowej Izby aptekarskiej w Warszawie w dniu 15.03.2014 r. Pani Prezes mgr farm. Alina Fornal, witając wszystkich przybyłych na obrady XXVI Okręgowego Zjazdu Aptekarzy, poprosiła o uczczenie minutą ciszy, pamięć zmarłego w styczniu br. Pana mgr farm Konstantego Potockiego. Postać ś.p. Konstantego Potockiego przybliżył zebranym delegatom dr Włodzimierz Hudemowicz. Mówił: „…tak naprawdę ś.p. Konstantego Potockiego poznałem, gdy został Prezesem Okręgowej Rady Aptekarskiej. Od pierwszych chwil widzieliśmy w nowym Prezesie coś, co posiadają nieliczni – ogromną, wręcz niebywałą łatwość nawiązywania kontaktów. To wszystko przysparzało mu sympatię otoczenia. Imponował nam wiedzą, umiejętnościami organizacyjnymi a zarazem prostotą i skromnością. Jako prezes walczył o godność i prawa farmaceutów, a przy tym „Kostek” to kawał historii naszej ojczyzny i farmacji. Okupacja to czasy jego czynnego udziału w AK, zwieńczonego walką w Powstaniu Warszawskim, obóz jeniecki, służba w dywizji gen. Stanisława Maczka, a następnie powrót do kraju, co wymagało dużej odwagi, a po powrocie determinacja nie tylko przetrwania w ówczesnych czasach, ale i piękna karta tworzenia potęgi „Polfy” w kraju i za granica. Dzieje Kostka mogą być lekcją historii dla młodego pokolenia i wspaniałym przykładem jak być wiernym ojczyźnie, swoim ideałom, a zarazem człowiekiem dobrym, światłym i skromnym. Kostku, zawsze pozostaniesz w naszej pamięci!” Pani prezes, wspólnie z Panem dr Grzegorzem Kucharewiczem – prezesem NRA, zaprosiła rodzinę ś.p. Konstantego Potockiego do odebrania jednego z wyróżnień NRA: tytułu honorowego „Strażnika Wielkiej Pieczęci Aptekarstwa Polskiego”. W imieniu zmarłego, dyplom wyróżnienia odebrały żona i córka wraz z wnukami. Przedstawiciel samorządu lekarskiego – Krzysztof Makuch również uhonorował ś.p. Konstantego Potockiego najwyższym wyróżnieniem warszawskiego samorządu lekarskiego – Medalem dr Jerzego Moskwy. Rozpoczynając obrady Zjazdu Pani Prezes przedstawiła propozycję Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie dotyczącą osoby Przewodniczącego Zjazdu. Kandydatką na tę funkcję była mgr farm. Dorota Smółkowska. Wobec braku zgłoszeń innych kandydatów przystąpiono do głosowania. Przewodnicząca Zjazdu została wybrana większością głosów, przy jednym wstrzymującym się i braku głosów przeciwnych. Pani Prezes – mgr farm Alina Fornal poprosiła Przewodniczącą Zjazdu o przejęcie przewodnictwa obrad. Mgr farm. Dorota Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 5 Smółkowska podziękowała za zaufanie jakim ją obdarzono i natychmiast przystąpiła do swoich obowiązków. Aby Zjazd przebiegał w sposób efektywny, przedstawiono projekt porządku obrad, który został poddany pod głosowanie i przyjęty jednogłośnie. Przewodnicząca Zjazdu przedstawiła również propozycję Rady, dotycząca obsady pozostałych funkcji prezydialnych Zjazdu, które kolejno poddawano głosowaniu – na Zastępcę Przewodniczącego Zjazdu wybrano Panią mgr farm Ewę Dobrosielską – Przewodniczącą Delegatury Płockiej, zaś Sekretarzem Zjazdu została mgr farm. Małgorzata Chmielak – Przewodnicząca Delegatury Siedleckiej. Zjazd dokonał także wyboru Komisji Zjazdowych: Komisji Regulaminowej, Komisji Mandatowej, Komisji Uchwał i Wniosków. Następnie głos zabrała Pani Prezes mgr farm. Alina Fornal i przedstawiła sprawozdanie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Warszawie za rok 2013 (zamieszczone w numerze 1/2014 Biuletynu). Po wystąpieniu Pani Prezes głos zabrał Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej – Pan dr Grzegorz Kucharewicz. Mówił on o wielu nieprawidłowościach, jakie istnieją na naszym rynku farmaceutycznym i postulowanych zmianach. Jednym z najważniejszych postulatów w tym zakresie jest wprowadzenie do polskiego prawa zapisu, stanowiącego że apteka może należeć tylko do aptekarza lub spółki aptekarskiej. Winno to być poprzedzone wprowadzeniem moratorium na otwieranie nowych aptek, ponieważ sytuacja, gdy właścicielem może być osoba nie będąca farmaceutą, stwarza poważne problemy w prawidłowym funkcjonowaniu samorządu aptekarskiego. Trudno jest w obecnych stanie prawnym utrzymać niezależność naszego zawodu. Coraz częściej właściciel nie będący farmaceutą wywiera presję na wykwalifikowany personel fachowy, zmuszając do zachowań niezgodnych z Kodeksem Etyki Aptekarza R.P., co jest nie do zaakceptowania. Apteka musi mieć mocne podstawy ekonomiczne, aby należyte sprawowanie kontroli nad prawidłową gospodarką lekiem było zachowane. Przy wydawaniu zezwoleń muszą być spełnione kryteria geograficzne i demograficzne. NIA przedstawiła takie stanowisko w piśmie z 17. grudnia 2013 roku. Niestety, nie zostało to uwzględnione w prawie farmaceutycznym. Niezbędne jest także doprecyzowanie zmian, dotyczących łączenia obrotu hurtowego z obrotem detalicznym. Obecne przepisy antykoncentracyjne uniemożliwiają tworzenie nowych aptek podmiotom, które w sposób bezpośredni albo pośredni kontrolują ponad 1% aptek w województwie. Niestety przepisy są permanentnie łamane. Za nadzór nad przestrzeganiem przepisów antykoncentracyjnych odpowiedzialna jest Inspekcja Farmaceutyczna. To trzeba egzekwować. Karą za nieprzestrzeganie tego przepisu powinno być 6 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 odebranie zezwolenia. Konieczne jest również ograniczenie podmiotów, które mogą prowadzić obrót lekami. Obrót ten winien być jedynie w aptekach, a nie – jak dotychczas – także w sklepach spożywczych czy na stacjach benzynowych. Mamy tak gęstą sieć aptek i punktów aptecznych, że pacjenci mają łatwy dostęp do leków. Pilną sprawą jest zmiana regulacji, dotyczących dyżurów aptek. Koszty powinny być scedowane na samorządy terytorialne. Konieczna jest również zmiana w całokształcie szkoleń ciągłych dla farmaceutów. Musi być zniesiony zapis uzyskania 50 punktów twardych. To jedyny taki wymóg w środowisku medycznym. Jedną z przyczyn braku leków na polskim rynku jest wzrost eksportu równoległego. Proces ten przybrał monstrualne rozmiary. Niezbędne są tu działania Inspekcji Farmaceutycznej, sprawującej nadzór nad gospodarką lekiem. Ważnym powodem braku leków na polskim rynku jest ich limitowanie przez podmioty, prowadzące sprzedaż bezpośrednią. Pogarsza to fakt braku reakcji ze strony Nadzoru Farmaceutycznego. Powoduje to także rozszerzanie się tego procederu na inne firmy, wyznaczające bzdurne limity zaopatrzenia apteki, która niejednokrotnie nie może zrealizować nawet jednej recepty na miesięczną kuracje dla pacjenta. Niektórzy żądają przefaksowania recepty. Gdzie w tym wszystkim jest Inspekcja Farmaceutyczna? Obecnie wydawanie leków w ramach umowy z NFZ odbywa się dla apteki praktycznie bezpłatnie. Nie zaakceptowaliśmy nigdy sposobu naliczania marż. Następuje brutalna monopolizacja rynku. Niezbędna jest również regulacja zmian cen leków, wprowadzanych obwieszczeniami Ministra Zdrowia. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest wystawianie faktur korygujących. Niepokojący jest także fakt łamania zakazu reklamy przez podmioty prowadzące apteki. Jest to narzędzie do stopniowego przejmowania naszych aptek. Po wystąpieniu Pana prezesa głos zabrał Pan mgr farm. Piotr Bohater – prezes Dolnośląskiej Rady Aptekarskiej. Mówił on m. in. o tym, że jego izba już wcześniej przestrzegała przed patologiami jakie mogą się pojawiać. Jednak wielu kolegów nadal nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Wydaje się, że wielu z nas, bez względu na to czy jest właścicielami czy pracownikami, ma błędną ocenę sytuacji. Pracownikom wydaje się, że jeżeli rynek aptek zostanie przejęty przez trzy czy cztery sieci, to nic się nie zmieni poza zmianą właściciela. Jest to fatalne założenie, bo usypia pracowników, którzy myślą, że „jakoś to będzie”. Na podstawie doświadczeń takich krajów jak Norwegia czy Wielka Brytania należy przyjąć optymalizację sieci aptek w momencie ich przejęcia, z tym że w tych krajach na jedną aptekę przypada pomiędzy 5 a 8 tys. mieszkańców, a w Polsce ok. 3 tys. Jeżeli doszłoby do tego, że na polskim rynku farmaceutycznym sieci zamknęłyby ok. połowy polskich aptek to wtedy ok. 10 tys. magistrów farmacji zostanie bez Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 7 pracy. Nie stanie się to w miesiąc, ale w rok czy dwa lata jest to realne. Jeżeli będzie o połowę mniej aptek, to mniejsze będą koszty i w końcu sieci zaczną zarabiać. Mało kogo będzie to obchodzić, co stanie się z naszymi koleżankami i kolegami. Gratuluje tym wszystkim pracownikom, którzy pracują w jakiejś sieci z myślą, że moja sieć przetrwa, więc czym mam się martwić? Tylko jakie wtedy będą warunki pracy, płacy i warunki socjalne. Wystarczy, że podmiot posiadający 1000 aptek, zatrudniający ok. 1500 lub 2000 tys. magistrów farmacji, obetnie pensje o 400 zł, to mamy już kwoty milionowe! Dlatego zadziwiający jest fakt spokojnego snu aptekarzy. Dane IMS pokazują utratę pracy już przez tysiące farmaceutów. Podobnie jest z właścicielami, którzy mając swój lokal i własność apteki, są pewni swego. Nic bardziej błędnego w takim myśleniu. Jeżeli sieć będzie otrzymywać 40% rabatu przy zakupach, a cena zakupu przez właściciela indywidualnego będzie wyższa niż cena detaliczna w sieci, to nie ma szans na przetrwanie. Ten, który ma swój lokal może trochę dłużej utrzyma się na rynku. Brak konsolidacji wynika z braku zrozumienia powagi sytuacji. Właściciele myślą: „ostatecznie sprzedam aptekę”. Tylko może być tak, że jej nikt nie kupi. W niektórych przypadkach pewnie tak, kupi ją, jeżeli apteka jest w bardzo dobrym punkcie. Spokój właścicieli nie jest niczym poparty, bo będą musieli wyłożyć duże pieniądze na zamknięcie swoich aptek. Sytuacja w całej Polsce wygląda jednakowo. Takie są prawa wielkiego kapitału. My już nie mamy czasu! Nasi koledzy walczą o przetrwanie! Na dzień dzisiejszy są trzy zapisy, które nas chronią i nie powinniśmy doprecyzowywać, czy szukać nowych rozwiązań, ale wykorzystywać te, które już są! Pierwszy – to zapis o posiadaniu nie więcej niż 1% aptek w województwie, drugi – to zakaz dystrybucji bezpośredniej, a trzeci – to zakaz reklamy. Są to przepisy wprowadzone przez polski parlament w interesie społecznym. Jest to ustanowione po to, aby sieci nie przejęły rynku farmaceutycznego. Wystarczy je tylko wyegzekwować. Nasze szanse aby przetrwać zdecydowanie wtedy wzrosną. Niezrozumiałym jest fakt, że Inspekcja Farmaceutyczna, odpowiedzialna za przestrzeganie tych przepisów, ich nie egzekwuje! Nie rozumiem również dlaczego tak łatwo godzimy się na łamanie tych przepisów. My nie możemy się wycofywać! Kontynuując obrady przedstawiono sprawozdania Komisji ORA. Jako pierwsza wystąpiła Przewodnicząca Komisji Aptek Ogólnodostępnych – Pani mgr farm. Magdalena Majewska, przedstawiająca sprawozdanie Komisji. Przewodniczący Komisji Hurtowni Farmaceutycznych – mgr farm. Jakub Dorociak, oprócz przygotowanego sprawozdania, omówił też niezwykle ważną kwestię niedawno opublikowanego europejskiego przewodnika Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej. Przewodnik ten wprowadza zupełnie nowe wymagania i jest nowym wyzwaniem, 8 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 co do jakości w dystrybucji hurtowej. Obecnie oczekiwana jest implementacja przewodnika do prawa polskiego, ale nie czeka się na polskie przepisy. Trzeba już pomyśleć o ich wdrażaniu. W Izbie rozpoczęto wstępne szkolenie z walidacji systemów i analizy ryzyka. Cykl szkoleń będzie kontynuowany w ciągu 2014 roku. Kolejno wystąpiła Przewodnicząca Komisji Aptek Szpitalnych – mgr farm. Ewa Steckiewicz-Bartnicka, która w zreferowała roczną pracę sektora szpitalnego. „Miniony rok pod względem działalności Komisji podobny był do lat poprzednich. Działania skupiały się na zainteresowaniu problemami aptek szpitalnych i działów farmacji odpowiednich organów Inspekcji Farmaceutycznej a także Ministerstwa Zdrowia i NFZ. W poprzednim roku problemem, który żywo nas dotyczył był – i zresztą nadal jest – problem zasad organizacji pracy w działach farmacji szpitalnej. Z definicji – dział farmacji szpitalnej wydawałoby się, że jest pojęciem szerszym niż apteka szpitalna. Tymczasem dział farmacji szpitalnej okazał się w wielu wypadkach okazją do poczynania „oszczędności”, polegającej głównie na ograniczaniu ilości zatrudnionego personelu oraz ograniczenia czasu pracy. Ten problem wymagał zainteresowania i doczekał się interwencji w NFZ przez NIA, a konkretnie przez Departament Farmacji Szpitalnej”. Pan mgr farm. Wojciech Szkopański przedstawił sprawozdanie z pracy Komisji Właścicieli Aptek, dodając przy tym, że należy bezwzględnie: – doprowadzić do zatrzymania przecen magazynów aptecznych i uzyskać rekompensatę za niekorzystne zmiany obwieszczeń MZ, – konsekwentnie egzekwować zakaz reklamy aptek poprzez działania Prezydium Rady OIA w Warszawie i Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, – zatrzymać rozwój modelu sieci aptecznych, poprzez uszczelnienie i egzekwowanie zapisu dotyczącego 1%. Pan dr n. farm. Jerzy Żabiński, jako Przewodniczący Komisji ds. Zawodowych i Młodych Farmaceutów, omówił w sprawozdaniu zadania i działania tej Komisji. Jako kolejna wystąpiła Pani profesor Helena Makulska-Nowak, przedstawiając zakres prac, jakimi zajmowała się Komisja Nauki i Szkolenia. Pani Profesor mówiła o tym, że doskonale rozumie, że dla farmaceutów najważniejszą rzeczą jest przetrwać, a nie tylko edukować się, ale w świetle zawężającego się rynku pracy poziom naszej wiedzy i dokumenty potwierdzające nasze kwalifikacje mogą stać się niezwykle ważnym elementem w ofercie pracy, zarówno w kraju jak i na świecie. Po tym krótkim wstępie nastąpiło przedstawienie osiągnięć, do których niewątpliwie należą: błyskawiczne rozpoczęcie szkoleń, stworzenie dokumentów, które stanowią podstawę prawną do tej edukacji w postaci specjalizacji i szkoleń Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 9 ciągłych. Najbardziej dotkliwym elementem edukacji podyplomowej farmaceutów jest konieczność indywidualnego ponoszenia kosztów, związanych z uzyskiwaniem wiedzy. Konieczne wydaje się prowadzenie zabiegów o dofinansowanie szkoleń w sposób przejrzysty i etyczny, jednakowy dla wszystkich ośrodków szkolących. Imponujący jest wynik ilości osób rozpoczynających szkolenie specjalizacyjne w liczbie 490 osób (farm. Apteczna – 423, szpitalna – 67), w tym tytuł specjalisty uzyskało 147 farmaceutów Mazowsza. Jest kilka spraw, które wymagają modyfikacji. Należą do nich z pewnością programy edukacyjne, które muszą być aktualizowane tak, aby zawarte w nich treści spełniały oczekiwania coraz bardziej wymagających pacjentów oraz muszą uwzględniać współczesną wiedzę farmaceutyczną. Należy uściślić programy szkoleń specjalizacyjnych tak, by zawartość każdego z modułów edukacyjnych była szczegółowo określona, bowiem sposób ewaluacji zdobytej wiedzy jest taki sam dla całego kraju i taka sama winna być również realizacja. Kategorycznie należy również zmienić liczbę terminów egzaminów – dotychczas można przystąpić do niego trzy razy, natomiast przy samofinansowaniu szkoleń, logicznym wydaje się uzyskanie możliwości zdawania egzaminu „do oporu”. Po wystąpieniu Pani Profesor głos zabrał mgr farm. Michał Byliniak – Przewodniczący Komisji Monitorowania i Analiz, omawiając jej zadania i pracę. Rolą Komisji jest m.in. opracowywanie materiałów na posiedzenia Prezydium Rady oraz dla członków naszej izby. Jednym z najważniejszych działań, stanowiących przedmiot prac komisji jest przygotowywanie uwag do wielu aktów prawnych pojawiających się nie tylko w 2013 roku, ale także w latach ubiegłych. Komisja przedstawiła szereg uwag do zmian w ustawie refundacyjnej, ustawie o informatyzacji służby zdrowia, w rozporządzeniu w sprawie recept lekarskich. Praca komisji odbywa się często pod silną presją czasu, ponieważ terminy, jakie daje ministerstwo na konsultacje zewnętrzne są na ogół niezwykle krótkie. Często jest tak, że w piątek pojawia się informacja o zgłoszeniu uwag, zaś termin ostateczny wyznacza się na środę. Pozytywnym wydaje się fakt, że nasze uwagi są często wykorzystywane w całości przez NIA, więc nasz wkład w prace NIA jest duży. Przewodniczący ubolewał równocześnie na fakt znikomości uwag, zgłaszanych przez członków izby warszawskiej i uwypuklenia problemów nurtujących środowisko, co mogłoby znaleźć odzwierciedlenie w zgłaszanych przez nas propozycjach zmian. Przy opracowywaniu zbiorczych uwag do zmian przepisów nie ma możliwości, aby dostrzec wszystkie problemy i sytuacje jakie mają miejsce w różnych ośrodkach naszego województwa. Stąd prośba ze strony komisji o zgłaszanie wszelkich problemów, wątpliwości i nieprawidłowości, z jakimi spotykamy się w codziennej pracy. 10 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 W imieniu Przewodniczącego Komisji Odznaczeń i Wyróżnień – Pana mgr farm Mariana Witkowskiego wystąpił dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz. Przy OIA w Warszawie działa Komisja Wyróżnień i odznaczeń. Komisja dysponuje listą koleżanek i kolegów, którzy zostali wytypowani i odznaczeni w latach poprzednich. Dotyczy to odznaczeń państwowych, odznaczeń resortowych i wyróżnień korporacyjnych. Wpływające wnioski, zarówno z delegatur Izby, jak i z terenu Warszawy są rozpatrywane na posiedzeniach Komisji Wyróżnień i Odznaczeń. Wnioski trafiają następnie do NRA lub do MZ. Po przerwie obiadowej wznowiono obrady i głos zabrali kolejno Przewodniczący Delegatur. Jako pierwsza swoje sprawozdanie przedstawiła mgr farm. Małgorzata Chmielak – Przewodnicząca Delegatury Siedleckiej. Następnie do mównicy zaproszono mgr farm Jolantę Krawczyk – Przewodniczącą Delegatury Radomskiej. Pozostali szefowie Delegatur zrezygnowali z przedstawienia sprawozdania. Przewodnicząca Zjazdu – mgr farm. Dorota Smółkowska sama udzieliła sobie głosu i przedstawiła sprawozdanie z przebiegu współpracy pomiędzy OIA w Warszawie a Mazowieckim Oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia. Po przedstawieniu sprawozdań rozpoczęto dyskusję. Jako pierwszemu głosu udzielono mgr farm. Jerzemu Kałasce. Pan magister zwrócił uwagę na to, że nie wybieramy drogi rozmów z posłami. Nasi przeciwnicy są w mediach i w prasie, a nas tam nie ma. Na pewno to kosztowne, ale nie więcej niż pensja prezesa NRA, która uległa podwyżce. To nie jest w porządku. Prezes zarabia więcej niż Prezydent RP. Na koniec Pan mgr farm. Jerzy Kałaska postawił wniosek, aby głosowanie nad absolutorium Rady odbywało się w sposób tajny. Wniosek odrzucono: „za” głosowało 29 osób, „przeciw” – 35 , 10 – wstrzymało się od głosu. W tym momencie przedstawiono protokoły, dotyczące ukonstytuowania się poszczególnych Komisji Zjazdowych, które personalnie przedstawiały się następująco: Komisja Mandatowa: – przewodniczący – mgr farm. Wojciech Szkopański, – sekretarz – mgr farm Sebastian Sobski, – członkowie: mgr farm. Włodzimierz Merks, mgr farm. Jolanta Krawczyk, mgr farm. Grzegorz Wielgosz; Komisja Regulaminowa: – przewodniczący – mgr farm. Ryszard Seidel, – członkowie: mgr farm. Jerzy Kałaska, mgr farm. Eugeniusz Bukiewicz; Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 11 Komisja Uchwał i Wniosków: – przewodniczący – mgr farm. Jakub Dorociak, – członkowie: mgr farm. Jolanta Klimowicz, mgr farm. Agnieszka Lisowska, mgr farm. Magdalena Majewska, mgr farm. Beata Mosiołek. Przyjęto też protokół Komisji Mandatowej, stwierdzający prawomocność Zjazdu. Następnie głos zabrał mgr farm. Krzysztof Kondracki – Skarbnik OIA w Warszawie, przedstawiając sprawozdanie z wykonania budżetu Izby za rok 2013 oraz preliminarz budżetu Izby na rok 2014. Następny w kolejności wystąpił Pan mgr fam. Jacek Lipka – Przewodniczący Komisji Rewizyjnej i przedstawił swoje sprawozdanie. Rozpoczęto dyskusję nad wystąpieniami Skarbnika i Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej. Pani mgr farm Anna Matan stwierdziła, że jest pod wielkim wrażeniem osób przygotowujących sprawozdanie. Jest ono bardzo przejrzyste, obrazowe i nigdy dotychczas nikt nie przygotował go w ten sposób. Pan mgr Kałaska przypomniał, że postulował zakupienie lokalu. Powinniśmy kupić taki lokal na jaki nas stać. Odsetki na lokacie spadają, wiec izba traci. Pani mgr farm. Zofia Skwarek z delegatury radomskiej uważa, że pieniądze powinny być przeznaczane na PR. Skarbnik – mgr farm. Krzysztof Kondracki, w odpowiedzi wyjaśnił, że lokal musi być odpowiedni, nie może być za mały, ponieważ nie będzie spełniał podstawowych zadań, przewidzianych dla Izby. Są również środki na PR. Wobec braku innych głosów przyjęto wniosek o zamknięcie dyskusji. Przyjęto wnioski o zatwierdzenie przedstawionych sprawozdań i przegłosowano je. Przyjęto również wniosek o przesunięcie wystąpień gości. Po głosowaniu wystąpili Goście Zjazdu. Pierwsza głos zabrała Pani mgr farm. Mariola Kostewicz – Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny. Pani Inspektor bardzo „zasadniczo” podchodzi do prawa farmaceutycznego. Doskonale rozumie nasze problemy, ale w Polsce obowiązuje prawo farmaceutyczne, które jest niespójne w niektórych częściach i wymaga pewnego udoskonalenia. Niemniej jednak, dopóki zmiany w prawie nie nastąpią, musimy poruszać się w świetle przepisów, które nas obowiązują. Niestety nie wszyscy farmaceuci w tym kraju pracują dobrze. Inspekcja Farmaceutyczna rozumie nasze bolączki, związane z nieprzestrzeganiem prawa i tak np. problem dotyczący nieprzestrzegania zakazu reklamy został już podjęty. Dziwi fakt, że w aptekach, które łamią zakaz reklamy, pracują też farmaceuci 12 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 i mogą mieć wpływ na pracodawcę, aby ten zapis prawa farmaceutycznego był przestrzegany. Wszyscy farmaceuci musza zacząć od siebie. Niezrozumiały jest fakt, że w aptekach, szczególnie w soboty, niedziele i popołudnia pracują wyłącznie technicy farmaceutyczni. Inspekcja Farmaceutyczna nie jest nastawiona na działania rygorystyczne. Musimy jednakże zrozumieć, że nieprawidłowości w pracy apteki mogą skutkować określonymi sankcjami. Kontrole obsady personalnej będą intensyfikowane. Również obecność kierowników aptek nie powinna być fikcyjna. Jeżeli już ktoś decyduje się na sprawowanie tej funkcji, to powinien rzetelnie i uczciwie wykonywać swoją pracę. Pani Inspektor przypomniała, że żaden technik farmaceutyczny nie może prowadzić porad w aptece, gdyż nie ma uprawnień do sprawowania opieki farmaceutycznej. Następna głos zabrała Pani prof. Bożenna Gutkowska – Prezes Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, które współpracuje z OIA w Warszawie w zakresie szkoleń. Nadal kontynuowane będą wtorkowe posiedzenia referatowe w PTFarm., a ostatnio dużo czasu poświęcono „lekolepkom” – mini ulotkom, naklejanym na opakowania leku z informacja w jaki sposób pacjent ma zażywać lek. Pani profesor zauważa, że często osoba ekspediująca nie wie czym różni się suplement diety od leku i ubolewa również, że problem techników farmaceutycznych jest nadal nierozwiązany. Podziękowała za udzielenie głosu i życzyła, aby wszystkie nasze słuszne postulaty mogły być zrealizowane. Głos zabrał również Pan Dziekan Wydziału Farmaceutycznego WUM – dr hab. n. farm. Piotr Wroczyński. Podziękował za zaproszenie. Stwierdził, że pod wszystkimi postulatami izb aptekarskich powinny się podpisywać środowiska akademickie, a współpraca pomiędzy samorządem aptekarskim i uczelniami idzie we właściwym kierunku. Pan Dziekan zauważa, że jest „nadprodukcja” nie tylko techników farmaceutycznych, ale i absolwenci analityki medycznej mają duży problem w znalezieniu pracy. Zasygnalizował problem aptek na Litwie, gdzie niestety nie ma już prywatnych aptek. Są tylko apteki sieciowe. Przedstawił także projekt zmian, jakie nastąpią w organizacji Wydziału Farmaceutycznego WUM. Władze wydziału chcą odnowić struktury kształcenia dla przemysłu farmaceutycznego, firm farmaceutycznych, tak by zwiększyć ofertę pracy dla absolwentów. Została otwarta apteka szkoleniowa (vide Biuletyn Nr 3/13). Planowane jest stworzenie programu w języku angielskim, aby otworzyć nasz wydział na studentów z Europy. Po wystąpieniach Gości nastąpiło przedstawienie sprawozdań Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej i Okręgowego Sądu Aptekarskiego za rok 2013, które zostały przyjęte jednogłośnie. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 13 Uchwalono również absolutorium dla Okręgowej Rady Aptekarskiej, wnioskowane w sprawozdaniu Okręgowej Komisji Rewizyjnej. Następnie Pani Prezes – mgr farm Alina Fornal przedstawiła projekt programu i planu pracy na rok 2014. Wobec braku dyskusji Przewodniczący Komisji Uchwał i Wniosków przedstawił Zjazdowi wnioski, które wpłynęły podczas obrad Zjazdu: 1. Wniosek zobowiązujący ORA do przedstawienia sprawozdania w zakresie ustaleń, dotyczących wniosków i uchwał z poprzedniego Zjazdu; 2. Wniosek o ponowne rozpatrzenie wysokości składek członkowskich zatwierdzonych uchwałą 713/2014 przez ORA (ujednolicenie składek); 3. Wniosek o utajnienie głosowania nad absolutorium dla ORA – wniosek wniesiony ustnie (odrzucony większością głosów); 4. Uchwała dotycząca wstrzymania wydawania zezwoleń dla nowootwieranych aptek na terenie województwa mazowieckiego; 5. Uchwała zobowiązująca kierowników aptek, aby określenia: „ceny hurtowe”, „centrum tanich leków”, „leki za grosz”, będące nazwą własną apteki, a sugerującą reklamę, nie były umieszczane w widocznych miejscach, tylko w dokumentach wewnętrznych apteki; 6. Wniosek o wystąpienie do NIA o zorganizowanie ogólnopolskiej kampanii społecznej (radio, telewizja, prasa), mającej na celu uświadomienie pacjenta o identycznych cenach urzędowych w każdej aptece; 7. Wniosek o podjęcie działań przez NIA w celu zmiany prawa, w kierunku ograniczenia ilości odpowiedników, rejestrowanych dla jednej substancji czynnej; 8. Wniosek o zatrudnienie osoby Rzecznika Prasowego, która będzie reprezentowała, tj. przedstawiała stanowisko, OIA. Po przedstawieniu wniosków głos zabrała Pani Prezes – mgr farm. Alina Fornal, która swoim wystąpieniem zakończyła Zjazd, dziękując wszystkim za przybycie. (Opracowanie redakcyjne, na podstawie oficjalnego sprawozdania z XXVI OZA OIA w Warszawie, przygotowanego przez Sekretarza Zjazdu – mgr farm. Małgorzatę Chmielak.) 14 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Miła uroczystość W dniu 16 kwietnia 2014 roku odbyło się w Sali Teatralnej Warszawskiego Domu Technika Naczelnej Organizacji Technicznej uroczyste wręczenie Praw Wykonywania Zawodu Farmaceuty dla absolwentów mojego rocznika studiów. W ten ważny dzień dla naszej zawodowej, farmaceutycznej przyszłości, zaszczycił nas swoją obecnością Dziekan Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – dr hab. Piotr Wroczyński oraz inni zaproszeni zacni goście. Wśród nich byli między innymi: prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej – dr Grzegorz Kucharewicz, Wojewódzki Mazowiecki Inspektor Farmaceutyczny – pani mgr Mariola Kostewicz, wiceprezes ds. Produktów Leczniczych w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych – Marcin Kołakowski. Ceremonię uświetniła swoim występem światowej klasy pianistka – pani Ewa Beata Ossowska, której spokojna i nostalgiczna interpretacja utworów Fryderyka Chopina wprowadziła nas w niezwykłą atmosferę. Nad stroną organizacyjną spotkania dzielnie czuwali: pan dr Jerzy Żabiński oraz pan Klaudiusz Kulak. Po uroczystym ślubowaniu, z rąk Prezesa ORA w Warszawie – pani mgr Aliny Fornal, „farmaceutyczny dowód osobisty” odebrało 134 absolwentów studiów na kierunku Farmacja z różnych polskich uczelni (137 osób uzyskało uprawnienia). Zdecydowanie najliczniejszą grupę stanowili oczywiście moje koleżanki i koledzy z roku. Dzień otrzymania dokumentu Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty to dla nas bardzo istotny moment. Rozpoczyna on bowiem naszą zawodową karierę, ale jest jednocześnie zwieńczeniem całego okresu naszych studiów, który od tej pory wspominać będziemy już z ogromnym sentymentem. Absolwentka Farmacji WUM Anno Domini 2014 – mgr farm. Patrycja Łuszczyk Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 15 Zawodowa nominacja Kolejny rocznik absolwentów studiów farmaceutycznych, w dniu 15 kwietnia br., uczestniczył w uroczystym wręczeniu Praw Wykonywania Zawodu Farmaceuty – swoistej zawodowej nominacji. Uroczystość miała miejsce w Sali Teatralnej Warszawskiego Domu Technika NOT, przy ul. Czackiego 3/5, a uświetnili ją zacni goście w osobach pań: prof. Bożenny Gutkowskiej – nauczyciela akademickiego i prezesa Oddziału Warszawskiego PTFarm., Barbary Walenciuk – dyrektora Departamentu Nadzoru w GIF, Marioli Kostewicz – Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, Marty Klimkowskiej-Misiak – z-cy prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej OIL w Warszawie, Beaty Piekarczyk – dyrektora biura Farmina Sp. z o. o. oraz panów: Adama Pawlikowskiego, Marcina Kołakowskiego – wiceprezesa ds. Produktów Leczniczych w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, Jerzego Kotowskiego – z-cy przewodniczącego Okręgowej Rady Mazowieckiej Izby Inżynierów Budownictwa, Krzysztofa Baczały – prezesa Zarządu „Optima Radix Vita Plus Tadanco” S.A. Gospodarzami uroczystości byli: prowadzący spotkanie dr n. farm. Włodzimierz Hudemowicz – z-ca prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej OIA w Warszawie, a także Dziekan Wydziału Farmaceutycznego WUM – dr hab. Piotr Wroczyński, prof. Edmund Sieradzki – kierownik Zakładu Farmacji Stosowanej i dr n. farm. Jerzy Żabiński – adiunkt w Zakładzie Chemii Organicznej Wydziału Farmaceutycznego WUM, a zarazem wieloletni przewodniczący Komisji ORA d.s. Zawodowych i Młodych Farmaceutów, wkładający dużo wysiłku w te coroczne uroczystości. Jest to swoisty, bardzo symboliczny moment przejścia wychowanków, w obecności ich nauczycieli, pod skrzydła samorządu zawodowego i dlatego od lat starannie planuje się jego uroczysty charakter. Tak też stało się i w tym roku. Całość odbyła się w uroczystym i podniosłym nastroju. Moment ślubowania i wręczenia dokumentów, potwierdzających kompetencje zawodowe, poprzedził recital chopinowski, zaprezentowany przez Ewę Beatę Ossowską, która błyskotliwie wykonała m.in. Balladę g-moll, Op. 23, Grande Valse Brillante F-dur Op.34 No 3 i Poloneza As-dur Op. 53. Po tej artystycznej uczcie nastąpiło ślubowanie i zostały wręczone wspomniane dokumenty, a na koniec – wspólne zdjęcie świeżo upieczonych farmaceutów, gospodarzy i gości uroczystości. Edward Błażek 16 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Lista aptekarzy, którzy uzyskali Prawo wykonywania zawodu 31.07.2013 r. Moczarski Michał Robert Pędziwiatr Michał Proszkowska (Kuliczenko) Lidia Stanisławska Iwona Jadwiga 7.11.2013 r. Miernecka Dagmara Cecylia Nawrocka Roksana Kinga Pasiecznik Hubert Jerzy Rzymowska (Kurek) Sylwia Magdalena Susło Marta Anna Szewczyk (Szuba) Urszula Joanna Wiśniewski Marek Hubert 18.12.2013 r. Skuza Michał Turska Natalia Anna 20.01.2014 r. Borzym Joanna Filipowicz (Pilzak) Sabina Zofia Grabczuk Mateusz Krzysztof Gubina Olga Karczmarz Adrianna Kowalczyk Hubert Rafał Królikowska Monika Anna Kular (Wołczyńska) Małgorzata Ewa Lutek Joanna Marszał Barbara Pietrzak Mariusz Prusicka (Pedryc) Edyta Romualda Siara Justyna Wieczorek (Gzik) Danuta Małgorzata 18.02.2014 r. Cyran Magdalena Drożdż (Olak) Paulina Jowita Dzięgielewska (Kazula) Aneta Katarzyna Gorlowska Kinga Ewa Krawczyk Małgorzata Marta Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Pajęcka Marta Teryks Marta Ewa Stachniak Marzena Monika Zielińska Magdalena Kubisz (Koushyk) Walentyna 17 6.03.2014 r. Bargieł Barbara Bosek (Janoszek) Emilia Dąbrowska Maria Joanna Gniazdowska Elżbieta Maria Jambor Nicole Barbara Janczura Marta Kapturowska Justyna Pyzik Justyna Winkowska Joanna Karolina 14.03.2014 r. Gorzowska Joanna Kamila Kiełbasińska Aleksandra Anna Koper Justyna Majewski Michał Mateusz 9.04.2014 r. Bartos Malwina Martyna Balcerzak-Drzazga Agnieszka Magdalena Biegaj Magdalena Czerepow Olga Drozd Jacek Julian Dziekoński Kamil Dziubińska Karolina Frydrych Adrianna Gardynik Anna Małgorzata Gorzkiewicz Paulina Katarzyna Jabłońska Milena Janczewska Justyna Kasprzycka Katarzyna Anastazja Kajtek Magdalena Ewa Komar Katarzyna Monika Koper Anna Katarzyna Lelito Daria Lenart Aneta Łukasik Magdalena Anna Matyjaszek Aleksandra Mazur Aleksandra Irena Mazur Kinga Marianna 18 Mikołajewska Wioleta Iwona Moczulska Agnieszka Maria Nartowski Tomasz Zbigniew Olszewska Anna Ostrowski Adam Marcin Piątek Paulina Małgorzata Pietruszewska Agata Agnieszka Rodziewicz Wojciech Adam Rogalska Karolina Salamądra Alicja Słomka Kamil Surowiec Ewa Śliwińska Julina Teresińska Dominika Toropolska Ewelina Wilk Anna Joanna Zagórska Karolina Bogumiła Zbrzeźna Żaneta Zduńczyk Marta Ambroziak Ewelina Anna Bajorek Katarzyna Bartos Natalia Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Bieniek Katarzyna Anna Bizun Iryna Brewczyńska Paulina Brudzikowska Aneta Bus Katarzyna Marta Dąbrowska Katarzyna Derleta Natalia Dmochowska Martyna Dyga Dorota Dytko Marzena Falkowska Martyna Fiłatiuk Justyna Flak Aleksandra Gałecka Emila Gawlik Natasza Główka Katarzyna Gochna Mariusz Grzelka Katarzyna Ewa Górczak Agnieszka Sylwia Idzikowska Małgorzata Jaguszewska Aneta Jaguszewska Magdalena Jakubowska Marta Jeznach Wiktoria Jeż Wioletta Kalenik Agnieszka Kapłan Monika Agnieszka Kasińska Katarzyna Maria Kiełek Maciej Kłyszejko Paulina Kogut Ewelina Maria Kornacka Edyta Kornas Łukasz Mieszko Kosowska Monika Joanna Kownacki Marcin Karol Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Krzyszycha Anna Kopiec Anna Ewa Kwas Katarzyna Magdalena Lech Natalia Lepionka Tomasz Lepionka Weronika Łukawska Dorota Łuniewski Przemysław Łuszczyk Patrycja Machowska Anna Madej Michał Magin Lidia Makowska Justyna Małecka Emilia Mądra Małgorzata Katarzyna Michaluk Aleksandra Mierzwa Aleksandra Justyna Molski Paweł Mróz Piotr Myszkowska Marta Namysłowska Alicja Marta Nejman Aneta Marta Ogrodnik Jakub Paciorek Karolina Patrycja Pawlik Karolina Elżbieta Pawłowicz Paulina Piwowarczyk Magdalena Olga Pulkowska Natalia Rak Benedykt Stanisław Rękawek Monika Rząca Katarzyna Lidia Sarnocińska Joanna Urszula Siudem Paweł Michał Sobczak (Grzelak) Joanna Sobczak Sławomir 19 Sobiecka Paulina Sobkowicz Marta Sokal Milena Staszewska Dominika Maria Stefański Marcin Stępień Piotr Suska Beata Ilona Szydłowska Beata Katarzyna Ścisłowska Joanna Maria Tomtas Aleksandra Trzaska Kamil Tymoszuk Katarzyna Uszyńska Aneta Marta Walas Katarzyna Ewa Walczak Monika Waniewski Sebastian Więckowska Ewelina Kalina Wilczek Katarzyna Wlazło Dorota Ewa Wołowik Tomasz Wiktor Wróbel Sylwia Anna Wójcik Dorota Maria Zakrzewska Anna 22.05.2014 r. Białach Marcin Dzierga Gabriela Anna Drzewiecki Tomasz Gapińska Katarzyna Urszula Grzywacz Anna Magdalena Kołaczyńska Elżbieta Kołomyjka Anna Krzemińska Emilia Lipka-Chudzik Karolina Nawrocki Adam Piątek Marlena Plantowska Katarzyna Przepióra Natalia Karolina Rodziewicz Szymon Rutecki Krzysztof Marek Sędziak Aleksandra Anna Shevtsiv Andriana Sikora Adam Siwek (Zawistowska) Małgorzata Emilia Sobczak Anna Sobocińska Ewelina Statkiewicz Agnieszka Monika Suchan Karolina Szczepańska Joanna Woźniak Małgorzata Zawadzka Ewa Żołek Paulina 11.06.2014 r. Skorupka Agnieszka Sorotiuk Magdalena Urszula 20 Stasiuk Martyna Maria Zwolińska-Sott Ewa Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy Mazowsza O VIII Plenerowym Spotkaniu Aptekarzy Mazowsza Ósme Plenerowe Spotkanie Aptekarzy Mazowsza odbyło się 8 czerwca w Jabłonnej. W jego organizacji pomagało wiele firm – hurtownie farmaceutyczne: „Hurtap Neuca” oraz „PGF”, a także firmy: „Albert” (polski producent licznych produktów medycznych, m. in. marki Sanity), „Auto GT” (nowy salon Mitsubishi), „Armina” (z ponad stuletnią tradycją – znany producent leków z Krakowa), „Gal” (polski producent produktów leczniczych, suplementów diety oraz kosmetyków), „Gedeon Richter” (węgierski producent leków, od XIX wieku obecny na rynku, właściciel zakładów w Grodzisku, d. „Polfa”), „Mylan” (trzecia na świecie generyczna firma farmaceutyczna), „Zdrovit” (producent suplementów diety, tak znanych jak choćby Plusssz czy Bilomag), „Teva” (największa na świecie generyczna firma produkująca leki). Patronat medialny nad imprezą sprawowały: „Moda na Zdrowie” i „Moda na Farmację”. Dzięki tak wspaniałym sponsorom spotkanie obfitowało w mnóstwo atrakcji, zarówno dla dorosłych, jak i dzieci. W niektórych zabawach mogły uczestniczyć całe rodziny, co potęgowało ogólnie panujący dobry nastrój. Wszystkie atrakcje miały malownicze tło – jabłonnowski pałac. Jego właścicielem był brat króla Stanisława Augusta Poniatowskiego – Michał, ówczesny Prymas Polski. Pałac, reprezentujący barokowo-klasycystyczny styl, dzieło znanych architektów: Merliniego i Marconiego, został wybudowany w XVIII wieku. Otacza go piękny park, w którym umieszczono kilka romantycznych budynków, jak np. „Domek Chiński” czy „Grota Pustelnika”. Obecnie należy do Polskiej Akademii Nauk. Choć uroczyste otwarcie VIII Plenerowego Spotkania Aptekarzy nastąpiło o godzinie 1230 (na dużej scenie), zabawa rozpoczęła się dużo wcześniej – o godzinie 1000. Przygotowano coś dla ciała i dla ducha. Przez cały dzień działała „Kawiarenka Wiedeńska” w pięknej pergoli przed pałacem, oferując wszystkim zebranym różne słodkości. Nastrój kawiarenki budowała nie tylko otaczająca ją architektura, ale przede wszystkim rozbrzmiewająca w jej wnętrzu muzyka Straussów. Były też imprezy sportowe. Chętni mogli rozegrać turniej piłki siatkowej o Puchar Prezesa, wziąć udział w turniejach ringo i łuczniczym oraz sprawdzić się w biegu przełajowym. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 21 Dla tych, którzy od sportu wolą raczej (lub i, oczywiście!) rozrywki umysłowe, zorganizowano konkurs wiedzy farmaceutycznej. Był on ważnym punktem spotkania. Miał dwuetapowy przebieg. Najpierw osoby, które się do niego zgłosiły, rozwiązywały test eliminacyjny do drugiego etapu. W ten sposób wyłoniono trzech uczestników drugiego etapu: dwie panie z Płocka i pana z Warszawy, którzy następnie odpowiadali na losowane pytania już na scenie. Wszystkie trzy osoby zaprezentowały bardzo wysoki poziom znajomości zagadnień aptekarskich nie tylko bezpośrednio związanych z ich bieżącą pracą. Niestety, zwycięzca mógł być tylko jeden, więc główna nagroda powędrowała do jednej z pań. Dodatkową atrakcję w tym konkursie stanowiła możność wybrania przez zwycięzcę jednej z dwóch propozycji nagrody. Zwyciężczyni musiała więc zadecydować co woli: Farmakopeę czy tygodniowy pobyt w Krynicy Zdrój. Zwyciężczyni wybrała wyjazd do Krynicy. Obecna podczas finału konkursu Pani prezes Alina Fornal była pod wrażeniem wiedzy uczestników i obiecała nagrody pocieszenia dla pozostałej dwójki. Publiczność zaś wszystkich nagrodziła brawami. Pomyślano również o najmłodszych uczestnikach spotkania, dla których specjalnie przygotowano „miasteczko dziecięce” a w nim konkursy i zabawy, trampolinę do skakania, zjeżdżalnię. Mogły też wziąć udział w dziecięcej „Szansie na sukces”. „Gedeon Richter” przygotował dla nich pokazy widowiskowych doświadczeń chemicznych, na przykład z ciekłym azotem – a wyglądało to tak: w małej miednicy zmieszczono worek nadmuchanych balonów, które po ogrzaniu wracały do poprzednich wielkości… W dziesięcioosobowych grupach można było zwiedzać Pawilon Królewski, który był miejscem wypoczynku króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przez cały dzień, wszystkim uczestnikom, towarzyszyła muzyka. W godzinach przedpołudniowych odbył się koncert Zakładowej Orkiestry Dętej „Gedeon Richter” z Grodziska Mazowieckiego, której towarzyszył sopran – pani Hanna Chmielewska. Dwukrotnie wystąpił pan Julian Mere, śpiewając między innymi piosenki Marka Grechuty. Choć zabrakło odważnych do wystąpienia w „Szansie na sukces”, znalazło się wielu wielbicieli piosenek Elvisa Presleya, których wybór zaprezentował pan Leszek Podstawski. Ponadto koncertowały zespoły: „Boba Jazz Band” z panią Katarzyną Radwańską, „Alter Etno” i „Hamak” z panem Mirosławem Kalisiewiczem. Organizatorzy pomyśleli także o tym, żeby Spotkanie Plenerowe włączyło się w akcje ważne dla społeczności lokalnej. W związku z tym pieniądze z opłat 22 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 parkingowych postanowiono przeznaczyć na renowację Łuku Triumfalnego, będącego elementem pałacowego ogrodu. Został on wzniesiony przed 1842 rokiem, ku czci księcia Józefa Poniatowskiego, według projektu Henryka Marconiego. VIII Spotkanie Plenerowe zakończyło się o zmierzchu. Rozjeżdżając się do domów, można było już rozpocząć myślenie o IX Spotkaniu… Atrakcyjnych miejsc na Mazowszu wszak nie brakuje. Grażyna Marczak * * * Ponownie w Jabłonnie Już po raz ósmy odbyło się spotkanie Aptekarzy Mazowsza i ponownie w Jabłonnie pod Warszawą. Tłumnie przybyli goście mieli zapewnione liczne atrakcje, zarówno kulturalne jak i sportowe, a nawet kulinarne. Imprezę prowadzili aktorzy: Julian Mere i Stanisław Banasiuk. Punktualnie o godz. 1000, jak przystało na precyzję zawodu aptekarza, została otwarta ekspozycja firm farmaceutycznych, które prezentowały zgromadzonym swe firmowe produkty. W tym roku współorganizatorami były następujące firmy: „Gedeon Richter”, „Gal”, „Mylan”, „Mar-Lek”, „Hurtap”, „Farmina”, „Neuma”, „Zdrovit”, „PGF”, „Warsztat Terapii Zajęciowej”, „Auto GT”, „Moda na Zdrowie” oraz „Gardenpharm”. Wszyscy organizatorzy zasługują na podziękowania za wkład, jaki włożyli organizację imprezy. Na szczególną uwagę zasługuje jednak „Gedeon Richter” – węgierska firma farmaceutyczna, która jest znana również ze swej pracy na rzecz pomocy niepełnosprawnym. Jest zaangażowana w pomoc para-olimpijczykom. Nawet na imprezie w Jabłonnie nie zapomniała o nich. Zorganizowała zabawę sportową – bieg na bieżni, do którego zgłaszali się ochotnicy, uczestnicy Spotkania Aptekarzy Mazowsza. Za każdy pokonany kilometr płacono złotówkę na rzecz fundacji pomagającej para-olimpijczykom. Te symboliczne pieniądze były oczywiście bardziej dowodem solidarności z potrzebującymi niż faktyczną pomocą finansową, ale warto zwrócić uwagę na ten gest. Tak zwana ścieżka farmaceutyczna wiodła od budynku pałacu aż do Łuku Triumfalnego w głębi ogrodu. O tej samej godzinie została uruchomiona także Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 23 „Kawiarenka Wiedeńska”, czyli pałacowa kawiarnia, gdzie goście mogli raczyć się napojami i słodkościami przy dźwiękach muzyki dynastii Straussów. Równolegle do wszystkich atrakcji odbywało się zwiedzanie przepięknego Pałacu w Jabłonnie i dworskich terenów. Grupy mazowieckich aptekarzy, ich rodzin i niezależnie przybyłych gości zwiedzały pod kierunkiem przewodnika, znającego wszystkie tajemnice tego miejsca, co było dodatkowym atutem wycieczki śladami króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, do którego kiedyś należała ta rezydencja. O 1030 nastąpiło muzyczne powitanie przez Juliana Mere, który wprowadził zgromadzonych gości w piknikowy nastrój i zaprosił do korzystania z przygotowanych atrakcji. Nie tylko dorośli uczestnicy mieli rozbudowany program artystyczny. Najmłodsi piknikowicze też mieli dokładnie zaplanowany czas i wiele możliwości zabaw. Na maluchy czekało „Dziecięce miasteczko”, a w nim wyznaczone do opieki osoby. Nad całością z perfekcją czuwała Pani Elżbieta Nowakowska, którą dzieci były wręcz zachwycone. W ramach zorganizowanych zabaw dzieci mogły wziąć udział w biegu przełajowym, czy spróbować swych sił w „Szansie na sukces”. O oprawę muzyczną tej części programu zadbał ponowne Julian Mere. Jeszcze przed południem goście mieli okazję wysłuchać niezwykle ciekawego koncertu światowych przebojów w wykonaniu Zakładowej Orkiestry Dętej „Gedeon Richter” z Grodziska Mazowieckiego. Z orkiestrą gościnnie wystąpiła Hanna Chmielewska, która urzekała swym sopranem. Aranżacje utworów były całkowicie inne od tych znanych z rozgłośni radiowych, co robiło dość duże wrażenie na przybyłych słuchaczach. Następnym punktem programu był mini recital Juliana Mere, który zaprezentował gościom utwory Marka Grechuty, a także kilka przebojów polskiej sceny muzycznej, takich jak „Jej portret” czy „Oprócz błękitnego nieba”. Nie zabrakło również sztandarowego już utworu autorstwa Juliana Mere, stworzonego specjalnie dla Adama Hanuszkiewicza „Prospero Hanuszkiewicz”. Goście zgromadzeni wokół Dużej Sceny byli wyraźnie wzruszeni. Kolejnym bardzo ważnym punktem aptekarskiej imprezy było uroczyste przekazanie buławy przewodnictwa Mazowieckiemu Forum Samorządów Zawodów Zaufania Publicznego Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Warszawie. Honory czyniła pani prezes – Alina Fornal. Następnie goście udali się do Sali balowej, gdzie odbył się recital Ewy Beaty Ossowskiej, która mistrzowsko wykonała kompozycje Fryderyka Chopina. Muzyka poważna była niezwykłym 24 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 akcentem, wprowadzającym trochę klasyki do serc gości, którzy zaraz potem powrócili do atmosfery plenerowej zabawy. Jak przystało na imprezę organizowaną przez farmaceutów, nie mogło zabraknąć elementów nawiązujących do charakterystyki zawodu. Tak jak w poprzednich latach, odbył się konkurs wiedzy farmaceutycznej. Zgłosiło się kilku aptekarzy. Po drugim etapie wyłoniono zwycięzcę, w tym roku była to Pani mgr farm. Ewa Popławska-Brzozowska. Kolejnym muzycznym akcentem był występ Leszka Podstawskiego, okrzykniętego polskim Elvisem Presleyem, którego utwory zaprezentował gościom. Nikt nie tańczył, mimo przygotowanego parkietu, wszyscy wsłuchiwali się w dobrze im znane piosenki i sprawiali wrażenie powracających wspomnieniami do swej młodości (lub bardzo wczesnej młodości, ponieważ zróżnicowanie wiekowe przybyłych gości było znaczne). Przerywnikiem między koncertami miała być „Szansa na sukces” tym razem dla dorosłych uczestników, ale nikt nie miał odwagi, by wziąć w nim udział. Do konkursu ponownie zgłosili się najmłodsi i urzekli publiczność pewnością siebie i znajomością piosenek wcale nie tak popularnych wśród młodzieży. Po godz. 1500 wystąpił zespół „Boba Jazz Band” wraz z Katarzyną Radwańską. Wykonali szlagiery światowej muzyki rozrywkowej, czym urzekli publiczność. Po nim umilał czas zespół „Alter Etno”, natomiast zwieńczenia imprezy dokonał koncert zespołu „Hamak”, w którym wystąpił prezes firmy „Zdrovit” – Mirosław Kalisiewicz. Tego dnia dopisały humory uczestników, wykonawców, dopisała również pogoda. Upalny dzień był wymarzony na tego rodzaju spotkanie plenerowe. Impreza w Jabłonnie jest nie tylko plenerowym spotkaniem aptekarzy, jest również lekcją szacunku do tradycji, patriotyzmu, życia wedle zasad panujących w wyższych sferach od dziesięcioleci. Jest to ważne wydarzenie kulturalne, choć tylko nieliczni mają możliwość w nim uczestniczyć. Miło popatrzeć, jak kolejne pokolenia farmaceutów czerpią od swych starszych, dystyngowanych kolegów nie tylko wiedzę, ale i kunszt. Katarzyna Jakubiak Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 25 VIII Plenerowe Spotkanie Aptekarzy w Jabłonnie W niedzielę 8 czerwca uczestniczyliśmy w Pikniku Aptekarzy w Jabłonnie, w którym wzięło udział blisko 2000 aptekarzy wraz z rodzinami. Farmaceuci mieli możliwość zapoznania się z naszą ofertą produktową, ale również dzięki naszemu zaangażowaniu, goście Pikniku uczestniczyli w akcji charytatywnej na rzecz Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych START i polskich paraolimpijczyków. W specjalnie zorganizowanej strefie, na elektrycznej bieżni, można było biec dla niepełnosprawnych sportowców, a za każdy pokonany kilometr „Gedeon Richter” płacił określoną kwotę. Każdy mógł wspomóc szczytny cel, dbając jednocześnie o własną kondycję. Uczestnicy akcji przebiegli na bieżni łącznie 52 kilometry. Doping był bardzo gorący, a rekordzista pokonał 5,2 km. Dodatkowo w miasteczku dla dzieci zorganizowaliśmy widowiskowe eksperymenty chemiczne. W programie znalazły się między innymi pokazy z wykorzystaniem ciekłego azotu i suchego lodu. Uczestnicy mogli także zobaczyć, jak powstaje chemiczny wulkan, sztuczna krew, atrament sympatyczny, a nawet pasta dla słonia! Chemicy-animatorzy pokazywali, jak można nadmuchać balon, nie nadwyrężając przy tym własnych płuc, a także specjalnie dla gości wyprodukowali dwutlenek węgla i chemiczne lody! 26 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 W części artystycznej wystąpiła Zakładowa Orkiestra „Gedeon Richter Polska”, która dała blisko godzinny koncert. Wystąpili także: „Boba Jazz Band”, zespół „Alter Etno” i Leszek Podstawski – „polski Elvis Presley”. Piknik nastawiony był na promocję sportu i aktywności ruchowej, dlatego w bloku imprez sportowych zaplanowano turniej piłki siatkowej o Puchar Prezesa OIA oraz biegi przełajowe kobiet i mężczyzn. W turnieju piłki siatkowej drużyna siatkarzy z „Gedeon Richter Polska” zajęła 3 miejsce i otrzymała Nagrodę Fair Play. Natomiast w biegach przełajowych „Gedeon Richter Team” był bezkonkurencyjny: I miejsce w konkurencji kobiet zajęła Agata Pałka, II – wywalczyła Karolina Pałka. I miejsce wśród mężczyzn zajął także nasz zawodnik – Paweł Olczak. Magdalena Przystupska Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 27 Kronika Sportowa Sportowe zmagania w trakcie VIII Plenerowego Spotkania Aptekarzy Mazowsza Wyniku biegu przełajowego na 2 km: – w biegu udział wzięli zawodnicy w wieku od lat 2 do około 50(!); – kategorię mężczyzn wygrał Paweł Olczak („Gedeon Richter”) – czas 6:50; – kategorię kobiet wygrała Agata Pałka („Gedeon Richter”) – czas 9:05; – kategorię dzieci starsze (powyżej 9 lat) wygrał Jakub Bobiński – czas 7:50; – kategorię dzieci młodsze (poniżej 10 lat) wygrali ex equo Aneta Dera i Julian Żabiński – czas 12:05; – najmłodszą uczestniczką pod opieką i „troszkę” na rękach taty była Agatka Cmiel (lat 2) – czas 21:18. Turniej piłki siatkowej o puchar Prezesa OIA: – zwyciężyła drużyna OIA Warszawa składzie: Tomasz Bala, Przemysław Kiszka, Przemysław Morawski, Piotr Rybarczyk, Kamil Stefaniak; – II miejsce zajęła drużyna Siedlce-Warszawa; – III miejsce zajęła drużyna „Gedeon Richter”. * * * Wesoła znów brązowa W tym roku pogoda nie była łaskawa dla organizatorów turnieju piłki siatkowej podczas pikniku Rodzinnego Zawodów Zaufania Publicznego. Wesoła powitała nas małym „urwaniem chmury”. Patrząc z okien samochodu na ulewę, planowaliśmy już nawet powrót do domu obawiając się, że pogoda nie pozwoli na grę. Na szczęście około południa wypogodziło się i z lekkim opóźnieniem mogliśmy rozpocząć sportową rywalizację. Nasza drużyna wystąpiła w składzie: Tomasz Bala, Piotr Cybulski, Marcin Cmel, Piotr Rybarczyk oraz Jerzy Żabiński (kapitan). Po zaciętej walce reprezentacja naszej Izby zajęła trzecie miejsce. W tym roku zwycięstwo było dosłownie „o włos”. W decydujących o miejscach na podium 28 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 meczach przegraliśmy jednak po bardzo wyrównanej walce. W obu finałowych rozgrywkach wygrywaliśmy pierwszego seta, ale ostatecznie zabrakło nam koncentracji i trochę „zimnej krwi” – musieliśmy w tie breakach uznać wyższość rywali. Drugie miejsce zajęła drużyna Okręgowej Izby Adwokackiej, pierwsze zaś zaprzyjaźniona z nami reprezentacja Mazowieckiej Izby Inżynierów Budownictwa. Chciałbym w tym miejscu podziękować także naszym najbardziej zagorzałym i wytrwałym kibicom, do których w tym roku dołączyła – ku naszej wielkiej radości – pani prezes Alina Fornal. Nasza drużyna jest jeszcze młoda, może z wyjątkiem kapitana , a co za tym idzie, bardzo rozwojowa. Obiecujemy, że wzmocnimy trening i postaramy się, aby w przyszłym roku najwyższe miejsce na podium wreszcie należało do nas. Jerzy Żabiński Nasza drużyna – zdobywcy III miejsca (od lewej): Marcin Cmel, Tomasz Bala, Piotr Cybulski, Jerzy Żabiński i Piotr Rybarczyk wraz Panią Prezes. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 29 O XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych Organizator XII Sesji szkoleniowej hurtowni farmaceutycznych, czyli Okręgowa Izba Aptekarska w Warszawie, tym razem zaprosił nas do Uniejowa. Ta nieduża miejscowość, dziś o charakterze uzdrowiskowym (a więc bliska sercu każdego farmaceuty) ma wiele do zaoferowania. Przede wszystkim zamek – dziś mieści się w nim hotel – który pamięta czasy Kazimierza Wielkiego. Przez wieki był ważnym zamkiem obronnym, należał do arcybiskupów gnieźnieńskich, a w XIX wieku, za sprawą rosyjskiego cara (Uniejów trafił do zaboru rosyjskiego), znalazł się w rękach rodziny generała Tolla, nota bene estońskiego pochodzenia. Nowi właściciele przebudowali swoją siedzibę w stylu klasycystycznym. W tym też czasie zamek został otoczony pięknym parkiem. Był w ich posiadaniu do 1918 roku. Jak już wspomniałam, w zamku mieści się hotel, oferujący współczesne wygody w historycznych wnętrzach. W Sali Rycerskiej tego zamku odbył się jeden z wykładów. Uczestnicząc w nim, mogliśmy jednocześnie poczuć atmosferę minionych czasów. Spacer po hotelu był jednocześnie szybkim marszem przez pięć wieków! Osoby spragnione mocniejszych wrażeń mogły się wspiąć po stromych, starych schodach na szczyt zamkowej baszty. Ten trud był jak najbardziej opłacalny, ponieważ z tego miejsca roztacza się przepiękny widok na okolicę i malowniczą Wartę. W tym roku nasze spotkanie rozpoczęliśmy nietypowo, mianowicie od kąpieli (nie była obowiązkowa!) w miejscowym Aquaparku. Baseny w parku są zasilane leczniczymi solankami. Miejsce to ma bardzo ładne położenie, bo u podnóża zamku. Obrady, które zaczęły się w piątek 17-go maja po południu, otworzyli prezesi Okręgowej Izby Aptekarskiej: pani magister farmacji Alina Fornal i pan magister farmacji Jakub Dorociak. XII Sesja szkoleniowa była poświęcona problemom implementacji prawa unijnego do prawa polskiego w zakresie tzw. Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (DPD). Polska jako jeden z nielicznych krajów unijnych nie dokonała jeszcze odpowiednich zmian ustawodawczych. Jako pierwszy głos zabrał pan magister farmacji Bartłomiej Ślusarski na temat mapowania powierzchni magazynowej. Nikomu z obecnych na sali nie trzeba było uświadamiać wagi tego problemu. Kolejny referat, przedstawiony przez pana magistra Jana Pietraszka, dotyczył już problematyki ściśle związanej z DPD i nosił tytuł: „Wybrane aspekty z zakresu 30 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 nowych regulacji DPD”. Wykładowca reprezentował Centrum DPD, które jest firmą pomagającą przystosować się odpowiednim podmiotom gospodarczym do nowych wymogów Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej. Ponieważ Centrum DPD tworzą praktycy, referat poruszał także niestandardowe zagadnienia i przedstawiał przykładowe rozwiązania niektórych problemów. Dało to asumpt do wielu dyskusji podczas kolacji w restauracji naszego hotelu „Lawendowe Termy”. W sobotę 18-go maja jako pierwszy wystąpił pan Roman Nowicki, jako przedstawiciel spółki „RAN – Quality Systems”. Wygłosił referat (dwuczęściowy) o walidacji systemów IT. W przystępny sposób przedstawił uczestnikom sesji korzyści płynące z walidowania systemów IT. Walidacja może obejmować zarówno oprogramowanie, systemy komputerowe w przedsiębiorstwach, jak i procesy kierowane przez te systemy. Uczestnicy sesji z dużym zainteresowaniem wysłuchali tego referatu. Kolejnym wykładowcą był pan doktor Mariusz Kondrat z Kancelarii PrawnoPatentowej w Warszawie. Jego wystąpienie nosiło tytuł: „Import/eksport równoległy w kontekście projektowanych zmian prawnych. Po pracowicie spędzonych godzinach porannych i przedpołudniowych nastąpiła przerwa obiadowa. Następnie, już po doskonałym obiedzie, zwiedziliśmy zamek. Jak się okazało, ma on bardzo ciekawą historię, nie tyko ze względu na swoich właścicieli. Dowiedzieliśmy się, że w czasie wojny trzynastoletniej (wojna Kazimierza Jagiellończyka z Zakonem Krzyżackim) był na tyle bezpieczną fortecą, że przewieziono tu rzeczy ze skarbca gnieźnieńskiego, między innymi najcenniejsze relikwie – relikwie św. Wojciecha. Po południu musieliśmy zmierzyć się z kompleksem niełatwych problemów, związanych z udarem mózgu. Pan doktor nauk medycznych Piotr Gryglas z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM przedstawił referat: „Udar mózgu – jak żyć, aby przeżyć leczenie”. Bardzo wymowny tytuł tego referatu kierował uwagę słuchacza na nietradycyjny aspekt leczenia. Wpisywał się w dziś tak często wywoływaną problematykę pacjenta, jako osoby leczonej a nie obiektu zabiegów medycznych. Bogaty we wrażenia drugi dzień sesji zakończyła kolacja w restauracji hotelowej. Ostatnie robocze przedpołudnie rozpoczęliśmy – jak zwykle o godzinie dziewiątej – referatem pani magister farmacji Barbary Walenciuk (dyrektora Departamentu Nadzoru Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego) zatytułowanego: „Analiza ryzyka dla obrotu hurtowego”. Wystąpienie spotkało się z dużym zainteresowaniem uczestników. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 31 Ostatni referat naszej sesji poświecony był problemom, jakie mogą hurtowniom farmaceutycznym stworzyć kolejne zmiany prawne. Głos zabrał, wszystkim doskonale znany, pan magister farmacji Zbigniew Niewójt – zastępca Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Jego wystąpienie nosiło tytuł: „Wyzwanie dla hurtowni farmaceutycznych w aspekcie zmian porządku prawnego – dyskusja na temat bieżących problemów”. Autor przestawił te zagadnienia w sposób zwięzły a zarazem przystępny. Prawie trzydniowe obrady poświęcone problematyce DPD w różnych jej aspektach oraz innym kwestiom szczegółowym zakończyło krótkie posumowanie. Dyskusje natomiast trwały nie tylko podczas obiadu, lecz także w trakcie drogi powrotnej do Warszawy. Dobrym nastrojom sprzyjała zarówno świadomość owocnej pracy, jak i wspaniała majowa pogoda. Grażyna Marczak WIEŚCI ZZA PIERWSZEGO STOŁU Homeopatia – tak i nie Debata na temat skuteczności stosowania homeopatii trwa przez cały czas jej istnienia. Ostatnio w Polsce przybrała na sile i nosi znamiona politycznego konfliktu, szkodliwego dla ładu prozdrowotnego. Wyrozumiały stosunek do homeopatii został wyrażony przez bardzo ważną uczelnię – Śląski Uniwersytet Medyczny, utworzeniem studium podyplomowego w dziedzinie homeopatii. Wrogim, super wrogim, stosunkiem do homeopatii odpowiedziała najpotężniejsza organizacja lekarzy – Naczelna Izba Lekarska. Konflikt dotyczy medycyny i lekarzy, ale nie może być obcy farmaceutom, którzy mają w aptekach leki homeopatyczne i je wydają. Oto stanowisko naszego Towarzystwa w tej sprawie. Leki homeopatyczne charakteryzują się tak wielkim rozcieńczeniem składników, że nawet gdyby zawierały cyjanek potasu, nie mogłyby zaszkodzić. Toksykologicznie są bezpieczne. Tak wielkie rozcieńczenie zakłóca wiarę w aktywność terapeutyczną leków homeopatycznych. Nie ma obiektywnych 32 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 dowodów klinicznych takiej aktywności. Wskutek tego Naczelna Rada Lekarska twierdzi, że preparaty homeopatyczne nie wykazują działania leczniczego. Konsekwentnie – radzi, by potępiać lekarzy „homeopatycznych”, bo Kodeks Etyki Lekarskiej wymaga, by lekarz posługiwał się tylko lekami o skutecznym działaniu udowodnionym. Formalnie Rada ma rację, ale politycznie, zdrowotnie, nie ma. Jest bowiem faktem, że setki milionów ludzi w krajach cywilizowanych stosują leki homeopatyczne, przeważnie ze wskazaniem lekarzy, nierzadko z zadowoleniem. Może to wiara czyni cuda, ale dobrze, że czyni. Przecież chodzi o wielką wartość, o zdrowie. Można jeszcze dodać nie drobiazg – leki, którym monopol daje Rada, oprócz zalet terapeutycznych miewają wady, działania szkodliwe, niepożądane, podczas gdy leki homeopatyczne nie mają tych wad. Cudowne uzdrowienia od leków homeopatycznych ratują ludzi przed szkodami powodowanymi nieraz lekami niehomeopatycznymi. Rada Lekarska ma prawo, a nawet obowiązek, agitować lekarzy do stosowania leków o ugruntowanej farmakoterapii, do niestosowania leków homeopatycznych, ale nie ma prawa prowadzić wojen z istnieniem w Polsce leków homeopatycznych, legalnie dopuszczonych do obrotu przez rząd. Nie powinna, wbrew konstytucyjnej wolności nauki, wojować z uczelniami, wbrew konstytucyjnej wolności gospodarki i konkurencji opierać się rządowi (jego Urzędowi Rejestracji Leków, Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów), wbrew porządkowi prawnemu Unii Europejskiej, tolerującej homeopatię, nakłaniać polski rząd do niepotrzebnej niesubordynacji. Niech farmaceuci czują się bezpieczni w swojej pracy, posłusznej ustawom i praworządności, gdy wydają z apteki lek homeopatyczny. Tadeusz J. Szuba P.S. Zwróćmy uwagę, że wielka bojowość antyhomeopatyczna Rady Lekarskiej jest koncentrowana na wszystkich oprócz siebie. Przecież może Ona napiętnować swoich niesfornych lekarzy, stosujących leki homeopatyczne „wyrokami” swoich rzeczników odpowiedzialności zawodowej. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 33 Wyrok NSA w sprawie „programu lojalnościowego”. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.), Sędzia NSA Joanna Sieńczyło-Chlabicz, Sędzia del. WSA Zbigniew Czarnik, Protokolant – Paweł Grajewski, po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej D. S.A. z siedzibą w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2013 r. sygn. akt VI SA/Wa 2463/12 w sprawie ze skargi D. S.A. z siedzibą w [...] na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z dnia [...] września 2012 r. nr [...] w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy apteki oddala skargę kasacyjną. Uzasadnienie I. Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2013 r. (sygn. akt VI SA/Wa 2463/12) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej powoływanej jako „p.p.s.a.”), oddalił skargę D. S.A. z siedzibą w [...] na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego (dalej: GIF) z dnia [...] września 2012 r. (nr [...]), którą organ ten utrzymał w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego w [...] z dnia [...] lipca 2012 r. stwierdzającą naruszenie przez D. S.A. art. 94a ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.) poprzez prowadzenie reklamy działalności apteki ogólnodostępnej o nazwie „[...]” w [...] prowadzonej przez P. S.A. z siedzibą w [...], a także nakazującą zaprzestanie organizowania i oferowania na rzecz tego ostatniego podmiotu programu o charakterze lojalnościowym o nazwie „Program [...]”. Sąd pierwszej instancji wskazał w zaskarżonym rozstrzygnięciu ustalenia faktyczne i stanowisko organów administracji orzekających w sprawie. Organy te stwierdziły, że w dniu [...] lutego 2012 r. pracownicy [...] Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego przeprowadzili kontrolę 34 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 w aptece ogólnodostępnej „[...]” położonej w [...] przy ul. [...]. W toku tej kontroli stwierdzono m. in., że apteka uczestniczy w „Programie [...]”, którego organizatorem jest D. S.A. Program ten polegał na tym, że przy dokonywaniu zakupów w aptece (z wyłączeniem produktów refundowanych) pacjent okazuje swoją „Kartę uczestnika Programu [...]”, za pomocą której gromadzone są na koncie pacjenta punkty, przy czym za każde wydane w aptece 5 zł pacjent otrzymuje 1 punkt, zaś zgromadzone punkty uprawniają pacjenta do zakupu za 1 zł określonych produktów, których lista znajduje się w „Informatorze Programu [...] z ofertą rabatów na produkty dostępne w aptekach w 2012 r.”. W konsekwencji tych ustaleń Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny wszczął postępowanie administracyjne i w jego efekcie, powołując się na treść art. 94a ust. 2, ust. 3 i ust. 4 ustawy – Prawo farmaceutyczne, wydał decyzję z dnia [...] lipca 2012 r. nakazującą D. S.A. zaprzestanie organizowania i oferowania wspomnianego programu lojalnościowego na rzecz podmiotu prowadzącego skontrolowaną aptekę ogólnodostępną. Po rozpatrzeniu odwołania strony, GIF decyzją z dnia [...] września 2012 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, „Program [...]” jest programem lojalnościowym, a tego rodzaju programy są formą reklamy działalności aptek, gdyż stanowią zachętę do kupna produktów wyłącznie we wskazanych aptekach oraz mają na celu zwiększenie ich obrotów. W ocenie GIF, reklamą działalności apteki jest sam fakt uczestnictwa apteki w programie lojalnościowym. Fakt prowadzenia programu jest bowiem komunikowany publicznie, a informacje na temat aptek, które uczestniczą w programie można znaleźć na stronie [...]. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, zaskarżona decyzja nie została wydana z naruszeniem prawa, które uzasadniałoby wyeliminowanie tego rozstrzygnięcia z obrotu prawnego. Powołując się na treść art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2012 r., Sąd stwierdził, że zabroniona jest reklama aptek oraz ich działalności, przy czym reklamy takiej nie stanowi informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Sąd wskazał przy tym (odwołując się do uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej przywołany przepis), że założeniem ustawodawcy było wprowadzenie całkowitego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz zakazu reklamy placówek obrotu pozaaptecznego odnoszącej się do produktów leczniczych i wyrobów medycznych, co uzasadniano koniecznością zwiększenia ochrony pacjentów oraz finansów publicznych przed negatywnymi skutkami reklamy aptek. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 35 Zdaniem Sądu pierwszej instancji, aktualne pozostały stanowiska odnośnie do zakazu reklamy wyrażane na gruncie poprzedniego brzmienia art. 94a ustawy Prawo farmaceutyczne. Z tego względu reklamą działalności apteki będzie więc zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece – niezależnie od form i metod jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków – jeśli jej celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych lub wyrobów medycznych. Sąd wskazał, że organy administracji ustaliły, iż wypełnienie przez pacjenta zgłoszenia i przystąpienie do Programu uprawniało go do zakupu po niższych cenach produktów nierefundowanych w tej konkretnej aptece objętej Programem. Zatem jeżeli każdy klient kontrolowanej apteki mógł skorzystać z Programu umożliwiającego mu zakup w tej aptece produktów po niższej cenie (oraz z innych programów dających te same profity), zgłaszając się do programów przez Internet lub infolinię, to nie można mówić, że tego rodzaju działania faktyczne nie były skierowane do nieograniczonej liczby osób i przez to nie nosiły charakteru publicznego. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, będące autorstwa skarżącej (wydawane także na jej drukach firmowych) materiały informujące o możliwości zakupu w aptekach objętych Programem produktów z rabatem – poprzez wskazanie na korzyści płynące z przystąpienia do Programu – reklamowały ten Program także przez jego udostępnienie (na miejscu) każdemu klientowi apteki objętej tymże Programem, przez co reklamowały również daną aptekę jako aptekę sprzedającą leki nierefundowane po niższej cenie niż w aptekach nieobjętych Programem. W konsekwencji Sąd uznał, że opisane działania skarżącej stanowiły zachętę dla klientów do nabywania wyłącznie w aptece objętej Programem [...] oferowanych w tej aptece produktów, reklamując tę, a nie inną aptekę. Zachętą tą były udzielane w konkretnej aptece rabaty na produkty nierefundowane, natomiast środkiem do osiągnięcia celu w postaci zwiększenia sprzedaży była reklama (w rozumieniu art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne) tylko apteki objętej Programem, nazywana przez skarżącą programem o charakterze lojalnościowym. II. Skargę kasacyjną od wyroku Sądu pierwszej instancji złożyła D. S.A. Spółka zaskarżyła to orzeczenie w całości. Wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi 36 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 pierwszej instancji albo uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie reformatoryjne w trybie art. 188 p.p.s.a. poprzez uchylenie wydanych w sprawie decyzji administracyjnych organów obu instancji, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Strona wnosząca skargę kasacyjną zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi: 1) naruszenie prawa materialnego, to jest: a) art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne poprzez jego błędną wykładnię polegającą na: (1) nieodróżnieniu niedozwolonej reklamy apteki i jej działalności od dozwolonej informacji o ofercie usługowej i handlowej apteki dla klientów, (2) uznaniu za niedozwoloną reklamę apteki wszelkich działań wykraczających poza informację o adresie i godzinach otwarcia apteki oraz (3) uznaniu za niedozwoloną reklamę apteki informacji o ofercie usługowej i handlowej apteki udzielanych klientom wewnątrz lokalu apteki – w wyniku czego doszło do niewłaściwego zastosowania art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne poprzez przyjęcie, że organizowanie i oferowanie na rzecz P. S.A. prowadzącego aptekę ogólnodostępną o nazwie „[...]” w [...] przy ul. [...], programu o charakterze lojalnościowym o nazwie „Program [...]”, w którym pacjenci są nagradzani w zależności od częstotliwości nabywania produktów i wielkości zakupów w przedmiotowej aptece, gdzie jednym z narzędzi jest przyznawanie plusów za każde 5 zł wydane w aptece na produkty lecznicze nierefundowane i możliwość obniżenia ceny zakupów ze specjalnej oferty rabatowej do ceny 1 zł stanowi niedozwoloną reklamę tej apteki i jej działalności oraz powinno skutkować nakazem, w drodze decyzji z rygorem natychmiastowej wykonalności, zaprzestania prowadzenia takiej reklamy, b) art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) - przez ich błędną wykładnię poprzez przyjęcie, że zakaz takich działań jak (1) informowanie klientów o ofercie usługowej i handlowej apteki, w szczególności informowanie klientów o dostępnych lekach i kosztach leczenia związanych z ich zastosowaniem, w tym o udzielanych rabatach, (2) informowanie klientów o innych aspektach działalności apteki wykraczających poza informację o adresie i godzinach otwarcia apteki, (3) informowanie klientów wewnątrz lokalu apteki o jej ofercie handlowej i usługowej, można uznać za zgodny z przepisami Konstytucji RP; Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 37 2) naruszenie przepisów postępowania przed sądami administracyjnymi, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, to jest: a) art. 151 p.p.s.a. poprzez jego zastosowanie i oddalenie skargi, pomimo że zaskarżona decyzja naruszała wskazane wyżej przepisy prawa materialnego, jak również przepisy postępowania, to jest art. 6, art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej powoływanej jako „k.p.a.”), co miało wpływ na wynik sprawy poprzez oddalenie skargi, a w rezultacie naruszenie art. 141 § 4 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) poprzez ich niezastosowanie, b) art. 134 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.; dalej powoływanej jako „p.u.s.a.”) poprzez niezbadanie w pełnym zakresie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, tj. z przepisami Konstytucji RP (art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68), co miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez oddalenie skargi. W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej stwierdził w szczególności, że rozważań dotyczących reklamy leków nie można przenosić bezkrytycznie w sferę rozważań o zakazie reklamy aptek lub ich działalności obowiązującym w obecnym kształcie. Ogólny zakaz reklamy aptek powinien być interpretowany w kontekście swobody działalności gospodarczej oraz praw pacjenta do informacji. W ocenie strony skarżącej, zastosowanie w zaskarżonym wyroku definicji reklamy jako opartej na publicznym charakterze prowadzonych działań nie znajduje potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym. Klient apteki nie miał możliwości zgłoszenia się do Programu [...] przez Internet lub infolinię i nie istniały jakiekolwiek informacje na temat Programu dostępne w Internecie dla osób niezarejestrowanych w Programie, a tym bardziej dla osób w ogóle nim niezainteresowanych, Wspomniana strona internetowa była dostępna jedynie dla zarejestrowanych uczestników Programu [...] po uprzednim zalogowaniu. Zdaniem skarżącej, całkowicie nieuzasadnione jest przyjęcie, że samo udzielanie przez aptekę rabatów przy zakupie określonych produktów jest reklamą apteki i jej działalności. Takie stanowisko Sądu prowadzi do rozszerzenia zakazu reklamy apteki i jej działalności na zakaz samej jej działalności, która jako działalność gospodarcza zawiera w sobie swobodę kształtowania cen, a także prowadzi do zakazu konkurowania pomiędzy aptekami poprzez kształtowanie konkurencyjnych cen. 38 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 W ocenie strony, art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne jest sprzeczny z Konstytucją, ale możliwa jest taka wykładnia tego przepisu, która tę sprzeczność częściowo usunie. Wykładnia taka opiera się na przyjęciu, że zakazana reklama apteki i jej działalności: 1) polega na przekazie pojawiającym się w środkach masowego przekazu, na billboardach, a także ulotkach, gazetkach itp. dostępnych poza lokalem apteki, 2) polega na przekazie perswazyjnym zachęcającym do dokonywania zakupów w aptece, w przeciwieństwie do rzeczowej, neutralnej informacji o ofercie handlowej apteki, 3) nie może być samoistnie identyfikowana przez zamiar lub cel zwiększenia sprzedaży towarów w aptece. Gdyby w ocenie NSA wskazana przez skarżącą wykładnia art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne wywoływała wątpliwości, skarżąca wniosła o przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego co do zgodności wspomnianego przepisu z Konstytucją RP. W odpowiedzi na skargę kasacyjną GIF wniósł o jej oddalenie. III. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Skarga kasacyjna oparta została na obu podstawach kasacyjnych określonych w art. 174 p.p.s.a., a zatem w pierwszym rzędzie należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, bowiem od wyników ich oceny zależy ocena zasadności zastosowania przepisów prawa materialnego. Sposób sformułowania skargi kasacyjnej wyznacza zakres kontroli zaskarżonego wyroku, którą może przeprowadzić Naczelny Sąd Administracyjny, bowiem zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. związany jest on granicami skargi kasacyjnej, poza nieważnością postępowania, którą bierze pod rozwagę z urzędu, a która w niniejszej sprawie nie występuje. Autorzy skargi kasacyjnej stawiając w jej petitum zarzut naruszenia art. 151 p.p.s.a. powiązali go pośrednio (poprzez odwołanie) z art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego i art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz bezpośrednio (poprzez przywołanie) z art. 6, art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 k.p.a. W dalszej części skargi kasacyjnej brak jest jednak bliższego omówienia, na czym miałoby polegać naruszenie tego przepisu, w szczególności że już nawet nie wspomina się o przywołanych tu przepisach k.p.a. W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie był w stanie zbadać i ocenić zasadności tego zarzutu. Natomiast na marginesie należy zwrócić uwagę, że – jak wskazano m.in. w wyroku NSA z 26 lutego 2014 r. w sprawie o sygn. akt II GSK 1925/12 (LEX nr 1447197) – ewentualne Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 39 błędne oddalenie skargi samo w sobie nie polega na błędnym zastosowaniu i tym samym na naruszeniu art. 151 p.p.s.a. Stanowi ono bowiem skutek błędu popełnionego na etapie poprzedzającym, a mianowicie na etapie kontroli zaskarżonego aktu z punktu widzenia jego zgodności z przepisami prawa, które wojewódzki sąd administracyjny stosował lub powinien był zastosować, jako normatywne wzorce kontroli legalności tego aktu. Konsekwentnie to samo stanowisko należy również odnieść do zarzutu niezastosowania art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a., tym bardziej że i ten zarzut nie został omówiony w uzasadnieniu skargi kasacyjnej. Dotyczy to także zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Wadliwość uzasadnienia wyroku może co prawda stanowić przedmiot skutecznego zarzutu kasacyjnego z art. 141 § 4 p.p.s.a., jednak zasadniczo w sytuacji, gdy nie zawiera stanowiska odnośnie do stanu faktycznego przyjętego jako podstawa zaskarżonego rozstrzygnięcia, jak również, co jest nie mniej istotne, gdy sporządzone jest w sposób uniemożliwiający instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku – vide wyrok NSA z 17 czerwca 2014 r. w sprawie o sygn. akt I GSK 166/13 (LEX nr 1484775). Brak wykazania, a nawet omówienia tych przesłanek, nie pozwala nie tylko na uwzględnienie tak postawionego zarzutu, ale nawet na jego rozpoznanie. Natomiast rację ma strona skarżąca stwierdzając w uzasadnieniu zarzutu z pkt 2 b) petitum skargi kasacyjnej, że „Sąd I instancji w ogóle nie poruszył w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kwestii zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej” – str. 25. Jednakże z dalszego wywodu, jak również z całości treści skargi kasacyjnej wynika, iż chodzi o to – jak to wprost zostało stwierdzone – „że w ocenie skarżącej zakaz z art. 94a ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne należy wykładać przez pryzmat ważnego interesu publicznego, o którym mowa w art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z uwzględnieniem postanowień art. 20 i art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. W istocie więc nie chodzi o zarzut naruszenia przepisów postępowania, ale naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię. Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że postawione w skardze zarzuty naruszenia przepisów postępowania nie mają uzasadnionych podstaw. Przechodząc z kolei do zarzutów naruszenia prawa materialnego, to jako oczywiście nieuzasadniony należy ocenić zarzut z pkt 1 b) petitum skargi kasacyjnej, czyli zarzut naruszenia „art. 2, art. 20, art. 22 i art. 68 Konstytucji 40 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) - przez ich błędną wykładnię”. Jak bowiem zostało zacytowane wyżej, strona skarżąca trafnie wskazała, że Wojewódzki Sąd Administracyjny „w ogóle nie poruszył w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku kwestii zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej”. Stąd oczywiste jest, że skoro Sąd w ogóle nie odnosił się do kwestii konstytucyjności zaskarżonej decyzji, to również nie dokonywał wykładni przepisów Konstytucji. Tym samym, nie dokonując w ogóle wykładni przepisów Konstytucji, również nie mógł dokonać ich błędnej wykładni. Odnosząc się natomiast do kwestii związanych z wykładnią art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego, to na wstępie należy przypomnieć, że sądy administracyjne sprawują kontrolę decyzji administracyjnych pod kątem ich zgodności z prawem, przy czym kontrola wojewódzkiego sądu administracyjnego wprost dotyczy działalności organu, podczas gdy kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczy rozpoznania sprawy przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Tak ukształtowane kompetencje sądów administracyjnych nie dają im uprawnień do badania zgodności zapisów ustawowych z Konstytucją, jak również do wzruszania decyzji administracyjnych z powodu możliwości odmiennej interpretacji przepisów prawa, a nie ich naruszenia. To też powoduje, że poza przedmiotem kontroli tych sądów jest kwestia zgodności art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego z Konstytucją, czemu poświęcono wiele uwagi w skardze kasacyjnej – vide m.in. str. 16-20. Podzielając natomiast przywołany w skardze kasacyjnej pogląd Trybunału Konstytucyjnego, wyrażony w uzasadnieniu orzeczenia z dnia 1 marca 1994 r. (OTK 1994/1/5/), „że w sytuacji, gdy ujęcie normy ustawowej może dawać językowe podstawy do wydobywania z niej różnych treści, pierwszeństwo zyskiwać zawsze musi interpretacja, która pozwala na nadanie tej normie treści zgodnej z konstytucją, a więc na utrzymanie obowiązywania tej normy”, Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się w dokonanej przez organ i WSA wykładni art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego naruszenia prawa, w tym wskazanych przepisów Konstytucji. W tym miejscu można też przytoczyć stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zawarte w wyroku z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie P 31/13 (OTK-A 2014/2/16): „należy na wstępie odnotować, że Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie już podkreślał w swoim orzecznictwie, Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 41 że gwarantowana przez art. 22 Konstytucji wolność działalności gospodarczej nie ma charakteru absolutnego, a zatem może podlegać ograniczeniom (por. np. wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z 10 kwietnia 2001 r., sygn. U 7/00; z 7 maja 2001 r., sygn. K 19/00 oraz z 2 grudnia 2002 r., sygn. SK 20/01)”. Zgodnie z art. 22 Konstytucji: „Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny”. Prawo farmaceutyczne jest właśnie taką ustawą, która ogranicza swobodę działalności gospodarczej w przewidzianej przez Konstytucję formie. Tym samym, zgodnie właśnie z art. 22 Konstytucji, przepisy Konstytucji, na których oparta jest zasada swobody prowadzenia działalności gospodarczej, nie mogą być wprost przeciwstawiane przepisom Prawa farmaceutycznego. Analizując postanowienia tej ustawy, odnoszące się do działalności związanej z prowadzeniem aptek, trzeba stwierdzić, że ustawa ta – w odniesieniu do aptek i punktów aptecznych – niezmiernie głęboko ingeruje w swobodę prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności jeśli chodzi o działalność handlową. I tak, m.in. nie pozwala ona na swobodne kształtowanie systemu sprzedaży (art. 99 ust. 3 pkt 2 i 3), oferty (art. 86 ust. 2, art. 87 ust. 2 i art. 95), godzin pracy (art. 94), czy też doboru personelu (art. 88, art. 90, art. 92 i art. 96). Wprowadza również obowiązek ustawicznego dokształcania (art. 89e) oraz rygory lokalowe (art. 97). Wszystkie te regulacje wpływają na ograniczenie konkurencji i tego samego rodzaju regulacją jest wprowadzenie w art. 94a również zakazu reklamy. Należy przy tym zwrócić uwagę, że art. 94a ust. 1 i ust. 1a Prawa farmaceutycznego w obecnym brzmieniu wprowadza bardziej rygorystyczny zakaz reklamy niż w brzmieniu sprzed 1 stycznia 2012 r. W poprzednim brzmieniu zakaz dotyczył reklamy działalności aptek lub punktów aptecznych skierowanej do publicznej wiadomości i odnoszącej się do pewnej kategorii produktów. Obecnie mamy do czynienia z zakazem reklamy aptek lub punktów aptecznych i ich działalności w ogóle, bez względu na to, czy jest ona skierowana do publicznej wiadomości i do jakich produktów się odnosi. Ponadto zakaz ten został rozszerzony również na placówki obrotu pozaaptecznego i ich działalność odnoszącą się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych. W tym stanie rzeczy nie może ulegać wątpliwości, że nowelizacja Prawa farmaceutycznego, dokonana ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz 42 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 wyrobów medycznych (Dz. U. Nr 122, poz. 696 z późn.zm.), miała na celu dalsze ograniczenie działalności gospodarczej związanej z prowadzeniem aptek. W tej sytuacji, celem realizacji intencji i woli ustawodawcy, konieczne jest odwołanie się przede wszystkim do wykładni językowej i dopiero wówczas, gdy powstają niejasności czy to w ustaleniu wyprowadzonej z przepisów normy prawnej, czy też wątpliwości czy ustalona norma jest zgodna z intencją lub wolą ustawodawcy, bądź celem ustawy, można by się odwoływać do innego rodzaju wykładni. Kluczowym w sprawie niniejszej zagadnieniem będzie, jak to zostało wskazane w skardze kasacyjnej, ustalenie znaczenia pojęcia terminu „reklama” jakim posługuje się ustawodawca. W Prawie farmaceutycznym ustawodawca nie zawarł definicji legalnej, co oznacza pojęcie „reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności”. Jednakże w art. 52 ust. 1 Prawa farmaceutycznego zawarta jest ustawowa definicja reklamy produktu leczniczego w brzmieniu: „Reklamą produktu leczniczego jest działalność polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych”. Zgodnie z zasadą racjonalnie działającego prawodawcy, należy przyjąć, że w obrębie danego aktu prawnego ustawodawca posługuje się jednakowo brzmiącymi terminami w takim samym znaczeniu, o ile sam nie wskaże inaczej. Reguła ta została też wpisana do Zasad techniki prawodawczej (§ 147) stanowiących załącznik do rozp. Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908). Wychodząc z powyższych założeń, na podstawie definicji zawartej w art. 52 ust. 1 Prawa farmaceutycznego można stwierdzić, że reklamą (jako taką) jest działalność sprzedawcy polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do określonego zachowania się nabywcy, mająca na celu zwiększenie jego obrotów. W przypadku reklamy produktu leczniczego tym „określonym zachowaniem” będzie zachęcanie do stosowania tego produktu, natomiast w przypadku reklamy apteki lub jej działalności będzie to zachęcanie do korzystania z jej usług. „Zwiększeniem obrotów” sprzedającego będzie w przypadku reklamy produktu leczniczego zwiększenie liczby przepisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji produktów leczniczych, zaś w przypadku reklamy apteki lub jej działalności będzie to zwiększenie liczby przeprowadzanych przez nią transakcji lub ich wartości. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 43 Jednocześnie nie można też pomijać, że sprzedaż produktów leczniczych przez apteki (jak i innego rodzaju produktów) nie jest „służbą” lecz działalnością gospodarczą, czyli – jak stanowi art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 z późn.zm.) – zarobkową działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. W istocie więc – bez względu na to czy mamy do czynienia z reklamą produktu leczniczego, czy z reklamą apteki lub jej działalności – chodzi o zwiększanie przychodu względem przychodu prognozowanego, jaki byłby osiągnięty, gdyby nie podjęto działań reklamowych. Ustawodawca uznał jednak, że w przypadku produktu leczniczego odpowiednio ukształtowana działalność reklamowa może pociągać za sobą pewne korzyści społeczne, więc co do zasady dopuścił możliwość jej prowadzenia. Odwrotnie natomiast postąpił w przypadku reklamy apteki lub punktu aptecznego bądź ich działalności. W tym przypadku reklama po prostu została zakazana od dnia 1 stycznia 2012 r. I w przeciwieństwie do poprzedniego brzmienia art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego nie ma już znaczenia, czy jest skierowana do publicznej wiadomości. Pojecie reklamy w rozumieniu Prawa farmaceutycznego co do zasady nie odnosi się tylko do reklamy skierowanej do publicznej wiadomości. Dobitnie świadczy o tym art. 55 Prawa farmaceutycznego, który wprowadza dodatkowe wymogi w przypadku gdy reklama (w rozumieniu tej ustawy) produktu leczniczego jest kierowana do publicznej wiadomości. Wobec wprowadzonej nowelizacji dorobek orzeczniczy w powyższym zakresie utracił na aktualności. Jednakże nie ma podstaw, aby inaczej niż dotychczas rozumieć np. pojęcie reklamy działalności apteki, a co – przy innym sposobie podejścia niż przedstawiony wyżej, lecz w istocie przy takiej samej, choć szerzej rozwiniętej konkluzji – wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o sygn. akt II GSK 668/13 z dnia 26 czerwca 2014 r. (treść dostępna w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl/), który zajął takie samo stanowisko, jak Wojewódzki Sąd Administracyjny w sprawie niniejszej. Tak więc w ślad za tym orzeczeniem można powtórzyć, że reklamą działalności apteki będzie zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece – niezależnie od form i metod jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków – jeśli jej celem jest zwiększenie sprzedaży produktów leczniczych lub wyrobów medycznych 44 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 (tak w wyroku WSA w Warszawie z dnia 17 października 2008 r. o sygn. akt VII SA/Wa 698/08 oraz w wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r. o sygn. akt VII SA/Wa 1960/07, Lex, nr 451165). Podobnie pojęcie reklamy działalności aptek na gruncie prawa farmaceutycznego jest rozumiane przez Sąd Najwyższy. W wyroku z dnia 2 października 2007 r. stwierdził on, że: „reklama oznacza każde przedstawienie (wypowiedź) w jakiejkolwiek formie w ramach działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania wolnych zawodów, dokonane w celu wspierania zbytu towarów lub usług. Powszechnie przyjmuje się, że reklamą są wszelkie formy przekazu, w tym także takie, które nie zawierając w sobie elementów oceniających ani zachęcających do zakupu, mogą jednak zostać przyjęte przez ich odbiorców jako zachęta do kupna (...). Przy rozróżnieniu informacji od reklamy trzeba mieć na względzie, że podstawowym wyznacznikiem przekazu reklamowego jest nie tylko mniej lub bardziej wyraźna zachęta do kupna towaru, ale i faktyczne intencje podmiotu dokonującego przekazu oraz odbiór przekazu przez podmioty, do których jest kierowany. Wypowiedź jest reklamą, gdy nad warstwą informacyjną przeważa zachęta do nabycia towaru - taki cel przyświeca nadawcy wypowiedzi i tak odbiera ją przeciętny odbiorca, do którego została skierowana. Wszelkie promocje, w tym cenowe, są reklamą towaru i firmy, która ich dokonuje. Nie są natomiast reklamą m.in. listy cenowe, które zawierają jedynie informację o cenach towarów lub usług i są publikowane wyłącznie po to, by podać do publicznej wiadomości ceny określonych produktów” (por.: wyrok SN z dnia 2 października 2007 r., II CSK 289/07, Lex nr 307127; Monitor Prawniczy 2007, nr 20, poz. 1116). Jak słusznie podkreśla się w doktrynie i judykaturze, należy uznać, że reklamą apteki jest każdego rodzaju informacja, której celem jest zachęta do nabycia oferowanych przez aptekę towarów i która w taki sposób jest odbierana przez klientów. Szeroki sposób rozumienia reklamy działalności aptek uzasadnia również fakt, że art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego – poza stwierdzeniem, że nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego – nie zawiera katalogu działań, które byłyby ex lege wyłączone z zakresu tego pojęcia, jak ma to miejsce w przypadku reklamy produktu leczniczego. Orzecznictwo wskazuje, że reklamą działalności apteki może być więc każde działanie zmierzające do zwiększenia sprzedaży. Reklama może przy tym „przyjmować różne formy, Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 45 w szczególności: haseł, sloganów, spotów TV, ulotek, billboardów, folderów, czy też gazetek” (tak w wyroku WSA w Warszawie z dnia 1 lutego 2008 r., VII SA/Wa 1960/07, Lex nr 451165). Za reklamę działalności apteki zostały uznane również „czynności polegające na wręczaniu bonów rabatowych” (por.: wyrok WSA w Warszawie z dnia 17 października 2008 r., VII SA/Wa 698/08), umieszczenie obok nazwy apteki napisów „niskie ceny”, „wysokie rabaty” itp. (por.: B. Jaworska-Łuczak, Dopuszczalny zakres reklamy w aptekach, Serwis Prawo i Zdrowie nr 86892), udzielanie bonifikaty za zrealizowanie recepty (por.: D. Biadun, Reklama apteki - bonifikata za zrealizowanie recepty, Serwis Prawo i Zdrowie nr 60801 ). Warto podkreślić, że pewne formy działalności promocyjnej mogą stanowić zarówno reklamę produktu leczniczego zgodnie z art. 52 ust. 1 Prawa farmaceutycznego, jak i reklamę działalności apteki w opisanym wyżej rozumieniu. W orzecznictwie wskazuje się np., że „stanowi reklamę zarówno leków, jak i sprzedającej je apteki przedstawienie listy leków o obniżonej, promocyjnej cenie, wykazanej przez porównawcze zestawienie ceny niższej, stosowanej przez aptekę, obok ceny wyższej, określonej jako „cena typowa”, „cena stara” lub w inny sposób sugerujący, iż apteka okresowo sprzedaje lek po obniżonej, promocyjnej cenie” (wyrok SN z dnia 2 października 2007 r., II CSK 289/07, Lex nr 307127; Monitor Prawniczy 2007, nr 20, poz. 1116). Tego typu reklama spełniająca łącznie kryteria przewidziane zarówno dla reklamy produktu leczniczego (art. 52 i nast. Prawa farmaceutycznego), jak i dla reklamy działalności aptek (art. 94a Prawa farmaceutycznego) była dopuszczalna do 1 stycznia 2012 r. Od tej daty dopuszczalna już nie jest wobec wprowadzenia bezwzględnego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych lub ich działalności. W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie dopatrzył się błędów w dokonanej przez Wojewódzki Sąd Administracyjny (a także organ) wykładni bądź subsumpcji art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego. Przechodząc natomiast do wywodów skargi kasacyjnej należy wskazać, jak niżej. W pierwszym rzędzie (pkt 3. uzasadnienia skargi kasacyjnej, str. 10-15), jak wskazano wyżej, kwestia publicznego charakteru reklamy apteki lub punktu aptecznego bądź ich działalności nie ma w obecnym stanie prawnym jakiegokolwiek znaczenia, natomiast przywołane orzecznictwo jest adekwatne do stanu sprzed 1 stycznia 2012 r. 46 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Zarzucając Sądowi pierwszej instancji (pkt 4 uzasadnienia skargi kasacyjnej, str. 15-16), że „W rozważaniach prawnych Sąd I instancji ograniczył się w istocie do tzw. części rabatowej Programu [...], nie odnosząc się do dwóch pozostałych części Programu...” strona skarżąca kończy swój wywód stwierdzeniem: „Podkreślenia wymaga, że pod nazwą Programu [...] kryją się zarówno usługi ściśle związane z opieką farmaceutyczną, jak i program cenowy (rabatowy), uatrakcyjniający ofertę handlową w zakresie nie objętym ustawową regulacją cen dotyczącą jedynie leków refundowanych”. Tym samym jest poza sporem, że elementem programu jest uatrakcyjnienie oferty handlowej, czyli spowodowanie u odbiorcy (nabywcy) woli zakupu oferowanych towarów w konkretnej aptece. Tym samym jest to jednak reklama działalności apteki. Okoliczność, że oprócz programu rabatowego oferowane są inne jeszcze usługi zachęcające do korzystania z danej apteki nie powoduje, iż takie działanie przestaje być reklamą lecz wręcz tę reklamę wzmacnia. Powracając natomiast do kwestii zgodności zaskarżonego wyroku z Konstytucją i prawem wspólnotowym (pkt 5. uzasadnienia skargi kasacyjnej, str. 20-23) trzeba na wstępie zaznaczyć, że właśnie w myśl przywołanego w skardze kasacyjnej art. 22 Konstytucji swoboda działalności nie jest wartością bezwzględną, która w każdym przypadku narzuca sposób dokonywania wykładni. Wcześniej wskazane zostało, że Prawo farmaceutyczne spełnia wymóg formalny, tj. ma formę ustawy. W zawartych w petitum skargi kasacyjnej zarzutach jej autorzy powołują się na art. 68 Konstytucji, jednak bez wskazania konkretnej jednostki redakcyjnej. Podobnie też w jej uzasadnieniu, poza dwoma przypadkami (str. 19 i 24), w których wskazywany jest ust. 1 tego przepisu, stanowiący ogólnie, że „Każdy ma prawo do ochrony zdrowia”. Tak więc, należy założyć, że zdaniem strony skarżącej, zaskarżony wyrok oparty na językowej wykładni art. 94a ust. 1 Prawa farmaceutycznego narusza Konstytucję ponieważ narusza prawo każdego do ochrony zdrowia. Jednocześnie, połączenie tego przepisu Konstytucji z jej art. 22 zdaje się wskazywać, że – zdaniem strony skarżącej – brak jest drugiej przesłanki uzasadniającej ograniczenie swobody gospodarczej, a mianowicie „ważnego interesu publicznego”. Stanowisko to nie zostało ani jasno sformułowane, ani szerzej uzasadnione, w związku z czym pozostaje poza zakresem możliwości dokonania jego oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny. Jednakże, wobec wniosku o zwrócenie Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 47 się z pytaniem prawnym oraz faktu że na str. 23 i 24 strona skarżąca powołuje się na art. 31 ust. 3 Konstytucji, właściwym będzie jeszcze raz odwołanie się do przywołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 31/13, w którym Trybunał stwierdził: „Trzeba przypomnieć, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego został wyrażony pogląd, że art. 22 Konstytucji reguluje wprost w sposób wyczerpujący i kompleksowy zarówno formalne, jak i materialne przesłanki ograniczenia wolności działalności gospodarczej. Trybunał wskazał, że jeżeli uznać, że wolność działalności gospodarczej należy do konstytucyjnych praw i wolności jednostki, to art. 22 Konstytucji, stanowiąc lex specialis w stosunku do art. 31 ust. 3 Konstytucji, wyłącza jego stosowanie jako adekwatnego wzorca kontroli ustawowych ograniczeń wolności działalności gospodarczej. Trybunał dopuścił również przyjęcie, że – z jednej strony – każdy wypadek konieczności ochrony dóbr wskazanych w art. 31 ust. 3 Konstytucji mieści się w klauzuli „ważnego interesu publicznego” w rozumieniu art. 22 Konstytucji. Uznał przy tym, że „patrząc z drugiej strony, stwierdzić należy, że w zakresie «ważnego interesu publicznego» mieszczą sie również wartości niewymienione w art. 31 ust. 3 Konstytucji”. W konsekwencji zakres dopuszczalnych ograniczeń wolności działalności gospodarczej jest, przynajmniej patrząc pod kątem materialnych podstaw (przesłanek) ograniczeń, szerszy od zakresu dopuszczalnych ograniczeń tych wolności i praw, do których odnosi się art. 31 ust. 3 Konstytucji” (wyroki Trybunału Konstytucyjnego: z 29 kwietnia 2003 r., sygn. SK 24/02, OTK ZU nr 4/A/2003, poz. 33; z 19 stycznia 2010 r., sygn. SK 35/08, OTK ZU nr 1/A/2010, poz. 2)”. W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł podstaw do zwrócenia się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym. Ze wskazanych wyżej powodów Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wniesiona skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i stosownie do art. 184 p.p.s.a., orzekł o jej oddaleniu. 48 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Lista aptekarzy, którzy zdali państwowy egzamin specjalizacyjny i uzyskali tytuł specjalisty (czerwiec 2012 – styczeń 2014). Farmacja Apteczna Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. Imię i nazwisko Agnieszka Jakubowska Agnieszka Kozioł-Jastrzębska Maria Pachocka Grażyna Szal Izabela Tomczyk Ewa Wnukowska Agnieszka Bułacińska Ewa Cielemęcka-Zajdel Aldona Dziubińska Paweł Kaczor Małgorzata Knajsiak Marta Kukawska Agnieszka Miastowska Kinga Zakrzewska Agata Zielińska Anna Czarnecka Aleksandra Król Aneta Mroczkowska Marzena Paczkowska Paweł P. Peterson Anna Szymczak Marta Wojewoda-Kamińska Joanna Biernacka Anna Dawidowska-Borowy Sylwia Duda Joanna Janicka Jakub Konarski Anna Kozdra Halina Lemieszka Katarzyna Maranda-Małyska Małgorzata Mroczek Paulina Nejman-Połatyńska Sylwia Nowaczyk-Klementowicz Agnieszka Palwonka-Siebert Anna Plewińska Magdalena Potapko Katarzyna Prusakowska Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 data złożenia egzaminu 25.06.2012 r. 25.06.2012 r. 25.06.2012 r. 25.06.2012 r. 25.06.2012 r. 25.06.2012 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 21.01.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 17.06.2013 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 49 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. Anna Przedlacka Agnieszka Rewak Ewa Romaniuk Anna Sobczyk Anna Suska-Kosidło Jacek Szczygłowski Małgorzata Szulc Monika Szymańska 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. 20.01.2014 r. Farmacja Szpitalna Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 50 Imię i nazwisko Maria Bosińska Jolanta Czarnecka Ewa Miączyńska Monika Mrozińska Katarzyna Rogala Irena Szoszkiewicz Monika Augustyn Michał Bałasz Marcin Bochniarz Katarzyna Chmura Anita Molenda Agnieszka Nogala Anna Ablewska Katarzyna Bałchanowska Marcin Borek Adam Borowy Adriana Czoniszwili Maciej Fajzetel Barbara Imbiorkiewicz Maciej Kondracki Magdalena Krysińska Joanna Kuczalska-Kumór Maria Loster-Darłak Agnieszka Łanucha Rafał Łanucha Małgorzata Mikuła Żaneta Miszczak Barbara Parcz Jowita Piotrowska Sebastian Sobski Marcin Stępniak Paulina Ulicka Dorota Wachol data złożenia egzaminu 18.06.2012 r. 18.06.2012 r. 18.06.2012 r. 18.06.2012 r. 18.06.2012 r. 18.06.2012 r. 10.06.2013 r. 10.06.2013 r. 10.06.2013 r. 10.06.2013 r. 10.06.2013 r. 10.06.2013 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 22.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. 22.01.2014 r. 22.01.2014 r. 22.01.2014 r. 22.01.2014 r. 22.01.2014 r. 22.01.2014 r. 23.01.2014 r. 22.01.2014 r. 21.01.2014 r. 23.01.2014 r. 21.01.2014 r. 21.01.2014 r. Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 51 52 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 CIEKAWOSTKI Dzisiaj, robiąc porządki w dokumentach (stertach papierów – ile to się śmieci nie nazbiera), odszukałem kartkę, o której zapomniałem albo myślałem, że zginęła przy kolejnej przeprowadzce. Kartkę tę otrzymałem pewnie koło 10 lat temu od staruszki, która okazała się być emerytowaną farmaceutką. Jest to kopia wystukanego na maszynie do pisania „Hymnu farmaceutów”. A brzmi on następująco: Gdy opuścisz szkolne mury, na farmację bracie wal H2O, H2O, Poznasz tam sitowe rury, szczawian wapnia nawet tal, wykryj go, /bis/ Gdy ci chemia nie jest znana, poznasz pana Hollemana Kojenia w smutkach wielu przy Traedwellu znajdziesz też H2S, H2S. Refren: Wiedzy czar, tygli żar, czułość par, Pozostaną zawsze jako wspomnień czar, Stosy ksiąg, pasmo mąk, kobiet lęk, Ma swój urok i swój wdzięk. Miłość łączy wszystkich żaków, W szczególności nas formaków. W górę nos, gwiżdż na los, skrypty w kosz, Żywo śpiewaj z nami wraz. A gdy masz już w głowie zator i nie władniesz sobą już, no to co? /bis/ Przepuść mózg przez perkolator i zasadę sobie stwórz tylko tą: /bis/ Jedna większa z kropelkami, przyda się przed kollokwiami A gdy masz egzamin wielki, pół butelki z sobą bierz i my też. /bis/ Refren Nie przerażaj się studiami, przebrnij pierwsze osiem lat, tak jak my, /bis/ Będziem wszyscy magistrami i otworem stanie świat, wierzaj mi, /bis/ A gdy kiedyś się spotkamy, przy kieliszku zaśpiewamy. Sposób to od wieków znany, próbowany w chwili złej, więc się śmiej! /bis/ – śpiewaliśmy na obozie w Murzasichle w roku 1937 i 1938. Melodia jest mi nieznana, pisownia oryginalna – może ktoś coś wie o tym utworze? Pozdrawiam – Michał Byliniak Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 53 Zespół Sekcji Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zapraszają na XXIV Sympozjum Historii Farmacji pt. Historia panaceum. Między marzeniem a oszustwem Bydgoszcz (28-29 maja 2015 r.) Marzenie o panaceum – uniwersalnym lekarstwie towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Występowało i występuje ono w wielu kulturach. Jest widoczne w wierzeniach, mitach i legendach. Przekonanie o istnieniu panaceum miało wpływ na praktyki stosowane przez kapłanów, znachorów, ale także lekarzy i aptekarzy. Poszukiwanie uniwersalnego lekarstwa – dążenie do zrealizowania odwiecznego marzenia – było inspiracją alchemików i tematem rozważań filozofów. Nieprzemijającą nadzieję na odnalezienie panaceum wykorzystywali również wszelkiej maści szarlatani. Celem niniejszej konferencji, jest próba odpowiedzi na pytanie, jaką rolę odgrywała idea panaceum w lecznictwie na przestrzeni dziejów? Pragniemy też określić, czy idea ta ewoluowała oraz w jaki sposób była realizowana w praktyce? Pod uwagę zostaną wzięte również zagadnienia dotyczące mniej uniwersalnych środków o „cudownych” właściwościach, obecnych zarówno w lecznictwie ludowym, medycynie teurgicznej i świeckiej, stosowanych w walce z ciężkimi lub nieuleczalnymi w danym czasie chorobami. Do udziału w tym interdyscyplinarnym przedsięwzięciu zapraszamy: historyków różnych specjalności – farmacji, medycyny, kultury i sztuki oraz archeologów, etnologów i filologów. Koszt uczestnictwa w konferencji wynosi 300 zł. (dla uczestników studiów doktoranckich – 250 zł). W ramach wpisowego organizatorzy zapewniają wyżywienie oraz wydawnictwo zawierające wygłoszone referaty. Koszty noclegów uczestnicy pokrywają indywidualnie. Jednocześnie zaznacza się, że do druku będą skierowane wyłącznie teksty, które uzyskają pozytywną opinię recenzentów oraz zostaną prawidłowo przygotowane pod względem edytorskim (wymogi redakcyjne będą przekazane w kolejnym komunikacie). 54 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 Osoby zainteresowane proszone są o przesłanie do dnia 2 marca 2015 roku, na adres: [email protected] lub [email protected] formularza zgłoszeniowego (patrz niżej) wraz ze streszczeniem (1500 znaków) proponowanego referatu. Osoby zainteresowane uczestnictwem biernym – bez wygłaszania referatu – proszone są o wpisanie w formularzu zgłoszeniowym, w rubryce „Tytuł wystąpienia”, hasła „Uczestnictwo bierne”. Formularz można również przesłać tradycyjną pocztą na adres: Zakład Historii Medycyny i Pielęgniarstwa Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu ul. Jagiellońska 15, 85-067 Bydgoszcz z dopiskiem: Historia panaceum. Organizatorzy: – Zespół Sekcji Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, – Zakład Historii Medycyny i Pielęgniarstwa Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W przypadku pytań proszę dzwonić: - dr Wojciech Ślusarczyk, tel. 661 87 62 62. Zgłoszenie uczestnictwa w konferencji: XXIV Sympozjum Historii Farmacji: Historia panaceum. Między marzeniem a oszustwem. Bydgoszcz (28-29 maja 2015 r.) Imię: Nazwisko: Stopień naukowy: Instytucja (uczelnia, wydział, instytut, zakład): Adres miejsca pracy: Adres do korespondencji: Telefon: Faks: E-mail: Tytuł wystąpienia: Abstrakt wystąpienia (do 1500 znaków): Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014 55 XV KONCERT NOWOROCZNY APTEKARZY Sala Koncertowa Filharmonii Narodowej, ul. Jasna 5 w Warszawie Poniedziałek 12 stycznia 2015 roku – godzina 1800 Wykonawcy: Małgorzata Walewska – mezzosopran Joanna Woś – sopran Iwona Handzlik – sopran Monika Węgiel – śpiew Tadeusz Szlenkier – tenor Arnold Rutkowski – tenor Chór i Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Zabrzańskiej pod dyrekcja Sławomira Chrzanowskiego Zamówienia na bilety przyjmowane są: – dla aptekarzy zatrudnionych w aptekach ogólnodostępnych – u aptekarzy powiatowych, – dla aptekarzy zatrudnionych w aptekach szpitalnych i hurtowniach farmaceutycznych – bezpośrednio w biurze Izby u pani Bożeny Olech (tel. 785 665 517), – dla aptekarzy zatrudnionych w Delegaturze Radomskiej – w biurze Izby w Radomiu, u pani Elżbiety Nowakowskiej (tel. 785 665 516). Decyduje kolejność zgłoszeń! Bilety będą wydawane od 2 do 16 grudnia: – przez aptekarzy powiatowych, – w biurze Izby przy ul Długiej 16 w Warszawie, – w biurze Delegatury Radomskiej przy ul. Kilińskiego 15/17 w Radomiu. 56 Biuletyn Informacyjny nr 2-3/2014
Podobne dokumenty
RYNEK PYTAMY NADZÓR NALEŻY SPOŻYĆ
uniknąć przedawkowania, jeżeli nie czyta uważnie ulotek, nie studiuje tego. Dużym problemem jest brak kontroli nad miejscami, gdzie leki są sprzedawane. Nie ma osoby za to odpowiedzialnej. Inspekto...
Bardziej szczegółowo