MINIPORADNIK: JAK UŻYWAĆ CHUST DRAMOWYCH?

MINIPORADNIK: JAK UŻYWAĆ CHUST DRAMOWYCH?
Skąd się wzięły chusty w pracy trenerskiej?
Chusty dramowe zawitały w naszym środowisku z okolic psychodramy. To bardzo przydatne w pracy
narzędzie, zwłaszcza dla kogoś, kto ma dramowe inklinacje w pracy trenerskiej.
Czym są chusty dramowe?
Technicznie: to po prostu apaszki, najlepiej jeśli są zróżnicowanej wielkości, kształtu i w różnej
kolorystyce. Ważne, by nie miały za dużo wzorów, były raczej monokolorowe, choć mogą być też
inne. Dobrze mieć zestaw co najmniej kilkunastu, wtedy pozwalają na pełnię pracy. Z mojej praktyki
wynika, że dobrze, jeśli jest ich tak pod 20.
Symbolicznie: mogą być praktycznie wszystkim. Zwykle używamy ich w „poszerzonej rzeczywistości”,
gdzie symbolizują stworzone lub faktycznie istniejące, a nieobecne osoby, punkty w czasie,
przestrzeni, krańce kontinuum, określone postawy, punkty zwrotne, granice sceny, granice procesów.
Mogą być także używane „masowo” jako zbiory myśli, uczuć, postaw.
Przykłady zastosowań chust w pracy trenerskiej:
Zbieranie potrzeb uczestników na początku szkolenia:
Krótki opis: Kładziemy na podłodze na środku sali dwie chusty. Jedną oznaczamy jako: „na szkoleniu
chciałbym(łabym), żeby”, drugą: „chciałbym(łabym), żeby nie lub obawiam się że”. Grupa staje
dookoła chust, a my zachęcamy uczestników, żeby stawali na jednej i drugiej i zobaczyli, co im
przychodzi do głowy. Naraz pracuje tylko jedna osoba, my zapisujemy wszystkie postulaty na kartce
z flipa i po zakończeniu generowania postulatach odnosimy się po kolei do wszystkich negocjując z
grupą zawartość treści szkolenia.
Wskaźnik
Gdy chcemy uzmysłowić uczestnikom ich stosunek do jakiegoś pojęcia, problemu, budujemy z 3 chust
ułożonych na prostej wskaźnik. Na przykład stosunek do konfliktu. Z jednej strony kładziemy chustę
i oznaczamy ją jako „konflikt 100% zła: oznacza walkę, krzywdę i cierpienie”. Po drugiej: „konflikt to
0% zła: oznacza zmianę, nadzieję, oczyszczenie”. Po środku kładziemy trzecią: „50% zła”. Prosimy
uczestników o stanięcie na wskaźniku w miejscu, które oddaje ich stosunek do konfliktu. Potem
pytamy każdego uczestnika jaki jest jego wskaźnik (ile procent) i czemu?
1
Granica
Rozciągamy chustę (chusty) tak, by uformowała widoczną linię. Kładziemy ją na podłodze oznaczając
jako granicę, punkt zwrotny, linię do przekroczenia. Na przykład linia oznacza moment, od którego
podejmie się decyzję, w której ktoś zacznie się kształcić jako trener. Może być to również chusta
ustawiona jako punkt, jeśli jednak w ćwiczeniu bierze udział więcej niż jedna osoba, lepsza jest
„linia”. Prosimy uczestników by pochodzili po sali, spróbowali na chwilę zatrzymać się w różnych
miejscach po obu stronach granicy, a następnie wybrali miejsce, w którym im w tym momencie
„najwygodniej”. Gdy się zatrzymają, po kolei pytamy każdą osobę – gdzie się zatrzymała i co dla niej
oznacza to miejsce.
Poszukiwanie słów
Czasem, gdy omawiamy jakieś złożone zjawisko, problem, który może być bardzo różnie przeżywany
lub mieć wiele wariantów, kładziemy w środku sali stertę chust i prosimy grupę o „odnalezienie”
zróżnicowanych postaw, uczuć, myśli towarzyszących zjawisku. Na przykład prosimy o poszukanie
myśli, uczuć, które mogą powstawać u ofiar mobbingu. Wówczas różne osoby z grupy podchodzą do
„sterty”, wybierają jedną chustę i mówią, co to za odczucie, np. poczucie że to wszystko moja wina,
po czym odkładają chustę na stos „odnalezionych”. Jeśli nam się skończą chusty, a temat nie
wyczerpał, można zrobić „recykling” – odnalezione chusty przemieszać i odłożyć na stertę
„nieużywanych”. Tego typu konstrukcje służą uruchamianiu uczuć towarzyszących jakiemuś zjawisku
w sposób nieco „płytszy” niż klasyczne scenki dramowe poprzez rozłożenie odczuć na całą grupę.
Przydaje się zwłaszcza przy otwieraniu zagadnienia lub jego podsumowywaniu. Wówczas sterta może
stanowić „wnioski ze szkolenia, ćwiczenia”.
Pamiętajmy o:



Rytuale odczarowywania chust. Zwykle, jeśli służyły w jakiś sposób do budowania sceny
dramowej, po skończonym ćwiczeniu trener odkłada używane chusty do pozostałych. Jeśli
ktoś indywidualnie pracował na chustach, na przykład dla pogłębienia własnego odbioru
dramy, wówczas ta osoba miesza używane chusty z nieużywanymi. Analogicznie – jeśli cała
grupa ich używała – odkłada je cała grupa.
Niepokoju, który czasem wzbudzają chusty u osób, które nigdy nie pracowały z ich użyciem.
Zwykle pomaga wyjaśnienie, że to nie żadna magia, tylko psychologia. Że chusty będą nam
służyły do symbolicznego zaznaczania miejsc, postaw.
Praniu chust co jakiś czas.
Opracowanie: Tomasz Wojciechowski
2