Pierwszy kontakt matki z dzieckiem

Pierwszy kontakt matki z dzieckiem
Leokadia Ję
ędrzejewska
Konsultant Krajowy w dziedzinie pielę
ęgniarstwa
ginekologicznego i połłoż
żniczego
III Ogólnopolski Kongres Położnych
Warszawa 7-8 czerwca 2013r.
●
●
●
●
●
●
●
Słłowa kluczowe:
Kontakt „skóra do skóry”
Pierwsze karmienie piersią
ą
Standardy opieki okołłoporodowej
Opieka zorientowana na potrzeby dziecka,
kobiety
Wsparcie
10 Kroków do udanego karmienia piersią
ą
Narodziny......,
Narodziny to tylko chwila „lecz jest to
chwila szczególna”
➔ Pierwsza godzina = zł
łota godzina
➔ Pierwsza godzina moż
że ocalić
ć milion dzieci
(WABA World Aliance Breastfeeding Action, 2007)
➔ Najważ
żniejsza chwila w życiu
➔ Troska o dziecko jest pierwszym
●i podstawowym sprawdzianem stosunku
człłowieka do człłowieka.
➔
Co się dzieje z dzieckiem po
urodzeniu?
●
●
●
●
„Szaleń
ńczo wyrzuca powietrze, To krzyk. Wtedy włłaś
śnie wszystko
się
ę zatrzymuje. Dziecko, jak gdyby osłłupiałłe z tak wielkiego bólu,
robi przerwę
ę.. Zdarza się
ę, ze przed tą
ą przerwą
ą krzyknie dwa lub
trzy razy[...]i ….widzimy , że oddech powraca samorzutnie.
Najpierw niepewny, ostroż
żny jeszcze z przerwami. Dziecko
ępowinę
ę, odnajduje swój rytm.
zaopatrywane w tlen przez pę
A „oparzenie”udaje się
ę znieść
ść.
ę znowu.
ść Malec zatrzymuje się
Zaczyna po raz wtóry...Przyzwyczaja się
ę , zaczyna głę
łęboko
łę
oddychać
ć. I wkrótce polubi to, co tak mocno go raniłło”.
„Dziecko dobija do naszego brzegu jak rozbitek z katastrofy.
Budzi się
ę na naszym świecie, wychodzi z koszmaru”.
F. Leboyer. Narodziny bez przemocy. Radunia. Wrocłław 1974
Co się dzieje z dzieckiem po
urodzeniu?
●
W chwili narodzin dziecko traci
komfortowe środowisko
wewną
ątrzmaciczne, rozpoczyna życie w
świecie zewnę
ętrznym, podejmują
ąc
samodzielnie podstawowe funkcje
życiowe. Od pierwszej minuty życia
zaczyna się
ę okres stabilizacji jego
najważ
żniejszych narzą
ądów i ukłładów –
oddechowego,krąż
ążenia,nerwowego,
ąż
pokarmowego.
Jaki jest ten ten świat, z którym zmierza się
dziecko w pierwszych minutach po urodzeniu?
●
●
●
●
●
●
Chłłodny
Głłoś
śny
Niecierpliwy
Mocno oś
świetlony
Szorstki
Nie zawsze przyjazny
Jak ten świat „poprawić”?
●
●
●
●
Pierwsza godzina po porodzie ma na celu stworzenie
ciepłłej, przyjaznej dla dziecka i matki atmosfery, która
bę
ędzie sprzyjać
ć ich bliskoś
ści. Dziecko potrzebuje przede
wszystkim ramion matki (M.Odent).
Podczas samotnego przebywania we dwoje (lub troje)
moż
żna włłaś
ściwie rozwinąć
ąć wzajemne relacje mię
ędzy
matką
ą , ojcem i dzieckiem (S.Kitzinger).
Ssanie ukoi nadweręż
ężone
nerwy, uspokoi, wyciszy.
ęż
Dziecko zasypia , ale nie z rozpaczy , zmę
ęczone
ściami, tylko błłogo, dobrze urodzone
tragicznymi przejś
(F.Leboyer).
Wydolne oddechowo dziecko pozostawione w kontakcie
„ciałło do ciałła” ma stworzone najlepsze warunki do
prawidłłowej termoregulacji (M.Galigan).
●
●
●
Równie istotne, jest włłaś
ściwe przygotowanie
personelu medycznego i miejsca narodzin,
przygotowanie na spotkanie z noworodkiem
samej rodzą
ącej oraz jej partnera. To kobieta
bowiem w znacznym stopniu jest
odpowiedzialna za stworzenie optymalnych
warunków narodzin swojego dziecka.
(E. Lichtenberg
- Kokoszka).
E. Lichtenberg- Kokoszka, E. Janiuk. J. Dzierż
żanowski (red.) Dziecko
aktywny uczestnik porodu. Impuls. Kraków.2010
Pierwszy kontakt matki z dzieckiem
Zalecenia WHO – kierunki działań w opiece
okołoporodowej
●
●
●
Karmienie piersią
ą powinno nastą
ąpić
ć
natychmiast po porodzie, jeszcze przed
opuszczeniem przez matkę
ę sali porodowej
Noworodek powinien pozostać
ć z matką
ą, o
ile pozwala na to stan zdrowia obojga.
Prowadzenie obserwacji zdrowego
noworodka nie uzasadnia oddzielenia
dziecka od matki
WHO, Care in normal birth: report of the technical working group,
WHO/FHR/MSM/96.24,1997
ROZPORZĄDZENIE MZ z dnia 20 września 2012 r.
w sprawie postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych
z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie
fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu
oraz opieki nad noworodkiem
●
●
●
●
Opieka nad noworodkiem po porodzie
„Bezpoś
średnio po urodzeniu należ
ży umoż
żliwić
ć dziecku
ą „skóra do skóry”, który
nieprzerwany kontakt z matką
bę
ędzie trwałł co najmniej dwie godziny po porodzie.
W tym czasie należ
ży zachę
ęcać
ć matkę
ę do rozpoznania
momentu, kiedy dziecko jest gotowe do ssania piersi, a
tak że obserwować
ć zarówno matkę
ę jak i dziecko,
ąc cechy dobrego przystawienia i pozycji przy
kontrolują
piersi, a w razie potrzeby zaoferować
ć pomoc.
Kontakt ten moż
że być
ć przerwany w sytuacji wystą
ąpienia
zagroż
żenia życia lub zdrowia matki lub noworodka,
odnotowanego w dokumentacji medycznej”.
Standard postępowania w II okresie
porodu
●
Osoba sprawują
ąca opiekę
ę w II okresie porodu
jest obowią
ązana do podję
ęcia, realizacji oraz
udokumentowania m.in. połłoż
żenia noworodka
bezpoś
średnio na brzuchu matki, jeś
śli stan
ogólny noworodka i matki na to pozwalają
ą, oraz
osuszenia i zabezpieczenia noworodka przed
utratą
ą ciepłła.
Standard postępowania w III okresie porodu
●
●
●
●
●
●
W ramach prowadzenia III okresu porodu osoba sprawują
ąca
opiekę
ę jest obowią
ązana do podję
ęcia, realizacji
i udokumen-towania wykonania nastę
ępują
ących zadań
ń:
oznakowania noworodka, przed jego odpę
ępnieniem, zgodnie
z odrę
ębnymi przepisami oraz poinformowania matki
o godzinie porodu i płłci dziecka
zaciś
śnię
ęcia pę
ępowiny po ustaniu tę
ętnienia
przecię
ęcia pę
ępowiny jałłowymi narzę
ędziami
oceny stanu noworodka – w razie potrzeby podję
ęcie
czynnoś
ści resuscytacyjnych, zgodnych ze standardem
resuscytacji
obserwacji przebiegu kontaktu matki i dziecka „skóra do
skóry” i pomocy w przystawieniu noworodka do piersi, jeśli
stan ogólny noworodka i matki na to pozwalają
Standardowe postępowanie w IV okresie
porodu
●
●
●
W czasie IV okresu porodu zadania
podejmowane są
ą adekwatnie do potrzeb
rodzą
ącej oraz noworodka:
instruktaż
ż w zakresie prawidłłowego
przystawiania dziecka do piersi i pomoc
w karmieniu piersią
ą oraz przekazanie informacji
na temat zasad postę
ępowania w laktacji
w pierwszej dobie połłogu
udokumentowanie dokonanych obserwacji
i wykonanych zadań
ń
Czego oczekują mamy po porodzie?
●
●
A mnie bardzo podoba się
ę pomysłł z 2 godzinnym
pobytem z dzieckiem po porodzie.
Te dwie godziny to taki czas na to aby dziecko się
ę
oswoiłło z nowym otoczeniem a na pewno bę
ędzie mu
łatwiej w spokoju, kiedy bę
ędzie czułło zapach mamy,
słłyszałło głłos i bicie serca mamy które towarzyszyłło mu
przez 9 mies. Poród to i bardzo wstrzą
ąsają
ące przeż
życie
dla dziecka wię
ęc na pewno szybciej się
ę uspokoi w ciszy
ż jak od razu by go zabrali i coś
śz
i spokoju u mamy niż
nim robili. Jest to też
ż czas i pora na pierwsze karmienie
wię
ęc przez ten czas dziecko ma moż
żliwość
ść samodzielnie
podpełłznąć
ąć do piersi .
Czego mamy oczekują?
●
Rodziłłam 9 kwietnia, czy wg nowych standardów? nie wiem.
W każ
żdym razie u mnie wyglą
ądałło to tak, że zaraz po
urodzeniu i przecię
ęciu pę
ępowiny przez męż
ęża
żyli mi małą
łą
ęż połłoż
na piersiach na kilka minut, a potem ją
ą wzię
ęli i powycierali (w
tym szpitalu nie ką
ąpie się
ę noworodka), zważ
żyli i zmierzyli
przy męż
ężu,
ęce. Ja w tym czasie byłłam
ęż a potem dali mu na rę
zszywana. Kiedy już
ż ze mną
ą skoń
ńczyli, zostałłam zawieziona
do inne sali i tam już
ż połłoż
żna przystawiłła mi maleń
ństwo do
piersi i tak się
ę przytulałłyś
śmy chyba z godzinkę
ę (musiałłam
byc obserwowana, bo miałła znieczulenie zo). A póź
źniej
przewieź
źli mnie już
ż do sali (dziecko wciąż
ąż byłło ze mną
ąw
łóż
żku) i zostawili. Całły okres pobytu w szpitalu miałłam
córeczkę
ę przy sobie
Czego mamy oczekują?
To wszystko jest bardzo przekonujące- nic, tylko stosować! Ale
urodziwszy moją Córcię w zeszłym roku- może za mało wyraźnie
sobie tego zażyczyłam- pokazano mi Ją, ale zaraz potem zabrano na
badania. Miałam świadomość, jak ważny jest ten pierwszy dotyk, ale
łagodnie mówiąc... byłam zbyt oszołomiona szczęściem i bólem, by
się dopomnieć. Przyniesiono Małą po chwili i wtedy natychmiast Ją
nakarmiłam, bo szukała piersi :)) - cudowne przeżycie i moja Córcia
tak szybko przyłożona nie miała żadnych problemów ze ssaniem,
mimo podawanej w szpitalu butelki z glukozą.
Czego mamy oczekują
ą?
Ja rodziłam 1,5 tyg temu.
Owszem, mój szpital respektował nowy standard, pierwsza
ocena stanu zdrowia dziecka na moim brzuchu, po ok. 20
minutach pani zapytała czy może zabrać maluszka, zgodziłam się
( drobne szycie, mała higiena.
Błażej wrócił do mnie po 10 minutach i tak sobie leżeliśmy ponad
2 godz.
O każdą nawet najmniejszą rzecz byłam pytana, na wszystko
musiałam wyrazić zgodę...3 lata temu w tym samym szpitalu było
inaczej aczkolwiek też pięknie!! Ten poród był jednak o niebo
lepszy, szybki, jakby mniej bolesny i w ogóle Cudny !!!
Wtuliłam twarz w jego ramię.
Kocham Cię – szepnęłam na pierwsze
powitanie
Jak przygotować to pierwsze
przywitanie?
●
●
●
●
●
●
Łagodne oś
świetlenie
Miłłe ciepłło
Cisza
Spokój
Zapewnienie intymnoś
ści
Zapewnienie bezpieczeń
ństwa
Skin to skin ●
Zachowanie kontaktu STS polega
na połłoż
żeniu nagiego noworodka
z jeszcze zachowaną
ą pę
ępowiną
ą
na nagim ciele matki, aby oboje
mogli nawią
ązać
ć kontakt
wzrokowy.
Pierwszy kontakt matki z dzieckiem zalecenia WHO
Rozpoczęcie kontaktu "skóra do skóry" natychmiast po
narodzinach (w ciągu pierwszych 5 minut)
Nieprzerwane jego trwanie przynajmniej jedną godzinę
(optymalnie do zakończenia pierwszego karmienia
piersią)
Zachęcanie matki do rozpoznania u dziecka gotowości
do ssania oraz zaoferowanie jej pomocy w przystawieniu
dziecka do piersi, jeśli będzie tego potrzebowała
(WHO 2006).
Skin to skin w naukowych
doniesieniach
Odgrywać
ć mogą
ą ogromną
ą rolę
ę w inicjacji macierzyń
ństwa,
jego przebiegu i satysfakcji ze sprawowanej opieki nad
dzieckiem. Kobiety, które doś
świadczyłły prawidłłowo
przeprowadzonego kontaktu matki z dzieckiem, deklarują
ą
mniejsze poczucie obciąż
ążenia
i wysiłłku zwią
ązanego z
ąż
pełłnieniem obowią
ązków macierzyń
ńskich. Dzieci lepiej
spałły, mniej płłakałły i miałły mniej dolegliwoś
ści brzusznych
(Lessing- Pernak J. 2010).
● Wczesny, nieprzerwany kontakt matki z dzieckiem „skóra
do skóry”połą
łączony
z karmieniem piersią
ą wywiera
łą
pozytywny wpłływ na prawidłłowy przebieg procesów
fizjologicznych i emocjonalnych (Moore E. Anderson GC,
Bergman N 2007, Mikel – Kostyra K, Mazur J, Bołłtruszko I.
2002).
●
Wczesny kontakt niweluje stres termiczny po porodzie
(Bystrova K, Wassberg C, Voronstov I, Uwnas-Moberg K. 2003).
● Matki, które trzymał
ły zaraz po narodzinach dziecko w
ramionach, w 3 dniu po porodzie, wykazywałły mniejszy lę
ęk,
wiarę
ę we włłasne siłły i zdolność
ść do samodzielnoś
ści w jego
opiece (Shiau SHH 1997, Villalon HU, Alvarez PC 1993).
●Dziecko
kolonizuje się
ę florą
ą bakteryjną
ą matki , a nie
szpitalną
ą.
Połłykają
ąc
pierwszy
pokarm
otrzymuje
ściowe , które stanowić
ć
przeciwciałła, inne czynniki odpornoś
bę
ędą
ą naturalną
ą ochronę
ę przeciwbakteryjną
ą. (Nehring●
Gugulska M, Zukowska-Rubik M 2006)
Korzyści jakie niesie za sobą pierwszy
kontakt „skóra do skóry”
●
●
●
●
Ssanie piersi i bliskość
ść noworodka z matką
ą
powoduje uwolnienie prolaktyny z przedniego płłata
przysadki i oraz drugiego waż
żnego hormonuoksytocyny z tylnego płłata przysadki mózgowej.
Proces ten wpłływa na syntezę
ę mleka w gruczole
piersiowym, ale również
ż na obkurczanie się
ę macicy,
co jest fizjologicznie korzystnym zjawiskiem,
redukują
ącym m.in. ilość
ść krwi traconej przez matkę
ę
po porodzie.
Nawet jeś
śli noworodek nie uchwyci prawidłłowo
brodawki, to sama stymulacja brodawki rą
ączkami,
poprawia wypłływ mleka z piersi.
Zapach mleka matki jest czynnikiem wpłływają
ącym
na uspokojenie dziecka
Korzyści jakie niesie za sobą pierwszy
kontakt „skóra do skóry”
●
●
●
●
●
Dziecko szybciej i zdecydowanie lepiej adaptuje
się
ę do nowych warunków.
Noworodek „zapoznaje się
ę” z bezpieczną
ą dla
niego florą
ą bakteryjną
ą matki.
Wraz z pierwszym karmieniem dziecko
otrzymuje liczne przeciwciałła chronią
ące dziecko
przed bakteriami chorobotwórczymi.
Przebywanie na brzuchu/lub piersiach mamy
zapewnia dziecku optymalną
ą temperaturę
ę, przez
co zmniejsza się
ę ryzyko wychodzenia.
Szpital Przyjazny Dziecku
●
●
●
Inicjatywa ta zostałła podję
ęta przez
WHO/UNICEF w 1990r., jako program, mają
ący na
celu poprawę
ę wskaź
źników karmienia piersią
ąi
wprowadzenia prawidłłowego sposobu
karmienia dzieci
Podstawą
ą działłań
ń jest dokument „Ochrona ,
propagowanie i wspieranie karmienia piersią
ą–
szczególna rola placówek słłuż
żby zdrowia”.
Wytycznymi dla personelu sprawują
ących
opiekę
ę, nad matka i dzieckiem jest opracowanie
„10 Kroków do Udanego karmienia Piersią
ą”
(WHOI/UNICEF 1989), które są
ą zgodne m.in. z
Amerykań
ńska Akademią
ą Pediatrii, standardami
Krok 4: pomagać matkom w rozpoczęciu
karmienia w ciągu 2 godzin od porodu
●
●
Zachę
ęcanie matki do rozpoznania sygnałłów
gotowoś
ści dziecka do ssania i oferowanie pomocy,
jeś
śli jej potrzebuje. Nie należ
ży wymuszać
ć ani
przyś
śpieszać
ć pierwszego karmienia – powinno
nastą
ąpić
ć w czasie najwię
ększej gotowoś
ści do ssania,
czyli mię
ędzy 20 a 50 minutą
ą życia
Nowa interpretacja: Należy umożliwić dziecku
kontakt z matką „skóra do skóry” bezpośrednio po
porodzie i zachęcać matkę do rozpoznania
momentu, kiedy dziecko jest gotowe do ssania
piersi oraz zaoferować pomoc, jeśli jest potrzebna.
Krok 5: praktycznie nauczyć matki jak należy karmić
piersią i jak utrzymać laktację, nawet jeśli będą
oddzielone od noworodków
●
●
●
●
●
●
Praktyczny instruktaż
ż w zakresie prawidłłowego
karmienia piersią
ą
Obserwacja techniki karmienia
Proponowanie udzielania pomocy z włłasnej woli , a nie
tylko na proś
śbę
ę kobiety
Udzielenie pochwałł za podejmowane działłania,
wskazanie dobrych zachowań
ń
W przypadku trudnoś
ści sugerować
ć zmianę
ę pozycji
matki,w ułłoż
żeniu dziecka czy sposobu przystawiania
Wyjaś
śnić
ć matce , w jaki sposób sama moż
że rozpoznać
ć
, czy dziecko jest prawidłłowo przystawione do piersi, i
na co ma zwracać
ć uwagę
ę, by ocenić
ć skuteczność
ść
karmienia
Realizacja kontaktu „skóry do skóry” w ocenie
Konsultanta Krajowego w dziedzinie
pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego
●
●
●
●
●
●
●
Najsłłabszym elementem w opiece nad
noworodkiem podczas porodu, jest realizacja 2
godzinnego kontaktu z matką
ą „skóra do skóry”.
Na 285 szpitali, które udzieliłły odpowiedzi,
-141 deklaruje w sytuacji dobrego stanu matki i
dziecka całłkowitą
ą realizację
ę tego standardu,
- dość
ść czę
ęsto 110
- czasami 20
- w nielicznych porodach 9
- nie stosuje w ogóle 5
Realizacja kontaktu „skóry do skóry” w ocenie
Konsultanta Krajowego w dziedzinie
pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego
●
●
●
●
●
●
●
Jako przyczyny nie realizowania
standardu,realizowania częś
ęściowego
lub nie
ęś
podejmowania jego realizacji , szpitale wskazują
ą
w kolejnoś
ści:
- decyzja lekarza neonatologa/pediatry
- brak warunków kadrowych i lokalowych
- duż
ża liczba porodów prowadzonych
jednocześ
śnie na Sali Porodowej
- obawy personelu co do słłusznoś
ści takiego
postę
ępowania
- decyzja matki
Realizacja kontaktu „skóry do skóry” w ocenie
Fundacji Rodzić po Ludzku
●
●
●
●
Pełłny kontakt matki i dziecka „skóra do skóry” nie jest
realizowany.
Kontakt matki i dziecka „skóra do skóry” w 9 na 10 szpitali
nie jest realizowany w sposób zgodny ze standardami. W 3
placówkach trudno nawet dostrzec próby jego wdraż
żania.
W wię
ększoś
ści szpitali pierwszy kontakt trwa do kilkunastu
minut, dziecko jest nastę
ępnie zabierane do ką
ącika
noworodka, gdzie w kolejnej minucie jest oceniane w skali
Apgar, mierzone, waż
żone, czasami szczepione i ubierane.
Potem zwykle , choć
ć to też
ż nie jest regułą
łą,
łą wraca do matki,
gdzie odbywa się
ę próba przystawienia do piersi.
Jednak nawet takie postę
ępowanie nie stanowi ustalonej
procedury i zależ
ży od indywidualnego podejś
ścia personelu.
Realizacja kontaktu „skóry do skóry” w ocenie
Fundacji Rodzić po Ludzku
●
●
●
Tylko jeden szpital realizuje niemal poprawnie kontakt „skóra
do skóry”. Kontakt trwa minimum 30 minut do 1,5 godziny.
Ocena w skali Apgar dokonywana jest przez pielę
ęgniarkę
ę
noworodkową
ą na brzuchu mamy.
W wię
ększoś
ści szpitali kontakt matki i dziecka „skóra do
skóry”trwa zbyt krótko, aby byłła w tym czasie szansa na
przystawienie dziecka do piersi (niezgodność
ść z zapisem rozp.
MZ – w ramach prowadzenia III okresu porodu, osoba
sprawująca opiekę jest obowiązana do podjęcia, realizacji i
udokumentowania
wykonania
następujących
zadań:obserwacji przebiegu kontaktu matki i dziecka „skóry
do skóry” i pomocy w przystawieniu noworodka do piersi,
jeśli stan ogólny noworodka i matki na to pozwalają.
Raport monitoring wdraż
żania nowych standardów okołłoporodowych w wybranych
placówkach połłoż
żniczych województwa mazowieckiego -Fundacja Rodzić
ć po
Nie takim praktykom!!!!
Zadania położnej po urodzeniu dziecka
1. Ocenia stan noworodka wg skali Apgar.
2. Pokazuje dziecko mamie, informuje o godzinie porodu i płłci dziecka.
3. Zachę
ęca matkę
ę do podję
ęcia kontaktu „skóra do skóry”.
4. Ukłłada dziecko na brzuchu matki, osusza, okrywa je.
5. Oznakowuje dziecko przed przecię
ęciem pę
ępowiny.
6. Po ustaniu tę
ętnienia przecina pę
ępowinę
ę.
7. Umoż
żliwia matce i ojcu przeż
żywać
ć pierwsze przywitanie z
dzieckiem.
8. Dyskretnie monitoruje przebieg pierwszego kontaktu.
9. Zalecana forma pomocy „bez uż
życia rą
ąk” - technika „hands off”, porady
słłowne pomagają
ące matce w samodzielnym ułłoż
żeniu i nakarmieniu
noworodka.
10. Reaguje na potrzeby matki, dziecka, osoby towarzyszacej
11. Dba o ich bezpieczeń
ństwo.
12. Organizuje optymalne warunki dla przebiegu pierwszego kontaktu.
Pełne wdrożenie i realizacja standardów
opieki okołoporodowej wymaga:
●
●
●
●
●
●
●
●
Zapoznanie personelu sprawują
ącego opiekę
ę nad kobietą
ą
rodzą
ącą
ą, połłoż
żnicą
ą i noworodkiem z obowią
ązują
ącym
rozporzą
ądzeniem MZ
Zaniechanie działłań
ń wykonywanych rutynowo
Zmiany świadomoś
ści personelu
Zmiany organizacji pracy w oddziale
Weryfikacji zakresów czynnoś
ści, odpowiedzialnoś
ści,
zadań
ń połłoż
żnych, lekarzy
Modyfikacji dokumentacji indywidualnej pacjenta
Przygotowanie personelu do podję
ęcia nowych zadań
ń
(szkolenia wewną
ątrzzakłładowe , uczestnictwo w
kursach, samokształłcenie i inne)
Monitorowania i ocena wdraż
żania i realizacji
rozporzą
ądzenia MZ w okreś
ślonym podmiocie leczniczym
Podsumowując
●
●
●
●
●
●
●
●
Osoba sprawują
ąca opieką
ą nad rodzą
ąca i
noworodkiem na sali porodowej powinna:
posiadać
ć aktualna wiedzę
ę i umieję
ętnoś
ści z zakresu
pierwszego kontaktu „skóra do skóry”
być
ć świadoma waż
żnoś
ści prawidłłowo przeprowadzonego
pierwszego kontaktu matki z dzieckiem po porodzie
znać
ć zasady jego bezpiecznego przeprowadzenia
umieć
ć przeprowadzić
ć obserwację
ę pierwszego karmienia
piersią
ą i dokonać
ć oceny jego przebiegu
zidentyfikować
ć problemy wystę
ępują
ące po stronie matki
czy dziecka, mogą
ące mieć
ć wpłływ na karmienie piersią
ą
zaplanować
ć efektywną
ą opiekę
ę
udzielić
ć wsparcia zgodnie z rozpoznaniem
Na zakończenie
●
Nie wolno nam zaprzepaś
ścić
ć
najważ
żniejszej chwili w życiu
matki i dziecka - pierwszego
kontaktu, który nigdy się
ę już
ż
dla obojga nie powtórzy
Dziękuję Państwu za uwagę