15 listopada - setna rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza
Transkrypt
15 listopada - setna rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza
15 listopada - setna rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza 15 listopada 2016 r. mija 100 rocznica śmierci Henryka Sienkiewicza. W momencie, gdy umierał autor Trylogii, w Europie trwała I wojna światowa, której efektem było odzyskanie przez Polskę niepodległości. Sienkiewicz nie doczekał jednak tej chwili, chod całe jego życie naznaczone było wysiłkiem, by Polacy uwierzyli w swoją wielkośd i wolnośd odzyskali. Umierał ze słowami : „Nie zobaczę już wolnej Polski…”. Swój talent pisarski niejednokrotnie wykorzystywał w tym celu, by świat dowiedział się o losie narodu, który w wyniku niesprawiedliwości dziejowej pozbawiony został prawa do życia w wolności wedle swej miary i potrzeb. Sienkiewicz pamiętał zawsze, że jest częścią wielkiego narodu. Był nie tylko literatem, ale zaangażowanym społecznikiem i ambasadorem polskości. W roku 1905 Henryk Sienkiewicz otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za całokształt twórczości. W swoim odczycie noblowskim laureat powiedział, że chod Polska uważana jest za martwą i pogrzebaną, to jednak dzięki jego nagrodzie dała ona świadectwo swej sile przetrwania i woli zwycięstwa: „Zaszczyt ten jest szczególnie cenny dla syna Polski. Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężad.” Ostatnią ważną inicjatywą pisarza było zorganizowanie, wraz z Ignacym Janem Paderewskim oraz Antonim Osuchowskim, Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który powstał w Vevey w Szwajcarii po wybuchu I wojny światowej. Komitet gromadził żywnośd, lekarstwa, ubrania i pieniądze dla polskiej ludności w kraju. Na ziemiach polskich toczyła się wojna, w której Polacy walczyli po obu stronach frontu, a ludności groziły ustawicznie głód i poniewierka. Komitet w krótkim czasie zgromadził kolosalną sumę pieniędzy, ok. 20 mln koron austriackich. Pogrzeb Henryka Sienkiewicza odbył się w Szwajcarii. Mimo, że początkowo władze austriackie udzieliły zezwolenia na sprowadzenie prochów do Polski, jednak mieszkający tam rodacy, uznali, że nie ma warunków, aby zgotowad pisarzowi godny pogrzeb w ojczyźnie. Zadecydowano, że Sienkiewicz wróci do ojczyzny, kiedy przyjdą lepsze czasy. W Vevey odbył się pogrzeb urastający do rangi symbolu. Trumna nakryta była nie kirem, ale całunem z białym orłem na czerwonym tle. Otaczały ją polskie historyczne sztandary z Muzeum w Rapperswilu. W 1924 roku, w wolnej Polsce, prochy pisarza uroczyście sprowadzono z Vevey do kraju. W drodze przez kraje Szwajcarii, Austrii, Czech składały mu hołd tłumy czytelników. Trumnę w sarkofagu złożono w Warszawie w podziemiach katedry św. Jana tuż obok prezydenta Gabriela Narutowicza.