D - Sąd Rejonowy w Olsztynie

Sygn. akt VII K 112/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 31 maja 2016 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie w Wydziale VII Karnym w składzie:
Przewodniczący: SSR Joanna Urlińska
Protokolant: stażysta Joanna Leśniewska
po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016r.
przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej – Joanny Syczyło
sprawy
J. Z. (1), syna A. i C. z domu F., ur. (...) w O.,
oskarżonego o to, że
w dniu 27 grudnia 2015r. w O. na ul. (...) kierował w ruchu lądowym pojazdem marki P. (...) o nr rej. (...) będąc w
stanie nietrzeźwości z wynikami badań: I – 2>00 mg/l, II – 2>00 mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu
tj. o przestępstwo określone w art. 178a § 1 kk
I. Oskarżonego J. Z. (1) uznaje za winnego dokonania zarzucanego mu czynu i za to z mocy art. 178a § 1 kk przy
zastosowaniu art. 34 § 1 a pkt 1 kk i art. 35 § 1 kk i art. 4 § 1 kk skazuje go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia
wolności polegającej na wykonaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w rozmiarze 20 (dwudziestu)
godzin miesięcznie,
II. Na podstawie art. 42 § 2 kk przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk orzeka środek karny w postaci zakazu prowadzenia
wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 5 (pięciu);
III. Na podstawie art. 43 a § 2 kk przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk orzeka środek karny świadczenie pieniężne na rzecz
Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5 000 (pięć tysięcy) złotych;
IV. Na podstawie art. 624 § 1 kpk zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w
całości, w tym od opłaty.
Sygn. akt VII K 112/16
UZASADNIENIE
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 27 października 2015r. W. B. około 11:40 poruszał się swoim pojazdem ul. (...). Następnie mężczyzna skręcił w
ul. (...) i kierował się w stronę centrum miasta O.. Wówczas na wysokości ul. (...) zauważył pojazd koloru czerwonego
marki P. (...) o nr tej. (...), którego kierowca wykonywał manewr zawracania na przejściu dla pieszych.
W. B. zszokowany taką sytuacją zbliżył się do pojazdu marki P. i zaczął machać w kierunku jego kierowcy, aby ten się
zatrzymał. Kierowca P. – J. Z. (1) - zatrzymał się i otworzył drzwi. W. B. zwrócił mu uwagę na jego zachowanie jako
kierowcy. Usłyszał wulgarną odpowiedź, aby się tym nie interesował. W. B. zorientował się wówczas, że kierujący P.
znajduje się pod wpływem alkoholu, w związku z czym wyjął mu ze stacyjki pojazdu kluczyki i zabrał je. Następnie zaś
telefonicznie około godz. 11:50 wezwał na miejsce funkcjonariuszy Policji.
W tym samym czasie kierujący P. (...) J. Z. (1) wyszedł z pojazdu zataczając się i z bagażnika wyjął klucz teleskopowy.
Kierując się w stronę W. B. zażądał on wydania kluczyków od pojazdu, jednocześnie wypowiadając groźby do
wymienionego. W tym samym czasie swoją pomoc W. B. zaoferował przechodzący obok mężczyzna o nieustalonym
danych osobowych.
Kierujący pojazdem uspokoił się wówczas, podszedł do swojego samochodu i tym razem poprosił W. B. o zwrot
kluczyków do swojego pojazdu.
W. B. nie przystał jednak na prośbę mężczyzny, a na miejscu wkrótce pojawili się funkcjonariusze Policji którzy
dokonali zatrzymania kierującego P., którym okazał się J. Z. (1).
(dowód: częściowo wyjaśnienia J. Z. k. 24v. Zbiór A, k. 38v., zeznania świadka W. B. k. 36v. -37v.
[uprzednio k. 6v. – 7v. wyodrębnionego zbioru dokumentów])
Przeprowadzone w dniu 27 grudnia 2015r. badania stanu trzeźwości J. Z. (1) za pomocą urządzenia Alco-Sensor IV
CM dały następujące wyniki badania: I pomiar o godz. 12:02 – 2>00mg/l, II pomiar o godz. 12:10 2>00 mg/
l, III pomiar o godz. 12:27 – 2>00mg/l.
Następnie J. Z. (1) został poddany kolejnym dwóm badaniom stanu trzeźwości tym razem za pomocą urządzenia
Alkometr A 2.0. Urządzenie to po badaniu o godz. 13:14 wyświetliło wynik 1,60 mg/l alkoholu w wydychanym
powietrzu, a po badaniu o godz. 13:16 wynik wyniósł 1,62 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu.
(dowód: protokół z przebiegu badania stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym k. 2,4 Zbioru
A, świadectwo wzorcowania k. 3, 5 Zbioru A)
J. Z. (1) był dotychczas jednokrotnie karany za czyn popełniony przeciwko mieniu.
(dowód: informacja z KRK k. k. 24-25, odpis wyroku k. 28)
J. Z. (1) nie jest chory psychicznie, ani upośledzony umysłowo, cierpi natomiast na zespół uzależnienia spowodowany
używaniem alkoholu. W okresie objętym zarzutem znajdował się w stanie upojenia alkoholowego zwykłego. W czasie
popełnienia przestępstwa jego zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem nie
była ograniczona w rozumieniu art. 31 § 1 lub 2 kk. Stan jego zdrowia pozwala mu na prowadzenie obrony w sposób
samodzielny i rozsądny.
(dowód: opinia sądowo – psychiatryczna k. 31-33 Zbioru A)
W toku postępowania przygotowawczego J. Z. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i wyjaśnił, że
kierował pojazdem, ale nie wiedział, że znajduje się pod wpływem alkoholu. Dodał, że ostatni raz alkohol spożywał
dzień przed zatrzymaniem, przy czym nie pamiętał w jakiej ilości i w jakim czasookresie. Wyjaśnił również, że pije
od około roku czasu codziennie. Dalej wskazał, że czuł się dobrze wsiadając do samochodu, rano gdy się obudził nie
pił alkoholu i nic nie jadł. Podał również, że w dniu zatrzymania jechał do znajomego na ul. (...) na osiedlu (...). (k.
24v. Zbiór A)
W toku postępowania jurysdykcyjnego J. Z. (1) nie przyznał się do winy. Wyjaśnił, iż i tak nic nie pamięta. Dodał też, że
ma uszczerbek na mózgu, zaniki pamięci i wszystko potrafi zapominać. Po odczytaniu jego wyjaśnień z postępowania
przygotowawczego mężczyzna podał, że co mu dali to on podpisał. (k. 38v.)
Sąd zważył, co następuje:
Oceniając wyjaśnienia oskarżonego należało dojść do wniosku, iż na wiarę zasługują jedynie twierdzenia J. Z. (1)
złożone w toku postępowania przygotowawczego, w których to mężczyzna przyznał się do popełnienia zarzuconego
mu czynu, spożywania alkoholu, a następnie kierowania pojazdem mechanicznym. Ta część wyjaśnień mężczyzny
znajduje bowiem odzwierciedlenie w zeznaniach świadka W. B., a nadto w dowodach dokumentarnych, w tym przede
wszystkim protokołach z przebiegu badania stanu trzeźwości.
Całkowicie niewiarygodne są natomiast wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku rozprawy głównej, w których to
mężczyzna powoływał się na stan niepoczytalności oraz zasłaniał niepamięcią. Ta nieudolna i naiwna linia obrony
oskarżonego została jednak całkowicie zaprzeczona przez po pierwsze wnioski opinii sądowo – psychiatrycznej, po
drugie zaś zeznania wskazanego powyżej świadka oraz protokoły badania stanu trzeźwości. I tak w tym miejscu
zaznaczyć należy, że sprawca, który nadużywa alkoholu i wprowadza się dobrowolnie w stan upojenia prostego
znając skutki spożywania alkoholu, działa na własne ryzyko poniesienia odpowiedzialności karnej, z czego może sobie
nie zdawać sprawy i nie mieć możliwości zdawania sprawy. Stanowi to niewątpliwie wyłom od zasady winy, gdyż
przyjmuje się fikcją umyślności, a to dlatego, że chodzi tu o obronę społeczeństwa przed osobami nadużywającymi
alkoholu i dlatego zachowanie takiego sprawcy ocenia się, porównując dany wypadek z hipotecznym przestępstwem
sprawcy trzeźwego, o identycznych właściwościach (poziomu inteligencji i doświadczenia życiowego). W przeciwnym
wypadku sprawca popełniający przestępstwo i będący nietrzeźwym, nie ponosiłby odpowiedzialności karnej, a to
z tego powodu, że nie był świadomy tego co czyni. Ponadto w przypadku uzależnionych od alkoholu, należałoby
przyjmować, że nie wprowadzili się dobrowolnie w taki stan, lecz było to następstwem tego uzależnienia, nad którym
nie mogli zapanować. Właśnie z powyższego powodu w kodeksie karnym znalazł się art. 31 § 3, w myśl którego
przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłącznie
lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć. Wbrew twierdzeniom oskarżonego biegli
lekarze psychiatrzy uwzględnili w swojej opinii to, że oskarżony J. Z. (1) od wielu lat alkoholizuje się i z racji tego
uzależnienia był kilkakrotnie hospitalizowanym. Stwierdzili, że w dniu czynu był w stanie upojenia alkoholowego
prostego, a nie patologicznego, a powyższe jak wskazano powyżej wyłącza możliwość zastosowania art. 31 § 1 i 2 kk.
Mając powyższe na uwadze wyjaśnienia oskarżonego złożone w toku postępowania sądowego nie mogły spowodować
umorzenia postępowania karnego wobec wymienionego.
Brak było również w ocenie Sądu podstaw do przyjęcia, iż J. Z. (1) został przymuszony do złożenia wyjaśnień w toku
postępowania przygotowawczego. Po pierwsze bowiem mężczyzna podpisał protokół przesłuchania w charakterze
podejrzanego, po drugie natomiast w żaden sposób nie udowodnił, iż w rzeczywistości tak mogło być, a poprzestał
jedynie na gołosłownym i lakonicznym stwierdzeniu, iż tak właśnie było.
Jako w pełni prawdziwe Sąd ocenił zeznania świadka W. B.. Mężczyzna bowiem był osobą całkowicie obcą dla
oskarżonego i nie miał żadnych powodów, aby swoimi zeznaniami obciążać J. Z. (1), którego w dniu zdarzenia spotkał
po raz pierwszy i jak wynika z jego zeznań do dnia dzisiejszego nie zna on nawet jego danych osobowych. Mężczyzna
w sposób bardzo szczegółowy, logiczny i konsekwentny opisał całość zdarzenia, podał powody dla których zatrzymał
oskarżonego, a nadto w jakich zorientował się, iż J. Z. (1) jest pod wpływem alkoholu. Nadto o braku uprzedzeń i złej
woli po stronie świadka w kierunku oskarżonego świadczy chociażby to, że mężczyzna nie chciał, aby wymieniony
odpowiadał także za czyn z art. 190 § 1 kk. Uwypuklić również należy, iż zeznania W. B. korespondują również z
protokołami z przebiegu badania stanu trzeźwości, które to badania potwierdziły stan nietrzeźwości J. Z. (1). Wobec
powyżej wskazanych okoliczności brak jest jakichkolwiek podstaw, aby przyjąć że mężczyzna pomówił oskarżonego
o popełnienie przestępstwa.
Sąd w całości podzielił opinię sądowo – psychiatryczną albowiem została ona sporządzona przez osoby o odpowiednich
kwalifikacjach zawodowych i specjalistycznej wiedzy, nadto opinia ta jest jasna, spójna, logiczna oraz odpowiada na
pytania postawione w postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii. Jak już wskazano przy wydawaniu opinii biegli
dysponowali wiedzą odnośnie uprzedniego hospitalizowania mężczyzny w (...). We wnioskach tejże opinii wskazano,
iż intelekt podejrzanego mieści się w normie, a sam J. Z. (1) jest samodzielny, a także rozumie podstawowe normy
społeczno – moralne, zna konsekwencje ich łamania, jego działanie nie wynikało z pobudek psychotycznych. W opinii
wskazano ponadto, iż w trakcie badania udzielił on rzeczowych i zbornych wyjaśnień. Dalej biegli wskazali, iż J. Z.
(1) zna wpływ alkoholu na swój organizm, a w stanie trzeźwym ma zachowaną kontrolę emocjonalną i wolicjonalną
nad swoim zachowaniem, ma też zachowany krytycyzm. Z dowodu tego jednoznacznie wynika więc, iż J. Z. (1) można
przypisać winę.
Sąd za wiarygodne uznał również dowody dokumentarne w postaci protokołów z przebiegu stanu trzeźwości
urządzeniem elektronicznym wraz ze świadectwami wzorcowania, danych z Krajowego Rejestru Karnego, danych
osobopoznawczych. Dowody te zostały sporządzone przez uprawnione do tego organy, w ramach przysługujących im
kompetencji, zostały prawidłowo wypełnione, zawierają wszystkie wymagane przepisami prawa elementy. Wskazać
należy, że urządzenia którymi był badany stan trzeźwości oskarżonego posiadały aktualne świadectwa wzorcowania,
stąd też brak absolutnych podstaw do kwestionowania wyników badań stanu trzeźwości.
Biorąc pod uwagę, że oskarżony J. Z. (1) jest osobą dorosłą, znającą obowiązujące normy prawne i konsekwencje ich
nieprzestrzegania uznać należy, że można i należy przypisać mu winę, która polega na tym, że:
- w dniu 27 grudnia 2015r. w O., na ul. (...) kierował w ruchu lądowym pojazdem marki P. (...) o nr rej. (...) będąc w
stanie nietrzeźwości z wynikami badan: I – 2>00 mg/l, II- 2>mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu czym wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 178a § 1 kk.
W ocenie Sądu stopień społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu czynu jest wysoki. Na ocenę tego stopnia
zaś wpływa rodzaj naruszonego dobra, jakim jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym, rozmiary grożącej szkody,
sposób i okoliczności dokonania przez oskarżonego przypisanego mu czynu. Wskazać należy, iż oskarżony naruszył
podstawową zasadę bezpieczeństwa w ruchu lądowym, jaką jest wymóg bezwzględnej trzeźwości. Stwierdzić też
trzeba, że zawartość alkoholu w organizmie oskarżonego była znaczna i przekraczała podczas pierwszego badania
ośmiokrotnie minimalny poziom określony w art. 115 § 16 k.k. Oskarżony zatem, prowadząc pojazd w stanie
nietrzeźwości, sprowadzał bezpośrednie zagrożenie w ruchu lądowym.
Jako okoliczność obciążająca Sąd uwzględnił przede wszystkim uprzednią karalność oskarżonego.
W sprawie brak było natomiast okoliczności łagodzących.
W tych warunkach Sąd wymierzył oskarżonemu karę, jak w pkt I wyroku. Kara ta w ocenie Sądu jest sprawiedliwa
i adekwatna do stopnia zawinienia oraz rozmiaru społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Winna spełnić swe
cele zarówno w zakresie prewencji ogólnej, uwzględniając potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej
w warunkach szerzącej się akceptacji kierowców do prowadzenia pojazdów po spożyciu alkoholu, jak i prewencji
szczególnej. Nadto winna wpłynąć na oskarżonego w ten sposób, aby w przyszłości powstrzymał się on od podobnego
typu zachowań, uzmysławiając mu ich szkodliwość i nieopłacalność. W ocenie Sądu najbardziej dolegliwą dla
oskarżonego będzie kara ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na
cele społeczne, która z jednej strony zmusi oskarżonego do aktywnej pracy i zaprzestania spożywania alkoholu na
czas jej wykonywania, z drugiej najbardziej wpłynie na przyszłą motywację oskarżonego. W razie zaś niewykonywania
przez oskarżonego wymienionej kary, kara ta może zostać zamieniona na zastępczą karę pozbawienia wolności.
Zdaniem Sądu kara ta będzie dla oskarżonego adekwatniejsza od kary pozbawienia wolności, tym bardziej, że
biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności niniejszej sprawy nie istniały podstawy do orzeczenia kary bezwzględnej
pozbawienia wolności albowiem J. Z. (1) był karany jedynie raz i to za przestępstwo odmienne rodzajowo.
Wobec umyślnego naruszenia przez oskarżonego zasad bezpieczeństwa w ruchu pojazdów oraz kierowania
samochodem, będąc w stanie nietrzeźwości, Sąd zobligowany do czasowego wyeliminowanie go jako kierowcy
z ruchu drogowego, orzekając wobec niego obligatoryjny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich
pojazdów mechanicznych na okres 5 lat. Czas ten jest w ocenie Sądu konieczny i zarazem adekwatny do stopnia
zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jakie spowodował oskarżony, jak również do okoliczności samego
czynu. Nie może bowiem Sądowi umknąć z pola widzenia to, że mężczyzna będąc w stanie znacznej nietrzeźwości
nie tylko kierował pojazdem mechanicznym, ale podczas jazdy wykonywał zabronione przez przepisy ustawy prawo
o ruchu drogowym manewry, tj. zawracanie na przejściu dla pieszych, co należy ocenić jako szczególnie zagrażające
bezpieczeństwu w ruchu nawet wykonywane przez osobę trzeźwą, a co dopiero przez osobę pod takim wpływem
alkoholu, pod jakim był J. Z. (1).
Na podstawie art. 43a § 2 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz
Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5000 zł. Orzeczenie tego środka i to w
takiej wysokości jest bowiem obligatoryjne wobec sprawców przestępstwa z art. 178a § 1 kk.
Przy podstawie skazania, wymiaru kary oraz podstawie wymierzenia oskarżonemu środków karnych Sąd zastosował
art. 4 § 1 kk jako, że przepisy w momencie popełnienia przez oskarżonego czynu zabronionego były względniejsze
aniżeli przepisy obowiązujące w dacie wyrokowania przez Sąd.
Na podstawie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, bacząc
na jego trudną sytuację materialną wynikającą z tego, iż pozostaje on osobą bezrobotną i utrzymuje się jedynie z zasiłku
z MOPS. (pkt IV wyroku).
SSR Joanna Urlińska