012-014 VALEO.indd
Transkrypt
012-014 VALEO.indd
TECHNIKA DLA MOTORYZACJI Niezawodna ochrona przed wibracjami Uspokoić Diesla Dobra ochrona układu przeniesienia napędu przed drganiami wytwarzanymi przez silnik i jednoczesna niezawodność zespołu koło zamachowe–sprzęgło wydawały się nie do pogodzenia. Rozwiązaniem tego problemu jest konstrukcja opracowana przez Valeo. O statnie lata stanowiły dla motoryzacji okres niezwykle dynamicznego rozwoju technologicznego. Olbrzymiego postępu dokonano zwłaszcza w konstrukcji silników wysokoprężnych. W porównaniu do głośnych, twardo pracujących i mało dynamicznych „ropniaków” sprzed lat, nowoczesne Diesle z układami common rail lub pompowtryskiwaczami charakteryzują się niezwykle wysoką kulturą pracy oraz znakomitą dynamiką. Współczesne samochody napędzane silnikami wysokoprężnymi są również znaczoczyścić gwinty nie przyjaźniejsze dla środowiska. Sprawne Diesle nie ciągną już za sobą kłębów dymu, co w autach z silnikami o zapłonie samoczynnym starego typu było w zasadzie normą. Na kłopoty – Valeo Niestety, rozwiązanie jednych problemów pociągnęło za sobą powstanie innych. Jak wiadomo, nowoczesne silniki wysokoprężne odznaczają się znacznym momentem już przy niewielkiej prędkości obrotowej. To z kolei powoduje gwał- 1 towny przyrost sił występujących w układzie przeniesienia napędu, odczuwalny przede wszystkim podczas ruszania jako nieprzyjemne szarpnięcia. Znacznie poważniejszą konsekwencją od obniżonego komfortu jazdy były jednak wibracje przenoszone na skrzynię biegów, które znacznie skracały jej żywotność i przyczyniały się do poważnych awarii. Do niebezpiecznych drgań dochodziło przede wszystkim przy niskiej prędkości obrotowej silnika. Konstruktorzy musieli sobie jakoś poradzić z tym problemem. Jednym z rozwiązań było zastosowanie dwumasowego koła zamachowego, w którym umieszczony jest tłumik drgań skrętnych. Rozwiązanie to ma jednak dwie wady: po pierwsze, jest drogie, po drugie zaś, podatne na uszkodzenia. Często zdarza się, że element ten ulega awarii już przy stosunkowo niewielkim przebiegu, koszt wymiany części może zaś wynieść nawet kilka tysięcy złotych. A to dla właściciela samochodu jest na ogół prawdziwym wstrząsem. Zdarza się również często, że żywotność nowo zamontowanego koła dwumasowego okazuje się zbliżona do trwałości części oryginalnej. Problem ten udało się rozwiązać firmie Valeo, która opracowała komplet sprzęgła ze sztywnym kołem zamachowym jako alternatywę dla zestawu z kołem dwumasowym. Składa się on z czterech elementów: koła zamachowego, elastycznej tarczy o specjalnej konstrukcji, zespołu dociskowego oraz łożyska wyciskowego (do samochodów z łożyskiem hydraulicznym oferowane są komplety trzyelementowe: koło zamachowe, tarcza i docisk). _ Wymontować stary zestaw sprzęgła wraz z dwumasowym kołem zamachowym. W celu uniknięcia nieosiowej współpracy skrzyni biegów z silnikiem wymagane jest oczyszczenie z gwintów (zdjęcie poniżej). Sprawdzić tylny uszczelniacz wału korbowego, a w przypadku wycieku oleju – wymienić Następnie, używając nowych śrub dołączonych do zestawu, zamontować nowe koło zamachowe. Ważna jest kolejność dokręcania poszczególnych śrub – sposób przedstawiony jest na rysunku obok ` 12 Niezawodna ochrona przed wibracjami 1 6 3 4 5 2 2 3 _ Śruby dokręcać przy użyciu klucza dynamometrycznego z siłą 60 Nm Dokręcone z momentem 60 Nm śruby wkręcić dodatkowo o kąt 90°, zgodnie z wcześniej przedstawioną kolejnością dokręcania ` Ważne przesłanki Istnieje kilka istotnych powodów, dla których warto wybrać to rozwiązanie. Zaprojektowana przez inżynierów Valeo konstrukcja charakteryzuje się niezawodnością i spełnia najwyższe standardy rynku OE. Jej tajemnica tkwi w tarczy, która odpowiada za tłumienie drgań. Już na pierwszy rzut oka widać, że różni się ona od elementu pochodzącego z tradycyjnego zestawu. Wyposażona jest bowiem w znacznie większe sprężyny o charakterystyce specjalnie dobranej do konkretnego modelu samochodu. Konstrukcja Valeo zapewnia wysoki poziom filtracji drgań i hałasów, zapewniając tym samym komfort jazdy. Zestaw Valeo gwarantuje również optymalną wydajność przenoszenia momentu obrotowego. W przeciwieństwie do koła dwumasowego, sztywne koło zamachowe pozbawione jest ruchomych elementów, co korzystnie wpływa na trwałość całego zespołu. Ważną zaletą tego rozwiązania są ekonomiczne korzyści płynące z jego stosowania. Komplety Valeo są tańsze o około 20–30% od zestawów z kołem dwumasowym. Poza tym, dzięki niezawodnemu, sztywnemu kołu zamachowemu, w razie konieczności ponownej naprawy wymienia się tylko tarczę i docisk, tak jak w przypadku samochodu ze zwykłym sprzęgłem. Pozwala to znacznie zredukować koszty serwisowania pojazdu. Nie tylko badania Walory kompletów sprzęgieł Valeo zostały potwierdzone podczas szczegółowych badań, przeprowadzonych w ośrodku badawczym Valeo w Amiens w północ3/2009 TECHNIKA DLA MOTORYZACJI 4 5 W celu zapewnienia najlepszych właściwości ciernych elementów sprzęgła należy oczyścić powierzchnię koła zamachowego, stosując preparat odtłuszczający. Przed dokręceniem mechanizmu dociskowego do koła zamachowego trzeba ustawić tarczę sprzęgła za pomocą przyrządu centrującego. W trakcie montażu mechanizmu dociskowego upewnijmy się, że dwa znaczniki (patrz zdjęcie poniżej) odpowiadają położeniu znaku „0”, wybitego na kole zamachowym ` 6 7 1 _ Aby zapobiec dwukrotnemu dokręcaniu śrub (+90°), można pierwszą oznakować 4 _ Dla prawidłowego zamontowania mechanizmu dociskowego trzeba użyć 6 nowych śrub, dostarczonych wraz z zestawem. Poniżej przestawiono kolejność dokręcania 6 2 3 5 Śruby mechanizmu dociskowego dokręcić z momentem 22 Nm ` 8 13 TECHNIKA DLA MOTORYZACJI nej Francji. Ich wyniki nie pozostawiają wątpliwości, że zarówno stopień tłumienia drgań, jak i trwałość tego rozwiązania spełniają najwyższe wymagania. Podczas targów zorganizowanych przez firmę Inter Cars zwiedzający mogli osobiście sprawdzić działanie sprzęgła Valeo w Peugeocie 307. Spośród tych, którzy odbyli jazdę testową, nikt nie stwierdził różnic w działaniu pomiędzy konstrukcją Valeo a zestawem z dwumasowym kołem zamachowym. Płynność działania i komfort zmiany biegów były w ocenie zwiedzających (do których zaliczali się przecież fachowcy) na jednakowo wysokim poziomie. Nawiasem mówiąc, wymiana sprzęgła we wspominanym Peugeocie, który był służbowym autem jednego z pracowników Valeo Service Eastern Europe, nie została przeprowadzona ze względu na imprezę targową. Wynikała z potrzeby chwili, a to z powodu awarii koła dwumasowego, do której doszło przy przebiegu około 40 tys. kilometrów. Warto przy okazji dodać, że po zamontowaniu sprzęgła Valeo samochód ten przejechał dotąd bezawaryjnie kolejne 70 tys. kilometrów i jest nadal eksploatowany. Najlepszą rekomendacją kompletów sprzęgieł Valeo jest jednak ich sukces rynkowy. Produkty te sprzedawane są z powodzeniem od kilku lat i w tym czasie nie było problemów z reklamacjami, co potwierdza, że Valeo zaoferowało swoim klientom rozwiązanie przemyślane i dopracowane w każdym szczególe, tak jak przystało na czołowego dostawcę części OE, dla którego sprzęgła są niezwykle ważna grupą produktową. Gama zestawów ze sztywnym kołem zamachowym obejmuje 23 referencje sprzęgieł, które pokrywają zapotrzebowanie licznej grupy pojazdów, w tym aut wyposażonych w popularne silniki Diesla, takie jak: 1.9 TDI (VW), 2.0 HDI (PSA) i 1.8 TDCI (Ford). Oferta sprzęgieł będzie sukcesywnie poszerzana. W najbliższym czasie przybędzie kolejnych 5 referencji. Parę rad na koniec Co prawda montaż kompletu sprzęgła ze sztywnym kołem zamachowym Valeo nie 14 Niezawodna ochrona przed wibracjami 9 Podczas montażu skrzyni biegów do pojazdu należy użyć wózka z hydraulicznym podnośnikiem, na którym skrzynia będzie podtrzymana w trakcie przykręcania do silnika. Takie działanie gwarantuje prawidłowe zestawienie silnika i skrzyni biegów oraz uniemożliwi uszkodzenie tarczy sprzęgła ` 11 _ Każdorazowo podczas wymiany sprzęgła wymienić również łożysko wyciskowe. Na wewnętrzną tuleję łożyska nanieść niewielką ilość smaru dostarczonego wraz z zestawem 10 _ Zamontować pompę sprzęgła, zwracając szczególną uwagę na prawidłowe umiejscowienie w uchwycie wyprzęgnika 12 Podłączyć cięgła zmiany biegów, zwracając uwagę na ich prawidłowe zamontowanie ` 13 różni się zbytnio od instalacji tradycyjnego zestawu, jednak należy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad. Wskazówki dotyczące wymiany sprzęgła w poszczególnych silnikach można znaleźć w wydawanych przez Valeo specjalnych biu- _ Ostatnią czynnością jest prawidłowe ustawienie wysokości pedału sprzęgła względem pedału przyspieszenia. Oba muszą być niżej niż pedał hamulca letynach technicznych. Poszczególne etapy montażu da się również prześledzić na podstawie procedury dotyczącej popularnego silnika 1.9 TDI, stosowanego w Volkswagenach, Audi, Škodach i Seatach. Sylwia Borek