INFORMACJA o stanie środowiska na terenie

INFORMACJA o stanie środowiska na terenie

INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
W BIAŁYMSTOKU
INFORMACJA
o stanie środowiska na terenie
powiatu sokólskiego
WIOŚ BIAŁYSTOK, GRUDZIEŃ 2006
spis treści
1
DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO – KONTROLNA I BADAWCZA ...................................................3
1.1
1.2
2
POWIETRZE ..............................................................................................................................................4
2.1
2.2
2.3
3
ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ ............................................................................3
MONITORING ŚRODOWISKA ..................................................................................................................3
EMISJA..................................................................................................................................................4
IMISJA ...................................................................................................................................................6
WNIOSKI Z BADAŃ IMISJI ......................................................................................................................7
STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH...........................................................................7
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
BIEBRZA ............................................................................................................................................9
BRZOZÓWKA..................................................................................................................................10
RZEKA ŁOSOŚNA ................................................................................................................................11
SOKOŁDA............................................................................................................................................12
KRYNKA .............................................................................................................................................13
4
WODY PODZIEMNE ..............................................................................................................................14
5
GOSPODARKA ODPADAMI .................................................................................................................16
5.1
ODPADY NIEBEZPIECZNE ....................................................................................................................17
6
HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ..............................................................................20
7
POLA ELEKTROMAGNETYCZNE .....................................................................................................21
8
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI .............................................................................23
8.1
8.2
9
NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH .....................................23
TRANSPORT ........................................................................................................................................24
KONTROLE INTERWENCYJNE .........................................................................................................25
2
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
1 Działalność inspekcyjno – kontrolna i badawcza
Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia
20 lipca 1991 r., która nałożyła na nią obowiązek:
•
kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty
gospodarcze,
•
prowadzenia badania stanu środowiska,
•
informowania społeczeństwa o wynikach tych badań.
Cele działalności inspekcyjno – kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy,
tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników
dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz propozycji
zgłaszanych przez organy samorządowe.
1.1 ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ
Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania
działań, które w konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na
środowisko. Inspekcja Ochrony Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może
zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi:
•
•
wydać zarządzenia pokontrolne,
wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia
zagrożenia życia lub zdrowia a także znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu
z Wojewodą, wydać decyzję wstrzymującą działalność zakładu,
•
•
wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska,
skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu
terytorialnego z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością,
•
zastosować karę grzywny (mandat karny),
•
skierować wniosek do sądu i organów ścigania.
W rejestrze obiektów kontrolowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Białymstoku na terenie powiatu sokólskiego znajduje się 85 podmiotów i obiektów gospodarczych
mających wpływ na stan środowiska.
W okresie od stycznia 2006 r. przeprowadzono kontrole W 32 najbardziej uciążliwych
podmiotach i obiektach. w przypadkach stwierdzanych przekroczeń wymierzono kary pieniężne za
naruszenie warunków korzystania za środowiska.
1.2 MONITORING ŚRODOWISKA
W ramach działalności badawczej główny zakres prac prowadzony jest w oparciu o Program
Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny Inspektorat
Ochrony Środowiska w Warszawie. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków zagadnień: jakość
środowiska, emisja oraz oceny i prognozy.
3
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Zadania PMŚ realizowane są głównie przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska.
Stanowią one również wojewódzką bazę informacji o stanie środowiska. Program badawczy
realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska:
•
monitoring powierza atmosferycznego,
•
monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących,
•
monitoring wód podziemnych,
•
monitoring hałasu,
•
monitoring pól elektromagnetycznych,
•
monitoring odpadów niebezpiecznych.
Aktualne wyniki kontroli i badań stanu środowiska na terenie powiatu przedstawiono poniżej.
2 Powietrze
2.1 EMISJA
Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń,
pochodzącymi głównie z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NO-NO2), dwutlenek
siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły. Od środków transportu największy udział w emisji
zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO-NO2) i benzen (C6H6).
Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie powiatu sokólskiego są rozproszone
źródła emisji z sektora komunalno – bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne związane z
ruchem pojazdów, głównie na trasie samochodowej Białystok – Sokółka – Kuźnica Białostocka.
Największa emisja zanieczyszczeń powietrza pochodzi z miast gdzie głównymi źródłami
zanieczyszczeń są miejskie przedsiębiorstwa energetyki cieplnej i zakłady przemysłowe
zlokalizowane w Sokółce i Dąbrowie Białostockiej.
Na terenie powiatu nie ma zakładu szczególnie uciążliwego dla środowiska w zakresie
zagrożenia do powietrza. Do zakładów kontrolowanych przez WIOŚ w 2006 r. m. in. należą:
•
Spółka „MVV – Polska” Sp. z o.o. w Sokółce
•
Spółdzielnia Mleczarska „Somlek””” w Sokółce Zakład w Dąbrowie Białostockiej
•
Przedsiębiorstwo Mięsne ANHED Sp. z o. o. w Dąbrowie Białostockiej
•
Przedsiębiorstwo Drogowo – Mostowe w Sokółce
•
„Smak” Mięso i Wędliny w Dąbrowie Białostockiej
•
Metal – Fach Sp. z o.o. w Sokółce
Wyniki kontroli tych źródeł przedstawiono poniżej:
•
Spółka „MVV – Polska” Sp. z o.o. w Sokółce. Źródłem zorganizowanej emisji jest kotłownia
zakładowa – wyposażona w 3 kotły węglowe z rusztem mechanicznym typu WR-10 (o mocy
nominalnej 3x11,5 MW) oraz kocioł
opalany odpadami drzewnymi typu HHF-10 (o mocy
nominalnej 4 MW). Spaliny z kotłów typu WR – 10 odprowadzane są emitorem stalowym o
wysokości 64 m i średnicy 1,7 m. Spaliny z kotła HHF–10 odprowadzane są emitorem stalowym o
wysokości 24 m i średnicy 0,5 m. Urządzeniami redukującymi emisję zanieczyszczeń są (przy
4
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
kotłach typu WR – 10) 4 odpylacze o skuteczności odpylania ok. 90%; (przy kotle typu HHF – 10)
odpylacz cyklonowy o skuteczności odpylania ok. 80%.
Przedsiębiorstwo posiada decyzję ustalającą rodzaje i ilość substancji zanieczyszczających
dopuszczonych do wprowadzania do powietrza z dnia 24.02.2004 r. (znak OŚ. 7644/1/04)
wydaną przez Starostę Sokólskiego. Decyzja ważna jest do 31.12.2013 r.
Zakład wywiązuje się z obowiązku prowadzenia, co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, pomiarów
stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych z wszystkich eksploatowanych
kotłów.
W czasie kontroli eksploatowany był kocioł WR – 10 Nr 1 oraz HHF - 10. Przeprowadzono
kontrolne pomiary emisji z kotła WR – 10 Nr 1. Nie stwierdzono przekroczeń.
•
Spółdzielnia Mleczarska „Somlek” w Sokółce Zakład w Dąbrowie Białostockiej. Źródłem
emisji zanieczyszczeń jest kotłownia wyposażona w 2 kotły węglowe o łącznej mocy cieplnej 1,86
MW wyposażone w odpylacze cyklonowe. Zanieczyszczenia z eksploatowanych kotłów
odprowadzane są emitorem stalowym o wysokości 24 m i średnicy 0,7 m. Kotłownia pracuje na
potrzeby produkcji pary technologicznej oraz c. o. i c. w. u. Ze względu na moc kotłowni, zakład
zwolniony jest z obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej.
•
Przedsiębiorstwo Drogowo – Mostowe w Sokółce. Źródłem emisji zanieczyszczeń powietrza
jest wytwórnia mas bitumicznych WMB – 30 zlokalizowana w Dąbrowie Białostockiej. Posiada
ona:
-
suszarkę kruszywa wyposażoną w palnik niskociśnieniowy o mocy 2,6 MWt. Zanieczyszczenia
poddawane są redukcji w dwustopniowym systemie odpylania i odprowadzone do powietrza
emitorem stalowym o wysokości 20 m i średnicy 0,8 m,
-
nagrzewnicę bitumu wyposażoną w palnik olejowy o mocy cieplnej 0,221 MWt, pracującą bez
urządzeń ochronnych. Zanieczyszczenia odprowadzane są do powietrza emitorem stalowym o
wysokości 8,5 m i średnicy 0,25 m.
Przedsiębiorstwo posiada pozwolenie na wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza
eksploatowanej wytwórni mas bitumicznych WMB – 30 w Dąbrowie Białostockiej z dnia
27.04.2006 r. wydaną przez Starostę Sokólskiego. Decyzja ważna jest do 30.04.2016 r. W czasie
kontroli
dokonano
pomiaru
wielkości
emisji
zanieczyszczeń
z
wytwórni.
Stwierdzono
przekroczenie na suszarce i otaczarce kruszywa dopuszczalnej emisji dwutlenku azotu w
stosunku do wielkości określonej decyzją. Została ustalona kara pieniężna za przekroczenie
dopuszczalnej emisji.
ƒ
„SMAK” Mięso i Wędliny w Dąbrowie Białostockiej Źródłami emisji zanieczyszczeń są:
-
kotłownia zakładowa wyposażona w kocioł olejowy o mocy nominalnej 130 kW oraz kocioł
drzewny o mocy nominalnej 50 kW. Spaliny z obu kotłów pracujących naprzemiennie,
odprowadzane są do atmosfery emitorem stalowym o wysokości 12 m i średnicy 0,4 m. Brak jest
urządzeń redukujących emisję zanieczyszczeń.
-
procesy technologiczne (komora wędzarniczo – parzelnicza z palnikiem olejowym, z której spaliny
odprowadzane są przez 2 emitory stalowe.
Zakład posiada decyzję określającą rodzaje i ilości zanieczyszczeń dopuszczonych do
wprowadzenia do powietrza z procesów wędzenia wędlin z dnia 15.06.2005 r. wydaną przez
Starostę Sokólskiego. Decyzja ważna jest do 15.06.2015 r. Ze względu na moc kotłowni zakład
5
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
zwolniony jest z obowiązku posiadania decyzji o emisji dopuszczalnej. W czasie kontroli
przeprowadzono kontrolne pomiary emisji zanieczyszczeń z komory wędzarniczo – parzelniczej.
Przekroczeń nie stwierdzono.
•
„BARTER” Sp. z o.o. Oddział SAGA w Sokółce.
Źródła emisji zanieczyszczeń: procesy
technologiczne (przeładunek i rozlewnie gazu płynnego), kotłownia miejscowa wyposażona w 2
kotły VH84/3 EU (mocy nominalnej 83 KW każdy), opalane gazem płynnym propanowym.
Zanieczyszczenia emitowane są do atmosfery emitorem stalowym o wysokości 10 m i średnicy
0,3 m. Ze względu na moc kotłowni, zakład zwolniony jest z obowiązku posiadania decyzji o
emisji dopuszczalnej.
•
Metal – Fach Sp. z o.o. Kontrolowany obiekt nie posiada źródeł emisji zanieczyszczeń
związanych z energetycznym spalaniem paliw. Zasilanie w energię cieplną odbywa się odbywa
się z Kotłowni MVV Polska Sp. z o.o. w Sokółce. W zakładzie występują częściowo
zorganizowane źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza z procesów technologicznych:
spawalnia 45 stanowisk spawalniczych z aparatami spawalniczymi, malarnia wyposażona w 2
kabiny typu KMT do malowania techniką natrysku pneumatycznego z suszarką tlenową oraz
kabinę do malowania metodą proszkową z suszarką komorową. Kabiny wyposażone są w
systemy wentylacyjne, które kierują wyciągane powietrze do właściwych emitorów. Zakład
posiada pozwolenie na wprowadzenie gazów i pyłów do powietrza z procesów technologicznych
z dnia 24.03.2006 r. wydaną przez Starostę Sokólskiego.
WSKAŹNIKI EMISYJNE Z TERENU POWIATU
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku wykonał ocenę poziomów substancji
w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego w 2005 roku (Art. 89 Ustawy Ochrony
Środowiska). W ocenie wielkości i wskaźniki emisji dla poszczególnych zanieczyszczeń i stref
(powiatów) opracowano na podstawie bazy opłat prowadzonej przez Urząd Marszałkowski. Wg tych
danych w powiecie sokólskim wielkość emisji w 2005 roku wynosiła dla zanieczyszczeń:
•
dwutlenek azotu (NO2) – 53,3 Mg/rok;
•
dwutlenek siarki (SO2) – 54,9 Mg/rok;
•
tlenek węgla (CO) – 76,5 Mg/rok;
•
dwutlenek węgla (CO2) – 30960,99 Mg/rok;
•
pył ogółem – 58,3 Mg/rok;
2.2 IMISJA
Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest
w oparciu o pomiary kontrolne głównych zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery
(emisja) oraz badania monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja).
Zgodnie z art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska, oceny jakości powietrza dokonuje się
corocznie z uwzględnieniem kryteriów ochrony zdrowia i ochrony roślin. Ocenie podlegają strefy
którymi są: aglomeracje (powyżej 250 tys. mieszk.), miasta na prawach powiatu oraz powiaty.
Na terenie powiatu sokólskiego aktualnej oceny jakości powietrza dokonano na podstawie
pomiarów prowadzonych metodą pasywną w okresie od lutego 2003 r. do stycznia 2004 r.
Szczegółowe wyniki tych badań zawarto w opracowaniu pt. „Informacja o stanie środowiska na
terenie powiatu sokólskiego” z 2004 r. Jest ono dostępne na stronie internetowej Wojewódzkiego
Inspektoratu Ochrony Środowiska (www.wios.bialystok.pl) w dziale publikacje.
6
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Ponadto do oceny wykorzystano wyniki badań ze stacji tła wiejskiego, położonej w Nadleśnictwie
Borsukowizna (gm. Szudziałowo) gdzie wykonywany jest automatyczny pomiar dwutlenku siarki,
tlenków azotu i ozonu. Wyniki rocznych serii pomiarowych z tej stacji są reprezentatywne dla całego
województwa do oceny jakości powietrza ze względu na kryterium ochrona roślin (ekosystemów).
2.3 WNIOSKI Z BADAŃ IMISJI
1.
Ocena jakości powietrza ze względu na kryteria ochrony zdrowia i ochrony roślin wskazują na
dobrą jakość powietrza w powiecie sokólskim (klasy strefy A).
2.
Nie stwierdzono przekroczeń średniorocznych dopuszczalnych stężeń SO2, NO2, i benzenu.
Wartości były znacznie niższe od norm dopuszczalnych.
3.
W sezonie grzewczym obserwowano nieznaczny wzrost zanieczyszczeń SO2. W przypadku
NO2 i benzenu nie obserwowano podobnej zależności.
3 Stan czystości wód powierzchniowych
Zasadniczym celem badań śródlądowych wód powierzchniowych jest stworzenie podstaw do
podejmowania działań na rzecz poprawy stanu wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem,
w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem sektora bytowo-komunalnego i rolnictwa,
ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, zasoleniem i substancjami szczególnie
szkodliwymi dla środowiska wodnego. Podejmowane działania polegają na zintegrowanym
zarządzaniu gospodarką wodną w układzie dorzeczy (poprzez Regionalne Zarządy Gospodarki
Wodnej), stąd szczególny nacisk położono na zapewnienie spójności badań i ocen realizowanych
w ramach 3 podsystemów Państwowego Monitoringu Środowiska, dotyczących monitoringu wód
powierzchniowych, podziemnych i morskich.
Podstawą programu badań wód powierzchniowych płynących jest „Program monitoringu
środowiska województwa podlaskiego w 2006 r.” opracowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
Należy podkreślić, iż zasady badań i ocen jakości wód rzek w 2004 roku uległy znaczącej
modyfikacji z racji wprowadzonych nowych przepisów prawnych (m.in. wprowadzono nową 5 klasową
ocenę wód oraz inne oceny wynikające z celów jakim ma służyć woda).
Zasady prowadzonego monitoringu wód na obszarze województwa podlaskiego uwzględniają
badanie i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej użytkowania i prowadzonej
działalności na obszarze zlewni. Badania obejmują:
•
monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania
stężeń związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.
•
monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków
w warunkach naturalnych,
•
monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz
w obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych,
•
monitoring jakości wód granicznych.
7
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Monitoring wód powierzchniowych województwa prowadzony jest w 2 podstawowych zakresach:
•
diagnostycznym. Badania pozwalają na ocenę jakości wód w głównych punktach bilansowych
zlewni w pełnym zakresie wymaganych oznaczeń do wykonania oceny.
•
operacyjnym. Badania stanowią uzupełnienie sieci diagnostycznej i pozwalają na ocenę jakości
wód (z uwzględnieniem dotychczasowych wyników badań) w stopniu zapewniającym potrzeby
oceny i zmian jakości wód na poziomie regionalnym, a w szczególności na wykonanie takiej
oceny wód województwa, która może dać podstawę do podejmowania decyzji w zakresie strategii
planowania działań inwestycyjnych w tym także określania priorytetów ich dofinansowania.
KLASYFIKACJE WÓD
•
Ogólna ocena jakości wód. Podstawę ogólnej oceny jakości wody stanowi Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu
wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu
interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32 poz. 284). Rozporządzenie
wprowadza 5 klas jakości tych wód (z uwzględnieniem kategorii jakości wody A1, A2 i A3,
określonych w przepisach w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe
wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia):
-
klasa I - wody o bardzo dobrej jakości. Spełniają wymagania określone dla wód
powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A1. Wartości
wskaźników jakości wody nie wskazują na żadne oddziaływania antropogeniczne;
-
klasa II - wody dobrej jakości. Spełniają w odniesieniu do większości wskaźników jakości
wody wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia
ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem
właściwym dla kategorii A2. Wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują
niewielki wpływ oddziaływań antropogenicznych
-
klasa III - wody zadowalającej jakości. Spełniają wymagania określone dla wód
powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2. Wartości
biologicznych wskaźników jakości wody wykazują umiarkowany wpływ oddziaływań
antropogenicznych.
•
-
klasa IV - wody niezadowalającej jakości. Spełniają wymagania określone dla wód
powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A3. Wartości
biologicznych wskaźników jakości wody wykazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych,
zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach biologicznych;
-
klasa V - wody złej jakości. Nie spełniają wymagań dla wód powierzchniowych
wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Wartości
biologicznych wskaźników jakości wody wykazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych,
zmiany polegające na zaniku występowania znacznej części populacji biologicznych.
Ocena przydatności do bytowania ryb. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455).
8
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
•
WIOŚ Białystok
Ocena przydatności wody do spożycia. Podstawę oceny stanowi Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia
(Dz. U. Nr 204 poz. 1728).
Na terenie powiatu sokólskiego Inspektorat prowadzi badania monitoringowe rzek: Biebrzy
(z dopływami Sidrą, Kropiwną, i Brzozówką), Sokołdy, Krynki i Łosośnej. Ostatnie badania Krynki i
Łosośnej na całej długości prowadzone były w 2005 roku, Sokołdy w 2004, a Biebrzy w 2003 roku.
Ocena rzek Biebrzy i oraz Sokołdy została szczegółowo przedstawiona w poprzednich
opracowaniach o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego (czerwiec 2003, wrzesień 2004,
październik 2005), stąd w niniejszym opracowaniu zawarto jedynie główne informacje (wnioski) o
jakości i stanie tych rzek oraz przedstawiono aktualne wyniki kontroli źródeł zanieczyszczeń na
terenie powiatu mających wpływ na zmiany jakości wód.
3.1 BIEBRZA
Rzeka stanowi atrakcyjny szlak turystyki wodnej. Jest pośrednim i bezpośrednim odbiornikiem
ścieków komunalnych z Różanegostoku, Lipska, Dąbrowy Białostockiej, Sztabina, Suchowoli,
Augustowa, Dolistowa, Osowca, Goniądza, Trzciannego. Badania monitoringowe rzeki na odcinku
ujściowym wykonywane są corocznie, natomiast badania całej rzeki prowadzi się co 3 lata (ostatnie
badania wykonano w 2003 roku).
Wykaz punktów pomiarowych na terenie powiatu i klasyfikacja rzeki w 2003 r.
•
Biebrza powyżej m. Nowy Dwór (155,3 km) – II klasa,
•
Biebrza poniżej m. Bobra Wielka (148,1 km) – II klasa,
•
Sidra (w m. Jaczno) – dopływ Biebrzy (6,6 km) – III klasa,
•
Kropiwna (w m. Ostrowo) – dopływ Biebrzy (2,0 km) – nie odpowiadająca normom (NON),
•
Kamienna (w m. Stara Kamienna) – dopływ Biebrzy (2,5 km) – III klasa,
•
Brzozówka ( w m. Karpowicze) - ujście do Biebrzy (10,4 km) – III klasa.
3.1.1 WNIOSKI Z BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2003 R.
1.
Stan czystości wód Biebrzy w górnym biegu jest dość dobry. W punkcie pomiarowym przed
Nowym Dworem czystość rzeki w stosunku do badań z 2000 r. (III klasa) poprawiła się – pod
względem fizyko-chemicznym i sanitarnym. Rzeka odpowiadała II klasie czystości, choć
notowano wysokie stężenia azotu azotynowego znacznie odbiegające od pozostałych
wartości.
2.
W punkcie poniżej m. Bobra Wielka stan czystości Biebrzy poprawił się w stosunku do badań
z 2000 r.(III klasa) i odpowiadał II klasie czystości.
3.
Spośród dopływów Biebrzy na terenie powiatu sokólskiego pozanormatywną jakością wody
charakteryzował się niewielki dopływ rzeka Kropiona będąca odbiornikiem ścieków z Dąbrowy
Białostockiej.
4.
Rzeki Sidra i Kamienna posiadały wody III klasy. Nie stwierdzono zanieczyszczeń tych
dopływów.
9
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Ostatnie wyniki kontroli gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzone w zakładach
na obszarze zlewni Biebrzy na terenie powiatu
•
Oczyszczalnia ścieków w Dąbrowie Białostockiej. W lutym 2006 zakończono modernizację
oczyszczalni, polegająca na jej przebudowie i rozbudowie. W trakcie kontroli stwierdzono że, stan
formalno-prawny w zakresie eksploatacji urządzeń oczyszczających i odprowadzania ścieków do
rzeki Kropiwnej jest uregulowany do 01.06.2016 r. Wyniki badań ścieków oczyszczonych,
wykonane w czerwcu 2006 r. przez Fundację Na Rzecz Rozwoju Politechniki Białostockiej
wykazały utrzymanie wskaźników zanieczyszczeń na wymaganym poziomie. Analiza prób
ścieków oczyszczonych pobranych przez WIOŚ w trakcie kontroli z sierpnia 2006 r. wykazała
przekroczenie dopuszczalnego stężenia fosforu ogólnego i zawiesiny, określonego w pozwoleniu
wodno-prawnym. W wydanym zarządzeniu pokontrolnym WIOŚ w Białymstoku zobowiązał zakład
do podjęcia działań mających na celu przywrócenie właściwej pracy oczyszczalni ścieków w
Dąbrowie Białostockiej.
•
Zakład Komunalny -
Oczyszczalnia gminna w
Nowym Dworze. Do oczyszczalni
doprowadzane są ścieki z terenów skanalizowanych miejscowości Nowy Dwór i Bobra Wielka.
Ponadto dowożone są ścieki z nieskanalizowanych terenów gminy Nowy Dwór. Podczas kontroli
oczyszczalni przeprowadzonej przez WIOŚ w październiku 2006 r., nie stwierdzono
nieprawidłowości. Zakład prowadzi badania ścieków. Wykonawcą jest PWiK Sp. z o. o. w Olecku.
Ostatnie badania z maja 2006 r. wykazały że odprowadzane ścieki spełniają warunki określone w
pozwoleniu wodno-prawnym.
3.2 BRZOZÓWKA
Rzeka Brzozówka (lewostronny dopływ Biebrzy IV rzędu) o długości 55,8 km ma swe źródła
w Puszczy Knyszyńskiej w rejonie wsi Niemczyn. Do Biebrzy uchodzi na 81 km między
miejscowościami Dębowo i Dolistowo Stare. Główne dopływy Brzozówki to: Kumiałka, Biebła,
Olszanka. Zlewnia rzeki ma charakter rolniczy. Wody Brzozówki zasilają środkową część Biebrzy.
Brzozówka jest odbiornikiem ścieków z Jaświł, Jasionówki, Janowa, Korycina i Suchowoli.
Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych oraz ich klasyfikacja wg badań w 2003 r.
•
Rz. Brzozówka w m. Krasne Folwarczne (43,7 km) – III klasa
•
Rz. Olszanka w m. Karpowicze (0,5 km) – III klasa
•
Rz. Brzozówka w m. Karpowicze (10,4 km) – III klasa
3.2.1 WNIOSKI Z BADAŃ PRZEPROWADZONYCH W 2003 ROKU
1.
Rzeka Brzozówka od źródeł do ujścia do rzeki Biebrzy odpowiada III klasie czystości.
Głównymi parametrami decydującymi o stanie czystości były: miano Coli typu kałowego
obrazujące stopień zanieczyszczenia sanitarnego wody oraz stężenia azotu azotynowego.
2.
Liczne inwestycje prowadzone na obszarze zlewni: oddanie do eksploatacji oczyszczalni
gminnych w Suchowoli i Korycinie, budowa sieci kanalizacyjnych w tych miejscowościach
oraz oddanie szeregu oczyszczalni przydomowych w gminie Korycin systematycznie
ograniczają wpływ zanieczyszczeń ze źródeł punktowych.
3.
Rzeka Olszanka przed ujściem do rzeki Brzozówki odpowiadała III klasie czystości.
4.
Na stan czystości rzeki mają wpływ rozproszone i obszarowe źródła zanieczyszczeń - spływy
z pól uprawnych, spływy zanieczyszczonych wód z zagród rolniczych.
10
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Ostatnie wyniki kontroli gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzone w zakładach
na obszarze zlewni rzeki.
•
Oczyszczalnia gminna w Korycinie. Ostatnia kontrola została przeprowadzona w listopadzie
2005 roku. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej jest uregulowany do
15.02.2015 r. Wyniki badań nie wykazały przekroczeń stężeń zanieczyszczeń w ściekach
odprowadzanych do odbiornika (rów melioracyjny i dalej rz. Kumiałka). Na terenie gminy oprócz
oczyszczalni gminnej funkcjonuje 350 oczyszczalni przyzagrodowych.
•
Oczyszczalnia gminna w Janowie. Ostatnia kontrola oczyszczalni została przeprowadzona
we wrześniu 2006 roku. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki wodno-ściekowej jest
uregulowany do 10.06.2013 r. W trakcie kontroli oczyszczalni ścieków nie stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie ochrony środowiska. Wyniki analiz prób pobranych do badań, nie
wykazały przekroczeń stężeń zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach.
•
Oczyszczalnia gminna w Suchowoli. Eksploatacją oczyszczalni ścieków i sieci kanalizacji
sanitarnej od maja 2005 r. zajmuje się Przedsiębiorstwo Robót Ziemnych „MAKS” z siedzibą w
Suchowoli. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania ścieków oczyszczonych z
oczyszczalni do odbiornika jest uregulowany do stycznia 2016 r. Wyniki analiz prób pobranych do
badań pod koniec marca 2006 roku, nie wykazały
przekroczeń stężeń zanieczyszczeń
w odprowadzanych ściekach.
3.3 RZEKA ŁOSOŚNA
Jest lewobrzeżnym dopływem Niemna (uchodzi do niego po stronie białoruskiej). Na obszarze
Polski znajduje się górny odcinek rzeki o długości 17 km od źródeł do granicy państwa. W roku 2005
rzeka Łosośna badana była w dwóch punktach pomiarowo-kontrolnych: w m. Kundzin i w profilu
granicznym w m. Kowale, z częstotliwością raz na miesiąc.
Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych i klasyfikacja wód rzeki Łosośnej w 2005 r.
•
m. Kundzin (39,7 km) – III klasa,
•
m. Kowale (29,6 km) – IV klasa.
3.3.1 WNIOSKI
1.
Stan czystości rzeki Łosośnej w 2005 roku, w m. Kundzin był dobry i odpowiadał wodom
zadawalającej jakości (III klasa). Jedynie barwa i ChZTCr wystąpiło w stężeniach
odpowiadających wodom IV klasy (niezadowalającej jakości).
2.
Stan czystości rzeki Łosośnej w profilu granicznym w m. Kowale, poniżej Kuźnicy
Białostockiej, uległ pogorszeniu i odpowiadał wodom IV klasy czystości.
3.
Kontrola oczyszczalni ścieków w Kuźnicy Białostockiej w 2005 roku nie wykazała
nieprawidłowości. W odprowadzanych ściekach nie stwierdzono przekroczeń warunków
dopuszczalnych.
4.
Wody rzeki Łosośnej w badanych punktach nie spełniały warunków przydatności do
bytowania ryb w warunkach naturalnych.
5.
Rzeka Łosośna nie była podatna na eutrofizację.
6.
W
roku
2005
nie
stwierdzono
przypadków
zanieczyszczenie rzeki Łosośnej.
11
poważnych
awarii,
powodujących
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Ostatnie wyniki kontroli gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzone na obszarze
zlewni rz. Łosośnej.
•
Oczyszczalnia gminna w Kuźnicy Białostockiej. Wyniki analiz prób pobranych w trakcie
kontroli przeprowadzonej w sierpniu 2006 roku, wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń
zanieczyszczeń w ściekach oczyszczonych. Zakład nie wywiązał się z obowiązku badania
ścieków co najmniej 2 razy w roku. (w roku 2006 ścieki nie były badane). W wydanym
zarządzeniu pokontrolnym zobowiązano ZGKiM do podjęcia działań mających na celu osiągnięcie
właściwych parametrów ścieków odprowadzanych z oczyszczalni oraz wykonywania badań
ścieków zgodnie z częstotliwością określoną w pozwoleniu wodno-prawnym.
3.4 SOKOŁDA
Rzeka rozpoczyna swój bieg w punkcie połączenia wód cieków Kładziewo i Poganica. Długość
rzeki wynosi 54,0 km, powierzchnia zlewni - 484,2,1 km2. Na całej swej długości posiada charakter
rzeki typowo nizinnej o stosunkowo niewielkim spadku i niewielkiej prędkości przepływu wody. Na
znacznym odcinku w biegu środkowym i dolnym przepływa przez zwarte obszary leśne Puszczy
Knyszyńskiej. W górnym i dolnym, biegu koryto rzeki dość silnie meandruje. Większymi dopływami
Sokołdy są: Poganica, Jałówka i Kamionka.
Dużą powierzchnię zlewni zajmują lasy Puszczy Knyszyńskiej, stąd też wszelkie zmiany
stosunków wodnych w obrębie zlewni mogą wywrzeć wyraźny wpływ na ekosystem leśny
podlegający szczególnej ochronie ze względu na swoje unikalne walory przyrodnicze. Były one
podstawą utworzenia obszaru chronionego - Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej.
Sokołda zasila wodami rzekę Supraśl, będącą źródłem zaopatrzenia w wodę pitną aglomeracji
białostockiej z ujęcia powierzchniowego zlokalizowanego w Wasilkowie. Stąd jej zlewnia należy do
obszaru pośredniej strefy ochronnej ujęcia. W 2004 roku Sokołdę badano w 4 profilach pomiarowokontrolnych.
Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych i klasyfikacja wód rzeki w 2004 r.
•
Rz. Sokołda w m. Bogusze (36,0 km) – IV klasa,
•
Rz. Sokołda w m. Kuryły (32,8 km) – V klasa,
•
Rz. Sokołda w m. Straż (22,1 km) – IV klasa,
•
Rz. Sokołda w m. Sokołda (6,9 km) – IV klasa.
3.4.1 WNIOSKI
1.
Klasyfikacja rzeki Sokołdy w oparciu o badania z 2004 r. wykazała wody IV klasy
(niezadowalającej jakości) w 3 przekrojach pomiarowych: w m. Bogusze, m. Straż i m.
Sokołda, oraz wody V klasy (złej jakości) w profilu w m. Kuryły (poniżej Sokółki).
2.
Wyniki badań wykazują wyraźny negatywny wpływ odprowadzanych ścieków z Sokółki, które
powodują, że wody Sokołdy na odcinku poniżej miasta są złej jakości (V klasa). Wpływ
oddziaływania ścieków uwidacznia się aż do ujścia rzeki.
3.
Ocena wód ze względu na przydatność do bytowania ryb wykazała, że we wszystkich
badanych punktach pomiarowych wody nie spełniają kryteriów jakim powinny odpowiadać
wody do bytowania ryb w warunkach naturalnych.
4.
Ocena podatności wody na eutrofizację, wykazała przekroczenie wartości granicznych
12
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
wskaźników stosowanych przy ocenie eutrofizacji wód powierzchniowych (powyżej których
występuje eutrofizacja wód) w punktach pomiarowych w górnym i środkowym biegu rzeki (w
m. Bogusze, Kuryły i Straż).
5.
W roku 2004 nie stwierdzono przypadków awaryjnego zanieczyszczenia rzeki.
Ostatnie wyniki kontroli gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzone w zakładach
na obszarze zlewni rz. Sokołdy
•
Oczyszczalnia miejska MPWiK Sp. Z o. o. w Sokółce – kontrola z lipca 2006 r. nie wykazała
naruszenia wymaganych warunków wprowadzania ścieków do środowiska. Urządzenia
oczyszczające pracowały w sposób prawidłowy. Na oczyszczalnię odprowadzane są ścieki
komunalne z Sokółki oraz ścieki przemysłowe z zakładów tj.: „ESKIMOS”
Sp. z o. o (jest w
trakcie budowy własnej oczyszczalni), SM „SOMLEK”, SPD EKO-GRILL (po podczyszczeniu na
własnych urządzeniach). MPWiK w Sokółce prowadzi codzienne badania odprowadzanych
ścieków z oczyszczalni miejskiej oraz średnio 1 raz na 2 tygodnie ścieków doprowadzanych z
wyżej wymienionych zakładów.
•
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „Agromech” Sp. z o. o. Osiedle
Buchwałowo 10 w Sokółce. Gospodarka wodno-ściekowa uregulowana do 05.07.2007 r. Ścieki
po oczyszczeniu na osadnikach oraz łapaczu piasku i tłuszczu odprowadzane są poprzez rów
melioracyjny do rzeki Sokołdy. Kontrola przeprowadzona w czerwcu 2005 r., wykazała, iż zakład
nie posiadał uregulowanego stanu formalno-prawnego w zakresie odprowadzania wód
opadowych do odbiornika.
3.5 KRYNKA
Rzeka jest lewobrzeżnym dopływem Świsłoczy. Swój początek bierze na północny-zachód od
miejscowości Krynki, przepływa przez nią przyjmując zanieczyszczenia z zakładów położonych w tej
miejscowości. Na terenie Polski znajduje się odcinek rzeki o długości ok. 4,5 km. W roku 2005 rzeka
badana była w 2 punktach pomiarowo-kontrolnych: powyżej Krynek i poniżej Krynek w profilu
granicznym z częstotliwością raz w miesiącu.
Wykaz punktów pomiarowo-kontrolnych i klasyfikacja wód rzeki w 2005 r.
•
Powyżej m. Krynki (0,8 km) – III klasa
•
Poniżej m. Krynki (4,5 km) – V klasa
Źródła zanieczyszczeń w zlewni rzeki kontrolowanych w 2005 roku
•
Oczyszczalnia gminna ZGKiM w Krynkach. Pozwolenie wodno jest prawne ważne do końca
października
2009
r.
Kontrola
nie
wykazała
przekroczeń
stężeń
zanieczyszczeń
w odprowadzanych ściekach
3.5.1 WNIOSKI
1.
Stan czystości rzeki Krynki 2005 roku, na odcinku powyżej miejscowości Krynki był dobry i
odpowiadał wodom zadawalającej jakości. Jedynie stan sanitarny klasyfikował wody w IV
klasie.
2.
Jakość wód w profilu granicznym (poniżej Krynek) odpowiadała V klasie (złej jakości). W
stosunku do 2004 r. jakość wód tego odcinka rzeki uległa pogorszeniu (w 2004 r. (IV klasa).
13
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
3.
WIOŚ Białystok
Kontrola gminnej oczyszczalni ścieków nie wykazała nieprawidłowości. W odprowadzanych
ściekach nie stwierdzono przekroczeń warunków dopuszczalnych.
4.
Wody rzeki Krynki w badanych punktach nie spełniają warunków przydatności do bytowania
ryb w warunkach naturalnych.
5.
Badane odcinki rzeki są podatne na eutrofizację.
6.
W
roku
2005
nie
stwierdzono
przypadków
poważnych
awarii,
powodujących
zanieczyszczenie rzeki Krynki.
Ostatnie wyniki kontroli gospodarki wodno-ściekowej przeprowadzone w zakładach
na obszarze zlewni rz. Krynki
•
Oczyszczalnia gminna ZGKiM w Krynkach. Wyniki badań prób pobranych do analizy, podczas
ostatniej kontroli w sierpniu 2006 roku, wykazały przekroczenie dopuszczalnego stężenia fosforu
ogólnego w ściekach oczyszczonych, określonego w pozwoleniu wodno-prawnym. W wydanym
zarządzeniu pokontrolnym zobowiązano ZGKiM do podjęcia działań mających na celu osiągnięcie
właściwych parametrów ścieków odprowadzanych z oczyszczalni oraz przedstawienie wyników
badania ścieków odprowadzanych z oczyszczalni wykonanych zgodnie z obowiązkiem
nałożonym w pozwoleniu wodno-prawnym.
•
Gminna
Oczyszczalnia
ścieków
w
Szudziałowie.
Jest
to
mechaniczno
biologiczna
oczyszczalnia typu BIOGEST, ze stacją odwadniania osadu DRAIMAD oraz stacja dawkowania
flokulanta. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rów (o dł. ok.3 km) a następnie rzeka Słoja
d. Supraśli. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania ścieków oczyszczonych z
oczyszczalni do odbiornika jest uregulowany do września 2013 r. Gmina dysponuje siecią
kanalizacji sanitarnej o dł. 4,4 km. W dniu kontroli stwierdzono nieprawidłowości, w eksploatacji
urządzeń oczyszczających, zanieczyszczenie osadem ściekowym
rowu odprowadzającego
ścieki do rzeki Słoja oraz nie przestrzeganie wymogów pozwolenia wodno-prawnego w zakresie
wykonywania badań ścieków oczyszczonych 2 razy w roku (brak badań od czerwca 2004 r.)
4
Wody podziemne
Wody podziemne należące do zasobów naturalnych, coraz bardziej zagrożone są
zanieczyszczeniami z powierzchni ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, jako zasobów
nieodnawialnych. Niezbędna jest ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne
Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni
naszego kraju.
Najczęściej wody podziemne zanieczyszczone są lokalnie lub na większych obszarach
rozmaitymi substancjami chemicznymi, głównie są to azotany, fosforany, chlorki, siarczany i bardzo
często substancje ropopochodne. Zanieczyszczenia siarczanami występują przede wszystkim na
terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na terenach rolniczych, są one także
przyczyną degradacji zbiorników wodnych. Najpowszechniej występującymi przyczynami
zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych
i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych.
14
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Na terenie powiatu sokólskiego w roku 2005 badania prowadzono w 7 punktach pomiarowych
w sieciach monitoringu krajowego i w sieci regionalnej. Państwowy Instytut Geologiczny wykonał
badania w 3 punktach w sieci monitoringu krajowego, punkty należące do sieci regionalnej badał
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku.
Oceny badanych wód dokonano na podstawie:
•
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla
prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (DZ. U. Nr 32, poz. 284).
•
Rozporządzenie Ministra zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących
jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. Nr 203, poz. 1718)
Nowa klasyfikacja stanu wód podziemnych określa 5 klas jakości tych wód:
•
klasa I - wody o bardzo dobrej jakości. Wartości wskaźników jakości wody są kształtowane
jedynie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w warstwie wodonośnej. Żaden ze
wskaźników jakości wody nie przekracza wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej
do spożycia przez ludzi;
•
klasa II - wody dobrej jakości. Wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na
oddziaływania antropogeniczne. Wskaźniki jakości wody, z wyjątkiem żelaza i manganu, nie
przekraczają wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
•
klasa III - wody zadowalającej jakości. Wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w
wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego. Mniejsza część
wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi;
•
klasa IV - wody niezadowalającej jakości. Wartości wskaźników jakości wody są podwyższone
w wyniku naturalnych procesów oraz słabego oddziaływania antropogenicznego. Większość
wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi.
•
klasa V - wody złej jakości. Wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania
antropogeniczne. Woda nie spełnia wymagań określonych dla wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi.
Metody oceny dopuszcza, przy zaliczaniu wody do odpowiedniej klasy, przekroczenie wartości
granicznych 3 wskaźników. w granicach przyjętych dla bezpośrednio niższej klasy jakości. Nie
dopuszcza się natomiast przekroczenia wartości granicznych następujących wskaźników o
charakterze toksycznym: arsenu, amoniaku, azotanów, azotynów, fluorków, chromu, kadmu, miedzi,
niklu, ołowiu, rtęci, cyjanków, fenoli, pestycydów, wielopierścieniowych węglowodorów, olejów
mineralnych, substancji powierzchniowo czynnych anionowych.
Klasyfikacja jakości wód podziemnych w 2005 r. na terenie powiatu
Nr
otworu
w
sieci
Ro
dzaj
sieci
Miejscowość / Gmina
[sw]-studnia wiercona
[p]-piezometr
[sk]-studnia kopana
Stra
tygrafia
bokość
stropu
Wody
Typ
ośrodka
Uży
tko
wa
nie
tere
-nu
Ob.szary
GZ
WP
Klasa
wód
2005
Wskaźniki w zakresie
stężeń odpowiadających
wodzie o niskiej jakości
Klasa IV
Klasa V
Wskaźniki
przekracz.
W 2004 r
normy dla
wód
przeznacz.
do spożycia
przez ludzi
9
R
Sidra/Sidra, [sw]
Q
34,0
W
1
3
-
IV
NH4, FET
-
FET, Mn
10
R
Janów/Janów, [sw]
Q
40,0
W
1
3
-
IV
NH4, FET
-
FET, Mn
15
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
11
R
Kuźnica
Białostocka/Kuźnica
Białostocka, [sw]
Q
58,0
W
WIOŚ Białystok
1
7
-
III
FET
-
FET, Mn
35
R
Krynki/Krynki, [sw]
Q
82,0
W
1
7
-
III
FET
-
FET ,Mn
741
K
Ostrówek/
Szudziałowo,[sw]
Q
7,0
G
1
3
poza
II
FET
_
FET, Mn
743
K
Sokółka/Sokółka,[sw]
Q
65,5
W
1
7
poza
II
-
-
Brak
przekroczeń
749
K
Sieruciowce/
Nowy Dwór,[sw]
Q
33,0
W
1
3
poza
III
FET
-
FET, Mn
OBJAŚNIENIA DO TABELI
Q – Czwartorzęd
Typ ośrodka
1 – warstwa porowa
Rodzaj wód
Użytkowanie terenu – dominujący sposób
użytkowania w promieniu 500 m
W – wgłębne – wody poziomów artezyjskich i
7 – obszary zabudowane
subartezyjskich
G – gruntowe – wody płytkiego krążenia o swobodnym
zwierciadle wody
Na 7 przebadanych studni w 2005 roku na terenie powiatu sokólskiego, 5 (w 2004 r. - 6)
charakteryzowało się dobrym stanem wód (klasa II i III), 2 studnie (Sidra i Janów - w roku 2004 – II
klasa) odznaczały się niezadowalającą jakością wód (klasa IV).
Należy zwrócić uwagę, iż przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę
stopnia zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem
przydatności wody do picia (po uzdatnieniu). Ocenę taką wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.
5 Gospodarka odpadami
W wyniku przeprowadzonych przeglądów ekologicznych składowisk, na terenie powiatu
sokólskiego jedynie składowisko odpadów komunalnych w Poświętnem zostało zakwalifikowane do
eksploatacji, gdyż spełnia określone przepisami wymogi. Wysypiska w Karczach i Suchowoli zostały
zakwalifikowane do zamknięcia. Natomiast pozostałe do dostosowania.
Żadne, z eksploatowanych na terenie powiatu wysypisk komunalnych nie jest przystosowane do
składowania odpadów niebezpiecznych (oprócz nowego wysypiska w Poświętnem, gdzie
przewidziany jest pojemnik na odpady „problemowe”). Na terenie powiatu brak jest również
wyznaczonego miejsca do wywożenia produktów zneutralizowanych np. skażonej gleby, w wyniku
przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach poważnych awarii.
Także nierozwiązanym ciągle problemem w powiecie jest brak selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych, co powoduje iż na wysypiska legalne i dzikie trafiają także odpady niebezpieczne np.
zużyte świetlówki, baterie, akumulatory i inne.
Problem wzrastającej w ostatnich latach ilości odpadów komunalnych spowodował na terenie
powiatu ponowne włączenie do eksploatacji składowiska w Korycinie, przeznaczonego uprzednio do
rekultywacji. W związku z tym, iż pojemność tego wysypiska nie została w całości wykorzystana
przedłużono jego funkcjonowanie, wydając decyzję o dostosowaniu obiektu do końca 2005 r.
Na terenie powiatu sokólskiego nie ma stałych składowisk odpadów przemysłowych. Informacje o
wysypiskach przedstawia poniższa tabela.
16
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Wykaz wysypisk komunalnych na terenie powiatu sokólskiego
Lp
Miasto/gmina
1
Dąbrowa
Białostocka
2
Janów, Korycin,
Suchowola
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Miejscowość
/lokalizacja
Data
rozp.
eksploa
tacji
Przewidy
wana data
zakończenia
Powierzchnia
(ha)
Pojemność
obiektu
Uwagi
m3
przy drodze
nr 670 w kier.
do Suchowoli
Janów
1997
2009
1,0
137 200
do dostosowania
1997
2009
0,61
30 000
Krynki
Kuźnica Białost.
Nowy Dwór
Sidra
Ozierskie
Cimanie
Nowy dwór
Sidra
1992
1995
1991
1996
2009
2009
2015
2016
2,4
1,0
1,0
0,9
116 550
50 000
6 388
9 600
Sokółka
Suchowola
Suchowola
Szudziałowo
Korycin
Karcze
Poswiętne
Suchowola
Szudziałowo
0,8 km od
Korycina
1992
2003
1976
1989
1985
b.d.
2032
2005
2012
2009
2,1
0,82
0,4
0,7
0,24
31,5
7 600
6000
7 743
9 600
Przyjmuje odpady także z gminy
Korycin i Suchowola; z
ekranizacją podłoża; do dostos.
do dostosowania
do dostosowania
do dostosowania
do dostosowania; z ekranizacją
podłoża
do zamknięcia
do eksploatacji
do zamknięcia
do dostosowania
do dostosowania
5.1 ODPADY NIEBEZPIECZNE
Na terenie powiatu sokólskiego znajdował się 1 mogilnik (miejscowość Bielany w gminie Nowy
Dwór), zawierający około 1 Mg przeterminowanych środków ochrony roślin oraz opakowań po nich,
zużytych przez Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska” w Nowym Dworze. Po uzyskaniu
środków finansowych - dotacja z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Sokółce, dokonano jego likwidacji za pośrednictwem wyspecjalizowanej firmy.
Prowadzona przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku ewidencja
danych o odpadach niebezpiecznych w 2005 roku, obejmuje dane o 7 producentach oraz
ilościach, przez nich wytworzonych odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu sokólskiego. Są to:
•
PP-U-H „Agromech” sp. z o.o. w Sokółce – 1,387 Mg
•
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Sokółce – 13,906 Mg
•
„Sokółka Okna i Drzwi” S.A. w Sokółce –6,140 Mg
•
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie B-stockiej – 3,098 Mg
•
Przedsiębiorstwo Drogowo-Mostowe w Sokółce –0,811 Mg,
•
Spółdzielnia Produkcyjno-Handlowa „KRYNKA” w Krynkach – 0,110 Mg,
•
Spółdzielnia Transportu Wiejskiego w Sokółce – 0,073 Mg.
Ilość wytworzonych przez nich odpadów niebezpiecznych wyniosła w 2005 roku 25,525 Mg;
9,561 Mg zostało przekazane do odzysku, 15,869 Mg unieszkodliwiono a 1,297 Mg tymczasowo
zmagazynowano u producentów odpadów. W 2005 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, w/w
producenci odpadów nie unieszkodliwiali odpadów z grupy niebezpiecznych poprzez składowanie na
składowiskach.
Spośród odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w powiecie sokólskim dużą ilość stanowią
niebezpieczne odpady medyczne z Samodzielnego Publicznego ZOZ-u w Sokółce (13,906 Mg) oraz
Samodzielnego Publicznego ZOZ-u w Dąbrowie Białostockiej (3,098), w całości unieszkodliwiane
poprzez spalanie, głównie w Spalarni Odpadów Medycznych przy SP ZOZ w Hajnówce, a także
częściowo w Zakładzie Termicznej Utylizacji Odpadów ECO-ABC w Bełchatowie oraz poprzez firmę
EMKA w Żyrardowie, gdzie są przekazywane.
17
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Omówienie wyników kontroli gospodarki odpadami na terenie powiatu przeprowadzonych w 2006
roku przedstawiono poniżej:
•
Wiejskie wysypiska odpadów komunalnych gminy Nowy Dwór. Zlokalizowane są w
miejscowościach:
Corużowce,
Chworościany,
Chilmony,
Jaginty,
Koniuszki,
Kudrawka,
Plebanowce, Synkowce i Sieruciowce. Kontrola przeprowadzona w dniu 05.10.2006 r. wykazała,
iż stan formalno-prawny wiejskich składowisk nie jest uregulowany. Nie posiadają one
opracowanych przeglądów ekologicznych oraz instrukcji eksploatacji wysypisk. Zarządzający
wysypiskami wiejskimi nie posiada decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji oraz zezwolenia
na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów na tych obiektach. Wysypiska
nie spełniają minimalnych kryteriów formalnych, pozwalających na zaliczenie ich do składowisk
odpadów, są przykładem typowych ,,dzikich” wysypisk śmieci. Nie są wyposażone w jakiekolwiek
urządzenia techniczne zabezpieczające przed negatywnym wpływem obiektów na środowisko.
Nie
posiadają
jakichkolwiek
urządzeń
kontrolno-pomiarowych
umożliwiających
badania
monitoringowe. Nie są ogrodzone. Jedynym zabezpieczeniem przed rozwiewaniem odpadów na
tereny przyległe są wały ziemne usypane przeważnie w trakcie ich budowy. Niektóre wysypiska
są oznakowane starymi tablicami informującymi o zakresie wysypywania śmieci. Na wysypiska
dostarczane są odpady bytowo-gospodarcze wyłącznie przez mieszkańców wsi w sposób
niekontrolowany. Podczas kontroli nie stwierdzono wylewania nieczystości płynnych. Stare
nagromadzone odpady były porośnięte częściowo wysokimi chwastami. W gminie znajduje się 1
wysypisko które to posiada uregulowany stan formalno-prawny. w miejscowości Nowy Dwór.
•
Spółdzielnia Mleczarska „SOMLEK” w Sokółce (zakład produkcyjny w Sokółce i Dąbrowie
Białostockiej).
Analizowane
zakłady
wytwarzają
odpady
niebezpieczne
oraz
inne
niż
niebezpieczne. Gospodarka odpadami prowadzona jest prawidłowo, przy uregulowanym stanie
formalno-prawnym w tym zakresie. Kontrola przeprowadzona na przełomie kwietnia i maja 2006
r. wykazała że zakład posiada decyzję Starostwa Powiatowego w Sokółce zatwierdzającą
program
gospodarki
odpadami
niebezpiecznymi
powstającymi
w
wyniku
prowadzonej
działalności. W roku 2005 nie wytworzono odpadów niebezpiecznych. Kontrolowany podmiot
prowadzi ewidencje wytwarzanych odpadów zgodnie z obowiązującymi wzorami dokumentów.
•
„Smak” Mięso i Wędliny Jerzy Szczęsny w Dąbrowie Białostockiej. Kontrola przeprowadzona
na przełomie maja i czerwca 2006 roku nie wykazała nieprawidłowości w zakresie gospodarki
odpadami. Ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów jest prowadzona z zastosowaniem kart
ewidencji odpadów oraz kart przekazania odpadów. Stan formalno-prawny jest uporządkowany.
•
ZGKiM w Krynkach (gminna oczyszczalnia ścieków). Ostatnią kontrolę gospodarki odpadami
przeprowadzono w sierpniu 2006 r. Powstające osady z podczyszczania brzeczki chromowej oraz
osad nadmierny z procesu oczyszczania ścieków i piasek z piaskownika są przetwarzane. Osad
zawierający chrom jest odwadniany workowany i wywożony na wysypisko gminne w Ozierskich
(w 2005 r. wywieziono 1,5 t i ok. 0,9 t w I półroczu 2006 r.), natomiast osad nadmierny z
oczyszczalni jest odwadniany i wywożony na wysypisko gminne (w 2005 r. wywieziono 18 t a w
pierwszym półroczu 2006 – około 8 t). Piasek z piaskownika po odwodnieniu na poletku
ociekowym jest również wywożony na wysypisko gminne (w 2005 r. wywieziono ok.0,5 t, a w I
półroczu 2006 – ok.0,1 t. ).
•
Oczyszczalnie ścieków w Janowie, Suchowoli, Kuźnicy i Nowym Dworze. Przeprowadzone
w ciągu 2006 roku kontrole w/w oczyszczalni wykazały, iż ewidencja ilościowa i jakościowa
18
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
powstających odpadów (skratki oraz odwodnione osady ściekowe) prowadzona jest w sposób
prawidłowy. Są one unieszkodliwiane poprzez składowanie na własnych wysypiskach gminnych.
•
Oczyszczalnia ścieków w Dąbrowie Białostockiej. Odpady wytworzone na oczyszczalni
(skratki, piasek i osad po odwodnieniu i wapnowaniu) wywożone są własnym transportem na
składowisko w Dąbrowie Białostockiej. Z badań wykonanych przez spółkę EKOM w czerwcu
2006 r. wynika, że zawartość metali ciężkich nie przekraczała wartości dopuszczalnych, nie
stwierdzono również obecności bakterii chorobotwórczych. Planowane jest docelowo rolnicze
wykorzystanie osadu.
•
ZGKiM. Oczyszczalnia miejska w Sokółce. Odpady wytworzone na oczyszczalni tj. skratki i
piasek są okresowo wywożone na wysypisko gminne, zaś osady z oczyszczania ścieków są w
całości wykorzystywane do produkcji kompostu, który wykorzystuje się
jako nawóz (MPWiK
posiada zezwolenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wprowadzenie do obrotu jako „Kompost
Sokólski”) i do produkcji trawników.
•
Wysypisko odpadów komunalnych w Janowie należące do Związku Gmin ,,KumiałkaBiebrza” z siedzibą w Korycinie. Na składowisku deponowane są odpady komunalne z terenu
gmin: Janów, Korycin i Suchowola. Kontrola prowadzona we wrześniu 2006 r. wykazała, iż stan
formalno-prawny składowiska nie jest uregulowany. Zarządzający składowiskiem Związek Gmin
nie posiada zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania bądź odzysku
odpadów. Obiekt posiada opracowany przegląd ekologiczny składowiska i instrukcję eksploatacji
oraz decyzje zatwierdzającą instrukcję eksploatacji gminnego składowiska odpadów i decyzję
zobowiązującą do dostosowania składowiska do wymogów przepisów o odpadach. Na
składowisko dostarczane są odpady przez Związek Gmin ,,Kumiałka-Biebrza” jak i przez
indywidualnych dostawców z terenu gmin Janów, Korycin i Suchowola. Kontrola wykazała, że
wysypisko posiada izolację podłoża w postaci foli polietylenowej dwuwarstwowej, plac
manewrowy, żwirową drogę dojazdową, brodzik dezynfekcyjny o konstrukcji betonowej, boksy na
surowce wtórne, zaplecze sanitarne. Wysypisko jest ogrodzone siatką o wysokości 2 m z bramą
wjazdową oraz z bramą przy zbiorniku na odcieki. Obiekt jest dozorowany w godz. 730-1530 i
odpowiednio oznakowany. Wysypisko posiada zbiornik bezodpływowy na odcieki, które ulegają
odparowaniu lub są wywożone okresowo do oczyszczalni. Ewidencja odpadów prowadzona jest
na wadze będącej na wyposażeniu składowiska w Poświętnem. Przedmiotowe składowisko nie
posiada wagi. W trakcie kontroli stwierdzono, iż odpady dowożone nie są selektywnie
składowane.
Składowisko
nie
posiada
wszystkich
urządzeń
kontrolno-pomiarowych
umożliwiających badanie wpływu obiektu na środowisko. Na składowisku zainstalowany jest 1
piezometr o głębokości 10 m do badania wód podziemnych. Do dnia kontroli monitoring nie był
prowadzony (został zlecony firmie ,,EKOCHEM”).
•
Wysypisko odpadów komunalnych gminy Suchowola. WIOŚ przeprowadził kontrolę
interwencyjną w dniach 23-27.06.2006 r. Stwierdzono, iż stan formalno-prawny starego
składowiska nie jest uregulowany. Składowisko nie posiadało opracowanej instrukcji eksploatacji
składowiska i decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska. W trakcie kontroli
uzyskano informacje, że instrukcji nie opracowano, ponieważ od 1997 r. odpady z rejonu gminy
były składowane na międzygminnym składowisku w Janowie i dowożone przez Związek Gmin
,,Kumiałka-Biebrza”, do którego należy gmina Suchowola (od 10 maja 1996 r.). Zarządzający
składowiskiem nie wystąpił do Starosty Powiatu Sokólskiego z wnioskiem o wyrażenie zgody na
zamknięcie składowiska odpadów w Suchowoli. Składowisko nie posiada ogrodzenia, bramy oraz
19
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
odpowiedniego oznaczenia informującego o zakazie składowania odpadów. Nie jest także
dozorowane. Odpady porośnięte są chwastami i trawą. Obecnie na składowisko trafia nieznaczna
część odpadów prawdopodobnie wywożonych przez indywidualnych mieszkańców Suchowoli.
Odpady nie są ewidencjonowane. Badania wpływu składowiska na środowisko nie są
prowadzone. Obiekt nie jest wyposażony w jakiekolwiek urządzenia techniczne umożliwiające
monitoring. Składowisko nie zostało zamknięte i nie rozpoczęto rekultywacji w terminie
określonym ustawowo i wynikającym z przeglądu ekologicznego tj. do końca 2003 r.
•
Wysypisko odpadów komunalnych gminy Szudziałowo. Kontrola prowadzona 22.06.2006 r.
wykazała, iż stan formalno-prawny składowiska nie jest uregulowany. Brak jest pozwolenia na
użytkowanie
wysypiska
oraz
zezwolenia
na
prowadzenie
działalności
w
zakresie
unieszkodliwiania odpadów. W odpowiedzi na zarządzenie pokontrolne Urząd Gminy w
Szudziałowie poinformował iż w dniu 27 czerwca 2006 r. Wójt Gminy wystąpił z wnioskiem do
Starostwa Powiatowego w Sokółce o uzyskanie pozwolenia.
•
,,Barter” Sp. z o.o. w Białymstoku Oddział w Sokółce ,,Saga”. Kontrola przeprowadzona w
drugiej połowie maja 2006 r. wykazała, iż stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami
jest
uregulowany.
Zakład
posiada
decyzję
zezwalającą
na
wytwarzanie
odpadów
niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Ewidencja wytworzonych odpadów niebezpiecznych
i innych niż niebezpieczne w zakładzie prowadzona jest właściwie.
•
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dąbrowie Białostockiej Sp. z
o.o. Kontrola przeprowadzona na przełomie sierpnia i września 2006 r. wykazała, iż stan
formalno-prawny dotyczący gospodarki odpadami jest uregulowany. Zakład posiada decyzję
zatwierdzającą instrukcję eksploatacji składowiska odpadów, Zezwala ona na składowanie
odpadów komunalnych. Wytworzone odpady wywożone są własnym transportem na składowisko
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, będące w zarządzie POKiM Dąbrowa Białostocka.
Planuje się docelowo rolnicze wykorzystanie osadu ściekowego.
•
,,Metal-Fach” Sp. z o.o. w Sokółce. Kontrola przeprowadzona w drugiej połowie lipca 2006 r.
wykazała, iż stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami nie jest uregulowany (brak
decyzji zezwalających na wytwarzanie niektórych odpadów). W dniu kontroli stwierdzono, że
firma ta nie wypełniła obowiązku przedłożenia Marszałkowi Województwa Podlaskiego informacji
o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami w 2005 r.
•
,,Eskimos” Sp.z o.o. Chłodnia Sokółka. Kontrola przeprowadzona w październiku 2006 r.
wykazała, iż stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami jest uregulowany.
Kontrolowany podmiot wystąpił z wnioskiem z dn. 10.10.2006 r. do Starostwa Powiatowego w
Sokółce o rozszerzenie pozwolenia na wytwarzanie odpadów.
6 Hałas komunikacyjny i przemysłowy
Do podstawowych czynników mających wpływ na klimat akustyczny województwa zaliczyć
należy komunikację drogową oraz w znacznie mniejszym stopniu hałas przemysłowy, którego
uciążliwość na charakter lokalny o stosunkowo niedużym zasięgu.
20
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Bardzo duży wzrost pojazdów mechanicznych, przy jednoczesnym braku właściwych rozwiązań
drogowych, braku obwodnic miejskich, złej jakości nawierzchni znacząco powiększa obszar
środowiska ponadnormatywnym hałasem drogowym.
Badania hałasu drogowego
W 2005 r. przeprowadzono badania hałasu komunikacyjnego na terenie całego województwa na
zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w Białymstoku. Program badań
obejmował pomiary w 23 punktach należących do programu Generalnego Pomiaru Ruchu.
Na obszarze powiatu sokólskiego punkty pomiarowe zlokalizowano przy drogach: nr 8:
Białystok – Augustów oraz nr 61: Kuźnica Białostocka – Białystok. Badania przeprowadzono w 2
seriach pomiarowych w porze dziennej i nocnej. Badano również natężenie ruchu pojazdów i ich
rodzaj.
Wyniki badań wskazały na przekroczenia norm poziomów dopuszczalnych we wszystkich
punktach pomiarowych (w porze dnia o kilka decybeli) i w nocy (o kilkanaście decybeli w większości
punktów). Stwierdzono, że decydujący wpływ na pozamiejski klimat akustyczny ma ruch tranzytowy
samochodów ciężarowych. Rozwiązaniem pierwszoplanowym tego problemu, ze względu na liczbę
narażonej ludności, powinna być budowa obwodnic miejskich, w miastach położonych na trasach do
przejść granicznych.
Hałas przemysłowy
Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy
mieszkaniowej w pobliżu zakładów przemysłowych. Rozbudowa zakładów, instalacja nowych
urządzeń i linii technologicznych bez zabezpieczeń akustycznych często powoduje pogorszenie
klimatu akustycznego w otoczeniu zakładu.
Na terenie powiatu sokólskiego, w ewidencji WIOŚ znajduje się 11 podmiotów gospodarczych,
których działalność gospodarcza może być przyczyną uciążliwości poprzez pogorszenie klimatu
akustycznego w sąsiedztwie obiektów. W 2006 roku WIOŚ nie prowadził badań przy tych obiektach.
7 Pola elektromagnetyczne
Nowym monitorowanym, źródłem zagrożenia dla środowiska są pola elektromagnetyczne.
Wprowadzone przepisy dotyczące norm środowiskowych obejmują pola elektryczne, magnetyczne
oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz.
Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne
charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko oraz dopuszczalne
poziomy pól elektromagnetycznych, charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów
fizycznych wyróżniony został dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dla
miejsc dostępnych dla ludności.
W bazie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska zewidencjonowanych jest 508
podmiotów emitujących pola elektromagnetyczne. Główne źródła promieniowania to stacje bazowe i
radiolinii telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowo-telewizyjne. Po za tym znajdują się
także obiekty tj. urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne i radionawigacyjne, systemy
radiowego dostępu abonenckiego SRDA oraz sieć elektroenergetyczna 400 kV.
21
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
22
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
Dotychczasowe badania dla wytypowanych obszarów położonych przy największych źródłach emisji
w województwie prowadzone od 2005 r. na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową
oraz w miejscach dostępnych dla ludności nie wykazały przekroczeń norm. Żaden z kontrolowanych
obiektów nie był położony na terenie powiatu sokólskiego.
8 Ochrona środowiska przed awariami
Zagrożenia środowiska na terenie powiatu sokólskiego mogą powstawać w przypadku awarii czy
katastrof w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na tym terenie lub podczas transportu
substancji niebezpiecznych. Zdarzenia te charakteryzują się wieloma specyficznymi cechami:
niepewnością ich wystąpienia; indywidualnym, niepowtarzalnym przebiegiem; złożonością przyczyn;
różnorodnością bezpośrednich skutków. Stąd kontrola
8.1 NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH
Na terenie powiatu sokólskiego znajduje się 5 zakładów mogących spowodować poważne awarie
w środowisku. Są to:
1.
Spółdzielnia Mleczarska „Somlek” w Sokółce,
2.
Spółdzielnia Mleczarska „Somlek” Zakład w Dąbrowie Białostockiej,
3.
BARTER Sp. z o.o. w Białymstoku Oddział „Saga” w Sokółce,
4.
„Eskimos” sp. z o.o. w Sokółce,
5.
Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. Baza Magazynowa Nr 21 w Sokółce.
W przypadku 4 pierwszych zakładów z w/w listy ostatnie kontrole nie wykazały nieprawidłowości,
które mogłyby przyczyniać się do powstania poważnej awarii. Od tego czasu nie nastąpiły zmiany w
lokalizacji przedsięwzięcia, w procesie technologicznym, użytkowaniu i wypełnieniu instalacji. Wyniki
kontroli przeprowadzonej przez WIOŚ w 2006 roku w ostatnim z listy obiektów omówiono poniżej, ze
względu na wprowadzone zmiany modernizacyjne.
Polski Koncern Naftowy ORLEN S. A. Baza magazynowa Nr 21 w Sokółce. Zakład
zlokalizowany jest przy szosie Sokółka – Kuźnica Białostocka ok. 4 km od Sokółki. Powierzchnia
terenu wynosi 80 ha, teren jest zalesiony. Na terenie zakładu dokonuje się przeładunku i magazynuje
paliwa płynne oraz oleje. Przeładowuje się też gaz płynny propan – butan, glikol, ksylen, aceton,
toluen i wodorotlenek sodu. Na terenie bazy stale garażują 4 autocysterny, właścicielem których jest
ORLEN
Transport w Olsztynie. Substancje transportowane są w cysternach kolejowych o
pojemności ok. 50 m3. Na terenie zakładu przeprowadzono dotychczas część inwestycji
prowadzących do dostosowania zakładu do obecnie obowiązujących przepisów w zakresie
hermetyzacji procesów przeładunkowych, odpowiedniego uszczelniania podłoży i stanowisk
załadunku autocystern z odprowadzaniem ścieków opadowych a separator. Do dnia kontroli
wykonano: uszczelnienie części frontu załadunkowego autocystern z odprowadzaniem ścieków
opadowych na separator, dokonano uszczelnienia podłoża i hermetyzacji procesów przeładunkowych
wodorotlenku sodu, toluenu itp. Na froncie przeładunkowym gazu zainstalowanych jest 10 detektorów
gazowych. Poza tym w zakładzie wykorzystywane są 2 przenośne tlenomierze. W odległości ok. 50 m
od uszczelnionych stanowisk frontu kolejowego wykonano otwór piezometryczny. Zgodnie z
obowiązującymi przepisami, Baza magazynowa Nr 21 w Sokółce Buchwałowo zaliczona została do
zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. W Zakładzie
23
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
opracowano wymaganą przepisami dokumentację. Obecnie na terenie Bazy trwają prace
modernizacyjne, prowadzące do zminimalizowania prawdopodobieństwa zagrożenia środowiska
poważną awarią oraz jakimkolwiek jego zanieczyszczeniem. Obecnie Baza jest rozbudowywana i
przebudowywana. Zmiany te obejmują: budowę 6 nowych zbiorników naziemnych wyposażonych w
podwójne dno i system monitoringu przecieków, budowę frontu załadunkowego i rozładunkowego
autocystern, budowę instalacji dozowania dodatków, budowę pompowni rozładunkowej do przesyłu
paliw i załadunkowej, budowę systemu sterowania i nadzoru przeładunku paliw, rozbudowę sieci
przeciwpożarowej, budowę kanalizacji deszczowej, modernizację obiektów i sieci infrastruktury oraz
realizację sieci monitoringu środowiska gruntowo-wodnego.
W posumowaniu należy stwierdzić, że przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybień w
zakresie poważnych awarii w żadnym z zakładów. W bieżącym roku nie wystąpiło również żadne
zdarzenie mające znamiona poważnej awarii.
8.2 TRANSPORT
Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu, oceniane na większe niż pochodzące od
obiektów stacjonarnych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków
transportu, przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach
przepraw mostowych na tych trasach, grożą one bezpośrednim skażeniem rzek.
Na terenie powiatu sokólskiego znajduje się kilkanaście stacji paliw. Eksploatacja ich stwarza
lokalne zagrożenie dla środowiska np. możliwości awarii czy pożary. Głównie jednak wypadki o
znamionach poważnych awarii wynikają z transportu paliw do zaopatrzenia stacji.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku uczestniczy w cyklicznie
powtarzanych kilkudniowych akcjach organizowanych pod kryptonimem „Niebezpieczne przewozy”
prowadzone są na obszarze województwa, na głównych drogach wylotowych z Białegostoku, w tym
na kierunku Białystok – Sokółka – Kuźnica Białostocka – granica państwa. Akcje organizowane są
przez Komendę Wojewódzką Policji przy współpracy Państwowej Straży Pożarnej, Transportowego
Dozoru Technicznego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Straż Graniczną i
Inspekcję Transportu Drogowego. Kontrolą objęto kołowe i kolejowe środki transportu materiałów
toksycznych i surowców chemicznych. Zakres kontroli obejmuje sprawdzenie stanu technicznego
środków transportu, wymaganego wyposażenia i prawidłowości oznakowania oraz kompletności
dokumentacji.
W wyniku przeprowadzonej akcji w 2005 r. skontrolowano łącznie 830 pojazdów, w tym 77 na
terenie powiatu sokólskiego. Zastosowano następujące środki prewencyjne:
•
233 pouczeń;
•
33 mandatów karnych;
•
28 przypadków zatrzymania dowodów rejestracyjny.
W 2006 roku na terenie powiatu nie zanotowano przypadków wystąpienia zdarzeń mających
znamiona poważnych awarii związanych z transportem materiałów niebezpiecznych.
24
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu sokólskiego
WIOŚ Białystok
9 Kontrole interwencyjne
W 2006 r. Inspektorat dotychczas otrzymał z terenu powiatu zgłoszenia w 7 sprawach mających
charakter interwencyjny. Były to:
•
zgłoszenie z dnia 20.01.2006 r. - dotyczące wywozu obornika na zamarznięte pole przez rolnika
indywidualnego w miejscowości Stok. Sprawę zgodnie z kompetencjami przekazano Wójtowi
Gminy Korycin.
•
zgłoszenie z dnia 01.03.2006 r. – dotyczące uciążliwości pryzmy złożonej z mieszaniny piasku
i soli
w
Dąbrowie
Białostockiej,
zlokalizowanej
na
działce
gminnej.
Sprawę
zgodnie
z kompetencjami przekazano Burmistrzowi Dąbrowy Białostockiej.
•
zgłoszenie z dnia 24.04.2006 r. – dotyczące niewłaściwego składowania obornika i gnojowicy na
posesji
rolnika
indywidualnego
w
miejscowości
Teolin
gm.
Janów.
Sprawę
zgodnie
z kompetencjami przekazano Wójtowi Gminy Janów.
•
zgłoszenie z dnia 05.05.2006 r. – dotyczące nielegalnego odprowadzania ścieków z posesji
prywatnej w miejscowości Nowa Wieś k. Dąbrowy Białostockiej. Sprawę zgodnie z
kompetencjami przekazano Burmistrzowi Dąbrowy Białostockiej.
•
zgłoszenie z dnia 14.06.2006 r. – dotyczące funkcjonowania nielegalnych wysypisk odpadów na
terenie gminy Suchowola. Przeprowadzona została kontrola gminy w zakresie przestrzegania
wymogów ochrony środowiska w zakresie gospodarki odpadami. W wyniku przeprowadzonej
kontroli
wydane
zostało
zarządzenie
pokontrolne
zobowiązujące
do
wyeliminowania
stwierdzonych nieprawidłowości.
•
zgłoszenie z dnia 17.07.2006 r. – dotyczące uciążliwości nawożenia obornikiem przez rolnika
indywidualnego w miejscowości Suchowola. Sprawę zgodnie z kompetencjami przekazano
Burmistrzowi Suchowoli.
•
zgłoszenie z dnia 20.11.2006 r. – dotyczące uciążliwości hałasowej spichrza w Sokółce
należącego do PZZ w Białymstoku. Przeprowadzono działania kontrolne na terenie spichrza
w Sokółce, w wyniku których stwierdzono, iż obecnie urządzenia emitujące hałas nie są
użytkowane. Poinformowano skarżących, że kontrolne pomiary hałasu przeprowadzone zostaną
przy pełnej pracy tych urządzeń (w okresie skupu zboża).
Opracował:
Wydział Inspekcji
Wydział Monitoringu Środowiska
Akceptował:
Podlaski Wojewódzki Inspektor
Ochrony Środowiska
25