Sprawdzian-genetyka

1. Na podanej sekwencji przeprowadź proces replikacji, oraz do obu nici proces transkrypcji i
translacji, podaj zapis antykodonów.
replikacja
GGA CGC GCT
CCT GCG CGA
mRNA
transkrypcja
CCU GCG CGA
aminokwasy
GGA CGC GCU
translacja
Pro Ala Arg
tRNA
antykodony
Gly Arg Ala
GGA CGC GCU
2. Podpisz wzory strukturalne : A,G,C,T,U, rybozy, deoksyrybozy
O
NH2
A
O
NH2
T
C
G
CH3
O
O
U
O
O
O
Deo
Ryb
HO
HO
OH
3. W DNA nukleotydy z adeniną stanowią 5%, oblicz i podaj ile procent w tym DNA stanowi
każdy z pozostałych nukleotydów
A=5%, a skoro A=T , to T=5%
C≡G
A+T=10%
C= ½ * 90%
100% - 10% = 90%
C=45%
C+G=90%
G=45%
4. Fragment DNA zbudowany jest z 500 nukleotydów i zawiera 50 nukleotydów z cytozyną.
Oblicz i podaj ile nukleotydów z pozostałymi (3) zasadami zawiera ten fragment DNA.
C=50, a skoro C≡G, to G=50
C+G=100
1
500 – 100 = 400
A=200
A+T = 400
T=200
A= ½ *400
5. Opisz jak można wyizolowad DNA z komórki roślinnej
Należy wrzucid owoc kiwi do mieszaniny wodnego roztworu soli i płynu do mycia naczyo. Następnie
ogrzewad przez 10 minut w temperaturze 60⁰C, a potem schłodzid umieszczając roztwór w pojemniku
z zimną wodą i lodem. Po schłodzeniu miksowad mieszaninę nie dłużej niż 5 sekund. Przefiltrowad za
pomocą filtra do kawy. Po przefiltrowaniu ciecz przelad do probówek i wsypad do owej cieczy
szczyptę soli do zmiękczania mięsa. Na koniec wlad ostrożnie taką samą ilośd zimnego
siedemdziesięcio- lub dziewięddziesięcioprocentowego alkoholu i odczekad kilka minut, aby DNA
wytrąciło się w górnej warstwie mieszaniny.
6. Krótko opisz jak odkryto strukturę DNA – wymieo osoby i podaj dokonania
1952r. E. Chargraff – Ilośd A=T, a C≡G
1952r. R. Franklin, M. Wilkins – zdjęcia DNA
1953r. J. Watson, F. Crick – przedstawili model DNA
7. Krótko opisz jak stwierdzono, że DNA jest materiałem genetycznym – wymieo osoby i
dokonania
1869r. F. Miescher – zidentyfikował DNA(nukleina)
1928r. F.Griffith – wykazał, że materiał genetyczny może się przemieszczad
1944r. O. T. Avery, C.M. MacLeod, M. McCarty – wyajśnili chemiczny charakter czynnika
przenoszącego właściwości
1952r. A. Hersey, M. Chase – wskazali jednoznacznie DNA jako nośnik informacji genetycznej
8. Porównaj budowę DNA i RNA (min. 4 cechy) – przedstaw w postaci tabeli
CECHA
ILOŚD NICI
RESZTA KWASOWA
ZASADY PURYNOWE
ZASADY PIRYMIDOWE
DNA
2
PO43A, G
C, T
RNA
1
PO43A, G
C, U
9. Wymieo elementy budowy nukleotydu kwasu RNA. Wymieo rodzaje RNA i podaj ich funkcje
Budowa RNA
Cukier
Zasada azotowa
Reszta fosforanowa
Rodzaje RNA
Ryboza
Adenina, Guanina, Cytozyna lub Uracyl
PO43-
2
mRNA
Służy do przekazywania informacji. W procesie
transkrypcji przepisywana jest na mRNA
informacja zawarta w DNA. Później na podstawie
informacji zawartych w mRNA są syntezowane
białka
tRNA
Wiąże aminokwasy i dostarcza je do rybosomów,
a także rozpoznaje odpowiadające im kodony na
mRNA.
rRNA
Główny składnik rybosomów
10. Narysuj schematycznie fragment nici helisy DNA (min. 4 jednostki). Wskaż nukleozyd i
nukleotyd
http://sketchtoy.com/50914583
11. Rodzaje replikacji – wymieo i porównaj co jest efektem każdego procesu.
semikonserwatywna
konserwatywna
3
losowa
12. Wymieo procesy ekspresji informacji genetycznej, podaj gdzie zachodzi każdy proces.
13. Transkrypcja i translacja – wyjaśnij, na czym polega, gdzie zachodzi, co jest efektem tych
procesów
Tabela do zadao 12 i 13.
Zadanie 12
Zadanie 13
Miejsce
Substrat
Produkt Enzym
Replikacja
Jądro komórkowe,
mitochondria,
chloroplasty
DNA
DNA
Polimeraza
DNA
Transkrypcja
Jądro komórkowe
DNA
mRNA
Polimeraza
RNA
Translacja
Rybosomy
mRNA
białka
14. Wyjaśnij pojęcie obróbki potranskrypcyjnej – gdzie zachodzi i na czym polega
transkrypcja
Jądro komórkowe
Introny
Pre- mRNA
obróbka
Egzony
Dojrzewanie DNA
DNA
mRna
15. Aparat do biosyntezy białka – wymieo elementy, określ ich funkcje
mRNA – matryca
tRNA – transport aminokwasów
rRNA – buduje rybosom
rybosom – miejsce
aminokwas - substrat
16. Kod genetyczny – wymieo i wyjaśnij cechy
Zdegenerowany – części aminokwasów przypisany jest więcej niż jeden kodon
Trójkowy – oznacza to, że kod genetyczny złożony jest z kodonów, z których każdy z nich ma po trzy
nukleotydy
Nienakładający się – żaden nukleotyd jednego kodonu nie zawiera się jednocześnie w drugim
Jednoznaczny - jednemu kodonowi przypisany jest tylko jeden aminokwas
4
Kolinearny – kolejnośd kodonów w DNA odpowiada kolejności aminokwasów w łaocuchu białkowym
Bezprzecinkowy – nie ma nukleotydów nie przypisanych do żądnego kodonu
17. U myszy czarny kolor sierści (B) dominuje nad brunatnym (b). Podaj właściwy stosunek
fenotypów i genotypów pokolenia F2, jeżeli rodzice są heterozygotami.
B – czarny
b – brunatny
P – pokolenie rodziców
F1, F2 – kolejne pokolenia
P: Bb x Bb
F1: BB, Bb, Bb, bb, BB, Bb, Bb, bb – (wybieramy dowolną parę)
F1: BB x bb
B
B
b
Bb
Bb
b
Bb
Bb
F2: Bb, Bb, Bb, Bb
Fenotyp: 4:0
Genotyp: Bb - 4 (100%)
18. U świnki morskiej geny warunkujące umaszczenie czarne dominują nad allelami,
warunkującymi brunatną barwę sierści. Jeżeli w licznym potomstwie jednej pary rodziców ok.
50% osobników ma umaszczenie brunatne, to określ, jacy są rodzice.
B – czarny
b – brunatny
P – pokolenie rodziców
F1 – kolejne pokolenie
Jeżeli 50% pokolenia F1 odziedziczyło cechę recesywną to z pewnością można stwierdzid, że obaj
rodzice nie są homozygotami, bo wtedy całe pokolenie F1: odziedziczy tą samą cechę. Jeżeli obaj będą
heterozygotami, to umaszczenie brunatne odziedziczy tylko 25% osobników (P: Bb x Bb F1: BB, Bb,
Bb, bb). Pozostają już tylko przypadki BB x Bb i bb x Bb. W pierwszym przypadku wystąpi tylko cecha
dominująca. Zatem został tylko wariant bb x Bb, wtedy pokolenie F1: Bb, Bb, bb, bb, więc będzie w
nim 50% osobników o umaszczeniu brunatnym.
B
b
b
Bb
bb
b
Bb
bb
F1: Bb, Bb, bb, bb
Genotyp: Bb – 2 (50%)
Bb – 2 (50%)
Fenotyp: 1:1
5
19. Oczy niebieskie u ludzi determinuje recesywny gen b, oczy brązowe – dominujący gen B.
Mężczyzna o oczach niebieskich poślubił brązowooką kobiet, której matka miała oczy
niebieskie. Jaka częśd ich dzieci będzie miała oczy niebieskie?
B – brązowy
b – niebieski
P – pokolenie rodziców
F1 - kolejne pokolenie
Skoro matka miała oczy niebieskie oznacza to, że była homozygotą recesywną (bb), więc z pewnością
przekazała córce gen b. Skoro córka miała brązowe oczy i miała gen b, to oznacza, że miała też gen B,
w przeciwnym razie miałaby niebieskie oczy, zatem jest heterozygotą (Bb). Jeżeli mąż był
niebieskooki, to wiemy, że jest homozygotą recesywną (bb). Zatem można wyliczyd, że
P: Bb x bb
B
b
b
Bb
bb
b
Bb
bb
F1: Bb, Bb, bb, bb
Genotyp: Bb – 2 (50%)
Bb – 2 (50%)
Fenotyp: 1:1
50% dzieci będzie miało niebieski kolor oczu.
6