pobierz - Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie

WOJEWODA LUBELSKI
PN-II. 4131.594.2015
Lublin, 2016 – 01 – 04
Rozstrzygnięcie nadzorcze
stwierdzające nieważność uchwały Nr VIII/61/15 Rady Gminy Terespol
z dnia 30 listopada 2015 r. w sprawie zgody na bezprzetargowe
użyczenie na okres powyżej 3 lat nieruchomości położonych w
Łobaczewie Dużym przy ulicy Spółdzielczej.
Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, ze zm.)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr VIII/61/15 Rady Gminy Terespol z dnia 30 listopada 2015 r.
w sprawie zgody na bezprzetargowe użyczenie na okres powyżej 3 lat
nieruchomości położonych w Łobaczewie Dużym przy ulicy Spółdzielczej.
Uzasadnienie
Przedmiotowa uchwała została doręczona organowi nadzoru w dniu
7 grudnia 2015 r.
Stosownie do treści § 1 uchwały Nr VIII/61/15 wyraża się zgodę na użyczenie
na okres powyżej 3 lat Spółce dla zagospodarowania wspólnoty gruntowej we wsiach
Łobaczew Duży i Mały, powiat Bialski, województwo Lubelskie z siedzibą
w Łobaczewie Dużym w trybie bezprzetargowym nieruchomości gruntowej:
1) Nr 23 o powierzchni 600 m2 (KW Nr LU1B/00078743/8);
2) Nr 22/4 o powierzchni 456 m2 (KW Nr LU1B/00119226/8).
W ocenie organu nadzoru podjęta uchwała nie znajduje uzasadnienia
w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a zatem została przyjęta bez
podstawy prawnej.
W szczególności, nie upoważnia rady gminy do wyrażenia zgody na oddanie
nieruchomości gminnej w użyczenie, przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy
o samorządzie gminnym.
Przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a stanowi, że do wyłącznej właściwości rady
gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy,
przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania,
zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na
czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy
szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również
w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają
kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu
2
określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady
gminy.
Z przywołanego przepisu wynika, że rada, jako organ stanowiący i kontrolny
w stosunku do wójta jest upoważniona jedynie do wyrażenia zgody na czynności
przekraczające zakres zwykłego zarządu takie jak nabywanie, zbywanie i obciążanie
nieruchomości oraz ich wydzierżawianie lub wynajmowanie, przy czym przez
„obciążenie nieruchomości” należy rozumieć ustanowienie na niej użytkowania
wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego (użytkowania, służebności,
zastawu, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz hipoteki - art. 244
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, ze zm.)
Norma wyrażona w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym
nie ustanawia upoważnienia dla rady gminy do wyrażenia zgody na oddanie
nieruchomości w użyczenie. Oznacza to, iż użyczenie winno zostać zakwalifikowane
jako czynność z zakresu zwykłego zarządu. W takiej sytuacji oddanie nieruchomości
w użyczenie należy do kompetencji organu wykonawczego gminy, który jest
właściwy w sprawach gospodarowania mieniem komunalnym.
Z przepisów ustawy o samorządzie gminnym wynika podział kompetencji
pomiędzy organami gminy w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym, który
daje podstawę do wniosku, że rada gminy jest upoważniona do ustalania zasad,
względnie kryteriów gospodarowania tym mieniem (art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy),
natomiast wykonywanie bezpośredniego zarządu tym mieniem, między innymi
poprzez składanie oświadczeń woli w imieniu gminy, czyli podejmowanie czynności
z zakresu prawa cywilnego, należy do właściwości organu wykonawczego gminy
(art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy).
Pojęcie gospodarowania mieniem komunalnym jest sformułowaniem bardzo
szerokim i pozwala organowi wykonawczemu gminy na samodzielne działanie
i podejmowanie wszystkich koniecznych decyzji gospodarczych, co do mienia gminy
bez zgody czy też opinii rady, za wyjątkiem spraw, które zostały zastrzeżone
wyraźnie do kompetencji rady gminy, a wymienionych w art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy
o samorządzie gminnym (por. m. in. wyrok NSA z dnia 25 lipca 2013r., I OSK
962/13).
Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 25
ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gospodarowanie mieniem
komunalnym należy do zadań wójta. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatem
samodzielnie decydować o zawieraniu umów użyczenia.
Powyższe
stanowisko
potwierdza
wyrok
Wojewódzkiego
Sądu
Administracyjnego w Lublinie z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Lu 586/09.
Rada gminy podejmuje działania z zakresu gospodarowania mieniem gminy
tylko wtedy, gdy ustawa wyraźnie to przewiduje. Przekazanie określonych spraw
z tego zakresu do kompetencji rady gminy jest wyjątkiem, który musi być
interpretowany ściśle i nie może prowadzić do swobodnego przejmowania przez radę
do rozstrzygania w drodze uchwał spraw nie należących do jej kompetencji.
Podejmowanie przez radę gminy czynności, które należą do sfery
wykonawczej stanowi naruszenie konstytucyjnej zasady podziału organów gminy na
stanowiące i wykonawcze (art. 169 ust. 1 Konstytucji RP).
Z powyższym stanowiskiem koresponduje wyrok Naczelnego Sądu
Administracyjnego z dnia 26 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I OSK 62/12).
3
Podstawy prawnej do podjęcia przedmiotowej uchwały nie stanowi również
wskazany przez Radę Gminy art. 37 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774, ze zm).
Stosownie do jego brzmienia, zawarcie umów użytkowania, najmu
lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony
następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą
wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych
umów (podkreślenia moje).
Przytoczony przepis ustawowy ustanawia zasadę zawierania wymienionych
w nim umów w drodze przetargu. Odstępstwem od tej zasady jest regulacja zawarta
w zdaniu drugim tego przepisu. Unormowanie to bowiem upoważnia radę do
wyrażenia zgody w drodze uchwały na odstąpienie od obowiązku przetargowego
przy zawarciu tychże umów. Podkreślenia wymaga, iż sformułowanie przepisu art. 37
ust. 4 zdanie 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami jednoznacznie wskazuje,
że uchwała organu stanowiącego o zwolnieniu z obowiązku przeprowadzenia
przetargu może dotyczyć zawierania jedynie konkretnych umów – użytkowania,
najmu lub dzierżawy, w konkretnie określonym przypadku.
Należy zauważyć, iż użyczenie, będące umową nazwaną regulowaną
w art. 710 i następnych kodeksu cywilnego, nie jest objęte zakresem którejkolwiek
z wymienionych wyżej kategorii umów. Stąd też legitymacji prawnej do podjęcia
uchwały Nr VIII/61/15 nie sposób znaleźć tak w ustawie o gospodarce
nieruchomościami, jak i ustawie o samorządzie gminnym. W świetle ostatniego z
wymienionych aktów, decyzja w przedmiocie zawarcia umowy użyczenia leży
bowiem w wyłącznej gestii organu wykonawczego.
W tym stanie rzeczy stwierdzenie nieważności uchwały Nr VIII/61/15 Rady
Gminy Terespol jest uzasadnione.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze przysługuje skarga do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Lublinie, złożona za moim pośrednictwem, w terminie 30
dni od daty jego doręczenia.
WOJEWODA LUBELSKI
Przemysław Czarnek
/podpisano elektronicznie/
Otrzymują:
1) Wójt Gminy Terespol
2) Przewodniczący Rady Gminy Terespol
Potwierdzam zgodność kopii z dokumentem elektronicznym:
Identyfikator dokumentu 982631.1898808.1495414
RN RG Terespol - wyrażenie zgody na uzyczenie
Nazwa dokumentu
nieruchomości.pdf
Tytuł dokumentu RN RG Terespol - wyrażenie zgody na uzyczenie
4
Sygnatura dokumentu
Data dokumentu
Skrót dokumentu
Wersja dokumentu
Data podpisu
Podpisane przez
nieruchomości.doc
PN-II.4131.594.2015
2016-01-04 15:56:20
F197196497319FDC8D120A06EE12412DB42A
99AC
1.3
2016-01-04 15:56:04
Przemysław Czarnek wojewoda lubelski
EZD 3.17.1457.1936.6022
Data wydruku:
Autor wydruku:
2016-02-12 13:46:05
Staroch Marta inspektor wojewódzki