Dokument pdf

Żywienie
dr inż. Zbigniew Lach
Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osięcinach
Dawka dla krowy
- krok po kroku
Kilka reguł obowiązujących
w Ośrodku Hodowli Zarodowej w Osięcinach przy układaniu dawek pokarmowych
dla krów o najwyższej wydajności (na kg suchej masy ):
• energia - 1,75 – 1,80 Mcal
• białko – 16,5 – 17,0 proc.
• białko nieulegające rozkładowi w żwaczu
– 38- 40 proc. białka
ogólnego
• NDF – 29-32 proc.
• fizycznie efektywny NDF –
21-23 proc.
• skrobia – 26-28 proc.
• tłuszcz surowy – nie więcej niż 5 proc.
• udział pasz treściwych
– maks. 50 proc.
• Ca – 0,9 proc.
• P – 0,4-0,5 proc.
• K – 1,4-1,5 proc.
• Mg – 0,4-0,5 proc.
• Na – 0,25 proc.
Część 2. Krowa i stado
W poprzednim numerze („HiChB nr 3/2012) rozpoczęliśmy
cykl artykułów omawiających poszczególne etapy układania dawki pokarmowej dla krów. Pierwszym etapem była
oczywiście analiza tego, co krowy dostają do żłobu, a więc
pasz objętościowych. W tym numerze etap drugi: ile tych
pasz krowa powinna dostać.
W
ydawać by się
nia pasz i norm żywienia
parametrów krowy:
mogło, że po
zwierząt,
posłu-
•
rasa
charaktery-
gują się doradcy, dawki
•
stan
styce posiadanych przez
oblicza się przy pomocy
pierwiastki lub wielo-
go modelu żywienia CPM
hodowcę pasz, co było
programów
ródki w wypadku krów
Dairy). Na ich podstawie
tematem pierwszej czę-
wych. Tak na marginesie,
będących w laktacji
nietrudno zauważyć duże
ści artykułu, najtrudniej-
częsty jest spór, który
faza zasuszenia – za-
rozbieżności. I dotyczy to
sze jest za nami. Pod
system
suszenie właściwe czy
tylko zapotrzebowania na
względem analityki – tak.
pasz i układania dawek
okres przejściowy
energię! Proszę teraz do-
Ponadto na tym etapie
jest
Odpowiedź
•
masa ciała
dać jeszcze różnice pod
ważna była rola doradcy
autora jest zawsze taka
•
kondycja krów
względem
żywieniowego. Nic jed-
sama: nie jest ważne to,
•
faza laktacji
nia na białko, makro- i mi-
nak
którym
do-
•
poziom produkcji
kroelementy oraz witami-
Najtrudniejsze, bo naj-
radca się posługuje (nie-
•
skład mleka
ny. No i jeszcze limity na
bardziej
odpowiedzialne
mieckim, amerykańskim,
•
faktyczna
zadanie, hodowcę dopiero czeka. Ten etap nie będzie już należeć do firm
doświadczenie i wiedzę.
paszowych ani doradców
żywieniowych.
bardziej
błędnego.
W
pełni
komputero•
wartościowania
lepszy.
systemem
fizjologiczny
–
zapotrzebowa-
możliwość
skrobię i fizycznie efektyw-
francuskim czy holender-
pobrania suchej masy
ny NDF. A także inne zale-
skim), lecz to, jakie ma
pasz
cenia dla krowy w pełnym
sposób utrzymania –
zasuszeniu
Normy żywienia zwierząt
alkierzowy, wolnosta-
przejściowym.
to
nowiskowy
swoisty
•
drogowskaz
•
temperatura i wilgot-
i
w
okresie
Dosłownie gąszcz ograniczeń.
odpowiada za niego sam
informujący o potrzebach
hodowca. Odpowiedzial-
zwierząt: bytowych i pro-
ność ta to bardzo dokład-
dukcyjnych
zakresie
W tabelach 1 i 2 przed-
ne określenie, jaka krowa
energii, białka, makro- i
stawiono kilka skrajnych
ma być nakarmiona.
mikroelementów oraz wi-
sytuacji dotyczących zapo-
Niestety, hodowcy nader
tamin. A potrzeby te wy-
trzebowania energetyczne-
często lekceważą zalecenia
nikają
go (według amerykańskie-
żywieniowe. Jest natural-
Aktualnie, niezależnie
od systemu wartościowa-
18
jakim
nr 4/2012
z
w
następujących
ność otoczenia.
A więc normy i jeszcze
raz normy. To drogowskaz
żywienia krów.
Tabela 1. Zapotrzebowanie energetyczne krów wieloródek
o masie ciała 650 kg, Mcal/dziennie.
Temp.
Temp.
- 10oC
20oC
3,0
77,5
73,6
3,0
56,3
52,4
40
3,3
66,9
63,0
20
3,3
45,7
41,8
Dzień
Produkcja
laktacji
mleka w kg
60
50
60
30
200
200
BCS
Tabela 2. Zapotrzebowanie energetyczne pierwiastki
o masie ciała 580 kg, Mcal/dziennie.
Dzień
Produkcja
laktacji
mleka w kg
BCS
Temp.
Temp.
- 10 C
20oC
o
60
45
3,0
71,0
67,0
60
25
3,0
49,8
46,2
200
30
3,3
55,1
51,2
200
15
3,3
39,2
35,6
ne, że trudno jest hodowcy
drzemie znacznie większy
posiadającemu 30-40 krów
potencjał. Pomijanie norm
dzielić je na grupy techno-
żywienia jest jednym z
logiczne. Ale odrębne kar-
powodów
mienie krów zasuszonych
tempa wzrostu wydajno-
i w okresie przejściowym
ści. W tym miejscu trze-
musi, i trzeba to podkreślić,
ba zadać to najważniejsze
musi
pytanie:
być
przestrzegane.
zbyt
wolnego
Nagminny zwyczaj karmienia krów zasuszonych niedojadami pochodzącymi od
krów będących w laktacji
jest podstawowym błędem.
Czas
wreszcie
zrozu-
Jak zdrowo nakarmić
jedną i tą samą dawką
krowy o różnych potrzebach,
wynikających
mieć, że zasuszenie nie
chociażby z poziomu
jest końcem laktacji. Nic z
produkcji mleka i fazy
tych rzeczy. Zasuszenie to
laktacji?
początek nowej, kolejnej
Autor zawsze i wszę-
laktacji.
Można
zaakceptować
dzie namawia hodowców
skarmianie jednej dawki
do uważnej lektury rapor-
krowami będącymi w lak-
tów z wyników oceny war-
tacji w nielicznym stadzie.
tości użytkowej krów. To
Ale żywienie w okresie
z jednej strony wykładnia
przejściowym z nieposza-
tego, jak krowy reagują na
nowaniem norm jest nie
stół paszowy. A z drugiej –
do przyjęcia!
to wskazówka dla doradcy,
W 2011 r. przeciętna
w jaką stronę korygować
wydajność krów będących
stół paszowy. W raportach
pod oceną wyniosła 7135
wynikowych są czytelne
kg mleka. Po raz pierwszy
wskazówki, które to uła-
przekroczono w naszym
twiają. Można przyjąć, że
kraju próg siedmiu tysię-
krowy są poprawnie ży-
cy. Ale w naszych stadach
wione, jeżeli:
REKLAMA
Żywienie
Żywienie
(kg TMR brutto x proc. s.m. TMR) – (kg brutto niedojadów x proc. s.m. niedojadów)
PbSm =
liczba zwierząt w grupie
należy dążyć, gdy pobie-
rolę odgrywa ocena kon-
pasie karkowym urządze-
rają mniej od zdefiniowa-
dycji krów na podstawie
nie, które „słyszy” właśnie
nej krowy
skali BCS. Jest to metoda
ilość odłykań i liczy czas
▪ pomijać ją w sytuacji,
wprowadzona do prakty-
przeżuwania.
w której jedzą więcej od
ki w 1989 roku przez Ed-
urządzenia nie są jesz-
niej. Faktyczne pobranie
mondsona w USA. Deka-
cze i pewnie jeszcze dłu-
suchej
jest
dę później w Polsce miało
go nie będą standardem
zabie-
miejsce pierwsze semina-
w naszych stadach. Prak-
ra hodowcy przynajmniej
rium dotyczące BCS-u. Po
tycznym
dwie doby. Tej wartości
części teoretycznej chętni
wejście między krowy w
nie da się wyliczyć przy
hodowcy poszli do obory i
czasie spokoju (poza cza-
biurku! Procedura jest na-
uczyli się w praktyce do-
sem doju, karmienia czy
masy
procesem,
Krowa w optymalnej kondycji BCS = 3,0
ÎÎ do 10 proc. krów ma
pasz
który
sposobem
takie
jest
stępująca (przykład z wo-
konywania takiej oceny.
usuwania obornika) i po-
stosunek tłuszczu do
zem paszowym):
Nawiasem mówiąc, nie-
liczenie, ile spośród leżą-
białka w mleku powy-
XX
dokładnie zważyć i zapi-
zwykle prostej metody. Od
cych krów kręci pyskiem.
sać masę przygotowa-
tego czasu wiele napisano
Jeżeli jest ich połowa i wię-
nego TMR-u
o tej metodzie. Odbyło się
cej to wszystko jest OK.
żej 1,5;
ÎÎ do 15 proc. krów z pikiem laktozy poniżej
XX
pobrać próbkę świeżo
rozdanego TMR-u
4,5 proc.;
wiele szkoleń i… zaledwie
Kolejną informacją de-
kilka stad w naszym kraju
finiującą stado jest loko-
ÎÎ do 15 proc. krów z pi-
XX
wysuszyć ją w kuchence
korzysta w swojej prakty-
mocja krów jako pochod-
kiem białka w mleku
mikrofalowej i obliczyć
ce z tej metody. Nikłe nią
na stanu racic.
poniżej 3,05 proc.;
zawartość w niej suchej
zainteresowanie
wynika
Dobry zespół korekcyj-
masy
prawdopodobnie z faktu,
ny zawsze informuje ho-
iż ta ocena nic nie kosztu-
dowcę, jakiego typu zmia-
i
je. A jeśli nic nie kosztuje,
ny w racicach są głównym
pobrać z nich reprezen-
to pewnie nie jest nic war-
problemem stada. Wska-
tatywną próbkę
ta. Po co więc ją robić?
zanie, że w stadzie jest
ÎÎ tygodniowy
spadek
produkcji po szczycie
laktacji – do 2,5 proc.
Pierwsze trzy zakresy
dotyczą krów we wczesnej
XX
następnego dnia rano
zważyć
niedojady
powyż-
XX
wysuszyć ją w kuchence
Nie kosztuje nic. Ale nic
szych informacji powinno
mikrofalowej i obliczyć
nie jest w stanie jej zastą-
wrzodami podeszwy lub
się zadać kolejne pytanie:
w niej zawartość suchej
pić. W związku z tym trze-
linii białej, że róg racicy
masy
ba zadać kolejne pytanie:
jest miękki, że są stany
Jak prawidłowo na-
XX
obliczyć pobranie suchej
laktacji.
Wobec
karmić krowę, jeśli nie
zna się bądź nie analizuje parametrów mleka
będących reakcją na
dawkę pokarmową?
masy według wzoru w
ramce powyżej.
Taką operację należy
Jedną z kluczowych in-
spory
odsetek
pokwasicowe
Jak prawidłowo regulować podaż ener-
krów
z
wskazuje
na działania, jakie na stole paszowym musi podjąć
doradca żywieniowy.
wykonać dwa dni z rzędu
gii na stole paszowym
i wyciągnąć z nich śred-
bez wiedzy dotyczącej
ne się zorientowali, opis,
nią. W ten sposób obliczy
dynamiki zmian kondy-
charakterystyka czy jak
się podstawową wartość
charakteryzującą
krowę,
cji krów?
Jak czytelnicy zapew-
kto woli definicja krowy
jest procesem, który nie
Odpowiedzią krów na
formacji o krowie jest jej
a niezbędną dla doradcy
żerność. Normy wskazu-
żywieniowego. Nie trzeba
poprawne
pod
informacjach dokumenta-
ją, ile suchej masy pasz
przypominać, że jeśli w
względem strukturalności
cyjnych. Musi być wzbo-
powinna pobierać krowa,
gospodarstwie jest wię-
dawki jest ich ślinienie się
gacony
która
została
cej niż jeden TMR, to po-
i przeżuwanie. W oborach
z samej obory.
zdefiniowana. Autor zale-
wyższa procedura dotyczy
z robotem udojowym czas
W kolejnym artykule
ca jednak, aby wartość tę
każdego z osobna.
przeżuwania można pre-
o układaniu dawek zasta-
charakterystyce
cyzyjnie określić. Zwierzę-
nowimy się, jak ją zreali-
krowy niezwykle istotną
ta mają umieszczone na
zować.
wcześniej
traktować w dwójnasób:
▪ jako wartość, do której
20
Ale
nr 4/2012
W
żywienie
może się opierać tylko na
obserwacjami
▪