Diagnoza Społeczno-Gospodarcza Gminy Starachowice

Transkrypt

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
DIAGNOZA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA
GMINY STARACHOWICE
Opracowanie:
Świętokrzyskie Centrum
Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej
25-308 Kielce ul. Bodzentyńska 44a
tel.: (0-41) 344 66 30, 344 77 62
stel: (0-41) 343 00 38, 344 41 60
Gmina Starachowice
ul. Radomska 45, 27-200 Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
www.um.starachowice.pl
1
SPIS TREŚCI
WSTĘP............................................................................................................................................................................. 4
I. SFERA PRZESTRZENNO – EKOLOGICZNA ..................................................................................................... 6
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY............................................................................................................. 6
1.1. HISTORIA I TRADYCJE ....................................................................................................................................... 6
1.2. MIASTO STARACHOWICE DZISIAJ ................................................................................................................. 7
2. ŚRODOWISKO NATURALNE .............................................................................................................................. 10
2.1. POŁOŻENIE I UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI ................................................................................ 10
2.2. SFERA PRZYRODNICZO – KRAJOBRAZOWA .............................................................................................. 15
2.3. GLEBY .................................................................................................................................................................. 20
2.4. ZASOBY WODNE ................................................................................................................................................ 23
2.5. STAN POWIETRZA ............................................................................................................................................. 30
2.6. LASY ........................................................................................................................................................................ 31
2.7. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................................................................................... 32
3. INFRASTRUKTURA ............................................................................................................................................... 34
3.1. WODOCIĄGI ......................................................................................................................................................... 34
3.2. GOSPODARKA ŚCIEKOWA................................................................................................................................ 35
3.3. GOSPODARKA ODPADAMI .............................................................................................................................. 38
3.4. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ CIEPLNĄ I ELEKTRYCZNĄ.................................................................... 44
3.5. GAZOWNICTWO ................................................................................................................................................. 45
3.6. TELEFONIZACJA ................................................................................................................................................ 45
3.7. TRANSPORT I KOMUNIKACJA ....................................................................................................................... 46
4. ŁAD PRZESTRZENNY - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ............................ 54
II. SFERA SPOŁECZNA ............................................................................................................................................. 66
1.
DEMOGRAFIA ..................................................................................................................................................... 66
1.1. LICZBA I STRUKTURA LUDNOŚCI ................................................................................................................ 66
1.2. BEZROBOCIE I RYNEK PRACY ...................................................................................................................... 69
2. WARUNKI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW .................................................................................................................... 74
2.1. SYTUACJA MIESZKANIOWA ............................................................................................................................ 74
3. EDUKACJA, KULTURA, SPORT I REKREACJA ................................................................................................ 78
3.1. EDUKACJA ............................................................................................................................................................. 79
3.2. KULTURA ............................................................................................................................................................. 84
3.3. SPORT .................................................................................................................................................................. 110
3.4. PROMOCJA GMINY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ................................................................................... 114
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
2
4. POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO MIESZKAŃCÓW GMINY .................................................. 128
4.1. POMOC SPOŁECZNA ....................................................................................................................................... 128
4.2. BEZPIECZEŃSTWO ......................................................................................................................................... 156
5. OCHRONA ZDROWIA ......................................................................................................................................... 178
III. SFERA GOSPODARCZA .................................................................................................................................... 181
1. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ....................................................................................................................... 181
1.1. SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA „STARACHOWICE” ................................................................... 183
1.2. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ.............................................................. 189
1.3. PODMIOTY Z III SEKTORA ............................................................................................................................ 195
1.4. CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI KLUCZOWYCH ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH ............ 208
2.
WŁADZE LOKALNE ......................................................................................................................................... 211
2.1. STRUKTURA ORGANIZACYJNA GMINY ..................................................................................................... 211
2.2. MŁODZIEŻOWA RADA MIASTA .................................................................................................................... 213
2.3. DZIAŁANIA URZĘDU MIEJSKIEGO W STARACHOWICACH W KIERUNKU USPRAWNIENIA I
PODNIESIENIA JAKOŚCI OBSŁUGI INTERESANTA ..................................................................................... 214
2.4. GMINA JAKO UCZESTNIK LOKALNEGO OBROTU GOSPODARCZEGO ........................................... 219
3. BUDŻET GMINY STARACHOWICE ................................................................................................................ 232
3.1. BILANS DOCHODÓW I WYDATKÓW BUDŻETOWYCH .......................................................................... 232
3.2. DOCHODY .......................................................................................................................................................... 235
3.3. WYDATKI Z BUDŻETU GMINY .................................................................................................................... 237
3.4 KONDYCJA FINANSOWA GMINY .................................................................................................................. 240
IV. ANALIZA PORÓWNAWCZA (BENCHMARKING) ...................................................................................... 243
1. SFERA PRZESTRZENNO – EKOLOGICZNA ................................................................................................. 244
2. SFERA SPOŁECZNA ............................................................................................................................................ 254
3. SFERA GOSPODARCZA ....................................................................................................................................... 264
V. ANALIZA SWOT ................................................................................................................................................... 275
VI. SPIS TABEL ......................................................................................................................................................... 289
VII. SPIS WYKRESÓW .............................................................................................................................................. 294
VIII. SPIS RYSUNKÓW............................................................................................................................................. 297
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
3
WSTĘP
Celem przygotowania Diagnozy społeczno – gospodarczej Gminy Starachowice jest uzyskanie
dokładnego wglądu w sytuację gospodarczą i społeczną Gminy. Zgromadzone są w nim bardzo
szczegółowe dane o wszystkich aspektach funkcjonowania Gminy i to nie tylko według stanu na dzień
opracowywania Diagnozy społeczno - gospodarczej, ale 10 lat wstecz. Dzięki temu istnieje możliwość
dokonania analizy historycznej, czyli wszechstronnego porównania poziomu rozwoju Gminy
na przestrzeni ostatnich kilku lat.
Diagnoza społeczno - gospodarcza pokazuje także pewne trendy rozwojowe i jest podstawą
do obiektywnej, opartej na faktach, oceny możliwości dalszego rozwoju Gminy. Jest on opisem stanu,
do którego będzie się można odwoływać w trakcie realizacji strategii, śledząc postępy wdrażania
zaplanowanych działań.
Diagnoza społeczno - gospodarcza zawiera analizę następujących obszarów funkcjonowania
Gminy:

środowisko naturalne,

demografia,

warunki życia mieszkańców (w tym sytuacja mieszkaniowa, wodociągi i kanalizacja, drogi,
gospodarka odpadami, usługi dla ludności),

działalność gospodarcza,

mienie komunalne,

rynek pracy (w tym bezrobocie),

oświata,

kultura, sport i rekreacja,

działalność organizacji pozarządowych,

pomoc społeczna,

ochrona zdrowia,

bezpieczeństwo publiczne,
jak również analizę porównawczą Miasta Starachowice wobec innych miast – konkurentów z obszaru
województwa świętokrzyskiego, tj. Kielc, Ostrowca Świętokrzyskiego oraz Skarżyska – Kamiennej.
Analizie porównawczej poddano statystyczne ujęcia elementów wpływających bezpośrednio
na rozwój społeczny i gospodarczy takich sfer jak:
 przestrzenno – ekologiczna,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
4
 społeczna oraz

gospodarcza.
Poszczególne dane statystyczne uwzględnione w analizie porównawczej opracowano w oparciu
o dostępne materiały wydawane przez Główny Urząd Statystyczny (stan na 31.12.2009 r.), Powiatowy
Urząd Pracy oraz dane Urzędu Miejskiego w Starachowicach.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
5
I. SFERA PRZESTRZENNO – EKOLOGICZNA
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY
1.1. Historia i tradycje
Tereny dzisiejszego miasta Starachowice noszą ślady
działalności gospodarczej sprzed dwóch tysiącleci. Wytapiane
w licznych dymarkach żelazo było uznanym towarem
wymiennym dla tutejszych osadników i wędrowało ożywionym
szlakiem handlowym do ościennych krain. W XV wieku
w
granicach
dzisiejszego
miasta
istniała
wieś Minera
Starzechowska posiadająca, między innymi, kuźnicę żelaza.
Prawdopodobnie w związku z działalnością kuźnicy właściciele
tych terenów, Cystersi, umożliwili lokację w XVI wieku folwarku i wsi Starachowice - osady górniczohutniczej. Bujny rozkwit przemysłu w regionie przypada na wiek XIX, głównie dzięki zasługom księdza
Stanisława Staszica i ówczesnego ministra skarbu Królestwa Polskiego, Franciszka Ksawerego
Druckiego-Lubeckiego. Na ten okres datuje się również powstanie Wielkiego Pieca, pracującego
do 1968 roku. W 1920 roku podjęto decyzję o budowie fabryki zbrojeniowej w Starachowicach,
co stworzyło szansę rozwoju miasta. W czasie tworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego,
Starachowice
były
znane
jako
producent
dział
polowych
i
armat
przeciwlotniczych.
Po odbudowie z wojennych zniszczeń w Starachowicach powstała w 1949 roku Fabryka Samochodów
Ciężarowych „STAR‖. Pionierska w warunkach polskich produkcja samochodów ciężarowych szeroko
rozsławiła Starachowice i przez wiele lat pozwalała odnosić sukcesy w dziedzinie motoryzacji na rynku
krajowym, Europy oraz świata. Pozwoliła również na prężny rozwój wielu mniejszych i większych
zakładów kooperujących z FSC. Ponadto w mieście nastąpił rozwój przemysłu metalurgicznego,
drzewnego, spożywczego oraz ceramicznego. Miasto otrzymało nowoczesną infrastrukturę
kanalizacyjną, wodociągową, gazową i dobrze rozwiniętą sieć drogową. W roku 1962 zamknięto
ostatnią podziemną kopalnię rud żelaza „Majówka‖, a w 1994 r. udokumentowane złoża rud żelaza
zostały wykreślone z krajowego rejestru złóż kopalin. Zakończyło to ponad tysiącletnią tradycję
górnictwa na terenie miasta.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
6
1.2.
Miasto Starachowice dzisiaj
Powierzchnia Starachowic wynosi 32 km². Miasto
położone jest w połowie drogi pomiędzy Warszawą
a Krakowem (ok. 170 km). Dobrze rozwinięta sieć
drogowa
umożliwia
stałą
komunikacje
z
tymi
ośrodkami. Linia kolejowa biegnąca wzdłuż koryta
rzeki przecina miasto, a bliskość dużego węzła
kolejowego w Skarżysku-Kamiennej ułatwia połączenie
z całym krajem. Najbliższe otoczenie miasta stanowią
trzy gminy wiejskie Brody, Mirzec i Pawłów oraz miasto i gmina Wąchock.
Miasto Starachowice wraz z sąsiednimi gminami tworzy Powiat Starachowicki. Zajmuje
on powierzchnię 540 km² i zamieszkuje go ok. 100 tys. mieszkańców. Powiat Starachowicki wraz
z dwunastoma powiatami ziemskimi i powiatem grodzkim Kielce wchodzi w skład Województwa
Świętokrzyskiego. Starachowice stanową centrum administracyjno – gospodarcze oraz kulturalne
powiatu skupiające ważniejsze urzędy m.in. Urząd Miejski, Starostwo Powiatowe, Urząd Skarbowy,
Urząd Celny, Sąd Rejonowy, Prokuraturę Rejonową.
Tarasowa dolina rzeki Kamiennej nadaje miastu niepowtarzalny charakter i klimat.
W południowej części widnokręgu widać pasmo Gór Świętokrzyskich z najwyższymi szczytami Łysicą
i Łysą Górą. Wokół miasta rozciąga się wielokilometrowy pas lasów, z przewagą drzewostanów
sosnowych, wspaniale nadających się do rekreacji i wypoczynku.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
7
Podstawowe dane geograficzne przedstawia poniższa tabela:
Położenie:
Wyżyna Kielecko-Sandomierska, 51°04'N 21°04' E
Obszar miasta
31,85 km²
Rozciągłość:
wsch.-zach.
11,7 km
płn.-płd.
13,45 km
Punkt miasta:
Najwyższy
264 m n.p.m.
Najniższy
213 m n.p.m.
Tabela I.1.2-2 Dane geograficzne (źródło: www.um.starachowice.pl).
W obrębie Starachowic znajdują się trzy cechujące się bogactwem flory i fauny,
malowniczo położone zbiorniki wodne: Pasternik, Piachy i Lubianka. Najbliższa okolica obfituje też
w atrakcje umożliwiające uprawianie sportów wodnych, wędkarstwa czy wypoczynku związanego
z plażowaniem. Atrakcją, której nie sposób pominąć są również pomniki przyrody ożywionej, głównie
wiekowe drzewa w liczbie kilkunastu sztuk rosnące na terenie Miasta.
Współczesne Starachowice, to prężnie działający ośrodek przemysłowy przyjazny dla jego
mieszkańców i odwiedzających. Jest to ważny ośrodek administracyjny, siedziba władz gminy i powiatu.
Dobrze rozwinięta infrastruktura techniczna, infrastruktura okołobiznesowa oraz usługowo-handlowa,
przyroda, ludzie, tradycje, historia i teraźniejszość oraz perspektywiczne myślenie tworzą i będą
tworzyły to miasto.
Obecnie Starachowice to znaczący w województwie świętokrzyskim ośrodek administracyjny
i przemysłowy. Wieloletnie tradycje przemysłu metalowego, metalurgicznego i drzewnego coraz
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
8
wyraźniej ustępują bardziej zróżnicowanej gospodarce. Poza branżą samochodową i maszynową
rozwijają się inne dziedziny wytwórczości, np. przetwórstwo mięsne, produkcja materiałów
budowlanych, mebli i obuwia, a także usługi transportowe. Dzięki dywersyfikacji przemysłowej
w poszczególnych sektorach nastąpił rozwój ceramiki sanitarnej, poligrafii, elektrotechniki
oraz przemysłu tekstylnego. W przeciągu minionych 10 lat liczba przedsiębiorstw wzrosła o 65%.
Aktualnie w obrębie Starachowic funkcjonuje około 4000 podmiotów.
Ważnym czynnikiem wpływającym na atrakcyjność inwestycyjną miasta jest Specjalna Strefa
Ekonomiczna „Starachowice‖. Tereny w podstrefach, oferowane inwestorom obejmują zarówno
obszary zabudowane obiektami przemysłowymi - hale produkcyjne, budynki magazynowe, biurowe jak też obszary wyposażone w infrastrukturę techniczną, ale bez budynków. W trakcie negocjacji
inwestor dokonuje wyboru konkretnego terenu pod potrzeby planowanej inwestycji.
Starachowice mają szansę stać się w niedalekiej przyszłości jednym z bardziej atrakcyjnych
pod względem gospodarczym obszarów w województwie świętokrzyskim. Inwestorzy mogą tu liczyć
na korzystne warunki inwestowania, pełną informację i życzliwość władz samorządowych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
9
2. ŚRODOWISKO NATURALNE
2.1. Położenie i ukształtowanie powierzchni
Położenie geograficzne:
Starachowice usytuowane są na styku trzech jednostek geograficznych: Wzgórz Koneckich,
Przedgórza Iłżeckiego oraz Wyżyny Opatowskiej. Rzeka Kamienna stanowi dla nich naturalną granicę.
Takie nagromadzenie jednostek geograficznych powoduje różnorodność krajobrazu oraz sprawia,
że występuje tu wielka rozmaitość form i formacji geologicznych. W samym mieście i okolicy
uwidaczniają się na powierzchni skały wszystkich okresów geologicznych historii ziemi.
Miasto położone jest w połowie drogi pomiędzy Warszawą a Krakowem (ok. 170 km). Podobna
odległość dzieli Starachowice od Rzeszowa, Lublina, Łodzi i Katowic. Dobrze rozwinięta sieć drogowa
umożliwia stałą komunikację zarówno z tymi ośrodkami, jak i pozostałymi w regionie świętokrzyskim.
Rysunek I. 2.1-1 Przebieg dróg krajowych i wojewódzkich zlokalizowanych w regionie świętokrzyskim.
(źródło:http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl/web/guest/349.)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
10
Przez region świętokrzyski przebiegają odcinki ośmiu ciągów komunikacyjnych zaliczonych
do kategorii dróg krajowych, o łącznej długości 731,876 km. Są to:
- droga nr 7 Gdańsk - Warszawa - Kielce - Kraków – Chyżne,
- droga nr 9 Radom - Ostrowiec Świętokrzyski – Opatów – Łoniów - Rzeszów – Barwinek,
- droga nr 42 Namysłów – Radomsko – Końskie – Skarżysko - Kamienna – Rudnik,
- droga nr 73 Wiśniówka – Kielce – Busko Zdrój – Tarnów – Jasło,
- droga nr 74 Sulejów – Kielce – Kraśnik – Frampol – Zamość – Hrubieszów,
- droga nr 77 Lipnik – Sandomierz – Stalowa Wola – Jarosław – Przemyśl,
- droga nr 78 Chałupki – Gliwice – Szczekociny – Nagłowice – Jędrzejów – Chmielnik,
- droga nr 79 Warszawa – Zwoleń – Sandomierz – Kraków – Katowice – Bytom.
Niezwykle istotnym elementem infrastruktury technicznej mającym wpływ na rozwój ekonomiczny
i społeczny wspólnot lokalnych jest układ oraz stan sieci dróg lokalnych.
Na tle powiatu starachowickiego przez Miasto Starachowice przebiegają następujące drogi powiatowe.
Stanowią one centralną sieć dróg powiatowych, umożliwiającą połączenia miast ze sobą, połączenia
siedzib powiatu z siedzibami gmin, połączenia siedzib gmin ze sobą i są obciążone ruchem komunikacji
publicznej. Wykaz dróg przebiegających przez miasto Starachowice przedstawia poniższa tabela:
Nazwa drogi
Długość
drogi
ul. Ks. Kardynała Stefana Wyszyńskiego (najazd na wiadukt od ul. Iłżeckiej)
ul. Iłżecka
ul. Marszałka Piłsudskiego
ul. Targowa
ul. 17 Stycznia
ul. Kolejowa
ul. Dworcowa
ul. Hutnicza
ul. Spółdzielcza
0,340
2,724
1,714
0,271
1,088
0,647
0,080
0,192
0,314
ul. Majówka
ul. Jana Mrozowskiego
ul. Szkolna
ul. Leśna
0,828
0,399
0,970
2,301
(km)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
11
ul. Miodowa
ul. 6 Września
0,118
1,265
ul. Zgodna
2,750
ul. Nowowiejska
ul. Długa
1,987
1,989
20,991
Razem
Tabela
I.2.1-1
Drogi
powiatowe
w
mieście
Starachowice
starachowice.pl/index.php/article/show/wykaz-drog-powiatowych/).
(źródło:
http://zdp-
Wykaz dróg gminnych publicznych prezentuje poniższa tabela.
Nazwa drogi
Nazwa drogi
Nazwa drogi
ul. Agrestowa
ul. Akacjowa
ul. Aleja NM Panny
ul. Dr Andrzeja
ul. Beskidzka
ul. Bieszczadzka
ul. Bławatkowa
ul. Brzozowa
ul. Bratkowa
ul. Bugaj
ul. Bukowa
ul. Borówkowa
ul. Botaniczna
ul. gen. Józefa Bema
ul. Bohaterów
ul. Bohaterów
Westerplatte
ul. Jerzego Bajana
ul. Boczna
ul. Ks. Stanisława
Brzóski
ul. Batalionów
Chłopskich
ul. Świętej Barbary
ul. Fryderyka Chopina
ul. Ciasna
ul. Cicha
ul. Cisowa
ul. Cmentarna
ul. Czereśniowa
ul. Cegielniana
ul. Dionizego
Czachowskiego
ul. Józefa Chłopickiego
ul. Daleka
ul. Dębowa
ul. Dobra
ul. Doktorska
ul. Dolna
ul. Stanisława Dubois’a
ul. Działki
ul. Działkowa
ul. Głogowa
ul. Bartosza
Głowackiego
ul. Grabowa
ul. Górzysta
ul. Górna
ul. Graniczna
ul. Gruntowa
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
12
ul. Grzybowa
ul. Artura Grottgera
ul. Hutnicza
ul. Iglasta
ul. Iłżecka
ul. Jabłoniowa
ul. Jagodowa
ul. Jałowcowa
ul. Jarzębinowa
ul. Jasna
ul. Jaśminowa
ul. Jelenia
ul. Jesienna
ul. Jesionowa
ul. Jeżynowa
ul. Jodłowa
ul. Jana Pawła II
ul. por. Jurka
ul. Kalinowa
ul. Karpacka
ul. Jana Kilińskiego
ul. Klonowa
ul. Kombatantów
ul. Konstytucji 3-Maja
ul. Kościelna
ul. Tadeusza Kościuszki
ul. Kopalniana
ul. Krańcowa
ul. Kręta
ul. Krótka
ul. Krucza
ul. Kwiatowa
ul. Tadeusza Krywki
ul. Jana
Kochanowskiego
ul. Kasztanowa
ul. Kornatka
ul. Kanałowa
ul. Wąsika Kowalskiego
ul. Lachy
ul. Fryderyka Lempe
ul. Lenartowska
ul. Letnia
ul. Leszczynowa
ul. Letniskowa
ul. Lipowa
ul. Lubianka
ul. XX-Lecia
ul. Mariana Langiewicza
ul. Łazy
ul. Łączna
ul. Łąkowa
ul. Łysogórska
ul. 1 Maja
ul. 9 Maja
ul. Makowa
ul. Malinowa
ul. Juliana Marchlewskiego
ul. Martenowska
ul. Mała
ul. Adama Mickiewicza
ul. Mieszała
ul. Miła
ul. Młynarska
ul. Modrzewiowa
ul. Morelowa
ul. Morenowa
ul. Myśliwska
ul. Stanisława Moniuszki
ul. Miodowa
ul. Ludwika
Mierosławskiego
ul. Nad Kamienną
ul. kpt Mariańskiego
ul. Nad Młynówką
ul. Nadrzeczna
ul. Na Stoku
ul. Na Szlakowisku
ul. Nasienna
ul. Nauczycielska
ul. Niecała
ul. Niska
ul. Nowa
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
13
ul. Marcelego Nowotki
ul. mjr Nurta
ul. Objazdowa
ul. Olszynowa
ul. Orzechowa
ul. Osiedlowa
ul. Owocowa
ul. Parcelowa
ul. Partyzantów
ul. Pasternik
ul. Pastwiska
ul. Perłowa
ul. Piaskowa
ul. Piastowska
ul. Piesza
ul. Marszałka
Piłsudskiego
ul. Podgórze
ul. Przechodnia
ul. Pochyła
ul. Podhalańska
ul. Podlesie
ul. Pogodna
ul. Polna
ul. Południowa
ul. Powstania
Styczniowego
ul. Poznańska
ul. Przekopowa
ul. Przeskok
ul. Poprzeczna
ul. Parkowa
ul. Emilii Plater
ul. mjr Ponurego
ul. Plac Rynek
ul. Józefa
Radoszewskiego
ul. inż. Władysława
Rogowskiego
ul. Różana
ul. Mikołaja Reja
ul. por. Robota
ul. Sadowa
ul. Sąsiedzka
ul. Skalista
ul. Skałka
ul. Marii CurieSkłodowskiej
ul. Smugowa
ul. Słoneczna
ul. Juliusza Słowackiego
ul. Sosnowa
ul. Spadowa
ul. Spokojna
ul. Sportowa
ul. Stalowa
ul. Stalowników
ul. Staropolska
ul. Stawowa
ul. Strażacka
ul. Strugowa
ul. Strzelnicza
ul. Sudecka
ul. Stroma
ul. Szaszki
ul. Karola
Szymanowskiego
ul. Szeroka
ul. Spacerowa
ul. Sztolnia
ul. Składowa
ul. Zygmunta Sierakowskiego
ul. Sybiraków
ul. chor. Szorta
ul. Śląska
ul. Świerkowa
ul. Tatrzańska
ul. Topolowa
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
14
ul. Tulipanowa
ul. Turystyczna
ul. Romualda Traugutta
ul. Wachm. Tarzana
ul. Tęczowa
ul. Ustronie
ul. Warszawska
ul. Wanacja
ul. Wąwóz
ul. Wesoła
ul. Wiązowa
ul. Wiejska
ul. Widok
ul. Wierzbowa
ul. Stanisława Wigury
ul. Wiklinowa
ul. Wiosenna
ul. Wiśniowa
ul. Wojska Polskiego
ul. 6 Września
ul. Wrzosowa
ul. Wschodnia
ul. Wspólna
ul. Wylotowa
ul. Wysoka
ul. Wąchocka
ul. Wielkopiecowa
ul. Zacisze
ul. Zaułek
ul. Zielona
ul. Zwierzyniecka
ul. Zdrojowa
ul. Ziołowa
ul. Druhny Zjawy
ul. Ignaca Zaczkiewicza
ul. Żurawia
ul. Żabia
ul. Żwirki
ul. Żytnia
ul. Źródlana
ul. Stefana Żeromskiego
Tabela I.2.1-2 Drogi gminne w mieście Starachowice (źródło: www.um.starachowice.pl)
Ponadto w Starachowicach jest zlokalizowanych szereg dróg niepublicznych, czyli dróg nie zaliczonych
do żadnej z kategorii dróg publicznych na podstawie ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach
publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.). W szczególności są to drogi osiedlowe,
dojazdowe do obiektów, place przed dworcami kolejowymi i autobusowymi, pętle autobusowe.
2.2. Sfera przyrodniczo – krajobrazowa
Miasto Starachowice położone jest w północnej części województwa świętokrzyskiego na terenie
obejmującym głównie dolinę rzeki Kamiennej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
15
Zgodnie z podziałem fizyko-geograficznym rejon Starachowic znajduje się w obrębie Wyżyny
Kielecko-Sandomierskiej. Wzdłuż rzeki Kamiennej przebiega granica dwóch mezoregionów. Na północ
od rzeki Kamiennej znajduje się Przedgórze Iłżeckie, zaś na południe Płaskowyż Suchedniowski.
Starachowice cechuje urozmaicona rzeźba terenu. Wyżynny charakter obszaru miasta przecina
dolina rzeki Kamiennej. Najwyższy punkt terenu osiąga wysokość około 264 m n.p.m., a najniższy
punkt położony jest na około 213 m n.p.m. Różnice wysokości dochodzą do 50 m. Duże
zróżnicowanie wykazują nachylenia terenu dochodzące w miejscach stromych krawędzi do 25%,
a często nawet większe - do 45%. Od północy miasto otacza kompleks Lasów Iłżeckich, natomiast
od południa i zachodu kompleks lasów Sieradowickich. Obszar leśny zajmuje 23,8 % ogólnej
powierzchni gminy.
Szata roślinna i zwierzęca:
Miasto otoczone jest ze wszystkich stron lasami. Od północy na Przedgórzu Iłżeckim są to Lasy
Starachowickie zwane i znane bardziej pod nazwą Puszczy Iłżeckiej, w której utworzono Obszar
Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej, zaś od południa Na Płaskowyżu Suchedniowskim są
to Lasy Siekierzyńskie zwane Puszczą Świętokrzyską, w której utworzono Sieradowicki Park
Krajobrazowy. Zajmują one powierzchnię 682,2 ha, co jest bardzo korzystne dla jego mieszkańców.
Tereny leśne w południowej części miasta stanowią otulinę Sieradowickiego Parku Krajobrazowego.
Park położony jest w północnej części Gór Świętokrzyskich pomiędzy doliną rzeki Kamiennej a Doliną
Bodzentyńską. Wraz ze strefą ochronną zajmuje powierzchnię 16 236 ha.
Tereny leśne charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem siedlisk, składu gatunkowego
drzewostanów oraz struktury wiekowej. Występuje na tym obszarze 12 typów siedliskowych lasu
od boru świeżego, do olsu oraz 11 zespołów roślinności leśnej, wśród których dominują lasy mieszane
świeże oraz lasy mieszane z dużym udziałem jodły i modrzewia. W runie leśnym występuje
57 gatunków roślin prawnie chronionych, z których 47 objętych jest ochroną ścisłą. Wśród nich
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
16
występują paprocie, widłaki, a z roślin zielonych m.in.: goździk kosmaty, pluskwica europejska, tojad
dzióbaty, powojnik prosty, sasanka wiosenna i otwarta, rosiczka długolistna, parzydło leśne, wawrzynek
wilczełyko, bluszcz pospolity, naparstnica zwyczajna, gnidosz rozesłany i królewski.
Lasy Sieradowickiego Parku stanowią ostoję dla zwierząt, w tym wielu gatunków chronionych.
Spotkać tu można nietoperza, łasicę, gronostaja. Ptaki reprezentowane są m.in. przez bociana białego
i czarnego, myszołowa zwyczajnego, jastrzębia gołębiarza, zimorodka, dudka, słonkę, bażanta,
cietrzewia. Występują tu płazy – żaba, rzekotka drzewna, ropucha oraz gady – jaszczurka zwinka
i żyworodna, padalec, zaskroniec, żmija zygzakowata. Świat owadów reprezentują biegacz, trzmiel
oraz motyle - mieniak i paź królowej.
Lasy w otoczeniu Starachowic są to w głównej mierze lasy Skarbu Państwa, w zarządzie
Nadleśnictwa Starachowice i Nadleśnictwa Skarżysko-Kamienna. Zgodnie z ustawą z dnia 28 września
1991 r. o lasach, lasy położone w odległości 10 km od granic administracyjnych miasta są lasami
ochronnymi. Lasy ochronne to lasy pełniące (wyłącznie lub dodatkowo) funkcję pozaprodukcyjne
związane z ochroną gruntów, wód, infrastruktury oraz terenów zamieszkanych przez człowieka
i zagrożonych skutkami zjawisk żywiołowych, np. powodzią.
Na większej powierzchni terenów leśnych występują drzewostany z panującą sosną zwyczajną,
a na niewielkiej z przewagą jodły pospolitej. Domieszkowo spośród gatunków iglastych występuje
świerk pospolity i modrzew europejski. Drzewostany z panującymi gatunkami liściastymi zajmują
niewielką powierzchnię lasów, a wśród nich największy udział mają dęby: szypułkowy i bezszypułkowy.
Występują też drzewostany z przewagą brzozy i olszy czarnej. Spośród gatunków liściastych
domieszkowo występują grab pospolity, lipa drobnolistna, buk zwyczajny, topola osika, jesion,
jarzębina.
Tereny
w
zieleni
lokalnym
Starachowic.
miejskiej,
środowisku,
W
centrum
która
również
zajmują
znaczącą
miasta
położony
spełnia
część
jest
ważną
rolę
powierzchni
Park
Miejski
o powierzchni 10 ha.
Pozostałe tereny zieleni miejskiej obejmują
powierzchnię 31,1 ha. Do nich należy
doliczyć tereny zieleni osiedlowej, zakładowej i nasadzenia w pasach dróg.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
17
Pomniki przyrody
Na terenie miasta znajduje się 8 pomników przyrody ożywionej (11 drzew).
Są to głównie wiekowe drzewa, a większość z nich to dęby:
1. Dąb szypułkowy żyje 1000 lat i dłużej. Osiąga 30 -50 m wysokości przy średnicy pnia 2-3 m.
Owoce drzewa żołędzie osadzone 1-3 na szypułkach.
2. Dąb bezszypułkowy żyje 400-500 lat. Osiąga wysokość do 30 m. Owoce drzewa żołędzie
osadzone bezpośrednio na gałązkach (bez szypułek).

2 dęby przy ul. Wschodniej
Dąb bezszypułkowy i dąb szypułkowy (Michałów, ul. Wschodnia 33). Drzewa rosną na terenie
nieruchomości prywatnej. Wiek drzew: około 250 lat.

dąb przy ul. Fryderyka Lempe
Dąb szypułkowy (Michałów, ul. Lempe). Drzewo rośnie na terenie stanowiącym własność Gminy
Starachowice. Wiek drzewa: około 300 lat.

dąb przy ul. Konstytucji 3 Maja
Dąb szypułkowy (zieleniec koło Szkoły Podstawowej Nr 9). Drzewo rośnie na terenie stanowiącym
własność Gminy Starachowice. Wiek drzewa: około 150 lat.

dąb przy ul. Tadeusza Krywki koło kapliczki św. Barbary
Dąb szypułkowy (koło kapliczki św. Barbary). Drzewo rośnie na terenie stanowiącym własność
Gminy Starachowice. Wiek drzewa: około 200 lat.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
18

2 dęby przy Alei Armii Krajowej
Drzewa rosną na terenie stanowiącym własność Gminy Starachowice. Wiek
drzew: około 150 lat.

2 dęby przy ul. Tadeusza Krywki
Dęby szypułkowe - 2 sztuki (teren PTTK). Drzewa rosną na terenie stanowiącym własność Gminy
Starachowice. Wiek drzew: około 200 lat.
Do pomników przyrody ożywionej zaliczone zostały również dwie topole. Topola biała żyje do 300
lat. Osiąga wysokość do 40 m.

topola przy ciepłowni „Michałów”
Topola biała (nad rzeką Kamienną). Drzewo rośnie na terenie stanowiącym własność Gminy
Starachowice. Wiek drzewa: około 80 lat.

topola przy ul. dr Władysława Borkowskiego
Topola rośnie na terenie stanowiącym własność Skarbu Państwa. Wiek drzewa: około 80 lat.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
19
Skała – rezerwat w centrum Starachowic
Wyburzenie targowiska w centrum miasta pomiędzy Aleją Armii
Krajowej a dzielnicą Majówka sprawiło, że odsłonięte zostały piękne
wychodnie jurajskich piaskowców, zjawisko unikatowe w centrum miasta
i jedna z największych atrakcji Starachowic. Stanowią one pomnik
przyrody
nieożywionej
„Skałki”,
czyli odsłonięcie geologiczne. Jest to ściana
skalna o długości 400 m, wysokości 4-8 m
powstała częściowo w wyniku eksploatacji
piaskowców,
częściowo
zaś
naturalnie.
Budują ją utwory dolnojurajskie – liasowe, zaliczane do serii skłobskiej.
Są to piaskowce drobne i średnioziarniste, jasnoszare i żółtawe. Podlega
ochronie zgodnie z decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
z dnia 02.10.1987 roku.
Obecnie trwają prace ziemne, mające na celu wyeksponowanie skałek przysypanych częściowo
podczas budowy osiedla Majówka. Widać już pierwsze zarysy alejek.
Wzdłuż nich ustawione zostaną ciągi ławeczek i kosze na śmieci. Teren
został oświetlony 30 lampami. Podświetlono również skałki, dzięki czemu
miejsce to stało się jeszcze atrakcyjniejsze. Warto też podkreślić, że teren
ten objęty będzie systemem monitoringu miejskiego. Zakończy to pierwszy
etap prac. Kolejne będą kontynuowane w późniejszym okresie.
2.3. Gleby
Warunki glebowe miasta Starachowice charakteryzują się wysokim
udziałem gleb słabych i bardzo słabych. Około 70% całości
gruntów należy do klasy V, VI i VIZ.
W Polsce wyróżnia się osiem klas bonitacyjnych oraz klasę VIZ.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
20

Klasa I – obejmuje jedynie 0,5% wszystkich gleb w Polsce. Dotyczy gleb najlepszych,
gł. czarnoziemów, a także niektórych mad rzecznych, rędzin, brunatnych. Gleby tej klasy
przeznacza się pod uprawę pszenicy, buraków cukrowych, warzyw, a także pod drzewa
owocowe. Gleby tej klasy nie wymagają praktycznie żadnych zabiegów agrotechnicznych.

Klasa II – stanowi 3,2% wszystkich gleb w Polsce. Do tej klasy zalicza się również czarnoziemy,
mady, rędziny, brunatne oraz niektóre płowe. Gleby zaliczane do tej klasy również są żyzne i nie
wymagają zabiegów agrotechnicznych, uprawiać można podobne rośliny jak na glebach klasy I,
dają one jednak nieco niższe plony.

Klasa III a – (10,1% powierzchni gruntów ornych) mają gorsze właściwości aniżeli gleby
zaliczane do dwóch powyższych klas, jednak możliwa jest na nich uprawa zarówno pszenicy,
jak i buraków.

Klasa III b – (13,9% powierzchni gruntów ornych) określane są mianem gleb średnio dobrych,
w skład tej klasy wchodzą głównie: brunatne, płowe i opadowo-glejowe, czarne ziemie, rędziny,
gleby torfowo – murszowe oraz torfowe.

Klasa IV a – (22,6% powierzchni gruntów ornych) nazywa się je glebami średniej jakości,
w skład tej klasy wchodzą takie same gleby jak do klasy III b, ale o nieco gorszych
właściwościach.

Klasa IV b – (16,7% powierzchni gruntów ornych) są to gleby średniej jakości, które często są
nadmiernie wilgotne lub też odznaczające się niedostatkiem wilgoci.

Klasa V – (20,7% powierzchni gruntów ornych) w skład tej klasy wchodzą gleby słabe,
o ograniczonych możliwościach produkcyjnych, głównie: brunatne, rdzawe, płowe, bielicowe
na piaskach i żwirach, mady o słabo wykształconym profilu oraz obfitujące w kamienie rędziny.

Klasa VI – (11,4% powierzchni gruntów ornych) obejmuje gleby, które praktycznie nie nadają
się pod uprawę (rdzawe, bielicowe, rankery, inicjalne rędziny, mady o najgorszych
właściwościach wilgotnościowych.
 Klasa VIZ – (0,9% powierzchni gruntów ornych) gleby te zupełnie nie nadają się pod uprawę,
przeznacza się je przeważnie pod zalesienie.
W celu obserwowania zmian jakości gleby prowadzony jest monitoring chemizmu gleb. Badania
te wykonywane są w oparciu o sieć krajową, cyklicznie co 5 lat, począwszy od 1995 r. Monitoring
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
21
krajowy gleb obejmuje sieć punktów pomiarowo – kontrolnych reprezentowanych przez 216 profili
glebowych zlokalizowanych na gruntach ornych całego kraju, w tym 9 w województwie świętokrzyskim.
Niezależnie od wyników badań pochodzących z sieci krajowej, wykonywanych przez Instytut
Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Kielcach dysponuje oceną jakości gleb dokonaną na podstawie badań własnych pochodzących
z rejonu Starachowic. Badania te prowadzone były po raz pierwszy w 1996 r. i powtórzone w 2001 r.
Celem ich jest obserwacja zmian zachodzących w okolicznych glebach, spowodowanych
zanieczyszczeniami pyłowymi i gazowymi pochodzącymi z różnych źródeł zanieczyszczeń,
znajdujących się na terenie Starachowic.
Z 10 miejscowości położonych w pobliżu Starachowic
(w Starachowicach – 3) pobrane i uśrednione próby analizuje się
pod względem zawartości metali ciężkich i określa się pH. Gleby
w tym rejonie w większości analizowanych prób wykazują naturalną
zawartość metali ciężkich, sporadycznie mają podwyższoną zawartość
niektórych metali określaną jako I stopień zanieczyszczenia, niemniej
w jednym przypadku stwierdzono średnie zanieczyszczenie określane jako zanieczyszczenie III stopnia.
Stopień zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi (MC) określono odnosząc stężenia badanych
substancji do zawartości granicznych przyporządkowanych do sześciu stopni chemicznej jakości gleb.
Wartości te obejmują:
stopień 0 - gleby niezanieczyszczone,
stopień I - gleby o podwyższonej zawartości MC,
stopień II - gleby słabo zanieczyszczone,
stopień III - gleby średnio zanieczyszczone,
stopień IV - gleby silnie zanieczyszczone,
stopień V - gleby bardzo silnie zanieczyszczone.
Ocena jakości chemicznej gleb jest podstawą do określenia właściwego, uwzględniającego
ekologiczne funkcje, rolniczego użytkowania gruntów.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
22
2.4. Zasoby wodne
Wody powierzchniowe
Rzeka Kamienna o całkowitej długości 138,3 km zbiera wody z obszaru zlewni 2007,9 km
i wpada do Wisły w 324,5 km jej lewego brzegu. Przepływa przez nasze miasto pomiędzy 90 a 99 km,
dzieląc je na dwie części: lewobrzeżną i prawobrzeżną. Administracyjnie rzeka Kamienna należy
do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie Oddział w Ostrowcu Świętokrzyskim.
W granicach Starachowic Kamienna zasilana jest dopływami rzeki Lubianki i Młynówki oraz potokiem
Czałczyński Smug w północnej części miasta. W obrębie zlewni rzeki Młynówki znajduje się wschodnia
część miasta, a w obrębie zlewni rzeki Lubianki znajduje się południowa część miasta.
Rzeka Kamienna ma uregulowane koryto od zbiornika wodnego „Pasternik‖ do nieczynnego mostu
kolejowego.
Najniższe
średnie
miesięczne
przepływy
występują
we wrześniu. W październiku rozpoczyna się wzrost przepływów trwający
całą zimę z kulminacją w miesiącach marzec-kwiecień, kiedy mają też
miejsce wezbrania roztopowe. Potem następuje spadek natężenia
przepływu trwający do czerwca. W miesiącach letnich występują
krótkookresowe wezbrania związane z intensywnymi opadami.
Na terenie miasta zlokalizowane są trzy zbiorniki wodne:

Zbiornik wodny „Pasternik‖ wybudowany został na rzece
Kamiennej w 1920 r., w jej 98,4 km. Zajmuje powierzchnię
52,3 ha i podzielony jest groblą na dwie części: rekreacyjną
i ujęciową. Taki podział wynika z istniejącego do 1983 r. ujęcia
brzegowego wody do celów komunalnych i przemysłowych. Pobór wody do celów
przemysłowych funkcjonował do roku 1996.

Zbiornik wodny „Lubianka‖ powstał w latach 80-tych XX wieku na rzece Lubianka, poprzez
wybudowanie zapory czołowej ziemnej z jazem przelewowym o powierzchni 48,3 ha.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
23

Zbiornik wodny „Piachy‖, który powstał po istniejącym w latach 60-tych wyrobisku piasku
o powierzchni 14,4 ha.
Rzeki i zbiorniki wodne województwa świętokrzyskiego objęte są od kilku lat siecią monitoringu,
w której prowadzone są badania jakości wód powierzchniowych. Stan czystości wód powierzchniowych
województwa oceniany jest corocznie w oparciu o analityczne pomiary kontrolne, realizowane
w ramach monitoringu środowiska dla wód powierzchniowych płynących (sieć podstawowa
i regionalna) oraz zbiorników zaporowych (sieć regionalna). Badania te wykonuje Laboratorium
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Kielcach. Podstawowym celem monitoringu wód
powierzchniowych jest dostarczenie informacji o stanie czystości wód, niezbędnych do ich ochrony
i wspomagania procesów zarządzania zasobami wodnymi.
W roku 2006 w granicach powiatu starachowickiego badania wód powierzchniowych
prowadzone były w 6 przekrojach pomiarowo - kontrolnych zlokalizowanych między innymi na rzece
Kamiennej (punkt pomiarowo kontrolny Wąchock, Michałów i zbiornik Brody Iłżeckie - jaz).
Wśród wskaźników decydujących o klasie jakości rzek dominowały wskaźniki biogenne
(zw. azotu i fosforu), tlenowe (ChZT-Mn i ChZT-Cr), biologiczne - saprobowość fitoplanktonu
i peryfitonu (wskaźnik saprobowości określa poziom zanieczyszczenia wód martwą materią organiczną
lub produktami jej gnilnego rozkładu) oraz bakteriologiczne.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
24
Wyniki klasyfikacji ogólnej w badanych punktach pomiarowo kontrolnych rzek powiatu
starachowickiego w 2006 r. przedstawia poniższa tabela:
L.p. Rzeka
Punkt pomiarowy
km
Klasa jakości
1.
Kamienna
Wąchock
95,2 III
2.
Kamienna
Michałów
85,0 III
3.
Kamienna
zbiornik Brody - jaz 76,8 V
4.
Pokrzywianka Wieloborowice
5,6
IV
5.
Psarka
Świętomarz
-
IV
6.
Świślina
Siekierno
30,6 III
Tabela I.2.4-1 Klasyfikacja ogólna rzek powiatu starachowickiego w 2006 r. (źródło: WIOŚ
w Kielcach).
W 2007 r. na terenie powiatu przeprowadzono badania wód rzeki Kamiennej w dwóch punktach
kontrolnych – poniżej zbiornika Brody i w m. Michałów.
L.p. Rzeka
Punkt pomiarowy
km Klasa jakości
1. Kamienna Michałów
85,0
III
2. Kamienna Poniżej zbiornika Brody 76,3
IV
Tabela I.2.4-2 Wyniki badań kontrolnych rzeki Kamiennej w roku 2007 (źródło: WIOŚ w Kielcach).
Znacznie lepiej przedstawia się stan czystości rzeki Lubianki i zlokalizowanego na niej zbiornika
wodnego. Badania wykonywane przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Starachowicach
wykazały, że jakość wody zbiornika „Lubianka‖ odpowiada wymogom dla II klasy wód
powierzchniowych. Woda rzeki Młynówki spełnia wymogi dla III klasy czystości. Zdecydowanie
najbardziej czystym zbiornikiem wodnym w Starachowicach jest zbiornik „Piachy‖, w którym jakość
wody odpowiada II klasie czystości wód powierzchniowych, ale trzeba zaznaczyć, że ponad 90 %
wskaźników odpowiada I klasie czystości wód.
Gmina Starachowice posiada Koncepcję Zagospodarowania Terenu przy zalewie
Lubianka z 2008 r. Teren objęty opracowaniem znajduje się w południowej części miasta, w obrębie
osiedla domków jednorodzinnych Lubianka. Obszar ten to tereny zielone o charakterze rekreacyjnym.
Planowana inwestycja polega na modernizacji wyżej wymienionych terenów, ma na celu rozbudowę
oraz zwiększenie ich atrakcyjności.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
25
Koncepcja zagospodarowania terenów przy zalewie Lubianka obejmuje:
 wymianę nawierzchni dwóch placów parkingowych oraz dróg wewnętrznych od ul. Południowej,
 dobudowę drogi wewnętrznej będącej kontynuacją drogi istniejącej,
 budowę chodników stanowiących kompleks alejek,
 rozbudowę budynku magazynowego,
 budowę obiektu dla ratowników pełniącego również funkcję ambulatorium,
 budowę 3 punktów małej gastronomii
oraz
 elementy małej architektury tj.: plac zabaw, boisko do siatkówki plażowej, zjeżdżalnia wodna,
ławeczki, kosze na śmieci, latarnie.
Również dla zalewu Piachy Gmina Starachowice posiada Koncepcję Zagospodarowania Terenu
z 2008 r. Teren objęty opracowaniem znajduje się w południowo-wschodniej części miasta. Obszary
te to tereny zielone, nieutwardzone znajdujące się w sąsiedztwie obiektów o charakterze
przemysłowym. Planowana inwestycja polega na modernizacji wyżej wymienionych terenów i ma
na celu przebudowę oraz zwiększenia ich atrakcyjności.
Koncepcja zagospodarowania terenów przy zalewie Piachy obejmuje:

wymianę nawierzchni placu parkingowego,

budowę drogi wewnętrznej ze zjazdem do nabrzeża, spełniającej również funkcje drogi
technicznej,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
26

budowę chodników stanowiących kompleks alejek,

schody prowadzące do plaży,

rozbudowę istniejącego budynku WOPR, który pełnić ma również funkcję obiektu
magazynowego,

budowę molo,

plac częściowo utwardzony przeznaczony pod inwestycje
oraz

elementy małej architektury tj.: boisko do siatki oraz badmintona, drewniane trybuny,
zjeżdżalnia wodna, ławeczki, stoły piknikowe, latarnie.
W ślad za planowaniem Gmina Starachowice sukcesywnie i w miarę możliwości finansowych
podejmuje działania, dające wymierne, mierzalne efekty dotyczące zagospodarowania zbiorników
Piachy i Lubianka na cele rekreacyjne.
I tak, na zbiorniku Lubiaka:

w 2007 roku wykonano remont mola i plaży za sumę 35.000 zł,

w 2009 roku Gmina Starachowice rozpoczęła starania o przyjęcie terenu rekreacyjnego
zbiornika od Skarbu Państwa. Zakończyły się one niepowodzeniem.
Wiosną 2009 roku wykonano:
 3 komplety ławek wraz ze stołami na terenie kąpieliska,
 zamontowano kilka dodatkowych koszy,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
27
 wyremontowano budynek socjalny dla ratowników,
 nawieziono piach na teren plaży.
Koszt całości przedsięwzięcia wyniósł około 25.000 zł. Ponadto w celu poprawy bezpieczeństwa
zakupiony został zestaw ratowniczy wraz ze skuterem wodnym za sumę 50.000 zł. Wykonano również
kontener sanitarny wraz z podłączeniem do sieci miejskiej wodno - kananalizacyjnej za sumę 65.000 zł.
Z kolei na zbiorniku Piachy:

w roku 2007 przeniesiono punkty gastronomiczne na obrzeża terenu rekreacyjnego (teren
rekreacyjny przy zalewie stanowi własność Gminy, a zarządzany jest decyzją prezydenta przez
MCRiW),

wiosną 2009 roku wykonano:
 komplety ławek wraz ze stołami,
 zamontowano dodatkowe kosze,
 nawieziono piach na teren plaży,
 wyremontowano budynek socjalny dla ratowników,
 poprawiono parking.
Koszt całości przedsięwzięcia wyniósł około 15.000 zł.
Użytek ekologiczny
Pod względem przyrodniczym zbiornik wodny „Pasternik‖ stanowi jedno z najciekawszych
miejsc Starachowic. Zbiornik ten został wybudowany na rzece Kamiennej w 1920 roku i zajmuje
powierzchnię 52,3 ha. Około 42 ha lustra wody, z bogatą szatą roślinną stanowi przede wszystkim
ostoję dla licznej rodziny ptactwa wodnego.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
28
Od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni jest to punkt odpoczynku na trasie ptasich wędrówek, które
podążając z zimowisk lub na zimowiska chętnie się na „Pasterniku‖ zatrzymują. W okresie lęgowym
rocznie gnieździ się tu 25 gatunków ptaków. Występują tu też liczne ciekawe okazy flory.
Z ciekawszych i objętych ochroną gatunkową ptaków rok rocznie wyprowadza tu lęgi bączek,
znajdujący się na europejskiej liście ptaków chronionych i jego większy kuzyn bąk. Z rodziny chruścieli
trzcinowiska zamieszkują: zielonka, wodnik, kokoszka wodna oraz bardzo pospolita i znana wszystkim
łyska.
Z tego też powodu w dniu 24 października 2005 roku Uchwałą Nr XII/6/05 Rada Miejska
w Starachowicach ustanowiła użytek ekologiczny na terenie zbiornika wodnego „Pasternik”,
któremu nadano Uchwałą Nr VI/6/06 z dnia 04 września 2006 roku nazwę Użytek ekologiczny im.
Bolesława Kazimierza Stanisława Papi.
Użytek ekologiczny zajmuje powierzchnię 12,6 ha i obejmuje część zbiornika od granicy
północno - zachodniej Miasta Starachowice, graniczącej z Gminą Wąchock przebiegającej
od ul. Kieleckiej a następnie granica jego biegnie wzdłuż koryta rzeki Kamiennej i załamuje się
na wysokości posesji PKP przy ul. Źródlanej 21, przebiegając dalej prostopadle do posesji położonej
przy ul. Kieleckiej 38. Zachodnia granica użytku nakłada się na obrzeża zbiornika.
Użytek ekologiczny podlega ochronie prawnej polegającej na zakazie:

niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru,

wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac
związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymaniem,
remontem lub naprawą urządzeń wodnych,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
29

uszkadzania lub niszczenia gleby,

dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody
albo racjonalnej gospodarce wodnej,

likwidowania, zasypywania i przekształcenia, starorzecza oraz obszarów wodno-błotnych,

umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia lęgowisk zwierzęcych oraz tarlisk
i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb,

zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin na obszarach użytku ekologicznego.
2.5. Stan powietrza
Na terenie Miasta Starachowice znajduje się osiem punktów, w których badana jest czystość
powietrza. Określane są wskaźniki średnioroczne tj. opad pyłu, pył zawieszony, dwutlenek siarki,
dwutlenek azotu. Wielkość wskaźnika opadu pyłu w dwóch punktach równy jest 45 % dopuszczalnej
normy, w czterech mieści się w granicach 35 % dopuszczalnej normy, a w pozostałych w granicach
25 %. Wielkość wskaźnika określającego pył zawieszony stanowi 17 % normy dopuszczalnej. Stężenie
dwutlenku siarki określane wskaźnikiem średniorocznym stanowi 13 % dopuszczalnej normy a stężenie
dwutlenku azotu 55 %.
Pomimo, że stężenie zanieczyszczeń powietrza mierzone na terenie Starachowic w porównaniu
z dopuszczalnymi normami można interpretować jako dobre, został opracowany program
uciepłownienia miasta pt. „Koncepcja modernizacji miejskiego systemu ciepłowniczego miasta
Starachowice‖. Uczestniczą w tym programie dwie firmy ciepłownicze: Zakład Energetyki Cieplnej
i „EC Starachowice‖ (dawne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej) oraz Gmina Starachowice.
Zakres opracowanego i realizowanego projektu obejmuje m.in. zagadnienia związane z:

modernizacją podstawowych źródeł ciepła należących do ZEC-u, tj.: Ciepłowni Rejonowej
CR-1 przy ul. Kościelnej, Ciepłowni Rejonowej CR-3 przy ul. Ostrowieckiej,

likwidacją osiedlowych kotłowni lokalnych,

modernizacją Ciepłowni „Bugaj‖ realizowaną przez EC Starachowice.
W wyniku wykonanego zakresu rzeczowego już do 2002 r. zlikwidowano 10 kotłowni lokalnych,
a odbiorcy ciepła przyłączeni zostali do miejskiej sieci ciepłowniczej. W pozostałych kotłowniach
lokalnych eksploatowanych przez ZEC dokonano przebudowy i modernizacji. Wymieniono kotły
opalane miałem węglowym na kotły opalane gazem lub olejem opałowym. Zgodnie z „Koncepcją...‖
zlikwidowana została najstarsza Ciepłownia C-2 opalana miałem węglowym, zlokalizowana w centrum
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
30
miasta, przy Al. Armii Krajowej. Zakończono prace związane z połączeniem sieci ciepłowniczej
zaopatrującej w ciepło północną część miasta, z siecią znajdującą się w południowej części Starachowic.
Dzięki realizacji tego przedsięwzięcia istnieje możliwość włączenia dodatkowych obiektów do sieci
ciepłowniczej miasta. Połączenie systemów ciepłowniczych „Północ-Południe‖ pozwala na bardziej
racjonalną produkcję i wykorzystanie energii cieplnej z Ciepłowni CR-1 oraz Ciepłowni CR-3.
„EC Starachowice‖ w ramach „Koncepcji...‖ zakończyło budowę kotłowni gazowej o mocy 8,0 MW,
co pozwoliło na likwidację ciepłowni opalanej paliwem stałym, wyposażonej w 6 kotłów WLM 2,5.
Likwidacja wyeksploatowanej kotłowni i zastąpienie jej kotłownią gazową przyniosło znaczny efekt
przy zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń.
2.6. Lasy
Gmina Starachowice zaliczana jest do obszarów o wysokiej lesistości. Przeważającą większość
lasów stanowią lasy państwowe. Struktura własności lasów na terenie gminy została przedstawiona
w poniższej tabeli:
J. m.
2000
2001
LEŚNICTWO WSZYSTKICH FORM WŁASNOŚCI
Powierzchnia gruntów leśnych
Ogółem
hektar
744,9
733,1
lasy ogółem
hektar
700,6
688,7
grunty leśne publiczne ogółem hektar
664,9
653,1
grunty leśne publiczne Skarbu
Państwa
hektar
656,9
639,9
grunty leśne publiczne Skarbu
Państwa w zarządzie Lasów
Państwowych
hektar
643,9
639,9
grunty leśne prywatne
hektar
80,0
80,0
2002
2003
2004 2005
2006 2007 2008 2009
732,9
732,4 728,1
728,3 726,0 726,2 731,3
734,3
688,5
688,7 684,5
685,6 687,3 687,9 693,0
696,0
654,9
654,4 650,1
650,3 648,0 648,2 654,0
657,0
639,9
640,4 640,1
640,3 640,0 640,2 640,0
640,0
639,9
640,4 640,1
640,3 640,0 640,2 640,0
640,0
78,0
78,0
78,0
78,0
78,0
78,0
77,3
77,3
Tabela I.2.6-1 Struktura własności lasów (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na 31.12.2009 r.).
Lasy odgrywają wiodącą rolę w strukturze przyrodniczej gminy, są bowiem najważniejszym
ogniwem wiążącym główne komponenty środowiska. Tworzą węzły ekologiczne o wybitnych walorach
przyrodniczych oraz leśne korytarze ekologiczne umożliwiające rozprzestrzenianie się gatunków.
Obszary leśne spełniają różnego rodzaju funkcje, tj. zapewniają barierę ochronną pozostałym
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
31
komponentom przyrody, stanowią źródło surowców dla wielu gałęzi gospodarki oraz są cennym
walorem dla turystki.
2.7. Program ochrony środowiska
W dniu 30 sierpnia 2004 r. na sesji Rady Miejskiej w Starachowicach przyjęty został Program
Ochrony Środowiska dla Gminy Starachowice, którego integralną częścią, stanowiącą oddzielne
opracowanie, jest Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Starachowice. Program ten został
sporządzony na podstawie Prawo Ochrony Środowiska, zgodnie z wytycznymi rządowymi i zaleceniami
II Polityki ekologicznej państwa oraz wszystkimi zapisami dotyczącymi gminy Starachowice zawartymi
w programach ochrony środowiska dla powiatu starachowickiego, czy województwa świętokrzyskiego.
Program nie jest dokumentem prawa miejscowego, lecz opracowaniem o charakterze operacyjnym
przeznaczonym do aktualizacji co 4 lata. Zawiera on diagnozę stanu środowiska oraz priorytety
ekologiczne do osiągnięcia w perspektywie 4-, 8-, 12-letniej, a także narzędzia i instrumenty jego
realizacji oraz szczegółowe zestawienie zadań. Opracowany program i plan określa zadania
dla Prezydenta Miasta w dziedzinie ochrony środowiska, gospodarki odpadami na lata 2004-2007
z uwzględnieniem perspektyw do roku 2015. Z wykonania programu i planu przez organ wykonawczy
sporządzane są co dwa lata raporty, które przedstawiane są Radzie Miejskiej.
Na postawie oceny stanu środowiska i zagospodarowaniu terenu określono zadania do realizacji,
z których do najważniejszych należą:

utrzymanie drożności korytarzy ekologicznych rzek,

budowa sieci kanalizacji sanitarnej i modernizacja oczyszczalni ścieków,

optymalizacja wykorzystania oczyszczalni poprzez podłączenie gminy Wąchock,

rozbudowa systemu kanalizacji deszczowej,

przebudowa i rekultywacja składowiska odpadów w Marcinkowie (gm.Wąchock),

budowa rejonowego zakładu gospodarki odpadami w Skarżysku-Kamiennej,

kontynuacja selektywnej zbiórki odpadów,

dalszy rozwój edukacji ekologicznej,

dalsze ograniczanie emisji pyłów i gazów do powietrza, poprzez stosowanie paliw przyjaznych
środowisku i podłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej,

rozwijanie sieci monitoringu środowiska w rejonie potencjalnych źródeł zagrożenia.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
32
Edukacja ekologiczna
Problematyka podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz edukacji ekologicznej
wynikająca z przepisów Prawa ochrony środowiska obejmuje:

dostęp do informacji o środowisku,

udział społeczeństwa w postępowaniu w sprawach ochrony środowiska,

udział w postępowaniach w sprawie ocen oddziaływania na środowisko, skutków realizacji
planów i programów oraz planowanych przedsięwzięć,

ochronę środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym i przy realizacji inwestycji,

edukację ekologiczną w szkołach.
Przedsięwzięcia z zakresu edukacji ekologicznej organizowane na terenie gminy Starachowice:

akcja „Sprzątania Świata‖,

akcja „Nie wypalaj traw‖,

akcje porządkowania terenów wokół zbiorników wodnych i wzdłuż rzek z okazji „Tygodnia
Czystości Wód‖,

konkurs z okazji „Dnia Ziemi‖ i „Dnia Ochrony Środowiska‖,

konkursy wiedzy ekologicznej,

konkursy plastyczne, poetycko – muzyczne, fotograficzne o tematyce ekologicznej,

akcje i konkursy dotyczące dokarmiania ptaków i zwierząt w okresie zimowym,

publikacje, na łamach lokalnej prasy, artykułów na temat szeroko rozumianej ekologii i ochrony
środowiska naturalnego,

prelekcje w szkołach,

przekazywanie informacji za pośrednictwem telewizji kablowej i lokalnego radia.
Podsumowanie
Niezaprzeczalnym atutem Starachowic jest położenie miasta w stosunkowo porównywalnych
odległościach od dużych miast województw sąsiadujących z województwem świętokrzyskim.
Takie położenie miasta daje dobre możliwości kooperacji np. przedsiębiorców lub organizacji
pozarządowych z podmiotami w innych częściach kraju. Problemy komunikacyjne jakie się tu pojawiają,
czyli brak drogi krajowej północ-południe przebiegającej przez miasto lub w jego bezpośrednim
sąsiedztwie nie są zależne od władz samorządowych (zarówno w kwestiach lokalizacji takich dróg, jak
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
33
również w kwestii finansowania, z którym samorząd nie byłby w stanie sobie poradzić). Korzystniejsze
w tym względzie są połączenia komunikacyjne głównych konkurentów Starachowic, czyli Ostrowca
Świętokrzyskiego oraz Skarżyska-Kamiennej. Należy mieć jednak na względzie, że ogólnie układ dróg
w rejonie należy uznać za zadowalający.
Kolejnym atutem miasta wynikającym z jego położenia jest atrakcyjność turystyczna i rekreacyjna
gminy. Niezaprzeczalne atuty jakimi są Góry Świętokrzyskiego, otoczenie lasów (obszar leśny zajmuje
około 24% powierzchni gminy) oraz trzy zbiorniki wodne dają podstawę do rozbudowy
i wykorzystania tego potencjału dla dobra miasta i jego mieszkańców. Lokalizacja w dolinie rzeki
Kamiennej z jej tarasową budową i unikatowym w skali kraju ukształtowaniem terenu miasta sprawia,
iż Starachowice posiadają olbrzymi potencjał do zagospodarowania.
Na zakończenie trzeba podkreślić stosunkowo dobry stan środowiska naturalnego w samych
Starachowicach oraz w jego otoczeniu.
3. INFRASTRUKTURA
3.1. Wodociągi
Zaopatrzenie w wodę
Miasto jest zwodociągowane w około 97%. Starachowice położone są na obszarze o niskich
i bardzo niskich zasobach wód wgłębnych i w wodę pitną zaopatrywane są z ujęcia wód głębinowych
w Trębowcu, odległego o 12 km na północ od miasta. Ujęcie składa się z siedmiu studni głębinowych,
dwie z nich są studniami awaryjnymi. Sumaryczna wydajność eksploatacyjna ujęcia - 1 340m3/h.
Woda z ujęcia w Trębowcu jest średniotwarda, o lekko zasadowym odczynie. Jakość wód ujęcia
dla pięciu studni jest oceniana, według klasyfikacji wód podziemnych jako „woda wysokiej jakości‖.
W wodzie dwóch studni stwierdzono ponadnormatywną zawartość żelaza i manganu. Woda z tych
dwóch studni tłoczona jest poprzez stację uzdatniania, zaś z pozostałych studni systemem przewiązek
bezpośrednio do przewodu przesyłowego. Przewodem przesyłowym z rur stalowych o śr. 600 mm
woda tłoczona jest do zbiorników na terenie stacji wodociągowej „Majówka‖. Przewód przesyłowy
pracuje już 29 lat.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
34
Opracowana i zrealizowana została koncepcja „System transportu wody pitnej od ujęcia i stacji
uzdatniania wody w Trębowcu do m. Starachowice‖. Opracowanie to zakładało szereg zadań
inwestycyjnych, ale dla mieszkańców Starachowic najważniejsza była realizacja następujących zadań:

modernizacja stacji uzdatniania wody z uwagi na nowe bardziej efektywne technologie
uzdatniania wody pitnej,

budowa nowej nitki przesyłowej Trębowiec-Starachowice.
Poniżej przedstawiono urządzenia sieciowe występujące w gminie:
J. m.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
URZĄDZENIA SIECIOWE
Wodociągi
Długość czynnej sieci
rozdzielczej
połączenia prowadzące do
budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
woda dostarczona
gospodarstwom domowym
Ludność korzystająca z sieci
wodociągowej
kilometr
181,9
181,9
181,7
184,8
184,9
183,5
183,4
184,7
185,9
186,1
sztuka
4 987
5 086
5 270
5 350
5 401
5 467
5 534
5 616
5 673
5 750
dam3
2 329,5 2 313,7 2 138,4 1 386,5 1 145,3
571,9
621,7
571,8
597,4
581,6
osoba
54 431
54 165 52 449
52 028
51 800 51 502
51 156 50 818
50 542 50 119
Tabela I.3.1-1 Urządzenia sieciowe w Gminie (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.)
3.2. Gospodarka ściekowa
W obecnej chwili długość sieci kanalizacyjnej na terenie miasta wynosi 153,6 km, natomiast
85,57 % ogólnej liczby mieszkańców Starachowic ma dostęp do sieci kanalizacyjnej.
Dla zabezpieczenia i ochrony, istniejących na terenie miasta zasobów wód powierzchniowych,
długofalowym zadaniem w tym zakresie, jest doprowadzenie do takiego stanu, by wszystkie wytwarzane
ścieki mogły być wcześniej oczyszczone i to w jak największym, możliwym do osiągnięcia stopniu.
Ochrona wód powierzchniowych jest podmiotem szeregu inwestycji realizowanych przez władze
samorządowe na terenie miasta.
Lewobrzeżna część miasta (w stosunku do rzeki Kamiennej), gdzie zlokalizowana jest większość
zakładów i osiedli mieszkaniowych, posiada dobrze rozwiniętą sieć kanalizacji sanitarnej, natomiast
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
35
prawobrzeżna część miasta pozostawia w tym zakresie wiele do życzenia. Obecnie długość kanalizacji
sanitarnej na terenie Miasta Starachowice wraz z przyłączami wynosi 199,4 km. Do kanalizacji
sanitarnej włączonych jest ok. 500 podmiotów gospodarczych
i ok. 3500 budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz budynki
wielorodzinne. Dwa budynki mają oczyszczalnie przydomowe.
Na
terenie
miasta
pracuje
jedna
oczyszczalnia
miejska
mechaniczno-biologiczna z równoczesnym usuwaniem związków
biogennych, o max. przepustowości 29 tys. m3/d oraz dwie
oczyszczalnie przydomowe.
Ilość oczyszczanych ścieków wynosi 14 000 m3/d. Oczyszczalnia ścieków przy ul. Bocznej
eksploatowana jest od 1962 r. W latach 80-tych przeprowadzono jej rozbudowę i modernizację.
Natomiast przeprowadzona w latach 1999-2002 modernizacja oczyszczalni ścieków miała na celu
zwiększenie efektywności oczyszczania ścieków i usuwania związków biogennych. Po uruchomieniu
zakładów mięsnych stopień oczyszczania ścieków uległ pogorszeniu. Równocześnie perspektywa
wprowadzenia przez ustawodawcę od 1 stycznia 2001 r. zaostrzonych kryteriów dla odprowadzanych
ścieków do wód powierzchniowych wymusiła przeprowadzenie modernizacji oczyszczalni.
Opracowana koncepcja i projekt budowlany zakładał wprowadzenie nowej technologii oczyszczania
ścieków przy pomocy osadu czynnego i zwiększenie przepustowości do 33 tys. m3/d. Z uwagi
na bardzo wyraźny spadek ilości wytwarzanych ścieków przez przemysł, pod koniec lat 90-tych
zdecydowano się na etapowanie rozbudowy oczyszczalni ścieków tak, aby uzyskać parametry
oczyszczonych ścieków oraz przepustowość średniodobową 24 tys. m3/d przy ilości doprowadzanych
ścieków do oczyszczalni średniodobowo 14 tys. m3/d. Zakres I etapu został zakończony w 2000 r.
Efekt co do wielkości parametrów odprowadzanych ścieków został również osiągnięty.
Miejska oczyszczalnia ścieków posiada na swoim terenie wybudowaną kompostownię
wyposażoną w sprzęt mechaniczny do utylizacji przefermentowanych odwodnionych osadów
ściekowych. Kompostownia została wybudowana zgodnie z wymogami i warunkami dla tego typu
inwestycji.
Utylizacja osadów ściekowych na pryzmach kompostowych oparta na procesach fermentacji
tlenowej i tlenowo-beztlenowej, prowadzona w warunkach naturalnych przez okres minimum jednego
roku, zapewnia otrzymanie produktu o cechach kompostu przydatnego do przyrodniczego
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
36
wykorzystania. Zutylizowane osady ściekowe są systematycznie odbierane i zagospodarowywane
do użyźniania i rekultywacji terenów zielonych w Starachowicach.
Ponadto w 2001 r. oddana została do użytku stacja zlewnicza ścieków. Służy ona do odbioru
nieczystości płynnych dostarczanych samochodami asenizacyjnymi z nie skanalizowanej części miasta,
z pełną ich kontrolą i rejestracją wyników. Kontrola dotyczy identyfikacji dostawcy, ilości
oraz parametrów dodatkowych ścieków.
W 1994 r. rozpoczęto rozbudowę kanalizacji sanitarnej w południowej części miasta. Z uwagi
na wysokie nakłady finansowe inwestycję podzielono na etapy. W ramach pierwszego etapu
wybudowana została przepompownia na ul. Sadowej, która umożliwia włączenie nowowybudowanych
kanałów sanitarnych w południowej części miasta do oczyszczalni ścieków. W latach 1995-2002
wybudowane zostały kanały sanitarne:

na osiedlu Wierzbowa skanalizowana została ul. Wierzbowa wraz z przyległymi ulicami,

ul. 6 Września,

ul. Miodowa,

ul. Sybiraków,

ul. Żytnia,

Aleja Wyzwolenia,

ul. Myśliwska,

ul. Smugowa,

ul. Nowowiejska.
W 2002 r. zakończono II etap budowy kanalizacji sanitarnej ul. Smugowej i ul. Jeleniej,
z przepompownią na ul. Smugowej. W 2003 r. zakończono budowę kanału na ul. Nowowiejskiej.
Ponadto, widząc potrzebę uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w południowej części
miasta, na przełomie roku 2001/2002, opracowano dokumentację dla zadania: „Kanalizacja sanitarna
w południowej części Starachowic‖. Przygotowana dokumentacja posłużyła miastu do pozyskania
środków z programu PHARE 2003 Spójność Społeczna i Gospodarcza na realizację tego zadania,
wchodzącego jako jedno z zadań do opracowanego projektu „Aktywizacja gospodarcza ośrodków
poprzemysłowych - Starachowice i Ostrowiec Świętokrzyski‖
Mając również na uwadze uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej, gminy Starachowice i Mirzec
oraz Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji zrealizowały projekt pn. „Budowa
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
37
i modernizacja wodociągów, kanalizacji oraz oczyszczalni ścieków dla MZWiK w Starachowicach‖
w ramach środków finansowych Funduszu Spójności.
W poniższej tabeli przeanalizowano dane dotyczące sieci kanalizacyjnej na przestrzeni 10 lat:
J. m.
Kanalizacja
długość czynnej sieci
kanalizacyjnej
połączenia prowadzące do
budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
kilometr
108,0
109,9
111,9
112,6
113,0
113,4
111,8
147,5
150,4
153,6
sztuka
2 265
2 420
3 370
3 447
3 501
3 576
4 058
4 724
4 866
5 034
ścieki odprowadzone
dekametr3
3 547,8
3 439,7
3 260,8
3 871,9
3 795,4
2 924,9
2 791,7
2 737,7
2 613,0
2 524,4
ludność korzystająca z sieci
kanalizacyjnej
osoba
49 421
50 054
45 641
45 317
45 217
45 012
44 908
44 877
44 708
44 392
Tabela I.3.2-1 Kanalizacja (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Na podstawie powyższych danych wynika, że długość sieci kanalizacyjnej na przestrzeni ostatnich 10 lat
sukcesywnie rosła do roku 2006, natomiast od 2007 r. można zauważyć znaczący wzrost długości
czynnej kanalizacji sanitarnej na terenie Starachowic.
3.3. Gospodarka odpadami
Do obowiązków Gminy należy:

wyposażenie
nieruchomości
w
urządzenia
służące
do zbierania odpadów komunalnych,

transport
właścicieli
odpadów
komunalnych
nieruchomości
do
zebranych
miejsc
ich
przez
odzysku
lub unieszkodliwienia,

odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych.
Na właścicieli nieruchomości zamieszkałych nałożony został obowiązek selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych, polegający na selektywnej zbiórce odpadów „u źródła‖ w podziale na grupy:

odpady suche – opakowania szklane, PET-y, folie, tworzywa sztuczne, papier, tektura, kartony,
tekstylia, drewno, puszki, metal, gumy w tym zużyte opony,

odpady mokre – zmieszane odpady komunalne takie jak: resztki spożywcze, zmiotki, silnie
zanieczyszczone odpady suche oraz inne odpady komunalne,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
38

odpady wielkogabarytowe – np. stare meble, wózki dziecięce, sprzęt gospodarstwa domowego,
w tym zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, deski, materace itp.,

odpady niebezpieczne – np. baterie, akumulatory, świetlówki, resztki farb i lakierów,
rozpuszczalniki, środki do impregnacji drewna, oleje, benzyny, leki, opakowania po środkach
ochrony roślin i nawozach, opakowania po aerozolach itp.,

odpady z remontów – odpady pochodzące z rozbiórek, remontów lub budowy obiektów
budowlanych,

odpady roślinne – odpady powstające na terenach zielonych - np. trawa, liście, gałęzie, chwasty.
Wyselekcjonowane odpady gromadzone są w oznakowanych pojemnikach, które przeznaczone
są do zbierania odpadów suchych i mokrych. Odpady wielogabarytowe wystawiane są tylko w dzień
określony harmonogramem zbiórki tych odpadów i w miejsce, które nie będzie stwarzało zagrożenia
dla osób trzecich. W Starachowicach w sposób kompleksowy uregulowano kwestię sprawnego
funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi.
Przed wprowadzeniem systemu były cztery podmioty uprawnione do odbioru odpadów. Dwa
podmioty były dominujące. Jeden obsługiwał zasoby mieszkaniowe spółdzielni mieszkaniowej, drugi
zasoby komunalne. Odpady odbierane były na podstawie indywidualnych umów bądź telefonicznych
zleceń od poszczególnych podmiotów i osób.
Gmina Starachowice z dniem 01.09.2003 r. przejęła za odpłatnością obowiązek właścicieli
nieruchomości w zakresie pozbywania się odpadów komunalnych.
Zgodnie z uchwałą Nr V/17/02 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 24 czerwca 2002 r.
w sprawie przeprowadzenia lokalnego referendum dotyczącego przejęcia za odpłatnością przez Gminę
Starachowice obowiązku właścicieli nieruchomości pozbywania się odpadów komunalnych z terenu
nieruchomości, w dniu 27.10.2002 r. przeprowadzone zostało referendum w przedmiotowej sprawie.
Referendum poprzedziła akcja informacyjna i edukacyjna (artykuły w prasie lokalnej, plakaty, ulotki,
reklamy w radio i telewizji lokalnej). Dzięki temu w referendum wzięło udział 36,05% ogółu
uprawnionych. Liczba głosów za przejęciem za odpłatnością przez Gminę Starachowice obowiązku
właścicieli nieruchomości w zakresie pozbywania się odpadów komunalnych z terenu nieruchomości
stanowiła 83,52% wszystkich głosów ważnych.
Wyłoniony w wyniku prowadzonego postępowania o zamówieniu publicznym wykonawca
zgodnie z zawartą umową realizuje następujący zakres rzeczowy:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
39
- wyposażanie zamieszkałych nieruchomości w pojemniki i worki na odpady,
- zabieranie odpadów komunalnych z podziałem na odpady suche, w tym m.in.: opakowania szklane,
folie, opakowania z tworzyw, papier, tekturę, tekstylia, drewno, metale, odpady mokre, zmieszane
odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe, zgodnie z zatwierdzonym harmonogramem,
- odzysk odpadów suchych i wielkogabarytowych,
- transport odpadów mokrych na składowisko.
Równocześnie z podpisaną umową Rada Miejska w Starachowicach podjęła uchwały:
-
Nr V/21/03 z dnia 23.06.2003 r. w sprawie przejęcia przez Gminę Starachowice obowiązku
właścicieli nieruchomości w zakresie pozbywania się odpadów komunalnych powstałych
w gospodarstwach domowych, w której ustalona została wysokość opłaty ponoszonej
przez właścicieli nieruchomości i zasady jej wnoszenia,
-
Nr V/6/06 z dnia 26.06.2006 r. w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czystości
i porządku na terenie miasta Starachowice.
W okresie poprzedzającym wprowadzenie uchwał prowadzona była akcja informacyjno-edukacyjna.
Mieszkańcy otrzymywali pakiet informacji dotyczący wprowadzanych zasad oraz harmonogram
wywozu odpadów. W prasie lokalnej ukazał się cykl artykułów na ten temat.
Odpady wywożone były do 2005 r. na wysypisko odpadów komunalnych w Marcinkowie, od dnia
1 stycznia 2006 r. wywożone są na wysypisko odpadów komunalnych w Janiku.
Zakładana w latach 2000-2004 modernizacja wysypiska w Marcinkowie, w tym budowa sortowni, nie
doszła do realizacji, z uwagi na sprzeciw Gminy Wąchock.
Obecnie 100% mieszkańców miasta Starachowice objętych jest wywozem posegregowanych
odpadów komunalnych na mokre, suche, zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne,
wielkogabarytowe oraz niebezpieczne. Na zlecenie Gminy, zgodnie z umową z 02.10.2006 r.,
z późniejszymi aneksami, odbioru odpadów dokonuje Przedsiębiorstwo Wywozu Nieczystości Stałych
ALMAX Sp. z o.o. z Radomia. Zebrane odpady wywożone są do Zakładu Segregacji i Odzysku
Odpadów w Skarżysku-Kamiennej oraz do Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów „Janik‖ Sp. z o.o.
w gminie Kunów. Odpady suche opakowaniowe do października 2006 r. wywożone były do sortowni
„ALMAX‖-u w Radomiu, obecnie dostarczane są do Zakładu Segregacji i Odzysku Odpadów
Oddział Skarżysko-Kamienna.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
40
Od 1 stycznia 2007 r. zgodnie z zawartą umową z dnia 02.10.2007 r. Przedsiębiorstwo Wywozu
Nieczystości Stałych „ALMAX‖ Sp. z o.o. raz w miesiącu odbiera odpady niebezpieczne gromadzone
w siedmiu punktach na terenie miasta.
W oznakowanych kontenerach gromadzone są odpady niebezpieczne oraz elektrośmieci powstające
w gospodarstwach domowych.
Harmonogram wywozu odpadów z posesji oraz harmonogramy zbiórki elektrośmieci i odpadów
niebezpiecznych, z podaniem miejsc gromadzenia, dnia i godzin odbioru tych odpadów został podany
do publicznej wiadomości.
Uchwałą Nr V/6/06 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 26 czerwca 2006 r.
w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Starachowice, która zmieniła
uchwałę Nr V/20/03 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 23 czerwca 2003 r., dostosowano
przepisy i zasady dotyczące utrzymania czystości i porządku na terenie miasta. W związku ze zmianą
przepisów prawnych obecnie trwają prace nad aktualizacją regulaminu.
Wprowadzając powyższe rozwiązania systemowe – Starachowice jako pierwsze miasto tej
wielkości w kraju podjęło realizację kompleksowego zarządzania odpadami zachowując wydolność
finansową, w tym zmniejszając koszty wywozu odpadów ponoszone przez mieszkańców
oraz co najistotniejsze – następuje stała poprawa czystości środowiska miejskiego.
Ustalona jest jednostkowa stawka zryczałtowanej miesięcznej opłaty dla jednego mieszkańca. Opłaty
z gospodarstw domowych w zabudowie wielorodzinnej co miesiąc wpłacane są przez mieszkańców
do zarządców nieruchomości, a zarządcy dokonują wpłat co kwartał do Gminy. Opłaty z zabudowy
jednorodzinnej, właściciele uiszczają co kwartał do Gminy.
Po przejęciu przez gminę obowiązków właścicieli nieruchomości, jednostkowe stawki zryczałtowanej
opłaty za pozbywanie się odpadów komunalnych z gospodarstw domowych w Starachowicach,
wynosiły:
Okres obowiązywania
od
Opłata brutto:
do
1 osoba/miesiąc
01.09.2003 r.
31.03.2007 r.
2,60 zł
01.04.2007 r.
31.03.2008 r.
3,20 zł
01.04.2008 r.
31.03.2009 r.
5,00 zł
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
41
01.04.2009 r.
31.12.2009 r.
5,90 zł
01.01.2010 r.
Aktualnie obowiązująca
6,02 zł
Tabela I.3.3-1 Stawka opłat za wywóz odpadów w gminie Starachowice (źródło: Urząd Miejski
w Starachowicach).
W oparciu o posiadane przez Gminę informacje z poszczególnych lat, w tabeli poniżej
przedstawiono ilość odpadów zebranych z terenu gminy Starachowice w latach 2000-2009:
Zestawienie odpadów zebranych z terenu gminy Starachowice w latach 2000-2009
Ilość odpadów komunalnych
[Mg]
Rok
Niesegregowane
(zmieszane) odpady
komunalne
Odpady opakowaniowe Zużyte urządzenia
– ogółem
elektryczne i elektroniczne
Odpady
wielkogabarytowe
2000
13.680
2001
13.750
2002
13.085
29
2003
15.644
118
2004
16.073
264
2005
12.485
528
2006
11.054
459
2007
12.882
425
1,88
23,5
2008
14.747
376
2,45
37,45
2009
14.580
382
10,04
94,16
Tabela I.3.3-2 Jednostkowa wielkość zbiórki odpadów komunalnych w gminie Starachowice (źródło:
Urząd Miejski w Starachowicach).
Realizowana od września 2003 r. na terenie Starachowic gospodarka odpadami powoduje z jednej
strony zauważalne zmniejszenie o ok. 20% ilości „dzikich wysypisk‖ z obrzeży miasta, rowów, skupisk
leśnych, czy innych tego typu miejsc. Z drugiej strony następuje racjonalne wykorzystywanie odpadów.
Program usuwania azbestu
Gmina Starachowice od 2005 r., realizuje na terenie miasta akcję usuwania odpadów i wyrobów
zawierających azbest. Starachowice jako pierwsza gmina w województwie świętokrzyskim zainicjowała
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
42
taką akcję. Akcja skierowana jest do osób fizycznych, właścicieli budynków z zabudowanymi
elementami z zawartością azbestu. Zainteresowani mieszkańcy, którzy złożyli wnioski i spełnili warunki
Regulaminu otrzymali pomoc polegającą na sfinansowaniu demontażu pokrycia dachu oraz transportu
i utylizacji powstałego odpadu zawierającego azbest lub sfinansowaniu transportu i utylizacji odpadów
zawierających azbest znajdujących się na terenie nieruchomości.
Gmina rokrocznie przeznaczała środki na ww. działanie z Gminnego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz pozyskiwała dodatkowe fundusze z Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach oraz z Powiatowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej. Prace związane z usuwaniem i utylizacją wykonywały firmy
wyłonione przez Gminę w drodze zamówienia publicznego. Firmy te miały odpowiedni sprzęt
i uprawnienia do wykonywania tego typu robót.
Łącznie w latach 2005-2009 zutylizowano 553 Mg (49 tys. m2) wyrobów i odpadów zawierających
azbest z 344 posesji, a całkowity koszt realizacji zadania wyniósł 340 tys. zł. Rok 2010 to kolejny etap
realizacji „Programu usuwania wyrobów zawierających azbest w Gminie Starachowice‖.
Ilość wyrobów azbestowych planowanych do usunięcia obrazuje poniższy wykres:
Wykres I.3.3-1 Ilość wyrobów azbestowych planowanych do usunięcia (źródło: Urząd Miejski
w Starachowicach).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
43
W 2010 r. planowanych jest do usunięcia 56,36 Mg.
Planowane inwestycje
Na lata 2010-2012 planuje się wykonanie rekultywacji zamkniętego wysypiska odpadów
komunalnych w Marcinkowie, Gm. Wąchock. Przewidywany koszt, zgodnie z opracowaną w 2009 r.
dokumentacją wynosi 2 500 000 zł. Obecnie czynione są starania na pozyskanie środków finansowych
z WFOŚiGW oraz NFOŚiGW.
3.4. Zaopatrzenie w energię cieplną i elektryczną
Starachowice w energię elektryczną zasila Zakład Energetyczny Skarżysko-Kamienna (ZEORK).
Sieci niskiego napięcia zasilane są z 38 stacji napowietrznych i 102 stacji wewnętrznych. Na terenie
miasta jest 134 km linii napowietrznej NN (niskiego napięcia) wymagających okablowania. Łączna moc
dwóch zainstalowanych w Starachowicach GPZ (Główny Punkt Zasilający – stacja transformatorowa),
tj. GPZ 1 – Starachowice i GPZ – Północ Starachowice, wynosi 107 MVA, zaś obciążenie ~ 40 MW.
Daje to łącznie ponad dwukrotną rezerwę mocy czynnej, bowiem obciążenie GPZ 1 Starachowice
wynosi 20% w stosunku do mocy zainstalowanej, natomiast GPZ Starachowice Północ ~55% mocy
zainstalowanej. Występująca awaryjność sieci przemysłowych średniego i niskiego napięcia we
wschodnich i południowych częściach miasta wynika z faktu wykonania izolacji z polietylenu
termoplastycznego. Dlatego niezbędna jest modernizacja tych linii i stacji transformatorowych.
Na zbiorniku wodnym Pasternik (przy jazie piętrzącym) istnieje mała elektrownia wodna o mocy 70 kW
i wydajności do 2,5 m3/s. Liczbę indywidualnych odbiorców energii elektrycznej szacuje się na 23 tys.
Daje to rocznie ok. 28 tys. KW zużytej energii elektrycznej w gospodarstwach domowych.
Długość sieci cieplnej w Starachowicach wynosi 56,4 km, w tym sieć ciepłownicza – rozdzielcza
34,4 km z 22,8 km odcinkiem przyłączy, przy 438 jednostkach przyłączy. Aktualnie miasto jest
zaopatrywane w ciepło przez dwa źródła:

Centralny system ciepłowniczy „Północ-Południe‖ ZEC. Posiada on w swoich zasobach dwie
ciepłownie. Jedna znajduje się przy ulicy ul. Kościelnej (CR-01), druga zaś przy ul. Ostrowieckiej
(C-02). Tworzą one sieć w skład, której wchodzą także kotłownie lokalne Łazy (K-01) i Krywki
(K-02).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
44

Centralny system ciepłowniczy „PEC-Bugaj‖ wraz z EC ,,Starachowice‖ przy ulicy Bugaj.
Elektrociepłownia doinwestowana amerykańskim kapitałem mając system linii WN i stację PG-4
zakwalifikowana jest do ogólnokrajowego systemu sieci energetycznej.
Niniejszy system ciepłowniczy zaopatruje około 72% zasobów mieszkaniowych. Do pozostałej części
miasta ciepło dostarczane jest przez paleniska indywidualne, w których nośnikiem energetycznym jest
węgiel - 17%, gaz – 10,4%, a olej opalowy i drewno występuje w ilościach śladowych (ok. 1%).
Z niekonwencjonalnych źródeł ciepła wykorzystywane są poprodukcyjne odpady drewna (do 6 MW)
oraz biogaz wytwarzany w oczyszczalni ścieków (0,8 MW).
3.5. Gazownictwo
W Starachowicach sieć gazowa osiąga długość 121 km przy ilości 3390 przyłączy. Stanowi to
ok. 75% zgazyfikowania miasta. Gaz do miasta doprowadzany jest z sieci ogólnokrajowej
za pośrednictwem dwóch stacji redukcyjno - pomiarowych 1-go stopnia. Pierwsza jest przy
ul. Radomskiej zasilając bezpośrednio odbiorców północno-wschodniej i północno-zachodniej części
miasta (os. Orłowo, rejon ul. Kieleckiej ul. Iglasta, Zakładowa, Radomska, Górna do Piłsudskiego).
Druga stacja redukcyjno - pomiarowa I-go stopnia jest własnością PEC i znajduje się na terenie
nowoczesnej ekologicznej elektrociepłowni „Bugaj‖.
System gazowy w mieście posiada dostateczną wydajność dostosowaną do zapotrzebowania odbiorców.
W najbliższym okresie planuje się rozbudowę sieci gazowniczej w południowej części miasta. Czynione
są badania nad liczbą potencjalnych odbiorców zainteresowanych odbiorem gazu na osiedlach Wanacja,
Lubianka i Łazy.
3.6. Telefonizacja
Gmina jest w bardzo dobrym stopniu stelefonizowana. Bez ograniczeń dostępna jest również sieć
telefonii komórkowej, a także stosunkowo łatwy na terenie gminy jest dostęp do Internetu. Od 1992 r.
funkcjonuje w mieście cyfrowa centrala telefoniczna typu ALKATEL 5-12. Ma ona pojemność 12 tys.
numerów w pełni realizując zapotrzebowanie na połączenia automatyczne w ruchu krajowym
i międzynarodowym. Zauważalny jest rozwój na przestrzeni ostatnich lat sieci telefonii komórkowej
operatorów m.in. ERA, PLUS i ORANGE. Na terenie miasta występują stacje bazowe telefonii
komórkowych z zainstalizowanymi antenami przekaźnikowych zlokalizowanymi na kotłowniach
Michałów i Bugaj, przy ul. Martenowskiej, przy Komendzie Państwowej Straży Pożarnej
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
45
oraz przy ul. Na Szlakowisku. W planach są także: na ul. Moniuszki, na terenie Odlewni Polskich,
na Osiedlu Orłowo (ul. 1 Maja). W mieście występuje także sieć światłowodowa firmy „Netia‖ oraz
wielu innych operatorów systemu telefonii stacjonarnej oraz mobilnej.
3.7. Transport i komunikacja
Odległość do najbliższych miast:
Odległość do granicy:

Warszawa - 150 km

z Niemcami - 650 km

Katowice - 202 km

z Ukrainą - 250 km

Kraków - 176 km

z Białorusią - 280 km

Kielce - 50 km

ze Słowacją - 300 km

Radom - 48 km
Sieć dróg w regionie
Najbliższe od Starachowic drogi ekspresowe posiadające po dwa pasma ruchu w jednym kierunku to:

Droga nr 7: Gdańsk – Warszawa – Kielce – Kraków - Chyżne (granica południowa kraju) ok. 17 km,

Droga nr 9: Gdańsk - Warszawa - Rzeszów - Medyka (granica wschodnia kraju) - ok. 14 km.
Najbliższe od Starachowic autostrady o trzech pasach ruchu w jednym kierunku to:

A-4: granica zachodnia kraju - Wrocław - Katowice - Kraków - granica wschodnia kraju
(ok. 180 km),

A-1: granica północna kraju - Gdańsk - Toruń - Łódź - Katowice - granica południowa kraju
(ok. 150 km).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
46
Układ istniejących i projektowanych dróg transportu kołowego obrazuje załączona mapa.
Rysunek I.3.1-1 Układ istniejących i projektowanych dróg transportu kołowego (źródło:
http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl)
O poprawę infrastruktury, bezpieczeństwo mieszkańców Starachowic oraz usprawnienie
komunikacji zarówno dla zmotoryzowanych jak i pieszych dba zarówno Prezydent Miasta, jak również
Zarząd Powiatu. W ostatnich latach skutecznie pozyskiwano fundusze zewnętrzne oraz przeznaczano
na ten cel środki z budżetu gminy oraz powiatu.
Prowadząc roboty budowlane, modernizacyjne i naprawcze główny nacisk położono na zwiększenie
funkcjonalności oraz usprawnienie ruchu. Wykonane drogi, nowe połączenia komunikacyjne, ronda,
mosty, rozjazdy, chodniki w wydatny sposób podniosły standard życia, poszerzyły przestrzeń rozwoju
gospodarczego i wpłynęły na wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Starachowic, jak również całego
powiatu starachowickiego.
Do bardzo ważnych inwestycji związanych z poprawą infrastruktury drogowej realizowanych
przez Gminę Starachowice zaliczyć należy przede wszystkim przebudowę i modernizację skrzyżowania
ulic Radomskiej, 1 Maja, Krzosa. Powstało tam nowoczesne rondo, które w dużym stopniu usprawnia
ruch w tej części miasta, podobnie jak kolejna inwestycja drogowa jaką jest modernizacja ulic 1 Maja
i gen. Józefa Bema. Inwestycje w infrastrukturę drogową pozwalają lepiej skomunikować przebiegającą
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
47
przez Starachowice drogę krajowa nr 42, z terenami Specjalnej Strefy Ekonomicznej, położonej
w północnej części miasta. Bez dogodnego dojazdu strefa nie byłaby w stanie się rozwijać.
Wartość inwestycji na skrzyżowaniu ulic Radomskiej, 1 Maja, Krzosa wyniosła 4 727 957,36 PLN,
z czego 60% było dofinansowane z funduszy UE. Wartość projektu pn. „Poprawa komunikacji
terenów przemysłowych z drogą wojewódzką – rozbudowa ul. Bema i 1 Maja w Starachowicach‖
(planowane zakończenie realizacji 15.03.2011) wynosi 13 022 284,53 PLN, w tym 60% dofinansowane
z funduszy UE.
W latach 2007–2010 w Starachowicach koszty inwestycji, przebudowy i remontów dróg
powiatowych wyniosły 14 802 000 zł (w tym: budżet powiatu: 5 539 500 zł, środki zewnętrzne –
4 883000 zł, środki gminne – 4 379 500 zł):

2007
Przebudowano ul. Iłżecką na odcinku od ul. Armii Krajowej do ul. Krańcowej (nowa nawierzchnia oraz
chodnik na całej długości ulicy).

2008
Przebudowano skrzyżowanie ul. Szkolnej z ul. Radomską, wykonano także chodniki.

2009
Kontynuowano prace przy remoncie chodnika na ul. Szkolnej. Wykonano przebudowę
ul. Nowowiejskiej na odcinku od ul. Moniuszki do ul. Wesołej. Ponadto wykonano inwestycję
polegającą na rozbudowie mostu na rzece Kamiennej w ciągu ul. 17 Stycznia.
Rozpoczęto także inwestycję, polegającą na kompleksowej przebudowie ulic Hutniczej,
Marszałka Piłsudskiego, Kolejowej, Spółdzielczej i Targowej. Prace związane z realizacją inwestycji były
kontynuowane są w 2010 roku. W wyniki inwestycji poprawiła się estetyka tych ulic oraz zwiększył
komfort poruszania po nich zarówno pieszych jak i zmotoryzowanych.
Obecnie roboty drogowe przesunęły się na kolejny odcinek, tj. od skrzyżowania z ulicą Wojska
Polskiego w kierunku ronda w Starachowicach Zachodnich. Koszt całej inwestycji, czyli wykonania
„przejścia przez miasto”, wynosi 8 137 000 złotych.
W ramach porozumienia zawartego z Polskimi Liniami Kolejowymi trwa przebudowa przejazdu
kolejowego w ciągu ul. Radomskiej. Roboty wykonywane są przez PLK S.A. Oddz. w Radomiu.
Ponadto zakończono przebudowę skrzyżowania ul. Radomskiej z ul. Kanałową. Przebudowa
skrzyżowania podyktowana została planowaną częściową zmianą organizacji ruchu, mającą na celu
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
48
rozdział potoków ruchu pojazdów i skierowanie ich częściowo w ul. Radomską, w kierunku drogi
krajowej nr 42, a częściowo w ul. Kanałową i Rogowskiego w kierunku Alei Wyzwolenia. Takie
rozwiązanie przyczyni się do usprawnienia komunikacji pomiędzy północną a południową częścią
miasta.
Kolejne dwie inwestycje drogowe realizowane na terenie miasta to kompleksowa przebudowa
ul. 17 Stycznia na odcinku od skrzyżowania z ul. Ostrowiecką do mostu oraz przebudowa ul. Leśnej
wraz ze skrzyżowaniem z ul. Kopalnianą i budową zatok autobusowych. Obydwie inwestycje mają
na celu poprawę płynności ruchu drogowego, a także wyeliminowanie zagrożenia dla uczniów
uczęszczających do zlokalizowanych obok szkół.
Komunikacja publiczna
Na terenie miasta występuje autobusowa komunikacja publiczna obsługiwana przez
komunikację miejską, PKS a także system prywatnych przewoźników. Funkcję publicznej komunikacji
wiążącej miasto z regionem pełni również PKP.
PKS obejmuje swym zasięgiem obsługę w obszarze Kielce, Skarżysko-Kamienna, Iłża, Ostrowiec
Świętokrzyski, Łagów, a także posiada bezpośrednie połączenie z Warszawą, Łodzią, Lublinem,
Krakowem i Katowicami. Autobusy te odjeżdżają z przystanku dworcowego zlokalizowanego przy
przystanku kolejowym Starachowice Zachodnie, stanowiącym węzeł przesiadkowy PKP, PKS i MZK.
Miejski Zakład Komunikacyjny spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest głównym
przewoźnikiem na terenie Gminy Starachowice. Spółka zatrudnia 158 osób, obsługuje 25 linii
komunikacyjnych na terenie miasta Starachowice, wykonując przewozy osób na liniach regularnych.
Dodatkowo Spółka wykonuje przewozy na 8 liniach, które swoim zasięgiem wykraczają poza granice
miasta Starachowice, są to linie do: Brodów, Rudnika, Rudy, Lipia, Mirca, Osin, Wąchocka, Skarżyska.
Łączna długość tras obsługiwanych przez Spółkę wynosi 132 km z czego w granicach miasta 53,7 km,
natomiast długość linii wynosi łącznie 463 km w tym 371,5 km na terenie miasta. Średnio w ciągu
jednego roboczego dnia autobusy MZK przejeżdżają 7334 km, w soboty 5239 i w niedzielę 3737 km.
W ciągu roku autobusy MZK Sp. z o.o. przewożą ponad 8 tys. pasażerów.
Od 2007 roku, następuje ciągły rozwój Spółki. Jeszcze w tym roku zostały uregulowane wszystkie
zobowiązania w stosunku do wierzycieli; dostosowano stację paliw do wymogów Unii Europejskiej,
(modernizacja zbiorników tzw. drugi płaszcz wraz z systemem monitoringu i z systemem przeliczania
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
49
do 15 stopni C) wprowadzając równocześnie samoobsługowy system tankowania paliw, wykonano
kompleksową modernizację sieci komputerowej.
W 2008 roku wykonano modernizację budynku administracyjnego, zakupiono 10 nowych
niskopodłogowych autobusów (4 szt. Solbus i 6 szt. MAN Lion City) wraz z monitoringiem
wewnętrznym oraz systemem liczenia potoku pasażerów. Ponadto uruchomiono punkt wymiany opon,
wyremontowano budynek stacji paliw i otworzono sklep z akcesoriami samochodowymi, zakupiono
kompleksowy system odciągu spalin na 6 stanowisk, doposażono warsztat w nowoczesne narzędzia
pneumatyczne i elektryczne.
W 2009 Spółka zakupiła nowoczesny autokar turystyczny MAN dzięki czemu rozszerzyła katalog
usług o przewozy międzynarodowe. W ciągu ostatnich dwóch lat wykonano przewozy m.in.
do Portugalii, Hiszpanii, Grecji, Austrii, Francji, Włoch, Turcji, Bułgarii, Danii, Niemiec, Łotwy,
Ukrainy. Zakończono modernizację budynku administracyjnego dzięki czemu pozyskano najemców,
np. Oddział Celny.
W trosce o poprawę jakości usług, od maja 2009 zapoczątkowano wprowadzanie elektronicznego
biletu miejskiego oraz uruchomienia systemu zarządzającego komunikacją miejską pozwalającego
w pełni kontrolować punktualność jazdy autobusów, liczbę przewożonych pasażerów i wskaźniki
eksploatacyjne.
Spółka podjęła starania o pozyskanie środków zewnętrznych na zakup kolejnych autobusów,
wymianę wiat przystankowych i wdrożenie pełnej elektronicznej karty miejskiej.
Część z powyższych działań MZK Sp. z o.o. zrealizował w ramach projektu „Poprawa jakości
i bezpieczeństwa systemu komunikacyjnego Miasta Starachowice poprzez rozwój infrastruktury
komunikacji publicznej‖. W rezultacie realizacji projektu na terenie Miasta zostało zamontowanych
40 nowoczesnych wiat przystankowych z podświetlanymi gablotami reklamowymi. Wyemitowano
dotychczas blisko 12,5 tys. biletów elektronicznych, zintegrowano i zautomatyzowano przetwarzanie
danych na potrzeby rozliczeń i eksploatacji oraz zakupiono 10 nowoczesnych niskopodłogowych
autobusów miejskich Mercedes „Conecto‖.
Drogi rowerowe
Obecnie funkcjonują dwa fragmenty zrealizowanych dróg rowerowych - na osiedlu Południe
i przy ul. Stanisława Staszica. Istnieje szereg miejsc umożliwiających przeprowadzenie ścieżek
z ominięciem istniejącego układu komunikacji samochodowej: wały rzeki Kamiennej i nadbrzeże
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
50
zalewu Pasternik, zespół terenów zielonych w centrum miasta, nieczynne linie kolejowe Starachowice Iłża, Starachowice - Rudki. Istniejące ulice posiadają dość duże rezerwy terenowe umożliwiające
budowę ścieżki w ich liniach rozgraniczających. Przeszkodą w realizacji ścieżek jest znaczna różnica
wysokości terenów miasta oraz przejazdy kolejowe przy ul. Radomskiej i przy ul. Targowej.
Sieć linii kolejowych w regionie
Najważniejszą rolę w obsłudze komunikacyjnej Województwa Świętokrzyskiego spełniają linie
kolejowe:

Warszawa - Skarżysko-Kamienna - Kielce - Jędrzejów - Miechów - Kraków (połączenie
komunikacyjne północno-południowych granic kraju),

Łódź - Końskie - Stąporków - Skarżysko-Kamienna - Starachowice - Ostrowiec Świętokrzyski Przemyśl (połączenie komunikacyjne wschodnio - zachodnich granic kraju).
W granicach miasta zlokalizowana jest stacja towarowo-osobowa Starachowice Wschodnie,
a poza tym zlokalizowane są dwa przystanki: Starachowice Zachodnie i Starachowice-Michałów.
Oprócz ruchu towarowego linia obsługuje lokalny ruch pasażerski. Magistrala kolejowa połączona jest
ze znaczącym węzłem kolejowym w Skarżysku-Kamiennej, gdzie łączy się linią magistrali w kierunkach:
Kraków, Katowice lub Warszawa.
W Starachowicach zlokalizowana jest stacja kolejowa osobowa i przeładunku towarów.
Rysunek I.3.1-2 Sieć
www.um.starachowice.pl)
linii
kolejowych
biegnące
przez
gminę
Starachowice.(źródło:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
51
Największą inwestycją PKP w Starachowicach jest modernizacja linii kolejowej S- 25. Pierwszy
etap przebudowy drogi kolejowej S-25 na odcinku Skarżysko-Kamienna – Starachowice – Kunów
został już zakończony. Prace na 27-kilometrowym odcinku drogi obejmowały tor nr 2. Na torze nr 1
pociągi kursowały według planu organizacji ruchu. Zmodernizowana została nawierzchnia kolejowa
wraz z torami oraz przejazdy kolejowe. Najważniejszym elementem przebudowy starachowickiego
odcinka był remont przejazdu kolejowego w Starachowicach Zachodnich. Prace poległy na wymianie
płyt wielkogabarytowych na nawierzchnię opartą na specjalnym fundamencie. Konstrukcje zapobiegają
zapadaniu się drogi przy przejeździe. Ponadto podczas modernizacji linii kolejowej S-25 przebudowane
zostaną obiekty inżynieryjne, w tym urządzenia sterowania ruchem kolejowym. Prace prowadzone są
przez przedsiębiorstwo napraw infrastruktury. Zadanie to jest częścią programu modernizacji
połączenia Rzeszowa z Warszawą przez Skarżysko-Kamienna, którego realizacja zakończy się w 2015
roku. Inwestycja jest finansowana ze środków budżetu państwa.
Najbliższe porty lotnicze
Najbliższe lotniska międzynarodowe znajdują się w Warszawie i Krakowie. W Radomiu, w odległości
ok. 40 km na północ od Starachowic znajduje się lotnisko obsługujące ruch cywilny.
Ponadto na północny wschód od Kielc, w odległości ok. 40 km od Starachowic, znajduje się lotnisko
Masłów. "Lotnisko Kielce" w Masłowie powstało w 1937 roku. W okresie międzywojennym było
drugim lotniskiem w województwie świętokrzyskim (po Sandomierzu). Jest zarejestrowane jako
lotnisko komunikacji cywilnej w światowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego /ICAO/ pod
międzynarodowym numerem rejestrowym EP KA.
o Lotnisko oferuje możliwość lądowania i startu małych statków powietrznych do 19 miejsc.
o Na lotnisku funkcjonuje oświetlenie pasa startowego i drogi kołowania
o Na terenie lotniska znajduje się stałe lotnicze międzynarodowe przejście graniczne KielceMasłów umożliwiające przeprowadzenie odprawy celno-paszportowej (po uzgodnieniu
z Aeroklubem Kieleckim i Lotnisko Kielce Sp. z o.o.).
o Na
lotnisku
jest
możliwość
tankowania
samolotów
i
śmigłowców
paliwem
(po uzgodnieniu z Aeroklubem Kieleckim).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
52
Planowana jest rozbudowa lotniska tak, aby mogło przyjmować zwykłych pasażerów. Dzięki tej
rozbudowie
województwo
świętokrzyskie
zostanie
połączone
z
wszystkimi
miastami
w Polsce i większymi miastami Europy oddalonymi do 1000 km.
Podsumowanie
Infrastruktura to podstawowe urządzenia, budynki użyteczności publicznej i instytucje usługowe,
których istnienie jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania m.in. gospodarki, ale bardziej
wskazanym w tym aspekcie byłoby podkreślenie społeczeństwa. Bez odpowiedniej infrastruktury nie
jest możliwy rozwój i to zarówno na płaszczyźnie gospodarczej, społecznej, kulturalnej czy zdrowotnej.
Rzadko kiedy ma miejsce sytuacja, w której infrastruktura jest rozwinięta na poziomie nie wymagającym
nakładów. Niestety inwestycje w infrastrukturę wiążą się z wysoką kapitałochłonnością i skokowym
sposobem powstawania kosztów. Również przed podobnymi wyzwaniami stają Starachowice. Przy tych
uwarunkowaniach należy zwrócić uwagę na bardzo wysoki wskaźnik zwodociągowania miasta – około
97% oraz skanalizowania – 85,57%. Celem władz samorządowych powinno być jak najszybsze pełne
skanalizowanie miasta lub doprowadzenie do stanu porównywalnego z zwodociągowaniem,
tym bardziej, że na terenie miasta pracuje miejska oczyszczalnia ścieków, której przepustowość jest nie
w pełni wykorzystana.
Z kolei Starachowice bardzo dobrze rozwiązały kwestię gospodarki odpadami i przejęły pełny
obowiązek od mieszkańców w zakresie pozbywania się odpadów komunalnych. Należy jedynie zwrócić
uwagę, iż ta wysoce rentowna gałąź gospodarki opanowana jest przez firmy spoza gminy (zarówno
odbiór odpadów, jak i segregacja, odzysk i unieszkodliwianie).
Należy zwrócić uwagę na rezerwy mocy energii elektrycznej dostępnej w Starachowicach, choć
występuje konieczność modernizacji sieci przesyłowych we wschodniej i południowej części miasta.
Również na dobrym poziomie jest telefonizacja gminy (telefonia stacjonarna oraz mobilna).
Niezwykle istotnym elementem infrastruktury technicznej mającym wpływ na rozwój wspólnot
lokalnych jest układ i stan dróg lokalnych oraz możliwość sprawnego i szybkiego przemieszczania się,
zarówno na terenie gminy, jak i poza nią. W dalszym ciągu widoczna jest konieczność modernizacji
dróg gminnych, ale także dróg powiatowych na terenie miasta. Inwestycje drogowe muszą usprawniać
ruch oraz podnosić bezpieczeństwo podróżnych i pieszych. Niestety komunikacja publiczna nie spełnia
w sposób zadowalający zadania transportu osobowego mieszkańców regionu. W szczególności dotyczy
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
53
to PKP oraz PKS. W wyniku działań MZK w ostatnich kilku latach nastąpiła poprawa komunikacji
wewnątrz miasta, jednakże wobec zaniedbań w poprzednim okresie funkcjonowania przedsiębiorstwa
subiektywne oceny mieszkańców dotyczące komunikacji są bardzo zróżnicowane.
4. ŁAD PRZESTRZENNY - kierunki zagospodarowania przestrzennego
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego to dokument określający
w sposób ogólny planowany sposób zagospodarowania całego terytorium Gminy Starachowice,
zawierający informacje o położeniu obszarów przeznaczonych pod zabudowę i inne funkcje,
o przebiegu głównych szlaków komunikacyjnych, terenów chronionych. Studium uwarunkowań
i zagospodarowania przestrzennego gminy jest aktem planowania przestrzennego gminy, określa
politykę przestrzenną gminy, pełni trzy funkcje: kształtowanie i wykładnia polityki rozwoju
przestrzennego gminy, koordynacja ustaleń planów miejscowych, promocja gminy na zewnątrz.
Studium zostało przyjęte Uchwałą Nr II/7/96 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 27 lutego
1996 r. ze zmianami: zmianą uchwaloną uchwałą Nr XII/1/2005 Rady Miejskiej w Starachowicach
z dnia 24 października 2005 r. oraz zmianą uchwaloną uchwałą Nr IV/5/08 Rady Miejskiej
w Starachowicach z dnia 25 kwietnia 2008 r. w sprawie zmiany studium.
Zadaniem Studium, a w przyszłości planów miejscowych oraz działań strategicznych,
programowych jest wykształcenie przestrzeni publicznych w skali osiedli oraz w skali miasta. Niezbędne
jest stworzenie w mieście centralnego ośrodka usługowego o funkcji ośrodka regionalnego w skali
powiatu.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
54
Przedstawiona w poniższej tabeli waloryzacja przestrzeni miejskiej prezentuje ocenę realizacji
tkanki miejskiej oraz stopień jej akceptacji w odbiorze przestrzennym:
Symbol
Nazwa
Sposób użytkowania
terenu
1
A1
2
STREFA 1
3
Tereny funkcji
produkcyjnej (SSE)
las izolacyjny
osiedle robotnicze Bugaj
Elektrociepłownia Bugaj
A2
ORŁOWO
Teren osiedla zabudowy
jednorodzinnej, na
fragmentach
wielorodzinnej
A3
MIESZAŁA
Zabudowa mieszkaniowa
jednorodzinna,
nieuporządkowana, tereny
lasów, rezerwy terenowe
A4
WIDOK
Zabudowa usługowo
mieszkalna do
uzupełnienia
B1
RADOMSKA
B2
STREFA 2
Teren wielofunkcyjny zabudowa produkcyjna
przemysłu drzewnego,
Szpital miejski, Usługi
oświaty, hotel, Stadion
miejski
Obszar do zabudowy
B3
CENTRUM
(MANHATAN)
Obszar wielofunkcyjny,
centrum o charakterze
dzielnicowym, obszar
tożsamości miasta
Ocena trwałości
Kierunki niezbędnych
układu w strukturze
działań i możliwości
miasta
przekształceń
4
5
Struktura miejska trwała Wprowadzenie drogi
do uzupełnienia
zbiorczej (obwodnicy
północnej)
likwidacja osiedla
robotniczego oraz odlesienie
w celu dopełnienia funkcji
przemysłowych w oparciu o
projektowaną drogę
zbiorczą.
Struktura miejska trwała Organizacja ulicy zbiorczej w
ciągu istniejących ulic 1-go
Maja, Stalowej i Bema na
przedłużeniu drogi
wojewódzkiej - ul. Krzosa.
Struktura miejska do
Uporządkowanie i
przekształceń i
uzupełnienie zabudowy
uporządkowania
mieszkaniowej, ustalenie linii
zabudowy i standardów
zabudowy. Uzupełnienie
infrastruktury technicznej.
Struktura miejska trwała Uporządkowanie i
do uzupełnienia
uzupełnienie zabudowy wg
planu miejscowego z. p.
terenów położonych między
ul. Radomską - SportowąWidok (1997 r.)
Struktura miejska trwała Możliwość uzupełnień oraz
- ukształtowana
zmiany funkcji
przemysłowych i składowych
na rzecz usługowych.
Rezerwa terenu pod
funkcje produkcyjne
(rozbudowa SSE)
Uporządkowanie terenu
zaplecza składowego,
rekultywacja terenu przed
nowym zainwestowaniem.
uzupełnienia i
przekształceń
Wymagane uporządkowanie i
usługowej o charakterze
centrotwórczym tarasu
dolnego, wytworzenie i
rewitalizacja przestrzeni
publicznych tarasu górnego,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
55
B4
LAS
B5
STADION
B6
SKAŁKA
B7
MŁYNÓWKA
B8
PARK
rozbiórka kotłowni,
istniejący pomnik przyrody
nieożywionej oraz ożywionej.
Zagospodarowanie zgodnie z
planem miejscowym z.p.
Centrum usługowo
handlowego (1999 r. ze
zmianami)
Teren zabudowy
Struktura miejska trwała Utrzymanie ochrony
jednorodzinnej oraz
ukształtowana
wartości kulturowych osiedla
urządzeń technicznych i
Na terenie lasów w
robotniczego „Klarnerowo‖,
produkcyjno skład., tereny części możliwość
poprawa estetyki,
lasów ochronnych
utworzenia parku
wzbogacenie o funkcję
leśnego z urządzeniami
przestrzeni publicznej.
sportowo rekreacyjnymi
Teren osiedla
wielorodzinnego i
jednorodzinnego z
usługami podstawowymi
Teren zabudowy
wielorodzinnej i
jednorodzinnej
Struktura miejska trwała, Poprawa estetyki osiedla,
ukształtowana
odtworzenie i utrzymanie
przestrzeni publicznych w
skali osiedla i miasta.
Struktura miejska trwała, Poprawa estetyki osiedla,
ukształtowana z
uczytelnienie ciągów
możliwością dopełnienia przestrzeni publicznej.
funkcji bud.
Uzupełnienie zabudowy w
jednorodzinnego
oparciu o plan miejscowy.
Teren chaotycznej
zabudowy jednorodzinnej i
produkcyjno składowej
oraz technicznej
Nie wykształcona
struktura miejska o
niskim standardzie, do
uporządkowania i
uzupełnień
Park miejski, zespół
historycznego osiedla
robotniczego, obiekty
usługowe w tym prawnie
chronione
Struktura miejska
ukształtowana trwała
Uporządkowanie i
mieszkaniowej oraz
usługowej. Ustalenie linii i
standardów zabudowy oraz
zasad wprowadzenia
infrastruktury komunalnej na
podstawie planu
miejscowego(do wykonania)
Przeprowadzenie drogi
zbiorczej.
Utrzymanie ochrony w
formie ustanowienia strefy
konserwatorskiej. Poprawa
estetyki terenów
ogólnodostępnych,
utrzymanie parku o
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
56
B9
B 10
WIERZBNIK
SKARPA
ŻEROMSKIEGO
B 11
ODLEWNIA
B 12
CMENTARZ
KOMUNALNY
Obszar wielofunkcyjny,
centrum miasta - obszar
tożsamości miasta
Zabudowa mieszkaniowa
wielorodzinna z usługami
Obszar zabudowy
produkcyjno składowej i
technicznej
Teren cmentarza
komunalnego
funkcjach przestrzeni
publicznej bez
wprowadzania inwestycji
komercyjnych.
W części zabudowy (os. Utrzymanie ochrony
Skarpa) wielorodzinnej - konserwatorskiej na obszarze
struktura miejska trwała. Wierzbnika i Muzeum.
W części Wierzbnika
Uporządkowanie i
wykształcony
historyczny układ
mieszkaniowej i usługowej.
urbanistyczny
Ustalenie linii i standardów
wymagający rewitalizacji zabudowy, odtworzenie
i uzupełnienia, obszar
przestrzeni publicznych w
Muzeum Wielkiego
skali miasta oraz zasad
Pieca
wprowadzania infrastruktury
komunalnej na podstawie
miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
(do wykonania)
Trwała, ukształtowana
struktura miejska
Potrzeba przeprowadzenia
ulicy zbiorczej w powiązaniu
z d. NMP. Wymagana
poprawa estetyki osiedla,
odtworzenie uczytelnienie
przestrzeni o charakterze
publicznym.
Konieczność
przekształceń w obrębie uporządkowania
zakładu dolnego FSCprzestrzennego oraz
Odlewni do utrwalenia
rewitalizacji również poprzez
zmianę funkcji przemysłowej
w kierunku usług. Potrzeba
wykonania ul. Kanałowej
oraz wiaduktu w ciągu ul.
2007 Radomskiej. Wymagany
plan miejscowy
porządkujący, pozwalający na
wprowadzenie komunalnej
infrastruktury o wysokim
standardzie.
wg planu miejscowego zp.
terenu (2000 r.)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
57
C1
ŁAZY ZACHÓD
C2
BRAZYLIA
WSCHÓD
C3
ŁAZY
C4
DOLINA
MŁYNÓWKI
C5
CONSTAR
C6
POLNA
C7
ŁĄKI
D1
KORNATKA
Teren nieuporządkowanej Struktura miejska do
zabudowy jednorodzinnej i ukształtowania
wielorodzinnej. Duże
rezerwy atrakcyjnego
terenu pod budownictwo
mieszkaniowe
Teren zabudowy
jednorodzinnej na
parcelacji rolnej. Duże
rezerwy atrakcyjnego
terenu pod bud.
mieszkaniowej
Teren nie zabudowy
wzdłuż ul. Łazy oraz
obrzeżnie zabudowa
jednorodzinna na
parcelacji rolniczej
Stworzenie warunków
organizacyjnych i
infrastruktury pod
budownictwo mieszkaniowe
Obowiązuje m.p.z.p. między
ul. NMP, Iłżecka, Długa,
Łazy Zachód (1998 r.) w
części terenu. Dla poprawy
odbioru sylwety miasta
konieczna rozbudowa
zespołu bud. średnio
wysokich. Utrzymanie
ochrony konserwatorskiej
fabryki forniru z
przekształceniem na funkcje
ogólnomiejskie i obsługi
komunikacji.
ukształtowania
Wymagane wprowadzenie
infrastruktury komunalnej
wg obowiązującego
m.p.z.p. terenu między ul.
Długą, Przeskok, Polną,
Zgodną, Iłżecką
Teren do ukształtowania Stworzenie warunków
struktury miejskiej, w
poprzez budowę
części wymaga scalenia
infrastruktury do realizacji
zabudowy mieszkaniowej i
usługowej wg
obowiązującego m.p.z.p.
terenów między ul. NMP,
Iłżecką, Krańcową i Długą
(2000 r.)
Teren lasów ochronnych
Struktura miejska
Potrzeba podjęcia
w części przy ul. Iłżeckiej, wzdłuż ul. Iłżeckiej do
opracowań planistycznych w
zabudowa jednorodzinna uzupełnienia
celu uzupełnienia struktury.
Teren Zakładów Mięsnych Struktura miejska
Poprawa standardów
ANIMEX przemysłowo
ukształtowana
technologicznych,
składowy
ograniczenie emisji na teren
jednostki C 3.
Teren nieuporządkowanej Struktura miejska do
Wymagane przeprowadzenie
zabudowy jednorodzinnej uporządkowania i
ulicy zbiorczej w ciągu ul.
w tym w strefie istn.
dopełnienia
NMP do ul. Składowej.
cmentarza
Dopełnienie i uzbrojenie
techniczne w oparciu o
m.p.z.p.
Teren wielofunkcyjny
Struktura miejska
Teren dogodny do lokalizacji
zabudowy jednorodzinnej ukształtowana do
centrum handlowo
produkcyjno składowej i
dopełnienia i
usługowego
technicznej
uporządkowania
Tereny lasów
Struktura do
Wymaga przeprowadzenia
państwowych ochronnych, uzupełnienia
ulicy zbiorczej do ul.
enklawa zabudowy
Składowej w części wymaga
jednorodzinnej Kornatka
odlesienia
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
58
D2
MICHAŁÓW
GÓRNY
Rezerwa terenu pod
zabudowę jednorodzinną
ulicowa zabudowa
jednorodzinna na
parcelacji rolnej
Struktura do
ukształtowania
D3
MICHAŁÓW
NAD DOLINĄ
uzupełnienia
D4
MICHAŁÓW
MIEJSKI
Dolina rzeki Kamiennej
teren zalewowy, enklawa
zabudowy jednorodzinnej
do uzupełnienia
Ekstensywna zabudowa
jednorodzinna i
zagrodowa, w części tereny
zalewowe
D5
PIACHY
Struktura miejska
ukształtowana do
dopełnienia i
uporządkowania
E1
PASTERNIK
Teren zabudowy
przemysłowej w części
zabudowy jednorodzinnej,
zalew Piachy
w części tereny zalewowe
Tereny zalewu Pasternik o
funkcji retencyjno
rekreacyjnej
E2
WIERZBOWA
TRZECH
KRZYŻY
Tereny zabudowy
jednorodzinnej
E3
KIELECKA
Teren zabudowy
jednorodzinnej, duże
rezerwy terenów
budowlanych
E4
NOWOWIEJSKA
Teren zabudowy
jednorodzinnej, duże
rezerwy terenów
budowlanych
E5
POŁUDNIE
E6
PASTWISKA
Teren zabudowany
obrzeżnie zabudową
jednorodzinną duże
rezerwy terenu
Tereny zabudowy
obrzeżnej na parcelacji
rolnej
59
Struktura do
uzupełnienia
Do utrzymania
Stworzenie warunków
planistycznych,
organizacyjnych oraz
realizacja infrastruktury pod
budowę osiedla zabudowy
jednorodzinnej
Potrzeba realizacji
infrastruktury miejskiej w
związku z możliwością
uzupełnienia zabudowy.
Utrzymanie ochrony
konserwatorskiej,
przełożenie drogi krajowej
Nr 42, stworzenie podstaw
planistycznych do
uzupełnienia zabudowy
Przeprowadzenie ulicy
lokalnej śladem bocznicy
kolejowej. poszerzenie ul.
Ostrowieckiej
Wymaga rozbudowy ul.
Kieleckiej z równoczesnym
przywróceniem zbiornikowi
funkcji retencyjnorekreacyjnych oraz ochrony
Struktura miejska
Wymaga zmian
ukształtowana
wewnętrznego układu
komunikacyjnego w związku
z rozbudową
i segregacją drogi krajowej
Nr 42 oraz węzła z ul.
Radomską
Możliwość przekształcenia
funkcji produkcyjnych w
kierunku usług
Wymaga stworzenia podstaw
uzupełnienia
planistycznych oraz rozwoju
infrastruktury komunalnej –
przeprowadzenia ulicy
zbiorczej
uzupełnienia
planistycznych oraz rozwoju
infrastruktury komunalnej –
przeprowadzenia ulicy
zbiorczej
dopełnienia i
planistycznych do podziałów
ukształtowania
i wprowadzenia
Wymaga scalenia i podziału,
dopełnienia i
wprowadzenia infrastruktury
ukształtowania
komunalnej. Obowiązuje
m.p.z.p. terenu między ul.
Łączną, Pastwiska,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
E7
PKS
Teren zabudowy
przemysłowej i
jednorodzinnej
Struktura w części
ukształtowana,
w części do dopełnienia
E8
PODLESIE
dopełnienia i
ukształtowania
E9
LUBIANKA
OSIEDLE
Tereny zabudowy
jednorodzinnej, zabudowa
na parcelacji rolnej, duże
rezerwy terenu
Osiedle zabudowy
jednorodzinnej
E 10
LUBIANKA
ZALEW
E 11
KOLONIJKI
Kasztanową, smugową,
Moniuszki z 1999 r.
Wymaga rozbudowy drogi
krajowej, wprowadzenia
infrastruktury komunalnej na
podstawie m.p.z.p.
(do wykonania)
planistycznych do
wprowadzenia infrastruktury
komunalnej
Struktura miejska
Wymagane wprowadzenie
ukształtowana
ulicy zbiorczej po śladzie
rezerwy terenowej
Tereny zalewu Lubianka.
Struktura do dopełnienia Wymagane wykonanie
Obrzeżna zabudowa
przestrzeni publicznej w
jednorodzinna
formie alei spacerowej wg
obowiązującego m.p.z.p. w
terenów obrzeży zbiornika
wodnego Lubianka (2000 r.)
Tereny chaotycznej
Struktura do
Wymagane wykonanie
zabudowy jednorodzinnej i ukształtowania
m.p.z.p. w celu realizacji
przemysłowej
i dopełnienia duże
rezerwy terenu pod
zabudowę
jednorodzinną
Tabela I.4-1 Waloryzacja przestrzeni miejskiej (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego).
Obowiązujące plany miejscowe
Na terenie miasta Starachowice obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
następujących terenów:
1. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych między ul. Sportową,
Widok i Radomską na obszarze miasta Starachowice.
2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych miedzy ul. Iłżecką,
Najświętszej Marii Panny, Długą na obszarze miasta Starachowice.
3.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych miedzy ul. Długą,
Przeskok, Polną, Zgodną, Iłżecką na obszarze miasta Starachowice.
4. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych miedzy ul. Łączną,
Pastwiska, Kasztanową, Smugową, Moniuszki na obszarze miasta Starachowice.
5. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów obrzeży zbiornika wodnego
Lubianka.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
60
6. Miejscowy
plan zagospodarowania
przestrzennego
terenów cmentarza
komunalnego
przy ul. Radomskiej wraz z 150m strefą sanitarną.
7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów położonych miedzy ul. Najświętszej
Marii Panny, Iłżecką, Krańcową, Długą na obszarze miasta Starachowice.
8. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego B3-Centrum Manhattan w obrębie ulic:
Staszica, Kopalnianej i Al. Armii Krajowej.
9. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu w obrębie ulic: Moniuszki, Łącznej,
Żytniej i 6 Września na obszarze miasta Starachowice, zwanego umownie jednostką E5POŁUDNIE.
10. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu C7-‖ŁĄKI‖ na obszarze miasta
Starachowice, w obrębie ulic Kardynała Wyszyńskiego, Bocznej i doliny Rzeki Kamiennej.
11. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu w obrębie ulic: Łącznej, Wrzosowej,
zachodniej granicy miasta ulic: Południowej, Smugowej, Moniuszki - na obszarze miasta
Starachowice, zwanego umownie jednostką E8-PODLESIE.
W świetle przepisów art. 61 ust.1 pkt 4 i ust.2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i
zagospodarowaniu
przestrzennym,
przywoływany
jest
miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego miasta Starachowice uchwalony Uchwałą Nr VII / 30 / 77 WRN w Kielcach z dnia
20 czerwca 1977 r. ogłoszonej w Dz. Urz. WRN Nr 6 z 23.07.1977 r. oraz Uchwałą Nr II/2/91 Rady
Miejskiej z dnia 26.02.1991 r. w sprawie zmiany miejscowego planu ogólnego miasta ogłoszonej
w Dz. Urz. Województwa Kieleckiego Nr 7 z dnia 18 kwietnia 1991 r. oraz Uchwały II / 22 / 99 Rady
Miejskiej z dnia 01.03.1999 r. w sprawie zmian w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania
przestrzennego miasta Starachowice.
W 2007 r. podjęte są opracowania miejscowych planów zagospodarowania następujących jednostek:
1) MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO terenu w obrębie ulic:
Kościelnej, Leśnej do granicy lasu od strony wschodniej i północnej, po północnej stronie ulicy
Iłżeckiej od ulicy Krańcowej do przecięcia z koleją wąskotorową, kolejki wąskotorowej
do przedłużenia ul. Słonecznej i przedłużenie ul. Słonecznej – na obszarze miasta Starachowice,
zwanego umownie jednostką B7 – MŁYNÓWKA.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
61
2) MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO terenu w obrębie ulic:
Ostrowieckiej, Smugowej, Miodowej, Kasztanowej, Pustowójtówny, Al. Wyzwolenia – na obszarze
miasta Starachowice, zwanego umownie jednostką E7 – PKS.
3) MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZETRZENNEGO terenu w obrębie ulic:
Kieleckiej do południowego brzegu zalewu Pasternik, Moniuszki, Łącznej oraz Południowej
i zachodniej granicy – na obszarze miasta Starachowice, zwanego umownie jednostką E3 –
KIELECKA i E4 – NOWOWIEJSKA.
4) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego B9-WIERZBNIK w obrębie ulic: Wojska
Polskiego, Słowackiego, Kilińskiego, Al. Armii Krajowej, ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
5) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego „Strefa‖ w obrębie jednostek A1, A3, B1 i B2
na obszarze miasta Starachowice.
6) Miejscowy planu zagospodarowania przestrzennego terenu w obrębie
jednostki E 11
„Kolonijki 1‖ na obszarze miasta Starachowice.
7) Zmiana Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu C7-Łąki na obszarze miasta
Starachowice w obrębie ulic: Kardynała Wyszyńskiego, Bocznej i doliny Rzeki Kamiennej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
62
Poniżej zaprezentowano mapę z wykazem planów zagospodarowania:
Rysunek I.3.8-1 Wykaz Planów zagospodarowania (źródło: www.um.starachowice.pl).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
63
Opisany stan zagospodarowania przestrzeni miejskiej wskazuje na niewątpliwe atuty, jakimi są:
położenie w malowniczym, urozmaiconym krajobrazie, w nagromadzonych licznie cechach tożsamości
miasta, rozdrobnionej, przemieszanej strukturze, dość dobrze rozwiniętej infrastrukturze technicznej i
społecznej. Braki generalnie dotyczą sfery ekonomicznej, nie pozwalają na likwidację barier
w sprawnym powiązaniu komunikacyjnym miasta, na przekształcenia i rewitalizację obszarów
zdegradowanych w sensie kompozycji przestrzennej i funkcjonalnej.
Generalnym mankamentem analizowanego układu jest brak wykształconego systemu przestrzeni
publicznej o znaczeniu ogólnomiejskim i regionalnym oraz brak czytelnego powiązania w ciągły system
przestrzeni publicznej w osiedlach mieszkaniowych, gdzie często zatracono te funkcje, traktując
przestrzeń publiczną jako wolne tereny budowlane.
W kierunkach studium należy dokonać odtworzenia oraz powiązania miasta w spójnym,
klarownym systemie przestrzeni miejskiej definiowanej jako „obszar o szczególnym znaczeniu dla
zaspokajania potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązaniu kontaktów
społecznych‖. Przeprowadzona waloryzacja przestrzeni miejskiej wskazuje na najważniejsze braki
infrastrukturalne w poszczególnych jednostkach oraz na ewentualną potrzebę sporządzenia opracowań
planistycznych.
Warunkiem zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego miasta jest realizacja zasad
ekorozwoju, czyli rozwoju, w którym następuje integracja działań politycznych, gospodarczych
i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów
przyrodniczych.
Podsumowanie
Miasto Starachowice posiada Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
uchwalone w 2008 roku, czyli dokument można uznać za aktualny. W Starachowicach widoczny jest
brak przestrzeni publicznych, i to zarówno w skali całego miasta, jak również w skali osiedli. Ponadto
brak jest w mieście wykształconego centrum, które spełniałoby rolę ośrodka usługowego, a być może
również rekreacyjnego.
Niestety miasto nie posiada planów posiada natomiast 11 planów dotyczących wybranych terenów.
Jednakże plany pokrywające obszar całej gminy są kluczowe z punktu widzenia inwestorów, właścicieli
działek, osób rozpoczynających poszukiwania miejsca dla własnego domu, a także biur i agentów
nieruchomości.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
64
Plan powinien m.in. regulować kwestie przeznaczenia terenów oraz wyraźnie rozgraniczać tereny
o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania, parametry i wskaźniki kształtowania
zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki
intensywności zabudowy, szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia
w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy.
Brak planu zagospodarowania przestrzennego pokrywającego cały obszar gminy niestety determinuje
opracowywanie planów dla poszczególnych obszarów miasta, które w konsekwencji mogą nie być
ze sobą spójne i nie powodują uporządkowania przestrzeni miasta.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
65
II. SFERA SPOŁECZNA
1.
DEMOGRAFIA
1.1. Liczba i struktura ludności
Według danych GUS na dzień 31 grudnia 2009 roku faktycznie miasto zamieszkuje 51 875
osób, w tym 27 267 kobiet (52,56%) i 24 608 mężczyzn (47,43%). Średnio na 1 ha przypada 16,3 osoby.
Dane
opisujące
sytuację
demograficzną
Gminy
Starachowice
zamieszczone
zostały
w poniższej tabeli:
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Stałe miejsce
zameldowania ogółem
Mężczyźni
55 760
55 487
55 167
54 784
54 416
53 960
53 509
53 061
52 705
52 296
26 620
26 462
26 279
26 111
25 906
25 681
25 462
25 241
25 052
24 816
Kobiety
29 140
29 025
28 888
28 673
28 510
28 279
28 047
27 820
27 653
27 480
Faktyczne miejsce
zamieszkania
55 032
54 721
54 464
54 016
53 761
53 337
52 972
52 614
52 320
51 875
Mężczyźni
26 262
26 099
25 951
25 769
25 591
25 377
25 192
25 027
24 873
24 608
Kobiety
28 770
28 622
28 513
28 247
28 170
27 960
27 780
27 587
27 447
27 267
Tabela II.1.1-1 Sytuacja demograficzna w gminie Starachowice (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.).
Z powyższego zestawienia wynika, iż liczba mieszkańców systematycznie maleje, nie tylko
z powodu ujemnego przyrostu naturalnego, ale również z powodu migracji.
Obserwuje się niepokojący odpływ ludzi młodych, dla których członkostwo w UE i otwarcie granic,
daje możliwość podjęcia dobrze płatnej pracy poza regionem. Możliwości edukacji na terenie
Starachowic na poziomie szkolnictwa wyższego są ograniczone, co również w znaczącym stopniu
wpływa na odpływ młodych, pragnących dalej się kształcić i najbardziej operatywnych ludzi
do ośrodków miejskich dających gwarancję bardziej atrakcyjnych i ustabilizowanych perspektyw życia.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
66
Z kolei ruch naturalny w gminie przedstawia poniższa tabela:
Urodzenia żywe
ogółem
mężczyźni
kobiety
Zgony ogółem
ogółem
mężczyźni
kobiety
Zgony niemowląt
ogółem
mężczyźni
kobiety
Przyrost naturalny
ogółem
mężczyźni
kobiety
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
445
231
214
459
254
205
420
223
197
434
213
221
425
221
204
391
211
180
443
240
203
448
230
218
449
232
217
478
243
235
515
277
238
536
292
244
546
308
238
526
259
267
570
310
260
530
306
224
594
321
273
550
310
240
573
316
257
602
335
267
3
3
0
4
2
2
6
5
1
2
0
2
2
1
1
2
1
1
1
0
1
4
2
2
3
2
1
2
1
1
-70
-46
-24
-77
-38
-39
-126
-85
-41
-92
-46
-46
-145
-89
-56
-139
-95
-44
-151
-81
-70
-102
-80
-22
-124
-84
-40
-124
-92
-32
Tabela II.1.1-2 Ruch naturalny w Gminie w latach 2000-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Porównanie dostępnych danych statystycznych w latach 2000 – 2009 wskazuje na stały spadek
liczby ludności gminy Starachowice. Składa się na to ujemny przyrost naturalny. Mimo, że liczba
urodzeń od 2006 r. stale wzrasta, to jednak przy rosnącej liczbie zgonów mieszkańców przyrost
naturalny na przestrzeni 10 lat utrzymuje się na poziomie ujemnym.
Według danych GUS na dzień 31 grudnia 2009 roku ludność z przedprodukcyjnej grupy
wiekowej wynosiła 8 428 osób (w tym 4 075 kobiet), co stanowi 16,24% ogółu mieszkańców gminy.
Grupa produkcyjna (kobiety od 18 do 59 lat i mężczyźni od 18 do 64 lat) wynosiła 33 090 osoby (w tym
16 004 kobiet), co stanowi 63,79% ogółu mieszkańców gminy. W wieku poprodukcyjnym było 10 357
osób ( w tym 7 188 kobiet), co stanowi 19,77% ogółu mieszkańców gminy.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
67
Rok
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Ludność wg grup wieku i płci
Ogółem
Wiek
przedprodukcyjny
produkcyjny
(do 17 roku życia)
razem
w tym
razem
w tym
kobiety
kobiety
poprodukcyjny
razem
w tym
kobiety
55 032
12 585
6 084
33 410
16 492
9 037
6 194
54 721
11 917
5 749
33 653
16 637
9 151
6 236
54 464
11 391
5 510
33 810
16 716
9 263
6 287
54 016
10 723
5 191
33 907
16 742
9 386
6 314
53 761
10 261
4 963
33 961
16 812
9 539
6 395
53 337
9 753
4 710
33 896
16 760
9 688
6 490
52 972
9 356
4 523
33 810
16 646
9 806
6 611
52 614
9 021
4 359
33 561
16 385
10 032
6 843
52 320
8 750
4 219
33 375
16 220
10 195
7 008
51 875
8 428
4 075
33 090
16 004
10 357
7 188
Tabela II.1.1-3 Ludność wg grup wieku i płci (źródło: Bank Danych regionalnych GUS, stan na dzień
31.12.2009 r.).
Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
0%
10%
20%
30%
40%
50%
przedprodukcyjny
60%
produkcyjny
70%
80%
90%
100%
poprodukcyjny
Wykres II.1.1- 1 Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem (źródło
Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
68
Podsumowując,
pozytywnym
zjawiskiem
demograficznym
na
terenie
gminy
Starachowice jest:

wysoki wskaźnik liczby ludności w wieku produkcyjnym, co może pozytywnie wpłynąć
na rozwój gminy w przyszłości, w połączeniu z korzystnymi warunkami dla osiedlania się
młodych ludzi
Natomiast do niekorzystnych zjawisk demograficznych należy:

wysoki ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego w 2009 roku,

niepokojącym zjawiskiem jest także wyższy wskaźnik osób w wieku poprodukcyjnym,
w porównaniu do wieku przedprodukcyjnego, co może wskazywać na starzenie się
społeczeństwa.
1.2. Bezrobocie i rynek pracy
Jak już wspomniano, według danych GUS na dzień 31 grudnia 2009 roku ludność
z przedprodukcyjnej grupy wiekowej wynosiła 8 428 osób, grupa produkcyjna wynosiła 33 090 osoby,
natomiast w wieku poprodukcyjnym było zameldowanych 10 357 osób.
Ludność należąca do produkcyjnego przedziału wiekowego, a więc potencjalne zasoby
pracy i bodziec wzrostu gospodarczego, stanowiła w 2009 roku około 63,8% wszystkich
mieszkańców miasta Starachowice i wykazuje tendencję stałą w porównaniu do lat
poprzednich.
Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat liczba zarejestrowanych bezrobotnych kształtowała się
następująco:
J. m.
2003
2004
Bezrobotni zarejestrowani wg płci
Ogółem osoba
5 660
5 511
2005
5 040
2006
3 840
2007
2 854
2008
2 986
2009
3 924
osoba
2 889
2 687
2 399
1 636
1 222
1 309
1 995
osoba
2 771
2 824
2 641
2 204
1 632
1 677
1 929
Tabela II.1.2-1 Bezrobotni zarejestrowani wg płci (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
mężczyźni
kobiety
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
69
Dynamikę bezrobocia w latach 2003-2009 przedstawiono na wykresie poniżej:
Bezrobotni zarejestrowani wg plci (%)
120
100
%
80
Ogółem
60
mężczyźni
kobiety
40
20
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Lata
Wykres II.1.2-1 Dynamika bezrobocia w latach 2003-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Według Powiatowego Urzędu Pracy na terenie miasta Starachowice w miesiącu wrześniu 2010
stan bezrobocia przedstawiał się następująco:
Liczba bezrobotnych zarejestrowanych wg stanu na 30.09.2010 r. – 3618 osoby
1. Spadek w porównaniu do poprzedniego miesiąca
- 62
2. Spadek w porównaniu do 30.09.2009 r.
- 192
3. Wzrost w porównaniu do 30.09.2008 r.
- 957
Struktura bezrobocia
1) Bezrobotni z prawem do zasiłku wg stanu na 30.09.2010 r. - 767
1. Wzrost w porównaniu do poprzedniego miesiąca
- 25
2. Spadek w stosunku do 30.09.2009 r.
- 242
3. Udział bezrobotnych z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych - 21,2%
2) Bezrobotne kobiety - ogółem wg stanu na 30.09.2010 r.
- 1821
1. Spadek w porównaniu do poprzedniego miesiąca
- 47
2. Spadek w stosunku do 30.09.209 r.
- 159
3) Bezrobotne kobiety z prawem do zasiłku 30.09.2010 r.
- 419
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
70
1. Udział bezrobotnych kobiet z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie kobiet bezrobotnych wg.
stanu na 30.09.2010 r.
- 23,0%
2. Bezrobotni inwalidzi
- 240
3. Poszukujący pracy
- 72
Wybrane kategorie osób, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy.
Ogółem zarejestrowani
- 3380
- do 25 roku życia
- 624
- powyżej 50 roku życia
- 951
- długotrwale bezrobotni
- 1805
Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy wyłączone z ewidencji. – 473, w tym
z powodu:
- podjęcia pracy - osoby do 25 roku życia
- 60
- 54
- 98
- rozpoczęcia szkolenia - osoby do 25 roku życia
-7
-5
- 23
- rozpoczęcia stażu - osoby do 25 roku życia
- 42
-8
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
71
Liczbę bezrobotnych wg wieku, wykształcenia i stażu pracy na 30.09.2010 r. przedstawia poniższa tabela:
Wyszczególnienie
Wiek
Wykształcenie
Staż pracy
Wg czasu
pozostawania
bez pracy w
miesiącach
Liczba
bezrobotnych
ogółem
Udział %
Liczba
bezrobotnych
kobiet
627
941
697
922
358
73
425
935
17,3
26,0
19,3
25,5
9,9
2,1
11,8
25,8
332
518
367
461
143
269
512
435
1022
806
433
774
622
673
520
110
491
417
571
560
858
712
505
12,0
28,3
22,3
12,0
21,4
17,2
18,6
14,4
3,0
13,6
11,5
15,8
15,5
23,7
19,7
14
300
414
329
248
407
334
350
204
26
255
213
288
271
410
334
308
15-17 lat
18-24
25-34
35-44
45-54
55-59
60-64 lata
wyższe
policealne i średnie
zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjum i poniżej
do 1 roku
1-5
5-10
10-20
20-30
30 lat i więcej
bez stażu
do 1
1-3
3-6
6-12
12-24
pow. 24
Tabela II.1.2-2 Bezrobotni zarejestrowani wg wieku, wykształcenia i stażu pracy na 30.09.2010 r.
(źródło: Powiatowy Urząd Pracy).
Współpraca ze Specjalną Strefą Ekonomiczną w Starachowicach
Powiatowy Urząd Pracy działając na lokalnym rynku chce pozyskać do współpracy jak najwięcej
partnerów, którzy są zainteresowani tworzeniem nowych miejsc pracy. Dlatego też podczas
bezpośrednich wizyt u pracodawców, pośrednicy pracy wizytują również zakłady pracy działające
na terenie SSE Starachowice.
W minionym roku Powiatowy Urząd Pracy współpracował z pracodawcami działającymi
na terenie SSE w zakresie organizacji stażów, jak również tworzenia nowych miejsc pracy w ramach
refundacji kosztów wyposażenia stanowisk pracy.
W zakresie organizacji stażów Powiatowy Urząd Pracy współpracował z następującymi
firmami:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
72
1. G-Plus Partners Sp. z o.o. – 1 osoba,
2. Cerrad Sp. z o.o. – 2 osoby,
3. Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe „KomPUR‖ Sp. z o.o. – 15 osób,
4. Man Bus Sp. z o.o. – 4 osoby,
5. PPHU Goset Duo s.c. – 1 osoba.
W zakresie organizacji miejsc pracy w ramach refundacji kosztów wyposażenia stanowisk pracy,
Powiatowy Urząd Pracy w 2009 r. realizował 5 umów z następującymi firmami:
1. Starpol II Sp. z o.o. - 36 stanowisk pracy (realizacja umowy zakończona w 2009 r.),
2. Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe „KomPUR‖ Sp. z o.o. – 2 stanowiska pracy
(w ramach podpisanej umowy 2 kolejne stanowiska pracy utworzone zostaną w roku bieżącym),
3. ZPH Prodhurt Bis – 3 stanowiska pracy (realizacja umowy zakończona w 2009 r.),
4. Promet S.A. – 36 stanowisk pracy (umowa w trakcie realizacji),
5. PPHU Goset Duo s.c. – 4 stanowiska pracy (umowa w trakcie realizacji).
Podsumowanie
Niestety w Starachowicach widoczna jest z roku na rok malejąca liczba mieszkańców. Powodem takiego
stanu rzeczy jest zarówno ujemny przyrost naturalny, ale również ujemne saldo migracji. Bardzo
niepokojący jest zestawienie danych obrazujących ludność Starachowic w podziale na grupy wiekowe.
Wyraźnie widać proces starzenia się społeczeństwa (większa liczba ludności w wieku poprodukcyjnym,
niż w wieku przedprodukcyjnym). Tendencję tą widać już w roku 2006, natomiast w 2009 r. jest już ona
bardzo wyraźna. Jest to bardzo istotne z punktu funkcjonowania gminy, szczególnie w obszarach
oświaty (coraz mniej dzieci i młodzieży w szkołach) oraz pomocy społecznej (zwiększenie
zapotrzebowania na świadczenia i usługi opiekuńcze). Z kolei pozytywnym zjawiskiem jest w miarę
stała liczba mieszkańców w wieku produkcyjnym. Istotnym problemem w Starachowicach jest
bezrobocie. Jest to problem dotyczący rynku pracy, ale powoduje on niekorzystne konsekwencje
w wielu innych dziedzinach życia i funkcjonowania zarówno samych mieszkańców, jak i całego miasta.
Bardzo niepokojąca jest liczba bezrobotnych do 25 roku życia. Ponadto liczba długotrwale
bezrobotnych – około 34% z ogółu bezrobotnych wskazuje de facto liczbę osób, które już są lub będą
w niedalekiej przyszłości beneficjentami pomocy społecznej. Osoby te mają w bardzo niewielkim
stopniu szansę na powrót na rynek pracy.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
73
2. WARUNKI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
2.1. Sytuacja mieszkaniowa
Rozwój przestrzenny i zabudowa Starachowic ukształtowana poprzez uwarunkowania
historyczne, gospodarcze i przyrodnicze podzieliła miasto na dwie główne części. Północną –
uprzemysłowioną z wielorodzinną zabudową mieszkaniową i południową - z terenami głównie
pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Łącznie tereny zabudowy jedno i wielo rodzinnej zajmują
w gminie ok. 900 ha, czyli ok. 1/3 powierzchni miasta.
W latach 1950-1980 poprzez rozwój gałęzi przemysłu samochodowego, metalurgicznego
i drzewnego rozwijało się tzw. budownictwo przyzakładowe. Do 1960 r. wybudowano z tego tytułu 38
bloków mieszkalnych z 480 mieszkaniami. Największa ilość mieszkań oddana została w ramach
budownictwa rad narodowych przez Dyrekcję Budowy Osiedli Robotniczych, która oddała
w omawianym okresie 65 bloków z 1715 mieszkaniami. Rozwijało się także budownictwo prywatne,
gdzie powstało 397 domów rozlokowanych na terenie ówczesnych osiedli Wanacja i Starachowic
Górnych. W 1958 r. rozpoczęła funkcjonowanie Starachowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa (SSM)
zapoczątkowując budownictwo spółdzielcze. Poprawa w zakresie gospodarki mieszkaniowej pozwoliła
zmniejszyć wskaźnik zagęszczenia osób na jedną izbę z 1,77 w 1960 r. do 1,17 w 1978 r.
Po 1989 r. nastąpiła recesja w polityce mieszkaniowej, widoczna w końcu lat 90–tych.
Aby przeciwdziałać tej niekorzystnej koniunkturze Rada Miejska w listopadzie 2000 r. podjęta uchwałę
w sprawie Strategii Rozwoju Starachowic. Wśród projektów operacyjnych Strategii „Lokalna polityka
mieszkaniowa w Starachowicach‖ umieszczona została jako jeden z najważniejszych priorytetów.
Zgodnie z art. 21 ustawy z dnia 21.06.2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie
gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2001 r. Nr 71 poz. 733) nałożono na Gminę ustawowy
obowiązek opracowania i uchwalenia wieloletnich programów gospodarowania mieszkaniowym
zasobem gminy oraz zasad gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy.
Kierunki i cele w zakresie mieszkalnictwa i polityki mieszkaniowej były przedmiotem analizy
przez Radę Miejską, tak aby współgrały one z założeniami Strategii Rozwoju Starachowic.
W tym zakresie Rada Miejska uchwaliła w dniu 26.06.2009 r. Uchwałą Nr VII/7/2009 Program
gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy w latach 2009-2013, będący aktualizacją
wcześniejszego programu Rady na lata 2002-2010, opracowany przez Krajowe Stowarzyszenie
Zarządców Nieruchomości w Radomiu, który szczegółowo omawia sposoby rozwiązywania
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
74
w/w problemów w ujęciu dynamicznym tj. na przestrzeni następnych 5 lat. Zawarto w nim prognozę
dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego, analizę potrzeb, a także plany
remontów, modernizacji i zasady polityki czynszowej, w tym sprzedaż lokali.
Ponadto, w ramach prowadzonej lokalnej polityki mieszkaniowej w Starachowicach, Gmina
przejęła ze Starachowickiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego „Wspólny Dom‖ Sp. z o.o
zarząd nad lokalami socjalnymi i lokalami mieszkalnymi, którymi obecnie zarządza i administruje.
Na lokalnym rynku istnieje obecnie 12 podmiotów zarządzających wspólnotami mieszkaniowymi,
w których Gmina posiada swoje lokale.
Realizacja zadań, które w imieniu Gminy prowadzi Referat Lokalowy Wydziału Gospodarki
Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego, odbywa się poprzez:

comiesięczne przekazywanie środków finansowych Wspólnotom Mieszkaniowym z tytułu
utrzymania mieszkań komunalnych w budynkach wspólnot, tj. opłat z tytułu eksploatacji
i zaliczek na fundusz remontowy,
 prowadzenie spraw remontowych w zakresie zasobu komunalnego, a także nadzór nad ich
realizacją, w tym prowadzenie postępowań o udzielenie zamówień publicznych w zakresie robót
remontowych, usług i dostaw,
 dysponowanie lokalami użytkowymi i zawieranie umów z najemcami lokali użytkowych oraz
zawieranie umów z najemcami lokali mieszkaniowych,
 utrzymanie czystości na gminnych terenach osiedlowych, w tym infrastruktury osiedlowej,
zimowego utrzymania dróg i ciągów pieszych,
 windykację należności od najemców,
 reprezentowanie
Gminy
Starachowice
jako
właściciela
w
corocznych
zebraniach
sprawozdawczych we wspólnotach mieszkaniowych.
Z kolei Zarządzeniem Prezydenta Miasta Nr 105/05 z dnia 6 września 2005 r. wprowadzone zostały
nowe stawki bazowe czynszu najmu w lokalach mieszkalnych, tj. 1,90 zł/m2 oraz w lokalach socjalnych
– 0,60 zł/m2.
W 2006 roku oddano do użytku budynek socjalny przy ul. Ostrowieckiej 21a z 37 lokalami
mieszkalnymi o łącznej powierzchni użytkowej 1.114,40 m², łączny koszt inwestycji wyniósł 1 mln 200
tys. zł.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
75
Obecnie Gmina Starachowice realizuje obowiązującą uchwałę Rady Miejskiej Nr X/5/07 z dnia
10 września 2007 r. w sprawie zasad sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących własność Gminy
Starachowice na rzecz najemców lokali, która przewiduje sprzedaż lokali mieszkalnych na rzecz
najemców z bonifikatą w wysokości 97% ceny nieruchomości.
W Gminie rozpoczęta została procedura w sprawie przeprowadzenia adaptacji byłego hotelu
pielęgniarek przy ul. Batalionów Chłopskich na wielorodzinny budynek socjalny. Złożony wniosek do
Banku Gospodarstwa Krajowego określa szacunkowy koszt inwestycji na 7 mln 281 tys. zł.
Ogólną sytuację mieszkaniową w Starachowicach na przestrzeni 10 ostatnich lat przedstawia
poniższa tabela:
J. m.
ZASOBY MIESZKANIOWE
2000
Mieszkania
Izby
powierzchnia użytkowa
mieszkań
19 094
19 112
18 815
19 551
19 622
19 685
19 714
19 743
19 807
Brak
danych
62 691
62 811
63 884
66 134
66 426
66 642
66 813
66 964
67 301
0
1 038 237
1 040 823
1 084 510
1 127 956
1 134 532
1 139 266
1 143 211
1 147 260
1 156 162
0
miesz.
izba
metr2
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Mieszkania oddane do użytkowania
Mieszkania
Izby
powierzchnia użytkowa
miesz.
izba
metr2
34
18
31
76
72
68
31
31
65
28
111
120
180
437
294
236
177
162
340
156
2 700
2 586
4 236
10 482
6 618
5 332
4 053
4 315
8 967
4 797
Tabela II.2.1-1 Sytuacja mieszkaniowa w Starachowicach (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
76
Poniższy wykres obrazuje dynamikę wzrostu wyposażenia mieszkań w instalacje sanitarno - techniczne:
Mieszkania wyposażone w instalacje sanitarno - techniczne
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
wodociąg
łazienka
centralne ogrzewanie
gaz sieciowy
Wykres II.2.1–1 Dynamika wzrostu infrastruktury technicznej – ilość mieszkań w poszczególnych
latach (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Stan techniczny i wiek budynków jest różnorodny. Najmniej lat mają budynki znajdujące się
w posiadaniu STBS ,,Wspólny Dom‖ i spółdzielni mieszkaniowych. Ok. 22% budynków miasto
przejęło po tzw. zasobach zakładowych. Jak wspomniano, mieszkania powstałe do 1992 r. mają szereg
negatywnych czynników eksploatacyjnych. Wśród nich należy wymienić:

wadliwość ścian zewnętrznych budynków (przeciekanie, przemarzanie),

wadliwość konstrukcji instalacji gazowej,

niezadowalającą izolację dachów, stropów itp.,

nieszczelność okien oraz drzwi wejściowych i balkonowych,

niedostateczną automatykę w węzłach ciepłowniczych czułą na zmiany temperatur
zewnętrznych,

brak właściwego opomiarowania zaworów termostatycznych, podzielników kosztów
rzeczywistego zużycia energii oraz wodomierzy.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
77
Gmina prowadzi szeroką politykę mieszkaniową, na podstawie Ustawy z dnia 21 czerwca 2001
r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. nr 71 poz.734 z późn. zm.). Dodatki mieszkaniowe
są dofinansowaniem do wydatków mieszkaniowych wypłacanym przez gminę jej najbiedniejszym
mieszkańcom. Przyznanie tej pomocy materialnej zależy przede wszystkim od miesięcznych dochodów
mieszkańca gminy oraz od powierzchni zajmowanego przez niego lokalu. Pomoc ta przyznawana jest
zawsze na sześć miesięcy i wypłacana jest z budżetu gminy. Decyzję o przyznaniu dodatku
mieszkaniowego wydaje prezydent miasta. Poziom wypłaconych dodatków mieszkaniowych obrazuje
następujące zestawienie:
J.m.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
DODATKI MIESZKANIOWE
Liczba i kwoty wypłaconych dodatków mieszkaniowych
ogółem (liczba)
szt.
24 093
21 308
18 446
15 134
11 741
11 395
kwota
zł
3 169 981 2 644 539 2 489 048 2 183 644 1 673 229 1 790 847
W zasobie gminnym
ogółem (liczba)
szt.
6 443
5 517
3 900
2 771
2 348
1 311
kwota
zł
951 829
802 657
608 265
445 193
366 537
224 008
W zasobie spółdzielczym
ogółem (liczba)
szt.
10 959
9 429
7 947
6 407
4 754
4 333
kwota
zł
1 383 200 1 090 716 1 008 383
879 730
639 105
666 457
W zasobie wspólnot
mieszkaniowych
ogółem (liczba)
szt.
1 731
5 590
5 940
5 457
4 244
5 474
kwota
zł
247 196
675 616
802 833
803 011
624 296
860 949
W zasobie prywatnym
ogółem (liczba)
szt.
547
539
434
327
237
196
kwota
zł
40 085
45 947
37 845
28 435
19 141
27 008
W zasobie innym
ogółem (liczba)
szt.
184
142
129
107
106
57
kwota
zł
23 642
18 211
16 888
14 790
15 803
9 468
Tabela II.2.1-2 Liczba i wartość wypłaconych dodatków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Podsumowanie
Zasoby mieszkaniowe będące w posiadaniu gminy wymagają inwestycji i remontów. Należy mieć
na względzie bezpieczeństwo zamieszkujących je osób oraz możliwość nieszczęśliwych zdarzeń, które
w konsekwencji mogą narazić gminę na duże straty. Ponadto gmina boryka się z niedoborem lokali
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
78
socjalnych, które powinna posiadać w swoim zasobie. Mając na względzie to, iż w określonych
sytuacjach gmina jest zobowiązana do zapewniania takich lokali, ponoszenie kosztów na utrzymanie
takich mieszkań wydaję się być niezbędne. Starachowice konsekwentnie realizują politykę pomocy
mieszkaniowej dla najuboższych poprzez wypłacanie dodatków mieszkaniowych. Na przestrzeni lat
2004-2009 widać wyraźną tendencję do zmniejszania liczby oraz kwot wypłacanych dodatków, z liczby
ponad 24 tys. w 2004 roku, do około 11,5 tys. w roku 2009. Wskazuje to ewidentnie na poprawę
sytuacji bytowej mieszkańców miasta na przestrzeni ostatnich lat, jednakże odsetek ludności wciąż
korzystających z tej formy pomocy samorządu jest zatrważająco duży.
3. EDUKACJA, KULTURA, SPORT i REKREACJA
3.1. Edukacja
Wychowanie przedszkolne obejmuje wspomaganie rozwoju i wczesną edukację dzieci
od trzeciego roku życia do rozpoczęcia nauki w klasie pierwszej sześcioletniej szkoły podstawowej.
Celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie
z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społecznokulturowym i przyrodniczym. W Starachowicach działa 8 przedszkoli.
Szkoły podstawowe oraz gimnazja
Obecnie na terenie gminy Starachowice znajduje się dziewięć szkół podstawowych. Jeżeli chodzi
o naukę ponadpodstawową, w Starachowicach funkcjonuje 6 szkół gimnazjalnych.
Należy podkreślić, że samorząd dokłada wszelkich starań, aby zapewnić dzieciom i młodzieży
pełen dostęp do nowoczesnej nie tylko technicznej infrastruktury edukacyjnej, ale również narzędzi
wspomagających proces nauczania i zwiększania szans edukacyjnych młodzieży z obszarów wiejskich.
Wynikiem tego jest m.in. skomputeryzowanie szkół podstawowych i gimnazjalnych (bez specjalnych)
w 100%.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
79
Współczynniki skolaryzacji (szkolnictwo podstawowe i gimnazjalne) w Starachowicach
Lata
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
%
%
100,84
107,31
101,62
107,77
101,80
107,50
100,50 100,64 99,74
105,91 107,31 108,69
100,39
110,56
%
%
99,51
101,31
100,03
101,14
100,38
100,76
99,17
99,70
99,43
99,07
98,21
99,54
98,07
100,85
ogółem
szt
szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych
szt
gimnazja dla dzieci i młodzieży bez
specjalnych
szt
pracownie komputerowe
256
260
265
375
395
417
411
125
120
144
194
222
228
207
113
122
99
156
173
179
194
6
19
18
22
22
22
23
4
2
8
9
8
8
10
10
10
11
10
11
11
11
Ogółem
szt
217
specjalnych
szt
101
gimnazja dla dzieci i młodzieży bez specjalnych
szt
106
Szkoły podstawowe i gimnazjalne wg poziomu kształcenia
214
210
340
376
386
406
91
113
108
80
176
142
204
172
199
177
204
192
88,89 88,89 88,89
100,00 100,00 100,00
88,89
100,00
współczynnik skolaryzacji brutto
szkoły podstawowe
gimnazja
współczynnik skolaryzacji netto
szkoły podstawowe
gimnazja
KOMPUTERYZACJA
Komputery w szkole
komputery w szkole
ogółem
izba
specjalnych
izba
izba
komputery podłączone do Internetu
udział szkół wyposażonych w komputery
specjalnych
uczniowie przypadający na 1 komputer
specjalnych
%
%
72,73
83,33
88,89
83,33
88,89
66,67
osoba
osoba
49,35
27,36
51,56
26,20
39,88
36,80
21,63
18,70
16,54
14,30
16,47
12,94
15,92
11,36
Tabela II.3.1-1 Komputeryzacja w szkołach w Starachowicach (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS Kielce, stan na dzień 31.12.2009 roku).
Szkoły ponadgimnazjalne i inne
Na terenie gminy Starachowice funkcjonują 3 licea ogólnokształcące, szkoła muzyczna I stopnia,
1 ośrodek szkolno-wychowawczy oraz 1 centrum kształcenia praktycznego. Ponadto 3 zespoły szkół
zawodowych oraz 1 zakład doskonalenia zawodowego.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
80
Aktualnie w Starachowicach działają oddziały zamiejscowe:
1. Wyższa Szkoła Finansów i Informatyki w Łodzi mieszcząca się przy ul. Szkolnej 12.
Szkoła
na
kierunku
ekonomia
prowadzi
specjalności
integracja
europejska
oraz ekonomia i finanse przedsiębiorstw w systemie niestacjonarnym.
2. Akademia Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, ul. Szkolnej 10. Akademia
Humanistyczno - Ekonomiczna w Łodzi (dawniej Wyższa Szkoła HumanistycznoEkonomiczna) to największa i jedna z najlepszych uczelni niepublicznych w kraju
(ranking Rzeczpospolitej i Perspektyw). W Starachowicach od 2003 roku działa Punkt
Informacyjno - Rekrutacyjny przekształcony decyzją Senatu Uczelni z 18 czerwca
2009 r. w Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny. Uczelnia prowadzi kierunki pedagogika,
politologia, administracja i filologia polska (komunikacja społeczna, public relations,
promocja, reklama i reprezentacja firmy). Uczelnia prowadzi zajęcia zarówno w systemie
stacjonarnym, jak i niestacjonarnym.
Gmina Starachowice od października 2009 r. realizuje projekt pod nazwą „To lubię – rozwijanie
umiejętności matematyczno-przyrodniczych uczniów z Gminy Starachowice‖, w ramach Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Na realizację projektu gmina otrzymała 330 748,49 zł, tj. 100% kosztów jego realizacji.
Długofalowym celem projektu jest zwiększenie szans młodzieży na kształcenie na uczelniach
wyższych, na kierunkach technicznych. Projekt pozwoli 750 uczniom rozwijać kompetencje uznane
przez Unię Europejską za kluczowe, tj. kompetencje matematyczne i informatyczne, co pozwoli
im lepiej sobie radzić w nowej rzeczywistości społecznej i gospodarczej. W ramach projektu uczniowie
klas V i VI szkół podstawowych i gimnazjów, dla których Gmina Starachowice jest organem
prowadzącym, uczestniczą w bezpłatnych zajęciach pozalekcyjnych z matematyki, fizyki, chemii,
geografii, biologii i przyrody. Uczestnikami zajęć są uczniowie wykazujący zainteresowanie i uzdolnienia
w kierunku przedmiotów ścisłych. Szkoła często poświęca zbyt mało czasu uczniom zdolnym i nie ma
dla nich ciekawej oferty. Wielu uczniów zdolnych, pozbawionych właściwej opieki, nie rozwija się
na miarę swoich możliwości. Praca z uczniem zdolnym jest trudna, ale jednocześnie pasjonująca i dająca
nauczycielom wiele satysfakcji i zadowolenia. Uczeń taki potrzebuje zadań nietypowych i wymagających
wysiłku. Projekt oferuje tej grupie uczniów cenne wsparcie. Uczniowie otrzymali niezbędne podręczniki
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
81
oraz materiały piśmienne. Mała liczebność grup podnosi efektywność nauki. Na potrzeby projektu
zakupiono 4 tablice interaktywne wraz z projektorami multimedialnymi. Część zajęć dobywa się
w pracowniach komputerowych z wykorzystaniem ciekawych programów multimedialnych,
gdyż dzisiejszym uczniom trudno sobie wyobrazić świat bez komputerów i Internetu. Zajęcia prowadzą
nauczyciele starachowickich szkół, którzy - poza wyższym wykształceniem kierunkowym - mają dużą
wiedzę informatyczną popartą ukończeniem kursów i studiów podyplomowych w tym zakresie.
W czerwcu 2010 r. zakończyła się pierwsza edycja zajęć, która trwała od października 2009 r.
Ukończyło ją 378 uczniów, z których każdy otrzymał „Dyplom udziału w zajęciach matematycznoprzyrodniczych‖. Zajęcia spotkały się z bardzo dobrym odbiorem uczniów, ich rodziców, nauczycieli
i dyrektorów szkół.
Od września 2010 roku rozpoczęła się druga edycja zajęć, w której udział weźmie kolejnych 375
uczniów. Realizacja projektu „To lubię – rozwijanie umiejętności matematyczno-przyrodniczych
uczniów z Gminy Starachowice‖, to jedna z wielu inicjatyw podejmowanych przez władze miasta
mających na celu podniesienie jakości nauczania w naszych szkołach. To także przykład wykorzystania
możliwości, jakie stwarza Program Operacyjny Kapitał Ludzki na wsparcie systemu edukacji szkolnej
i praktycznej realizacji hasła „Człowiek – najlepsza inwestycja‖. Pod tym hasłem Gmina realizowała
także projekt pn.: „Przezwyciężamy trudności – zajęcia specjalistyczne i dydaktyczno-wyrównawcze
dla uczniów z Gminy Starachowice‖.
Ogółem w ramach projektu zrealizowanych zostało 3304 godz. dla 543 uczniów, tj. o 44 uczniów
więcej niż zakładano. Zajęcia prowadzone były przez nauczycieli starachowickich szkół publicznych,
zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia. W ramach tego zadania zakupionych zostało 60 zestawów
logopedycznych.
Rezultatem realizacji projektu jest:

zrealizowanie przez 8 szkół podstawowych i 4 gimnazja z terenu miasta programów
rozwojowych w ramach projektu,

poprawa funkcjonowania wspomaganej grupy w zespołach uczniowskich,

podniesienie motywacji do nauki,

wzmocnienie wiary w pokonanie trudności edukacyjnych,

nabycie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych,

zmniejszenie poczucia zagrożenia i lęku przed popełnianiem błędów,

uzupełnienie wiedzy z danego zakresu, a w efekcie podwyższenie ocen,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
82

wyposażenie uczniów w umiejętności związane z asertywnością.
Baza dydaktyczna szkół wymaga sukcesywnej modernizacji pod względem stanu technicznego
budynków oraz doposażenia w nowoczesny sprzęt i pomoce dydaktyczne.
Placówki szkolne systematycznie zdobywają środki na modernizację obiektów i zakup pomocy
dydaktycznych m.in. ze środków unijnych, pisząc samodzielnie projekty lub poprzez władze
samorządowe albo za pośrednictwem Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W latach 2006-2010 Powiat Starachowicki przeprowadził szereg inwestycji w szeroko pojętej
sferze edukacyjnej w następujących placówkach:
 I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki,

II Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica,
 III Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. Krzysztofa Kamila
Baczyńskiego,
 Zespół Szkół Zawodowych nr 1 im. mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala‖,
 Zespół Szkół Zawodowych nr 2 ul. 1 Maja 4,
 Zespół Szkół Zawodowych nr 3 ul. Szkolna 10,
 Centrum Kształcenia Praktycznego ul. Rogowskiego 14, ul. 1 Maja, ul. Radomska 72,
 Młodzieżowy Dom Kultury ul. Leśna 40,
 Państwowe Ognisko Plastyczne ul. Złota 6,
 Międzyszkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjnej i Kompensacyjnej ul. Żeromskiego 1a,
 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Jana Mrozowskiego 9,
 Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy ul. Stanisława Staszica 16.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
83
3.2. Kultura
Instytucje i obiekty Kultury
Działalność kulturalną na terenie gminy Starachowice inicjuje i realizuje Starachowickie
Centrum Kultury. Starachowickie Centrum Kultury utworzone
zostało
28
listopada
1995
roku
uchwałą
Rady
Miejskiej
Nr XI/13/95. Przedmiotem działania Starachowickiego Centrum
Kultury jest realizacja obowiązkowych zadań Gminy Starachowice
w zakresie upowszechniania kultury i sztuki. SCK prowadzi
działalność zgodnie z kierunkami rozwoju kultury i sztuki
określonymi przez Radę Miejską. Centrum prowadzi także impresariat artystyczny oraz organizuje
imprezy dochodowe i zlecone.
Obecnie Starachowickie Centrum Kultury działa w oparciu o Strategię Rozwoju SCK,
dopasowaną do Strategii Rozwoju Starachowic, realizując najważniejsze jej tezy i w znaczący sposób
rozwijając działalność kulturalną poprzez budowanie bazy merytorycznej i technicznej na miarę
możliwości finansowych i logistycznych.
SCK jest inicjatorem, realizatorem i współorganizatorem najważniejszych wydarzeń
artystycznych i kulturalnych oraz społeczno-kulturalnych w mieście. Poprzez wsparcie merytorycznie
i organizacyjnie ciekawych inicjatyw, staje się strategicznym partnerem dla wielu z nich.
Stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, partnerzy samorządowi znajdują w Starachowickim
Centrum Kultury kompetentnego partnera.
Oferta kulturalna SCK jest zdywersyfikowana, niosąc treści dla szerokiej rzeszy odbiorców.
W SCK prowadzone są zajęcia muzyczne, taneczne, teatralne. Na bieżąco wyświetlane projekcje kinowe
w Kinie Miejskim SCK. Powstają także nowe formy i zespoły artystyczne. SCK organizuje koncerty,
wystawy, prezentacje.
Własne oraz współorganizowane z Urzędem Miejskim w Starachowicach i produkowane przez
SCK wielkie imprezy masowe, zyskują każdorazowo wielotysięczną widownię. Koncerty o charakterze
kameralnym cieszą się także rosnącym zainteresowaniem, gdyż zapotrzebowanie na taką sztukę jest
olbrzymie. Widowiska historyczne, plenerowe wystawy, edukacja poprzez sztukę cieszą się ogromnym
uznaniem mieszkańców Starachowic.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
84
SCK współtworzy i produkuje wraz z Urzędem Miejskim w Starachowicach najważniejsze
wydarzenia patriotyczne, inicjując nowe formy dotarcia do mieszkańców.
Strategia Rozwoju Starachowickiego Centrum Kultury zakłada, że budynek stanowiący bazę
zostanie wraz z otoczeniem poddany generalnej modernizacji i rewitalizacji. To niezwykle pilne i ważne
zadanie, którego wartość należy szacować według obserwacji podobnych inwestycji (MCK Skarżysko Kamienna – 18 000 000 zł) na kwotę kilkunastu milionów złotych. Palącym problemem jest
sporządzenie koncepcji i planu modernizacji. Realizacja powyższej inwestycji pozwoli na udoskonalenie
oferty i dotarcie z nią do starachowiczan. Miasto pełne kultury to najlepsze miejsce do życia i pracy.
Koordynacja działań kulturalnych i społecznych, realizacja promocji poprzez kulturę należą
do podstawowych zadań SCK. Współpracując ściśle z Referatem Sportu, Promocji i Turystyki, SCK
realizuje wydarzenia będące znakomitym nośnikiem promocji miasta. Starachowickie Centrum Kultury
zaznacza swoją obecność wszędzie tam, gdzie jest potrzebne.
Do ważnych
wydarzeń kulturalnych
ubiegłego
roku kalendarzowego
(roku
2009)
Starachowickiego Centrum Kultury należy zaliczyć:
 Koncert Muzyki Organowej i Kameralnej z udziałem światowej sławy artystów,
 XVII Finał WOŚP, 2 koncerty: taneczny i rockowy,
 współorganizacja wystawy historyczno–dokumentalnej „Solidarność‖ (dekoracja, nagłośnienie,
montaż),
 pomoc w organizacji wieczornicy „Wyzwolenie Starachowic 1945‖ w Domu Nauczyciela
(dekoracja, nagłośnienie),
 współorganizacja uroczystości wręczenia nagród zasłużonym w sporcie w 2008 roku
(nagłośnienie, dekoracja, konferansjer),
 spektakl CHLIP – CHOP w wykonaniu Magdy Umer, Andrzeja Poniedzielskiego,
 otwarcie wystawy jubileuszowej Państwowego Ogniska Plastycznego (nagłośnienie, pomoc
w montażu, dekoracja),
 Dzień Pamięci „Szarego‖: przygotowanie i otwarcie wystawy poświęconej pamięci gen. Hedy
„Szarego‖, projekcja filmu dokumentalnego - udostępnienie sali kinowej oraz przygotowanie
nagłośnienia,
 „Koncert Walentynkowy‖, współorganizacja z
Młodzieżową Radą Miasta (scenografia,
nagłośnienie),
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
85
 Ferie z SCK (dwutygodniowa akcja dla dzieci i młodzieży zajęcia plastyczne, muzyczne
i taneczne, kino feryjne),
 Tłusty Czwartek na Starówce (organizacja oraz prowadzenie imprezy),
 eliminacje do turnieju tańca Open Dance (produkcja imprezy),
 „Zemsta Nietoperza‖ w wykonaniu Opery Śląskiej (organizacja widowiska),
 Współorganizacja Powiatowego Przeglądu Pieśni i Poezji Patriotycznej, przygotowanie wystawy
pamięci „Ponurego‖,
 udział zespołu Plejada w Chorągwianych Spotkaniach Artystycznych Kielce 2009,
 pomoc w zorganizowaniu obchodów pamięci pomordowanych w Katyniu w 1940 (nagłośnienie
uroczystości, wyświetlenie filmu „Katyń‖),
 organizacja finału Open Dance,
 organizacja eliminacji rejonowych XIX Ogólnopolskiego Małego Konkursu Recytatorskiego
w Starachowicach,
 IV Ogólnopolski Festiwal Piosenki o Zdrowiu (współorganizacja),
 pomoc w organizacji obchodów Święta Konstytucji 3 Maja (nagłośnienie),
 Międzyszkolne Dni Europy (współorganizacja, udostępnienie sali, nagłośnienie, oświetlenie, jury),
 współorganizacja koncertu Stana Borysa w Hotelu Europa (nagłośnienie),
 Plejada Show – koncert Plejady i solistów ze Studia Piosenki SCK,
 organizacja finału XIX Ogólnopolskiego Małego Konkursu Recytatorskiego,
 współorganizacja edycji Przeglądu Chórów Szkolnych „Śpiewająca Polska‖,
 Jarmark u Strzecha (produkcja imprezy),
 Pasaż Wolności (współorganizacja wydarzenia),
 występ Plejady w szpitalu dla chorych dzieci,
 Miejsko – Parafialny Festyn Rodzinny „Jesteśmy razem‖ (współorganizacja, scena, nagłośnienie,
obsługa),
 Sobótki (organizacja imprezy),
 otwarcie wystawy IPN „Wolności, chleba! Poznański czerwiec’ 56‖ (montaż, nagłośnienie,
dekoracja, prowadzenie),
 współorganizacja Ogólnopolskich Warsztatów Fotograficznych „Diastar‖,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
86
 Pikniki z Prezydentem Miasta(organizacja imprezy),
 organizacja warsztatów artystycznych w Krasnobrodzie dla Teatru Muzycznego „Nad
Kamienną‖,
 Festyn GALA DISCO (produkcja wydarzenia),
 Koncerty plenerowe - Muzyczny Parking (organizacja imprezy),
 pomoc w organizacji „Święta Policji‖ (nagłośnienie),
 obsługa Święta Wojska Polskiego (scenografia, nagłośnienie),
 Mega Festyn „Pożegnanie Lata‖ (produkcja wydarzenia),
 współpraca przy obchodach „Starachowickiego Września 1939‖,
 obchody Dni Ukrainy i współorganizacja Międzynarodowych Młodzieżowych Spotkań z Muzyką
Dawną,
 pomoc w organizacji X Finału Ligi Strzeleckiej PZŁ (nagłośnienie),
 pomoc w organizacji II Festynu Historycznego „Od Prasłowian do Polaków‖ (nagłośnienie),
 Tydzień Świętej Barbary – współorganizacja i produkcja wydarzenia,
 Sylwester pod Gwiazdami – organizacja.
Urząd Miejski w Starachowicach przy współudziale Starachowickiego Centrum Kultury jest
również organizatorem historycznych inscenizacji skierowanych dla uczniów starachowickich szkół t.j:
Inscenizacja „Starachowicki Wrzesień 1939” w ośmiu odsłonach.
Celem widowiska było upamiętnienie wydarzeń września 1939 roku w Starachowicach,
włączenie się w obchody 70 rocznicy wybuchu II wojny światowej i obrony miasta, edukacja
historyczno-patriotyczna mieszkańców.
Inscenizacja składała się z ośmiu scen: przekazanie karabinu maszynowego wojsku, scena
pokazująca sytuację w Wierzbniku, dzielnicy Starachowic, tuż przed wybuchem wojny, przygotowania
do obrony miasta, aresztowanie dywersanta, przemarsz uchodźców, nalot niemiecki i zestrzelenie
samolotu, wjazd niemieckiej kolumny zmotoryzowanej, walka, pacyfikacja dzielnicy Wanacja
w Starachowicach, kontratak obrońców miasta. Inscenizacji towarzyszył piknik, gdzie znajdował się
Muzeobus z historyczną ekspozycją ilustrującą między innymi obronę przeciwlotniczą Polski
we wrześniu 1939 roku oraz stoiska kolekcjonerskie z militariami.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
87
Inscenizacja „Zamach”
Na rynku w Wierzbniku zorganizowana została inscenizacja zamachu na Ericha Schutze, gestapowca.
Patronat nad rekonstrukcją sprawował prezydent Wojciech Bernatowicz. W samym przedstawieniu
wzięło udział ponad 100 osób: aktorów scenicznych, statystów oraz członków grup rekonstrukcyjnych
z Częstochowy i Nowego Targu. Uczestnicy rekonstrukcji to amatorzy, lecz nad całością czuwał
profesjonalny reżyser, Małgorzata Brama, specjalizująca się w tego typu wydarzeniach. Można było
zobaczyć pojazdy z tamtych lat, samochód ciężarowy, motocykle oraz samochód terenowy kubelwagen.
Cała inscenizacja uzupełniona była o efekty pirotechniczne oddające dramaturgię faktycznych,
historycznych wydarzeń tamtego czasu. Inscenizacja trwała około godziny. Po jej zakończeniu można
było zobaczyć broń, jaką dysponowały grupy rekonstrukcyjne oraz inne wyposażenie żołnierskie.
„Dom w Janowicach”
Inscenizacja odbyła się na uroczysku Wykus. Uroczystości poświęcone zgrupowaniom partyzanckim
Armii
Krajowej
„Ponury-Nurt‖.
Starachowicki
Urząd Miejski,
który
dołączył do grona
współorganizatorów uroczystości przygotował inscenizację, którą można było obejrzeć na Wykusie.
Wystawione na wykusowej polanie przedstawienie pod tytułem „Dom w Janowicach‖ jest oparte
na jednym z rozdziałów znanej książki Cezarego Chlebowskiego „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie‖.
Przedstawienie opowiada o pierwszej po wielu latach wizycie Jana Piwnika „Ponurego‖ w rodzinnym
domu w Janowicach, która miała miejsce w lipcu 1943 r., ale nawiązuje również do wcześniejszych
epizodów z życia rodziny Piwników.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
88
Rozbrajanie Austriaków - inscenizacja rozbrojenia przez Polską Organizację Wojskową żołnierzy
cesarsko-królewskich Austro-Węgier. Ulica Kolejowa została
zmieniona na Bahnhoffstraße, stacja kolejowa Starachowice
Wschodnie na Wierzbnik Hauptbanhoff, były przekupki
handlujące na straganach, patrole austriackie sprawdzające
paszporty, dużo strzałów i dużo dymu podczas walk Polskiej
Organizacji Wojskowej z żołnierzami Austro-Węgier. Młodych
żołnierzy w inscenizacji zagrali uczniowie starachowickich szkół.
Mieszkańców Wierzbnika zagrali między innymi słuchacze
Uniwersytetu
Trzeciego
Wieku.
Lekka
broń
została
wypożyczona z Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej w Łodzi, ciężki karabin maszynowy
i armatkę udało się pozyskać z Muzeum Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej.
Jak już wspomniano, podstawowym celem działalności SCK jest realizowanie zadań Gminy
Starachowice w zakresie upowszechniania kultury i sztuki. W związku z tym SCK prowadzi:
Teatr Muzyczny „Nad Kamienną” (2 grupy i kapela), zajmujący się
tańcem
narodowym
i
regionalnym,
repertuarem
biesiadnym
i obrazkami scenicznymi;
Studio
Taneczne
„TAKT”
(3
grupy),
którego
uczestnicy
specjalizują się w tańcu towarzyskim i układach scenicznych;
Zespół Tańca i Inscenizacji „PLEJADA” łączy tradycyjne tańce narodowe i regionalne z
inscenizacjami opartymi o taniec towarzyski, show dance i inne formy
współczesne. Zespół Tańca i Inscenizacji "PLEJADA" działa
w Starachowickim Centrum Kultury od roku 1996. Inicjatorki
powstania
zespołu
-
główni
choreografowie,
panie
Alicja
Andrzykowska i Maria Wąsala - opracowały nową formułę działalności
artystycznej. Aktualnie w zespole tańczy ponad 130 osób, dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 25 lat.
Dorobek artystyczny „Plejady‖ to ponad 200 koncertów w wielu ośrodkach kraju, a także w Anglii,
Niemczech i na Ukrainie. Laury zdobyte na dorocznych Ogólnopolskich Harcerskich Festiwalach
Kultur Młodzieży Szkolnej m.in. Brązowa Jodła (Kielce 1999), Międzynarodowych Mistrzostwach
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
89
Show Dance – 4 miejsce (Siedlce 2002). W roku 2003 zespół zdobył II miejsce na Konfrontacjach
Zespołów Dziecięcych i Młodzieżowych w Kielcach, I miejsce na Artystycznych Spotkaniach
Harcerskich oraz II miejsce w Konkursie Ogólnopolskim o „Złotą Miotłę Baby Jagi‖ Kielce 2003.
Od kilku lat z Zespołem Tańca i Inscenizacji „Plejada‖ współpracują choreografowie Witold Zapała,
Janusz Dąbrowski, Kazimierz Górczak i Tomasz Rowiński. Muzyczną opieką otacza zespół Wojciech
Wąsala.
Szkółka Rzeźbiarska (ul. Leśna 1), 2 grupy wiekowe, gdzie młodzi adepci sztuki rzeźbiarskiej stawiają
pierwsze kroki oraz uczestniczą w wystawach, przeglądach i konkursach tematycznych.
Studio Muzyczne – 4 zespoły i zajęcia indywidualne.
Orkiestra Dęta – w trakcie tworzenia.
Teatrzyk Lalki i Aktora „SMERFY”.
Zespół Estradowy „WIARUSY” (2 grupy), w repertuarze
którego znajdują się przede wszystkim pieśni patriotyczne
i wojskowe – współpraca z Klubem Żołnierzy Rezerwy LOK.
SCK jest również organizatorem cyklicznych imprez i akcji
promujących miasto a także edukujących kulturalnie dzieci i
młodzież.
W Starachowickim Centrum Kultury mieści się również kino miejskie. Podstawowe dane
dotyczące tego obiektu zaprezentowano w poniższej tabeli:
kino
obiekt
1
sale
liczba
1
miejsca na widowni
miejsca
558
seanse ogółem
ilość
286
seanse filmy produkcji polskiej
ilość
142
widzowie ogółem
osoba
13 122
widzowie na filmach produkcji polskiej
osoba
8 160
obiekt
1
obiekty
przystosowane
dla
poruszających się na wózkach inwalidzkich
osób
Tabela II.3.2-2 Informacje dotyczące działalności miejskiego kina (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
90
Starachowickie Centrum Kultury - placówka kulturalna rozpoczęła modernizację obiektu.
Wymienione ma zostać niemal wszystko: ekran, aparatura dźwiękowa oraz projektor, a wszystko
po to, by dostosować kino miejskie do standardów XXI wieku. Cała modernizacja będzie realizowana
etapowo. Po pierwszym etapie prac obejmującym wymianę aparatury, przyjdzie kolej na zamontowanie
nowoczesnych profesjonalnych foteli kinowych, jak również przebudowana zostanie kabina
projekcyjna, która będzie przystosowana do projektora w wersji cyfrowej, którego kupno jest także
w planach. Zakup ekranu i dźwiękowej aparatury to kwota 160 tysięcy złotych. Pieniądze na
sfinansowanie inwestycji pochodzą w 50 procentach z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej zaś 40
procent dołożyła gmina. 10 procent stanowić będą fundusze własne placówki kulturalnej.
W przyszłości jest także planowana modernizacja wnętrz sali kinowej, sceny oraz balkonu jak również
uruchomienie Internetowego Centrum Kultury z telebimem o wielkości 25m2, który będzie umożliwiał
jednoczesny przekaz na przykład konferencji naukowych, bądź też spotkań odbywających się na terenie
Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. W planach jest również zamontowanie nadajnika, dzięki któremu
na terenie placówki kulturalnej będzie można mieć dostęp bezpłatny do sieci bezprzewodowej.
Pieniądze na ten cel placówka kulturalna będzie starała się pozyskać z funduszy unijnych. W sali
kinowej konieczna jest też wymiana starej, pękającej podłogi i 50-letniej instalacji elektrycznej, montaż
nowych podestów pod fotele, unowocześnienie sceny oraz zaplecza. Jednym z najbardziej istotnych
zadań jest także adaptacja akustyczna i architektura wnętrza. W foyer powinna powstać stała galeria
sztuki.
Na terenie miasta zlokalizowane są także inne ośrodki prowadzące działalność kulturalną dla
grup docelowych, między innymi: „Klub Spółdzielczy „Wanacja‖,
Spółdzielczy Dom Kultury SSM i Młodzieżowy Dom Kultury.
Młodzieżowy Dom Kultury oddaje do dyspozycji młodych
ludzi wiele kół i pracowni artystycznych. Są wśród nich zespoły
teatralne, wokalne, muzyczne, grupy taneczne, recytatorzy, plastycy,
fotograficy. Muzyka i taniec jako wspólny język narodów ma swoje
bogate tradycje w Starachowicach. Wyróżniającym się zespołem jest dziewczęcy chór kameralny
„Portamento‖ oraz zespół „Canzonetta‖ - laureaci nagród i wyróżnień również na szczeblu krajowym.
Spółdzielczy Klub „Wanacja‖ proponuje różnorodne formy aktywności zarówno dla dzieci, młodzieży
a także dla dorosłych. Klub seniora „Jarzębina‖ jest jedną z takich propozycji.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
91
Ambasadorami kultury rozsławiającymi imię miasta w kraju i za granica, są Miejska Szkoła
Tańca „MiM‖, Starachowice Juniors Band – jedyna młodzieżowa orkiestra jazzowa w województwie
świętokrzyskim, Nauczycielski Chór „Concentus‖ - skupiający entuzjastów tej formy artystycznej
od 1987 r.. Starachowice są organizatorem wielu imprez kulturalnych o zasięgu lokalnym, powiatowym
i ogólnokrajowym. Wśród nich na uwagę zasługują Międzynarodowe Dni Muzyki Organowej
i Kameralnej im. Stefana Ratusińskiego organizowane już od 15 lat przez Starachowickie Centrum
Kultury.
Co roku na przełomie września i października we wnętrzach miejskich kościołów i na scenie
Starachowickiego Centrum Kultury rozbrzmiewa muzyka wybitnych twórców polskich i zagranicznych.
W Starachowicach gościli m.in. Wiesław Ochman, Zbigniew Macias, Stanisław Soyka, Jun Kurków
(Rosja), Thomas Meyer (Niemcy),Tercet Ensemble Musica Wariata, Duet „Lo Presti Spnano‖
(Włochy), Domingo Losada (Hiszpania), Yoshiko Hara (Japonia), Wolfgang Panhofer (Australia.).
Podczas Międzynarodowych Dni Muzyki Organowej i Kameralnej można usłyszeć dźwięk
takich instrumentów jak organy, fortepian, flet, gitara, akordeon, skrzypce, wiolonczela, róg alpejski,
dudy szkockie i słynna fletnia Pana. Co roku impreza cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko
w środowisku lokalnym, co czyni Starachowice liczącym się w regionie i kraju ośrodkiem ruchu
muzycznego.
Godne uwagi jest przedsięwzięcie realizowane w porozumieniu gmin Starachowic,
Skarżyska-Kamiennej oraz Ostrowca Świętokrzyskiego – Trójmiasto nad Kamienną. Kulturalna
Dolina Kamiennej – to działanie finansowane z gminnych budżetów. Polega ono na wykreowaniu
markowego produktu turystycznego Kulturalna Dolina Kamiennej realizowany na terenie Starachowic,
Skarżyska-Kamiennej oraz Ostrowca Świętokrzyskiego. Projekt łączy nowatorskie sposoby spędzenia
czasu z kulturą i tradycją związaną z Doliną Rzeki Kamiennej. W ramach projektu zorganizowano
festiwale rockowo-bluesowe, muzyczno-literackie, międzykulturowe oraz jazzowe. W ramach projektu
realizowane są następujące wydarzenia i imprezy:
TRENDYCJA skupiająca w sobie warsztaty etnograficzne, festiwal mody oraz liczne konkursy.
LUDZIE DoRZECZY - Piknik Gombrowiczowski, Turnieje im. Leopolda Staffa, Wielki Ogień,
festiwal bluesowo-rockowy im. M. Kubasińskiej, Jazz nad Kamienną, festiwal jazzowy im. M. Zduniaka,
ludzie z tej ziemi, ogólnopolski konkurs literatury regionalnej.
OD PALEOLITU DO ŻELAZA - piknik archeologiczny Rydno, wędrówki Geo-Archeo, warsztaty
art.-eko.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
92
COOLTOURA
–
cooltoura
nad
kamienną,
noc
kupały,
zlot
czarolotów
i
dziwadeł.
TRATWA KULTURALNA – akademia sztuki nad kamienną, Te-Art., Wielki Piec Tygiel Kultur nad
Kamienną, Grajdoł.
Unikatowe działanie mające na celu wyprodukowanie przedmiotu artystycznego - gadżetu
reklamującego region oraz kolekcji ubiorów inspirowanych kulturą ludową Doliny Rzeki Kamiennej,
łączące tradycję i współczesność; wytypowanego w konkursie kierowanym do studentów wyższej
uczelni artystycznej, a w perspektywie stworzenie cyklicznego festiwalu wzornictwa z naciskiem
na inspirację tradycyjną kulturą Polski i regionu.
Znani artyści pochodzący ze Starachowic
Krystyna Janda (ur. 18 grudnia 1952 roku – aktorka filmowa i teatralna, prozaik i felietonistka,
piosenkarka, dyrektor teatru.
Konrad Imiela (ur. 23 kwietnia 1972 roku) – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy,
także kompozytor, autor tekstów piosenek i reżyser teatralny.
Janusz Radek (ur. 6 kwietnia 1968 roku) – wokalista i aktor teatralnych inscenizacji
muzycznych.
Jan Krzysztof Szczygieł (Krzysztof Szczygieł) (ur. 27 lipca 1970 roku) – aktor teatralny
i filmowy, prezenter telewizyjny oraz trener sztuki pracy ze słowem i wizerunkiem osobistym.
Michał Banach (ur. 29 marca 1969 roku) - aktor teatralny, telewizyjny i filmowy.
Marek Bargiełowski (ur. 11 września 1942) – aktor, teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser.
Bogusz Bilewski (ur. 25 września 1930 roku, zm. 14 września 1995 roku) - aktor filmowy
i teatralny.
W mieście Starachowice działalność kulturalna prowadzona jest również w oparciu
o działalność muzealną i biblioteczną.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
93
Muzeum Przyrody i Techniki Ekomuzeum im. Jana Pazdura
Muzeum Przyrody i Techniki zostało powołane do życia 1 stycznia 2001
roku decyzją Rady Powiatu Starachowickiego - Uchwała Rady Powiatu nr
XXIII/211/2000 z dnia 28.12.2000 r. Jest zatem pierwszym muzeum
powstałym w XXI wieku w Polsce. Placówka obejmuje obszar 8 hektarów,
na którym zlokalizowane są obiekty dwóch chronologicznie następujących
po sobie zakładów wielkopiecowych. Stanowią one doskonałą ilustrację
technologicznego rozwoju dziewiętnastowiecznego hutnictwa, jako że
zachowały w całości swój tarasowy układ oraz ciąg technologiczny. Poczynając od estakady kolejowej,
którą dostarczano na teren zakładu materiały wsadowe przez boksy magazynowe, wieżę ciśnień
aż do Wielkiego Pieca na paliwo koksowe, który jest najcenniejszym obiektem w Muzeum.
Nie mniej cenna a nader intrygująca jest jedna z największych na świecie maszyna parowa, która trafiła
do Starachowic z Powszechnej Wystawy Przemysłowej w Paryżu w 1889 roku. Muzeum Przyrody
i Techniki to nie tylko metalurgia – jedna z hal hutniczych przeznaczona została na prezentację
samochodów produkowanych przez byłą Fabrykę Samochodów Cięzarowych.
Są wśród nich: pierwszy z całej rodziny STAR 20 oraz terenowy STAR 266R
uczestnik
X
Rajdu
Paryż
–
Dakar
z
1988
roku.
W 2006 roku Muzeum zakupiło zachowane pozostałości oryginalnego
papamobile wyprodukowanego na podwoziu STARA 660M2 na potrzeby
Pierwszej Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny w roku 1979. Samochód ten jest unikatowym
eksponatem w muzealnej kolekcji. Przyroda w Muzeum sąsiaduje z techniką nie tylko w nazwie.
W następnej hali prezentowana jest wystawa paleontologiczna, której najważniejszym elementem jest
zbiór skamieniałości – tropów zwierząt żyjących w rejonie Gór Świętokrzyskich przed 200 milionami
lat. Realizacja projektu „Regio Ferrea‖ renowacja i adaptacja na cele kulturalne zabytkowej huty żelaza
w Starachowicach‖ w latach 2008-2010, o wartości całkowitej ponad 8 mln zł finansowana przez
Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG), Ministerstwo Kultury
i Dziedzictwa Narodowego oraz powiat starachowicki, pozwoliła na przystosowanie do potrzeb
nowoczesnego
muzeum
wielu
obiektów
wchodzących
w
skład
XIX-wiecznego
zespołu
wielkopiecowego. W wyniku podjętych prac rewitalizacyjnych udostępnione zostały tereny dotychczas
niedostępne dla zwiedzających. Stworzono trzy tematycznie ścieżki zwiedzania: przyrodniczą, hutniczą i
przemysłową, na których czeka odbiorcę szereg nowych i ciekawych atrakcji. Stworzona została
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
94
nowoczesna wystawa paleontologiczna. Na podstawie pozostawionych tropów naukowcy dokonali
rekonstrukcji zwierząt, które żyły w regionie Gór Świętokrzyskich w okresach permu, triasu i jury.
Naturalnej wielkości modele płazów i gadów zostały wykonane przez znaną artystkę Martę Szubert.
Miary realizmu dopełniają fotopanoramy z wyobrażeniem środowiska naturalnego dla prezentowanych
okazów oraz ścieżki dźwiękowe, pozwalające przenieść się odbiorcy o miliony lat w przeszłość. Teren
dawnych składnic rudy żelaza porasta dzisiaj roślinność. Tak oto przyroda odbiera sobie to co przed
laty człowiek wydarł jej na potrzeby przemysłu. Jako ciekawostkę warto przytoczyć
fakt, że wraz z importowaną przed laty rudą zupełnie „przypadkowo‖ sprowadzono
do Polski nieznane u nas gatunki ślimaków. Stworzenia te nie tylko nie wyginęły
w zdegradowanym krajobrazie huty, ale świetnie się w nim zaklimatyzowały
stanowiąc dzisiaj jeszcze jedną ciekawostkę dla zwiedzających a wyzwanie dla naukowców – badaczy
malakofauny. Zamysłem patrona Muzeum prof. Jana Pazdura była prezentacja dwóch tysięcy lat
dziejów produkcji żelaza – od dymarki do Wielkiego Pieca. Realizując tą ideę na wydzielonym terenie
porośniętym roślinnością zrekonstruowano osadę dymarską z początku naszej ery (Archeopark),
w której organizowane są cykliczne pokazy wytopu żelaza w piecach typu kotlinkowego. Ich uczestnicy
mogą nie tylko zapoznać się z charakterem pracy starożytnych Kuźników, lecz także elementami
kultury materialnej i duchowej ówcześnie żyjących ludzi. Archeopark to pierwszy etap ścieżki
dydaktycznej obrazującej historię świętokrzyskiej metalurgii. Kolejnym jej elementem będzie
średniowieczna kuźnica (Minera Starzechowska) jaka wkrótce zostanie zrekonstruowana. Wycieczkę
kończyć będzie Zakład Wielkopiecowy jako obraz hutnictwa przełomu XIX i XX wieku.
Ekomuzeum to „muzeum bez murów‖ – zwiedzający współtworzą placówkę bawiąc się i ucząc
jednocześnie, przyjemnie spędzają swój wolny czas. Służą temu między innymi organizowane corocznie
imprezy takie jak: popularno – naukowe „Żelazne Korzenie‖, czy organizowany od 2008 roku Festyn
Historyczny „Od Prasłowian do Polaków‖.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Adolfa Dygasińskiego
ul. Kochanowskiego 5, 27-200 Starachowice
Biblioteka jest gminną jednostką organizacyjną kultury działającą w obrębie krajowej sieci
bibliotecznej.
Służy
zaspokajaniu
i
rozwijaniu
potrzeb
czytelniczych
społeczeństwa
oraz upowszechnianiu wiedzy i rozwojowi kultury.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
95
Główne zadania Miejskiej Biblioteki Publicznej (MBP) to: gromadzenie i opracowywanie
zbiorów, udostępnianie zbiorów czytelnikom, promocja książki i biblioteki, służba informacyjno bibliograficzna. Oprócz swojej podstawowej działalności MBP podejmuje szereg dodatkowych
inicjatyw edukacyjnych i kulturalnych takich jak: odczyty, spotkania z ludźmi pióra, wystawy, konkursy
literackie i plastyczne, różnorodne imprezy dla dzieci.
MBP w Starachowicach posiada sześć filii bibliotecznych i jeden punkt biblioteczny.
Księgozbiór MBP liczy ogółem ok. 117 tys. woluminów. Biblioteka Główna składa się z: wypożyczalni
dla dorosłych, czytelni głównej, działu gromadzenia i opracowania zbiorów, działu administracyjnogospodarczego, księgowości. Przy Bibliotece Głównej jest również sala wystaw MBP.
Filia Nr 1 – dla dzieci do lat piętnastu posiada wypożyczalnię, czytelnię oraz prowadzi punkt
biblioteczny książek nagranych na kasety. Adres: ul. Stanisława Staszica 9,
Filia Nr 5 „Plastuś” – dla dzieci do 15 lat. Posiada wypożyczalnię i czytelnię.
Adres: ul. Stefana Żeromskiego 8,
Filia Nr 6 – wypożyczalnia dla dorosłych. Adres: ul. Stanisława Staszica 9,
Filia nr 7 – dla wszystkich grup czytelniczych. Posiada wypożyczalnię i czytelnię.
Adres: ul. Radomska 21,
Filia Nr 9 – dla wszystkich grup czytelniczych. Posiada wypożyczalnie i kącik czytelniczy.
Adres: ul. Ostrowiecka 127,
Filia
Nr
10
–
biblioteka
publiczno-szkolna
dla
wszystkich
grup
czytelników.
Adres: ul. Ignacego Prądzyńskiego 2.
Poniżej zaprezentowano dane dotyczące działalności bibliotecznej
Placówki biblioteczne
biblioteki i filie
obiekt
pracownicy bibliotek
osoba
księgozbiór
1
7
wolumin 116 319
czytelnicy w ciągu roku
wypożyczenia
7
księgozbioru
zewnątrz
punkty biblioteczne ogółem
osoba
na
7 736
wolumin 119 619
obiekt
1
Tabela II.3.2-1 Działalność placówek bibliotecznych (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,
stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
96
Działalność domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic
Charakterystykę działalności obiektów kultury w 2009 roku przedstawia poniższa tabela:
Imprezy organizowane przez jednostkę i uczestnicy
imprezy
instytucje
ob.
5
imprezy
szt.
372
seanse filmowe
8
wystawy
szt
35
występy zespołów amatorskich
69
występy artystów i zespołów zawodowych
27
dyskoteki
szt
17
prelekcje, spotkania, wykłady
szt
35
imprezy turystyczne i sportowo - rekreacyjne
szt.
76
konkursy
32
uczestnicy imprez
imprezy
osoba
41 127
seanse filmowe
osoba
240
wystawy
osoba
3 390
występy zespołów amatorskich
osoba
11 100
występy artystów i zespołów zawodowych
osoba
10 800
dyskoteki
osoba
2 300
prelekcje, spotkania, wykłady
osoba
2 340
imprezy turystyczne i sportowo - rekreacyjne
osoba
4 110
konkursy
4 222
Koła (kluby) i członkowie
imprezy
ogółem
szt
28
politechniczne
szt
1
plastyczne
szt
13
fotograficzne i filmowe
szt
2
turystyczne i sportowo rekreacyjne
szt
4
seniora
szt
2
terapeutyczne
szt
1
uczestnicy imprez
ogółem
osoba
613
politechniczne
osoba
16
plastyczne
osoba
284
fotograficzne i filmowe
osoba
24
turystyczne i sportowo rekreacyjne
osoba
58
seniora
osoba
92
terapeutyczne
osoba
33
Tabela II.3.2-3 Działalność domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
97
Na terenie miasta brak jest wykształconej przestrzeni publicznej (placu) gdzie można
organizować plenerowe imprezy kulturalne nie licząc terenów wraz z estradą przy ul. Na Szlakowisku.
Brak generalnie urządzonej przestrzeni publicznej, która obudowana funkcją o charakterze
kulturotwórczym – księgarnie, galerie, kluby, czytelnie, małe kina, tworzyłaby centrum sprzyjające życiu
kulturalnemu mieszkańców.
Animatorami kultury w mieście i powiecie, oprócz SCK i MBP, są:

Młodzieżowy Dom Kultury,

Spółdzielczy Dom Kultury SSM,

Klub Spółdzielczy „Wanacja‖,

Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury,

111 Artystyczna Drużyna Harcerska ZHP,

Stowarzyszenie Promocji Talentów przy MDK,

Stowarzyszenie Promocji Tańca i Muzyki „MiM‖,

Polskie Stowarzyszenie Edukacji Plastycznej,

Fundacja Kultury Regionalnej „Radostowa‖,

Muzeum Regionalne PTTK,

Państwowa Szkoła Muzyczna im. F. Rybickiego,

Miejska Szkoła Tańca „MiM‖,

Państwowe Ognisko Plastyczne,

Szkoła Muzyczna „Yamaha‖,

Towarzystwo Przyjaciół Starachowic,

Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział Starachowice,

Towarzystwo Przyjaciół Lasu, Koło „Kotyzka‖ w Starachowicach.
Kalendarz imprez sportowo - rekreacyjnych, turystyczno - krajoznawczych i kulturalnych
na 2010 rok
Gmina Starachowice posiada bogate w wydarzenia Kalendarium imprez. Poniższe zestawienie
przedstawia imprezy sportowo-rekreacyjne, turystyczno-krajoznawcze i kulturalne, organizowane
przez Referat Sportu, Promocji i Turystyki Urzędu Miejskiego we współpracy z klubami sportowymi,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
98
stowarzyszeniami, placówkami oświatowymi i kulturalnymi oraz Miejskim Centrum Rekreacji
i Wypoczynku na 2010 rok.
L.p.
Nazwa imprezy
Ogólnopolski Halowy Turniej Piłki
1. Nożnej - kategoria junior starszy –
rocznik 1991-92
2. Nożnej – kategoria junior młodszy –
rocznik 1993
3.
XVIII Finał Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy
Europa Cup Winter 2010 4. Mistrzostwa Europy Zakładów Pracy
Złaz Turystyczny w rocznicę
5. Powstania Styczniowego – Polana
Langiewicza
Ferie zimowe dla dzieci i młodzieży:
-bezpłatna nauka pływania,
-pokazy ratownictwa wodnego,
-gry i zabawy w wodzie,
-turniej tenisa stołowego,
-halowy turniej piłki nożnej,
-gry i zabawy sportowe,
-turnieje, gry i zabawy na powietrzu,
6.
-gry i zabawy na sztucznym
lodowisku,
-spektakle, warsztaty taneczne,
-kino feryjne,
-szkółka rzeźbiarska,
-zajęcia muzyczne, Rock Forum,
Ogólnopolski Turniej Piłki Nożnej
7.
Seniorów o Puchar Prezydenta
Miasta
III Noworoczny Turniej
8.
w Halowej Piłce Nożnej
Służb Mundurowych i Ratowniczych
VI Złaz Turystyczny „Szlakiem
9.
Powstańców Styczniowych‖
10.
Podsumowanie dorobku sportowego
za 2009 rok
Halowy Turniej Piłki Nożnej
„Małolat Start‖
Turniej koszykówki dziewcząt szkół
12.
gimnazjalnych o Mistrzostwo
Starachowic
Turniej koszykówki chłopców szkół
13.
gimnazjalnych o Mistrzostwo
Starachowic
Termin
Miejsce imprezy
Współorganizator
9.01.2010 r.
Miejska Hala Sportowa
przy ul. Jana Pawła II
KKS ASPN ―Juventa Perfopol‖
Starachowice
10.01.2010 r.
KKS ASPN ―Juventa Perfopol‖
Starachowice
Starachowickie
Centrum Kultury przy
ul. Radomskiej, teren
miasta
Sieradowicki Park
Krajobrazowy
Miejski Sztab WOŚP, SCK,
I.L.O., Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Starachowicach
10.01.2010 r.
15-17.01.2010 r.
17.01.2010 r.
Okres ferii
18-31.01.2010 r.
23.01.2010 r.
styczeń
styczeń
styczeń
11
Kryta Pływalnia przy
ul. Wojska Polskiego,
przy ul. Jana Pawła II,
kompleks sportowy ul.
Pustwójtównej,
lodowisko przy ul. Na
Szlakowisku,
Starachowickie
ulicy Radomskiej
Miejskie Centrum Rekreacji
i Wypoczynku, Starachowickie
Centrum Kultury, Liga Obrony
Kraju, Zarząd Powiatowy Ligi
Obrony Kraju, Klub
Płetwonurków „Kalmar‖
– ul. Jana Pawła II
KKS ASPN „Juventa Perfopol‖
Starachowice
Miejska
Hala Sportowa przy
ulicy Jana Pawła II
Lasy Starachowickie
Komenda Powiatowa Policji
w Starachowicach
Sala „Olimpia‖ Urzędu
Miejskiego
styczeń
Gimnazjum nr 3 przy
ul. Leśnej,
styczeń
styczeń-luty
Hotel Europa
PTTK, oddział
w Starachowicach
PTTK
oddział międzyszkolny
w Starachowicach
Kluby sportowe, Starachowickie
Centrum Kultury
SUKS ―Sokół‖
Miejski Szkolny Związek
Sportowy, Gimnazjum
nr 3,
Sportowy, Gimnazjum
nr 4
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
99
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23
24
25.
26.
27.
28
29
30
XVI Edycja Ligi Tenisa Stołowego –
Sala gimnastyczna na
kat. od 35 lat o Mistrzostwo
styczeń – kwiecień Krytej Pływalni przy ul.
i Wypoczynku
Starachowic
Wojska Polskiego
Starachowicka
KLIM UKS „Gambit‖,
III Szachowe Grand Prix
styczeń – czerwiec
Spółdzielnia
Spółdzielczy Dom Kultury,
Starachowic
Mieszkaniowa przy ul.
Starachowicka Spółdzielnia
Wojska Polskiego
Mieszkaniowa
Miejska Hala Sportowa KKS ASPN „Juventa Perfopol‖
Nożnej – kategoria junior młodszy
6.02.2010 r.
Starachowice
rocznik 1994
Nożnej – kategoria orlik młodszy,
7.02.2010 r.
Starachowice
rocznik 2000.
Nożnej – kategoria żak starszy,
20.02.2010 r.
Starachowice
rocznik 2001.
Tłusty czwartek Na Starówce
luty
Starówka przy ul.
SCK, MCRiW, służby
-gry, zabawy, konkursy
Rynek
porządkowe
Koszykówka – Otwarty Turniej o
Puchar Prezydenta Miasta
luty
i Wypoczynku
„Open Dance Starachowice 2009‖ II
SCK, Miejska Hala
Starachowickie Centrum
Starachowicki otwarty Turniej Tańca
luty-kwiecień
Sportowa przy ulicy
Kultury, Miejskie Centrum
Disco-Dance
Jana Pawła II
Rekreacji i Wypoczynku
Halowy Turniej Piłki Nożnej o
luty/marzec 2009 Miejska Hala Sportowa
Mistrzostwo Starachowic – kategoria
r.
i Wypoczynku
do 35 lat i powyżej 35 lat
Turnieje hokeja na lodzie o Puchar
luty – grudzień
lodowisko przy ul. Na
Prezydenta Miasta
2009 r.
Szlakowisku
i Wypoczynku
V Wiosenne Konfrontacje Muzyczne 1.03.-15.05.2010 r.
Spółdzielczy Dom
Stowarzyszenie Promocji
Kultury przy ul.
Talentów przy MDK
Wojska Polskiego
II Maraton Pływacki Starachowice3.03.2010 r.
SKP Barakuda, MCRiW
Wadowice
III Otwarte Mistrzostwa Starachowic
13.03.2010 r.
Spółdzielczy Dom
Klub „Gambit‖, SDK
w Szachach Szybkich
Kultury przy ul.
Wojska Polskiego
Mistrzostwa Polski K-1 Rules
26-28.03.2010 r. Miejska Hala Sportowa
KS Dragon
Cykl zawodów pływackich
marzecKryta Pływalnia przy
Klub Pływacki „Barakuda‖
październik
ul. Szkolnej
XXII Rajd Wagarowicza
IV Mistrzostwa Szkół w Marszu na
Orientację
Otwarty Turniej Tenisa Stołowego o
31.
Puchar Prezydenta Miasta
19.03.2010 r.
Okolice Starachowic
marzec
Okolice Starachowic
marzec 2009 r.
32. Wyścigi quadów – zasięg wojewódzki marzec – czerwiec
2009 r.
Indywidualne biegi przełajowe szkół
33.
podstawowych i gimnazjalnych
marzec/kwiecień
PTTK, oddział międzyszkolny
w Starachowicach
PTTK, oddział Międzyszkolny
Miejska
Hala Sportowa – przy
ul. Jana Pawła II
teren SSE
„Starachowice‖ lub las
i Wypoczynku, Gimnazjum nr 4
Teren miasta
Sportowy, SP nr 6, SP nr 9
SSE „Starachowice‖,
Nadleśnictwo Starachowice
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
100
34.
35.
36.
37.
38.
39.
XI Miting Brydżowy o Puchar
15-18.04.2010 r.
Prezydenta Starachowic
IV Festiwal Szachów w
24.04.2010 r.
Starachowicach
56 Ogólnopolski Majowy Rajd
29.04-2.05.2010 r.
Świętokrzyski
XXXVIII Ogólnopolski
Młodzieżowy Turniej Turystycznokwiecień
Krajoznawczy
Siatkówka – Mistrzostwa Starachowic
kwiecień
o Puchar Prezydenta Miasta
Zawody Pływackie dla szkół
kwiecień
podstawowych
Hotel Senator przy ul.
Krywki
Szkoła Podstawowa nr
6 przy ul. Moniuszki
Rejon Gór
Świętokrzyskich
Starachowice
KLIM UKS „Gambit‖, SP nr 6
PTTK oddział Starachowice
Oddział Międzyszkolny PTTK
w Starachowicach
lub Szkolnej
lub Szkolnej
kompleks sportowy ul.
Pustwójtównej
i Wypoczynku
Sportowy, MCRiW
Rekreacji i Wypoczynku,
40.
Zawody Pływackie dla szkół
gimnazjalnych
kwiecień
41.
Turniej piłkarski, gry i zabawy dla
dzieci i młodzieży
kwiecień –
październik
42.
Wielka Majówka 2010 –koncert
2.05.2010 r.
Stadion Miejski lub
plac „Na Szlakowisku‖,
16.05.2010 r.
Teren powiatu
I Runda
Samochodowych Wyścigów
Ulicznych
44. X Ogólnopolski Nocy Rajd Świętego
Emeryka
45. Mistrz Kierownicy Samorządowców
Hotel Senator
Sportowy, MCRiW
i Wypoczynku
43.
46.
Indywidualne zawody Lekkiej
Atletyki szkół podstawowych
i gimnazjalnych
Trójbój i Czwórbój lekko atletyczny
dziewcząt i chłopców szkół
podstawowych
Dni Starachowic - Sportowy Turniej
Miast i Gmin
48.
-turnieje, zawody, gry, zabawy
47.
22-23.05.2010 r.
30.05.2010 r.
maj
maj
maj/czerwiec
Automobilklub Kielecki, oddział
Starachowice
Góry Świętokrzyskie
w Starachowicach
Starachowice
Starachowice
Stadion Miejski
SP nr 1, SP nr 11, Gimnazjum
przy ul. Szkolnej
nr 1
Sportowy
Stadion Miejski przy ul.
SP nr 11, SP nr 12
Szkolnej
Sportowy
Stadion Miejski,
Miejska Hala Sportowa, MCRiW, SCK, kluby sportowe,
Kompleks Sportowy,
stowarzyszenia, placówki
kąpieliska, plac „Na
oświatowe
Szlakowisku‖
Szkolnej
i Wypoczynku
Kąpielisko „Lubianka‖
MCRiW, SCK, Klub
przy ul. Południowej
Płetwonurków LOK „Kalmar‖
Festyn Piłkarski z udziałem byłych i
obecnych gwiazd piłkarskich
Piknik z okazji Dnia Dziecka
maj/czerwiec
49.
50.
51.
Rajd z okazji Dnia Dziecka
1.06.2010 r.
Teren miasta
PTTK, oddział
w Starachowicach
52.
Finał III Grand Prix Starachowic w
szachach
2.06.2010 r.
Szkoła Podstawowa nr
6 przy ul. Moniuszki
KLIUM „Gambit‖,
SP nr 6
53.
XXVII Dziecięcy Festiwal Piosenki
2.06.2010 r.
Starachowickie
ul. Radomskiej
Młodzieżowy Dom Kultury,
SCK
1.06.2010 r.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
101
54.
52 Ogólnopolski Harcerski Rajd
Świętokrzyski
3-6.06.2010 r.
Góry Świętokrzyskie
ZHP KH Starachowice
55.
Impreza plenerowa „Pasaż
wolności‖
4.06.2010 r.
Teren miasta – ul.
Staszica
Starachowickie Centrum Kultury
56.
Parafialno-Miejski Festyn Rodzinny
„Jesteśmy Razem‖
13.06.2010 r.
Parafia MBNP, SCK, MCRiW
57.
Festyn Rodzinny „Sobótki 2010‖
19.06.2010 r.
Kompleks sportoworekreacyjny przy ul.
Pustowujtównej
58. Nocny Rajd Świętojański – Szlakiem
21-22.06.2010 r.
Świetlików
Zawody Strzelectwa Sportowego
26.06-4.07.2010 r.
59.
Dynamicznego- „3 Gan Squad –
Senator Cup 2010‖
60. Wakacje na Kolorowych Szlakach- 29.06-31.08.2010 r.
impreza piesza i rowerowa
Starachowice Centrum Kultury
Sieradowicki Park
Krajobrazowy
Strzelnica „Świt‖ przy
ul. Strzelniczej
PTTK, oddział
w Starachowicach
Teren powiatów:
starachowickiego,
iłżeckiego,
ostrowieckiego,
skarżyskiego
Boisko przy Szkole
Podstawowej nr 1
PTTK, oddział
w Starachowicach
Hotel Senator
61.
Ogólnopolski Turniej Piłki Nożnej
„Pierwsze Kroki‖
czerwiec
62.
Gala Zawodowa Kick-Boxingu
czerwiec
KS Dragon
63.
Sportowe środy – 11 festynów
Zawody wędkarskie o Puchar
Prezydenta Miasta w kategorii
juniorów i seniorów
czerwiec - sierpień
czerwiec – sierpień
Osiedla SSM
kąpielisko „Lubianka‖
21 Międzynarodowy Wyścig Kolarski
„Solidarności‖ i Olimpijczyków
2.07.2010 r.
Teren miasta
SSM, SDK
Polskie Związek Wędkarski,
koło w Starachowicach, miejskie
Centrum Rekreacji i
Wypoczynku
Komitet Organizacyjny Wyścigu
66.
Piknik z Prezydentem Miasta
Koncert Maryli Rodowicz
6.07.2010 r.
SCK, MCRiW
67.
Gala Disco Polo
18.07.2010 r.
Plac Na Szlakowisku
68.
Akcja letnia „Wędruj z nami‖
lipiec-sierpień
Region świętokrzyski
69.
Wakacyjne Pikniki Rodzinne z
Prezydentem Miasta z udziałem
gwiazd estrady - koncerty
lipiec, sierpień
70.
Muzyczne parkingi – 4 koncerty
lipiec - sierpień
kąpieliska „Piachy‖
przy ul. Składowej i
„Lubianka‖ przy ul.
Południowej
Teren przy SCK przy
ul. Radomskiej
kąpielisko „Piachy‖
przy ul. Składowej
PTTK oddział międzyszkolny
Starachowice
Klub Płetwonurków „Kalmar‖,
SCK, MCRiW
64.
65.
71.
IV Letnie Grand Prix w Siatkówce
Plażowej o Puchar Prezydenta Miasta
Starachowice
72.
Pożegnanie Wakacji koncert
6 turniejów
w okresie lipiec –
sierpień
sierpień
Plac rekreacyjny „Na
Szlakowisku‖
SUKS „Sokół‖ Starachowice
WOPR, MCRiW
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
102
73.
X Ogólnopolskie Młodzieżowe
Spotkania z Muzyką Dawną „Musica
Antiqua – Cantores Scholares‖
74. II runda Samochodowych Wyścigów
Ulicznych
75.
Rajd Szlakiem Walk Obronnych
1.09-3.10.2010 r.
Miejskiego
Stowarzyszenie Promocji
Talentów przy MDK
5.09.2010 r.
Teren miasta
8.09.2010 r.
Teren powiatów:
starachowicki i iłżecki
Starachowice
PTTK, oddział
w Starachowicach
76.
15-17.09.2010 r.
Rejon Staropolskiego
Zagłębia
Przemysłowego
Sieradowicki Park
Krajobrazowy
Teren miasta
77.
78.
79.
80.
XXXX Jesienny Rajd po
Staropolskim Zagłębiu
Przemysłowym
IX Spotkanie na Wykusie „Nasze
góry – czyste góry‖
Caruso Kierownicy-trzy eliminacje
IV Młodzieżowe Zawody
Ratownicze
Zawody strongman i strongwomen
81.
Zawody w siłowaniu na rękę
82.
XXI Międzynarodowe Dni Muzyki
Organowej
Młodzieżowe Mistrzostwa Polski w
boksie
Caruso Kierownicy-Finał Turniej
Miast
Mini Maraton Pływacki szkół
podstawowych i gimnazjalnych
Partyzancka Droga Krzyżowa
83.
18.09.2010 r.
19, 26.09
i 3.10.2010 r.
24.09.2010 r.
Ośrodek ZHP
Lubianka
Szkolnej lub Muzeum
Wielkiego Pieca
wrzesień/
październik
wrzesień - listopad
Teren miasta
wrzesień
w Starachowicach
Automobilklub Kielecki odział
Starachowice
ZHP, Komenda Hufca
Starachowice, HGR
Starachowice
Rekreacji i Wypoczynku
i Wypoczynku
88. II Mistrzostwa Starachowic Juniorów
w Szachach- turniej rankingowy
październikgrudzień
KS „Star 1926 Malcom‖
MCRiW, SCK
Teren miasta
Starachowice
SKP Barakuda, MCRiW
ul. Szkolnej
Wykus
ZHP Środowiskowy Szczep
im. Armii Krajowej
Szkoła Podstawowo nr
9 przy ul.
Mrozowskiego
Parafia MBNP przy ul.
Jana Pawła II
89.
Turniej siatkówki o Puchar
Prezydenta Miasta
październik/
listopad
i Wypoczynku
90.
Rajd Niepodległości
10.11.2010 r.
Sieradowicki Park
Krajobrazowy
PTTK, oddział
w Starachowicach
91.
IV Otwarty Turniej Szachowy o
„Puchar Niepodległości‖
11.11.2010 r.
SSM
KS „Gambit‖
92.
Rajd „Szlakiem Jędrusiów‖
19-20.11.2010 r.
Las Tychowski
93.
VI Ogólnopolski halowy Turniej
Piłki Nożnej – rocznik 1998 „Sokół
Cup 2010‖
listopad
ZHP 15 DH im. Junaka
i Kokoszki‖
84.
85.
86.
87.
II Mistrzostwa Starachowic w
Szachach- turniej rankingowy
6-10.10.2010 r.
PTTK o Starachowice
10.10.2010 r.
20 i 27.10.2010 r.
28.10.2010 r.
październikgrudzień
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
103
94.
95.
96.
97.
98.
99.
100.
101.
102.
103.
VI Ogólnopolski Halowy Turniej
Piłki Nożnej – rocznik 1999 „Sokół
Cup‖
Basenowe zawody w pływaniu
szybkim w płetwach
Zaduszki Jazzowe
Finał XXXIII
Ogólnopolskiego Turnieju
Recytatorskiego Literatury
Regionalnej
Turniej gier i zabaw – szkoły
podstawowe
Nożnej – kategoria trampkarz
starszy, rocznik 1995
Nożnej – kategoria młodzik
młodszy, rocznik 1998
Nożnej – kategoria orlik starszy,
rocznik 1999
Nożnej – kategoria młodzik starszy,
rocznik 1997
Mikołajki 2010
-spektakle dla dzieci,
-konkursy, koncerty
104. Spotkanie opłatkowe dla sporowców
i sponsorów
ul. Szkolnej
Starachowickie
ul. Radomskiej
Starachowickie
ul. Radomskiej
Klub Płetwonurków LOK
„Kalmar‖
6.12.2010 r.
Szkoła Podstawowa nr 13,
MSZS, MCRiW
Starachowice
7.12.2010 r.
Starachowice
20.12.2010 r.
Starachowice
21.12.2010 r.
Starachowice
Starachowickie
ul. Radomskiej
Kultury, placówki kultury
grudzień
Miejskiego
Kultury, MCRiW
Kultury, placówki kultury,
stowarzyszenia
i Wypoczynku
Kultury, służby porządkowe
listopad
listopad
II połowa
listopada
II połowa
listopada
listopad/grudzień
grudzień
105.
Koncert Wigilijny – Wigilia
Artystyczna
II połowa grudnia
106.
Turniej siatkonogi o Puchar
Prezydenta Miasta
grudzień
Starachowickie
ul. Radomskiej
107.
Sylwester pod Gwiazdami
31 grudnia
Plac „Na Szlakowisku‖
Kultury, Wojewódzki Dom
Kultury w Kielcach
Tabela II.3.2-1 Kalendarz imprez sportowo-rekreacyjnych, turystyczno-krajoznawczych i kulturalnych
na 2010 rok współorganizowanych przez Urząd Miejski w Starachowicach (źródło:
www.um.starachowice.pl).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
104
Tradycje narodowe i lokalne
Każde miasto dąży do upamiętnienia historycznych wydarzeń rozgrywających się na jego terenie
pomnikami lub tablicami umieszczonymi w miejscach publicznych. Na terenie miasta Starachowice
znajduje się około 20 pomników oraz ponad 30 tablic i płyt pamiątkowych. Upamiętniają one
w większości osoby i wydarzenia z najnowszej historii Polski, przede wszystkim w wymiarze lokalnym.
Uroczystości patriotyczno-rocznicowe, organizowane przez Gminę i Starostwo Powiatowe, odbywają
się przede wszystkim przy Pomniku Niepodległości (ul. Konstytucji 3 Maja), Krzyżu Ofiar Zbrodni
Katyńskiej (Skwer Ofiar Zbrodni Katyńskiej), Pomniku Żołnierzy Września „Gloria victis‖ (cmentarz
rzymsko-katolicki przy ul. Radomskiej) i Pomniku Obrońców Starachowic (skrzyżowanie Alei
Wyzwolenia i ul. 17 Stycznia). Na starachowickich cmentarzach (czterech rzymsko-katolickich,
komunalnym i żydowskim) znajduje się około 200 mogił osób, które na trwałe wpisały się w historię
miasta. Kilkanaście zbiorowych i bezimiennych mogił znajduje się w okolicznych lasach.
Ochrona środowiska kulturowego
W zakresie dziedzictwa kulturowego Starachowice stanowią ośrodek o randze krajowej
gromadzący zabytki techniki. Zespół Wielkiego Pieca nominowany został do wpisu na światową listę
dziedzictwa przemysłowego (pod nr rej. 153). Miasto jest zakwalifikowane do objęcia projektem Parku
Kulturowego Doliny Rzeki Kamiennej, którego głównym celem będzie ochrona i wyeksponowanie
reliktów architektury przemysłowej.
Przez miasto prowadzi monastyczny szlak cystersów posiadający międzynarodowe znaczenie
turystyczne.
Wkrótce Rada Miejska w Starachowicach uchwali Gminny Program Opieki nad Zabytkami
oraz Gminną Ewidencję Zabytków, które jako akty prawa miejscowego obejma ochroną prawną
te obiekty zabytkowe, które nie są wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków.
W obowiązującym stanie prawnym w zakresie ochrony zabytków, po utracie mocy planów
miejscowych – rzeczywistą ochroną prawną objęte są jedynie obiekty wpisane do rejestru zabytków
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:
 cmentarz żydowski,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
105
 zespół zakładu wielkopiecowego,
 budynek administracyjny dozorcy hutniczego (ul. Tadeusza Krywki 1),
 urządzenia wodne z tamą i przepustem (Starachowice-Michałów),
 kościół parafialny p.w. św. Trójcy (Starachowice-Wierzbnik),
 Starachowicka Kolej Dojazdowa – wszystkie tory, rozjazdy i przepusty.
Najcenniejsze pod względem wartości kulturowych obszary zabytkowych osiedli robotniczych,
układ urbanistyczny Wierzbnika oraz zespół Wielkiego Pieca wymagają ustanowienia stref ochrony
konserwatorskiej poprzez ujęcie tej problematyki w planie miejscowym. Strefy te wyznaczono
w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wskazując
również obszary wymagające rewitalizacji.
Główne zadania związane z ochroną i rewitalizacją obszarów wartościowych w aspekcie
kulturowym to:
 stworzenie pełnej ekspozycji Muzeum Przyrody i Techniki (Ekomuzeum im. Jana Pazdura)
poprzez rozbudowę obiektu, wyposażenie w infrastrukturę i powiązanie funkcjonalne
z Wierzbnikiem,
 rewitalizacja Wierzbnika jako centrum usługowego o charakterze ponadlokalnym z dominującymi
funkcjami usług centrotwórczych z zakresu kultury, administracji, hotelarstwa, gastronomii,
 działanie prowadzące do wprowadzenia w obszarze starego Wierzbnika obszaru ruchu
uspokojonego, budowa parkingów buforowych,
 opracowanie planów miejscowych dla obszarów postulowanych w Studium do objęcia ochroną
konserwatorską, w celu wprowadzenia szczegółowych zasad związanych z modernizacją
zespołów zabudowy mieszkaniowej osiedli robotniczych z początku XIX w., stanowiących
unikatowe w skali kraju przykłady tego typu zabudowy.
W 2009 roku został powołany przez Prezydenta Miasta Zespól Zadaniowy ds. ochrony
dziedzictwa narodowego, odkrywania i popularyzowania historii oraz tradycji Starachowic (ODN).
Rozpoczął działalność w dniu 18.03.2009. Głównymi płaszczyznami działań Zespołu są:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
106
1. opracowanie programu ochrony dziedzictwa narodowego, historii i tradycji na lata 2009/2010
(następnie na lata kolejne wpisujące się w strategię rozwoju Starachowic) uwzględniającego min.:
ochronę miejsc pamięci narodowej, obiektów, miejsc i wydarzeń funkcjonujących w tradycji
mieszkańców Starachowic i okolicy, pamięci osób starszego pokolenia, które swą działalnością
zasłużyły na poczesne miejsce w historii Starachowic,
2. opracowanie koncepcji nowoczesnego podręcznika historii Starachowic (Ziemi Starachowickiej)
i wskazanie autora lub zespołu autorów,
3. inspirowanie środowiska nauczycieli – historyków, polonistów, wychowawców m.in. poprzez
opracowanie scenariuszy lekcji historii regionalnej, podejmowanie badań i studiów,
4. współpraca z instytucjami, organizacjami i osobami, których działalność zbieżna jest z celami
Zespołu,
5. opracowanie atrakcyjnych koncepcji i scenariuszy organizacji uroczystości i świąt państwowych
i patriotycznych z aktywnym udziałem młodzieży (zgodnie z wykazem zawartym w Zarządzeniu
Nr 223/08 PMS),
6. opracowanie sposobów przekazu informacji dot. szeroko pojętej historii Starachowic
w mediach oraz poprzez wydawnictwa i Internet,
7. koncepcję
ścieżek
dydaktycznych
(opracowano
ścieżkę
benedyktyńsko
–
cysterską
z uwzględnieniem obiektów i miejsc historycznych na terenie Starachowic oraz poza miastem –
klasztory na Św. Krzyżu i w Wąchocku),
8. koncepcję elastycznego i funkcjonalnego oznakowania miejsc pamięci narodowej, zabytków,
miejsc związanych z historią lokalną,
9. wskazanie poza gminami źródeł współfinansowania umożliwiających realizację ww. zadań.
Zespół ODN opracował koncepcję licznych uroczystości patriotycznych i świąt państwowych,
wspomagał organizacje pozarządowe realizujące zadania zbieżne z zadaniami Zespołu, opracował
koncepcję kilku ścieżek dydaktycznych (w różnych etapach zaawansowania), przedstawił projekty
oznakowania zabytków i miejsc pamięci, współpracował ze szkołami i instytucjami (np. IPN, Muzeum
Orła Białego, Łódzkie Centrum Filmowe) przy realizacji organizowania żywych lekcji historii
we współpracy i z udziałem młodzieży szkolnej, nakreślił kierunki działań badawczo –
popularyzatorskich dotyczących historii Starachowic. Inne osiągnięcia zespołu to m.in. zaopiniowanie
wielu trudnych do rozwiązania kwestii związanych np. z piwnicą przy Hotelu Senator, ujednoliceniem
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
107
funkcjonowania środowisk kombatanckich w zakresie ich udziału w uroczystościach i świętach
państwowych, zaopiniowanie utworzenia w Starachowicach szkoły wyższej.
Lokalne Media
Od prawie 20 lat nowemu samorządowi terytorialnemu towarzyszą media. Niezaprzeczalnym
faktem jest to, że media odgrywają niebagatelną rolę. Gazety i czasopisma miejscowe, są nie tylko
stosunkowo wiernym zwierciadłem rzeczywistości społecznej, politycznej, kulturowej, ekonomicznej.
Często są także ważnym i jednym z podstawowych – ze względu na możliwości oddziaływania
na społeczeństwo, kształtowania nastrojów, postaw i zachowań ludzi – środków komunikowania
i porozumiewania się jednostek oraz większych i mniejszych grup społecznych.
Media lokalne realizują następujące zadania:

wszechstronna, bieżąca informacja lokalna,

pełnienie funkcji „trybuny społeczności lokalnej‖,

integracja środowiska lokalnego,

kształtowanie lokalnej opinii społecznej,

kontrola władz lokalnych, integracja społeczności lokalnej w strukturach lokalnych
i ponadlokalnych,

wspieranie lokalnej kultury,

promocja „małej ojczyzny‖,

edukacja społeczno – polityczna, kulturalno – historyczna i ekonomiczna społeczności lokalnej,

funkcja reklamowo – ogłoszeniowa w stosunku do lokalnych reklamodawców,

osiągnięcie sukcesu ekonomicznego na rynku,

funkcja rozrywkowa, lokalna w tematyce, formie i autorstwie.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
108
Na terenie Gminy Starachowice działają następujące media:
Gazeta Starachowicka
ul. Konstytucji 3 Maja 23
Tygodnik Starachowicki
ul. Lipowa 29
Echo Dnia
O/Starachowice
ul. Radomska 29
ESKA Starachowice
ul. Radomska 29 III, piętro pokój 304
Przedstawicielstwo Telewizji Kablowej
„VECTRA” SA
ul. Na Szlakowisku 8
Telewizja Starachowice
ul. Graniczna 12/99a
Starachowice-Net.pl
ul. Boczna 14
Wirtualne Starachowice
ul. Łysogórska 33
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
109
3.3. Sport
Niewątpliwie największą atrakcją rekreacyjno-sportową na terenie gminy jest kryta pływalnia
w Starachowicach.
Kryta pływalnia Starachowice została oddana do użytku
6 sierpnia 2010 roku. Jest obiektem nowoczesnym, przystosowanym
do potrzeb osób niepełnosprawnych (m.in. winda oraz urządzenie
ułatwiające wejście do niecek basenowych).
Dla gości dostępne są:
- basen sportowy - o wymiarach 12,5x25 m i głębokości od 1,80 m do 4,00 m, z widownią
na 135 miejsc siedzących,
- basen rekreacyjny - o powierzchni lustra wody 130 m2 i głębokości od 0,75 m do 1,20 m
z atrakcjami: rwąca rzeka, gejzer powietrzny, ławka rurowa z masażem powietrznym,
tryskacze wodne brzegowe,
- brodzik dla dzieci - o powierzchni lustra wody 19,3 m2
i głębokości od 0,15 do 0,30 m z tryskaczem wodnym –
pingwin,
- zjeżdżalnia wodna o długości 47 m z wanną hamowną,
- 2 wanny jacuzzi,
- pomieszczenia odnowy biologicznej – sauna sucha, łaźnia parowa, grota solna i ścieżka Kneippa.
Ponadto w obiekcie występuje:
- punkt gastronomiczny (dostępny także z hali basenowej),
- kręgielnia, bilard, bar.
Gmina
Starachowice
dysponuje
również
dobrze
utrzymaną
bazą
sportową
oraz turystyczno – wypoczynkową. Realizacją zadań w zakresie kultury fizycznej, sportu i turystyki
oraz wypoczynku mieszkańców zajmuje się Miejskie Centrum Rekreacji i Wypoczynku
w Starachowicach, ul. Szkolna 14.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
110
Miejska baza rekreacyjna umożliwia realizację różnorodnych pomysłów na aktywny wypoczynek. Latem
czynne są dwa kąpieliska: „Piachy‖ i „Lubianka‖. Zimą można korzystać z krytej pływalni.
Dostępne są też obiekty na Stadionie Miejskim, jak i też w ciągu całego
roku Miejska Hala Sportowa przy ul. Jana Pawła II.
Centrum realizuje i współorganizuje szereg imprez na obiektach
miejskich
jak
m.in.
finały
Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży
w Sportach Halowych, zawody mistrzowskie szczebla miejskiego,
liczne imprezy kulturalne – koncerty, festyny.
Współpracując
z
licznymi
klubami
sportowymi
miasta
współorganizuje liczne zawody i zajęcia sportowo - rekreacyjne
dla sympatyków czynnego wypoczynku – mieszkańców miasta. Między innymi na obiektach
administrowanych przez Miejskie Centrum Rekreacji i Wypoczynku odbywa się Ogólnopolski Turniej
Miast i Gmin.
Na Krytej Pływalni odbywa się bezpłatna nauka pływania dla dzieci klas II i III szkół
podstawowych. Wiele klubów sportowych miasta nieodpłatnie korzysta z miejskich obiektów
sportowo-rekreacyjnych.
Obiekty MCRiW:

Dom Wycieczkowy, ul. Szkolna 14,

Miejska Hala sportowa, ul. Jana Pawła II 22,

Kąpielisko „Piachy‖, ul. Składowa,

Korty Tenisowe, ul. Józefa Krzosa,

Stadion Miejski, ul. Szkolna 14,

Kąpielisko „Lubianka‖, ul. Południowa,

Lodowisko syntetyczne, ul. Na Szlakowisku,

Strzelnica sportowa, ul. Strzelnicza.
W celu rozwoju bazy sportowo rekreacyjnej na terenie Miasta Starachowice, Gmina rokrocznie
przeznacza na powyższy cel znaczące środki finansowe z budżetu Gminy lub stara się o ich pozyskanie
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
111
z innych zewnętrznych źródeł. Poniżej przedstawiono działania zainicjowane przez władze Gminy
przez ostatnie lata:
1. Stadion Miejski
W 2007 roku opracowano projekt sztucznej trawy wraz z oświetleniem oraz zapleczem sanitarnym.
Jednak realizacja projektu nie doszła do skutku. W roku 2008 opracowano koncepcje przebudowy
stadionu zawierającą:
 przebudowę płyty głównej,
 budowę bieżni lekkoatletycznej o sztucznej nawierzchni,
 budowę trybun na 5000 miejsc (2500 zadaszone),
 budowę zaplecza do obsługi i funkcjonowania obiektu.
Inwestycja została zrealizowana.
W 2009 roku poddano gruntownemu remontowi płytę główną wraz z otoczeniem na sumę 50.000 zł.
Pozwoliło to na rozgrywanie meczów 3 ligi. Oprócz tego, na terenie obiektu znajduje się Ośrodek
Sportów Siłowych prowadzony przez Klub Sportowy „Wiking‖.
2. Strzelnica sportowa
W 2009 roku przeprowadzono gruntowny remont za sumę 350.000 zł.
Wykonano między innymi:
 wymianę stolarki okiennej na całym obiekcie,
 ocieplenia budynków i hali sportowej,
 modernizacji sanitariatów wewnątrz hotelu.
3. Plac sportowo rekreacyjny na osiedlu Południe
 obiekt oddany do użytku jesienią 2008 roku, cieszy się dużą popularnością,
 w 2010 roku na boisku sportowym została położona nawierzchnia ze sztucznej trawy
wraz z oświetleniem.
4. Lodowisko syntetyczne
 obiekt oddany do użytku jesienią 2008 roku wraz ze sprzętem.
5. Miejska Hala Sportowa.
Oddana do użytku w 2002 roku z funkcją dostępu szkół znajdujących się w sąsiedztwie.
 w 2009 roku zakupiono nowe dodatkowe nagłośnienie oraz zacieniono okna, pieniądze na ten
cel pochodziły ze środków Urzędu Marszałkowskiego,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
112
 zakupiono nowy sprzęt do siłowni za sumę blisko 20.000 zł.
6. Boisko na osiedle Michałów
 obiekt zmodernizowano w 2009 roku poprzez położenie nowej nawierzchni na płycie głównej
oraz zakupiono nowe bramki. Całość kosztowała blisko 110.000 zł.
7. Korty Tenisowe obiekt oddany w dzierżawę.
Modernizowany nieustannie przez dzierżawców. Zgodnie z podpisaną umową w 2009 roku pozostały
3 korty z odwodnieniem wraz liniami stałymi. Wykonano również oświetlenie na wszystkich kortach.
W 2010 roku na korcie betonowym położona zostanie sztuczna trawa.
8. W 2010 roku zakończona została budowa nowoczesnej Krytej Pływalni przy ulicy
Szkolnej.
Kluby, związki i stowarzyszenia sportowe:

Automobilklub Kielecki O/Starachowice,

Katolicki Klub Sportowy Autonomiczna Sekcja Piłki Nożnej „JUVENTA‖,

Katolicki Klub Sportowy „JUVENTA - KOBEX‖,

Klub Płetwonurków Ligi Obrony Kraju „KALMAR‖ ,

Klub Sportowy „DRAGON‖,

Klub Sportowy „HDD DYNAMIC‖,

Klub Sportowy „Świt‖,

Klub Sportów Siłowych i Kulturystyki „WIKING‖,

Miejski Szkolny Związek Sportowy,

Starachowicki Klub Sportowy „Star‖ Starachowice,

Osiedlowy Klub Sportowy „Instal Michałów‖,

Starachowicki Uczniowski Klub Sportowy „Sokół‖,

Starachowicki Klub Pływacki „Barakuda‖,

Klub Sportowy „Czwórka‖,

Klub Sportowy „Klub Rugby Feniks‖,

Środowiskowy Klub Sportowy „Wektor‖,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
113

Katolicki Ludowy Integracyjny Międzyszkolny Uczniowski Klub Szachowy „GAMBIT‖,

Klub Karate Kyokushin,

Oddział Międzyszkolny PTTK,

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Oddział im. J. Głowackiego,

Uczniowski Międzyszkolny Klub Sportowy „GRACZ‖.
3.4. Promocja Gminy i atrakcje turystyczne
W Starachowicach i jego okolicy istnieją doskonałe warunki do rozwoju turystyki i wypoczynku.
Kompleksy leśne, stanowiące pozostałość Puszczy Świętokrzyskiej, akweny, zabytki architektury
sakralnej, malownicze krajobrazy zapraszają do spędzenia tu wolnego czasu. Góry Świętokrzyskie ze
względu na swe usytuowanie są łatwo dostępne dla turystów, a Starachowice stanowią doskonałą bazę
wypadową do zwiedzania tej pięknej krainy.
Czyste powietrze, atrakcyjne tereny prowadzące do ciekawych miejsc (parki krajobrazowe,
rezerwat modrzewia polskiego na Chełmowej Górze, rezerwaty przyrody „Rosochacz‖ i „Skały
pod Adamowem‖) pokryte są znakowanymi szlakami pieszymi i rowerowymi. Corocznie,
od kilkudziesięciu lat, szlakami tymi wiodą trasy ogólnopolskich Rajdów Świętokrzyskich.
Jak już wspomniano wcześniej, na terenie gminy znajduje się 11 pomników przyrody.
Do najciekawszych należy 200 letni dąb rosnący na terenie PTTK i równie sędziwe trzy dęby rosnące
po północnej stronie Al. Armii Krajowej. Atrakcję stanowi odsłonięcie geologiczne - skałki w centrum
miasta, ciągnące się na długości 400 m o wysokości od 4 m do 8 m.
Dla turystów odwiedzających gminę czeka następująca baza noclegowa:

Dom Wycieczkowy, ul. Szkolna 14,

Gospodarstwo Agroturystyczne „Stajnia Pod Dębem‖, ul. Podlesie 78,

Hotel „Europa‖, ul. Radomska 76a,

Hotel „Senator‖, ul. Krywki 18,

Hotel Sportowy KS „Świt‖, ul. Strzelnicza 3,

Internat Centrum Kształcenia Praktycznego, ul. Radomska 72,

Noclegi PU „EDEN‖, ul. Radomska 27,

Schronisko Turystyczne PTTK, ul. Krywki 1.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
114
Baza noclegowa jest bardzo słabo rozwinięta, a ta która jest (Europa, Senator) nie jest na kieszeń
przeciętnego turysty, którego miasto chce przyciągnąć.
Organizatorami turystyki i wypoczynku na terenie miasta są między innymi Miejskie Centrum
Rekreacji i Wypoczynku, kluby sportowe, stowarzyszenia oraz Oddział PTTK im. Jerzego
Głowackiego, czy PTTK Oddział Międzyszkolny.
Dużą atrakcję może stanowić kompleks strzelnic sportowych i myśliwskich, przystosowanych
do organizowania zawodów międzynarodowych. W okolicy miasta znajdują się ośrodki jazdy konnej.
W maju 2004 r. wyruszyła na szlak reaktywowana starachowicka kolejka wąskotorowa, (dawniej
relacji Starachowice-Iłża), która obsługuje wyłącznie pasażerski ruch turystyczny na trasie Starachowice
Wschodnie Wąskotorowe - Lipie (6 km). Starachowicka Kolej Wąskotorowa wykorzystywana do celów
turystyczno-rekreacyjnych nadzorowana jest przez operatora wyznaczonego przez powiat. Początek linii
oraz urządzenia techniczne zlokalizowane są w pobliżu wiaduktu drogowego Alei Kardynała
Wyszyńskiego, w rejonie ulicy Targowej.
Oprócz ciekawych miejsc w samym mieście występuje również wiele interesujących
do zwiedzania okolic Starachowic, t.j.:
Zespół klasztorny oo. Cystersów w Wąchocku to jeden
z dwóch na Kielecczyźnie znakomicie zachowanych zabytków
najwyższej klasy o znaczeniu światowym. Jest jednym z najważniejszych
obiektów Szlaku Cystersów, nad którym objęła patronat Rada Europy.
Obiekty, które przetrwały do naszych czasów, pochodzą z l połowy
XIII w. Są to kościół romański i pomieszczenia klasztorne z bardzo
cennym
kapitularzem, skarbcem,
karcerem i
wczesnogotyckim
refektarzem.
W Wąchocku warto również zobaczyć mur w obrębie zespołu klasztornego, na którym od roku
1980 rozmieszczane są tablice upamiętniające walczących na tym
terenie powstańców styczniowych, dowódców i oddziałów Armii
Krajowej.
Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej w Kałkowie jest obecnie
największym na Kielecczyźnie miejscem pielgrzymek religijnych.
Znajduje się tu m.in. dwupoziomowy kościół, kamienne stacje Drogi
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
115
Krzyżowej, wysoka na 33 m Golgota z kaplicami i oratoriami, ruchoma Panorama Świętokrzyska,
olbrzymi obraz „Polonia‖ z 200 postaciami.
Klasztor Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na Świętym Krzyżu. Dzieje klasztoru
wzniesionego w wiekach XII i XIII przez benedyktynów obfitują w wiele wydarzeń ważnych dla historii
Polski. Klasztor powstał w miejscu, który przed wiekami był
ośrodkiem kultu pogańskiego. Do czasu „potopu szwedzkiego‖,
z racji przechowania relikwii Świętego Krzyża, klasztor był
największym sanktuarium religijnym w Polsce. Dał nazwę całej
krainie. Stąd pochodzą najstarsze zabytki polskiej prozy „Rocznik
Świętokrzyski Dawny‖, „Kazania Świętokrzyskie‖.
Rezerwat „Wykus” był miejscem obozowania największym na Kielecczyźnie zgrupowań
partyzanckich Armii Krajowej, dowodzonych przez legendarnego majora Jana Piwnika „Ponurego‖.
Jest to leśny rezerwat przyrody. Rezerwat został utworzony w 1978 roku i obejmuje powierzchnię
53,01 ha, wiek drzewostanu od 70 do 100 lat.
W Chybicach znajduje się gotycki Kościół pw. Św. Małgorzaty ufundowany w 1362 r.,
o palmowym sklepieniu wspartym na jednej kolumnie. Ołtarz główny z XVII w., późnorenesansowy
o cennych walorach zabytkowych.
W Świętomarzy jest gotycki kościół z XIV w. pw. Matki Bożej Wniebowziętej,
z przybudówkami z XIX wieku, w wyposażeniu m.in. romańska chrzcielnica.
W Tarczku znajduje się kościół romański z XIII w. pw. Św. Idziego, renesansowy tryptyk
z 1540-1550 r. w ołtarzu głównym kościoła, drewniana dzwonnica z XIX w. oraz obraz z 1614 r.
przedstawiający narodziny Dzieciątka Jezus.
Ważnym elementem infrastruktury turystycznej są również szlaki turystyczne:
- Żółty (30 km) Starachowice Zachodnie – PTTK – Szlakowisko – ul. Stanisława Staszica (punkt
widokowy) – kopalnia „Majówka‖ (punkt widokowy) – Lipie – Zębiec - Piotrowe Pole – Koszary –
Iłża,
- Zielony im. J. Głowackiego (trasa o długości 36 km) Starachowice Zachodnie – Tarczek –
Bodzentyn – Psary – Łączna,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
116
- Czarny (9 km) Starachowice Zachodnie – Polana Langiewicza – Wykus,
- Szlak czerwony - Milenijny (41 km) Wąchock – Starachowice – Kałków - na szlaku ośrodki kultu
religijnego, zabytki sakralne i przydrożne kapliczki,
- Szlak rowerowy czerwony (62 km) Starachowice – Lubianka – Radkowice – Bronkowice – Wykus –
Mostki – Rataje – Wąchock – Lipie – Starachowice,
- Szlak rowerowy niebieski - śladami zabytków techniki doliny rzeki Kamiennej (81,5 km) SkarżyskoKamienna – Starachowice – Ostrowiec Świętokrzyski,
- Trasa rowerowa - Leśne dukty (ok. 40 km) Starachowice Wschodnie – Lipie – Kutery – Rezerwat
Zapadnie Doły – Klepacze – Tatry – Młynek – Brody – Ruda – Adamów – Starachowice.
Promocja Gminy Starachowice
Za promocję Miasta do 2002 roku odpowiedzialny był Wydział Rozwoju Gospodarczego,
w latach 2003-2006 Referat Strategii i Promocji Miasta, od 1.05.2007 Referat Promocji Miasta,
natomiast w chwili obecnej jest to Referat Sportu, Promocji i Turystyki. Jednym z narzędzie realizacji
zadania jest projekt „PROMOCJA MIASTA STARACHOWICE‖, który składa się z czterech
modułów:
 Program gospodarczej promocji miasta, zawiera sekwencje działań, metod i środków
promocyjnych, służących zidentyfikowanym celom.
 Promocja koncepcji SSE - celem było uzyskanie przychylności przedstawicieli Parlamentu
i Rządu RP przy rozpatrywaniu wniosku o ustanowienie na terenie Starachowic Specjalnej Strefy
Ekonomicznej. (Moduł 2 projektu został zrealizowany jeszcze przed formalnym uchwalenia Strategii
Rozwoju Starachowic.)
 Starachowickie Centrum Informacyjne w sieci INTERNET - propozycje zasobów
informacyjnych, jakie powinny być prezentowane przez SCI w ramach własnych stron www,
a także techniczne zagadnienia organizacji Centrum.
 Katalog ofert dla krajowych i zagranicznych inwestorów zewnętrznych oraz ich właściwa
dystrybucja. Projekt zawiera informacje teoretyczne n/t konstruowania i zawartości ofert
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
117
gospodarczych, wskazuje kanały dystrybucji ofert, a także zawiera ocenę i uwagi praktyczne
do materiałów, przygotowywanych przez Urząd Miejski.
Zrealizowane elementy
Moduł 1 i 4 są spójne ze sobą, mają charakter otwarty i są w ciągłej realizacji. W latach 20002010 realizowano następujące działania oraz inicjatywy wynikające z projektu:
1. Prezentacja promocyjna miasta w publikacjach:
 Magazyn Business Promotion - wersja polsko-angielska,
 Katalog Wystawców Targów Inwestycyjnych Polskich Miast INVESTCITY,
 „Gospodarczy Atlas Polski‖,
 Polish Business Magazyn (j. angielski) – edycja specjalna 2001 oraz 2003,
 Informator Samorządowy: „Ziemia Świętokrzyska‖ - j. angielski,
 Katalog ofert inwestycyjnych i informacje o gminie w wydawnictwie Katalog „The Świętokrzyskie
Province in Poland‖ rozprowadzanego w 2004 w Stanach Zjednoczonych,
 Gazeta Prawna – dodatek tematyczny ―Turystyka‖,
 Miesięcznik „Panorama Polskich Miast‖ - wersja polsko-angielska (dystrybucja podczas
międzynarodowych targów inwestycyjnych i turystycznych m. in. w Berlinie, Monachium, Cannes,
Barcelonie, Poznaniu), zamieszczenie publikacji o mieście pn. „Starachowice miejscem dobrych
inwestycji‖
oraz
wywiadu
z
Prezydentem
Starachowic
pn.
„Czyste
Starachowice‖,
a także w dziale: Salon Samorządowy „Dojrzałe partnerstwo miast‖, ―Starachowice – postawili
na inwestycje‖,
 miesięcznik „EUROREGIONY – POLSKA‖
 Gazeta Wyborcza – dodatek „Przyjazne gminy‖,
 „Aktualności
Targowe‖
(dystrybucja
w
trakcie
imprez
targowych
organizowanych
przez Międzynarodowe Targi Poznańskie oraz na wybranych imprezach targowych w kraju)
w Salonie INVESTCITY 2006 nt. działań proekologicznych, w dziale „Najlepsze w Polsce‖,
 „Gazeta Wyborcza‖ - „Przewodnik samorządowy‖, „Przystanek Świętokrzyskie‖, „Małe
Ojczyzny Ziemi Kieleckiej - Powiat Starachowicki‖, „BIKE-owe Świętokrzyskie‖, „Regionalny
Informator Samorządowy‖,
 Przewodnik sportowy XVII i XVIII Międzynarodowego Wyścigu Kolarskiego „Solidarności‖
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
118
i Olimpijczyków,
 Album
„Perły
Województwa
Świętokrzyskiego‖,
„Świętokrzyskie
Miejsca
Mocy‖,
„Świętokrzyskie Krajobrazy‖, „Województwo Świętokrzyskie u progu trzeciego tysiąclecia‖,
 Słownik biograficzny „Kto jest Kim w województwie świętokrzyskim‖,
 Miesięcznik „WELCOME TO WARSAW & TO POLAND‖,
 Folder VI Mistrzostw PZŁ w Strzelectwie Myśliwskim,
 „Echo Dnia‖ – „Echo Samorządowe‖ pn. „Powiat i gminy rozkwitają‖, w dołączonej do wydania
mapie powiatu starachowickiego oraz portalu internetowym www.echodnia.eu,
 Tygodnik Starachowicki – reklama Starachowic na mapie miasta i ościennych gmin,
 Przewodnik 53 Ogólnopolskiego Majowego Rajdu Świętokrzyskiego,
 Gazeta Starachowicka – w dołączonym do wydania kalendarzu na 2008 r.,2009 r., 2010 r.,
 Wydanie specjalne „VIP – Poczet Marszałków – Liderzy Samorządności‖,
 Wydawnictwo „Samorządy 2009 – najlepsze w Polsce‖,
 Magazyn EuroSTYL Nowe Spojrzenie w wydaniu specjalnym pn. „Na miarę Europy‖
dwujęzyczny materiał promocyjny pt. „Zapraszamy do Starachowic – turystycznej stolicy
regionu‖,
 Katalog Panorama Firm Kielce 2010,
 Polskie Książki Telefoniczne,
 Miesięcznik RADOSTOWA.
Udział miasta w imprezach wystawienniczych i targowych:
1. udział w organizacji prezentacji Województwa Świętokrzyskiego na Światowej Wystawie EXPO
w Hanowerze (lipiec 2000),
2. organizacja stoiska międzynarodowego (Starachowice, Rochdale, okręg Heywood, Blackpool –
Wielka Brytania, Skövde – Szwecja, Biella – Włochy, Braunschweig – Niemcy) na III Spotkaniach
Handlowych nad Kamienną w Starachowicach (maj 2000),
3. organizacja i obsługa stoiska Starachowic na Targach Inwestycyjnych Miast Polskich –
INVESTCITY w Poznaniu – listopad 2000, 2001 (współpraca ze SSE „Starachowice‖ - wspólne
stoisko),
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
119
4. promocja Starachowic w Rochdale, okręg Heywood w ramach prezentacji miast partnerskich
w formie stoisk (przesłano materiały promocyjne, które zaprezentowano na zorganizowanym
stoisku Starachowic),
5. współudział ze SSE w Targach i Kongresie Inwestycji i Nieruchomości Przemysłowych Europy
Środkowo-Wschodniej REALLOCATION w Lipsku w Niemczech – maj 2003 r.,
6. udział w imprezie targowej „Prezentacje 2006‖ w Skarżysku-Kamiennej,
7. udział w obchodach z okazji 70 rocznicy powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego
w Sandomierzu,
8. obsługa stoiska promocyjnego w Jarmarku u Starzecha na terenie Muzeum Przyrody i Techniki
w Starachowicach,
9. promocja Starachowic podczas Dni Miasta La Roche sur Foron (Francja),
10. udział w Dniach Województwa Świętokrzyskiego.
Forma promocji, dotycząca uczestnictwa w targach i wystawach nie została opisana w projekcie.
Dotychczasowe działania Urzędu Miejskiego w Starachowicach w tym zakresie stanowią uzupełnienie
projektu.
Materiały promocyjne:
1. wydanie broszury „Budżet 2005‖, „Budżet 2006‖, folderu promocyjnego Starachowic oraz broszury
o mieście w trzech wersjach językowych (polska, angielska, niemiecka),
2. kalendarze plakatowe, plany miasta,
3. wykonanie rolety promocyjnej Starachowic, tablicy informacyjno-promocyjnej, baneru oraz tablicy
informacyjnej,
4. wykonanie zdjęć lotniczych i filmu „z lotu ptaka‖ miasta dla celów promocyjnych w formie zapisu
elektronicznego oraz wydruków wielkoformatowych, laminowanych dla celów lepszej projekcji
wybranych zdjęć lotniczych promujących miasto,
5. wykonanie namiotu promocyjnego i estrady wykorzystywanej dla potrzeb promocji miasta,
6. gadżety reklamowe prezentujące logo oraz herb Starachowic.
W projekcie podkreśla się, że materiały informacyjne i promocyjne są nieodzownym elementem
prowadzenia działań promocyjnych oraz prezentacji lokalnych instytucji i przedsiębiorczości.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
120
Promocja miasta poprzez udział w plebiscytach:
-
Laureat IV edycji Konkursu „Gmina Fair Play‖ 2005 w kategorii gmin miejskich,
-
w Rankingu Gmin Regionu Świętokrzyskiego 2006 r. (nagroda główna w kategorii rozwój wiedzy
samorządowej),
-
wyróżnienie Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej w dowód wyjątkowej aktywności
w inwencji działań edukacyjnych, informacyjnych i promocyjnych o Unii Europejskiej,
-
tytuł „Złota Miejscowość FM – Skarby Świętokrzyskiej Ziemi‖ w I edycji plebiscytu kieleckiego
radia TAK FM za skuteczną prezentację walorów miasta,
-
Laureat Rankingu Samorządów „Rzeczpospolitej‖ 2008 w kategorii Najlepsza Gmina Miejska
-
tytuł „Europejska Gmina – Europejskie Miasto‖ za I miejsce w rankingu samorządów Gazety
Prawnej w województwie świętokrzyskim,
-
„Euro-Gmina‖ 2005/06 województwa świętokrzyskiego (zdobyty tytuł ―Miasto Roku‖), „EuroGmina‖ 2006/07 (nagroda główna „Prezydent Roku‖), „Euro-Gmina‖ 2007/08 województwa
świętokrzyskiego (zdobyty tytuł „Miasto Roku‖), „Euro-Gmina‖ 2008/09 (zdobyty tytuł „Super
Prezydent Roku‖).
Organizacja imprez promujących miasto:
 „Tłusty Czwartek na Starówce‖ - 2008 r., 2009 r., 2010 r.,
 „Piknik z Prezydentem Miasta Wojciechem Bernatowiczem‖ nad kąpieliskiem „Piachy‖ - 2008r,
2009 r., 2010 r.,
 „Piknik z Prezydentem Miasta Wojciechem Bernatowiczem‖ nad kąpieliskiem „Lubianka‖ - 2008 r.,
2009 r., 2010r.,
 „Starachowicki Otwarty Amatorski Turniej Tańca Disco „OPEN DANCE – STARACHOWICE‖
- 2009 r., 2010 r.,
 „Wspólne kolędowanie w Starachowicach‖ - 2007 r., 2008 r., 2009 r.,
 ―POŻEGNANIE LATA‖ wraz z występem zespołu „DŻEM‖.
Na imprezach przeprowadzone zostały konkursy z wiedzy o mieście. Nagrodami w konkursach były
gadżety promujące miasto oraz atrakcyjne nagrody rzeczowe.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
121
Projekty współpracy z partnerami zagranicznymi (miasta partnerskie, szkoły, organizacje
gospodarcze):
Działania te służą szeroko pojętej promocji miasta za granicą, powodując wzrost
zainteresowania Starachowicami w różnych kręgach, również gospodarczych innych krajów, czego
wyrazem jest przeprowadzona przez Ambasadę Brytyjską w Warszawie misja gospodarcza do Wielkiej
Brytanii dla miejscowych przedsiębiorców. Była to druga w historii stosunków Polsko - Brytyjskich
Misja Gospodarcza organizowana przez stronę rządową Wielkiej Brytanii. Przedstawiciele firm
lokalnych ze Starachowic przebywali w Wielkiej Brytanii jako uczestnicy misji gospodarczej.
Przedsiębiorcy nawiązali kontakty z firmami brytyjskimi, rozmawiali o możliwościach współpracy
a także odwiedzali firmy swoich potencjalnych partnerów. W lutym 2002 r. nastąpiła rewizyta
przedsiębiorców brytyjskich w Starachowicach. Następna misja lokalnych przedsiębiorców odbyła się
w listopadzie 2003 r.. Ze współpracy miasta Starachowice z Ambasadą Brytyjską korzysta także Urząd
Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego.
Promocji miasta służył również udział partnerów ze Starachowic w międzynarodowych
programach (Centrum Kształcenia Zawodowego, Stowarzyszenie „Zdrowa Szkoła‖) oraz współpraca
z międzynarodowym stowarzyszeniem ITER, a także coroczna organizacja obchodów „Dni Europy‖.
W ramach „Dni Europy‖ - we współpracy z partnerami lokalnymi (Starostwo Powiatowe, SSE, SCK,
Stowarzyszenie „Demokracja i Rozwój‖, „Art. Media‖ s.c., lokalne szkoły, MOPS) zorganizowano:
1. konferencję pt.: „Współpraca partnerska miast drogą do zjednoczonej Europy‖,
2. stoisko UM, na którym prezentowały się również miasta - zagraniczni partnerzy,
3. spotkania warsztatowe młodzieży pt.: „Aspekty historyczne w procesie zjednoczenia Europy‖,
4. koncert „Viva Europa‖,
5. europejskie zdarzenie teatralne,
6. uczestnictwo reprezentacji miasta w Paradzie Europejskiej w Warszawie,
7. seminarium pt.: „Wpływ integracji europejskiej na sektor przedsiębiorstw‖ – we współpracy
z Centrum Euro-Info w Kielcach,
8. uroczystą Sesję Rady Miejskiej nt.: „Polska w drodze do Unii Europejskiej – stan negocjacji‖ –
we współpracy z Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej w Kielcach,
9. seminarium dla młodzieży nt.: „Polska w drodze do Unii Europejskiej‖ – we współpracy
z Regionalnym Centrum Informacji Europejskiej w Kielcach,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
122
10. Paradę Europejską ulicami miasta Starachowice, festyn – Plac Na Szlakowisku,
11. liczne wycieczki krajowe i po regionie, spotkania robocze itp.
W obchodach „Dni Europy‖ uczestniczyli przedstawiciele z: Rochdale w okręgu Heywood (Wielka
Brytania), Blackpool (Wielka Brytania), Ambasada Wielkiej Brytanii w Warszawie, Skövde (Szwecja),
Biella (Włochy), Braunschweig (Niemcy), Aurich (Niemcy), Winnica (Ukraina).
Podpisana
została
również
umowa
partnerska
między
Starachowicami
a Rochdale, okręg Heywood, jako owoc sformalizowanej wieloletniej współpracy oraz udziału
przedstawicieli gminy i delegacji młodzieżowych w konferencjach i spotkaniach międzynarodowych.
Przedstawiciele UM w Starachowicach uczestniczyli w dwóch wyjazdach studyjnych
do Belgradu (Serbia) w ramach projektu „Świętokrzyskie dla Serbii – najlepsze praktyki samorządowe‖
jako wyróżnienie za zwycięstwo w „Rankingu gmin regionu świętokrzyskiego 2005‖ FRDL Kielce.
Promocji miasta służyło również podpisanie umowy partnerskiej między Starachowicami
a miastem Bar (Ukraina). Nawiązanie współpracy umożliwia wymianę młodzieży Starachowice – Bar
w zakresie sportu, kultury i turystyki. Dzięki takiej współpracy co roku odbywa się wizyta delegacji
ze Starachowic w Barze (Ukraina) oraz uczestnictwo w obchodach „Dni Kultury Polskiej na Ukrainie‖.
Odbyła się również podróż władz samorządowych do miasta Biella (Włochy) oraz rewizyta
burmistrzów miast w prowincji Biella w celu podpisania umowy partnerskiej dot. współpracy
w dziedzinie demokracji samorządowej, edukacji, kultury i rozwoju gospodarczego.
Przedstawiciele Urzędu Miejskiego uczestniczyli również w konferencji międzynarodowej
„Europejska Spuścizna Kulturowa‖ w mieście Candelo (Włochy), gdzie nastąpiło podpisanie umowy
partnerskiej czterech miast: Starachowice - Polska, Almonacid De La Cuba - Hiszpania, La Roche sur
Foron - Francja, Candelo - Włochy.
Promocji miasta służyła również wizyta delegacji z Urzędu Miejskiego w Centrum Biznesu
w Oldham (Wielka Brytania) w celu przedstawienia możliwości współpracy z lokalnymi organizacjami,
a także wspólnych projektów z wykorzystaniem dostępnych funduszy europejskich.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
123
W
latach:
2000-2010
na
działania
promocyjne
poniesiono
nakłady
finansowe
w wysokości ok.:

2000 r. - 120,6 tys. zł,

2006 r. - 97,2 tys. zł,

2001 r. - 129 tys. zł,

2007 r. - 99,3 tys. zł,

2002 r. - 103 tys. zł,

2008 r. - 154,3 tys. zł

2003 r. - 58,6 tys. zł,

2009 r. - 326,6 tys. zł,

2004 r. - 63,8 tys. zł,

plan na 2010 r. - 242 tys. zł.

2005 r. - 74,2 tys. zł,
Dalsza realizacja
Działania promocyjne zawarte w projekcie mają charakter otwarty. W odniesieniu
do treści projektu możliwe jest:
 wykonanie prezentacji multimedialnych o mieście, w tym filmu o Starachowicach,
 udział w plebiscytach i konkursach,
 organizacja imprez sportowo-kulturalnych i festynów rodzinnych,
 wykonanie elementów promocji wizualnej – reklama przestrzenna.
Starachowickie Centrum Informacyjne w sieci INTERNET
W części dotyczącej utworzenia Centrum informacyjnego w sieci Internet do chwili obecnej:
 wykonano nową stronę www miasta (1999 r., 2005 r.),
 zaktualizowano oraz rozbudowano stronę www miasta,
 umieszczono stronę www na serwerze operatora teleinformatycznego Complex Computer S.A.,
 zamieszcza się informacje na temat spraw załatwianych w UM (procedury, wzory druków
i formularzy) – funkcję tę spełniać ma też internetowy Biuletyn Informacji Publicznej gminy,
 utworzono nowe podstrony m.in. System ISO w Urzędzie, Skrzynka podawcza, kontakt SKYPE,
E-Urząd, System informacji o środowisku, Urząd Miejski w Internecie, BOM (Biuro Obsługi
Mieszkańców) w celu lepszego dostępu do informacji mieszkańców miasta,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
124
 rozbudowano stronę www o mapę wirtualną,
 opracowano wersję obcojęzyczną strony www (w języku angielskim),
 wykonano spacer wirtualny po Starachowicach oraz zamieszczono go na serwerze Urzędu
Miejskiego (140 ujęć panoramicznych),
 wzbogacono stronę o nowe linki: Serwis Monitora Polskiego, Serwis Dziennika Ustaw.
W latach: 2000-2010 na działania związane z obsługą strony www poniesiono nakłady
finansowe w wysokości:
 1999-2001 - łączne nakłady poniesione na realizację centrum informacyjnego w Internecie –
ok.115 tys. zł (wydatki związane z opracowaniem strony www, koszty abonamentu za umieszczenie
i funkcjonowanie strony na serwerze Complex Computer),
 2005 r. - 12,0 tys. zł,
 2006 r. - 5,5 tys. zł,
 2008 r. - 7,9 tys. zł,

plan na 2010 r. - 30,0 tys. zł.
Dalsza realizacja
Dalsza realizacja funkcji centrum informacyjnego w Internecie obejmuje poprawę funkcjonalności
strony www i dalszą jej rozbudowa poprzez:
 budowa nowej atrakcyjnej strony www , dostosowanej do obecnie panujących standardów,
 doskonalenie formuły informatora samorządowego,
 wzbogacenie spaceru wirtualnego o nowe ujęcia panoramiczne miasta,
 zamieszczenie kamer on-line na nowej stronie www.
Podsumowanie
Edukacja, kultura, sport i rekreacja są to dziedziny życia bardzo wyraźnie kształtujące oraz budujące
wizerunek samorządu. W Starachowicach podejmuje się bardzo dużo działań w tym zakresie, widoczny
jest olbrzymi potencjał, jednakże potrzeba jeszcze sprawniejszego wykorzystywania możliwości, które
miasto już sobie stworzyło lub może dopiero stworzyć.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
125
Bardzo widoczny i zarazem odczuwalny w mieście jest brak żłobków (zarówno samorządowych,
jak i prywatnych). Jest to naturalny hamulec dla młodych małżeństw, przed posiadaniem potomstwa
oraz zachęta do znalezienie bardziej przyjaznego środowiska życia. Dla młodych, nowoczesnych ludzi
praca i zawodowy rozwój obojga rodziców wydają się być rzeczą naturalną. Nie chcąc przy tym tracić
możliwości posiadania rodziny, niezbędna staje się pomoc państwa, samorządu lub rodziny. Stworzenie
przyjaznego środowiska dla wychowania i rozwoju dzieci będzie budowało atmosferę i wizerunek
miasta. Prowadzenie takiej działalności przez miasto na pewno będzie pociągało za sobą duże koszty
finansowe, jednakże nie można nie dostrzegać korzyści jakie w perspektywie długookresowej będą
skutkami takiej polityki.
Należy stwierdzić, że może to być jeden z elementów, który przyczynia się do systematycznego spadku
liczby mieszkańców Starachowic. Brak żłobka wpisuje się w krąg zależności: czemu nie ma żłobka –
bo nie ma dzieci, czemu nie ma dzieci – bo nie ma żłobka. Jest to uproszczenie, jednakże brak choćby
jednego żłobka w mieście tej wielkości co Starachowice wydaję się być błędem. Jest to doskonały
obszar do zagospodarowanie przez prywatne osoby i prywatne żłobki. Podobna sytuacja – brak
prywatnej inicjatywy, dotyczy prywatnych przedszkoli, które na terenie gminy nie funkcjonują.
Bardzo ważnymi kwestiami, na które gmina zwraca uwagę jest możliwość wykorzystania zewnętrznych
środków finansowych na edukację młodzieży. Chodzi tu głównie o wykorzystanie dostępnych środków
z EFS, które pozwalają na dokształcanie młodzieży i przekazywanie im nowej wiedzy i doświadczeń.
W dzisiejszych czasach, w których dominująca rolę odgrywa wiedza i informacja gmina powinna
w dalszym ciągu realizować działania w celu pozyskiwania nowych możliwości kształcenia
i przekazywania wiedzy miejscowej młodzieży m.in. poprzez wymiany międzynarodowe, kontynuację
realizowanych projektów.
Dobra baza szkolnictwa podstawowego oraz średniego zderza się niestety z brakiem możliwości
studiowania w mieście na kierunkach prowadzonych przez renomowane szkoły wyższe. Specjalistyczne
i rzadkie kierunki studiów (techniczne) w połączeniu z zapotrzebowaniem lokalnego rynku pracy
spowodowałby zatrzymanie odpływu młodzieży ze Starachowic, a nawet mogłyby przyciągnąć
zainteresowane osoby z całego województwa świętokrzyskiego.
Bardzo ciekawie i obiecująco wygląda działalność kulturalna miasta. Bardzo szeroka oferta wydarzeń
kulturalnych powoduje, iż każdy mieszkaniec znajdzie ofertę dla siebie. Należy mieć jednak
na względzie, iż działalność kulturalna oprócz zaspokajania potrzeb mieszkańców, może i powinna
spełniać także inne funkcje: promocyjną oraz wizerunkową. Wskazane byłoby podzielenie oferty
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
126
kulturalnej na wydarzenie o charakterze lokalnym i wydarzenia o charakterze regionalnym, a nawet
ogólnopolskim. Bardzo ważna jest kwestia promocji miasta, która do tej pory głównie opiera się
na promocji Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz promocji gospodarczej miasta. Wydaje się, że
promocja ofert inwestycyjnych i promocja gospodarcza miasta jest niewystarczająca w dzisiejszych
czasach. Brak jest wyraźnego określenie strategii marketingowej miasta, konieczne jest określenie jaki
wizerunek miasto chce budować, jak ma być postrzegane w otoczeniu, jaką „marką‖ jest lub chce być.
Należy mieć na względzie, iż SSE jest atutem Starachowic, ale jest to tzw. gwiazda schodząca (kończąca
swój żywot).
Konieczne jest stworzenie kompleksowego programu promocji i budowy wizerunku miasta jako miasta
nowoczesnego, ale i spokojnego, z dala od wielkomiejskiego hałasu i chaosu, przyjaznego
w codziennym życiu (tereny rekreacyjne, dobre szkoły dla dzieci, ciekawe wydarzenia kulturalne),
w którym i z którego dodatkowo można prowadzić firmy/interesy. Ponadto Starachowice mogą być
doskonałym miejscem do wypoczynku, turystyki i wypadów turystycznych w województwie
świętokrzyskim.
W powyższą koncepcję doskonale wpisuje się działanie „Trójmiasto nad Kamienną‖ – olbrzymi
potencjał, który należy wykorzystać i który może się stać siłą pociągową całego miasta i regionu
(markowy produkt turystyczny).
Niestety są także widoczne bardzo duże braki, które mogą utrudniać realizację w/w działań, choćby
słabo rozwinięta baza noclegowa na niższym i średnim poziomie cenowym. Dwa hotele o wysokim
standardzie zabezpieczają zapotrzebowanie na turystykę biznesową.
Kolejną kwestią jest bardzo mała ilość ścieżek rowerowych i w związku z tym brak możliwości rozwoju
turystyki rowerowej, która z roku na rok zyskuje coraz większe rzesze zwolenników. Ścieżki rowerowe
wpływają na wzrost atrakcyjności miasta zarówno dla turystów, jak i mieszkańców.
Na zakończenie należy pokreślić dobry stan bazy sportowej w Starachowicach, który także jest
niewątpliwym atutem miasta.
Nie należy również zapominać o zasobach znajdujących się w zarządzie Starostwa Powiatowego,
a które mogą stanowić o sile oferty Starachowic, wymienić tu należałyby Muzeum Przyrody i Techniki
Ekomuzeum im. Jana Pazdura.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
127
4. POMOC SPOŁECZNA I BEZPIECZEŃSTWO MIESZKAŃCÓW GMINY
4.1. Pomoc społeczna
Gmina Starachowice realizuje zadania własne z zakresu pomocy społecznej poprzez udzielanie
wszechstronnej pomocy osobom i rodzinom w celu umożliwienia im przezwyciężania trudnych sytuacji
życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Do tego celu powołana jest jednostka budżetowa: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Starachowicach.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej udziela pomocy w formie pieniężnej, rzeczowej i usługowej,
a mianowicie:

w formie pracy socjalnej, interwencji kryzysowej i poradnictwa specjalistyczno - prawnego,
psychologicznego i rodzinnego,

przyznawania i wypłacania:
o
zasiłków stałych i składek na ubezpieczenie zdrowotne,
o
świadczeń rodzinnych i pielęgnacyjnych,
o
zasiłków okresowych,
o
zasiłków celowych,
o
dodatków mieszkaniowych,

udzielanie schronienia osobom bezdomnym,

zapewnienie posiłku i niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym,

dożywianie dzieci,

organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób chorych,
starszych, niepełnosprawnych, szczególnie samotnych,

organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania
dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

kierowanie do domów pomocy społecznej,

wydawanie żywności pozyskanej ze środków unijnych oraz od sponsorów.
Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa, sieroctwa,
bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności, choroby, przemocy w rodzinie, ochrony macierzyństwa,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
128
wielodzietności, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa
domowego, alkoholizmu i narkomanii, zdarzenia losowego, sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej
lub ekologicznej.
Na przestrzeni lat 2000 – 2010 (stan na I kwartał) z pomocy społecznej korzystała przedstawiona
w poniższej tabeli liczba rodzin:
Liczba
Lata
Liczba ludności
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
I kw. 2010
58 312
57 067
56 665
56 173
55 701
55 736
55 233
54 736
54 743
54 311
53 869
rodzin
korzystających
z pomocy
społecznej
osób w tych
rodzinach
3 223
2 873
3 037
3 261
3 042
2 536
2 682
2 251
2 245
2 187
1 551
9 048
8 322
8 861
9 539
8 501
6 927
6 826
5 386
5 386
5 509
3 426
odsetek ogółu
mieszkańców
15,52%
14,58%
15,64%
16,98%
15,26%
12,43%
12,36%
9,84%
9,84%
10,14%
6,36%
Tabela II.4.1-1 Ludność miasta Starachowice oraz odsetek osób korzystających z pomocy społecznej
(źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Pomoc społeczna jest udzielana osobom i rodzinom w oparciu o art. 7 Ustawy o pomocy
społecznej, w szczególności z powodu:
1. ubóstwa,
2. sieroctwa,
3. bezdomności,
4. bezrobocia,
5. niepełnosprawności,
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby,
7. przemocy w rodzinie,
8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
129
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego,
zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
10. braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczowychowawcze,
11. trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13. alkoholizmu lub narkomanii,
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.
Powody, ze względu na które udzielono pomocy osobom i rodzinom na przestrzeni lat 2000-2010
przedstawia poniższa tabela:
Powody przyznawania
pomocy
ubóstwo
sieroctwo
bezdomność
potrzeba ochron.
macierzyństwa
bezrobocie
niepełnospraw.
długotrwała choroba
bezradność w sprawach
opiekuńczowychowawczych i
prowadzenia gospodarstwa
przemoc w rodzinie
potrzeba ochron. ofiar
handlu
alkoholizm
narkomania
trudność w przystosowaniu
do życia po zwolnieniu z
zakładu karnego
Liczba osób
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
0
0
0
7067 5501 5 131 4274 3871 3704
6
9
16
15
10
6
60
80
60
63
44
61
2632
2
48
562
365
260
0
0
0
4998 7795 7897 4268 5418 5098 4012 3524 3628
1369 2257 2970 1442 1988 1987 1941 1917 2014
2359 3225 3457 625 2441 2526 2472 2438 2570
2644
1321
1620
0
1720 2212 2289 1825 2017 2172 2197 2209 2236
1328
0
4980 7885 9539
2
3
0
79
47
61
I kw.
2010
0
932
1140
378
492
150
292
0
0
-
-
144
94
86
24
53
84
60
-
-
-
-
-
-
-
-
0
0
0
0
0
605
8
592
11
613
11
751
30
534
22
506
14
362
6
417
11
514
12
416
8
0
34
46
41
0
84
39
25
22
37
27
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
130
brak umiejętności w
przystosowaniu do życia
młodzieży opuszcz.
Placówki opiek.-wych.
trudn. w integ r. osób,
które otrz. Status uchodźcy
zdarzenie losowe
syt. kryzysowa
klęska żyw. i ekol.
-
-
-
-
0
8
3
16
0
0
0
-
-
-
-
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6
351
0
2
315
0
6
56
0
30
55
0
13
4
0
20
12
0
6
7
0
Tabela II.4.1-2 Powody, ze względu na które udzielono pomocy osobom i rodzinom na przestrzeni lat
2000-2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
W ramach projektu „Pomoc Społeczna” Strategii Rozwoju Starachowic przyjętej
uchwałą Nr VIII/1/2000 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 6 listopada 2000 r.
w okresie 2000 – I kwartał 2010 realizowano zadania własne gminy wynikające z obowiązujących
przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz przepisów wykonawczych do w/wym. ustawy,
w postaci:
1. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych.
Zadaniem realizowanym przez gminę ze środków własnych jest przyznawanie i wypłacanie zasiłków
celowych. Adresatami tej pomocy są osoby i rodziny nie posiadające środków na zaspokojenie niezbędnej
potrzeby, a za taką uważa się w szczególności zakup żywności, leków i leczenia, opału, odzieży,
niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu,
a także pokrycie kosztów pogrzebu.
2. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych specjalnych.
Przyznawanie i wypłacanie specjalnych zasiłków celowych jest zadaniem własnym gminy o charakterze
fakultatywnym. Świadczenie to przyznawane jest w formie pieniężnej tylko w szczególnie
uzasadnionych przypadkach osobom lub rodzinom, których dochód przekracza kryterium ustalone
w Ustawie o pomocy społecznej. Wysokość zasiłku nie może być wyższa od kryterium dochodowego
osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Specjalne zasiłki celowe nie podlegają zwrotowi.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
131
3. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych losowych.
Przez okres 2000 – 2009. Ośrodek wypłacał i realizuje to świadczenie nadal – zasiłek celowy losowy.
O jego przyznanie mogą ubiegać się osoby lub rodzina, które poniosły straty w wyniku zdarzenia
losowego bez względu na poziom dochodu w rodzinie.
4. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych zwrotnych.
O zasiłki celowe zwrotne, które wypłacał MOPS mogły ubiegać się, w szczególnie uzasadnionych
przypadkach, osoby lub rodziny bez względu na dochód. Świadczenie to podlegało zwrotowi w części
lub w całości.
5. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych na schronienia.
Udzielanie schronienia - realizowane jest poprzez przyznanie miejsca noclegowego w funkcjonującej
na terenie Starachowic Noclegowni dla bezdomnych mężczyzn i kobiet bądź też kierowanie osób
do schronisk znajdujących się poza terenem gminy. Noclegownia dla osób bezdomnych funkcjonuje
w strukturach MOPS od listopada 1999 roku. Do roku 2002 placówka mieściła się przy ulicy
Borkowskiego 1, a od sezonu jesienno-zimowego 2002/2003 do chwili obecnej przy ul. Lipowej 44.
MOPS zapewnia noclegi osobom bezdomnym przez cały rok. Placówka ta oferuje 30-35 miejsc
noclegowych, istnieje jednak możliwość zorganizowania dodatkowych miejsc w sytuacji kryzysowej.
Do roku 2002 funkcjonowała okresowo, tj. w miesiącach od października do kwietnia od godz. 18.00
do 8.00 rano. W latach 2002-2005 funkcjonowała całorocznie i całodobowo. Obecnie funkcjonuje
całorocznie w godz. 19.00 - 7.00 rano, z wyjątkiem przypadków choroby i minusowych temperatur noclegownia jest wtedy czynna również w ciągu dnia.
6. Przyznawania i wypłacania zasiłków celowych na zakup posiłku lub żywności.
W miesiącach listopad - grudzień 2004, a następnie od kwietnia 2005 r. MOPS realizował wypłatę
zasiłków celowych w ramach Rządowego Programu „Posiłek dla potrzebujących‖. Świadczenie
to było przyznawane osobom i rodzinom, których dochód nie przekraczał 150% kryterium
dochodowego na osobę w rodzinie, tj. kwoty 474,00 zł. Od lutego 2006 r. w ramach wieloletniego
programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖ MOPS realizuje również wypłatę zasiłków
celowych na zakup posiłku lub żywności. Świadczenia te przyznawane są osobom, które znalazły
się w sytuacji uniemożliwiającej korzystanie z pomocy w formie dożywiania. W przypadku, gdy MOPS
nie jest w stanie zapewnić posiłku, a dochód osoby czy rodziny nie przekracza 150% kryterium
dochodowego osoby w rodzinie, tj. kwoty 351,00 zł przyznaje się zasiłek celowy na zakup posiłku.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
132
7. Przyznawania i wydawania świadczeń rzeczowych.
Od m-ca września 2007 r. Ośrodek wydaje produkty żywnościowe w ramach wieloletniego programu
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖. Świadczenia w formie produktów przyznawane są osobom,
które znalazły się w sytuacji uniemożliwiającej korzystanie z pomocy w formie dożywiania,
a co do których istnieje uzasadnione przypuszczenie zmarnotrawienia przyznanej pomocy w formie
pieniężnej. Kryterium uprawniające do tej pomocy jest takie jak w przypadku zasiłku celowego
na zakup posiłku. Dodatkowo z tego programu w 2008 r. doposażono również stołówki szkolne.
Kwota wydatkowana na ten cel wyniosła 64 947 zł.
8. Zakupu wyprawki dla niemowląt.
Ta forma pomocy realizowana była z zadań własnych gminy do 2002 r. W roku 2000 skorzystało
z niej 44 osoby na kwotę 15 773 zł, w 2001 – 55 osób na kwotę 22 150 zł, natomiast w 2002 r.
wyprawką dla niemowląt objęto 10 osób ponosząc koszty w wysokości 4 095 zł.
9. Sprawienia pogrzebów dla osób najuboższych.
Na gminie spoczywa obowiązek sprawienia pogrzebu w sytuacji, gdy osoba zmarła nie posiadała żadnej
rodziny i nikogo bliskiego, kto mógłby zorganizować pogrzeb. Obowiązek ten występuje również
w przypadku sprawienia pogrzebu osobie bezdomnej.
10. Pokrywania kosztów i umieszczania bezdomnych w noclegowni i schroniskach poza
Starachowicami (patrz punkt 4).
11. Przyznania i zakupu obiadów w Stołówce Caritasu.
Ośrodek zapewnia gorący posiłek osobom dorosłym, które własnym staraniem nie są w stanie go sobie
zapewnić. Osoby takie są kierowane na obiady do Stołówki Caritasu. W okresie od stycznia do marca
2006 r. MOPS ponosił odpłatność za obiad w wysokości 1,90 zł, od 1 kwietnia 2006 r. koszt obiadu
wzrósł do 2 zł, natomiast od 1 kwietnia 2009 r. wynosi on 3 zł. W okresie od listopada 2004 r.
do grudnia 2005 r. MOPS realizował w tym zakresie Rządowy Program „Posiłek dla potrzebujących‖,
natomiast od stycznia 2006 r. realizuje „Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖.
12. Przyznania
i
zakupu
obiadów
w
szkołach
i
szkołach
ponadgimanzjalnych
oraz dofinansowania do wyżywienia w przedszkolach.
Zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym jest dożywianie dzieci i młodzieży
w przedszkolach, szkołach i internatach. Od stycznia do października 2004 r. ta forma pomocy
przysługiwała dzieciom z rodzin, których dochód na osobę nie przekraczał ustawowego kryterium
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
133
dochodowego, a od miesiąca listopada MOPS realizował program „Posiłek dla potrzebujących‖.
W ramach programu bezpłatne posiłki wydawane były dzieciom pochodzącym z rodzin, w których
dochód na osobę nie przekraczał 150% ustawowego kryterium dochodowego. W przypadku
przekroczenia tej kwoty udzielenie pomocy mogło odbywać się na zasadach zwrotu przez rodzinę
w części lub całości poniesionych wydatków zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej Nr XIII/11/04 z dnia
30 grudnia 2004 roku. Od stycznia 2006 r. MOPS realizuje wieloletni program „Pomoc państwa
w zakresie dożywiania‖, adresowany do dzieci i młodzieży pochodzącej z rodzin o niskich dochodach.
Przy przekraczającym dochodzie pomoc może być udzielana częściowo odpłatnie lub za pełną
odpłatnością. Zasady zwrotu zostały ustalone w Uchwale Rady Miejskiej w Starachowicach Nr I/8/06
z dnia 30 stycznia 2006 roku.
13. Przyznawania i udzielania pomocy w formie usług opiekuńczych.
Do zadań własnych gminy o charakterze obligatoryjnym należy organizowanie i świadczenie usług
opiekuńczych. Ta forma pomocy adresowana jest przede wszystkim do osób samotnych,
które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, jak również
do osób, posiadających rodzinę, która nie może im takiej pomocy zapewnić. Zakres usług opiekuńczych
obejmuje: pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, podstawowej opieki higienicznej,
pielęgnacji, a także w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi świadczone są
odpłatnie. Warunki przyznawania i odpłatności za usługi oraz częściowego lub całkowitego zwolnienia
od opłat określa Uchwała Nr VII/10/04 Rady Miejskiej z dnia 5 lipca 2004 r..
14. Kierowania osób do umieszczenia w domach pomocy społecznej.
Zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym jest kierowanie do domu pomocy społecznej
i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca w tym domu. Umieszczenie w domu pomocy społecznej
przysługuje zgodnie z art. 54 ust. 1 Ustawy o pomocy społecznej osobie, która wymaga całodobowej
opieki z powodu wieku, choroby lub
niepełnosprawności, nie może samodzielnie funkcjonować
w codziennym życiu i nie można jej zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych.
Skierowanie do domu pomocy
społecznej wymaga zgody osoby kierowanej lub zgody jej
przedstawiciela ustawowego. Decyzję kierującą oraz decyzję ustalającą odpłatność za pobyt w DPS
wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania. Decyzję o umieszczeniu wydaje
starosta powiatu prowadzącego placówkę.
Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej w myśl art. 61 Ustawy wnosi mieszkaniec domu
w wysokości nie przekraczającej 70% swojego dochodu. W sytuacji, gdy kwota ta nie pokrywa w całości
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
134
kosztów utrzymania w Domu Pomocy Społecznej do wniesienia opłaty zobowiązani są małżonek,
zstępni przed wstępnymi. Dyrektor MOPS ustala w drodze umowy zawartej z tymi osobami wysokość
wnoszonej przez nich opłaty. Koszty uzupełniające ponosi gmina, z której osoba została skierowana
do domu pomocy społecznej. Do kwietnia 2004 r. opłatę za pobyt ponosił mieszkaniec. Zadanie
dotowane było z budżetu Wojewody.
Ilość osób korzystających z powyższych świadczeń wraz z wartościami pomocy przedstawiają
poniższe tabele i wykresy:
Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego w latach 2000 - 2010
Liczba
rodzin
korzystających
z zasiłku
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
I kw.
2010
1503
1821
1899
1960
1768
1447
1316
1205
851
746
320
Tabela II.4.1-2 Powody Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego w latach 2000 – 2010 (źródło:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
135
Kwota wydatkowanych środków na zasiłki celowe
w latach 2000 – 2010
900 000
800 000
700 000
600 000
500 000
400 000
300 000
200 000
100 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
I kw.
2010
Kwota 402 467 768 010 787 698 749 986 528 913 336 740 347 363 251 990 267 278 160 494 33154
Wykres II.4.1-1 Kwota (PLN) wydatkowanych środków na zasiłki celowe w latach 2000 – 2010
(źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego specjalnego w latach 2000 - 2010
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
I kw.
2010
Liczba
rodzin
246
korzystających
z zasiłku
101
138
119
129
170
219
169
211
168
48
Tabela II.4.1-3 Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego specjalnego w latach 2000 – 2010 (źródło:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
136
Kwota wydatkowanych środków na zasiłki celowe
specjalne w latach 2000 – 2010
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
2000 2001
2002 2003
2004 2005
2006 2007
2008 2009
I kw.
2010
Wartość 37 023 12 295 17 414 15 350 23 405 29 497 43 532 34 144 54 646 34 610 5 172
Wykres II.4.1-1 Kwota (PLN) wydatkowanych środków na zasiłki celowe specjalne w latach 2000 –
2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Liczba rodzin
Wartość pomocy
2000
2001
2002
2003
2004
2005
Zasiłek celowy specjalny
11
6
2
0
5 280
2 930
350
0
3
2
2006
2007
2008
2009
2010
6
15
5
6
7
1 200
200
3 810
8 740
11 600
2 970
3 550
zasiłki celowe zwrotne,
11
1
0
1
1
0
1
0
0
0
0
Liczba rodzin
2 090
300 0
0
900
950
0
1 000
0
0
0
0
Wartość pomocy
Liczba osób umieszczonych w noclegowni i koszt pomocy
23
36
32
47
48
53
43
39
29
31
Liczba osób
12 491
11 810
29 000
40 000 44 429 44 429 54 000
151 900
149 028
48 026
koszt pomocy
Liczba osób umieszczonych w schroniskach i koszt pomocy
6
5
7
3
3
5
17
10
3
4
2
Liczba osób
7 487
7 509
8 190
6 666
4 187
13 632 26 422 15 721
6 559
5 528
1 210
Wartość pomocy
Liczna osób korzystających z zasiłku celowego na zakup posiłku (posiłek dla potrzebujących, pomoc państwa w zakresie dożywiana
517
3 896
3 028
1 592
1 671
1 549
415
Liczba osób
110 963 483 164 604 191 587 933 646 116
365 901
60 519
Wartość pomocy
Liczba osób pobierających świadczenia rzeczowe i wartość pomocy
247
159
475
0
Liczba osób
59 190
33 891
93 707
0
Wartość pomocy
Wyprawki dla niemowląt (realizowane do 2002 roku)
44
55
10
Liczba
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
137
Wartość pomocy
Liczba osób
Wartość pomocy
Liczba osób
Wartość pomocy
Liczba dzieci
Wartość pomocy
Liczba osób
Wartość pomocy
Liczba os.
Skierowanych
odpłata gminy za
osobę
koszt pomocy
15 773
22 150
4 095
-
Pogrzeb
7
5
6
9
7
7
9
6
8
10
5 480
5 590
6 600
12 200
10 469 11 588 14 149
8 410
15 854
18 000
Zapewnienie posiłku
750
519
571
601
499
558
543
424
363
328
178 595 166 524 192 760 223 284 171 982 192 452 196 450 189 631 141 244
183 711
Dożywianie dzieci
1 126
1 043
1 754
1 730
1 352
1 465
1 346
1 440
1 178
1 051
85 107 126 692 90 904
476 047 367 233 427 438 504 976 496 038 426 875
422 267
Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych
193
156
158
151
141
135
133
132
126
128
684 962 742 000 679 857 730 801 727 917 722 819 744 815 769 000 815 700
818 900
Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca w tym domu.
20
37
47
39
41
33
-
-
-
-
15
-
-
-
-
22 342
42
71
86
288 155 551 523 856 925
1
1 969
252
52 013
820
98 146
104
230 156
8
96
101
87
1 146 031
1 443 317
377 062
Tabela II.4.1-4 Wykaz świadczeń Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach projektu „Pomoc
Społeczna‖ społecznej w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Starachowicach).
W ramach zadań zleconych w okresie 2000 – I kwartału 2010 r. gminie przyznano i wypłacono świadczenia
w formie:
1. Zasiłków stałych – do 30.IV.2004 zasiłki stałe wyrównawcze.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przyznaje i wypłaca zasiłki stałe, które obecnie należą do zadań
własnych gminy, a do 31 lipca 2009 r. należały do zadań zleconych gminie finansowanych z budżetu
państwa. Biorcami tego świadczenia są osoby pełnoletnie całkowicie niezdolne do pracy z powodu
wieku lub niepełnosprawności, których dochód nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego.
W przypadku osób samotnie gospodarujących zasiłek stanowi różnicę między kryterium osoby
samotnej 477 zł, a dochodem tej osoby. Wartość zasiłku nie może być niższa niż 30 zł i wyższa
niż 444 zł.
W przypadku osoby mieszkającej z rodziną świadczenie ustala się w wysokości różnicy między
kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, obecnie 351 zł, a posiadanym dochodem na osobę
w rodzinie. Kwota świadczenia w tym przypadku również nie może być niższa niż 30 zł. Przed zmianą
ustawy, czyli do 30 kwietnia 2004 r. zasiłek stały w pomocy społecznej funkcjonował jako zasiłek stały
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
138
wyrównawczy, który przysługiwał osobie całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku
lub inwalidztwa, jeżeli jej dochód lub dochód na osobę w rodzinie był niższy niż ustawowe kryterium
dochodowe.
2. Zasiłków
stałych
wraz
ze
składkami
na
ubezpieczenia
społeczne
-
od 1.V.2004 świadczenia pielęgnacyjne.
Do 30 kwietnia 2004 r. zasiłek stały przysługiwał osobie zdolnej do pracy, lecz nie pozostającej
w zatrudnieniu ze względu na konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem
wymagającym stałej pielęgnacji, jeśli dochód rodziny nie przekraczał dwukrotnie ustawowego kryterium
dochodowego, a dziecko było uprawnione do zasiłku pielęgnacyjnego. W przypadku, gdy osoba
nie podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów od świadczenia opłacane
były składki na ubezpieczanie emerytalne i rentowe. Od 1 maja 2004 r. zasiłek stały funkcjonuje
w świadczeniach rodzinnych jako świadczenie pielęgnacyjne.
3. Rent socjalnych.
Do 30 września 2003 r. renta socjalna przysługiwała osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy
z powodu inwalidztwa powstałego przed ukończeniem 18 roku życia, niezależnie od dochodu.
Od 1 października 2003 r. renty socjalne zostały przekazane Zakładom Ubezpieczeń Społecznych.
4. Gwarantowanych zasiłków okresowych.
Do 30 kwietnia 2004 r. gwarantowany zasiłek okresowy przyznawany był osobie, która utraciła prawo
do zasiłku dla bezrobotnych, pobieranego na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu
bezrobociu, z powodu upływu okresu jego pobierania, a dochód rodziny nie przekraczał ustawowego
kryterium dochodowego, jeżeli w dniu utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz w okresie
pobierania gwarantowanego zasiłku okresowego samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko
do dnia ukończenia szkoły podstawowej i gimnazjum, nie dłużej jednak niż do 15 roku życia, a od dnia
1 września 20001 r. nie dłużej niż do 16 roku życia. W przypadku gdy osoba nie podlegała
ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z innych tytułów od świadczenia opłacane były składki
na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Od 1 maja 2004 r. do 2007 r. gwarantowany zasiłek okresowy
funkcjonował w świadczeniach rodzinnych jako dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego
wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego
okresu jego pobierania.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
139
5. Składek na ubezpieczenie zdrowotne od tych świadczeń.
Od zasiłku stałego, stałego wyrównawczego i gwarantowanego zasiłku okresowego i renty socjalnej
odprowadzane były składki zdrowotne. W chwili obecnej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej opłaca
składki na ubezpieczenie zdrowotne osobom nigdzie nie ubezpieczonym, objętym pomocą
w formie:
- zasiłku stałego,
- świadczenia pielęgnacyjnego,
- dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku
dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania. Składka liczona jest
od pobieranego zasiłku, jednakże wyjątek stanowił dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
gdzie składka była naliczana od wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.
6. Okresowych zasiłków macierzyńskich.
Do 30 kwietnia 2004 r. Ośrodek przyznawał i wypłacał macierzyńskie zasiłki okresowe i macierzyńskie
zasiłki jednorazowe. Świadczenia przyznawane były matce lub ojcu dziecka zajmujących się
wychowaniem w okresie pierwszych czterech miesięcy dziecka, a jednorazowy zasiłek okresowy
na każde dziecko urodzone podczas pobierania tego zasiłku. Świadczenia przysługiwały osobom,
których dochód na osobę w rodzinie nie przekraczał ustawowego kryterium dochodowego.
Od 1 maja 2004 r. macierzyński zasiłek jednorazowy funkcjonuje w świadczeniach rodzinnych jako
dodatek do zasiłku rodzinnego z urodzenia dziecka, natomiast macierzyński zasiłek okresowy uległ
wygaśnięciu.
7. Zasiłków okresowych.
Przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych jest zadaniem własnym gminy o charakterze
obligatoryjnym, natomiast przed 1 maja 2004 r. było to zadanie zlecone gminie z zakresu administracji
rządowej. Zasiłki okresowe przysługują osobom i rodzinom o dochodach niższych niż ustawowe
kryterium, w szczególności z powodu długotrwałej choroby, niepełnosprawności, bezrobocia lub braku
możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek
stanowi różnicę między ustawowym kryterium dochodowym, a posiadanym dochodem osoby samotnej
bądź rodziny uprawniającym do udzielenia pomocy finansowej:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej – w wysokości nie niższej niż 50% różnicy między
kryterium dochodowym, a posiadanym dochodem,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
140
- w przypadku rodziny – w wysokości nie niższej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym
rodziny, a jej dochodem. Wysokość zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
8. Zasiłków okresowych specjalnych.
Do 2002 r. tut. Ośrodek wypłacał bezzwrotne specjalne zasiłki okresowe, przyznawane osobie
lub rodzinie nie spełniającej kryterium dochodowego określonego w ustawie. Kwota świadczenia
nie mogła być wyższa niż kwota kryterium dochodowego osoby samotniej gospodarującej.
9. Zasiłków rodzinnych.
Do 30 kwietnia 2004 r. wg obowiązującej wówczas ustawy o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych
i wychowawczych z dn. 1 grudnia 1994 r. wypłacano w/wym. świadczenia dla osób,
które ich nie pobierały w żadnych innych instytucjach. Od 1 maja 2004 r. weszła w życie nowa ustawa
o świadczenia rodzinnych.
10. Zasiłków pielęgnacyjnych.
11. Wyprawek szkolnych dla uczniów klas pierwszych.
Wyprawka szkolna dla uczniów klas pierwszych to program, który funkcjonuje od 2002 r. Jego celem
było wyrównywanie warunków startu szkolnego uczniów klas pierwszych – dzieci z najuboższych
rodzin
rozpoczynających naukę
poprzez
przyznanie
bezpłatnego
kompletu
podręczników.
W roku 2004 wytypowano 69 dzieci, natomiast w 2005 r. – 73 dzieci. W roku szkolnym 2006/2007
wytypowano do tej formy pomocy 78 uczniów.
12. Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla
osób z zaburzeniami psychicznymi.
Prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami
psychicznymi to zadanie zlecone gminie. Środowiskowy Dom Samopomocy funkcjonuje na terenie
miasta od 15 lutego 1996 roku i jest pierwszym ośrodkiem wsparcia w woj. świętokrzyskim. Placówka
została utworzona w odpowiedzi na potrzeby osób dorosłych z zaburzeniami psychicznymi.
Działalność tej placówki skierowana jest przede wszystkim na kompensowanie skutków
niepełnosprawności i pomoc w przystosowaniu do samodzielnego funkcjonowania poprzez
zastosowanie różnych form terapii takich jak:
 terapia dźwiękowa,
 terapia teatralna,
 terapia komputerowa,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
141
 terapia plastyczna,
 terapia krawiecka,
 terapia kulinarna,
 terapia stolarska,
 terapia psychoedukacyjna.
Pracownicy ŚDS stale poszerzają zakres prowadzonych usług. W 2005 r. wprowadzili naukę języka
angielskiego oraz ćwiczenia oddechowe wykonywane techniką „Lotu orła‖. Od listopada 2005 r.
stosowany jest kolejny rodzaj terapii – terapia dźwiękiem, w której zastosowano masaż misami
tybetańskimi, „kąpiel w dźwięku‖ przy użyciu gongu i dzwonków. W miesiącu wrześniu 2006 r.
pensjonariusze
Domu
zaprezentowali
swój
dorobek
na
II
Świętokrzyskich
Spotkaniach
Środowiskowych Domów Samopomocy, gdzie wystawiono m.in. obrazy malowane farbami olejnymi,
akwarelami, wyszywane kordonkami oraz prace wykonane na zajęciach w letniej szkółce rzeźbiarskiej,
w pracowni przy ulicy Leśnej. W listopadzie 2006
r. Ośrodek starachowicki został wyróżniony
w plebiscycie ―Świętokrzyski Anioł Dobroci‖ za intensywny rozwój placówki i za znaczące sukcesy
w zastosowaniu nowatorskich form działalności i terapii. Dzięki zaangażowaniu pracowników placówki
troje podopiecznych podjęło studia na wyższych uczelniach, a jeden z uczestników zdał maturę
z wyróżnieniem.
13. Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu
zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Kolejnym zadaniem zleconym gminie jest organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług
opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W strukturze MOPS
funkcjonuje Dział Usług Specjalistycznych, którego praca ukierunkowana jest na wspieranie osób
niepełnosprawnych psychicznie i fizycznie. DUS świadczy usługi w zakresie rehabilitacji ruchowej,
terapii pedagogicznej, logopedycznej, opieki pielęgniarskiej oraz psychologicznej. Oprócz usług
świadczonych w miejscu zamieszkania pracownicy DUS prowadzili również grupy terapeutyczne
dla dorosłych i dzieci w Środowiskowym Domu Samopomocy. Jedna z nich to grupa afatyków
działająca od 1998
r., prowadzona przez psychologa, pedagoga logopedę. Zajęcia, w których
uczestniczyli również członkowie rodzin, miały na celu poprawę stanu psychicznego chorych,
łagodzenie zaburzeń emocjonalnych, zapobieganie izolacji społecznej. Druga to grupa terapeutyczna
dla dzieci prowadzona metodą ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne. W czasie zajęć dzieci
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
142
wykonywały ćwiczenia usprawniające motorykę. Ponadto od 2004 r. działa, utworzony w strukturach
DUS, Klub Integracyjno - Edukacyjny dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin. W zajęciach
Klubu organizowanych przez jednego terapeutę uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z nowymi
technikami terapeutycznymi, takimi jak fototerapia, muzykoterapia, aromaterapia i śmiechoterapia,
poznali również nową technikę relaksacyjną, w której wykorzystano misy tybetańskie, gong i dzwonek.
W miesiącu wrześniu 2006 r. Ośrodek pozyskał środki finansowe i wdrożył w życie program pod nazwą
Kompensacja skutków niepełnosprawności u osób z ciężkimi zaburzeniami psychofizycznymi,
w tym dzieci wymagających pomocy w procesie rehabilitacyjnym, edukacyjnym i codziennym
funkcjonowaniu poprzez uruchomienie dla nich usług osobistego asystenta oraz klubu afatyków u osób
z afazją poprzez rozszerzenie grupy wsparcia „Orchidea‖. W ramach programu MOPS zatrudnił 4
asystentów osoby niepełnosprawnej. Usługami asystenckimi objęto 21 osób po udarach, wylewach
i 17 dzieci w większości przypadków autystycznych, z porażeniem mózgowym, zespołem ADHD.
Ponadto w 2006 r. funkcjonował Punkt Poradnictwa Specjalistycznego, który mieścił się przy
ul. Prądzyńskiego 2. Najczęściej zgłaszane problemy dotyczyły uzależnienia od alkoholu, zażywania
narkotyków przez młodzież, konfliktów małżeńskich i rodzinnych, wychowania dzieci w okresie
dorastania, zdrowia psychicznego, porad prawnych w zakresie prawa rodzinnego, cywilnego, pracy
i ubezpieczeń społecznych, zagadnień związanych z pomocą społeczną. W 2008 r. realizowany był
również program „Aktywizacja społeczna osób niepełnosprawnych poprzez doskonalenie usług
osobistego asystenta dla osób z zaburzeniami psychofizycznymi i uczestnictwo tych osób w warsztatach
Klubu Edukacyjno-Integracyjnego. W ramach programu zatrudniono 5 specjalistów, którzy pełnili rolę
osobistych asystentów osób niepełnosprawnych i 1 terapeutę, który prowadził grupy wsparcia
dla dorosłych i dzieci. Były to osoby dorosłe po udarach, wylewach, natomiast dzieci to dzieci
autystyczne, z porażeniem mózgowym, z zespołem ADHD. Uruchomienie usług osobistego asystenta
osoby niepełnosprawnej przyczyniło się w znacznej mierze do poprawy jakości życia osób
niepełnosprawnych i ich rodzin. Usługi świadczone przez DUS są odpłatne, a ich zasady reguluje
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2006 r. w sprawie specjalistycznych
usług opiekuńczych. W strukturze DUS w latach 1999-2007 funkcjonował Punkt Pomocy Rodzinie,
którego pracownicy prowadzili szeroko rozumianą pracę socjalną głównie z osobami bezdomnymi,
uzależnionym od alkoholu, rodzinami, w których występuje przemoc i bezradność związana
z wychowywaniem dzieci. Pracownicy tej komórki podejmowali działania mające na celu podjęcie
leczenia odwykowego przez osoby uzależnione od alkoholu, wspierali je w utrzymaniu abstynencji
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
143
poprzez kontakt z psychologiem, udzielanie porad prawnych i socjalnych, pomagali w uzyskaniu pracy.
W przypadku przemocy w rodzinie prowadzili szeroko rozumianą akcję informacyjną i edukacyjną,
pomagali w rozpoznaniu problemu, zapewniali pomoc psychologiczną, współpracowali z Sądem,
Prokuraturą, Komendą Powiatową Policji, szkołami oraz organizacjami pozarządowymi.
14. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków
związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.
Do zadań zleconych gminie należy również przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie
wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną. W 2006 r. udzielono pomocy finansowej
16 osobom, którym przyznano jednorazowe zasiłki celowe na złagodzenie skutków suszy w łącznej
kwocie 12 068 zł. Rada Ministrów wydała w dniu 29 sierpnia 2006 roku rozporządzenie w sprawie
szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia
skutków suszy. Zgodnie z w/wym. aktem prawnym pomoc udzielana była rodzinom rolniczym,
które poniosły szkody w uprawach rolnych średnio powyżej 30% i złożyły wniosek w ośrodku pomocy
społecznej gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Świadczenia przyznawane były
w wysokości:
- 500 zł w przypadku gospodarstw rolnych o powierzchni do 5 ha użytków rolnych, wypłacono
9 takich świadczeń,
- 1 000 zł dla gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych – 3 świadczenia.
Pomoc zwiększana była o 392 zł w przypadku gdy szkody w użytkach zielonych gospodarstwa rolnego
wynosiły powyżej 30%.
Ilość osób korzystających z powyższych świadczeń wraz z wartościami pomocy przedstawia poniższa
tabela:
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Zasiłki stałe – do 30.IV.2004 zasiłki stałe wyrównawcze
Liczba osób
korzystających z
zasiłku stałego
wyrównawczego
98
140
181
226
215
-
-
-
-
-
-
Liczba osób
korzystających z
zasiłku stałego
-
-
-
-
289
363
410
374
395
412
373
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
144
Wartość zasiłku
stałego
wyrównawczego
245 839
420 447
508 522
668 468
274 403
-
-
-
-
-
-
Wartość zasiłku
stałego
-
-
-
-
886 750
1 099 668
1 199 719
1 304 576
1 342 432
1 388 625
372 888
Zasiłki stałe wraz ze składkami na ubezpieczenia społeczne - od 1.V.2004
Liczba osób
83
104
112
104
289
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
317 464
461 619
428 527
418 505
886 750
-
-
-
-
-
-
Renta socjalna
Liczba osób
212
241
307
344
-
-
-
-
-
-
-
koszt pomocy
758 744
1 119 154
1 143 703
1 145 695
-
-
-
-
-
-
-
Zasiłek okresowy
Liczba rodzin
213
112
85
59
31
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
504 837
379 871
257 923
179 922
45 316
-
-
-
-
-
-
8,75%
9,00%
9,00%
9,00%
9,00%
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
Wysokość
składki, tj.
procent
wypłaconego
świadczenia
7,25%
7,50%
7,75%
8,00%
8,25%
8,50%
Macierzyńskie zasiłki okresowe i macierzyńskie zasiłki jednorazowe
Liczba rodzin
korzystających z
zasiłków
macierzyńskich
okresowych
174
159
199
245
89
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
122 214
138 633
168 323
171 130
88 396
-
-
-
-
-
-
Liczba rodzin
korzystających z
zasiłków
okresowych
-
-
196
199
45
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
-
-
36 912
39 566
9 045
-
-
-
-
-
-
1614
1264
1083
1169
865
Zasiłki okresowe
Liczba
1444
0
872
408
1048
1700
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
145
Wartość pomocy
1047592
0
312 660
84 837
366 915
1 262 978
1 509 394
1 171 340
1 588 102
1 828 153
512 817
Zasiłki okresowe specjalne
Liczba osób
22
0
2
Wartość pomocy
5 920
0
1 020
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Zasiłki rodzinne na dzieci, zasiłki pielęgnacyjne
Liczba dzieci
426
349
157
173
150
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
150 614
107 226
55 793
68 298
29 685
-
-
-
-
-
-
Liczba osób
192
198
204
226
73
-
-
-
-
-
-
Wartość pomocy
209 593
288 174
227 852
267 541
39 325
-
-
-
-
-
-
Środowiskowy Dom Samopomocy
Liczba osób
uczestniczących
w zajęciach
32
26
26
36
33
37
36
37
38
36
35
Koszt utrzymania
placówki
85 107
126 692
90 904
476 047
367 233
427 438
504 976
496 038
426 875
422 267
98 146
Dział Usług Specjalistycznych
Liczba osób
korzystających z
DUS
93
66
70
81
76
77
96
110
115
112
85
koszt pomocy
490 000
470 000
408 900
408 900
319 592
412 900
412 900
419 000
419 000
562 433
132 729
Tabela II.4.1-5 Wykaz świadczeń Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach zadań zleconych
gminie w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej obok realizacji zadań stricte wynikających z ustawy
o pomocy społecznej realizował i realizuje również zadania przekazane ośrodkowi do realizacji przez
Gminę Starachowice, tj.:
1) wypłatę dodatków mieszkaniowych przyznawanych zgodnie z Ustawą z dnia
21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U z 2001 Nr 71, poz. 734
z późn. zm.) - zadania własne gminy
Od 1997 r. w strukturach MOPS funkcjonuje Dział Dodatków Mieszkaniowych. Ilość rodzin
zgłaszających się o dodatek mieszkaniowy, wysokość poniesionych wydatków na ten cel, a także
wysokość średniego miesięcznego dodatku wyglądały następująco:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
146
Liczba dodatków
Kwota pomocy
Wysokość średniego
dodatku mieszkaniowego
2000
24 401
2 709166
111
2001
26 206
3 681 134
140
2002
27 526
3 738 819
136
2003
27 328
3 642 322
133
2004
24 093
3 139 980
132
2005
21 308
2 644 538
124
2006
18 446
2 489 048
135
2007
15 134
2 183 645
144
2008
11 741
1 673 193
143
2009
11 395
1 790 847
157
I kw. 2010
3 23
502 408
166
Tabela II.4.1-6 Liczba i wysokość wypłaconych przez Miejski Ośrodek Pomocy dodatków
mieszkaniowych w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
w Starachowicach).
2)
Świadczenia rodzinne w oparciu o Ustawę z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992). –
zadania zlecone gminie
Od dnia 1 maja 2004 r. w strukturach MOPS funkcjonuje Dział Świadczeń Rodzinnych, który realizuje
zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych
z dnia 28 listopada 2003 r. oraz ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych i zaliczce
alimentacyjnej z dnia 22 kwietnia 2005 r. Do katalogu świadczeń rodzinnych wprowadzone zostały
nowe zasiłki takie jak zaliczki alimentacyjne - 2005 rok i jednorazowe zapomogi z tytułu urodzenia się
dziecka - 2006 rok, których odbiorcy powiększyli grupę beneficjentów o nowe rodziny. Liczbę osób,
świadczeń i kwotę przyznanej pomocy przedstawiają poniższe tabele:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
147
Lp.
Wyszczególnienie
od
01.V.2004
2005
Ilość osób
2006
2007
2008
2009
I kw.
2010
1
Zasiłki rodzinne
2972
5 377
5 530
5768
5455
4058
3562
2
Dod. do zas. rodz. w tym z
tytułu:
Urodzenia dziecka
x
x
x
x
5056
4538
1440
145
209
332
298
247
258
57
742
444
475
383
354
308
270
27
42
12
3
x
X
x
1551
287
232
260
250
210
195
350
516
520
535
631
483
458
51
112
119
87
101
94
96
249
404
401
448
530
389
362
2105
3 692
4 259
3913
2938
2796
15
32
60
68
48
45
32
24
8
28
39
25
21
11
9
24
32
29
23
24
21
15
x
601
564
566
591
451
421
480
1310
1643
1983
2174
2570
680
2.1
2.2
2.3
2.4
Opieki nad dziec. w okres.
korzyst. z urlopu wychow.
Samot. wychow. dziec. i
utraty prawa do zas. dla
bezrobot na skut. upływu
ust. okr. jego pobier.
Samotnego wychow. dziecka
2.5
Kształ. i rehabilit. dziecka
niepełnosprawnego
2.5.1
Kształ. i rehab. dz.
niepełnospr do 5 r.ż.
2.5.2
niepełnospraw. pow. 5 r.ż.
2.6
Rozpoczęcia roku szk.
2.7
Podjęcie przez dziecko
nauki w szk. poza miejscem
zamieszk
2.7.1 Na pokrycie wydat. zw. z
zamieszk. w miejsc., w
której znajduje się szk.
2.7.2 Na pokrycie wydat. związ. z
dojazdem do miejsc., w
której znajduje się szkoła
2.8
Z tytułu rodziny
wielodzietnej
3
Zas. pielęgnacyjne
4
Świad. pielęgnacyjne
99
119
125
124
125
127
172
5
Zaliczki aliment.
x
746
792
735
660
X
x
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
148
6
8
Jednorazowa zapomoga z tyt.
urodz. się dziecka
Świadczenia z funduszu
alimentacyjnego
Składki emeryt.-rentowe
9
Składki zdrowotne
7
x
x
446
421
442
468
97
x
x
x
x
692
745
761
652
96
123
123
109
89
101
49
77
72
69
44
58
74
Tabela II.4.1-7 Liczba osób pobierających świadczenia rodzinne w latach 2004 – 2010 (źródło: Miejski
Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).
Liczba świadczeń w latach 2004 – 2010:
Lp.
Wyszczególnienie
od
01.V.2004
2005
Ilość świadczeń
2006
2007
2008
2009
1
2
Zasiłki rodzinne
Dod. do zas. rodz. w tym z
tytułu:
36 767
26834
61 496
34 580
67 057
27 930
69266
x
57069
22815
48697
20837
I
kw.
2010
10688
4183
2.1
2.2
Urodzenia dziecka
Opieki nad dziec. w okres.
korzyst. z urlopu wychow.
147
4704
209
5 562
332
5 655
298
4621
247
4323
258
3702
57
812
2.3
Samot. wychow. dziec. i utraty
prawa do zas. dla bezrobot na
skut. upływu ust. okr. jego
pobier
190
246
146
43
x
x
x
2.4
2.5
niepełnosprawnego
15728
2803
16 834
5 121
3 730
6 057
3139
6434
2781
6175
2524
5814
585
1375
2.5.1
Kształ. i rehab. dz. niepełnospr
do 5 r.ż.
442
747
913
1049
1204
1136
288
2.5.2
niepełnospraw. pow. 5 r.ż.
2361
4 374
5 144
5385
4971
4678
1087
2.6
2.7
Podjęcie przez dziecko nauki
w szk. poza miejscem zamieszk
2105
218
3 692
524
4 259
550
3913
485
2938
430
2796
325
15
74
2.7.1
Na pokrycie wydat. zw. z
zamieszk. w miejsc., w której
znajduje się szk.
82
233
289
259
189
114
27
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
149
2.7.2
Na pokrycie wydat. związ. z
dojazdem do miejsc., w której
znajduje się szkoła
135
291
261
226
241
211
47
2.8
3
4
5
6
Z tytułu rodziny wielodzietnej
Zas. pielęgnacyjne
Zaliczki aliment.
Jednorazowa zapomoga z tyt.
urodz. się dziecka
x
3703
798
x
x
2 392
10 404
1334
2711
x
7 201
19436
1419
9325
446
6802
23 796
1496
8822
421
5921
26153
1397
5945
442
5418
30849
1534
x
468
1265
8167
516
x
97
7
alimentacyjnego
x
x
x
x
2077
8947
2284
8
9
Składki zdrowotne
740
598
1057
872
1204
848
1243
628
847
512
941
617
303
198
Tabela II.4.1-8 Liczba świadczeń rodzinnych w latach 2004 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej w Starachowicach).
Kwota wydatkowanych środków na świadczenia rodzinne w latach 2004 – 2010:
Lp.
Wyszczególnienie
od
01.V.04
2005
Kwota świadczeń
2006
2007
2008
2009
I kw.
2010
1
2
Zasiłki rodzinne
Dod. do zas. rodz. w tym z tytułu:
1 631 406
2 732 409
3 406 161
4 172 902
3 466 301
3 076 479
916 829
5 529 195
6 308 788
4 601 971
4 131 858
3 707 307
3 332 585
689 195
2.1
2.2
Urodzenia dziecka
Opieki nad dziec. w okres. korzyst. z
urlopu wychow.
73 500
104 500
332 000
298 000
247 000
258 000
57 000
1 967 121
2 298 356
2 139 487
1 804 868
1 700 017
1 447 655
315 185
2.3
Samot. wychow. dziec. i utraty prawa
do zas. dla bezrobot na skut. upływu
ust. okr. jego pobier
71 895
95 074
54 934
16 080
x
x
x
2.4
2.5
niepełnosprawnego
Kształ. i rehab. dz. niepełnospr do 5
r.ż.
Kształ. i rehab. dz. niepełnospraw.
pow. 5 r.ż.
Podjęcie przez dziecko nauki w
szk. poza miejscem zamieszk
2 943 389
2 985 798
764 940
551 850
493 830
450 680
105 290
187370
342 900
424 970
492 950
469 920
442 400
104 240
22 100
38 030
43 450
x
72 240
68 160
17 280
165 270
304 870
381 520
x
397 680
374 240
86 960
273 960
332 280
425 130
391 000
293 800
279 600
1 500
11960
30 280
34 480
34 470
29 060
20 810
4 780
Na pokrycie wydat. zw. z zamieszk.
w miejsc., w której znajduje się szk.
6 560
18 640
23 580
x
17 010
10 260
2 430
2.5.1
2.5.2
2.6
2.7
2.7.1
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
150
2.7.2 Na pokrycie wydat. związ. z dojazdem
do miejsc., w której znajduje się
szkoła
2.8
Z tytułu rodziny wielodzietnej
3
Zas. pielęgnacyjne
4
5
Zaliczki aliment.
6
Jednorazowa zapomoga z tyt. urodz.
się dziecka
7
alimentacyjnego
8
9
Składki zdrowotne
Ogółem wydatki (bez skł. zdr.)
5 400
11 640
10 900
x
12 050
10 550
2 350
x
119 600
426 030
542 640
473 680
433 440
101 200
533 232
1 498 176
2 861 487
3 631 850
4 001 409
4 719 897
1 249 551
330 694
556 682
593 530
624 838
582 549
663 281
261 474
x
622 534
1 637 372
2 077 391
1 403 516
x
x
x
x
446 000
421 000
442 000
468 000
97 000
x
x
x
x
627 908
2 988 334
789 312
91 463
155 015
153 575
162 836
81 653
104 413
40 299
18 018
31 273
28 565
22 948
19 587
24 199
9 266
8 115 990
11 873 604
13 700 096
15 222 675
14 312 643
15 352 989
4 043 660
Tabela II.4.1-8 Kwota wydatkowanych środków na świadczenia rodzinne w latach 2004 – 2010 (źródło:
Inne formy pomocy
MOPS czynił i czyni starania o pozyskanie dodatkowego wsparcia dla najuboższej społeczności
lokalnej ze strony sponsorów. Dzięki temu oraz chęci niesienia pomocy innym, w ramach akcji
„Chleb‖, starachowiccy piekarze w latach 2002 – 2005 przekazywali na rzecz najuboższych
mieszkańców miasta pieczywo. Dziennie z tej formy pomocy korzystało ok. 50 rodzin. W 2004 r.
ze Świętokrzyskiego Banku Żywności w Ostrowcu otrzymano nieodpłatnie 22,5 tony żywności. Zapasy
rozdzielane przez pracowników socjalnych trafiły do wszystkich najuboższych rodzin w mieście za
potwierdzeniem ich odbioru.
W okresie 2004 – 2005 Zakłady Mięsne „Constar‖ zaopatrywały MOPS w wyroby wędliniarskie,
które za potwierdzeniem odbioru przekazywane były najuboższym - łącznie 27 946 kg wędlin
o wartości 215 412 zł.
Z zapasów Agencji Rynku Rolnego w 2004
r. otrzymano 1849 konserw, które zostały
przekazane 632 rodzinom.
W okresie 2004 - 2006 r. realizowano Program „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności
Unii Europejskiej‖. W ramach Programu Stowarzyszenie Bezpieczny Powiat Starachowicki
oraz Świętokrzyski Bank Żywności w Ostrowcu Świętokrzyskim przekazały do rozdysponowania przez
Ośrodek żywność unijną w postaci mleka, mąki, makaronu, ryżu, sera topionego, sera żółtego, cukru
i kaszy. Od 2007 do chwili obecnej w/wym. żywność wydaje Bezpieczny Powiat, natomiast zadaniem
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
151
MOPS jest typowanie i weryfikacja rodzin do objęcia tą formą pomocy. Z żywności korzystało
miesięcznie od 345 do 1000 osób.
Dwa razy w roku z inicjatywny Stowarzyszenia przekazywane są artykuły żywnościowe ze zbiórki
żywności rodzinom i osobom najbardziej potrzebującym.
W okresie od 2004 r. do chwili obecnej ok. 80 – 120 dzieci z rodzin najuboższych rokrocznie otrzymuje
paczki świąteczne przekazywane przez Kościół Zielonoświątkowy.
W ramach współpracy z Urzędem Miejskim Starachowice i Powiatowym Urzędem Pracy
w Starachowicach w latach 2006 – 2007 MOPS kierował osoby korzystające z pomocy finansowej
do prac społecznie użytecznych. Programem objęto zarówno w 2006 jak i w 2007 r. 60 osób
bezrobotnych, bez prawa do zasiłku, które pracowały po 8 godzin tygodniowo.
W ramach akcji „LATO‖ od 2004 r. gmina Starachowice organizuje kolonie letnie dla uczniów szkół
podstawowych i gimnazjów z terenu miasta. Koszty związane z realizacją kolonii pokrywane są
ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Na półkolonie na terenie Harcerskiego Ośrodka Wypoczynkowego „Lubianka‖ wytypowana została
określona liczba dzieci z klas I-III szkół podstawowych z terenu naszego miasta. W 2005 r. MOPS brał
udział w pokryciu części wyżywienia na tych półkoloniach w kwocie 3388 zł (tj. średni dzienny koszt
posiłku w kwocie 2 zł). Wytypowano również (zgodnie z obowiązującymi kryteriami kwalifikacyjnymi)
uczniów z klas IV-VI szkół podstawowych na kolonie w Ośrodku Caritasu w Kaczynie. Dzięki
funduszom (w kwocie 330 zł) uzyskanym z koncertu charytatywnego, które przeznaczone zostały
na dofinansowanie miejsc na obozie harcerskim „Camp Harcerski Pathfinger’s‖ dla dzieci z rodzin
najuboższych wytypowano jedną osobę z terenu miasta Starachowice.
W miesiącu lutym 2006 r., a następnie w miesiącu czerwcu wytypowano osoby z lekkim stopniem
niepełnosprawności do pracy w Fabryce Mebli „AiB‖, w wyniku czego 15 osób podjęło zatrudnienie.
W grudniu 2006 r. w sali czytelni Biblioteki Miejskiej w Starachowicach została zorganizowana zabawa
choinkowa dla 80 dzieci, które odebrały paczki świąteczne ufundowane przez Polski Komitet Pomocy
Społecznej (PKPS). W latach 2004 - 2007 realizowano Program na rzecz społeczność romskiej
w Polsce. Uzyskane na ten cel środki zostały przeznaczone na cele edukacyjne dla dzieci romskich.
W 2004 r. MOPS pozyskał kwotę 5000 zł od Gminnej Komisji d/s Przeciwdziałania Alkoholizmowi,
która została przeznaczona na realizację programu przeciwdziałania alkoholizmowi i jego skutkom
wśród osób bezdomnych - pensjonariuszy noclegowni prowadzonej przez MOPS. Program został
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
152
opracowany i realizowany przez pracowników Ośrodka. Programem objęto wszystkich bezdomnych
korzystających z noclegowni.
W wyniku współpracy ze Stowarzyszeniem Zdrowa Szkoła 26 osób w Noclegowni zostało poddanych
badaniom lekarskim, ze zwróceniem uwagi na możliwość zachorowania na gruźlicę.
MOPS kontynuuje współpracę z PCPR w zakresie rozpoznawania środowisk pod kątem opiniowania
o przydatności rodziny do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz w zakresie umieszczania osób
samotnych w domach pomocy społecznej. Współpracuje on także z instytucjami zajmującymi się
pośrednio bądź bezpośrednio problemami rodzin i osób wymagających udzielenia im pomocy, takimi,
jak: szkoły, przedszkola, domy pomocy społecznej, Powiatowym Urzędem Pracy, Sądem, Policją,
zespołami opieki zdrowotnej, zakładami ubezpieczeń społecznych, Centrum Kształcenia Praktycznego,
jak również z organizacjami społecznymi i pozarządowymi działającymi na rzecz osób potrzebujących
pomocy, mianowicie: PCK, Polski Komitet Pomocy Społecznej, stowarzyszenia kombatanckie,
Starachowickim Klubem „Amazonki‖, „Zdrowa Szkoła‖ - Stowarzyszenie Nauczycieli, Koło
„Niepełnosprawni Plus‖, Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie Dysfunkcyjnej „Przystań‖, Warsztatami
Terapii Zajęciowej i innymi.
W 2003 r. zostały utworzone przez Ośrodek Pomocy Społecznej trzy zespoły interdyscyplinarne,
w skład których weszli przedstawiciele instytucji podejmujący pracę z indywidualnym przypadkiem.
Celem tych zespołów była współpraca w kompleksowym, wspólnym rozwiązywaniu trudnych
problemów niektórych osób lub rodzin. W poszukiwaniu dalszych rozwiązań mających na celu
pomagać, ale jeszcze inaczej, podjęliśmy akcje: „ Pomóżmy sobie nawzajem‖ oraz „Pomoc za pracę‖.
Obydwie miały za cel uruchomić i wyzwolić aktywność charytatywną w społeczeństwie i biznesie
w zamian za pracę, bądź zupełnie bezinteresownie, np. w opłacaniu posiłku dla konkretnej osoby,
ucznia, bądź całej rodziny.
We wrześniu 2007 r. swoją działalność rozpoczął Młodzieżowy Klub Integracji Społecznej (MKIS).
W ramach realizacji programu wyremontowano i urządzono sale klubowe oraz doposażono
pomieszczenia w niezbędny sprzęt. W proces rekrutacji zaangażowano pracowników socjalnych,
pracowników PCPR oraz pracowników Stowarzyszenia Zdrowa Szkoła. Uczestnikami Klubu była
młodzież pochodząca z rodzin dysfunkcyjnych o niskim statusie materialnym, w tym również
wychowankowie
placówek
opiekuńczo-wychowawczych,
zamieszkujących
na
terenie
Gminy
Starachowice. Program adresowany był do młodzieży sprawiającej znaczne problemy wychowawcze,
zagrożonej demoralizacją i uzależnieniami. W spotkaniach MKIS uczestniczyły 52 osoby, 30 dziewcząt
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
153
i 22 chłopców, w wieku od 13 do 21 lat. Zajęcia w Klubie prowadzone były codziennie od poniedziałku
do piątku w godzinach od 14.00 do 19.00. Realizacja programu odbywała się w ścisłej współpracy
ze Stowarzyszeniem Nauczycieli Zdrowa Szkoła.
W ramach działalności klubu organizowano warsztaty motywacyjne, terapeutyczne, poradnictwo
psychologiczne i prawne, spotkania szkoleniowe z doradcą zawodowym, informatykiem, lektorem
języka angielskiego, nauczycielami matematyki, fizyki i chemii oraz poprzez organizację wolnego czasu.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach w okresie od czerwca do grudnia 2008 r.
realizował projekt systemowy pn. Klub Integracji Społecznej jako narzędzie aktywnej integracji
w wymiarze społecznym, zawodowym, zdrowotnym i edukacyjnym dla osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowany ze
środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Koszty poniesione na jego realizację wyniosły 385
231,80 zł, z czego kwota 54 720,00 zł to wkład gminy, natomiast z dotacji rozwojowej uzyskał kwotę
330 511,80 zł.
Projekt adresowany był do 60 osób bezrobotnych z terenu gminy Starachowice, poszukujących
pracy lub nie pozostających w zatrudnieniu, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.
W ramach realizacji projektu od lipca do grudnia 30 uczestników wykonywało prace społecznie
użyteczne w następujących miejscach:
1. Miejskie Centrum Rekreacji i Wypoczynku: - Klub Sportowy Świt,
stadion, basen, kąpieliska, hala sportowa,
2. Komenda Hufca,
3. Dział Usług Opiekuńczych w MOPS,
4. Środowiskowy Dom Samopomocy.
Podopieczni wykonywali prace porządkowe i usługowe w wymiarze 10 godzin tygodniowo.
Za wykonywanie tych prac otrzymywali świadczenie pieniężne w wysokości 6,50 zł za 1 godz. Organizacja
tych
prac
przyniosła
wymierne
korzyści
zarówno
dla
klientów
pomocy
społecznej,
jak i dla ww. podmiotów.
W okresie od sierpnia do grudnia organizowano i finansowano kursy zawodowe dla odbiorców
projektu. Odbyło się 8 następujących szkoleń:
1) opiekunka środowiskowa,
2) sprzedawca z obsługą kasy fiskalnej,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
154
3) stylizacja paznokci i wizaż,
4) magazynier + operator wózka widłowego+ kasa fiskalna,
5) kurs prawa jazdy kat. C,
6) operator wózka widłowego+ kasa fiskalna,
7) operator koparko-ładowarki,
8) zajęcia z rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej w tym spółdzielni socjalnych.
Od lutego 2009 r. MOPS realizował projekt systemowy, którego celem było zwiększenie aktywności
społecznej i zawodowej uczestników projektu. Wyposażenie uczestników w wiedzę i umiejętności
z zakresu aktywnego poszukiwania pracy, poszerzenie kompetencji zawodowych i społecznych
umożliwiających powrót na rynek pracy, zmiana postawy z biernej na aktywną, zarówno w życiu
zawodowym jak i osobistym, wzmacnianie motywacji do działania i samodoskonalenia, wzrost poczucia
odpowiedzialności za wykonane zadania.
Koszty poniesione na realizację projektu wyniosły 754 527,82 zł, z czego kwota 86 834,60 zł to wkład
gminy, natomiast z dotacji rozwojowej uzyskaliśmy kwotę 667 693,22 zł.
Projekt adresowany był do osób bezrobotnych poszukujących pracy, w tym osób długotrwale
bezrobotnych, osób niepełnosprawnych i młodzieży w przedziale wiekowym od 15-25 lat. W ramach
projektu podejmowane były działania:
- warsztaty aktywizacji zawodowej,
- treningi kompetencji i umiejętności społecznych,
- warsztaty z zakresu prawa pracy,
- badania profilaktyczne w celu określenia przydatności zawodowej,
- szkolenia zawodowe (podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowanie),
- poradnictwo specjalistyczne,
- praca socjalna,
- prace społecznie użyteczne,
- usługi wspierające i aktywizujące- praca asystentów rodziny w środowiskach.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
155
4.2. Bezpieczeństwo
STAN BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU NA TERENIE DZIAŁANIA KOMENDY
POWIATOWEJ POLICJI W STARACHOWICACH W LATACH 2007- 2010
Za bezpieczeństwo w Starachowicach odpowiada Komenda Powiatowa Policji. Miasto
podzielone jest na 9 rewirów dzielnicowych, które nie odpowiadają podziałowi administracyjnemu
na dzielnice i osiedla miasta.
Według danych z Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach przestępczość na terenie
powiatu starachowickiego na koniec 2009 r. w porównaniu z latami poprzednimi zdecydowanie
zmalała, co ma odzwierciedlenie w poniższym wykresie:
3300
3100
2900
2700
2500
2300
2100
1900
1700
1500
3033
2519
2253
Wszczęte
Stwierdzone
2072
2076
2099
2007
2008
2009
Wykres II.4.2-1. Przestępczość kryminalna na terenie powiatu starachowickiego w latach 2007-2009
(źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach).
Do 30 czerwca 2010 roku w powiecie starachowickim stwierdzono 2252 przestępstw tj. o 1292 więcej
niż w tym samym okresie 2009 roku. Wzrost liczby stwierdzonych przestępstw wynika z ujawnienia
o 1110 więcej przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, który w 2010 roku wyniósł 1152
czyny, co należy uznać za pozytywny efekt pracy Policji.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
156
Podobna sytuacja przedstawia się dla samej gminy Starachowice:
2485
2600
2400
2200
1954
2000
Wszczęte
1708
1800
Stwierdzone
1600
1400
1543
1495
1512
2007
2008
2009
1200
Wykres II.4.2-2. Przestępczość kryminalna na terenie gminy Starachowice w latach 2007-2009
(źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach).
Do kategorii przestępstw najbardziej uciążliwych społecznie według policyjnej statystyki zaliczyć
można: bójki lub pobicia, uszczerbek na zdrowiu, kradzież cudzej rzeczy, kradzież samochodu, kradzież
z włamaniem, przestępstwa rozbójnicze, uszkodzenia mienia.
Wszczęte postępowanie przygotowawcze jest to postępowanie przygotowawcze (dochodzenie
lub śledztwo) wszczęte przez Policję w związku ze zdarzeniem, co do którego zachodzi podejrzenie,
że jest przestępstwem, albo wszczęte przez prokuraturę i przekazane Policji do dalszego
bezpośredniego prowadzenia. Zestawienie liczbowe postępowań wszczętych przez policję przestępstw
stwierdzonych obrazują poniżej tabele:
Uszczerbek na zdrowiu
Przestępstwa
wszczęte
Udział w bójce i pobiciu
2010
2007
2008
2009
do
2010
2007
2008
2009
30.06
Powiat
Starachowicki
Gmina
Starachowice
Gmina
2008
2009
do
30.06
21
33
14
43
43
61
18
60
60
58
18
28
14
20
11
35
34
50
13
57
56
54
16
Kradzież samochodu
2010
2007
2008
2009
do
Kradzież z włamaniem
2010
2007
2008
2009
30.06
Starachowicki
2007
30.06
Kradzież mienia
Powiat
do
2010
40
Przestępstwa
wszczęte
Przestępstwa rozbójnicze
do
2010
2007
2008
2009
30.06
do
30.06
378
378
366
168
18
10
15
7
249
169
217
96
320
307
285
125
18
7
15
6
212
135
178
83
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
157
Starachowice
Zniszczenie mienia
Przestępstwa narkotykowe
Przestępstwa
wszczęte
2010
2007
2008
2009
2010
do
2007
2008
2009
30.06
Powiat
Starachowicki
Gmina
Starachowice
Tabela
do
30.06
194
194
188
63
23
41
30
11
157
167
158
47
23
38
27
10
II.4.2-1
Liczba
wszczętych
postępowań
(źródło:
Komenda
Powiatowa
Policji
w Starachowicach).
Z kolei przestępstwem stwierdzonym jest zdarzenie, co do którego w zakończonym
postępowaniu przygotowawczym potwierdzono, że jest przestępstwem:
Przestępstwa
stwierdzone
2010
2007
2008
2009
do
2007
2008
2009
30.06
Powiat
Starachowicki
Gmina
Starachowice
Gmina
Starachowice
58
71
39
64
77
63
29
20
19
25
10
35
52
53
34
60
74
59
28
Kradzież samochodu
2010
2007
2008
2009
do
2007
2008
2009
2010
do 30.06
2007
2008
2009
2010
do 30.06
411
413
369
199
20
35
18
10
250
193
221
100
343
339
292
167
20
32
15
10
209
157
187
83
Przestępstwa narkotykowe
2010
2007
2008
2009
do
2007
2008
2009
197
90
57
30.06
Starachowicki
do 30.06
43
Przestępstwa
Powiat
2010
15
Zniszczenie mienia
stwierdzone
2009
30
30.06
Starachowicki
2008
28
Przestępstwa
Powiat
do 30.06
2007
39
Kradzież mienia
stwierdzone
2010
169
203
152
68
2010
do 30.06
1152
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
158
Gmina
Starachowice
134
176
132
55
184
89
53
1150
Tabela II.4.2-2 Liczba przestępstw w Gminie (źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach).
Wzrost liczby stwierdzonych przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
który do czerwca 2010 roku wyniósł 1152 czyny, należy uznać za pozytywny efekt pracy Policji.
W przestępczości narkotykowej na terenie powiatu starachowickiego zauważalne są tendencje:

większość ujawnionych przestępstw dotyczy posiadania środków odurzających, a nie handlu,

przedział wiekowy sprawców zawiera się w granicach 18 – 30 lat,

największym zainteresowaniem cieszy się marihuana (która poprawia nastrój) oraz amfetamina
(poprawia zdolność psychofizyczną )

handel w dużej mierze odbywa się w miejscach spotkań młodzieży,

istnieje wspólny pogląd pedagogów, socjologów oraz środowiska medycznego, że zainteresowanie
tymi środkami coraz bardziej rośnie.
WYKRYWALNOŚĆ
Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw jest to stosunek procentowy liczby przestępstw
wykrytych (łącznie z wykrytymi po podjęciu z umorzenia) do ogólnej liczby przestępstw stwierdzonych
powiększonych o liczbę przestępstw stwierdzonych w podjętych postępowaniach umorzonych w roku
ubiegłym lub latach poprzednich z powodu niewykrycia sprawców.
Wykrywalność
przestępstw
2007
2008
2009
w%
Ogółem
23,4
Wykrywalność
przestępstw
26,3
2008
2009
29,6
38,5
28,7
2008
2009
2010
2007
2008
2009
2010
do
do
30.06
30.06
30.06
86,7
Kradzież mienia
2007
2007
do
20,8
w%
Ogółem
2010
57,6
59,7
68
79,5
Kradzież samochodu
2010
2007
2008
2009
2010
81,8
63,8
69
69
2007
2008
2009
2010
do
do
do
30.06
30.06
30.06
51,3
61,1
92,3
44,4
63,6
23,4
26,3
20,8
23,8
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
159
Wykrywalność
przestępstw
Zniszczenie mienia
2007
2008
2009
w%
2010
do
30.06
Ogółem
23,7
22,9
27
30,9
Tabela II.4.2-3 Procentowy wskaźnik wykrywalności przestępstw w Gminie (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach).
Wykrywalność ogólna w powiecie starachowickim w latach 2007-2010:
Wszczęte
Stwierdzone
Wykryte
Wykrywalność
2007
2072
2519
1826
71,3 %
2008
2076
3033
2299
74 %
2009
2099
2253
1547
68,3 %
2010 do 30.06
888
2252
1947
86,2 %
Tabela II.4.2-3 Wykrywalność ogólna w powiecie starachowickim w latach 2007-2010 (źródło:
Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach).
Wykrywalność ogólna w gminie Starachowice w latach 2007-2010:
Wszczęte
Stwierdzone
Wykryte
Wykrywalność
2007
1543
1954
1352
67,8 %
2008
1495
2485
1848
72,3 %
2009
1512
1708
1115
64,8 %
2010 do 30.06
620
2008
1747
86,8 %
Tabela II.4.2-4 Wykrywalność ogólna w gminie Starachowice w latach 2007-2010 (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
160
PROBLEMATYKA WYKROCZEŃ
Liczba wniosków o ukaranie, mandatów karnych oraz pouczeń na terenie działania KPP Starachowice
w latach 2007-2009:
2007
2008
2009
Wnioski o ukaranie
1167
1075
1108
Mandaty karne
5138
6479
6138
Pouczenia
3072
3469
2021
Tabela II.4.2-5. Liczba wniosków o ukaranie, mandatów karnych oraz pouczeń (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach)
Ilość wykroczeń w poszczególnych kategoriach, za które policjanci służby prewencyjnej nałożyli
mandaty karne w latach 2007-2009:
Lp.
Wykroczenia przeciwko:
Liczba MK Udział
2007
%
Liczba
Udział
Liczba
Udział
MK 2008
%
MK 2009
%
4,2
141
5,4
1.
Porządkowi i spokojowi publicznemu
73
4,1
2.
Bezpieczeństwu osób i mienia
41
2,3
39
1,7
20
0,8
741
41,4
792
34,3
968
37,0
3.
Bezpieczeństwu i porządkowi ruchu na
drogach
97
4.
Obyczajności publicznej
30
1,7
46
2,0
69
2,6
5.
Mieniu (119 kw i 124 kw)
204
11,4
208
9,0
261
10,0
6.
Urządzeniom użytku publicznego
134
7,5
244
10,5
107
4,1
7.
Ochronie przyrody
-
8.
Ochronie zwierząt
-
9.
Rybactwie śródlądowym
2
10.
11.
Przepisom ustawy o wychowaniu w
trzeźwości
Innym przepisom
OGÓŁEM
0,1
-
-
-
-
-
-
522
29,2
824
35,6
854
32,6
42
2,3
61
2,6
196
7,5
1789
2311
2616
Tabela II.4.2-6.Ilość wykroczeń w poszczególnych kategoriach, za które policjanci służby prewencyjnej
nałożyli mandaty karne w latach 2007-2009 (źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
161
PRZEMOC DOMOWA
Ilość interwencji domowych podejmowanych przez policjantów KPP Starachowice w latach 2007-2009
przedstawia się następująco:
2007
2008
2009
Interwencje domowe
294
184
174
Liczba pokrzywdzonych
353
252
209
Wystąpienia do instytucji w związku z Niebieską Kartą
521
367
347
18
13
5
Postępowania z art. 207 Kodeksu Karnego w związku z Niebieską
Kartą
Tabela II.4.2-7. Ilość interwencji domowych podejmowanych przez policjantów KPP Starachowice
w latach 2007-2009 (źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach)
Na terenie powiatu starachowickiego odnotowano coraz mniejszą ilość interwencji domowych,
a tym samym
dochodzeń za znęcanie się nad członkami rodziny. Przestępstwa te są istotnym
wyznacznikiem złego funkcjonowania rodziny. Głównie pokrzywdzonymi w sprawach o znęcanie są
kobiety, jednak jak wynika z materiałów przeprowadzonych dochodzeń, często podmiotem tym są
też dzieci.
Awantury domowe najczęściej spowodowane są nadużywaniem alkoholu i ogólnymi
problemami finansowymi. Jednym ze sposobów przeciwdziałania przestępczości przeciwko rodzinie
i opiece oraz zapobiegania demoralizacji nieletnich są podejmowane przez funkcjonariuszy Policji
interwencje oraz wdrażana przez niech procedura Niebieskiej Karty.
PROBLEMATYKA NIELETNICH
Liczba podejrzanych w wybranych kategoriach przestępstw w latach 2007-2009 z podziałem na powiat
starachowicki i miasto Starachowice:
Dorośli
Nieletni
Nieletni
11
35
11
1
0
23
3
31
6
8
4
15
2
43
3
62
9
27
12
1
0
23
3
24
4
6
4
10
1
40
1
38
11
38
8
1
0
32
11
48
8
10
2
26
4
19
4
Dorośli
Nieletni
Narkotyki
Dorośli
mienia
Nieletni
na zdrowiu
Dorośli
pobicia
Nieletni
Zniszczenie
71
Dorośli
Nieletni
samochodu
Uszczerbek
Dorośli
Powiat
włamaniem
Bójki i
Nieletni
2008
mienia
Rozboje
Dorośli
Miasto
Kradzież
Nieletni
Powiat
Kradzież z
Dorośli
2007
Kradzież
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
162
Miasto
2009
Powiat
Miasto
30
8
31
8
1
0
31
11
41
7
7
2
20
2
19
4
37
5
16
0
2
0
23
6
55
7
7
2
15
3
19
3
30
4
12
0
0
0
23
6
43
5
6
2
13
3
18
3
Tabela II.4.2-8. Liczba podejrzanych w wybranych kategoriach przestępstw w latach 2007-2009
z podziałem na powiat starachowicki i miasto Starachowice (źródło: Komenda Powiatowa Policji w
Starachowicach)
Przestępczość nieletnich w latach 2007-2010:
% wskaźnik
Okres
Przestępstwa
Czyny
udziału nieletnich w
oceny
wykryte
nieletnich
przestępstwach
wykrytych
Osoby
podejrzane
– ogółem
Osoby
nieletnie
% wskaźnik osób
nieletnich do ogółu
podejrzanych
2007
1826
89
4,8
1285
111
8,6
2008
2299
78
3,4
1309
108
8,2
2009
1547
85
3,8
1262
80
6,3
888
66
7,4
708
69
9,7
2010
(do
30.06)
Tabela II.4.2-9. Przestępczość nieletnich w latach 2007-2010. (źródło: Komenda Powiatowa Policji w
Starachowicach)
W 2010 roku na terenie powiatu 69 nieletnich popełniło 66 czynów zabronionych prawem, co stanowi
7,4 % ogółu przestępstw stwierdzonych. Do najczęściej popełnianych przez nieletnich czynów
karalnych należy:
 bójki i pobicia (16 podejrzanych nieletnich),
 rozbój, kradzież i wymuszenie rozbójnicze (12 podejrzanych nieletnich),
 uszkodzenie rzeczy (14 podejrzanych nieletnich),
 kradzież cudzej rzeczy (7 podejrzanych nieletnich),
 kradzież z włamaniem (5 podejrzanych nieletnich),
 uszczerbek na zdrowiu (3 podejrzanych nieletnich).
Nieletni najczęściej kradną pieniądze, telefony komórkowe, radia samochodowe oraz torebki.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
163
BEZPIECZEŃSTWO W RUCHU DROGOWYM
Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w powiecie starachowickim przedstawia się następująco:
2010
2007
2008
2009
Wypadki
111
147
122
35
Zabici
22
14
7
4
Ranni
135
185
146
37
Kolizje
888
812
758
411
(do 30.06)
Tabela II.4.2-10. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w powiecie starachowickim w latach 2007-2010
(źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach)
Natomiast w samej gminie Starachowice sytuacja ta ma odzwierciedlenie w poniższej tabeli:
2010
2007
2008
2009
Wypadki
43
66
59
19
Zabici
3
5
1
0
Ranni
50
72
66
19
Kolizje
538
502
443
249
(do 30.06)
Tabela II.4.2-11. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w gminie Starachowice w latach 2007-2010.
(źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach)
Na dużą liczbę wypadków drogowych w głównej mierze wpływ ma:
 powiększająca się liczba nowo rejestrowanych pojazdów na terenie powiatu jak i całego
województwa,
 zły stan dróg,
 często nieprawidłowe oznakowanie,
 nieprawidłowy stan lub brak poboczy,
 brak ścieżek rowerowych i chodników,
 brak nowych rozwiązań technicznych na skrzyżowaniach.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
164
Ujawnieni nietrzeźwi użytkownicy dróg:
2007
2008
2009
2010 (do 30.06)
376
376
378
169
Powiat starachowicki
Art.
Gm. Starachowice
178a
§1
Kodeksu Karnego
Art.
178a
Kodeksu Karnego
§2
155
138
187
32
143
174
36
54
183
40
63
9
Tabela II.4.2-12. Liczba nietrzeźwych użytkowników dróg w latach 2007-2010. (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach)
WSPÓŁPRACA Z SAMORZĄDAMI
W 2009 roku Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach otrzymała pomoc finansową
od samorządu lokalnego. W ramach podpisanych umów i porozumień uzyskane środki finansowe
najpierw trafiły do Funduszu Wsparcia Policji, a następnie na z góry określone cele. Do głównych
obszarów współdziałania Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach z samorządami lokalnymi
zaliczyć można m.in. dofinansowanie służb czy wyposażenie techniczne jednostki. Łączna suma
dofinansowania w 2009 roku przekroczyła 115 tysięcy złotych.
Służby ponadnormatywne
W 2010 roku podpisano 2 porozumienia o służbach ponadnormatywnych. W dniu 15 marca 2010 r.
pomiędzy Prezydentem Miasta Starachowice a Komendą Powiatową Policji w Starachowicach,
funkcjonariusze KPP Starachowice pełnili dodatkowe służby patrolowe na terenie miasta. Służby
pełnione są od 19 marca 2010 roku do 14 listopada 2010 r. Miasto przeznaczyło na ten cel kwotę
50 tysięcy złotych.
Wyżej wymienione służby na terenie Starachowic pełnione są głównie w patrolach pieszych
dwuosobowych w rejonach najbardziej zagrożonych w godz. 16.00 – 24.00, 18.00 – 2.00 i 20.00 – 4.00.
Z uwagi na potrzeby i zmieniające się zagrożenia służby pełnione były także w innych niż powyżej
godzinach oraz w patrolach pieszych ze Strażą Miejską. W związku z pełnieniem na terenie miasta służb
ponadnormatywnych należy stwierdzić, że w rejonach, gdzie najczęściej kierowane były służby
odnotowano spadek liczby wykroczeń zwłaszcza określonych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości
i wykroczeń porządkowych. W rejonach tych nie odnotowano także przestępstw takich jak rozboje
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
165
czy pobicia. Fakt pełnienia dodatkowych służb został przyjęty bardzo pozytywnie przez mieszkańców
miasta.
DZIAŁALNOŚĆ PROFILAKTYCZNA STARACHOWICKIEJ POLICJI
Zadania z zakresu prewencji kryminalnej i profilaktyki ruchu drogowego realizowano w oparciu
o
„Powiatowy
program
zapobiegania
przestępczości
oraz
porządku
publicznego
i bezpieczeństwa obywateli” na lata 2006-2010, program “Bezpieczne Świętokrzyskie” na lata
2006-2010, program “Razem Bezpieczniej”. Działania te realizowane były na czterech określonych
płaszczyznach i przedstawiały się następująco:
1) W ZAKRESIE DEMORALIZACJI I PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH
Organizowanie spotkań z dziećmi i młodzieżą.
Policjanci z Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach przeprowadzają spotkania z dziećmi
i młodzieżą w szkołach. Na spotkaniach tych, najczęściej omawiana jest problematyka szeroko pojętego
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży: zapobieganie przemocy rówieśniczej, zapoznanie z wybranymi
normami prawnymi, profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych, bezpieczeństwa w ruchu
drogowym oraz alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. Spotkania te są kontynuowane
szczególnie przed wakacjami w czasie których omawiana jest problematyka bezpiecznych zachowań
w czasie letniego wypoczynku oraz sposoby właściwego wykorzystania czasu wolnego zgodnie
z zasadami zdrowego stylu życia. W celu urozmaicenia tych działań na spotkaniach prezentowane są
ostatnio pozyskane z Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach filmy „Eksperyment‖, „Zabójcy‖
oraz, „Masz jedno życie‖, a także „Krótki film o bezpieczeństwie‖ zrealizowany przez uczniów Zespołu
Szkół Zawodowych nr 1 w ramach konkursu pod tą samą nazwą.
Organizowanie spotkań z rodzicami i kadrą pedagogiczną.
Policjanci Wydziału Prewencji i dzielnicowi utrzymują stały kontakt z dyrekcja i kadrą pedagogiczną
placówek oświatowych na terenie miasta i powiatu. Podczas wizyt przeprowadzanych w szkołach
kadrze pedagogicznej i rodzicom przekazywane są opracowane w Komendzie Powiatowej Policji
w Starachowicach ulotki, w których Policja radzi, m.in. na co należy zwrócić uwagę by rozpoznać
używanie narkotyków lub jakie sygnały ostrzegawcze możemy zaobserwować u osoby zażywającej
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
166
środki psychoaktywne. Systematycznie do szkół różnego stopnia na terenie miasta i powiatu
przekazywane są algorytmy:
 postępowania w przypadku ujawnienia na terenie szkoły ucznia, którego zachowanie wskazuje
na użycie środka odurzającego,
 postępowania w przypadku ujawnienia na terenie szkoły ucznia będącego pod wpływem
alkoholu,
 postępowania w przypadku ujawnienia ucznia sprawcy czynu karalnego.
Wzajemne informowanie Policji i szkół o zaistniałych problemach z uczniami.
Efektem Stałego kontaktu z placówkami oświatowymi na terenie miasta i powiatu jest coraz
lepszy przepływ informacji pomiędzy Policją i szkołami. W poprzednich latach często zdarzało się,
że Policja o niektórych zdarzeniach, które miały miejsce na terenie szkół dowiadywała się z innych
źródeł, pomimo dobrej współpracy z daną placówką. Aktualnie sytuacja ta uległa znacznej poprawie
i o zdarzeniach, które zaistniały na terenie szkół na bieżąco informują, dyrektorzy lub pedagodzy
szkolni.
Działania i udział w przedsięwzięciach o charakterze profilaktycznym.
Działania mające na celu przeciwdziałanie demoralizacji i przestępczości nieletnich realizowane
są również w czasie wolnym od nauki. Przykładem takich działań mogą być przeprowadzone
w 2010 roku działania prewencyjne pn. “Bezpieczne ferie” prowadzone w okresie od 14 lutego
do 1 marca 2010 roku. W tym czasie przeprowadzono:
 19 spotkań z dziećmi i młodzieżą w szkołach i innych miejscach wypoczynku,
 16 spotkań z organizatorami zajęć dla dzieci i młodzieży,
 775 kontroli punktów sprzedaży alkoholu,
 88 kontroli miejsc, w których potencjalnie może dochodzić do zażywania i dystrybucji środków
psychoaktywnych,
 154 kontroli tzw. „dzikich lodowisk‖,
 69 kontroli miejsc wypoczynku,
 481 kontroli rejonu szkół,
 228 kontroli miejsc grupowania się młodzieży i nieformalnych grup subkulturowych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
167
Ponadto w czasie tegorocznych ferii policjanci brali czynnie udział w zorganizowanej przez
Urząd Miejski w Starachowicach kampanii „Kruchy Lód”, nad którą patronat objął Prezydent Miasta
Wojciech
Bernatowicz.
W
ramach
kampanii
we
wszystkich
szkołach
podstawowych
i ponadpodstawowych i gimnazjalnych z terenu Starachowic odbyły się spotkania na temat
popularyzacji bezpiecznego zachowania nad wodą, szczególnie na zamarzniętych zbiornikach. W czasie
tych spotkań przeprowadzone były także pokazy sprzętu ratowniczego i nurkowego oraz instruktaż
udzielania pierwszej pomocy. Prowadzący przestrzegali młodych ludzi przed lekkomyślnym
wchodzeniem na zamarznięte zbiorniki wodne. Ratownicy objaśniali także, na czym polega pomoc
ofierze zimowej kąpieli. Spotkania te prowadzone były przez członków klubu płetwonurków „Kalmar‖
oraz ratowników WOPR zatrudnionych w Miejskim Centrum Rekrutacji i Wypoczynku
w Starachowicach.
Zwieńczeniem
akcji
„Kruchy
Lód‖
był
piknik
pod
nazwą
„Bezpieczne
Ferie
z Prezydentem”, który odbył się nad zalewem „Lubianka‖ w styczniu 2010 r. Uczestnicy spotkania
mogli obejrzeć pokaz nurkowania pod lodem. Pokaz ten połączono z demonstracją udzielania
pierwszej pomocy osobom tonącym, który przedstawiła Harcerska Grupa Ratownicza, przy współpracy
PSP Starachowice. Nie zabrakło także konkursów dotyczących bezpieczeństwa, przeprowadzonych
m.in. przez przedstawicieli Komendy Powiatowej Policji w Starachowicach. W ramach kampanii
utworzono także sztuczne lodowisko.
W trosce o bezpieczny wypoczynek dzieci i młodzieży, w maju odbyły się spotkania z uczniami
wszystkich szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu Starachowic. Głównym celem akcji było
propagowanie bezpiecznego wypoczynku nad wodą i w czasie wakacji. Przedsięwzięcie powstało
z
inicjatywy
Klubu
Płetwonurków
LOK
„Kalmar‖
oraz
Komendy
Powiatowej
Policji
w Starachowicach, do którego włączyła się także Straż Pożarna, Straż Miejska, Miejskie Centrum
Rekreacji i Wypoczynku, Stowarzyszenie Bezpieczny Powiat Starachowicki oraz ratownicy WOPR.
„Akcja Lato 2010” została objęta honorowym patronatem przez Starostę Starachowickiego Andrzeja
Matynię i Prezydenta Miasta Starachowice Wojciecha Bernatowicza. Członkowie klubu „Kalmar‖
wspólnie z policjantami, funkcjonariuszami straży pożarnej, strażnikami miejskimi i ratownikami
WOPR w czasie spotkania omawiali niebezpieczeństwa mogące wystąpić podczas wypoczynku
w wodzie i na plaży. Przypomniano o zachowaniu ostrożności przy nawiązywaniu nowych znajomości
w Internecie i w tzw. „realu‖ oraz o zagrożeniach związanych z używaniem środków psychoaktywnych.
O bezpieczeństwie przeciwpożarowym i koniczności zabezpieczenia swojego mienia przypomnieli
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
168
funkcjonariusze Straży Pożarnej i Straży Miejskiej. Młodzież oglądała dwa filmy: „Płytka wyobraźnia‖
i „Krótki film o bezpieczeństwie‖. Oprócz pogadanki i filmów uczniowie mogli obejrzeć sprzęt
ratowniczy i spróbować swoich sił i wiedzy przy fantomie do udzielania pierwszej pomocy.
Przeprowadzone zostały także konkursy z wiedzy o bezpieczeństwie.
Bezpieczeństwo Dziecka
W ramach nadzoru nad właściwą realizacją obowiązku szkolnego przez młodzież w roku 2010
przeprowadzono akcje mające na celu ujawnianie uczniów przebywających na wagarach. Ujawnionych
uczniów po wylegitymowaniu dowożono do szkół, gdzie przekazywano ich dyrektorom, a o tym fakcie
powiadamiani byli również rodzice. Część ww. działań zgodnie z porozumieniem prowadzona była
wspólnie ze Strażą Miejską w ramach tzw. patrolu szkolnego. Również dzielnicowi w czasie obchodu
zwracali uwagę na rejony szkół i miejsca zagrożone.
2) W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA ALKOHOLIZMOWI I NARKOMANII
Dzielnicowi, policjanci Ogniwa Patrolowo Interwencyjnego, oraz podległych Komisariatów
Policji podczas swych codziennych obchodów i patroli na bieżąco kontrolują miejsca grupowania się
młodzieży, oraz potencjalne punkty, w których może dochodzić do spożywania alkoholu oraz używania
i rozprowadzania środków psychoaktywnych. Na bieżąco kontrolowane są również punkty sprzedaży
alkoholu. Punkty te kontrolowane są najczęściej pod kątem dostępności do niego osób małoletnich.
W celu egzekwowania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
organizowane są wzmożone działania prewencyjne mające na celu uniemożliwienie spożywania
alkoholu w miejscach publicznych. W ciągu jednej takiej akcji za spożywanie alkoholu w miejscach
niedozwolonych ukarano mandatami karnymi 6 osób. W celach zapobiegawczych informacje o tych
działaniach przekazywano lokalnej prasie. Ponadto w zakresie przestrzegania ww. przepisów
przeprowadzane są kontrole wspólnie z członkami Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych i Strażą Miejską.
Kontrole punktów sprzedaży alkoholu, miejsc wypoczynku oraz miejsc gromadzenia się młodzieży,
a także potencjalnych miejsc dystrybucji i zażywania środków psychoaktywnych nasilane są zawsze
w czasie wolnym od nauki w ramach działań prewencyjnych - ―Bezpieczne Ferie‖.
Biorąc pod uwagę dużą ilość osób zatrzymywanych w celu wytrzeźwienia policjanci wydziału prewencji
przekazują pracownikom innych pionów informacje dotyczące osób i miejsc rozprowadzania środków
odurzających oraz nielegalnie wprowadzanego w obieg alkoholu. Funkcjonariusze zajmują się również
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
169
rodzinami z problemem alkoholowym. Od stycznia do maja 2010 roku do Gminnych Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowano 25 wniosków o leczenie choroby alkoholowej.
29 razy informowano inne podmioty o niekorzystnych sytuacji w rodzinie związanych z alkoholem.
W bieżącym półroczu stwierdzono 1152 przestępstw związanych z przepisami ustawy
o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie stwierdzono tego rodzaju przestępstwa popełnionych przez osoby
nieletnie. Od kilku lat na wniosek Starostwa Powiatowego w Starachowicach podczas działania
Powiatowej Komisji Lekarskiej przeprowadzany jest cykl pogadanek z zakresu profilaktyki uzależnień
i przepisów prawnych mających na celu przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomanii.
W wypadku zainteresowania tą problematyką, organizowane są szkolenia w placówkach oświatowych.
W związku z niepokojącym wzrostem przestępstw dotyczących ustawy o przeciwdziałaniu narkomani,
a także zagrożeniem związanym z tą patologią w środowisku szkolnym starachowiccy policjanci uważają
za zasadne podjęcie kroków mających na celu wyposażenie szkół różnego stopnia w narkotesty.
Kolejnym zjawiskiem przybierającym postać patologii społecznej, które w znacznym stopniu
występuje
w związku z nadużywaniem alkoholu jest przemoc w rodzinie. W celu właściwej
kompleksowej realizacji zadań mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz udzielania
pomocy rodzinom, w których przemoc występuje policjanci (głównie dzielnicowi z rejonów miejskich
i wiejskich) już od kilku lat biorą udział w szkoleniach mających na celu rozwiązywanie problemów
przemocy w rodzinie organizowanych przez Stowarzyszenie „Przystań‖ oraz Powiatowe Centrum
Pomocy Rodzinie.
3) W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZESTĘPCZOŚCI PRZECIWKO MIENIU
I ŻYCIU
Mieszkańcy powiatu są na bieżąco informowani o wydarzeniach zaistniałych na terenie działania
KPP w Starachowicach, zagrożeniach związanych z przestępczością oraz metodach i sposobach
działania sprawców przestępstw i wykroczeń, a także o zagrożeniach w ruchu drogowym. Oficer
prasowy starachowickiej policji na bieżąco współpracuje z Telewizją Kablową „Starachowice‖
w Starachowicach, Radiem „Eska‖ w Starachowicach, Radiem Kielce, Radiem „Tak‖, Radiem „Fama‖
oraz gazetami: Gazetą i Tygodnikiem Starachowickim, „Echem Dnia‖ i „Gazetą Wyborczą‖
oraz portalem internetowym „Wirtualne Starachowice‖ i „Starachowice-Net‖. Jednocześnie informacje
te zamieszczane są na stronie internetowej komendy.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
170
 Program „Policja ostrzega- policja radzi”
W oparciu o hasło „Razem Bezpieczniej‖ Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach
wspólnie z Telewizją Starachowice, Starostwem Powiatowym, Stowarzyszeniem Bezpieczny Powiat
Starachowicki oraz Starachowickim Centrum Kultury realizują program profilaktyczno- ostrzegawczy
oparty na cyklicznym prezentowaniu zagrożeń występujących na terenie powiatu starachowickiego.
Formą przekazu są krótkie filmiki opatrzone odpowiednim komentarzem policjanta. Zaaranżowane
scenki przedstawiają działanie sprawców oraz zachowanie ofiar. Zrealizowany materiał wideo jest
prezentowany w Telewizji Starachowice, Internecie oraz na spotkaniach z mieszkańcami gmin
w powiecie. Główny celem programu jest ograniczenie liczby przestępstw i wykroczeń poprzez
informowanie lokalnej społeczności o aktualnych zagrożeniach, a także wskazanie właściwych
zachowań. Zrealizowano już trzy filmy „Bankomat‖ i „Na wnuczka‖, „Bójka‖. W tym roku realizowany
będzie kolejny.
 Kolejna edycja kursu samoobrony dla kobiet
W maju 2010 roku odbyła się już kolejna edycja kursu samoobrony dla kobiet. Przedsięwzięcie
organizowane było przy współpracy Stowarzyszenia Bezpieczny Powiat Starachowicki, Komendy
Powiatowej Policji w Starachowicach i Straży Miejskiej. Głównym cele akcji było zmniejszenie ilości
przestępstw na szkodę kobiet. Panie biorące udział w zajęciach opanowały umiejętności samoobrony
w sytuacjach zagrożenia i odblokowały swoje naturalne reakcji obronne. W czasie trwania kursu oprócz
ćwiczeń policjanci przekazywali informacje dotyczące sprawców przestępstw i ich ofiar, a także porad
co trzeba zrobić aby nie stać się ofiarami przestępstwa.
 Komunikacja miejska bez wandalizmu
W 2010 roku realizowany jest program pod nazwą „Wandalizmowi mówimy stop”. Projekt
realizowany jest przez spółkę MZK Starachowice przy współpracy z Komendą Powiatową Policji
w
Starachowicach,
Strażą
Miejską,
Stowarzyszeniem
Bezpieczny
Powiat
Starachowicki,
którego głównym celem jest poprawa bezpieczeństwa w środkach komunikacji miejskiej na terenie
Starachowic. Projekt zakłada montaż kamer w autobusach oraz przystankach autobusowych,
a także prowadzenie przez policjantów i strażników miejskich działań o charakterze prewencyjnym
wśród młodzieży w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Policjanci umundurowani
i po cywilnemu za darmo przemieszczają się autobusami miejskimi dzięki biletom elektronicznym
przekazanym na ten cel. Od maja 2010 roku funkcjonariusze z Komendy Powiatowej Policji
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
171
w Starachowicach wspólnie ze Strażnikami Miejskimi prowadzą spotkania z młodzieżą w szkołach
na temat wandalizmu w środkach komunikacji miejskiej. Pokazywana jest prezentacja multimedialna
przedstawiająca wandalizm w Starachowicach, a także odpowiedzialność prawna za tego typu działania.
Ogłoszony został także konkurs plastyczny pod nazwą „Wandalizmowi mówimy STOP‖. Konkurs był
skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w wieku do 18 lat. W ramach
konkursu uczniowie wykonali prace plastyczne w formacie A3 w dowolnej technice, z zakresu
zapobiegania aktom wandalizmu i działaniom o charakterze chuligańskim, prawidłowego zachowania
się w środkach komunikacji miejskiej, reagowania na akty chuligaństwa i wandalizmu. Została
wyłoniona najlepsza praca, która obecnie promuje akcję i została m.in. wykorzystana do oplakatowania
autobusu miejskiego.
4) W ZAKRESIE POPRAWY BEZPIECZEŃSTWA W RUCHU DROGOWYM
W ramach swoich obowiązków policjanci WRD dwa razy w roku dokonują przeglądu dróg
na terenie całego powiatu. Są to tzw. „Wiosenne‖ i „Jesienne‖ przeglądy dróg. W razie ujawnienia
nieprawidłowości informują oni podmioty odpowiedzialne za ich stan. Również w czasie wykonywania
swych codziennych czynności służbowych policjanci monitorują stan dróg, nawierzchni i pobocza.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom i młodzieży, a także osobom dorosłym, każdorazowo
po otrzymaniu informacji o wyjeździe kontrolowane są autobusy. W tym roku skontrolowano już
ponad 70 autokarów.
Okresowo przez funkcjonariuszy KPP Starachowice prowadzone są również akcje:
 „Prędkość‖ - polegająca na wzmożonych działaniach kontrolno-pomiarowych zmierzających
do zminimalizowania ilości wypadków zaistniałych z powodu niestosowania prędkości jazdy
do aktualnych warunków drogowych lub niestosowania się do ograniczeń prędkości. Celem
działań jest wytworzenie w świadomości kierowców przekonania o nieuchronności kary
za naruszanie przepisów ruchu drogowego określających dopuszczalne prędkości. Od stycznia
przeprowadzono trzy akcje.
 „Niechronieni‖ - skierowana do niechronionych uczestników ruchu drogowego, czyli pieszych
i rowerzystów. Celem jest zapobieganie zdarzeniom drogowym z udziałem „niechronionych‖,
zapewnienie bezpieczeństwa pieszych i rowerzystów, a także wytworzenie w świadomości
pieszych i kierowców przekonania o nieuchronności kary za naruszenia jakichkolwiek
przepisów ruchu drogowego. Od stycznia przeprowadzono sześć akcji.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
172
 „Bezpieczne weekendy‖ - w czasie wyjazdów i powrotów. Długie weekendy połączone
z obchodami świąt kościelnych i państwowych to czas wyjazdów i powrotów do rodziny
i znajomych. Chęć szybkiego dotarcia do celu skłania kierowców do łamania przepisów ruchu
drogowego. Spotkania rodzinne to także okazja do spożywania alkoholu, po którym wielu
kierowców decyduje się wsiąść za kierownicę. Celem działań jest zminimalizowanie
i zapobieganie zdarzeniom drogowym powstałym w związku z lekceważeniem podstawowych
norm i zasad obowiązujących w ruchu drogowym. Od maja przeprowadzono trzy akcje.
 „Alkohol i Narkotyki‖ - polegająca na działaniach skierowanych na kierowców będących
pod ich wpływem. Z przeprowadzonej analizy zdarzeń drogowych wynika, że nietrzeźwi
użytkownicy dróg w województwie świętokrzyskim w 2009 roku spowodowali 232 wypadki
drogowe, w których śmierć poniosło 22 osoby a 304 zostało ranne. Celem działań jest
skuteczne eliminowanie z ruchu uczestników będących pod wpływem alkoholu lub środków
działających podobnie oraz zminimalizowanie ilości zdarzeń drogowych z udziałem tej grupy
osób. Od stycznia przeprowadzono dziewięć akcji.
 „Bus i Truck‖ - skierowana do kierowców busów i samochodów ciężarowych. Z analizy wynika,
że 2009 roku na drogach województwa świętokrzyskiego zaistniało 136 wypadków, w których
śmierć poniosło 14 osób, a 206 zostało rannych. Celem działań jest przeciwdziałanie wszelkim
naruszeniom prawa ustawy o transporcie drogowym i prawa ruchu drogowego ze strony
przewoźników wykonujących transport drogowy osób i rzeczy. Od stycznia 2010 r.
przeprowadzono pięć akcji.
 „Pas bezpieczeństwa‖ - skierowana do kierowców nie korzystających z pasów bezpieczeństwa.
Podstawową przyczyną wysokiej śmiertelności i urazowości ofiar wypadków drogowych jest
naruszenie przepisów dotyczących obowiązku korzystania z pasów bezpieczeństwa i urządzeń
służących do przewożenia dzieci. Celem akcji jest zmobilizowanie kierujących pojazdami
do przestrzegania obowiązku jazdy z pasami i przewożenia dzieci w fotelikach
oraz zminimalizowanie liczby wypadków drogowych z ich udziałem. Od stycznia 2010 r.
przeprowadzono dwie takie akcje.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
173
Ponadto, 23 kwietnia bieżącego roku w Starachowicach przy ul. Mrozowskiego odbyło się
uroczyste otwarcie zmodernizowanego miasteczka ruchu drogowego. Jednocześnie powołano do życia
Powiatowe Centrum Egzaminacyjne (PCE), dzięki któremu dzieci i młodzież z powiatu
starachowickiego mogą zdawać egzaminy na kartę rowerową i motorowerową. PCE zostało powołane
z myślą o dzieciach i młodzieży. Od maja 2010 r. komisja w składzie Policjant i przedstawiciel PZMot
przeprowadzają egzaminy na kartę rowerową i motorowerową. Warunki do egzaminowania
są identyczne z tymi, które można spotkać w codziennym ruchu miejskim. Oznakowanie poziome
i pionowe, skrzyżowania, drogi jednokierunkowe, a także rondo pozwalają szkolić młodzież
i przyzwyczajać ją do ruchu drogowego. Funkcjonowanie miasteczka przyczynia się do podniesienie
wiedzy w zakresie wychowania komunikacyjnego. Egzaminy przeprowadzane są na dwóch nowych
rowerach górskich, które szkoła otrzymała od Stowarzyszenia Bezpieczny Powiat Starachowicki.
W tym roku przekazany będzie także nowy motorower.
Podsumowując, należy podkreślić, iż w ramach profilaktyki i prewencji kryminalnej Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach współpracuje z różnymi podmiotami z całego powiatu. Ścisła
współpraca wielu podmiotów, a także niestandardowe działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa
zostały wysoko ocenione w województwie świętokrzyskim. Za realizację w 2009 roku programu
„Bezpieczne Świętokrzyskie‖ powiat starachowicki otrzymał wyjątkową statuetkę „Koziołka‖ oraz czek
na 15 tysięcy złotych za zajęcie pierwszego miejsca w województwie świętokrzyskim. To już druga taka
nagroda dla powiatu. Za działania w 2008 roku powiat odebrał „Koziołka‖ za zajęcie drugiego miejsca.
Ważnym elementem służącym poprawie bezpieczeństwa w mieście jest niewątpliwie współpraca
policji ze Strażą Miejską i organizacjami pozarządowymi m.in. Stowarzyszeniem „Bezpieczny Powiat
Starachowicki‖.
Współdziałanie ze Strażą Miejską polega na prowadzeniu wspólnych działań porządkowych
mających na celu zapewnienie spokoju i porządku publicznego na terenie miasta oraz zabezpieczenia
imprez i uroczystości. Straż Miejska w Starachowicach jako jednostka organizacyjna Gminy
Starachowice współuczestniczy w zapewnieniu porządku publicznego na terenie miasta. Na mocy
podpisanego w dniu 21 października 1999 r. Porozumienia Prezydenta Miasta Starachowice
i Komendanta Powiatowego Policji w sprawie szczegółowych form i sposobów współpracy policji
i Straży Miejskiej zostały określone płaszczyzny współdziałania obu formacji, w tym również realizacja
programów prewencji kryminalnej oraz przeciwdziałania różnym formom patologii.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
174
Poniżej zaprezentowano statystyczne zestawienie wyników z działalności Straży Miejskiej
w Starachowicach za pierwsze półrocze 2010 roku.
Lp.
I.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
Rodzaj wykroczenia
Wykroczenia przeciwko:
Porządkowi i spokojowi publicznemu
art. 49-64
Instytucjom art. 65-69
Bezpieczeństwu osób i mienia
art. 70-83
Bezpieczeństwu w komunikacji
art. 84-103
Osobom art. 104-108
Zdrowiu art. 109-118
Mieniu art. 119-131
Interesom konsumentów art. 133-139
Obyczajności art. 140-142
Urządzeniom użyteczności publicznej
art. 143-145
Szkodnictwu leśnemu i ogrodowemu
art. 148-166
Ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach art. 10 ust. 2, 2a
Prawo o miarach art. 26 ust. 1 pkt 2.
Ustawie o wychowaniu w trzeźwości
art. 43 ust. 1 i 2, art. 45 pkt 2.
Ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
Art. 13 ust. 1 pkt 2, 3
Innym aktom prawa miejscowego w zakresie
zapewnienia spokoju
i porządku publicznego
OGÓŁEM
Pouczenia
Mandaty
Ilość/Kwota
Wnioski
do Sądu
Przekazano
Policji
Razem
24
2/400
26
22
3/800
3/600
7
1
10
26
628
454/94860
172
Poz. 184
1254
10
2/250
126
261
15/2400
54/4650
3
141
318
64
6/650
1
71
106
150/13250
1241
689/117860
12
256
184
36
2150
Tabela II.4.2-13. Sprawozdanie z działalności Straży Miejskiej w Starachowicach za I-sze półrocze
2010r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
175
Ogólne informacje dotyczące służby patrolowej strażników rewirowych:
Ilość zgłoszonych interwencji do Straży Miejskiej:
1 040
Ilość interwencji podjętych przez strażników miejskich:
1 857
Razem interwencji:
2 897
Ilość patroli w służbie
Ilość strażników
Zmiana I
257
461
Zmiana II
221
401
Zmiana III
13
20
RAZEM
533
882
Tabela II.4.2-14. Informacje dotyczące służby patrolowej strażników rewirowych w pierwszym
półroczu 2010 r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach).
Inne dane dotyczące działalności Straży Miejskiej w Starachowicach
Wyniki działania Straży Miejskiej
Liczba
Odnaleziono pojazdów
0
Odholowano pojazdów
0
Zabezpieczono wypadków lub kolizji
0
Założono blokad na koła pojazdów
0
Pomiar prędkości przy użyciu fotoradaru
14
Kontrole posesji (sanitarno – porządkowe)
95
Kontrole miejsc grupowania się osób:
- legitymowanie osób
1 837
w tym osób nieletnich
37
Ujawnienie osób nietrzeźwych:
- odwiezionych do Izby Wytrzeźwień
22
- odwiezionych do miejsca zamieszkania
9
Tabela II.4.2-15. Informacje dotyczące wyników działalności Straży Miejskiej w pierwszym półroczu
2010 r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
176
Straż Miejska w Starachowicach w I-szym półroczu 2010 roku zabezpieczała 27 różnych wydarzeń
mających miejsce na terenie miasta. Były to wydarzenia typu: festyny, wydarzenia sportowe, wydarzenia
kulturalne, uroczystości rocznicowe. Łącznie w zabezpieczaniu w/w wydarzeń wzięło udział 67 patroli
oraz 143 funkcjonariuszy Straży Miejskiej.
Podsumowanie
Pomoc społeczna w Starachowicach jest realizowana głównie przez Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej. Zwraca dość duży odsetek mieszkańców miasta, którzy korzystają z pomocy społecznej –
około 10% mieszkańców, co jednak w porównaniu z rokiem 2000 – ponad 15%, obrazuje spadek
tej liczby. Na taki obraz wpływa zarówno migracja ze Starachowic na zewnątrz (otwarcie granic UE
i w związku z tym łatwiejsza możliwość znalezienia pracy) oraz poprawa warunków materialnych osób
zamieszkujących Starachowice. Ostatnie trzy lata jest to okres utrzymywania się tego wskaźnika
na podobnym poziomie. Wskaźnik ten budują zarówno stali klienci pomocy społecznej, jak również
osoby, które do systemu trafiły w wyniku niepowodzeń w realizacji planów życiowych,
i które ten system stosunkowo szybko opuszczą. Za główny powód przyznawania pomocy należy uznać
bezrobocie, długotrwałą chorobę, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa oraz niepełnosprawność. Wskaźnik ubóstwa należy pominąć, gdyż jest on niejako
pochodną wskaźnika bezrobocia i najprawdopodobniej określa on te same osoby (osoba może
otrzymać wsparcie z kilku powodów).
Instytucje pomocy społecznej powinny koncentrować się nad aktywizacją osób z grup bezrobocia oraz
bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa. Są to te grupy
osób, z którymi można prowadzić pracę socjalną i starać się włączyć w rynek pracy, w życie społeczne,
itd. Często są to osoby wykluczone z rynku pracy, ale poprzez trafienie do systemu pomocy społecznej,
paradoksalnie wykluczają się z życia społecznego, obywatelskiego, kulturalnego. Jest to problem nie
tylko Starachowic, ale całego systemu pomocy społecznej. Wskazane by było zintensyfikowanie działań
służb pomocy publicznej poprzez działania aktywizacyjne oraz wczesne i aktywne przeciwdziałanie
biedzie dziedziczonej. Coraz większe możliwości i nadziej wiąże się z funkcjonowanie spółdzielni
socjalnych, których próby tworzenia w Starachowicach SA jak najbardziej wskazane.
Inną grupę stanowią osoby korzystające z wsparcia w wyniku choroby i niepełnosprawności.
Tu niestety pomoc społeczna może jedynie tworzyć warunki i pomagać żyć w godnych warunkach.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
177
Starachowice należy uznać za stosunkowo bezpieczne miasto, z coraz lepiej funkcjonującą Policją
(coraz większa wykrywalność przestępstw) oraz z coraz większym bezpieczeństwem na drogach.
Ponadto dobrze układa się współpraca gminy z KPP – służby ponadnormatywne oraz należy
podkreślić funkcjonowanie w mieście Straży Miejskiej.
5. OCHRONA ZDROWIA
Na terenie gminy Starachowice funkcjonują następujące ośrodki opieki zdrowotnej:

Powiatowy Zespół Opieki Zdrowotnej, ul. Radomska 70,

Powiatowy Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Radomska 35, Oddział szpitalny,

9 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej.
W zakresie ochrony zdrowia gmina realizowała w latach 2000 – 2010 m.in.:
- lata 2000 – 2003 – w oparciu o uchwałę Rady Miejskiej prowadzone były negocjacje pomiędzy
Zarządem Miasta a Zarządem Powiatu na temat przejęcia przez miasto podstawowej opieki zdrowotnej,
w tym Miejskiego Zakładu Opieki Zdrowotnej oraz Zakładu Opieki Zdrowotnej. Z uwagi
na ograniczenia (ustawa o finansach publicznych oraz ustawa o zakładach opieki zdrowotnej) gmina –
jako organ nie będący organem założycielskim – nie mogła udzielić pomocy finansowej zakładom
opieki zdrowotnej w sposób bezpośredni. Dotychczas za kwotę ok. 499 tys. zł. (kompensata zadłużenia
Invest Stara z tytułu podatku od nieruchomości) przejęto budynek przy ul. Radomskiej 35 i przekazano
w użyczenie dla Zakładu Opieki Zdrowotnej. Z budżetu gminy dofinansowano również remont dachu
przychodni przy ul. Kilińskiego (10 tys. zł),
- lata 2004 – 2005 – gmina w ramach promocji zdrowego stylu życia i zapewnienia dostępności badań
diagnostycznych i przesiewowych – dla wszystkich mieszkańców miasta, umożliwiła i zorganizowała
kilkakrotnie:
1. badania dysfunkcji słuchu,
2. badania przesiewowe schorzeń jelita grubego dla mężczyzn w wieku po 50 r.ż,
3. przeglądy stomatologiczne dla mieszkańców miasta.
- W 2004 r. dofinansowano z budżetu miasta badania przesiewowe wad postawy u dzieci ze szkół
podstawowych (klasy 0 – III) i przedszkoli miejskich.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
178
- lata 2006 – 2010 – w roku 2006 z budżetu gminy pokryto koszty badań przesiewowych wad postawy
u dzieci ze szkół podstawowych. Międzyszkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjnej i Kompensacyjnej
przebadał 1.299 uczniów w wieku 8 – 10 lat. Koszt 10.000,00 zł.
W ramach promocji zdrowia i zapewnienia dostępności badań diagnostycznych dla mieszkańców
miasta Starachowice w latach 2007 – 2008 gmina sfinansowała koszty przewozu ok. 200 kobiet
do Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach, na bezpłatne badania mammograficzne
finansowane przez NFZ w ramach programu profilaktycznego
W tym samym roku Prezydent Miasta zwrócił się do Dyrektora PZOZ z propozycją rozważenia
możliwości utworzenia w ramach struktur nowobudowanego szpitala w Starachowicach oddziału
psychiatrycznego, ze szczególnym ukierunkowaniem jego pracy na leczenie odwykowe osób
uzależnionych od alkoholu.
W 2008 roku gmina sfinansowała szczepienia przeciwko pneumokokom dla 41 pięciolatków
wytypowanych przez starachowickie przedszkola. Koszt 12.238,50 zł.
Uznając zasadność udzielenia pomocy dla podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej,
borykającej się z ciągłym deficytem środków finansowych w 2008 r. Gmina Starachowice, w związku
z pozytywnie zakończonym postępowaniem restrukturyzacyjnym PZOZ, Decyzją Prezydenta Miasta
Znak: Fn.I.3110-U/11/2008 z dnia 02.04.2008 r., umorzyła zaległości podatkowe w podatku
od nieruchomości – objęte restrukturyzacją – za lata 2002 – 2004 w łącznej wysokości 666.538,40 zł
oraz odsetki od nieterminowych wpłat. Ponadto w stosunku do PZOZ stosowana jest ulga w postaci
odraczania terminu płatności zaległości podatkowych jak i bieżących należności.
-
W 2009 roku gmina sfinansowała szczepienia przeciwko pneumokokom dla 26 pięciolatków
wytypowanych przez starachowickie przedszkola, które ze względu na stan zdrowia nie mogły być
zaszczepione w 2008 r. Koszt 7.761,00 zł.
- Decyzją Prezydenta Miasta Znak: FN-3110-1/8/KDU/2009-8 z dnia 08.07.2009 r. Gmina
Starachowice umorzyła zaległości podatkowe w podatku od nieruchomości – za lata 2005 – 2008
w łącznej wysokości 681.152,20 zł.
W latach następnych w miarę posiadanych środków finansowych, planowane jest:
- kontynuacja promocji zdrowego stylu życia,
- kontynuacja badań diagnostycznych i przesiewowych,
- aktywny udział w kampaniach społecznych, akcjach profilaktycznych,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
179
- rozpowszechnianie idei badań profilaktycznych mających na celu zwiększenie wiedzy społeczności
lokalnej na temat ich znaczenia,
- w każdej szkole przejętej przez gminę jest gabinet profilaktyki medycznej. Niemniej jednak zgodnie
z decyzjami NFZ jeden etat przypada na 1.170 uczniów, co jest absurdalnym przepisem,
gdyż na pełnoetatową opiekę pielęgniarską nie mają bowiem szans szkoły z mniejszą liczebnością
uczniów.
Z uwagi na fakt, iż gmina nie przejęła podstawowej opieki zdrowotnej, konieczna jest nowelizacja
strategii w zakresie ochrony zdrowia.
Podsumowanie
Gmina Starachowice nie ma w swoich zasobach podstawowej opieki zdrowotnej. Z jednej strony
powoduje to brak kosztów generowanych na jej obsługę, remonty, itd., z drugiej pozbawia miasta
bezpośredniego wpływu na kształtowanie infrastruktury ochrony zdrowia. Niestety opieka zdrowotna
w odczuciach mieszkańców jest bardzo słabo postrzegana. Może to mieć negatywne konsekwencje
dla samej gminy, gdyż mieszkańcy nie muszą kojarzyć „kto‖ w mieście odpowiada za opiekę zdrowotną.
Z kolei sam gmina rok rocznie przeznacza z budżetu miasta środki na promocję zdrowego stylu życia,
m.in. badania przesiewowe wad postawy u dzieci, szczepionki przeciwko pneumokokom. Ponadto
gmina systematycznie umarza podatek od nieruchomości Powiatowemu Zespołowi Opieki Zdrowotnej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
180
III. SFERA GOSPODARCZA
1. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Rozwój gospodarczy oparty na tradycji oraz przemyśle i przetwórstwie przyjaznym środowisku
to misja realizowana przez lokalny samorząd gospodarczy.
Podstawą trwałego i harmonijnego rozwoju gospodarczego jest uruchomienie mechanizmów
sprzyjających jego zdynamizowaniu. Kierunki wzrostu gospodarczego Starachowic przewidują działania
w trzech płaszczyznach: zintensyfikowania współpracy ze Specjalną Strefą Ekonomiczną
„Starachowice‖,
liberalizację
przepisów
prawa
miejscowego
oraz
pozyskiwanie
środków
pozabudżetowych krajowych i unijnych.
Starachowice
to
znaczący
w
województwie
świętokrzyskim
ośrodek
administracyjny
i przemysłowy. Wieloletnie tradycje przemysłu metalowego, metalurgicznego i drzewnego coraz
wyraźniej ustępują bardziej zróżnicowanej gospodarce. Poza branżą samochodową i maszynową
rozwijają się inne dziedziny wytwórczości, np. przetwórstwo mięsne, produkcja mebli, a także usługi
transportowe, branża samochodowa i maszynowa. Dzięki dywersyfikacji przemysłowej (wejście na
nowe rynki z nowymi produktami) w poszczególnych sektorach nastąpił rozwój ceramiki sanitarnej,
poligrafii, elektrotechniki oraz przemysłu tekstylnego. Na dzień 31 grudnia 2010 w obrębie Starachowic
funkcjonowało 4972 podmiotów gospodarczych. Na terenie miasta przeważają podmioty gospodarcze
z sektora prywatnego. Największy udział w rynku w mają osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą. Udział ten w 2009 roku wyniósł 77,80%. Ilość podmiotów gospodarczych według form
prawnych charakteryzuje poniższe zestawienie:
J. m.
ogółem
podmioty gospodarki
narodowej ogółem
państwowe i samorządowe
jednostki prawa budżetowego
przedsiębiorstwa państwowe
spółki prawa handlowego
spółki handlowe
jedn. gosp.
2000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Ogółem
4 592 4 866 5 046 5 164 5 145 5 072 5 043 4 996 5 033 4 972
Sektor publiczny
jedn. gosp.
254
273
277
269
251
251
248
246
208
125
jedn. gosp.
67
82
86
80
76
77
77
75
74
72
jedn. gosp.
4
4
4
2
0
0
0
0
0
0
jedn. gosp.
jedn. gosp.
9
-
10
11
11
Sektor prywatny
11
11
11
11
10
9
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
181
podmioty gospodarki
narodowej ogółem
zakłady osób fizycznych
prowadzących działalność
gospodarczą
osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą
spółki prawa handlowego
spółki handlowe
spółki prawa handlowego z
udziałem kapitału
zagranicznego
spółki handlowe z udziałem
kapitału zagranicznego
spółdzielnie
fundacje
stowarzyszenia i organizacje
społeczne
jedn. gosp.
4 338 4 593 4 769 4 895 4 894 4 821 4 795 4 750 4 825 4 847
jedn. gosp.
3 596
jedn. gosp.
-
jedn. gosp.
jedn. gosp.
165
-
200
221
240
248
250
260
261
254
252
jedn. gosp.
47
-
-
-
-
-
-
-
-
-
jedn. gosp.
-
52
50
49
48
51
53
52
51
50
jedn. gosp.
jedn. gosp.
14
5
14
5
13
5
13
7
13
7
13
8
13
9
12
10
11
9
10
9
jedn. gosp.
76
84
85
85
88
91
96
100
97
102
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3 814 3 977 4 076 4 052 3 973 3 921 3 867 3 928 3 868
Tabela III.1-1 Ilość podmiotów gospodarczych wg form własności w latach 2000-2009 (źródło: Bank
Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009).
Biorąc pod uwagę strukturę branż, zdecydowanie przeważa sekcja „Handel hurtowy i detaliczny‖ –
35%, następnie sekcja „Przemysł‖ oraz „Budownictwo‖ – łącznie ok. 24%. Charakterystykę ilości
podmiotów gospodarczych oraz ich udział procentowy w podziale na poszczególne branże w latach
2004–2009 zarejestrowane w REGON wg PKD prezentują poniższe zestawienia:
Wyszczególnienie
Jednostki zarejestrowane ogółem:
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
rybactwo
górnictwo
przetwórstwo przemysłowe
wytwarzanie, zaopatrywanie w
energię elektryczną, gaz, wodę
2004
ilość
%
5145
100
31
0,6
1
0
4
0,1
567
11
2005
ilość
%
5072 100
31
0,6
1
0
4
0,1
557
11
Lata
2006
2007
ilość
%
ilość
%
5043 100 4996 100
30
0,6
30
0,6
1
0
1
0
4
0,1
4
0,1
551 10,9 535 10,7
2008
ilość
%
5033 100
28
0,6
1
0
5
0,1
522 10,4
2009
ilość
%
4972 100
34
0,7
1
2,9
5
0,1
512 10,3
7
0,1
7
0,1
7
0,1
7
0,1
9
0,2
11
0,2
budownictwo
handel hurtowy i detaliczny
naprawa pojazdów
samochodowych, motocykli oraz
artykułów użytku osobistego i
domowego
hotele i restauracje
440
8,6
426
8,4
426
8,4
452
9
485
9,6
504
10,1
1942
37,7
1913
37,7
1889
37,5
1836
36,7
1807
35,9
1742
35,0
146
2,8
134
2,6
126
2,5
129
2,6
126
2,5
122
2,5
transport, gospodarka magazynowa
i łączność
308
6
296
5,8
294
5,8
303
6,1
312
6,2
327
6,6
pośrednictwo finansowe
246
4,8
244
4,8
240
4,8
236
4,7
244
4,9
224
4,5
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
182
obsługa nieruchomości, wynajem i
usługi związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
administracja publiczna i obrona
narodowa, obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne i
powszechne ubezpieczenie
zdrowotne
edukacja
ochrona zdrowia i pomoc
społeczna
działalność usługowa komunalna,
społeczna i indywidualna,
pozostała
774
15
774
15,3
775
15,4
756
15,1
772
15,3
752
15,1
16
0,3
16
0,3
16
0,3
16
0,3
16
0,3
15
0,3
99
1,9
101
2
102
2
98
2
100
2
103
2,1
257
5
263
5,2
262
5,2
262
5,2
270
5,3
264
5,3
307
6
305
6
321
6,4
331
6,6
336
6,7
356
7,2
Tabela III.1-2 Ilość podmiotów gospodarczych w podziale na poszczególne branże w latach 2004–2009
zarejestrowane w REGON wg PKD w latach 2004-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,
stan na 31.12.2009).
Starachowice mają szansę stać się w niedalekiej przyszłości jednym z bardziej atrakcyjnych
pod względem gospodarczym obszarów w województwie świętokrzyskim. Inwestorzy mogą tu liczyć
na korzystne warunki inwestowania, pełną informację i życzliwość władz samorządowych. Już dziś kilka
firm ze Starachowic i okolicy zostało laureatami na krajowym rynku. W prestiżowym rankingu „Gazele
Biznesu‖ wyróżnione zostały m.in. lokalne firmy: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
Sp. z o.o., Fabryka Mebli „A i B‖ Sp. z o.o., Cerrad Sp. z o.o., Cersanit II S.A., Tartak Starachowice
Sp. z o.o., Odlewnie Polskie S.A., Matrans S.A., Ekomedia Sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Topienia
Bazaltu Sp. z o.o., Poligrafia Bis Sp. z o.o., Zębiec SA. Część z tych podmiotów została wyróżniona
przez władze miasta na zorganizowanej „Gali Samorządowej 2006‖ otrzymując nagrodę Prezydenta
Miasta. Ważnym czynnikiem wpływającym na atrakcyjność inwestycyjną miasta jest Specjalna Strefa
Ekonomiczna „Starachowice‖.
1.1. Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice”
Specjalna Strefa Ekonomiczna „Starachowice‖ została ustanowiona rozporządzeniem Rady Ministrów
z dnia 9 września 1997r. Strefa będzie funkcjonować zgodnie z rozporządzeniem do 31 grudnia 2020r.
 Podstawowe cele powołania Strefy:

zagospodarowanie istniejącego majątku przemysłowego i infrastruktury w istniejących
i nowych branżach produkcyjnych poprzez aktywizację w województwie potencjału
technicznego oraz poprzez transfer nowoczesnej techniki,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
183

wsparcie funkcjonujących na terenie województwa podmiotów gospodarczych poprzez
utworzenie możliwości kooperacyjnych z podmiotami działającymi w strefie,

złagodzenie poziomu bezrobocia występującego w regionie.
 Atuty:

długie tradycje przemysłowe,

możliwość pozyskania wykwalifikowanej kadry pracowniczej,

uzbrojone w niezbędną infrastrukturę techniczną tereny strefy,

zadowalający stan dróg dojazdowych,

urząd celny na terenie Starachowic,

dobrze rozwinięty system bankowy.
Plan rozwoju strefy zakłada preferowanie działalności produkcyjnej, szczególnie w takich
dziedzinach jak:

przemysł mechaniki precyzyjnej,

przemysł motoryzacyjny,

przemysł metalurgiczny,

przemysł elektroniczny,

przetwórstwo drewna,

przemysł materiałów budowlanych,

przemysł chemiczny,

przemysł ceramiczny,

przetwórstwo spożywcze,

inne pochodne do ww. branż.
 Tereny inwestycyjne:
Od 30 stycznia 2010 r. SSE „Starachowice‖ zajmuje łącznie powierzchnię 595,8087 ha i jest
zagospodarowana w około 62 %. Szczegółowe zagospodarowanie SSE w podstrefach przedstawia się
następująco:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
184
Tabela III.1.1-1 Zagospodarowanie SSE „Starachowice‖ - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.)
Tereny strefy są dobrze wyposażone w infrastrukturę techniczną. Dostępne są m.in. energia
elektryczna, gaz, energia cieplna, woda do celów przemysłowych i socjalnych, sieć odprowadzania
ścieków, sieć telekomunikacji stacjonarnej, dobrze rozwinięty system dróg wewnętrznych umożliwiający
dojazd do obiektów zlokalizowanych na terenie strefy.
Tereny
oferowane
inwestorom
obejmują
zarówno
obszary
zabudowane
obiektami
przemysłowymi - hale produkcyjne, budynki magazynowe, biurowe - jak też obszary wyposażone
w infrastrukturę techniczną, ale bez budynków. W trakcie negocjacji inwestor dokonuje wyboru
konkretnego terenu pod potrzeby planowanej inwestycji. SSE „Starachowice‖ S.A. dokonuje
wydzielenia nieruchomości zgodnie z potrzebami konkretnego inwestora.
Ulgi i Preferencje
Przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie SSE „Starachowice‖ na podstawie
zezwolenia przysługuje zwolnienie od podatku dochodowego z tytułu:

określonych w zezwoleniu wydatków inwestycyjnych - do 70 % łącznych wydatków
inwestycyjnych,
lub
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
185

określonego w zezwoleniu poziomu zatrudnienia - do 70 % poniesionych dwuletnich kosztów
pracy.
Wielkość dochodu podlegającego zwolnieniu od podatku oblicza się indywidualnie, dla każdego
przedsiębiorcy,
uwzględniając
założone
przez
niego
parametry
planowanej
działalności
oraz maksymalną intensywność pomocy regionalnej przysługującej w Regionie, w którym ustanowiono
strefę. Minimalna wysokość nakładów inwestycyjnych wynosi 100 000 EURO. Prowadzenie
działalności na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Starachowice‖ wymaga zezwolenia, którego
udziela Zarządzający strefą z upoważnienia ministra właściwego do spraw gospodarki.
Efekty funkcjonowania
Wg stanu na 30 września 2010 r. aktywnych było 69 zezwoleń, w tym 57 przedsiębiorców zatrudnia
2914 pracowników, co na poszczególne podstrefy z uwzględnieniem zrealizowanych inwestycji
przekłada się następująco:
Tabela III.1.1-2 Realizacja zezwoleń - stan na 30.09.2010 r. (źródło: http://www.sse.com.pl/c/efekty
_funkcjonowania.)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
186
Jednocześnie należy zauważyć, iż liczba faktycznie zatrudnionych osób łącznie w ciągu 10 ostatnich lat
wyniosła 20% więcej od liczby planowanej przez podmioty gospodarcze posiadające zezwolenie
na prowadzenie działalności gospodarczej w SSE miejsc pracy.
Wykres III.1.1-1. Miejsca pracy lata 2000-2010 http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.)
stan
na
30.09.2010
r.
(źródło:
Podobnie, od roku 1998 r. wartość zrealizowanych inwestycji w stosunku do deklarowanych była
o 109,65 mln. EUR większa.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
187
Wykres III.1.1-2. Inwestycje lata 1998-2010 - stan na 30.09.2010 r. - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
strona http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.)
Z kolei ilość wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności w Specjalnej Strefie Ekonomicznej
na przestrzeni 13 lat jej funkcjonowania przedstawia się następująco:
Wykres III.1.1-3. Ilość wydanych zezwoleń w poszczególnych latach - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
188
1.2. Instytucje wspierające działalność gospodarczą
W mieście Starachowice funkcjonuje wiele instytucji wspierających rozwój gospodarki.
Do najważniejszych zaliczyć można:
Fundacja Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach
 Cele i założenia:
Miasto Starachowice, podobnie jak wiele regionów Polski, wraz z transformacją ustrojowosystemową stanęło wobec poważnego kryzysu gospodarczego. Szansą na wydobycie się z kryzysu było
maksymalne wsparcie i pobudzanie mechanizmów gospodarki wolnorynkowej opartej głównie
na powstawaniu małych, średnich przedsiębiorstw i wsparciu rozwoju drobnej, zróżnicowanej
przedsiębiorczości.
W odpowiedzi na zaistniałą sytuację w 1992 r. z inicjatywy ówczesnego Prezydenta Miasta dr inż.
Grzegorza Walendzika powstała Fundacja Agencja Rozwoju Regionalnego w Starachowicach.
Fundatorem było miasto Starachowice z kapitałem założycielskim w kwocie 100 mln starych złotych.
W pierwszych latach działalności Fundacja stała się podmiotem odpowiedzialnym za realizację
Programu Inicjatyw Lokalnych (PIL) w mieście. W ramach realizacji tego projektu Fundacja uzyskiwała
środki finansowe Komisji Wspólnot Europejskich w ramach programu PHARE. W tym czasie kosztem
650 tys. EUR zrealizowano osiem projektów lokalnych, które za główny cel miały łagodzenie skutków
bezrobocia i wzbudzanie lokalnej przedsiębiorczości.
W strukturach organizacyjnych Fundacji od 1994 r. rozpoczął działanie Fundusz Poręczeń
Kredytowych i Wspierania Finansowego „FUNDSTAR‖ o zasięgu regionalnym. Głównym celem
działalności Funduszu było ułatwianie dostępu małym i średnim przedsiębiorstwom do zewnętrznych
źródeł finansowania, najczęściej kredytów i pożyczek na działalność gospodarczą, oferowanych przez
banki i inne instytucje finansujące.
Od początku istnienia misją Fundacji, która nie uległa zmianie, jest tworzenie korzystnych
warunków do gospodarczego i społecznego rozwoju w mieście i regionie świętokrzyskim.
Główne działania Fundacji skupione są na zwalczaniu bezrobocia oraz wspieraniu mikro, małych
i średnich przedsiębiorstw poprzez dostarczenie im wysokiej jakości kompleksowych usług,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
189
a przez to lepsze przygotowanie ich do standardów istniejących w Unii Europejskiej. Działania
te są w szczególności realizowane poprzez świadczenie usługi: szkoleniowej, informacyjnej, doradczej,
proinnowacyjnej, projektowej (opracowywanie i wdrażanie projektów) oraz poręczycielskiej
realizowanej przez Fundusz Poręczeń Kredytowych i Wspierania Finansowego FUNDSTAR,
a od niedawna również pożyczkowej realizowanej przez Fundusz Pożyczkowy FUNDSTAR 2.
Poniżej opisano najważniejsze kierunki działań Fundacji:
 Funduszu Poręczeń Kredytowych i Wspierania Finansowego „FUNDSTAR”
Głównym celem działalności Funduszu jest udzielanie podmiotom gospodarczym pożyczek
na rozpoczęcie lub rozwinięcie działalności gospodarczej. Projekty gospodarcze realizowane w oparciu
o nie służyć mają realizacji priorytetów rozwoju lokalnego, w tym przede wszystkim powodujących
tworzenie nowych miejsc pracy na terenie powiatu starachowickiego.
Pożyczka może być udzielona wyłącznie małemu przedsiębiorcy, spełniającego kryteria
określone w Załączniku I do Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r.
(Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008), który posiada siedzibę, a w przypadku osoby fizycznej adres
zamieszkania lub adres głównego miejsca wykonywania działalności, na terenie powiatu
starachowickiego.
Pożyczka nie może być udzielona przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji finansowej
w rozumieniu przepisów rozdziału 2.1 Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy państwa w celu
ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE C 244 z 01.10.2004
r.)
lub znajdujących się w okresie restrukturyzacji przeprowadzonej z wykorzystaniem pomocy publicznej.
Pożyczka może być udzielona z przeznaczeniem na:

zakup, budowę, rozbudowę lub modernizację obiektów produkcyjno-usługowo-handlowych,

zakup maszyn, urządzeń, aparatów, wyposażenia oraz ręcznych narzędzi pracy, w tym również
zakup środków transportu bezpośrednio związanych z celem realizowanego przedsięwzięcia,

zakup materiałów i surowców do produkcji, usług oraz zakup towarów handlowych,

zakup wartości niematerialnych i prawnych związanych z realizowanym przedsięwzięciem.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
190
 Usługa informacyjna – Punkt Konsultacyjny
Usługa informacyjna to podstawowe działanie Fundacji. Jej świadczenie w ramach Krajowego
Systemu Usług (KSU) zaczęło się w latach 2001-2004, kiedy to Fundacja realizowała projekt pod nazwą
Punkt Konsultacyjno-Doradczy. Celem tego projektu było ułatwienie małym i średnim
przedsiębiorcom oraz osobom podejmującym działalność gospodarczą dostępu do podstawowych
usług doradczych i informacyjnych związanych z prowadzenie działalności gospodarczej. Bezpłatne
dla
zainteresowanych
porady
współfinansowane
były
przez
Polską
Agencję
Rozwoju
Przedsiębiorczości.
W latach 2004-2008 Fundacja realizowała kolejny projekt przeznaczony dla małych i średnich
przedsiębiorstw pod nazwą Punkt Konsultacyjny. W ramach tego projektu specjaliści świadczyli
w Starachowicach, Skarżysku-Kamiennej i Ostrowcu Świętokrzyskim usługi informacyjne z zakresu
prawa, marketingu i finansów.
Od 2009 r. świadczy również usługi informacyjne na terenie województwa mazowieckiego
w Szydłowcu, Lipsku i Iłży (wcześniej w Przysusze). Konsultanci świadczą bezpłatne usług
informacyjne dla przedsiębiorców i osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą.
 Usługa szkoleniowa
Od roku 2000 Fundacja posiada akredytację Krajowego Systemu Usług (KSU) na świadczenie
usług szkoleniowych. Obecnie opierają się one na standardach normy PN-EN ISO 9001:2001. Dbałość
o zapewnienie profesjonalnej kadry szkoleniowej oraz stosowanie wysokich standardów wymiernie
przekłada się na zadowolenie zdecydowanej większości klientów korzystających z oferty Fundacji.
Współpraca ze specjalistami różnych dziedzin w całym kraju oraz monitorowanie potencjalnych
potrzeb na rynku usług szkoleniowych warunkują dużą elastyczność tej instytucji i pozwalają na szybkie
reagowanie na potrzeby szkoleniowe coraz bardziej wymagających klientów.
W ofercie tej można znaleźć szeroką gamę usług, między innymi kursy językowe, szkolenia
specjalistyczne, np. spawalnictwo, technologia robót wykończeniowych, grafika komputerowa,
technologia IP oraz szkolenia z zakresu zarządzania jakością np. system HACCP, czy też o charakterze
interdyscyplinarnym jak kurs dla kandydatów na członków rad nadzorczych spółek z udziałem Skarbu
Państwa oraz wiele innych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
191
Fundacja jest także przygotowana do organizacji szkoleń o tematyce wyspecyfikowanej przez
klienta. Jej pracownicy dokładają wszelkich starań, aby korzystający z ich usług byli na bieżąco
informowani o nowych produktach Fundacji.
Poza organizacją własnych szkoleń Fundacja angażuje się także w ułatwianie dostępu małym
i średnim przedsiębiorcom do szkoleń organizowanych w ramach programów dotowanych ze środków
Unii Europejskiej.
 Usługa doradcza
Fundacja świadczy specjalistyczne doradztwo w następujących dziedzinach:

finanse: analiza i ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, ocena i ulepszanie systemów
kosztów, pomoc w zarządzaniu płynnością, określanie zdolności kredytowej i inwestycyjnej,

marketing: analiza i przygotowanie planów marketingowych – marketing mix,

planowanie i zarządzanie: zasobami ludzkimi, finansami, zarządzanie strategiczne,

poprawa jakości.
Złożone doradztwo specjalistyczne może być świadczone przez ekspertów zewnętrznych
współpracujących z Fundacją.
 Usługa opracowywania i wdrażania projektów
Jest to niezwykle cenna usługa wychodząca naprzeciw potrzebom przedsiębiorców. Od momentu
przystąpienia Polski do Unii Europejskiej otworzyły się, w większym niż dotychczas zakresie,
możliwości dofinansowania doradztwa i inwestycji.
Fundacja
posiada
doświadczenie
w
opracowywaniu
wniosków
zapoczątkowane
już od programów przedakcesyjnych PHARE czy SAPARD.
Wielu przedsiębiorców skorzystało także z usług Fundacji przy programach z lat 2004-2006, do
których należały: Sektorowy Program Operacyjny – Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPOWKP), Sektorowy Program Operacyjny – Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO-RZL), Sektorowy Program
Operacyjny – Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Rozwój Obszarów
Wiejskich (SPO-ROL), Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR).
Obecnie przedsiębiorcy korzystają z programów na lata 2007-2013, wśród których są m.in.:
Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego (RPOWŚ), Program Operacyjny
Innowacyjna Gospodarka (POIG), a także Program Operacyjny Kapitał Ludzki (POKL).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
192
W każdym z wyżej wymienionych programów przedsiębiorcy mogą uzyskać w Fundacji:

prostą pomoc doradczą z zakresu zasad kwalifikowalności, wyboru odpowiedniego programu
i działania,

pomoc specjalistyczną w celu opracowania wniosku o dotację,

nadzór nad prawidłowym przebiegiem umowy,

pomoc w rozliczaniu końcowym projektów.
 Usługa proinnowacyjna
Fundacja wykonuje następujące usługi:
1. podstawowe – diagnoza potrzeb technologicznych,
2. promocje technologiczne i rozwiązania organizacyjne,
3. specjalistyczne:
o audyt technologiczny i wynikające z niego zapytanie technologiczne lub oferta
technologiczna,
o inne na życzenie klienta.
Złożone usługi proinnowacyjne mogą być świadczone przez ekspertów zewnętrznych
współpracujących z Fundacją.
Należy podkreślić, iż zakres usług oferowanych przez Fundację Agencja Rozwoju
Regionalnego w Starachowicach jest stale rozszerzany w zależności od zapotrzebowania firm
działających na terenie powiatu starachowickiego i w regionie.
Regionalna Izba Gospodarcza
Regionalna Izba Gospodarcza jest organizacją typu non-profit, niezależną od władz publicznych
oraz apolityczną, zrzeszającą na zasadzie dobrowolności podmioty gospodarcze. W 1994 roku
z inicjatywy pięćdziesięciu podmiotów gospodarczych działających na terenie miasta i okolicznych gmin
powstała Regionalna Izba Gospodarcza w Starachowicach. Osobowość prawną zyskała na mocy
postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 3 marca 1994 r. Siedzibą Regionalnej Izby są
Starachowice. Z tego powodu wśród jej członków dominują firmy z powiatu starachowickiego. Izba
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
193
zrzesza niemal wszystkie wiodące podmioty gospodarcze z branży metalowej, motoryzacyjnej,
spożywczej, drzewnej, budowlanej i transportowej.
Działalność Izby:
 reprezentowanie i ochrona interesów gospodarczych członków Izby,
 propagowanie i wspieranie przedsiębiorczości jako podstawy rozwoju ekonomicznego regionu,
 integracja lokalnego środowiska gospodarczego,
 przekazywanie i koordynacja przepływu informacji gospodarczej,
 organizowanie szkoleń i seminariów,
 inspirowanie i rozwijanie współpracy gospodarczej z innymi regionami kraju oraz
zagranicznymi organizacjami o podobnym profilu działalności,
 reprezentowanie członków Izby wobec organów samorządu lokalnego i administracji
państwowej,
 prowadzenie Starachowickiego Inkubatora Przedsiębiorstw.
 Akademia Przedsiębiorczości Sp. z o.o.
Akademia Przedsiębiorczości Sp. z o.o. jest instytucją szkoleniową istniejącą na rynku
od 1996 roku. Przedmiotem działalności jest kształcenie ustawiczne osób dorosłych, pośrednictwo
pracy, doradztwo zawodowe, doradztwo personalne, poradnictwo psychologiczne oraz aktywizacja
zawodowa. Głównymi odbiorcami usług są pracownicy oraz kadry kierownicze firm, instytucji
i urzędów, osoby bezrobotne, niepełnosprawne oraz zagrożone wykluczeniem społecznym.
Działalność Akademii realizowana jest poprzez projekty współfinansowane ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego, usługi szkoleniowe i doradcze
wykonywane w systemie otwartym
oraz na zlecenie, na terenie całego kraju i zagranicą.
Akademia posiada wpis do Rejestru Jednostek Szkoleniowych nr 2.26/00001/2004
oraz Certyfikaty Agencji Zatrudnienia w zakresie pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej, Agencji Doradztwa Personalnego oraz Agencji Poradnictwa Zawodowego. Partnerem
strategicznym Akademii jest jedna z największych instytucji szkoleniowych w Niemczech: Berufliche
Fortbildungszentren der Bayerischen Wirtschaft gGmbH München (Centra Ustawicznego Kształcenia
Zawodowego Gospodarki Bawarskiej Spółka z o.o. użyteczności publicznej).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
194
Główne atuty to:

wieloletnie doświadczenie,

gwarancja jakości - poświadczona międzynarodowym certyfikatem jakości ISO 9001:2000 oraz
uzyskaniem Akredytacji Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty,

sprawdzeni trenerzy,

wysoka jakość usług w przystępnej cenie,

otwartość i kompleksowość.
1.3. Podmioty z III sektora
Trzeci sektor to nazwa, której używa się wobec ogółu organizacji pozarządowych. Określenie
to, przeniesione z języka angielskiego, nawiązuje do podziału dzielącego aktywność społecznogospodarczą nowoczesnych państw demokratycznych na trzy sektory. Według tej typologii pierwszy
sektor to administracja publiczna, określana też niekiedy jako sektor państwowy. Drugi sektor to sfera
biznesu, czyli wszelkie instytucje i organizacje, których działalność jest nastawiona na zysk, nazywany
też sektorem prywatnym. Trzeci sektor to ogół prywatnych organizacji, działających społecznie
i nie dla zysku, czyli organizacje pozarządowe (organizacje non-profit). Określenie organizacje
pozarządowe akcentuje niezależność tych organizacji od administracji (rządu).
Z kolei nazwa non-profit odróżnia je od organizacji drugiego sektora i podkreśla, że ich działalność
nie jest nastawiona na zysk. Organizacje te określa się też czasem jako wolontarystyczne,
gdyż ich działalność jest w znacznym stopniu oparta na działaniu ochotników, czyli wolontariacie.
Inna nazwa stosowana wobec tych organizacji to organizacje społeczne lub organizacje użyteczności
publicznej. Te sformułowania podkreślają, że aktywność tych organizacji jest najwyraźniejsza
w dziedzinie ochrony zdrowia, szeroko rozumianej pomocy społecznej, akcji charytatywnych i edukacji,
czyli krótko mówiąc w działaniu dla dobra publicznego.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z 2003 roku wprowadziła pojęcie
organizacji pożytku publicznego w odniesieniu do organizacji, które prowadzą działalność społecznie
użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie.
Coraz popularniejsza staje się jeszcze inna, międzynarodowa nazwa określająca organizację
pozarządową: NGO, będąca skrótem angielskiego non-governmental organization (w odniesieniu
do ogółu organizacji: NGOs). W Polsce podstawowymi formami prawnymi prowadzenia działalności
społecznej są stowarzyszenia i fundacje.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
195
Na terenie powiatu starachowickiego działają liczne stowarzyszenia rejestrowe i stowarzyszenia
kultury fizycznej. Poniżej zaprezentowano szczegółowe dane w zestawieniach tabelarycznych:
Stowarzyszenia Rejestrowe
Adres
Obszary funkcjonowania
organizacji
4.
Lp.
Nazwa stowarzyszenia
1.
1.
2.
Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury
w Starachowicach
2.
Klub Inteligencji Katolickiej w Starachowicach
3.
Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze ul. Tadeusza Krywki 1
w Starachowicach
27-200 Starachowice
Krzewienie turystyki i krajoznawstwa oraz
aktywnych form wypoczynku dzieci
i młodzieży, szczególnie w postaci
wędrownictwa indywidualnego i
grupowego, organizacji rajdów, złazów,
zlotów, spływów, rejsów oraz kolonii i
obozów.
Podtrzymywanie tradycji narodowej,
pielęgnowania polskości oraz rozwoju
świadomości narodowej, obywatelskiej i
kulturowej, w tym poprzez
współdziałanie z towarzystwami i
organizacjami skupiającymi i opiekującym
się Polakami oraz dziedzictwem kultury
polskiej za granicą.
Nauka, edukacja, oświata i wychowanie
dzieci i młodzieży, szczególnie poprzez
kształtowanie postaw społecznych,
upowszechniania wiedzy o przeszłości,
współczesności i perspektywach rozwoju
Polski, szerzenia kultury turystyki i
zapoznania z poznawczymi,
wypoczynkowymi i zdrowotnymi
walorami.
4.
Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze ul. Kielecka 3
Oddział Międzyszkolny w Starachowicach
27-200 Starachowice
Krzewienie turystyki i krajoznawstwa oraz
aktywnych form wypoczynku dzieci
i młodzieży, szczególnie w postaci
wędrownictwa indywidualnego i
grupowego, organizacji rajdów, złazów,
zlotów, spływów, rejsów oraz kolonii i
obozów.
3.
ul. Leśna 2
27-200 Starachowice
ul. Św. Barbary 1
27-200 Starachowice
Upowszechnianie i rozwój amatorskiej
twórczości artystycznej, tworzenie
warunków do rozwijania i pogłębiania
warsztatu twórczego artystów amatorów, promowanie ich dorobku
twórczego wśród społeczeństwa,
szczególnie w dziedzinie fotografii,
grafiki, rysunku, malarstwa olejnego i
rzeźby a także tkactwa artystycznego.
Nauka, szkolnictwo wyższe, edukacja,
oświata i wychowanie.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
196
5.
Starachowickie Stowarzyszenie Inicjatyw
Lokalnych w Starachowicach
6.
Stowarzyszenie Nauczycieli „Zdrowa Szkoła‖ w
Starachowicach
7.
Klub Abstynenta „Nadzieja‖ w Starachowicach
8.
Stowarzyszenie Pomoc Rodzinie Dysfunkcyjnej
„Przystań‖
Podtrzymywanie tradycji narodowej,
pielęgnowania polskości oraz rozwoju
świadomości narodowej, obywatelskiej i
kulturowej, w tym poprzez
współdziałanie z towarzystwami i
organizacjami skupiającymi i opiekującym
się Polakami oraz dziedzictwem kultury
polskiej za granicą.
Nauka, edukacja, oświata i wychowanie
dzieci i młodzieży, szczególnie poprzez
kształtowanie postaw społecznych,
upowszechniania wiedzy o przeszłości,
współczesności i perspektywach rozwoju
Polski, szerzenia kultury turystyki i
zapoznania z poznawczymi,
wypoczynkowymi i zdrowotnymi
walorami.
ul. Radomska 29
Integrowanie środowiska społecznego
27-200 Starachowice
Starachowic. Pobudzanie lokalnych
inicjatyw społecznych i gospodarczych.
Promowanie Starachowic w kraju i za
granicą jako atrakcyjnego miejsca
inwestycji i przedsięwzięć turystycznych.
Oddziaływanie na miejscowe władze i
instytucje życia społecznego i
gospodarczego w celu podnoszenia
prestiżu miasta.
ul. Konstytucji 3 Maja 15 Upowszechnianie i propagowanie
27-200 Starachowice
zdrowego stylu życia wśród dzieci i
młodzieży.
Profilaktyka i edukacja w zakresie
uzależnień i AIDS.
Psychoedukacja nauczycieli i rodziców w
celu doskonalenia praktycznych
umiejętności psychologicznych i
wychowawczych.
Upowszechnianie i propagowanie wśród
młodzieży i dorosłych zasad współżycia w
społeczeństwie demokratycznym.
ul. Janka Krasickiego 24 Głównym celem klubu jest rehabilitacja
27-200 Starachowice
osób po leczeniu odwykowym,
(od 07.2002r. )
utrzymanie abstynencji. Prowadzone są
grupy wstępne dla osób uzależnionych.
ul. Stefana
Żeromskiego 2
27-200 Starachowice
Powszechne uświadamianie istnienia
problemu przemocy i maltretowania
rodziny.
Organizowanie sprawnej sieci interwencji
dla osób znajdujących się w sytuacji
kryzysowej. Prowadzenie punktu
interwencji kryzysowej dla ofiar przemocy
i ich rodzin.
Wprowadzanie skutecznych metod
postępowania, przyczyniających się do
ochrony rodzin przed ich krzywdzeniem.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
197
9.
Towarzystwo Przyjaciół Starachowic w
Starachowic
ul. Radomska 21
27-200 Starachowic
10.
Stowarzyszenie Nauczycieli CNC i CAD/CAM
w Starachowicach
ul. Władysława
Rogowskiego 14
27-200 Starachowic
11.
Starachowickie Towarzystwo Wędkarskie „Kleń‖ ul. Marszałka
w Starachowicach
Piłsudskiego 138
27-200 Starachowice
12.
Stowarzyszenie „Demokracja i Rozwój‖
w Starachowicach
ul. Tadeusza Krywki 11
27-200 Starachowice
13.
Stowarzyszenie Kupców Starachowickich
Targowiska „Manhatan‖
ul. Wojska Polskiego 9
27-200 Starachowice
Utworzenie zespołów interwencyjnych do
rozpoznawania zjawiska oraz działania
terapeutyczne, zmierzające do
minimalizacji skutków patologii rodzinnej.
Organizacja i finansowanie kursów i
szkoleń dla osób realizujących cele
Stowarzyszenia.
Popularyzacja wiedzy o mieście, szukania
śladów jego przeszłości. Służą temu
coroczne organizowane Turnieje Wiedzy
o Starachowicach i regionie wśród
młodzieży szkół podstawowych i
ponadpodstawowych (gimnazjalnych i
licealnych).
Celem Stowarzyszenia jest podnoszenie
jakości kształcenia w zakresie CNC (ang.
Computerized Numerical Control komputerowe sterowanie urządzeń
numerycznych) i CAD/CAM (ang.
(computer-aided design and computeraided manufacturing – system
programowania do obsługi m. inn.
frezarek, tokarek, obrabiarek) oraz
udzielanie wszechstronnej pomocy
nauczycielom poprzez doskonalenie ich w
stosowaniu najnowszych technik z tej
dziedziny.
Organizowanie indywidualnej i zbiorowej
rekreacji wędkarskiej. Organizowanie
zawodów i imprez wędkarskich.
Propagowanie wędkarstwa i innych form
wypoczynku i rekreacji.
Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów
pomiędzy różnymi środowiskami
społecznymi, zawodowymi i
gospodarczymi w Polsce i innych krajach.
Popularyzowanie kultury państw obcych.
Propagowanie idei społeczeństwa
obywatelskiego oraz zasad gospodarki
rynkowej.
Wspieranie i rozwijanie
Organizacja pomocy społecznej.
Niwelowanie różnic między wsią i
miastem.
Popieranie inicjatyw służących ochronie
środowiska.
Współpraca z instytucjami o zbliżonych
celach.
Obrona praw kupców.
Przeciwdziałanie bezrobociu, rozwój
gospodarczy.
Działalność wspomagająca rozwój
gospodarczy, w tym rozwój
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
198
14.
Stowarzyszenie Psochoprofilaktyki Szkolnej
„Spójrz Inaczej‖ w Starachowicach
15.
Starachowickie Stowarzyszenie Mieszkańców
„Wspólnota‖ w Starachowicach
16.
Starachowicki Klub Amazonek w
Starachowicach
17.
Zrzeszenie Kupców Polskich w Starachowicach
18.
Stowarzyszenie „Dolina Kamiennej‖
w Starachowicach
ul. Konstytucji 3 Maja 15 Propagowanie upowszechnianie i
27-200 Starachowice
wdrażanie Programu Zajęć,
Wychowawczo-Profilaktycznych "Spójrz
inaczej".
Edukacja społeczna w zakresie
uzależnień.
Psychoedukacja w zakresie rozwoju
seksualnego i profilaktyki AIDS. Edukacja
w zakresie zjawiska agresji i przemocy w
szkole i rodzinie oraz realizacja zadań
związanych z pomocą ofiarom
przestępstw.
Edukacja w zakresie ochrony środowiska i
ekologii.
Współpraca ze szkołami i instytucjami
opiekuńczo-wychowawczymi na rzecz
organizacji czasu wolnego dzieci i
młodzieży, ze szczególnym
uwzględnieniem dzieci i młodzieży
zagrożonych marginalizacją.
Pomoc w tworzeniu, finansowaniu i
prowadzeniu ognisk wychowawczych,
świetlic, czy też innych form opieki nad
dzieckiem.
Aleja
Rozwiązywanie problemów
Armii Krajowej 4/42
ekonomicznych, technicznych,
27-200 Starachowice
organizacyjnych i prawnych związanych z
zarządzaniem i administrowaniem
nieruchomościami.
ul. Tadeusza Krywki 18 Celem działania Klubu jest wszechstronna
27-200 Starachowice
pomoc kobietom przed i po operacji
nowotworu piersi, ułatwianie im powrotu
do zdrowia i normlanego życia, powrotu
do pracy. Grupy wsparcia dla kobiet po
masketomii, rehabilitacja fizyczna dla
członkiń i w siedzibie Klubu, oraz
rehabilitacja psychiczna, seanse
indywidualne, profilaktyczne badania
piersi kobiet na terenie gmin Wąchock,
Pawłów, Mirzec, Brody.
ul. Marszałka
Przeciwdziałanie bezrobociu, rozwój
Piłsudskiego 13
gospodarczy.
27-200 Starachowice
Działalność wspomagająca rozwój
gospodarczy, w tym rozwój
ul. Konstytucji 3 Maja 23 Rozwój i promocja Regionu.
27-200 Starachowice
Wspieranie inicjatyw pro europejskich.
Działania na rzecz wzrostu
bezpieczeństwa publicznego.
Przeciwdziałanie przejawom patologii
społecznej.
Promocja aktywnego i zdrowego stylu
życia.
Umacnianie rodziny i życia rodzinnego.
Wspieranie organizacji młodzieżowych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
199
19.
20.
Stowarzyszenie Inicjatyw Kulturalnych
„Ataraksja‖ w Starachowicach
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Uzależnionym
od Alkoholu „Szansa‖ w Starachowicach
Ochrona dziedzictwa kulturowego.
Odnowa zabytków.
Podejmowanie inicjatyw w zakresie
rozwoju oświaty, kultury i nauki, turystyki
i kultury fizycznej.
Podejmowanie działań na rzecz ochrony
środowiska naturalnego.
Wspieranie inicjatyw związanych z
ochroną praw konsumenta.
Współdziałanie z organami administracji
publicznej w dziedzinie obronności
terytorialnej.
Podejmowanie i wspieranie aktywnych
form przeciwdziałania bezrobociu.
Wpływanie na rozwój samorządności
lokalnej.
ul. Na Szlakowisku 9/52 Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i
27-200 Starachowice
dziedzictwa narodowego.
ul. Ostrowiecka 151
Przezwyciężanie trudnych sytuacji
27-200 Starachowice
życiowych, działalność wspierająca.
Pomoc społeczna, w tym pomoc
rodzinom i osobom w trudnej sytuacji
życiowej oraz wyrównywanie ich szans.
Ochrona i promocja zdrowia.
21.
Stowarzyszenie Bezpieczny Powiat Starachowicki Aleja Armii Krajowej 27
w Starachowicach
27-200 Starachowice
22.
Stowarzyszenie Promocji Talentów
przy Młodzieżowym Domu Kultury
w Starachowicach
ul. Leśna 40
27-200 Starachowice
23.
Stowarzyszenie Przyjaciół Big Bandu „Juniors
Band‖ w Starachowicach
Stowarzyszenie Promocji Tańca i Muzyki
„Mi M‖ w Starachowicach
Unia Kupców i Producentów Rynkowych
w Starachowicach
ul. Leśna 2
27-200 Starachowice
ul. Radomska 21
27-200 Starachowice
ul. Józefa Krzosa 27
27-200 Starachowice
24.
25.
Działania w zakresie bezpieczeństwa i
porządku publicznego, poprawy
bezpieczeństwa w ruchu drogowym oraz
przeciwdziałania patologiom społecznym.
Pomoc ofiarom wypadków i kolizji
drogowych.
Pomoc ofiarom przestępstw z użyciem
przemocy.
Edukacja obywateli w zakresie
bezpieczeństwa.
Działania w zakresie wychowania oraz
wypoczynku dzieci i młodzieży.
Promocja i organizacja wolontariatu.
Wspomaganie rozwoju wspólnot
społeczności lokalnych.
Działania na rzecz integracji europejskiej
oraz rozwijania kontaktów ze
społeczeństwami.
Nauka, kultura, ekologia.
Nauka, szkolnictwo wyższe, edukacja,
oświata i wychowanie.
Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i
Integrowanie społeczności kupców,
rozwijanie polskiego handlu, ochrona
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
200
26.
Klub Eupropejski „Młodzi Europy‖
w Starachowicach
Fundacja Kultury Regionalnej „Radostowa‖
im. Stefana Żeromskiego w Starachowicach
ul. Szkolna 12
27-200 Starachowice
ul. Tadeusza Krywki 12
27 - 200 Starachowice
28.
Ochotnicza Straż Pożarna os. Majówka w
Starachowicach
27-200 Starachowice
29.
Stowarzyszenie „Słoneczna Integracja‖
w Starachowicach
Aleja Armii Krajowej 1
27-200 Starachowice
30.
Stowarzyszenie Promocji Nauczycielskiego
Chóru „CONCENTUS‖ w Starachowicach
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP
w Starachowicach
ul. Partyzantów 1a
27-200 Starachowice
ul .Józefa Krzosa 8
27-200 Starachowice
27.
31.
miejsc pracy dla kupców, wspieranie
działań mających na celu ich rozwój.
Organizowanie okazjonalnych imprez
artystycznych (wystawy, koncerty,
konkursy, plenery, rajdy, spotkania
literackie).
Organizowanie bądź współorganizowanie
cyklicznych imprez artystycznych:
a) Ogólnopolskiego Konkursu
Literackiego im. Leopolda Staffa (marzecpaździernik),
b) Rajdu Literackiego „śladami Pisarzy
Ziemi Świętokrzyskiej'‖(lipiec, wrzesień),
c) Salony Literackie (co kwartał).
- Prowadzenia działalności wydawniczej:
a) Wydawanie miesięcznika społeczno
kulturalno literackiego „Radostowa‖ (od
1997 r.),
b) Prowadzenie Oficyny Wydawniczej
„Radostowa‖ (od 1998 r.).
Działanie na rzecz ochrony życia, zdrowia
i mienia przed pożarami, klęskami
żywiołowymi i zagrożeniami
ekologicznymi lub innymi miejscowymi
zagrożeniami.
Edukacja integracyjna, której celem jest:
- wychowywanie ludzi dobrych, silnych
umysłem, ciałem i duchem,
- stworzenie korzystnych warunków do
indywidualizacji procesu nauczania;
- zapewnienie realizacji najważniejszych
potrzeb człowieka, tj. potrzeby akceptacji,
bezpieczeństwa, poczucia przynależności;
- nauka tolerancji, wrażliwości, otwartości.
Celem Związku jest w szczególności:
- działanie na rzecz ochrony życia,
zdrowia i mienia przed pożarami,
klęskami żywiołowymi i zagrożeniami
ekologicznymi lub innymi miejscowymi
zagrożeniami,
- rzecznictwo i reprezentowanie
członków Związku wobec organów
administracji publicznej,
- wykonywanie zadań z zakresu ochrony
przeciwpożarowej zleconych przez organy
administracji publicznej,
- współtworzenie i opiniowanie aktów
normatywnych dotyczących ochrony
przeciwpożarowej,
- działanie na rzecz ochrony środowiska,
- informowanie o występujących
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
201
zagrożeniach pożarowych i innych
zagrożeniach miejscowych oraz
sposobach im zapobiegania,
- rozwijanie i upowszechnianie
działalności kulturalnej,
- rozwijanie i krzewienie kultury fizycznej
i sportu,
- organizowanie pożarniczego i
obronnego wychowania dzieci i
młodzieży.
32.
Stowarzyszenie „ESKULAP‖
w Starachowicach
ul. Murarska 14
27-200 Starachowice
33.
Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego
Integracji Europejskiej „Patria‖
27-200 Starachowice
34.
Katolickie Stowarzyszenie Wychowawców
Oddział w Starachowicach
ul. Św. Barbary 1
27-200 Starachowice
202
Stowarzyszenie ESKULAP zostało
zawiązane przez pracowników Miejskiego
Zakładu Opieki Zdrowotnej. Zakład
realizuje cele Stowarzyszenia jakim jest
ochrona i promocja zdrowia poprzez
przeprowadzenie kilkunastu akcji
profilaktycznych we współpracy z
firmami farmaceutycznymi m.in.
bezpłatne konsultacje kardiologiczne,
diabetologiczne, neurologiczne,
urologiczne, pulmonologiczne, badania
osteoporozy, poziomu cukru i
cholesterolu oraz stałe podnoszenie
jakości usług poprzez remonty budynków
przychodni, zakup nowego sprzętu i
rozszerzanie zakresu usług.
Integracja europejska, wspólnoty lokalne,
aktywność społeczna.
Działalność na rzecz integracji
europejskiej oraz rozwijania kontaktów i
współpracy między społeczeństwami.
Pogłębianie wśród członków
Stowarzyszenia znajomości polskich
tradycji patriotycznych i polskiego
dziedzictwa kulturowego. Kształtowanie u
wychowawców i młodzieży postaw
zgodnych z nauką kościoła.
Podejmowanie działań na rzecz rozwoju
oświaty i wychowania, w szczególności
przez współtworzenie krajowego systemu
oświaty. Upowszechnianie wiedzy z
zakresu kultury i sztuki, jak też
podejmowanie działań na rzecz ochrony
dóbr kultury i tradycji. Wspieranie działań
na rzecz rozwoju kultury fizycznej i
sportu, w szczególności wśród
nauczycieli, wychowawców, dzieci i
młodzieży. Podejmowanie działań z
zakresu pomocy społecznej.
Propagowanie działalności charytatywnej
oraz podejmowanie działań na rzecz
rozwoju wolontariatu. Zwalczanie
patologii społecznych oraz podejmowanie
działań na rzecz ochrony praw i wolności
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
35.
„Bratniak‖ Stowarzyszenie Absolwentów i
Przyjaciół II LO im. St. Staszica
w Starachowicach
ul. Szkolna 12
27-200 Starachowice
36.
Stowarzyszenie Kulturalno – Naukowe „Regio
Ferrea‖ w Starachowicach
ul. Wielkopiecowa 1
27-200 Starachowice
37.
Stowarzyszenie Przyjaciół Zespołu Tańca i
Inscenizacji „Plejada‖ w Starachowicach
ul. Radomska 21
27-200 Starachowice
38.
Stowarzyszenie „Trójmiasto Nad Kamienną‖
ul. Radomska 45
27-200 Starachowice
39.
Stowarzyszenie „NOVUM FLUMEN‖
w Starachowicach
ul. Radomska 76
27-200 Starachowice
człowieka oraz swobód obywatelskich.
Działanie na rzecz integracji środowiska
absolwentów i przyjaciół II LO im. St.
Staszica w Starachowicach.
Nawiązywanie i utrzymywanie więzi
między absolwentami Szkoły.
Wspieranie Szkoły w działalności
dydaktycznej i kulturalnej.
Kultywowanie tradycji Szkoły i szerzenie
jej wśród swoich członków.
Podtrzymywanie i upowszechnianie
tradycji narodowej, pielęgnowanie
polskości, rozwój świadomości
narodowej, obywatelskiej i kulturowej.
Wspieranie i upowszechnianie kultury
fizycznej i sportu.
Popularyzacja dorobku i osiągnięć w
zakresie kształcenia artystycznego i
edukacji tanecznej oraz rozwój bazy
szkoleniowej Zespołu Tańca i Inscenizacji
„Plejada‖ w Starachowicach.
Niesienie pomocy materialnej i społecznej
w rozwoju bazy szkoleniowej i warunków
socjalno – bytowych.
Pozyskiwanie funduszy na rozwój
Zespołu Tańca i Inscenizacji „Plejada‖.
Pomoc instruktorom w podnoszeniu
kwalifikacji artystycznych i osobistego
rozwoju.
Propagowanie polskich tańców
narodowych i ludowych, a także tańców
ludowych innych narodów.
Promowanie zdrowego stylu życia,
przeciwdziałanie alkoholizmowi i
narkomanii.
Propagowanie wśród dzieci i młodzieży
zdolności, umiejętności i zamiłowania do
tańca i inscenizacji.
Kształtowanie kultury osobistej,
samodzielności, poczucia solidarności,
współodpowiedzialności oraz
zdyscyplinowania w grupie.
Głównym celem jest współpraca trzech
miast - Ostrowca Świętokrzyskiego,
Starachowic i Skarżyska- Kamiennej na
rzecz rozwoju północnej części
województwa świętokrzyskiego.
Współpraca samorządów w innych
obszarach życia społecznego, a więc np.
oświacie i edukacji, gospodarce
komunalnej itp.
Organizowanie działań i współdziałanie w
sprawach ochrony i opieki nad zabytkami
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
203
40.
41.
Stowarzyszenie Nasze Ekologiczne Starachowice ul. Nauczycielska 7
27-200 Starachowice
Uniwersytet Trzeciego Wieku w Starachowicach ul. Jana
Kochanowskiego 5
27-200 Starachowice
42.
Stowarzyszenie „Wolni i Solidarni‖
ul. Radomska 29
27-200 Starachowice
43.
Społeczne Towarzystwo Oświatowe
Samodzielne Koło Terenowe w Starachowicach
ul. Wojska Polskiego 7a
27-200 Starachowice
oraz odbudowy i promowania
narodowego i europejskiego dziedzictwa
kultury i natury.
Zadania związane z rewitalizacją i
adaptacją do nowych funkcji użytkowych
zabytkowego zespołu pałacowego
Schoenberga w Wąchocku.
Do ważnych i na bieżąco realizowanych
zadań należy także:
- prowadzenie działalności kulturalnej,
edukacyjnej i oświatowej na rzecz
pogłębiania i upowszechniania wiedzy
historycznej oraz popularyzacja wartości
kulturotwórczych,
- rozwój turystyki i organizowanie ruchu
turystycznego, kreowanie i umacnianie
działań na rzecz rozwoju i promocji
lokalnych produktów turystyki kulturowej
w Dolinie Rzeki Kamiennej,
- popularyzowanie oraz umacnianie form
zdrowego i aktywnego wypoczynku i
krajoznawstwa.
Ekologia i ochrona zwierząt oraz ochrona
dziedzictwa przyrodniczego.
Przezwyciężanie trudnych sytuacji
życiowych, działalność wspierająca.
Działalność na rzecz osób w wieku
emerytalnym.
Nauka, kultura, ekologia.
Upowszechnianie wiedzy na temat
historycznej roli i wartości
reprezentowanych w latach 1980-89 przez
antykomunistyczny ‖Ruch Społeczny
Solidarność‖ NSZZ ‖Solidarność‖, a
także struktury demokratycznej opozycji
antykomunistycznej i niepodległościowej
działających w okresie PRL.
Gromadzenie i ochrona historycznych
zasobów archiwalnych, prowadzenie prac
badawczych dotyczących działalności
organizacji i ruchów opozycji
antykomunistycznej i niepodległościowej
z lat 1944-89.
Integracja osób, które czynnie
uczestniczyły w działalności i ruchów
opozycji antykomunistycznej i
niepodległościowej.
Nauka, edukacja, oświata i wychowanie:
- organizowanie szkoleń edukacyjnych dla
nauczycieli i rodziców,
- działalność szkoleniowa,
- działalność w zakresie edukacji i
rehabilitacji dzieci, młodzieży i
dorosłych osób niepełnosprawnych,
- działalność szkoleniowa i informacyjna
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
204
na rzecz osób bezrobotnych i
zagrożonych
wykluczeniem społecznym,
- działalność związana z organizowaniem
zajęć sportowych, rekreacyjnych i
kulturalnych,
a także wypoczynku dla dzieci i
młodzieży.
Tabela III.1.3-1 Zestawienie stowarzyszeń rejestrowych działających na terenie Miasta Starachowice
(źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Starachowicach z dnia 20.04.2009 r.).
Podstawa prawna działalności:

ustawa z dnia 7 kwietnia 1989r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001r. Nr 79 poz. 855
z późn. zm.),

ustawa z dn. 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 769
z późn. zm.).
Organem rejestrowym dla stowarzyszeń rejestrowych jest Krajowy Rejestr Sądowy. Rejestr
stowarzyszeń prowadzą sądy rejestrowe – tzn. sądy rejonowe mające siedzibę w miastach
wojewódzkich.
Stowarzyszenie
rejestrowe
posiada
osobowość
prawną.
Stowarzyszenie
musi
powołać
co najmniej 15 pełnoletnich osób, mających pełna zdolność do czynności prawnych.
Do wniosku o rejestrację w Krajowy Rejestrze Sądowym dołączyć należy:
1. Protokół z zebrania założycielskiego.
2. Uchwały w sprawach:

powołania stowarzyszenia,

przyjęcia statutu stowarzyszenia,

wyboru Komitetu Założycielskiego (ewentualnie Zarządu i Komisji Rewizyjnej).
3. Lista Założycieli zawierająca:

nazwisko i imię,

data i miejsce urodzenia,

adres zamieszkania,

własnoręczny podpis.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
205
Wniosek rozpatruje KRS w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od daty złożenia wniosku
o rejestrację. W trakcie rejestracji sąd rejestrowy doręcza staroście (organ nadzorujący) odpis wniosku
o rejestrację wraz z załącznikami. Starosta ma 14 dni od daty doręczenia wniosku, na wydanie
stosownej opinii, w sprawie wniosku o rejestrację stowarzyszenia.
Starostwo Powiatowe w Starachowicach zgodnie z ustawą Prawo o stowarzyszeniach sprawuje nadzór
poprzez opiniowanie wniosków o rejestrację stowarzyszenia kierowanych do KRS o opiniowanie
dokumentów zawiadamiających organ rejestrowy o zmianach statutu, nazwy, siedziby i władz
stowarzyszenia. Na wniosek może żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień (taka sytuacja
miała np. miejsce w przypadku Stowarzyszenia Forum Kupców Starachowickich, na wniosek sądu
rejestrowego dokonano kontroli w stowarzyszeniu, wezwano do uzupełnienia dokumentacji
oraz wyboru władz).
Stowarzyszenia mogą korzystać z pomocy pracownika prowadzącego sprawy stowarzyszeń. Oznacza to,
iż mogą korzystać na miejscu z obowiązujących przepisów, jeśli zachodzi taka potrzeba, konsultować
dokumenty przed wysyłką do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zgodnie z ustawą obowiązuje następująca kolejność działań:
1. stowarzyszenie kieruje wniosek do sądu o rejestrację,
2. sąd przesyła dokumenty do organu rejestrowego,
3. starosta wypowiada się w sprawie proponowanych zmian,
4. organ przesyła informację o rejestracji bądź oddaleniu wniosku o rejestrację.
Niestety nie ma dokumentów wykonawczych dotyczących sprawowania nadzoru ani prowadzenia
ewidencji stowarzyszeń. W Urzędzie Miejskim w Starachowicach prowadzona jest teczka zgodnie
z jednolitym rzeczowym wykazem akt oraz akta ewidencyjne ( teczki przedmiotowe stowarzyszeń, gdzie
gromadzone są dokumenty dotyczące działalności stowarzyszeń). Prowadzona jest także ewidencja
stowarzyszeń w zeszytach. Urząd posiada 7 zeszytów ewidencyjnych, w których wprowadzane są
na bieżąco informacje dotyczące stowarzyszeń wg poniższego wzoru:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
206
NUMER
EWIDENC
YJNY
NAZWA I SIEDZIBA
STOWARZYSZENIA
OSOBY
REPREZENTUJĄCE
I KOMISJA
REWIZYJNA
CELE
I SPOSOBY
DZIAŁANIA
UWAGI
W przypadku wątpliwości opinie i decyzje konsultowane są X Wydziałem Gospodarczym KRS.
Stowarzyszenia ubiegające się o wpis do KRS są zwolnione od opłat sądowych.
Wpisów w ewidencji klubów sportowych działających w formie stowarzyszenie dokonuje się
na wniosek upoważnionych organów, zgodnie ze statutem stowarzyszenia.
STOWARZYSZENIA KULTURY FIZYCZNEJ
L p.
Nazwa stowarzyszenia
Siedziba
1.
Miejski Klub Sportowy „STAR‖ Starachowice
ul. Szkolna 14
27-200 Starachowice
2.
Katolicki Ludowy Klub Sportowy „Juventa ul. Prądzyńskiego 2
Kobex‖ w Starachowicach
27-200 Starachowice
3.
Klub Sportowy „Świt‖ w Starachowicach
ul. Strzelnicza 3
27-200 Starachowice
4.
Świętokrzyski Związek Strzelectwa Sportowego
ul. Strzelnicza 29
w Starachowicach
27-200 Starachowice
5.
Starachowicka Akademia Aiki Ju Jutsu w
ul. Na Szlakowisku 3/5
Starachowicach
27-200 Starachowice
6.
Jeździecki Klub Sportowy „JOTES‖ w
ul. Staropolska 26
Starachowicach
27-200 Starachowice
7.
Klub Sportowy „Dragon‖ w Starachowicach
ul. Majówka 16a/3
27-200 Starachowice
8.
Miejski Szkolny Związek Sportowy w
ul. Leśna 2
Starachowicach
27-200 Starachowice
9.
Starachowicki Klub Tenisowy „Panda‖ w
ul. Krzosa
Starachowicach
27-200 Starachowice
10. Stowarzyszenie Turystyki Rowerowej
ul. Mickiewicza 1a
„BIKESTAR‖
27-200 Starachowice
11. Katolicki Klub Sportowy Autonomiczna Sekcja ul. Szkolna 14
Piłki Nożnej „Juventa‖ w Starachowicach
27-200 Starachowice
12. Klub Sportowy „HDD Dynamic‖ w
ul. Kościelna 45/81
Starachowicach
27-200 Starachowice
13. Starachowicki Uczniowski Klub Sportowy
ul. Konstytucji 3 Maja 15 27-200
„Sokół‖
Starachowice
14. Starchowicki Sportowy Klub „TAEKWONul. Szkolna 14
DO‖
27-200 Starachowice
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
207
15.
Starachowicki Klub Sportowy „Star 1926‖
ul. Szkolna 14
27-200 Starachowice
ul. Hauke Bosaka 5/69
27-200 Starachowice
16.
Klub Sportowy „Motokopytko‖
17.
Klub Karate Kyokushin
18.
Środowiskowy Klub Sportowy „Wektor‖
19.
Starachowicki Klub Pływacki „BARAKUDA‖
ul. Miodowa 75
27-200 Starachowice
20.
Powiatowy Szkolny Związek Sportowy
ul. 1 Maja 4
27-200 Starachowice
ul. Smugowa 79 b
27-200 Starachowice
ul. Bema 32
27-200 Starachowice
Tabela III.1.3-2 Zestawienie stowarzyszeń kultury fizycznej działających na terenie powiatu
starachowickiego wraz z informacją. (źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Starachowicach z dnia
20.04.2009 r.).
Stowarzyszenia Zwykłe
Stowarzyszenie może działać jako stowarzyszenie zwykłe. Mogą je utworzyć co najmniej 3
osoby. Uchwalają one sobie nazwę, cele i określają regulamin, wskazują także siedzibę i przedstawiciela,
który reprezentuje stowarzyszenie. Stowarzyszenie zwykle może rozpocząć pracę w ciągu 30 dni
od dnia uzyskania informacji o założeniu stowarzyszenia zwykłego i jeżeli w starostwie powiatowym,
nie zostanie wydany zakaz jego działalności.
W ewidencji Starosty widnieje 21 stowarzyszeń zwykłych.
1.4. Charakterystyka działalności kluczowych zakładów przemysłowych
MAN STAR TRUCKS & BUSSES Sp. z o.o.
ul. 1 Maja 12, 27-200 Starachowice
Branża: pojazdy użytkowe i rozwiązania w dziedzinie transportu.
Wyrób: korpusy autobusów niskopodłogowych, grupy podłogowe do autobusów, komponenty do
podłóg, części silnikowe i hamulcowe.
CERSANIT II S.A.
ul. Gen. Józefa Bema 2, 27-200 Starachowice
Branża: produkcja i dystrybucja wyposażenia łazienek.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
208
Wyrób: ceramika sanitarna, płytki ceramiczne, kabiny prysznicowe, wanny i brodziki akrylowe, meble
łazienkowe.
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe PERFOPOL Sp. z o.o.
Zakład Pracy Chronionej, ul. Radomska 76, 27-200 Starachowice
Branża: hutnicza.
Wyrób: blachy perforowane, siatki, obróbka metali, wyroby hutnicze, wykrawarki, krawędziarki/gięcie.
Przedsiębiorstwo Topienia Bazaltu Sp. z o.o.
ul. Marszałka Piłsudskiego 68, 27-200 Starachowice
Branża: odlewnictwo oraz doradztwo techniczne.
Wyrób: płytki bazaltowe, rury bazaltowe, kolana i rury stalowe z wkładką bazaltową
ZAKŁADY MIĘSNE „ANIMEX” S.A. ODDZIAŁ W STARACHOWICACH
ul. Krańcowa 4, 27-200 Starachowice
Branża: produkcja i przetwórstwo mięsa/drobiu, produkcja paszy.
Wyrób: wędliny i konserwy (m.in. marki: Krakus, Morliny, Berlinki, Mazury, PEK, Yano).
„WIĄZKI” czyli PKC GROUP POLAND Sp. z o. o
Branża/wyrób: produkcja przewodów.
„POLIGRAFIA BIS” Sp. z o.o.
ul. gen. Józefa Bema 2c, 27-200 Starachowice
Branża: drukarska.
GERDA 3 Sp. z o.o.
Branża: zabezpieczenia.
Wyrób: drzwi, zamki, kłódki.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
209
Podsumowanie
Niezaprzeczalnym atutem Starachowic jest funkcjonowanie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE).
Należy mieć jednak na względzie, iż SSE będzie funkcjonowała jedynie do 2020 roku. Oparcie rozwoju
miasta jedynie na przedsiębiorczości ulokowanej w Strefie może spowodować zapaść miasta w latach
po likwidacji strefy. Bardzo ważny jest zrównoważony rozwój miasta i oparcie się o atuty oraz zasoby,
które miasto posiada niejako w naturalny sposób. SSE na pewno takim zasobem nie jest,
ale w zaistniałych okoliczności daje miastu szansę na przygotowanie się do funkcjonowania w nowych,
prawdopodobnie jeszcze trudniejszych warunkach. Starachowice muszą opracować koncepcję rozwoju
(strategię) opartą o inne zasoby niż SSE. Okres funkcjonowania planowanej strategii, czyli lata 20112020 musi być wykorzystany do budowy i przygotowania Starachowic do funkcjonowania bez SSE.
Najpoważniejszym problemem jaki może spowodować rok 2020 oraz lata kolejne może być gwałtowny
wzrost bezrobocia i tym samym świadczeniobiorców pomocy społecznej. Chwil obecna jest
doskonałym momentem do opracowania nowych koncepcji rozwoju miasta, w tym także planów
zatrzymani czy też pozyskiwania nowych inwestorów. Dobrze funkcjonujące instytucje wspierające
rozwój działalności gospodarczej: Fundacja Agencja Rozwoju Regionalnego, Regionalna Izba
Gospodarcza, Akademia Przedsiębiorczości Sp. z o.o. stanowią doskonałych partnerów do dyskusji
o nowych rozwiązaniach i możliwych kierunkach rozwoju.
Niepokojąca jest słabość lokalnych organizacji pozarządowych oraz ich stosunkowa nie duża ilość.
Świadczy to zarówno o małej aktywności obywatelskiej mieszkańców Starachowic, ale również
o warunkach lub ich braku do rozwoju takich postaw. Miasto jednoznacznie powinno się starać tworzyć
warunki do kształtowania postaw obywatelskich, do wyłaniania i kształtowania liderów społecznych.
Organizacje pozarządowe nie dość, że stanowią wizytówkę miasta, to jeszcze poprzez swoją działalność
mogą rozwiązywać wiele jego problemów, w dodatku czyniąc to za pomocą środków finansowych
pozyskanych na zewnątrz gminy. Każde zewnętrzne środki finansowe pozyskane przez organizacje
pozarządowe z dotacji, grantów, funduszy UE to dla miasta „darmowe‖ pieniądze przeznaczane przez
ngo’s na cele społeczne, oświatowe, kulturalne. A trzeb mieć na względzie, że możliwości pozyskiwania
środków są bardzo duże, niepewność budzi jedynie nowy okres budżetowani UE, czyli lata 2014 –
2020, i kierunek jaki przyjmą nowe wytyczne i grupy/obszary preferowane. Bardzo dobrym
rozwiązaniem mogą być partnerstwa gminy z organizacjami pozarządowymi, przy wiodącej roli tych
ostatnich. Nierzadko otwierałoby to perspektywy pozyskania dużych środków finansowych z zerowym
wkładem własnym.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
210
2. WŁADZE LOKALNE
2.1. Struktura organizacyjna gminy
Gmina Starachowice - podstawowa jednostką lokalnego samorządu terytorialnego, powołaną
dla organizacji życia publicznego na swoim terytorium działa na podstawie obowiązujących ustaw
oraz statutu Miasta Starachowice.
Statut określa jej organizację i organy, przedmiot działalności i kompetencje, a także prawną
formę działania. Gmina stanowi podmiot prawa publicznego, co oznacza prawo gminy
do wykonywania określonych w ustawach zadań publicznych samodzielnie w imieniu własnym
i na własną odpowiedzialność oraz podmiot prawa prywatnego, co oznacza, iż gmina posiadając
osobowość prawną ma prawo do samodzielnego dysponowania swym majątkiem. Gmina samodzielnie
prowadzi własna gospodarkę finansową na podstawie rocznego budżetu.
Organami gminy są:
-
Rada Miasta,
-
Prezydent Miasta.
Rada Miasta jest organem stanowiącym i kontrolnym. Rada składa się z radnych wybranych
przez mieszkańców miasta w wyborach przeprowadzonych zgodnie z obowiązującą ordynacją
wyborczą. Radny reprezentuje wspólnotę samorządową gminy, utrzymuje stałą więź z mieszkańcami
oraz ich organizacjami, przyjmuje zgłoszone postulaty i przedstawia je organom miasta do rozpatrzenia.
Rada Miasta kontroluje działalność Prezydenta, gminnych jednostek organizacyjnych, w tym celu
powołuje Komisję Rewizyjną.
Do wewnętrznych organów Rady należą:
1) Przewodniczący,
2) 3 Wiceprzewodniczących,
3) Komisje stałe wymienione w statucie:
a)
Komisja Rewizyjna,
b)
Komisja Finansów i Budżetu,
c)
Komisja Gospodarcza,
d)
Komisja Edukacji, Kultury, Zdrowia i Sportu.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
211
W czasie trwania kadencji Rada może powołać doraźne komisje do wykonywania określonych zadań,
określając ich skład i zakres działania.
Organem wykonawczym Gminy jest Prezydent Miasta, który powołuje i odwołuje zastępcę
lub zastępców oraz określa ich liczbę. Z wyjątkiem ustalania wynagrodzenia właściwym w imieniu Rady
do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy wobec Prezydenta Miasta Starachowice jest
Przewodniczący Rady Miejskiej.
Prezydent wykonuje swe zadania przy pomocy Urzędu. Organizację i zasady funkcjonowania
Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Miejskiego w Starachowicach nadany w drodze
zarządzenia Prezydenta.
Schemat organizacyjny Urzędu prezentuje poniższy diagram:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
212
Gmina wykonuje swoje zadania poprzez różnego rodzaju jednostki organizacyjne tj.:
1) Miejskie Centrum Rekreacji i Wypoczynku,
2) Starachowickie Centrum Kultury,
3) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,
4) Miejska Biblioteka Publiczna,
5) Przedszkola – 8 jednostek,
6) Szkoły podstawowe – 7 szkół,
7) Gimnazja – 4 szkoły,
8) Spółki:
a) Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.,
b) Starachowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Wspólny Dom‖ Sp. z o.o.,
c) Miejski Zakład Komunikacyjny Sp. z o.o.,
d) Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe „KomPUR‖ Sp. z o.o.,
9) Spółki międzygminne:
a) Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
2.2. Młodzieżowa Rada Miasta
Młodzieżowa Rada Miasta w Starachowicach została powołana Uchwałą Nr V/3/07
Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia 12 marca 2007 r. Do zakresu działania Rady należą wszystkie
sprawy dotyczące młodzieży Starachowic.
W szczególności celem działania Rady jest:
1. kształtowanie i utrwalanie postaw demokratycznych, upowszechnienie idei samorządności,
zwiększenia aktywności i umiejętność podejmowania decyzji, propagowanie patriotyzmu
lokalnego,
2. inicjowanie działań i wyrażanie opinii w sprawach dotyczących życia młodzieży
w Starachowicach, głównie w zakresie nauki, kultury i sportu,
3. ochrona praw i godności ucznia,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
213
4. integracja na rzecz współpracy środowisk młodzieżowych i twórczych działających
w Starachowicach,
5. podejmowanie starań celem eliminowania negatywnych zjawisk społecznych oraz patologii
wśród młodzieży,
6. propagowanie idei ochrony środowiska i zdrowego stylu życia.
Rada realizuje swoje prawa poprzez:
1. opiniowanie projektów uchwał Rady Miejskiej dotyczących szeroko pojętej problematyki
młodzieżowej,
2. inicjowanie działań, organizowanie imprez, spotkań konsultacyjnych, nawiązywanie współpracy
z jednostkami mającymi wpływ na rozwój młodego pokolenia, a w szczególności nauki, kultury,
sportu i ochrony środowiska,
3. wsparcie w przypadku zagrożenia praw ucznia i swobód obywatelskich,
4. prowadzenie działalności informacyjno-doradczej.
Środki finansowe dla potrzeb statutowych Rady zabezpiecza budżet miasta Starachowice
w części dotyczącej działalności Rady Miejskiej. Rada jest obowiązana do 30 września każdego roku
kalendarzowego opracować preliminarz wydatków na rok następny i przedłożyć go przewodniczącemu
Rady Miejskiej w Starachowicach.
2.3. Działania Urzędu Miejskiego w Starachowicach w kierunku usprawnienia i podniesienia
jakości obsługi interesanta
ISO 9001
W celu pełniejszego dostosowania organizacji pracy Urzędu Miejskiego w Starachowicach
do potrzeb mieszkańców, w 2007 roku Prezydent Miasta Starachowice, Wojciech Bernatowicz, podjął
ważne decyzje dotyczące funkcjonowania urzędu. Najważniejszą zmianą było przygotowanie
i wdrożenie w Urzędzie Miejskim systemu ISO. Prezydent uważał, że administracja samorządowa,
aby mogła właściwie wypełniać swoje zadania na rzecz wspólnoty mieszkańców, musi się stale zmieniać
i przystosowywać do nowych wyzwań. Nieodzowne więc było wprowadzenie coraz sprawniejszego
zarządzania.. Dzięki ISO, Urząd ma stać się funkcjonalnym i bardziej przyjaznym dla mieszkańców.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
214
Rozpoczęte przygotowania do wdrożenia systemu zarządzania jakością skoncentrowały się
w pierwszym okresie na działaniach służących poprawie jakości obsługi interesantów i zwiększeniu ich
satysfakcji z usług świadczonych przez Urząd Miejski. Do najważniejszych przedsięwzięć należało,
między innymi:

utworzenie Biura Obsługi Mieszkańców jako miejsca pierwszego kontaktu interesantów
z Urzędem,

wprowadzenie kart informacyjnych o usługach świadczonych przez Urząd, udostępnianych
w formie papierowej, oraz na stronie internetowej Urzędu,

wprowadzenie
elektronicznego
obiegu
dokumentów,
dającego
możliwość
ciągłego
monitorowania stanu załatwiania każdej sprawy wpływającej do Urzędu,

wprowadzenie ciągłego monitorowania zadowolenia interesantów z poziomu świadczonych
usług w Urzędzie.
Ponadto, Zarządzeniem Nr 88/08 z dnia 5 maja 2008 roku, Prezydent Miasta Starachowice
ustanowił Politykę Jakości Urzędu Miejskiego w Starachowicach. Polityka Jakości jest najważniejszym
rangą aktem systemu zarządzania jakością zgodnym z normą PN-EN ISO 9001:2001. Zawiera misję
i cele Urzędu Miejskiego w Starachowicach oraz zobowiązanie do stałego podnoszenia jakości obsługi
interesantów. Mówi ona, między innymi, że misją Urzędu Miejskiego w Starachowicach jest zapewnienie
profesjonalnej, rzetelnej i przyjaznej obsługi interesantów. W tym celu:

terminowo i bezstronnie rozpatrujemy sprawy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa,

usprawniamy obsługę interesantów, doskonaląc jakość świadczonych usług,

usprawniamy pracę Urzędu, kontakt z interesantami, poprzez stosowanie nowoczesnych
systemów informacji, oraz doskonalenie pracy Biura Obsługi Mieszkańców.
Wszystkie zaplanowane przedsięwzięcia zostały zrealizowane, dzięki czemu Urząd w kwietniu
2009 roku otrzymał certyfikat systemu zarządzania jakością ISO 9001:2001. Certyfikat został przyznany
na trzy lata. W bieżącym roku został przeprowadzony audyt nadzoru, w wyniku którego Urząd uzyskał
pozytywną rekomendację.
el-Dok
W maju 2008 roku w Urzędzie Miejskim został wdrożony system elektronicznego obiegu
informacji i dokumentów „el-Dok‖. System ten pozwala zarządzać wszystkimi istotnymi informacjami
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
215
w Urzędzie. Zapewnia szybki dostęp do aktualnych i właściwych informacji niezbędnych
do właściwego funkcjonowania instytucji.
Biuro Obsługi Mieszkańców
Jednym z pierwszych etapów przekształcania Urzędu w nowoczesną i sprawną jednostkę samorządu
terytorialnego było otwarcie w maju 2008 roku Biura Obsługi Mieszkańców. Jego utworzenie ma
na celu usprawnienie i podniesienie jakości obsługi interesanta, oraz tworzenie przyjaznej mieszkańcom,
rzetelnie, terminowo i uprzejmie załatwiającej sprawy administracji.
Z myślą o wygodzie mieszkańców, a szczególnie osób starszych i niepełnosprawnych, Biuro
zlokalizowane zostało na parterze, w pobliżu głównego wejścia do Urzędu. Wnętrze biura jest
funkcjonalnie i estetycznie wykończone. Jest wyposażone w odpowiedni sprzęt biurowy.
Strukturę biura tworzy dwuosobowe stanowisko informacyjne, oraz cztery stanowiska, na których
dyżurują pracownicy tych komórek organizacyjnych Urzędu, które są najczęściej odwiedzane przez
interesantów:

Referatu Podatków i Opłat,

Referatu Architektury i Planowania Przestrzennego,

Referatu Geodezji i Zarządzania Nieruchomościami,

Referatu Rozwoju Gospodarczego.
Do zadań Biura Obsługi Mieszkańców należy:
1. Udzielanie informacji o:
a) miejscu i sposobie załatwiania spraw w Urzędzie,
b) strukturze Urzędu,
c) komórkach organizacyjnych Urzędu,
d) uchwałach Rady Miejskiej,
e) zarządzeniach oraz innych aktach wydawanych przez Prezydenta.
2. Przyjmowanie adresowanych do Urzędu podań, pism, skarg i wniosków.
3. Udostępniane formularzy wniosków oraz materiałów promujących Miasto i Urząd.
4. Kierowanie ruchem interesantów zgłaszających się do Urzędu.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
216
5. Wydawanie druków będących w posiadaniu Biura Obsługi Mieszkańców i informowanie
o sposobie ich wypełniania, koniecznej dokumentacji i obowiązujących procedurach załatwienia
sprawy.
Pracowników Urzędu Miejskiego, a szczególnie Biura Obsługi Mieszkańców, obowiązują następujące
zasady postępowania przy obsłudze interesantów: szacunek dla klienta, życzliwość, odpowiedzialność,
profesjonalizm, przestrzeganie wysokich standardów kultury osobistej, dostępność, zainteresowanie
klientem.
Interesanci licznie odwiedzają Biuro Obsługi Mieszkańców. W 2009 roku pracownicy biura przyjęli
ponad 21 tysięcy pism skierowanych do różnych komórek Urzędu Miejskiego, a także udzielili ponad
23 tysiące informacji - osobiście, telefonicznie, drogą mailową, oraz za pośrednictwem komunikatora
Skype. W trakcie wizyty interesanci otrzymują karty informacyjne, będące syntetycznym opisem
procedury. Zawierają one miedzy innymi listę wymaganych dokumentów, opłat, terminy załatwienia,
tryb odwoławczy. Do karty dołączony jest czytelnie sformułowany wniosek.
Wydłużony czas pracy
Aby ułatwić mieszkańcom naszego miasta załatwianie swych spraw w Urzędzie Miejskim, od lipca
ubiegłego roku zostały zmienione godziny jego otwarcia. W poniedziałki, tak jak i w każdy inny dzień
tygodnia, Urząd otwarty jest w godzinach 7.30 – 15.30. Poza tym, w każdy poniedziałek wydłużone
zostały godziny pracy najczęściej uczęszczanych komórek organizacyjnych: Referatu Ewidencji
Ludności i Dowodów Osobistych, Referatu Rozwoju Gospodarczego, Wydziału Finansowego
(w tym kas), Urzędu Stanu Cywilnego, Wydziału Nieruchomości, Architektury i Planowania
Przestrzennego, oraz Biura Obsługi Mieszkańców. Pracownicy tych komórek są na swych stanowiskach
w godzinach 7.30 – 16.30.
Elektroniczne Biuro Obsługi Mieszkańców
W Urzędzie funkcjonuje rozwiązanie umożliwiające interesantom przesyłanie pism drogą elektroniczną,
pod adresem internetowym: [email protected]. Urząd przyjmuje każdą
korespondencję nadesłaną tą drogą, również, a w praktyce przede wszystkim, od osób nie posiadających
kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
217
Komunikator Skype
Od grudnia 2008 roku Urząd Miejski w Starachowicach udostępnił klientom kontakt poprzez
komunikator internetowy Skype. Komunikator jest zainstalowany na stanowiskach w Biurze Obsługi
Mieszkańców.
Język migowy
Zgodnie z zaleceniami Unii Europejskiej, w urzędach powinny być osoby, które potrafią posługiwać się
językiem migowym. Od kwietnia ubiegłego roku pięcioro pracowników Urzędu z komórek
obsługujących interesantów, to jest Biura Obsługi Mieszkańców, Kas, Referatu Podatków i Opłat
oraz Sekretariatu Prezydenta Miasta, potrafi w kontaktach z interesantami głuchoniemymi posługiwać
się językiem migowym w stopniu podstawowym.
Dostęp do sieci Internet
W Biurze Obsługi Mieszkańców interesanci mają do dyspozycji stanowisko komputerowe z dostępem
do sieci Internet oraz drukarki.
Punkty obsługi
W Biurze Obsługi Mieszkańców można załatwić również sprawy, które nie leżą w kompetencji Urzędu
Miejskiego. Okresowo, uwzględniając potrzeby mieszkańców Starachowic, w biurze są uruchamiane
punkty ułatwiające załatwienie niektórych spraw, istotnych dla starachowiczan.
Tymczasowy punkt przyjmowania zeznań podatkowych
Od stycznia do kwietnia w Biurze Obsługi Mieszkańców funkcjonuje punkt służb skarbowych. Raz
w tygodniu (od 8.00 do 12.00) w biurze dyżuruje pracownik Urzędu Skarbowego w Starachowicach,
przyjmując zeznania podatkowe, oraz udzielając informacji. Ze względu na peryferyjne położenie
starachowickiego urzędu skarbowego, oraz niewielkiej ilości połączeń komunikacji miejskiej, punkt
cieszy się dużym i rosnącym zainteresowaniem mieszkańców. Świadczą o tym dane statystyczne.
W 2009 roku pracownicy punktu przyjęli około 1000 zeznań oraz udzielili około 200 informacji.
W 2010 roku przyjęto już blisko 2000 zeznań, oraz udzielono blisko 400 informacji. Ci z mieszkańców
miasta, którzy nie mogli dotrzeć na dyżur pracownika Urzędu Skarbowego, mieli możliwość wrzucić
swoje zeznanie do zaplombowanej urny, która również stała w Biurze Obsługi Mieszkańców. PIT-y,
które do niej trafiły, były odbierane przez pracowników Urzędu Skarbowego.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
218
Centrum Obsługi Mieszkańców
Prezydent Wojciech Bernatowicz, dbając o jak najwyższą kulturę obsługi mieszkańców, zdecydował
o modernizacji wszystkich pomieszczeń znajdujących się na parterze Urzędu Miejskiego. W ten sposób
tak zwane liniowe komórki urzędu mają od przyszłego roku stać się funkcjonalnym i przyjaznym,
sprawnie załatwiając klientów Centrum Obsługi Mieszkańców. Warto podkreślić, że wymienione
działania ujęte zostały w Księdze Zarządzania Jakością ISO. Całość prac zmierzających do utworzenia
Centrum, by nie paraliżować obsługi, jest podzielono na kilka etapów. W 2008 roku utworzono Biuro
Obsługi Mieszkańców. Wtedy także wymieniono podłogę montując antypoślizgowe płytki.
W 2009 roku utworzono pięć nowoczesnych stanowisk kasowych, przebudowano cztery stanowiska
obsługi w Referacie Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych, oraz wyremontowano korytarz.
Odnowione pomieszczenia są podobne do Biura Obsługi Mieszkańców, czyli eleganckie, doświetlone
i przestronne. Wejścia do nich są poszerzone, a przez usunięcie drzwi uzyskany został efekt pełnego
otwarcia. Stanowiska w ewidencji ludności są bez szyb stwarzających nie potrzebną barierę pomiędzy
interesantem a urzędnikiem. Do tych zmian dopasowana jest nowa organizacja ruchu mieszkańców,
a regulujący należności mieszkańcy nie stoją w długich kolejkach. Zmiany dostrzegalne są również
na korytarzu, z którego zniknęły łatwopalne panele. W 2011 roku nowy wygląd zyskają również Urząd
Stanu Cywilnego, oraz usytuowana przez wejściu do urzędu sala recepcyjna. Powstanie tam poczekalnia
wraz z kącikiem dla dzieci.
2.4. Gmina jako uczestnik lokalnego obrotu gospodarczego
W ramach szeroko rozumianego rynku pracy na terenie Starachowic gmina podjęła się realizacji
projektu pod nazwą „Rynek pracy‖, którego wykonawcą prowadzącym był Wydział Finansowy Urzędu
Miejskiego w Starachowicach. Jego wdrożenie polegało na liberalnej polityce finansowej gminy, mającej
na celu rozwój gospodarczy miasta i tworzenie nowych miejsc pracy. Aby osiągnąć ten cel stosowano
różne formy pomocy dla przedsiębiorców.
Rada Gminy podejmując uchwały w sprawie określenia wysokości stawek podatku
od nieruchomości na dany rok podatkowy, przyjęła m.in. dla gruntów i budynków związanych
z prowadzeniem działalności gospodarczej stawki na poziomie niższym niż górne stawki kwotowe
określone przez Ministra Finansów.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
219
Potwierdzeniem tworzenia przez Gminę Starachowice konkurencyjnych warunków rozwijania
działalności gospodarczej jest poniżej załączona tabela:
2000 rok
Staw
Przedmiot
ki
opodatkow Max.
uchw
ania
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
Budynki
związane z
działalnośc
ią
gospodarcz
ą (m2)
Grunty
związane z
działalnośc
ią
gospodarcz
ą (m2)
2001 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
2002 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
2003 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawki
alone
w zł
przez
R.M.
2004 rok
%
Max.
stawki
w zł
Staw
ki
uchw
alone
przez
R.M.
2005 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
14,36
13,32
92,8%
15,86
14,52
91,6%
16,83
15,25
90,6%
17,31
15,71
90,8%
17,42
16,02
92,0%
17,98
16,53
91,9%
0,49
0,44
89,8%
0,56
0,48
85,7%
0,60
0,50
83,3%
0,62
0,52
83,9%
0,63
0,53
84,1%
0,66
0,55
83,3%
2006 rok
Staw
Przedmiot
ki
opodatkow Max.
uchw
ania
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
2007 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
2008 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawk
alone
i w zł
przez
R.M.
2009 rok
%
Staw
ki
Max.
uchw
stawki
alone
w zł
przez
R.M.
2010 rok
%
Max.
stawki
w zł
Staw
ki
uchw
alone
przez
R.M.
%
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Budynki
związane z
działalnośc
ią
gospodarcz
ą (m2)
18,43
16,78
91,0%
18,60
16,93
91,0%
19,01
17,30
91,0%
19,81
17,80
89,9%
20,51
18,42
89,8%
Grunty
związane z
działalnośc
ią
gospodarcz
ą (m2)
0,68
0,56
82,4%
0,69
0,57
82,6%
0,71
0,59
83,1%
0,74
0,61
82,4%
0,77
0,63
81,8%
Tabela III.2.4.-1 Stawki i przedmiot opodatkowania (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach - stan
na 2010 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
220
Z kolei skutki obniżenia stawek podatkowych w podatkach lokalnych w poszczególnych latach
przedstawia poniższa tabela:
Skutki obniżenia stawek podatkowych w zł
Podmiot
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2010
(stan na
2009 31.III)
PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI
Osoby
prawne
936 298
1 332 954
1 461 623
1 845 204
1 723 207
1 763 816
1 963 429
1 934 008
1 944 344
2 126 479
Osoby
fizyczne
545 151
652 815,00
728 547,00
955 998,00
964 991,00
1 172 536
1 284 695
1 285 283
1 335 721
1 414 478 40 189,00
552 605
PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTU
Osoby
prawne
0,00
0,00
0,00
122 209,00
129 641,00
108 740,00
122 920,45
130 123 152 7571
161 373,25
380 262,88
Osoby
fizyczne
0,00
0,00
0,00
241 513,00
241 936,00
206 449,00
219 231,01
225 818
307 346,31
67 683,34
284 137
Tabela III.2.4.-2 Skutki obniżenia stawek podatkowych (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach - stan
na 31.03.2010 r.).
Rada Miejska w swoich staraniach o tworzenie nowych miejsc pracy na terenie miasta Starachowice,
podejmowała stosowne uchwały. W latach 2000- 2002 na mocy uchwał:
1. uchwała Rady Miejskiej Nr XI /1/99 z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie wysokości stawek
podatku od nieruchomości oraz zwolnień, w tym podatku w roku 2000,
2. uchwała Rady Miejskiej Nr IX/1/2000 z dnia 18 grudnia 2000 roku w sprawie wysokości stawek
podatku od nieruchomości oraz zwolnień, w tym podatku w roku 2001
3. uchwała Rady Miejskiej Nr XI/3/2001 z dnia 19 listopada 2001 roku w sprawie zwolnień
w podatku od nieruchomości w roku 2002 zwolniono z podatku od nieruchomości 20 %
powierzchni użytkowej budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności
gospodarczej w podmiotach zatrudniających do 50 osób w przypadku udokumentowania
dodatkowego zatrudnienia co najmniej 3 osób w roku podatkowym.
W 2002 roku zwolniono również z podatku od nieruchomości 20 % powierzchni użytkowej budynków
lub ich części związanych z prowadzeniem zakładów gastronomicznych i restauracji bezalkoholowych
na terenie Miasta.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
221
W roku 2001 stosowano zwolnienie z podatku od nieruchomości dla podmiotów działających
w SSE, które uzyskały zezwolenie na działalność do końca 2000 roku, z której to formy zwolnienia
skorzystało 21 przedsiębiorców na łączną kwotę 1,3 mln zł (uchwała nr I/2/2001 z dnia 29 stycznia
2001 roku w sprawie zwolnienia zarządzającego strefą oraz przedsiębiorców, którzy uzyskali zezwolenie
na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy – do dnia 31 grudnia 2000 roku).
W celu poprawy sytuacji przedsiębiorstw, a w szczególności przywrócenia płynności finansowej,
zdolności kredytowej, stworzenia warunków dla stabilizacji i rozwoju przedsiębiorstw, jak również
przywrócenia długookresowej zdolności konkurowania na rynku i umożliwienia wzrostu zatrudnienia,
Rada Miejska w dniu 9 października 2002 roku podjęła uchwałę Nr VII/2/02 w sprawie
restrukturyzacji należności od przedsiębiorców z tytułu zobowiązań podatkowych stanowiących
dochody
budżetu miasta
Starachowice.
Na mocy
w/w
uchwały restrukturyzacją
objęto
43 przedsiębiorców na kwotę 589,6 tys. zł.
W wyniku analizy danych będących w posiadaniu organu restrukturyzacyjnego warunki restrukturyzacji
na dzień 30 kwiecień 2004 spełniło 27 przedsiębiorców. Została tym przedsiębiorcom umorzona
zaległość w podatkach lokalnych na kwotę 422,00 tys. zł.
Z kolei w oparciu o uchwałę Nr X/4/02 z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie stosowania zwolnień
w podatku od nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące
działalność gospodarczą na terenie miasta Starachowice mogły ubiegać się o zwolnienie z podatku
od nieruchomości w przypadku dodatkowego zatrudnienia osób o statusie bezrobotnego. Na bazie tego
dokumentu zostały opracowane i przyjęte do realizacji Programy przygotowane w celu wspierania
przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy: I tak:
1.
„Program pomocy horyzontalnej dla przedsiębiorców udzielonej w gminie Starachowice”
przyjęty uchwałą nr IX/1/03 z dnia 1 grudnia 2003 roku. Program obejmował obszar Gminy
Starachowice i obowiązywał do końca 2005 roku.
2.
„Program Pomocy Przedsiębiorcom Na Zatrudnienie” przyjęty uchwałą Nr V/7/05 z dnia
25.04.2005 roku. Program ten obowiązywał do dnia 31 grudnia 2006 roku, umożliwiając
uzyskanie zwolnienia od podatku od nieruchomości podmiotom gospodarczym prowadzącym
działalność gospodarczą. Analiza udzielonych przez gminę ulg w latach 2006-2008 w oparciu o
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
222
obowiązujące w tym okresie uchwały wykazała, że zwolnienia te przyniosły wymierne korzyści w
postaci liczby nowozatrudnionych osób.
3.
„Starachowicki Program Pomocy Przedsiębiorcom” przyjęty uchwałą Nr XV/1/05 z dnia
29.12.2005 roku - przygotowany w celu wspierania przedsiębiorców dokonujących nowych
inwestycji i tworzących nowe miejsca pracy związane z nową inwestycją.
4.
„Program Pomocy Przedsiębiorcom na zatrudnienie” przyjęty uchwałą Nr IX/10/07 z dnia
16.07.2007 roku. Uchwała ta skierowana do przedsiębiorców zwiększających zatrudnienie o osoby
posiadające status bezrobotnego i utrzymujących poziom zatrudnienia uzależniony od wielkości
przedsiębiorstwa przez okres 2-3 lat. Uchwała ta obowiązywała do dnia 30 czerwca 2008 roku.
5.
Po wygaśnięciu uchwały Nr IX/10/07 z dnia 16.07.2007 roku zaistniała konieczność stworzenia
nowego mechanizmu zachęt dla potencjalnych inwestorów, przedsiębiorców podejmujących
i prowadzących działalność gospodarczą na terenie Gminy. Mając powyższe na uwadze w dniu 29
maja 2009 roku podjęto uchwałę Nr VI/6/09 w sprawie programu pomocy de minimis udzielanej
przedsiębiorcom realizującym nowe inwestycje oraz tworzącym miejsca pracy związane z nowymi
inwestycjami lub tworzącymi nowe miejsca pracy. Przedmiotowa uchwała przewiduje możliwość
uzyskania
przez
przedsiębiorców
zwolnień
w
podatku
od
nieruchomości
w zależności od realizacji na terenie Gminy nowej inwestycji o określonej powierzchni użytkowej
i utworzenia odpowiedniej ilości nowych miejsc pracy na okres od 1 roku do 3 lat,
jak też przewiduje możliwość uzyskania zwolnienia z tytułu utworzenia nowych miejsc pracy.
Poniższa tabela przedstawia kwotowe skutki dla gminy Starachowice oraz minimalną liczbę
utworzonych miejsc pracy dla osób bezrobotnych – będących podstawą obliczenia wysokości
zwolnienia w poszczególnych latach:
Rok
Kwota
Ilość
zwolnienia
zwolnionych
w zł
podmiotów Liczba
utworzonych
miejsc pracy
2000
14 556,00
5
18
2001
71 204,00
11
36
2002
3 574,00
1
3
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
223
2003
731 647,00
17
64
2004
410 040,00
14
57
2005
398 846,00
14
60
2006
105 735,00
11
32
2007
-
-
-
2008
304 303,00
3
18
2009
-
-
-
2010
-
-
-
76
288
Ogółem
Tabela III.2.4.-3 Skutki dla gminy Starachowice z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości
na podstawie uchwał Rady Miejskiej (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach z roku 2010).
Oprócz tego, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem
publicznym w podatkach stanowiących dochody gminy stosowano ulgi indywidualne w formie
umorzenia zaległości podatkowej bądź odsetek za zwłokę oraz odroczenia terminu płatności
lub rozłożenia zapłaty podatku na raty. Ulgi te pozwalają na osiągnięcie równowagi ekonomicznej firmy
oraz chronią przed likwidacją lub upadłością podmiotu gospodarczego.
Stosowanie w/w ulg oraz ilość podmiotów, którym przyznano ulgę z tytułu podatku
od nieruchomości i podatku od środków transportowych przedstawia poniższe zestawienie:
2000
Rodza
j ulgi
w
Liczba
Kwota
podatk podmi
w zł
u
otów
2001
2002
2003
2004
2005
Liczba
podmi
otów
Kwota
w zł
Liczba
podmiot
ów
Kwota
w zł
Liczba
podmi
otów
Kwota
w zł
Liczba
podmiot
ów
Kwota
w zł
Liczba
podmi
otów
Kwota
w zł
Umorz
enia
19
370 372,31
35
614 811,20
23
960 538,01
38
1 927 204,99
14
228 200,87
17
206 568,59
Odroc
zenia i
rozłoż
enia
na raty
w tym:
63
1 828 302,22
53
854 838,92
59
1 934 901,92
27
1 706 250,69
23
816 907,22
23
2 085 277,60
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
224
kwota
będąca
skutkie
m na
lata
następne
29 769,55
59 296,57
Rodza
2006
j ulgi
w
Liczba
Kwota
podatk podmi
w zł
u
otów
Umorz
enia
Odroc
zenia i
rozłoż
enia
na raty
w tym:
kwota
będąca
skutkie
m na
lata
następne
163 379,10
2007
23 159,00
2008
2009
Liczba
podmi
otów
Kwota
w zł
Liczba
podmiot
ów
Kwota
w zł
Liczba
podmi
otów
Kwota
w zł
145 570,00
2010 (stan na
31.III.)
Liczba
Kwota
podmiot
w zł
ów
12
104 240,82
9
89 488,23
13
877 016,40
12
1 048 163,20
8
92 427,24
19
2 086 338,87
5
1 788 394,45
8
2 643 366,40
10
495 325,80
5
421 307,11
190 446,12
231 106,65
142 194,40
11 499,80
374 136,00
Tabela III.2.4.-4 Rodzaj ulgi w podatku (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach-stan na 31.03.2010 r.).
Projekt „Rynek pracy‖ realizowano także poprzez dofinansowanie prac interwencyjnych
organizowanych przez Urząd Miejski. Skutki przedstawia poniższa tabela:
Rok
Kwota
Średnioroczne
w zł
zatrudnienie
(osoby)
2000
580 311,00
56
2001
612 309,00
70
2002
586 942,00
55
2003
230 265,00
16
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
225
63 509,00
2004
220 187,00
14
2005
470 018,00
47
2006
463 571,00
43
2007
504 033,00
45
2008
734 628,00
46
2009
698 664,00
41
2010 (dn. 23.04)
391 027,00
15
Ogółem
448
Tabela III.2.4.-5 Skutki dla gminy Starachowice z tytułu prac interwencyjnych (źródło: Urząd Miejski
w Starachowicach z roku 2010).
Gminne spółki prawa handlowego
W celu wykonywania swoich zadań gmina może tworzyć wyodrębnione gminne podmioty
prawne, w szczególności może posiadać spółki prawa handlowego działające na zasadach określonych
w ustawie: Kodeks spółek handlowych i ustawie o gospodarce komunalnej. Oprócz Fundacji - Agencji
Rozwoju Regionalnego (FARR) oraz Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Starachowice‖ S.A., których
profil działalności został przedstawiony w punkcie 1.1 oraz 1.2 niniejszego rozdziału gmina posiada
następujące spółki prawa handlowego:

Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe
„KomPUR” Spółka z o.o. w Starachowicach
Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe „KomPUR” Sp. z o.o. działa
w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i posiada osobowość prawną zgodnie z polskim
prawem. Działając w oparciu o uchwałę nr V/15/02 Rady Miejskiej w Starachowicach z dnia
24.06.2002
r.
w
sprawie
restrukturyzacji
i
przekształcenia
Zakładu
Robót
Publicznych
w Starachowicach, Zarząd Miasta Starachowice utworzył jednoosobową spółkę z ograniczoną
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
226
odpowiedzialnością pod nazwą Komunalne Przedsiębiorstwo Usługowo Remontowe „KomPUR”
Sp. z o.o.
Jedynym udziałowcem Spółki jest Gmina Starachowice, która z chwilą powoływania spółki
wszystkie udziały objęła wkładem niepieniężnym w postaci składników mienia zakładu budżetowego
(maszyny i urządzenia, zapasy, surowce wykazane w bilansie sporządzonym na dzień zakończenia jego
działalności za wyjątkiem budynków i gruntu, które wykorzystywane były nad podstawie umowy
użyczenia).
Spółka powstała 01.01.2003 r. z przekształcenia Zakładu Robót Publicznych w Starachowicach
działającego
w
formie
zakładu
budżetowego
zgodnie
z
treścią
przepisów
ustawy
z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Nowo utworzona spółka „KomPUR” jest
w znaczącym stopniu skierowana na organizowanie robót publicznych, prac interwencyjnych itp.
Spółka działa realizując zadania z zakresu zadań własnych gminy jak również podejmuje inne działania
mogące przynieść wymierne korzyści spółce w zakresie:

Miejski Zakład Komunikacyjny Spółka z o.o. w Starachowicach
Decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dniem 01.01.1956 r.
w Starachowicach uruchomiona została komunikacja miejska prowadzona
przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Starachowicach. W początkowym okresie
działalności przedsiębiorstwo obsługiwało pięcioma autobusami trzy regularne linie komunikacyjne.
Stan taki utrzymywał się przez pół roku. Po tym okresie liczba autobusów ulegała podwyższeniu
a liczba linii stopniowa zaczęła rosnąć. Od dnia 01.01.1959 r. w Starachowicach funkcjonowało
samodzielne przedsiębiorstwo pod nazwą Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne. W szczytowym
okresie działalności, tj. w 1980r. MPK obsługiwało 30 linii komunikacyjnych 73 autobusami, stan
taboru na koniec roku wynosił 97 autobusów. Od roku 1991 do roku 2000 transport zbiorowy na
terenie miasta prowadzony był przez Gminę Starachowice w formie zakładu budżetowego jako Miejski
Zakład Komunikacyjny. W ostatnim roku działalności Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w formie
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
227
zakładu budżetowego, zakład obsługiwał 29 linii autobusowych 44 autobusami, stan taboru wynosił 55
autobusów.
Od 01.01.2001 r. Miejski Zakład Komunikacyjny Spółka z o.o. w Starachowicach jest komunalną
spółką prawa handlowego ze 100% udziałem gminy. Świadczy usługi w zakresie zbiorowych
przewozów pasażerskich na terenie miasta Starachowice i niektórych przyległych gmin.
Poza działalnością podstawową zakład prowadzi inne, a mianowicie:

zimowe utrzymanie dróg,

letnie zamiatanie ulic,

wydzierżawianie pomieszczenia znajdujące się w obrębie bazy,

wynajem powierzchni reklamowej na autobusach,

drobne usługi naprawcze w zakresie mechaniki samochodowej,

sprzedaż paliw płynnych i gazu dla odbiorców komercyjnych,

wynajem autobusów na wycieczki zagraniczne i krajowe i uroczystości okolicznościowe na
terenie miasta i powiatu.
Na własne potrzeby Spółka:

prowadzi warsztat naprawy autobusów,

remontuje własne autobusy w zakresie remontów cząstkowych i głównych,

prowadzi magazyn części i paliw płynnych oraz płynów eksploatacyjnych,

prowadzi dowóz kierowców w godzinach wczesnoporannych i odwóz kierowców w godzinach
późnonocnych.
Stan taboru to 44 autobusy do komunikacji miejskiej, 1 autobus turystyczny, dwa samochody pomocy
technicznej (jeden ciężki, drugi do pomocy doraźnej, lekki), trzy pługopiaskarki, zamiatarka
samochodowa i osobowy samochód zaopatrzenia i działu ruchu oraz załadunkowy ciągnik rolniczy.

Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Starachowicach
ul. Iglasta 5, 27-200 Starachowice
W
1950
r.
Miejskie
Przedsiębiorstwo
Wodociągów
i
Kanalizacji
w Starachowicach powołane zostało przejmując do obsługi urządzenia i instalacje wodociągowoGmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
228
kanalizacyjne eksploatowane wcześniej przez miejscowy przemysł metalurgiczny, w ramach
Centralnego Okręgu Przemysłowego. W latach 1976–1991 Przedsiębiorstwo było zakładem
eksploatacyjnym w strukturze Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Kielcach.
Powszechna komunalizacja państwowego majątku na przełomie lat 80-tych i 90-tych ubiegłego wieku
spowodowała
istotne
przeorientowanie
organizacyjne
w
sferze
działalności
wodociągowo-
kanalizacyjnej.
W 1991 r. z inicjatywy gminy Starachowice utworzony został Międzygminny Związek
Wodociągów i Kanalizacji (MZWiK), skupiający oprócz Starachowic trzy ościenne gminy: Mirzec,
Brody i Wąchock. MZWiK to ponadgminna jednostka samorządowa, której celem jest wspólne
wykonywanie w imieniu gmin zadań służących zaspokajaniu potrzeb mieszkańców w zakresie
zaopatrzenia w wodę, oczyszczania ścieków oraz koordynowania i realizacji branżowych zamierzeń
inwestycyjnych. Zgromadzenie MZWiK stanowi 14 przedstawicieli gmin, w tym 8 przedstawicieli z
gminy Starachowice. W ramach restrukturyzacji działalności gospodarczej MZWiK, w 1998 r. ze
struktury MZWiK wyłonione zostało Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Przedmiotem
działalności Spółki jest pobór, oczyszczanie i rozprowadzanie wody, odprowadzanie i oczyszczanie
ścieków, wywóz śmieci, usługi sanitarne i pokrewne na terenie swego działania, który obejmuje gminy:
Starachowice, Wąchock, Brody, Mirzec.
Jak wcześniej wspomniano w 1998r. ze struktury MZWiK wyłonione zostało Przedsiębiorstwo
Wodociągów i Kanalizacji w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – jako operator
infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej wniesionej do Spółki aportem. W skład Zgromadzenia
Wspólników PWiK wchodzą przedstawiciele czterech wyżej wymienionych Gmin oraz Przewodniczący
Związku MZWiK.
Przedsiębiorstwo zostało utworzone na podstawie umowy spółki, zawartej notarialnie w dniu
13.11.1997 r. Jej udziałowcami są Gminy: Starachowice, Mirzec, Brody oraz Wąchock:

Gmina Starachowice obejmuje 76 451 udziałów po 600 złotych każdy, o łącznej wartości
45 870 600 złotych (74,91% udziałów),

Gmina Wąchock obejmuje 19 734 udziałów po 600 złotych każdy, o łącznej wartości 11 840
400 złotych (19,33% udziałów),

Gmina Brody obejmuje 3 894 udziałów po 600 złotych każdy, o łącznej wartości 2 336 400
złotych (3,82% udziałów),
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
229
Gmina Mirzec obejmuje 1982 udziałów po 600 złotych każdy, o łącznej wartości 1 189 200 400

złotych (1,94% udziałów).
W Sądzie Gospodarczym spółka została zarejestrowana w dniu 27.02.1998 r. a faktycznie rozpoczęcie
działalności gospodarczej nastąpiło z dniem 01.06.1998
r. Spółka przejęła w całości działalność
gospodarczą, którą do tego dnia prowadził MZWiK.

Starachowickie Towarzystwo Budownictwa Społecznego
„Wspólny Dom” Sp. z o.o. w Starachowicach
ul. Majówka 21a, 27-200 Starachowice
Przedmiotem działania STBS jest rozwój zasobu mieszkaniowego
poprzez: budowanie, nabywanie, remontowanie domów i lokali
mieszkalnych
oraz
ich
eksploatacja
na
zasadach
najmu,
wynajmowanie lokali użytkowych znajdujących się w zasobach spółki,
sprawowanie, na podstawie zawartych umów, zarządu budynkami,
prowadzenie innej działalności, świadczenie usług budowlanych
i remontowych.

Zakład Energetyki Cieplnej Spółka z o.o. w Starachowicach
ul. Na Szlakowisku 8, 27-200 Starachowice
Na mocy wydanego w dniu 28 kwietnia 1992 r. zarządzenia wojewody
kieleckiego o podziale WPEC Kielce i decyzji o komunalizacji majątku ciepłowniczego w mieście,
w dniu 5 maja 1992 r. powstaje jednoosobowa spółka Gminy Starachowice pod nazwą: „Zakład
Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Starachowicach‖, która od 1 maja 1992 r. kontynuuje zadania
ciepłownictwa miejskiego. Podstawową działalnością firmy jest wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucja
ciepła oraz obrót ciepłem. Obszarem działania jest miasto Starachowice. Uwarunkowanie terenowe
miasta spowodowały powstanie dwu odrębnych systemów ciepłowniczych a mianowicie organizacyjne
utworzenie Rejonu Grzewczego „Północ‖ i Rejonu Grzewczego „Południe‖.
Odbiorcami ciepła w ilości ok. 100 są instytucje, zakłady, organizacje oraz osoby
fizyczne. Do największych odbiorców należą:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
230

Starachowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa,

Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa „Wanacja‖,

Wspólnoty Mieszkaniowe.
W zdecydowanej większości z systemów ciepłowniczych ZEC ogrzewane są obiekty budownictwa
mieszkaniowego: spółdzielczego, komunalnego oraz prywatnego. Spółka przejęła w 1992 roku systemy
ciepłownicze miasta, a następnie w kolejnych latach dalsze obiekty ciepłownicze z majątku gminy:
kotłownie lokalne i sieci osiedlowe. W początkowych latach samodzielnej działalności Spółka
eksploatowała 14 kotłowni o łącznej mocy 91,71 MW i sieci ciepłownicze o długości 20,8 km.
W okresie działalności Spółki wykonano około 200 zadań inwestycyjnych o charakterze
proekologicznym i o różnym stopniu złożoności, koszcie, zakresie, o różnych efektach rzeczowych
oraz ekonomicznych.
Podsumowanie
Na szczególna uwagę zasługuje funkcjonowanie w mieście Młodzieżowej Rady Miasta, która
funkcjonuje od 2007 roku. Ponadto UM podejmuje szereg działań w kierunku usprawnienia
i podniesienia jakości obsługi interesantów. Są to bardzo cenne i ważne działania. Należy również
docenić działania gminy w sferze wspierania przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy. Ponadto
widoczne są efekty coraz lepszego funkcjonowania spółek prawa handlowego, w których gmina posiada
udziały.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
231
3. BUDŻET GMINY STARACHOWICE
3.1. Bilans dochodów i wydatków budżetowych
Bilans dochodów i wydatków gminy w latach 2006-2010 ilustruje poniższy wykres:
200 000,00
160 000,00
120 000,00
80 000,00
40 000,00
0,00
2006
2007
2008
2009
2010
dochody w tys. zł.
116 744,99
111 449,43
115 310,32
126 188,68
142 634,59
wydatki w tys. zł.
121 877,82
109 301,09
117 595,39
141 958,96
168 083,74
dochody w tys. zł.
wydatki w tys. zł.
Wykres III.3.1-1 Porównanie dochodów i wydatków Gminy Starachowice (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet Miasta na 2010 rok – plan
budżetowy).
W roku 2007 budżet Miasta Starachowice cechował się przewagą dochodów nad wydatkami.
Z kolei w latach 2006, 2008, 2009 oraz 2010 roku do 2006 r. można zauważyć tendencję wzrostową
niedoboru dochodów nad wydatkami w wysokości odpowiednio: 5 132,83 tys. zł, 2 285,06 tys. zł,
15 770,28 tys. zł oraz 25 449,15 tys. zł, co stanowiło 4,40%, 1,98%,12,50% oraz 17,82% dochodów
w tych latach. Powodem takiej sytuacji były zwiększone nakłady inwestycyjne w Gminie ze środków
własnych budżetu Gminy oraz kredytów i pożyczek. Należy podkreślić, że w planie budżetowym na rok
2009 dochody wynosiły 121 684 754,00 zł, co oznacza realne wykonanie planu w 103,7%, natomiast
wydatki zrealizowano w 92,18%.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
232
Udział inwestycji własnych w wydatkach gminy w latach 2006-2010 charakteryzuje poniższa tabela:
Rok
Ogólne wydatki w
Starachowicach w PLN
2006
2007
2008
2009
2010
121 877 816,17
109 301 090,50
117 595 386,14
141 958 957,72
168 083 736,00
Wydatki na inwestycje miasta w wydatki na inwestycje własne
PLN z budżetu miasta
miasta w stosunku do
wydatków ogólnych miasta w %
41 253 804,91
33,85%
17 757 964,90
16,25%
16 175 633,89
13,76%
31 648 643,68
22,29%
43 909 602,00
26,12%
Tabela III.3.1-1 Udział inwestycji własnych w wydatkach gminy w latach 2006-2010 (źródło: Bank
Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet Miasta na 2010 rok
– plan budżetowy).
Dynamika dochodów i wydatków, czyli ich procentowa zmiana w stosunku do poprzedniego
roku została przedstawiona na poniższych wykresach. Pierwszy z nich przedstawia zmiany dochodów
i wydatków w ujęciu nominalnym, drugi natomiast w ujęciu realnym, czyli po uwzględnieniu stopy
inflacji, dzięki czemu można obiektywnie stwierdzić, czy dochody i wydatki w poszczególnych latach
były faktycznie (realnie) wyższe, czy też niższe niż w poprzednich latach.
125%
120,72%
120%
115%
113,0%
110%
107,59%
105%
100%
118,40%
103,5%
100%
95%
95,5%
90%
109,4%
89,68%
85%
80%
2006
2007
2008
dochody
2009
2010
wydatki
Wykres III.3.1-2 Porównanie dynamiki dochodów i wydatków gminy Starachowice (rok poprzedni =
100) (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet
Miasta na 2010 rok – plan budżetowy).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
233
120%
117,2%
115%
110%
110,2%
105,9%
105%
100%
115,6%
103,4%
100,0%
100,0%
99,3%
95%
93,0% 87,2%
90%
85%
80%
2006
2007
2008
dochody
2009
2010
wydatki
Wykres III.3.1-3 Porównanie dynamiki dochodów i wydatków - realnie (rok poprzedni = 100) (źródło:
Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet Miasta
na 2010 rok – plan budżetowy).
Z wykresu wynika, że zdecydowanie najgorszym rokiem był rok 2007, kiedy zarówno dochody,
jak i wydatki budżetowe były realnie niższe niż rok wcześniej W 2007 roku zauważalny jest spadek
dochodów realnych do roku poprzedniego przy równoczesnym spadku wydatków realnych. Jednakże
plan dochodów budżetowych gminy został wykonany w 103,24%, natomiast wydatki nie przekroczyły
planu a były mniejsze o 2,13% od przewidywanych.
Z kolei w 2008 roku zauważalny jest wzrost dochodów realnych do roku poprzedniego
o 6,3% przy równoczesnym wzroście wydatków realnych o 16,2%. Wykonanie budżetu przedstawiało
się bowiem następująco: dochody 100,87%, wydatki 98,24%. Skutkiem wyższego wykonania dochodów
oraz oszczędną realizacją wydatków, jak również niepełnym wykonaniem wszystkich zadań głównie
inwestycyjnych, wynik finansowy zamknął się deficytem w kwocie 2 285 062 zł.
W roku 2009 wydatki realnie wzrosły o 13,8% przy jednoczesnym wzroście dochodów realnych
o 6,7%. W roku 2009 zarówno dochody, jak i wydatki budżetowe były realnie większe niż rok
wcześniej.
Z powyższej analizy wynika, iż na koniec 2010 roku dochody realne wzrosną o 4,3%
w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast realne wydatki spadną o 1,6%.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
234
3.2. Dochody
Poziom i zmiany dochodów budżetu Gminy Starachowice na przestrzeni ostatnich czterech lat
zostały przedstawione powyżej. Natomiast strukturę dochodów, czyli udziały poszczególnych
składników w dochodach Gminy ilustruje poniższe zestawienie:
Źródło dochodów
dochody własne
subwencje
Lata
2006
2007
52 473 078,59
20 976 732,00
60 738 478,62
20 817 888,00
2008
70 556 552,57
21 537 153,00
2009
72 321 107,11
23 796 386,00
dotacje celowe
32 218 426,83 23 719 129,73
23 216 617,67 25 729 622,06
Tabela III.3.2-1 Źródła dochodów Gminy w latach 2006-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych
Procentowy udział poszczególnych składników prezentuje poniższy wykres:
70,00
60,00
50,00
%
40,00
30,00
20,00
10,00
0,00
2006
2007
2008
2009
Lata
dochody własne
subwencje
dotacje celowe
Wykres III.3.2-1 Udziały głównych składników w dochodach Gminy (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.).
Największym źródłem dochodów Gminy Starachowice są dochody własne, które na przestrzeni
ostatnich 4 lat stanowiły 45% - 62% łącznych dochodów budżetowych Miasta. W roku 2006 udział
ten był najniższy, natomiast od roku 2007 do 2008 zauważalna była tendencja wzrostowa.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
235
Na dochody własne składają się dochody z następujących grup:
- podatki i opłaty lokalne,
- odsetki podatkowe,
- udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych,
- dochody z majątku gminy,
- pozostałe dochody.
Udział wartościowy podatków w dochodach Miasta Starachowice w latach 2006-2009
podatek rolny
podatek leśny
podatek od nieruchomości
podatek od środków
transportowych
podatek od czynności
cywilnoprawnych
2006
2007
2008
2009
22 414,16
20 608 899,59
28 108,25
20 957 185,60
44 274,27
11 758,77
22 022 562,58
43 937,77
11 885,38
22 109 063,38
906 137,96
999 513,44
998 837,57
1 051 272,53
1 190 238,72
1 742 939,77
1 377 774,16
1 370 086,94
Tabela III.3.2-2 Udział podatków w dochodach Miasta Starachowice (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.).
Struktura podatków i opłat lokalnych
Z powyższego zestawienia wynika, iż w grupie podatków zdecydowanie dominują dochody z tytułu
podatku od nieruchomości. W ostatnich 4 latach ich udział wzrósł z 88,32% do 90,68%. Drugie miejsce
zajmują dochody z podatku od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na przemysłowy charakter gminy
wpływ z podatku rolnego jest niewielki, podobnie jak z pozostałych składowych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
236
3.3. Wydatki z budżetu gminy
Poziom i zmiany wydatków budżetu Gminy na przestrzeni ostatnich lat zostały przedstawione
w rozdziale 2.1.
Strukturę wydatków z budżetu gminy w ujęciu poszczególnych działów ilustruje poniższe zestawienie:
Lata
Źródło dochodów
2006
2007
2008
2009
Rolnictwo i łowiectwo
10 491,25
1 094,53
923,53
915,61
5 997 593,92
9 560 405,53
16 468 404,29
17 237 839,64
2 456 429,78
4 685 591,18
9 495 532,82
7 543 913,97
8 470 492,75
10 872 917,17
10 433 078,17
11 828 642,82
-
1 387 142,23
1 402 749,47
1 406 876,43
Transport i łączność
Gospodarka mieszkaniowa
Administracja publiczna
Bezpieczeństwo publiczne i
ochrona przeciwpożarowa
Obsługa długu publicznego
Różne rozliczenia
Oświata i wychowanie
Ochrona zdrowia
Pomoc społeczna
Edukacyjna opieka
wychowawcza
-
1 068 931,23
982 066,76
960 159,60
1 829 214,00
1 889 517
3 721 274
2 470 921,00
31 510 660,53
754 847,90
25 245 446,78
32 254 781,62
780 725,73
26 834 632,26
34 906 617,99
708 823,31
27 091 901,38
36 522 144,47
760 923,77
29 340 387,60
1 761 890
763 732
1 047 080
1 176 556,34
1 181 798
1 239 291
1 439 501
2 010 829,30
1 555 805,18
1 808 437,32
2 102 627,15
1 961 089,69
1 921 169,63
3 169 201,64
3 051 305,76
16 853 057,56
Gospodarka komunalna i
ochrona środowiska
Kultura i ochrona dziedzictwa
narodowego
Kultura fizyczna i sport
Tabela III.3.3-1 Struktura wydatków z budżetu gminy Starachowice w ujęciu poszczególnych działów
(źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
237
Udział wydatków z budżetu gminy w poszczególnych działach w ujęciu procentowym zostały
przedstawione na poniższym wykresie:
Rolnictwo i łowiectwo
Wydatki budżetowe w poszczególnych działach (w %)
Transport i łączność
Gospodarka mieszkaniowa
Administracja publiczna
2009
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona
przeciwpożarowa
Obsługa długu publicznego
Różne rozliczenia
2008
Oświata i wychowanie
Ochrona zdrowia
2007
Pomoc społeczna
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona
środowiska
2006
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Kultura fizyczna i sport
Wykres III.3.3-1 Wydatki budżetowe w poszczególnych działach (źródło: Bank Danych Regionalnych

Z powyższego wykresu wynika, iż wydatki na oświatę stały się główną pozycją wydatków
z budżetu gminy Starachowice (Od 1996 roku, kiedy zadania oświatowe są w całości realizowane
przez gminy). W latach 2006-2009 wysokość tych wydatków wynosiła od 31 510 660,53 zł
do 36 522 144,47 zł, stanowiąc 25,73 – 29,68% wydatków z budżetu Miasta Starachowice.

Kolejną pozycją, pod względem procentowego udziału w wydatkach ogółem, stanowią wydatki
na pomoc społeczną, która w przeciągu ostatnich czterech lat utrzymywała się na poziomie 20,67 –
24,55%,

Wydatki na administrację publiczną w ostatnich czterech latach stanowiły od 6,95 do 9,95%
wydatków budżetowych.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
238

Nakłady na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, gospodarkę komunalną i ochronę
środowiska oraz edukacyjną opiekę wychowawczą stanowiły od 0,7 - 1,79%.

Obsługa długu publicznego oraz ochrona zdrowia stanowiły 0,54 – 9,98% udziału w wydatkach
budżetowych.

Z uwagi na gospodarczy charakter Miasta Starachowice nakłady na rolnictwo i łowiectwo były
minimalne. Udział ten wynosił zaledwie 0,01 %.

Największym wzrost wydatków odnotowano w dziale Kultura fizyczna i sport. W porównaniu
z rokiem 2006 wzrósł on niemal ośmiokrotnie (z 1,58% do 18,57% ).

Godny zauważenia jest wzrost wydatków na gospodarkę mieszkaniową – w porównaniu z 2006
rokiem wzrósł on ponad trzykrotnie z 2 456 429,78 zł w 2006 roku, do 9 495 532,82 zł w 2008 r.
(w 2009 odnotowano spadek do kwoty 7 543 913,97 zł).

Należy także zwrócić uwagę na nakłady na transport i łączność. W porównaniu z rokiem 2006
wzrosły one niemal trzykrotnie (z 4,92% na 12,14%). W ujęciu kwotowym wzrosły one z 5 997
593,92 zł do 17 237 839,64 zł w 2009 roku. Wynika to z realizowanych przez gminę licznych
inwestycji w infrastrukturę drogową.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
239
3.4 Kondycja finansowa gminy
Ocena sytuacji finansowej gminy jest najczęściej dokonywana w oparciu o realizację dochodów i
wydatków ogółem. Coraz częściej podejmowana jest jednak problematyka dotycząca konieczności
oceny nadwyżki operacyjnej jednostek samorządu terytorialnego. Różnica między dochodami a wydatkami
bieżącymi określona jest jako wynik operacyjny, który w przypadku osiągania wartości dodatnich stanowi
nadwyżkę operacyjną (odpowiednio deficyt operacyjny w przypadku ujemnego wyniku operacyjnego).
Dokonując porównań można stwierdzić, iż traktując gminę jako przedsiębiorstwo nadwyżka operacyjna
odzwierciedla wynik finansowy jaki przedsiębiorstwa osiągają na swej działalności podstawowej.
Dochody bieżące są to dochody ogółem pomniejszone o:
-
dotacje i środki na zadania inwestycyjne,
-
dochody ze sprzedaży składników majątkowych.
Do dochodów bieżących zaliczono dochody z tytułów takich jak:
-
udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych,
-
udziały w podatku dochodowym od osób prawnych,
-
podatki i opłaty lokalne,
-
dotacje celowe z budżetu państwa i jst na realizację zadań bieżących,
-
subwencja ogólna.
Wydatki bieżące są to wydatki ogółem pomniejszone o: wydatki majątkowe (które stanowią element
budżetu majątkowego).
Wydatki bieżące są to wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem jednostki samorządu terytorialnego
takie jak m. in.:
-
wydatki na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń, wydatki na obsługę długu,
-
zakup materiałów i usług,
-
dotacje na realizację zadań bieżących.
Wynik budżetu bieżącego (operacyjnego) wskazuje czy jednostka samorządu terytorialnego jest
w stanie pokryć bieżące wydatki z bieżących wpływów. Obliczenie wyniku operacyjnego pozwala
na ocenę zdolności i możliwości jednostki samorządu terytorialnego do spłaty zobowiązań finansowych
oraz do finansowania wydatków o charakterze inwestycyjnym. Nadwyżka operacyjna pozwala
na zaciągnięcie zobowiązań inwestycyjnych, które jednostka będzie mogła realizować z własnych
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
240
środków i spłacać wcześniej zaciągnięte zobowiązania, przy jednoczesnym pokrywaniu bieżących
płatności.
Ujemny wynik operacyjny oznacza, że jednostka samorządu terytorialnego nie jest w stanie
pokryć bieżących wydatków z bieżących wpływów a obsługa zadłużenia odbywa się kosztem sprzedaży
majątku jednostki lub poprzez zaciąganie nowych zobowiązań. Ujemny wynik operacyjny może być
spowodowany nadmiernym wzrostem zadłużenia wraz z kosztami jego obsługi przy relatywnie niższym
wzroście dochodów bieżących i zbyt wysokim poziomie wydatków bieżących.
W niniejszej analizie środki, które pozostają do dyspozycji gminy po pomniejszeniu nadwyżki
operacyjnej o płatności wynikające ze spłaty kredytów (raty kapitałowe) nazywane będą buforem
bezpieczeństwa. Bufor bezpieczeństwa, tj. część nadwyżki operacyjnej, który może być przeznaczany
na wydatki inwestycyjne. Źródłem finansowania wydatków majątkowych są również dochody
ze sprzedaży majątku, które w nadwyżce operacyjnej nie są ujmowane. W przypadku, gdy nadwyżka
operacyjna osiąga wartości ujemne dochody ze sprzedaży majątku są źródłem finansowania
w całości lub części wydatków związanych z obsługą długu (części kapitałowej).
Wyszczególnienie
Dochody ogółem
2006
2007
2008
2009
116 744 990 111 449 434 115 310 323 126 188 682
Dotacje na zadania inwestycyjne
11 122 272
1 187 265
3 589 742
3 800 305
Środki na inwestycje z UE
10 839 655
6 127 104
24 100
3 418 634
1 868 788
2 086 990
2 276 661
3 878 539
Dochody z tytułu sprzedaży
majątku, przekształcenia prawa
użytkowania wła.1
Dochody bieżące (1-2-3-4)
Wydatki bieżące
Nadwyżka operacyjna (5-6)
Spłata zobowiązań (kapitał)
92 914 274 102 048 075 109 419 821 115 091 203
80 009 011 91 043 126 98 106 692 109710314
12 905 263 11 004 949
11 313 128
5 380 889
2 695 000
2 897 500
3 634 000
4 090 000
Bufor bezpieczeństwa (7-8)
10 210 263
8 107 449
7 679 128
1 290 889
12 079 051 10 194 439
9 955 789
5 169 429
Bufor bezpieczeństwa z
uwzględnieniem dochodów z
majątku
Tabela III.3.4-1 Wynik budżetu bieżącego (operacyjnego) gminy Starachowice (źródło: Sprawozdanie z
realizacji budżetu gminy Starachowice za 2009 rok).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
241
Z powyższego zestawienia wynika, iż gmina Starachowice posiada nadwyżkę operacyjną, która pozwala
na zaciągnięcie zobowiązań inwestycyjnych, przy jednoczesnym pokrywaniu bieżących płatności.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
242
IV. ANALIZA PORÓWNAWCZA (benchmarking)
Miasta, konkurując między sobą powinny prowadzić aktywność marketingową w oparciu
o rzeczowe dane, które pozwalają określić ich położenie wobec innych miast, m.in. pod względem
atrakcyjności inwestycyjnej, turystycznej, komunikacyjnej itp. Jednym ze sposobów uzyskiwania takich
danych jest przeprowadzanie benchmarkingu i dokonywanie analiz porównawczych wobec innych
miast - konkurentów. Celami benchmarkingu miast są między innymi: zidentyfikowanie pozycji miasta
względem innych podmiotów w regionie (miast, gmin, powiatów), ułatwianie definiowania celów
dla władz i wydziałów urzędów miast, prowadzenie działań marketingowych w oparciu o fakty,
a tym samym obniżenie kosztów funkcjonowania.
Analiza porównawcza tworzona jest dla potrzeb formułowania ostatecznych wyników diagnozy
stanu, której podstawą tworzenia jest raport o stanie gminy i analiza SWOT.
Analizie porównawczej poddano statystyczne ujęcia elementów wpływających bezpośrednio
na rozwój społeczny i gospodarczy, takich sfer jak:
 przestrzenno – ekologiczna,
 sfera społeczna oraz

gospodarcza.
Poszczególne dane statystyczne opracowano w oparciu o dostępne materiały wydawane
przez Główny Urząd Statystyczny – dane na dzień 31.12.2009 rok, Powiatowy Urząd Pracy oraz dane
Urzędu Miasta w Starachowicach.
Wybrane dane statystyczne dotyczące Miasta Starachowice porównano do miast najbliższego
otoczenia z terenu województwa świętokrzyskiego, takich jak:
 Kielce,
 Ostrowiec Świętokrzyski,
 Skarżysko–Kamienna.
Uwzględnienie w analizie miasta wojewódzkiego Kielce stworzyło dla Starachowic podstawy
do nakreślenia wzorca do naśladowania. W ten sposób dokonana analiza porównawcza pozwala
określić wartości statystyczne korzystne dla miasta, jak również i te niekorzystne na tle grupy
porównawczej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
243
1. SFERA PRZESTRZENNO – EKOLOGICZNA
W analizie porównawczej odnoszącej się do sfery społeczno – gospodarczej
wzięto pod uwagę najważniejsze wskaźniki odnoszące się do tego obszaru tematycznego takie
jak:

powierzchnia,

ochrona przyrody,

infrastruktura.
Powierzchnia (ha)
3 182
6 439
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Skarżysko - Kamienna
10 965
4 643
Wykres IV.1-1 Powierzchnia (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).
Z powyższego wykresu oraz danych dotyczących liczby ludności na koniec 2009 roku wynika,
iż Starachowice zajmują najmniejszą powierzchnię, jednakże pod względem gęstości zaludnienia
przypadającej na 1 ha Starachowice (16,30 os/ha) plasują się na drugim miejscu po Kielcach (18,68
os/ha). Na ostatnim miejscu znajduje się Skarżysko–Kamienna (7,44 os/ha) za Ostrowcem
Świętokrzyskim (15,61).
Natomiast najwięcej terenów zielonych ogółem posiadają Kielce i Ostrowiec Świętokrzyski.
Starachowice znajdują się na trzecim miejscu, jednakże pod względem zagospodarowania zieleni
osiedlowej, mimo najmniejszej powierzchni, znajdują się tuż za Kielcami. Strukturę terenów zielonych
prezentuje poniższy wykres:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
244
Tereny zielone
300,0
250,0
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
parki spacerowo wypoczynkowe
zieleńce
Starachowice
zieleń uliczna
Kielce
Ostrowiec
tereny zieleni
osiedlowej
lasy gminne
Wykres IV.1-2 Tereny zielone (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).
Lasy odgrywają wiodącą rolę w strukturze przyrodniczej gminy, są bowiem najważniejszym
ogniwem wiążącym główne komponenty środowiska i otaczają Starachowice ze wszystkich stron.
Tworzą bowiem węzły ekologiczne o wybitnych walorach przyrodniczych oraz leśne korytarze
ekologiczne umożliwiające rozprzestrzenianie się gatunków. Obszary leśne spełniają różnego rodzaju
funkcje, tj. zapewniają barierę ochronną pozostałym komponentom przyrody, stanowią źródło
surowców dla wielu gałęzi gospodarki i są cennym walorem dla turystki i rekreacji. Mimo,
iż pod względem powierzchni lasów stanowiących własność gminy, Starachowice zajmują ostatnie
miejsce w odniesieniu do grupy porównawczej, to ogólna powierzchnia gruntów leśnych jest większa
niż w Skarżysku–Kamiennej. Na uwagę zasługuje fakt, iż miasto Starachowice charakteryzuje wysoki
procent zalesienia – 23,08% ogólnej powierzchni miasta.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
245
Wykres IV.1-3 Powierzchnia gruntów leśnych (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na 31.12.2009 roku).
Środowisko naturalne to również obszary chronione. W Polsce podstawą prawną dla ich
wyznaczania jest Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 roku. Obszary chronionego krajobrazu
są bardzo słabą formą ochrony przyrody, o niewielkich rygorach ochronności. W Polsce istnieje 450
obszarów chronionego krajobrazu, które zajmują 23,5% powierzchni kraju. Obszary chronionego
krajobrazu są przeznaczone głównie na rekreację, a działalność gospodarcza podlega tylko niewielkim
ograniczeniom (zakaz wznoszenia obiektów szkodliwych dla środowiska i niszczenia środowiska
naturalnego).
Porównując dane z Głównego Urzędu Statystycznego według stanu na dzień 31.12.2009 r.
Starachowice niemalże równorzędnie ze Skarżyskiem–Kamienną zajmują drugą pozycję w grupie
porównawczej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
246
Syntetyczną charakterystykę obszarów chronionych prezentuje poniższe zestawienie:
Ochrona przyrody
10 000
1 000
Starachowice
100
Kielce
Ostrowiec
10
1
Obszary prawnie chronione (ha)
Pomniki przyrody
Wykres IV.1-4 Ochrona przyrody (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).
Infrastruktura techniczna
Woda zajmuje pierwsze miejsce w hierarchii wszystkich potrzeb życiowych. Podstawowym
źródłem zanieczyszczeń wód w Polsce są ścieki pochodzące z miast i przemysłu oraz spływy
powierzchniowe z terenów rolniczych i nie skanalizowanych. Wszystkie ścieki odprowadzane do wód
wpływają na ich jakość, zmieniając głównie skład chemiczny i fizyczny oraz oddziałują na florę i faunę.
Odbija się to niekorzystnie na organizmach wodnych i lądowych korzystających z wody.
Ścieki to mieszanina zużytej wody oraz różnego rodzaju substancji płynnych, stałych, gazowych,
radioaktywnych usuwanych z terenów miast i zakładów przemysłowych. Ścieki w ogólnej swej masie
zawierają przede wszystkim wodę, której ilość dochodzi nawet do 99,9%. Same więc zanieczyszczenia
zawierają w istocie niewielki procent ścieków.
Ze względu na pochodzenie, zanieczyszczenia można podzielić na:

Komunalne - są to głównie ścieki miejskie, powstające na skutek działalności człowieka i
będące mieszaniną odpadów z gospodarstw wydalin fizjologicznych człowieka i zwierząt
domowych, odpadów szpitalnych, łaźni, pralni oraz niektórych zakładów przemysłowych. Są to
głównie związki organiczne (białka, tłuszcze i węglowodany);
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
247

Przemysłowe - mogą się dostawać do wód pośrednio jako ścieki przemysłowe lub z atmosfery
w postaci kwaśnych deszczów, pyłów oraz różnych związków chemicznych. Specyficznym
rodzajem zanieczyszczeń są zanieczyszczenia termiczne, związane ze spuszczaniem
do zbiorników wodnych wód ciepłych i gorących (wody z procesów chłodzenia). Ilość i rodzaj
tych ścieków zależy od rodzaju przedsiębiorstwa, technologii produkcji, ilości zużywanej wody
Najwięcej zanieczyszczeń powoduje przemysł: górniczy, metalurgiczny, elektromaszynowy,
włókienniczy, chemiczny, paliwowo-energetyczny, celulozowy, garbarski i spożywczy.
Dlatego też wszystkie porównywane miasta posiadają oczyszczalnie ścieków. Oczyszczalnia
ścieków - jest to zespół urządzeń do oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych
przed odprowadzeniem ich do rzeki, jeziora, morza, gruntu.
Należy zaznaczyć, iż podstawową jednostką objętości jest 1m3. Z kolei 1m3 równa się 1000 l, a tysiąc
litrów równa się 0,001 dam3.
Komunalne oczyszczalnie ścieków
Oczyszczalnie komunalne (szt.)
Ostrowiec
Skarżysko -
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
1,0
2,0
1,0
1,0
24 000
72 150
16 600
24 000
2 524,4
10 269,7
2 773,2
1 968,3
49 072
204 835
64 365
47 893
Wielkość (przepustowość)
oczyszczalni wg projektu
m3/dobę
Ścieki oczyszczone
(dam3/rok)
Ludność korzystająca z
oczyszczalni
Tabela IV.1-1. Komunalne oczyszczalnie ścieków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS stan
na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
248
3
Ilość odprowadzonych ścieków (w dam )
18 000,0
16 000,0
14 000,0
12 000,0
10 000,0
8 000,0
6 000,0
4 000,0
2 000,0
0,0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Ostrowiec Świętokrzyski
4 331,3
3 903,5
3 639,5
4 941,7
4 992,2
3 397,6
3 353,6
3 235,6
2 835,9
2 773,2
Skarżysko-Kamienna
3 545,5
2 946,4
2 925,7
3 469,7
3 075,2
2 388,9
2 327,4
2 108,0
2 067,2
1 968,3
Starachowice
3 547,8
3 439,7
3 260,8
3 871,9
3 795,4
2 924,9
2 791,7
2 737,7
2 613,0
2 524,4
Kielce
15 209,4 14 153,3 12 542,7 15 949,8 14 722,9 10 850,4 10 496,8 10 177,9 9 952,1 10 269,7
Wykres IV.1-5 Ilość odprowadzonych ścieków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na 31.12.2009 roku).
Zasadniczo ilość ścieków bytowych, a więc ścieków z gospodarstw domowych można przyjąć
równą zużyciu wody. Wyjątek stanowi budownictwo jednorodzinne oraz obszary wiejskie, gdzie część
wody zużywana jest np.: na podlewanie ogródków lub mycie samochodów, a więc nie jest wprowadzana
do kanalizacji sanitarnej. Ilość wody zużytej i nie wprowadzanej do kanalizacji można oszacować
na około 5-10% ogólnego zużycia wody w gospodarstwie domowym
Ilość ścieków produkowanych w gospodarstwach domowych zależy od wielu czynników,
a w szczególności od:

standardu wyposażenia mieszkań w przybory sanitarne,

stanu technicznego przyborów sanitarnych,

sposobu przygotowania ciepłej wody,

sposobu rozliczania za zużytą wodę (wg wskazań urządzeń pomiarowych lub ryczałtowo),

wieku, zamożności mieszkańców oraz ich przyzwyczajeń i trybu życia,

pory dnia, roku, itp..
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
249
Zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności (dam 3/rok)
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
0
Przemysł
Starachowice
eksploatacja sieci
gospodarstwa domowe
wodociągowej
Ostrowiec
Kielce
Wykres IV.1-6 Zużycie wody (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej (w km.)
350,0
300,0
250,0
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
120,4
124,8
135,8
132,2
145,3
146,4
147,3
148,9
146,4
149,2
82,1
82,4
86,7
91,9
97,2
100,4
100,5
100,9
100,9
101,0
Starachowice
108,0
109,9
111,9
112,6
113,0
113,4
111,8
147,5
150,4
153,6
Kielce
235,4
241,0
243,9
271,3
288,2
282,4
288,1
293,2
297,2
309,2
Wykres IV.1-7 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na 31.12.2009 roku).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
250
W każdym z analizowanych miast na przestrzeni ostatnich 10 lat można zauważyć wyraźną tendencję
wzrostową w rozbudowie infrastruktury kanalizacyjnej. Jednak największą dynamiką wzrostu
charakteryzują się Starachowice, bowiem od 2000 r. w stosunku do roku 2009 r. można zauważyć
wzrost długości czynnej sieci kanalizacyjnej o 42,22%.
Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w miastach
(ilość osób)
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
73 425
73 558
64 500
64 311
64 631
64 382
64 264
63 805
63 577
63 322
Skarżysko-Kamienna
47 222
47 547
41 056
40 838
40 812
40 657
40 328
39 963
39 704
39 490
Starachowice
49 421
50 054
45 641
45 317
45 217
45 012
44 908
44 877
44 708
44 392
Kielce
193 991 194 254 182 792 182 707 183 290 182 186 183 092 182 237 182 050 182 236
Wykres IV.1-8 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,
stan na 31.12.2009 roku).
Z powyższych danych wynika, iż w 2009 r. 85,57 % ogólnej liczby mieszkańców Starachowic miało
dostęp do sieci kanalizacyjnej. Natomiast w grupie porównawczej dostęp do sieci kanalizacyjnej

Kielce – 88,97%,

Ostrowiec – 87,39%,

Skarżysko-Kamienna – 82,45%.
Na tej podstawie można stwierdzić, iż % skanalizowania nie odbiega od grupy porównawczej. Jednakże
słabą stroną miasta jest brak uzbrojenia technicznego w kanalizację sanitarną południowej części
Starachowic.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
251
Sieć wodociągowa - długość czynnej sieci rozdzielczej (w km)
350,0
300,0
250,0
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
188,8
190,3
195,0
194,2
207,8
213,7
221,4
224,0
212,7
217,8
Skarżysko-Kamienna
131,6
131,3
131,5
139,8
140,8
140,9
153,7
153,8
154,3
156,1
Starachowice
181,9
181,9
181,7
184,8
184,9
183,5
183,4
184,7
185,9
186,1
Kielce
259,2
258,3
262,2
287,6
305,6
298,1
300,8
309,9
312,1
312,9
Wykres IV.1-9 Sieć wodociągowa – długość czynnej sieci rozdzielczej (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).
Z powyższych danych wynika, iż w 2009
r. długość sieci wodociągowej w Starachowicach
na przestrzeni 10 lat wzrosła jedynie o 4,2 km. Natomiast w grupie porównawczej postęp w dostępie
do sieci wodociągowej przedstawia się następująco:

Kielce – wzrost o 53,7 km,

Ostrowiec – wzrost o 29 km,

Skarżysko–Kamienna – wzrost 25,5 km.
Na tej podstawie można stwierdzić, iż % zwodociągowania Starachowic już w 2000 r. prawie w 100%
pokrywał zapotrzebowanie mieszkańców w wodę.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
252
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w miastach (osoby)
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Ostrowiec Świętokrzyski 75 895 75 430 72 477 72 157 71 875 71 927 71 432 70 902 70 632 70 284
Skarżysko-Kamienna
51 366 51 043 47 245 46 973 47 041 47 376 46 947 46 524 46 223 45 975
Starachowice
54 431 54 165 52 449 52 028 51 800 51 502 51 156 50 818 50 542 50 119
Kielce
202 070 201 418 199 525 200 171 199 124 198 595 197 945 196 829 196 197 196 095
Wykres IV.1-10 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,
stan na 31.12.2009 roku).
Z wykresu wynika, iż na koniec 2009 r. 96,61 % ogólnej liczby mieszkańców Starachowic ma dostęp
do sieci wodociągowej. Natomiast w grupie porównawczej dostęp do sieci wodociągowej przedstawia
się następująco:

Kielce – 95,73%,

Ostrowiec – 97,00%,

Skarżysko - Kamienna – 95,99%.
Na tej podstawie można stwierdzić, iż pod względem dostępności do sieci wodociągowej Starachowice
znajdują się minimalnie za Ostrowcem Świętokrzyskim.
Podsumowanie sfery przestrzenno-ekologicznej:

rozbudowana sieć wewnętrzna dróg,

atrakcyjne położenie przyrodnicze,

wysoki udział terenów zielonych w ogólnej powierzchni miasta,

rozbudowana sieć wodociągowa i kanalizacyjna, wysoki stopień gazyfikacji,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
253

mała ilość terenów objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego,

funkcjonowanie kompleksowej gospodarki odpadami komunalnymi,

korzystne walory turystyczno-krajobrazowe,

mały stopień skażenia środowiska,

proekologiczny charakter inwestycyjny gminy.
2. SFERA SPOŁECZNA
Charakterystyka demograficzna
Na dzień 31.12.2009 r. stan ludności zameldowanej w Starachowicach oraz miastach porównywanych
kształtował się następująco:
Ludność według miejsca zameldowania
Ostrowiec
Skarżysko -
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
ogółem
52 296
203 820
72 757
48 152
mężczyźni
24 816
96 263
34 400
22 777
kobiety
27 480
107 557
38 357
25 375
Tabela IV.2-1.Stan ludności według miejsca zameldowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
254
Jednakże, biorąc pod uwagę faktyczne miejsce zamieszkania liczby te nieznacznie się różnią,
co prezentuje poniższe zestawienie:
Stan ludności według faktycznego miejsca zamieszkania
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
76 429 75 888
75 262 74 913
74 498 74 211 73 663
73 111 72 823
72 455
Skarżysko-Kamienna
50 915 50 572
50 314 50 019
49 745 49 416 48 957
48 500 48 175
47 893
Starachowice
55 032 54 721
54 464 54 016
53 761 53 337 52 972
52 614 52 320
51 875
Kielce
213 469 212 763 211 810 210 639 209 455 208 193 207 188 205 902 205 094 204 835
Wykres IV.2-1 Stan ludności według faktycznego miejsca zamieszkania (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Jak już wcześniej wspomniano, gęstość zaludnienia w gminie Starachowice wynosi 16,30 os/ha
i w porównaniu do grupy odniesienia jest wysoka (jedynie Kielce charakteryzuje wyższa gęstość
zaludnienia – 18,68 os/ha). Na ostatnim miejscu znajduje się Skarżysko–Kamienna (7,44 os/ha),
za Ostrowcem Świętokrzyskim (15,61). Świadczy to niezaprzeczalnie o dużym znaczeniu społecznym
miasta, które pomimo swej małej powierzchni koncentruje na swoim terenie znaczące skupisko
ludności.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
255
Saldo migracji (osoba)
0
-500
-1 000
-1 500
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
-190
-344
-379
-249
-459
-408
-413
-348
-270
-322
Skarżysko-Kamienna
-141
-172
-144
-193
-194
-206
-331
-265
-224
-166
Starachowice
-138
-196
-194
-291
-223
-317
-300
-346
-232
-285
Kielce
-563
-447
-984
-839
-846
-1 240 -1 394 -1 026 -1 160 -1 256
Wykres IV.2-2 Saldo migracji (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
250
Wymeldowania za granicę (osoby)
200
150
100
50
0
2000
2001
2002
2003
2004
23
Skarżysko-Kamienna
21
Starachowice
Kielce
2005
2006
2007
2008
2009
31
2
10
15
23
13
30
9
104
31
41
28
28
39
89
63
74
38
12
20
9
24
1
0
31
31
14
11
51
83
116
92
20
23
237
151
184
119
Wykres IV.2-3 Wymeldowania za granicę (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Spadek liczby ludności w Starachowicach zauważalny od 2000 r. z 55 032 faktycznie
zamieszkujących miasto osób do 51 875 osób w 2009 r. jest wynikiem migracji ludności. Możliwości
edukacji na terenie Starachowic na poziomie szkolnictwa wyższego są ograniczone, co również
w znaczącym stopniu wpływa na odpływ młodych, pragnących dalej się kształcić i najbardziej
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
256
operatywnych ludzi do ośrodków miejskich dających gwarancję bardziej atrakcyjnych i ustabilizowanych
perspektyw życia.
Ponadto obserwuje się niepokojący odpływ ludzi młodych, dla których członkostwo w UE
i otwarcie granic, daje możliwość podjęcia dobrze płatnej pracy poza granicami naszego kraju. Należy
jednak zaznaczyć, iż liczba ta od 2006 r. systematycznie maleje również w Kielcach, SkarżyskuKamiennej i Ostrowcu Świętokrzyskim, co może świadczyć o zwiększeniu perspektyw rozwojowych
tych miast.
Dodatkowo ujemny przyrost naturalny w Starachowicach (w 2009 r. wynosił: -124) ma wpływ
na spadek ludności w gminie Starachowice. Malejąca liczba urodzeń wynika nie tylko z pogarszającej się
sytuacji finansowej mieszkańców miasta, z braku perspektyw na znalezienie satysfakcjonującej pracy
oraz kłopotów mieszkaniowych, ale również zmianą priorytetów życiowych ludzi młodych. W związku
z tym liczba mieszkańców systematycznie maleje.
Przyrost naturalny
Ostrowiec
Skarżysko
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski Kamienna
ogółem
-124
235
-69
-124
mężczyźni
-92
80
-30
-64
kobiety
-32
155
-39
-60
-
Tabela IV.2-2.Przyrost naturalny (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
W porównaniu z pozostałymi miastami, przyrost naturalny w gminie Starachowice prezentuje się jako
najwyższy ujemny i wynosi -124, podobnie jak w Skarżysku–Kamiennej. Dodatni przyrost naturalny
występuje jedynie w Kielcach, należy jednak zwrócić uwagę, na fakt iż jest to miasto wojewódzkie
o największej powierzchni oraz liczbie mieszkańców. W związku z powyższym, porównywanie
Starachowic do Kielc pod względem sytuacji demograficznej wydaje się niezasadne.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
257
Wykres IV.2-4 Przyrost naturalny (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Należy jednak zauważyć, iż analizując przyrost naturalny na przestrzeni ostatnich 4 lat
Starachowice charakteryzowały się najniższym ujemnym wskażnikiem przyrostu naturalnego.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
258
Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Świętokrzyski
Skarżysko Kamienna
w wieku poprodukcyjnym
20,0
18,2
17,9
19,7
w wieku produkcyjnym
63,8
66,1
65,7
64,9
w wieku przedprodukcyjnym
16,2
15,7
16,4
15,4
Wykres IV.2-5 Udział ludności według ekonomicznych grup wieku (źródło: Bank Danych
Z powyższych danych wynika, iż Starachowice charakteryzują się najniższym wskaźnikiem liczby
ludności w wieku produkcyjnym. Biorąc jednak pod uwagę również wiek przedprodukcyjny,
Starachowice plasują się przed Ostrowcem Świętokrzyskim, co może pozytywnie wpłynąć na rozwój
gminy w przyszłości.
Podobnie jak w pozostałych omawianych regionach województwa świętokrzyskiego odsetek osób
w wieku poprodukcyjnym, przewyższa odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym. W najbliższych
latach będzie to rodziło wiele problemów natury ekonomicznej i społecznej. Należy zatem, większą
wagę przyłożyć do zapewnienia odpowiedniej infrastruktury przystosowanej do zaspokajania potrzeb
ludzi starszych i niepełnosprawnych m.in. w domach dziennego pobytu, czy w ramach rozwijania
ochrony zdrowia.
Reasumując, w Starachowicach należy podejmować takie działania na rzecz rozwoju miasta, które
przyczynią się do zatrzymania niekorzystnego trendu migracyjnego. Brak wykształconej kadry
odpływającej do większych ośrodków miejskich ujemnie wpłynie na aktywność gospodarczą miasta
w procesie urbanizacji ekonomicznej.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
259
80 000
Liczba pracujących w głównym miejscu pracy
70 000
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Świętokrzyski
Skarżysko Kamiena
Ogółem
15 072
72 132
17 492
12 165
Mężczyźni
8 954
36 287
9 684
6 413
Kobiety
6 118
35 845
7 808
5 752
Wykres IV.2-6 Liczba pracujących w głównym miejscu pracy (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.).
Bezrobocie
Bezrobocie jest zjawiskiem towarzyszącym gospodarce rynkowej, polegającym na braku pracy
zarobkowej dla osób, które są zdolne i gotowe do jej podjęcia. W gminie Starachowice to podstawowy
i największy problem społeczny. Problem bezrobocia leży u podłoża większości innych problemów
społecznych, a przede wszystkim ubóstwa.
Bezrobotni zarejestrowani według płci
Ostrowiec
Skarżysko
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
Ogółem
3 924
11 285
5 929
3 947
Mężczyźni
1 995
5 883
2 745
2 039
Kobiety
1 929
5 402
3 184
1 908
-
Tabela IV.2-3.Bezrobotni zarejestrowani wg płci (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Z powyższej tabeli wynika, że w 2009 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Starachowicach
wyniosła 3 924 osoby i jest porównywalna z liczbą bezrobotnych w Skarżysku-Kamiennej. Jednakże
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
260
biorąc pod uwagę ogólną liczbę mieszkańców zamieszkujących poszczególne miasta, udział
bezrobotnych stanowi:

w Starachowicach - 7,56%,

w Skarżysku – Kamiennej – 8,24%,

w Ostrowcu Świętokrzyskim – 8,18%,

w Kielcach – 5,51%.
Z powyższego wynika, iż gmina Starachowice podejmuje szereg działań mających na celu
wyeliminowanie bezrobocia w regionie. Do nich należą m.in.

rozwijanie i podnoszenie poziomu wszechstronnej pomocy i wsparcia osób i rodzin
podejmujących współpracę i wysiłki w celu ekonomicznego usamodzielnienia,

utworzenie sprawnego systemu kształcenia – treningu interpersonalnego i zarządzanie zasobami
ludzkimi gminy Starachowice przy udziale pracodawców i wolontariatu,

nasilenie starań o zwiększenie ilości miejsc pracy w gminie Starachowice (prace interwencyjne).
Powyższe dane mają również odzwierciedlenie w wykresie poniżej, bowiem % udział bezrobotnych
zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym plasuje Starachowice za Kielcami:
% udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie
ludności w wieku produkcyjnym
25,0
20,0
15,0
10,0
5,0
0,0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
18,8
17,9
15,8
13,6
11,0
9,5
12,5
Skarżysko-Kamienna
18,9
19,1
17,5
15,6
13,6
11,4
12,7
Starachowice
16,7
16,2
14,9
11,4
8,5
8,9
11,9
Kielce
11,8
11,9
11,0
9,1
7,8
7,7
8,3
Wykres IV.2-7 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
(źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
261
Współczynnik skolaryzacji
Współczynnik skolaryzacji (szkolnictwo podstawowe
i gimnazjalne)
112,00
110,00
108,00
106,00
%
104,00
102,00
100,00
98,00
96,00
94,00
szkoły podstawowe
gimnazja
Starachowice
100,39
110,56
Kielce
101,62
109,72
99,87
107,59
Skarżysko Kamiena
99,68
110,68
Wykres IV.2-8 Współczynnik skolaryzacji (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Biblioteki, muzea, kina
20
15
10
5
0
Placówki biblioteczne
Kina
Muzea
Starachowice
7
1
1
Kielce
15
3
7
7
1
2
Skarżysko Kamiena
5
1
0
Wykres IV.2-8 Liczba
stan na 31.12.2009 r.).
obiektów
kultury
(źródło:
Bank
Danych
Regionalnych
GUS
–
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
262
Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice
Ostrowiec
Skarżysko -
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
instytucje
ob.
5
14
4
1
imprezy
szt.
372
1 033
256
66
uczestnicy imprez
osoba
41 127
116 648
57 202
16 613
zespoły artystyczne
szt.
74
122
18
10
artystycznych
osoba
698
2 072
203
156
koła (kluby)
szt.
28
75
6
11
członkowie kół (klubów)
osoba
613
1 962
180
538
członkowie zespołów
Tabela IV.2-4. Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Podsumowanie sfery społecznej:

wysoki wskaźnik liczby ludności w wieku produkcyjnym i przedprodukcyjnym,

niski wskaźnik bezrobocia,

wysoki współczynnik solaryzacji,

brak szkół wyższych,

wysoki ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego w 2009 roku,

starzenie się społeczeństwa,

duża aktywność gminy w przeciwdziałaniu bezrobociu.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
263
3. SFERA GOSPODARCZA
ogółem
Ostrowiec
Skarżysko
J.m.
Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
jed.gosp.
4 972
28 009
8 400
5 487
125
473
138
241
Sektor publiczny
podmioty gospodarki narodowej ogółem jed.gosp.
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego ogółem
jed.gosp.
72
290
113
101
spółki handlowe
jed.gosp.
9
4
10
12
jed.gosp.
-
51
2
-
4 847
27 536
8 262
5 246
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego, gospodarstwa pomocnicze
Sektor prywatny
podmioty gospodarki narodowej ogółem jed.gosp.
osoby fizyczne prowadzące działalność
gospodarczą
jed.gosp.
3 868
21 020
7 030
4 381
spółki handlowe
jed.gosp.
252
2 260
297
159
zagranicznego
jed.gosp.
50
248
35
25
spółdzielnie
jed.gosp.
10
98
15
9
fundacje
jed.gosp.
9
74
11
9
stowarzyszenia i organizacje społeczne
jed.gosp.
102
630
139
66
spółki handlowe z udziałem kapitału
Tabela IV.3-1.Podmioty gospodarki narodowej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Handel (sklepy, targowiska)
Ostrowiec
Skarżysko-
J.m. Starachowice
Kielce
Świętokrzyski
Kamienna
hipermarkety
ob.
-
8
2
-
supermarkety
ob.
9
24
12
9
domy handlowe
ob.
1
5
1
-
Sklepy wg form organizacyjnych
TARGOWISKA
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
264
-
Targowiska stałe
targowiska ogółem
ob.
2
2
1
2
drobnodetalicznej
ob.
2
2
1
2
powierzchnia ogółem
m2
25 326
44 921
50 716
18 001
powierzchnia sprzedażowa targowisk
m2
15 781
42 921
20 110
16 600
ob.
140
903
631
203
ob.
94
870
17
133
675,4
565,3
1 459,10
204,0
targowiska z przewagą sprzedaży
stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej
ogółem
stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej na
targowiskach czynnych codziennie
Targowiska sezonowe
roczne wpływy z opłaty targowej na
tys.
targowiskach stałych i sezonowych ogółem
zł
Tabela IV.3-2.Handel (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Podmioty według klas
Skarżysko
wielkości (stanu
zatrudnienia)
Ostrowiec
-
Starachowice
Kielce
0-9
4 712
26 587
8 050
5 263
10 - 49
199
1 098
266
178
50 - 249
55
268
75
41
250 - 999
5
46
9
1
1000 i więcej
1
-
-
4
Tabela IV.3-3.Stan ludności według miejsca zameldowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
265
Wykres IV.3-1 Podmioty gospodarcze według sektorów (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Wykres IV.3-2 Podmioty gospodarki narodowej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
266
Wykres IV.3-3 Podmioty gospodarcze według sekcji PKD (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
267
Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD:
Ostrowiec
Skarżysko-
Starachowice
Kielce
A - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
20
94
23
29
B- górnictwo i wydobywanie
5
19
8
1
C- przetwórstwo przemysłowe
486
2 069
593
504
9
18
5
6
działalność związana z rekultywacją
13
51
18
17
F- budownictwo
512
3 130
915
484
samochodowych, włączając motocykle
1 712
9 132
3 345
2 101
H - transport i gospodarka magazynowa
356
1 913
769
351
gastronomicznymi
122
664
240
134
J - informacja i komunikacja
82
649
128
92
K - działalność finansowa i ubezpieczeniowa
224
1 136
306
201
L - działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
277
1 021
195
278
M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
320
3 075
519
350
84
493
95
86
zabezpieczenia społeczne
15
76
19
16
P - edukacja
108
681
212
152
Q- opieka zdrowotna i pomoc społeczna
250
1 599
372
308
R - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
72
474
119
60
S - pozostała działalność usługowa
305
1 712
519
317
produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
0
1
0
U - organizacje i zespoły eksterytorialne
0
2
0
D - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę
wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
E- dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz
G - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
I - działalność związana z zakwaterowaniem i usługami
N - działalność w zakresie usług administrowania i działalność
wspierająca
O - administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
T - zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe
Tabela IV.3-4. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD (źródło:
Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
268
Mieszkania oddane do użytku
350
300
250
200
150
100
50
0
komunalne
indywidualne
Starachowice
Kielce
spółdzielcze
Ostrowiec
przeznaczone na
sprzedaż lub
wynajem
Wykres IV.3-4 Mieszkania oddane do użytku (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Wykres IV.3-5 Powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytku (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.)
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
269
60 000 000
Wydatki z budżetu miasta na gospodarkę
mieszkaniową
50 000 000
40 000 000
30 000 000
20 000 000
10 000 000
0
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Wykres IV.3-6 Wydatki budżetowe na gospodarkę mieszkaniową (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Budynki oddane do użytku
34
46
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
114
154
Wykres IV.3-7 Budynki oddanych do użytku (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
270
Obiekty zbiorowego zakwaterowania
10000
8000
6000
4000
2000
0
obiekty zbiorowego
zakwaterowania
miejsca noclegowe
ilość turystów korzystających z
noclegu w ciągu roku
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Skarżysko Kamienna
3
27
5
2
347
2242
326
89
2 399
8 733
2 558
207
Wykres IV.3-8 Obiekty zbiorowego zakwaterowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.).
Hotele
Ostrowiec
Kielce
Starachowice
0
1000 2000 3000 4000
ilość obiektów ogółem
miejsca noclegowe
5000 6000 7000 8000 9000
ilość korzystających z nocleguturystów
10000
Wykres IV.3-9 Usługi hotelowe (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
271
Zarówno obiekty zbiorowego zakwaterowania, jak i profesjonalne usługi hotelowe, a także liczba
korzystających z noclegów turystów są adekwatne dla każdego porównywanego miasta z posiadanymi
przez daną gminę zasobami turystycznymi i rekreacyjnymi.
Dochody na 1 mieszkańca
4 500,00
4 000,00
3 500,00
3 000,00
2 500,00
2 000,00
1 500,00
1 000,00
500,00
0,00
Starachowice
Kielce
Ostrowiec
Wykres IV.3-10 Dochody z budżetu Miasta na jednego mieszkańca (źródło: Bank Danych
Gmina
jako
jednostka
samorządowa
prowadzi
samodzielną
gospodarkę
finansową,
której podstawą jest budżet uchwalany w formie uchwały budżetowej. Stanowi on podstawowy
instrument, w którym gmina określa wielkości i rodzaje wydatków na realizowane zadania i wskazuje
źródła finansowania swojej działalności (dochody).
Dochody budżetu gminy to m.in.:
1. wpływy z podatków: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych,
od działalności gospodarczej osób fizycznych opłacanej w formie karty podatkowej,
od spadków i darowizn, od posiadania psów,
2. wpływy z opłat: skarbowej, eksploatacyjnej (częściowo), lokalnych i innych tytułów,
pobieranych na podstawie odrębnych ustaw, o ile ustawy te stanowią, że jest to dochód gminy,
3. udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,
4. subwencja ogólna,
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
272
5. dochody jednostek budżetowych oraz wpłaty zakładów budżetowych i gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych gminy,
6. dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej zlecanej gminom
oraz inne zadania zlecone ustawami,
7. odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych,
8. dochody z majątku gminy.
Należy zauważyć, że dochody na jednego mieszkańca w Starachowicach wynoszą prawie 2,5 tys. zł.
i w porównaniu z Ostrowcem Świętokrzyskim i Skarżyskiem-Kamienną dają gminie II miejsce
w grupie porównawczej.
Środki z budżetu Unii Europejskiej
35 000 000
30 000 000
25 000 000
20 000 000
15 000 000
10 000 000
5 000 000
0
Starachowice
Kielce
Ogółem
4 280 271,94
31 919 424,49
Inwestycyjne
3 418 634,41
23 309 805,09
Ostrowiec
Skarżysko -
Świętokrzyski
Kamienna
4 041 728,06
brak danych
1 770 708,22
1 439 540,60
Wykres IV.3-11 Wykorzystanie środków z Unii Europejskiej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.).
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
273
Z przedstawionych danych wynika, iż Gmina Starachowice plasuje się na drugim miejscu
w grupie porównawczej za Kielcami w wykorzystaniu funduszy europejskich. Z dotacji skorzystali
niemal wszyscy: przedsiębiorcy, samorząd, a w efekcie końcowym poszczególni mieszkańcy
Starachowic. W roku 2009 przeszło 82 złote przypadło z wykorzystanych środków Unii Europejskiej
ogółem na każdego mieszkańca Starachowic (155 złotych w Kielcach, 55 złotych w Ostrowcu
Świętokrzyskim, a tylko 34 złote w Skarżysku-Kamiennej). Świadczy to o efektywnym zarządzaniu
gminą przez władze samorządowe, zarówno przy pozyskiwaniu, jak i wykorzystaniu funduszy unijnych.
Podsumowanie sfery gospodarczej:

tworzenie przez gminę dogodnych warunków rozwoju gospodarczego (SSE, ulgi, tereny
inwestycyjne),

dobrze rozbudowana i prężnie działająca sieć instytucji wspierających działalność gospodarczą
w gminie,

efektywne pozyskiwanie środków unijnych na tworzenie korzystnych warunków życia w gminie,
co sprzyja zwiększeniu atrakcyjności inwestycyjnej gminy (drogi, ochrona środowiska itp.),

wysokie dochody na jednego mieszkańca.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
274
V. ANALIZA SWOT
Metodologia i sposób doboru uczestników
SWOT – jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, służąca do porządkowania
informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne
narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej.
Diagram analizy SWOT
Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie na cztery
grupy (cztery kategorie czynników strategicznych):

S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego
obiektu,

W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego
obiektu,

O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej
zmiany,

T (Threats) – zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo
zmiany niekorzystnej.
Wreszcie - informacja, która nie może być poprawnie zakwalifikowana do żadnej z wymienionych grup,
jest w dalszej analizie pomijana jako nieistotna strategicznie.
Informacja strategiczna, posegregowana według opisanych kryteriów na cztery grupy, jest następnie
zapisywana w czterodzielnej macierzy strategicznej, w której lewa połowa zawiera dwie kategorie
czynników
pozytywnych
a
prawa
-
dwie
kategorie
czynników
negatywnych.
Natomiast
w piśmiennictwie istnieją co najmniej trzy ujęcia, wyjaśniające czym różni się górna połowa macierzy
od dolnej (a więc mocne strony od szans, a słabe strony od zagrożeń).

W niektórych wykładniach mówi się: mocne strony i słabe strony, to czynniki wewnętrzne, szanse
i zagrożenia — to czynniki zewnętrzne;
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
275

W innej interpretacji: mocne strony i słabe strony to cechy stanu obecnego, a szanse i zagrożenia,
to spodziewane zjawiska przyszłe.

Wreszcie u niektórych autorów: mocne strony i słabe strony to czynniki zależne od nas (te, na które
mamy wpływ planistyczny i zarządczy), a szanse i zagrożenia, to czynniki obiektywne, na które nie
mamy bezpośredniego wpływu sprawczego.
Analiza SWOT daje wartościowy rezultat analityczny przy zastosowaniu każdego z trzech
wymienionych ujęć, pod warunkiem, że jest ono stosowane konsekwentnie i świadomie. Jednak
najczęstszym błędem w praktyce stosowania techniki SWOT jest mieszanie trzech ujęć (np. zapisanie
jakiejś przewagi w obszarze szans na podstawie tego, że jest ona czynnikiem zewnętrznym, a potem
odczytywanie jej z macierzy SWOT, jako czynnika przyszłego (który dopiero pojawi się), lub - jako
czynnika na który nie mamy wpływu sprawczego. Stąd postulat otwartego i jednoznacznego
deklarowania kryteriów rozróżnienia wertykalnego na wstępie przeprowadzanej analizy.
W praktyce ćwiczenie to sprowadza się do odpowiedzi na serię pytań:

Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę?

Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie?

Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy?

Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem?
Jak łatwo wywnioskować analizę można też przeprowadzić w odwrotnym kierunku, tzn. od zewnątrz
do wewnątrz:

Czy dana szansa wzmacnia daną silną stronę?

Czy dana szansa pozwala zniwelować daną słabość?

Czy dane zagrożenie niweluje daną silną stronę?

Czy dane zagrożenie uwypukla daną słabość?
Zwykle oba podejścia stosuje się uzupełniająco, stąd często w literaturze mowa o analizie
SWOT/TOWS.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
276
Odpowiedzi na powyższe pytania pozwalają zidentyfikować tzw. silne powiązania, obszary problemowe
w obrębie których można rozpocząć tworzenie rozwiązań, strategii cząstkowych – co czyni ze SWOT
nie tylko narzędzie analityczne ale również planistyczne.
Zapisanie powiązań czynników w formie macierzy z punktami, np. 0 – brak oddziaływania, 1 – słabe
oddziaływanie, 2 – silne oddziaływanie:
O1 O2 O3 O4
T1 T2 T3 T4
S1
2
1
0
2
0
0
1
0
S2
0
2
2
0
2
0
1
0
S3
0
2
0
2
0
0
0
2
S4
0
2
2
1
0
1
0
1
W1 0
1
0
1
0
2
0
1
W2 0
1
0
0
0
0
0
0
W3 0
0
1
0
0
0
2
0
W4 0
1
0
0
2
0
0
0
może prowadzić do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT, tj. wyboru odpowiedniej strategii
w zależności od najsilniejszej - wykazującej najwięcej powiązań ćwiartki:
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
277
Szanse
Siły
Słabości
Zagrożenia
Strategia agresywna
Strategia
konserwatywna
Strategia
konkurencyjna
Strategia defensywna
Z uwagi na przedmiot analizy (badanie ewaluacyjne obecnej Strategii oraz diagnoza stanu obecnego
rozwoju Miasta) zaproponowano przeprowadzenie dwóch analiz SWOT:
1. W węższym zakresie – analizę pod potrzeby ewaluacji obowiązującej Strategii Rozwoju
Miasta Starachowic, pytanie: Jak zrealizowano/wdrożono zamierzenia aktualnej
Strategii? (po krótkiej prezentacji tych założeń)
2. W szerszym (pełnym) zakresie – analizę diagnostyczną Miasta Starachowic w roku 2010
W badaniu powinna uczestniczyć grupa ok. 12-15 osób, posiadająca co dobrą wiedzę o problemach
rozwojowych Miasta, co najwyżej połowa powinna pochodzić z administracji rządowej i samorządowej
(w tym szkolnictwa, policji, straży pożarnej), pozostała połowa w różnych częściach powinna wywodzić
się z sektora kluczowych przedsiębiorców i aktywnych organizacji pozarządowych. Obie analizy
wykonane będą w 4 grupach warsztatowych z prezentacją podsumowującą na forum publicznym
wyników pracy każdej z grup wraz z ich oceną i uzupełnianiem. Łączny czas obu ćwiczeń to ok. 1,5 2 godzin.
Sposób realizacji narzędzia
W badaniu w dniu 9 września 2010 r. uczestniczyła grupa 8 osób, posiadająca co najmniej dobrą wiedzę
o problemach rozwojowych Miasta, przedstawicieli administracji samorządowej oraz sektora
kluczowych przedsiębiorców i aktywnych organizacji pozarządowych. Obie analizy wykonane były
w 4 grupach warsztatowych z prezentacją podsumowującą na forum publicznym wyników pracy każdej
z grup wraz z ich oceną i uzupełnianiem. Cele stawiane narzędziu zostały osiągnięte. Doświadczenie
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
278
życiowe i zawodowe, kreatywność, reprezentatywność różnych sektorów społeczno-gospodarczych
pozwoliła na spełnienie oczekiwań i efektywność pracy.
Wyniki analizy SWOT
1. Ewaluacja obowiązującej Strategii Rozwoju Miasta Starachowic
MOCNE STRONY
SŁABE STRONY
Co udało się zrobić w ramach Strategii?
Co nie udało się zrobić w ramach Strategii?










Utworzenie Powiatu Starachowickiego
Pełna telefonizacja Miasta
Utworzenie Specjalnej Strefy
Ekonomicznej (SSE) z 70% udziałem
Gminy, jej rozwój i stworzenie podstref
w innych miejscowościach regionu
Stymulowanie rozwoju sektora MŚP
poprzez lokalne projekty i programy,
a w tym Agencji Rozwoju Lokalnego
(FARR, Inkubator Przedsiębiorczości,
Akademia Przedsiębiorczości)
Systemowy rozwój infrastruktury
technicznej: zaopatrzenie w wodę, sieć
wodociągowo-kanalizacyjna,
ciepłownictwo i sieć gazowa
Poprawa warunków mieszkaniowych
poprzez prywatyzację mieszkań
komunalnych, utworzenie efektywnych
wspólnot mieszkaniowych
Poprawa infrastruktury drogowej (nowe
nawierzchnie, bezkolizyjne
skrzyżowania, sygnalizacje świetlne)
Poprawa bezpieczeństwa Miasta (w tym
jego pełen monitoring)
Budowa hali targowej, basenu i hali
sportowej
Pozyskanie inwestora dla zakładów
STAR








Niezagospodarowanie na cele sportowoturystyczne 3 miejskich zbiorników
wodnych
Brak konkretnych i programowych
działań zwiększających potencjał
i ofertę turystyczną
Inwestycje drogowe nie zapewniły
systemowej poprawy drożności
starachowickich dróg
Ograniczona realizacja wielorodzinnego
budownictwa mieszkaniowego,
w tym socjalnego
Nieutworzenie lokalnej szkoły wyższej
(działa kilka filii uczelni)
Słaba i niehojna polityka
architektoniczna w zakresie estetyki
budynków i miejsc zielonych
Słaba współpraca z sektorem organizacji
pozarządowych
Słaba współpraca pomiędzy Gminą
a Powiatem
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
279
SZANSE
ZAGROŻENIA
Jakie czynniki zewnętrzne pomagały wdrożyć
Strategię?
Jakie czynniki zewnętrzne przeszkadzały
wdrożyć Strategię?



Pojawienie się możliwości korzystania
ze środków finansowych UE w ramach
polityki regionalnej i strukturalnej
Reforma samorządowa, zwiększenie
kompetencji gmin i utworzenie
powiatów (Starachowice lokalnym
ośrodkiem wzrostu)
Zwiększenie dochodów gmin poprzez
wzrost udziału gmin w podatku
dochodowym od osób fizycznych (PIT)






Niezrealizowanie modernizacji drogi
krajowej nr 42 przebiegającej przez
Starachowice oraz kilku innych
inwestycji drogowych, w tym drugiej
nitki wiaduktu nad torami kolejowymi
(połączenie północ-południe)
Ograniczenie wykorzystania drogi
kolejowej nr 25 przebiegającej przez
Starachowice (brak jej modernizacji)
Powstanie powiatu i przejęcie
kompetencji w zakresie szkolnictwa
średniego oraz szpitalnictwa
Trwałe zjawisko niewystarczającej
współpracy pomiędzy Miastem
a Powiatem
Od 2007 r. kryzys gospodarczy
skutkujący zmniejszoną aktywnością
inwestycyjną
Trendy demograficzne
1. Diagnoza stanu rozwoju Miasta Starachowic (stan na wrzesień 2010 r.)
SŁABE STRONY
MOCNE STRONY







Funkcjonowanie Specjalnej Strefy
Ekonomicznej
Dobra infrastruktura drogowa,
wodociągowo-kanalizacyjna
i telekomunikacyjna
Pełny monitoring Miasta
Walory turystyczne Miasta
(unikatowość Wielkiego Pieca,
malownicze położenie, dobre obiekty
hotelarskie dla turystyki biznesowej)
Opracowany Program Rewitalizacji
Rynku
Oddanie do użytku nowoczesnej hali
targowej






Zwiększona ilość właścicieli pojazdów
na ulicach
Ograniczona przepustowość lokalnego
systemu dróg
Brak ścieżek rowerowych i innych
obiektów turystyki aktywnej
Niewielka nadwyżka budżetowa
i problemy z zapewnieniem wkładu
własnego do inwestycji
współfinansowanych przez UE
Znaczne zadłużenie Miasta
Migracje młodzieży do większych
ośrodków miejskich i zagranicę
Spadek liczby mieszkańców
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
280






Rewitalizacja obszaru Wielkiego Pieca.
Unikatowe zasoby kultury materialnej –
Muzeum Przyrody i Techniki
Dobrze wykształcone społeczeństwo
Współpraca w ramach Trójmiasta nad
Kamienną
Nowe obiekty sportowe: hala sportowa,
basen i boiska z Programu „Orlik”
Dobra baza hotelowa dla turystyki
biznesowej
Dobry klimat dla przedsiębiorczości










ZAGROŻENIA
SZANSE




Mała aktywność społeczna
mieszkańców
Słaba współpraca samorządu z
organizacjami pozarządowymi
Niezagospodarowane 3 miejskie
zbiorniki wodne
Niedoskonałości sieci drogowej
na terenie Miasta: brak modernizacji
drogi krajowej nr 42, brak wiaduktu
w zachodniej części Miasta
Słaba współpraca pomiędzy Gminą
a Powiatem
Słabość lokalnej oferty turystycznej
Zbyt mała liczba inwestycji
w budownictwie mieszkaniowym,
w tym komunalnym
Brak gminnego programu ochrony
zabytków
Duża ilość niezagospodarowanych
terenów na obszarze Miasta
Słabe średnie szkolnictwo zawodowe
Możliwość korzystania ze środków
polityki regionalnej i strukturalnej Unii
Europejskiej (wobec niewystarczającej
nadwyżki budżetowej Miasta
Walory turystyczne najbliższej okolicy
Miasta (Wąchock, Góry
Świętokrzyskie)
Przedłużenie funkcjonowania SSE
do 2020 r.
Planowana modernizacja drogi krajowej
nr 42 i drogi kolejowej nr 25






Kryzys gospodarczy
Dalsze opóźnienia modernizacji drogi
krajowej nr 42 i drogi kolejowej nr 25
Wykorzystanie znaczącej części
środków finansowych z polityki
regionalnej UE przewidzianych
dla województwa świętokrzyskiego
na lata 2007-2013
Wybory do Sejmiku Województwa
Świętokrzyskiego w listopadzie 2010
(możliwy brak ciągłości realizacji
regionalnej polityki rozwoju)
Trwałe zjawisko niewystarczającej
a Powiatem
Trendy demograficzne
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
281
W dalszej kolejności, konsultanci zewnętrzni dokonali zapisu powiązań czynników występujących
w analizie SWOT Starachowic roku 2010 w formie macierzy z punktami, np. 0 – brak oddziaływania,
1 – słabe oddziaływanie, 2 – silne oddziaływanie, wg wzoru:
O1 O2 O3 O4
T1 T2 T3 T4
S1
2
1
0
2
0
0
1
0
S2
0
2
2
0
2
0
1
0
S3
0
2
0
2
0
0
0
2
S4
0
2
2
1
0
1
0
1
W1 0
1
0
1
0
2
0
1
W2 0
1
0
0
0
0
0
0
W3 0
0
1
0
0
0
2
0
W4 0
1
0
0
2
0
0
0
Przy czym symbol S oznacza mocną stronę, a cyfra kolejną mocną stronę wg poniższego
zestawienia, symbol W – słabą stronę, O – szansę, T – zagrożenie.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
282
SŁABE STRONY (W)
MOCNE STRONY (S)
1. Funkcjonowanie Specjalnej Strefy
Ekonomicznej
2. Dobra infrastruktura drogowa,
wodociągowo-kanalizacyjna
i telekomunikacyjna
3. Pełny monitoring Miasta
4. Walory turystyczne Miasta
(unikatowość Wielkiego Pieca,
malownicze położenie, dobre obiekty
hotelarskie dla turystyki biznesowej)
5. Opracowany Program Rewitalizacji
Rynku
6. Oddanie do użytku nowoczesnej hali
targowej
7. Rewitalizacja obszaru Wielkiego Pieca.
Unikatowe zasoby kultury materialnej –
Muzeum Przyrody i Techniki
8. Dobrze wykształcone społeczeństwo
9. Współpraca w ramach Trójmiasta nad
Kamienną
10. Nowe obiekty sportowe: hala sportowa,
basen i boiska z Programu „Orlik”
11. Dobra baza hotelowa dla turystyki
biznesowej
12. Dobry klimat dla przedsiębiorczości
1. Zwiększona ilość właścicieli pojazdów
na ulicach
2. Ograniczona przepustowość lokalnego
systemu dróg
3. Brak ścieżek rowerowych i innych
obiektów turystyki aktywnej
4. Niewielka nadwyżka budżetowa i
problemy z zapewnieniem wkładu
własnego do inwestycji
współfinansowanych przez UE
5. Znaczne zadłużenie Miasta
6. Migracje młodzieży do większych
ośrodków miejskich i zagranicę
7. Spadek liczby mieszkańców
8. Mała aktywność społeczna
mieszkańców
9. Słaba współpraca samorządu
z organizacjami pozarządowymi
10. Niezagospodarowane 3 miejskie
zbiorniki wodne
11. Niedoskonałości sieci drogowej
na terenie Miasta: brak modernizacji
drogi krajowej nr 42, brak wiaduktu
w zachodniej części Miasta
12. Słaba współpraca pomiędzy Gminą
a Powiatem
13. Słabość lokalnej oferty turystycznej
14. Zbyt mała liczba inwestycji w
budownictwie mieszkaniowym,
w tym komunalnym
15. Brak gminnego programu ochrony
zabytków
16. Duża ilość niezagospodarowanych
terenów na obszarze Miasta
17. Słabe średnie szkolnictwo zawodowe
ZAGROŻENIA (T)
SZANSE (O)
1. Możliwość korzystania ze środków
polityki regionalnej i strukturalnej Unii
Europejskiej (wobec niewystarczającej
1. Kryzys gospodarczy
2. Dalsze opóźnienia modernizacji drogi
krajowej nr 42 i drogi kolejowej nr 25
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
283
nadwyżki budżetowej Miasta
2. Walory turystyczne najbliższej okolicy
Miasta (Wąchock, Góry
Świętokrzyskie)
3. Przedłużenie funkcjonowania SSE
do 2020 r.
4. Planowana modernizacja drogi krajowej
nr 42 i drogi kolejowej nr 25
3. Wykorzystanie znaczącej części
środków finansowych z polityki
regionalnej UE przewidzianych dla
województwa świętokrzyskiego na lata
2007-2013
4. Wybory do Sejmiku Województwa
Świętokrzyskiego w listopadzie 2010
(możliwy brak ciągłości realizacji
regionalnej polityki rozwoju)
5. Trwałe zjawisko niewystarczającej
a Powiatem
6. Trendy demograficzne
W praktyce ćwiczenie to sprowadziło się do odpowiedzi na serię pytań:

Czy dana mocna strona pozwoli nam wykorzystać daną szansę?

Czy dana mocna strona pozwoli nam zniwelować dane zagrożenie?

Czy dana słaba strona ogranicza możliwość wykorzystania danej szansy?

Czy dana słaba strona potęguje ryzyko związane z danym zagrożeniem?
Jeśli odpowiedź na dane pytanie wiązała się z silną relacją, wtedy przyznawano 2 p., słabszą – 1 p.,
a jeśli nie było takiej relacji – 0 p.
O1
O2
O3
O4
T1
T2
T3
T4
T5
T6
S1
1
0
2
2
2
0
1
0
0
0
S2
2
1
2
2
0
2
1
0
0
1
S3
1
1
1
2
0
1
0
0
0
0
S4
2
2
2
2
2
0
1
0
0
1
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
284
S5
2
2
2
1
1
0
0
0
0
1
S6
0
1
1
1
1
0
0
0
0
1
S7
2
2
2
2
2
0
1
0
0
1
S8
2
1
2
0
2
0
1
1
1
1
S9
2
2
2
2
1
2
1
1
1
1
S10
1
2
2
2
1
0
0
0
0
2
S11
1
2
2
0
1
0
0
0
0
1
S12
1
2
2
2
2
0
1
0
1
2
W1
2
0
0
2
2
2
2
0
0
0
W2
2
0
0
2
2
2
2
0
0
0
W3
2
0
1
0
2
0
2
0
1
1
W4
2
1
1
1
2
0
2
0
0
2
W5
2
1
1
1
2
0
2
0
0
2
W6
1
1
2
1
2
1
1
0
0
2
W7
1
1
2
1
2
1
1
0
0
2
W8
1
1
1
0
1
0
1
1
1
1
W9
1
1
1
0
1
0
1
1
1
1
W10
2
2
1
2
2
1
2
0
0
1
W11
2
0
1
2
2
2
2
1
2
1
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
285
W12
1
1
0
1
0
1
0
1
2
1
W13
2
1
1
2
2
1
2
0
0
1
W14
1
0
1
2
2
2
1
0
0
2
W15
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
W16
2
0
1
2
2
2
1
0
1
1
W17
2
0
2
1
1
1
2
0
2
2
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
286
Powyższa analiza prowadzi do kolejnego typu wnioskowania ze SWOT, tj. wyboru odpowiedniej
strategii w zależności od najsilniejszej - wykazującej najwięcej powiązań ćwiartki, czyli ćwiartki SO, ST,
WO lub WT w zależności od średniej ocen. W naszym wypadku największa średnią ocen ma ćwiartka
macierzy SO, co sugeruje wybór strategii agresywnej:
Szanse
Siły
Strategia agresywna
Zagrożenia
Strategia konserwatywna
Słabości Strategia konkurencyjna Strategia defensywna
Przy założeniu, iż mocne i słabe strony traktujemy jako czynniki wewnętrzne, a szanse i zagrożenia jako
czynniki zewnętrzne, powyższe strategie możemy wyjaśnić następująco:

Strategia agresywna: W gminie przeważają mocne strony, a w jej otoczeniu silnie
powiązane z nimi szanse - strategia agresywna jest strategią silnej ekspansji
oraz rozwoju wykorzystującego obydwa czynniki.

Strategia konserwatywna: Gmina działa w niekorzystnym dla niego otoczeniu zewnętrznym,
ale posiada silnie powiązany z zagrożeniami zewnętrznymi zespół mocnych stron wewnątrz
niej samej, jest więc w stanie zdecydowanie odpowiedzieć na zagrożenia. W istniejącym
otoczeniu Gmina nie jest się w stanie intensywnie rozwijać, gdyż zespół mocnych stron
nie koresponduje z szansami otoczenia, niemniej jednak jest w stanie skutecznie przezwyciężać
zagrożenia w oczekiwaniu na poprawę warunków zewnętrznych.

Strategia konkurencyjna: Gmina posiada przewagę słabych stron nad mocnymi, ale funkcjonuje
w przyjaznym dla siebie otoczeniu, co pozwala jej utrzymywać swoją pozycję. Niemniej jednak
słabość wewnętrzna uniemożliwia skuteczne wykorzystanie szans, które daje otoczenie
zewnętrzne, strategia konkurencyjna powinna koncentrować się więc na takim eliminowaniu
wewnętrznych słabości, aby w przyszłości lepiej wykorzystać szanse otoczenia.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
287

Strategia defensywna: Słabe strony Gminy są silnie powiązane z zewnętrznymi zagrożeniami,
istnieje duże ryzyko stagnacji Gminy. Strategia defensywna jest strategią nastawioną
na przetrwanie.
Z powyższej analizy opartej na metodzie macierzy powiązań wynikać powinny zapisy celów
i kierunków rozwojowych przyszłej Strategii Rozwoju Miasta Starachowic. Powinny być tak
dobrane, aby istniejące w otoczeniu i zdefiniowane szanse dla rozwoju Starachowic wzmacniały
mocne strony Miasta.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
288
VI. SPIS TABEL
Tabela I.1.2-2 Dane geograficzne (źródło: www.um.starachowice.pl). ........................................................ 8
Tabela
I.2.1-1
Drogi
powiatowe
w
mieście
Starachowice
(źródło:
http://zdp-
starachowice.pl/index.php/article/show/wykaz-drog-powiatowych/). ...................................... 12
Tabela I.2.1-2 Drogi gminne w mieście Starachowice (źródło: www.um.starachowice.pl) ..................... 15
Tabela I.2.4-1 Klasyfikacja ogólna rzek powiatu starachowickiego w 2006 r. (źródło: WIOŚ
w
Kielcach). ................................................................................................................................................ 25
Tabela I.2.4-2 Wyniki badań kontrolnych rzeki Kamiennej w roku 2007 (źródło: WIOŚ w Kielcach). 25
Tabela I.2.6-1 Struktura własności lasów (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na
31.12.2009 r.).......................................................................................................................................... 31
Tabela I.3.1-1 Urządzenia sieciowe w Gminie (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.).......................................................................................................................................... 35
Tabela I.3.3-1 Stawka opłat za wywóz odpadów w gminie Starachowice (źródło: Urząd Miejski w
Starachowicach). .................................................................................................................................... 42
Tabela I.3.3-2 Jednostkowa wielkość zbiórki odpadów komunalnych w gminie Starachowice (źródło:
Urząd Miejski w Starachowicach). ...................................................................................................... 42
Tabela I.4-1 Waloryzacja przestrzeni miejskiej (źródło: Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego). ................................................................................................... 60
Tabela II.1.1-1 Sytuacja demograficzna w gminie Starachowice (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). ..................................................................................................... 66
Tabela II.1.1-2 Ruch naturalny w Gminie w latach 2000-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.). ............................................................................................................. 67
Tabela II.1.1-3 Ludność wg grup wieku i płci (źródło: Bank Danych regionalnych GUS, stan na dzień
31.12.2009 r.).......................................................................................................................................... 68
Tabela II.1.2-1 Bezrobotni zarejestrowani wg płci (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.).......................................................................................................................................... 69
Wykres II.1.2-1 Dynamika bezrobocia w latach 2003-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.)......................................................................................................................... 70
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
289
Tabela II.1.2-2 Bezrobotni zarejestrowani wg wieku, wykształcenia i stażu pracy na 30.09.2010 r.
(źródło: Powiatowy Urząd Pracy). ...................................................................................................... 72
Tabela II.2.1-1 Sytuacja mieszkaniowa w Starachowicach (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.). ........................................................................................................................... 76
Wykres II.2.1–1 Dynamika wzrostu infrastruktury technicznej – ilość mieszkań (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.)...................................................................................... 77
Tabela II.2.1-2 Liczba i wartość wypłaconych dodatków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.). ........................................................................................................................... 78
Tabela II.3.1-1 Komputeryzacja w szkołach w Starachowicach (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS Kielce, stan na dzień 31.12.2009 roku). ................................................................................... 80
Tabela II.3.2-3 Działalność domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 r.). ....................................................................................... 97
Tabela II.3.2-1 Kalendarz imprez sportowo-rekreacyjnych, turystyczno-krajoznawczych i kulturalnych
na 2010 rok współorganizowanych przez Urząd Miejski w Starachowicach (źródło:
www.um.starachowice.pl). ................................................................................................................. 104
Tabela II.4.1-1 Ludność miasta Starachowice oraz odsetek osób korzystających z pomocy społecznej
(źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach). ............................................ 129
Tabela II.4.1-2 Powody, ze względu na które udzielono pomocy osobom i rodzinom na przestrzeni lat
2000-2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach). ......................... 131
Tabela II.4.1-2 Powody Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego w latach 2000 – 2010 (źródło:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach)............................................................. 135
Tabela II.4.1-3 Liczba rodzin korzystająca z zasiłku celowego specjalnego w latach 2000 – 2010
Tabela II.4.1-4 Wykaz świadczeń Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach projektu „Pomoc
Społeczna‖ społecznej w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w
Starachowicach). .................................................................................................................................. 138
Tabela II.4.1-5 Wykaz świadczeń Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w ramach zadań zleconych
gminie w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach).146
Tabela II.4.1-6 Liczba i wysokość wypłaconych przez Miejski Ośrodek Pomocy dodatków
mieszkaniowych w latach 2000 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w
Starachowicach). .................................................................................................................................. 147
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
290
Tabela II.4.1-7 Liczba osób pobierających świadczenia rodzinne w latach 2004 – 2010 (źródło: Miejski
Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach). ......................................................................... 149
Tabela II.4.1-8 Liczba świadczeń rodzinnych w latach 2004 – 2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy
Społecznej w Starachowicach). ......................................................................................................... 150
Tabela II.4.1-8 Kwota wydatkowanych środków na świadczenia rodzinne w latach 2004 – 2010
Tabela II.4.2-1 Liczba wszczętych postępowań (źródło: Komenda Powiatowa Policji w
Starachowicach). .................................................................................................................................. 158
Tabela II.4.2-2 Liczba przestępstw w Gminie (źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach).159
Tabela II.4.2-3 Procentowy wskaźnik wykrywalności przestępstw w Gminie (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach). ............................................................................................. 160
Tabela II.4.2-3 Wykrywalność ogólna w powiecie starachowickim w latach 2007-2010 (źródło:
Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach)............................................................................ 160
Tabela II.4.2-4 Wykrywalność ogólna w gminie Starachowice w latach 2007-2010 (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach). ............................................................................................. 160
Tabela II.4.2-5. Liczba wniosków o ukaranie, mandatów karnych oraz pouczeń (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach) .............................................................................................. 161
Tabela II.4.2-6.Ilość wykroczeń w poszczególnych kategoriach, za które policjanci służby
prewencyjnej nałożyli mandaty karne w latach 2007-2009 (źródło: Komenda Powiatowa Policji
w Starachowicach) ............................................................................................................................... 161
Tabela II.4.2-7. Ilość interwencji domowych podejmowanych przez policjantów KPP Starachowice w
latach 2007-2009 (źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach) ............................. 162
Tabela II.4.2-8. Liczba podejrzanych w wybranych kategoriach przestępstw w latach 2007-2009 z
podziałem na powiat starachowicki i miasto Starachowice (źródło: Komenda Powiatowa
Policji w Starachowicach) ................................................................................................................... 163
Tabela II.4.2-9. Przestępczość nieletnich w latach 2007-2010. (źródło: Komenda Powiatowa Policji w
Starachowicach) ................................................................................................................................... 163
Tabela II.4.2-10. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w powiecie starachowickim w latach 2007-2010
(źródło: Komenda Powiatowa Policji w Starachowicach) ............................................................ 164
Tabela II.4.2-11. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym w gminie Starachowice w latach 2007-2010.
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
291
Tabela II.4.2-12. Liczba nietrzeźwych użytkowników dróg w latach 2007-2010. (źródło: Komenda
Powiatowa Policji w Starachowicach) .............................................................................................. 165
Tabela II.4.2-13. Sprawozdanie z działalności Straży Miejskiej w Starachowicach za I-sze półrocze
2010 r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach) .......................................................................... 175
Tabela II.4.2-14. Informacje dotyczące służby patrolowej strażników rewirowych w pierwszym
półroczu 2010 r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach) ......................................................... 176
Tabela II.4.2-15. Informacje dotyczące wyników działalności Straży Miejskiej w pierwszym półroczu
2010 r. (źródło: Straż Miejska w Starachowicach) .......................................................................... 176
Tabela III.1-1 Ilość podmiotów gospodarczych wg form własności w latach 2000-2009 (źródło: Bank
Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009). .......................................................................... 182
Tabela III.1-2 Ilość podmiotów gospodarczych w podziale na poszczególne branże w latach 2004–
2009 zarejestrowane w REGON wg PKD w latach 2004-2009 (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009).......................................................................................... 183
Tabela III.1.1-1 Zagospodarowanie SSE „Starachowice‖ - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.)..................................................................... 185
Tabela III.1.1-2 Realizacja zezwoleń - stan na 30.09.2010 r. (źródło: http://www.sse.com.pl/c/efekty
_funkcjonowania.) ............................................................................................................................... 186
Tabela III.1.3-1 Zestawienie stowarzyszeń rejestrowych działających na terenie Miasta Starachowice
(źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Starachowicach z dnia 20.04.2009 r.). ............................ 205
Tabela III.1.3-2 Zestawienie stowarzyszeń kultury fizycznej działających na terenie powiatu
starachowickiego wraz z informacją. (źródło: dane z Urzędu Miejskiego w Starachowicach z
dnia 20.04.2009 r.). .............................................................................................................................. 208
Tabela III.2.4.-1 Stawki i przedmiot opodatkowania (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach - stan
na 2010 r.). ............................................................................................................................................ 220
Tabela III.2.4.-2 Skutki obniżenia stawek podatkowych (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach stan na 31.03.2010 r.). ......................................................................................................................... 221
Tabela III.2.4.-3 Skutki dla gminy Starachowice z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości na
podstawie uchwał Rady Miejskiej (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach z roku 2010). ... 224
Tabela III.2.4.-4 Rodzaj ulgi w podatku (źródło: Urząd Miejski w Starachowicach-stan na 31.03.2010
r.). ........................................................................................................................................................... 225
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
292
Tabela III.2.4.-5 Skutki dla gminy Starachowice z tytułu prac interwencyjnych (źródło: Urząd Miejski
w Starachowicach z roku 2010). ........................................................................................................ 226
Tabela III.3.1-1 Udział inwestycji własnych w wydatkach gminy w latach 2006-2010 (źródło: Bank
Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet Miasta na
2010 rok – plan budżetowy). ............................................................................................................. 233
Tabela III.3.2-1 Źródła dochodów Gminy w latach 2006-2009 (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). ................................................................................................... 235
Tabela III.3.2-2 Udział podatków w dochodach Miasta Starachowice (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). .......................................................................... 236
Tabela III.3.3-1 Struktura wydatków z budżetu gminy Starachowice w ujęciu poszczególnych działów
(źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). .................................. 237
Wykres III.3.3-1 Wydatki budżetowe w poszczególnych działach (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). ................................................................................................... 238
Tabela III.3.4-1 Wynik budżetu bieżącego (operacyjnego) gminy Starachowice (źródło: Sprawozdanie z
realizacji budżetu gminy Starachowice za 2009 rok). ..................................................................... 241
Tabela IV.1-1. Komunalne oczyszczalnie ścieków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 248
Tabela IV.2-1.Stan ludności według miejsca zameldowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.)....................................................................................................................... 254
Tabela IV.2-2.Przyrost naturalny (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).257
Tabela IV.2-3.Bezrobotni zarejestrowani wg płci (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 260
Tabela IV.2-4. Domy i ośrodki kultury, kluby i świetlice (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.). ......................................................................................................................... 263
Tabela IV.3-1.Podmioty gospodarki narodowej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 264
Tabela IV.3-2.Handel (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).................. 265
Tabela IV.3-3.Stan ludności według miejsca zameldowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.)....................................................................................................................... 265
Tabela IV.3-4. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD (źródło:
Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.). ......................................................... 268
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
293
VII. SPIS WYKRESÓW
Wykres I.3.3-1 Ilość wyrobów azbestowych planowanych do usunięcia (źródło: Urząd Miejski w
Starachowicach). .................................................................................................................................... 43
Wykres II.1.1- 1 Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem (źródło Bank
Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 r.) ......................................................................... 68
Wykres II.1.2-1 Dynamika bezrobocia w latach 2003-2009 ......................................................................... 70
Wykres II.4.1-1 Kwota (PLN) wydatkowanych środków na zasiłki celowe w latach 2000 – 2010
Wykres II.4.1-1 Kwota (PLN) wydatkowanych środków na zasiłki celowe specjalne w latach 2000 –
2010 (źródło: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Starachowicach). ................................... 137
Wykres II.4.2-1. Przestępczość kryminalna na terenie powiatu starachowickiego w latach 2007-2009
Wykres
III.1.1-1.
Miejsca
pracy
lata
2000-2010 -
stan
na
30.09.2010
r.
(źródło:
Wykres III.1.1-2. Inwestycje lata 1998-2010 - stan na 30.09.2010 r. - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
strona http://www.sse.com.pl/c/efekty_funkcjonowania.) ........................................................ 188
Wykres III.1.1-3. Ilość wydanych zezwoleń w poszczególnych latach - stan na 30.09.2010 r. (źródło:
Wykres III.3.1-1 Porównanie dochodów i wydatków Gminy Starachowice (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet Miasta na 2010
rok – plan budżetowy). ....................................................................................................................... 232
Wykres III.3.1-2 Porównanie dynamiki dochodów i wydatków gminy Starachowice (rok poprzedni =
100) (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta
Starachowice, budżet Miasta na 2010 rok – plan budżetowy). ..................................................... 233
Wykres III.3.1-3 Porównanie dynamiki dochodów i wydatków - realnie (rok poprzedni = 100) (źródło:
Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009; Urząd Miasta Starachowice, budżet
Miasta na 2010 rok – plan budżetowy). .......................................................................................... 234
Wykres III.3.2-1 Udziały głównych składników w dochodach Gminy (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na dzień 31.12.2009 r.). .......................................................................... 235
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
294
Wykres IV.1-1 Powierzchnia (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku). . 244
Wykres IV.1-2 Tereny zielone (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku).245
Wykres IV.1-3 Powierzchnia gruntów leśnych (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na
31.12.2009 roku). ................................................................................................................................. 246
Wykres IV.1-4 Ochrona przyrody (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009
roku). ..................................................................................................................................................... 247
Wykres IV.1-5 Ilość odprowadzonych ścieków (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na
31.12.2009 roku). ................................................................................................................................. 249
Wykres IV.1-6 Zużycie wody (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku). 250
Wykres IV.1-7 Długość czynnej sieci kanalizacyjnej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS, stan
na 31.12.2009 roku)............................................................................................................................. 250
Wykres IV.1-8 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS,
stan na 31.12.2009 roku). ................................................................................................................... 251
Wykres IV.1-9 Sieć wodociągowa – długość czynnej sieci rozdzielczej (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS, stan na 31.12.2009 roku). ............................................................................... 252
Wykres IV.1-10 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS, stan na 31.12.2009 roku). ........................................................................................................ 253
Wykres IV.2-1 Stan ludności według faktycznego miejsca zamieszkania (źródło: Bank Danych
Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).................................................................................... 255
Wykres IV.2-2 Saldo migracji (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.). ... 256
Wykres IV.2-3 Wymeldowania za granicę (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 256
Wykres IV.2-4 Przyrost naturalny (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.).258
Wykres IV.2-5 Udział ludności według ekonomicznych grup wieku (źródło: Bank Danych
Wykres IV.2-6 Liczba pracujących w głównym miejscu pracy (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.). ........................................................................................................... 260
Wykres IV.2-7 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym
(źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.). .......................................... 261
Wykres IV.2-8 Współczynnik skolaryzacji (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 262
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
295
Wykres IV.2-8 Liczba obiektów kultury (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 262
Wykres IV.3-1 Podmioty gospodarcze według sektorów (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS –
stan na 31.12.2009 r.). ......................................................................................................................... 266
Wykres IV.3-2 Podmioty gospodarki narodowej (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 266
Wykres IV.3-3 Podmioty gospodarcze według sekcji PKD (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS
– stan na 31.12.2009 r.)....................................................................................................................... 267
Wykres IV.3-4 Mieszkania oddane do użytku (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 269
Wykres IV.3-5 Powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytku (źródło: Bank Danych
Wykres IV.3-6 Wydatki budżetowe na gospodarkę mieszkaniową (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.). ........................................................................................................... 270
Wykres IV.3-7 Budynki oddanych do użytku (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na
31.12.2009 r.)........................................................................................................................................ 270
Wykres IV.3-8 Obiekty zbiorowego zakwaterowania (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan
na 31.12.2009 r.). ................................................................................................................................. 271
Wykres IV.3-9 Usługi hotelowe (źródło: Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2009 r.). 271
Wykres IV.3-10 Dochody z budżetu Miasta na jednego mieszkańca (źródło: Bank Danych
Wykres IV.3-11 Wykorzystanie środków z Unii Europejskiej (źródło: Bank Danych Regionalnych
GUS – stan na 31.12.2009 r.). ........................................................................................................... 273
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
296
VIII. SPIS RYSUNKÓW
Rysunek I. 2.1-1 Przebieg dróg krajowych i wojewódzkich zlokalizowanych w regionie świętokrzyskim
(źródło:http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl) ..................................................................................... 10
Rysunek I.3.1-1 Układ istniejących i projektowanych dróg transportu kołowego (źródło:
http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl) ................................................................................................... 47
Rysunek
I.3.1-2
Sieć
linii
kolejowych
biegnące
przez
gminę
Starachowice
(źródło:
www.um.starachowice.pl) .................................................................................................................... 51
Rysunek I.3.8-1 Wykaz Planów zagospodarowania (źródło: www.um.starachowice.pl). ........................ 63
Gmina Starachowice
Tel.: (041) 273-82-00, Fax.: 274-63-05
297

Diagnoza Społeczno-Gospodarcza Gminy Starachowice

Transkrypt

Podobne dokumenty

kliknij by pobrać - Zespół Szkół im. Tadeusza Kościuszki w

nr 38 05/2008