Co warto wiedzieć o osobach z głębszą niepełnosprawnością

Co warto wiedzieć
o osobach z głębszą
niepełnosprawnością intelektualną
Opracowanie : Mariola Trybuś (pedagog specjalny , logopeda)
Jacy są :
- Osobowość dorosłej osoby upośledzonej umysłowo przypomina
osobowość normalnie rozwijającego się dziecka
- Mają niekiedy problemy ze sprawnym komunikowaniem się z otoczeniem .
Im głębszy stopień niepełnosprawności intelektualnej , tym większe problemy z komunikacją .
Jak skutecznie komunikować się z osobami
niepełnosprawnymi intelektualnie :
- Wypowiadaj się krótkimi , prostymi zdaniami.
Najlepiej żeby twojej wypowiedzi towarzyszyły odpowiednie gesty.
- Używaj prostych , konkretnych słów .
- Nie umieją przewidywać konsekwencji własnego zachowania i różnych zdarzeń.
- Nie są w stanie widzieć całościowo i adekwatnie otaczającej rzeczywistości,
a tym samym dostosować swego działania do sytuacji
- Ich percepcja otoczenia jest niepełna .
- Głębiej upośledzeni umysłowo najczęściej są bezradni w większości sytuacji życiowych
- Niekiedy zdarza się , że są niedowrażliwi lub nadwrażliwi na ból .
- W sytuacjach zagrożenia , lęku , nagłego nieprzewidywanego zdarzenia mogą
zachowywać się autoagresywnie ( gryzienie ręki , uderzanie głową ) ,
agresywnie (uderzanie innych , plucie , gryzienie )
Jak się komunikują :
- Sposób komunikacji zależy od poziomu rozwoju intelektualnego
Im głębszy stopień niepełnosprawności intelektualnej tym większe problemy z komunikacją
- Mowa może być poważnie zaburzona lub nierozwinięta
- Mogą nie udzielać odpowiedz na zadane pytania
- Mowa ich może być cicha i monotonna, bez odpowiedniej intonacji i akcentów logicznych
- Tempo mowy bywa zaburzone- zwolnione lub przyśpieszone
- Słownictwo jest ubogie (głównie rzeczowniki i czasowniki )
- Zdania proste i niekompletne
- Niekiedy mają skłonność do mechanicznego powtarzania słów lub zdań
pozbawionych związku z tym, co się wokół nich w danej chwili dzieje
- Mało czytelne są: mimika i gesty
- W każdym poleceniu, czy pytaniu uwzględniaj ( jeśli znasz ) imię osoby, do której mówisz.
Osoby głębiej upośledzone umysłowo zwykle reagują bardzo emocjonalnie na swoje imię,
lepiej się koncentrują jeśli wiedzą , że mówisz właśnie do nich ).
- Jeśli masz do czynienia z osobą słabo reagującą na otoczenie , możesz starać się
nawiązać dialog bezsłowny ( klaskać, śpiewać itp.), który ma o wiele większe znaczenie
komunikacyjne niż wszelkie komunikaty werbalne (słowne)- których praktycznie nie
rozumie.
- Informuj osobę upośledzoną o tym co się dzieje , jakie czynności będziesz wykonywać
- Jeśli możesz poproś o pomoc w komunikowaniu się z niepełnosprawnym intelektualnie
jakąś osobę znaczącą (lubianą przez niego i mającą na niego wpływ)
- Zachowuj się w stosunku do niepełnosprawnych w sposób konsekwentny i przewidywalny,
ciepły i akceptujący.
- Podczas komunikacji dąż do spojrzenia w oczy. Spojrzenie w oczy jest podstawowym
warunkiem nawiązania kontaktu
- Stopniuj wydawane polecenia ( zwłaszcza w stosunku do osób z Zespołem Downa ).
Takie stopniowanie pozwoli im lepiej zrozumieć polecenie i szybciej na nie zareagować .
Powiedz. np.
Kasia uważaj ! ( teraz pomagasz jej skupić uwagę , ona wie , że mówisz do niej )
Będziemy szybko schodzić po schodach ( uprzedzasz ją co się będzie działo )
Szybko schodzimy – teraz ! (konsekwentnie i stanowczo realizujesz polecenie )
- Zachęcaj do naśladowania ciebie . Powiedz: : Rób tak jak ja