Literatura piękna w teatrze i na dużym ekranie

Literatura piękna w teatrze i na dużym ekranie

XV LO Dygasińskiego 15, Kraków
Literatura piękna w
teatrze i na dużym ekranie
Klasa II-III LO
Marek Brzeski
2014-2015
Cele kształcenia










poznanie historii teatru, jego funkcji na przestrzeni dziejów
poznanie historii rozwoju filmu i kinematografii
rozumienie zagadnień związanych ze sztuką sceniczną i aktorstwem
pogłębienie zainteresowania literaturą piękną i sztukami audiowizualnymi
lepsze rozumienie treści i wymowy lektur szkolnych, utrwalanie wiedzy
poznanie wybranych dzieł muzycznych wybitnych kompozytorów
współpracujących z teatrem i filmem
kształcenie umiejętności wyrażanie myśli w postaci prac pisemnych,
poznanie zasad tworzenia scenariusza
doskonalenie umiejętności pisania opowiadania
kształtowanie umiejętności analizowania dzieł literackich
i audiowizualnych
rozwój inteligencji emocjonalnej oraz wrażliwości na piękno języka
i sztuki
Treści nauczania







historia teatru
historia kina
adaptacje i ekranizacje dzieł literackich, w tym lektur szkolnych
teksty literackie, w tym lektury szkolne
literatura muzyczna – wybrane dzieła I. Strawińskiego, R. Wagnera,
E. Griega i B. Bartoka
muzyka filmowa i teatralna
scenariusz filmowy
Sposoby osiągania celów - metody realizacji
Program w klasie II został podzielony tematycznie na TEATR i FILM, a każdy
z tematów posiada układ trzystopniowy (60 godz.).
TEATR
I stopień - uczniowie pogłębiają wiedzę na temat historii teatru, jego genezy,
pierwotnych funkcji, teatru antycznego oraz rozwoju i ewolucji na przestrzeni
wieków. Odkrywają sposoby komunikacji w teatrze, elementy przedstawienia
i gatunki.
2
II stopień - uczniowie poznają, na bazie przeczytanych tekstów, realizacje
sceniczne wybitnych dzieł literatury polskiej i światowej, w tym obowiązujące
lektury szkolne.
III stopień - omawiana jest rola muzyki w teatrze, aktorstwo, sylwetki
wybitnych artystów polskich oraz realizowanie grupowych lub indywidualnych
inscenizacji utworów A. Fredry, J. Szaniawskiego, S. Mrożka, K. I.
Gałczyńskiego. Moduł (dotyczący teatru) kończy spotkanie z zaproszonym
aktorem krakowskim poświęcone teatrowi i zawodowi aktora.
FILM
I stopień stanowi wprowadzenie w tematykę. Dotyczy historii filmu
i kinematografii, języka, środków wyrazu, techniki, szkół i gatunków.
II stopień - uczniowie poznają adaptacje i ekranizacje wybitnych dzieł
literackich, w tym, lektur szkolnych.
III stopień (kończący) - uczniowie poznają twórczość najwybitniejszych
aktorów i filmowców, podstawowe elementy filmu oraz zasady obowiązujące w
pisaniu scenariusza. Samodzielnie piszą krótkie opowiadanie, a następnie na
jego podstawie scenariusz miniatury filmowej. Najlepsza praca zostanie wysłana
na konkurs ogólnopolski.
Zakładane osiągnięcia ucznia
Uczeń:
 zna i rozumie podstawowe zagadnienia związane z rozwojem, funkcją
i specyfiką teatru
 zna i rozumie podstawowe zagadnienia związane z rozwojem filmu
i sztuk audiowizualnych
 zna i potrafi samodzielnie analizować i interpretować poznane dzieła
literackie i filmowe
 rozumie rolę muzyki w teatrze i filmie
 zna wybrane dzieła muzyczne poznanych kompozytorów
 zna zasady tworzenia scenariusza filmowego i potrafi samodzielnie
napisać scenariusz do krótkiego opowiadania
 rozumie różnice miedzy aktorstwem teatralnym a filmowym
 zna na pamięć wybrane (do wyboru) fragmenty utworów A. Fredry,
J. Szaniawskiego, S. Mrożka, K. I. Gałczyńskiego
 zna sylwetki i twórczość poznanych aktorów, reżyserów i kompozytorów
 potrafi samodzielnie lub w grupie zrealizować inscenizację krótkiej formy
literackiej
3
Rozkład materiału dla klasy II (60 godzin)
1. Narodziny teatru – źródła, prehistoria, teatr antyczny.
2. Teatr – rozwój formy na przestrzeni dziejów, funkcje, rola aktora, reforma
teatru.
3. Teatr – ewolucja pojmowania przestrzeni, konstrukcja widowni i sceny.
4. Sposoby komunikacji w teatrze.
5. Teatr „tradycyjny”, lalkowy, opera, balet, musical – bogactwo form,
gatunki, cechy charakterystyczne.
6. Elementy przedstawienia teatralnego.
7. Analiza wybranych dzieł – F. Dostojewski „Zbrodnia i kara” – spektakl
Teatru Telewizji.
8. Kontynuacja lekcji nr 7.
9. Analiza wybranych dzieł – F. Kafka „Proces” – Teatr Telewizji w reż.
A. Holland i L. Adamika.
10.Kontynuacja tematu nr 9.
11.Analiza wybranych dzieł – A. Fredro „Śluby panieńskie” – w reż. A.
Łapickiego.
12.Kontynuacja tematu nr 11.
13.Analiza wybranych dzieł – H. Ibsen „Peer Gynt” – dramat muzyczny z
muzyką E. Griega.
14.Kontynuacja tematu nr 13.
15.Analiza wybranych dzieł – Michaił Fokin, Igor Strawiński „Ognisty ptak”
16.Analiza wybranych dzieł – J. Bedier, R. Wagner „Tristan i Izolda” oraz
„Walkiria” z cyklu „Pierścień Nibelunga”
17.Kontynuacja tematu nr 16.
18.Rola muzyki w teatrze – uwertura, reforma opery, teatr współczesny.
19.Przykłady adaptacji muzyki wybitnych kompozytorów w teatrze
współczesnym.
20.Aktorstwo teatralne – rola interpretacji, dykcji – cechy.
21.Sylwetki wybitnych aktorów polskich – G. Holoubek, A. Hanuszkiewicz,
J. Trela.
22.Sylwetki wybitnych aktorów polskich – analiza aktorstwa na przykładzie
wybranych spektakli teatralnych (kontynuacja tematu nr 21).
23.Kontynuacja tematu nr 22.
24.Inscenizacje wybranych miniatur dramatycznych – A. Fredro „Pierwsza
lepsza”, „Odludki i poeta”
25.Inscenizacje wybranych miniatur dramatycznych – J. Szaniawski
„Matka”, „Żeglarz”, „Powódź”
26.Inscenizacje wybranych miniatur dramatycznych – S. Mrożek „Czarowna
noc”, „Na pełnym morzu”, „Karol”, „Strip-tease”
27.Inscenizacje wybranych miniatur dramatycznych – K. I. Gałczyński
„Teatrzyk Zielona Gęś”.
4
28.Teatr Telewizji a duża scena – podobieństwa i różnice.
29.Teatry uliczne – nawiązanie do pierwotnych obrzędów.
30.Aktorstwo „od kuchni” – spotkanie z aktorem scen krakowskich
****
31.Film – „ożywione fotografie” – nowy sposób widzenia świata.
32.Historia kinematografii – geneza, drogi rozwoju.
33.Film – środki wyrazu, język, techniki, szkoły filmowe.
34.Gatunki filmowe – cechy – omówienie na przykładach.
35.Przemysł filmowy – rola technologii i efektów specjalnych.
36.Sztuka filmowa a literatura piękna – oczekiwania dawniej i dziś.
37.Kryteria decydujące o przydatności utworów literackich w kinematografii
– analiza wybranych utworów.
38.Analiza wybranych dzieł – F. Dostojewski „Zbrodnia i kara” – animacja
P. Dumały.
39.Analiza wybranych dzieł – adaptacja „Jądra ciemności” J. Conrada przez
F. Cappolę „Czas Apokalipsy”.
40.Kontynuacja tematu nr 39.
41.Analiza wybranych dzieł – „Dziady” cz. III A. Mickiewicza w
opracowaniu T. Konwickiego: „Lawa”
42.Kontynuacja tematu nr 41.
43.Analiza wybranych dzieł – „Pan Tadeusz” A. Mickiewicza
w reż. A. Wajdy.
44.Kontynuacja tematu nr 43.
45.Analiza wybranych dzieł – „Popiół i diament” J. Andrzejewskiego w reż.
A. Wajdy.
46.Kontynuacja tematu nr 45.
47.Analiza wybranych dzieł – „Romeo i Julia” W. Szekspira w reż. B.
Luhrmanna.
48.Kontynuacja tematu nr 47.
49.Analiza wybranych dzieł – Thomas Berger „Mały wielki człowiek”
50.Kontynuacja tematu nr 49.
51.Wybitni aktorzy filmowi i ich najlepsze kreacje.
52.Różnice między sceną a dużym ekranem – cechy aktorstwa filmowego
i teatralnego.
53.Wybitni twórcy filmowi – sylwetki wybranych postaci.
54.Rola muzyki w filmie – historia muzyki ilustracyjnej.
55.Scenariusz filmowy – elementy, zasady, szkoły.
56.Własny scenariusz filmowy – wybór tematu miniatury filmowej, zasady
konkursu klasowego.
57.Przykładowe scenariusze filmowe – analiza, omówienie.
5
58.Scenariusz filmowy – wybór najlepszej pracy.
59.Realizacja nagrodzonego scenariusza.
60.Realizacja nagrodzonego scenariusza.
Materiały edukacyjne:
1. John Russel Brown – Historia teatru
2. Józef Kański – Przewodnik operowy
3. Teresa Chylinska, Stanisław Haraschin, Bogusław Schaffer – Przewodnik
koncertowy
4. Jerzy Płażewski – Historia filmu
5. David Bordwell, Kristin Thompson – Sztuka filmowa. Wprowadzenie.
6. Lew Hunter – Kurs pisania scenariuszy.
Program może ulec modyfikacjom.
Sposób realizacji uzależniony jest od możliwości zespołu klasowego.
6