docFizyka
download 
Reklamacja Transkrypt
Fizyka
Kryteria ocen z fizyki w klasie 3 liceum – poziom rozszerzony Nauczyciel prowadzący: mgr Andrzej Pruchnik Ocena niedostateczna: Odpowiedź nie spełnia kryteriów ocen pozytywnych. Ocena dopuszczająca: a) uczeń wykazuje znajomość podstawowych wzorów i praw fizycznych; b) uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania prostych problemów fizycznych i zadań; c) uczeń wykazuje znajomość podstawowych teorii i modeli fizycznych przy jednoczesnym braku umiejętności ich matematycznego uzasadnienia; d) uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnienia prostych zjawisk i procesów fizycznych; e) uczeń ma problemy z właściwym stosowaniem podstawowej terminologii fizycznej; Ocena dostateczna: a) uczeń wykazuje pełną znajomość praw fizycznych i wzorów; b) uczeń sam lub z pomocą nauczyciela potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania typowych problemów fizycznych i zadań; c) uczeń wykazuje znajomość podstawowych teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność matematycznego uzasadnienia mniej skomplikowanych z nich; d) uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnienia prostych zjawisk i procesów fizycznych; e) uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem podstawowej terminologii fizycznej; Ocena dobra: a) uczeń wykazuje znajomość wzorów i praw fizycznych; b) uczeń sam potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania typowych problemów fizycznych i zadań a z pomocą nauczyciela rozwiązuje problemy nietypowe; c) uczeń wykazuje znajomość teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność ich matematycznego uzasadnienia; d) uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnienia zjawisk i procesów fizycznych wykazując się umiejętnością kojarzenia faktów i wnioskowania logicznego; e) uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem terminologii fizycznej. Ocena bardzo dobra: a) uczeń wykazuje znajomość wzorów i praw fizycznych; b) uczeń sam potrafi wykorzystywać prawa i wzory do rozwiązywania problemów fizycznych i zadań, także nietypowych; c) uczeń wykazuje znajomość teorii i modeli fizycznych i posiada umiejętność ich matematycznego uzasadnienia; d) uczeń potrafi wykorzystywać wiedzę do opisu i wyjaśnienia zjawisk i procesów fizycznych wykazując się umiejętnością kojarzenia faktów i wnioskowania logicznego także wtedy gdy wymaga to wykorzystania wiedzy z różnych działów fizyki i innych nauk; e) uczeń nie ma problemów z właściwym stosowaniem terminologii fizycznej; Ocena celująca: Uczeń spełnienia warunki na ocenę bardzo dobrą, a ponadto wykazuje znajomość materiału wykraczającą poza program nauczania i umiejętność rozwiązywania problemów o wysokiej skali trudności lub odnosi sukcesy w konkursach i Olimpiadzie Fizycznej. 40 8. Zjawiska termodynamiczne Lp. Temat lekcji 2 Równanie stanu gazu doskonałego. Równanie Clapeyrona 3–4 • zapisać równanie Clapeyrona dla liczby moli n i liczby cząsteczek N (stała Boltzmanna). • wyrazić średnią energię kinetyczną ruchu postępowego cząsteczki gazy doskonałego przez jego temperaturę T i stałą Boltzmanna. Przemiany gazu doskonałego • wymienić i opisać przemiany • otrzymać z równania • interpretować prawa gazów Clapeyrona prawa rządzące z punktu widzenia teorii szczególne gazu doskonałego, – przemiana izotermiczna • sformułować prawa dla szczególnymi przemianami kinetyczno-molekularnej, – przemiana izochoryczna przemian szczególnych, gazu doskonałego, • posługiwać się pojęciem • przeliczyć temperaturę • sporządzać i interpretować współczynnika rozszerzalności – przemiana izobaryczna objętościowej gazu, wyrażoną w skali Celsjusza na wykresy p(V ), V(T ) i p(T ), kelwiny i odwrotnie. • każdą przemianę szczególną • rozwiązywać problemy, przedstawić w różnych stosując ilościowy opis układach współrzędnych. przemian gazu doskonałego. .A.K.S Ciśnienie gazu w naczyniu zamkniętym Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • zapisać wzór na ciśnienie • ewentualnie wyprowadzić wzór gazu (podstawowy wzór teorii na ciśnienie gazu w naczyniu kinetyczno-molekularnej), zamkniętym. • wyrazić wzór na ciśnienie gazu przez różne wielkości fizyczne (liczbę moli, masę pojedynczej cząsteczki, gęstość gazu itp.). 25623 24 1 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • opisać założenia teorii kinetyczno-molekularnej gazu doskonałego, • wyjaśnić z punktu widzenia teorii wywieranie przez gaz ciśnienia na ścianki naczynia, • wymienić czynniki wpływające na ciśnienie gazu w naczyniu zamkniętym. • zapisać i objaśnić równanie stanu gazu doskonałego, • zapisać i objaśnić równanie Clapeyrona. Lp. 5 Bardzo dobry Uczeń potrafi: • posługiwać się pojęciem stopni swobody cząsteczek gazu, • wyrazić wzór na całkowitą średnią energię kinetyczną cząsteczki (wszystkich rodzajów ruchu) przez liczbę stopni swobody cząsteczek gazów jedno-, dwui wieloatomowych. .A.K.S • rozwiązywać problemy ilościowe z zastosowaniem pierwszej zasady termodynamiki do przemian gazowych. 25623 24 6–8 Dopuszczający i dostateczny Dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Energia wewnętrzna gazu. • zdefiniować energię • zapisać wzór na zmianę Stopnie swobody wewnętrzną ciała i gazu energii wewnętrznej gazu doskonałego, doskonałego jako funkcję • korzystać z informacji, zmiany jego temperatury. że energia wewnętrzna danej masy danego gazu doskonałego zależy jedynie od jego temperatury, a zmiana energii wewnętrznej jest związana jedynie ze zmianą temperatury. Pierwsza zasada termodynamiki • posługiwać się pojęciem ciepła • interpretować przemiany i jej zastosowanie do przemian i przekazu ciepła, gazowe (w tym także gazowych • wypowiedzieć, zapisać adiabatyczną) z punktu i objaśnić pierwszą zasadę widzenia pierwszej zasady termodynamiki, termodynamiki. • korzystać z informacji, że pierwsza zasada termodynamiki jest zasadą zachowania energii układu, • obliczać pracę objętościową na podstawie wykresu p(V ) w prostych przypadkach, • zapisać pierwszą zasadę termodynamiki dla przemian: izotermicznej, izochorycznej i izobarycznej. Temat lekcji 41 4 2 Temat lekcji Bardzo dobry Uczeń potrafi: • wyprowadzić związek między Cp i CV (różnicę i stosunek), • skorzystać z informacji, że Cp/CV zależy od liczby stopni swobody cząsteczek. • posługiwać się pojęciem entropii układu i zmiany entropii, • korzystać z informacji, że w procesach samorzutnych entropia układu wzrasta. • rozwiązywać ilościowe problemy dotyczące bilansu cieplnego z uwzględnieniem przemian fazowych. .A.K.S • zapisać ogólny wzór na zmianę energii wewnętrznej gazu, słuszny w każdym procesie, • korzystać z powyższego wzoru podczas rozwiązywania problemów ilościowych. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: 9 Ciepło właściwe i ciepło molowe • rozróżniać pojęcia ciepła • definiować pojęcie ciepła właściwego i ciepła molowego. właściwego i ciepła molowego substancji, • posługiwać się pojęciami ciepła molowego gazu w stałym ciśnieniu i stałej objętości i obliczać ich różnicę. Energia wewnętrzna jako 10 • korzystać z informacji, że • wyjaśnić znaczenie funkcja stanu zmiana energii wewnętrznej stwierdzenia, że energia podczas przejścia gazu między wewnętrzna jest funkcją stanu dwoma stanami nie zależy od gazu (ciała). procesu (tak jak praca i ciepło), tylko od stanu początkowego i końcowego 11–13 Silniki cieplne. Odwracalny cykl • opisać zasadę działania silnika • zdefiniować sprawność silnika Carnota cieplnego, cieplnego, • wymienić przemiany, z których • obliczać sprawność różnych składa się cykl Carnota, cykli, • posługiwać się pojęciem • sformułować drugą zasadę sprawności silnika cieplnego, termodynamiki. • korzystać z informacji, że nie całe ciepło pobrane ze źródła może być zamienione na pracę. 14–15 Przejścia fazowe • opisać procesy: topnienia, • zdefiniować ciepła przemian krzepnięcia, parowania, fazowych, skraplania, sublimacji, • sporządzać i interpretować resublimacji, odpowiednie wykresy, • odróżniać wrzenie od • opisywać przemiany energii parowania. w przemianach fazowych. Lp. Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • analizować wpływ zewnętrznego ciśnienia na temperaturę wrzenia cieczy. 16 Para nasycona i para nienasycona 17 Rozszerzalność termiczna ciał • omówić na przykładach zjawisko rozszerzalności termicznej ciał, • obliczać zmiany objętości odpowiadające zmianom temperatury. Transport energii przez • opisać zjawiska przewodzenia • omówić doświadczenia • objaśnić analogie między przewodzenie i konwekcję i konwekcji i podać przykłady pozwalające zbadać zjawisko przewodzeniem ciepła praktycznego wykorzystania przewodnictwa cieplnego i przewodzeniem prądu tych zjawisk, ciał stałych, cieczy i gazów elektrycznego, • podać przykłady ciał, które są oraz sformułować wnioski • opisać ilościowo zjawisko dobrymi przewodnikami ciepła. wynikające z tych doświadczeń. przewodnictwa cieplnego. 18 Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • posługiwać się pojęciami pary • wyjaśnić, dlaczego ciśnienie nasyconej i pary nienasyconej, pary nasyconej ze wzrostem • korzystać z informacji, że temperatury wzrasta bardziej ciśnienie pary nasyconej można gwałtownie niż ciśnienie pary zwiększyć jedynie przez wzrost nienasyconej. temperatury, • korzystać z informacji, że pary nienasycone w przybliżeniu stosują się do praw gazowych. • zdefiniować współczynnik • podać( ewentualnie rozszerzalności liniowej ciał wyprowadzić) związek stałych oraz objętościowej ciał między współczynnikami stałych i cieczy. rozszerzalności liniowej i objętościowej ciała stałego. .A.K.S Temat lekcji 25623 24 Lp. 43 44 9. Pole elektryczne Lp. 1 2–3 • rozwiązywać zadania doświadczalne dotyczące elektryzowania ciał. • wypowiedzieć definicję • sporządzać wykres E(r) dla pola natężenia pola, wytworzonego przez ładunek • korzystając z definicji podać punktowy. jednostkę natężenia pola w SI, • obliczać natężenie pola wytworzonego przez ładunek punktowy. • obliczyć natężenie pola • obliczyć natężenie pola w różnych punktach wytworzonego przez wybrane symetralnej odcinka łączącego układy ładunków. ładunki tworzące dipol elektryczny. .A.K.S 6 Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • podać wartość ładunku • rozwiązywać zadania, stosując elementarnego, prawo Coulomba. • objaśnić pojęcie przenikalności elektrycznej ośrodka. 25623 24 4–5 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: Wzajemne oddziaływanie ciał • wyjaśnić, co to znaczy, że ciało naelektryzowanych. Prawo jest naelektryzowane, Coulomba • opisać oddziaływanie ciał naelektryzowanych, • zapisać i objaśnić prawo Coulomba, Elektryzowanie ciał. Zasada • wypowiedzieć i objaśnić zasadę zachowania ładunku zachowania ładunku, • opisać i wyjaśnić sposoby elektryzowania ciał, posługując się zasadą zachowania ładunku. Natężenie pola • podać sens fizyczny natężenia elektrostatycznego pola elektrostatycznego w danym punkcie, • przedstawić graficznie (za pomocą linii pola) pole centralne i jednorodne, • odpowiedzieć na pytanie: od czego zależy natężenie pola centralnego w danym punkcie? Zasada superpozycji natężeń • korzystając z zasady pól superpozycji pól, opisać jakościowo pole wytworzone przez wybrane układy ładunków. Temat lekcji Lp. 7 Rozkład ładunku na powierzchni przewodnika. Przewodnik w polu elektrostatycznym Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • zaproponować doświadczalny • przeprowadzić rozumowanie sposób sprawdzenia prowadzące do wniosku, że rozkładu ładunku wewnątrz linie pola elektrostatycznego są i na zewnątrz naładowanego w każdym punkcie prostopadłe do powierzchni naładowanego przewodnika, • przedstawić graficznie pole przewodnika, elektrostatyczne wytworzone • uzasadnić fakt, że wewnątrz przez naelektryzowaną kulkę, przewodnika znajdującego do której zbliżono przedmiot się w zewnętrznym polu metalowy. elektrostatycznym natężenie pola jest równe zeru • zapisać i objaśnić wzór na • wykorzystać analogie między energię potencjalną ładunku opisem pola grawitacyjnego w elektrostatycznym polu i elektrostatycznego centralnym, do zapisania wzorami • podać definicję potencjału pola wielkości opisujących pole elektrostatycznego w danym elektrostatyczne i pracę przy punkcie, przemieszczaniu ładunku • korzystać z ogólnego wzoru na w tym polu, pracę w polu elektrostatycznym • wykorzystać definicję (W = qU) do opisu zjawisk i ich potencjału do wyprowadzenia zastosowań. ogólnego wzoru na pracę w polu elektrostatycznym. .A.K.S Praca w polu elektrostatycznym jednorodnym i centralnym Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • wyjaśnić działanie piorunochronu i klatki Faraday'a, • przedstawić graficznie pole wytworzone przez naelektryzowaną metalową kulkę, • opisać jakościowo rozkład ładunku wprowadzonego na przewodnik o dowolnym kształcie. 25623 24 8–11 Temat lekcji 45 4 6 Temat lekcji 0 E, υ0 ⊥E • opisać budowę i działanie lampy oscyloskopowej. • przygotować prezentację na temat zastosowania lampy oscyloskopowej w oscylografach, elektrokardiografach, urządzeniach radarowych itp. .A.K.S 0 υ Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • objaśnić znaczenie • wyjaśnić wpływ dielektryka na współczynnika e0, pojemność kondensatora, • objaśnić,od czego i jak zależy • rozwiązywać zadania energia naładowanego dotyczące pojemności i energii kondensatora. kondensatora płaskiego, • rozwiązywać zadania dotyczące łączenia kondensatorów. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: 12–15 Pojemność elektryczna ciała • zdefiniować pojemność przewodzącego. Kondensator przewodnika i jednostkę pojemności, Pojemność kondensatora • odpowiedzieć na pytanie: płaskiego od czego zależy pojemność Energia naładowanego przewodnika? kondensatora • objaśnić pojęcie kondensatora, • odpowiedzieć na pytanie: od czego i jak zależy pojemność kondensatora płaskiego? 16 Ruch cząstki naładowanej • analizować jakościowo w polu elektrycznym ruch cząstki naładowanej w jednorodnym polu elektrostatycznym w przypadku: υ =0, Lp. 10. Prąd stały Lp. 1 • opisać charakterystyki prądowo-napięciowe dla różnych odbiorników, • opisać wpływ temperatury na opór przewodnika metalowego. • wyprowadzić wzory na opory zastępcze, • obliczać opór zastępczy dla połączeń mieszanych odbiorników, • wykonywać obliczenia konieczne przy zmianie zakresu mierników elektrycznych. • oszacować współczynnik temperaturowy oporu na podstawie wykresu R(t), • zaplanować doświadczenie, którego celem jest sporządzenie charakterystyki prądowo-napieciowej odbiornika i wyznaczenie oporu. • wyjaśnić, dlaczego wyznaczanie oporu za pomocą amperomierza i woltomierza jest zawsze obarczone błędem i jak stosować odpowiednie poprawki. .A.K.S 4 Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • obliczać ładunek przepływający w obwodzie na podstawie wykresu zależności natężenia prądu od czasu. 25623 24 2–3 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: Prąd elektryczny jako przepływ • opisać zjawisko prądu ładunku. Pierwsze prawo elektrycznego w metalach, Kirchhoffa • podać definicję natężenia prądu, • sformułować pierwsze prawo Kirchhoffa i stosować je w rozwiązywaniu zadań. Badania zależności natężenia • podać zależność natężenia prądu od napięcia dla odcinka prądu od przyłożonego obwodu napięcia w przewodnikach metalicznych (gdy można pominąć wpływ temperatury na natężenie prądu), • podać definicję oporu elektrycznego odcinka obwodu i jego jednostki. Łączenie szeregowe • posługiwać się pojęciami: i równoległe odbiorników połączenie szeregowe, połączenie równoległe, opór zastępczy, • podać wzory na opór zastępczy odbiorników połączonych szeregowo i równolegle, i stosować je w rozwiązywaniu zadań, • wyjaśnić rolę bezpieczników w domowej instalacji elektrycznej. Temat lekcji 47 4 8 Lp. 5 • wyjaśnić, kiedy wszystkie wzory • rozwiązywać problemy na pracę i moc prądu są sobie ilościowe dotyczące mocy równoważne. w odbiornikach połączonych szeregowo i równolegle. • zdefiniować siłę elektromotoryczną ogniwa. .A.K.S 7 Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • zaplanować doświadczenie • przedstawić rozumowanie sprawdzające zależność oporu doprowadzające do wniosku, przewodnika od jego długości jak opór przewodnika zależy od i przekroju poprzecznego. jego długości i przekroju. 25623 24 6 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: Od czego zależy opór • przedstawić ilościową przewodnika? zależność oporu elektrycznego przewodnika od jego długości i pola przekroju poprzecznego, • podać jednostki i sens fizyczny oporu właściwego materiału, • podać przykłady dobrych przewodników prądu elektrycznego. Praca i moc prądu • zapisać wzory na pracę i moc elektrycznego prądu elektrycznego, • zapisać wzór na tzw. ciepło Joule'a Siła elektromotoryczna źródła • opisać budowę ogniw energii elektrycznej galwanicznych, • wyjaśnić pojęcie siły elektromotorycznej ogniwa. Temat lekcji Lp. 8–9 Bardzo dobry Uczeń potrafi: • wyprowadzić prawo Ohma dla zamkniętego obwodu z zasady zachowania energii, • przedstawić na wykresie zależność U(I) i wyznaczyć z wykresu siłę elektromotoryczną ogniwa i jego opór wewnętrzny. .A.K.S 25623 24 10 Dopuszczający i dostateczny Dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: prosty obwód zamknięty. • podać i wyjaśnić prawo Ohma • zaplanować doświadczenie, Prawo Ohma dla obwodu. Co dla zamkniętego obwodu, którego celem jest wskazuje woltomierz dołączony • zaplanować doświadczenie, sporządzenie wykresu do biegunów źródła siły którego celem jest obserwacja zależności napięcia na końcach elektromotorycznej? zależności natężenia prądu źródła od natężenia prądu. w obwodzie od oporu zewnętrznego, • wyjaśnić, jaką wielkość wskazuje woltomierz dołączony do biegunów źródła w obwodzie otwartym i zamkniętym, • wyjaśnić różnicę między siłą elektromotoryczną i napięciem pomiędzy biegunami (na podstawie prawa Ohma), • wyjaśnić pojęcie oporu wewnętrznego ogniwa. Drugie prawo Kirchhoffa • wypowiedzieć i zapisać drugie • przedstawić bilans energii prawo Kirchhoffa dla oczka w obwodzie zamkniętym sieci, zawierającym tzw. elementy • wyjaśnić konwencję znaków czynne (np. akumulator lub w zapisie drugiego prawa silnik elektryczny). Kirchhoffa. Temat lekcji • prześledzić wzrosty i spadki potencjału w obwodzie zamkniętym (oczku), • rozwiązywać problemy ilościowe z wykorzystaniem praw Kirchhoffa. 49 50 11. Pole magnetyczne. Elektromagnetyzm Lp. 1–10 Bardzo dobry Uczeń potrafi: • przedyskutować zależność wartości siły Lorentza od kąta między wektorami B i , • przedyskutować zależność wartości siły elektrodynamicznej od kąta między wektorem B i przewodnikiem, • opisać oddziaływania wzajemne przewodników z prądem i podać definicję ampera, • przedyskutować ruch naładowanej cząstki w polu magnetycznym w zależności od kąta między wektorami B i , • przedstawić zasadę działania i zastosowanie cyklotronu, • rozwiązywać problemy związane z oddziaływaniem pola magnetycznego na poruszającą się cząstkę naładowaną i przewodnik z prądem. .A.K.S Dobry Uczeń potrafi: • zdefiniować indukcję magnetyczną, • zdefiniować jednostkę indukcji magnetycznej, • określić wartość, kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej i siły Lorentza w konkretnych przypadkach, • opisać ruch naładowanej cząstki w polu magnetycznym dla przypadku B, • objaśnić zasadę działania silnika elektrycznego, • jakościowo opisać właściwości magnetyczne substancji. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: Magnesy trwałe. Pole • przedstawić graficznie pole magnetyczne magnesu magnetyczne magnesu trwałego, Przewodnik z prądem w polu • opisać i przedstawić graficznie magnetycznym pole magnetyczne przewodnika Wektor indukcji magnetycznej prostoliniowego, kołowej pętli Naładowana cząstka w polu i zwojnicy, magnetycznym. Siła Lorentza. • podać cechy wektora indukcji Cyklotron magnetycznej B i jej jednostkę, • opisać i wyjaśnić doświadczenie Pole magnetyczne Oersteda, przewodników z prądem • podać cechy siły Silnik elektryczny elektrodynamicznej, • podać cechy siły Lorentza, Właściwości magnetyczne • stosować wzór na wartość siły substancji Lorentza dla przypadku B, • stosować wzór na wartość siły elektrodynamicznej dla przypadku gdy Bl , • objaśnić pojęcie strumienia magnetycznego i podać jego jednostkę, • podać przykłady zastosowania ferromagnetyków. Temat lekcji Lp. Temat lekcji 11–14 Zjawisko indukcji elektromagnetycznej – Prąd indukcyjny – Siła elektromotoryczna indukcji – Reguła Lenza Zjawisko samoindukcji Prąd zmienny Transformator Dobry Uczeń potrafi: • zapisać i przedyskutować wzór na strumień wektora indukcji magnetycznej, • obliczać strumień magnetyczny • wyjaśnić, dlaczego między końcami przewodnika poruszającego się w polu magnetycznym prostopadle do linii pola powstaje napięcie, Bardzo dobry Uczeń potrafi: • wyprowadzić wzór na napięcie powstające między końcami przewodnika poruszającego się w polu magnetycznym prostopadle do linii pola, • wyprowadzić wzór na e dla prądnicy prądu przemiennego, • wyjaśnić, dlaczego przesyłane energii elektrycznej wiąże się • sporządzać wykresy F(t) i e(t), z jej stratami, • poprawnie interpretować • przygotować prezentację wyrażenie na siłę na temat przesyłania elektromotoryczną indukcji energii elektrycznej na duże i samoindukcji, odległości. • objaśnić zasadę działania prądnicy prądu przemiennego, • posługiwać się wielkościami opisującymi prąd przemienny, • obliczać pracę i moc prądu przemiennego, • wyjaśnić pojęcie ciepła Joule’a • objaśnić zasadę działania transformatora, • podać przykłady zastosowania transformatora. 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • objaśnić, na czym polega zjawisko indukcji elektromagnetycznej i podać warunki jego występowania, • podać przykładowe sposoby wzbudzania prądu indukcyjnego, • stosować regułę Lenza, • odpowiedzieć na pytanie: od czego zależy siła elektromotoryczna indukcji? • posługiwać się pojęciem strumienia magnetycznego, • poprawnie interpretować prawo Faraday'a indukcji elektromagnetycznej, • objaśnić, na czym polega zjawisko samoindukcji i podać warunki jego występowania, • odpowiedzieć na pytanie: od czego zależy współczynnik samoindukcji zwojnicy? • podać jednostkę indukcyjności, • wymienić wielkości opisujące prąd przemienny. 51 52 12. Optyka Lp. 1–2 Temat lekcji Zjawiska odbicia i załamania światła Dobry Uczeń potrafi: • zapisać i objaśnić związek względnego współczynnika załamania światła na granicy dwóch ośrodków z bezwzględnymi współczynnikami załamania tych ośrodków, • zdefiniować kąt graniczny, • wymienić przykłady praktycznego wykorzystania zjawiska całkowitego wewnętrznego odbicia. Bardzo dobry Uczeń potrafi: • zaplanować i wykonać doświadczenie pokazujące zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia, • wyjaśnić zasadę działania światłowodu i podać przykłady jego zastosowania. 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • objaśnić, na czym polega zjawisko odbicia światła, • sformułować i stosować prawo odbicia, • wyjaśnić zjawisko rozpraszania, • opisać zjawisko załamania światła, • zapisać i objaśnić prawo załamania światła i zdefiniować bezwzględny współczynnik załamania, • objaśnić na czym polega zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia, • wymienić warunki, w których zachodzi całkowite wewnętrzne odbicie. Lp. 3–6 Bardzo dobry Uczeń potrafi: • narysować wykres funkcji y(x) dla zwierciadła wklęsłego i podać interpretację tego wykresu, • wymienić i omówić praktyczne zastosowania zwierciadeł, • objaśnić zasadę działania lupy, • korzystać z równania soczewki do rozwiązywania problemów, • rozwiązywać problemy jakościowe i ilościowe, związane z praktycznym wykorzystywaniem soczewek, • przygotować prezentację na jeden z tematów: – wady wzroku i sposoby ich korygowania, – zastosowania soczewek i ich układów w przyrządach optycznych – budowa i zasada działania mikroskopu optycznego. .A.K.S Dobry Uczeń potrafi: • opisać przejście światła przez płytkę równoległościenną, korzystając z prawa załamania, • opisać przejście światła przez pryzmat, korzystając z prawa załamania, • wykonać konstrukcję obrazu w zwierciadle płaskim, • zapisać równanie zwierciadła i prawidłowo z niego korzystać, • zapisać i objaśnić wzór na powiększenie obrazu, • wykonać konstrukcje obrazów w zwierciadłach kulistych i wymienić ich cechy. • zapisać wzór informujący od czego zależy ogniskowa soczewki i poprawnie go zinterpretować, • obliczać zdolność skupiającą układów cienkich, stykających się soczewek, • sporządzać konstrukcje obrazów w soczewkach i wymienić cechy obrazu w każdym przypadku, • zapisać i zinterpretować równanie soczewki, • objaśnić działanie oka jako przyrządu optycznego. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: Zwierciadła płaskie i kuliste • wymienić cechy obrazu otrzymanego w zwierciadle Płytka równoległościenna płaskim, i pryzmat (uzupełnienie) • omówić podział zwierciadeł Soczewki. Obrazy otrzymywane kulistych na wklęsłe i wypukłe, w soczewkach • objaśnić pojęcia: ognisko, Rozszczepienie światła białego ogniskowa, promień krzywizny, oś optyczna, w pryzmacie • opisać rodzaje soczewek, • objaśnić pojęcia: ognisko, ogniskowa, promień krzywizny, oś optyczna, • objaśnić pojęcie zdolności skupiającej soczewki, • obliczać zdolność skupiającą soczewki, • opisać i wyjaśnić zjawisko rozszczepienia świata białego. Temat lekcji 53 54 13. Dualna natura promieniowania elektromagnetycznego i materii Lp. 1–2 Bardzo dobry Uczeń potrafi: • opisać powstawanie fal elektromagnetycznych w obwodach LC, • wyjaśnić, dlaczego obwód LC nazywamy obwodem drgań elektrycznych, • wskazać analogię drgań elektrycznych w obwodzie LC do drgań mechanicznych, • wyjaśnić, na czym polega zjawisko rezonansu elektromagnetycznego, • rozwiązywać problemy z zastosowaniem zależności d sina = n l. • posługiwać się pojęciem kąta Brewstera. .A.K.S Dobry Uczeń potrafi: • wyjaśnić, na czym polegają zjawiska dyfrakcji i interferencji światła, • posługiwać się pojęciem spójności fal, • porównać obrazy otrzymane na ekranie po przejściu przez siatkę dyfrakcyjną światła monochromatycznego i białego, • zapisać wzór wyrażający zależność położenia prążka n-tego rzędu od długości fali i odległości między szczelinami i poprawnie go zinterpretować • objaśnić zjawisko polaryzacji światła (jakościowo), • wymienić sposoby polaryzowania światła. 25623 24 Dopuszczający i Temat lekcji dostateczny Uczeń potrafi: Fale elektromagnetyczne • omówić widmo fal elektromagnetycznych, Światło jako fala • podać źródła fal elektromagnetyczna: – pomiar wartości prędkości z poszczególnych zakresów długości omówić ich światła zastosowania, – doświadczenie Younga • opisać jedną z metod pomiaru – dyfrakcja i interferencja światła. Siatka dyfrakcyjna wartości prędkości światła, • opisać zjawisko rozszczepienia – polaryzacja światła światła, • opisać zjawiska dyfrakcji i interferencji światła, • opisać siatkę dyfrakcyjną i posługiwać się pojęciem stałej siatki, • podać przykłady praktycznego wykorzystywania zjawiska polaryzacji. Lp. 3 Temat lekcji Zjawisko fotoelektryczne .A.K.S Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • odpowiedzieć na pytania: • narysować i omówić – od czego zależy energia charakterystykę prądowokinetyczna fotoelektronów, napięciową fotokomórki, – od czego zależy liczba • omówić doświadczenia fotoelektronów wybitych dotyczące badania efektu z metalu w jednostce czasu, fotoelektryczny i wynikajace • wyjaśnić zjawisko z nich wnioski, fotoelektryczne na podstawie • rozwiązywać zadania kwantowego modelu światła, dotyczące zjawiska • napisać i objaśnić wzór fotoelektrycznego, na energię kinetyczną • przygotować prezentację • „Narodziny fizyki kwantowej”. fotoelektronów, • narysować i objaśnić wykres zależności energii kinetycznej fotoelektronów od częstotliwości (dla kilku metali). 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • wyjaśnić, na czym polega zjawisko fotoelektryczne, • posługiwać się pojęciem pracy wyjścia elektronu z metalu, • sformułować warunek zajścia efektu fotoelektrycznego dla metalu o pracy wyjścia W, • podać przykłady zastosowania fotokomórki, • zapisać i zinterpretować wzór na energię kwantu. 55 5 6 Lp. 4–5 Temat lekcji Emisja i absorpcja promieniowania elektromagnetycznego .A.K.S Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • sformułować i zapisać postulaty • wykazać zgodność wzoru Bohra, Balmera z modelem Bohra • obliczyć całkowitą energię budowy atomu wodoru, elektronu w atomie wodoru, • wyjaśnić, dlaczego nie można • wyjaśnić, jak powstają serie wytłumaczyć powstawania widmowe, korzystając liniowego widma atomu wodoru na gruncie fizyki z modelu Bohra atomu wodoru, • zamienić energię wyrażoną klasycznej, w dżulach na energię wyrażoną • wyjaśnić, dlaczego model w elektronowoltach, Bohra atomu wodoru był • obliczyć długości modelem „rewolucyjnym”, i częstotliwości fal • wyjaśnić, dlaczego odpowiadających liniom model Bohra jest do dziś wykorzystywany do widzialnej części widma atomu wodoru, intuicyjnego wyjaśniania • objaśnić uogólniony wzór niektórych wyników Balmera, doświadczalnych, • objaśnić prawo Stefana• wyjaśnić, co to znaczy ,że Boltzmana, światło ma naturę dualną, • objaśnić prawo Wiena. • posługiwać się prawami Stefana-Boltzmana i Wiena. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • rozróżnić widmo ciągłe i widmo liniowe • rozróżnić widmo emisyjne i absorpcyjne • opisać widmo promieniowania ciał stałych i cieczy • opisać widma gazów jednoatomowych i par pierwiastków. • opisać szczegółowo widmo atomu wodoru • objaśnić wzór Balmera • opisać metodę analizy widmowej • podać przykłady zastosowania analizy widmowej • wyjaśnić różnice między widmem emisyjnym i absorpcyjnym • posługiwać się pojęciem atomu w stanie podstawowym i wzbudzonym, • wyjaśnić, jak powstają linie Fraunhofera w widmie słonecznym, • wyjaśnić pojęcie ciała doskonale czarnego. Lp. 6 Dopuszczający i dostateczny Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Promieniowanie rentgenowskie • opisać właściwości promieni X, • opisać widmo promieniowania • wyjaśnić, jak powstaje • wymienić przykłady rentgenowskiego, krótkofalowa granica widma zastosowania promieniowania • wyjaśnić sposób powstawania promieniowania hamowania l , min rentgenowskiego. promieniowania o widmie • wyprowadzić wzór na lmin, ciągłym (promieniowania hamowania), • omówić zjawisko dyfrakcji • wyjaśnić sposób powstawania promieni X na kryształach, promieniowania o widmie • omówić zjawisko Comptona, liniowym (promieniowania • wyjaśnić, co to znaczy, charakterystycznego). że promieniowanie rentgenowskie ma naturę dualną. Temat lekcji .A.K.S 25623 24 57 5 8 Lp. 7 Temat lekcji Fale materii .A.K.S Bardzo dobry Uczeń potrafi: • omówić wyniki doświadczenia Davissona i Germera (rozpraszanie elektronów na krysztale), • przedstawić problem interpretacji fal materii, • omówić zastosowanie falowych właściwości cząstek ( badanie kryształów, mikroskop elektronowy), • przygotować prezentację na temat: – interferencja fal materii na dwóch sczelinach. – interferencja pojedynczych elektronów (np. korzystając z animacji i symulacji zamieszczonych w multimedialnej obudowie podręcznika), • przygotować prezentację pt. „Dualizm kwantowo-falowy w przyrodzie”. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • objaśnić wzór na długość fali de • podać treść hipotezy de Broglie’a. Broglie’a, • zapisać i zinterpretować wzór na długość fali de Broglie’a, • obliczyć długość fali de Broglie’a dla elektronu o podanej energii kinetycznej, • wyjaśnić, dlaczego nie obserwuje się fal materii dla obiektów makroskopowych, • oszacować długość fal materii dla obiektów mikroskopowych i makroskopowych, • wyjaśnić, dlaczego właściwości falowe obiektów mikroskopowych (cząstek) mogą być zaobserwowane w eksperymentach, a nie obserwuje się właściwości falowych obiektów makroskopwych. 14. Modele przewodnictwa elektrycznego Lp. 1–4 Temat lekcji Półprzewodniki .A.K.S Dobry Bardzo dobry Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • wyjaśnić, dlaczego opór • przygotować prezentację półprzewodników maleje ze na temat zastosowań wzrostem temperatury, półprzewodników. • wyjaśnić, dlaczego domieszkuje się półprzewodniki, • opisać półprzewodniki typu n i p, • omówić zjawiska występujące na złączu n-p, • omówić budowę działanie diody półprzewodnikowej. 25623 24 Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • podać przykład przewodnika, półprzewodnika i izolatora, • omówić zależność właściwości elektrycznych substancji od obecności elektronów swobodnych, • omówić podział ciał na przewodniki, izolatory i półprzewodniki ze względu na zależność ich oporu właściwego od temperatury, • opisać budowę półprzewodników samoistnych i domieszkowych, • opisać zastosowanie diody półprzewodnikowej. 59 60 Aneks 3. Doświadczenia Lp. 1–7 Temat lekcji 1. Pomiar częstotliwości podstawowej drgań struny 2. Wyznaczanie ciepła właściwego cieczy lub ciała stałego 3. Badanie kształtu linii pola elektrycznego 4. Badanie kształtu linii pola magnetycznego 5. Wyznaczanie współczynnika załamania światła 6. Wyznaczanie powiększenia obrazu otrzymanego za pomocą soczewki 7. Znajdowanie charakterystyk prądowo-napięciowych opornika, żarówki i diody półprzewodnikowej Dopuszczający i dostateczny Uczeń potrafi: • odczytywać wskazania przyrządów pomiarowych, dokładność przyrządu • przygotować zestaw doświadczalny wg instrukcji, • wykonać samodzielnie kolejne czynności, • sporządzić tabelę wyników pomiaru, • obliczyć wartości średnie wielkości mierzonych, • porządzić odpowiedni układ współrzędnych (podpisać i wyskalować osie, zaznaczyć jednostki wielkości fizycznych), • zaznaczyć w układzie współrzędnych punkty wraz z niepewnościami, • zapisać wynik pomiaru w postaci x ± Dx. Dobry Uczeń potrafi: • obliczyć niepewność względną pomiaru, • oszacować niepewność pomiaru pośredniego metodą najmniej korzystnego przypadku, • przedstawić graficznie wyniki pomiarów wraz z niepewnościami, • dopasować graficznie prostą do punktów pomiarowych i ocenić trafność tego postępowania, • odczytać z dopasowanego graficznie wykresu współczynnik kierunkowy prostej, • podać przyczyny ewentualnych błędów systematycznych, • zaproponować sposób postępowania pozwalający uniknąć błędów systematycznych, • oszacować wielkość błędów systematycznych, • ocenić krytycznie, czy otrzymany wynik doświadczenia jest realny, • samodzielnie sformułować wnioski wynikające Bardzo dobry Uczeń potrafi: • dopasować prostą do wyników pomiarów, • obliczyć współczynnik kierunkowy prostej dopasowanej do punktów pomiarowych, • obliczyć odchylenie standardowe pojedynczego pomiaru, • obliczyć odchylenie standardowe średniej dla każdej serii pomiarów, • podać wynik pomiaru w postaci x ± Dx, • ocenić, czy niepewność pomiaru jest niepewnością systematyczną, • samodzielnie zaproponować metodę wyznaczenia wielkości fizycznej.
