SN uchw III CZP-14`2009 piwnice z uzasadn

1
Sygn. Akt III CZP 14/09
UCHWAŁA
Dnia 17 kwietnia 2009 r.
Sąd NajwyŜszy w składzie:
SSN Stanisław Dąbrowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzykowski
SSN Wojciech Katner
Protokolant BoŜena Kowalska
w sprawie z powództwa Cecylii B.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej ”Rodzina Kolejowa” w Białymstoku
o stwierdzenie niewaŜności uchwały,
po rozstrzygnięciu na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 kwietnia 2009 r.,
zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w B.
postanowieniem z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. Akt I ACa 543/08,:
„Czy uchwała zarządu spółdzielni, nie zaliczająca piwnicy jako pomieszczenia
przynaleŜnego do lokalu mieszkalnego, w sytuacji gdy piwnica przyporządkowana
jest do tego lokalu i pozostaje w uŜytkowaniu osoby której przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, jest dotknięta niewaŜnością z uwagi na treść art. 42
ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
(Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późniejszymi zmianami)?”;
w razie odpowiedzi negatywnej:
„Czy osoba, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
mieszkalnego, do którego to lokalu przyporządkowana jest faktycznie piwnica i jest
ona uŜytkowana przez tę osobę, moŜe wnosić na podstawie art. 43 ust. 5 ustawy
z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych powództwo o uchylenie
uchwały zarządu spółdzielni, mocą której nie zaliczono piwnicy jako pomieszczenia
przynaleŜnego do lokalu mieszkalnego, z powodu naruszania jej interesu prawnego
lub uprawnienia (art. 42 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.
o spółdzielniach mieszkaniowych)?”
podjął uchwałę:
NiewaŜna jest uchwała zarządu spółdzielni, niezaliczająca piwnicy
jako pomieszczenia przynaleŜnego do lokalu mieszkalnego w
sytuacji, gdy piwnica przyporządkowana jest do tego lokalu i
pozostaje w uŜytkowaniu osoby, której przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu.
2
Uzasadnienie
Przedstawienie Sądowi NajwyŜszemu do rozstrzygnięcia zagadnienie
prawne powstało na tle następującego stanu faktycznego.
Na podstawie umowy z dnia 16 grudnia 1997 r., zawartej pomiędzy
Spółdzielnią Mieszkaniową „Rodzina Kolejowa” w Białymstoku i Cecylią
B. Spółdzielnia zobowiązała się wybudować mieszkanie nr 25 o pow.
uŜytkowej 44,5 m² zlokalizowane na parterze budynku nr 5 przy ul. Ś.
[...]. W dniu 30 kwietnia 1998 r. Zarząd Spółdzielni przydzielił
powódce Cecylii B. mieszkanie na warunkach własnościowego prawa
do lokalu w budynku przy ul. Ś. [...] m 25, składające się z trzech izb
o łącznej powierzchni uŜytkowej 44,5 m².
W
budynku
przy
ul.
Ś.
[...]
znajdują
się
piwnice
w
ilości
odpowiadającej ilości lokali mieszkalnych, o powierzchni od 2 do 5,30
m². Przyjęto zasadę, Ŝe numer piwnicy odpowiada numerowi lokalu
mieszkalnego i przekazano je osobom, którym przysługuje spółdzielcze
własnościowe
prawo
do
lokalu
mieszkalnego
bez
protokołów przekazania. Powódka uŜytkuje pomieszczenia piwniczne
oznaczone
numerem
jej
lokalu
mieszkalnego
od
początku
zamieszkiwania w naleŜącym do niej lokalu.
Cecylia B. w dniu 11 czerwca 2001 r. złoŜyła wniosek o zawarcie z
nią umowy przeniesienia prawa własności zajmowanego przez nią
lokalu w ten sposób, Ŝe przysługiwać jej będzie prawo odrębnej
własności tegoŜ lokalu, które będzie związane z prawem własności do
nieruchomości obejmującej budynek, w którym ustanawia się prawo
odrębnej
własności
pomieszczeń
lokalu
przynaleŜnych
współwłasności
mieszkalnego
do
nieruchomości
własnością uwłaszczonego lokalu.
tego
z
lokalu
wspólnej,
prawem
oraz
własności
udziałów
związanych
z
we
odrębną
3
W
dniu
11
marca
2004
r. Zarząd
Spółdzielni
Mieszkaniowej
„Rodzina Kolejowa” podjął, na podstawie art. 42 ust. 7 ustawy z dnia
15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, uchwałę o
nieuznawaniu komórek piwnicznych za pomieszczenia przynaleŜne do
lokali mieszkalnych.
W dniu 21 maja 2008 r. Zarząd Spółdzielni podjął uchwałę w
sprawie
określenia
przedmiotu
odrębnej
własności
lokali
w
nieruchomości w skład której wchodzi między innymi budynek przy ul.
Ś.[...].
W
uchwale
nie
zaliczono
piwnic
jako
pomieszczeń
przynaleŜnych do lokali mieszkalnych. W okresie wyłoŜenia projektu
uchwały do wglądu wpłynęły do Zarządu trzy wnioski o zaliczenie
piwnic jako części składowych lokali mieszkalnych, jednak nie zostały
one uwzględnione.
Sąd okręgowy w B. wyrokiem z dnia 25 sierpnia 2008 r. oddalił
powództwo Cecylii B. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej „Rodzina
Kolejowa” w Białymstoku. Przyjmując, Ŝe powódka domaga się
stwierdzenia niewaŜności uchwały Zarządu Spółdzielni z dnia 21 maja
2008 r. Sąd Okręgowy wskazał, Ŝe powódka błędnie odczytuje zmianę
art. 42 ust. 3 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jaka
nastąpiła z dniem 31 lipca 2007 r. po wejściu w Ŝycie nowelizacji
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 14 czerwca 2007 r.
(Dz.U. Nr 125, poz. 873). W ocenie Sądu Okręgowego zmiana ta miała
charakter czysto redakcyjny i nie powodowała powstania Ŝadnych
nowych uprawnień, ani nie nakładała Ŝadnych nowych obowiązków na
Zarząd Spółdzielni. Sąd Okręgowy zauwaŜył, teŜ, Ŝe do czasu
nowelizacji nie istniał spór co do tego, Ŝe z mocy art. 42 ust. 7 ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych, Zarząd był władny podjąć decyzję o
przynaleŜności do lokalu, jako jego części składowych, pomieszczeń
przynaleŜnych, w rozumieniu art. 2 ust. 4 ustawy o własności lokali,
bądź stwierdzić, Ŝe te pomieszczenia nie będą przynaleŜeć do lokali
jako ich części składowe. Wskazał przy tym, Ŝe Zarząd Spółdzielni w
4
uchwale z dnia 11 marca 2004 r., która nie została zaskarŜona i tym
samym korzysta z przymiotu zgodności z prawem, podjął decyzję o
nieuznawaniu komórek piwnicznych za pomieszczenia przynaleŜne do
lokali mieszkalnych.
Sąd Apelacyjny w B. rozpoznając apelację powódki do wyroku Sądu
Okręgowego, przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi NajwyŜszemu
zagadnienie prawne przytoczone na wstępie.
Sąd NajwyŜszy zauwaŜył, co następuje:
Stosownie do art.42 ust. 7 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych
decyzję o przynaleŜności do lokalu, jako jego części składowych,
pomieszczeń przynaleŜnych, podejmuje zarząd spółdzielni. JednakŜe
swoboda decydowania zarządu ograniczona jest przepisami prawa.
Pierwsze
ograniczenie
wprowadza
sam
art.
42
ust.
7
poprzez
odwołanie się do art. 2 ust. 4 ustawy o własności lokali. Drugie
ograniczenie wprowadzone zostało przez ustawę z dnia 14 czerwca
2007 r. (Dz.U. Nr 125, poz. 873), nowelizująca między innymi art. 42
ust. 3 pkt 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Z brzmienia art.
42 po nowelizacji wynika, Ŝe uchwała zarządu spółdzielni określająca
przedmiot odrębnej własności lokali powinna takŜe określać rodzaj,
połoŜenie i powierzchnię lokali oraz pomieszczeń przynaleŜnych, w tym
piwnic lub pomieszczeń gospodarczych, o ile piwnica lub pomieszczenie
gospodarcze jest w tym budynku przyporządkowane lokalowi, a
władający lokalem faktycznie piwnice lub pomieszczenie gospodarcze
uŜytkuje.
Zatem, w sytuacji, w której piwnica przyporządkowana jest do
lokalu mieszkalnego i jest uŜytkowana przez osobę, której przysługuje
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, zarząd spółdzielni w
uchwale określającej przedmiot odrębnej własności lokali powinien
takŜe określić połoŜenie i powierzchnię piwnicy.Pominięcie w takiej
sytuacji w uchwale piwnicy przyporządkowanej do lokalu powoduje
5
sprzeczność uchwały z art. 42 ust.3 pkt 2 ustawy o spółdzielniach,
a w konsekwencji jej niewaŜność.
Trafny jest pogląd, Ŝe o przyporządkowaniu w rozumieniu art. 42
ust. 3 pkt 2 piwnicy do lokalu mieszkalnego moŜna mówić zarówno w
sytuacji, w której w przydziale lokalu mieszkalnego wskazano, Ŝe do
tego lokalu przynaleŜna jest określona piwnica, jak i wtedy, gdy został
sporządzony protokół przekazania piwnicy określonej osobie, ale takŜe
jeŜeli
przyporządkowanie
oznaczenie
konkretnej
nastąpiło
piwnicy
przez
numerem
czynności
faktyczne:
konkretnego
lokalu
mieszkalnego i wydanie jej osobie, która otrzymała przydział tego
lokalu.
W konkretnej sprawie istotne jest, Ŝe zgłoszone przez powódkę
roszczenie pozostało niezrealizowane do dnia wejścia w Ŝycie ustawy z
dnia 14 czerwca 2007 r. Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 5 tejŜe ustawy
zgłoszone na piśmie roszczenia określone w przepisach wymienionych
w tym ustępie, niezrealizowane do dnia wejścia w Ŝycie ustawy są
rozpoznawane na jej podstawie. Wynika z tego, Ŝe do wniosku
powódki, zgłoszonego w 2001 r. naleŜało stosować art. 42 ust. 3
pkt 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu nadanym
temu przepisowi ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r.
Z powyŜszych względów Sąd NajwyŜszy rozstrzygnął przedstawione
zagadnienie prawne jak w uchwale (art. 390 § 1 k.p.c.).