PODSTAWY PRAWNE I ORGANIZACJA

ORGANIZACJA
SYSTEMU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO
Zarządzanie kryzysowe jest realizowane na czterech poziomach: gminnym, powiatowym, wojewódzkim i krajowym.
Poziom gminny - realizuje podstawowe zadania związane z ochroną ludności: ostrzeganie, alarmowanie i informowanie ludności o zagrożeniach, prowadzenie ewakuacji oraz zapewnieniu ewakuowanym
pomocy medycznej i socjalnej głównie w zakresie zakwaterowania i wyżywienia.
Poziom powiatowy - koordynuje działania reagowania kryzysowego na obszarze powiatu, wspierając
je działaniem podległych sobie służb, inspekcji, straży wspomaganych przez organizacje pozarządowe
przewidziane w planie zarządzania kryzysowego powiatu.
Poziom wojewódzki - udziela niezbędnej pomocy władzom powiatowym; w przypadku powstania
sytuacji kryzysowej obejmującej obszar większy niż jeden powiat, koordynuje prowadzenie działań
ratowniczych.
Poziom krajowy - na wniosek wojewody udziela pomocy, gdy posiadane siły i środki wojewódzkie są
niewystarczające do opanowania sytuacji kryzysowej.
Fazy zarządzania kryzysowego obejmują zapobieganie, przygotowanie, reagowanie
i odbudowę.
Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa jest
wojewoda.
Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów na podstawie art. 22 punkty 2, 3 i 4 ustawy z dnia
23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie zapewnia współdziałanie
wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje
ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom
środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków; dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i
alarm przeciwpowodziowy; wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa
państwa oraz zarządzania kryzysowego - na zasadach określonych w odrębnych m. in. nw. ustawach:
-
-
z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym,
z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej,
z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym,
z dnia z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej
Polskiej,
z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej,
z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym,
z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe,
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska,
z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne,
z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane,
z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych,
2
-
z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych,
z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Organy właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz ich zadania i zasady działania w tej dziedzinie, a także zasady finansowania zadań zarządzania kryzysowego określa ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym.
Miejsce organów administracji publicznej w systemie zarządzania kryzysowego RP przedstawia załącznik nr 1.
Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
-
kierowanie działaniami związanymi z monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem
i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa;
realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego
zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu reagowania
na potencjalne zagrożenia;
wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
do wykonywania zadań w sytuacjach kryzysowych;
wykonywanie przedsięwzięć wynikających z dokumentów planistycznych wykonywanych w
ramach planowania operacyjnego realizowanego w województwie;
zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
Zadania w sprawach zarządzania kryzysowego wojewoda wykonuje przy pomocy
urzędu wojewódzkiego oraz zespolonych służb, inspekcji i straży, w tym komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego w urzędzie wojewódzkim – Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, do której należy
w szczególności:
-
-
gromadzenie i przetwarzanie danych oraz ocena zagrożeń występujących na obszarze województwa;
monitorowanie, analizowanie i prognozowanie rozwoju zagrożeń na obszarze województwa;
dostarczanie niezbędnych informacji dotyczących aktualnego stanu bezpieczeństwa dla wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, zespołu zarządzania kryzysowego działającego
w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa;
współpraca z powiatowymi zespołami zarządzania kryzysowego;
zapewnienie funkcjonowania wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, w tym dokumentowanie jego prac;
realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa;
realizacja wytycznych oraz opracowywanie i aktualizacja wojewódzkiego planu zarządzania
kryzysowego;
przygotowywanie zaleceń wojewody do powiatowych planów zarządzania kryzysowego;
zatwierdzanie powiatowych planów zarządzania kryzysowego;
planowanie wsparcia innych organów właściwych w sprawach zarządzania kryzysowego;
planowanie użycia pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do
wykonywania zadań w sytuacji kryzysowej,
planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji zadań Sił Zbrojnych
Rzeczypospolitej Polskiej,
współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym,
organizacja wykonania zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
3
Na szczeblu wojewódzkim zostały powołane wojewódzkie zespoły zarządzania kryzysowego, na szczeblu samorządowym powiatowe i gminne zespoły zarządzania kryzysowego.
Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego jest organem pomocniczym wojewody
w zakresie zarządzania kryzysowego. Do jego zadań należy w szczególności:
-
ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń;
przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie wojewodzie wniosków dotyczących wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w wojewódzkim planie zarządzania kryzysowego;
przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami;
opiniowanie wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego.
Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego swoje zadania realizuje w trakcie zaplanowanych posiedzeń ukierunkowanych na podejmowanie działań przede wszystkim o charakterze
prewencyjnych oraz w razie potrzeby w trakcie posiedzeń doraźnych na polecenie wojewody,
w szczególności w sytuacjach kryzysowych generujących zagrożenia o dużej skali. Z Zespołem współpracują, w razie potrzeby przy rozwiązywaniu konkretnych problemów, biegli,
eksperci i rzeczoznawcy.
Na podobnych zasadach funkcjonują powiatowe i gminne zespoły zarządzania kryzysowego.
Przy wojewodach, starostach, wójtach, burmistrzach oraz prezydentach miast funkcjonują centra zarządzania kryzysowego.
Pełnią one całodobowe dyżury oraz współdziałają z podmiotami prowadzącymi działania
ratownicze i humanitarne. W centrach wojewódzkich całodobowe dyżury pełnią lekarze koordynatorzy ratownictwa medycznego.
Do zadań wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego należy:
-
pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego;
współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej;
nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego
ostrzegania ludności;
współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska;
współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne;
dokumentowanie działań podejmowanych przez centrum;
realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa.
Systemy wspomagające wykonywanie zadań przez WCZK1:
-
MONITOR IMGW – aplikację ułatwiającą pozyskiwanie i poszerzanie wiedzy dot. aktual-
nej sytuacji i prognoz hydrometeorologicznych.
1
Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego współpracuje z Centrum Powiadamiania Ratunkowego, realizującym nw. zadania w zakresie obsługi zgłoszeń na numery alarmowe, w tym na
nr alarmowy 112.
4
- REGIONALNY SYSTEM OSTRZEGANIA - aplikację ułatwiającą szybki dostęp z informacjami i ostrzeżeniami do społeczeństwa poprzez stronę internetową Urzędu, aplikację
mobilną oraz możliwość zamieszczania komunikatów w telegazecie i w formie napisów
na kanałach informacyjnych telewizji publicznej.
Na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym tworzy się plany zarządzania kryzysowego - Procesy związane z zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi na terenie
województwa małopolskiego przebiegają w oparciu o te plany. Częścią składową planów
zarządzania kryzysowego są procedury uruchamiania działań przewidzianych w Planie Zarządzania Kryzysowego oraz procedury postępowania Wojewódzkiego Centrum Zarządzania
Kryzysowego.
Wykaz procedur uruchamiania działań przewidzianych w Planie Zarządzania Kryzysowego
przedstawia załącznik nr 2; wykaz procedur postępowania Wojewódzkigo Centrum
Zarządzania Kryzysowego przedstawia załącznik nr 3.
Współpraca ze służbami, instytucjami i jednostkami zaangażowanymi w reagowanie na
zagrożenia
Prowadzona jest w oparciu o plany zarządzania kryzysowego, procedury reagowania kryzysowego oraz stanowiące odnośniki do planów zarządzania kryzysowego plany operacyjne
służb, inspekcji i straży, określające specjalistyczne zasady i sposoby działań ratowniczych,
podejmowane w konkretnych sytuacjach kryzysowych. Podstawowe służby systemu utrzymują bieżący, całodobowy kontakt z centrami zarządzania kryzysowego poszczególnych szczebli
zarządzania przekazując wzajemnie i na bieżąco informacje o potencjalnych i występujących
zagrożeniach oraz podejmowanych działaniach.
Sytuację w województwie monitoruje Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego
utrzymujące stałą współpracę m. in. z IMiGW w zakresie przekazywania ostrzeżeń hydrometeorologicznych, w oparciu o które przekazywane są ostrzeżenia o możliwości wystąpienia
zagrożenia powodziowego lub anomalii pogodowych do powiatowych centrów zarządzania
kryzysowego oraz do wybranych podmiotów systemu zarządzania kryzysowego, w tym poprzez Rzecznika Prasowego Wojewody do mediów informacyjnych – system RSO. Podmioty
zaangażowane w Wojewódzki System Ostrzegania i Alarmowania przedstawia załącznik nr 4.
Z podmiotami systemu zarządzania kryzysowego w województwie utrzymywana jest
łączność za pomocą:
-
telefonów bezpośrednich,
telefonów w sieciach resortowych,
telefonów w sieci TP S.A. i innych operatorów
telefonów komórkowych,
faksów,
radiotelefonów w sieci zarządzania kryzysowego Wojewody z powiatowymi CZK,
poczty elektronicznej,
łączności specjalnej.
Główne współpracujące służby, inspekcje i straże oraz podmioty zarządzania kryzysowego:
-
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Państwowa Straż Pożarna
5
-
Policja
Inspekcja Sanitarna
Inspekcja Weterynaryjna
Inspekcja Ochrony Środowiska
Inspekcja Nadzoru Budowlanego
Inspekcja Transportu Drogowego
Inspekcja Farmaceutyczna
Centrum Operacji Lądowych-Dowództwo Komponentu Lądowego
Śląsko-Małopolski Oddział Straży Granicznej
IMiGW
RZG