Informacje umieszczane na opakowaniach

Informacje umieszczane na opakowaniach

Temat: „Informacje umieszczane na opakowaniach”
1. Co mówią nam opakowania?
Produkty przeznaczone do sprzedaży pięknie prezentują się na półkach, zwracają naszą
uwagę kolorowymi opakowaniami, kuszą krzykliwymi hasłami reklamowymi, przyciągają
oczy niesztampowymi krojami. Opakowania towarów posiadają niezliczoną ilość elementów
i informacji. Począwszy od rysunków, znaków firmowych, przez hasła reklamowe, na
symbolach i oznaczeniach kończąc. Etykieta w momencie zakupu produktu jest największym
źródłem informacji o danym towarze. Reguły znakowania artykułów regulują ustawy
i rozporządzenia krajowe, jak również rozporządzenia oraz dyrektywy unijne. Główna zasada
znakowania mówi, że informacje na opakowaniu żywności nie mogą wprowadzać nas w błąd,
a najważniejsze z nich powinny być komunikowane w języku polskim. Podczas zakupów
w koszykach większości konsumentów lądują przede wszystkim produkty spożywcze.
Informacje o tym, co jemy, odgrywają kluczową rolę w naszym codziennym życiu.
Symbol GDA, znajdujący się na produktach spożywczych, to wskazówka, ile procent
dziennego zapotrzebowania organizmu na wartości odżywcze zawiera dana porcja produktu.
GDA jest skrótem angielskich słów Guideline Daily Amount, co w wolnym tłumaczeniu
oznacza Wskazane Dziennie Zapotrzebowanie.
Trzy zielone strzałki układające się w trójkąt to powszechnie występujący na zabawkach
i produktach spożywczych znak – symbol recyklingu. Informację taką znajdziesz na
opakowaniach, które podlegają ponownemu wykorzystaniu. Znak recyklingu umieszcza się
na pudełkach, kartonach, paczkach z tworzyw sztucznych bądź aluminium. Cyfra i napis,
które towarzyszyć mogą symbolowi oznaczają nazwę surowca użytego do produkcji danego
opakowania.
Symbol przedstawiający człowieka wrzucającego śmieci do kosza to nic innego jak znak
„dbaj o czystość”. Najczęściej pojawia się zaraz obok symbolu recyklingu. Ikona ta wzywa do
wyrzucania do kosza opakowań bezpośrednio po konsumpcji ich zawartości. „Dbaj
o czystość” apeluje o niezaśmiecanie środowiska naturalnego i tym samym o dbałość o swoje
otoczenie. W obecności tego znaku często występować może symbol, który wzywa do
zgniatania opakowania przed jego wyrzuceniem.
Zielony punkt, koło, w które wpisane są dwie zielone strzałki informuje klienta, że producent
wyrobu zadbał o to, co stanie się z opakowaniem oraz że opłacił za odzyskiwanie materiału, z
którego wykonano opakowanie, zlecając to specjalistycznej firmie. Jest to jeden z najczęściej
i najchętniej używanych przez przedsiębiorców znaków na całym świecie. Jego obecność
świadczy o tym, że dany producent bierze udział w systemie odzysku i recyklingu opakowań
w swoim kraju.
Znak Aluminium – litery Alu otoczone strzałkami, oznacza, że produkt lub jego opakowanie
wykonane zostało z aluminium, natomiast wszelkie opakowania do przechowywania
żywności, które wcześniej nie miały z nią kontaktu muszą posiadać znak mówiący o tym, że
materiały i wyroby przeznaczone są do kontaktu z żywnością.
Pozostając w tematyce spożywczej należy pamiętać o znakach, które świadczą o tym,
że mamy do czynienia z „eko produktem”. Obecność takiego symbolu na produkcie
informuje, iż produkt opatrzony taką etykietą jest wyprodukowany zgodnie z zasadami
systemu kontroli i nadzoru dla rolnictwa ekologicznego.
Ikona z napisem „fairtrade” przekazuje komunikat, że produkt, po który sięgamy spełnia
międzynarodowe kryteria etycznego handlu. Symbol ten gwarantuje, że dany produkt został
wyprodukowany z poszanowaniem praw i godności pracownika w najuboższych krajach.
Oznaczenia na opakowaniach kosmetyków również dostarczają nam wielu cennych
informacji. Symbol otwartego słoika mówi nam, jak długo można używać kosmetyku.
Obok lub na symbolu słoika producent podaje okres trwałości po otwarciu, czyli okres
bezpiecznego stosowania kosmetyku, licząc od otwarcia, wyrażony w miesiącach. Istnieją
produkty, które nie wymagają podawania okresu trwałości, ze względu na brak ryzyka
pogorszenia się ich składu. Do artykułów takich należą między innymi szminki, aerozole oraz
produkty jednorazowe.
Ręka na książce to symbol, który oznacza, że na dołączonej do kosmetyku ulotce zawarte są
dodatkowe informacje, które zwykle nie zmieściły się na opakowaniu lub celowo zostały
przeniesione na ulotkę, żeby „nie zaśmiecać” niepotrzebnie opakowania. Ulotka zwykle
zawiera dane o składzie kosmetyku i ostrzeżenia związane z jego stosowaniem.
Popularny znak białego królika na tle trójkąta, to symbol, który informuje, że dany produkt,
ani żaden z jego składników nie był testowany na zwierzętach. Ikona ta jest coraz rzadziej
stosowana przez producentów, ponieważ obecnie testowanie produktów na zwierzętach jest
zabronione.
Oznaczenie CE umieszczone na produkcie lub jego opakowaniu jest deklaracją producenta, że
jego produkt spełnia wymagania dyrektyw obowiązujących w Unii Europejskiej. W praktyce
oznacza to tyle, że producent poddał się wszystkim procedurom oceny przewidzianych dla
danego rodzaju produktów. Symbol ten znajduje się na urządzeniach elektrycznych,
zabawkach, produktach służących do ochrony indywidualnej, typu okulary słoneczne, kaski,
itp.
Symbol przypominający drogowy znak zakazu, ze smutną buzią w postaci ikonki znaleźć
można na zabawkach lub ich opakowaniach. Używany jest przez producentów w celu
informowania konsumentów, że wyprodukowane przez niego zabawki nie nadają się dla
dzieci poniżej 3 roku życia, ponieważ mogą one być dla nich niebezpieczne.
2. Informacje na opakowaniach kosmetyków
Oznakowanie opakowania
Aby konsument mógł dokonać świadomego wyboru kupowanego przez niego produktu,
powinien być poinformowany w sposób widoczny i czytelny o istotnych właściwościach
towaru.
Informacje, które powinny znajdować się na opakowaniu kosmetyku:

nazwa kosmetyku
 nazwę producenta, kraj produkcji
 ilość kosmetyku w opakowaniu
 termin trwałości
 szczególne ostrzeżenia przy stosowaniu produktu
 numer partii
 funkcje kosmetyku
 wykaz składników
Jeżeli umieszczenie tych wszystkich informacji na opakowaniu nie jest możliwe ze względu
na jego wielkość, to mogą one być wymienione tylko na opakowaniu zewnętrznym. Dla
wszystkich kosmetyków przeznaczonych do sprzedaży stworzony został krajowy system
informowania o kosmetykach, gdzie gromadzone są dane zarówno o kosmetykach, jak
i przypadkach zachorowań spowodowanych ich użyciem.
Co powinny zawierać etykiety szamponów i kremów?
3. Czytelnie oznaczana żywność
Nowe, bardziej czytelne etykiety umieszczone na produktach żywnościowych mają sprawić,
by konsumenci bardziej świadomie dokonywali zakupu.
Od 13 grudnia 2014 roku stosowane jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) Nr 1169/2011 z 25 października 2011 w sprawie przekazywania informacji
dotyczących etykietowania żywności w odniesieniu do każdego sektora spożywczego.
Weszło ono w życie 13 grudnia 2011 roku. Specjaliści do spraw żywienia twierdzą, że
określenie wspólnych i jednolitych dla całej Unii Europejskiej wymogów, definicji oraz
procedur doprowadzi do stworzenia jasnych ram do rzetelnego informowania konsumenta.
Przede wszystkim jednak posłuży zwiększeniu poziomu ochrony zdrowia, a także interesów
konsumentów.
Na podstawie informacji zawartych w artykułach 10-35 analizowanego rozporządzenia do
obowiązkowych informacji na temat żywności, które powinny znajdować się na opakowaniu
należą:











nazwa żywności,
wykaz składników,
ilość netto,
data ważności,
warunki przechowywania,
nazwa i adres producenta,
kraj pochodzenia,
instrukcja użycia,
alergeny,
wartości odżywcze,
a także wszelkie składniki bądź substancje pomocnicze w przetwórstwie oraz ilość
określonych składników lub kategorii składników.
Kluczowe zmiany regulowane przez przytaczane powyżej rozporządzenie, w zakresie etykiet
zamieszczanych na produktach, dotyczą przede wszystkim: zwiększenia czytelności etykiet,
umieszczania na produktach przejrzystych i pełnych informacji o alergenach, a także
obowiązku informowania konsumentów o wartościach odżywczych produktu oraz
informowaniu o kraju pochodzenia. Należy podkreślić jednak, że nie wszystkie zmiany
weszły w życie z dniem 13 grudnia 2014 roku. Wyjątek stanowi umieszczanie informacji o
wartości odżywczej na produktach. Zmiana ta zacznie obowiązywać dopiero 13 grudnia
2016 roku.
Zwiększenie czytelności etykiet na opakowaniach w głównej mierze skupiać się będzie na
charakterze informacji, które powinny być łatwo dostępne. Oznacza to, że etykieta powinna
charakteryzować się widocznością oraz czytelnością –wykorzystana czcionka musi posiadać
wielkość co najmniej 12 mm. Ponadto zawarte informacje powinny być umieszczone
bezpośrednio na opakowaniu lub na załączonej etykiecie. Treści powinny uwzględniać język
łatwo zrozumiały dla konsumentów w danym kraju.
Zmiany wprowadzone w pierwszej połowie grudnia 2014 roku spowodowały, że na
etykietach żywności zawierającej substancje, które stanowią zarzewie alergii lub powodują
reakcję nietolerancji, nazwa alergenu musi być wyróżniona spośród wykazu pozostałych
składników gotowego wyrobu. Sposobów na wskazanie alergenów w produkcie jest wiele.
Może zostać wykorzystane podkreślenie, zmiana stylu lub koloru czcionki, a także zmiana
tła.
Zamieszczanie na etykiecie informacji na temat kraju pochodzenia również zostało
wprowadzone jako obowiązek za sprawą Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE). Informacje te dotyczą przede wszystkim rodzajów mięsa innego niż wołowina, mleka,
a także mleka wykorzystywanego w produktach mlecznych, nieprzetworzonych środków
spożywczych, jednoskładnikowych produktów, jak również składników, które stanowią
więcej niż 50% środka spożywczego.
Obowiązek informowania o wartościach odżywczych produktu, zgodnie z założeniami,
zostanie wprowadzony w życie z dniem 13 grudnia 2016 roku. Uwzględniał on będzie:
1.
2.
po pierwsze podawanie informacji podstawowych tj.: wartość energetyczna, ilość
tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, a także białka, soli
oraz cukrów,
po drugie informacji dodatkowych, do których należą: kwasy tłuszczowe
jednonienasycone, kwasy tłuszczowe wielonienasycone, jak również alkohole
wielowodorotlenowe oraz skrobia i błonnik.
Warto nadmienić, że zmiany związane z informacjami na etykietach dotyczą wszystkich,
którzy biorą udział się w procesie „from farm to fork” – od farmy do widelca.
Odpowiedzialność za stosowanie nowych przepisów ponosi firma bądź podmiot, pod którego
nazwą środek spożywczy lub produkt jest wprowadzany na rynek europejski, a także
importer na rynek Unii Europejskiej.
3. Oznaczenia leków
Prawidłowe oznakowanie opakowań leków i przygotowanie ulotek informacyjnych ma
ogromne znaczenie w farmakoterapii. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą
pośrednio wpływać na zagrożenie zdrowia i życia pacjentów. Z tego względu podlegają
one szczegółowej regulacji prawnej. Jakiej?
Główne zasady oznakowania zewnętrznych i bezpośrednich opakowań produktów
leczniczych, a także elementów treści ulotek dołączanych do opakowań, zawarte są
w ustawie Prawo farmaceutyczne oraz w rozporządzeniu wykonawczym ministra zdrowia
z dnia 20 lutego 2009 r. Oznakowaniem leku jest informacja umieszczona na opakowaniu
bezpośrednim lub opakowaniu zewnętrznym. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo
farmaceutyczne opakowaniem bezpośrednim produktu leczniczego jest opakowanie mające
bezpośredni z nim kontakt, zaś opakowaniem zewnętrznym to, w którym umieszcza się
opakowanie bezpośrednie. Opakowanie, jego oznakowanie oraz treść ulotki informacyjnej
powinny odpowiadać danym zawartym w dokumentach zatwierdzonych w ramach
postępowania o wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Przepisy wykonawcze
określają szczegółowo kategorie informacji, które powinny znaleźć się na opakowaniu
produktu leczniczego. Są to m.in. nazwa produktu, jego moc, postać farmaceutyczna, sposób
stosowania i droga podania, nazwa i adres podmiotu odpowiedzialnego oraz numer
pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Wszystkie te dane muszą być czytelne, zrozumiałe
i nieusuwalne.
Szczegółowe informacje dotyczące oznaczania substancji leczniczych, opisane zostały
w źródłach poniżej:
Znakowanie leków
Znakowanie opakowań produktów leczniczych i ich procedury
4. Dodatkowe informacje:
Co musi się znaleźć na opakowaniu towaru?
Oznaczenia na opakowaniach produktów
Jak prawidłowo czytać etykiety?
Przewodnik po znakowaniu
Kosmetyki bez tajemnic
Czy wiemy co jemy?
Polacy vs. informacje na opakowaniach
Filmy:
Uważaj na puste informacje na produktach spożywczych