Temat: Budowa i czynności życiowe owadów. 1. Budowa owadów

Temat: Budowa i czynności życiowe owadów.
1. Budowa owadów.
Owady mają głowę, tułów i odwłok.
Czułki – jedna para; pełnią funkcję
narządów dotyku, smaku
i węchu.
Odnóża gębowe – żuwaczki
i dwie pary szczęk tworzą
aparat gębowy.
Odnóża kroczne – wyrastają
zawsze z tułowia; służą do
poruszania się.
Skrzydła – nie są odnóżami lecz
wytworami powłoki ciała;
zazwyczaj owady mają dwie
pary skrzydeł, rzadziej jedną
lub ich nie posiadają.
Inne charakterystyczne cechy budowy
Chitynowy oskórek - jest
wytworem jednowarstwowego
nabłonka. Oskórek jest niemal
nieprzepuszczalny dla wody
i gazów. Ma dużą odporność
mechaniczną. Poza funkcją
ochronną pełni funkcję szkieletu
zewnętrznego. Aby umożliwić
wzrost zwierzęcia, oskórek musi
być co jakiś czas zrzucany
w procesie linienia.
Pokładełko – to wyrostek z tyłu Oczy złożone – składają się z kilku
tysięcy pojedynczych oczek.
ciała samic wielu owadów,
Reagują na natężenie światła
służący do rozmnażania. Za
i barwy. Mózg potrafi przetworzyć
pomocą pokładełka samica
sygnały płynące z oczek w jeden
może złożyć jaja w niewielkich
mozaikowy obraz.
otworach np. pod korą drzew.
2. Modyfikacje odnóży tułowiowych
Odnóża owadów składają się
z pięciu członów, które
w zależności od potrzeby mogą
ulegać przekształceniom.
3. Odżywianie się owadów
Aparat gębowy owadów składa się
pierwotnie z żuwaczek
i dwóch par szczęk. U niektórych
owadów zostały one silnie
zniekształcone, przystosowując
się do rodzaju spożywanego
pokarmu – roślinnego czy
zwierzęcego (drapieżniki).
Niektóre z owadów to pasożyty
roślin bądź zwierząt. Inne są
wszystkożerne.
Aparat gębowy liżący – umożliwia
zlizywanie pokarmu płynnego.
Występuje m.in. u muchy –
zanim mucha rozpocznie posiłek
musi polać go śliną zawierającą
enzymy trawienne.
Odżywianie się owadów
Aparat gębowy gryzący
Aparat gębowy ssący – ma postać
– występujący u owadów
długiej zwiniętej trąbki
pobierających pokarm stały,
osiągającej długość nawet
w tym u drapieżników, które
kilkunastu centymetrów. Służy
chwytają i tną na kawałki
drobne zwierzęta (modliszka, np. do wysysania nektaru
z kwiatów (motyle).
biedronka).
Odżywianie się owadów
Aparat gębowy kłująco –
ssący – pozwala na
przebicie powłok ciała,
a następnie pobieranie
soków roślin lub płynów
ciała zwierząt (komar,
mszyca).
4. Budowa wewnętrzna owadów
5. Rozmnażanie i rozwój złożony owadów
Owady są zwierzętami rozdzielnopłciowymi i obserwuje się
u nich wyraźny dymorfizm płciowy – samica różni się
wyglądem od samca.
Samice, w okolicach otworu płciowego, posiadają pokładełko,
które służy do składania jaj.
U owadów następuje zapłodnienie wewnętrzne. Samica
składa wiele jaj, które pozwalają na przetrwanie gatunku.
Bardzo rzadko ma miejsce rozmnażanie bezpłciowe tzw.
dzieworództwo, w którym nowe organizmy rozwijają się
z niezapłodnionych jaj.
Rozwój złożony
– przeobrażenie
niezupełne
Taki rozwój jest
charakterystyczny m.in.
dla konika polnego
(prostoskrzydłe) i ważek.
Larwy opuszczające jajo
różnią się od postaci
dorosłej tylko
szczegółami budowy.
Każde kolejne stadium
związane jest
z linieniem, które
w zależności od gatunku,
może zachodzić kilka lub
kilkanaście razy.
Rozwój złożony
– przeobrażenie
zupełne
https://www.youtube.com/watch?v=MBXpWxKo
ZvQ
Zadanie domowe: uzupełnij tabelę na podstawie
informacji w podręczniku (w zeszycie).
Znaczenie owadów dla
człowieka
Znaczenie owadów
w przyrodzie
Pozytywne
Pozytywne
Negatywne
Negatywne