Aspekty polityki społecznej w pakiecie antykryzysowym ogłoszonym

Aspekty polityki społecznej w pakiecie antykryzysowym ogłoszonym

Aspekty polityki społecznej w pakiecie antykryzysowym
ogłoszonym przez rząd Niderlandów w dniu 25 marca 2009r.
Od stycznia 2009 roku trwały w Niderlandach rozmowy koalicyjne oraz negocjacje z
partnerami społecznymi dotyczące kolejnego pakietu działań, które mają osłabić negatywne
skutki recesji gospodarczej. Aktywnym negocjatorem rozwiązań w sferze społecznej był
minister pracy H.P. Donner. Negocjacje zakończyły się w dniu 25 marca.
Jednym z elementów drugiej części pakietu antykryzysowego niderlandzkiego rządu jest
porozumienie z partnerami społecznymi (tj. organizacjami pracodawców i związkami
zawodowymi) w obszarze rynku pracy. W ramach działań na rzecz ochrony rynku pracy
przewidziano m.in.
1. PodwyŜszenie wieku emerytalnego z 65 na 67 lat.
Instrument oficjalnie nie jest (jeszcze) częścią pakietu. W obliczu braku poparcia ze strony
Niderlandzkiej Federacji Związków Zawodowych FNV dla podwyŜszenia wieku
emerytalnego strony uzgodniły, Ŝe Rada Ekonomiczno-Społeczna SER (odpowiednik komisji
trójstronnej) do października br. ma czas na znalezienie alternatywnego rozwiązania.
Nieoficjalnie mówi się jednak o braku moŜliwości stworzenia odpowiedniej alternatywy,
poniewaŜ ewentualne rozwiązanie zastępcze obwarowane jest szeregiem trudnych do
spełnienia warunków: po pierwsze wartość instrumentu (-ów) nie moŜe być mniejsza od
kwoty, na jaką szacuje się oszczędności z tytułu podwyŜszenia wieku emerytalnego, po
drugie, propozycja SER wymaga jednogłośnego poparcia wszystkich jego członków.
Stopniowe podwyŜszanie wieku emerytalnego (prawdopodobnie o 1 miesiąc w skali roku) ma
się rozpocząć w 2012 r. Instrument przynieść ma skarbowi państwa oszczędności rzędu 0,7%
PKB oraz stanowić ma rozwiązanie dla problemów, z jakimi według przewidywań ekspertów
borykać się będzie gospodarka Królestwa Niderlandów w obliczu kwestii starzenia się
niderlandzkiego społeczeństwa.
2. Tymczasowe wsparcie z funduszu dla bezrobotnych
Instrument jest kontynuacją tzw. regulacji o skróconym czasie pracy (wtv). stworzonej dla
przedsiębiorstw dotkniętych kryzysem. Firmy, których działalność czasowo ucierpiała w
konsekwencji kryzysu (kryzys wywołał np. tymczasowy brak lub spadek liczby zleceń,
powodując zmniejszenie obrotów) i które nie mogą w związku z tym zapewnić swoim
pracownikom pracy w pełnym wymiarze godzin, od 1 grudnia 2008 r. do 21 marca 2009 r.
mogły zwrócić się do rządu o przyznanie prawa do skorzystania z moŜliwości czasowego
zwolnienia lub zmniejszenia wymiaru pracy zatrudnionych pracowników. W takich
sytuacjach rekompensata za nieprzepracowane godziny wypłacana była pracownikom z
funduszu gromadzącego zasiłki dla bezrobotnych. Warunkiem, jaki musiały spełnić firmy
ubiegające się o wsparcie z funduszu dla bezrobotnych, było wykazanie gotowości do
szkolenia pracowników w okresie korzystania z pomocy oraz delegowania ich do innych firm.
Instrument powstał w celu ograniczenia fali zwolnień z jednej strony, z drugiej zaś miał
wyeliminować konieczność rekrutacji i treningu nowych pracowników w momencie, gdy
dana firma na nowo będzie mogła uruchomić zawieszoną działalność.
PoniewaŜ regulacja o skróconym czasie pracy z załoŜenia była rozwiązaniem tymczasowym
oraz obwarowana była warunkami, z których spełnieniem przedsiębiorcy często mieli kłopot
(np. spadek obrotów w okresie 2 miesięcy musiał wynieść minimum 30% w stosunku do
poprzedniego roku) od 1 kwietnia br. wejdzie w Ŝycie nowy instrument. Rozwiązanie
gwarantuje firmom zachowanie wykwalifikowanych pracowników dzięki moŜliwości
skorzystania ze wsparcia z funduszu dla bezrobotnych. W ramach nowej regulacji
pracodawca moŜe tymczasowo ograniczyć wymiar umowy do 50%. Nieprzepracowane
godziny będą rekompensowane z funduszu dla bezrobotnych. Wysokość wynagrodzenia
pracownika ulegnie w takiej sytuacji obniŜeniu, zachowany zostanie jednak stosunek pracy a
łączne dochody (50% zatrudnienia oraz 50% zasiłku) będą wyŜsze niŜ w przypadku utraty
pracy. Warunkiem do skorzystania z instrumentu jest dobra kondycja przedsiębiorstwa,
gwarantująca wznowienie działalności w pełnym wymiarze po ustabilizowaniu się sytuacji
gospodarczej. Z rozwiązania firmy korzystać będą mogły przez 3 miesiące, z moŜliwością
dwukrotnego przedłuŜenia tego okresu. Instrument obowiązywać ma do stycznia 2010 r.
Dodatkowe warunki umoŜliwiające skorzystanie z rozwiązania obejmują: (1) osiągnięcie
obustronnego porozumienia (pracodawca – związek zawodowy lub inna instytucja
reprezentująca interesy pracownika) w kwestii objęcia pracownika (-ów) danej firmy
wsparciem z funduszu dla bezrobotnych; (2) osiągnięcie porozumienia w kwestii szkolenia
pracownika w okresie korzystania z rozwiązania; (3) zwolnienie pracownika w okresie
objęcia wsparciem z funduszu nakłada na pracodawcę obowiązek pokrycia połowy kosztów
zasiłku; (4) po upływie okresu korzystania z zasiłku pracodawca zobowiązany jest zapewnić
pracownikowi zatrudnienie w pełnym wymiarze godzin przez okres trwający minimum 3
miesiące.
Wprowadzenie tymczasowych zasiłków dla bezrobotnych sfinansowane będzie kwotą 250
mld euro w 2009 r. i dodatkowymi środkami w wysokości 350 mln euro w 2010 r. Ww.
kwoty obejmą takŜe szkolenia dla osób zagroŜonych utratą pracy oraz dostosowanie oferty
edukacyjnej na poziomie średniego szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku pracy.
3. Ograniczenie wzrostu wynagrodzeń w sektorze administracji publicznej.
W 2010 r., po wygaśnięciu obecnie obowiązującego układu zbiorowego dla administracji
publicznej, nie będzie podwyŜek dla pracowników zatrudnionych w ww. sektorze.
4. 250 mln euro na walkę z bezrobociem wśród młodzieŜy
Młodzi obywatele stanowią grupę naraŜoną na szczególnie wysokie ryzyko bezrobocia ze
względu na brak doświadczenia zawodowego. Nowy pakiet antykryzysowy przewiduje
poszerzenie gamy instrumentów mających na celu zapobieganie bezrobociu wśród młodzieŜy.
Wprowadzone będą m.in. staŜe dla bezrobotnej młodzieŜy poniŜej 27 lat. Szczegółowy plan
działania powstanie przy współpracy sekretarzy stanu ds. społecznych, edukacji oraz
młodzieŜy i rodziny.
5. Krajowa sieć centrów mobilizacji zawodowej
Centra stworzone zostały przez niderlandzką instytucję ubezpieczeń społecznych UVW, przy
współpracy z partnerami społecznymi oraz lokalną administracją publiczną. Mają one
pośredniczyć w szybkim znalezieniu nowego miejsca pracy odpowiadającego kwalifikacjom
pracownika po utracie zatrudnienia. Instrument ma na celu przeciwdziałanie wystąpieniu fali
bezrobocia, spowodowanej upadłością firm na skutek kryzysu. Początkowo centra tworzone
były w rejonach o duŜej koncentracji sektorów najbardziej dotkniętych kryzysem. Od marca
br. liczba centrów została zwiększona tak, Ŝe stanowią one obecnie sieć obejmującą wszystkie
regiony KN. Istnienie sieci centrów zintegrowanych ze sobą i posiadających wspólna bazę
danych zapewnić ma zwolnionym lub zagroŜonym utrata pracy w efekcie kryzysu
pracownikom moŜliwie najszybsze znalezienie zatrudnienia w innym miejscu. W ramach
sieci współpracują partnerzy społeczni, pracodawcy oraz biura pośrednictwa pracy.
6. Subsydia na zmianę kwalifikacji zawodowych
W celu zachęcenia pracodawców do zatrudniania pracowników zagroŜonych utratą pracy z
innych sektorów firmy otrzymają 2500 euro na pokrycie kosztów szkolenia niezbędnego do
wykonywania danego zawodu. Kwota ta stanowi połowę budŜetu niezbędnego do
przekwalifikowania pracowników. Pozostałą część pracodawca zobowiązany jest pokryć z
własnych środków. Warunkiem otrzymania wsparcia jest zakończenie odbytego przez
nowych pracowników szkolenia zdobyciem certyfikatu lub innego dokumentu
poświadczającego gotowość do wykonywania danego zawodu.