Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości

Transkrypt

Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości
1 | Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości COBI Electronic,
inż. P. Sędziak
Stworzone dla wentylatorów – przemienniki
częstotliwości COBI-Electronic
Od czasów ujarzmienia praw magnetyzmu i wymyślenia
pierwszych maszyn elektrycznych minęło już blisko 200 lat. Przez ten okres burzliwego
rozwoju przemysłowego zostało wymyślone i stworzone wiele urządzeń, bez których nie
wyobrażamy sobie naszego życia codziennego. Początkowo zakładano, iż ludzie w przyszłości
będą użytkowali urządzenia zasilane napięciem stałym. Jednak czas pokazał nam inne
możliwości i uczeni, konstruktorzy oraz pierwsi inżynierowie zdecydowali o tym, że sieć
elektryczna nowoczesnego XX-wiecznego świata opierać się będzie na prądzie przemiennym.
W
pewnych
dziedzinach
gospodarki,
mimo
szybkiego
rozwoju
urządzeń
elektrycznych, a później także elektronicznych, nadal „królowały” maszyny prądu stałego. Ich
bezwzględnym atutem w tych aplikacjach była możliwość regulowania prędkości obrotowej
w bardzo przystępny sposób. Jednak spory minusem takiego rozwiązania były koszty
wyprodukowania, a później stworzenie miejsca instalacji oraz podsieci dla napięcia stałego.
Alternatywnie były wtedy rozwijanie także maszyny elektryczne zasilane napięciem
przemiennym
trójfazowym.
Silniki
trójfazowe
synchroniczne
oraz
asynchroniczne
charakteryzują się mniejszymi rozmiarami oraz są ekonomicznie uzasadnione w wielu
gałęziach gospodarki. Jednak długo nie posiadały zalet silników stałoprądowych, czyli
możliwości regulacji prędkości obrotowej bez negatywnego wpływu na parametry silnika.
Druga połowa dwudziestego wieku była przełomowa dla tej branży i zaczęły
powstawać przemienniki częstotliwości, zwane potocznie falownikami, które obecnie
wykorzystywane są w przemyśle do regulacji prędkości obrotowej klatkowymi silnikami
prądu zmiennego przy zachowaniu stałego momentu napędowego. Stosuje się je w wielu
zakładach przemysłowych, a niektóre linie produkcyjne nie istniałyby bez udziału tych
urządzeń. Przemienniki częstotliwości wykorzystuje się do łagodnego rozruchu maszyn – tzw.
soft-start. Sprawdzają się także bardzo dobrze przy układach sterowania w pompach
i wentylatorach, gdzie ograniczenie prędkości pracy nie powoduje spadku momentu
Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
93-350 Łódź, ul. Ustronna 41, Polska
Tel.: 42 645 55 55, fax: 42 645 55 00, e-mail: [email protected]
2 | Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości COBI Electronic,
inż. P. Sędziak
obrotowego. Dzięki niższym obrotom otrzymujemy oszczędności nawet do 50 %, gdyż
przekłada się to na mniejszy prąd pobierany z sieci. Stosuje się je także do napędów
o zredukowanej przeciążalności oraz tam gdzie nowe technologie wymagają precyzyjnego
sterowania. W zależności od zastosowanego stopnia ochrony IP mogą pracować w różnych
warunkach roboczych razem z silnikami w specjalnych wersjach technologicznych
np. przeznaczonych do działania w strefach zagrożonych wybuchem. Niezależnie od tego
gdzie są stosowane zabezpieczają zawsze przed przeciążeniem oraz zwarciem w obwodach
silnika.
Podstawowym zadaniem każdego przemiennika częstotliwości jest regulacja
prędkości obrotowej silników asynchronicznych przy stałym momencie napędowym
(mechanicznym). Prędkość ta zależy od częstotliwości napięcia zasilającego, która jest
czynnikiem zewnętrznym oraz od liczby par biegunów, co jest z góry określone
i zaprojektowane przez konstruktora. Sterowanie napięciem zasilającym w tym wypadku ma
znaczenie minimalne przy tych dwóch wielkościach.
Kolejnym aspektem jest moment napędowy maszyny. Jego stała wartość zależy
od stałości prądu w uzwojeniach oraz stałego strumienia elektromagnetycznego.
W przybliżeniu można określić wartość strumienia następującą zależnością:
gdzie:
Ф – strumień elektromagnetyczny,
c – współczynnik proporcjonalności,
U – wartość skuteczna napięcia [V],
f – częstotliwość napięcia wyrażona w [Hz],
Z powyższego wzoru wynika podstawowa zasada na jakiej opierają swoje działanie
przetwornice częstotliwości, czyli stały stosunek charakterystyki U/f.
Obecnie, w dobie ciągłej miniaturyzacji urządzeń coraz więcej aplikacji wymaga
zastosowania silników jednofazowych i jednoczesnego ich wysterowania do zadanej
Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
93-350 Łódź, ul. Ustronna 41, Polska
Tel.: 42 645 55 55, fax: 42 645 55 00, e-mail: [email protected]
3 | Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości COBI Electronic,
inż. P. Sędziak
prędkości obrotowej. Naprzeciw tym oczekiwaniom wychodzi rodzima firma COBI-Electronic
z Torunia, która poszerzyła swoją ofertę produktową o nową serię przetwornic częstotliwości
rekomendowaną do regulacji prędkości jednofazowych silników asynchronicznych
z kondensatorem rozruchowym.
Rys 1. Falownik z wyjściem jednofazowym CM-1F-0,37
Aktualnie seria obejmuje cztery produkt zaczynając od mocy 0,25 kW aż do 0,75 kW,
posiadające wyjście 1x230 V prądu przemiennego. Urządzenia zostały wyposażone
w plastikową obudowę, która zapewnia wysoki stopień ochrony IP 66 podobnie jak
w bliźniaczych konstrukcjach trójfazowych.
Układ elektroniczny wewnątrz urządzenia został tak zaprojektowany, że chłodzenie
konwencjonalne za pomocą dołączonego radiatora jest w pełni wystarczalne i nie ma
potrzeby korzystania z wymuszonego obiegu powietrza.
Dobrym pomysłem z punktu widzenia użytkownika jest ominięcie konieczności
programowania danego urządzenia. Predefiniowane zastosowanie tych produktów do
regulacji prędkości wentylatorów jednofazowych z kondensatorem rozruchowym zostało
dostrzeżone już na etapie projektowania urządzenia więc parametry takie jak czas
przyspieszenia, czas hamowania oraz rodzaj hamowania zostały w sposób optymalny
ustawione przez producenta bez możliwości zmian.
W wielu przypadkach zdarzało się, że aby móc uruchomić urządzenie potrzebne było
szczegółowe zapoznanie się z obszerną instrukcją obsługi. Jednak w tym przypadku
Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
93-350 Łódź, ul. Ustronna 41, Polska
Tel.: 42 645 55 55, fax: 42 645 55 00, e-mail: [email protected]
4 | Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości COBI Electronic,
inż. P. Sędziak
wystarczy jedynie podłączyć przewody od sieci zasilającej i silnika, następnie podłączyć
zewnętrzny potencjometr lub sygnał zgodny z prądem 0-10 lub 0-20mA. Na koniec dodaje się
także sygnał start. Schemat jest czytelny, więc powyższe czynności zajmują zaledwie kilka
minut i urządzenie gotowe jest do pracy.
Dzięki wysokiej częstotliwości kluczowania 16 kHz oraz modulacji SPWM na wyjściu
przetwornicy uzyskujemy przebieg o kształcie czystej sinusoidy, co powoduje bardzo płynną
i cichą pracę silników na niskich obrotach. Zakres regulowanej częstotliwości jest
w przedziale od 0 Hz do 50 Hz co w zupełności jest wystarczającym zakresem regulacji, gdyż
większość silników dostępnych na rynku jest przystosowana do pracy z prędkością 50 Hz.
Jednocześnie praca silnika przy większych częstotliwościach jest także powiązana
z mniejszym momentem napędowym wentylatora, co może negatywnie się przełożyć na
urządzenie sterowane i być przyczyną awarii. Urządzenia firmy COBI-Electronic zostały
wyposażone w izolowane galwanicznie wyjście napięciowe 24 VDC o wydajności prądowej
200 mA dla potrzeb własnych urządzenia oraz wyjście napięciowe 10 VDC o prądzie
znamionowym 5 mA do zasilania potencjometru. Wszystkie wejścia analogowe i cyfrowe są
optoizolowane o wytrzymałości 2,5 kV. Do wykorzystania mamy dodatkowo wyjście
przekaźnikowe 5 A/250 VAC sygnalizujące start silnika.
Rys 2. Schemat połączeń falownika CM-1F-0,37
Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
93-350 Łódź, ul. Ustronna 41, Polska
Tel.: 42 645 55 55, fax: 42 645 55 00, e-mail: [email protected]
5 | Stworzone dla wentylatorów – przemienniki częstotliwości COBI Electronic,
inż. P. Sędziak
Produkty firmy COBI-Electronic doskonale wpasowują się w dotychczasową ofertę
dostępnych na rynku systemów regulacji silników oraz przetwornic częstotliwości.
W porównaniu do sposobów jakimi do pory były regulowane wentylatory oraz pozostałe
silniki asynchroniczne produkty toruńskiej firmy wyróżnia szereg zalet oraz pozbawione są
one wad jakie posiadają obecnie najbardziej popularne sposoby regulacji.
Zastosowanie elektronicznych regulatorów obrotów zbudowanych w oparciu
o element typu triak pozwala na regulację fazową powodując obniżenie napięcia zasilającego
silnik przy jednoczesnym zachowaniu częstotliwości znamionowej. Wadą tych urządzeń jest
mały zakres regulacji prędkości oraz efekt buczenia silnika na mniejszych obrotach.
Dodatkowo regulatory tego typu nie nadają się do typowych silników 1-fazowych
asynchronicznych z kondensatorem rozruchowym, ponieważ brak możliwości regulacji
prędkości sprawia, że obsługują tylko nieliczną grupę silników.
Drugim mniej popularnym sposobem regulacji są regulatory prędkości zbudowane
w oparciu o autotransformator , gdzie zmiana napięcia wyjściowego polega na zmianie
podłączenie do odpowiedniego odczepu na uzwojeniu transformatora. Lecz wykorzystując tą
metodę zamiast płynnej regulacji prędkości otrzymujemy stopniową/skokową, przeważnie
tylko
dla
4-5
prędkości.
Jednak
w
wielu
przypadkach
zbyt
duże
gabaryty
autotransformatorów i ich waga wykluczają ich zastosowanie, a manualna regulacja jest
często nieefektywna.
Podsumowując, gdy wybieramy falowniki firmy COBI-Electronic dostajemy produkt
“skrojony na miarę”, który dzięki swej prostocie, konkurencyjnej cenie oraz braku wad jakie
występują w tradycyjnych sposobach regulacji prędkości jest wyborem optymalnym.
Dodatkowo nie przepłacamy za szereg możliwości jakie w 80% zastosowań są
niewykorzystywane.
Więcej informacji o produktach COBI-Electronic można znaleźć na stronie
dystrybutora – firmy Transfer Multisort Elektronik (tme.eu).
Autor: inż. Piotr Sędziak, Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
Transfer Multisort Elektronik Sp. z o.o.
93-350 Łódź, ul. Ustronna 41, Polska
Tel.: 42 645 55 55, fax: 42 645 55 00, e-mail: [email protected]

Podobne dokumenty