Opracował zespół: Leokadia Witkowska-Żuk, Tomasz J. Wodzicki, Stefan Zajączkowski,Jacek Adamczyk,
Transkrypt
Opracował zespół: Leokadia Witkowska-Żuk, Tomasz J. Wodzicki, Stefan Zajączkowski,Jacek Adamczyk,
Opracował zespół: Leokadia Witkowska-Żuk, Tomasz J. Wodzicki, Stefan Zajączkowski,Jacek Adamczyk, Bogusław Bogaciński, Wojciech Ciurzycki, Katarzyna Marciszewska, Katarzyna Matyjewska, Artur Obidziński, Mirela Tulik, Jacek Zakrzewski Samodzielny Zakład Botaniki Leśnej Wydział Leśny SGGW w Warszawie Warszawa Rok akademicki 2014/2015 Imię i nazwisko Grupa Numer miejsca Numer mikroskopu Dzień tygodnia i godzina odbywania ćwiczeń Materiał roślinny Preparaty, obserwacje mikroskopowe Wykonanie rysunków i opisów & Studiowanie literatury A Po ćwiczeniach wpisz nazwę łacińską gatunku i rodziny Do samodzielnego opracowania Opracuj na podstawie podanej literatury i wiadomości uzyskanych na wykładzie następujące zagadnienia: 1. Charakterystyka taksonomiczna nadgromady (typu) nasienne - Spermatophyta. 2. Charakterystyka taksonomiczna gromady nagozalążkowe - Pinophyta (Gymnospermae). 3. Charakterystyka taksonomiczna klas: miłorzębowe - Ginkgoopsida, iglaste -Pinopsida (Coniferopsida). 4. Charakterystyka rzędów: Taxales i Pinales. 5. Charakterystyka rodzin: miłorzębowate - Ginkgoaceae, cisowate - Taxaceae, sosnowate Pinaceae i cyprysowate - Cupressaceae. & Literatura podstawowa: Szweykowska A., Szweykowski J. Botanika cz. II. Systematyka. 2003 i wydania późniejsze. PWN. Tomanek J., Witkowska-Żuk L. Botanika leśna. wyd. VII. 2008. PWRiL. & Literatura uzupełniająca: Seneta W., Dolatowski J. Dendrologia. 2002 i wydania późniejsze. PWN. Seneta W. Drzewa i krzewy iglaste w Polsce. 1987. PWN. Bellon S., Tumiłowicz J., Król S. Obce gatunki drzew w gospodarstwie leśnym. 1977. PWRiL. Biologia świerka pospolitego. pod. red. A. Boratyńskiego i W. Bugały. 1998. PAN ID Kórnik. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Biologia sosny zwyczajnej - pod red. S. Białoboka, A. Boratyńskiego i W. Bugały. 1993. PAN ID Kórnik. Wyd. Sorus. Jodła pospolita - pod red. S. Białoboka. 1983. PAN ID Kórnik. PWN. Limba - pod red. S. Białoboka. 1971. PAN ID Kórnik. PWN. Cis - pod red. S. Białoboka. 1975. PAN ID Kórnik. PWN. Amann G. Drzewa i krzewy. 1994. Multico. H. Pirc. Drzewa od A do Z. 2006. KDC, Warszawa. Systematyka wybranych gatunków roślin nagozalążkowych Gromada nagozalążkowe (nagonasienne) - Pinophyta (Gymnospermae) Klasa miłorzębowe - Ginkgoopsida Rodzina miłorzębowate - Ginkgoaceae Rodzaj miłorząb - Ginkgo • Miłorząb dwuklapowy - Ginkgo biloba Klasa iglaste (szpilkowe) - Pinopsida (Coniferopsida, Coniferae) Rząd cisowce - Taxales Rodzina cisowate - Taxaceae Rodzaj cis - Taxus • Cis pospolity - Taxus baccata 22 Rząd sosnowce - Pinales (Coniferales) Pinus mugo (P. montana, P. mughus) - subsp. mugo - subsp. uncinata (P. uncinata, P. uliginosa) • Sosna drzewokosa (s. błotna) - Pinus x rhaetica • Limba syberyjska - Pinus cembra var. sibirica (P. sibirica) • Sosna bośniacka - Pinus heldreichii (P.leucodermis) • Sosna przybrzeżna - Pinus pinaster • Sosna pinia - Pinus pinea • Sosna żółta - Pinus ponderosa Rodzina sosnowate - Pinaceae Podrodzina jodłowe - Abietoideae Rodzaj jodła - Abies • Jodła pospolita - Abies alba (A. pectinata) • Jodła kaukaska - Abies nordmanniana • Jodła olbrzymia - Abies grandis • Jodła jednobarwna (j. kalifornijska) - Abies concolor • Jodła grecka - Abies cephalonica • Jodła koreańska - Abies koreana • Jodła szlachetna - Abies procera Rodzina cypryśnikowate - Taxodiaceae Rodzaj cypryśnik - Taxodium • Cypryśnik błotny - Taxodium distichum Rodzaj świerk - Picea Podrodzaj - Picea Sekcja - Picea • Świerk pospolity - Picea abies (P. excelsa) • Świerk syberyjski - Picea abies subsp. obovata • Świerk kaukaski - Picea orientalis Sekcja - Omorika • Świerk serbski - Picea omorika Podrodzaj - Cassicta Sekcja - Pungentes • Świerk kłujący - Picea pungens • Świerk Engelmanna - Picea engelmannii Sekcja - Sitcha • Świerk sitkajski - Picea sitchensis Rodzaj metasekwoja - Metasequoia • Metasekwoja chińska - Metasequoia glyptostroboides Rodzaj sekwoja - Sequoia • Sekwoja wieczniezielona - Sequoia sempervirens Rodzaj mamutowiec - Sequoiadendron • Mamutowiec olbrzymi - Sequoiadendron giganteum (Sequoia gigantea) Rodzaj Szydlica - Cryptomeria • Szydlica japońska - Cryptomeria japonica Rodzaj jedlica - Pseudotsuga • Jedlica Douglasa (daglezja) - Pseudotsuga menziesii (P. taxifolia) odmiana zielona - v. viridis odmiana sina - v. glauca Rodzaj choina - Tsuga • Choina kanadyjska - Tsuga canadensis • Choina zachodnia (ch. amerykańska) Tsuga heterophylla Rodzina cyprysowate - Cupressaceae Podrodzina cyprysowe - Cupressoideae Rodzaj cyprys - Cupressus • Cyprys wieczniezielony - Cupressus sempervirens Rodzaj cyprysik - Chamaecyparis • Cyprysik groszkowy - Chamaecyparis pisifera • Cyprysik nutkajski - Chamaecyparis nootkatensis • Cyprysik Lawsona - Chamaecyparis lawsoniana Podrodzina modrzewiowe - Laricoideae Rodzaj modrzew - Larix • Modrzew europejski typowy (m. pospolity) - Larix decidua subsp. decidua (L. europaea) • Modrzew europejski polski - L. decidua subsp. polonica (Larix polonica) • Modrzew syberyjski - Larix sibirica (L. russica) • Modrzew japoński - Larix kaempferi (L. leptolepis) • Modrzew eurojapoński (m. pośredni) Larix x eurolepis • Modrzew amerykański - Larix laricina (L. americana) Podrodzina żywotnikowe - Thujoideae Rodzaj żywotnik - Thuja Podrodzaj Euthuja • Żywotnik zachodni - Thuja occidentalis • Żywotnik olbrzymi - Thuja plicata Podrodzaj Biota • Żywotnik wschodni - Thuja orientalis Podrodzina jałowcowe - Juniperoideae Rodzaj jałowiec - Juniperus • Jałowiec pospolity - Juniperus communis • Jałowiec halny (j. pospolity odm. halna) Juniperus communis subsp. alpina (J. communis var. saxatilis, J. nana) • Jałowiec sawina (j. kozacki, j. sabiński) Juniperus sabina • Jałowiec wirginijski - Juniperus virginiana Podrodzina sosnowe - Pinoideae Rodzaj sosna - Pinus Podrodzaj Strobus (Haploxylon) • Sosna limba - Pinus cembra • Sosna amerykańska (wejmutka) - Pinus strobus • Sosna rumelijska - Pinus peuce Podrodzaj Pinus (Diploxylon) • Sosna smołowa - Pinus rigida • Sosna Banksa - Pinus banksiana • Sosna czarna - Pinus nigra • Sosna pospolita - Pinus sylvestris • Sosna górska (kosodrzewina, kosówka) - 23 Rodzina Miłorzębowate - Ginkgoaceae Rodzaj miłorząb - Ginkgo Miłorząb dwuklapowy (m. chiński, m. dwudzielny) - Ginkgo biloba [Chiny]. Obejrzyj okazy naturalne i porównaj z załączonymi rysunkami. Wprowadź objaśnienia: długopęd, krótkopęd, liście, kwiat żeński, zalążki, nasienie, mięsista osnówka, nasienie bez osnówki. Na rysunku dowolnego liścia zaznacz grubszą linią jeden rozgałęziony nerw. 24 Klasa iglaste - Pinopsida Cykl rozwojowy & Cykl rozwojowy na przykładzie sosny. Opisz rysunek, symbolem R! zaznacz gdzie zachodzi mejoza. C B E D A A- G F B- H C- N I EG- J IL- L K DF- M HJKMN- 25 Rozwiąż samodzielnie (używając ołówka) załączony test*, a następnie sprawdź poprawność odpowiedzi i popraw długopisem dostrzeżone błędy. *Źródło: Pałczyński A., Jasnowska J. 1993. Atlas botaniczny. Ćwiczenia. PWN. Rośliny nagozalążkowe Rośliny nagozalążkowe, do których należą nagozalążkowe drobnolistne ............................1[łac.], reprezentuje w naszej florze klasa iglastych ................2[łac.], obejmująca rośliny drzewiaste z liśćmi w postaci szpilek oraz systemem korzeniowym palowym pochodzenia zarodkowego. W budowie anatomicznej na podkreślenie zasługuje występowanie przyrostu ....................3. Nagozalążkowe wytworzyły nowy rodzaj organów, służących do rozmnażania, to jest ...............4.Iglaste mają męskie kwiaty zebrane w kłosy, a kwiaty żeńskie - w kwiatostany w formie ...............5. Nowym filogenetycznie utworem jest zalążek, w którym z tkanki archesporialnej (podobnie jak u paprotników różnozarodnikowych) tworzy się ...................6 przez podział ......................7.Następnie rozwija się brylaste, wielokomórkowe przedrośle żeńskie, określane tu jako ............. ...................8 z komórkami jajowymi w uproszczonych rodniach. Przedrośle nie opuszcza zarodni (makrosporangium), którą w zalążku stanowi ................9. Nowym dodatkowym tworem jest osłonka, okrywająca od zewnątrz ..............10.Ziarna pyłku powstają w kwiatach męskich z tkanki archesporialnej w workach pyłkowych i (podobnie jak u paprotników różnozarodnikowych) są .....................11, zaś worki pyłkowe odpowiadają ...........................12. Przedrośla męskie rozwijają się w pylnikach z ..................13 w obrębie ścian zarodników i są zredukowane do kilku komórek. Dojrzałe ziarno pyłku przenoszone przez wiatr na zalążek stanowi ............. ....................14. Gdy znajdzie się pod osłonką zalążka, wytwarza ono ................ .....................15, w której z podziału jądra generatywnego powstają ........ ...................16; proces płciowy nie wymaga już obecności wody. Jeden plemnik zapładnia komórkę jajową, a z powstałej zygoty rozwija się .................17. Cały zalążek przekształca się w ...................18. Tkanką odżywczą jest....................19, powstałe z woreczka zalążkowego, zaś osłonka przekształca się w ................ .................20. Nasiona roślin iglastych ukryte są najczęściej w szyszce, złożonej ze zdrewniałych ..................21. Pokolenie powstałe w wyniku procesu płciowego, czyli ................22, odgrywa u nagozalążkowych rolę ........................23). 26 Budowa kwiatów, szyszek, nasion i siewek Pęd z kwiatostanami męskimi i żeńskimi sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris (sosnowate Pinaceae). Na rysunku wprowadź objaśnienia: pęd dwuletni z zeszłorocznymi igłami, rozwijający się pęd tegoroczny, kwiatostany żeńskie, kwiatostany męskie. 27 Przekrój podłużny przez kwiat męski sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris (sosnowate Pinaceae). Na rysunku wprowadź objaśnienia: oś kwiatu męskiego, łuska pręcika, worek pyłkowy, ziarno pyłku. Budowa ziarna pyłku sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris (sosnowate - Pinaceae). & Na rysunku wprowadź objaśnienia: komórka wegetatywna, komórka generatywna, intyna, egzyna, worki powietrzne. 28 Budowa szyszki na przykładzie jodły pospolitej - Abies alba i sosny czarnej - Pinus nigra (sosnowate - Pinaceae). Porównaj budowę szyszki jodły i sosny. Narysuj łuskę nasienną i wspierającą z szyszki jodły (widok z góry i z dołu). Zaznacz miejsce występowania nasion. Na rysunku szyszki sosny wprowadź objaśnienia: łuska nasienna, tarczka (apophysis), piramidka (umbo). szyszka sosny czarnej szyszka jodły pospolitej Budowa szyszki cyprysika groszkowego - Chamaecyparis pisifera i szyszkojagody na przykładzie jałowca pospolitego - Juniperus communis (cyprysowate - Cupressaceae). Narysuj w powiększeniu szyszkę i szyszkojagodę. 29 Budowa nasienia na przykładzie cisa pospolitego - Taxus baccata (cisowate - Taxaceae), sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris i limby europejskiej - Pinus cembra (sosnowate - Pinaceae). Narysuj i opisz nasiona wymienionych gatunków. cis nasienie w osnówce, ornitochoria sosna zwyczajna nasienie z aparatem lotnym w postaci skrzydełka, anemochoria limba europejska nasienie ciężkie, jadalne, bez apartu lotnego, barochoria, zoochoria Budowa siewki na przykładzie jodły pospolitej Abies alba i sosny pospolitej Pinus sylvestris Narysu siewkę jodły, opisz rysunki obu siewek wprowadzając objaśnienia: korzeń, hypokotyl, liścienie, pąk szczytowy, igły młodociane (pojedyncze). siewka jodły pospolitej siewka sosny pospolitej 30 Budowa pędów wegetatywnych drzew i krzewów iglastych Pęd roczny drzewa iglastego na przykładzie cisa pospolitego - Taxus baccata (cisowate Taxaceae), sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris i modrzewia - Larix sp. (sosnowate Pinaceae). Wierzchołkowy fragment pędu cisa pospolitego. Wprowadź objaśnienia: długopęd, igły, pąk szczytowy, pąki boczne. Fragment długopędu sosny zwyczajnej. Wprowadź objaśnienia: liście łuskowate długopędu, pochewka z błonkowatych łusek, krótkopęd, liście właściwe w postaci igieł osadzonych na krótkopędzie. Pęd roczny z fragmentem pędu dwuletniego modrzewia. Wprowadź objaśnienia: pęd roczny, pęd dwuletni, krótkopęd z wieloletnim przyrostem, pąk szczytowy długopędu, pąk szczytowy krótkopędu, pąki boczne długopędu. 31 Rodzaj cis - Taxus (cisowate - Taxaceae) Cis pospolity - Taxus baccata [środkowa i zachodnia Europa, północny Iran i Kaukaz, Azja Mn., północna Afryka, w Polsce wschodnia granica zasięgu]. Opisz cechy charakterystyczne pędu cisa. Nasienie w osnówce patrz str. 30. Po zajęciach narysuj obszar naturalnego występowania cisa pospolitego na terenie Polski. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków 32 Gatunek pod ścisłą ochroną Podrodzina jodłowe - Abietoideae Rodzaj jodła - Abies Jodła pospolita - Abies alba (A. pectinata) [góry środkowej i południowej Europy, w Polsce północna granica zasięgu.] Po zajęciach narysuj obszar naturalnego występowania jodły pospolitej. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków 33 Jodła kaukaska - Abies nordmanniana [Azja Mn., Kaukaz] Jodła olbrzymia - Abies grandis [Ameryka Płn.] Jodła jednobarwna (j. kalifornijska) - Abies concolor [Ameryka Płn.] Dla zainteresowanych - korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunków: Jodła grecka - Abies cephalonica [góry Płw. Bałkańskiego], Jodła koreańska - Abies koreana [góry Płw. Koreańskiego], Jodła szlachetna - Abies procera [Ameryka Pn.]. & Rodzaj świerk - Picea Świerk pospolity - Picea abies (P. excelsa) [środkowa i północna Europa] 34 Narysuj po zajęciach obszar naturalnego występowania świerka pospolitego. Wprowadź zasięg historyczny i aktualnie przyjmowany. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków Świerk kaukaski - Picea orientalis [Azja Mn., Kaukaz] Świerk serbski - Picea omorika [Bośnia, Hercegowina] 35 Świerk kłujący - Picea pungens [Ameryka Płn.] Korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunków: Świerk sitkajski - Picea sitchensis [Ameryka Pn.] Świerk syberyjski - Picea abies subsp. obovata [pn.-wsch. Europa, pn. Azja], Świerk Engelmanna - Picea engelmannii [Ameryka Pn.]. & Rodzaj daglezja (jedlica) - Pseudotsuga Daglezja zielona (jedlica Douglasa) odmiana zielona i odmiana sina - Pseudotsuga menziesii var. viridis i var. glauca [Ameryka Płn.] Rodzaj choina - Tsuga Choina kanadyjska - Tsuga canadensis [wsch. część Ameryki Płn.] Dla zainteresowanych - korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunku: Choina zachodnia (ch. amerykańska) - Tsuga heterophylla [zach. część Ameryki Płn.] & 36 Podrodzina modrzewiowe - Laricoideae Rodzaj modrzew - Larix 1. Modrzew europejski typowy (m. pospolity) - Larix decidua subsp. decidua (L. europaea) [śr. i zach. Europa, w Polsce stanowiska naturalne tylko w Tatrach] 2. Modrzew europejski polski - Larix decidua subsp. polonica (L. polonica) [śr. i pd.-wsch. Polska, Rumunia, Słowacja, Ukraina] 3. Modrzew japoński - Larix kaempferi (L. leptolepis) [Japonia] 4. Modrzew eurojapoński (m. pośredni) - Larix x eurolepis Po zajęciach narysuj obszary naturalnego występowania modrzewia europejskiego i polskiego. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków Korzystając z podanej literatury zapoznaj się z morfologią i występowaniem gatunków: Modrzew amerykański - Larix laricina [Ameryka Pn., głównie Kanada], Modrzew syberyjski - Larix sibirica (L. russica) [płn.-wch. Rosja, Ural, zach. Syberia] & 37 Rodzaj cedr - Cedrus Cedr atlaski - Cedrus libani subsp. atlantica [góry Atlas, pn. Afryka] & Korzystając z podanej literatury zapoznaj się z morfologią i występowaniem gatunku. Podrodzina sosnowe - Pinoideae Rodzaj sosna - Pinus Sosna zwyczajna (s. pospolita) - Pinus sylvestris Po zajęciach narysuj obszar naturalnego występowania sosny zwyczajnej. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków 38 Sosna górska (kosodrzewina, kosówka) - Pinus mugo (P. montana, P. mughus) - subsp. mugo, - subsp. uncinata (P. uncinata, P. uliginosa). Po zajęciach narysuj obszar naturalnego występowania kosodrzewiny. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków Sosna błotna (s. drzewokosa) - Pinus x rhaetica & Korzystając z podanej literatury zapoznaj się z morfologią i występowaniem gatunku. 39 Sosna czarna - Pinus nigra [środkowa i południowa Europa] Sosna Banksa - Pinus banksiana [Ameryka Płn.] Sosna smołowa - Pinus rigida [Ameryka Płn.] Sosna limba (limba europejska) - Pinus cembra 40 Po zajęciach narysuj obszar naturalnego występowania sosny limby. Gdańsk Koszalin Olsztyn Szczecin Białystok Bydgoszcz Poznań Warszawa Zielona Góra Łódź Wrocław Lublin Katowice Rzeszów Kraków Sosna wejmutka (s. amerykańska) - Pinus strobus [Ameryka Płn.] Dla zainteresowanych - korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunków: Sosna rumelijska - Pinus peuce [góry Płw. Bałkańskiego], Sosna pinia - Pinus pinea [rejon Morza Śródziemnego], Sosna przybrzeżna (s. nadmorska) - Pinus pinaster [rejon Morza Śródziemnego], Sosna bośniacka - Pinus heldreichii (p. leucodermis) [pd. Włochy, Płw. Bałkański], Limba syberyjska - Pinus cembra var. sibirica (P. sibirica) [Rosja , Syberia do Mongolii], Sosna żółta - Pinus ponderosa [zach. rejony Ameryki Pn.], & 41 Rodzaj żywotnik - Thuja Żywotnik zachodni - Thuja occidentalis [wschodnia część Ameryki Płn.] Żywotnik olbrzymi - Thuja plicata [zachodnia część Ameryki Płn.] Korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę bioty wschodniej - Biota orientalis (Platykladus orientalis, Thuja orientalis) [góry północnych Chin, Korei i Mandżurii]. & Rodzaj cyprysik - Chamaecyparis Cyprysiki w Polsce uprawiane są wyłącznie w ogrodach, w polskim leśnictwie zupełnie nie mają znaczenia. W ogrodach najczęściej spotykamy odmiany, czasem trudne do rozpoznania nawet dla znawców, a gatunki, w czystej postaci botanicznej, prawie wyłącznie w kolekcjach ogrodów botanicznych i arboretach. Cyprysik groszkowy - Chamaecyparis pisifera [Japonia] Korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunków: Cyprysik Lawsona - Chamaecyparis lawsoniana [pd.-zach. Ameryka Płn.] Cyprysik nutkajski - Chamaecyparis nootkatensis [Płn.-zach. Ameryka Płn.] & 42 Rodzaj cyprys - Cupressus Cyprys wieczniezielony - Cupressus sempervirens [obszar śródziemnomorski] Dla zainteresowanych - korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę gatunku. & Rodzaj jałowiec - Juniperus Jałowiec pospolity - Juniperus communis Zaobserwuj budowę pędu i układ igieł na łodydze. Na załączonym rysunku opisz układ igieł u jałowca pospolitego. Korzystając z podanej literatury opracuj morfologię i występowanie gatunków: & Jałowiec pospolity odm. halna - Juniperus communis subsp. alpina (J. communis var. saxatilis, J. nana) [Pireneje, Alpy, Tatry, Sudety, w Polsce poza wysokimi górami ma 2 stanowiska niżowe w okolicach Ełku i Pucka] Jałowiec sawina (j. kozacki, j. sabiński) - Juniperus sabina [góry środkowej i południowej Europy, w Polsce tylko w Pieninach] Dla zainteresowanych - korzystając z podanej literatury opracuj samodzielnie charakterystykę rodziny Taxodiaceae. Zapoznaj się z cechami taksonomicznymi, występowaniem i znaczeniem wybranych gatunków: cypryśnik błotny - Taxodium distichum [Ameryka Płn.], sekwoja wieczniezielona - Sequoia sempervirens [Ameryka Płn.], mamutowiec olbrzymi - Sequoiadendron giganteum [Ameryka Płn.], metasekwoja chińska - Metasequoia glyptostroboides [Chiny], & 43
Podobne dokumenty
Materiały pomocnicze do ścieżki dendrologicznej i warsztatów
do dzisiaj kościół chrześcijański, dlatego wiele prastarych okazów można spotkać na dawnych cmentarzach. W Ogrodzie Dydaktyczo-Doświadczalnym Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ rośnie cis po...
Bardziej szczegółowo