Małgorzata Plichcińska SCENARIUSZE 3 ZAJĘĆ Z EDUKACJI

Transkrypt

Małgorzata Plichcińska
SCENARIUSZE 3 ZAJĘĆ Z EDUKACJI ZDROWOTNEJ
(dla IV etapu edukacyjnego – wymaganie 6.6 z podst. progr.)
Cykl trzech zajęć zatytułowano: „Czas się nie spieszy – to my nie nadążamy”
SCENARIUSZ 1
Temat zajęć: Co zabiera mój czas?
Pomoce: duże arkusze papieru, kolorowe pisaki,
Zadania (cele szczegółowe):
1. Pobudzanie do refleksji dotyczącej marnotrawienia czasu kartki, wiersza szczęścia, informacja
2. Uświadomienie istnienia złych przyzwyczajeń (złodziei
przyspieszacze czasu, karty pracy: obszary
czasu).
lokowania czasu, złodzieje czasu
3. Poszukiwanie sposobu radzenia sobie z pożeraczami
Czas trwania zajęć: 90 minut
czasu
Oczekiwane efekty:
1. Uczeń wskazuje sytuacje ze swojego życia, kiedy czas płynął zbyt wolno i zbyt szybko
2. Uczeń wymienia pożeracze czasu
3. Uczeń dowiaduje się, że istnieją zasady zarządzania czasem
Opis przebiegu zajęć:
Część wstępna:
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć – wyjaśnij uczniom, że mówiąc o zarządzeniu czasem, tak naprawdę
mamy na myśli zarządzanie sobą w czasie
2. Zabawa ożywiająca - dokończ zdanie: W ciągu dnia najbardziej lubię…
Część właściwa:
1. Przypomnij uczniom jak wygląda mapa mentalna i poproś ich, aby na trzech kartkach z napisem CZAS na
środku (rozwieszonych w różnych miejscach klasy) dopisali swoje skojarzenia z tym pojęciem.
Uwaga dla nauczyciela: każdy uczeń może dowolną liczbę skojarzeń
2. Poproś uczniów, aby zapisali w punktach na kartce co robili wczoraj przez cały dzień od momentu
obudzenia się do zaśnięcia. Następnie poproś, aby dopisali do każdej czynności orientacyjny czas jej trwania.
Kolejnym zadaniem będzie pogrupowanie tych czynności w następujące obszary: zadania, więzi z innymi,
własne Ja, bezkierunkowo
Uwaga dla nauczyciela: wyjaśnij uczniom z czym związane są dane obszary. Jeżeli korzystasz z prezentacji
warto, aby wyjaśnienie znalazło się slajdzie
3. Poproś uczniów, aby dobrali się w pary i chwilę podyskutowali o swoim wczorajszym dniu. W tym czasie
rozdaj każdej parze kartę pracy Obszary lokowania czasu (zał. 1).
4. Poproś, aby każda para (na podstawie swoich zapisów) zapisała na karcie procentowe lokowanie czasu w
czterech obszarach. Chętne pary przedstawiają swoje wyniki.
5. Wspólna dyskusja na temat wyników pracy dot. lokowania czasu.
6. Podsumuj dyskusję cytatem prof. Brzezińskiego: Czas upływa nawet wtedy, kiedy tego nie chcemy. Jest
jednym z najbardziej ograniczonych zasobów. Nie można go magazynować ani dokupić. Każdy człowiek ma go
w ciągu doby dokładnie tyle samo.” Odwołaj się teraz do skojarzeń uczniów zapisanych na mapach
mentalnych na początku zajęć.
7. Zaproponuj uczniom zabawę „MINUTKA”. Poproś, aby przez minutę poruszali się po sali z zamkniętymi
oczami. W momencie, kiedy osoba uważa, że minuta minęła zatrzymuje się. Powiedz, kto był najbliżej minuty.
Aby przybliżyć uczniom wartość 1 min. przeczytaj wiersz szczęścia (zał. 2). Podyskutuj z grupą do czego ich
zachęcają słowa wiersza?
8. Poproś, aby uczestnicy w parach zastanowili się, co można zrobić w 1 minutę? Czy zastanawiali się nad tym
co im umknęło w minutę? Poproś o kilka głosów z sali
9. Podsumuj, że celem tych refleksji była ocena wartości jednej minuty często lekceważonej machnięciem ręki i
stwierdzeniem „to tylko minuta”. A przecież czas składa się z cennych minut i sekund, z których każda mija
bezpowrotnie.
10. Rozdaj uczniom karty pracy Złodzieje czasu (zał. 3) i poproś o wypełnienie. Następnie niech uczniowie
przedyskutują swoje odpowiedzi w parze.
11. Zapytaj do jakich wniosków doszli. Nawiąż do bezkierunkowego lokowania czynności - powiedz uczniom, że
te aktywności dają wrażenie relaksu, ale w rzeczywistości nim nie są, gdyż wykonując je, nie jesteśmy w
stanie skupić się na bieżącej chwili, tylko wciąż myślimy o tym, co stanie się za moment. W ten sposób
tracimy poczucie i kontrolę szybko upływającego czasu. Czynności te zyskały przydomek pożeraczy czasu.
Podsumuj, że uświadomienie sobie co „kradnie” czas jest bardzo ważne w procesie gospodarowania nim.
12. Podziel uczniów na 4 grupy dowolną metodą. Rozdaj każdej grupie kartkę i poproś, aby uczestnicy w dwóch
grupach odpowiedzieli na pytanie kiedy czas im się dłużył, a kolejne 2 grupy - kiedy płynął bardzo
szybko?
13. Jedna osoba z każdej grupy odczytuje odpowiedzi. Krótka dyskusja moderowana przez nauczyciela.
Uczniowie otrzymują do portfolio kartę „przyspieszacze czasu” (zał. 4).
14. Miniwykład - marnotrawstwo czasu, w większości sytuacji jest skutkiem indywidualnych cech człowieka,
które sprawiają, że nie on potrafi działać skutecznie, efektywnie, bezbłędnie i szybko. Przez to nie osiąga
celów, niezależnie od włożonego wysiłku i przeznaczonego na to czasu. Konsekwencją tego jest połowiczne
wykonanie zadań jak również konieczność wprowadzania poprawek i uzupełnień. Do cech sprzyjających
marnowaniu czasu zaliczyć można: brak wiedzy, brak doświadczenia, brak motywacji, brak asertywności,
niezdyscyplinowanie, niepunktualność, brak porządku, niesystematyczność, niedbalstwo, gadatliwość, słaba
komunikatywność, brak ambicji. Istnieją dwie podstawowe grupy uwarunkowań marnotrawstwa czasu.
Jedna grupa to uwarunkowania zewnętrzne czyli czynniki niezależne od człowieka. Wśród nich wymienić
można: drogę do szkoły, różnego typu zebrania, kolejki w sklepach, przeszkody płynące z otoczenia (zgiełk,
gwar), awarie urządzeń, instalacji, zasilania, niepunktualność znajomych, tłok uliczny itd. Druga grupa to
uwarunkowania wewnętrzne, czyli czynniki uzależnione od człowieka w tym trzy najważniejsze: brak
przemyśleń nad sobą, brak uzmysłowienia sobie przemijania czasu oraz brak wiedzy na temat zarządzania
czasem.
15. Poproś uczniów, aby wrócili do karty pracy Złodzieje czasu i ostatnią kolumnę zatytułowali – co mogę z tym
zrobić? Poproś, aby wpisali odpowiedzi i zapisali termin, w jakim uda im się rozwiązać problem. Zapytaj czy
każdy wypełnił kartę i wyjaśnij, że teraz nie będziecie podsumowywać ćwiczenia bo będzie ono potrzebne do
następnych zajęć.
Część końcowa:
1. Podsumuj zajęcia - zaznacz, że wyłączając niezależne czynniki zewnętrzne, które zawsze trzeba wziąć pod
uwagę przy zarządzaniu czasem, można zauważyć, że marnotrawstwo czasu w większości przypadków
wynika z faktu, iż człowiek nie działa świadomie a jego postępowanie jest przypadkowe lub kieruje nim w
stopniu niedostatecznym. Powiedz, że istnieją zasady zarządzania czasem i właśnie nimi będziemy zajmować
się na kolejnych zajęciach.
2. Przypomnij, aby uczniowie przynieśli na kolejne zajęcia karty pracy wykorzystywane na tych zajęciach.
3. Proponuję ewaluację metodą niedokończonych zdań: dowiedziałam się, że…, uświadomiłam sobie, że…,
zdziwiło mnie …, zaczynam się zastanawiać …
Załącznik 1
Obszary lokowania czasu
Zakładając, że Twój czas w ciągu dnia to 100%, oszacuj jaki procent tego czasu lokujesz w następujących
obszarach
ZADANIA - wszystkie czynności, które traktujemy jako obowiązki, czyli
zajęcia w szkole, porządki w domu, przygotowanie się do klasówki itp.
…………%
WIĘZI Z INNYMI - spotkania z przyjaciółmi, znajomymi i rodziną.
Ważnym warunkiem jest to, że spotkania te nie mają służyć
załatwianiu spraw i interesów, bo w takich przypadkach stają się
zadaniami np. spotkanie z koleżanką w celu przygotowania prezentacji.
…………%
WŁASNE JA - czas na hobby, pasje lub rozwój własnej kondycji.
Czynności te charakteryzują się spontanicznością, potrzebą chwili np.
w celu poprawienia złego nastroju lub pozbycia się stresu po szkole.
…………%
BEZKIERUNKOWE - czynności dające nam poczucie, że wykonujemy je
dla własnego relaksu, np. granie w gry komputerowe, automatyczne
oglądanie telewizji, spędzanie czasu w galeriach handlowych, nie
mające celu nabycie potrzebnych produktów, rozmowy za pomocą
komunikatorów internetowych…
…………%
Załącznik 2
WIERSZ SZCZĘŚCIA
http://www.trendy.codn.edu.pl/articles/view/102 (dostęp 10.10.2009)
Żeby docenić wartość jednego roku, zapytaj studenta, który oblał egzamin.
Żeby docenić wartość miesiąca, spytaj matkę, której dziecko przyszło na świat za wcześnie.
Żeby docenić wartość godziny, zapytaj zakochanych czekających na to, żeby się zobaczyć.
Żeby docenić wartość minuty, zapytaj kogoś, kto spóźnił się na pociąg lub na samolot.
Żeby docenić wartość sekundy, zapytaj kogoś, kto przeżył wypadek.
Żeby docenić wartość setnej sekundy, zapytaj sportowca, który na igrzyskach olimpijskich zdobył
srebrny medal.
Czas na nikogo nie czeka. Łap każdy moment, który ci został, bo jest wartościowy.
Dziel go ze szczególnym człowiekiem - będzie jeszcze więcej wart.
Załącznik 3
ZŁODZIEJE CZASU
MOI ZŁODZIEJE
CZASU - SAMOOCENA
Mam na biurku
nieporządek i za dużo
papierów
Odkładam na później
zadania, które są
nieprzyjemne i
czasochłonne
Telefon stale mi
przeszkadza –
rozmawiam za długo,
używam go zbyt często
Spędzam dużo czasu
przy komputerze lub
przed telewizorem
Brakuje mi
priorytetów i próbuję
załatwić na raz wiele
spraw
Za bardzo się
rozdrabniam i za mało
koncentruję na
sprawach
najważniejszych
Terminów dotrzymuję
pod presją czasu.
Ciągle wypada mi coś
nieprzewidzianego.
Nie mam jasno
postawionych celów.
Nie widzę sensu w
tym, co robię
Z trudem przychodzi
mi odmawianie
Brakuje mi
samodyscypliny do
zrealizowania
zaplanowanych
przedsięwzięć
PRAWIE
ZAWSZE
CZĘSTO
CZASEM
PRAWIE
NIGDY
Załącznik 4
PRZYSPIESZACZE CZASU
Czas bardzo szybko płynie, gdy:
spieszymy się
robimy kilka rzeczy na raz
inwestujemy czas w zadania i działania bezkierunkowe
jesteśmy skupieni na bieżącej przyszłości
bardziej reagujemy niż inicjujemy
sytuacje, w których uczestniczymy nie mają określonych ram czasowych
jesteśmy w stresie
jesteśmy nadmiernie obciążeni odpowiedzialnością
nie dbamy o swoje potrzeby i przyjemności
nie dbamy o więzi z innymi
nie umiemy się skupić na tu i teraz
w naszym życiu jest za dużo bodźców
SCENARIUSZ 2
Temat zajęć: Zasady racjonalnego zarządzania czasem.
Pomoce: kartki papieru, kolorowe pisaki, karta
pracy z poprzednich zajęć, opisy osób Anna i
1. Przekazanie wiedzy na temat zasad skutecznego
działania.
Baśka, koperty z opisami działań, kartki
2. Uświadomienie istnienia sposobów działania, które
samoprzylepne
pomagają w zarządzaniu sobą w czasie
Oczekiwane efekty:
1. Uczeń wymienia trzy zasady skutecznego działania.
2. Uczeń omawia co najmniej 4 sposoby skuteczne w zarządzaniu czasem.
3. Uczeń wybiera najbardziej odpowiadające mu sposoby zarządzania czasem i stosuje je w swoim życiu
Część wstępna:
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Zabawa „Dokończ zdanie: gdybym miał/-a czas, to bym …….”
1. Podziel uczestników w dowolny sposób na 4 grupy.
2. Dwóm grupom rozdaj opis Baśki, a dwóm – Anny (zał. 1) i poproś, aby uczniowie w grupach po przeczytaniu
opisu osoby zapisali na kartce swoje odczucia.
3. Jedna osoba z każdej grupy wiesza „odczucia” na tablicy i odczytuje je głośno.
4. Wspólne zastanawianie się dlaczego właśnie tak odebrano te osoby. Jeśli uczestnicy nie zapisali takich
odpowiedzi – zapytaj, czy może się to wiązać z zarządzaniem czasem?
5. Zadaj pytanie do grupy: jak to jest, że są osoby, które potrafią organizować sobie czas i na dodatek nie
czynią tego kosztem swojej nauki szkolnej, rodziny, przyjaciół, ani własnego rozwoju? A inni nie potrafią.
Przypomnij, że potocznie mówimy o zarządzaniu czasem, a tak naprawdę chodzi nam o zarządzanie sobą w
czasie. Ta niewielka różnica pozwala wielu osobom na zmianę stosunku do czasu. Ponieważ nie można nic
zrobić z czasem, należy zacząć zarządzać sobą.
6. Miniwykład. Zostanie dyrektorem samego siebie jest nie tylko możliwe, ale również realne do wykonania.
Wystarczy w to uwierzyć i poznać zasady skutecznego działania. Zasada pierwsza: koncentruj się i rób rzeczy
tylko ważne z punktu widzenia swojego życia, czyli określ, co jest dla ciebie ważne; Zasada druga: ty
decydujesz o swoich wyborach, od twojej reakcji na daną sytuację zależy twoja sytuacja szkolna (zawodowa)
i prywatna, czyli kontroluj swoje życie; Zasada trzecia: zajmuj się sprawami, na które rzeczywiście masz
wpływ, czyli rób to, na co masz wpływ. W ramach tych zasad mamy do wykorzystania kilka
metod/technik/sposób działania i w dalszej części zajęć je poznamy.
7. Zapytaj uczestników czy znają jakieś metody/sposoby/style zarządzania czasem? Zapisz odpowiedzi na
tablicy.
8. Przedstaw pierwszy sposób - lista ABC. Ten sposób przydaje się, gdy masz dużo rzeczy do zrobienia. Spisz je
wszystkie na kartce. Zastanów się, czy na wszystkie wystarczy ci czasu. Jeśli nie, to wykreśl zadania, których
niewykonanie nie pociągnie za sobą nieprzyjemnych konsekwencji. Teraz masz przed sobą listę rzeczy, które
dzisiaj zrobisz. Obok każdego zadania zapisz literkę, która wskazuje jak ono jest ważne: A – bardzo ważne, B
– dość ważne, C – mało ważne. Następnie zacznij wykonywać te czynności, zaczynając od tych z literą A, a
kończąc na tych z literą C. Nawet, jeśli braknie ci czasu na wykonanie wszystkich zadań, to możesz być
spokojny, bo udało ci się skończyć najważniejsze. Drugą listą, jaką powinieneś sporządzić, to rzeczy, których
nie powinieneś robić. Umieść na niej wszystkie czynności, jakie mogą zajmować ci czas potrzebny do
wykonania zadań, a nie są konieczne. Na tej liście mogą znaleźć się: oglądanie telewizji, słuchanie radia,
siedzenie przed komputerem, chodzenie po domu bez celu, dzwonienie do znajomych, sprzątanie pokoju…
Nie wykonuj tych czynności, zanim nie skończysz pracy. Poproś, aby uczniowie wyjęli kartę pracy Złodzieje
czasu z poprzednich zajęć i przyjrzeli się ostatniej kolumnie, a następnie przypisali odpowiednie litery do
swoich czynności lub przenieśli je na listę B.
Uwaga dla nauczyciela: każda osoba z grupy powinna wpisać swoje czynności w wybrane pola.
9. Podziel klasę na 4 grupy. Daj (lub pozwól wylosować) każdej grupie kopertę, w której są opisy dwóch
sposobów zarządzania czasem. Poproś uczniów, aby przygotowali dla pozostałych grup krótki speech
poparty przykładam na temat każdego sposobu. (opisy wybranych sposobów zarządzania czasem w zał. 2)
Uwaga dla nauczyciela: pamiętaj, żeby pominąć sposób - lista ABC, który już został omówiony
10. Prezentacja pracy grupowej. Podsumuj pracę grup i przypomnij, że jest jeszcze ważny warunek, który
wpływa na zarządzanie czasem – porządek, czyli posprzątaj swoje miejsce pracy. Odłóż wszystko, co
niepotrzebne i może ci przeszkadzać, a zostaw tylko to, co jest konieczne. To znacznie ułatwia koncentrację.
To samo dotyczy pracy na komputerze. Masz do napisania tekst w Wordzie? To wyłącz Youtube, Skype i
wszystko inne, co mogłoby cię rozpraszać. Masz do przygotowania prezentację z historii, to zamknij książkę
od matematyki.,… Uporządkuj też pulpit komputera.
Część końcowa:
1. Podsumowanie zajęć. Jest jeszcze jedna ważna zasada skutecznego zarządzania sobą w czasie, a mianowicie
zacznij teraz. Nie czekaj na następny poniedziałek, nowy rok, lepszy dzień, tylko zastosuj poznaną wiedzę
już dziś. Wiadomo, że czas jest wyłącznie tworem Twego umysłu i możesz nad nim zupełnie panować.
2. Proponuję ewaluację metodą walizki i kosza: nauczyciel przypina do flipcharta ustawionego tyłem do
klasy rysunek walizki i kosza. Rozdaje uczniom samoprzylepne kartki i prosi aby napisali na nich co wynoszą
z zajęć, a co było niepotrzebne. Jedną kartkę (pozytywy) przyklejają na walizce, a drugą (niepotrzebne) na
koszu.
Załącznik 1
BAŚKA
Baśka jest wiecznie zabiegana. Nigdy z niczym nie może zdążyć i ciągle się spóźnia.
Nigdy nie ma czasu na zrobienie porządnej fryzury, a jej wygniecione ubrania
wzbudzają niesmak. Notatki Baśki są tak niestaranne, że sama często nie może ich
odczytać. Już nikt nie chce się z nią umawiać, bo często się spóźnia.
ANNA
Anna zawsze wygląda elegancko, nawet w stroju sportowym. Ma zawsze starannie
uczesane włosy i zadbane ręce. Jej notatki są czyste i przejrzyste. Zawsze znajduje
czas na spotkanie z przyjaciółmi i jeszcze się nie zdarzyło, żeby ktoś musiał na nią
czekać.
Załącznik nr 2
SPOSÓB 1. Lista/styl ABC.
Ta metoda przydaje się, gdy masz dużo rzeczy do zrobienia. Spisz je wszystkie na kartce. Zastanów się, czy
na wszystkie wystarczy ci czasu. Jeśli nie, to wykreśl zadania, których niewykonanie nie pociągnie za sobą
nieprzyjemnych konsekwencji.
Teraz masz przed sobą listę rzeczy, które dzisiaj zrobisz. Obok każdego zadania zapisz literkę, która
wskazuje jak ono jest ważne: A – bardzo ważne, B – dość ważne, C – mało ważne.
Następnie zacznij wykonywać te czynności, zaczynając od tych z literą A, a kończąc na tych z literą C. Nawet,
jeśli braknie ci czasu na wykonanie wszystkich zadań, to możesz być spokojny, bo udało ci się skończyć
najważniejsze.
Drugą listą, jaką powinieneś sporządzić, to rzeczy, których nie powinieneś robić. Umieść na niej wszystkie
czynności, jakie mogą zajmować ci czas potrzebny do wykonania zadań, a nie są konieczne. Na tej liście mogą
znaleźć się: oglądanie telewizji, słuchanie radia, siedzenie przed komputerem, chodzenie po domu bez celu,
dzwonienie do znajomych, sprzątanie pokoju… Nie wykonuj tych czynności, zanim nie skończysz pracy.
SPOSÓB 2. Diagram Eisenhowera
Diagram Eisenhowera jest prostą metodą, która szybko wskaże ci zadania do zrobienia nadając im
priorytety według ważności i pilności. Wszystkie rzeczy, jakie masz do zrobienia podziel na cztery grupy.
Najpierw zajmij się ważnymi i pilnymi, następnie pilnymi i nieważnymi. O ile to możliwe zadania ważne i
niepilne staraj się zlecić komuś innemu. Czynności niepilne i nieważne zostawiaj na sam koniec lub w ogóle
ich nie wykonuj.
PILNE
WAŻNE
NIEWAŻNE
NIEPILNE
SPOSÓB 3. Zasada Pareto.
Pareto zauważył, że 80 % dóbr należy do 20 % ludzi. Podział ten można zauważyć w innych dziedzinach
życia: 80 % zysków jest konsekwencją 20 % transakcji, 80 % ludzi zamieszkuje 20 % terenów, 20%
kierowców generuje 80% wypadków, 20% klientów generuje 80% zysku firmy, z 20 % znajomych
spędzamy 80% wolnego czasu spędzanego ze wszystkimi znajomymi.
W jaki sposób możesz wykorzystać zasadę Pareto w praktyce? Zidentyfikuj te 20%, które ma największy
wpływ na osiągane przez Ciebie rezultaty i skup się na nich. Czas, który przeznaczasz na pozostałe 80 %
czynności ogranicz i przeznacz na te 20 % najbardziej produktywnych zadań. Twoje wyniki powinny się
znacznie poprawić, podczas gdy czas poświęcony na pracę nie zwiększy się. Zasada pozwala wybierać
priorytety oraz ułatwia organizację czasu, przez co osiągamy maksymalne wyniki w minimalnym czasie.
SPOSÓB 4. „Pomodoro” lub konsolidacja czasu lub jak jesz - to jedz.
Chodzi w niej o to, aby w danym momencie skupić się tylko na jednej czynności i wykonać ją do końca. Nie
pozwalaj na to, by coś Cię rozpraszało i odrywało Twoją uwagę od tego, co robisz w danej chwili. Jeśli np.
jesz, to wyłącz telewizor i odejdź od komputera, jeżeli pracujesz przy komputerze, to sprzątnij biurko i
wyłącz muzykę … Przy wykonywaniu wielu rzeczy na raz, zwykle zajmie Ci to więcej czasu, niż gdybyś
wykonywał je osobno. Zrób wszystko, aby na jedno zadanie poświęcić jak najdłuższy blok czasu. Nie pozwól
się ciągle odrywać, przerywać sobie, odwracać uwagę od tematu. Zamiast mieć rozkład dnia poszarpany na
przeróżne zadania, poukładaj je w jak najbardziej zwarte odcinki.
Istnieje jednak odstępstwo od tej zasady – możesz wykonywać dwie czynności naraz jeśli nie wymagają one
dużej koncentracji, np. bieganie i słuchanie muzyki.
SPOSÓB 5. Jak zjeść słonia? Po kawałku.
Stosuj ją wtedy, kiedy masz do wykonania naprawdę duże zadanie. Czasami bywa ono tak duże, że
przerażeni tym nie mamy ochoty za nie się zabrać. Co wtedy zrobić? Podzielić je na mniejsze zadania.
SPOSÓB 6. Jedno pytanie
To jedna z najprostszych, a jednocześnie jedna z najskuteczniejszych metod. Gdy wykonujesz jakieś zadanie,
zadawaj sobie raz na jakiś czas pytanie: Czy to, co robię w danej chwili przybliża mnie do tego co naprawdę
chcę osiągnąć? Jeśli odpowiedź będzie przecząca, zastanów się, dlaczego tak jest. Jeśli akurat odpoczywasz,
to dobrze, w końcu jesteśmy tylko ludźmi i potrzebujemy odpoczynku. Jeżeli jednak okaże się, że specjalnie
wynajdujesz sobie zadania, tylko po to by nie robić czegoś, co ważne, zajrzyj do listy lub diagramu
Eisenhowera (zależnie od tego, co sporządziłeś) i sprawdź, co powinieneś robić w danej chwili i zacznij to
robić.
SPOSÓB 7. - Prawo Parkinsona: „Praca rozszerza się wprost proporcjonalnie do czasu wyznaczonego do jej
wykonania", które sprowadza się do tezy: Wyznaczaj krótsze terminy. Nie odwlekaj! Planuj, czyli twórz
listę zadań i ustalaj krótki termin ich wykonania. Prawdopodobnie posiadasz telefon komórkowy z
kalendarzem - możesz go wykorzystać do planowania.
SPOSÓB 8. – zasada 60/40, która mówi, że nie należy planować całego czasu jaki ma się do dyspozycji.
Rozkład czasu powinien składać się z trzech bloków: ok. 60% czynności precyzyjnie zaplanowane; ok. 20%
czasu pracy stanowić rezerwę czasową na czynności nieoczekiwane (których nie sposób zaplanować);
pozostałe 20% - jako rezerwa czasowa na czynności spontaniczne
SPOSÓB 9. – zasada 2 minut – jeśli czynność, jaką należy wykonać, nie zajmie Ci więcej niż 2 minuty,
powinieneś to natychmiast wykonać.
SCENARIUSZ 3
Temat zajęć: Umiem zarządzać swoim czasem
1. Uświadomienie konieczności planowania
2. Uświadomienie wyznaczania priorytetów
3. Nauczenie budowania osobistego kalendarza organizacji
Pomoce: cytaty, duże arkusze papieru, kolorowe
pisaki, karty pracy: Jak formułować cele? ,
metoda 7 kroków, kalendarz roku szkolnego,
Dziesięć efektywnych sposobów postępowania
w gospodarowaniu czasem
Oczekiwane efekty:
1. Uczeń potrafi formułować swoje cele
2. Uczeń potrafi wybierać priorytety
3. Uczeń opracowuje własny kalendarz organizacji roku szkolnego.
Część wstępna:
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Zabawa ożywiająca: ułóż jak najwięcej wyrazów ze słowa STOMATOLOGIA
3. Poproś uczniów, aby się pochodzili po klasie i poczytali cytaty o czasie, a następnie stanęli przy tym cytacie,
który im się najbardziej podoba.
Uwaga do nauczyciela: rozwieś cytaty przed lekcją. Dużo cytatów można znaleźć w Internecie wpisując w
wyszukiwarce zwrot: cytaty o czasie.
4. Poproś chętne osoby, aby powiedziały dlaczego zatrzymały się właśnie przy tym cytacie.
5. W podsumowaniu nawiąż, że czas jest pojęciem filozoficznym ( czas = nasze życie, suma doznań,
samorealizacja), ale ma również wartość ekonomiczną, z którą są związane korzyści i straty (oddałeś
pracę w terminie i dostałeś dobrą ocenę, spóźniłeś się dwie minuty i nie zostałeś wpuszczony na maturę).
1. Odwołaj się do pierwszych zajęć (kiedy uczniowie opisywali wczorajszy dzień) i zapytaj uczniów czy dziś ten
dzień tak samo wygląda? Nie wyciągaj na siłę „do odpowiedzi” – niech wypowiadają się chętne osoby
2. Poprowadź dyskusję tak, aby uczniowie sami „wpadli” na pomysł, że zarządzanie czasem związane jest z
celami, jakie sobie stawiamy
3. Podziel uczniów na 4 grupy i poproś, aby zapisali na dużych kartkach, jakie cele stawiają sobie na
listopad. Jedna osoba z każdej grupy przedstawia wyniki pracy. Jeśli na kartkach pojawiły się tylko cele
szkolne – zwróć na to uwagę i poproś, aby wpisali również cele osobiste. Podsumuj ćwiczenie gospodarowanie czasem wymaga od każdego z nas jasnego określenia celów. Dopiero jasne
wyznaczenie celu (to czego naprawdę chcę) pozwala nam na określenie rzeczywistych zadań zmierzających
do jego realizacji. Zadania muszą być adekwatne do celów oraz powinny uwzględniać ramy czasowe na ich
realizację. Wyznaczone cele umożliwiają nam ustalenie priorytetów, które w odniesieniu do czasu jakim
dysponujemy, pozwolą na efektywniejszą realizację zadań przybliżających nas do stawianego celu.
4. Zapytaj uczniów czy wiedzą jak formułować cele? Zaproponuj metodę burzy mózgów i zapisz propozycje na
tablicy. Poprowadź dyskusję, w wyniku której na tablicy pozostaną tylko właściwe propozycje. Następnie
uzupełnij propozycje (uczniowie dostają instrukcję Jak formułować cele? do portfolio – zał. 1)
5. Poproś, aby uczniowie w grupach skonstruowali po 5 celów zgodnie z instrukcją. Jedna osoba z każdej
grupy prezentuje wyniki pracy grupowej.
6. Zapytaj uczniów czy słyszeli o metodzie 7 kroków? (metodę 7 kroków uczniowie otrzymują do portfolio –
zał. 2). Przedstaw metodę i poproś, aby uczniowie w grupach znaleźli gówny cel i rozbili go na czynności do
wykonania.
7. Jedna osoba z każdej grupy prezentuje wyniki pracy grupowej.
8. Poproś, aby uczniowie – dalej pracując w grupie – spośród tych czynności wybrali priorytety i zapisali je,
ale każdy na swojej kartce.
Uwaga do nauczyciela: powiedz uczniom, że jeśli nie będą się zgadzali co do priorytetów, to każdy na swojej
kartce może zapisać inne. W ćwiczeniu chodzi głównie o technikę stosowania metody 7 kroków.
9. Rozdaj każdej osobie kartę pracy kalendarz roku szkolnego (zał. 3). Poproś o zaprojektowanie kalendarza
Uwaga do nauczyciela: uczniowie nadal pracują w grupie, ale każdy notuje na swojej karcie pracy, po to aby
mógł ją zabrać do portfolio i do przemyślenia później.
10. Chętne osoby (grupy) odczytują swoje propozycje.
Część końcowa:
1. W podsumowaniu pozwól sobie na dygresję, że każda minuta spędzona na planowaniu oszczędzi godzinę w
działaniu. Przypomnij uczniom jednak, żeby nie przygotowywali się do każdego zadania zbyt długo, bo to
jest taki sam pożeracz czasu jak pozostałe: brak jasnych celów, próby czynienia wielu rzeczy na raz,
niezdecydowanie, pośpiech i niecierpliwość, nieumiejętność mówienia NIE oraz osobista dezorganizacja.
Powiedz uczniom, że dobrze zorganizowany dzień to czas zarówno na naukę czy pracę jak i na hobby,
odpoczynek, spotkania ze znajomymi. Rozdaj każdemu Dziesięć efektywnych sposobów postępowania w
gospodarowaniu czasem (zał. 4)
2. Proponuję ewaluację metodą termometru: nauczyciel rysuje lub wiesza na tablicy rysunek termometru i
prosi uczniów, aby ocenili zajęcia od najniższej temperatury (oceny) do najwyższej.
Załącznik 1
Jak formułować cele?
Dobrze skonstruowane cele:
1. Nie zawierają słowa NIE!
2. Dotyczą konkretnego działania
3. Odnoszą się do JA – sformułowane w 1. osobie
4. Są realistyczne i nieznacznie przekraczają Twoje aktualne możliwości
5. Zawierają określony czas wykonania
6. Są zapisane! (według zasady: „Ink it, don’t think it”)
Załącznik 2
Metoda 7 kroków
1. Zdecyduj czego chcesz – spośród wszystkich celów wybierz, ten który najbardziej zmieni Twoje życie.
2. Zapisz to – nie wiedzieć czemu zapisanie pewnych rzeczy umacnia nas w dążeniu do tego.
3. Ustal termin realizacji – to Cię zmotywuje do wytężonej pracy.
4. Rozbij cel na zadania – zapisz wszystko co Ci przyjdzie do głowy. Na pewno nie zapiszesz wszystkiego i na
pewno pojawią się nowe zadania, które dopiszesz w trakcie realizacji.
5. Zaplanuj te zadania – ustal priorytety. Ten etap jest najtrudniejszy dlatego opiszę go dokładnie w
następnej lekcji.
6. Działaj od razu. JUST DO IT (Michael Jordan)
7. Tak trzymaj – działaj codziennie. Dzięki temu, że gromadzisz zapisane zadania widzisz postęp co daje
niesamowitego kopa.
Załącznik 3
Własny kalendarz organizacji roku szkolnego
Miesiąc
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
Styczeń
Luty
marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Moje priorytety
Moje działania
Po czym poznam, że udało mi się
zrealizować swój plan?
Załącznik 4
Dziesięć efektywnych sposobów postępowania w gospodarowaniu czasem:
1. Ustal co masz do zrobienia, uszereguj zadania od najważniejszego do najmniej ważnego i przeznacz na nie
odpowiednią (realistycznie, nie za mało !) ilość czasu.
2. Koncentruj się na zadaniach najważniejszych, nie myśląc o dawnych porażkach.
3. Naraz rób tylko jedną rzecz.
4. Większe zdania podziel na części i realizuj je etapami
5. Każdego dnia przeznacz część czasu na nieprzewidziane okoliczności
6. Prowadź kalendarz zajęć (z przeznaczonym na nie czasem).
7. Umawiaj się na spotkania – nie pozwól innym dowolnie manipulować swoim czasem.
8. Koniecznie przeznacz codziennie część czasu na odpoczynek i rozrywki.
9. Pracuj w tempie, które Ci najbardziej odpowiada.
10. Zmieniaj obrane przez siebie cele w miarę rozwoju sytuacji.
Bibliografia:
1. Covey S. R.(1998): Najpierw rzeczy najważniejsze. Warszawa. Medium.
2. Covey S. (2002): 7 nawyków skutecznego nastolatka. Poznań. Rebis.
3. Engler A. /red./ (2011): Edukacja zdrowotna w szkołach ponadgimnazjalnych. Europejskie Centrum
Rozwoju Kadr w Białymstoku.
4. Kołodziejczyk W. (2006): Jak skutecznie zarządzać własnym czasem. Warszawa. CKE.
5. Kubis I. (2008): Zarządzanie sobą samym w czasie. Krótki, efektywny siódemkowy kurs dla niemających
czasu. Wyd. Złote Myśli.
6. Seiwert L. J. (1998): Zarządzanie czasem. Bądź panem własnego czasu. Warszawa. Placet.

Małgorzata Plichcińska SCENARIUSZE 3 ZAJĘĆ Z EDUKACJI

Transkrypt

Podobne dokumenty

Jak pomóc dziecku w nauce języka angielskiego W jaki sposób

szkoły ponadgimnazjalne 1

Zabawy na budowanie zespołu (Greta Droździel

Kto mieszka w naszym sąsiedztwie?

skąd pochodzą moje ubrania?