Informacja o autorze i publikacji

Zbigniew Kordowski, Kościół katolicki w powiecie tczewskim w okresie II wojny światowej.
Zbigniew Kordowski, Kościół katolicki w powiecie tczewskim w okresie II wojny światowej
(dekanat gniewski), Wyższe Seminarium Duchowne, Pelplin 1986. Praca dyplomowa pisana
na seminarium Historii Kościoła pod kierunkiem ks. prof. dr Anastazego Nadolnego.
Praca składa się z następujących rozdziałów:
1) Wykaz skrótów, s. 3,
2) Bibliografia, s. 4,
3) Wstęp, s. 18,
4) Stan kościoła na terenie dekanatu gniewskiego przed wybuchem II wojny światowej
s. 26,
5) Polityka kościelna okupanta hitlerowskiego w dekanacie gniewskim, s. 42,
6) Niszczenie i grabież mienia kościelnego, s. 108,
7) Martyrologium świeckich i duchowieństwa, s. 153,
8) Działalność patriotyczna i społeczna s. 209.
Praca nie została dotychczas wydana. Jej egzemplarz w postaci maszynopisu pracy
magisterskiej, znajduje się w WSD Diecezji Pelplińskiej w Pelplinie i u autora.
O wydaniu pracy
Praca została napisana i obroniona w 1987r przez kleryka Zbigniewa Kordowskiego,
na seminarium magisterskim w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Chełmińskiej pod
kierunkiem ks. prof. dr Anastazego Nadolnego z Pelplina.
Kościół pomorski w Diecezji Chełmińskiej w okresie okupacji 1939 – 1945, poniósł
ogromne straty osobowe. Wypełnianie funkcji należnych Kościołowi było w tym okresie
ograniczane i silnie represjonowane przez niemieckie władze okupacyjne. Niejednokrotnie
księża, chcąc wykonywać swoją posługę, byli stawiani w bardzo trudnej sytuacji a wielu z
nich zapłaciło ofiarę życia.
W okresie powojennym do daty wydania niniejszej pracy tj. do 1986r wielokrotnie
podejmowano temat martyrologii Kościoła na Pomorzu i opisywano miejsca męczeństwa.
Jednak dotyczyły one głównie męczeństwa kapłanów a nie obejmowały innych aspektów
działalności. Do tych opracowań można zaliczyć:
1) „Męczeństwo duchowieństwa pomorskiego. Straty wojenne Diecezji Chełmińskiej
1939 – 1945”, Pelplin 1947,
2) „Kapituła katedralna Chełmińska w Pelplinie podczas wojny 1939 – 1945 roku”, w:
ODCh Nr 3/1947, Pelplin 1947,
3) Ks. A. Liedkie, „Zarys dziejów Diecezji Chełmińskiej do 1945r”, w: Nasza Przeszłość T.
34, 1971,
4) Ks. Wł. Szulist, „Z martyrologii duchowieństwa katolickiego w Diecezji Chełmińskiej
1939 – 1945”, w: Studia Pelplińskie, T. 7 1975 i T. 10 1979r.
Powstały też opracowania dotyczące martyrologii na Kociewiu a w tym Kościoła na tej ziemi
jak np:
1) „Szpęgawsk z martyrologii mieszkańców Kociewia”, Gdynia 1959,
2) J. Milewski, „Kociewie w latach okupacji hitlerowskiej 1939 – 1845”, Warszawa 1977,
3) J. Milewski, Księga imienna strat ludzkich II wojny światowej /Kociewie/ Starogard
Gdański 1983.
Okres okupacji niemieckiej w dziejach Kościoła dekanatu gniewskiego, skrupulatnie
odzwierciedla praca kleryka WSD Zbigniewa Kordowskiego, wypełniając lukę w tym zakresie
w odniesieniu do tego obszaru.
Należy zwrócić uwagę na tytuł pracy, który w zasadzie obejmuje powiat tczewski, gdyż
w czasie okupacji dekanaty zostały zlikwidowane a w ich miejsce utworzono komisariaty
biskupie, obejmujące terytorium powiatu. Jednak faktycznie obejmuje tylko cały dawny
dekanat gniewski mieszczący się w granicach powiatu. Do całości powiatu autor odnosi się w
kontekście komisarza biskupiego, który mieszkał i urzędował w Tczewie.
Jest ona oparta na źródłach i bogatej literaturze przedmiotu. Szczególnie cenne są
liczne relacje ustne mieszkańców tej ziemi, świadków lub uczestników tamtych wydarzeń,
zebrane we wszystkich parafiach dekanatu. Opracowanie obejmuje całokształt zagadnień
związanych z życiem i działalnością Kościoła w dekanacie gniewskim, podczas niemieckiej
okupacji. Pokazuje trudy i uwarunkowania tamtego czasu oraz postawę kapłanów i wiernych
w godzinie próby oraz wolę ratowania istnienia Kościoła w życiu społecznym. Pomimo
upływu czasu jest ciągle znaczącym opracowaniem do poznania dziejów Gniewu i okolicy a w
szczególności jego Kościoła w okresie okupacji 1939 – 1945.
Dla parafii Gniew, największej w dekanacie, jest głównym źródłem wiedzy dla okresu
okupacji. Po jej wydaniu ukazywały się inne opracowania a ich autorzy sięgali do materiału
zebranego przez ks. Z. Kordowskiego.
Jest to solidna praca, w której każdy pogląd, opinia i wydarzenie jest dobrze
udokumentowane i przeanalizowane. Wyrażam nadzieję, że autor dopracuje niniejszą
wydanie, uwzględniając badania ostatnich lat i przygotuje do wydania, aby służyła do
poznania dziejów Kościoła w Gniewie i okolicy.
O autorze
Ksiądz Zbigniew Kordowski urodził się 17 marca 1963 roku w Gniewie. W 1978 roku
ukończył Szkołę Podstawową im. Józefa Czyżewskiego w Opaleniu. Uczęszczał do Liceum
Ogólnokształcącego w Nowe nad Wisłą, gdzie w 1982 roku uzyskał maturę. Studia
filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym w Pelplinie, w latach
1982-1988. Naukę uwieńczył uzyskaniem tytułu magistra teologii na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim w 1987 roku, na podstawie pracy: „Kościół katolicki w powiecie
tczewskim w okresie II wojny światowej (dekanat gniewski)”, napisanej pod kierunkiem ks.
prof. dr hab. Anastazego Nadolnego. Świecenia kapłańskie przyjął w Pelplinie 25 V 1988
roku, z rąk biskupa chełmińskiego Mariana Przykuckiego. Posługę wikariuszowską wypełniał
w następujących parafiach: Gdynia-Mały Kack (1988), Rumia Janowo (1988-1992), GdyniaLeszczynki (1992-1997), Gdynia-Dąbrowa (1997-2003), Swarzewo (2003-2007), GdańskChełm (2007-2012). Od 2012 roku do chwili obecnej jest wikariuszem w Gdańsku - Brętowie.
Bogdan Badziong